ISO 9001 : 2008

HỘI KẾT CẤU VÀ CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG VIỆT NAM

HỘI THẢO KHOA HỌC TOÀN QUỐC LẦN THỨ 31
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN
XÂY DỰNG VIỆT NAM

ĐÁNH GIÁ VÀ ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN

TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG PHÙ HỢP
VỚI ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM VÀ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN
TRÊN THẾ GIỚI
PGS.TS. Nguyễn Xuân Khang, TS. Bùi Ngọc Hưng, TS. Nguyễn Quang Tuấn
Viện Khoa học và Công nghệ GTVT

1
Hà Nội, 18/01/2019
 NỘI DUNG BÁO CÁO
ISO 9001 : 2008

1. ĐẶT VẤN ĐỀ
2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY DỰNG
CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI
3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT NAM
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG
4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG NGÀNH
GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT
5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN TRONG
XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG
6. KẾT LUẬN

2
 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
ISO 9001 : 2008

• Ngày 01/01/2007, Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đã công bố và

có hiệu lực. Cùng với sự duy trì, phát triển việc xây dựng các tiêu
chuẩn kỹ thuật (gồm tiêu chuẩn quốc gia và tiêu chuẩn cơ sở) là các
Quy chuẩn kỹ thuật (gồm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia - QCVN và quy
chuẩn kỹ thuật địa phương - QCĐP).
• Trong những năm qua, ngành GTVT đã đạt được những thành tựu to
lớn trong việc quản lý, đầu tư xây dựng phát triển KCHTGT. Đến nay,
hầu hết các công trình giao thông sau khi hoàn thành đưa vào khai thác
đều đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, chất lượng, phát huy hiệu quả đầu tư,
góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH của đất nước.
• Sự phát triển của ngành GTVT dẫn đến nhu cầu xây dựng đồng bộ hệ
thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia trong lĩnh vực GTVT, đáp
ứng yêu cầu kiểm soát chất lượng, phù hợp với sự phát triển của công
nghệ sản xuất, hội nhập với tiêu chuẩn quốc tế và khu vực.
• Hệ thống tiêu chuẩn trong xây dựng CTGT đã và đang được xây dựng
ngày càng hoàn thiện về số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu của
sản xuất và thích ứng với sự phát triển công nghệ, khoa học kỹ thuật
mới.
3
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

1. CHLB Nga
• Năm 1993, CHLB Nga ban hành Luật tiêu chuẩn hoá, theo đó Tiêu chuẩn
và quy phạm xây dựng là một trong các phương tiện điều tiết và quản lí
thiết kế, xây dựng để thực thi các qui định trong luật.
• Ngoài ra ở CHLB Nga còn ban hành một số Pháp lệnh của Tổng thống,
Nghị định của Chính phủ về các lĩnh vực xây dựng và quản lý chất lượng
sản phẩm.
• Hệ thống tiêu chuẩn xây dựng đã kế thừa các hệ thống: NITU, SNIP, từ
những năm 50, 60, 70, 80. CHLB Nga rất coi trọng nghiên cứu phương
pháp luận tiêu chuẩn. Trong thời kì đổi mới hội nhập, ở CHLB Nga cũng
rất quan tâm đến vấn đề hài hoà tiêu chuẩn Nga với các nước công
nghiệp phát triển, các tiêu chuẩn Châu Âu, EN, tiêu chuẩn ISO, IEC.
• Phương pháp biên soạn tiêu chuẩn cũng đã có thay đổi phù hợp với nền
kinh tế thị trường.

4
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

5
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

2. Hoa Kỳ
• Hoạt động tiêu chuẩn hoá ở Mỹ được quản lý bởi hệ thống quy chuẩn và tiêu
chuẩn có sự tham gia của chính phủ và khu vực tư nhân.
• Hoạt động tiêu chuẩn hoá do 3 cơ quan hành pháp thực hiện: BOCA -Cơ quan
quản lí xây dựng và qui chuẩn ở Đông và Trung Tây nước Mỹ (1915); ICBO -
Hội nghị quốc tế của các chuyên gia xây dựng miền Tây nước Mỹ (1922);
SBCCI - Hội nghị quốc tế về Quy chuẩn xây dựng miền Nam nước Mỹ (1941).
Đến 1994, 3 tổ chức này hợp nhất lại thành Uỷ ban Quy chuẩn quốc tế
(International Code Council).
• Các tổ chức chính phủ, khu vực tư nhân, các tổ chức nghề nghiệp, hiệp hội,
các cơ quan thử nghiệm đều tham gia xây dựng tiêu chuẩn như: ASSHTO-Hội
công trình giao thông Mỹ; ASTM-Hiệp hội thử nghiệm và vật liệu Mỹ; ACI - Viện
bêtông Mỹ; AITC -Viện gỗ xây dựng Mỹ; ASCE - Hội kĩ sư xây dựng Mỹ;...
• Quy chuẩn, tiêu chuẩn của Mỹ là rất đầy đủ từ tính toán cấu tạo đến thiết kế,
thi công. Ngoài ra còn thuận lợi cho việc ứng dụng tin học, thành tựu khoa học
mới. Bên cạnh hệ thống QC, TC còn có các sách chỉ dẫn, sổ tay thiết kế, giúp
cho các kĩ sư có thể sử dụng mà không 6
cần phải tra cứu tài liệu khác.
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

7
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

3. Vương quốc Anh

• Hoạt động tiêu chuẩn hoá ở Vương quốc Anh được thực hiện theo điều lệ do
Hoàng gia Anh qui định.
• Vương quốc Anh là quốc gia đầu tiên trên thế giới thành lập cơ quan tiêu
chuẩn hoá- Viện tiêu chuẩn hoá Anh (BSI) được thành lập 1901 là một tổ chức
độc lập có nhiệm vụ trợ giúp các ngành công nghiệp Anh cạnh tranh có hiệu
quả trên thị trường quốc tế thông qua các hoạt động về tiêu chuẩn, thử
nghiệm, đảm bảo chất lượng và hướng dẫn xuất khẩu. Bộ tiêu chuẩn của
Vương quốc Anh rất phong phú.
• Các tiêu chuẩn bao trùm hầu hết các lĩnh vực và đầy đủ hơn so với nhiều
nước khác. Bộ tiêu chuẩn xây dựng được xếp vào hai phần của catalo tiêu
chuẩn: Loại chung: các tiêu chuẩn về vật liệu, sản phẩm xây dựng, kí hiệu BS;
Loại các qui phạm (Code of Practice): kí hiệu CP là các tiêu chuẩn qui định về
các lĩnh vực xây dựng, thi công, lắp đặt, kĩ thuật điện.
• Bộ tiêu chuẩn Anh có ảnh hưởng rất lớn trên thị trường quốc tế kể cả trong
thiết kế, thi công các công trình xây dựng. Là một nước có trình độ cao về
khoa học công nghệ ở Châu Âu, nên tiêu chuẩn Anh có ảnh hưởng lớn đến
tiêu chuẩn quốc tế ISO. 8
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

9
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

4. Pháp
• AFNOR (Association Francaise de Normalisation) là cơ quan điều hành hoạt
động tiêu chuẩn hoá ở Pháp. Đây là một hiệp hội của các hãng công nghiệp và
thương mại, của các tổ chức xã hội, khoa học kĩ thuật.
• Hoạt động tiêu chuẩn hoá ở Pháp có nhiều điểm khác các nước Anh,
Úc…Ngoài cơ quan tiêu chuẩn hoá chung là AFNOR, còn có nhiều văn phòng
tiêu chuẩn hoá khác cho các lĩnh vực chuyên ngành.
• Tiêu chuẩn Pháp có sự giao lưu, tiếp thu sử dụng tiêu chuẩn của các nước
Châu Âu, EU và tiêu chuẩn ISO. Đối với ngành xây dựng công trình, cơ quan
tiêu chuẩn hoá là: Trung tâm khoa học-kĩ thuật xây dựng, CSTB, chịu trách
nhiệm soạn thảo các qui phạm DTU (Documents Technique Unifies).
• Kí hiệu tiêu chuẩn: NF, DTU. Mọi công trình xây dựng trên nước Pháp phải
tuân theo tiêu chuẩn NF bất kể nguồn vốn đầu tư.
• DTU tài liệu kĩ thuật thống nhất, được dùng như điều kiện kĩ thuật ghi trong
các hợp đồng kinh tế thi công giữa bên giao thầu và bên nhận thầu. Các công
trình do nhà nước đầu tư thì việc áp dụng DTU hầu như là bắt buộc. Công
trình xây dựng từ những nguồn vốn khác thì do chủ đầu tư quyết định.

10
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

11
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

5. Trung Quốc
• Hoạt động tiêu chuẩn hoá của Trung Quốc được điều tiết bằng các văn bản
pháp qui do Nhà nước qui định.
• Các cơ quan tham gia biên soạn tiêu chuẩn là các Viện nghiên cứu, các cơ sở
sản xuất. Tại Trung Quốc không tổ chức biên soạn tiêu chuẩn theo ban kĩ
thuật.
• Trong hệ thống tiêu chuẩn xây dựng của Trung Quốc bao gồm tiêu chuẩn, qui
phạm, qui trình của Nhà nước, ngành, địa phương, các hiệp hội. Các tiêu
chuẩn của Trung Quốc chủ yếu là tự biên soạn, không có tiêu chuẩn chuyển
dịch, chấp nhận. Tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn nước ngoài chỉ dùng để tham
khảo.
• Kí hiệu tiêu chuẩn: Tiêu chuẩn quốc gia: GB; Tiêu chuẩn quốc gia về xây dựng:
GBJ; Tiêu chuẩn ngành: JG; Tiêu chuẩn ngành Bộ xây dựng: JGJ. Tiêu chuẩn
Trung quốc có tính quyền uy và tính pháp luật, bắt buộc hoặc khuyến nghị áp
dụng được qui định trong từng tiêu chuẩn.

12
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

13
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

6. Nhật Bản
• Tiêu chuẩn Nhật Bản do Uỷ ban tiêu chuẩn công nghiệp của Chính phủ quản
lý. Ngoài ra còn một số tổ chức khác cũng có hoạt động tiêu chuẩn hoá như
các Hiệp hội sản xuất, Hội bác học và kỹ sư Nhật Bản.
• Công tác tiêu chuẩn hoá trong các hãng công nghiệp được phát triển mạnh
mẽ và cạnh tranh nhau về chất lượng sản phẩm. Tiêu chuẩn công nghiệp
Nhật Bản (Japanese industrial Standards) được bắt đầu muộn hơn so với các
nước Châu Âu. Năm 1921 Uỷ ban tiêu chuẩn kĩ thuật Nhật Bản được thành
lập (tiền thân của Uỷ ban tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản – JISC.
• Nhật Bản cũng phân biệt rõ tiêu chuẩn và quy chuẩn (Technical Regulations).
Các quy chuẩn đều bắt buộc áp dụng. Tiêu chuẩn là tự nguyện áp dụng trừ
các tiêu chuẩn về an toàn, sức khoẻ và môi trường và một số đối tượng tiêu
chuẩn đặc thù.

14
 2. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN TRONG LĨNH VỰC XÂY
ISO 9001 : 2008
DỰNG CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI

15
 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT
ISO 9001 : 2008
NAM TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

1. Đánh giá hệ thống tiêu chuẩn, qui chuẩn Việt Nam

 Giai đoạn năm 1962-1975: Từ ngày thành lập Viện Đo lường và Tiêu chuẩn
đến khi đất nước thống nhất.
• Có 2 phương pháp biên soạn TC:
 Phương pháp chuyển dịch tiêu chuẩn nước ngoài (chủ yếu là tiêu chuẩn
quốc gia của của Liên Xô - GOST) có sửa đổi, điều chỉnh các thông số và
yêu cầu kỹ thuật cho phù hợp với điều kiện thực tế ở nước ta
 Phương pháp thứ hai là xây dựng tiêu chuẩn trên cơ sở tình hình thực tế
ở nước ta kết hợp với tham khảo tài liệu nước ngoài cho phù hợp với điều
kiện Việt Nam và có tính khả thi áp dụng đối với các sản phẩm đặc thù
của nước ta mà không có tiêu chuẩn nước ngoài tương ứng hoặc có
nhưng không thích hợp.
• Hệ thống tiêu chuẩn gồm 4 cấp tiêu chuẩn: tiêu chuẩn nhà nước, tiêu chuẩn
ngành, tiêu chuẩn vùng và tiêu chuẩn cơ sở (được gọi là tiêu chuẩn).
• Ở miền Nam, năm 1967, chính quyền Sài gòn lập ra Viện Định chuẩn (đến
cuối năm 1972 đổi tên thành Viện Quốc gia Định chuẩn). Trong giai đoạn
1967-1974, Viện Định chuẩn xây dựng được 120 tiêu chuẩn có tính chất
hướng dẫn và khuyến khích áp dụng.
16
 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT
ISO 9001 : 2008
NAM TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

1. Đánh giá hệ thống tiêu chuẩn, qui chuẩn Việt Nam

 Giai đoạn 1976-1986: Phát triển hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam trên phạm vi cả
nước và những nỗ lực ban đầu để hội nhập với hoạt động tiêu chuẩn hoá quốc
tế
• Đây là giai đoạn phát triển hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam trên phạm vi cả nước
và những nỗ lực ban đầu để hội nhập với hoạt động tiêu chuẩn hoá quốc tế
trong thời kỳ đổi mới.
• Trong giai đoạn 1976-1986, hoạt động tiêu chuẩn hóa ở nước ta đã có những
bước khai phá đầu tiên để gia nhập vào gia đình tiêu chuẩn hóa quốc tế. Năm
1977, Việt Nam tham gia Tổ chức tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) với tư cách là
thành viên chính thức. Cuối năm 1978, Việt Nam là thành viên của Ban thường
trực tiêu chuẩn hóa của Hội đồng Tương trợ kinh tế các nước xã hội chủ
nghĩa.
• Trong giai đoạn này, chúng ta đã tham gia khá tích cực vào các hoạt động tiêu
chuẩn hoá trong khuôn khổ Hội đồng Tương trợ kinh tế nhằm tăng cường
công tác tiêu chuẩn hoá ở nước ta làm cơ sở cho việc thực hiện chuyên môn
hoá và hợp tác hoá trong mối quan hệ hợp tác sản xuất với các nước trong
Hội đồng Tương trợ kinh tế.

17
 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT
ISO 9001 : 2008
NAM TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

2. Hệ thống tiêu chuẩn, qui chuẩn trong xây dựng công trình giao
thông
 Đánh giá chung:
• Bao gồm những văn bản pháp quy kỹ thuật (tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm)
liên quan đến công tác quản lý kỹ thuật, chất lượng công trình...
• Hệ thống tiêu chuẩn này trước đây thông thường gồm hai loai: loại TCVN - do
Nhà nước ban hành và 22TCN – tiêu chuẩn ngành do Bộ Giao thông vận tải
ban hành.
• Các tiêu chuẩn trong Ngành GTVT trước đây được biên soạn trên cơ sở các
tiêu chuẩn Liên Xô cũ (SNIP, GOST). Hiện nay, hệ thống tiêu chuẩn trong xây
dựng công trình giao thông đang được xây dựng ngày càng hoàn chỉnh về số
lượng, chất lượng. Ngoài các tiêu chuẩn hiện hành, cho phép áp dụng các tiêu
chuẩn của ISO, của các nước Anh, Đức, Mỹ, Nhật, Pháp, Úc, Nga.
• Trong những năm gần đây, nhiều tiêu chuẩn ngành 22 TCN đã được bổ sung
chỉnh sửa để chuyển thành TCVN và biên soạn mới để ban hành thành TCVN.
Trong năm 2011, 2012, 2013, có hơn 200 TCVN về xây dựng công trình giao
thông đã được ban hành, tạo điều kiện thuận lợi cho quản lý chất lượng công
trình.

18
 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT
ISO 9001 : 2008
NAM TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Các Tiêu chuẩn, Qui chuẩn điển hình trong ngành GTVT

19
 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT
ISO 9001 : 2008
NAM TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

 Một số vấn đề tồn tại trong việc áp dụng tiêu chuẩn xây dựng công trình giao
thông hiện nay:
a) Đối với các dự án đầu tư bằng vốn nước ngoài, sử dụng tư vấn nước ngoài:
• Một số dự án đã không tuân thủ các số liệu về điều kiện tự nhiên và khí hậu
của nước ta, không tuân thủ qui chuẩn xây dựng mà sử dụng các số liệu này
hoặc theo tiêu chuẩn nước ngoài hoặc chỉ dựa vào quan trắc trong điều kiện
chưa đủ chuỗi số liệu quan trắc để xử lý thống kê.
• Việc trộn lẫn các tiêu chuẩn khác nhau về phương pháp luận, triết lý thiết kế
dẫn đến những khái niệm sai về tải trọng về mức độ an toàn của công trình,
dẫn đến quá thiên về an toàn gây lãng phí về vật liệu, làm tăng chi phí xây
dựng công trình.
• Việc đồng thời sử dụng nhiều tiêu chuẩn của các nước khác nhau làm cho cơ
quan, tổ chức thẩm định, phê duyệt khó kiểm soát và đánh giá được chính
xác chất lượng công trình và nhất là khó khăn trong việc quản lý, khai thác và
bảo trì sau khi dự án đã hoàn thành.
• Sau khi có chỉ thị của Bộ trưởng Bộ GTVT, việc quản lý áp dụng tiêu chuẩn
của các dự án loại này đã dần đi vào nề nếp.

20
 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT
ISO 9001 : 2008
NAM TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

b) Đối với các dự án đầu tư bằng nguồn vốn trong nước do Bộ GTVT là chủ đầu
tư:
• Việc áp dụng và tuân thủ các tiêu chuẩn xây dựng nói chung và tiêu chuẩn
xây dựng giao thông nói riêng ở các dự án này từ lâu đã thành một yêu cầu
bắt buộc.
• Tuy nhiên, còn một số tồn tại trong việc áp dụng tiêu chuẩn:
 Vẫn còn một số tiêu chuẩn ngành 22 TCN chưa được chuyển đổi sang
TCVN (điển hình là 22TCN 211:2006, Áo đường mềm - các yêu cầu và chỉ
dẫn thiết kế; 22 TCN 262:2000, Quy trình khảo sát thiết kế nền đường ôtô
đắp trên đất yếu;…
 Một số dự án xây dựng, trong quá trình lập dự án sử dụng 22 TCN hoặc
TCVN, nhưng trong quá trình xây dựng thì các tiêu chuẩn này, hoặc đã
chuyển đổi sang TCVN, hoặc đã chỉnh sửa TCVN cũ để ban hành TCVN
mới, dẫn tới lúng túng khó khăn cho chủ đầu tư trong việc chuyển đổi tiêu
chuẩn áp dụng.

21
 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN CỦA VIỆT
ISO 9001 : 2008
NAM TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

c) Đối với các dự án do các địa phương, các bộ ngành và các đơn vị, tổ chức
khác làm chủ đầu tư:
• Các chủ đầu tư thường chưa thấy được vai trò quan trọng tiêu chuẩn như là
một công cụ để quản lý kỹ thuật chất lượng và hiệu quả kinh tế kỹ thuật của
dự án.
• Do thiếu thông tin cập nhật về tiêu chuẩn cũng như chưa kịp thời điều chỉnh
các cơ chế quản lý trong xây dựng đáp ứng các yêu cầu của các qui định hiện
hành nên dẫn đến tình trạng hoặc là áp dụng tiêu chuẩn một cách tuỳ tiện,
hoặc là áp dụng máy móc, cực đoan, coi mọi tiêu chuẩn là bắt buộc áp dụng.
• Việc áp dụng tiêu chuẩn tuỳ tiện đã dẫn đến một số công trình được xây dựng
phi tiêu chuẩn, gây mất an toàn giao thông khi sử dụng hoặc không khai thác
có hiệu quả so với mục tiêu đầu tư.

22
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

• Viện Khoa học và Công nghệ GTVT, tiền thân là Sở thí nghiệm Vật liệu xây
dựng trực thuộc Bộ Giao thông công chính, được thành lập từ ngày
04/10/1956. Sau 62 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển với nhiều lần
đổi tên và bổ sung chức năng và nhiệm vụ cho tới nay, Viện Khoa học và Công
nghệ GTVT đã trở thành một trong 42 Viện nghiên cứu cấp Quốc gia trên
phạm vi cả nước.
• Viện có chức năng thực hiện các nhiệm vụ về khoa học và công nghệ do Bộ
Giao thông Vận tải và các cơ quan quản lý KHCN khác giao; thực hiện công
tác nghiên cứu khoa học và phát triển, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực
xây dựng kết cấu hạ tầng, khai thác vận tải, công nghiệp, bảo vệ môi trường,...
Hàng năm, Viện chủ trì thực hiện hàng chục đề tài/tiêu chuẩn/ qui chuẩn các
cấp và chủ trì hàng trăm dự án và hạng mục công trình phục vụ ngành GTVT.
Tính từ 2011 đến nay, Viện đã xây dựng và được ban hành 132 TCVN, 05
TCCS và 23 Qui định kỹ thuật.
• Năm 2014, Viện được Bộ GTVT giao nhiệm vụ lập bộ phận chuyên trách về
công tác tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật để rà soát và đề xuất kế hoạch cập
nhật, bổ sung hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn của toàn ngành GTVT hàng
năm.

23
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

Các tiêu chuẩn TCVN điển hình do Viện biên soạn được Bộ KHCN ban hành

24
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

• Viện đã xây dựng “Phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu tiêu chuẩn, qui
chuẩn về lĩnh vực GTVT” để quản lý tiêu chuẩn, qui chuẩn. Tất cả các
thông tin về các bộ tiêu chuẩn, qui chuẩn như mã, thời gian phát hành,
phạm vi áp dụng, nội dung... sẽ được phần mềm quản lý chặt chẽ và
chính xác.
• Từ năm 2015 đến năm 2017, Viện đã hoàn thành xây dựng cấu hình
cơ bản cho Phần mềm quản lý CSDL TC,QC và trang bị máy chủ độc
lập để quản trị phần mềm này.
• Hiện nay, Viện thường xuyên duy trì cập nhật các thông tin liên quan
đến TC,QC thuộc lĩnh vực xây dựng công trình giao thông.

25
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

Quản trị Phần mềm quản lý CSDL TC,QC (Sử dụng máy chủ độc lập để
quản trị phần mềm).

WEBSITE truy cập vào cơ sở dữ liệu của phần mềm Quản lý TC,QC ngành
GTVT
http://tieuchuan.itst.gov.vn/sites/head/gtvt/trang-chu.aspx
26
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

27
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

Quản trị Phần mềm quản lý CSDL TC,QC (Sử dụng máy chủ độc lập để
quản trị phần mềm).

Giao diện kết quả khi tìm kiếm tiêu chuẩn

28
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

Quản trị Phần mềm quản lý CSDL TC,QC (Sử dụng máy chủ độc lập để
quản trị phần mềm).

Giao diện kết quả về thông tin liên quan về tiêu chuẩn
29
 4. XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CÁC TC,QC TRONG
ISO 9001 : 2008
NGÀNH GTVT TẠI VIỆN KH&CN GTVT

Tra cứu theo tên tài liệu

Tra cứu theo số hiệu tài liệu
Tra cứu tương đương Tra cứu và
tìm kiếm
nhanh hơn
Tiêu chuẩn
quy chuẩn đã
được mua
theo danh
mục đã được
chia sẵn theo
các lĩnh vực

Để bảo mật khi mở các tài liệu đã mua cần phải có User name để đăng nhập

30
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

1. Phân loại theo hệ thống tiêu chuẩn

Theo Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật số 68/2006/QH11 ngày
29/6/2006, hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam bao gồm:
• Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN); Do Bộ Khoa học & Công nghệ ban hành.
• Tiêu chuẩn cơ sở (TCCS): Do tổ chức kinh tế, cơ quan nhà nước, đơn
vị sự nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp xây dựng và công bố.
• Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN); Do các Bộ, ngành ban hành.
• Quy chuẩn kỹ thuật địa phương (QCĐP): Do các tỉnh, thành phố trực
thuộc trung ương ban hành.
• Theo Nghị định số 127/2007/NĐ-CP, toàn bộ các tiêu chuẩn Việt Nam
phải được rà soát, chuyển đổi thành tiêu chuẩn quốc gia hoặc hủy bỏ.
• Theo chức năng nhiệm vụ và đặc thù, trong nhiều trường hợp, Bộ
GTVT ban hành các qui định kỹ thuật phục vụ quản lý và kiểm soát
chất lượng trong ngành GTVT.
• Các tiêu chuẩn, qui chuẩn trong xây dựng công trình giao thông bao
gồm: đường bộ, đường sân bay, đường sắt, cảng – đường thủy, cơ
khí, tự động hóa – đo lường.
31
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

2. Quan điểm xây dựng tiêu chuẩn, qui chuẩn

Để đạt được mục tiêu quản lý chất lượng công trình giao thông, hội nhập
với các nước trong khu vực và thế giới, việc định hướng xây dựng hệ
thống TCVN, QCVN cần phải đảm bảo các quan điểm sau:
(1) Tính đồng bộ
(2) Tính bao quát
(3) Tính kế thừa
(4) Tính hiện đại
(5) Tính phù hợp
(6) Tính hội nhập

32
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

3. Thực trạng các tiêu chuẩn, qui chuẩn trong XD CT GT

Đường ô tô
(1) Nhóm tiêu chuẩn khảo sát
o Hiện nay tại nước ta đang sử dụng quy trình khảo sát chung cho ngành
GTVT là quy trình 22TCN 263-2000, bao gồm các 3 phần chính là khảo
sát để lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, khảo sát để lập báo cáo kinh
tế kỹ thuật và khảo sát để lập thiết kế bản vẽ thi công. Trong mỗi phần
có quy định chi tiết và cụ thể.
o Ngoài ra các tiêu chuẩn chi tiết cụ thể về khảo sát công trình giao thông
bao gồm: Quy trình khảo sát thiết kế nền đường ô tô trên nền đất yếu
22TCN262-2000; Khảo sát cho xây dựng - Nguyên tắc cơ bản; Công tác
trắc địa trong xây dựng công trình - Yêu cầu chung; Quy trình thí nghiệm
xuyên tĩnh (CPT và CPTU); Đất xây dựng – Phương pháp thí nghiệm
hiện trường thí nghiệm xuyên tiêu chuẩn (SPT),…
33
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

(2) Nhóm tiêu chuẩn thiết kế

- Các tiêu chuẩn thiết kế mặt đường mềm:
o Tiêu chuẩn thứ nhất: Áo đường mềm - Các yêu cầu và Chỉ dẫn thiết kế
22TCN 211-06 được biên soạn dựa trên cơ sở tiêu chuẩn thiết kế mặt
đường mềm của Liên Xô cũ. Việc tiếp tục phát triển tiêu chuẩn này trên
cơ sở kế thừa để phù hợp với điều kiện phát triển giao thông và tiếp thu,
vận dụng các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước là rất cần thiết.
o Tiêu chuẩn thứ hai: Thiết kế kết cấu áo đường mềm 22 TCN – 274 – 01,
được xây dựng trên cơ sở hướng dẫn thiết kế mặt đường mềm của
AASHTO, có rà soát và chọn lựa thông số để sử dụng trong điều kiện
của Việt Nam. Thực chất thì tiêu chuẩn này chưa được sử dụng chính
thức một cách phổ biến, vì các dự án đường bộ có vốn trong nước đều
sử dụng tiêu chuẩn 22TCN-211- 93 (hoặc 22TCN211-06 như hiện nay),

34
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

(2) Nhóm tiêu chuẩn thiết kế

- Tiêu chuẩn thiết kế mặt đường cứng: Bộ GTVT ban hành quyết định số
3230/QĐ-BGTVT ngày 14/12/2012 “Quy định tạm thời về thiết kế mặt
đường bê tông xi măng thông thường có khe nối trong xây dựng công trình
giao thông”. Quy định này được biên soạn dựa trên tiêu chuẩn AASHTO. Vì
vậy cần thiết phải xem xét bổ sung, cập nhật phù hợp hợp với điều kiện
Việt Nam để có thể xây dựng thành TCVN trong thời gian tới.
- Tiêu chuẩn công trình nền đường ô tô xây dựng trên vùng đất yếu: Hiện
nay tại nước ta đang sử dụng tiêu chuẩn ngành 22 TCN 262:2000 ”Quy
trình khảo sát thiết kế nền đường ô tô đắp trên nền đất yếu”. Đây là tiêu
chuẩn ngành đã hết hiệu lực ban hành và có nhiều bất cập nên cần phải
cập nhật, bổ sung và thay thế thành mới phù hợp với trình độ công nghệ và
điều kiện Việt Nam.

35
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

(3) Nhóm tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu:

- Đối với các lớp mặt đường BTN: Một số tiêu chuẩn vật liệu (đá dăm,
cát, bột khoáng); các chỉ tiêu kỹ thuật thiết kế hỗn hợp bê tông nhựa
chặt trong các tiêu chuấn hiện hành: TCVN 8819:2011; TCVN
8820:2011 và theo QĐ 858/ QĐ-BGTVT còn tồn tại một số hạn chế về
đường bao cấp phối, hàm lượng,… cần rà soát bổ sung chỉnh sửa.
- Đối với mặt đường BTXM: Bộ GTVT đã ban hành quyết định số
1951/QĐ-BGTVT ngày 17/8/2012 “Quy định tạm thời về kỹ thuật thi
công và nghiệm thu mặt đường bê tông xi măng trong xây dựng công
trình giao thông” được biên soạn dựa trên tiêu chuẩn AASHTO. Vì vậy
cần thiết phải xem xét bổ sung, cập nhật phù hợp hợp với điều kiện Việt
Nam để có thể xây dựng thành TCVN trong thời gian tới.

36
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

(3) Nhóm tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu:

- Đối với các lớp móng đường: ngoài các TCVN về cấp phối đá dăm TCVN
8859:2011; cấp phối đá dăm gia cố xi măng (CTB) TCVN 8858:2011 đã
được ban hành, cần thiết phải cập nhật bổ sung cho phù hợp đối với TCVN
8858:2011. Bổ sung tiêu chuẩn móng đá dăm gia cố nhựa (ATB) phù hợp
với điểu kiện Việt Nam.
- Đối với nền đường: Đã ban hành TCVN 9436 : 2012 “Nền đường ô tô –
Thi công và nghiệm thu”. Cần xem xét bổ sung các tiêu chuẩn qui định về
nền đường đắp đất lẫn đá, nền đắp đá,…phù hợp với điều kiện Việt Nam.

37
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

(4) Nhóm tiêu chuẩn vật liệu và phương pháp thử:

o Hệ thống Tiêu chuẩn liên quan đến nhựa đường, bê tông nhựa, các vật
liệu asphalt khác của Việt Nam hiện nay, nhìn chung đều dựa trên hệ
thống tiêu chuẩn của nước ngoài, trong đó chủ yếu là của AASHTO,
ASTM để biên soạn.
o Nhìn chung, các TCVN liên quan đến nhựa đường, bê tông nhựa được
ban hành chủ yếu vào năm 2011. Vì vậy cần thiết phải cập nhật các
TCVN này trên cơ sở các phiên bản mới của tiêu chuẩn AASHTO và
ASTM hiện nay.

38
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

(5) Nhóm tiêu chuẩn khai thác, bảo trì:

o Tại Việt Nam, công tác bảo trì chưa được chú trọng. Hầu như tất cả các
giải pháp bảo trì áp dụng (cho cả mặt đường BTXM và BTN) chủ yếu sử
dụng bằng phương pháp thủ công, công tác kiểm soát vật liệu cũng như
chất lượng bảo trì không rõ ràng, nhiều quy trình công nghệ thi công và
nghiệm thu chưa chuyển đổi sang TCVN.
o Vì vậy, việc nghiên cứu các công nghệ mới trong bảo trì để định hướng
áp dụng cho Việt Nam và biên soạn các TCVN và TCCS là cần thiết
hiện nay.

39
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Cầu – Hầm

 Các tiêu chuẩn CN Cầu – Hầm hiện có khá đầy đủ và chi tiết, tuy
nhiên vẫn còn 14 tiêu chuẩn (TCN, TCXD, TCXDVN) cần phải
chuyển đổi sang TCVN. Các TCVN từ năm 2006 trở về trước (17
tiêu chuẩn) cần phải được chỉnh sửa để phù hợp với luật tiêu chuẩn
hiện hành.
 Kết quả triển khai rà soát, đánh giá được phân tích sau đây:

(1) Nhóm tiêu chuẩn khảo sát

o Hiện nay tại nước ta đang sử dụng quy trình khảo sát chung cho ngành
GTVT. (22TCN 263-2000. Đã phân tích ở CN Đường bộ).

40
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

2) Nhóm tiêu chuẩn thiết kế:

o Đối với lĩnh vực thiết kế công trình cầu hệ thống tiêu chuẩn thiết kế
khá đầy đủ. Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22TCN-272-05 đã được biên soạn
lại thành TCVN 11823:2017. Các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu móng cọc
đặc thù cần được cập nhật bổ sung như dạng móng cọc Micropile phù
hợp với triết lý thiết kế theo hệ số tải trọng và hệ số sức kháng.
o Đối với lĩnh vực thiết kế Hầm hiện chỉ có tiêu chuẩn “Hầm đường sắt
và hầm đường ô tô. Tiêu chuẩn thiết kế. Mã số TCVN 4527-88”. Hiện
nay có nhiều bất cập ít được sử dụng trong các công trình hầm thiết kế
và thi công theo công nghệ hiện đại. Vì vậy, đối với tiêu chuẩn thiết kế
hầm cần cập nhật bổ sung các tiêu chuẩn phục vụ cho công tác thiết kế
thi công theo các phương pháp mới như phương pháp NATM….

41
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

3) Nhóm tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu:

o Đối với lĩnh vực thiết kế công trình cầu: hệ thống tiêu chuẩn hiện nay
tương đối đầy đủ. Tuy nhiên, một số tiêu chuẩn chỉ phù hợp với hệ
thống tiêu chuẩn thiết kế cầu cũ “Quy trình thiết kế cầu cống theo trạng
thái giới hạn – 22TCN 18-79” nên trong quá trình kiểm soát chất lượng
khi thi công chưa thực sự tương thích.
o Đối với lĩnh vực thiết kế Hầm: hiện chỉ có tiêu chuẩn “Hầm đường sắt
và hầm đường ô tô. Tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu - TCVN 4528-88”.
Tiêu chuẩn này về phom mẫu chưa phù hợp với các tiêu chuẩn hiện
hành. Về nội dung chưa bao quát hết các yêu cầu kỹ thuật về thi công
hầm theo các công nghệ mới hiện nay.

42
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

4) Vật liệu và Phương pháp thử:

o Cơ bản đều dựa trên hệ thống tiêu chuẩn nước ngoài, trong đó chủ
yếu là của AASHTO, ASTM để biên soạn.
o Các tiêu chuẩn về vật liệu xi măng, bê tông xi măng, vữa, tiêu chuẩn
thi công và nghiệm thu - kiểm tra các chỉ tiêu cơ lý vật liệu nền móng
... phù hợp với các yêu cầu thử nghiệm, đánh giá chất lượng vật liệu
trong các công trình hiện nay

43
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

5) Quản lý và bảo dưỡng:

o Hiện nay, nước ta còn thiếu nhiều tiêu chuẩn phục vụ cho công tác
kiểm định đánh giá cầu tương thích với các tiêu chuẩn thiết kế hiện
hành.
o Các tiêu chuẩn cần cập nhật bổ sung tương thích với hệ thống tiêu
chuẩn thiết kế hiện hành như tiêu chuẩn kiểm định cầu đường ô tô,
tiêu chuẩn kiểm định cầu đường sắt, tiêu chuẩn kiểm định hầm, các
tiêu chuẩn kiểm định đánh giá cho các công trình đặc thù như kết
cấu hệ dây văng, dây võng, các kết cấu cáp dự ứng lực ngoài.
o Trong các tiêu chuẩn cần bổ sung một số tiêu chuẩn như tiêu chuẩn
đánh giá cầu trên đường ô tô hiện nay đang trong quá trình biên
soạn

44
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Đường sắt

 Phần lớn tiêu chuẩn hiện đang phục vụ cho công tác duy tu, bảo
dưỡng, vận hành hệ thống đường sắt cũ. Những tiêu chuẩn này chủ
yếu dựa trên tiêu chuẩn của Nga
 Những năm gần đây Việt Nam đang xây dựng một số tuyến đường
sắt đô thị, theo đó hệ thống TC,QC CN đường sắt thường sẽ sử
dụng hệ thống tiêu chuẩn của nước cho vay (Trung Quốc, Nhật
Bản, Pháp…)
 Kết quả triển khai rà soát, đánh giá được phân tích sau đây:

45
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

1) Nhóm tiêu chuẩn khảo sát:

o Chưa có các tiêu chuẩn khảo sát riêng. Các quy định về khảo sát địa
hình, địa chất và khảo sát thủy văn có được đề cập trong Quy phạm
thiết kế đường sắt khổ 1000 mm và Quy phạm thiết kế đường sắt
khổ 1435 mm.
o Hiện Quy phạm thiết kế đường sắt khổ 1000 mm đang được biên
soạn và chuyển đổi thành Tiêu chuẩn thiết kế đường sắt khổ 1000
mm. Kiến nghị cần sớm thực hiện chuyển đổi và ban hành thành
TCVN thay thế các Quy phạm cũ, cần bổ sung các yêu cầu về thực
hiện các bước khảo sát phù hợp với Luật xây dựng 2014, phù hơp
với các thiết bị hiện đại của thế giới

46
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

2) Nhóm tiêu chuẩn thiết kế:

o Ngoài TCVN 8893.2011 về cấp kỹ thuật đường sắt, ngành đường sắt
cần sớm hoàn thành và ban hành tiêu chuẩn thiết kế đường sắt khổ
1000 mm, 1435 mm và Tiêu chuẩn thiết kế đường sắt đô thị

47
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

3) Nhóm tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu:

o Đã ban hành một số tiêu chuẩn thi công nghiệm thu đường sắt: Tiêu
chuẩn cơ sở TCCS 01:2013/VNRA - Tiêu chuẩn thi công và nghiệm
thu nền đường sắt (Xây dựng mới, khôi phục, nâng cấp); TCCS
02:2009/VNRA ; TCCS 01:2009/VNRA.
o Trước hết, thống nhất sớm hoàn thành bộ tiêu chuẩn quốc gia về thi
công và nghiệm thu công trình đường sắt, đường sắt đô thị theo
chương trình đã phê duyệt của Bộ GTVT. Đồng thời, xem xét thực
hiện nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung các thông số kĩ thuật phục vụ
thiết kế đối với từng loại công trình cụ thể.
o Ngoài ra, cần tiến hành rà soát các phương pháp thí nghiệm/phép
thử có liên quan và chuyển đổi từ tiêu chuẩn BS/JIS/ASTM thành
TCVN tương đương
48
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

4) Vật liệu và Phương pháp thử:

o Chủ yếu sử dụng các tiêu chuẩn về vật liệu và thử nghiệm của các
ngành có liên quan. Các tiêu chuẩn liên quan trực tiếp đến vật liệu
và phương pháp thử của ngành đường sắt còn rất hạn chế như:
TCCS 03:2009/VNRA - Tiêu chuẩn cơ sở về độ ồn dọc tuyến đường
sắt; TCCS:02:2010/VNRA; TCCS 04:2009/VNRA - Tiêu chuẩn cơ sở
về độ rung dọc tuyến đường sắt.
o Nhìn chung các tiêu chuẩn về vất liệu và thử nghiệm còn thiếu rất
nhiều. Trong thời gian tới cần bổ sung các tiêu chuẩn liên quan tới
thử nghiệm kiểm tra chất lượng ray, đá ba lát, đệm cao su đàn hồi,
phụ kiện, vật liệu cách điện mối nối, tà vẹt tấm bản

49
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

5) Quản lý và bảo dưỡng:

o Đã có các tiêu chuẩn: TCCS:10:2014/VNRA - Tiêu chuẩn vật tư, vật
liệu, thiết bị, linh kiện sử dụng trong công tác bảo trì công trình
Thông tin Tín hiệu đường sắt; TCCS 06:2014/VNRA - Tiêu chuẩn vật
tư, vật liệu, phụ kiện chủ yếu sử dụng trong công tác bảo trì công
trình cầu, cống, hầm, kiến trúc đường sắt; Tiêu chuẩn cơ sở TCCS:
07:2014/VNRA - Tiêu chuẩn bảo trì công trình kiến trúc đường sắt
(Bảo trì và nghiệm thu sản phẩm); Tiêu chuẩn cơ sở
TCCS:02:2014/VNRA - Tiêu chuẩn bảo trì công trình đường sắt
thường; Tiêu chuẩn cơ sở TCCS: 03:2014/VNRA - Tiêu chuẩn bảo
trì công trình đường sắt không mối nối;Tiêu chuẩn cơ sở TCCS: 04:
2014/VNRA - Vật tư, vật liệu, phụ kiện sử dụng trong công tác bảo trì
công trình đường sắt;....

50
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008 TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Cảng – Đường thủy

o Các tiêu chuẩn ngành Cảng - Đường thủy hiện nay chủ yếu là các
TCN hết hiệu lực theo quy định luật tiêu chuẩn, các TCCS chỉ có giá
trị trong thời gian ngắn, nên đến nay số TCVN về ngành Cảng
đường thủy mới chỉ có rất ít.
o Đang sử dụng một số tiêu chuẩn đã cũ như 22 TCN cho một số lĩnh
vực cụ thể hoặc áp dụng tiêu chuẩn của Nhật OCDI hay của Anh BS.
o Cần phải xây dựng bộ tiêu chuẩn về cảng – đường thủy mới, cập
nhật các thành tựu mới trong lĩnh vực xây dựng cảng, đáp ứng các
yêu cầu thay đổi nhanh về khai thác và vận hành. Trong khi đó, Bộ
tiêu chuẩn Việt Nam ngành Cảng - Đường thủy hiện nay đã biên
soạn được nhiều năm nên lạc hậu và thiếu nhiều lĩnh vực. Các lĩnh
vực đã có tiêu chuẩn thì vẫn còn có những tồn tại

51
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Đường sân bay

o Lĩnh vực đường sân bay có nhiều nhóm CN khác nhau và gần như
tương tự đối với các nhóm CN của đường bộ.
o Tuy nhiên do đặc tính toàn cầu hóa của ngành hàng không nên việc
xây dựng hệ thống TCVN lĩnh vực Đường sân bay phải dựa trên hệ
thống tiêu chuẩn của ICAO và hệ thống tiêu chuẩn của các nước có
nghành hàng không phát triển (đặt biệt là Mỹ - các tiêu chuẩn của
FAA). Việc biên soạn lại các tiêu chuẩn này cho phù hợp với điều
kiện Việt Nam ( về công nghệ,vật liệu…) là điều hết sức cần thiết

52
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Cơ khí (liên quan đến GTVT)

o Hệ thống tiêu chuẩn trong lĩnh vực Cơ khí (liên quan đến GTVT)
nước ta đã tương đối đầy đủ. Tuy nhiên phần lớn các tiêu chuẩn
TCVN lĩnh vực này được xây dựng từ những thập niên 70, 80, 90
của thế kỷ trước nên nhiều tiêu chuẩn không còn phù hợp với hiện
tại.
o Do nhu cầu thực tế về thi công, xây dựng các công trình GTVT, Việt
Nam áp dụng các tiêu chuẩn của nước ngoài như Anh, Nhật, Mỹ,
Trung Quốc… mà không có các quy định chung, điều này dẫn đến
những khó khăn, không đồng bộ trong quản lý chất lượng công trình.
Trong thực tế phải sử dụng đồng thời với rất nhiều tiêu chuẩn và
sách tham khảo nước ngoài.

53
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Tự động hóa – Đo lường (hệ thống ITS)

o Ở Việt Nam chưa có một tổ chức về ITS như mô hình các nước đã
triển khai, mà công việc nghiên cứu triển khai, xây dựng TC, QC phụ
thuộc vào kế hoạch của từng Bộ, ngành.
o Hiện nay đã bắt đầu chú ý đến việc xây dựng hệ thống TC, QC cho
lĩnh vực này, thể hiện ở việc xây dựng tiêu chuẩn về kiến trúc hệ
thống giao thông thông minh (ITS). Đây là cơ sở, tiền đề cho các nội
dung sẽ triển khai liên quan đến ITS như: dịch vụ người dùng, kiến
trúc và xây dựng hệ thống TC, QC;
o Các TC, QC hiện hành đã tập trung, hướng đến một số vấn đề cần
thiết trước mắt trong ngành giao thông như: đường cao tốc, thu phí,
cân kiểm tra tải trọng xe,…

54
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

o Hệ thống TC,QC trong lĩnh vực giao thông thông minh nước ta còn
rất yếu và thiếu. Rất ít các tiêu chuẩn TCVN lĩnh vực này được xây
dựng trong những năm trở lại đây.
o Do nhu cầu thực tế về triển khai, xây dựng, Việt Nam áp dụng các
tiêu chuẩn của nước ngoài như ISO, Nhật, Mỹ, Trung Quốc … mà
không có các quy định chung, điều này dẫn đến những khó khăn,
không đồng bộ trong quản lý chất lượng công trình, tích hợp kết nối
hệ thống.

55
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

4. Đề xuất điều chỉnh, chuyển đổi và xây dựng mới hệ

thống TC, QC thuộc lĩnh vực xây dựng CT GT
Đường ô tô
(1) Nhóm tiêu chuẩn khảo sát
o Tiêu chuẩn 22TCN 263-2000 “Quy trình khảo sát đường ô tô”: Kiến nghị
cần sớm thực hiện chuyển đổi và ban hành thành TCVN. Trong đó, cần bổ
sung các yêu cầu về thực hiện các bước khảo sát phù hợp với Luật xây
dựng 2014; cập nhật tiêu chuẩn về thiết kế đường ôtô (TCVN 4054:2005;
TCVN 5729:2012; TCVN 2737:1995...), tiêu chuẩn về khảo sát địa hình
(TCVN 9398:2012; TCVN 9401:2012...), tiêu chuẩn khảo sát địa chất công
trình (TCVN 9155 : 2012; TCVN 9437: 2012; TCVN 9846:2013...); bổ sung
các yêu cầu khảo sát cho công trình hầm; cập nhật các phương pháp đo vẽ
sử dụng thiết bị toàn đạc điện tử, phương pháp xác định áp lực nước lỗ
rỗng sử dụng thiết bị xuyên.
o Tiêu chuẩn 22TCN262-2000 “Quy trình khảo sát thiết kế nền đường ô tô
đắp trên nền đất yếu”: Tiến hành rà soát, chuyển đổi thành TCVN.
56
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

(2) Nhóm tiêu chuẩn thiết kế

- Các tiêu chuẩn thiết kế mặt đường mềm:
o Trước mắt, để phục vụ đáp ứng sản xuất, tiếp tục sử dụng và hoàn
thiện 02 dự thảo tiêu chuẩn 22TCN 211:06, tiêu chuẩn 22TCN 274:01
theo hướng khắc phục tối đa các hạn chế.
o Đề xuất lựa chọn phương pháp Cơ học thực nghiệm (M-EPDG) và tiêu
chuẩn thiết kế áo đường mềm của Ấn độ là phương pháp, tiêu chuẩn
nên định hướng tham khảo và áp dụng trong tương lại cho việc tính
toán kết cấu áo đường mềm ở Việt nam, ngoài việc tính toán kiểm toán
cần phải kết hợp xây dựng các mẫu catalog kết cấu áo đường mang
tính định hướng cho người thiết kế.
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Cầu – Hầm

(1) Nhóm tiêu chuẩn thiết kế

o Đối với lĩnh vực thiết kế công trình cầu : Cần cập nhật bổ sung các tiêu
chuẩn thiết kế kết cấu móng cọc đặc thù như dạng móng cọc Micropile
“Móng cọc đường kính nhỏ” phù hợp với triết lý thiết kế theo hệ số tải
trọng và hệ số sức kháng.
o Đối với lĩnh vực thiết kế Hầm: Cần cập nhật bổ sung tiêu chuẩn “Hầm
đường sắt và hầm đường ô tô. Tiêu chuẩn thiết kế. Mã số TCVN 4527-
88” và xây dựng mới các tiêu chuẩn phục vụ cho công tác thiết kế thi
công theo các phương pháp mới như phương pháp NATM....

58
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

2) Nhóm tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu:

o Đối với lĩnh vực thi công cầu: Cần cập nhật, bổ sung một số tiêu chuẩn
hiện hành chỉ phù hợp với hệ thống tiêu chuẩn thiết kế cầu cũ “Quy trình
thiết kế cầu cống theo trạng thái giới hạn – 22TCN 18-79”, chưa thực sự
tương thích trong quá trình kiểm soát chất lượng khi thi công.
o Đối với lĩnh vực thi công Hầm: Cần cập nhật, bổ sung tiêu chuẩn “Hầm
đường sắt và hầm đường ô tô. Tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu - TCVN
4528-88” sao cho thể thức trình bày phù hợp với các tiêu chuẩn hiện
hành và nội dung cần bao quát được các yêu cầu kỹ thuật về thi công
hầm theo các công nghệ mới hiện nay.

59
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Đường sắt

o Để đạt được mục tiêu quản lý chất lượng công trình đường sắt, phù hợp
với điều kiện Việt Nam, kế thừa và hội nhập với sự phát triển đường sắt
của các nước trong khu vực và thế giới, việc quy hoạch xây dựng hệ
thống TCVN, QCVN ngành đường sắt đến cần phải đảm bảo các
nguyên tắc:
 (1) Tính đồng bộ,
 (2) Tính bao quát,
 (3) Tính hiện đại,
 (4) Tính phù hợp.

60
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Cảng – Đường thủy

1) Nhóm tiêu chuẩn khảo sát:

o Kiến nghị cần sớm thực hiện chuyển đổi và ban hành thành TCVN thay
thế các TCN cũ như: Quy trình khảo sát địa chất công trình các công
trình Đường thủy (22TCN 260-2000). Các quy phạm quan trắc: lưu
lượng nước sông vùng ảnh hưởng thủy triều (94TCN 17-99); mực nước
và nhiệt độ nước trong sông (94TCN 1-88); lưu lượng chất lơ lửng vùng
sông không ảnh hưởng triều (94TCN 13-96); hải văn ven bờ (94TCN 8-
2006).
o Trong đó, cần bổ sung các yêu cầu về thực hiện các bước khảo sát phù
hợp với Luật xây dựng 2014, phù hơp với các thiết bị hiện đại của thế
giới.

61
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

2) Nhóm tiêu chuẩn thiết kế:

o Trước hết, thống nhất sớm hoàn thành bộ tiêu chuẩn quốc gia về thiết
kế công trình cảng biển, tiếp tục xây dựng ban hành các phần còn lại
như: Phần 4-1: Nền móng; Phần 4-2: Các phương pháp cải tạo đất;
Phần 5: Công trình bến; Phần 6: Đê chắn sóng; Phần 7: Luồng tàu và
bể cảng; Phần 8: Ụ khô, âu tàu, triền và bến nhà máy đóng tàu; Phần 9:
Nạo vét và tôn tạo đất; Phần 10: Công trình cảng khác.
o Đồng thời, xem xét thực hiện nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung các thông
số kĩ thuật phục vụ thiết kế đối với từng loại công trình cụ thể. Ngoài ra,
cần tiến hành rà soát các phương pháp thí nghiệm/phép thử có liên
quan và chuyển đổi từ tiêu chuẩn BS/JIS/ASTM thành TCVN tương
đương nếu chưa có

62
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

3) Nhóm tiêu chuẩn thi công, nghiệm thu:

o Cần xem xét thực hiện nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung các thông số kĩ
thuật phục vụ thiết kế đối với từng loại công trình cụ thể.
o Ngoài ra, cần tiến hành rà soát các phương pháp thí nghiệm/phép thử
có liên quan và chuyển đổi từ tiêu chuẩn BS/JIS/ASTM thành TCVN
tương đương nếu chưa có.

63
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

4) Nhóm tiêu chuẩn bảo trì và quan trắc:

o Cần nghiên cứu xây dựng Hệ thống quản lý bảo trì công trình cảng biển;
xây dựng công nghệ duy tu bảo đảm giao thông (cho cả hàng hải và
đường thủy nội địa) và phạm vi áp dụng hiệu quả cho các giải pháp bảo
trì; xây dựng định mức đớn giá cho công tác bảo trì; nghiên cứu phát
triển những công nghệ mới, vật liệu mới cho bảo trì; nghiên cứu xác
định thời điểm thích hợp để triển khai có hiệu quả giải pháp bảo trì; theo
dõi đưa ra tuổi thọ của từng giải pháp bảo trì.

64
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Đường sân bay

o Về đề xuất điều chỉnh, chuyển đổi và xây dựng mới hệ thống Tiêu
chuẩn, Quy chuẩn của ngành GTVT ngành Đường sân bay, chủ yếu
phân tích về mảng đánh giá bảo trì kết cấu mặt đường sân bay trong
nước và thế giới.
o Trước mắt, để thuận tiện trong công tác đánh giá chất lượng mặt đường
sân bay, đề xuất xây dựng và chuyển đổi 03 tiêu chuẩn của nước ngoài
thành TCVN hoặc TCCS.

65
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

Cơ khí (liên quan đến GTVT)

o Ngành Cơ khí (liên quan đến GTVT) có nhiều nhóm chuyên ngành khác
nhau, mỗi nhóm có đặc thù riêng về khoa học và công nghệ. Việc học
tập, chuyển đổi các tiêu chuẩn quy chuẩn của các nước trên thế giới
cũng nên xem xét đến điều kiện lịch sử, điều kiện tự nhiên, trình độ phát
triển, thế mạnh riêng của mỗi nước để đưa ra quyết định hợp lý.

66
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

CN Tự động hóa - Đo lường (về hệ thống ITS)

o Đề xuất quy hoạch xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn sẽ tập trung vào
nhóm I. Và khi thực hiện xây dựng tiêu chuẩn cụ thể thì sẽ có thể cấp
mã số phù hợp cho tiêu chuẩn đó cả trong nhóm I và nhóm II.
o Các tiêu chuẩn về giao thông thông minh có thể được phân chia theo
các vấn đề chính như sau:
- Nhóm Công nghệ thông tin. Thiết bị văn phòng (Từ vựng) (Mã ICS
01.040.35): các khái niệm mới về các vấn đề
+ “Hợp tác” ITS (Cooperative ITS)
+ ITS “xanh” (Green ITS)

67
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

- Nhóm Ứng dụng công nghệ thông tin trong vận tải và thương mại (Mã
ICS 35.240.60):
+ Quản lý và điều hành giao thông
+ Thu phí
+ Từ điển dữ liệu
+ Truyền nhận dữ liệu, trao đổi thông tin
+ Thông tin giao thông
+ Vận tải và thương mại
+ Hệ thống hỗ trợ an toàn cho người điều khiển phương tiện

68
 5. ĐỊNH HƯỚNG CÁC TIÊU CHUẨN, QUI CHUẨN
ISO 9001 : 2008
TRONG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

o Để đảm bảo sự phù hợp của nhóm tiêu chuẩn về giao thông thông
minh của Việt Nam so với thế giới (ISO TC 204), đề xuất giữ
nguyên cách phân loại và mã số của nhóm các tiêu chuẩn của Việt
Nam sẽ giống với các phân loại của ICS.

69
 KẾT LUẬN
ISO 9001 : 2008

• Trong thời gian qua, hệ thống TC, QC của ngành GTVT đã được rà soát,
bổ sung chỉnh sửa theo hướng cập nhật thường xuyên, liên tục, tiếp cận
trình độ quốc tế, lựa chọn các tiêu chuẩn quy chuẩn phù hợp điều kiện
và trình độ kỹ thuật thi công của Việt Nam. Về cơ bản hệ thống TC, QC
của ngành GTVT dần dần được hiện đại hóa, thống nhất hóa.
• Hệ thống tiêu chuẩn trong ngành GTVT bao gồm những văn bản pháp
quy kỹ thuật (tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm) liên quan đến công tác
quản lý kỹ thuật, chất lượng công trình... Hệ thống tiêu chuẩn này trước
đây thông thường gồm hai loai: loại TCVN - do Nhà nước ban hành và
22TCN – tiêu chuẩn ngành do Bộ Giao thông vận tải ban hành.
• Trước đây các tiêu chuẩn trong ngành GTVT được biên soạn trên cơ
sở các tiêu chuẩn Liên Xô cũ (SNIP, GOST). Hiện nay, hệ thống tiêu
chuẩn trong ngành GTVT được xây dựng ngày càng hoàn chỉnh về số
lượng, chất lượng và tiếp tục được nâng cao. Ngoài các tiêu chuẩn
hiện hành, cho phép áp dụng các tiêu chuẩn của ISO, của các nước
Anh, Đức, Mỹ, Nhật, Pháp, Úc, Nga.

70
 KẾT LUẬN
ISO 9001 : 2008

• Việc áp dụng các tiêu chuẩn trong các dự án đầu tư xây dựng là điều
kiện cần thiết của các chủ đầu tư khi xem xét lựa chọn các nhà thầu.
Mảng tiêu chuẩn được quan tâm nhiều là các tiêu chuẩn về khảo sát,
qui hoạch, thiết kế, thi công - nghiệm thu. Ngoài ra, cẩn phải tuân thủ
trình tự khi lập dự án ở bước tiền khả thi (PFS) hoặc nghiên cứu khả
thi (FS); bước thiết kế chi tiết để lập hồ sơ mời thầu;….
• Viện Khoa học và Công nghệ GTVT là một trong những đơn vị chủ
lực được Bộ GTVT giao nhiệm vụ biên soạn các tiêu chuẩn, quy
chuẩn, các qui định kỹ thuật trong ngành GTVT. Tính từ 2011 đến
nay, Viện đã xây dựng và được ban hành 132 TCVN, 05 TCCS và 23
Qui định kỹ thuật.
• Để có cơ sở đề xuất trình Bộ GTVT xây dựng các tiêu chuẩn, qui
chuẩn mới hàng năm, từ năm 2014, Viện được Bộ GTVT giao nhiệm
vụ lập bộ phận chuyên trách về công tác tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ
thuật để rà soát và đề xuất kế hoạch cập nhật, bổ sung hệ thống tiêu
chuẩn, quy chuẩn của toàn ngành GTVT hàng năm.

71
 Company
LOGO

ISO 9001 : 2008