You are on page 1of 20

H συνάρτηση

 
y=a
y = x2 Παραβολή

Tο γράφημα είναι συμμετρικό γύρω από


τον άξονα y. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή y στο,
πχ. x = 3, είναι ίδια με την τιμή y στο
x = -3.
Ο άξονας y ονομάζεται άξονας συμμετρίας
της παραβολής.
Η ελάχιστη τιμή του y συμβαίνει στην αρχή
των αξόνων επειδή για x=0 έχουμε y=0.
Αυτό το σημείο ονομάζεται κορυφή της
παραβολής. Επίσης αντιπροσωπεύει την
ελάχιστη τιμή της συνάρτησης, δεδομένου
ότι οι τιμές y στη δεξιά και αριστερή
πλευρά του σημείου αυτού είναι
μεγαλύτερες από την τιμή y στην αρχή.
Οι «βραχίονεσ» της παραβολής συνεχίζουν
επ 'αόριστον, γίνονται όλο και πιο απότομα
όσο πιο ψηλά πηγαίνουν.
Με ανάκλαση παρατηρούμε ότι:
Στην περίπτωση της y= η
συνάρτηση παρουσιάζει
ελάχιστο, ενώ στην περίπτωση
της y=- παρουσιάζει μέγιστο
Η y=- προκύπτει με ανάκλαση της
y=
(a, a2) γίνεται (a, −a2)

Υπενθύμιση: «Ανάκλαση» σημαίνει απλά


αντιστροφή σε σταθερό άξονα συμμετρίας, χωρίς
αλλαγή μεγέθους, απλά αλλάζει η θέση και ο
προσανατολισμός του σχήματος. Για την ανάκλαση
ενός σχήματος:
Κάθε σημείο του σχήματος πρέπει να κινηθεί:
• στην αντίθετη ευθύγραμμη κατεύθυνση από τον
άξονα
• στην ίδια απόσταση από τον άξονα.
Κατακόρυφη μεταφορά
Όταν μεταφέρουμε την παραβολή
κατακόρυφα προς τα πάνω ή προς τα κάτω,
αυξάνεται ή μειώνεται η τιμή γ του κάθε
σημείου στη βασική παραβολή. Έτσι, για
παράδειγμα, η μεταφορά της παραβολής
προς τα πάνω κατά 9 μονάδες, μετατοπίζει
το γενικό σημείο (a, a2) στο (a, a2 + 9). Η
εξίσωση αυτής της νέας παραβολής είναι y
= x2 + 9. Η κορυφή αυτής της παραβολής
είναι τώρα (0, 9), αλλά έχει τον ίδιο άξονα
συμμετρίας. Ομοίως, η βασική παραβολή
γίνεται y = x2 - 9 όταν μεταφέρεται 9 Υπενθύμιση: «Μεταφορά» σημαίνει απλά μετακίνηση, χωρίς περιστροφή, αλλαγή
μεγέθους ή οποιαδήποτε άλλη αλλαγή, απλά αλλαγή θέσης. Για τη μεταφορά ενός
μονάδες, με κορυφή (0, 9). σχήματος:
Κάθε σημείο του σχήματος πρέπει να κινηθεί:
Μπορούμε να το επαληθεύσουμε με χρήση • στην ίδια απόσταση
• προς την ίδια ευθύγραμμη κατεύθυνση.
πίνακα τιμών
Ομοίως, το γράφημα της y = (x + 5)2
είναι ίδιο με τη βασική παραβολή,
αλλά μεταφέρεται κατά 5 μονάδες
προς τα αριστερά. Η κορυφή του
είναι το σημείο (-5, 0) και ο άξονας
συμμετρίας είναι x = -5.
Οριζόντια μεταφορά

Τι συμβαίνει όταν μεταφέρουμε τη


βασική παραβολή προς τα αριστερά ή
προς τα δεξιά;

Ξεκινάμε εξετάζοντας την εξίσωση y =


(x - 3 )2. Δεδομένου ότι η δεξιά πλευρά
είναι τετράγωνο, οι τιμές y είναι όλες
μη αρνητικές και παίρνουν την τιμή 0
όταν x = 3.

Η τιμή x = 5, η οποία είναι 2 μονάδες


στα δεξιά του 3, παράγει την ίδια τιμή
Έτσι x = 3 είναι η εξίσωση της συμμετρίας του άξονα για αυτό το
y που παράγει κι η x = 1, που είναι 2
γράφημα, το οποίο έχει την κορυφή του στο (3, 0).
μονάδες στα αριστερά του 3. Επειδή
το ίδιο πράγμα θα συμβεί καθώς
Αν βάλουμε x = 0 προκύπτει y = 9 (σημείο τομής με τον άξονα y)
μετακινούμε τον ίδιο αριθμό μονάδων
προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά του
Το γράφημα της y = (x - 3 )2 είναι ίδιο με αυτό της βασικής
3, βλέπουμε ότι το γράφημα αυτής της
παραβολής, αλλά μεταφέρεται κατά 3 μονάδες προς τα δεξιά.
συνάρτησης είναι συμμετρικό για τη
γραμμή x = 3.
ΑΣΚΗΣΗ 1
i) Καταγράψτε την εξίσωση της παραβολής που προκύπτει όταν το γράφημα της y = x2
μεταφέρεται κατά 3 μονάδες προς τα αριστερά. Σχεδιάστε τη παραβολή.

ii) Περιγράψτε το μετασχηματισμό που απαιτείται για να μετακινήσετε την παραβολή


y = (x + 3)2 στο y = (x - 2)2. Σχεδιάστε τη παραβολή.
Σύνθετοι μετασχηματισμοί

Μπορούμε να συνδυάσουμε τους δύο


μετασχηματισμούς και να μετακινήσουμε τις
παραβολές προς τα επάνω ή προς τα κάτω και
στη συνέχεια αριστερά ή δεξιά.

Έτσι, για παράδειγμα, η γραφική παράσταση


της παραβολής με την εξίσωση y = (x - 3)2 + 5
είναι ίδια με αυτή της βασικής παραβολής, με
μια μετατόπιση προς τα δεξιά κατά 3 μονάδες
και μια μετακίνηση στη συνέχεια προς τα άνω
κατά 5 μονάδες.
Η κορυφή είναι στο (3, 5) και ο άξονας
συμμετρίας είναι x = 3.

Μπορούμε να βρούμε το σημείο τομής με τον


άξονα y βάζοντας x = 0 και προκύπτει y = 1

Tip: Η εύρεση του σημείου τομής με τον άξονα y είναι χρήσιμη για το σχεδιασμό του γραφήματος
ΑΣΚΗΣΗ 2

Εξετάστε την παραβολή με την εξίσωση y = (x + 2)2 - 4.

i) Περιγράψτε πώς η γραφική παράσταση αυτής της παραβολής προκύπτει από τη βασική παραβολή.
a) Βρείτε την κορυφή και την εξίσωση του άξονα συμμετρίας αυτής της παραβολής.

Σχεδιάστε την παραβολή δείχνοντας τα σημεία τομής με τους άξονες xx’ και yy’ .
ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΚΑΜΠΥΛΗΣ

Η γραφική παράσταση της Η γραφική παράσταση της

συνάρτησης ƒ, με: συνάρτησης ƒ, με:

f (x) = (x) + c, όπου c > 0, f (x) = (x) − c, όπου c > 0,

προκύπτει από μια προκύπτει από μια

κατακόρυφη μετατόπιση της κατακόρυφη μετατόπιση της

γραφικής παράστασης της φ γραφικής παράστασης της φ

κατά c μονάδες προς τα κατά c μονάδες προς τα

πάνω. κάτω
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΚΑΜΠΥΛΗΣ

Η γραφική παράσταση της Η γραφική παράσταση


συνάρτησης ƒ με: της συνάρτησης ƒ, με:
f (x) = (x − c), όπου c > 0, f (x) = (x + c), όπου c > 0,
προκύπτει από μια προκύπτει από μια
οριζόντια μετατόπιση της οριζόντια μετατόπιση
γραφικής παράστασης της της γραφικής
φ κατά c παράστασης της φ κατά
μονάδες προς τα δεξιά c
μονάδες προς τα
αριστερά
y= a*x2

equation-grapher_el.jar

http://www.mathima.gr/ekpaideytiko-yliko/physics-chem-maths-biology-geology-computers/item/grafiki-parastasi-paravolis1
Μελέτη της συνάρτησης y= a*x2

1. Η γραφική παράσταση της συνάρτησης f(x) = a*x2 είναι παραβολή που διέρχεται από το σημείο Ο(0, 0) (αρχή των
αξόνων) που ονομάζεται κορυφή της παραβολής.
2. Η f(x) = a*x2 έχει άξονα συμμετρίας τον yy’
3. Αν a>0, τότε η παραβολή f(x) = a*x2 βρίσκεται πάνω από τον άξονα xx’ δηλ. y0. Άρα το σημείο y=0 της κορυφής,
είναι η ελάχιστη τιμή της παραβολής.
4. Αν a<0 τότε η παραβολή f(x) = a*x2 βρίσκεται κάτω από τον άξονα xx’, δηλ y0. Άρα το σημείο y=0 της κορυφής
είναι η μέγιστη τιμή της παραβολής.
5. Όσο μεγαλώνει η απόλυτη τιμή του συντελεστή a, η παραβολή «κλείνει» δηλ. οι τιμές του y αυξάνουν με
γρηγορότερο ρυθμό.
6. Οι παραβολές f(x) = a*x2 και γ(x) = - a*x2 είναι συμμετρικές ως προς τον άξονα xx’
Μελέτη της συνάρτησης y= a*x2

Διδακτικοί στόχοι:
i) να έχετε κατανοήσει τη σχέση που έχει ο συντελεστής α με την καμπυλότητα και τη
θέση της γραφικής παράστασης της παραβολής y = a ως προς τον άξονα xx’,
ii) να μπορείτε να αναγνωρίζετε τη γραφική παράσταση της συνάρτησης y = a, αφού έχετε
εμπεδώσει ότι η συνάρτηση έχει κορυφή την αρχή των αξόνων O(0, 0) που είναι,
ταυτόχρονα, και το ακρότατο της y = a (μέγιστο, αν α <0 ή ελάχιστο, αν α >0) και άξονα
συμμετρίας τον άξονα yy’,
iii) να είστε σε θέση να σχεδιάζετε, προσεγγιστικά, τη συμμετρική της y = a, δηλαδή, την y
= - a και αντιστρόφως, έχοντας καταλάβει ότι η μια είναι συμμετρική της άλλης ως προς
τον άξονα xx’,
iv) να μπορείτε να αναγνωρίζετε, διαισθητικά, από τη γραφική παράσταση, την εξίσωση
της παραβολής στην οποία αντιστοιχεί η συνάρτηση,

You might also like