Mikrodalga Antenler

YILDIZ TEKNİK Ü NİVERSİTESİ
ELEKTRİK – ELEKTRONİK FAKÜ LTESİ

ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜ HENDİSLİĞİ BÖ LÜ MÜ
HABERLEŞME TEORİSİ
MİKRODALGA ANTENLER
Dersi Veren Ö ğretim Ü yesi : Yrd.Doç .Dr. N.Ö zlem Ü NVERDİ

Ender KARAN - 07014075
Deniz Bektaş – 07014095
Merve Gülle – 06014015
A.Hüseyin Atalık - 06014094
1
PARABOLİK ANTENLER
PARABOLİK ANTENLER
Ender
KARAN
2
Parabolik anten nedir?
Parabolik anten radyo,televizyon,daha

haberleşmesi ve radarlar için
kullanılan yüksek kazançlı reflektör
antendir.elektromanyetik spektrumun
yüksek frekans bölgelerinde
çalışabilirler.
????
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
E LEKTRİK – E LEK TRO NİK FA KÜL TES İ
E L E K T R O N İ K V E HABERLEŞ ME MÜH END İSL İĞİ BÖ LÜM Ü
4
Parabolik anten radyo,televizyon,daha haberleşmesi ve
radarlar için kullanılan yüksek kazançlı reflektör
antendir.elektromanyetik spektrumun yüksek frekans
bölgelerinde çalışabilirler.
5
ØParabolik anten radyo,televizyon,daha
haberleşmesi ve radarlar için kullanılan
yüksek kazançlı reflektör
antendir.elektromanyetik spektrumun yüksek
frekans bölgelerinde çalışabilirler.
ØOldukça kısa dalga boyları bu frekanslarda
istenilen doğrultuda alıcı ve verici olarak
yanıtın gözlenmesine olanak sağlarlar.
Ødoğrudan uydu yayının avantajı

sayesinde,parabolik antenler
şehirlerde,kırsallarda heryerde gözlenen bir
öge oldular.

6
Parabolik anten
nerede kullanIlIr?
7
Parabolik anten nerede
kullanIlIr?
Øçok geniş karasal bağlantıları
gerçekleştirmede

8
kullanIlIr?
Øçok geniş karasal bağlantıları gerçekleştirmede
Øbaz istasyonlarının
haberleşmesinde

9
kullanIlIr?
haberleşmesinde
Øradar sistemlerinde de kullanma

amaçlarına göre tercih edilebilir.

10
kullanIlIr?
haberleşmesinde
Øradar sistemlerinde de kullanma

amaçlarına göre tercih edilebilir.

11
Parabolik anten tarİhİ?
Øİlk parabolik anten Heinrich Hertz tarafından 1888
yılında üretilmiştir.odak uzaklığı 0.12 metre,1.2
metre genişliğinde de açıklığı vardı ve 450 MHZ de
kullanılıyordu.yansıtıcı çinkodan üretilmiş ve tahta
çerçeveyle desteklenmişti,böyle 2 antenle biri alıcı
diğeri verici olarak kullanılmıştır.Hertz böylece
elektromanyetik dalgaların varlığını 21 yıl önce
tahmin eden Maxwell’i de ispatlamiş oldu.
ØZaman içinde gelişmelere tanık

olan dünyada 2. Dünya savaşı
sırasınca İngiliz ve Amerikan
bilim adamları radar
teknolojisini geliştirmişler ve
hedefleri görme imkanına
erişirken çeşitli anten
türlerinin gelişmini
sağlamişlar ve parabolik
antenlerde bu radar tek. İçin
kullanılmişlardır YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
ELEKTRİK – ELEKTRONİK FAKÜLTESİ
12 E L EK T RO N İK VE HAB ERL EŞ ME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
Parabolik anten
ØAşağıdaki resimde parabolik anten ana
hatlarıyla verilmiştir.
ØOdak noktasında bulunan bir kaynaktan
parabolik antene ışınlar gönderilir.bu
kaynak “feed” yada “besleme” olarak
adlandırılır.

ELEKTRİK – ELEKTRONİK FAKÜLTESİ
13 E L EK T RO N İK VE HAB ERL EŞ ME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
• Bir parabolidin kesiti olan,
genellikle bir metal
konstrüksiyon, yada
çoğu kez kafes ağla kaplı
bir metal çerçeve bu
parçaya yansıtıcı
(reflector) denilir. Metal
kafesteki elek
boyutu λ/10 dan küçük
olmalıdır. Bu yansıtıcı,
elektromanyetik dalgalar
için bir ayna gibi çalışır.
14
• Yansıtıcı yüzeyine gelen
tüm ışınlar optik
kanunlarına
(geometriye) uygun
olarak anten
eksenine paralel
biçimde yansıtılırlar.
Besleme
kaynağından küresel
biçimde yayılarak
yansıtıcıya varan bu
ışınlar, yansıtıcı
tarafından 180° faz
farkıyla yansıtılırlar
ve bütün ışınların
paralel yayıldığı düz
bir dalga cephesi
oluştururlar. Böylece
ışınlar parabol
eksenine dik
herhangi bir düzleme
kadar yollarını YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
değiştirmeden 15
Parabolik anten kazancı?
Ga (dBi) = 10 log10 η [ 4 π Aa / λ 2 ]
•Ga: anten kazancı

•η = aralık
verimliği(%50-55)
•Aa = Anten yüzey alanı
•λ=Dalga boyu

16
Parabolik anten kazancı
( dbi )
Anten çapı
2 f t 4 f t 6 f t 8 f t 1 0 f t1 2 f t1 5 f t
( 0 . 6 m( 1 ). 2 m( 1 ) . 8 m( 2 ). 4 m( 3 ). 0 m( 3 ) . 7 m( 4 ). 5 m )
Frekans
2 G H 1 z 9 . 5 2 5 . 5 2 9 . 1 3 1 . 6 3 3 . 5 3 5 . 1 3 7
4 G H 2 z 5 . 5 3 1 . 6 3 5 . 1 3 7 . 6 3 9 . 5 4 1 . 1 4 3 . 1
6 G H 2 z 9 . 1 3 5 . 1 3 8 . 6 4 1 . 1 4 3 . 1 4 4 . 6 4 6 . 6
8 G H 3 z 1 . 6 3 7 . 6 4 1 . 1 4 3 . 6 4 5 . 5 4 7 . 1 4 9 . 1
1 1 G 3H 4z . 3 4 0 . 4 4 3 . 9 4 6 . 4 4 8 . 3 4 9 . 9 5 1 . 8
1 5 G H3 z7 4 3 . 1 4 6 . 6 4 9 . 1 5 1 5 2 . 6 N A
1 8 G 3H 8z . 6 4 4 . 6 4 8 . 2 5 0 . 7 N A N A N A
2 2 G 4H 0z . 4 4 6 . 4 4 9 . 9 N A N A N A N A
3 8 G 4H 5z . 1 5 1 . 1 N A N A N A N A N A

17
18
Parabolik anten yayılım
deseni
Test edilen •Tes edilen antenin heryönde aldıği
sinyal miktarı yayılım deseninden
anten anlaşılabilir
19
Merkez anten
Grafikte bir yuvarlak
yansıtıcının ideal biçimi
gösterilmektedir ve bu anten
kalem demet olarak anılan, çok
dar bir ışın demeti meydana
getirir. Yansıtıcı bir eliptik
biçime sahipse, yayacağı ışın
biçimi bir pervane kanadına
benzer

21
Temel anten türleri?
Focal Plane Antenna

Standart parabolik anten
Davul anten
Izgara anten
22 E L E K T R O N İ K V E HABERLEŞ ME MÜH END İSL İĞİ BÖ LÜM Ü
LOOP
ANTENLER
ENDER KARAN
•Kapalı eğriler şekline
sokulmuş kablolardan anten
yapmak mümkündür.bu anten
türüne loop anten ( halka)
denilmektedir ve genel
olarak 2 kategoride
değerlendirilirler.
•
•
Ø Small • loop kablonun boyunun λ’ya
oranı 0.085 ve altı
• olan antenler
Ø Large • loop kablo boyunun
yaklaşık 1λ olduğu
• anten türü
24
SMALL LOOP ANTEN
•Small loop anten, dairesel döngüsü dalga boyunun
1/12 si( 0.085) yada daha alt seviyelere kadar olan
anten türüdür.
•Böyle kısa bir iletkende,akımı zamanın her anında
sabit olarak kabul edebiliriz.Bu dipol’den
oldukcafarklıdır çünkü dipol antende akım besleme
noktasında maksimum,antenin sonunda 0 dır.
•Small loop anten tek bir sargıdan yada çoklu
sargıdan oluşabilir.
25
S M A L L LO O P A N T E N
•Işıma deseni dipol antene çok benzer,aşağıdaki resim bize
döngünün olduğu düzeleme dik olan 2 boyutlu küresel ışıma
deseni olduğunu gösterir ve halkada yayılım yoktur.

26
S M A L L LO O P
A N TEN
•Halkanın merkezinden paralel geçen eksen boyunca
halkadan yayılım olmaz

27
S M A L L LO O P
A N TEN
•Halka yatay olarak yerleştirilirse yayılım
yatay yönde olur ve dikeyde yayılım gerçekleşmez
yada tam tersi.
28
S M A L L LO O P
A N TEN
•Giriş empedansının reel kısmı çok küçüktür,
yaklaşık 1 ohm civarında,iletkendeki kayıp
direncinin çoğu halkayı oluşturur.
•Etkili yayılım direnci 0.5 yada daha az
olabilir,çünkü yayılım direnci kayıp direncine
oranla daha azdır . small loop anten etkili bir
anten değildir ve bu yüzden iletim için
kullanılamaz .
•İyi bir verici anten olmasada iyi bir alıcı anten
olarak kullanılbilir özellikle LF ve VLF’de.
•Düşük frekanlarda dipole anteni kullamak büyüklük ve

pratiklik yüzünden çok kolay deiğildir.(LF de 1600-
16000 feet,VLF de 30000feet e kadar uzanabilir anten
boyu.)
•Small loopanten EM dalganın sadece manyetik alan
bileşenine duyarlıdır ve çevresel
29
gürültülerden çok
fazla etkilenmez
LARGE
LOOP
ANTEN
30
L A R G E LO O P
A N TEN
•Bir large loop anten yakaşık olarak bir dalga
boyunda uzunluktan meydana gelir.şekil
karesel,dairesel,üçgensel yada farklı
şekillerde olabilir.
•Çünkü artık halka oldukça büyük ve akım
sabit değildir,sonuç olarak bu antenin
davranışı küçük kardeşi gibi değildir.
•Akım ve dağılım deseni,şekildeki gibi,2 tane yarım

dalga antenin katlanması ve bağlanmasıyla elde
edilirmiş gibi düşünebiliriz.

31
L A R G E LO O P
A N TEN
•λ/2 lik 2 tane dipolün
2ye ayrılmasıyla
başlayalım,akıl dağılımı
ozaman pembe çizgide
belirtildiği gibi olur ve
akım uç noktalarda 0 dır.
•Her iki dipol de U

şeklini aldı fakat
davarnış şekli
değişmedi ve uç
noktalarda hala akım
0.
32
L A R G E LO O P
A N TEN
•Uçlar
birleştirildiğinde şekil
tamamlanmiş olur.
•Böylece uzunluğu 1λ
olan loop anten elde
etmiş olduk.
•Bu antenin yayılım
deseni şekildeki gibi
oluşur.
•Yatay yayılım deseni
XY
Ekseninde kırmızı ile
belirtilmiş oldu.
33
L A R G E LO O P
A N TEN
Amaca göre daha dikey yada yatay desenler elde etmek
mümkündür.
Polarizasyon merkez noktasıyla belirlenir.
Kaynak noktası yataydaysa yayılım yatay,dikeydeyse yayılım
dikey olur.
34
L A R G E LO O P
A N TEN
elediğimiz anten kareseldi fakat unutmamamız gereken
a ise yayılım deseni için antenin şeklinin bir önem teş
ediğidir.
neğin ; antenin şekli ne olursa olsun halka boyu 1λ olduğu

ce yayılım deseni nerdeyse aynı olucaktır.
an ise şekile bağlıdır.dairesel loop anten en çok kazanca

p olurken üçgensel loop anten en az kazanca sahiptir.

35
LO O P A N T E N
Ö R N E K LE R İ

36
• TEŞEKKÜRLER
•
• Ender KARAN

37
HORN
ANTENLER
Deniz BEKTAŞ
07014095

38
Horn Anten
• En temel mikrodalga antenlerinden

birisidir.. En basit anten tiplerinden biri
olan hornanten yapısı yanda
görülmektedir.
• Antenin dış yüzeylerinin duvarlarının
genişlemesi dalga kılavuzu ile serbest
uzay arasındaki uygunsuzluğun
azalmasını sağlar.
• Horn anten elektromagnetik enerjiyi her
yöne homojen olarak dağıtmaz.
Enerjinin büyük bölümü belirli bir yönde
yayılırken, diğer yönlere daha az enerji
yayılır.
• Yayılan gücün belirli bir yönde artma YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
miktarı (izotropik antene göre)
39 kazanç
olarak adlandırılır.
Tarihçe
• İlk olarak 19. Yüzyılda J. Chunder Bose tarafında 1897 yılında Londra
RoyalEnstitüsünde tanıtıldı. Tanıttığı antende 60 GHZ kullanılıyordu.
Guglielmo Marconi ilk kıtalararası wireless transmisyonunu başardığı
zaman hornantenlere olan ilgi azalmaya başladı. O zaman, uzun mesafe
transmisyonlarında daha alçak frekansların uygun olduğu ve horn
antenin bu bakımdan yetersiz kaldığı anlaşıldı. Bu ilgisizlik 2. Dünya
Savaşı’na kadar devam etti ta ki araştırmalar ve geliştirmeler
mikrodalga frekansları üzerinde tekrar yoğunlaşana kadar. 2. Dünya
Savaşı’ı sırasında mikrodalga teorisi araştırmacılar arasında popüler
hale geldi ve hakkında daha çok makale yazılmaya başlandı. Horn
anten üzerine yazılan ilk gerçek makale olan ‘Theory of the
Electromagnetic Horn’ W.L. Barrowve L.J. Chu tarafından 1939’da
yazıldı.
•

40
1951 yılında çekilmiş olan
Harold Ewen ve onun horn
anteni. Anten sadece
mükemmel bir dalga
toplayıcısı değil aynı zaman da
mükemmel bir yağmur
toplayıcısıydı. Her yağmurda
labaratuarı su basardı 

41
The Horn Antenna at
Bell Telephone
Laboratories in
Holmdel, New Jersey.
1959 yılında NASA’ nın
ECHO projesi için
tasarlandı

42
Kullanım Yerleri
• Horn antenler en temel mikrodalga antenlerindendir. Hem yerde hem de
uzayda mikrodalga haberleşmelerinde kullanılmaktadır. Bazı uygulama
alanları;
• Askeriyede
• Radar sistemlerinde özellikle düşman uçaklarını yakalamada
• Uçaklarda ve uzay araçlarında gövdeye montajlarının kolay olması
sebebiyle tercih edilirler
• Uzay araştırma projelerinde
• Sağlık alanında vücut taraması yaparken

43
Tercih Edilme Sebepleri
• Yüksek kazanç¸ ve düşük voltaj-duran-dalga oranı (VSWR:
voltage standing wave ratio) verdiklerinden dolayı
• Basit geometri
• Kolay monte edilebilirlik
•

44
Yönlendiricilik
Karakteristikleri
• Bir antenin yönlendiricilik karakteristikleri, her bir doğrultudaki güç
yoğunluklarının grafik olarak çizilmesi ile görsellestirilebilir. Bu
grafikler uzak alan radyasyon paterni olarak bilinirler. Antenlerin yakın
alan ısıma ifadeleri oldukça komplekstirler ve pratikte genellikle
kullanılmazlar. Antenler için uzak alan kosulu λ serbest uzay
dalgaboyu, D en büyük anten boyutu olmak üzere asağıdaki esitlikle
verilebilir;
• r ≥ 2D² /λ
• Bir horn antenin yönlendiricilik özelliklerini gösteren radyasyon paterni
aşağıdaki gibidir

45
Horn Anten Çeşitleri
• E Plane sectoral horn

• H Plane sectoral horn
• Piramit Horn
• Konik Horn
•

46
E-Plane Sectoral Horn
E- and H-Plane Patterns of
the E-Plane Sectoral Horn
E-plane
H-plane
00
30 0 30 0
Relative power (dB down)

10
20
60 0 60 0
30
30 20 10
90 0 90 0
120 0 120 0
150 0 150 0
47 180 0
H-Plane Sectoral Horn
the H-Plane Sectoral Horn
E-plane
H-plane
00
300 300

10
20
600 600
30
30 20 10
900 900
1200 1200
48
Piramit Horn
E-plane
H-plane
00
30 0 300

10
20
60 0 60 0
30
30 20 10
90 0 90 0
1200 1200
1500 1500
49
1800
Konik Horn
E-plane
H-plane
00
300 300

10
20
600 600
30
30 20 10
900 900
1200 1200
50
TEŞEKKÜRLER
51
•
•
HELİSEL
ANTENLER
•
MERVE GÜLLE YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

• 52
53
•
• Helisel (Helix) antenler;

toprak bir tabandan
koaksiyelkablo ile beslenen
düz bir telin düzgün bir silindir
üzerine sarılarak helis tel
haline getirilmiş geometriye
sahiptirler. Bu üç boyutlu
geometri düzgün bir doğru, bir
daire ve bir silindirden
oluşmaktadır .
54
55
• Günümüzde mobil iletişime olan
talep giderek artış göstermiştir. Bu
talebe karşın GSM operatörleri de
kapasitelerini artırmak durumunda
kalmışlardır. Bunu sağlamanın
yollarından biri de birden fazla
frekans bandı kullanmaktır. Bu 2
farklı frekans bandını cep
telefonunun algılaması için iki farklı
anten kullanmak pek zekice değildir.
Bunun yerine kullanılacak anten türü
ise helisel antendir.
• 90’lı yıllardan YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
hatırlayacağımız cep telefonlarında

57
• GPS uygulamaları helisel antenin
güncel kullanım alanından biridir. GPS
sivil uygulamalarında kullanılacak
alıcı antenlerde aranan özelliklerden
biri düşük açılarda yataya yaklaştıkça
uyduları izleme işleminin
devamlılığının sürdürülebilmesidir. Bu
özelliği sağlaması açısından tasarım
için seçilen anten yapısı helis
antendir. Helis antenden beklenen
diğer özellikler ise belirli bir merkez
frekansını sağlaması ve sağ el YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
dairesel polarizasyona sahip

58
• Helisel antenleri 2 modda inceleriz:
• 1) Normal Mod : Helisel antenin
normal modda çalışabilmesi için D<< λ
ve L<< λ koşulları sağlandığında çok
sarımlı anten tek bir sarımlı anten olan
“Hertz Loop” olarak kabul edilir.
• Normal moddaki helisel antenin ışıma
paterni dairesel polarizasyon özelliğine
sahiptir.
•
• 59
> Normal moddaki ışıma
ka ra kte ristikle rin i id e a l d ip o l ve H e rtz
Lo o p ’ u n ko m b in a syo n la rı o la ra k
d ü ş ü n m e k m ü m kü n d ü r. B u ra d a E L u za k
alandaki Hertz Loop’un elektrik alanı, ED
ise uzak alandaki ideal dipolün elektrik
alanıdır.

60
> Polarizasyon formülünü de aşağıdaki
•
gibi verebiliriz;
•
> Özel Durumlar:

S=0 olması durumu küçük halka
anten özelliği gösterir, yatay
polarizasyona sahiptir.
C=0 olması durumu ideal dipol
anten özelliği gösterir, düşey
polarizasyona sahiptir. YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
61
2) Eksenel Mod : 15 dB’e kadar
•
kazancın gerektiği durumlarda

eksenel modlu helisel antenler
kullanılır. Eksenel modlu helis antenin
azimut ve elevasyon diyagramları
aynı, normal modlu helis antenin ise
farklıdır. Eksenel modlu helis anten
için ışımanın en fazla olduğu yer helis
ekseninin uzantısı doğrultusundadır.
62
• Eksenel moddaki helisel antenin
oldukça küçük olan kesiti, onun
uydu haberleşmesinde kullanılan
UHF bandındaki yaygınlığını
artırmaktadır. Eksenel modun en iyi
çalışma şartı : 3λ/4 ≤ C ≤ 4λ/3
ve
• Band genişliği oranı : Br = fu/fL = C/λu
/C /λL = 1.78
K = N o rm a liza syo n
• K aGüç
tsa yısıIşıma Paterni :
N = Tu r sa yısı

63
• > Her bir dalga boyunca oluşan
zayıflama katsayısını da şu formülden
elde ederiz :
•
• >Bir helis anten boyunca oluşan

yayılma katsayısının formülü ise :
•

64
• > Bir herlis anten boyunca ilerleyen
akımın hızını bulmak için gerekli
formül :
•
V : Faz Hızı
C : Işık Hızı
P : Hız Faktörü
P < 1 için “Yavaş Dalga”

denir.

65
•
> Bulduğumuz ifadelere dayanarak

•
tekrar elde edilen patern formülümüz

ise :
•

66
• > 3λ/4 ≤ C ≤ 4λ/3 , ,,
N>3 koşullarında elde edilen anten
parametreleri şöyledir ;m G ü ç H u zm e G e n iş liğ i
H P : Ya rı
A çısı
•
RA : G iriş D ire n ci
G : Anten Kazancı
[AR] : Eksenel Oran

67
> Helis antenin çeşitli frekanslarda
•
konuşma ve bekleme modlarında

dBd cinsinden kazançları şöyledir :
•
68
•
•
SPİRAL
• ANTENLER
•
MERVE GÜLLE

71
•
• Spiral antenler;
• Gezgin haberleşme sistemlerinde
• Erken uyarı sistemlerinde
• Yer altı görüntüleme radarlarında
• Yön bulma sistemlerine kadar bir çok
alanda kullanılmaktadır.
• Neredeyse frekanstan bağımsızdır.
• Dairesel polarizasyonludur .
• Düzlemsel olduğu kadar konik yapıda da
tasarlanabilir.
•

72
• Spiral antenin frekansı yükseldikçe
aktif ışıma bölgesi en dıştan en içe
doğru kaymaktadır.
• Üst kesim frekansı ise besleme
bölgesindeki sarım tarafından
belirlenir.
• Spiral antenlerin giriş empedansı
140-200Ω arasında değişir.
• Geniş bantlı spiral antenler dengeli
sistemlerdir, ancak çoğu kez
dengesi 50 Ω-koaksiyel kablolar
üzerinden beslendiklerinden balun YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
sistemlerine gerek duyulur.

73
• Spiral antenlerin 2 farklı türü
mevcuttur :
• 1 ) Arşimet Spiral Antenler
• 2 ) Konik Logaritmik Spiral Antenler
• 1) Arşimet Spiral Antenler :

• Elektromanyetik ışıma, antenin
çapının dalga boyunun yarısına
(λ/2) eşit olduğu yerde
maksimumdur.
• Sarım sayısı, spiral kol sayısı, sarım YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
genişliği gibi parametrelere bağlı

74
• En dıştaki halka alt frekansı; en içteki
halkada üst frekansı belirler.
•

75
– Nümerik çözümün kolaylığı için anteni
iç içe girmiş halkalar olarak
düşünürüz.
– Her bir halka dualite ilkesine göre bir
manyetik dipole karşı gelir.
•

76
77
• 1 GHz ‘deki 3 boyutlu ışıma paterni :

78
•2 ) Konik Logaritmik Spiral
Antenler :
• Sarım sayısı(N)
• Sarımlar arasındaki boşluk(s)
• Antenin boyu(L)
• Spiral kol sayısı
• Üst çap(d)
• Alt çap(D)
•Parametrelerine bağlı olarak
•performansları
•değiştirilebilmektedir.
•
79
Tur sayısının artmasının
•
kazanca etkisi :
•
•N=3
•D=15c
m
•d=3cm
•L=30c

80
• N=5
• D=15cm
• d=3cm
• L=30cm

81
Alt çapın artmasının anten kazancına
•
etkisi :
•
• N=5
• D=20c
m
• d=3
• L=30cm
•
•
•
•

82
Üst çapın azalmasının anten
•
kazancına etkisi :
• N=5
• D=20
• d=2cm
• L=30c
m
83 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

• N=5
• D=20c
m
• d=1c
m
• L=30

84
•
TEŞEKKÜRLER…

85
Log-Periyodik
Antenler
A . Hüseyin ATALIK

86
Antenler , uyduların en önemli bileşenlerindendir . Uydular
üzerindeki fiziksel alanın ve hareket kabiliyetinin
sınırlı olması nedeniyle , kullanılacak olan frekans
bandının sabit parçalardan oluşan tek bir antenle
kapsanması arzu edilir . Bu amaçla , geniş bantta ışınım
yapabilen antenlerin tasarımı gereklidir . Log - periyodik
antenler , geometrik yapılarından dolayı geniş bant
özelliği gösterebilen antenlerdendir . Bu antenlerin
ışınım özellikleri tasarım aşamasında karar verilen
geometrik parametrelere göre belli bir frekans bandında
yaklaşık olarak sabit tutulabilir . Ayrıca bunların uygun
dizgeler haline getirilmesiyle is - tenilen yönlerde
frekanstan bağımsız yayın yapabilen veya yayın alabilen
sis - temler kurulabilir . Bu sistemler uydu yer
istasyonları içinde son derece uygundur .
350-2500 MHz log-periyodik trapezoidal

anten YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
87
Şekil - 1 : Log - periyodik anten tasarımı , yukarıdan ve üç boyutlu görünü

88
Bir log - periyodik anten büyüklük ve merkez noktasına
uzaklığı bakımından logaritmik olarak tekrar eden
elemanların oluşturduğu bir geometriye sahiptir . Teorik
olarak elemanların hem dışa hem de merkez noktasına
doğru sonsuza kadar devam etmesi gerektiği halde ,
pratikte anteni oluşturan eleman dizisi her iki
taraftan da , gerekli bant genişliği göz önünde
bulundurularak kesilir . Antenin doğru olarak çalıştığı
frekans aralığı yüksek akımların bulunduğu aktif alanın
anten üzerindeki pozisyonuyla ilgilidir . Genel olarak bu
pozisyon dalga boyunun dörtte biri kadar uzun
elemanların bulunduğu yere denk gelir ve yüksek
frekanslardan düşük frekanslara gidildikçe aktif alan
merkez noktasın - dan antenin dışına doğru kayar . Sonuç
olarak , belirli bir aralıkta frekanslara uygun uzunlukta
elemanlar bulunabilir ve aktif alan antenin içine
düştüğü için antenin doğru bir şekilde çalışması
beklenebilir .

89
Log - periyodik antenlerin önemli bir özelliği , geniş
bantlar içerisinde yaklaşık olarak frekansa bağlı
olmayan özellikler gösterebilmeleridir . Bu kabiliyetin
kaynağı yukarıda anlatılan periyodik geometridir . Bu
yapı sayesinde aktif alanın anten üzerindeki yayılımı
logaritmik olarak artan frekanslarda benzerdir ve aktif
alanın frekansa bağlı hareketi , aktif alanın durağan
olması ve antenin ölçeklenmesiyle eşdeğerdir . Bu durumda
logaritmik olarak katlanan frekanslarda antenin aynı
şekilde çalışması beklenir . Eğer komşu elemanların
arasındaki büyüklük katsayısı 1 ’ e yeterince yakın
yapılırsa , yani geometride yumuşak bir geçiş düzeni
kurulursa , arada kalan frekanslarda da antenin işlevsel
özelliklerindeki değişim çok değildir . Çünkü anten
periyodik olarak aynı özellikleri göstermeye
zorlanmıştır ve periyodun kısa tutulması sabit
değerlerden fazla uzaklaşılmamasını sağlar .

90
Önceki sayfalarda bir log - periyodik anten tasarımı
görmüştük . Bu tasarımda geometrik katsayı 0 . 95 olarak
alınmış , her kolda 38 adet olmak üzere toplam 76 eleman
kullanılmıştır . Ayrıca elemanların kalınlıkları
boylarına göre çok küçük yapılmıştır . Bu tasarımdan da
anlaşılabileceği gibi , iki tane açısal parametre vardır
ki , bunların belirlenmesi antene uygulanacak işleme
bağlı - dır . Bunlardan antenin genişlemesini belirleyen α
açısı 30 ° olarak seçilmiş , böylece ne çok düşük tutulup
elemanların yeterli hızla büyümesi engellenmiş , ne de
çok yüksek tutulup ileri aşamalardaki anten dizgesi
tasarımları için sorun çıkartılmıştır . İki kol
arasındaki açı olan ϕ ise uzak - alan ışınım grafikleri
dikkate alınarak 45 ° olarak belirlenmiştir . Tasarımın
300 - 800 MHz aralığındaki üç boyutlu uzak - alan ışınım
grafikleri Şekil 2 ’ de verilmiştir . Bu frekansların
seçilmesinin nedeni antenin tek kolunun 1 m olarak
tasarlanmasıdır . Farklı frekanslarda çalışan bir anten
gerektiğinde bu tasarım uygun oranda ölçek - lenerek
kullanılabilinir . Grafiklerin hepsi için dB ölçeği
kullanılmış , maksimum ışınım 40 dB olacak şekilde
normalize edilmiştir . Koordinat sisteminden
anlaşılabileceği gibi maksimum ışınım z
yönündedir . Şekillere bakıldığında ışınımın E LEKTRİK – neredeyse
E LEK TRO NİK FA KÜL TES İ
frekanstan bağımsız olduğu 91 görülebilir .
300 MHz 350 MHz 400 MHz 450
MHz
500 MHz 550 MHz 600 MHz 650 MHz
700 MHz 750 MHz 800 MHz
Şekil - 2 : Üç boyutlu uzak

92
alan ışınım grafikleri
Şekil - 3 : Directivity
Tanımlanan antenin directivity değerleri , frekansa

bağlı olarak Şekil 3 ’ te gösterilmiştir . Görüldüğü gibi ,
antenin directivity değerleri , 300 - 800 MHz frekans
aralığında çok az değişmektedir ; 10 - 11 civarında hemen
hemen sabit değerler almaktadır .

93
Log - Periyodik Anten Dizgesi
Antenleri kullanarak dizgelerin tasarlanması , kullanılan
antenlerin iyi özelliklerini geliştirmek ve
genelleştirmek açısından sıkça yapılan bir uygulamadır .
Örneğin , daha önce tasarlanan log - periyodik antenden
birkaç tanesini dairesel olarak birleştirebiliriz . Bu
şekilde oluşacak olan yeni tasarım log - periyodik antenin
frekanstan bağımsızlık özelliğini taşıyacaktır . Ayrıca
tasarımı oluşturan antenlerin istenildiği zaman açılıp
kapatılabilecek veya değişik güçlerde kaynaklara
bağlanabilecek olması , ışınımın yönünü kontrol etmeyi
mümkün kılacaktır . Özellikle maksimum ışınım yönünün
seçilebilir olması sabit bir anten dizgesi için büyük bir
avantaj olacaktır . Teorik olarak bir dizgenin uzak - alan
ışınımı , dizgeyi oluşturan antenlerin uzak - alan
ışınımından kolayca hesaplanabilir . Genel olarak yeni
ışınım , eski ışınımın dizge faktörü denilen ve yöne bağlı
olan bir fonksiyonla çarpımıdır . Dairesel bir dizge için
dizge faktörü ise aşağıdaki formülden hesaplanabilir :

94
B u formülde 1 ’ den N ’ e
kadar olan dizge
elemanları I büyük -
lüğüne ve α n fazına
sahip kay - naklarla
beslenmektedir ve n .
eleman x eksenine göre
Φ açısı
yapmakmaktadır . Ayrıca
x-y düzlemindeki
dairesel dizgenin
yarıçapı a ve
formüldeki k faz
sabitidir .
Öte yandan , dizge
faktörünü kullanarak
yapılan hesaplama- lar ,
dizge iç indeki
Şekil 4 . Dairesel dizge . antenlerin kendi
aralarındaki
etkileşimini yok
sayar . Halbuki bu
antenler birbirleriyle
etkileşirler ve diz -
genin gerçek ışınımı
buE L E K T R O N İ K V E HABERLEŞ
etkile - şimleri
ME MÜH END İSL İĞİ BÖ LÜM Ü
95
içerdiğinden analitik
Antenlerin birbirlerine olan
uzaklığı sabit tutulmuş ,
böylece dairesel bir simetri
elde edilmiştir .
Eğer tüm antenleri kapatırsak
ve sadece x yönündeki anteni
çalıştırırsak maksimum
ışınımın – x yönünde olmasını
bekleriz . Bu durum diğer
antenler için de geçerli olup
çalışan antene bağlı olarak
beş farklı tek
5 ’ li dizgedeki yöne bir antenin ışınım
yöneltilebilir
çalışması yerine . , beş antende
aynı anda , ama farklı
kaynaklarla beslenerek
çalıştırılabilir . Bu şekilde ,
Şekil - 5 : 5 log - periyodik antenden tek antenin çalıştırıldığı
oluşan durum - dan daha iyi sonuçlar
anten dizgesinin yukarıdan elde edilebilir . Ancak , anten
görünümü . besleme optimize parametrelerinin
sonuçları elde edebilecek şekilde edilmeleri
rastgele seçilmemeleri
gerekir . Optimizasyon sürecinin her aşamasında , beşli , anten tam
dizgesinin EM çözümünün sayısal tersine olarak
, en iyi yapılması ge -
rekmektedir . Bu çeşit sayısal elektromanyetik çözümlerin
zaman ve bilgisayar kay - nakları açısından pahalı olması
nedeniyle , en iyiye en kısa yoldan ulaşabilen hızlı ve
verimli çalışan bir optimizasyon algoritmasına gereksinim
vardır . 96
Directivity = 4 . 37 Directivity = 6 . 71
Sadece x yönündeki anten çalışırken ( b ) Beş anten de aynı anda

çalıştırılmış ve her birinin
kaynak değeri (– x yönünde
daha yönlenmiş bir ışınım
elde edilebile - cek şekilde )
optimize edilmiştir .

97
Log - periyodik antenlerin dairesel olarak dizilmesiyle elde
edilen dizgelerin teorik olarak frekanstan bağımsız
çalışmaları gerektiği halde , antenlerin birbirleriyle
etkileşmesinden dolayı , frekansa bağımlı ışınımlar da
gösterebildikleri bilinmektedir . Bu etkileşimin
matematiksel çözümlemesi olmadığından , log - periyodik anten
dizge tasarımlarının devamlı olarak test edilmeleri
gerekmektedir . Çok antenli dizgelerin test edilmesinde ,
genetik algoritmalar gibi verimli metotların kullanılması
zorunlu hale gelmiştir . Bu sayede tasarımların niteliği
hakkında hızlı ve güvenilir bilgiler elde edilebilir ve
çalışmalar hızlandırılabilir .
CB üzerinde bir Log - periyodikÇift

anten
Polarizasyonlu Log - Periyodik Anten
98
Mikroşerit
Antenler

99
Son yıllarda mikroşerit antenlerin uzay araçları ,
uçaklar , radarlar uydu haberleş - mesi , güdümlü mermi gibi
birçok askeri alanda kolaylıkla kullanılabilir yapısı ve
baskı devre teknoloji ile üretilmesi gibi kolay üretim
tekniği ile mikrodalga an - tenleri içinde başlı başına bir
En
konubasit biçimde
biçimine bir mikroşerit
gelmiştir . anten yapısı bir toprak
düzlemi üzerinde aynı ta - ban alanına sahip bir yalıtkan
ve onun üzerinde bulunan ışıma alanından ( iletken ) meydana
gelir .
Mikroşerit antenin performansının yüksek olabilmesi için
yalıtkana ilişkin dielek -
trik sabitinin 10 ’ dan küçük olması istenir . Işıma alanı
ideal iletken olup , bakır veya altından yapılmıştır ve
genellikle çözümlemeyi kolaylaştıracak , performans bek -
lentilerine cevap verebilecek malzemeler seçilir .

100
MİKROŞERİT ANTENLERİN AVANTAJLARI
Yaklaşık olarak 100 MHz'den 50 GHz'e kadar geniş bir
frekans aralığında kullanı - lan mikroşerit antenlerin
bilinen mikrodalga antenlerine göre üstünlükleri ;
a ) Hafifliği , küçük hacimli olması .
b ) Düşük üretim maliyeti .
c ) Düzlemsel biçimliliği nedeniyle kullanışlı olması ,
d ) Çok ince biçimli yapılabildiği için uzay araçlarının
aerodinamik yapısına uyumu
e ) Bu tip antenler güdümlü mermiler , roketler ve uydular
üzerine önemli değişik - liklere neden olmaksızın
yerleştirilebilirler .
f ) Düşük saçılma ara kesitine ( scattering cross section )
sahiptirler .
g ) Besleme konumundaki ufak değişikliklerle doğrusal ve
dairesel kutuplanmış ışıma yapabilirler .
h ) İkili frekans antenlerinin kolaylıkla yapılabilir
olması
i ) Osilatör , yükselteç , değişken zayıflatıcılar , anahtarlar ,
modülatörler , karıştırıcılar , faz değiştiricileri v . s . gibi
araçları mikroşerit antenlere ilave edilerek , bileşik sis -
temler geliştirilebilir .
j ) Besleyici hatları ve uyumlandırma devreleri , antenle
birlikte aynı zamanda üretilebilir biçimdedir . – E LEK TRO NİK FA KÜL TES İ
E LEKTRİK
101
MİKROŞERİT ANTENLERİN DEZAVANTAJLARI
Mikroşerit antenlerin üstünlüklerinin yanı sıra bazı
dezavantajları da vardır .
a ) Dar bant genişliği .

b ) Çeşitli kayıplar sonucu ; düşük kazançlı olmaları .
c ) Mikroşerit antenlerin çoğu yarı düzlem içinde ışırlar .
d ) 20 dB olan en üst kazancın elde edilmesinde pratik
güçlükler olması .
e ) Düşük ışıma performansı .
f ) Besleyici ve ışıma elemanı arasındaki zayıf yalıtım .
g ) Yüzey dalgaları uyarımının mümkün olabilmesi ,
h ) Düşük güç kapasitesi olması .
Yukarıda belirtilen dezavantajlardan bazıları tasarım ve
üretimde en düşük düze - ye indirilebilirler .

102
MİKROŞERİT ANTENLERDE IŞIMA
Mikroşerit antenlerden ışıma mikroşerit anten
iletkeninin kenarları ve toprak düzlemi arasındaki kenar
alanlardan oluşur . Bu yayılma şekilde görülen dik - dörtgen
biçimli ve dalga boyundan çok küçük boyutlu mikroşerit
alanına sahip bir anten üzerinde kolayca anlaşılabilir .
Elektrik alanın genişlik ve kalınlık boyunca değişmediği
kabul edilerek elektrik alan dağılımı şekildeki gibi
çizilebilir . Işıma en çok üstteki parçanın açık devre
edilmiş kenarlarındaki kenar alanlarından oluşur .
Uçlardaki bu alanlar toprak düzlemine göre dik ve teğet
olarak iki bileşene ayrılabilir . Dik bileşenler , üstteki
iletkenle aynı fazda değildirler , bu nedenle uzak alanda
birbirlerini yok ederler . Teğet bileşenler ise aynı
fazdadırlar ve uzak alanda en yüksek ışıma alan değerini
( anten yüzeyine dik ) verecek biçimde toplanırlar . Böylece
anteni X / 2 uzaklığında yerleştirilmiş , eş fazda uyarılmış
ve toprak düzleminin üst kısmına ışıma yapan iki yarık
olarak gösterebiliriz

103
MİKROŞERİT ANTEN TİPLERİ
Mikroşerit antenlere ilişkin fiziksel parametreler
bilinen mikrodalga antenlerine oranla daha çoktur .
Herhangi bir geometri ve boyutlara sahip
olabilirler . Bunun - la beraber mikroşerit antenler üç
grupta toplanabilirler
a ) Mikroşerit :
Parçalı Antenler
Bu tip antenlerde dielektrik plakanın bir yanı toprak
düzlemi ile kaplanmış , diğer yanında ise herhangi bir
geometriye sahip , düzlemsel ince bir iletken parça bu -
lunmaktadır .
b) Mikroşerit Yürüyen Dalga Antenleri
Bu tip mikroşerit antenleri , zincir biçimli iletkenler
veya TE modu taşıyan bilinen uzun bir TEM hattında açık
uç uyumlu bir direnç ile sonlandırılmıştır . Anten yapı -
sındaki değişiklikle ana huzmenin yatay veya düşey konum
arasında herhangi bir yönde oluşması sağlanabilir .
c ) Mikroşerit Yarıklı Antenler
Mikroşerit yarık antenleri toprak düzleminde herhangi bir
biçimde olan ve bir mik - roşerit hat ile beslenen bir
yarıktan meydana gelir .

104
MİKROŞERİT ANTEN BESLEME ÇEŞİTLERİ
Mikroşerit veya eşeksenli hatlarla besleme olarak iki
şekilde beslenir . Besleyici hattı ve anten arasına ,
antenin giriş empedansının hat empedansından farklı ol -
ması nedeniyle bir uyumlandırıcı konması gerekir .
a ) Mikroşerit Besleme
Bu tip besleme merkez besleme ve merkez dışı besleme
olmak üzere ikiye ayrılır . Besleyici konumu uyarılan
moduda belirler . Anten empedansı ve besleyici hat em -
pedansı arasında uyumlandırma yapmak için araya
uyumlandırıcı dönüştürücü konulabildiği gibi , antende
yalnızca ana mod yayımlanmakta ise besleyici hattı bir
köşeye kaydırılarak da iyi bir uyumlama elde edilebilir .

105
b ) Koaksiyel Kablo Besleme
Koaksiyelkablo ( eş eksenli ) beslemede , eş eksenli

bağlayıcı toprak düzleminin altında bulunur ve eşeksen
iletken anten üzerindeki iletken parçaya bağlanmış - tır .
Eşeksenli ile beslenmiş mikroşerit antenlerde eğer
eşeksenli bağlayıcı üst iletkenin
kenarında ve simetriyi bozmuyorsa merkez beslemeli , eğer
üst iletkenin kenarın - da ve simetriyi bozuyorsa merkez
dışı beslemeli , eğer üst iletkenin iç kısmında ise değişik
beslemeli olarak tanımlanırlar .

106
2 . 4 GHz Patch ( Yama ) Anten Yapımı

107
PCB üzerinde mikroşerit anten Patch Anten Dizisi
ş eksenli beslenmiş mikroşerit anten

108
TEŞEKKÜRLER
109

Mikrodalga Antenler

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mikrodalga Antenler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

YILDIZ TEKNİK Ü NİVERSİTESİ

ELEKTRİK – ELEKTRONİK FAKÜ LTESİ

Dersi Veren Ö ğretim Ü yesi : Yrd.Doç .Dr. N.Ö zlem Ü NVERDİ

Parabolik anten radyo,televizyon,daha

Ødoğrudan uydu yayının avantajı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Øradar sistemlerinde de kullanma

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Øradar sistemlerinde de kullanma

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

ØZaman içinde gelişmelere tanık

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

•Ga: anten kazancı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Focal Plane Antenna

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

•Düşük frekanlarda dipole anteni kullamak büyüklük ve

•Akım ve dağılım deseni,şekildeki gibi,2 tane yarım

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

•Her iki dipol de U

neğin ; antenin şekli ne olursa olsun halka boyu 1λ olduğu

an ise şekile bağlıdır.dairesel loop anten en çok kazanca

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

• En temel mikrodalga antenlerinden

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

• E Plane sectoral horn

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Relative power (dB down)

Relative power (dB down)

Relative power (dB down)

Relative power (dB down)

MERVE GÜLLE YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

• Helisel (Helix) antenler;

hatırlayacağımız cep telefonlarında

dairesel polarizasyona sahip

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

> Özel Durumlar:

kazancın gerektiği durumlarda

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

• >Bir helis anten boyunca oluşan

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

P < 1 için “Yavaş Dalga”

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

> Bulduğumuz ifadelere dayanarak

tekrar elde edilen patern formülümüz

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

[AR] : Eksenel Oran

konuşma ve bekleme modlarında

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

sistemlerine gerek duyulur.