You are on page 1of 17

 Homojenizasyon (Parçalanma) ve

Yöntemleri
Çalışılacak molekül grubunu (nükleik
asit ya da protein) içeren doku veya
hücrelerin çeper ve zar yapıları
parçalanıp yok edilmesine
homojenizasyon denir. Cam
homojenizatör kabında pistonun
düzenli dönüşü ya da vuruşu ile
sağlanan mekanik güçle, hücreler
piston ve cam çeper arasında
sıkıştırılır  hücre zarı parçalanır,
hücre içeriği tampona geçer, elde
edilen süspansiyon, bütünlüğü
bozulmamış birçok organeli içerir ki
bu da HOMOJENAT olarak
adlandırılır.
Hücreleri parçalayarak fraksiyonlara ayırma
yöntemleri, temelde hücre sınırlarının çeşitli fiziksel
ya da kimyasal tekniklerle yok edilmesini kapsar.
Geliştirilen çeşitli teknikler sayesinde bir dokudaki
farklı hücre tiplerini birbirinden ayırmak mümkün
olduğu gibi dikkatli bir çalışma ile organeller de
oldukça sağlam bir şekilde elde edilebilirler.
Homojenizasyon(parçalanma) yöntemleri genel
olarak 2 kısma ayrılmaktadırlar;

A)Fiziksel işlemler B)Kimyasal işlemler


•Mekanik işlemler •Çözücülerin kullanılması
•Ultrasonikasyon •Enzimlerin kullanılması
•Ozmotik şok
•Dondurma-çözme
A)Fiziksel Yöntemler

1)Mekanik Yöntemler : Bu tip tekniklerin en basit ve


ilkel olanı materyali bir havan içinde kum ile
öğütlemektir. Ezme sırasında alumina, kum ya da
cam tozu katılacak olursa parçalama etkinliği artar.
Ezerek parçalamada daha gelişmiş şekilde doku
veya hücrelerin (liquid N ) sıvı azotta (-196 °C) ya
2

da -20 --- -70°C’da dondurulan soğuk havanlarda


yapılır. Donmuş hale gelen dokular toz hale gelene
kadar kolaylıkla parçalanabilmektedir fakat
dokularda çözünme olmadan kısa sürede
bitirilmelidir.

HAVAN
 Günümüzde mekanik olarak
parçalama da farklı tipte amaca
uygun homojenizatör adı verilen
aletler kullanılmaktadır.
KARIŞTIRICILI
HOMOJENİZATÖR
(“Waring Blender”)
MİLLİ
HOMOJENİZATÖR
(“ultra turrax)
BASINÇ
HÜCRESİ
BALİSTİK
HOMOJENİZATÖR
PİSTONLU
HOMOJENİZATÖR
 2)Ultrasonikasyon :
Hücre süspansiyonuna daldırılan
sonikatör, titreşim yaparak ve
yüksek ses dalgalarıyla hücre
bütünlüğünü bozar. Bu amaçla
kullanılan aletler (ultrasonikatör)
elektrik enerjisini kesikli
karakterde mekanik enerjiye
çevirerek, titanyumdan yapılmış
bir sonda yardımıyla ultrases
dalgalarını solüsyon içindeki
materyale iletir. Bu tür parçalama
işlemleri sırasında açığa çıkan ısıyı
yok etmek için uygun
soğutmaların yapılması
gerekmektedir.
Sonikatör
 3)Ozmotik Şok: Hücre duvarı (çeperi)
bulunmayan ya da yok edilmiş hücreler için
uygun olan ve hücrelerin yüksek ozmotik
basınçlı bir çözeltiden, hipotonik bir ortama
geçirilmesi durumunda, suyun hücrelerin içine
girmesi ile zarlarda patlamaya yol açması
durumunda meydana gelen
homojenizasyondur.
4)Dondurma – Çözdürme: Hücrelerin çok
düşük sıcaklık derecelerinde (örneğin,
-20°C ) tutulup sonra yeniden ısıtılarak
çözündürülmesi ve bu işlemin birkaç kez
tekrarlanması parçalanmaya yol açar.

Soğuk-Sıcak-Soğuk-Sıcak
 B)Kimyasal Yöntemler
 1)Çözücülerin Kullanılması: Hücre zarında bulunan
bileşiklerin çözündüğü uygun bir solvent (çözücü)
yardımıyla zar yapısının eritilmesidir. Bu amaçla
kullanılan organik çözücüler (örneğin, etil asetat,
toluen vb.) zardaki lipitleri, deterjanlar (SDS) ise uygun
şartlarda protein ve lipoprotein ile etkileşime girer ve
uzaklaştırır.
 2)Enzimlerin Kullanılması: Bu amaçla kullanılan litik
enzimler özellikle mikroorganizmalar için uygundur.
Gram (+) ‘lerde bakteri duvarının yıkılması için lizozim
enzimi kullanılırken Gram(-) ‘lerde ise EDTA(kimyasal)
uygulamasına tabi tutulması gerekmektedir.
 Kimyasal parçalama yöntemleri ısı, yüksek basınç,
gürültü gibi olumsuz faktörlerin ortaya çıkmaması gibi
nedenlerle fiziksel yöntemlere göre üstünlükler taşır
Çeşitli materyallere uygulanabilecek bazı
parçalama yöntemleri
Teknik Materyal tipi
Nazik
Ozmotik şok Eritrositler
Enzim uygulaması Bakteriler, mayalar
Deterjan uygulaması Doku kültürü hücreleri
Havan veya pistonlu
homojenizatör Karaciğer vb. yumuşak dokular
Diğer aletlerle parçalama Kas vb. Dokular

Orta şiddette
Milli homojenizatörle par. Hayvansal ve bitkisel dokular
Kum, alumina vb. ile ezme Bitkisel dokular, bakteriler

Sert
Fransız basınç hücresi Bitkisel dokular, bakteriler
Ultrasonikasyon Hücre süspansiyonları
Balistik parçalama Hücre süspansiyonları
 Kaynaklar
 *Moleküler Biyolojide Kullanılan Yöntemler,
Prof. Dr. Güler Temizkan ve Doç.Dr.Nazlı Arda,
2004, Nobel Tıp Kitabevi.
 *Proteinlerin Saflaştırılması, Prof. Dr. Kader
Köse, Tıp Fakültesi Ders Notları
 *Ayırma ve Saflaştırma İşlemleri, Prof.Dr.
D.LaleZor, Açık Öğretim Fakültesi
Ders Notları
 *Laboratuvarda Uygulanan Temel İşlemler,
Açık Öğretim Fakültesi Ders Notları

You might also like