Το δίκαιο της Θάλασσας

[στόχος του μαθήματος είναι να μάθετε να κολυμπάτε στο

δίκαιο της θάλασσας, όπως οι θαλάσσιες χελώνες στη
θάλασσα!]
Θαλάσσιες ζώνες
 Γραμμές βάσεως
Τα εξωτερικά όρια των θαλασσίων ζωνών προϋποθέτουν τον
καθορισμό σημείων κατά μήκος της ακτογραμμής από τα οποία θα
μετρηθούν αυτά τα όρια.
ΔΥΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
• Κανονική γραμμή βάσεως (κατώτατη ρηχία)
• Ευθεία γραμμή βάσεως
Οι νορβηγικές ακτογραμμές 1
Νορβηγικές ακτογραμμές 2
 Ευθείες γραμμές βάσεως

Ευθειες γραμμές
Ευθείς γραμμές βάσεως
βάσεως Ακτές με συστάδες νησιών
Ακτές με βαθιές πλησίον της ακτής
κολπώσεις
Τρόπος χαράξεως ευθειών γραμμών βάσεως
• Δεν θα πρέπει να αφίστανται σημαντικά από τη γενική κατεύθυνση
της ακτής
• Δεν θα χαράσσονται από και προς σκοπέλους, εκτός εάν οι
τελευταίοι έχουν φάρους ή άλλες εγκαταστάσεις
• Δεν θα αποκόπτουν την αιγιλαίτιδα ζώνη άλλου κράτους από την
ανοιχτή θάλασσας

Περίπου 100 κράτη έχουν χαράξει ευθείες γραμμές

Οι τουρκικές ευθείες γραμμές βάσεως
Τουρκικές ευθείες γραμμές βάσεως
(περιοχή Ίμβρου-Τενέδου)
 Κόλποι
Κόλπος είναι ένα τμήμα θάλασσας που διεισδύει σημαντικά στο
χερσαίο έδαφος
Μία απλή εσοχή της ακτής δεν θεωρείται κόλπος
Η διείσδυση στην ξηρά εν σχέσει προς το πλάτος του στομίου πρέπι να
είναι τέτοια ώστε τα ύδατα που περικλείει να περικυκλώνονται από
την ακτή
 Πότε μπορεί ένα κράτος να κλείσει έναν
κόλπο
• Η υδάτινη επιφάνεια του κόλπου είναι ίση ή μεγαλύτερη από εκείνη
του ημικυκλίου που έχει για διάμετρο το ευθύγραμμο τμήμα που
ενώνει τα άκρα της φυσικής εισόδου του κόλπου
• Το μήκος της γραμμής αυτής δεν υπερβαίνει τα 24 μίλια
• Από τις τρεις περιπτώσεις,
μόνον η περίπτωση του
κόλπου b. καλύπτει το
κριτήριο όπου η υδάτινη
επιφάνεια του κόλπου είναι
ίση ή μεγαλύτερη από
εκείνη του ημικυκλίου

(που έχει για διάμετρο το

ευθύγραμμο τμήμα που
ενώνει τα άκρα της
φυσικής εισόδου του
κόλπου)
 Όταν η φυσική είσοδος ενός
κόλπου είναι μεγαλύτερη από
24 μίλια,
επιτρέπεται
να χαραχθεί ευθεία γραμμή
βάσεως έως 24 μίλια στο
εσωτερικό του κόλπου
(εφ’ όσον η υδάτινη
επιφάνεια του κόλπου
παραμένει ίση ή μεγαλύτερη
του ημικυκλίου)
Στην περίπτωση Α-Β ο κόλπος κλείνει
Γιατί δεν κλείνει στην περίπτωση C-D;
 Παράδειγμα: η Λέσβος

Οι κόλποι της Καλλονής και της Γέρας κλεινουν πιο μπροστά από το στόμιό
τους; Γιατί;
Τί γίνεται όταν ένας κόλπος έχει
περισσότερες από μία φυσικές εισόδους;

Περίπτωση ΙΙ: Εναλλακτικοί τρόποι κλεισίματος κόλπου με νησιά

στην είσοδο του κόλπου…
Σε αυτή την περίπτωση, μετρώνται τα 24 ν.μίλια;
Πώς
εφαρμόζον
ται οι
ευθείες
γραμμές &
το κλείσιμο
των
κόλπων;
 Εξαιρέσεις από τον κανόνα
Α. Κόλποι που ανήκουν σε περισσότερα από ένα κράτη
Π.χ. Κόλπος της Άκαμπα
Εξαιρέσεις από τον κανόνα
Β. Ιστορικοί Κόλποι
Δεν ορίζονται στη Σύμμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (ΔΘ)

Ιστορικός κόλπος είναι αυτός που επί του οποίου το παράκτιο

κράτος ασκεί επί μακρό χρονικό διάστημα κυριαρχία σε αντίθεση με
το διεθνές δίκαιο αλλά με την ανοχή της διεθνούς κοινότητας
Κόλπος του
Τάραντα (Ιταλία)
Κόλπος του Χιούντσον
(Καναδάς-ΗΠΑ) &
Κόλπος της
Καλιφόρνιας
Το πρόβλημα με τον Κόλπο της Σύρτης
Αντιδράσεις άλλων κρατών ως προς τον
Κόλπο της Σύρτης
 Πιθανές
ελληνικές
ευθείες
γραμμές
βάσεως
Στόμια ποταμών
• Όταν ένας ποταμός ρέει κατ’ ευθείαν στη θάλασσα, η γραμμή
βάσεως θα είναι μία ευθεία γραμμή κατά μήκος του στομίου του
Λιμενικές εγκαταστάσεις, αγκυροβόλια & έργα

• Τα εξωτερικά μόνιμα λιμενικά έργα που αποτελούν αναπόσπαστο

μέρος του λιμενικού συγκροτήματος θεωρούνται τμήμα της ακτής
• Τα αγκυροβόλια έξω από λιμάνια θεωρούνται ότι είναι τμήμα της
αιγιαλίτιδας ζώνης
Σκόπελοι
Σκόπελος είναι
• μία φυσικά σχηματισμένη έκταση ξηράς
• που περιβρέχεται από θάλασσα
• Βρίσκεται πάνω από την επιφάνειά της κατά την άμπωτη
• Καλύπτεται κατά την πλημμυρίδα
Σκόπελοι και γραμμές βάσεως
• Σε περίπτωση που ο
σκόπελος βρίσκεται εν
όλω ή εν μέρει σε
απόσταση που δεν
υπερβαίνει το εύρος της
αιγιαλίτιδας ζώνης,
μπορεί να
χρησιμοποιηθεί ως
γραμμή βάσεως
Σκόπελοι και χωρικά ύδατα
• Σκόπελοι που βρίσκονται
εκτός της αιγιαλίτιδας
ζώνης δεν έχουν
δικαιώματα σε θαλάσσιες
ζώνες ούτε
περιλαμβάνονται στο
σύστημα των γραμμών
βάσεως
 ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΥΔΑΤΑ
• Εσωτερικά ύδατα θεωρούνται τα ύδατα «που βρίσκονται προς το
εσωτερικό της γραμμής βάσεως της αιγιαλίτιδας ζώνης
(Άρθρο 8 της ΣΔΘ)
Δηλαδή ό,τι βρίσκεται ανάμεσα στην ακτή και στη γραμμή βάσεως:
π.χ. κόλποι, λιμένες, εκβολές ποταμών
Στα εσωτερικά ύδατα το κράτος ασκεί πλήρη κυριαρχία
Στα εσωτερικά ύδατα τα παραπλέοντα πλοία δεν έχουν καθεστώς
αβλαβούς διελεύσεως
Πρόσβαση αλλοδαπών πλοίων σε λιμένες
Κατά πόσον τα αλλοδαπά πλοία έχουν δικαιώμα προσβάσεως στους
λιμένες;
• Αμφισβητείται.
• Γίνεται αποδεκτό ότι τα κράτη δικαιούνται να επιβάλλουν
οποιουσδήποτε όρους θεωρούν αναγκαίους για την πρόσβαση
αλλοδαπών πλοίων στους λιμένες τους.
• Δικαίωμα ελλιμενισμού μπορεί να καθιερωθεί μόνον με συμφωνία
μεταξύ του κράτους σημαίας και του παράκτιου κράτους.
Εξαιρέσεις στην πρόβαση πλοίων σε λιμένες
• Πλοία που βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης (εξαιρούνται από την
υποχρέωση καταβολής φόρων και δασμών εισαγωγής)…
…εκτός εάν απειλείται η δημόσια τάξη, ασφάλεια και υγεία
• Πλοία που διενεργούν θαλάσσιες πειστημονικές έρευνες
• Υποχρέωση κράτους να μην προβαίνει σε αυθαίρετες διακρίσεις
μεταξύ πλοίων με διαφορετικές σημαίες
Δικαιοδοσία επί αλλοδαπών πλοίων σε
λιμένες
• Ιδιωτικά πλοία
Υπόκεινται στη δικαιοδοσία του παράκτιου κράτους ως προς τα αστικά
θέματα. Κάποιες περιπτώσεις ποινικής δικαιοδοσίας αφήνονται στο
κράτος της σημαίας (όταν π.χ. δεν επηρεάζουν τη δημόσια τάξη του
παράκτιου κράτους)
• Κρατικά πλοία
Απολαύουν ασυλίας και εξαιρούνται της δικαιοδοσίας του παράκτιου
κράτους
Εθνικό προνόμιο της ακτοπλοΐας
Το παράκτιο κράτος έχει πλήρη κυριαρχία ως προς τη διακίνηση
πλοίων από και προς τους λιμένες του υπέρ των πλοίων με εθνική
σημαία