Bitkilerin birbirine benzeyen yada farkl olan zellikleri nelerdir?

Benzer zellikler Yetitikleri ortam Kkleri olmas Gvdeleri olmas Yapraklar olmas iekleri olmas Meyveleri olmas Farkl zellikler Bulunduklar corafi ortam Yetitikleri yer Biimleri Kkleri Gvdeleri Yapraklar Renkleri Kokular levleri

Yeryznde Bitki rtsnn Daln Etkileyen Faktrler Nelerdir? klimin Etkisi Yer ekillerinin Etkisi Toprak Faktr Canl Etkisi

klimin Etkisi
a)Ya Faktr -Yal blgelerde gr bitki topluluklar grlrken kurak blgelerde bitki rts seyrekleir,llerde kurakl ve seyrek baz otlara ve allara rastlanr b)Scaklk faktr -Scak orta kuakta her tr bitki yetime alan bulabilirken souk kutup blgelerinde ve ykseklerde bitkilere rastlanmaz

Toprak Faktr
a) Topran yaps Topran yaps, zerinde yetien bitki trn belirleyebilir...

a) Topran dokusu Topran sk yada gevek oluu bitki oluumunu etkiler

Yer ekillerinin Etkisi

a) Dalarn uzan bitki rtsnn yayln etkiler.. b) Ykseklere kldka bitki rts deiir.. c) Eimli yamalarda gr bitki rts grlr.. d) Bak bitki rtsnn yaylnda en nemli faktrlerden birisidir..

BAKI

Canl Etkisi
nsanlar, eitli alardan bitki rts zerinde etkili olmutur.. Bu etkileri hangi ekillerde olmutur? a.Olumsuz etkiler *Savalar *Tarm alan ama *Yakacak ihtiyac *Orman yangnlar *Hayvan otlatma *Orman alanlarn imara ama *Yol yapm *Sanayileme

b)Olumlu Etkiler

*Bitki trlerinin yaylmas *Bitki trlerinin korunmas *Bitki trlerinin gelitirilmesi

Hayvanlarn bitkilerin geliiminde katklar varmdr?

eitli hayvan trleri bitkilerin farkl yrelere tanmas sayesinde bitki yaylna etkide bulunur. Bitkilerin dllenmesinde katklar vardr (Meyve bahelerinde ar bulundurulmas)

Etki eden faktrlerin iinde en nemlisi hangisidir? NEDEN????? Dierlerine olan etkisi nedir? Bu etkiyi aklayan rnek verebilirmisiniz?

Yeryznde Oluan Bitki Formasyonlar

Aa Formasyonu Ya, scaklk ve toprak artlarnn elverili, yetime devresinin uzun olduu her yerde aa yetiir Ya azl, iddetli buharlama aa yetimesine engel olur Ormanlarn temel unsurudur

Balca Orman Trleri

***Ormanlar hangi kriterlere gre snflandrabiliriz?

Kuru ormanlar

-Ya ihtiyalarna gre

Nemli ormanlar

Yayvan Yaprakllar -Yaprak biimine gre ne Yaprakllar Karma Ormanlar

-Ormanclk sistematiine gre

Koru

Bozuk Koru

Bozuk Baltalk Baltalk

Ekvatoral Yamur Ormanlar

Ekvatoral Yamur Ormanlar

Ekvatoral Yamur Ormanlar

Muson Ormanlar

Muson Ormanlar

Kn yapran dken geni yaprakl muson ormanlarnn aacdr.

tipik aac teak

Kark Ormanlar

Kark Ormanlar

Tayga Vejetasyonu

Tayga Ormanlar

Tayga Ormanlar

al Formasyonu
Ormanlarn tahribi sonucunda oluan ksa boylu aaklarn oluturduu topluluktur. Maki Garig Psdomaki

Maki
Karakteristik zellikleri, kn yapraklarn dkmemeleri ve yaz kuraklna dayankl olmak iin yaprak, gvde ve kk sistemlerinin su kaybn nleyecek yapda olmalardr.

Genelde Akdeniz ikliminin hakim olduu yerlerde ve orman tahribinin youn olduu sahalarda ince gvdeli, sert, bazen kenarlar dikensi, cilal daimi yeil yaprakl 3-4 m. boylar olan, al grnl ya da aak eklindeki bitki topluluklar maki formasyonu olarak adlandrlr.

Maki

Balca Maki Trleri yabani zeytin (deli, delice) harnup (kei boynuzu), sandal, kocayemi, prnal meesi, defne, menengi sakz aac lgn funda mersin, sumak filarya, zakkum, laden, katrtrna ard

Maki

Maki

Maki

Maki

Garik formasyonu, Akdeniz ikliminin hakim olduu alanlarda ancak toprak artlarnn daha elverisiz eimlerin daha fazla ve yalarn daha az olduu kesimlerde ayrca makilerin tahrip olduu sahalarda grlr.. Bunlar son derece kurakl bitki topluluklardr. Balca trleri kermez meesi, akakesme, kekik, adaay, laden, katran ard ve gevendir.

Garig

Garig

Garig

psodmaki (yalanc al)

Ormanlarn tahrip edildii yerlerde oluan yalanc al trleridir. Kn yapraklarn dkerler. Kuzey Anadolu dalarnn kuzeye bakan yamalarnda genel olarak 1000 m. ykseltilere kadar karlar. defne, yabani fndk, kestane,hlamur kocayemi, yabani ilek, ay zm, sandal, menengi, akakesme karadeniz blgesindeki balca psodmaki trleridir.

Menengi

Erica_arborea

Laurus_nobilis

Ot Formasyonu
klim,toprak ve yer ekilleri gibi artlarn aa yetimesine olanak vermedii yerlerde, belirli zamanlarda yaan yaa veya tamam topran derinliklerine szmayan suya bal olarak yetien ot cinsinden bitkilerin oluturduu topluluktur.

Savan Step(Bozkr) ayr Tundra

Savan
Savanlar uzun sre yeil kalan , gr ve uzun boylu ot topluluklardr. Savan bitki rts iinde yer alt sularnn yzeye kt yerlerde ve akarsu boylarnda ormanlar grlr.

Savan

Savan

Kurak mevsimin uzun srd tropikal blgelerde grlen, tek tk aalar serpili byk ayrlardan oluan bitki topluluu, Gney Afrika'da ve Dou Afrika'da balca bitki topluluu olan, boylar yer yer iki metreyi bulabilen kksapl bitkilerden ve budaygillerden oluur.

Savan

Savan

Step (Bozkr)
lkbahar yalaryla yeeren, yaz balarnda kuruyan kk boylu ot topluluudur. Bozkr bitki rts iinde geven , deve dikeni, gelincik, oban yast gibi bitkiler yer almaktadr.

Step (Bozkr)

Yalarn daha az mevsimler arasndaki scaklk farklarnn daha fazla olduu alanlar ot formasyonunun gelitii sahalardr. Steplerin bir ksm doal olurken bir ksm da ormanlarn insanlar tarafndan tahribi sonucu ortaya kmtr. Anadolunun orta blm (Konya ve Ereli havzalar, Tuz gl evreleri) asl step sahasdr. Step formasyonunun gelime gsterdii bu blmde yalar 250 mm. altna der. Bu sahada grlen bitkiler kendilerini kurak artlara son derece adapte etmiler ve kee gibi tyl dikenli, az yaprakldrlar.

Step (Bozkr)

Antropojen Bozkr

ayr
ayrlar genellikle dz ve taban suyu yksek olan taban arazilerde teekkl etmilerdir. Toprak uzun sre nemli olduundan bitki rtleri sk ve yksek boyludur. Sk ve yksek boylu olan bitki rtleri sk bir im kapa meydana getirerek topra skca tutar. Aktif byme dneminde yapraklar tm yzeyi kapatr. Biilerek deerlendirilen bu alanlardan elde edilen ot k aylarnda hayvanlara verilir.

Alpin ayrlar Genellikle dalarn yksek kesimlerinde orman rtsnn st snrndan sonra ortaya kan ot rtsdr olarak bilinir. lkemizde Alpin ayrlar dalarn 2100 m. den sonraki kesimlerde grlmeye balar. lkbahar ve yaz mevsimlerinde karlarn erimesi ile ortaya kan bu ayrlar rengarenk aan iekleri yannda yer yer de 1 m.'yi bulan uzun boylar ile dikkat ekerler.

Alpin ayrlar

Tundra

Yosun ,ot ve clz allklardan oluan bitki rtsdr.

Tundra, kutba en yakn bitki rtsdr

Tundra Yaylma Alan

 Kuzey lkelerinde rastlanan, yapsna likenlerin de katld bodur ot topluluklar. Ilman kuan kuzeyinden kutuplara doru yaklaldka ormanlarn yerini, bodur allar ile karayosunlar ve likenlerden meydana gelen tundralar alr. Tundralar yln drtte nden uzun bir sre karlarla rtl kalr. Bunun iin kutup blgesi dnda yetien baz aalara burada ancak bodur allar halinde rastlanr. Kutup sd ve bodur hu bunlara misal verilebilir.

Hakim bitki topluluklarn karayosunlar ve likenler (Ren geyii likenleri vs.) meydana getirir.

Tundra

Tundra

Tundra

KLM BTK LKS

Dnya zerindeki iklim tiplerine bal olarak bitki rts ekvatordan kutuplara doru
Geni yaprakl ormanlar ne yaprakl ormanlar Savanlar Kakts Bozkr Maki Orman-ayr Tayga ormanlar Tundra eklinde sralanr.

 Her bitkinin kendine has bir iklim zellii vardr. Baka bir ifadeyle benzer iklim artlarnda benzer bitki trleri grlr. (kutup iklimi hari) Farkl blgedeki iklimin benzerlii tabii bitki rtsnn benzerliini kantlar. Yer ekillerinin ksa mesafeler dahilinde deimesi bitki rtlerinin de ksa mesafeler dahilinde deimesini salar. Bitki rtleri yeryzne dallarnda aralksz kuaklar oluturmazlar. Enlem fark arttka ve farkl enlemlerden olutuka bitki rtsde eitlenir. Bitki rts iklimin bir nedeni deil iklimin bir sonucudur.

BTK TRLERNN DAILIINI BELRLEYEN ETKENLER

IIK
Bitkilerin fotosentez yapabilmeleri iin a gne na ihtiyac vardr. Bu nedenle gnelenme sresinin uzun olduu alanlarda bitkilerin daha ksa srede olgunlap gelitii grlr. rnein yaz aylarnda ayn tr tarm rnlerinin 50-60 enlemleri arasnda lkemizden daha ksa zamanda olgunlatklar grlr.

RZGAR
Rzgarlarn bitkilerin fiziki zellikleri zerinde nemli bir etkisi olduu gzlenir. Bunun yannda bitki tohumlarnn srklenerek farkl blgelere tanmasnda ve bitkilere ait iek tozlarnn birbiriyle birleerek dllenmesinde de rzgarlar nemli bir etkiye sahiptir.

SICAKLIK
Her bitki trnn ideal artlarda geliebilecei veya uyum salayabilecei bir scaklk ortamna ihtiya vardr bunun dna kldnda bitki trleri deierek yerini dier trlere brakr buna bitkilerin don olayna dayankl olup olmamalar da nemli etkidir. Doal bitki rtsnn ekvator ile kutuplar arasnda geni ve ine yaprakllar eklinde kuaklar oluturmalar (enlemin scakla etkisi) ve bir da yamac zerinde ayn tr basamaklar oluturmalar (ykseltinin scakla etkisi) rnektir. Yine belli bir ykseltiden (bitki rts st snr) ve belli enlemlerde (enlem snr) sonra btn bitkilerin ortadan kalkmas da scakln bitki rtsnn dalna etkisidir.

Btn (ykselti) st snrlar scaklk, orman alt snrlar ise ya tarafndan belirlenir. ve Dou Anadolu blgelerinde ormanlarn belli bir ykseltiden sonra balamas ykseltiye bal olarak yan artmasndan kaynaklanr. Bitki trlerinin geni yada ine yaprakl (reineli) olmalar scaklk artlarna baldr. Ayrca geni yaprakl bitkilerin suyun donduu dnemlerde (fizyolojik kuraklk) ve yalarn azald kurak dnemlerde yapraklarn dkmesi de ya kadar scaklkla da etkilidir. Dalarn gnee bakan yamalarnda bitkilerin olgunlama sreleri daha ksadr orman ve aacn yetime snrda ykseltidir.(bak) Yeryznde bol scaklk ve nem artlarnn grld ekvatoral blgede en ksa srede en gr bitkiler yetimektedir.

YAI
Bitkilerin hayatlarn srdrebilmeleri su ihtiyalarn karlamalaryla ilikilidir. Yan dzenli olduu iklim kuaklarnda(ekvatoral, lman okyanus, Karadeniz iklimi) gr orman rtsnn gelitii gzlenir. Yalarn belli mevsimlerde topland yln baz mevsimlerindeki kurakln belirgin olduu iklim kuaklarnda ise otsu bitkiler yada kurakl aalar yaygnlar. Yalarn tesadfi olduu veya yllk ya toplamnn 250mm nin altnda indii alanlarda(llerde) yzey ya tamamen plak yada kurakla ar derecede dayankl bitkiler kakts ve allklarla kapldr.

Scakln btn yl 0 derecenin altnda kald ve bitkilerin topraktan su alma miktarnn olmad yerlerde souk buz lleri ise hibir bitki grlmez. Kurakln belirgin olduu yerlerde daha fazla su kazanmak ve terlemeyi azaltmak iin u zellikleri gelimitir. Bitkilerin kk sistemleri gelimitir Gvde bodur dallar ksadr Yaprak yzeyleri kadife gibi tylerle kapldr Yaprak zarlar kalndr Bitkinin gvde dal yada yapraklar dikenlidir. rnein Akdeniz blgesinde yetien otsu bitkilerin bir ounun yzeyi kadife gibi tylerle kapldr. Bu durum bitkilerin blge koullarna uyma abasnn bir sonucudur.

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Amazon Havzas Senegalden Gine krfezine kadar olan saha Kongo Havzas Gneydou Asya adalar

Ekvatoral yamur ormanlar

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Gneydou ve Dou Asyada Hindistan, Japonya, Tayland, Vietnam,Endonezya, Dou in, Kore, Avustralyann kuzeybats, Filipinler,

Muson Ormanlar

Gneydou Afrika

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Bat Rzgarlar sebebiyle Ilman Kuak karalarnn batsnda grlr (Bat ve K.Bat Avrupa, Amerikann bats). Yurdumuzda ise Karadeniz kylarnda etkilidir.
Orta Kuan Kark Ormanlar

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Deniz etkisinden uzak kara ilerinde ve lman kuak karalarnn dou kylarnda (souk su akntsndan dolay) grlr. Orta ve dou Avrupa Asyann kuzeyi(Sibirya) Kanada ve ABD nin kuzeyinde grlr. Yurdumuzda ise Dou Anadolu Blgesinde Erzurum Kars Blmnde grlr.

Tayga Ormanlar

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Akdenize kys olan lkeler (Libya, Msr ve Lbnan hari. Buralarda grlmeme sebebi yer ekillerinin engebesiz olmasdr.), Avustralyann gneybats, G. Afrika Cumhuriyetinde Kap blgesi, ilinin orta kesimleri Kuzey Amerikada Kaliforniya evresinde etkilidir. En geni anlamyla 30-40 derece enlemleri arasnda ktalarn zellikle bat kylar

Maki

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Gney ve Orta Afrika, Sudan, Gney Amerikada Brezilyada Venezella, Kolombiya, Peru ve Bolivyada etkilidir. Ekvatoral iklim ile l iklimi arasnda (10-20 kuzey ve gney enlemleri arasnda grlr) Savan

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Scak ve lman kuak kara ilerinde grlr. Yurdumuzda Anadolu Blgesinde ve Ergene Blmnde grlen karasal iklim buna rnektir. Bozkr(Step)

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Bat Rzgarlar sebebiyle Ilman Kuak karalarnn batsnda grlr (Bat ve K.Bat Avrupa, Amerikann bats). Alpin ayrlar dalarn yksek kesimlerinde grlr ayr

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Sibirya, skandinavya Yarmadasnn kuzeyinde, Kanadann kuzeyinde, Grnland adasnn ky kesimleri. Yaklak olarak 70-80 enlemleri evresinde grlr. Gney yarmkredeki etki alan KYK dekine oranla ok azdr bunun nedeni GYK de okyanuslarn geni alan kaplamasdr.

Tundra

Bitki Topluluklarnn Corafi Dal

Kzlkum (zbekistan), Karakum (Trkmenistan), Gobi (Moolistan), Taklamakan (in) , Arizona (A.B.D) lleridir. l Bitkileri

 Aadaki ya ve scaklk grafiklerini inceleyerek hangi iklime ait olduunu bulunuz ve buralarda grlen doal bitki rtsn belirtiniz

Ya-Scaklk ile Doal Bitki rts Arasndaki liki

Yazlar scak ve kurak klar lk ve yaldr Bitki rts maki dediimiz bodur bitki topluluudur

Ya-Scaklk ile Doal Bitki rts Arasndaki liki

Her mevsimi scak, yazlar yal klar kurak Bitki rts uzun sre yeil kalan , gr ve uzun boylu ot topluluklardr

Ya-Scaklk ile Doal Bitki rts Arasndaki liki

Yazlar ksa ve serin klar uzun ve souk geer. Yllk ya miktar 200-250 mm civarnda ve yalar genellikle kar eklindedir. Bitki rts yosun ,ot ve clz allklardan oluan Tundra bitki rtsdr

Ya-Scaklk ile Doal Bitki rts Arasndaki liki

Her mevsimi scak ve bol yaldr. Tabii bitki rts tropikal gr ormanlardr(Yamur ormanlar) (Cengel)

 Ormanlarn Ekvatordan kutuplara doru farkl kuaklar oluturmasnn nedenlerini aklaynz.

KALICI KAR TUNDRA NE YAPRAKLI ORMANLAR KARIIK ORMANLAR GEN YAPRAKLI ORMANLAR Dnyada enlemlere gre bitki kuaklar
Ykseltinin artmasyla bitki rts kuaklarnda grlen deiikliin nedenlerini aklaynz

zlediiniz iin teekkr ederim