ENZİMATİK ANALİZ

VE
AKTİVİTE TAYİNLERİ
• Enzim Tanımı
• Sınıflandırma
• Üç Boyutlu Yapı
• Etkime Şekli
TEORİK KISMINI
BİYOKİMYA I’DE
VERDİĞİM İÇİN
BURADA
ANLATILMAYACA
K!!!!
Enzimler biyolojik katalizörlerdir, yani
biyokimyasal reaksiyonları hızlandıran
biyolojik kökenli maddelerdir. Hemen
hemen tüm enzimler protein yapıdadır.
Enzimlerin en önemli özellikleri:
katalitik etkinlik,
spesifiklik
ve
regülasyondur.
Katalitik etkinlik
Enzimler reaksiyonları yaklaşık 1 milyon
kat hızlandırırlar. Normalde biyolojik
sistemlerde bu reaksiyonlar gerçekleşir,
fakat çok daha yavaş bir şekilde…

Bilinen en hızlı enzim karbonik anhidraz

saniyede 105 CO2 molekülü bağlayabilir
(dokulardan kana CO2 taşır). Reaksiyonu
107 kat hızlandırır.
Spesifiklik
Regülasyon
SINIFLANDIRMA
Bilinen tüm enzimler hem reaksiyon
özgüllükleri hem de substrat özgüllükleri
dikkate alınarak “Enzim Komisyonu (E.C.)”
tarafından 6 Temel sınıfa ayrılmıştır.

1. Oksidoredüktazlar
2. Transferazlar
3. Hidrolazlar
4. Liyazlar
5. İzomerazlar
6. Ligazlar
Enzimler şu şekilde
numaralandırılmaktadır:

W X Y Z
W 6 büyük sınıf
X  Alt sınıflar
Y  Alt-alt sınıf
Z  Enzimin seri numarası
Laktat dehidrogenaz (1.1.1.27)
1.1.1.27

Oksidoredüktaz CH-OH grubu NAD(P)+ Seri no

elektron donörü elektron alıcısı
Üç boyutlu yapı?
Üreaz (EC 3.5.1.5)
Her enzimin en yüksek aktivite gösterdiği
bir optimum pH değeri vardır.
Her enzimin en yüksek aktivite gösterdiği
bir optimum sıcaklık derecesi vardır.
GENEL REAKSİYON:
Enzim (E), reaksiyonda değişikliğe uğrayacak
madde(ler) (Substrat, S) ile reaksiyona girer,
reaksiyon tamamlandığında ürün (Ü)(ler) oluşurken
enzim tekrar ilk şekline döner.

E + S  ES  Ü1 + Ü2 + E
 Enzimlerin

• Varlıklarını
• Etkinliklerini
• Dokuda/hücrede bulundukları yeri
• Kataliz mekanizmasını
• Miktarlarını
• Saflıklarını belirlemenin en etkin yolu

AKTİVİTE ÖLÇÜMÜDÜR.
 ENZİM AKTİVİTESİNİ ÖLÇMEK:
Belli bir zaman aralığında enzimin kataliz
etkinliği sonucu oluşan
DEĞİŞİMİ
saptamaktır.

ÜRÜN SUBSTRAT
OLUŞUMU EKSİLMESİ
 Reaksiyonun başında değişim DOĞRUSAL,
DOĞRUSAL
sonra ürün oluşumunda meydana gelen
azalma nedeniyle doğrusallık bozulur.
NEDENLERİ:

• Substratın tükenmesi
(Substrat bitince reaksiyon durur. Ölçüm sırasında bitmemesi için yüksek
substrat konsantrasyonunda çalışılır.)

• İki yönlü reaksiyonlarda dengeye yaklaşılması

(Reaksiyonun geri dönmesi ile üründen substrat oluşmaya başlar. Bunu
önlemek için ürün ortamdan uzaklaştırılır. Ortama, ürünü substrat olarak
kullanacak 2. bir enzim veya bağlayacak bir madde eklenir.)
• Ürün İnhibisyonu
(Ürün enzimi inhibe ediyorsa aktivite kaybolur. Bu nedenle ürün ortamdan
uzaklaştırılır.)

• Enzimin veya reaksiyon bileşenlerinin

(substrat, kofaktörler, aktivatörler,
reaktifler) stabilitesini kaybetmesi
(Her bir bileşenin stabilitesi ön deneylerle saptanmalıdır.)

• pH değişimi
(Reaksiyon sırasında hızlı bir pH değişimi meydana geliyorsa bu da aktiviteyi
hızla düşürür. Ortam çok iyi tamponlanmalı, reaksiyonun başında ve sonunda
pH kontrolü yapılmalıdır.)