You are on page 1of 377

Dnya ve Uzay Dnya ve Uzay

er'in Boyutlar er'in Boyutlar


Ekvator yarap: 6378 km Ekvator yarap: 6378 km
KutupIar yarap: 6357 km KutupIar yarap: 6357 km
rtalama ap: 6367 km rtalama ap: 6367 km
Ekvator evresi: 40.076 km Ekvator evresi: 40.076 km
zey alan: 510.106 km zey alan: 510.106 km
2 2
Hacmi: 1,9.106 km3 Hacmi: 1,9.106 km3
utuplar evresi: 40.009 km Kutuplar evresi: 40.009 km
BaskIk oran: 1/297 BaskIk oran: 1/297
rtalama yogunluk: 5,5 gr/cm3 rtalama yogunluk: 5,5 gr/cm3
GnIk hareket sresi: 23 GnIk hareket sresi: 23
saat 56 dakika 04 saniye saat 56 dakika 04 saniye
nlk harekette Ekvator hz: nlk harekette Ekvator hz:
1670 km/saat 1670 km/saat
rtaIama yrnge hz: 30 rtaIama yrnge hz: 30
km/sn km/sn
ax.rnge (nberi) hz: ax.rnge (nberi) hz:
30,3 km/sn 30,3 km/sn
Dnya'nn ekli Dnya'nn ekli
Dnya tam bir kre Dnya tam bir kre
eklinde degildir. eklinde degildir.
Kutuplardan bask, Kutuplardan bask,
Ekvator'dan ikincedir. Ekvator'dan ikincedir.
Dnyann kendine has Dnyann kendine has
bu ekline geoid denir. bu ekline geoid denir.
Dnya'nn eklinin Sonular Dnya'nn eklinin Sonular
Kutup yldz sadece Kutup yldz sadece
K..K.den grlr. K..K.den grlr.
Dnyann bir yars Dnyann bir yars
aydnlk iken diger aydnlk iken diger
yars yars karanlktr karanlktr..
Aydnlanma izgisi Aydnlanma izgisi
daire eklindedir. daire eklindedir.
Dnya'nn eklinin Sonular Dnya'nn eklinin Sonular
ne nlarnn ne nlarnn
yeryzne dme yeryzne dme
asn asn
Cisimlerin glge Cisimlerin glge
boyuna boyuna
Scaklk dagln Scaklk dagln
Termik basn Termik basn
kuaklar oluumuna kuaklar oluumuna
klimi klimi
Troposferin kalnlgn Troposferin kalnlgn
!aralellerin uzunlugu ve !aralellerin uzunlugu ve
meridyenler aras mesafe meridyenler aras mesafe
Dnyann kendi ekseni Dnyann kendi ekseni
etrafndaki etrafndaki izgisel izgisel
hzn hzn
erkezka kuvveti erkezka kuvveti
Haritada bozulmalar Haritada bozulmalar
kseldike grlen alan kseldike grlen alan
artar. artar.
Ay tutulmas srasnda Ay tutulmas srasnda
dnyann glgesi ay dnyann glgesi ay
zerine daire eklinde zerine daire eklinde
der. der.
Dnya'nn eklinin Sonular Dnya'nn eklinin Sonular
Dnya'nn eklinin Sonular Dnya'nn eklinin Sonular
nya ekvatordan nya ekvatordan
ikin ve kutupIardan ikin ve kutupIardan
basktr. basktr.
Yerekimi ekvatordan Yerekimi ekvatordan
kutupIara dogru artar. kutupIara dogru artar.
nya tam kre nya tam kre
ekIinde oIsayd ekIinde oIsayd
yerekimi her tarafta yerekimi her tarafta
ayn oIurdu. ayn oIurdu.
$#& $#&
Dnya'nn nlk Hareketi Dnya'nn nlk Hareketi
nya ekseni etrafnda nya ekseni etrafnda
ekvator dogruItusunda ekvator dogruItusunda
batdan doguya dogru batdan doguya dogru
dnerek bir turunu 24 dnerek bir turunu 24
saatte tamamIar. saatte tamamIar.
Buna nya'nn gnIk Buna nya'nn gnIk
hareketi veya eksen hareketi veya eksen
hareketi denir. hareketi denir.
GnIk hareket sonucu GnIk hareket sonucu
gnein ufuk zerindeki gnein ufuk zerindeki
grnen hareketi grnen hareketi
oIuur. oIuur.
nya'nn GnIk Hareketinin nya'nn GnIk Hareketinin
SonuIar SonuIar
1. 1. ece ece gndz birbirini gndz birbirini
takip eder. takip eder.
2. 2. nlk scaklk fark nlk scaklk fark
meydana gelir. meydana gelir.
:n:n son:.:nda: :n:n son:.:nda:
ekanik (fiziksel) ekanik (fiziksel)
zlme zlme
snma zellikleri farkl snma zellikleri farkl
yerler aras basn yerler aras basn
farklar olumutur. farklar olumutur.
eltem rzgarlar eltem rzgarlar
oluur. oluur.
nya'nn GnIk Hareketinin nya'nn GnIk Hareketinin
SonuIar SonuIar
3. Bir yere ne 3. Bir yere ne
nlarnn geli as nlarnn geli as
gn iinde degiir. gn iinde degiir.
Sabah ve akam Sabah ve akam
egik ayla gelir. egik ayla gelir.
gle vakti tepe gle vakti tepe
noktasna ular. noktasna ular.
nya'nn GnIk Hareketinin SonuIar nya'nn GnIk Hareketinin SonuIar
3. 3. ne nlarnn yere ne nlarnn yere
dme gn iinde dme gn iinde
degiir. degiir.
4. 4. n iinde cisimlerin n iinde cisimlerin
glge boylar degiir. glge boylar degiir.
5. 5. erel saat farklar erel saat farklar
meydana gelir. meydana gelir.
6. 6. Ana ynler olumutur. Ana ynler olumutur.
nya'nn GnIk Hareketinin SonuIar nya'nn GnIk Hareketinin SonuIar
7. 7. izgisel ve asal hz izgisel ve asal hz
oluur. oluur.
8. 8. erkezka kuvveti erkezka kuvveti
oluur. oluur.
9. 9. Coriyolis kuvveti oluur. Coriyolis kuvveti oluur.
10. 10. Srekli rzgarlarn Srekli rzgarlarn
ynlerinde sapmalar ynlerinde sapmalar
olur. K.K.de esme olur. K.K.de esme
ynnn sagna, ynnn sagna,
..K.de esme ynnn ..K.de esme ynnn
soluna sapar. soluna sapar.
11. 11. kyanus akntlar kyanus akntlar
halkalar oluturur. halkalar oluturur.
nya'nn GnIk Hareketinin SonuIar nya'nn GnIk Hareketinin SonuIar
12. Dinamik basn 12. Dinamik basn
kuaklar meydana kuaklar meydana
gelir. gelir.
Dnya'nn llk Hareketi Dnya'nn llk Hareketi
Dnya gne
evresindeki 939 milyon
km.lik elipsoit
yrngesinde batdan
doguya dogru saatte
108.000 km hzla dnerek
bir turunu 365 gn 6
saatte tamamlar. Buna
"Dnyann yllk hareketi
veya "Dnyann yrnge
hareketi denir.
Dnya'nn llk Hareketinin Sonular Dnya'nn llk Hareketinin Sonular
1. ne nlar yl iinde farkl enlemlere dik der. 1. ne nlar yl iinde farkl enlemlere dik der.
ne nlarnn aylara gre dik ne nlarnn aylara gre dik
geldigi enlemler geldigi enlemler
0
8
16
23,5
16
8
0
-8
-16
-23,5
-16
-8
0
2
1
m
a
r
N
i
s
M
a
y
2
1
H
a
z
T
e
m

A
g
u
2
3
E
y
I
E
k
i
K
a
s
2
1
A
r
a

c
a

u
b
2
1
M
a
r
Dnya'nn llk Hareketinin Sonular Dnya'nn llk Hareketinin Sonular
1. 1. atay dzleme atay dzleme
gne nlarnn gne nlarnn
gle vakti geli as gle vakti geli as
srekli degiir. srekli degiir.
Dnenceler arasna Dnenceler arasna
ylda 2 defa dik gelir. ylda 2 defa dik gelir.
Dnencelere ylda 1 Dnencelere ylda 1
defa dik gelir. defa dik gelir.
Dnenceler Dnenceler
dndaki yerlere dndaki yerlere
gne nlar dik gne nlar dik
gelmez. gelmez.
40
50
60
70
80
90
G
.
I
.
G
.
A
.
2
1
.
A
r
a
2
1
.

u
b
2
1
.
N
i
s
2
1
.
H
a
z
2
1
.
A
g
u
2
1
.
E
k
i
2
1
.
A
r
a
AyIar
Yenge
50
55
60
65
70
75
80
85
90
2
1
.
A
r
a
2
1
.

u
b
2
1
.
N
i
s
2
1
.
H
a
z
2
1
.
A
g
u
2
1
.
E
k
i
2
1
.
A
r
a
Ekvator
Dnya'nn llk Hareketinin Sonular Dnya'nn llk Hareketinin Sonular
2. atay dzleme dikilen 1 2. atay dzleme dikilen 1
metrelik ubugun gle vakti metrelik ubugun gle vakti
llen glge boyu srekli llen glge boyu srekli
degiir degiir..
Dnenceler arasnda glge Dnenceler arasnda glge
boyu ylda iki defa sfr olur. boyu ylda iki defa sfr olur.
Dnenceler zerinde glge Dnenceler zerinde glge
boyu ylda 1 defa sfr olur. boyu ylda 1 defa sfr olur.
Dnenceler dndaki yerlerde Dnenceler dndaki yerlerde
glge boyu sfr olmaz. glge boyu sfr olmaz.
2
1
.
M
a
r
2
1
.
H
a
z
2
3
.
E
y
I
2
1
.
A
r
a
Ekvator
0
10
20
30
40
2
1
.
M
a
r
2
1
.
H
a
z
2
3
.
E
y
I
2
1
.
A
r
a
Yenge .
0
20
40
60
80
100
Dnya'nn llk Hareketinin Sonular Dnya'nn llk Hareketinin Sonular
3. 3. llk scaklk farklar oluur. llk scaklk farklar oluur.
4. 4. evsimler ve mevsimlik olaylar oluur. evsimler ve mevsimlik olaylar oluur.
ne nlar daima byk alarla geldigi iin Tropikal kuakta ne nlar daima byk alarla geldigi iin Tropikal kuakta
daima yaz yaanr. daima yaz yaanr.
ne nlar daima kk alarla geldigi iin Kutup kuagnda ne nlar daima kk alarla geldigi iin Kutup kuagnda
daima k yaanr. daima k yaanr.
ne nlarnn geli as yl iinde ok degitigi iin orta ne nlarnn geli as yl iinde ok degitigi iin orta
kuakta 4 mevsim belirgindir. kuakta 4 mevsim belirgindir.
Dnya'nn llk Hareketinin Sonular Dnya'nn llk Hareketinin Sonular
5. uson rzgarlar oluur ve yl iinde yn degitirir. 5. uson rzgarlar oluur ve yl iinde yn degitirir.
Dnya'nn llk Hareketinin Sonular Dnya'nn llk Hareketinin Sonular
6. Aydnlanma 6. Aydnlanma
dairesi kutup dairesi kutup
noktas ile kutup noktas ile kutup
dairesi arasnda dairesi arasnda
yer degitirir. yer degitirir.
21 Aralik
21 Ocak
21 Subat
21 Mart
21 Nisan
21 Mayis
21 Haziran
21 Temmuz
21 Agustos
23 Eyll
21 Ekim
21 Kasim
21 Aralik
Aydnlanma izgisi Aydnlanma izgisi
23 eyll 21 mart tarihleri arasnda 40 kuzey
paralelinin byk bir ksmnn karanlk oldugu
grlyor. Bu da gece sresinin bu tarihler
arasnda gndz sresinden daha uzun
oldugunu gsterir.
21 mart 23 eyll tarihleri arasnda ise 40 kuzey
paralelinin byk bir ksmnn aydnlk oldugu
grlyor. Buda gndz sresinin bu tarihler
arasnda gece sresinden daha uzun oldugunu
gsterir.
K'de ise bu durumlarn tam tersi grlr.
21 haziran
hijyen
Ekv
40 k
21 temmuz
hijyen
Ekv
40 k
21 agustos
hijyen
Ekv
40 k
23 eyll
hijyen
Ekv
40 k
21 ekim
hijyen
Ekv
40 k
21 kasim
hijyen
Ekv
40 k
21 aralik
hijyen
Ekv
40 k
21 ocak
hijyen
Ekv
40 k
21 subat
hijyen
Ekv
40 k
21 mart
hijyen
Ekv
40 k
21 nisan
hijyen
Ekv
40 k
21 mayis
hijyen
Ekv
40 k
21 haziran
hijyen
Ekv
40 k
L0tfen TkIuynz,
Dnya'nn llk Hareketinin Dnya'nn llk Hareketinin
Sonular Sonular
7. ece 7. ece gndz gndz
sreleri yl boyunca sreleri yl boyunca
degiir. degiir.
8. nein dogu 8. nein dogu bat bat
saati ve yeri degiir. saati ve yeri degiir.
9. Dnya zerindeki 9. Dnya zerindeki
basn merkezlerinin basn merkezlerinin
snrlar degiir. snrlar degiir.
Not:Dnya'nn yllk hareketinin Not:Dnya'nn yllk hareketinin
sonularnn olumas eksen egikligi sonularnn olumas eksen egikligi
ile ile de ilgilidir. de ilgilidir.
Murttun sonru kYk 'de g0nd0zIer geceIerden uzun oImuyu buIur,
EyI0Iden sonru ise SYk' de g0nd0zIer geceIerden uzun oImuyu buIur,
Murt
EyI0I
Huzirun
AruIk
kYk S0nd0z S0resi Degiimi
nyann Yrngesinin EIips Imasnn nyann Yrngesinin EIips Imasnn
SonuIar SonuIar
1. 1. Dnyann gnee uzaklg Dnyann gnee uzaklg
yl boyunca degiir. Bazen yl boyunca degiir. Bazen
gnee yaklar. Bazen de gnee yaklar. Bazen de
gneten uzaklar. gneten uzaklar.
2. 2. nee yaklatka nee yaklatka
yrnge hz artar. yrnge hz artar.
3. 3. nee en yakn nee en yakn
konumuna 3 ocakta gelir. konumuna 3 ocakta gelir.
rnge hz en fazladr. rnge hz en fazladr.
ubat ay 28 gn srer. ubat ay 28 gn srer.
Kuzey yarm krede klar, Kuzey yarm krede klar,
ney yarm krede yazlar 2 ney yarm krede yazlar 2
gn ksalr. gn ksalr.
nyann Yrngesinin EIips nyann Yrngesinin EIips
Imasnn SonuIar Imasnn SonuIar
4. 4. nee en uzak nee en uzak
konumuna 4 temmuzda konumuna 4 temmuzda
gelir. gelir.
rnge hz en azdr. rnge hz en azdr.
Temmuz ve agustos 31'er Temmuz ve agustos 31'er
gn srer. gn srer.
Eyll ekinoksu 2 gn gecikir. Eyll ekinoksu 2 gn gecikir.
Kuzey yarm krede yazlar, Kuzey yarm krede yazlar,
ney yarm krede klar 4 ney yarm krede klar 4
gn uzar. gn uzar.
5. 5. Aylarn ve mevsimlerin Aylarn ve mevsimlerin
sresi farkldr sresi farkldr..
6. 6. ndzler Kuzey ndzler Kuzey
kutbunda 186, gney kutbunda 186, gney
kutbunda 179 gndr. kutbunda 179 gndr.
$#&
$#&
Dnya'nn Eksen Egikligi Dnya'nn Eksen Egikligi
Ekvator iIe yer ekseni Ekvator iIe yer ekseni
arasnda: 90 arasnda: 90
EkIiptik iIe yer ekseni EkIiptik iIe yer ekseni
arasnda 66 arasnda 6633 33@@
Ekvator iIe ekIiptik Ekvator iIe ekIiptik
(yrnge) dzIemi (yrnge) dzIemi
arasnda: 23 arasnda: 2327 27@@
Eksen Egikliginin Sonular Eksen Egikliginin Sonular
1. 1. Dnenceler, Kutup
daireleri ve atematik
iklim kuaklar oluur.
Dnence: Dnence: ne nlarnn ne nlarnn
yatay dzleme dik a ile yatay dzleme dik a ile
gelebildigi derecesi en byk gelebildigi derecesi en byk
paraleldir. Dnencelerin paraleldir. Dnencelerin
derecesi eksen egikliginin derecesi eksen egikliginin
derecesine eittir. derecesine eittir.
Kutup Dairesi: Kutup Dairesi: ne ne
nlarnn yatay dzleme gle nlarnn yatay dzleme gle
vakti 0 vakti 0HH ayla gelebildigi ayla gelebildigi
derecesi en kk paraleldir. derecesi en kk paraleldir.
Kutup Daireleri = 90 Kutup Daireleri = 90 (eksen (eksen
egikligi ) formlyle bulunur egikligi ) formlyle bulunur..
atematik klim kuaklari: atematik klim kuaklari:
Sadece ne nlarna gre Sadece ne nlarna gre
izilen iklim kuaklardr. izilen iklim kuaklardr.
Eksen Egikliginin Sonular Eksen Egikliginin Sonular
2. 2. Yatay bir dzIeme gne Yatay bir dzIeme gne
nIarnn gIe vakti geIi nIarnn gIe vakti geIi
as yI boyunca degiir. as yI boyunca degiir.
3. 3. Yatay dzIeme dikiIen 1 Yatay dzIeme dikiIen 1
metreIik bir ubugun gIe metreIik bir ubugun gIe
vakti IIen gIge boyu yI vakti IIen gIge boyu yI
boyunca degiir. boyunca degiir.
4. 4. YIIk scakIk farkIar oIuur. YIIk scakIk farkIar oIuur.
5. 5. MevsimIer ve mevsimIik MevsimIer ve mevsimIik
oIayIar oIuur. oIayIar oIuur.
6. 6. Ayn anda farkI yarm Ayn anda farkI yarm
kreIerde zt mevsimIer kreIerde zt mevsimIer
yaanr. yaanr.
7. 7. Muson rzgarIar oIuur. Muson rzgarIar oIuur.
Eksen Egikliginin Sonular Eksen Egikliginin Sonular
8. 8. Aydnlanma dairesi yl Aydnlanma dairesi yl
boyunca yer degitirir. boyunca yer degitirir.
9. 9. ece ece gndz sreleri gndz sreleri
yl boyunca degiir. yl boyunca degiir.
ece ece gndz sreleri gndz sreleri
aras fark ekvatordan aras fark ekvatordan
kutuplara dogru artar. kutuplara dogru artar.
10. 10. Ayn gn farkl yarm Ayn gn farkl yarm
krelerde derecesi ayn krelerde derecesi ayn
olan paralellerden olan paralellerden
birindeki gndz sresi birindeki gndz sresi
digerinin gece sresine digerinin gece sresine
eittir. eittir.
Eksen Egikliginin Sonular Eksen Egikliginin Sonular
11. 11. Gnein dogu ve Gnein dogu ve
bat saati yI boyunca bat saati yI boyunca
degiir. degiir.
12. 12. Gnein dogu ve Gnein dogu ve
bat yeri yI boyunca bat yeri yI boyunca
degiir. degiir.
13. 13. KutupIarda aIt ay KutupIarda aIt ay
gece aIt ay gndz gece aIt ay gndz
yaanr. yaanr.
14. 14. Basn kuakIarnn Basn kuakIarnn
snrIar yI boyunca snrIar yI boyunca
degiir. degiir.
Eksen Egikligi lmasa Eksen Egikligi lmasa
1. 1. er ekseni, yrnge dzlemine er ekseni, yrnge dzlemine
dik olur. dik olur.
2. 2. Ekvator dzlemi, yrnge Ekvator dzlemi, yrnge
dzlemine akk olur. dzlemine akk olur.
3. 3. Dnence, kutup dairesi ve Dnence, kutup dairesi ve
matematik iklim kuaklar matematik iklim kuaklar
olmaz. olmaz.
4. 4. ne nlar daima ekvatora ne nlar daima ekvatora
dik gelir. dik gelir.
5. 5. Ekvator daha ok snr. Ekvator daha ok snr.
6. 6. Ekvator daha ok yag alr. Ekvator daha ok yag alr.
7. 7. ksek enlemler daha soguk ksek enlemler daha soguk
olur. olur.
8. 8. ne nlar bir yere yl boyu ne nlar bir yere yl boyu
ayn ayla gelir. lge boylar ayn ayla gelir. lge boylar
degimez. degimez.
Eksen Egikligi lmasa
10. 10. llk scaklk farklar olmaz. llk scaklk farklar olmaz.
11. 11. evsimler ve mevsimlik evsimler ve mevsimlik
olaylar olmaz. olaylar olmaz.
12. 12. uson rzgarlar olmaz. uson rzgarlar olmaz.
13. 13. Daima ekinoks durumu Daima ekinoks durumu
yaanr. yaanr.
14. 14. Aydnlanma dairesi daima Aydnlanma dairesi daima
kutup noktalarndan geer. kutup noktalarndan geer.
15. 15. l boyu gece l boyu gece gndz eit gndz eit
olur. olur.
16. 16. ne her gn yerel saatle 6 ne her gn yerel saatle 6HH HH
da tam dogudan dogar, 18 da tam dogudan dogar, 18HH HH
da tam batdan batar. da tam batdan batar.
17. 17. Dnya ok monoton olur. Dnya ok monoton olur.
Eksen Egikligi 10 Eksen Egikligi 10HH lsa lsa
1. 1. nenceIer 10 nenceIer 10HHK ve10 K ve10HHG G
paraIeIi oIur. paraIeIi oIur.
2. 2. Kutup daireIeri 80 Kutup daireIeri 80HHK ve 80 K ve 80HHG G
paraIeIi oIur. paraIeIi oIur.
3. 3. TropikaI kuak ve kutup TropikaI kuak ve kutup
kuag daraIr. kuag daraIr.
4. 4. rta kuak geniIer. rta kuak geniIer.
5. 5. Gne nIarnn geIi as Gne nIarnn geIi as
daha az degiir.CisimIerin daha az degiir.CisimIerin
gIge boyu daha az degiir. gIge boyu daha az degiir.
6. 6. YIIk scakIk farIar azaIr. YIIk scakIk farIar azaIr.
7. 7. YazIar serin, kIar Ik oIur. YazIar serin, kIar Ik oIur.
MevsimIer beIirgin oImaz. MevsimIer beIirgin oImaz.
8. 8. Ekvatorda ortaIama scakIk Ekvatorda ortaIama scakIk
artar. artar.
9. 9. AydnIanma izgisi daha az AydnIanma izgisi daha az
yer degitirir. yer degitirir.
10. 10. Gece Gece - - gndz sreIeri daha gndz sreIeri daha
az degiir. Gece az degiir. Gece - - gndz gndz
sreIeri aras fark azaIr. sreIeri aras fark azaIr.
Eksen Egikligi 35 Eksen Egikligi 35HH lsa lsa
1. 1. nenceIer 35 nenceIer 35HHK K - - 35 35HHG G
paraIeIIeri oIur. paraIeIIeri oIur.
2. 2. Kutup daireIeri 55 Kutup daireIeri 55HHK K - - 55 55HHG G
paraIeIi oIur. paraIeIi oIur.
3. 3. TropikaI kuak ve kutup kuag TropikaI kuak ve kutup kuag
geniIer. geniIer.
4. 4. rta kuak daraIr. rta kuak daraIr.
5. 5. Gne nIarnn geIi as Gne nIarnn geIi as
daha fazIa degiir. CisimIerin daha fazIa degiir. CisimIerin
gIge boyu daha fazIa degiir. gIge boyu daha fazIa degiir.
6. 6. YIIk scakIk farIar artar. YIIk scakIk farIar artar.
7. 7. YazIar daha scak, kIar daha YazIar daha scak, kIar daha
soguk oIur. soguk oIur.
8. 8. Ekvatorun scakIk ortaIamas Ekvatorun scakIk ortaIamas
azaIr. azaIr.
9. 9. AydnIanma izgisi daha fazIa AydnIanma izgisi daha fazIa
yer degitirir. yer degitirir.
10. 10. Gece Gece - - gndz sreIeri daha gndz sreIeri daha
fazIa degiir. Gece fazIa degiir. Gece - - gndz gndz
sreIeri aras fark artar. sreIeri aras fark artar.
$#&
$#& $#&
MART VE EYLL { EkINOkS } TARIHLERI
S0ne nIur 5gIe vukti Ekvutoru dik geIir, u nedenIe Ekvutorduki
cisimIerin 5gIe vukti g5Igesi oImuz,
Seceg0nd0z eitIigi yuunr,{ Ekinoks }
Murt kYk' de iIkbuhur SYk' de sonbuhur buIungcdr,
IIkbuhur
Sonbuhur
Murt
EyI0I
AydnIunmu duiresi kutup noktuIurndun geer,
S0ne her iki kutup noktusndu du uyn undu g5r0I0r,
K. Kutup
noktas
. Kutup
noktas
Ayn boyIum 0zerindeki b0t0n noktuIurdu g0ne uyn undu dogur ve butur,

D
C
A
Ekinoks ve Solstis nlerinin Ekinoks ve Solstis nlerinin
zellikleri zellikleri
AydnIunmu izgisi S ' kutup duireIerinden geer,
KK K
K. Kutup
dairesi
. Kutup
dairesi
AydinIonmo
i;gisi
21 Haziran 21 Haziran
1. 1. Gne nIar yenge Gne nIar yenge
dnencesine dik geIir. dnencesine dik geIir.
2. 2. Yenge dnencesinde Yenge dnencesinde
cisimIerin gIe vakti cisimIerin gIe vakti
gIgesi oIumaz. gIgesi oIumaz.
3. 3. K.YK.de dnenceIer K.YK.de dnenceIer
dndaki yerIere gne dndaki yerIere gne
nIarnn en dik geIdigi nIarnn en dik geIdigi
gndr. Bu nedenIe yI gndr. Bu nedenIe yI
iindeki en ksa gIgeIer iindeki en ksa gIgeIer
oIuur. oIuur.
4. 4. G.YK.ye gne nIarnn G.YK.ye gne nIarnn
en egik geIdigi gndr. Bu en egik geIdigi gndr. Bu
nedenIe yI iindeki en nedenIe yI iindeki en
uzun gIgeIer oIuur. uzun gIgeIer oIuur.
5. 5. KYK.de yaz, GYK.de k KYK.de yaz, GYK.de k
baIar. baIar.
21 Haziran 21 Haziran
5. 5. AydnIanma dairesi kutup AydnIanma dairesi kutup
daireIerine teget geer. daireIerine teget geer.
6. 6. KYK.de en uzun gndz, KYK.de en uzun gndz,
KYK.de en ksa gndz KYK.de en ksa gndz
yaanr. yaanr.
7. 7. Kuzeye gidiIdike gndzIer Kuzeye gidiIdike gndzIer
uzar. uzar.
8. 8. 21 hazirandan sonra KYK.de 21 hazirandan sonra KYK.de
gndzIer ksaImaya, gndzIer ksaImaya,
GYK.de ise gndzIer GYK.de ise gndzIer
uzamaya baIar. uzamaya baIar.
9. 9. Kuzey kutup dairesinde 24 Kuzey kutup dairesinde 24
saat gndz, gney kutup saat gndz, gney kutup
dairesinde 24 saat gece dairesinde 24 saat gece
yaanr. yaanr.
21 Aralk 21 Aralk
1. 1. Gne nIar ogIak Gne nIar ogIak
dnencesine dik geIir. dnencesine dik geIir.
2. 2. gIak dnencesinde gIe gIak dnencesinde gIe
vakti cisimIerin gIgesi vakti cisimIerin gIgesi
oImaz. oImaz.
3. 3. G.YK.de dnenceIer dnda G.YK.de dnenceIer dnda
kaIan yerIere gne kaIan yerIere gne
nIarnn en dik geIdigi nIarnn en dik geIdigi
gndr. Bu nedenIe yI gndr. Bu nedenIe yI
iindeki en ksa gIgeIer iindeki en ksa gIgeIer
oIuur. oIuur.
4. 4. K.YK.ye gne nIarnn en K.YK.ye gne nIarnn en
egik geIdigi gndr. Bu egik geIdigi gndr. Bu
nedenIe yI iindeki en uzun nedenIe yI iindeki en uzun
gIgeIer oIuur. gIgeIer oIuur.
5. 5. GYK.de yaz, KYK.de k GYK.de yaz, KYK.de k
baIar. baIar.
21 Aralk 21 Aralk
AydnIanma dairesi kutup AydnIanma dairesi kutup
daireIerine teget geer. daireIerine teget geer.
GYK.de en uzun gndz, GYK.de en uzun gndz,
KYK.de en ksa gndz KYK.de en ksa gndz
yaanr. yaanr.
Kuzeye gidiIdike Kuzeye gidiIdike
gndzIer uzar. gndzIer uzar.
21 araIktan sonra GYK.de 21 araIktan sonra GYK.de
gndzIer ksaImaya, gndzIer ksaImaya,
KYK.de ise gndzIer KYK.de ise gndzIer
uzamaya baIar. uzamaya baIar.
Gney kutup dairesinde 24 Gney kutup dairesinde 24
saat gndz, kuzey kutup saat gndz, kuzey kutup
dairesinde 24 saat gece dairesinde 24 saat gece
yaanr. yaanr.
1. 1. Gne nIar ekvatora dik Gne nIar ekvatora dik
geIir. Ekvatorda cisimIerin geIir. Ekvatorda cisimIerin
gIe vakti gIgesi oIumaz. gIe vakti gIgesi oIumaz.
2. 2. CisimIerin gIge boyIar CisimIerin gIge boyIar
ekvatordan kutupIara gittike ekvatordan kutupIara gittike
uzar. uzar.
3. 3. erecesi ayn oIan paraIeIIere erecesi ayn oIan paraIeIIere
gne nIarnn geIi as gne nIarnn geIi as
ayndr. ayndr.
4. 4. 45 45HH K ve 45 K ve 45HH G paraIeIIerinde G paraIeIIerinde
cisimIerin gIge boyu kendi cisimIerin gIge boyu kendi
boyuna eittir. boyuna eittir.
5. 5. CisimIerin gIe vakti gIgesi CisimIerin gIe vakti gIgesi
K.Y.K.de kuzeyi, G.Y.K.de K.Y.K.de kuzeyi, G.Y.K.de
gneyi gsterir. gneyi gsterir.
21 Mart ve zeIIikIeri 21 Mart ve zeIIikIeri
6. 6. K.Y.K.de iIkbahar, G.Y.K.de K.Y.K.de iIkbahar, G.Y.K.de
sonbahar baIangcdr. sonbahar baIangcdr.
7. 7. AydnIanma dairesi kutup AydnIanma dairesi kutup
noktaIarndan geer. noktaIarndan geer.
8. 8. Tm dnyada gece Tm dnyada gece - - gndz gndz
eitIigi yaanr. eitIigi yaanr.
9. 9. 21 Marttan sonra K.Y.K.de 21 Marttan sonra K.Y.K.de
gndzIer geceIerden uzun gndzIer geceIerden uzun
oImaya baIar. G.Y.K.de ise oImaya baIar. G.Y.K.de ise
geceIer gndzIerden uzun geceIer gndzIerden uzun
oImaya baIar. oImaya baIar.
10. 10. Ayn meridyen zerindeki Ayn meridyen zerindeki
noktaIarda gne ayn anda noktaIarda gne ayn anda
dogar, ayn anda batar. dogar, ayn anda batar.
11. 11. Kuzey kutup noktasnda aIt Kuzey kutup noktasnda aIt
ay gndz, gney kutup ay gndz, gney kutup
noktasnda aIt ay gece baIar. noktasnda aIt ay gece baIar.
21 Mart ve zeIIikIeri 21 Mart ve zeIIikIeri
1. 1. Gne nIar ekvatora dik Gne nIar ekvatora dik
geIir. Ekvatorda cisimIerin geIir. Ekvatorda cisimIerin
gIe vakti gIgesi oImaz. gIe vakti gIgesi oImaz.
2. 2. CisimIerin gIge boyIar CisimIerin gIge boyIar
ekvatordan kutupIara gittike ekvatordan kutupIara gittike
uzar. uzar.
3. 3. erecesi ayn oIan paraIeIIere erecesi ayn oIan paraIeIIere
gne nIarnn geIi as gne nIarnn geIi as
ayndr. ayndr.
4. 4. 45 45HH K ve 45 K ve 45HH G paraIeIIerinde G paraIeIIerinde
cisimIerin gIge boyu kendi cisimIerin gIge boyu kendi
boyuna eittir. boyuna eittir.
5. 5. CisimIerin gIe vakti gIgesi CisimIerin gIe vakti gIgesi
K.Y.K.de kuzeyi, G.Y.K.de K.Y.K.de kuzeyi, G.Y.K.de
gneyi gsterir. gneyi gsterir.
Eyll ve zellikleri Eyll ve zellikleri
Eyll ve zellikleri Eyll ve zellikleri
6. 6. K.Y.K.de iIkbahar, G.Y.K.de K.Y.K.de iIkbahar, G.Y.K.de
sonbahar baIangcdr. sonbahar baIangcdr.
7. 7. AydnIanma dairesi kutup AydnIanma dairesi kutup
noktaIarndan geer. noktaIarndan geer.
8. 8. Tm dnyada gece Tm dnyada gece - - gndz gndz
eitIigi yaanr. eitIigi yaanr.
9. 9. 23 EyII sonra K.Y.K.de 23 EyII sonra K.Y.K.de
geceIer gndzIerden uzun geceIer gndzIerden uzun
oImaya baIar. G.Y.K.de ise oImaya baIar. G.Y.K.de ise
gndzIer geceIerden uzun gndzIer geceIerden uzun
oImaya baIar. oImaya baIar.
10. 10. Ayn meridyen zerindeki Ayn meridyen zerindeki
noktaIarda gne ayn anda noktaIarda gne ayn anda
dogar, ayn anda batar. dogar, ayn anda batar.
11. 11. Kuzey kutup noktasnda aIt Kuzey kutup noktasnda aIt
ay gece, gney kutup ay gece, gney kutup
noktasnda aIt ay gndz noktasnda aIt ay gndz
baIar. baIar.
Murt kuzey kutup noktusnn g0nd0z0n0n buIungcdr,
EyI0I S0ney kutup noktusnn g0nd0z0n0n buIungcdr,
23 EyII
21 AraIk
21 Mart
S0ney kutup
Noktus
$#& $#&
$#& $#&
$#& $#&
1. 1. Gne nIarnn dik Gne nIarnn dik
geIdigi noktaIar tespit geIdigi noktaIar tespit
ediIir. ediIir.
2. 2. InIarn dik geIdigi yer InIarn dik geIdigi yer
iIe soruIan yer aras iIe soruIan yer aras
enIem fark buIunur. enIem fark buIunur.
3. 3. EnIem fark 90 EnIem fark 90HH'den 'den
karIarak sonu karIarak sonu
buIunur. buIunur.
Gne InIarnn GeIi Asnn Gne InIarnn GeIi Asnn
HesapIanmas HesapIanmas
...A. rafikleri ...A. rafikleri
YI iinde G.I.G.A YI iinde G.I.G.A
nenceIer arasna 2 kez dik nenceIer arasna 2 kez dik
oIur. oIur.
nenceIerde 1 kez dik oIur. nenceIerde 1 kez dik oIur.
nenceIer dnda hi dik nenceIer dnda hi dik
oImaz. oImaz.
Bir yere G.I.G.A Bir yere G.I.G.A
21 H>21A ise KYK'dedir. 21 H>21A ise KYK'dedir.
21 H=21A ise ekvatordadr. 21 H=21A ise ekvatordadr.
21 H<21A ise GYK'dedir. 21 H<21A ise GYK'dedir.
Gne InIarnn GeIi
As
90H oIursa gIge boyu sfr
oIur.
45H oIursa gIge boyu cismin
boyuna eittir.
45H'den bykse cismin
gIgesi boyundan ksadr.
45H 'den kkse cismin
gIgesi boyundan uzundur.
ikIetike gIge boyu
ksaIrken, egikIetike uzar.
lge Boyu lge Boyu
lge rafikleri
YI iinde cisimIerin gIge YI iinde cisimIerin gIge
boyu boyu
nenceIer arasnda 2 kez nenceIer arasnda 2 kez
sfr oIur. sfr oIur.
nenceIerde 1 kez sfr oIur. nenceIerde 1 kez sfr oIur.
nenceIer dnda hi sfr nenceIer dnda hi sfr
oImaz. oImaz.
Bir yerde gIge boyu Bir yerde gIge boyu
21 H<21A ise KYK'dedir. 21 H<21A ise KYK'dedir.
21 H=21A ise ekvatordadr. 21 H=21A ise ekvatordadr.
21 H>21A ise GYK'dedir. 21 H>21A ise GYK'dedir.
847:
847:
847:
Aagdakilerden hangisi Ekvator dzlemi ile ekliptik
arasnda 23 37'lk a olmasnn bir Sonucu degildir?
A) ne nlarnn yalnzca dnenceler arasndaki
noktalara dik gelmesi
B) rta enlemlerde mevsimlerin daha belirgin olmas
C) ece ve gndz srelerinin uzayp ksalmas
D) n uzunlugunun 24 saat olmas
E) Kuzey ve ney armkre'de ayn tarihte farkl
mevsimler yaanmas
1994-SS
a uag Kutup Dairesi, b uag enge Dnencesi, c
uag ise Ekvator zerinde, yerden ayn ykseklikte
uarak Dnya evresindeki turlarn ayn srede
tamamlyorlar.
AagdakiIerin hangisinde, bu uakIar, hz en az
oIandan en fazIa oIana dogru sraIanmtr?
A) c < b < a B) b < c < a C) c < a < b A) c < b < a B) b < c < a C) c < a < b
D) a < b < c E) b < a < c D) a < b < c E) b < a < c
(1997 -SS)
er ekseni ile Ekliptik dzlemi arasnda 23 27' lk bir a olmas
nedeniyle, ayn boylam zerinde, ne 21 Haziranda Trkiye'nin
kuzeyindeki bir noktada gneyindeki bir noktaya gre daha ge
balar.
AagdakiIerden hangisi, yukardaki durumu doguran nedene
bagI degiIdir?
A) Kuzey armkre'de k mevsimi yaanrken ney armkre'de
yaz mevsimi yaanmas
B) Ekvator zerinde yl boyunca gece ve gndz sresinin eit
olmas
C) ne nlarnn dnencelere ylda birer kez dik gelmesi
D) 21 Aralk ve 21 Haziran'da aydnlanma dairesinin kutup
dairelerinden gemesi
E) Kutup noktalarnda 6 ay boyunca ne'in batmamas
(1998 - SS)
kyanus akntlar incelenirse Kuzey ve ney
yarmkrede halkalar oluturduklar grlr.
Bu oIuumun ana nedeni aagdakiIerden
hangisidir?
A) Akntlarn kta kenarlarna arpmas
B) Dnyann, ekseni evresinde dnmesi
C) Alize rzgrlarnn etkisi
D) Bat rzgrlarnn etkisi
E) Deniz suyundaki scaklk farkllklar
YS-1981
erkrenin ekseni yrnge dzlemine dik olsayd, gece
ile gndz sreleri birbirine eit olacak, mevsimler
olmayacakt.
Eksen egikliginin sz edilen sonucu dogurmas,
aagdakilerin hangisinde meydana getirdigi degiiklikten
kaynaklanmaktadr?
A) erkreyle ne arasndaki uzaklkta
B) erkrenin yrnge zerindeki dn hznda
C) erkrenin kendi evresindeki dn hznda
D) ne'in yaydg s enerjisi miktarnda
E) ne nlarnn yeryzne dme asnda
S-1981
erkrenin kendi ekseni evresindeki hz, Ekvatorda yaklak 1670
km/saattir.
Yerkre evresinde, daireseI bir yrngede hareket eden uzay
aracndan, Ekvator zerindeki sabit bir nokta srekIi oIarak
grImekte ise bu uzay aracnn hz iin ne syIenebiIir?
A) Hep ayn nokta grldgnden, erin dnme hzna eittir.
B) rngesi yerkreninkinden ksa oldugu iin, erin dnme hzndan
kktr.
C) erden uzaklg bilinmediginden, bir ey sylenemez.
D) erekiminden etkilenip etkilenmedigi bilinmediginden, bir ey
sylenemez.
E) erkrenin dnda dndg iin, erin hzndan byktr.
SS-1982
66. Aagdaki oIguIardan hangisi, diger drdnn nedeni oIarak
gsterebiIir?
A) Batdaki bir yerin yerel saatinin, dogudaki bir yerden
daha geride olmas
B) Tarih degitirme izgisinin dogusunda tarihin, batsndan
1 gn geri olmas
C) nein sabah dogudan dogup gle saati en yksek
noktaya ulaarak akam zeri batda ufuk izgisi altna
inmesi
D) Dnya'nn gnlk hareketinin batdan doguya dogru
olmas
E) Srekli rzgarlarn Kuzey armkre'de saga, ney
armkre'de sola sapmas
2004 SS
Gne'in, grnen gnIk ve yIIk hareketIeri gz nne
aIndgnda, Ankara'da yatay bir dzIem zerine dik oIarak
yerIetiriIen 1 metreIik bir ubugun gIge uzunIugunun sfr
oImas oIanakI mdr, neden?
A) lanakldr. nk, Haziran'da gndzler ok uzundur.
B) lanakldr. nk, ne gleyin tepe noktasndan
geer.
C) lanakl degildir. nk, hareket eden ne degil
Dnya'dr.
D) lanakl degildir. nk, Ankara dnenceler dnda
yer alr.
E) lanakl degildir. nk, ubuk uzundur.
SS-1982
Aagdakilerden hangisi, yerkrenin gnlk ve
yllk hareketlerine bagl olarak degimez?
A) ne'in dogu ve bat saatleri
B) Dnya'nn ne'e gre konumu
C) ece ve gndzn uzunlugu
D) er ekseninin Ekvator dzlemiyle yaptg a
E) ne nlarnn yere degme as
SS-1983
Trkiye'de cak ve ubat aylarnda grlen
hava olaylar, Arjantin'de Temmuz ve Agustos
aylarnda grlmektedir.
Bu durum, Arjantin'in hangi zelligi ile ilgilidir?
A) ney yarmkre'de yer almasyla
B) Srekli yksek basn merkezlerinin etkisinde
kalmasyla
B) neydogu alizelerine ak olmasyla
D) Kuzeygney dogrultusunda uzanmasyla
E) Bat rzgrlarna kapal olmasyla
SS -1983
Yeryznn herhangi bir kesiminde yI boyunca
ayn mevsimin hkm srmesi neye bagIdr?
A) eryznn sade bir yapya sahip olmasna
B) eryznn tmyle kara ya da tmyle deniz olmasna
C) er yrngesinin daire biiminde olmasna
D) erin sadece ne evresinde hareket etmesine
E) er eksenin yrnge dzlemine dik olmasna
YS-1985
Ekvator dzlemi ile yrnge dzlemi arasndaki 23 27'lik
a 33 olsayd, Dnya ile ilgili bir takm olgular
bugnknden farkl olurdu.
AagdakiIerden hangisi byIe bir a degiiminin
sonuIarndan degiIdir?
A) Tropikal kuagn genilemesi
B) Ekvator evresinde yllk ortalama scaklklarn
ykselmesi
C) Kutup kuagnn ortadan kalkmas
D) er'in, ne'ten aldg enerjinin artmas
E) er'den uzaya yansmalarn artmas
YS-1986
Kuzey yarmkrede yaz koullar yaanrken,
ney yarmkrede k koullar yaanmasnn
temel nedeni aagdakilerden hangisidir?
A) er'in yuvarlak olmas
B) Kara ve denizlerin dagl biimi
C) er'in, ne evresinde dnmesi
D) er'in, kendi ekseni evresinde dnmesi
E) er ekseninin yrnge dzlemine egik olmas
S-1987
Normal koullarda yeryznde scaklk, Ekvatordan
kutuplara dogru giderek azalr.
Bu durum aagdakiIerden hangisinin bir sonucudur?
A) erin eklinin
B) erin hareketlerinin
C) Hava hareketlerinin
D) Deniz etkisinin
E) kseltinin
S-1987
AagdakiIerden hangisi Kuzey yarmkre iIe
Gney yarmkrede birbirine benzerIik
gsterir?
A) kyanus akntlarnn yn
B) Buzullarla kapl karalarn oran
C) Karalarn ortalama ykseltisi
D) Kilometrekareye den kii says
E) Ekinokslardaki gndz uzunlugu
YS -1992
YIn hangi zamannda, ayn meridyen
zerinde buIunan yerIerde Gne ayn anda
dogar ve ayn anda batar?
A) Kuzey armkre'nin yaz balang gnnde
B) Her iki yarmkre'nin bahar balang gnnde
C) ney yarmkrenin yaz balang gnnde
D) ney yarmkrenin k balang gnnde
E) Btn yl boyunca
YS-1992
AagdakiIerden hangisi hem gece-gndz
sreIerinin farkI oImasnda hem de mevsimIerin
meydana geImesinde roI oynar?
A) Ekliptik ile eksen arasnda bir ann olmas
B) rngenin elips eklinde olmas
C) erkrenin ekseni evresinde dnmesi
D) erkrenin ekseni evresinde dn hznn Ekvator'da
fazla olmas
E) erin kutuplarda bask olmas
YS -1993
Ankara 33 Dogu meridyeni ve 40 Kuzey paralelinde
yer almaktadr.
AagdakiIerden hangisi zerinde buIunan bir yerde
veriIen tarihte gndzIer Ankara'dakinden daha
uzundur?
A) 60 Dogu meridyeni, 23 Eyll
B) 50 Kuzey paraleli, 21 Haziran
C) 30 Kuzey paraleli, 21 Haziran
D) 10 Dogu meridyeni, 21 art
E) 60 Kuzey paraleli, 21 art
SS-1994
AagdakiIerden hangisi Ekvator dzIemi iIe ekIiptik
arasnda 23 27'Ik a oImasnn bir sonucu degiIdir?
A) ne nlarnn yalnzca dnenceler arasndaki
noktalara dik gelmesi
B) rta enlemlerde mevsimlerin daha belirgin olmas
C) ece ve gndz srelerinin uzayp ksalmas
D) n uzunlugunun 24 saat olmas
E) Kuzey ve ney yarmkrede ayn tarihte farkl
mevsimler yaanmas
SS -1994
Gne nIarnn nya zerindeki bir
noktaya d asnn yI boyunca
degimesi aagdakiIerden hangisinin bir
sonucudur?
A) erin ne evresindeki dn sresinin
B) erin ekseni evresindeki dn sresinin
C) erin ne'e olan uzaklgnn
D) er ekseni ile ekliptik arasndaki ann
E) erin eklinin
YS-1994
AydnIanma dairesi, aagdakiIerin
hangisinde veriIen tarihIerde kutup
noktaIarna teget geer?
A) 21 Haziran, 23 Eyll
B) 23 Eyll, 21 Aralk
C) 21 Aralk, 21 art
D) 21 art, 23 Eyll
E) 21 Haziran, 21 Aralk
YS-1995
Srekli rzgrlarn Kuzey armkrede saga,
ney armkre'de sola sapmasnn nedeni
aagdakilerden hangisidir?
A) Dnya'nn ekseni etrafnda dnmesi
B) ne nlarnn geli alarnn farkl olmas
C) Dnya'nn gne evresinde dnmesi
D) Ekliptik ile eksen arasnda 2327'lk bir a
olmas
E) Dnya'nn yrngesinin elips eklinde olmas
S-1995
Aagdaki tarihIerin hangisinde, Gne ayn
meridyen zerinde buIunan yerIerde ayn
anda dogar ve ayn anda batar?
A) 21 cak B) 21 art C) 21 Haziran
D) 23 Ekim E) 21 Aralk
YS-1996
Gne'in, grnen gnIk ve yIIk hareketIeri gz
nne aIndgnda, Ankara'da yatay bir dzIem
zerine dik oIarak yerIetiriIen 1 metreIik bir
ubugun gIge uzunIugunun sfr oImas oIanakI
mdr, neden?
A) lanakldr. nk. Haziran'da gndzler ok uzundur.
B) lanakldr. nk, ne gleyin tepe noktasndan
geer.
C) lanakl degildir, nk, hareket eden ne degil
Dnya'dr.
D) lanakl degildir. nk, Ankara dnenceler dnda yer
alr.
E) lanakl degildir. nk, ubuk uzundur.
(1982-SS)
erkrenin kendi ekseni evresindeki hz, Ekvator'da yaklak 1670
km/saattir.
Yerkre evresinde, daireseI bir yrngede hareket eden uzay
aracndan, Ekvator zerindeki sabit bir nokta srekIi oIarak
grImekte ise bu uzay aracnn hz iin ne syIenebiIir?
A) Hep ayn nokta grldgnden, er'in dnme hzna
eittir.
B) rngesi yerkreninkinden ksa oldugu iin, er'in
dnme hzndan kktr.
C) erden uzaklg bilinmediginden, bir ey sylemez.
D) erekiminden etkilenip etkilenmedigi bilinmediginden,
bir ey sylenemez.
E) erkrenin dnda dndg iin erin hzndan
byktr.
(1982 -SS)
AagdakiIerden hangisi, yerkrenin gnIk
vs yIIk hareketIerine bagI oIarak degimez?
A) ne'in dogu ve bat saatleri
B) Dnya'nn ne'e gre konumu
C) ece ve gndzn uzunlugu
D) er ekseninin Ekvator dzlemiyle yaptg a
E) ne nlarnn yere degme as
(1983 - SS)
Trkiye'de cak ve ubat aylarnda grlen
hava olaylar, Arjantin'de Temmuz ve Agustos
aylarnda grlmekledir.
Bu durum, Arjantin'in hangi zeIIigi iIe iIgiIidir?
A) ney armkre'de yer almasyla
B) Srekli yksek basn merkezlerinin etkisinde
kalmasyla
C) neydogu alizelerine ak olmasyla
D) Kuzey - gney dogrultusunda uzanmasyla
E) Bat rzgrlarna kapal olmasyla
(1983 - SS)
Ankara'da oturan bir kii 21 Aralkta baka
lkedeki bir kente gidiyor. ittigi yerde gndz
sresinin Ankara'dakinden daha uzun oldugunu
gryor.
Bu kiinin gittigi yer Ankara'ya gre
nerede oIabiIir?
A) Kuzeydoguda B) Kuzeyde C) neyde
D) Doguda E) Batda
(1990 SS)
Havann bulutsuz oldugu bir gnde, dz bir
araziye dikilen ubugun glgesi zerinde
yaplan gzlemlerden, yerle ilgili olarak
aagdakilerden hangisini belirlemede
yararlanlamaz?
A) Boylam derecesini
B) Enlem derecesini
C) erel saatini
D) kseltisini
E) Bulundugu yarmkreyi
(1990 SS)
Trkiye'de yaz mevsiminin bugnknden daha
scak, k mevsiminin ise bugnknden daha soguk
gemesi iin aagdakiIerden hangisinin
gerekIemesi gerekir?
A) Ekliptik dzlemle ekvator dzleminin akmas
B) Ekliptik dzlemle ekvator dzlemi arasndaki a
klmesi
C) er ekseni ile ekliptik dzlem arasndaki a
klmesi
D) rngenin ekli tam bir daire olursa
E) nlk hareket bugnknn tersi ynde
gerekleirse
Ekvator ile yrnge dzlemi arasndaki a ka Ekvator ile yrnge dzlemi arasndaki a ka
derece olursa matematik iklim kuaklarndan derece olursa matematik iklim kuaklarndan
sadece rta kuak tamamen ortadan kalkar? sadece rta kuak tamamen ortadan kalkar?
A) 0 B) 15 C) 30 D) 45 E) 60 A) 0 B) 15 C) 30 D) 45 E) 60
. Ayn boylam zerindeki noktalarda ne'in ayn anda
dogup, ayn anda batmas
. Kuzey ve ney armkre'de ayn mevsim anlarnn
yaanmas
. ece - gndz srelerinin eit olmas
V.ne nlarnn tam gle vakti kutup noktalarna
teget gemesi
Yukarda veriIen zeIIikIerden hangiIeri 21 Mart ve 23
EyII tarihIerinde yaanan ortak zeIIikIer iinde
gsteriIebiIir?
A) alnz B) alnz V C) , ve
D) , ve V E) , ve V
21 AraIk tarihinde 30 Kuzey enIeminden 20 Gney
enIemine dogru gidiIdike, aagdakiIerden hangisi
gzIenmez?
A) Scaklk ortalamalarnn artmas
B) ne'in dogu saatinin degitigi
C) ece srelerinin ksaldg
D) ne nlarnn dme asnn bydg
E) Cisimlerin glge boyunun uzadg
41 Kuzey paraleli zerinde bulunan stanbul'a 21
Haziran'da gne nlar 7227'lk ayla gelir.
stanbuI'un 21 Haziran'da gne nIarn 7227'
dan daha byk bir a iIe aIabiImesi iin
aagdakiIerden hangisinin gerekIemesi gerekir?
A) stanbul'un daha kuzeyde yer almas
B) K mevsiminin daha ksa srmesi
C) er ekseninin egiklik derecesinin artmas
D) Dnya'nn basklk orannn artmas
E) az mevsiminin daha uzun srmesi
nya gnIk hareketinin 36 saatte tamamIasayd,
aagdakiIerden hangisi gerekIemezdi?
A) Dnya'nn izgisel hznn azalmas
B) ece ve gndz srelerinin uzamas
C) nlk scaklk farklarnn azalmas
D) ne'in dogu hznn azalmas
E) Srekli rzgarlarn sapma orannn azalmas
Dnya kendi ekseni etrafnda dnerek sogudugundan
merkez ka kuvvetinin etkisiyle geoid eklini alm
katlatktan sonra ise geoid ekli korumutur.
AagdakiIerden hangisi sadece nyann
ekIinin geoid oImasnn bir sonucudur?
A) Ardk iki meridyen arasndaki uzaklk Ekvator'dan
kutuplara dogru gidildike azalr
B) Bir noktadan hep ayn ynde gidilirse tekrar ayn
noktaya gelinir.
C) erekimi etkisi Ekvator'da daha kutuplardan azdr.
D) Haritalarn gerege uygun olarak izilemez.
E) eryznden ykseldike grlebilen alan artar.
izgisel hzn fazla oldugu yerlerde, alacakaranlk
sresi ksadr.
. Kenya
. Almanya
. Finlandiya
Buna gre, yukarda numaraIandrIm IkeIerin
aIacakaranIk sresi en ksa oIandan en uzun oIana
dogru sraIamas aagdakiIerden hangisinde
veriImitir?
A) , , B) , ,
C) , , D) , ,
E) , ,
AagdakiIerden hangisi nya'nn ekIine bagI
oIarak ortaya kan sonuIardan biri degiIdir?
A) Termik basn kuaklarnn olumas
B) Dinamik basn kuaklarnn olumas
C) Atmosferin kalnlgnn Ekvator'dan kutuplara dogru
azalmas
D) Haritalarn geregi tam olarak yanstmamas
E) !aralellerin evre uzunluklarnn kutuplara dogru
gidildike klmesi
Ekvator'dan kuzeye dogru ayn boylam boyunca hareket
eden bir gzlemci, aagdakilerden hangisinin degitigini
gzlemlemez?
A) Tarmn ykselti snrnn
B) Denizlerin tuzluluk orannn
C) Kalc kar snrnn
D) Scaklk ortalamasnn
E) lge boyunun en ksa oldugu ann
Aagda Trkiye ile ilgili olarak verilen cografi
zelliklerden hangisinin oluumu Dnya'nn gnlk
hareketine bagl olarak olumamtr?
A) nlk scaklk farklarnn olumas
B) n iinde cisimlerin glge ynlerinin degimesi
C) Kylarda meltem rzgarlarnn olumas
D) az mevsiminde en uzun gndzlerin Sinop'la
yaanmas
E) nlk basn faiklarnn olumas
l iinde Dnya'nn ne'e yakn oldugu dnemlerde
yrnge hz daha fazladr.
Buna gre, nya'nn Gne evresindeki
yrnge hz aagda veriIen tarihIerden hangisinde
daha fazIadadr?
A) 30 Agustos B) 19 ays
C) 4 Temmuz D) 12 art
E) 3 cak
Ekinoks gnleri dnda ayn boylam zerindeki noktalarda Ekinoks gnleri dnda ayn boylam zerindeki noktalarda
gnein dogu saati farkldr. gnein dogu saati farkldr.
"Ekinoks gnleri dnda bir gn ayn boylam zerindeki "Ekinoks gnleri dnda bir gn ayn boylam zerindeki
noktalardan hangisinde gne daha erken dogar. sorusunun noktalardan hangisinde gne daha erken dogar. sorusunun
cevab olan noktann bir zelligi aagdakilerden hangisi cevab olan noktann bir zelligi aagdakilerden hangisi
olmaldr? olmaldr?
A) A) Ekvatora daha yakn olmas Ekvatora daha yakn olmas
B) B) ndzlerin daha uzun olmas ndzlerin daha uzun olmas
C) C) Daha doguda olmas Daha doguda olmas
D) D) reenwich'e yakn olmas reenwich'e yakn olmas
E) E) ne nlarn dik almas ne nlarn dik almas
Eyyup ALTA Eyyup ALTA
AagdakiIerden hangisi Gne nIarnn gIe AagdakiIerden hangisi Gne nIarnn gIe
vakti geIi as bydke gndz sresinin de vakti geIi as bydke gndz sresinin de
srekIi uzadg bir yerin zeIIigi oIamaz? srekIi uzadg bir yerin zeIIigi oIamaz?
A) A) Dnenceler arasnda olmas Dnenceler arasnda olmas
B) B) ne nlarn ylda bir defa dik almas ne nlarn ylda bir defa dik almas
C) C) Drt mevsimin belirgin olmas Drt mevsimin belirgin olmas
D) D) Bat rzgarlarnn etkili olmas Bat rzgarlarnn etkili olmas
E) E) ney yarm krede olmas ney yarm krede olmas
Eyyup ALTA Eyyup ALTA
Aagda veriIen zeIIikIerden hangisi sadece Kuzey Aagda veriIen zeIIikIerden hangisi sadece Kuzey
Yarm Kre'nin rta Kuag'nda oIan bir yerin Yarm Kre'nin rta Kuag'nda oIan bir yerin
zeIIigidir zeIIigidir? ?
A) ne nlar mays ve temmuzda birer defa dik gelir. A) ne nlar mays ve temmuzda birer defa dik gelir.
B) Bat rzgarlar esme ynnn sagna saparak eser. B) Bat rzgarlar esme ynnn sagna saparak eser.
C) Alizeler esme ynnn sagna saparak eser. C) Alizeler esme ynnn sagna saparak eser.
D) En scak ayda scaklk 10 D) En scak ayda scaklk 10C'yi gemez. C'yi gemez.
E) azn gndzler ksalr. E) azn gndzler ksalr.
E.A. E.A.
. eni Zelanda
. Hindistan
. Japonya
Yukarda veriIen IkeIerin yeni bir yIa iIk giren Ikeden
son giren Ikeye dogru sraIamas aagdakiIerden
hangisidir?
A) , , B) , ,
C) , , D) , ,
E) , ,
Eyyup ALTA Eyyup ALTA
Dnya'nn yrngesi elips eklinde oldugu iin,
Dnya'nn yrnge hz, yl iinde srekli olarak degiir.
AagdakiIerden hangisinin oIuumu, nya'nn
yrnge hznn degiimi iIe iIgiIidir?
A) evsimlerin olumas
B) ece - gndzlerin olumas
C) ubat aynn 28 gn srmesi
D) az scaklklarnn artmas
E) ne nlarnn dnencelere dik dmesi
Eyyup ALTA Eyyup ALTA
21 Haziran'da gnein ayn anda dogdugu ve orta 21 Haziran'da gnein ayn anda dogdugu ve orta
kuakta yer alan yerler iin; kuakta yer alan yerler iin;
.Enlem dereceleri .Enlem dereceleri
.Boylam dereceleri .Boylam dereceleri
. ndz sreleri . ndz sreleri
V. arm kreleri V. arm kreleri
zeIIikIerinden hangiIeri zeIIikIerinden hangiIeri kesinIikIe kesinIikIe farkIdr? farkIdr?
A) I ve II B) I ve III C) I, II ve III A) I ve II B) I ve III C) I, II ve III
D) ve V E) ve V D) ve V E) ve V
E.A. E.A.
Dnya'nn yrngesi elips biiminde degil de tam bir
daire eklinde olsayd, aagdakilerden hangisi
gereklemezdi?
A) Dnya ile ne arasndaki uzaklgn sabit olmas
B) evsim srelerinin eit olmas
C) Sonbahar ekinoksunun 21 Eyll'de yaanmas
D) evsimlik scaklk farklarnn artmas
E) ubat aynn diger aylar gibi 30 veya 31 gn srmesi
erkre'nin ekseni yrnge dzlemi aras a dik (90)
olmayp 2327' egiktir (6633'). Buna Dnya'nn eksen
egikligi denir.
AagdakiIerden hangisi eksen egikIiginin
etkisiyIe oIuan durumIardan biri degiIdir?
A) Kutuplarda alt ay gndz, atl ay gece yaanmas
B) uson rzgarlarnn yl iinde yn degitirmesi
C) ne'in dogu ve bat saatlerinin yl iinde
degimesi
D) evsimler ve mevsimlik olaylarn olumas
E) Scaklk kuaklarnn olumas
E.A.
21 AraIk tarihinde yaanan gece ve gndz
sreIerinin arasndaki fark aagdaki IkeIerden
hangisinde digerIerinden daha azdr?
A) Almanya B) Nijerya
C) Tunus D) Hollanda
E) Fransa
E.A. E.A.
. Endonezya . Endonezya
. Danimarka . Danimarka
. Suriye . Suriye
ukardaki lkelerden hangilerinde 21 Haziran'daki ukardaki lkelerden hangilerinde 21 Haziran'daki
gece gece gndz sreleri aras fark, 21 Aralk'taki farka gndz sreleri aras fark, 21 Aralk'taki farka
eittir? eittir?
A) alnz B) alnz C) ve A) alnz B) alnz C) ve
D) ve E) , ve D) ve E) , ve
E.A. E.A.
Eksen egikligine bagl olarak gece ve gndz sreleri
yl boyunca degimektedir.
Gece ve gndz sreIerinin degimesi sonucu
aagdakiIerden hangisinde degime grIr?
A) eridyenler aras yerel saat farklarnda
B) atematik iklim kuaklarnn snrlarnda
C) Termik basn kuaklarnn yerinde
D) nein dogu bat saatlerinde
E) eltem rzgarlarnn ynlerinde
E.A.
. ece gndz sresinin yl boyunca degimesi
. ece gndzn birbirini takip etmesi
. Dnyann yarsnn aydnlk yarsnn karanlk olmas
Yukarda veriIenIerden hangiIeri ekvator dzIemi
iIe yrnge dzIemi arasnda 2327'Ik a oImasnn
sonuIarndandr?
A) alnz B) alnz C) l ve
D) ve E) ve
Eyyup ALTA
Dnya'nn ekseninin egikligine bagl olarak bir yere
gne nlarnn gle vakti dme as yl iinde srekli
olarak degiir.
Bu degiim aagda veriIen enIemIerden hangisi
zerinde daha azdr?
A) 0 Ekvator B) 20 Kuzey
C) 30 ney D) 45 Kuzey
E) 6633' ney
E.A.
Kuzey armkre rta Kuag'nda yaz mevsimi
yaanrken, ney armkre orta Kuag'nda k
mevsimi yaanr.
AagdakiIerden hangisi, yukardaki durumu
oIuturan nedene bagI oIarak oIumamtr?
A) ece - gndz sreleri aras farkn kutuplarda en
fazla olmas
B) Kutup dairelerinde 24 saat gndz veya gece
yaanmas
C) Ekvatorda gece - gndz srelerinin yl boyunca eit
olmas
D) rta Kuak'ta drt mevsimin belirgin olmas
E) uson rzgarlarnn olumas E.A.
. er yrngesinin ekli
. er'in yllk hareketi
. er'in eksen egikligi
MevsimIerin oIumas ve birbirini takip etmesi
zerinde yukarda veriIen oIguIardan hangiIerinin
etkisi yoktur?
A) alnz B) ve C) ve
D) ve E) , ve
E.A.
MevsimIerin ve Muson rzgrIarnn oIumasn
sagIayan ortak etken nya'nn aagdaki
zeIIikIerinden hangisidir?
A) llk hareketi ve ekseninin egik olmas
B) rnge hznn srekli degimesi
C) rngesinin elipsoid olmas
D) eklinin geoid olmas
E) nlk hareketi
E.A.
Gece ve gndz sreIerinin yI iinde degimesine
neden oIan faktr, aagdakiIerden hangisinin
oIuumuna da neden oImutur?
A) eltem rzgarlarnn gn iinde yn degitirmesine
B) Ekvator evresinde denizlerin ok tuzlu olmasna
C) rta kuakta mevsimlerin belirgin olarak yaanmasna
D) erekiminin kutuplara dogru gidildike artmasna
E) evsimlerin sresinin eit olmamasna
E.A.
Aagdaki tarihIerin hangisinde Yozgat'ta yaanan
gece sresi iIe gndz sresi arasndaki fark diger
tarihIere gre en azdr?
A) 23 Nisan B) 19 ays
C) 30 Agustos D) 29 Ekim
E) 12 art
E.A.
Ekvator dzIemi iIe yrnge dzIemi arasndaki a
2327' degiI de 10 oIsayd aagdakiIerden hangisi
gerekIemezdi?
A) Tropikal kuagn daralmas
B) Dnencelerin derecesinin azalmas
C) Trkiye'de yazlarn daha scak gemesi
D) Ekvator'da scaklk ortalamasnn artmas
E) enge Dnencesi'nin Trkiye'ye daha uzak olmas
E.A.
. ubat aynn 28 gn srer.
. evsimlerin sreleri eit degildir.
Yukardaki durumIarn oIumasn sagIayan
temeI neden, aagdakiIerden hangisidir?
A) Eksen egikligi B) rngenin ekli
C) nlk hareket D) Dnya'nn ekli
E) rnge hareketi
E.A.
Dnya'nn ekseni yrngesine dik olsa, gne nlar yl
boyunca Ekvator'a dik der, bir yere gne nlarnn
geli as yl iinde degimez, yllk scaklk farklar ve
mevsimler olumaz.
Bu varsaymn gerekIemesi aagdakiIerden
hangisine de neden oIur?
A) nein nlarnn tm paralellere ayn ayla gelmesi
B) ece - gndz srelerinin yl boyunca eit yaanmas
C) ne'in ufuktaki konumunun gn boyu sabit kalmas
D) Dnya'nn ne'e uzaklgnn yl boyu ayn olmas
E) ne'in dogu - bat ynnn degimesi
E.A.
Ekvator dzIemi iIe yrnge dzIemi akk
oIsayd aagdakiIerden hangisi gerekIemezdi?
A) Ekvator'da scaklk ortalamasnn artmas
B) ece - gndz srelerinin daima eit olmas
C) az ve k mevsimlerinin daha belirgin olmas
D) atematik iklim kuaklarnn ortadan kalkmas
E) Aydnlanma emberinin srekli olarak kutup
noktalarndan gemesi
E.A.
Ekliptik dzlemi ile Ekvator dzlemi arasndaki 23 27'
a sfrlansa aagdakilerden hangisi gereklemez?
A) Aydnlanma emberinin yl iinde yer degitirir.
B) evsimler ve mevsimlik olaylar grlmez.
C) Dnenceler ve kutup daireleri olumaz.
D) l boyunca Ekinoks durumu yaanr.
E) atematik iklim kuaklar olumaz.
E.A.
Dnya 3 cak'ta ne'e en yakn, 4 Temmuzda ise
en uzak konumdadr.
nya'nn gnee uzakIgnn degimesi,
aagdakiIerden hangisi zerinde etkiIi degiIdir?
A) Kuzey Kutbu'nda gndzlerin, ney Kutbu'ndan
uzun srmesi
B) ece gndz srelerinin yl boyunca degimesi
C) Kuzey armkre'deki k mevsiminin, ney
armkre'den ksa olmas
D) Trkiye'de sonbahar mevsimine 23 Eyll'de girilmesi
E) ubat aynn 28 gn srmesi
E.A.
AagdakiIerden hangisinin oIuumunda nya'nn
eksen egikIigi ve yIIk hareketi etkiIi oImamtr?
A) ne'in dogu - bat saatinin degimesi
B) Srekli rzgarlarn ynlerinde sapmalar olumas
C) l iinde Ekvator'dan baka enlemlere de gne
nlarnn dik gelmesi
D) Ayn gn farkl yarmkrelerde zt mevsimler
yaanmas
E) Kutuplarda 6 aylk gndz gecelerin yaanmas
E.A.
Yozgat'ta yI iinde, gne nIarnn dme
asna bagI oIarak, aagdakiIerden hangisinde
herhangi bir degime oImaz?
A) ece gndz sreleri
B) Cisimlerin glge boylar
C) nlk scaklk ortalamalar
D) nlarn atmosferde aldg yol
E) Cisimlerin gle vaktindeki glge ynleri
E.A.
Aagda baz oluumlar ile bu oluumlarn nedenleri
eletirilmitir.
Bu eIetirmeIerinden hangisi yanItr?
A) Haritalarda bozulma olmas er'in geoid ekli
B) Dinamik basn alanlar er'in gnlk hareketi
C) atematik iklim kuaklar er'in eksen egikligi
D) uson rzgarlarnn oluumu er'in eksen hareketi
E) evsim srelerinin eit olmamas - er'in yrnge ekli
E.A.
Yer ekseni iIe yrnge dzIemi arasndaki 66 33'
oIan ann 75 oImas iIe iIgiIi aagdaki yargIardan
hangisi yanItr?
A) ece gndz sreleri aras fark azalr.
B) Kutup dairelerinin aplar klr.
C) Trkiye'de klarn daha lk olur.
D) llk scaklk farklar azalr.
E) rta Kuak daralr.
E.A.
nya'nn yrngesi eIips biiminde degiI de, tam
bir daire ekIinde oIsa; aagdakiIerden hangisi
gerekIeir?
A) erekimi her yerde ayn olur.
B) evsim sreleri birbirine eit olur.
C) nte ve gnberi tarihleri farkl olur.
D) Daima gece gndz eitligi yaanr.
E) enge ve glak dnenceleri olumaz.
E.A. E.A.
- Hatay'da yatay bir dzleme dikilen ubugun glge boyunun yl
boyunca ayn olmas ne'in her zaman tam dogudan
dogup, tam batdan batmas
ukarda verilen durumlarn gereklemesi iin
aagdakilerden hangisinin gereklemesi
gereklidir?
A) Eksen egikliginin artmasnn
B) na kuagn klmesinin
C) rngenin eklinin tam bir daire olmasnn
D) Eksen hareketinin ynnn degimesinin
E) er ekseninin yrnge dzlemine dik olmasnn
AagdakiIerden hangisi nyann ekIinin
sonuIar arasnda gsteriIemez?
A) lfle boyunun kutuplara dogru uzamas
B) Harita izimlerinde hatalar ortaya kmas
C) !aralel uzunluklarnn kutuplara dogru azalmas
D) Dnenceler zerinde glge boyunun ylda bir kez sfr olmas
E) Dnyann bir yansnda gndz yaanrken, diger yarsnda
gece yaanmas
AagdakiIerden hangisi nya'nn ekIinin
geoit oIdugunu
kantIar?
A) !aralellerin Ekvator'a paralel
uzanmas
B) eridyenlerin paralelleri dik olarak
kesmesi
C) eridyenlerin kuzey-gney dogrultusunda
uzanmas
D) Dnya'nn Ekvator'daki yarapnn kutuplardakin-den byk
olmas
E} eridyenler aras mesafenin Ekvatordan kutuplara dogru
azaImas
. uson rzgarlarnn olumas
. Dogu - bat ynlerinin belirlenmesi
. Srekli dinamik basn merkezlerinin olumas
V. Dnya'nn bir yars aydnlk iken diger yarsnn karanlk
olmas
V. Dnya zerinde herhangi bir noktada gece-gnd-zn
ardalanmas
Yukarda veriIen zeIIikIerden hangiIeri
nya'nn kendi ekseni etrafndaki
hareketinin bir sonucudur?
A) , ve B) , ve V C) ,
ve V
D) , VveV E) . ve V
AagdakiIerden hangisi nya'nn
gnIk hareketinin sonuIar arasnda
gsteriIemez?
AJ eltem rzgrlarnn olumas
B) erel saatin doguda ileri olmas
C) Kutuplarda alt ay gndz yaanmas
D) ekanik zlmenin meydana gelmesi
E) lge boyunun gn ierisinde degimesi
, Aydnlanma dairesinin yl boyunca snrlarnn degimesi
. ne nlarnn Ekvator'dan kutuplara dogru geli
asnn degimesi
. Bir enleme yl boyunca gelen gne nlarnn geli
asmnn degimesi
V. Dnyann ne'e gre konumunun yl boyunca
degimesi
Yukardaki biIgiIerden hangiIeri eksen
egikIiginin sonucudur?
A) II ve S) I ve C) ve
IV
) I ve III E) ve IV
AagdakiIerden hangisi yaInzca ekinoks
tarihIerine aIt bir durumdur?
A) armkrelerde yaz ve k mevsimi erin in
yaanmas
B) Cisimlerin glge boyunun Ekvator'da sfr
olmas
C) Ekvator zerinde gece-gndz eitliginin
yaanmas
D) Aydnlanma dairesinin kutup dairelerine teget
gemesi
E) Atmosferdeki tutulma orannn dnencelerde en az
lmas
Gne nIarnn gIak nencesine dik
geIdigi gn iin aagdakiIerden hangisi
syIenemez?
A) Kuzey anmkre'de k balangcdr.
B) ney anmkre'de yaz gndnmdr.
C) Aydnlanma dairesi kutup noktalarndan geer.
D) Ekvator'a gne nlarnn geii as 66 331 dr.
E) nBy Kutup dairesinde ne 24 saal boyunca
batmamakladr.
Ayn boyIam zerinde biri Kuzey digeri Gney
yarmkrede buIunan merkezIerde yI
boyunca Gne'in ayn anda dogup batmas
aagdakiIerden hangisine bagIdr?
A) Eksen egikliginin anmasna
B) evsim srelerinin eil olmasna C} rngenin
eklinin daire olmasna
D) Dnyann eklinin tam yuvarlak olmasna
E) er ekseninin yrnge dzlemine dik olmasna
Dnya'nn ne evresinde hareket ederken izledigi
yola yrnge denir.
AagdakiIerden hangisi yrngenin ekIinin
sonuIarndan biri degiIdir?
A) Kuzey armkremde ya* mevsiminin daha uzun ol-
B) Kuzey armkrede sonbahar ekinoksuna iki gn ge girilmesi
C) ney armkre'de yaz mevsiminin daha ksa ol-
D) Kuzey artmkre'de 21 Aralk tarihinde k mevsiminin
balamas
E) Dnya'nn 4 Tem muz'd a ne'e en uzak konumda
ne nlarnn enge Dnencesi'ntn kuzeyine
ve glak Dnencesinin gneyine hi bir zaman
dik ayla gelmemesinin nedeni aagdakilerden
hangisidir?
A) Dnyann ne etrafnda dnmesi
B) Dnya'nn yrngesinin elips eklinde olmas
C) Ekliptik ile Ekvator arasnda 23 % lk a olmas
D) izgi sel hzn Ekvatordan kutuplara dogru azalmas
E) Dnya'nn kendi ekseni etrafnda dnmesi
Aagdakilerden hangisi gnlk hareketin
sonula-rndandr?
A) evsimlerin ardalanmas
B) uson rzgarlarnn olumas
C) ellem rzgarlarnn olumas
D) ne'in dogu ve bat saatlerinin degimesi
E) Ayn anda farkl yarmkrelerde farkl
mevsim yaan-
AagdakiIerden hangisi gne nIarnn Ekvator'a
dik geIdigi bir gnde gfofenmez?
A) Ekvator'da gece ile gndzn eit olma;:,
B) enge ve glak dnencelerindeki merk zletde scaklklarn
ayn olmas
C) Aydnlanma dairesinin kutup noktalarndan gemesi
) ne nlarnn tutulma orannn en az
Ekvator'da
E) Farkl yarmkrelerde bulunan ayn enlem dereceli
merkezlere gne nlarnn, gle vakti ayn a ile geImesi
yerekiminin KutupIarda fazIa, Ekvator'da
az oImasnn nedeni aagdakiIerden
hangisidir?
A) Dnyann eklinin geoid olmas
B) Dnyann ekseni etrafndaki dn
C) Dnyann elips eklindeki yrngede ne etrafnda
dnmesi
D) ne nlarnn Ekvator'a dik, kutuplara egik gelmesi
E) Kutuplarda atmosfer tabakasnn daha ince
oImas
Dnya, elips eklindeki yrngesinden dolay,
bazen ne'e yaklar bazen de uzaklar.
AagdakiIerden hangisi yrngenin eIips ekIinde
oImasnn sonuIarndan degiIdir?
A) evsimlerin olumas
8) ubat aynn 28 gn srmesi
C) Dnyann yrnge zerindeki hznn degimesi
D) Kuzey armkrede k mevsiminin 2 gn ksa ol-
E) ney anmkre'de lkbahar mevsiminin 2 gn ge
balamas
- ece - gndz srelerinin degimesi
- lge boyunun yl iinde degimesi
Yukarda veriIen oIayIarn oIumasna neden
oIan faktr aagdakiIerden hangisidir?
A) Dnyann ekli
B) rngenin ekli
C) Dnyann gnlk hareketi
Dj Dnyann yllk hareketi
E) Dnyann dn hz
Dnya ne evresindeki harekeli srasnda cak aynda
ne'e yaklarken Temmuz aynda uzaklar. ysa
Trkiye'de scaklk ortalamalarnn Temmuz aynda cak
ayndan daha fazla oldugu gzlenmektedir.
Bu durum gzn ne aIndgnda, aagdaki yargIardan
hangisine uIaIabiIir?
A) Temmuz ay boyunca ne daha (azla enerji yaymaktadr.
B) cak aynda atmosferdeki nem miktar arttg iin scaklklar
dmektedir.
C) Temmuz aynda atmosferdeki gazlar seyreldigi iin ne'ten
gelen nlar daha az tutulmaktadr.
D) cak aynda gne nlarnn Trkiye'ye dme as klmektedir.
E) Dnya ne'e yaklatka scaklklar genel olarak azalmaktadr.
. evsim srelerinin degimesi . Dinamik basn
kuaklarnn olumas
. nein dogu-bat i saatlerinin degimesi
V. l iinde gne nlarnn geli asnn
degimesi
YukardakiIerden hangisi nya'nn
gnIk hareketinin bir sonucudur?
A) alnz V B) ve
C) ve V
D) alnz E) , ve V
Ekvator'dan kutuplara dogru gidildike gece ile
gndz sresi arasndaki zaman fark artar.
AagdakiIerden hangisi bu duruma rnek oIarak
gsteriIebiIir?
A) Ekvator'da izgtsel hzn kutuplara gre daha fazla olmas
B) Trkiye'de en uzun gndz sresinin Sinop'ta yaanmas
C) ne nlarnn sadece dnenceler arasna dik ayla
gelmesi
D) Ekvator'dan kutuplara gidildike meridyenler aras mesafenin
azalmas
E) Dnenceler arasndaki bir cismin glgesinin ylda iki kez sfr
olmas
Bir grenci kendine sorulan soruya;
. rnge hznn sabit olmadgn
. evsim srelerinin farkt oldugunu
. Kutuplardaki aydnlanma sresinin farkl oldugunu
syleyerek cevaplandrmtr. Bu grenciye
aagdakilerden hangisi sorulmu olabilir?
A) Dnya'nn eklinin sonular nelerdir?
B) Eksen egikliginin sonular nelerdir?
C) llk hareketin sonular nelerdir?
D) rngenin elips olmasnn sonular nelerdir?
E) Eksenel hareketin sonular nelerdir?
21 art ve 23 Eyll tarihleri ile ilgili aagda
verilenlerden hangisi yanltr?
A) Aydnlanma emberi kutup noktalarndan geer.
B) Ayn boylam zerindeki noktalarda ne'in bat saatleri
ayndr.
C) erel saatle 12.00'de ne nlan Ekvator'a
dik gelir.
D) nlarn geli as dzenli olarak kutuplara
dogru byr.
E) Dnya'nn her yerinde gece - gndz eitligi
yaanr.
Aagtdaki tarih aralklanndan hangisi
yrnge hznn en fazIa ve en az oIdugu
zaman dilimini iine alr?
A) 21 art - 23 Eyll
B) 21 Aralk - 21 Haziran
C) 21 Aralk-23 Eyll
D) 21 art - 21 Haziran
E) 21 Haziran - 23 Eyll
Ayn meridyen zerindeki noktaIarda
Gne'in ayn anda dogdugu tarihIer
iin aagdakiIerden hangisi
syIenemez?
A) ne nlar en az kaypla Ekvator'a ular.
B) Kuzey arm Kre'de yaz gndnm balar.
C) Aydnlanma emberi kutup noktalarndan geer.
D) ece ile gndz sreleri ayndr.
E) nlann geli as dzenli otarak kutuplara dogru
klr.
Dnya'nn ne etrafnda dnerken izledigi yol
elips oldugundan Dnya'nn ne'e olan
uzaklg sabit degildir. Dolaysyla ne'in
ekim gc yl iinde degiir. Bu durum
aagdakiIerden hangisini etkiIemez?
A) rnge hzn
B) evsim srelerini
C) Kutuplardaki aydnlanma sresini
D) evsimlerin balang ve biti tarihlerini
E) ece - gndz sresini
Kuzey arm Kre'de; 21 art - 23 EyII
arasnda gece sresi gndz sresinden
daha ksadr.
Buna gre, aagdaki ayIardan
hangisinde gece sresinin gndz
sresinden daha Iazta oIdugu
syIenebiIir?
A) Temmuz B) ays C) cak
D) Agustos E) Nisan
SrekIi rzgarIarn Kuzey Yarm Kre'de
saga sapmas ve dogudaki noktaIarn
yereI saatinin batdaki noktaIarn yereI
saatinden daha iIeri oImas
aagdakiIerden hangisiyIe iIgiIidir?
A) Dnya'nn ekli ile
B) Eksenel hareketin batdan doguya dogru olmas ile
C) rnge ekiinin elips olmas ile
D) llk hareket ile
E) izgisel hzn kutuplara dogru azalmas ile
12. noktas 26 Dogu meridyeni 36 Kuzey
paraleli zerinde yer almaktadr.
AagdakiIerden hangisi zerinde
buIunan yerde veriIen tarihte gndz
sresi X noktasndan daha uzundur?
A) 28 Dogu meridyeni -> 21 art
B) 56 Kuzey paraleli - 21 Haziran
C) 40 Kuzey paraleli -> 21 Aralk
D) 40 Bat boylam 23 Eyll
E) 60 riBy paraleli 21 Haziran
AagdakiIerden hangisi nya'nn
yrnge hznn sabit oImamasna bagI
oIarak ortaya kmtr?
A) Scaklgn kutuplara dogru azalmas
B) erel saat farklarnn olumas
C) ece ve gndz sresinin degimesi
D) evsim srelerinin eit olmamas
E) izgisel hzn kutuplara dogru azalmas
* ne nlarnn en son dik geldigi noktadr.
En ksa geceyi 21 Haziran tarihinde yaar.
Yukarda baz cografi zeIIikIeri veriIen
nokta aagdakiIerden hangisidir?
A) Ekvator
B) enge Dnencesi
C) Kuzey Kutup Dairesi
D) glak Dnencesi
E) 45 Kuzey !araleli
15. AagdakiIerden hangisi eksen
egikIigi iIe yrnge hareketinin ortak
sonuIarndan biri degiIdir?
A) l iinde ne'in dogu ve bat saatlerinin
degimesi
B) Dinamik basn merkezlerinin olumas
C) lge boyunun ytl iinde degimesi
D). ne nlarnn dik dtg yerlerin yl iinde
degimesi
E) Ayn anda yarm krelerde farkl mevsimlerin
yaanmas
16. Aagda veriIenIerden hangisi
dogrudur?
A) izgisel hz orta kuakta en fazladr.
B) ne nlar Ekvator'a srekli dik gelir.
C) Ekvator'da gece - gndz sresi her za-
D) Ayn boylamdaki noktalarn yerel saatleri farkldr.
E) Kutuplarda gece ile gndz arasndaki zaman fark
Ekvator'a gre daha azdr.
. 21 art - 21 Haziran L 21 Aralk-21 art
. 23 Eyll - 21 Aralk
V. 21 Haziran - 23 Eyll
Kuzey Yarm Kre'de yukanda veriIen
tarih araIkIarndan hangiIerinde gece
iIe gndz arasndaki zaman fark azaIc?
A) I ve B) ve IV C) ve
) I ve E) I ve IV
20. Eksen egikligi bugnknden daha fazla olsayd
yarm krelerde yazlar daha scak, klar ise
daha soguk olacakt. Yukarda veriIen
akIamadan aagdaki yargIardan hangisine
uIaIabiIir?
A) llk scaklk farknn bugnknden daha fazla olacagna
B) Dnya'mn yllk hareketini daha ksa srede
tamamlayacagna
C) izgisel hzn daha fazla olacagna
D) rngenin daire olacagna
E) nlk scaklk farknn daha az olacag-
Dnya'mn ekiine bagl olarak ortaya kmtr
Eksen egikliginden dolay kutup noktas ile kutup dairesi
arasnda yer degitirir.
ece ile gndz ayran snrdr.
Yukanda, aagdakiIerden hangisinin baz
zellikleri verilmitir?
A) Ekvator
B) Aydnlanma emberi
C) Dnence
D) Ekinoks
E) rnge ekli
. 23 27' Kuzey V. 30 ney
. 15 ney V. 35 Kuzey
. 30 ney V. 23 27f ney
V. 15 Kuzey V. 16 ney
Yukanda veriIen enIemIerden hangiIerinde,
cisimIerin gIgeIeri yI boyunca
boyIarndan daha ksa oImaktadr?
A)l. . V. B)ll. V. V. C) . V. V. D) . V.
V. E) . V. V.
Ayn boylam zerindeki noktalardan Ekvator'a
yakn olan yerlerde ne'in ufuk dzlemindeki
ykseltisi, kutuplara yakn olan noktalardaki
yerlere gre daha fazladr. Bu durumun ortaya
rkmasnda aagdakiIerden hangisi etkiIi
oImutur?
A) Denizellik - Karasallk
B) Bak
C) Dnya'nn ekli
D) kselti
E) kyanus akntlar
Herhangi bir bIgede gece Ie gndz sresinin Herhangi bir bIgede gece Ie gndz sresinin
yI boyunca degimesi aagdakiIerden yI boyunca degimesi aagdakiIerden
hangisinin bir hangisinin bir sonucudur? sonucudur?
Dnya'nn eksen hareketinin Dnya'nn eksen hareketinin
Dnya'nn ne'e olan uzaklgnn Dnya'nn ne'e olan uzaklgnn
Ekvator ile yrnge dzlemi arasndaki Ekvator ile yrnge dzlemi arasndaki
ann ann
Dnya'nn seklinin Dnya'nn seklinin
E) E) Dnya'nn yllk hareketinin Dnya'nn yllk hareketinin
ece ile gndz birbirinden ayran snra aydnlanma emberi denir. ece ile gndz birbirinden ayran snra aydnlanma emberi denir.
arm krelerde gece ile gndz arasndaki farkn en fazla arm krelerde gece ile gndz arasndaki farkn en fazla
ol-dugu tarihlerde aydnlanma emberi kutup dairelerinden, ol-dugu tarihlerde aydnlanma emberi kutup dairelerinden,
geceyle gndzn eit oldugu tarihlerde ise aydnlanma geceyle gndzn eit oldugu tarihlerde ise aydnlanma
emberi kutup noktalarndan geer. emberi kutup noktalarndan geer.
21 Aralk 21 Aralk
21 art 21 art
23 Eyll 23 Eyll
21 Haziran 21 Haziran
Buna gre hangi tarihIerde aydnIanma Buna gre hangi tarihIerde aydnIanma
ember) kutup noktaIarndan geer? ember) kutup noktaIarndan geer?
A) I ve A) I ve B) I ve B) I ve IV IV C) C) ve ve IV IV
) ) II II ve ve E) I ve E) I ve
Ekvator zerindeki herhangi bir noktada: Ekvator zerindeki herhangi bir noktada:
izgisel hz izgisel hz
nlar alma as nlar alma as
ece ece - - gndz sresi gndz sresi
lge boyu lge boyu
gibi zeIIikIerden hangiIeri yI boyunca gibi zeIIikIerden hangiIeri yI boyunca
ayndr? ayndr?
A) I ve A) I ve B) I ve B) I ve II II C) C) ve ve IV IV
) ) ve ve IV IV E) I ve E) I ve IV IV
. YI iinde gIge boyunun srekIi kuzeyt . YI iinde gIge boyunun srekIi kuzeyt
ya da gneyi gsterdigi iki ayr nokta ya da gneyi gsterdigi iki ayr nokta
iin aagda veriIenIerden hangisi iin aagda veriIenIerden hangisi
dogrudur? dogrudur?
Dnence zerindedir. Dnence zerindedir.
Dnence ile Ekvator arasndadr. Dnence ile Ekvator arasndadr.
Soguk kuaktadr. Soguk kuaktadr.
Dnence dndadr. Dnence dndadr.
E) E) Ayn yarm krededir. Ayn yarm krededir.
nya'nn ekIi ve boyutIar degimeden kendi nya'nn ekIi ve boyutIar degimeden kendi
ekseni etrafndaki hareketini daha ksa ekseni etrafndaki hareketini daha ksa
srede tamamIam oIsayd aagda srede tamamIam oIsayd aagda
veriIenIerden hangisi veriIenIerden hangisi yanI yanI oIacakt? oIacakt?
n sresi daha ksa olacaktr. n sresi daha ksa olacaktr.
ndz sresi daha ksa olacaktr. ndz sresi daha ksa olacaktr.
nlk scaklk fark daha az olacaktr. nlk scaklk fark daha az olacaktr.
0) ki meridyen arasndaki zaman fark da- 0) ki meridyen arasndaki zaman fark da-
ha fazla olacaktr. ha fazla olacaktr.
E) n iinde snma ve soguma daha az E) n iinde snma ve soguma daha az
olacaktr. olacaktr.
. Ekvator zerindeki bir noktada Gne'in . Ekvator zerindeki bir noktada Gne'in
dogu saatinin yI iinde degimemesi dogu saatinin yI iinde degimemesi
Ekvator'da aagdakiIerden hangisine Ekvator'da aagdakiIerden hangisine
ne-den oIur? ne-den oIur?
Havann scak olmasna Havann scak olmasna
nlar dik almasna nlar dik almasna
lge boyunun srekli sfr olmasna lge boyunun srekli sfr olmasna
ece ece - - gndzn srekli eit olmasna gndzn srekli eit olmasna
E) E) kselici hava hareketinin olmasna kselici hava hareketinin olmasna
. Bu tarihte aydnlanma emberi, Kuzey Ku-tup . Bu tarihte aydnlanma emberi, Kuzey Ku-tup
dairesini aydnlkta, ney Kutbu Daire dairesini aydnlkta, ney Kutbu Daire- -si'ni ise si'ni ise
karanlkta brakacak ekildedir. Ku-zey Kutup karanlkta brakacak ekildedir. Ku-zey Kutup
Dairesi iindeki alanda 24 saat gndz, ney Dairesi iindeki alanda 24 saat gndz, ney
Kutup Dairesi iinde ise 24 saat gece yaanr. Kutup Dairesi iinde ise 24 saat gece yaanr.
Yukarda, aagdaki tarihIerden hangisi- Yukarda, aagdaki tarihIerden hangisi-
nin zeIIikIeri anIatImtr? nin zeIIikIeri anIatImtr?
A) A) 21 Aralk 21 Aralk B) 21 Haziran B) 21 Haziran
C) 23 Eyll C) 23 Eyll D) 21 art D) 21 art
E) 3 cak E) 3 cak
odel kre yerine haritann tercih odel kre yerine haritann tercih
edilmesinin nedenlerinden biri edilmesinin nedenlerinden biri
aagdakilerden hangisi olamaz? aagdakilerden hangisi olamaz?
A) Bozulmann daha az olmas A) Bozulmann daha az olmas
Gne nIannn 3 Gne nIannn 3 Kuzey enIemine dik geIdigi Kuzey enIemine dik geIdigi
tarih iin aagdakiIerden hangisi tarih iin aagdakiIerden hangisi
tyi tyion onemei? emei?
Aydnlanma Dairesi 87 Aydnlanma Dairesi 87 Kuzey enlemin- Kuzey enlemin-
den geer. den geer.
3 3 Kuzey enleminde cismin glge boyu Kuzey enleminde cismin glge boyu
sfrdr. sfrdr.
Kuzey arm Kre'de geceler uzundur. Kuzey arm Kre'de geceler uzundur.
Kuzey arm Kre'de ilkbahar balar. Kuzey arm Kre'de ilkbahar balar.
E) E) 48 48 Kuzey enleminde cismin boyu glge Kuzey enleminde cismin boyu glge
boyuna eittir. boyuna eittir.
Aagda herhangi bir noktann baz zellikleri verilmitir. Aagda herhangi bir noktann baz zellikleri verilmitir.
Drt mevsimi belirgin olarak yaar. Drt mevsimi belirgin olarak yaar.
En uzun gndz 21 Haziran'da yaar. En uzun gndz 21 Haziran'da yaar.
erel saati balang meridyeninden erel saati balang meridyeninden
200 dakika ileridir. 200 dakika ileridir.
21 art tarihinde ne nlarn 45 21 art tarihinde ne nlarn 45 ile ile
alr. alr.
Yukarda veriIenIer bu noktann aagdaki zeIIikiennden hangisi Yukarda veriIenIer bu noktann aagdaki zeIIikiennden hangisi
hakknda biIgi hakknda biIgi ver-mez? ver-mez?
Kullandg saat dilimi Kullandg saat dilimi
Bulundugu matematik iklim kuag Bulundugu matematik iklim kuag
C} !aralel derecesi C} !aralel derecesi
D) D) Bulundugu yarm kre Bulundugu yarm kre
E) E) er ekillerinin konum ve uzan er ekillerinin konum ve uzan
Ekvator dzlemi ile yrnge dzlemi arasn-daki a Ekvator dzlemi ile yrnge dzlemi arasn-daki a
olmasayd, ne nlan yl boyun-ca Ekvator'a dik olmasayd, ne nlan yl boyun-ca Ekvator'a dik
gelecek ve Dnya'mn her blgesi, yl boyunca ayn gelecek ve Dnya'mn her blgesi, yl boyunca ayn
derecede snacak-t. derecede snacak-t.
Yukarda veriIen durumun gerekIemesi Yukarda veriIen durumun gerekIemesi
aagdakiIerden hangisinin oIuumunu engeIIerdi? aagdakiIerden hangisinin oIuumunu engeIIerdi?
Tarih degitirme izgisini Tarih degitirme izgisini
Harita izimindeki bozulmalar Harita izimindeki bozulmalar
erel saat farklarnn oluumunu erel saat farklarnn oluumunu
klim olaylarnn oluumunu klim olaylarnn oluumunu
E) E) evsimlerin oluumunu evsimlerin oluumunu
Yenge nencesi'ne Gne nIarnn en kk atyIa Yenge nencesi'ne Gne nIarnn en kk atyIa
geIdigi tarih iin aagda-kiIerden hangisi syIenirse geIdigi tarih iin aagda-kiIerden hangisi syIenirse
yanI oIur? yanI oIur?
A) Aydnlanma dairesi kutup dairelerinden A) Aydnlanma dairesi kutup dairelerinden
geer. B} glak Dnencesi zerindeki cisimlerin geer. B} glak Dnencesi zerindeki cisimlerin
glgesi olumaz. glgesi olumaz.
Kuzey arm Kre'de en uzun gece ya- Kuzey arm Kre'de en uzun gece ya-
anr. anr.
Ekvator'da gece Ekvator'da gece - - gndz eittir. gndz eittir.
E) E) glak Dnencesi'nin gneyine dogru glak Dnencesi'nin gneyine dogru
gittike gece sresi uzar. gittike gece sresi uzar.
Aydnlanma emberinin kutuplardan getigi Aydnlanma emberinin kutuplardan getigi
bir gnde; bir gnde;
. . Saat 12.00'de glge boyunun cismin Saat 12.00'de glge boyunun cismin
boyuna eit oldugu boyuna eit oldugu .' .' ne nlarnn teget getigi ne nlarnn teget getigi . .
ne nlarnn dik geldigi ne nlarnn dik geldigi paraIeIIer paraIeIIer
aagdakiIerden hangisinde dogru veriImitir? aagdakiIerden hangisinde dogru veriImitir?
II II II III III
0 0 90 90 45 45
45 45 '' 90 90 0 0
Q 60 Q 60 45 45 90 90
D) D)90 90 45 45 0 0
E) E) 45 45 Ekvator 45 Ekvator 45
ne nlarnn geli asyla glge boyu ters orantldr. ne nlarnn geli asyla glge boyu ters orantldr.
lge boylar glenden sonra uzamaya lge boylar glenden sonra uzamaya
balar. balar.
21 art tarihinde Ekvator'dan kutuplara 21 art tarihinde Ekvator'dan kutuplara
dogru glge boylar ksalr. dogru glge boylar ksalr.
ne nlarn 45 ne nlarn 45'den byk alan 'den byk alan
noktalarda glge boyu, cismin boyun- noktalarda glge boyu, cismin boyun-
dan daha ksadr. dan daha ksadr.
Kuzey arm Kure'de yaz mevsiminde Kuzey arm Kure'de yaz mevsiminde
glge boylan k mevsimine gre daha glge boylan k mevsimine gre daha
uzundur. uzundur.
Buna gre yukarda veriIenIerden hangi-Ieri Buna gre yukarda veriIenIerden hangi-Ieri yanItr? yanItr?
A) ve A) ve B) ve B) ve Q ve Q ve V V
D) D) ve ve V V E) E) ve ve V V
. Ekvator dzlemi ile yrnge dzlemi arasn-daki . Ekvator dzlemi ile yrnge dzlemi arasn-daki
23 23 27' lk a 28 27' lk a 28 ofsayd, Dnya le il-gili bir ofsayd, Dnya le il-gili bir
takm olgular bugnknden farkl olurdu. takm olgular bugnknden farkl olurdu.
AagdakiIerden hangisi bu ekiIde bir a AagdakiIerden hangisi bu ekiIde bir a
degiiminin sonucu degiiminin sonucu oImazd? oImazd?
Tropikal kuagn genilemesi Tropikal kuagn genilemesi
rta kuagn daralmas > rta kuagn daralmas >
Dnencelerin 28 Dnencelerin 28 paralelinden gemesi paralelinden gemesi u u
Trkiye'de yazlarn daha scak olmas Trkiye'de yazlarn daha scak olmas
E) E) Trkiye'de yllk scaklk farknn daha az Trkiye'de yllk scaklk farknn daha az
olmas olmas
. AagdakiIerden hangisi unya'nn hem . AagdakiIerden hangisi unya'nn hem
gnIk ve hem de yIIk hareketine bagI gnIk ve hem de yIIk hareketine bagI
oIarak degiir? oIarak degiir?
izgisel hz izgisel hz
ne nlarnn yere degme as ne nlarnn yere degme as
ece ece - - gndz sresi gndz sresi
Dinamik basn merkezlerinin oluumu Dinamik basn merkezlerinin oluumu
E) E) Drt mevsimin oluumu Drt mevsimin oluumu
. . Elazg'n ne'i Siyas'tan nce grme-li. Ankara'nn Elazg'n ne'i Siyas'tan nce grme-li. Ankara'nn
yerel saatinin zmir'den daha yerel saatinin zmir'den daha
ileri olmas ileri olmas
. . Afyon'da ne'in alatya'ya gre da-ha ge batmas Afyon'da ne'in alatya'ya gre da-ha ge batmas
Yukarda veriIenIer aagdakiIerden han-gisiyIe Yukarda veriIenIer aagdakiIerden han-gisiyIe
iIgiIidir? iIgiIidir? A) Dnya'nn ekliyle Bj Eksen egikligiyle A) Dnya'nn ekliyle Bj Eksen egikligiyle
Dnya'nm eksene! hareketini batdan Dnya'nm eksene! hareketini batdan
doguya dogru doguya dogru [ataagMamaayIa [ataagMamaayIa ) ) ,* s ,* s u u
rngenin elips olmasyla rngenin elips olmasyla
E) E) izgisel hzn kutuplara dogru azalma- izgisel hzn kutuplara dogru azalma-
syla syla
. rta kuagn yani insanIann yaayabiIe-cegi . rta kuagn yani insanIann yaayabiIe-cegi
aIann geniIemesi ve drt mevsimin etkiIi aIann geniIemesi ve drt mevsimin etkiIi
oIdugu aIanIarn artmas aagdaki-Ierden oIdugu aIanIarn artmas aagdaki-Ierden
hangisinin degimesiyIe hangisinin degimesiyIe gerekIe-ebiIir? gerekIe-ebiIir?
Dnya'nn eklinin Dnya'nn eklinin
Dnya'ntn eksenel hareket ynnn Dnya'ntn eksenel hareket ynnn
Ekvator ile yrnge dzlemi arasndaki Ekvator ile yrnge dzlemi arasndaki
ann ann
izgisei hzn izgisei hzn
E) E) rnge hznn rnge hznn
. AydnIanma emberi Ie Iigdi aagda . AydnIanma emberi Ie Iigdi aagda
veri-Ien biIgiIerden hangisi yanIstI veri-Ien biIgiIerden hangisi yanIstI
Dnya'nn ekline bagi olarak ortaya Dnya'nn ekline bagi olarak ortaya
kmtr. kmtr.
Ekvator'un tam ortasndan geer. Ekvator'un tam ortasndan geer.
Srekli kutup noktalarndan geer. Srekli kutup noktalarndan geer.
Eksen egikliginden dolay yer degitirir. Eksen egikliginden dolay yer degitirir.
E) E) ece ile gndz ayran snrdr ece ile gndz ayran snrdr
. Eksen egikliginden dolay ne nlarn dik . Eksen egikliginden dolay ne nlarn dik
geldigi yerler Ekvator ile dnenceler ara-snda geldigi yerler Ekvator ile dnenceler ara-snda
yer degitirir. ne nlarnn dik gel-digi nokta yer degitirir. ne nlarnn dik gel-digi nokta
Ekvator'a yakn ise yarm kreler-de gece ile Ekvator'a yakn ise yarm kreler-de gece ile
gndz arasndaki fark az, dik dtg nokta gndz arasndaki fark az, dik dtg nokta
dnencelere yakn ise fark fazladr. dnencelere yakn ise fark fazladr.
Buna gre aagda veriIen paraIeI daireIe- Buna gre aagda veriIen paraIeI daireIe-
rinden hangisine Gne nIan dik geIirse rinden hangisine Gne nIan dik geIirse
Kuzey Yanm Kre'dekI bir noktada gece Kuzey Yanm Kre'dekI bir noktada gece
iIe gndz arasndaki fark en iIe gndz arasndaki fark en fazIa oIur fazIa oIur??
A} 10 A} 10 K K B) 15 B) 15 GG C)5 C)5 K K
) 23 ) 23 27' G E) 8 27' G E) 8 K K
AydnIanma emberinin 86 AydnIanma emberinin 86
paraIeIinden paraIeIinden
getigi bir gnde getigi bir gnde Gne nIarnn dik Gne nIarnn dik
dtg paralel dairesi dtg paralel dairesi iIe Ekvator arasn- iIe Ekvator arasn-
daki mesafe ku uuu ka km. dIr? daki mesafe ku uuu ka km. dIr?
A) 6660 km A) 6660 km B) 444 km B) 444 km
C) 9546 km C) 9546 km D) 6438 km D) 6438 km
E) 1665 km E) 1665 km
Kutup dairesinin zerinde kalan yerlerde, Kutup dairesinin zerinde kalan yerlerde,
yl iinde gnlerce gnein gnlerce hi yl iinde gnlerce gnein gnlerce hi
batmadg yerler vardr. batmadg yerler vardr.
75 kuzey enleminde gnein hi batmadg 75 kuzey enleminde gnein hi batmadg
gn says yaklak olarak katr? gn says yaklak olarak katr?
Kuzey Yanm Kre'de en ksa gecenin ya- Kuzey Yanm Kre'de en ksa gecenin ya-
andg tarih iin aagdakiIerden hangisi andg tarih iin aagdakiIerden hangisi
syIenirse syIenirse yanI yanI oIur? oIur?
A) Ekvator'un kuzeyinde gndz sresi g-neyine A) Ekvator'un kuzeyinde gndz sresi g-neyine
gre daha uzundur. gre daha uzundur.
B} Kuzey arm Kre'de yaz gilndnm balar. B} Kuzey arm Kre'de yaz gilndnm balar.
Aydnlanma emberi kutup dairelerin- Aydnlanma emberi kutup dairelerin-
den geer. den geer.
Kuzey arm Kre'de en uzun gndz Kuzey arm Kre'de en uzun gndz
yaanr. yaanr.
E) E) Saat 12.00'de nlar Ekvator'a dik gelir. Saat 12.00'de nlar Ekvator'a dik gelir.
Dnya'nn eksenel hareketine bagl olarak ortaya Dnya'nn eksenel hareketine bagl olarak ortaya
kan izgisel hz Ekvator'a olan uzaklga gre kan izgisel hz Ekvator'a olan uzaklga gre
degiir. degiir.
Buna gre izgiseI hzn degiimi Buna gre izgiseI hzn degiimi
aag-dakiIerden hangisiyIe iIgiIidir? aag-dakiIerden hangisiyIe iIgiIidir?
rtalama ykseltiyle rtalama ykseltiyle
Boylam degerleriyle Boylam degerleriyle
Enlem degerleriyle Enlem degerleriyle
Denize olan konum ile Denize olan konum ile
E) E) er ekillerinin konum ve uzan ile er ekillerinin konum ve uzan ile
Ekvator iIe Yrnge zIemi arasndaki a 15 Ekvator iIe Yrnge zIemi arasndaki a 15
ofsayd aagda veriIenIerden han-gisi ofsayd aagda veriIenIerden han-gisi yanI yanI
oIurdu? oIurdu?
Dnenceler Ekvator'a yaklard. Dnenceler Ekvator'a yaklard.
nsanlarn yaayabilecegi alan daralrd. nsanlarn yaayabilecegi alan daralrd.
Trkiye'de gece ile gndz arasndaki Trkiye'de gece ile gndz arasndaki
zaman fark bugnkinden daha az olur- zaman fark bugnkinden daha az olur-
du. du.
Dnenceler 15 Dnenceler 15 enleminden geerdi. enleminden geerdi.
E) E) Aydnlanma emberinin en alt snr 75 Aydnlanma emberinin en alt snr 75
olurdu. olurdu.
Dnya'nn ekli Dnya'nn ekli
rngenin elips otmas rngenin elips otmas
Eksen egikligi Eksen egikligi
Balang meridyenine olan konum Balang meridyenine olan konum
nya zerindeki herhangi bir noktaya nya zerindeki herhangi bir noktaya
tanan Gne enerjisi miktarn yukanda tanan Gne enerjisi miktarn yukanda- -
kiIerden hangiIeri etkiIer? kiIerden hangiIeri etkiIer?
A) ve A) ve V V B) B) ve ve V V C) C) ve ve
D) ve D) ve E) ve E) ve
21 Aralk 21 Aralk - - 21 Haziran tarihleri arasnda lkemizde; 21 Haziran tarihleri arasnda lkemizde;
Scaklk Scaklk
lge boyu lge boyu
nlarn Atmosfer'de aldklar yol nlarn Atmosfer'de aldklar yol
gIbf zeIIikIerde meydana geIen degiik-IikIer gIbf zeIIikIerde meydana geIen degiik-IikIer
aagdakiIerden hangisinde dogru sraIanmtr? aagdakiIerden hangisinde dogru sraIanmtr?
_I _I II II III III
Artar Artar Ksalr Ksalr Ksalr Ksalr
Artar Artar Uzar Uzar Uzar Uzar
Uzar Uzar Ksalr Artar Ksalr Artar
Artar Artar Ksalr Uzar Ksalr Uzar
E) E) Artar Artar Uzar Uzar Ksalr Ksalr
ozgat 40 ozgat 40 Kuzey paraleli ile 35 Kuzey paraleli ile 35 Dogu meridyeni zerinde Dogu meridyeni zerinde
yer alr. yer alr.
40 40 Kuzey Kuzey - - 21 Haziran 21 Haziran
42 42 Dogu Dogu - - 21 art 21 art
38 Kuzey 38 Kuzey- -21 Haziran 21 Haziran
36 Kuzey 36 Kuzey - - 21 Aralk 21 Aralk
35 35 Dogu Dogu - - 23 Eyll 23 Eyll
Buna gre yukarda koordinatIar beIirtiIen noktaIarn Buna gre yukarda koordinatIar beIirtiIen noktaIarn
veriIen tarihIerden hangiIerinde gndz sresi veriIen tarihIerden hangiIerinde gndz sresi
Yozgat'taki gndz sresinden daha uzundur? Yozgat'taki gndz sresinden daha uzundur?
A) I ve A) I ve IV IV B) I ve B) I ve II II C) C) II II ve ve IV IV
) I ve ) I ve VV E) E) IV IV ve ve VV
Gne nIarnn Ekvator'a en az kaypIa Gne nIarnn Ekvator'a en az kaypIa
uIatg tarihIer iin aagda veriIenIerden uIatg tarihIer iin aagda veriIenIerden
hangisi hangisi yanI yanI oIur? oIur?
Ekinoks tarihlerinden biridir. Ekinoks tarihlerinden biridir.
ece ece - - gndz sreleri her yerde ayndr. gndz sreleri her yerde ayndr.
Aydnlanma emberi kutup noktalarndan geer. Aydnlanma emberi kutup noktalarndan geer.
enge Dnencesi'nde glge olumaz. enge Dnencesi'nde glge olumaz.
Ayn boylam zerindeki noktalarda ne ayn Ayn boylam zerindeki noktalarda ne ayn
anda dogar. anda dogar.
. Herhangi bir bIgenin yI iindeki gece . Herhangi bir bIgenin yI iindeki gece - -
gndz sresi, ayIara gre scakIk gndz sresi, ayIara gre scakIk
ortaIamas iIe gIge boyunun yI iindeki ortaIamas iIe gIge boyunun yI iindeki
degiimi o bIgenin aagdaki zeIIikIerinden degiimi o bIgenin aagdaki zeIIikIerinden
hangisi hakknda biIgi verir? hangisi hakknda biIgi verir?
erel saatleri erel saatleri
atematik konumu atematik konumu
rtalama ykselti rtalama ykselti
Denize gre konumu Denize gre konumu
er ekillerinin konum ve uzan er ekillerinin konum ve uzan
Dnya'nn yllk ve gnlk hareketine bagl olarak Dnya'nn yllk ve gnlk hareketine bagl olarak
ortaya kan hzlar aagda verilmitir. ortaya kan hzlar aagda verilmitir.
izgisel hz izgisel hz
rnge hz rnge hz
Asal hz Asal hz
BunIardan hangisi ya da hangiIeri yIIk BunIardan hangisi ya da hangiIeri yIIk
hareketIe iIgiIidir? hareketIe iIgiIidir?
A) Sadece A) Sadece B) ve B) ve C) Sadece C) Sadece
D) D) ve ve E) ve E) ve
nya'nn ekIinden doIay paraIeI apIa-r nya'nn ekIinden doIay paraIeI apIa-r
kutupIara dogru gittike kIr. Buna gre kutupIara dogru gittike kIr. Buna gre
aagdakiIerden hangisi paraIeI apIarnn aagdakiIerden hangisi paraIeI apIarnn
kutupIara dogru kImesiyIe iIgiIidir? kutupIara dogru kImesiyIe iIgiIidir?
ece ece - - gndz sresinin yl iinde de-gimesi gndz sresinin yl iinde de-gimesi
Scaklgn dnencelerde en fazla olmas Scaklgn dnencelerde en fazla olmas
izgisel hzn kutuplara dogru azalmas izgisel hzn kutuplara dogru azalmas
erel saat farklarnn olumas erel saat farklarnn olumas
Dinamik basn merkezlerinin olumas Dinamik basn merkezlerinin olumas
Gece Gece - - gndz sreIeriyIe iIgiIi aagda veriIen gndz sreIeriyIe iIgiIi aagda veriIen
biIgiIerden hangisi biIgiIerden hangisi yanItr? yanItr?
Trkiye'de eksen egikliginden dolay gece Trkiye'de eksen egikliginden dolay gece - - gndz sreleri gndz sreleri
eit degildir. eit degildir.
Ekvator'da yl iinde 12 saat gece 12 Ekvator'da yl iinde 12 saat gece 12
saat gndz yaanr. saat gndz yaanr.
Ekvator'dan uzaklatka gece ile gndz arasndaki Ekvator'dan uzaklatka gece ile gndz arasndaki
zaman fark artar. zaman fark artar.
21 Haziran tarihinde kuzeydeki noktalarda gndz sresi 21 Haziran tarihinde kuzeydeki noktalarda gndz sresi
daha uzundur. daha uzundur.
E) E) Kuzey arm Kre'de 21 Aralk'ta en ksa gece yaanr. Kuzey arm Kre'de 21 Aralk'ta en ksa gece yaanr.
Eksen egikligi arttka gece ile gndz ara-sndaki Eksen egikligi arttka gece ile gndz ara-sndaki
zaman fark artar. zaman fark artar. Bu oIayn nedeni Bu oIayn nedeni
aagdakiIerden hangisi-dir? aagdakiIerden hangisi-dir?
0izgisel nzn artmas 0izgisel nzn artmas
Aydnlanma emberinin hareket alannn Aydnlanma emberinin hareket alannn
genilemesi genilemesi
Dnya'nn eksenel hareket sresinin da- Dnya'nn eksenel hareket sresinin da-
ha da artmas ha da artmas
Eksen egikliginin ortadan kalkmas Eksen egikliginin ortadan kalkmas
E) E) rngenin tam bir daire olmas rngenin tam bir daire olmas
enge Dnencesi ile Ekvator arasndaki noktalar enge Dnencesi ile Ekvator arasndaki noktalar
ne nlarn ylda iki kez dik alr-lar. ne nlarn ylda iki kez dik alr-lar.
Bu noktaIara Gne nIarnn yIda iki kez dik Bu noktaIara Gne nIarnn yIda iki kez dik
dtg tarih araIg aagdakiIer-den dtg tarih araIg aagdakiIer-den
hangisinde dogru veriImitir? hangisinde dogru veriImitir?
21 art 21 art- -21 Haziran 21 Haziran
21 Haziran 21 Haziran - - 23 Eyll 23 Eyll
23 Eyll 23 Eyll - - 21 Aralk 21 Aralk
21 Aralk 21 Aralk - - 21 art 21 art
E) E) 21 art 21 art- -23 Eyll 23 Eyll
Kutup noktalarndaki aydnlanma srele- Kutup noktalarndaki aydnlanma srele-
ri ayndr. ri ayndr.
Kuzey arm Kre'de yaz sresi k s- Kuzey arm Kre'de yaz sresi k s-
resinden daha fazladr. resinden daha fazladr.
rnge hz sabittir, rnge hz sabittir,
Eksen egikligi 30 Eksen egikligi 30 olsayd, tropikal ku- olsayd, tropikal ku-
ak genilerdi. ak genilerdi.
Yukarda veriIenIerden hangiIeri dogru-dur? Yukarda veriIenIerden hangiIeri dogru-dur?
A) A) ve ve IV IV B) ve B) ve V V C) C) II II ve ve III III
D) D) I I ve ve III III E) tll ve E) tll ve V V
Drt mevsimin yaanlmas Drt mevsimin yaanlmas
Cephesel yaglarn grlmesi Cephesel yaglarn grlmesi
Bat rzgalannn etkisi altnda olmas Bat rzgalannn etkisi altnda olmas Yukarda Yukarda
veriIenIer bir Ikenin aagdaki veriIenIer bir Ikenin aagdaki
zeIIikIerinden hangisi hakknda kesin zeIIikIerinden hangisi hakknda kesin
biIgi biIgi verir? verir?
Bulundugu yarmkre Bulundugu yarmkre
Bulundugu iklim kuag Bulundugu iklim kuag
Ekvator'a olan uzaklg Ekvator'a olan uzaklg
Balang meridyenine olan uzaklg Balang meridyenine olan uzaklg
E) E) Jeopolitik konumu Jeopolitik konumu
. Elazg'da oturan bir kii 21 Haziran . Elazg'da oturan bir kii 21 Haziran
tarihinde baka bir yere gidiyor. ittigi tarihinde baka bir yere gidiyor. ittigi
yerde gndz sresinin Elazg'daki gndz yerde gndz sresinin Elazg'daki gndz
sresinden farkl oldugunu gryor. sresinden farkl oldugunu gryor. Bu Bu
kiinin gittigi yer EIazg'a gre nerede kiinin gittigi yer EIazg'a gre nerede
oIamaz? oIamaz?
A) Doguda A) Doguda B) neyde B) neyde
C) Kuzeybatda C) Kuzeybatda D) neydoguda D) neydoguda
E) Kuzeyde E) Kuzeyde
. Dinamik basn merkezlerinin olumas f. . Dinamik basn merkezlerinin olumas f.
ece ece - - gndz srelerinin degimesi gndz srelerinin degimesi
Kara ve denizlerin basn karakterinin Kara ve denizlerin basn karakterinin
gn iinde degimesi gn iinde degimesi
rnge hznn degimesi rnge hznn degimesi
V. V. Srekli rzgarlarda sapmalarn olmas Srekli rzgarlarda sapmalarn olmas
YukandakiIerden ka tanesi nya'nn YukandakiIerden ka tanesi nya'nn
ekseneI hareketi iIe iIgidM ekseneI hareketi iIe iIgidM
A) I A) I B) 11 C) B) 11 C) III III ) ) IV IV E) E) VV
. nyamz iki eit paraya bIen ve en byk . nyamz iki eit paraya bIen ve en byk
paraIeI dairesi oIan yerIe iIgiIi aa-gda paraIeI dairesi oIan yerIe iIgiIi aa-gda
veriIenIerden hangisi veriIenIerden hangisi yanItr? yanItr?
izgisel hz en lazladr. izgisel hz en lazladr.
ece ece - - gndz sreleri her zaman eit- gndz sreleri her zaman eit-
tir. tir.
Aydnlanma emberi tam ortasndan ge- Aydnlanma emberi tam ortasndan ge-
er. er.
ne nlarn srekli dik alr. ne nlarn srekli dik alr.
E) E) Ekinoks tarihlerinde Ekinoks tarihlerinde saat saat 12.00'de glge 12.00'de glge
olumaz. olumaz.
Aagdaki tarihIerden hangisinden sonra Aagdaki tarihIerden hangisinden sonra
Trkiye'de gece sresi gndz Trkiye'de gece sresi gndz
sresinden daha uzun oImaya sresinden daha uzun oImaya balar? balar?
A) 21 art A) 21 art B) 23 Eyll B) 23 Eyll
C)21 Aralk C)21 Aralk D) 21 ays D) 21 ays
E) 21 Haziran E) 21 Haziran
!aralel aplarnn kutuplara dogru klmesi !aralel aplarnn kutuplara dogru klmesi
izgisel hzn kutuplara dogru azalmas Aydnlanma izgisel hzn kutuplara dogru azalmas Aydnlanma
emberinin olumas emberinin olumas
YukardakiIerin nedeni aagdakiIerden YukardakiIerin nedeni aagdakiIerden
hangisidir? hangisidir?
Dnya'nn eklinin kremsi olmas Dnya'nn eklinin kremsi olmas
EKsen egikligi EKsen egikligi
llk hareket llk hareket
rnge'nin ekli rnge'nin ekli
E) E) Ekvator ile Eksen arasndaki a Ekvator ile Eksen arasndaki a
. Ekinoks tarihIerinde Gne nIarn 60 . Ekinoks tarihIerinde Gne nIarn 60 iIe aIan bir iIe aIan bir
yerde cisimIerin gIge boyu-nun sfr oImas oIanakI yerde cisimIerin gIge boyu-nun sfr oImas oIanakI
mdr, neden? mdr, neden?
lanakldr. nk; bu nokta dnenceler lanakldr. nk; bu nokta dnenceler
arasndadr. arasndadr.
lanakldr. nk: bu nokta Kuzey a- lanakldr. nk: bu nokta Kuzey a-
rm Kre'dedir. rm Kre'dedir.
lanakszdr. nk; bu nokta en uzun lanakszdr. nk; bu nokta en uzun
gndz agustos ay iinde yaar. gndz agustos ay iinde yaar.
lanakszdr. nk; bu nokta dnence lanakszdr. nk; bu nokta dnence
dndadr. dndadr.
E) E) lanakldr. nk: bu nokta oglak d- lanakldr. nk: bu nokta oglak d-
nencesi zerindedir. nencesi zerindedir.
. AagdakiIerden hangisi nya'nn . AagdakiIerden hangisi nya'nn
kendi ekseni etrafnda yapm oIdugu kendi ekseni etrafnda yapm oIdugu
hareketin sonucunda ortaya kmtr? hareketin sonucunda ortaya kmtr?
ece ece - - gndz srelerinin yl iinde de- gndz srelerinin yl iinde de-
gimesi gimesi
Scaklgn kutuplara dogru azalmas Scaklgn kutuplara dogru azalmas
Srekli rzgarlarda sapmalarn olmas Srekli rzgarlarda sapmalarn olmas
Aydnlanma emberinin yer degitirmesi Aydnlanma emberinin yer degitirmesi
E) E) llk scaklk farklarnn olumas llk scaklk farklarnn olumas
Dnya eksen hareketini 12 saatte tamamlasa Dnya eksen hareketini 12 saatte tamamlasa
aagdakilerden hangisi gereklemez? aagdakilerden hangisi gereklemez?
Bir yl 730,5 gn olur. Bir yl 730,5 gn olur.
l sresi degimez. l sresi degimez.
Ardk iki meridyen aras 4 dakika yerel saat fark Ardk iki meridyen aras 4 dakika yerel saat fark
olur. olur.
erel saat doguda daha ileri olur. erel saat doguda daha ileri olur.
Dnyann izgisel hz artar. Dnyann izgisel hz artar.
E.A. E.A.
Gne nIarn dik oIarak 15 cak
tarihinde dik aIan bir merkezin gne
nIarn kinci kez dik aIabiIecegi tarih
aagdakiIerden hangisidir?
A] 21 art B) 27 Kasm
C) 15 Eyll D) 13
Temmuz
E) 21 Aralk
AagdakiIerden hangisinde veriIen
IkeIerde ayn anda zt mevsimIer
yaanr?
A) Arjantin in
B)! Almanya ve C) talya
) Kanada E)
et ekseni ile yrnge dzlemi arasndaki 6633' lk
ann sonucu olarak, ayn boylam zerinde ne 21
Aralk tarihinde Trkiye'nin gneyindeki bir noktada
kuzeyindeki bir noktaya gre daha ge batar.
AagdakiIerden hangisi, yukardaki durumu
ortaya karan nedene bagI degildir?
A) Her iki yarmkrede farkl mevsimler yaanmas
B) Kutup noktalarnda yaklak 6 ay gece yaanmas
C) ne nlarnn dnencelere dik ayla gelebilmesi
D) evsim srelerinin her iki yarmkre de farkl olmas
E) ece - gndz srelerinin degimesi
AagdakiIerden hangisi, Yerkrenin
Gne etrafnda yaptg yrnge
hareketine bagI oIarak otujnuz?
A) ece gndr srelerinin degimesi
B) evsimlerin birbirini izlemesi
C) kyanus akntlarnn halkalar oluturmas
D) ne nlarnn dme asnn degimesi
E) erkre'nin ne'e olan uzaklgnn degimesi
AagdakiIerden hangisi, 21 Mart ve 23 EyII
tarihIerinde yaanan durumIar iinde gsteriIemez?
A) nberi ve gnte konumlarnn yaanmas
B) Her iki yarmkrede de bahar mevsimlerinin
balamas
C) Dnyann her yerinde gece gndz
srelerinin birbirine eit olmas
D) ne nlarnn Ekvator'a dik ayla gelmesi
E) Aydnlanma dairesinin kutup noktalarndan
gemesi
. ne'in dogu saati . ndz sresi . ne
nlarnn geli as
21 Mart tarihinde ayn boyIam zerindeki merkezIerde
yukardakiIerden hangiIeri kesinIikIe ayndr?
A) alnz B) alnz C) ve
D) ve E) ve
AagdakiIerden hangisi 21 Mart Ie 23 EyII tarihIeri
arasnda kaIan dnem inde gerekIemez?
A) Kuzey Kutup Noktas'rcda srekli gndz yaanmas
B) ne nlarnn Kuzey armkre Tropikal
Kuak'ta-k noktalara dik gelmesi
C) ney armkre'de gecelerin gndzlerden
daha uzun yaanmas
D) Herhangi bir noktadan gneye dogru gidildike
gece
E| Aydnlanma emberinin kutup
dairelerinden iki kez teget gemesi
Aagda enlemleri verilen noktalardan hangisinin Aagda enlemleri verilen noktalardan hangisinin
gne nlarn yl iinde en dik ayla aldg gn 21 gne nlarn yl iinde en dik ayla aldg gn 21
Haziran'dr? Haziran'dr?
A) A) 33 33 Kuzey Kuzey B) B) 19 19 Kuzey Kuzey C) C) 0 0 Ekvator Ekvator
) ) 23 23 27 27'' ney ney E) E) 45 45 ney ney
E.A. E.A.
. 65 . 65 Kuzey Kuzey
. 5 . 5 ney ney
. 12 . 12 ney ney
Yukarda enIemIeri veriIen noktaIardan hangiIeri iin, Yukarda enIemIeri veriIen noktaIardan hangiIeri iin,
yI iinde gne nIarnn en egik ayIa geIdigi gn yI iinde gne nIarnn en egik ayIa geIdigi gn
21 Haziran'dr? 21 Haziran'dr?
A) A) alnz alnz B) B) alnz alnz C) C) ve ve
) ) ve ve E) E) ve ve
E.A E.A
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
2
1
.
A
r
a
2
1
.
M
a
r
2
1
.
H
a
z
2
3
.
E
y
I
2
1
.
A
r
a
Yenge
16
Kuzey
8 Kuzey
Ekvator
8 Gney
16
Gney
gIak
Soru Soru
andaki grafikte gne andaki grafikte gne
nlarnn geli asnn nlarnn geli asnn
yl iinde degiimi yl iinde degiimi
gsterilen blge hangi gsterilen blge hangi
enlem zerindedir? enlem zerindedir?
A) A) 58 58 KK
B) B) 23 23 27 27'' KK
C) C) 16 16 KK
D) D) 0 0 Ekvator Ekvator
E) E) 23 23 27 27''
50
54
58
62
66
70
74
78
82
86
90
M N M H T A E E K A
AyIar
G
.
I
.
G
.
A
.

You might also like