14 - (4-9) Fiziksel Risk Etmenleri-Uz

FZKSEL RSK ETMENLER
yerlerinde alanlar asndan byk risklere neden olabilecek fiziksel etmenler unlardr;
Grlt Titreim Termal Konfor Aydnlatma Radyasyon Basn
GRLTNN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI
Grlt, genel olarak, istenmeyen ve kulaa ho gelmeyen rahatsz eden sesler olarak tanmlanr. Endstrideki grlt ise, iyerlerinde alanlarn zerinde fizyolojik ve psikolojik etkiler brakan ve i verimini olumsuz ynde etkileyen sesler olarak tanmlanabilir.
Grlty meydana getiren sesi fiziksel olarak tanmlamak gerekirse; Ses, maddeden oluan bir ortamda molekllerin skp genlemesinden meydana gelen ve madde iinde yaylabilen bir titreim olaydr.
sal ve gvenlii konusunda, bir baka ifade ile iitme kaybna sebep olabilecek grltnn deerlendirilmesi iin grlty meydana getiren sesin basncnn ve frekansnn belirlenmesi yeterlidir.
Basn birimi olarak kullanlan bar, 1 cm2lik bir yzeye 1 dynlik bir kuvvetin yapt basntr.
Ses basnc ok kk olduundan, ses basn birimi olarak barn milyonda biri olan mikrobar kullanlr.
Grlt Ynetmeliinde ise; ses basnc iin pascal kullanlmaktadr. 1 bar = 100 kpascal
Grlty meydana getiren sesleri frekanslarna gre u ekilde tanmlamak mmkndr: 1. Subsonik sesler; frekans 16 Hz'den dk olan seslerdir.
2. itilebilen sesler; yaklak olarak, frekans 16 Hz ile 20 kHz arasnda olan seslerdir.
3. Ultrasonik sesler; frekans 20 kHz'den daha yksek olan seslerdir.
Pompalarn, kompresrlerin, trbinlerin, vantilatrlerin, jet motorlarnn ve vanalarn sv ve gaz itici etkileri; Frn ve motorlarn ateleme grltleri; Transformatr ve dinamolarn yaratt manyetik sesler; evirici dili, motor ve makinelerden gelen titreim ve srtnme sesleri ile Dvme, perinleme, akma makineleri ile kesici, ezici ve biim verici makinelerin sesleri Endstride Grlt Kaynaklarn oluturur.
GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER
1. Fiziksel Etkileri: Grlt geici veya srekli iitme bozukluklarna yol aar. Yaplan istatistiklere gre meslek hastalklarnn %10u grltden ileri gelen iitme kayplardr. 2. Fizyolojik Etkileri: Kan basncnn artmas, dolam bozukluklar, solunumda hzlanma, kalp atlarnda yavalama, ani refleks. 3. Psikolojik Etkileri: Davran bozukluklar, ar sinirlilik, stres. 4. Performans Etkileri: veriminin dmesi, konsantrasyon bozukluu, hareketlerin yavalamas.
Fiziksel etkilerin olumasnda; Grlty meydana getiren sesin iddeti, Grlty meydana getiren sesin frekans dalm, Grltden etkilenme sresi, Grltye kar kiisel duyarllk, Grltye maruz kalann ya, Grltye maruz kalann cinsiyeti nemlidir.
Salkl bir insan kula, 20 mikropascal ile 200 pascal arasnda bulunan ses iddetlerine duyarldr. Kulak bu geni aralkta rahata duyar.
Verilen bu llebilir deerler, salkl bir insann sesleri duyabilmesi iin yeterli sebep saylabilir mi? 20 mikropascal iddetindeki sese iitme eii, 200 pascal iddetindeki sese de ar eii denir.
Pratikte/uygulamada grlt (ses) l birimi desibeldir. Desibel bir fizik terimi olup, logaritmik bir ifadedir. Ses alanndaki bu ifade dB=10log K/K0 olarak bilinir. K0 : Salkl bir kulan iitme eii olan 20 Pa dr. K : llen ses basn deeridir.
Logaritmik ifadeden; 20 Pa 200 pascal da Bu nedenle; 0 dBe iitme eii, 140 dBe de ar eii denir. 0 dB'e; 140 dB'e edeer gelir.
itme kayb dereceleri: 0 - 15 dB Normal iitme 16 - 40 dB ok hafif derecede iitme kayb 41 - 55 dB Hafif derecede iitme kayb 56 - 70 dB Orta derecede iitme kayb 71 - 90 dB leri derecede iitme kayb 91 dB ve st ok ileri derecede iitme kayb
Grlt Dzeyi (dB) 0 20 30 40 50 60 70
Yer ve Konum itme eii Sessiz bir orman Fslt ile konuma Sessiz bir oda ehirde bir bro Karlkl konuma Dikey matkap
Grlt Dzeyi (dB) 80 90 100 110 120 130 140
Yer ve Konum Yksek sesle konuma Kuvvetlice barma Dokuma salonlar Haval eki aa ileri Bilyeli deirmen Uaklarn yan Ar eii
ki Grlt Kaynann kard Toplam Grlty Saptama Tablosu

ki grlt dzeyi arasndaki fark (dB) 0 1 Byk olan grlt dzeyine ilave edilecek miktar (dB) 3.0 2.6
2
3 4
2.1
1.8 1.4
5
6
1.2
1.0
ki Grlt Kaynann kard Toplam Grlty Saptama Tablosu

ki grlt dzeyi arasndaki fark (dB) 7 Byk olan grlt dzeyine ilave edilecek miktar (dB) 0.8 0.6 0.5 0.4 0.3
8
9 10 11
12
0.2
Gen ve salkl bir insan kula, frekans 16 Hz ile 20000 Hz arasndaki seslere duyarldr. Bu duyarllk, yarasada 60000 Hze, yunus balnda ise 140000 Hze kadar kar.
nsan seslerinin frekans 175 Hz ile 7500 Hz arasnda olup normal artlarda konuma iddeti ise 25 dB ile 65 dB arasndadr.
Bu durumda: Bir sesin salkl bir insan kula tarafndan iitilebilmesi iin yeter art ne olacaktr?
Ses iddetinin 20Pa ile 200 Pa [0 dB(A)140 dB(A)] ve Ses frekansnn da 16 Hz ile 20 kHz arasnda olmas gerekiyor.
Grltden etkilenme sresi olduka nemli bir faktrdr. Grltden etkilenme, kiiden kiiye ok farkl sonular gsterir. kulan fonksiyon bakmndan durumu, evvelce geirilen veya halen mevcut olan hastalklar, kiilerin duyarll nemli faktrlerdir. Ancak, iitme kaybnn tespitinde bu faktrler dikkate alnmaz. Grltden etkilenmede ya da nemli bir faktrdr. zellikle iitme kaybnn tespiti iin yan dikkate alnmas gerekir.
Grltden kaynaklanan iitme kayplar maruziyet sresi ile orantldr.
Grmede olduu gibi insanlar iitme kapasitelerini 40'l yalardan itibaren kaybetmeye balamaktadr. Bu nedenle iitme kaybnn hesabnda, 40 ya snr olarak alnr ve sonraki her yl iin odyogramlarda 0,5 dB iitme kayb ya nedeni ile dlr.
Grltl ortamlarda kalan veya yaayan insanlarda; Konsantrasyon, dikkat ve reaksiyon kapasitesi zayflar. Yorgunluk, uyku bozukluklar ve ge uyuma grlebilir. Merkezi sinir sistemi bozukluklar, ba arlar ve stres olabilir.
Metabolik ve hormonal bozukluklar da ortaya kabilir.
Aniden ve iddetli bir grltnn etkisinde kalndnda ise; Kan basnc (tansiyon) ykselmesi, Kardiyovaskler (dolam) bozukluu, Solunum hz deimesi ve Terlemenin artmas grlebilir.
Grltl ortamlarda; Konuurken barma ihtiyac, Sinirli olma durumu, Karlkl anlama zorluu, Kiiler arasndaki ilikilerde olumsuzluklar grlebilir.
En nemlisi grltl ortamn i kazalarn artmasna sebebiyet vermesidir.
Uzunca sre, iddetli grltye maruz kalan kiilerde grlen iitme kayplar iki tiptir: 1.letim tipi iitme kayb: D ve orta kulakta oluan sarlk tipidir. Ses iddeti, d ve orta kulaktan geerken bir kayba urar ve i kulaa aynen iletilmez. Bu sarlk tipi, ani yksek bir patlamann d kulak zarn zedelemesi sonucunda grlr.
2. Alg tipi iitme kayb: Bu sarlk tipi i kulakta grlen bir iitme kaybdr. kulaktaki kokleada bulunan svnn veya liflerin bozulmas ile duyma sinirlerinin almamasdr. Bu sarlk tipi daha ok yksek iddetli ve yksek frekansl seslerin oluturduu sarlktr.
Endstride, yksek grltye ksa bir sre maruz kalan kiilerde geici alg tipi bir sarlk grlebilir. Bu etkilenme uzun sre olursa, iitme kayb devaml kalc olup kronikleir, tedavi olsa bile geriye dn mmkn olmayan bir seyir takip eder.
GRLTNN DEERLENDRLMES
Endstride, yksek grltnn, iilerde meydana getirdii iitme kayplar bir meslek hastaldr. Meslek hastal: 1- 506 sayl SSK Kanunun 11/B maddesine gre; Sigortalnn altrld iin niteliine gre tekrarlanan bir sebeple veya iin yrtm artlar yznden urad geici veya srekli hastalk, sakatlk veya ruhi arza halleridir. 2- 5510 sayl SSGSS Kanunu 14 nc maddesine gre; Sigortalnn altrld iin niteliine gre tekrarlanan bir sebeple veya iin yrtm artlar yznden urad geici veya srekli hastalk, bedensel veya ruhsal zrllk halleridir.
Hangi hastalklarn meslek hastal saylaca ve bu hastalklarn, iten fiilen ayrldktan en ge ne kadar zaman sonra meydana gelmesi halinde sigortalnn mesleinden ileri geldiinin kabul edilecei Sosyal Sigorta Salk lemleri Tzne ekli listede belirtilmitir.
Meslek hastalklar listesinde bu hastalklar 5 grup altnda toplanmtr: 1. Kimyasal maddelerle ortaya kan meslek hastalklar, 2. Mesleki cilt hastalklar, 3. Pnmokonyozlar ve dier solunum sistemi hastalklar, 4. Mesleki bulac hastalklar, 5. Fiziksel etkenlerle ortaya kan meslek hastalklar.
Endstride grltnn sebep olduu iitme kayplar da fizik etkenlerle ortaya kan meslek hastalklar grubuna giren bir meslek hastaldr. Sosyal Sigorta Salk lemleri Tz ekindeki meslek hastalklar listesinde; Grlt zararlarnn meslek hastal saylabilmesi iin grltl ite en az iki yl, grlt iddeti srekli olarak 85 dBin stnde olan ilerde en az 30 gn alm olmak gerekir. denilmektedir. Grlt iin ykmlk sresi de 6 ay olarak belirtilmitir.
Ykmllk Sresi
Kanunla salanan yardmlardan yararlanabilmek iin sigortalnn meslek hastalna sebep olan iinden fiilen ayrld tarih ile meslek hastalnn meydana kt tarih arasnda geecek azami sreye ykmllk sresi denir.
Endstride grlt en iyi ekilde llerek deerlendirilmelidir. Bir iyerinde grlt dzeyi lmeleri grlt lme cihazlar ile yaplr. Bu cihazlar;
Anlk grlt seviyelerini lebilen cihazlar,

yeri ortam dozimetreleri ve
Kiisel dozimetrelerdir.
Bir iyerinde, sekiz saatlik alma sresince toplam grlt dzeyi llmeli ve iyi bir frekans analizi yaplmaldr. Ayrca, yerinde alan iilere, kiisel dozimetreler taklarak, kiilerin altklar sre iinde maruz kaldklar toplam grlt dzeyleri belirlenmelidir.
itme kayplar gz nne alnarak, grlt lmeleri yaplacaksa, grlt lme cihazlar dB(A)'ya gre kalibre edilmelidir.
Grlt lme cihaznda dB(A) deeri, insan kulann duyma erisine en yakn deerleri ifade eder.
GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER
1. Teknik Korunma: Grlt Kaynanda Alnmas Gereken nlemler: Kullanlan makineleri grlt dzeyi dk makineler ile deitirmek, Grltl yaplmas gereken ilemi daha az grlt gerektiren ilemle deitirmek, Grlt kaynan ayr bir blmeye almak,
Grltnn Yayld Ortamda Alnmas Gereken nlemler: Makinelerin yerletirildii zeminde grltye ve titreime kar yeterli nlemleri almak, Grlt kayna ile grltye maruz kalan kii arasna grlty nleyici engel koymak, Grlt kayna ile grltye maruz kalan kii arasndaki uzakl artrmak, Sesin geebilecei ve yansyabilecei duvar, tavan, taban gibi yerleri ses emici malzeme ile kaplamak olarak saylabilir.
Grltnn Etkisinde Bulunan Kiide Alnmas Gereken nlemler: Grltye maruz kalan kiiyi sese kar iyi izole edilmi bir blme iine almak, Grltl ortamdaki alma sresini ksaltmak, Grltye kar etkin kiisel koruyucular kullanmak, Grltnn zararlar hakknda bilgilendirmek ve eitmek.
Kulak Koruyucularnn Grlty Engelleme Deerleri Cinsi Pamuk Parafinli pamuk Cam pamuu Kulak tkac Kulaklk Azaltma Derecesi 5 16 dB 20 35 dB 7,5 32 dB 20 45 dB 12 48 dB
2. Tbbi Korunma:
Grltl ilerde alacaklarn, ie girilerinde odyogramlar alnmal ve salkl olanlar altrlmaldr. kazalarna kar kesin denilebilecek yeteri kadar nlem alnabiliniyorsa, grltl ilerde doutan sar ve dilsizlerin altrlmas da dnlebilir. Grltl ilerde alanlarda, grlt iddeti, frekans dalm ve maruziyet sresi dikkate alnarak; (i hekiminin/i gvenlii uzmannn tavsiye edecei) belli aralklarla/periyotlarla kulak odyogramlar ekilmeli ve iitme kayb grlenlerde gerekli tedbirler alnmaldr.
3. Grlt Denetim Yntemleri ve Yasal Dzenlemeler: Grlt denetimi ncelikle iyerindeki grlt iddetinin iyi bilinmesi ile balar. Grltye kar yeterli nlemi almayan iveren, iisinde meydana gelecek meslek hastalna kar tazminat demek zorunda kalacaktr.
Ayn ekilde, iyerindeki grltnn olumsuz etkilerinden, alan iilerin kendilerinin nasl etkileneceklerini, fizyolojik ve psikolojik neticeleri hakknda yeteri kadar bilgi sahibi olmalar, iyerindeki grlt denetim yntemlerinin iyi almasn salayacaktr.
lkemizde iyerlerinin salk ve gvenlik artlar ynnden denetimi, bata alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl olmak zere, Salk Bakanl ile yerel idareler (Belediyeler) tarafndan gerekletirilmektedir. Bu kurululardan, phesiz en etkin ve en yaygn denetim, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan yaplmaktadr.
4. Grlt Ynetmenliinin Uygulanmas: yerlerindeki grltnn denetimi ile ilgili olarak, 4857 sayl Kanununun 78. maddesine gre karlan 23.12.2003 tarihli Resmi Gazetede yaymlanan Grlt Ynetmelii hkmlerine gre ilem yaplmas gerekmektedir.
Ynetmeliin amac, iilerin grltye maruz kalmalar sonucu salk ve gvenlik ynnden oluabilecek risklerden, zellikle iitme ile ilgili risklerden korunmalar iin alnmas gerekli nlemleri belirlemektir.
Ynetmeliin uygulanmas bakmndan, gnlk grlt maruziyet dzeyleri ve en yksek ses basnc ynnden maruziyet snr deerleri ve maruziyet etkin deerleri; Maruziyet snr deerleri: LEX, 8h = 87 dB (A) ve Ppeak = 200 Pai
En yksek maruziyet etkin deerleri: LEX, 8h = 85 dB (A) ve Ppeak = 140 Paii

Maruziyet En dk etkin deerleri: LEX, 8h = 80 dB (A) ve Ppeak = 112 Paiii olarak verilmitir.
5. Grltden Kaynaklanan Maruziyetin nlenmesi veya Azaltlmas: Teknik gelimelere uygun nlemler alnarak grltye maruziyetten kaynaklanan riskler kaynanda yok edilmeli veya en aza indirilmelidir. Grltye maruziyetin daha az olduu baka alma yntemleri seilmelidir. Yaplan i gz nnde bulundurarak, mmkn olan en dk dzeyde grlt yayan uygun i ekipman seilmelidir.
yerinin ve allan yerlerin tasarm ve dzenlenmesi yaplmal. ilere, i ekipmann grltye en az maruz kalacaklar bir ekilde, doru ve gvenli kullanmalar iin gerekli bilgi ve eitim verilmeli. Grlty teknik yollarla azaltmak iin; hava yoluyla yaylan grlty perdeleme, kapatma, grlt emici rtlerle vb. yntemlerle; yapdan kaynaklanan grlty ise yaltm vb. yntemlerle azaltmak gerekir.
Ayrca iyeri alma sistemleri ve i ekipmanlar iin uygun bakm programlarn uygulamak,
Grlty azaltacak bir i organizasyonu ile; o Maruziyet sresini ve grlt dzeyini snrlamak, o Yeterli dinlenme aralar ile alma srelerini dzenlemek
gibi nlemler alnmaldr.
veren, Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 15. maddesi uyarnca kadnlar, ocuklar, yallar, zrller gibi hassas risk gruplarnn korunmas iin gerekli nlemleri alnmaldr.
6. Kiisel Korunma: Grltye maruziyetten kaynaklanan riskler baka yollarla nlenemiyor ise; 11.02.2004 tarihli Resmi Gazetede yaymlanan, Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olarak ve aada belirtilen koullarda, iilere, kiiye tam olarak uyan ve hijyenik artlara uygun kulak koruyucular verilmeli ve bu koruyucular iiler tarafndan kullanlacaktr.
Grlt maruziyeti en dk maruziyet etkin deerleri atnda, iveren kulak koruyucular salayarak iilerin kullanmna hazr halde bulundurmal. Grlt maruziyeti en yksek maruziyet etkin deerlerine ulatnda ya da bu deerleri atnda, kulak koruyucular kullanlmaldr.
Kulak koruyucular iitme ile ilgili riski ortadan kaldracak veya en aza indirecek bir biimde seilmeli. veren kulak koruyucularnn kullanlmasn salamak iin iinin eitilmesi ile birlikte her trl abay gstermeli ve alnan nlemlerin etkililiini denetlemekten sorumlu olmaldr.
7. Maruziyetin Snrlanmas:
inin maruziyeti, hibir koulda Grlt Ynetmeliinin 5. maddesinin (b) bendinde belirtildii ekilde maruziyet snr deerlerini amamaldr.
Ynetmelikte belirtilen tm nlemlerin alnmasna ramen, maruziyet snr deerlerinin aldnn tespit edildii durumlarda, veren; Maruziyeti, maruziyet snr deerlerinin altna indirmek zere gerekli olan derhal yapmal, Maruziyet snr deerlerinin almas sebeplerini belirlemeli ve Bunun tekrarn nlemek amacyla, koruma ve nlemeye ynelik tedbirleri almaldr.
8. ilerin Bilgilendirilmesi ve Eitimi: veren, iyerinde en dk maruziyet etkin deerindeki veya zerindeki grltye maruz kalan iilerin ve/veya temsilcilerinin grlt maruziyeti ile ilgili olarak ve zellikle de aadaki konularda bilgilendirilmelerini ve eitilmelerini salamaldr.
Bunlar; Grltye maruziyetten kaynaklanan riskler, Grltden kaynaklanan riskleri nlemek veya en aza indirmek amacyla Ynetmelik hkmlerini uygulamak iin alnan nlemler ve bu nlemlerin uygulanaca koullar, Ynetmeliin 5. maddesinde belirtilen maruziyet snr deerleri ve maruziyet etkin deerlerinin doru kullanlmas,
itme kayb iin Ynetmeliin 6. maddesine uygun olarak yaplan risk deerlendirmesi, grlt lmnn sonular ve bunlarn nemi ve potansiyel riskler, Kulak koruyucularnn nasl tespit edilecei, Ynetmeliin 12. maddesine gre, iilerin hangi artlarda salk gzetimine tabi tutulaca ve salk gzetiminin amac, Grlt maruziyetini en aza indirecek gvenli alma uygulamalarnn yaplmasnda iilerin eitilmesi ve bilgilendirilmesi olarak sralanabilir.
9. ilere Danlma ve Katlm Salanmas: ilere ve/veya temsilcilerine Ynetmeliin kapsad konular ile zellikle,
Ynetmeliin 6. maddesinde belirtildii ekilde risklerin deerlendirilmesinde ve alnacak nlemlerin tanmlanmasnda,
Ynetmeliin 7. maddesinde belirtilen, grltden kaynaklanan risklerin ortadan kaldrlmasn veya azaltlmasn amalayan nlemlerin alnmasnda, Ynetmeliin 8. maddesinin (a) bendinin 3 numaral alt bendinde belirtildii ekilde kulak koruyucularnn seilmesinde danlacak ve katlmlar salanmaldr.
10.Salk Gzetimi: Ynetmeliin 6. maddesinin (a) bendi gereince yaplan risk deerlendirmesi sonucunda salk riski olduunun anlalmas halinde iiler uygun salk gzetimine tabi tutulmaldr.
En yksek maruziyet etkin deerlerini aan grltye maruz kalan bir ii, bir hekim veya hekimin sorumluluu altndaki uzman bir baka kii tarafndan iitme testi yaplmasn isteme hakkna sahiptir Ynetmeliin 6. maddesinde hkme balanan deerlendirme ve lm sonularnn bir salk riski olduunu gsterdii yerlerde, en dk maruziyet etkin deerlerini aan grltye maruz kalan iiler iin de iitme testleri yaplmal. Bu testlerin amac grltye bal olan herhangi bir iitme kaybnda erken tan koymak ve iitme ilevini koruma altna almaktr.
Yukardaki maddelere uygun olarak yaplan salk gzetimi ile ilgili olarak her iinin kiisel salk kayd tutulmal ve gncelletirmelidir. Salk kaytlar, salk gzetiminin bir zetini iermelidir. Bu kaytlar gizlilik esasna uygun olarak ve gerektiinde incelenebilecek ekilde saklanmaldr. Bu kaytlarn kopyalar, yetkili makamlarn istemesi halinde verilmeli. Her ii, istediinde kendisiyle ilgili kaytlara ulaabilmelidir.
TTREM TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI
Titreim; mekanik bir sistemdeki salnm hareketlerini tanmlayan bir terimdir. Titreim bir cismin ileri-geri gidip gelme hareketidir.
Bir baka ifade ile; potansiyel enerjinin kinetik enerjiye, kinetik enerjinin potansiyel enerjiye dnmesi olayna titreim (vibrasyon) denir.
Endstride bir ok titreim kayna vardr.

Titreim; ara, gere ve makinelerin alrken oluturduklar salnm hareketleri sonucu meydana gelir. almakta olan ve iyi dengelenmemi ara ve gereler genellikle titreim olutururlar.
Titreimi insan sal zerindeki etkisi bakmndan iki fiziksel bykl ile tanmlamak mmkndr: 1. Frekans 2. iddeti
Titreimin Frekans:
Birim zamandaki titreim saysna titreimin frekans denir.

Birimi: Hertz (Hz)
Titreimin iddeti: Titreimin olutuu ortamda, titreen enerjinin hareket ynne dikey birim alanda, birim zamandaki akm gcne titreimin iddeti denir. Birimi: W/cm2
El-Kol Titreimi:
nsanda el-kol sistemine aktarldnda, iilerin salk ve gvenlii iin risk oluturan ve zellikle de damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarna yol aan mekanik titreimlere el-kol titreimleri denmektedir.
El-kol titreimi iin;
Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet snr deeri 5 m/s2,
Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet etkin deeri 2,5 m/s2dir.
El-kol titreim kaynaklar;
Genellikle el ve el parmaklar ile kollara ulaan titreimleri oluturan titreim kaynaklar unlardr; Ta krma makinalar, kmr ve dier madencilikte kullanlan pnmatik (haval) ekiler, ormanclkta kullanlan testereler, parlatma ve rende makinalar saylabilir
Btn Vcut Titreimi: Vcudun tmne aktarldnda, iilerin salk ve gvenlii iin risk oluturan, zellikle de bel blgesinde rahatszlk ve omurgada travmaya yol aan mekanik titreimlere btn vcut titreimi denmektedir.
Btn vcut titreimi iin; Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet snr deeri 1,15 m/s2, Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet etkin deeri 0,5 m/s2dir.
Btn vcut titreim kaynaklar;
Tm vcudun etkisi altnda kald titreim kaynaklar; Traktr ve kamyon kullanm, dokuma tezgahlar, yol yapm, bakm ve onarm makinalar, zellikle elik konstrksiyonlu yaplarda titreime sebep olan makine ve tezgahlar.
Titreim tek frekansl ve sinzoidal olabilecei gibi kompleks frekansl ve rastgele bir tipte de olabilir. nsanlar 1 Hz ile 1000 Hz arasndaki titreimleri alglarlar.
nsan, dk frekansl titreimlere maruz kaldnda, sarsnt hisseder. Buna karlk yksek frekanslarda karncalanma hatta yanma hissi duyar.
TTREMN NSAN ZERNDEK ETKLER
Titreim etkileri; Fiziksel ve biyomekanik, Psikolojik veya sensoryel, Fizyolojik ve Patolojik etkiler eklindedir.
Bu etkiler birbirleri ile sk ilikilidirler.
Titreimin zelliklerini oluturan faktrlerden en nemlisi frekansdr. Titreimin tbbi ve biyolojik etkisi byk lde iddetine ve maruz kalnan sresye baldr. nsan vcuduna belirgin etkisi olan titreimin frekans 1 Hz ile 100 Hz arasndadr.
Titreime neden olan el aletlerini kullanan kiilerde yaplan lmelerde; El-kol ve vcudun titreim geirme oran 5 Hzde en yksek olarak bulunmutur. kinci maksimum dzey ise; 20 Hz ile 30 Hz arasdr.
Titreim enerjisi avu iinden el srtna, elden kola ve koldan omuza geerken nemli lde g kaybna urar.
Bu g kayb omuz eklemlerinde en fazla olur.

Bu gcn azalarak seyretmesi, sonucu itibariyle memnuniyet verici bir husustur.
Vcudun mekanik titreime gsterdii reaksiyon kark bir olay olup ok iyi bilinmemektedir. Buna ramen;
Vcutta baz doku yaplarnn deformasyonuna, Solunum hznn artmasna, Oksijen tketiminin artmasna bal olarak enerji harcamasnn artmasna,
kalp atm saysnn artmasna bal olarak da kan basncnn artmasna (5 Hz frekansl titreime maruz kalan kiilerin % 50sinden fazlasnda kan basncnda artma grlmektedir), performansta gerilemeye, sbjektif alglamada bozulmaya, merkezi sinir sistemi hcrelerinin fonksiyonlarnda aksamaya neden olduu bilinmektedir.
Ayrca, kanda glikoz ve glikojen konsantrasyonunda azalmaya sebep olduu da bilinmektedir.
Bu deiikliklerden ou titreime maruziyetin balangcnda yksek iken daha sonra normale dnebilmektedir.
Titreimin klinik olarak belirlenen etkileri: ok dk frekansl titreimin etkileri (f<2Hz); At, otomobil, uak, gemi gibi aralarla seyahat srasnda merkezi sinir sistemi ikayetleri meydana gelebilir. Bulant, kusma, souk ter olabilir. Seyahat bitince belirtiler belli bir sre sonra ortadan kalkar.
Dk frekansl titreimin etkileri (2 Hz<f<30 Hz): Klinik belirtiler genel olarak titreimli el aleti kullanan iilerde, elde dolam bozukluklar, hipersentivite ve daha sonra uyuukluk eklinde grlebilir.
Maruziyet srerse omuz balarnda ar, yorgunluk, soua kar hassasiyet artmas olur.
Fonksiyon bozukluu olarak zamann uzamas, uyku bozukluklar, ba ars ve yorgunluk grlebilir.
Parmaklarda 8-10 oC sya ksa sre maruziyet ile beyazlama olur. Avu ii de beyazlar. n kol ve omuz kaslarnda arlar grlebilir. Btn vcudu titreime maruz kalan baz iilerde disk kaymas denilen bel arlar olabilir.
TTREMNN DEERLENDRLMES
El-kol veya tm vcudun titreime maruziyeti sonucunda oluan etki;
Titreimin frekansna, Titreimin iddetine, Titreimin ynne, Titreime maruz kalnan sreye, Titreimin uyguland blgeye ve blgenin byklne, Titreime maruz kalan kiinin yana, cinsiyetine ve kiisel duyarll ile genel salk durumuna baldr.
Titreimin etkisi en fazla dk frekanslarda grlr.

Titreimin frekans arttka, titreimin ivmesinin iddeti ve oluan etki azalr. Titreim vibrasyon detektr ile llr.
nsan sal bakmndan nemli olan titreim; frekans bantlarna ayrlarak llr.
Frekans bantlar: 1-2 4-8-16 31,5-125-250-1000-2000-4000 ve 8000 Hzdir.
TTREME KARI ALINACAK NLEMLER
Titreimin etkisinden korunmak iin;

Teknik nlemlere,
Tbbi nlemlere ve
Eitime gereksinim vardr.
Titreimden korunmann temel hedefi, titreimi kaynanda azaltmaya ynelik olmaldr. Genellikle makina dizayn srasnda titreimi azaltacak zeminler yapmak ve titreimi az olan makinalar satn almak. Kullanlan makinalarn bakmlarn zamannda yapmak, vuran ve titreen ksmlara izolasyon uygulamak.
Tbbi korunmada ise ie giri muayenelerinde; sinir sistemi, kalp, damar ve sindirim sistemleri salam olan gen iilerin seilmesine dikkat edilmelidir. Periyodik muayenelerde titreimin etkilerinin klinik muayeneler uygulanarak aranmas; el, bilek ve dirsek eklemlerinin dikkatle muayene edilmesi gerekir. Rntgen filmlerinin ekilmesi de faydal olur.
Titreimden korunmann bir yolu da eitimdir. yerinde titreime maruz kalan kiiler ve yneticiler, titreimin neden olduu risklere ve rahatszlklara kar eitilmelidir.
Ayrca, titreimin olumsuz etkileri grlen iilerin deitirilmesi yoluna gidilmelidir. alma (etkilenme) sresinde, kstlama yaplmas veya alma sresince daha sk dinlenme aralar verilmesi, titreimden etkilenmede uygun bir korunma yntemi olacaktr.
Titreimin ile ilgili denetim yntemleri ve yasal dzenlemeler:

Titreimin denetimi her eyden nce, ii ve iverenin titreimin olumsuz etkilerini en iyi ekilde bilmesi ile balar.
Titreimin olumsuz etkilerine kar eitimli bir iveren, kuraca iyerinde kullanaca makinann konulaca zemini, titreimi yok edecek veya iletmeyecek ekilde dzenler. Makinalarn bakmn zamannda yapar. ileri ie alrken, titreime hassasiyeti olmayanlardan seer.
lkemizde, iyerlerindeki denetimlerde titreim zerinde pek durulmaz. Nedeni ise; Titreimin ok iyi bilinmemesinden ve alanlarn iyerlerinde titreimden ikayeti olmamalarndan kaynaklanr.
Titreim konusunda, lkemizde yeterli aratrma da yaplmamaktadr. Bir veya iki niversitenin dnda, titreim lmesi yapan ve deerlendiren kurum ve kuruluta yoktur.
alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl olarak da bu konuda ciddi almalar yaplmamtr.
Titreim sonucu kemik-eklem zararlar ve anijionrotik bozukluklar Sosyal Sigortalar Salk lemleri Tzne ekli listede belirtilmi olmasna ramen; SSK istatistiklerinde, titreimden ileri gelen meslek hastalklarna rastlanlmamaktadr. Titreimden oluan meslek hastalnn ykmllk sresi 2 yldr.
i Sal ve Gvenlii Tznn 79. maddesinde, titreim (vibrasyon) yapan aletlerle yaplan almalarda alnacak tedbirler u ekilde belirtilmektedir. Titreim yapan aletlerle alacak iilerin, ie alnrken, genel salk muayeneleri yaplacak, zellikle kemik, eklem ve damar sistemleri incelenecek ve bu sistemlerle ilgili bir hastal veya arzas olanlar, bu ilere alnmayacaktr. Titreim yapan aletlerle alacak iilerin, periyodik olarak, salk muayeneleri yaplacaktr. Kemik, eklem ve damar sistemleri ile ilgili bir hastal veya arzas grlenler, altklar ilerden ayrlacak, kontrol ve tedavi altna alnacaktr.
23.12.2003 tarihli Resmi Gazetede yaymlanan Titreim Ynetmelii, 23.12.2006 tarihinde yrrle girmitir. Bu Ynetmelik hkmlerine gre; el-kol titreimi ve tm vcut titreimi iin gnlk maruziyet snr deerler ve maruziyet etkin deerler verilmekte, maruziyetin llmesi ve deerlendirilmesinin yaplmas zorunluluu hkme balanmtr.
Yine bu Ynetmelie gre; Maruziyetin nlenmesi veya Azaltlmas Risk Belirlenmesi ve Deerlendirmesi ilerin Bilgilendirilmesi ve Eitimi ilerin Grnn Alnmas ve Katlmn Salanmas Salk Gzetimi zel Koullar
balkl maddelerde titreimle ilgili olarak detayl hkmler yer almaktadr.
TERMAL KONFOR
Termal konfor; genel olarak bir iyerinde alanlarn byk ounluunun scaklk, nem, hava akm gibi iklim koullar asndan gerek bedensel gerekse zihinsel faaliyetlerini srdrrken belli bir rahatlk iinde bulunmalarn ifade eder.
TERMAL KONFOR
Kapal bir ortam ierisinde termal konfor rahatlnn hemen farkna varlmaz, ancak bir sre getikten sonra termal konfor hissedilmeye balanr. Eer termal konfor koullar mevcut deilse; nce sknt hissedilir ve daha sonra rahatszlk duyulur.
TERMAL KONFOR
yerlerindeki alma ortamlar iin termal konfor denilince ne anlalr? Bir iyerinde termal konfor denilince; o iyeri atmosferinin scakl, nemi, hava akm hz ve radyan ss akla gelmelidir.
TERMAL KONFOR
alma ortamlarndaki s etkilenmeleri ve konforsuz ortam artlar, i kazalarnn artmasna ve retimin azalmasna bir baka deyile verimin dmesine sebep olmaktadr.
ISININ DEERLENDRLMES
nsann ortamla s al-veriine etki eden drt ayr faktr vardr:
1.Hava scakl
2.Havann nem younluu
3.Hava akm hz
4.Radyan s
ISININ TANIMI VE TRLER
Scaklk: Scaklk, alma hayatnda alanlar olumsuz ynde etkileyen fiziksel faktrlerden birisidir. Bir standarda gre; bir cismin ne kadar souk ve lk olduunu ifade eden nicelie, o cismin scakl denir. yeri ortamnn scakl kuru termometreler ile llr. Birimi; santigrat, fahrenheit veya kelvindir.
Serbest yaam iin insan kapasitesini oluturan ve fizyolojik gereksinmeler dediimiz; insan vcudunun s al-verii, oksijen, tuz ve asit-baz dengesi gibi baz fiziksel ve kimyasal faktrlerin belli snrlar iinde srekli stabil olmalar gerekir.
rnein; nsan vcudunun scakl 36,5-37 0C arasnda deimezlik gsterir. Bu durum; vcut ile evre arasndaki s al-verii ile salanr.
Is d evrede devaml olarak bulunan bir eit enerjidir.

Normal koullarda havann kuru termometre ile llen scaklk derecesi hava scakl hakknda bir fiziksel ldr.
alan bir insan, bulunduu evre ile srekli olarak s al-verii iindedir. evre scakl vcut scaklndan dk ise kii s kaybetmekte, evre scakl vcut scaklndan fazla ise kii s kazanmaktadr.
Hem s kayb hem de s kazanc alan olumsuz etkiler.
evre ile s al-veriini etkileyen faktrler aadaki denklemle ifade edilir:
H = M+R+C+E+D
H:
Vcudun s ykdr.
Eer, H pozitif ise s kazanc, negatif ise s kayb meydana gelir. H sfr ise vcudun s dengesi sabit kalr.
M:
Metabolik s kazanc olup, vcudun bazal ve fiziksel almas srasnda aa kar. Her zaman Hyi pozitif ynde etkiler.
R: Radyan enerjidir ve s merkezinden nan

elektromagnetik enerji yaylmas eklinde oluur. Ortama bal olarak, insan radyant enerji kayna olarak s (souk ortamlarda) yayabilir veya s (scak ortamlarda) kazanabilir. Bu nedenle, R pozitif veya negatif olabilir.
C: Konvektif s ykdr.
Is enerjisinin hava moleklleri yoluyla yaylmas sonucunda meydana gelir. Ortam scakl cilt scaklndan fazla ise cilt scakl artar, tersi durumda ise cilt scakl der.
Konvektif s, Hyi pozitif veya negatif olarak etkiler.
E: Buharlama (terleme) yoluyla vcuttan

atlan sdr. Her zaman vcudun Hyi negatif olarak etkiler ve s kayb salar.
D:
Vcudun herhangi bir madde ile direkt temas yoluyla s kazanmas veya kaybetmesidir.
D pozitif veya negatif olabilir.
Vcudun s dengesini salayan ve yukarda saylan be faktr ile s yknn sabit tutulmas (H=0) alanlara konforlu bir ortam salar.
ISI ALI-VERNN NSAN ZERNDEK ETKLER
nsan vcudunun scakl ok kk limitler ierisinde kendi kendine kontrol edilebilir. Vcut scaklndaki art, alma ykne veya alma srasnda harcanan kaloriye bal olarak deiir.
alma yk aadaki kategorilerde incelenebilir; Uyku ve oturma halinde 63-100 Kcal/Saat Hafif ilerde (Oturma, ayakta makinalar kontrol etme, hafif el ve ayak almas) 200 Kcal/Saat Orta ar ilerde (Oturarak ar el ve ayak hareketi, ayakta makina kullanmak, orta derecede bir arlk tamak) 200-350 Kcal/Saat Ar ilerde (Ar bir malzemeyi tamak veya itmek) 350-500 Kcal/Saat
Hafif ve orta ar ilerde, vcudun s al-verii, almann 30-40 nc dakikalarnda bir dengeye ular. Oluan bu yeni scaklk dengesi kiiden kiiye deimekle birlikte, temel olarak kiinin O2 alm dzeyine baldr.
Maksimal O2 alm azaldka vcut scakl der.

rnein, yksek O2 almna sahip bir ii; kapasitesinin daha az ile alarak, O2 almn drebilir, dolays ile vcut ss daha az artar.
Vcut scakln etkileyen ikinci faktr ise vcuttaki su ann meydana gelmesidir. Su ihtiyacnn karlanm olduu durumlarda, vcut terleme yoluyla cilt ssn drr ve bylece buharlama ile oluan s kayb artar. Eer vcutta yeteri kadar sv yoksa yeterli terleme olmaz ve kan hacmi ile cilt altndaki kan akm hz der.
13.05.2012
mahmutcandir@hotmail.com
129
Yksek scakln sebep olduu rahatszlklar:
Vcut s reglasyonunun bozulmas ile, vcut snn 410Cye kadar ulamas sonucu, s arpmas olur.
Ar terleme nedeni ile kaslarda ani kaslmalar eklinde s kramplar olabilir. Ar ykleme sonucu tansiyon dklne, ba dnmesine yol aan s yorgunluklar olabilir.
Ayrca yksek scaklk; Kantl krmz lekeler eklinde deri bozukluklarna, Moral bozukluklarna, Konsantrasyon bozukluklarna ve Ar duyarllk ile endieye sebep olabilir.
Yaplan aratrmalar, kiilerin balangta scakla kar duyarl yani dayanksz olduklarn gstermekte ise de; scakla kar zamanla altklarn yani uyum saladklarn da gstermitir.
Endstride dk sya daha az rastlanr. Souk iyeri ortamlar, daha ok souk hava depolarnda yaplan almalarda ve kn akta yaplan ilerde grlr. Dk scaklk, yani souk, insan zerinde olumsuz etkiler yapar. Uyuukluk, uyku hali, organlarda hissizlik ve donma gibi haller ar souun insanlar zerindeki olumsuz etkileridir.
yeri ortamlarnda termal konfor iin ana faktr scaklktr.
Ancak termal radyasyon, nem ve hava akm hznn da bilinmesi ve dikkate alnmas gerekir.
Scaklk ile birlikte termal radyasyon, nem ve hava akm hzna termal konfor artlar denilmektedir.
1. Scaklk: Havann scaklnn kuru termometreler ile llr. Kuru termometreler genellikle cam hazneli cval veya alkoll termometrelerdir. Bu termometreler radyan enerji kaynaklarndan etkilenmeyen cinsten olmaldr.
2. Radyan Is: Is kaynaklarndan ma yolu ile yaylan s olup glop termometre ile llr. Glop termometre ince ve d yz mat siyah boya ile boyanm 15 cm apnda bakr bir kre merkezine yerletirilmi bir kuru termometreden oluur.
yerinde iin gerei olarak scak yzeyler bulunabilmekte ve bu yzeylerden s radyasyonu olabilmektedir. Termal radyasyon yani radyan s absorblanaca bir yzeye arpmadka, scaklk meydana getirmeyen elektromanyetik bir enerjidir. Dolaysyla hava akmlar radyan sy etkilemektedir.
Ancak, ortamdaki hava akm alana biraz rahatlk verebilir.
Termal radyasyondan korunmann tek yolu, alanla kaynak arasna s geirmeyen bir perde koymaktr. Ancak konulan perde sy yanstmyorsa, sy absorblayarak s kayna haline de gelebilir.
3. Nem:
Kata termometreler (psikrometreler) ve higrometreler ile llr. Kata termometreler, birisinin haznesine slak bez yerletirilmi bir ift termometreden oluur.
Havada belli bir miktarda nem bulunur. Havadaki nem miktar mutlak ve bal nem olarak ifade edilir. Mutlak nem; birim havadaki su buhar miktardr.
Bal nem; ayn scaklkta doymu havadaki mutlak nemin yzde kan ifade ettiini gsterir.
i sal asndan bal nemin nemi byktr. Bir iyerinin bal nemini deerlendirilirken scaklk, hava akm hz gibi dier termal konfor artlarnn da gz nnde bulundurulmas gerekir. Genel olarak bir iyerinde bal nem oran %30 ile % 80 arasnda olmal ve bu snrlar amamaldr. Yksek bal nem (%80-%100) ortam scaklnn yksek olmas halinde bunalma hissine neden olur ve kiinin alma gcn drr. Yksek bal nem, scakln dk olmas halinde ise me ve rperme hissi verir.
4. Hava Akm Hz: eitli anemometreler ile llr. Pervaneli veya sya duyarl elemanl olan eitli tipleri vardr.
yerinde termal konforu salamak ve sala zararl olan gaz ve tozlar iyeri ortamndan uzaklatrmak iin uygun bir hava akm hz temin edilmesi gerekir. Ancak hava akm hz iyi ayarlanmaldr. nk vcut ile evresindeki hava arasnda hava akmn etkisi ile s transferi olur. Bu transferin yn scakln deimesine baldr. Hava vcuttan serinse vcut ss kaybolur. Hava vcuttan scaksa vcut ss artar. Byle durumlarda s stresleri meydana gelir.
Uygun bir evre scaklnn seilmesinde hava akmlarnn da dikkate alnmas gerekir. yerinde hava akmlarnn varl bir serinlemeye neden olur. Ancak hava akm hznn saniyede 0,3 ile 0,5 metreyi amamasna dikkat edilmelidir. nk, daha hzl hava akmlar rahatsz edici esintiler halinde hissedilir. Bu hususa iyerlerinde sklkla rastlanr, iiler genellikle me nedeni ile var olan havalandrma sistemini altrmaktan kanrlar. Byle durumlar incelendiinde havalandrma sistemlerinin hava akm hzlarnn yksek olduu gzlenmitir.
nsanlarn bulunduklar ortamlardaki hissettikleri scaklk, kuru termometre ile llen scaklk deil, fizyolojik olarak hissettikleri scaklktr. Bu scaklk, iinde bulunulan ortamdaki kuru termometre ile llen scaklk, ortamdaki havann nemine ve hava akm hzna bal olarak oluan scaklktr. Bu faktrn etkisi altnda duyulan scakla efektif scaklk denir.
Efektif scakln llmesi iin;

Kuru termometre scakl, Ya termometre scakl, Ortamdaki hava akm hz ve ayrca Bu i iin hazrlanm diyagramlara ihtiya vardr.
Termal konforu etkileyen dier faktrler ise unlardr; Yaplan iin nitelii (ar ve hafif i gibi), alann fiziki ve ruhi yaps (zayf, iman, sakin ve heyecanl gibi), Kiinin salk durumu (hasta ve iyi olma hali gibi) alma srasnda giyim durumu (ince ve kaln giyimli), alann beslenme durumu (yaplan ie uygun veya uygun deil gibi).
Termal Konfor Blgesi: Deiik iyerlerinde alanlarn %80ine yakn byk ounluunun, s hissi bakmndan kendilerini en rahat durumda hissettikleri blgenin tespitine allm ve termal blge kavram ortaya kmtr. Termal konfor blgesi, i yapma ve faaliyeti srdrme asndan en rahat durumda olabilmek iin gerekli termal konfor koullarnn st ve alt snrlar arasndaki blgedir.
Termal konfor blgesine etki eden ok sayda faktr vardr: Ortam scakl Ortamn nem durumu Ortamdaki hava akm Yaplan iin nitelii (hafif i, orta i, ar i) inin giyim durumu inin ya ve cinsiyeti inin beslenmesi inin fiziki durumu inin genel salk durumu vb.
Bu faktrlerin deimesine bal olarak termal konfor blgesi de az ya da ok deiiklik gsterir.
Bunalm Blgesi: nsanlarn vcutlarndan s atmalarnn glemesi sebebiyle, hava akm olmayan bir ortamda, bunalma hissettikleri scaklk ve bal nem kombinasyonlar blgesi olarak tanmlanr.
ISININ DEERLENDRLMES Bunalm Erisi
Konfor Blgesi
Hafif ilerde rahat alma iin scaklk, hava akm hz ve bal nem deerleri:
Scaklk (0C) 19.0 21.0 19.5 21.5 21.5 23.5 23.5 25.0 Daha yksek scaklk Hava akm hz 0,1 0,2 0,5 1,0 Daha fazla hava akm Bal Nem
% 30 - % 60
Yaplan ie gre alma ortam scaklklar:

Faaliyetin ekli Oturarak yaplan hafif el ileri Oturarak yaplan hafif kol ve el almalar Ayakta yaplan ar kol ileri ok ar iler %50 nem seviyesinde hava scakl (0C) 20 20 17 15-16
D scakln yksek bulunduu bir yerde oturarak yaplan bir i iin rahatlk blgeleri:
D scaklk (C) Uygun alma yeri scakl (C) Bal nem (%) 20 20 75 24 22 65 28 24 57 32 26 50 35 27,5 45
Ar scakln retim zerinde de olumsuz etkisi vardr.

Efektif scaklk; 29 C olursa, performans % 5 der. 30 C " " % 10 " 31 C " " % 17 " 32 C " " % 30 "
Sosyal Sigortalar Salk lemleri Tzne ekli meslek hastalklar listesinde termal konfor artlar ile ilgi her hangi bir meslek hastal verilmemitir.
Scaklk ile ilgili denetim yntemleri ve yasal dzenlemeler: Bir iyeri ortamnda yksek ve dk scakln olumsuz etkilerinden korunmak iin iyerinde yaplan ie uygun termal konfor artlarnn en iyi ekilde salanmas gerekir.
Bu nedenle, iyeri termal konfor artlarnn incelemesi iin gerekli lmeler ve deerlendirmeler yaplr, iyerinin termal konfor artlar iin hi bir zaman be duyu ile kesin karar verilemez.
lkemizde, iyerlerinde termal konfor artlarn llmesi byk lde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Sal Genel Mdrlne bal Sal ve Gvenlii Merkezi (SGM) tarafndan yaplmaktadr.
i Sal ve Gvenlii Tz 20. maddesinde kapal iyerlerindeki scaklk ve nemle ilgili aklamalar ve deerler verilmitir. Ayrca ayn Tzn 31. maddesinde de nemli hava cereyanna kar alnacak tedbirden ksaca bahsedilmektedir.
AYDINLATMA
yerlerinde i kazalarnn ve meslek hastalklarnn nlenmesi iin asgari artlardan birisi de, iyerinin yaplan ie uygun olarak aydnlatlmasdr.
AYDINLATMA
Aydnlatmann uygun ve yeterli olmas alanlar psikolojik olarak da etkiler. Dolaysyla i veriminin ve i kalitesinin de artmasna sebep olur.
AYDINLATMA
yi bir aydnlatma, doru ve hzl grmeyi dolaysyla zaman kazanc salar ve bylece i verimin ve kalitenin armasna sebep olur. Yetersiz aydnlatma ise, verim ve kalitenin dmesinin yannda psikolojik olarak iinin moral ve fiziksel sal zerinde de kt sonular dourur.
AYDINLATMA
yi bir aydnlatma iin birok faktr dikkate alnmaldr: Ik iddeti In rengi In yaylmas In yn Aydnlatlmak istenen yzey Aydnlatlmak istenen ara gere
AYDINLATMA
Aydnlatlan yzeyin yaps da nemlidir. o Kirli ve koyu renkli, o Mat veya parlak yzeyler gibi.
AYDINLATMA
Kirli ve koyu renkli bir yzey zerine den n ancak % 10-12sini yanstrken, temiz ve ak renkli bir yzey % 90ndan fazlasn yanstabilir.
AYDINLATMA
Aydnlatma kolay grmeyi ve ayrt etmeyi salayacak derecede parlak ve yksek, yaylma yn de gzleri kamatrmayacak ve yormayacak ekilde yumuak olmaldr.
AYDINLATMA
Gr alan iinde grmeyi engelleyen ya da rahatszlk yaratan n parlakldr. Parlaklk dorudan ya da yansma ile olabilir.
Gz kamamasnn nlenmesi iin k kayna gr alannn yeterince dnda olmal veya donuk (opak) ya da yar effaf bir malzeme ile kaplanmaldr.
AYDINLATMA
In gz kamatrmas, parlak bir yzeyin k kaynann grntsn direkt olarak gr alan ierisine yanstmasndan da kaynaklanabilir. Parlatlm veya dzgn yzeyler yerine biraz daha mat yzeyler tercih edilerek bu yansmalar nlenebilir.
AYDINLATMA
Yansmalar nlemek iin makinalarn, ara ve gerelerin yzeyleri ok parlak yerine biraz daha ak mat veya koyu bir renkte seilebilir.
AYDINLATMA
Sanayide k kaynaklarnn tozlanmas; aydnlatmann alt ayda % 50 azalmasna, tozlu ortamda ise daha ok azalmasna neden olabilir.
AYDINLATMA
yi bir aydnlatmann alanlar zerindeki olumlu etkisi yle zetlenebilir: Grme keskinliini (gzn ayrt edebilirliini) artrr. Baklan eya daha iyi grlr. kazas nlenebilir veya azalr. ilerin baarsn ve performansn artrr. grmede abukluk ve kalite salar.
AYDINLATMANIN DEERLENDRLMES
Aydnlatma iddetinin birimi lxtr ve lxmetre denilen cihazla llr. Aydnlatma iddeti llmek istenen yzeye doru lxmetrenin detektr evrilerek gstergeden lx deeri okunur.
AYDINLATMANIN DEERLENDRLMES
inin iyi performans gsterebilmesi iin iyeri aydnlatma iddetinin optimumda olmas gereklidir. Gerekli aydnlatmann iddeti yaplan iin eidine baldr.
lenen materyalin bykl 0,2 mmden kk 0,2 1 mm 1 10 mm 10 100 mm 100 mmden byk ri ve hacimce byk Minimum deer (Lx) 200 150 100 60 40 20 nerilen deer (Lx) 280 200 150 100 60 40
AYDINLATMANIN DEERLENDRLMES eidine gre nerilen aydnlatma iddeti minimum deerleri

Baklan Yerdeki En Grme ekli Az Aydnlatma iddeti LX
Tipik rnekler
Genel grme
20
Emin olarak yrmenin salanmas. (rnein: Az gidip gelme olan koridorlar).
Genel grme
100
Baya, kaba
150
Kazan dairesi (Kmr verme ve kl alma ileri), kaba malzeme ambarlar, depolar, soyunma yerleri. masalarnda ve ve tezgahlarda yaplan kaba iler ve ayklama ileri, depo edilmi malzemelerin genel incelenmesi ve saym, ar makinalarn montaj.
AYDINLATMANIN DEERLENDRLMES eidine gre nerilen aydnlatma iddeti minimum deerleri

Baklan Yerdeki En Az Grme ekli Aydnlatma iddeti LX Tipik rnekler
Olduka kritik
300
masalarnda ve tezgahlardaki orta derecede zor iler, ayrca ayn derecede montaj ve kontrol ileri, genel ofisbro ileri, okuma yazma ve kaydetme ileri. masalarnda ve tezgahlardaki hassas iler, ayn derecede montaj ve kontrol ileri, ok hassas boyama ileri, koyu kumalarn dikilme ileri. Hassas paralarn montaj ve kontrol, takm ve mastar imali, bunlarn kontrol, hassas talama ileri. Saat imali ve tamiri, buna benzer ok hassas iler.
Kritik
700
ok kritik ok zor veya nemli
1500
3000
AYDINLATMA LE LGL NERLER
Gn nn odaya dorudan girmesini nlemek iin pencereler uygun yerde olmal, mat camlar, ak renk ve k geirme katsays % 30dan fazla olan perdeler veya panjur kullanlmaldr. Pencerelerin, kolonlarn, tavanlarn, duvarlarn ve blmelerin yzeyleri ak renge boyanmaldr.
Demeler de ak renkte olmaldr, ancak dardan gelebilecek veya ilem annda ortaya kabilecek tozlarn renginden ak olmamaldr. Genel olarak gvenlik iaretlerinin dnda kalan mble ve makine paralar, ak ve mat renklere boyanmaldr.
Yapay k kaynaklar iilerin gr asnn dna yerletirilmeli veya gerekli glgelikler kullanlmaldr. Aydnlatma tekdze olmaldr.
Aydnlatma sabit olmaldr.

allan yzeye den glgelerden saknlmaldr.
AYDINLATMA LE LGL NERLER Lambalar: Mekanik ve elektrik bakmndan amaca uygun bir ekilde yaplm olmaldr. Ik verme olana aydnlatma prensiplerine uygun olmaldr. kazalarna meydan vermeyecek ekilde yaplm olmaldr. Salam olmal, taklmas, bakm ve temizlii kolay ve basit olmaldr. Seyyar aydnlatma lambalarnn (el ve tezgah lambalar) el ile temas eden ksmlar elektrik kaaklarna kar korunmu olmal ve kullanlacak elektrik gerilimi 42 Voltu gememelidir.
zellikle kazan ve madeni kaplar ierisinde kullanlan el lambalarnda da elektrik gerilimi 42 Voltu gememeli (24 Volt olmal) ve voltaj drmek iin kullanlan transformatrn balants salam ve izole edilerek topraklanm olmaldr. alma (iyeri) ortam atmosferinde patlayc ve yanc maddelerin (gaz ve tozlar) bulunmas olasl olan yerlerde patlama ve yangna neden olmayacak koruyucu lambalar kullanlmaldr. Tesisatn kuruluunda daima bakm kolay, kullanl basit ve salam olan aydnlatma elemanlar seilmelidir.
yi bir aydnlatmann temel ilkeleri: Aydnlatma dzeyi yeterli olmaldr. (Tzkler, ynetmelikler ve standardlarda belirtilen deerlere uygun olmaldr.) Kullanlan n nitelii uygun olmaldr. (En iyi k beyaz k veya gn dr.)
Aydnlatma tek dze olmaldr.
(Tm alma alannda ayn seviyede aydnlatma olmaldr.)

Aydnlatma sabit olmaldr.
(Akkor telli lamba, ya da zt fazda balanm en az ikili floresan lambalar kullanlmaldr.)

Aydnlatma gz kamamasna neden olmamaldr. allan dzeylere den glgelerden saknlmaldr.
AYDINLATMA LE LGL YASAL DZENLEMELER
Aydnlatma ile ilgili yasal dzenlemeler:
i Sal ve Gvenlii Tznn 18. maddesine gre;

Avlular, ak alanlar, d yollar, geitler vb. yerler en az 20 lx, Kaba malzemelerin tanmas, aktarlmas, depolanmas ile geit koridor yol ve merdivenler en az 50 lx, Kaba montaj, balyalarn almas, hububat tlmesi ve benzeri ilerin yapld yerler ile kazan dairesi, makine dairesi, insan ve yk asansr kabinleri, malzeme stok ambarlar, soyunma ve ykanma yerleri, yemekhane ve helalar en az 100 lx,
Normal montaj, kaba iler yaplan tezgahlar, konserve ve kutulama ve vb ilerin yapld yerler en az 200 lx, Ayrntlarn yakndan seilebilmesi gereken ilerin yapld yerler en az 300 lx ile, Koyu renkli dokuma, bro ve benzeri srekli dikkati gerektiren ince ilerin yapld yerler en az 500 lx, Hassas ilerin srekli olarak yapld yerler en az 1000 lx ile aydnlatlacaktr.
Elektrik Kuvvetli Akm Tesisleri Ynetmeliinin 23, 35 ve 36. maddelerinde; YG hcreleri ve AG pano odalarnda en az 250 Ix, Transformatr odalarnda en az 150 Ix, Tesislerde 250 lx ve 60 lx olmas ile ilgili deerler verilmektedir.
RADYASYONUN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI
Atomlardan, Gneten ve dier yldzlardan yaylan enerjiye radyasyon enerji denir.
Radyasyon enerji dalga modeli veya parack modeli ile yaylr.
X-nlar, k nlar, s, radyoaktif maddelerin sald nlar ve evrenden gelen kozmik nlar ile mikro dalgalar ve radyo dalgalarnn hepsi birer radyasyon biimidir.
Grnr gzmz ile ve uzun dalga boylu kzltesi radyasyon enerjilerini de s olarak alglayabilmekteyiz. Ancak, bunlarn dndaki radyasyonlar be duyumuzla alglamamz mmkn deildir. Radyo dalgalarnn varl radyo alclaryla, dier radyasyonlarn varl da eitli yntemlerle belirlenir.
Radyasyonu meydana getiren paracklar veya elektromanyetik dalgalar ses dalgalarndan farkl olarak bolukta yol alabilir ve saniyede 300.000 km gibi olaanst bir hzla yaylr.
195
Radyasyon vcuda yksek dozda girdiinde insan sal iin zararldr.

Btn dokulardan kolayca geerek derine ileyen nlar ise en tehlikeli olanlardr.
196
Elektromagnetik dalgalarn dndaki radyasyonlar yksek hzda hareket eden paracklardan oluur.
Bunlar kararsz atomlardan yaylan elektronlar, protonlar, ntronlar ve alfa paracklardr.

zetle, radyasyon elektromagnetik dalgalar veya hzl paracklar eklinde yaylan enerjidir.
Kozmik nlar, alfa nlar, beta nlar, ntron ve proton nlar, x-nlar ile gamma nlar bir ortamdan geerken ortamla etkileerek dorudan veya dolayl olarak iyon iftleri olutururlar. Bu nedenle, bu nlara iyonlayc nlar da denir.
19
yonizan Inlar: Kozmik Inlar Alfa Inlar Beta Inlar Ntron Inlar Proton Inlar Gamma Inlar X-Inlar
199
Alfa Inlar (Alfa Partiklleri): Helyum atomunun pozitif ykl ekirdeidir. Alfa nlar yapay olarak meydana getirilebildii gibi teknolojinin gerei olarak istenmedii halde yan rn olarak da ortaya kabilmektedir (elektron tplerinde olduu gibi).
200
Alfa nlar, 5 cmlik mesafedeki bir kat tabakasn veya alminyum levhay geemezler. evreden gelebilecek alfa nlar nemli bir tehlike yaratmazlar.
Kaynandan ktklarnda hcreler zerinde ok zararl etkiye sahiptirler.

Solunduklar veya yutulduklar takdirde zararldrlar.
201
Beta Inlar: Pozitif ve negatif ykl hzl elektronlardr ( -, +). Yapay olarak izotop elde etmekte hzlandrlm elektronlar kullanlr. Bunlardan korunmak iin ince alminyum levhadan yaplm bir zrh malzemesi yeterlidir.
202
Beta nlar madde iine fazla nfuz etmezler. Bu nlar, cilt zerinde yank etkisi meydana getirirler ve adale iine birka milimetre mesafeye kadar etki ederler. Beta nlarnn yutulmas ve solunmas ise tehlikelidir.
203
Ntron Inlar: Atom ekirdeinde bulunan yksz paracklar olup nemli ve zellikleri olan bir radyasyon tipidir. Nkleer ekirdek blnmesi ve reaksiyonlar srasnda meydana gelirler.
204
Ntron nlar, olduka tehlikelidir. Vcudun derinliklerine girebilirler. Doku hcrelerinin, atom ekirdekleri iersine nfuz edebilirler.
Bu nedenle dokulara zarar verirler.
205
Proton Inlar: Atom ekirdeinde bulunan ve pozitif elektron ykl partikllerdir. Bu nlarda nkleer ekirdek blnmesi reaksiyonlar srasnda meydana gelirler.
206
Proton nlar, vcudun derinliklerine girebilir ve dokulara hafif derecede nfuz edebilir. Bu nedenle, vcuda zararldr.
207
Gamma Inlar: Hem uranyum ve radyum gibi doan radyoaktif maddelerin paralanmalar srasnda, hem de bir nkleer reaktrde ya da bir atom bombas patlatldnda atom ekirdeklerinin paralanmasyla meydana gelir.
208
Gamma nlar, nitelik bakmndan x-nlarna benzerler. Bu nlar canllar iin zararldr. Dokulara derinliine girerler ve tahrip ederler.
Tpta urlar yok etmekte, ara ve gerelerin mikroplardan arndrlmas gibi yararl ilerde de kullanlr.
209
X-Inlar: Rntgen cihazlarnda meydana gelen nlardr.
210
X-nlar, vcuda derinlemesine kolayca girebilir ve dokulara nfuz ederek tahrip edici etki gsterir. X-n tpta i organlarn incelenmesinde ya da bir kemikte krk olup olmadnn izlenmesinde ok sk kullanlr.
211
yonizan nlarn biyolojik tesirleri ok eitlidir. Dardan gelebilecek nlarn zararlar; nn cinsine, enerji miktarna ve etkiye maruz kalan yere bal olarak deiir. Radyoaktif maddelerin vcuda girmesi ve baz organlara yerlemesi neticesinde ise organizma i radyasyona maruz kalabilir.
212
Bu tr nlar deri, troid ve kan yapc organlar bata olmak zere dier btn organlar zerinde olumsuz etkilere sahiptirler. Canlln azalmasna, halsizlie, ba arsna, anemi ve lsemiye yol aarlar.
Ayrca, genetik etkileri de vardr.

Bu nlar tohum hcreleri zerinde kromozom saysnda deime, paralanma, ikiye blnme ve inversiyon halleri gibi deimeler sonucunda hayati tehlikeye sahiptirler.
213
yonizan Olmayan Inlar: Mor tesi (Ultraviyole) Inlar Grnr Ik Kzltesi (nfrared) Inlar Ksa Dalga Inlar o Mikro Dalgalar o Televizyon Dalgalar o Radyo Dalgalar
214
YONZAN OLMAYAN IINLAR
Mortesi Inlar (Ultraviyole Inlar):
Gne n ierisinde bulunduu gibi yapay olarak da elde edilebilen nlardr.

X-nlarna gre dalga boylar daha uzun nlardr.
215
Mortesi nlar; derinin yzey hcreleri ve gzn kornea tabakas zerine etki yapar.
Deri zerindeki etkileri; gne yanna benzer yanklar, pigment hcrelerinde deimeler ve deri kanserleridir.
Bu tr nlara hassas olan kiilerde ayrca, ekzema, sivilce gibi deri hastalklar da grlebilir.
Baz deri hastalklarn ise arlatrlabilirler (uuk gibi).

Gzlerde ise, gz sulanmas, ar, konjuktivit, iritis, kornea lseri gibi hastalklara yol aabilir.
216
Grnr Ik: Dalga boyu 400 nmnin altnda olan mor ktan yaklak 740 nm dalga boyundaki krmz a kadar uzanr. Grnr k, gne ierisinde bulunduu gibi yapay olarak da meydana getirilebilir.
217
Kzltesi Inlar (nfrared Inlar): Yapay olarak elde edilebildii gibi gne nlarnn iinde de bulunur.
Gne nlarndaki s, kzl tesi nlardan kaynaklanr.
218
Kzltesi nlar; vcuda kolayca girer ve ar s verirler.
Vcudun ak ksmlar snr ve fiziki gerginlik meydana getirir.

Bu nlarn iddetine, maruziyet sresine ve na maruz kalan vcut blgesine bal olarak deri yanklar, katarakt gibi baz gz hastalklar da meydana gelebilir.
219
Ksa Dalga (Radyo Dalgalar) Inlar:
Dalga boylar kzltesi nlardan daha byk olan nlardr.

Yksek frekansl akmn kullanld elektronik cihazlarda ve radar sistemlerinde meydana gelir.
Bu nlara radyo dalgalar da denir.

Mikro dalga frnlarda kullanlan nlarn dalga boylar genellikle 12 cm dolayndadr. Televizyon yaynlarnda ise, 1 km ya da daha uzun olan radyo dalgalar kullanlr.
220
Uzun sre bu nlara maruziyet sonucunda baz organlarda (krmz kemik ilii) s ykselmesi meydana gelir.
Bu nlara uzun sre maruziyet halinde katarakt da grlebilir.
221
RADYASYONUN DEERLENDRLMES
Endstride, radyasyonun iilerde meydana getirdii akut ve kronik olumsuz etkiler meslek hastal olarak deerlendirilir. Bu hastalklar Sosyal Sigortalar Salk lemleri Tz ekindeki meslek hastalklar listesinde; hastalk ve belirtileri, ykmllk sresi ve hastalk tehlikesi olan balca iler olarak geni bir biimde belirtilmitir.
222
Radyasyonun kesin tans: Dtan etki yapan nlar, parsiyel global dozimetresi yaplarak llr. kontaminasyon ise, total veya parsiyel beden spektrometresi yaplarak llr. Ina maruz kalnan ilerde alanlarn zel kurulular tarafndan srekli denetlenmesi ve hastalklar halinde bu denetimin sonularndan yararlanlmas gerekir.
223
Radyasyonun denetimi: Radyasyonun, iyerlerinde kullanlmas ve denetlenmesiyle ilgili tm hususlar Atom Enerji Kurumu Bakanl tarafndan yrtlmektedir. Ancak; alma Bakanl Mfettileri tarafndan da iyerinde i Sal ve Gvenlii Tznn 83. maddesine gre ilem yaplabilir.
224
BASIN
Birim alana yaplan kuvvete basn denir. Birimi: Bar veya Newton/cm2dir.
BASIN
Kuvvetin tatbik edildii her noktada bir basn vardr. Sal ve Gvenlii konusunda basn ise; normal hava basncnn (atmosfer basnc) daha fazla veya daha az olmas gereken veya olan iyerlerindeki basntr. Normal artlarda hava basnc 76 cm cva basncna eittir.
BASINCIN NSAN ZERNDEK ETKLER
Atmosfer basncndan daha yksek ya da daha dk basnl yerlerde alan iilerde;

Kalp, dolam, solunum rahatszlklar grlebilir. Normalde 4 N/cm2 kadar basn deiimi organizmada rahatszlk hissi dnda salk sorunu yaratmaz.
Balon ve uak gibi aralarla sratle ykseklere klmas halinde, doal olarak atmosfer basncnn dmesi nedeniyle, normal atmosfer basnc altnda dokularda erimi olan gazlarn serbest hale gelmesi ile karncalanma, kol ve bacaklarda arlar ile bulank grme, kulaklarnn i ve d tarafndaki basn farkndan dolay kulak arlar gibi belirtiler meydana gelir. Vcuttaki oksijenin parsiyel basncnn dmesi sonucu anoksemi, taikardi grlebilir.
Denizalt personeli, dalglar, gemi kurtarclarnda ise, deniz dibine inildike vcut zerindeki basn artmas grlr. Bu basncn 4 atmosferi amas halinde, kii solunum ile fazla azot alacandan azot narkozu iine debilir. Karar verme, dnme ve istemli hareketler ktleebilir ve su stne klmazsa, uur ekilmesi ba gsterebilir.
Kii normal basnca dnd takdirde bu belirtiler hemen kaybolur.
Soluma apareyi iine verilen basnl havann bileimindeki azot yerine helyum ikame edilirse azot narkozunun ortaya kmas nlenmi olur. Yksek basn altnda, vcuttaki oksijen parsiyel basncnn artmas balangta hafif bir rahatszlk hissi verir. Daha sonra ciddi semptomlar izler. leri safhada koma hali grlebilir.
BASINCIN DEERLENDRLMES
Dk ve yksek basncn iiler zerinde meydana getirdii olumsuz etkiler bir meslek hastaldr. Sosyal Sigortalar Salk lemleri Tzne ekli meslek hastal listesinde E-4 Hava basncndaki ani deimelerden olan hastalklar bal ile verilmitir. Basn deiiklii nedeni ile grlen akut hadiselerde ykmllk sresi 3 gn, dier hadiselerde ise, ykmllk sresi 10 yldr.
BASINCIN ETKLERNDEN KORUNMA YNTEMLER
Dk ve yksek basncn gerektirdii ilerde, alanlar mmknse gen ve tecrbeli iilerden seilmelidir. Ayrca, bu ilerde alacaklar iman, alkolik ve solunum sistemine ilikin kronik hastalklara sahip olmamaldr.
Bu ilerde almann devam sresince periyodik muayeneler olduka hassas yaplmal ve kulak, burun, boaz ve solunum sistemine ilikin akut yaknmas olanlar iyileinceye kadar iten uzaklatrlmaldrlar.
e giri muayenelerinde tam sistemik muayene yaplmal, akcier ve sins grafisi ekilmelidir. Byk eklemler, ie girite ve her yl ki periyodik muayenede radyolojik olarak incelenmelidir. Bu inceleme ii iten ayrldktan sonra da iki yl tekrarlanmaldr. Basn altnda kazaya urayanlar ile hastalananlar yeniden ie dndrlmemelidirler. Basn altnda alrken uyulmas gereken kurallar ve alnmas gereken nlemler, basncn insan vcudundaki etkileri konusunda eitilmelidirler.
Basncn etkisine bal bulgularn iki yl sonra bile ortaya kabilecei dnlerek, ilk yardmn ve acil mdahalenin yaplabilmesine olanak salayan bilgiler iinin srekli tayabilecei biimde zerinde bulundurulmaldr.
Yksek basn altnda almalarn yapld iyerinden dekompresyon odas bulunmaldr. Basn altnda yrtlen ilerde alma srasnda sigara ve iki iilmesi, gazl ieceklerin iilmesi yasaklanmaldr.
Basncn denetim yntemleri ve yasal dzenlemeler: Normal atmosfer basncndan dk veya daha yksek basn altnda alan isiler, dk ve yksek basncn sebep olduu olumsuzluklar ok iyi bilmeleri gerekir. verenler dk ve yksek basnl yerlerde altrdklar iilere tm riskleri retmeli ve nceden gerekli nlemleri almaldrlar.
Basn altnda yrtlen ilerde alnmas gerekli tedbirler, i Sal ve Gvenlii Tznn 82. maddesinde belirmitir. Ayrca, Salk Kurallar Bakmndan Gnde Ancak Yedibuuk Saat veya Daha Az allmas Gereken ler Hakkndaki Ynetmelikin 2. maddesinin XXI. kknda, basn altndaki almalara snrlama getirilmitir.

14 - (4-9) Fiziksel Risk Etmenleri-Uz

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

14 - (4-9) Fiziksel Risk Etmenleri-Uz

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FZKSEL RSK ETMENLER

GRLTNN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI

GRLTNN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI

GRLTNN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI

GRLTNN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI

GRLTNN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI

GRLTNN TANIMI, TRLER VE KAYNAKLARI

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

Grlt Dzeyi (dB) 0 20 30 40 50 60 70

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

Grlt Dzeyi (dB) 80 90 100 110 120 130 140

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

ki Grlt Kaynann kard Toplam Grlty Saptama Tablosu

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

ki Grlt Kaynann kard Toplam Grlty Saptama Tablosu

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

Grltden kaynaklanan iitme kayplar maruziyet sresi ile orantldr.

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

Metabolik ve hormonal bozukluklar da ortaya kabilir.

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

En nemlisi grltl ortamn i kazalarn artmasna sebebiyet vermesidir.

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

GRLTNN NSAN ZERNDEK ETKLER

Anlk grlt seviyelerini lebilen cihazlar,

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

En yksek maruziyet etkin deerleri: LEX, 8h = 85 dB (A) ve Ppeak = 140 Paii

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

gibi nlemler alnmaldr.

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

Ynetmeliin 6. maddesinde belirtildii ekilde risklerin deerlendirilmesinde ve alnacak nlemlerin tanmlanmasnda,

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER

GRLTYE KARI ALINACAK NLEMLER