Professional Documents
Culture Documents
Hedeflenen E itim Sresi: 4 saat Haz rlayan ve Sunan: Sharon Sibel RAMADANO LU Kaynak: Trk Akreditasyon Kurumu TS EN ISO/IEC 17025 E itimi
Button
E itim eri i
Birinci Blm TRKAK Akreditasyon Sreci TS EN ISO/IEC 17025* Madde 4 Ynetim artlar (07 Nisan 2009)
(08 Nisan 2009) Madde 4 Ynetim artlar (Devam) Madde 5 Teknik artlar
Cihan YILDIRIM Tu ba DO AN Figen SEYMEN Gke DNDAR Bengisu ZYE LDA Sevil zlem KARAASLAN Merve MAV Selda YKSEL Seda KYBA I Melike Gke KARA mer KARATA Asl KNTE Zehra KAHVEC i dem AKTA Elif GNAY Metin ET N Nazan EMRU Erdin C VAN Ak n KATO LU
Uygunluk De erlendirmesi:
rnlerin veya hizmetlerin istenilen artlara uygunlu unu gstermek amac yla yap lan; deney, analiz, muayene, kalibrasyon ve belgelendirme i leridir.
Akreditasyon:
Uygunluk De erlendirme Kurulu lar n n yeterliliklerinin, resmi bir sistem taraf ndan, belirlenmi standartlar esas al narak de erlendirilmesi ve onaylanmas d r.
Ba vuru
Denetim
Karar
Gzetim
Ba vuru
Ba vurunun Kaydedilmesi
Ba vurunun ncelenmesi
y Denetilerin Seilmesi (Ba vuran n onay ) y Denetim Szle mesi (Denetim srecini kapsar) y Denetilerin Grevlendirilmesi y Ba vuru Dokmanlar n n ncelenmesi
y Kalite Sistemi y Teknik erik
y Saha Denetimi iin Teklif (cret belirlenmesi) y Saha Denetimi (2-3 gn)
y A l Toplant s y ISO/IEC 17025 Standard n n gerekleri y Personel ile Gr meler y Teknik Uygulamalar (Deney/kalibrasyon gzetimi) y Kapan Toplant s
TS EN ISO/IEC 17025
y Laboratuvar n
kalite ynetim sisteminin ISO 9001in artlar na uygunlu u, laboratuvar n teknik olarak geerli veriler ve sonular sunma konusundaki yeterlili ini gstermemektedir.
artlar na
TS EN ISO/IEC 17025
y Bu standard, deney ve/veya kalibrasyon hizmeti veren btn
kurulu lara uygulanabilir. Bu kurulu lar, birinci taraf, ikinci taraf ve nc taraf durumundaki laboratuvarlar , inceleme ve rn belgelendirme i lemlerinin bir paras olarak deney ve/veya kalibrasyon hizmeti veren laboratuvarlar kapsar.
y 1.Taraf kendi retimin paras olan kurulu lar y 2.Taraf tedarikiden gelenleri de erlendiren kurulu lar y 3. Taraf ba ms z laboratuvar hizmeti verebilmek iin kurulmu
laboratuvarlar
TS EN ISO/IEC 17025
y Bu
standard, personel say s na veya deney ve/veya kalibrasyon faaliyetlerinin kapsam na bak lmaks z n btn laboratuvarlara uygulanabilir. Laboratuvar, bu standard taraf ndan kapsanan bir veya birden fazla faaliyeti yrtmyorsa numune alma, yeni metodlar n tasar m ve geli tirilmesi gibi, bu hususlarla ilgili maddelerki artlar uygulanmaz.
TS EN ISO/IEC 17025
y Bu standard, laboratuvarlar n faaliyetleri ile ilgili dzenleyici
TS EN ISO/IEC 17025
y Deney ve kalibrasyon laboratuvarlar , bu standard n artlar na
uydu u takdirde, deney ve kalibrasyon faaliyetlerinde ISO 9001in ilkelerini de kar layan bir kalite ynetim sistemi uygulam olurlar. TS EN ISO/IEC 17025, ISO 9001de kapsan lmayan teknik yeterlilik artlar n iermektedir.
4.1 KURULU
Yasal olarak sorumluluk tutabilecek bir kurum: y zel sektr y Kamu kurulu u y Byk bir organizasyonun tan mlanm bir paras E er laboratuvar byk bir kurulu un bir blm olarak faaliyet gsteriyor ise akreditasyon byk kurulu a verilir.
4.1 KURULU
Ynetim Sistemi:
y Kurulu tesisler y Gezici tesisler y Geici tesisler
4.1 KURULU
y Laboratuvar, deney ve/veya kalibrasyon hizmetlerinden farkl
faaliyetleri bulunan bir kurulu un bir blm ise, laboratuvar n deney ve/veya kalibrasyon al malar na kat lan veya bu al malar etkileyen kilit personelin sorumluluklar , olabilecek grev eli kilerini ortadan kald racak ekilde tan mlanmal d r.
4.1 KURULU
ncTaraf Laboratuvar Sorumlulu u:
y Tm ticari, mali ve di er etkilerden ar nd r lm
olmal . y Karar verme ba ms zl na olan gveni ve deney veya kalibrasyon al malar ile ilgili drstl n tehlikeye atacak hibir faaliyet iine girmemelidir.
4.1 KURULU
y Potansiyel kar at malar n belirle y retimden ayr lm y dllendirme: yap lan deney say s na ba l cretlendirme y E er laboratuvar, rne in; tasar m blm ile ili kili ise
4.1 KURULU
rnek 1 Laboratuvar oyuncaklar teste tabi tutuyor. hracat iin 10.000 oyuncak testten ba ar s z oldu ve oyuncaklar belki de ocuklar iin tehlikeli. Laboratuvar bu oyuncaklar bugn test etti ve potansiyel tehlike olarak raporlad . retim mdr potansiyel tehlikeyi gz ard etti. Sebebi bugn oyuncaklar teslim etmeyi taahht etti. E er laboratuvar retim departman n n alt nda ise ne yapacak?
y y y y y
4.1 KURULU
rnek 2 y Kimya endstrisi retim hatt ndan laboratuvar taraf ndan at k su kirlili i analizi yap l r. y retim mdr yasal otoriteye gelecek y l oran nda kirlili i azaltaca n beyan eder. y Laboratuvar n retim mdr alt nda olmas uygun mu?
4.1 KURULU
Personel:
y Organizasyon emas y Sorumluluklar y Yetkiler y Tm al anlar n i ili kileri
4.1 KURULU
Yeterli niteliklere ve yetkilere sahip idari ve teknik personel:
y Teknik sorumlu y KaliteYneticisi y Vekiller
4.1 KURULU
y 4.1.5 a) dari ve teknik personel di er sorumluluklar na
bakmaks z n, ynetim sisteminin uygulanmas , srdrlmesi ve iyile tirilmesi de dahil grevlerini yerine getirmek ve ynetim sisteminden veya deney ve/veya kalibrasyon prosedrlerinden sapmalar n olu umunu tespit etmek ve bu tr sapmalar n nlenmesi veya en aza indirilmesi iin gerekli i lemleri ba latmak zere gerekli olan yetki ve kaynaklara sahip olmal d r (Madde 5.2).
4.1 KURULU
y Yap lan i in kalitesini olumsuz ynde etkileyebilecek her trl
y y y y y y
ticari, mali ve di er i ve d bask lardan ve etkilerden uzak tutulmas n sa layan dzenlemeler Gizli bilgi ve tescilli haklar n (mlki haklar n) korunmas Laboratuvar n yeterlili ine gveni sars c herhangi bir faaliyette bulunulmamas Tarafs zl k, drstlk Standard n artlar n yerine getirmek iin gerekli kaynaklar M teri taleplerinin kar lanmas na ynelik al malar Olas kar at malar n n tan mlanmas
4.1 KURULU
y 4.1.5 i) Di er grev ve sorumluluklardan ba ms z olarak,
kalite ile ynetim sisteminin uygulanmas n ve daima takip edilmesini sa lamak iin gerekli yetki ve sorumlulu a sahip, hangi isim alt nda olursa olsun bir kalite yneticisi atanmal ; bu ynetici laboratuvar politikas ve kaynaklar hakk nda kararlar n al nd en yksek ynetim kademesine do rudan ula abilmelidir.
4.1 KURULU
y 4.1.5 k) Personelin yap lan faaliyetlerin nemi ve bunlar n
ynetim sisteminin hedeflerinin gerekle tirilmesine nas l katk da bulunaca n n bilincinde olmas sa lanmal d r.
4.1 KURULU
y 4.1.6
st ynetim, laboratuvarda uygun ileti im proseslerinin olu tutulmas n ve ynetim sisteinin dzgn i leyi i iin etkin bir ileti imin gerekle mesini sa lamal d r.
ve ula labilir ve
uygulanabilir olmal
DOKMANTASYON
G ZL L K ve TARAFSIZLIK BEYANI
Laboratuvar n uygulamakta oldu u Kalite Ynetim Sisteminde yer alan dokmanlara uygun al lmas , Deney numuneleri ve deney sonular hakk nda yetki almadan 3. ah slara bilgi verilmemesi, Laboratuvar ad na grevlendirilmedike onun ad na i yap lmamas , Grev eli kisini ortadan kald racak ekilde tan mlanm sorumluluklar na ayk r hareket edilmemesi, Her trl i ve d bask ve etkilerden uzak hizmet verilmesi, Verilen hizmetin s ras nda tarafs zl etkileyecek herhangi bir durumda, st amire bilgi verilmesi, M teriye ait bilgilerin gizlili inin korunmas , yeterlilik, tarafs z karar verme veya al malar ile ilgili drstl e olan gveni azaltacak herhangi bir faaliyette bulunulmayaca , M teriye ait yasal haklar n korunaca ve bunlar n ihlal edilmesi halinde taraf nda her trl kanuni i lemin yap lmas n kabul ve taahht edilmesi, sim, tarih ve imza ile verilmesi, GEREKMEKTED R.
RA DENEY Laboratuvar
G ZL L K ve TARAFSIZLIK BEYANI
Laboratuvar n TS EN ISO/IEC 17025e gre uygulamakta oldu u Kalite Ynetim Sisteminde yer alan dokmanlara uygun al may , deney numuneleri ve deney sonular hakk nda yetki almadan 3. ah slara ......... vermeyece imi, laboratuvar ad na grevlendirilmedike onun ad na i yapmayaca m , grev eli kisini ortadan kald racak ekilde tan mlanm sorumluluklar ma ayk r hareket etmeyece imi, her trl ......... ve ......... bask ve etkilerden uzak hizmet verece imi, hizmetim s ras nda tarafs zl m etkileyecek herhangi bir durumda, ......... amirime bilgi verece imi, m teriye ait bilgilerin gizlili ini koruya m , yeterlilik, tarafs z karar verme veya al malar mla ilgili drstl e olan gveni azaltacak herhangi bir faaliyette bulunmayaca m , m teriye ait yasal haklar n koruyaca m ve bunlar n ihlal edilmesi halinde taraf ma her trl kanuni i lemin ......... kabul ve taahht ederim.
b) c) d)
e)
Kalite politikas en az ndan a a da belirtilenleri iermelidir. yi bir mesleki ve teknik uygulama ve m teriye hizmet verirken sa lad deney ve kalibrasyon hizmetinin kalitesine dair laboratuvar ynetiminin taahhdn, Laboratuvar ynetiminin, verece i hizmetin standard ile ilgili beyan n , Kaliteye ili kin ynetim sisteminin amac n , Deney ve/veya kalibrasyon al malar nda grev alan btn laboratuvar personelinin, kalite dokmantasyonunu renmeleri, politika ve prosedrleri kendi i lerinde uygulamalar art n , Laboratuvar ynetiminin bu standarda uyma ve ynetiminin etkinli ini srekli iyile tirme taahdn.
Kalite Politikas
MAGB Laboratuvar
MAGB laboratuvar olarak test, tasar m, e itim ve dan manl k hizmetleri sunulmaktad r. Laboratuvar m z hizmetlerinde m teri taleplerini en h zl ve do ru ekilde kar lamay hedeflemektedir. Bunun iin en son teknolojiyi takip ederek hibir masraftan ka n lmamaktad r. Profesyonel zmler reterek hatas z bir al ma yapmak firmam z n felsefesidir. M teri odakl al malar m z n en st seviyesi olarak ihtiya duyulan deney metotlar n n geli tirilip uygulanmas sa lanmaktad r. Pazarda lider olmay amalayan laboratuvar m zda gerek personel gerekse teknik alt yap iin her trl kaynak ynetimimizce sa lanmaktad r. Ayr ca personelin motive edilmesi iin yap lan i le orant l olarak cretlendirme yap lmaktad r. Sonu olarak: M TER HER ZAMAN HAKLIDIR. Ahmet Sar Genel MDR
Haz rlayan: Tarih: Kontrol: Tarih: Onay: Tarih:
TS EN ISO/IEC 17025
Do.Dr.Mnevver A kkol Yrd.Do.Dr.Gnl Filo lu Ar .Gr.Selda Mercan Ar .Gr.zlem Blbl Neval Toren
kinci Blm
Ar .Gr.Mehmet Karayel Dilek Salk m Esra Damla Ahi Zeynep zayd n Selda Dar
toplam sayfa say s veya dokman n sonunu belirten bir i aret ve yay nlayan otorite.
bilgilerine
elle tadilat yap lmas na izin veriyorsa, dokmanlar n yeniden yay nlanmas iin gereken bekleme sresi, bu tadilatlar n yap lma prosedrleri ve konu ile ilgili yetkililer tarif edilmelidir.
konulmal d r. Revize edilmi bir dokman, mmkn olan en k sa srede resmen yay mlanmaktad r.
DOKMAN
haz rlanan ve/veya kullan lan; y yaz m, izim, film, elektronik bilgi, vb. ekillerde olup, y her trl fiziksel, elektronik, manyetik, vb. Ortamlarda saklanan ve o alt labilir nitelik ta yan bilgiler dokman olarak adland r l r.
DOKMAN ORTAMLARI
Dokman ortam ; ieri ine, amalar na, teknik gereksinimlerine, temin
kaynaklar na, haz rlama, kopyalama, gncelle tirme, kullanma ve muhafaza zorunluluk ile kolayl klar na ba l olarak,
y y y y y
Ka t, Disket, Band, Kaset ve Di er Manyetik/Elektronik Ortamlar Film, Foto raf ve Dia, Elektronik Dosya vb. olabilir. Dokmanlar gerekti inde belirtilen bu ortamlar n birinde haz rlan p, de i ik ortama kopyalanarak kullan c ya da t labilir.
DOKMAN YNET M
Kurulu bnyesinde kullan lan dokmanlara uygulanacak; y S n fland rma, y Saklama, y o altma, y Da t m, y De i tirme, y ptal etme vb. i lemleri tan mlayan sistemdir.
DOKMANTASYON
y NE ST YORUM?
(Vizyon, ama, istek, politika) y NE LE BUNU GEREKLE T REB L R M? (Organizasyon, kontrol sistemleri) y K M, NEY , NE ZAMANYAPIYOR? (Prosedrler) y BUNU NASILYAPIYORUZ? (Talimatlar)
DOKMANTASYON
KEK PROSEDRLER TAL MATLAR KAYITLAR
Kalite Politikas Hedefler
KAL TE EL K TABI
hedeflerini de kapsayan, kalite ynetim sisteminin genel olarak i leyi ini ana hatlar yla tan mlar.
y Kalite El Kitab nda gerekli grlen konularda daha detayl
PROSEDR
y Kalite
sistem elemanlar n n uygulanmas n tan mlayan dokmanlard r. Bir prosedr kurulu un i leyi i ile ilgili faaliyetleri tan mlayabilir. y Prosedr belirli bir i lemin ya da bir dizi i lemin ne ekilde yrtlece ine dair gerekli bilgileri verir. y Gerekli olan durumlarda prosedrler talimatlara ya da dahili k lavuz dokmanlara at fta bulunabilir.
PROSEDR
PROSEDR
FAAL YET
G RD
FAAL YET
IKTI
TAL MAT
(Gerekli oldu unda)
TAL MAT
(Gerekli oldu unda)
TAL MAT
ekilde a klayan artname veya i lem s ras d r. y Bir talimat genellikle bir prosedrle ili kili bir ya da daha fazla zel i lemi ierir. Talimatlar ilgili prosedr veya Kalite El Kitab n n ilgili blmleriyle ili kilendirilir.
FORMLAR ve L STELER
iin e itli formlar ve listeler haz rlanabilir. y Prosedrler, talimatlar ve di er dokmanlarda, ilgili formlara ve listelere at fta bulunulabilir.
PLANLAR
y Kalite
ynetim sistemi ile ilgili planlar, kullan m kolayla t rmak amac yla form haline getirilebilir.
y Metodlar n tan mlanmas y Fizibilite y Test metodunun m terinin isteklerini kar lamas y Ta erona verilen i lerin kontrol y Dokmantasyon
artlar anla l r ve yeterli bir ekilde tarif edilmi , dokman haline getirilmi ve anla lm olmal d r (Madde 5.4.2), (DOKMANTASYON) b) Laboratuvar, artlar yerine getirebilme kabiliyetine ve bunun iin gerekli kaynaklara sahip olmal d r, (F Z B L TE) c) Uygun deney ve/veya kalibrasyon metodu seilmeli ve bu metodlar m terilerin artlar n sa layabilecek durumda olmal d r (Madde 5.4.2). (Metodlar n tan mlanmas )
Not: y Analiz ba vurusu szle me olabilir. y rnek kabul ko ullar szle meye genel ko ullar olarak eklenebilir.
nceden tahmin edilemeyen sebepler; - i yo unlu u - daha fazla uzmanl a ihtiya duyma - geici kapasite d mesi
ekilmesi szle menin Genel artlar n n ayr nt l paras d r. y M teriye yaz l olarak bildirilir ve ta eron irkete verilmesi karar n verir. y Ta eronun yeterlili inin denetlenmesi (Deney metodu, Personel, Donan mlar). y Deney raporunda ta erona verildi ine dikkat ekilmesi.
onaylanmas
y Onaylanm Tedariki Listesi y Tedarikilerin de erlendirilmesi
SATINALMA AKI
EMASI
neriler
Hizmet
Gvenilirli in korunmas
Talebin a klanmas
zninin Verilmesi
olan geri besleme bilgilerini almal d r. Bu bilgiler, ynetim sistemini, deney ve kalibrasyon faaliyetlerini ve m teri hizmetlerini iyile tirmek iin analiz edilmeli ve kullan lmal d r.
y Geri bildirim rnekleri, m teri memnuniyeti ara t rmalar
ve deney veya kalibrasyon raporlar n n m teri ile birlikte gzden geirilmesini ierir.
4.8
KAYETLER
y M teriye kt muamele y Hatal hizmet y Test prosedrleriyle ilgili mutabakat n sa lanamamas y Sre y Hatal yorumlar y Standartlara uymayan uygulamalar
4.8
KAYETLER
y Kay t edilmesi y Yetki ve sorumluluklar y nceleme y Karar n m teriye bildirilmesi y Dzeltici faaliyet y Gzetim
De erlendirme
Hatal yap lan deney i leminin tekrar yap larak Gzlemlenmesi iin sorumluluklar n belirlenmesi
M terinin bilgilendirilmesi
uygun olmayan i lerin ve sorunlar n tan mlanmas ynetim sisteminin e itli k s mlar nda yap labilir. M teri ikayetleri, kalite kontrol, cihaz kalibrasyonu, tketim malzemelerinin kontrol, personel gzlemleri veya denetlenmesi, rapor veya sertifikalar n kontrol, ynetimin gzden geirmesi ve i veya d tetkikler rnek olarak gsterilebilir. 4.9.2 Yap lan de erlendirmede, uygun olmayan i in ileride tekrarlanabilece i ihtimali veya laboratuvar n kendi politika ve prosedrlerine uygunlu u hakk nda phe uyand rmas durumunda, madde 4.11de verilen dzeltici faaliyet prosedrleri derhal uygulanmal d r.
kalite hedefleri, tetkik sonular , verileri, dzeltici ve nleyici faaliyetleri, veri analizleri ve ynetimin gzden geirmeleri vas tas yla srekli iyile tirmelidir.
Planlama d Tetkikler
Sebep Analizi Sebep Analizi m teri istekleri numuneler numune zellikleri metodlar ve prosedrler personelin becerileri ve e itimi tketim malzemeleri veya cihazlar cihazlar n kalibrasyonu
Uygulama
Denetim