Liderlik

Liderlik Nedir?
Belirli ortamlarda, izleyenleri belirli amalara do ru birle tiren ve harekete geiren rol davran d r.

Liderlik Seviyeleri
Do rudan Liderlik Kurumsal Liderlik Stratejik Liderlik

Liderli in G Kaynaklar
Yasal G dllendirme Gc Zorlay c G Uzmanl k Gc Karizmatik G

Liderlik Kuramlar
zellikler Teorisi Davran Liderlik Yakla m Durumsall k Yakla m a da Liderlik Kuramlar

zellikler Teorisi
-Belirli bir grup iinde bir ki inin lider olarak

kabul edilmesi ve grubu ynetmesinin nedeni bu ki inin sahip oldu u zelliklerdir. -Bu teoriye gre lider, fiziksel ve ki ilik zellikleri a s ndan izleyicilerden farkl d r.

Davran Liderlik Yakla m

- Bu yakla m n ana fikri; liderleri ba ar l ve etkin yapan hususun, liderin zelliklerinden ok, liderin liderlik yaparken gsterdi i davran lar oldu udur.

Davran Teorilerinin zellikler Teorilerine Gre Faydalar

-zellikleri ara t rmak yerine, davran lar ortaya koymak, biimsel liderler yan nda biimsel olmayan liderleri de ortaya kar r. -E itim yoluyla liderlik davran lar ki iye kazand r labilir.

Davran Liderlik Yakla mlar

1. Ohio State niversitesi Liderlik al mas 2. Ynetim le i Kuram 3. Michigan niversitesi al mas 4. Likert Kuram 5. Liderlik Do rusu Teorisi

Ohio State niversitesi Liderlik al mas

Bu al mada, liderlerin davran lar yap y harekete geirme (initiating structure) ve anlay (consideration) olmak zere iki ba ms z boyutta incelenmi tir.

Ohio nderlik le i
Yksek

Yo un lgi D k YHG

Yo un lgi Yksek YHG

Az lgi Bireye lgi D k YHG

Az lgi Yksek YHG

D k
Az

Yksek Yap y Harekete Geirme (YHG)

Ynetim le i Kuram (Blake ve Mouton)

n s a n a D n k l k

Michigan niversitesi al mas

Bu ara t rma, etkili ve etkili olamayan liderler aras ndaki davran farklar n bulmay amalam t r. Liderlik davran ; i e ynelik (job-centered style) ve al ana ynelik (employee-centered style) ynelik olmak zere iki ekilde belirlenmi tir.

Likert Kuram
Likertin Lider Davran lar n Ele Al Biimi
MERKEZL L DERL K GREN MERKEZL L DERL K

Sistem 1: Smrc-Otoriter Liderlik Sistem 2: Yard msever-Otoriter Liderlik Sistem 3: Dan mal Liderlik Sistem 4: Kat l mc -Grup Liderli i

Likert Kuram
Liderlik De i keni Sistem 1 Smrc Otoriter Liderlik Astlara gvenmez. Sistem 2 Yard msever Otoriter Liderlik Hizmetiefendisi aras ndakine benzer bir gven anlay vard r. Sistem 3 Dan mal Liderlik K smen gvenir, fakat kararlarla ilgili kontrole sahip olmak ister. Astlar kendilerini olduka serbest hissederler. Genel olarak astlar n fikrini al r ve onlar n fikirlerini kullanmaya al r. Sistem 4 Kat l mc Grup Liderli i Btn konularda tam olarak gvenir.

Astlara olan gven

Astlar n alg lad serbesti

Astlar kendilerini Astlar kendilerini serbest fazla serbest hissetmezler. hissetmezler. Astlar n fikri nadiren al n r. Bazen astlar n fikri sorulur.

Astlar kendilerini tamamen serbest hisseder. Daima astlar n fikrini al r ve onlar n fikirlerini kullan r.

stn astlarla olan ili kisi

Liderlik Do rusu Teorisi (Tannenbaum ve Schmidt)

Liderli in iki u noktas olarak otokratik ve demokratik liderlik kabul edilmi tir. Model yetki kavram zerine kurulmu tur. Belirli bir durumdaki liderlik davran , liderin kulland yetki miktar ile asta devredilen yetkinin derecesinin bir kombinasyonunu meydana getirmektedir.

Liderlik Do rusu Teorisi (Tannenbaum ve Schmidt)

Otoriter Demokratik

Grev merkezli

Ast merkezli

Astlar n insiyatif kullanmas

Otoritenin kullan lmas 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Durumsall k Yakla m
Bu yakla m n genel varsay m ; de i ik ko ullar n (durumlar n) de i ik liderlik tarzlar gerektirdi idir. Durumsall k yakla m n temsil eden al malar: - Etkin Liderlik Modeli - Ara (Yol)-Ama Modeli - Karar Verme Modeli - Boyutlu nderlik Modeli

Etkin Liderlik Modeli (Fiedler)

- Fiedlerin modelinin en nemli yn, ko ullarla liderlik davran lar n n birle tirilmesidir. Bu amala iki l kullanm t r. 1. Z tl klar aras nda oldu u san lan benzerlik (Assumed Similarity Between Opposites) 2. En az tercih edilen i arkada lar (Least Preferred Co-Worker)

Etkin Liderlik Modeli (Fiedler)

Fiedlere gre, grev ve ili ki ynelimli ynetici davran lar n n etkili oldu u durum, faktr taraf ndan belirlenmektedir. 1. Lider ile izleyiciler aras ndaki ili kiler (leader-member relations) 2. Ba ar lacak i in niteli i (task structure) 3. Liderin mevkiye dayanan otoritesinin derecesi (position power)

Ara(Yol)-Ama Modeli (Robert House)

Liderin izleyicilerin bekleyi ini etkileme derecesi yolu, izleyicilerin verdi i de eri etkileme derecesi amac ifade etmektedir. Modeldeki drt liderlik davran -Otoriter liderlik -Destekleyici liderlik -Kat l mc liderlik -Ba ar ya ynelik liderlik :

Ara(Yol)-Ama Modeli (Robert House)

DURUM L DERL K TARZI SONU

Astlar n zgveni d k Belirsiz durum

Destekleyici Liderlik Tarz Otoriter Liderlik Tarz Ba ar -Odakl Liderlik Tarz Kat l mc Liderlik Tarz

Astlar n i i ba arma konusunda zgvenleri ykselir. dle giden yol kesinle ir. Yksek amalar belirler. Astlar n isteklerini ve nas l dllendirilmek istediklerini belirler.

iin mcadele yok iken Yanl dllendirme

Karar Verme Modeli (Vroom ve Yetton)

- Modele gre, bir liderin en nemli grevi karar vermesidir. - Vroom ve Yetton be ayr karar verme tarz belirlemi lerdir. - Bu kurama gre, tek bir tarz karar verme yerine durumun gerektirdi i ekilde karar vermek etkilili i belirlemektedir.

Vroom Yetton Modelinde Karar Alma Tarzlar

Karar Tarz Kodu Yetkici AI Yetkici AII Tan m Ynetici karar tek ba na al r. Ynetici astlar ndan bilgi al r, ancak karar tek ba na al r. Astlar n durumla ilgili olarak isterse bilgilendirebilir. Ynetici durumu astlar na a klar, bilgi toplamalar n ve de erlendirme yapmalar n ister. Astlar grup olarak toplanmazlar ve ynetici tek ba na karar al r. Ynetici ve astlar durumu tart mak iin toplan rlar ancak karar ynetici tek ba na al r. Ynetici ve astlar durumu tart mak iin toplan rlar ve karar grup halinde al n r.

Dan mal CI

Dan mal CII

Grup GI

 Boyutlu Liderlik Modeli (Reddin)

ki boyut (greve ve ili kilere dnklk) zerinde - ilgili - btnle mi - kopuk - adam olmak zere drt yakla m belirlenmi tir. nc boyut olarak etkililik ( lerin ba ar lma derecesi) eklenmi tir.

 Boyutlu Liderlik Modeli (Reddin)

Ana Yakla m Etkisiz Yakla m Etkili Yakla m

Kopuk

Terk Eden ( lgisiz)

Brokrat

lgili

Grev Ynelimli

Geli tirici

Birle tirici

Uzla t r c

Yrtc

Adam

Otoriter

Babacan

a da Liderlik Yakla mlar

Karizmatik Liderlik Dn mc (Transformasyonel) Liderlik

Dn mc Liderlik
Dn mc liderli i olu turan drt davran bile eni: 1. Karizma: Takipiler karizma sayesinde, liderle zde le ir. 2. Esin:Yksek beklentileri dillendirmek. 3. Entelektel Te vik: Takipileri yarat c problem zcler yapmak! 4. Bireysel ilgi: Takipiler desteklendiklerini hissetmeli, yapt klar i takdir edilmeli.

Kimler daha iyi dn mc lider oluyor?

Liderlikte Kad n ve Erkek Fark

Liderlik Gds Zeka De i ime Ayak Uydurma ve Otorite Ki ilik

Liderlik ve Yneticilik
- Ynetici ne yapar? Lider ne yapar? - Yneticilikten liderli e gei var m d r?

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Sekiz Yeni Liderlik Paradigmas (21. yy)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De erler Merkezli Liderlik Etik Merkezli Liderlik Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Ruhsal Liderlik Holistik Liderlik Kresel Liderlik Pozitif De i im Liderli i Anlam Odakl Liderlik

Liderli in eleri
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. nsanlara de er vermek Gr (vizyon) sahibi olmak Destek Gdleme G Etkileme leti im becerileri Gl bir ruh yap s na sahip olmak

 nsan bir eyi sevmeden anlayamaz GOETHE

 nsano lunun de eri bir kesirle ifade edilecek olursa; pay gerek ki ili ini gsterir, paydas da kendisini ne zannetti ini. Payda bydke kesrin de eri klr. TOLSTOY

 nsanlar n evlerinde bilgisayar bulundurmalar iin herhangi bir neden gremiyorum. Kenneth OLSEN Digital Equipment Corp.un Ba kan , 1977

Resmimi hayal ederim ve daha sonra hayalimi resmederim. Van GOGH

ster yapabilece ini d n, ister yapamayaca n her ko ulda da hakl s n! Henry FORD

E er insanlar elde etti im ba ar iin ne kadar ok al t m bilselerdi, hi o kadar etkileyici grnmezdi. MICHELANGELO

Kendini ynet, dnyay ynetecek gc bulabilirsin. EFLATUN