4/17/12

BYOMALZEME dersi
POLMERK BYOMALZEME LER

Asl alt balk stilini dzenlemek iin tklatn

ndekler

4/17/12

Tanmlar ve Temel Yaplar

Polimerizasyon yaplar Deiimlerin Malzemelerin zellikleri zerine

Polimerizasyon

Temel

Yapsal

Etkileri

Biyomalzeme PVC,

Olarak Kullanlan Polimerler

PE, PP, PMMA, PS ve kopolimerleri, Poliesterler, Poliamidler (Naylon), Florokarbon Polimerler, Kauuk, Poliretanlar Polimerler

Biyobozunur

Tanmlar 1;
Polimer:

4/17/12

Monomer isimli kk molekllerin kimyasal balarla birlemesi sonucu oluan iki veya boyutlu molekler yaplardr (Cardarelli, 2008).

4/17/12

Tanmlar 1;
Biyomalzeme:

4/17/12

Canl sistemlerde bir fonksiyonun veya bir parann yerini tutabilecek; salam, gvenilir, ekonomik ve fizyolojik olarak vcut tarafndan kabul edilebilir malzemelerdir (Hench and Erthridge, 1982). Kullanlan malzemenin, uygulama esnasnda ev sahibi sisteme, uygun cevap verebilme kabiliyetidir. Biyomalzemenin biyolojik ortam ierisinde; su, enzimler veya metabolik aktivite ile toksik rnler vermeden paralanmasdr.

Biyouyumluluk:

Biyobozunma:

Tanmlar 2;

Biyobozunur Polimerler: Vcutta hidroliz veya enzimler yardmyla bozunarak, metabolik yollarla atlan ya da kullanlabilen malzemelerdir.

Biyoresorbable Polimerler: Herhangi bir polimer deiimi veya molekler ktlede azalma olmakszn yeniden emilebilir polimerlerdir. Toksik etki yaratmazlar. Biyoerozyon: Yapnn yzeyden paralanmasdr. Aa kan rnler, olduka byk molekllerdir. Degredasyon: Yapnn paralanarak, kk molekllere dnmesidir. Ana degredasyon mekanizmalar; hidroliz, enzimatik bozunma ve znmedir.

4/17/12

Polmerlern Snflandrlmas
1.

4/17/12

Molekl arlklarna gre:

Oligomerler(Molekl arl 500-600 g/mol. civarnda) Intermediateler Makromolekller

1.

Sentez ekillerine gre:

Doal Yar-sentetik Sentetik

Polmerlern Snflandrlmas
4. Sentez reaksiyonlarna gre:

4/17/12

Katlma reaksiyonu Kondenzasyon reaksiyonu

5. Zincir yapsna gre:

Dorusal (linear) Dallanm apraz bal

6. Termal davranna gre:

Termoplastik

Polmerlern Snflandrlmas
7. Monomer trne gre:

4/17/12

Homopolimer (Tek bir monomer biriminin tekrarlanmas) Kopolimer (ki monomer karmndan oluan )

8. Polimerin kat yapsna gre:

Kristalin Amorf (ekilsiz)

9. Yan gruplarnn diziliine gre:

zotaktik Sindiyotaktik

Zncr yaplarna gre polmerler

ekil 1: Zincir yaplarna gre polimerler

a)

Dorusal Zincir Dallanm Zincir apraz Bal Zincir As Yapda Zincir

4/17/12

a)

a)

a)

Polimerler;

4/17/12

zincirleri belli bir dzende bir araya geliyorlarsa kristalin, bir dzende bir araya gelmiyorsa amorf

belli

ekil 2: Bir polimerde yer alan amorf ve kristalin blgeler

polimer olarak snflandrlr.

% 5-10 kristallikte malzeme esnektir. % 20-60 kristallikte ise malzeme toktur. %60-80 kristallikte ise yap sert ve dayankldr. Bu kristal polimerler belli bir *Bir polimere kristalin denmesistnde iin ergime scaklna sahiptirler. Tg

Termoplastik bir malzemenin scakl arttka younluu azlr, spesifik hacmi byr; yani molekl segmentleri birbirlerinden uzaklamaya balarlar. Belli bir scakla ulaldnda molekl semenden hareket etmeye balarlar. te bu scakla Cams Gei Scakl (Tg) denir. Tg scaklnn zerinde malzemelerin molekllerini canl molekller olarak ta nitelendirebiliriz. Bu scakln zerindeki malzemeyi krmadan bkmek ve malzeme zerine tork uygulamak mmkndr.

4/17/12

4/17/12

Dk scaklklarda kristalin malzemelerin younluk deiimi amorf malzemelere benzer. Aradaki fark kristalin malzemelerde erime scaklnn olmasdr. Kristalin malzemelerde erime scaklna ulaldnda kristal yap paralanmaya balar. Bu da younlukta ani bir azalma (spesifik hacimde byme ) meydana getirir. Tm'nin zerindeki malzeme sv haldedir ve scakln viskoziteye etkisi ok azdr. 100 % kristalin yapya sahip polimer mevcut deildir. Kristalin olarak adlandrlan malzemelerde de kristal blmleri birbirine balayan blgeler amorf yapya sahiptir. Malzemenin kristallik oran yksek ise (>60%) Tg'nin etkisi ok azdr, dolaysyla malzemenin sertlii fazla deimez. Malzemenin kristallik oran dk ise (<60%) Tg'nin etkisi daha fazladr, malzemenin sertlii daha hzl azalr. Snme, yorulma ve darbe mukavemetleri amorf malzemelerde olduu gibi kristalin malzemelerde de Tg scaklndan etkilenir. Kristalin malzemeler Tg ile Tm scaklklarnn arasnda kullanlrlar. rnein: Polyacetal (POM) malzemenin Tg scakl - 75 C, erime noktas 175sC'dir. Amorf bir malzeme iin Tg kalp scaklnn ok stndedir, paray kat hale getirmek iin kalp indeki para sourulur. Soutma artlar para kalitesini belirler. Yar-kristalin bir para iin Tg kalp scaklnn altndadr; yani paray Tg scaklna indirerek kat hale dntrmek mmkn deildir. Bu durumda katlama

4/17/12

4/17/12

Polmer Uzunluu

(A)n
A: Tekrarlanan polimer birimi

e rn ; in

4/17/12

ekil 3: Poliasetilen zinciri

PE n: Zincirde tekrarlanan birim vBurada n ' polimerizasyon derecesi olup bir polimer says zincirindeki monomer saysn ifade eder. vPolimerizasyon derecesi n= 10.000 hatta daha byk deerlerde olabilir. vPE iin polimerizasyon derecesi (DP), 10000 ila 700000 g/mol arasnda deien ortalama molekl arlna bal olarak 3500-25000 arasnda deiir.

Molekl arl: Bir polimer moleklndeki herbir atomun arlnn toplamdr.

4/17/12

Mn : Sayca ortalama molekl arl M w : Arlka ortalama molekl arl M v : Viskozite ortalama molekl arl M z : kelti ortalama molekl arl Mw arttka mekanik deerler artar, akkanlk

4/17/12

Mw ve Mn deerleri polimerler iin ok nemli iki parametredir. nk bu iki deerin oran polimerin oklu dalm endeksi de denilen heterojenite endeksini (polydispersity index or heterogenity index) (HI) verir ve genellikle;

Mw > Mn
olur.

HI= Mw / Mn

 Heterojenite

indeks (HI)=1

Doal Polimer

4/17/12

ekil 4: Bir doal polimer olarak DER

Heterojenite

indeks (HI)>1

Sentetik Polimer

ekil 5: Bir sentetik polimer olarak PVC bazl yapay KL

Doal ve Sentetk Polmerlern Snflandrlmas

Tablo 1: Doal ve sentetik polimerlerin snflandrlmas (Cardarelli, 2008).

4/17/12

Doal Polime r Sentet ik

Polipeptidler, proteinler, polinkleotidler Polisakkaritler Zamk ve kauuklar Elastomerler Elastomerler Termoplastikler Termosetler

Polmerzasyon

Dk molekl arlkl monomerlerden yksek molekl arlkl polimerler olumas iin gerekleen kimyasal reaksiyonlar btndr.

4/17/12

Katlma Polimerzasyonu Polimerizasyonu yoni k Koordinas yon kompleksi

(Addition & Chain-Growth Poymerization)

Younlama

(Condensation & Step-Growth Poymerization)

Radikali k

Polmerzasyon

4/17/12

Katlma Polimerizasyonu

ekil 6: Vinil klorrn katlma

Tablo 2: eitli monomerlere ait katlma polimerizasyonlar

Katlma Polmerzasyonu (devam)

4/17/12

Polmerzasyon
Younlama

4/17/12

Polimerizasyonu

ekil 7: Teraftalik asit ve etilen glikoln polimerizasyonu

Younlama Polmerzasyonu (devam)

4/17/12

ekil 8: Poliamid (naylon) polimerizasyonu

Younlama Polmerzasyonu (devam)

Tablo 3: Younlama polimerizasyonu ile retilen baz polimerler

4/17/12

Polmerzasyon 4
Polimer zincirinin basnc, uzunluu, reaksiyon

scakl,

4/17/12

katalizr miktar ve katalizrn uygulama sresi kontrol edilerek ayarlanmaktadr.

ekil 9: Polimerizasyonun ematik gsterimi

Polmerzasyon

4/17/12

ekil 10: Dorusal zincirli polimer

Polmerzasyon

4/17/12

ekil 11: apraz bal polimer

Polmerzasyon

4/17/12

Koordinasyon Balar Metalik Balar

Dispersiyon Kuvvetleri Hidrojen Balar

4/17/12

Sentetik polimerik malzemeler;

tek kullanmlk medikal malzeme, malzeme, malzeme

prostetik dental

implant, yara

rt materyali, cihaz,

ekstrakorporal enkapslant, ila

salm sistemi mhendislii rnleri

doku

Polimerik malzemelerin, metal ve seramik malzemelere gre avantajlar aadaki gibidir:

kolay

4/17/12

ilenebilirler,

lateks,

film, tabaka, iplik gibi farkl ekillerde retilebilirler, edilmeye uygundurlar, ekonomik maliyete sahiptirler,

modifiye grece

istenilen

mekanik ve fiziksel zellikler kazandrlabilir.

Bu zellikler:

biyouyumluluk,

Tablo 4: Biyomedikal polimerlerin sahip olmas gereken zellikler (Ikada, 1989).

zellik Biyouyumluluk Sterillenebilirlik Fiziksel zellik lenebilirlik Tanm Non-karsinojenik, non-pirojen, nontoksik, non-alerjik yant Otoklav, kuru s, Eto, radyasyon Dayanm, elastiklik, gerinim Eritme, ekstrzyon, fiber eklinde

4/17/12

4/17/12

Byomalzeme Olarak Kullanlan Polmerler 1

Gnmzde yzlerce polimer kolay bir biimde sentezlenebilse de ilerinden ok az (10-20) tek kullanmlk veya uzun mrl medikal malzemeler olarak kullanlabilmektedir.

Byomalzeme Olarak Kullanlan Polmerler 2

Medikal uygulamalarda uygun malzeme seimi yaplrken;

4/17/12

biyouyumluluk biyobozunurluk hcre etkileimi

zelliklerine dikkat edilir.

Byomalzeme Olarak Kullanlan Doal Polmerler 1

Tablo 5: POLMERLER Polimer pek Keratin Kollojen Jelatin Fibrinojen Elastin Aktin Miyozin Bulunduu Yer Eklembacakllar sentezler Sa Ba Dokusu (tendon, deri) Fizyolojik Fonksiyonu Koruyucu Termal yaltm Mekanik destek

4/17/12

Ksmen Amorf Kollojen Endstriyel rn Kan plazma proteini Boyun balar Kas Kas Phtlama Mekanik destek Hareket Hareket

Byomalzeme Olarak KullanIlan Doal Polmerler 2

Tablo 6: POLSAKKARTLER Fizyolojik Polimer Bulunduu Yer Fonksiyonu Selloz Niasta Dekstran Kitin Kitosan Glikozaminoglikan lar Bitkiler Bitkiler Bakteriler sentezler Bcekler Ba dokusu

Mekanik destek Enerji rezervuar Byme matrisi ekil verir Mekanik destek

4/17/12

Byomalzeme Olarak Kullanlan Doal Polmerler 3

4/17/12

Tablo 7: POLNKLEOTDLER Polimer Deoksiribonkleik asit (DNA) Ribonkleik asit (RNA) Bulunduu Yer Her yer Her yer Fizyolojik Fonksiyonu Protein sentezi Protein sentezi

Jelatn 1

4/17/12

Triptofan dndaki tm temel aminoasitleri ierir. hidrolizi ile elde edilir.

Kollojenin

Vcut

proteinlerine benzer yapda olduu

iin dk immnojenisiteye sahiptir.

Suda

znen ve znmeyen formlar vardr.

Suda

znmeyen formlar hidrojel olarak da kullanlmaktadr.

Jelatn

4/17/12

ekil 12: Jelatinin kimyasal yaps

ekil 13: Jelatin ila kapslleri

Elastn
Ba

dokusunun temel esi olan skleroproteinlerinden birisidir. baldr.

4/17/12

apraz

Esnektir.

Dermiste

%5 orannda bulunur.

Sentetik

olarak da retilir.

Porlu

ve elastik bir yaps olduu iin doku iskelesi,

Elastn

4/17/12

ekil 14: Elastinin bulunduu yerler ve ba

Elastn

4/17/12

ekil 15: Yalanmaya kar elastin ekil 16: Zimmer n kollojen ve elastin ieren yara yamalar

pek

Yksek oranda glisin ve kovalent peptid balar ierdiinden ok dayankldr. rmcek ipei ok elastiktir ve yksek oranda su absorbe edebilir. Biyobozunurdur. Biyouyumludur. Hafiftir Mkemmel mekanik ve termal zelliklere sahiptir. Sahip olduu zelliklerden dolay sinir hcre tedavisinde kullanmna allmaktadr.

4/17/12

*pek reten genler maya ve bakterilere aktarlm, bu sayede daha ksa srede daha ok rn elde

pek

4/17/12

ekil 17: pek zincirinin yaps

pek

4/17/12

ekil 18: Silikon-ipek elektronik implant

ekil 19: Sinir hcre bymesi iin gelitirilen ipek fiberler

Kollojen

4/17/12

ECMnin ana maddesidir. Biyobozunurdur. ekme dayanm yksektir. Baz ktle transfer limitasyonlarna sahiptir. ok farkl formlarda (film, membran, snger, fiber) retilebilirler.

Sentetik, doal polimerler ve seramik malzemelerle kompozit oluturularak kullanlr. Yara rt materyali, yama malzemesi, damar grefti ve doku iskelesi olarak kullanlmasnn yansra, yumuak ve sert doku uygulamalarnda ve ila salm sistemlerinde kullanlr.

Kollojen

4/17/12

ekil 20: Kollojenin yaps

Kollojen

4/17/12

ekil 21: Yz kemii tedavisinde ve yumuak doku rekenersayonunda kullanlan apraz bal jel kollojen

ekil 22: Permacol Biyolojik Deri mplant

Ktn
Bir

4/17/12

polisakkarittir. morfolojiye sahiptir.

Yar-kristalin

Sellozdan

sonra doada en ok bulunan biyopolimerdir.

Hidrofiliktir.

Doal

bir polimer olan kitinin alkalin deasetilasyonuyla

4/17/12

Ktn

ekil 23: Kitinin kimyasal yaps

Ktosan 1
Biyouyumludur.

4/17/12

Biyobozunurdur.

Pozitif

ykl olduu iin hcreler tarafndan ok sevilir. antioksidan etkiye sahiptir. genellikle toksiktir ama kitosan non-

n-vitro

Monomerler

toksiktir.

Ktosan 2

4/17/12

ekil 24: Kitosann kimyasal yaps

Ktosan 3

4/17/12

ekil 25: Kitosan doku iskeleleri

Nasta
Bitkilerde

4/17/12

depolanan ana karbonhidrattr.

En

ok msr, patates ve pirinten elde

edilir.
Btn

niastalar iki glukan

polimerinin (amilopektin ve amiloz) farkl kopolimerleridir.

Su

alp, iebilme zellii vardr.

Nasta

4/17/12

ekil 26: Niastann

Byomalzeme Olarak Kullanlan Doal Polmerlern Avantajlar

Biyolojik

4/17/12

ortamdaki molekllere byk benzerlik gsterirler veya aynsdrlar. polimerlerde karlalan toksisite ve kronik iltihaplanma sorunlar yoktur. ortamdaki enzimlerle kolaylkla bozunurlar/degrede olurlar (Bu madde geici uygulamalar iin avantajdr.).

Sentetik

Biyolojik

Byomalzeme Olarak Kullanlan Doal Polmerlern Dezavantajlar

4/17/12

Baklk sistemini uyarrlar/immnojeniktirler. Sentetik polimerlerden daha karmak bir yapya sahip olduklarndan teknolojik manplasyonlar zordur. Biyolojik enzimlerle bozunurlar/degrede olurlar (Bu madde kalc uygulamalar iin dezavantajdr.). zellikle protein yapda olanlar yksek scaklkta bozunduu iin, eriyik ekstrzyon gibi yksek scaklk gerektiren ileme teknikleri ile ekillendirilemezler.

Byomalzeme Olarak Kullanlan Sentetk Polmerler 1

Poli (L-laktik asit) (PLA) Poli (L-glikolik asit) (PGA) Poli (laktik-ko-glikolik asit) (PLGA)

Poli (-hidroksi asitler)

4/17/12

Poli (hidroksi alkonatlar)

Poli (hidroksi alkonat) (PHA) (hidroksi btirat) (PHB) (hidroksi vaterat) (PHV)

Poli Poli

Bakteriler tarafndan sentezlendikleri zaman doal polimerler grubuna girerler.

Byomalzeme Olarak Kullanlan Sentetk Polmerler 2

Poli

4/17/12

(- kaprolakton) (PCL)
Polianhidrit Polifosfozen

Polivinilklorr Polietilen

(PVC)

(PE) (PP)

Polipropilen Polimetil

metakrilat (PMMA) (PS)

Polistiren

Poli (- kaprolakton) (PCL)

Ester balarnn hidrolizi ile degrede olan biyobozunur bir polimerdir. ile etkilemez.

4/17/12

ECM

Hidrofobiktir.

Hcre

yapmas ve remesi ok desteklemedii iin kompozit malzemelerle birlikte kullanlr. sresi ~ 3 aydr.

Degredasyon

Poli (- kaprolakton) (PCL)

Alifatik polyester ailesinin nemli bir yesi olan polikaprolakton (PCL) yar kristalin bir poliesterdir ve -kaprolaktonun halka almas polimerizasyonu ile elde edilir. PCL. kolayca proses edilebilen, birok organik zc ierisinde znebilen. dk erime noktasna (55-60C) ve cams gei scaklna (-60C ) sahip bir polimerdir. PCL ve kopolimerlerinin bozunma mekanizmas PLA'nnkine benzer ekilde iki aamada gercekleir. nce hidrolitik esterler krlr ve oligomerik trlerin difzyonu nedeniyle de arlk kaybna urar. Yksek molekl arlkl PCL'nin (Mn> 50000) bozunumu olduka yava olup dokudan tamamen ayrlmas 3 yl almaktadr. Dk degradasyon

4/17/12

Poli (- kaprolakton) (PCL)

4/17/12

ekil 27: PCL kemik vidas

ekil 28: PCL diz protezi

Pol (laktk-ko-glkolk ast) (PLGA) 1

Biyouyumluluu

4/17/12

yksek, biyobozunur bir polimerdir.

PLA

ve PGA deriimlerine bal olarak bozunma, esneklik v.b. zellikleri ayarlanabilir.

Su

ierii dktr.

Polimerizasyon

srasnda D- ve L- izomerlerinin kopolimerleri formlarnda sentezlenebilir.

Medikal

uygulamalar iin FDAden onay alabilmi tek sentetik polimerdir.

Pol (laktk-ko-glkolk ast) (PLGA) 2

4/17/12

Kopoliesterler arasnda en ok aratrma yaplan polimerlerdir. Hem L- hem de D,Llaktidler kopolimerizasyonda belirli oranlarda kullanlmaktadr. 25-75 yapsndaki poli(L-laktd-ko-glikold) amorf bir polimerdir. 50-50 poli(L-laktd-koglkold)hdrollitik adan olduka kararszdr ve hidrolitik degradasyona kars direnci kopolimerin yapsal oranna belirgin bir biimde baldr . Homopolmerlerle karlatrldnda kopolimerlerin hdrolitik olarak daha kararsz olduu gzlenmitir, rnein 50-50 poli(D,L-laktd-ko-glkold) yaklak olarak 1-2 ayda degrade olurken 75-25 poli(D,L-laktid-ko-glkolid) 4-5 ayda ve 85-15 pol(D.L- laktdko-glikolid) 5-6 ayda degrade olmaktadr. PLGA ester balarnn hidrolizi le ktle erozyonuna urar ve degradasyon hz LA/GA oranna, molekl arlna ve matrksin yap ve ekline baldr. Biyouyumlu bu polimerlerin ilgi ekmesinin nedenleri arasmda FDA tarafndan nsanlarda kullanmnn onaylanmas, eitli yap ve trlerde proses edilebilirlii, degradasyon hznn kontrol edilebilirlii ve biyobozunurluu yer almaktadr. eidi oranlardaki poh(L-laktid-ko-glkold) kopolmerleri mkrokre, mikro kapsl, nano kre ve nano fiber gibi kontroll ila salnm sistemleri ile monoflament strler gibi biyomedikal rnlerin retiminde kullanlmaktadr. PLGA ayrca yksek hcre tutunmas sergiler ve tutunan hcrelerin geliimini srdrebilmesi nedeniyle doku mhendislii uygulamalarnda ska kullanlr.

ekil 29: PLGAnn kimyasal yaps

Pol (laktk-ko-glkolk ast) (PLGA) 3

4/17/12

ekil 30: PLGA ila tayc

Pol (laktk-ko-glkolk ast) (PLGA) 4

4/17/12

ekil 31: PLGA nanopartikller

Poletlen glkol (PEG)

Kat

4/17/12

ve sv formlar vardr. oksitin polimerizasyonu ile retilir

Etilen ok

dkten ok yksek molekl arlna kadar geni bir molekl arl aralnda sentezlenebilir. yzey modifikasyonlarnda ve antijen maskelemede kullanlr. deildir.

Polimerlerin

Biyobozunur

Biyouyumludur. Non-toksiktir.

- Esnektir. - Hidrofiliktir.

Poletlen glkol (PEG)

4/17/12

ekil 32: PEGin kimyasal yaps

ekil 33: la tama kapasitesini arttrmak amacyla PEGle kaplanan misel

Poletlen (PE)

4/17/12

5 farkl younluk grubunda retilebilir:

UHMWPE (Ultra high molecular weight polyethylene) HDPE (High density polyethylene) LDPE (Low density polyethylene) LLDPE (Linear low density polyethylene) VLDPE (Very low density polyethylene)

Poletlen (PE)
ok

eitli olmalar farkl koullarnda (scaklk, basnv.b) retilmeleri ve ilenebilmelerine olanak salar. sterillenebilirler.

4/17/12

Kolay

Esnektirler.

ASTM

(American Society for Testing and Materials) F981, F639, ve F755 standartlarna uygundur. olduklar iin kala protezlerinde, eklem

Hafif

Poletlen (PE)

4/17/12

Tbbi uygulamalarda yksekyounluklu polietilen (PE) kullanlr. nk, alakyounluklu PE sterilizasyon scaklna dayanamaz. PE, tp formundaki uygulamalarda ve kateterlerde, ok yksek molekl arlkl olanysa ekil 34: PE bir omuz implant

 Biyouymludur.

Polmetl metakrlat (PMMA) (Pleksglass) 1

ve yksek mukavvemetlidir.

4/17/12

effaf

Cams

gei scakl 105C olan amorf bir polimerdir. ve inorganik zeltilere kar

Seyreltik

alkali dayankldr.

Di

dolgularnda, diyaliz membranlarnda, okler lenslerde, kontakt lenslerde ve kemik imentolarnda

Polmetl metakrlat (PMMA) (Pleksglass) 2

4/17/12

ekil 36: Gzenekli kafatas implant PMMA (polimetil metakrilat), hidrofobik. dorusal yapda bir zincir polimeridir. Oda scaklnda cams halde bulunur. Lucite ve Plexiglas ticari isimleriyle tannr. Ik

ekil 35: Kontakt lens (lk ticari marka: Solexlens)

Polamd (PA) (naylon)

Biyouyumludur. Yksek Su

4/17/12

kristaliniteye ve mukavvemete sahiptir.

iinde ok abuk bozunur. Bozunmalar hem enzimatik hem de enzimatik olmayan reaksiyonlar yoluyla gerekleir. ipliklerinde, yumuak doku uygulamalarnda, kataterlerde ve bantlarda kullanlr.

Ameliyat

Naylon (nylon). D Pont tarafndan poliamid ailesine verilen isimdir. Naylonlar, diaminlerin, dibazik asitlerle

Polamd (PA) (naylon)

4/17/12

ekil 37: Bilgisayarl retim teknikleri ile imal edilmi PA doku iskeleleri

ekil 38: Naylon mikro filamentler

Polvnlklorr (PVC)

4/17/12

Amorf,

sert ve krlgan bir yapdadr. gei scakl 75~105Cdir.

Cams

Erime

scakl yksek olduu iin zor ilenmektedir.

Kan

ve serum torbalarnda, diyaliz cihazlarnda, kateterlerde, her trl medikal torba ve ambalajda kullanlr.

Polvnlklorr (PVC)
PVC, sert ve krlgan bir malzeme olmasna karn, plastikletirici ilavesiyle yumuak ve esnek hale getirilebilir. PVC, uzun-dnem uygulamalarda, plastikletiricinin yapdan szmas nedeniyle problemlere yol aar. Plastikletiriciler dk zehirlilie sahiptir.

4/17/12

ekil 39: Sv torbalar ekil 40: Nazal atamanl endotrekeal tp

Polretan (PU)
Biyouyumludur.

4/17/12

Mekanik

dayanm yksek, sert bir polimerdir. madde ve yaa kar dayankldr.

Kimyasal

Biyomedikal

tplerde, damar greftlerinde, kalp pompalarnda ve implantlarda kaplama olarak kullanlr.

Poliretanlar, "yumuak" ve "sert" segmentlerclen oluan blok kopolimerlere denir. Kanla uyuabilirlikleri ok iyi olduundan zellikle kalp-

Polretan (PU)

4/17/12

ekil 41: Silikon kapl poliretan snger meme implant fotoraf (solda), SEM grnts (sada)

ekil 42: Ortopedik tedavi amal minder

Polproplen (PP)
Biyobozunur

4/17/12

deildir.

Esnektirler.

Yorulmaya

kar dayankl olup, zaman iinde dayanm azalmad iin yk binmesinin srekli olduu yerlerde kullanlr. ipliklerinde, rngalarda, oksijen membranlarnda kullanlmann yansra; ani basn deiimlerinden etkilenmedii iin damar ve deri greftlerinde tercih edilir.

Ameliyat

Polproplen (PP)

4/17/12

ekil 43: Meme implant Polipropilen (PP). PE'e benzer, ancak daha sert olur. Kimyasal direnci yksek ve ekme dayanm iyidir. ekil 44: Damar grefti

HDROJELLER

4/17/12

Suda iebilen, apraz bal polimerlerdir. Sahip olduklar apraz balar suda znmelerini engeller. Hidrojellerin su ierii ok yksek olduundan hcrelerde irritasyona neden olmazlar. Hidrojellerde, hidrofilik karakter kullanmak zorunludur, ancak hidrofilik molekllerin yannda hidrofobik yapl molekller de kullanlabilir.

HDROJELLER

4/17/12

ekil 45: Makroporz hidrojel retimi ve retilen hidrojellerin analiz fotoraflar

HDROJELLER

4/17/12
ekil 47: Hidrojel de genletirir

ekil 46: Kontakt lens

ekil 48: Yara rt materyali (zellikle kanama riski olan yaralar iin)

HDROJELLER

4/17/12

ekil 49: Antimikrobiyal yara rt

Hdrojellern AvantajlarI
Geirgendirler,

4/17/12

bu sebeple safszlklar kolaylkla yapdan uzaklatrlabilir. alp iebildikleri iin yumuaktrlar. katsaylar dktr.

Su

Srtnme

Mukoza

zarna ve dokulara zayf yapma gsterirler.

Su

absorblama yetenekleri yksektir.

Byomalzeme Olarak KullanIlan Hdrojeller

Polihidroksi

4/17/12

etil metakrilat [Poli (HEMA)]

r: kontakt lens

Poli

(N-izopropil akrilamid) (PNIPAM)

r: Akll jeller

Sterlzasyon

Polimerler, seramik ve metallere gre daha dk kimyasal ve termal kararlla sahip olduu iin geleneksel yntemlerle sterilizasyonlar zordur. Bu sebeple genellikle:

4/17/12

kuru s (160-190C), (125130C), (10^6 Gy),

otoklav

radyasyon etilen

oksit frn (Eto) (dk scaklk),

kullanlarak sterile edilirler [Block, 1977].

Yzey Modfkasyonunun Byouyumlulua Etks

Hemodiyaliz membralar, tpleri, yapay kalp, prostetik valf ve yapay damar grefti gibi klinik uygulamalarda trombus oluumunu engellemek ok nemlidir. Uygulamalarda antikoaglant kullanlmasna karn malzeme yzeyinde hatr saylr miktarda trombosit depolanmas ve trombus oluumu gerekleir [Branger, 1990].

4/17/12

Polmerk Byomalzemeler n Fzksel ve Kmyasal Yzey Modfkasyon MetotlarI 1

Kana Uyumluluu Salamak in

4/17/12

Yzeye oktadesil grubu tutturmak Silikon ieren blok kopolimer eklemek Plazma floropolimer depolanmas Radyasyonla oluturulmu hidrojeller Heparin benzeri aktivite iin kimyasal olarak modifiye edilmi polistiren

Hcre adezyonu ve bymesini etkilemek iin

Oksitlenmi polistren yzey Amonyak plazmasyla muamele edilmi yzey Plazma depolanm aseton veya metanol film

Polmerk Byomalzemeler n Fzksel ve Kmyasal Yzey Modfkasyon MetotlarI 2

Protein Adsorpsiyonunun Kontrol in,
mmobilize Muamele Afinite Yzeye

4/17/12

polietilenglikolle kapl yzey

edilmi ELISA plate yzeyi

kromatografisi partiklleri apraz- bal kontakt lensler

Kayganl Arttrmak in,

Plazma

muamelesi oluturulmu hidrojeller yapnn iine nfuz etmek

Radyasyonla Polimerik

Polmerk Byomalzemeler n Fzksel ve Kmyasal Yzey Modfkasyon MetotlarI 3

Anma direncini ve korozyon direncini gelitirmek iin
yon

4/17/12

implantasyonu depolama Ykle yklemek

Elmas

Negatif

Tanm zelliklerini deitirmek iin

Plazma

depolanmas (metan, floropolimer, siloksan)

Elektriksel zellikleri deitirmek iin

Hcre ve Proten Etklem n Geltrlen Kemogradent Yzeyler

Polimerik malzeme yzeyine kan proteinlerinin adsorbsiyon ve desorbsiyon davranlar veya malzeme yzeyinde memeli hcrelerinin farkllamas ve adhezyonu malzemenin

4/17/12

slatlabilirlik, oran, kimyas, yk ve yk dalm, przll ve sertliine

hidrofilisite/hidrofobisite bulk

yzey yzey

Polmerk Byomalzeme retm Teknkler 1

Yntemlerin Ortak Noktalar

4/17/12

Balang aamasnda kat pellet veya uzun fiber formunda polimerler kullanlr. sl ilem uygulanarak veya solvent iinde zlerek ilenir.

Polimerler,

Polmerk Byomalzeme retm Teknkler 2

Biyomalzemenin

4/17/12

retim yntemi belirlenirken;

gzeneklilik, spesifik ekil, mekanik dayanm

zellikleri gz nnde bulundurulur.

Polmerk Byomalzeme retm Teknkler 3

Geleneksel (Konvansiyonel) retim Teknikleri
zc dkm/parack uzaklatrma teknii

4/17/12

i.

i.

Membran laminasyonu

i.

Ekstrzyon

i.

Gaz kpkletirme

i. zc Dkm/Parack Uzaklatrma Teknii

Sngerimsi

4/17/12

yapdaki biyomalzeme

retiminde tercih edilir.

Gzenek

zellikleri ve doku ve porojen/polimer

iskelesinin gzeneklilii, porojen boyutu, geometrisi (arlka) oranyla ilgilidir.

Kaln bir tabaka halinde hazrlanan zeltilerle alrken, kullanlan porojen ajan kebilir. Bu

1. zc Dkm/Parack Uzaklatrma Teknii 2

4/17/12

ekil 49: zc dkm parack

1. zc Dkm/Parack Uzaklatrma Teknii 3

4/17/12

Polimer uygun zelti iinde zndkten sonra zelti iine porojenler atlr. Oluan bu karm, yapmayaca dz bir yzeye dklr ve zc uzaklatrlr. Bylece iinde porojenlerin bulunduu membran formunda kat polimerik yap elde edilir. Bu yap projen malzemenin iinde znebilecei herhangi bir zc ile etkiletirildiinde projen yapdan uzaklatrlr. Bu ilem sonrasnda porojenlerin terk ettii blgeler yapda gzenek olarak kalr.

2. Membran Lamnasyonu1

Bu yntem zc dkm/parack uzaklatrma yntemindeki, 3 boyutlu malzeme retilememesi probleminin almas iin gelitirilmitir. zc dkm/parack uzaklatrma yntemi ile retilen 2 boyutlu malzemelerin (membranlarn) arasna polimer iin uygun olan bir zc srlerek membranlar st ste dizilir ve bylece 3 boyutlu ve gzenekli bir yap elde edilir.

4/17/12

ekil 51: Membran laminasyonu

2. Membran Lamnasyonu2

4/17/12

Bu yntemde st ste dizilerek birbirine yaptrlan membranlarn gzeneklilik zelliklerinin ayn olmas gerekmektedir.

*Yaptrma iin kullanlan zcnn toksik olmamas gerekmektedir.

ekil 52: Membran laminasyonu yntemi ile retilmi biyomalzemeler

iii. Ekstrzyon
Genellikle

4/17/12

kullanlr.

endstriyel polimerlerin ilenmesinde

ekil 53: Ekstrzyon

iii. Ekstrzyon

4/17/12

Fiber formunda rn elde edilen bu yntemde, kat haldeki polimer ve porojen ekstrdere beslenir. Ekstrderin iinde bulunan vida, bir yandan polimer-porojen karmn makinann kna doru iletirken bir yandan da uygulad sktrma hareketi ile polimerin eriyik haline gemesini salamaktadr. Polimerin erimesi iin aletin evresinden bir sl ilem de uygulanabilmektedir. Ekstrderin kna gelen eriyik formdaki polimer ve porojen, basnla dar atlr ve kta bulunan baln zelliklerine bal olarak farkl kalnlklarda fiber retimi gerekletirilir.

iv. Gaz Kpkletirme

Gaz kpkletirme yntemi, toksik organik zclerin dezavantajlarndan saknmak iin gelitirilen bir yntemdir. Basnla kalplama yntemi ile retilmi olan polimer diskleri, belirli sreler boyunca yksek basnl CO2ye maruz braklmaktadr.

4/17/12

ekil 54: Gaz kpkletirme yntemi emas

Bylece polimerik yaplarn CO2 ile etkilemi yzeylerinde kapal gzenekler olumaktadr.

olan

iv. Gaz Kpkletirme

4/17/12

Bu yntem yzeylerin gzeneklendirilmesi iin uygun olmakla beraber, biyomalzemelerin ounda tercih edilen isel balantl gzenek yapsnn olumasn salayamamaktadr.

ekil 55: Gaz kpkletirme yntemiyle retilmi gzenekli malzeme

v. Faz Ayrm

Polimerik zeltiler soutulduklarnda iki ayr faza ayrlmaktadr: polimerce zengin faz ve polimerce yoksul faz (zc faz). zc faz yapdan uzaklatrldnda geriye polimerce zengin faz kalr ve bu faz katlatrlarak malzeme oluturulur.

4/17/12

Sv-sv faz ayrmnda; polimer, dk donma noktas scaklna sahip ve kolay sblimleen bir zc iinde znr ve sonrasnda bu zelti, zcnn donma noktasnn altna soutulur. Donan zc yapdan vakumlu kurutma ile sblimletirilir. Bylece gzenekli malzemeler retilmi olur.

v. Faz Ayrm
Kat-sv

faz ayrmnda ise polimer uygun zcsnde zndkten sonra sistem soutulur. Bylece zc kristalizasyonu balatlm olur ve sv faz ierisinde kat oluur. zc kristalleri yapdan vakumlu kurutma yntemi ile uzaklatrldnda geriye gzenekli malzeme kalr. ayrma koullar manipule edilerek eitli ekil ve byklkte gzeneklilik elde edilebilir.

4/17/12

Faz

vi. Eriyik Kalplama

Kat haldeki polimer (genellikle pellet formunda) ile porojen (genellikle toz halinde) kartrlp bir kaba dklr. Isl ilem uygulanarak hedeflenen 3 boyutlu yap oluturulur.

4/17/12

ekil 56: Farkl sistemlerde uygulanan eriyik

vi. Eriyik Kalplama

4/17/12

ekil 57: Eriyik kalplama yntemi ile retilmi gzenekli malzemeler

Oluan

bu boyutlu yap, projenin zlebilecei bir zeltiye konur ve en sonunda boyutlu porz bir yap elde edilir.

vii. Dondurarak Kurutma

Snger formundaki gzenekli, 3 boyutlu malzemelerin retimi iin kullanlan bu yntemde hazrlanan polimer zeltileri uygun artlar altnda kademeli olarak dondurulmakta, sonrasnda donmu olan malzemeler dondurarak kurutma cihazna yerletirilmektedir.

ekil 58: Dondurarak kurutma cihaz emas

4/17/12

vii. Dondurarak Kurutma

Vakum

4/17/12

altnda ve dk scaklklarda altrlan bu cihaz, eitli stma soutma protokolleri uygulayarak donmu olan zcnn sblimlemesini ve daha sonrasnda cihazn i duvarlarnda youmasn salamaktadr. yntemin en byk dezavantaj retilen malzemenin d yzeyinde sert bir tabaka olumasdr. nk oluan bu tabaka malzemede difzyon kstna neden olur.

Bu

Polmerk Byomalzeme retm Teknkler 4

Bilgisayar

4/17/12

Destekli retim Teknikleri (CAD)

I.

Fused Deposition Modelling (FDM)

I.

Selective Laser Sintering (SLS)

I.

Three Dimentional Printing (3DP)

I.

Stereolithography (SLA)

I. Fused Deposition Modelling (FDM) 1

Bu yntemde polimere sl ilem uygulanarak polimer eriyik hale getirilir. Eriyen polimer yn, fiberler elde edilir. bir balktan aktlarak

4/17/12

Bu balk, bilgisayarda hazrlanan tasarma uygun olarak fiberleri belli bir uzunlukta keser ve belli bir dzende dizer. Bu ilem katman katman devam ettiinde

I. Fused Deposition Modelling (FDM) 2

4/17/12

ekil 59: FDM sistemi emas

II. Selective Laser Sintering (SLS) 1

Bu yntemde, kat fazda bulunan polimertozu bir yzeye datlr. Sonrasnda x-y dzleminde hareket edebilen bir lazer, daha nce bilgisayarda tasarlanan geometriye uygun bir ekilde hareket ederek polimer tozunun zerine lazer uygulamas yapar. Lazere maruz kalan blgelerde scaklk artna bal olarak polimerin erimesi, birlemesi ve sonrasnda katlamas gerekleir.

4/17/12

Bylece istenilen geometriye sahip, polimerik bir katman elde edilir. Bu katman zerine tekrar polimer tozu atlp tekrar lazer uygulanarak katman katman istenilen geometriye ulalr.

II. Selective Laser Sintering (SLS) 2

4/17/12

ekil 60: SLS sistem emas

III. Three Dimensional Printing (3DP) 1

Bu uygulamada polimer tozu bir yzeye datlmakta ve bir datc modl yardmyla, bilgisayarda datld ekilde belli noktalara yaptrc pskrtlmektedir. Bylece kat polimer tozlarnn birleerek belli bir yzey oluturmas salanr. Polimer tozu bu ortama srekli olarak beslendiinde de, 3 boyutlu istenilen geometriye sahip malzeme retimi gereklemektedir.

4/17/12

ekil 61: 3DP yntemi ile retilmi seramik biiyomalzeme

III. Three Dimensional Printing (3DP) 2

4/17/12

ekil 62: 3DP sistem emas

IV. Stereolithography (SLA)

4/17/12

Ik kullanlarak gerekletirilen stereolitografi retim dzeneinde, ii polimerik zelti dolu olan bir havuz, bu havuz ierisinde z ekseninde hareket eden bir asansr ve x-y dzeneinde hareket edebilen bir UV lazer bulunmaktadr. Bilgisayarda tasarlanan geometriye gre lazer, zelti yzeyine uygulama yapmakta ve sonucunda lazerle etkileen noktalar katlamaktadr. Bu aamadan sonra, asansr aaya doru hareket etmekte ve katlaan polimerik yapnn st bir miktar zelti ile kaplanmaktadr. Lazer uygulamas devam ettike, malzemenin kalnl artmakta bylece istenilen geometride malzeme retimi gereklemektedir.

IV. Stereolithography (SLA)

4/17/12

ekil 63: SLA siste emas

4/17/12

BTT