IPGM KAMPUS DARULAMAN,

06000 JITRA,KEDAH.

TEKNOLOGI DALAM PENGAJARAN DAN

PEMBELAJARAN
(EDU 3105)

TUTORIAL 4 : PERANCANGAN, PEMILIHAN,

PENGHASILAN DAN PENILAIAN MEDIA
PENGAJARAN

PENSYARAH : EN.SIRI SENA BIN BABA HAMID

TARIKH : 17 OGOS 2010
 NOR NAZLIANA BT
ZAKARIA
(890416-11-5440)

SHARMILAA A/P NUR `AMIRAH BT

SELVAM AHLI AHMAD SHUSHAMI
(890730-05-5132) KUMPULAN (890607-08-5862)

SAHIDATUL HIDAYAH NURUL AAINAA BT

BT MOHD FAUZI MOHAMAD
(890327-43-5346) (890905-04-5332)
SOALAN 1

Huraikan peristiwa pengajaran

(event of instruction) dalam

merancang pengajaran dan
pembelajaran ?
EVENTS OF INSTRUCTION
 Diperkenal : Robert Gagne
 Lahir pada : 1916
 Buku : “The Conditions of
Learning” (1965)
• Ia mengemukakan apa yang dinamakan
dengan “nine events of instruction” atau
sembilan langkah/peristiwa belajar.
• Tingkatkan Ingatan Dan Pemindahan Pembelajaran 9
• Taksir Pencapaian Pembelajaran 8
• Beri Maklum Balas Tentang Penguasaan Pembelajaran Pelajar 7
• Uji Penguasaan Pembelajaran Pelajar 6
• Bimbingan Pembelajaran Pelajar 5
• Sampaikan Isi Pelajaran/ Bahan Pengajaran-Pembelajaran 4
• Cungkil Dan Kaitkan Pengetahuan Sedia Ada Pelajar 3
• Beritahu Pelajar Objektif Pembelajaran 2
• Tarik Perhatian Pelajar 1
Events of instruction
 TARIK PERHATIAN PELAJAR

Perancangan pengajaran yang dibangunkan oleh guru haruslah menarik

perhatian pelajar . Untuk mewujudkan suasana ini, pengajaran yang ingin
disampaikan boleh dimasukkan beberapa unsur-unsur  grafik  yang
bersesuaian dengan persembahan multimedia yang bertujuan untuk
mendapatkan perhatian murid. 

Ini sememangnya sudah menjadi kelaziman kepada manusia yang suka

melihat kepada gaya persembahan yang menarik atau lebih tepat lagi yang
berorientasikan penglihatan. Pepatah Confucious menyatakan bahawa” sebuah
gambar mampu menggantikan seribu perkataan”. 

Contoh: Penggunaan set induksi sama ada set induksi yang ada sangkut
paut dengan topik pembelajaran atau yang ada sangkut paut secara tidak
langsung. 
 BERITAHU PELAJAR OBJEKTIF PEMBELAJARAN

Pernyataan objektif pengajaran pembelajaran. Menurut Gagne pernyataan

objektif ini merupakan satu motivasi untuk pelajar mengetahui apakah tugasan
pembelajaran yang harus dicapai. Dengan menyampaikan objektif
pembelajaran, matlamat dan objektif serta  apa yang hendak dicapai daripada
pelajar diakhir nanti akan dinyatakan .

Keadaan ini akan  menyediakan persekitaran pembelajaran yang

merangsangkan. Dengan kata lain, apa yang pelajar mesti boleh buat selepas
menjalani proses pembelajaran. Objektif mesti spesifik. Contohnya,’ murid
dapat menyebut nama haiwan setelah mendengar bunyi suara haiwan
berkenaan.’  
 CUNGKIL DAN KAITKAN PENGETAHUAN SEDIA ADA PELAJAR

 Setiap pelajar membawa pengalaman dan pengetahuan yang tertentu ke

dalam bilik darjah. Ini dikenali sebagai entry point. Analisis
pengetahuan/pengalaman sedia ada pelajar dapat membantu guru
menyediakan pengajaran yang bermanfaat kepada pelajar.

Pengajaran pembelajaran yang bertitik mula dengan pengetahuan /

pengalaman sedia ada dapat membantu pelajar kaitkan maklumat baru dengan
maklumat yang telah dipelajari.Guru boleh mengenal pasti pengetahuan sedia
ada pelajar melalui ujian praunit yang akan dipelajari, mengkaji pembelajaran
unit terdahulu, sesi soal jawab.
 SAMPAIKAN ISI PELAJARAN/
BAHAN PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

Penyampaian isi pelajaran juga harus terancang dan bermakna.

Pecahkan maklumat kepada isi-isi penting. Disamping itu, unsur-unsur
penggunaan audio yang  jelas dan menarik boleh membantu murid untuk
memahami sesuatu aktiviti yang dijalankan atau masalah yang dihadapi. 

Grafik dan animasi juga berkesan untuk menyampaikan maklumat dan

dapat menjelaskan pemahaman , menerangkan konsep dan fakta  murid
terhadap sesuatu topik pembelajaran.  Penggunaan audio dan video ini akan
memberikan kesan konkrit dan penegasan dalam menyampaikan maklumat.
Bimbingan pembelajaran pelajar
Untuk membantu pelajar menyimpan maklumat untuk simpanan
jangka panjang, bimbingan tambahan perlu disediakan bersama-sama
dengan penyampaian kandungan baru. Strategi bimbingan termasuk
penggunaan contoh, kajian kes, perwakilan grafik, mnemonik, dan
analogi.
Uji penguasaan pembelajaran pelajar

            Pelajar diwajibkan untuk mempraktikkan kemahiran atau

perilaku baru. Ini memberikan kesempatan bagi peserta didik untuk
mengesahkan pemahaman yang benar mereka, dan pengulangan
yang lebih banyak meningkatkan kemungkinan retensi(ingatan).

Contoh : meminta pelajar membuat latihan dan memberikan respon.

 Beri maklum balas
Ia adalah penting untuk memberikan maklum balas yang khusus dan
langsung kepada perilaku pelajar. Maklum balas merupakan maklumat
yang diberi kepada individu tentang kesesuaian sesuatu tindakan serta
respon mereka.

Maklum balas biasa diberikan sejurus pelajar melaksanakan suatu tugas .

Maklum balas dalam proses pembelajaran berperanan bukan semata-
mata pemprosesan maklumat tetapi seharusnya mempengaruhi proses-
proses afektif & motivasi pelajar.

Maklum balas yang kerap sama ada sebagai pembetulan / insentif perlu
untuk sepanjang proses pembelajaran supaya pembelajaran akan
berkekalan. Tambahan bimbingan dan jawapan yang diberikan pada tahap
ini disebut maklum balas formatif.
 TAKSIR PENCAPAIAN PELAJAR

 Setelah menyelesaikan modul pembelajaran, pelajar harus diberi

peluang untuk mengambil (atau perlu untuk mengambil) ujian atau
penilaian akhir. Penilaian ini harus diselesaikan tanpa kemampuan
untuk menerima latihan tambahan, umpan balik, atau penggunaan.
Penguasaan masteri, biasanya diberikan setelah mencapai skor
tertentu atau peratus benar. Tingkat penguasaan yang diterima secara
umum adalah 80% hingga 90% benar.
 TINGKATKAN INGATAN DAN PEMINDAHAN
PEMBELAJARAN

• Huraikan konsep tersebut semula dalam situasi yang lain dan bantu
pelajar membuat perkaitan serta generalisasi ke atas konsep
tersebut.

• Berlatih, mempraktikkan apa yang telah diperolehnya dalam situasi

yang baru.
 Soalan 2

Bagaimanakah anda memilih

media yang sesuai untuk
pengajaran dan
pembelajaran pendidikan
rendah
FAKTOR ASAS PEMILIHAN
MEDIA
Objektif
Objektif
pembelajaran
pembelajaran

Praktikal
Praktikal Ciri
Ciripelajar
pelajar

Atribut
Atribut Kaedah
Kaedah
fizikal
fizikal pengajaran
pengajaran
(Yusup Hashim, 1997)
(Yusup Hashim, 1997)
 (1) OBJEKTIF
PEMBELAJARAN
Keputusan memilih media hanya dibuat
setelah domain pembelajaran, tugasan
pembelajaran dan peristiwa pengajaran
telah ditetapkan.

Leshin, Pollock & reigeluth (1992)

• Menunjukkan kebolehan lisan. Cth: teks Maklumat
bercetak lisan
• Lebih byk media boleh digunakan utk pelajari
kemahiran lisan (Reiser & Gagne, 1983)
• Sediakan maklum balas yg tepat menunjukkan Kemahiran
prestasi itu betul atau salah intelek
• Ada interaksi antara pelajar dan bahan
• konsep/peraturan:gambar (organ manusia)
MEDIA PENGAJARAN-OBJEKTIF
• Sikap boleh diubah dan dipupuk melalui contoh-contoh yang baik sikap
• Media yang menunjukkan contoh yang baik
• Cth: video “Boleh Buat”
• Menunjukkan prosedur atau cara dan boleh diikuti oleh pelajar Kemahiran
• Prosedur-->peraturan-->latihan motor
• Perlukan media yang benar. Cth: kereta & simulator penerbangan
Strategi
• Sediakan maklum balas yg tepat, betul @ salah sebaik shj selesai kognitif
sesuatu prestasi. Cth: media interaktif (skor A)
CONTOH MEDIA PENGAJARAN-OBJEKTIF
• Gambar, model, video
intelek
• Carta, Filem jalur, Filem, OHP, Alatan
lisan Mudah alih, Slaid/pita, Kit latihan, Video

• Carta, Filem, OHP, Slaid/pita, Kit latihan,

Kognitif Video

• Alatan mudah alih, Perkakasan latihan

Motor
• Filem, Slaid/pita, Video
sikap
 (2) CIRI-CIRI PELAJAR
• Ciri-ciri pelajar meliputi kesediaan
mental, kawalan lokus, kawalan pelajar,
gaya pembelajaran, motivasi, kefahaman
pembacaan dan umur
• Kajian berkaitan hubungan antara gaya
pembelajaran dengan jenis bahan yang
sesuai masih belum jelas (Gagne’, Briggs
& Wager, 1988)
Yusup Hashim (1997)
CIRI-CIRI PELAJAR

Ciri
kefahaman
bacaan

Ciri umur
 (i) CIRI KEFAHAMAN
BACAAN
(Gagne’, Briggs
(Bretz, 1971) & Wager, 1988)
• Lemah bacaan- jgn gunakan • Pelajar lemah kefahaman
media cetak pembacaan berkemugkinan
• Gunakan bahan audio tidak boleh belajar dgn baik
• Cara tutur lebih berfaedah menggunakan cara tutur
kerana pelajar yg lemah • Alternatif: (i)gunakan
boleh sekurang-kurangnya perkataan mudah dan ayat-
boleh faham ayat pendek (ii) gunakan
banyak gambar dan gambar
rajah
 (ii) CIRI UMUR

• Umur pelajar menjadi faktor penting dalam

pemilihan media dengan andaian bahawa
kebolehan membaca adalah sama (Briggs &
Wager, 1981; Gagne’ & Briggs, 1978; Tosti &
Ball, 1976)
 Si
Kon pengalaman pembelajaran Dale
m
b
Dewasa (1969) ol
li
Simbol
s
visual
a
n
Radio/audio

Gambar kaku

Gambar gerak

Tv pendidikan

Bahan pameran

Kanak-kanak Lawatan

Tunjuk cara

Pengalaman drama

Pengalaman tiruan

Pengalaman sebenar
• Peringkat pertama (kanak-kanak)-manipulasi
bahan yang sebenar
• Pengalaman belajar melalui deria lihat, rasa
dan perlakuan
• Peringkat 12 (dewasa)-simbol berbahasa
• Menggunakan media tutur atau membaca
bahan cetak
• Pembelajaran kognitif-pilihlah media yang
serendah mungkin asalkan media dapat
membantu pembelajaran ( Briggs & Wager,
1981)
• Slow but sure: pembelajaran yang perlahan
tetapi objektif dapat dicapai dgn sempurna
• Aplikasi kepada pelajar yang kurang atau tidak
mempunyai pengalaman sedia ada
• Fast but risky: pendekatan pembelajaran yang
cepat dan murah tetapi berisiko
• Pelajar mudah keliru dengan simbol yang
digunakan
• Untuk membentuk sikap, Wager (1975)
mencadangkan supaya pertalian kon media-
umur Dale secara terbalik
• Kanak-kanak- mudah dibentuk jika mendengar
nasihat (simbol berbahasa/lisan)
• dewasa- pembentukan sikap melalui model
sebenar atau model dlm televisyen
 pengalaman sebenar Dewasa
pengalaman tiruan
pengalaman drama
Tunjuk cara
Lawatan
Bahan pameran
Tv pendidikan
Kanak-kanak
Gambar gerak
Gambar kaku
Radio/audio
Simbol visual
Simbol lisan
 (3)KAEDAH PENGAJARAN
• Elemen-elemen dalam situasi/ kaedah pengajaran
yang mempengaruhi keputusan memilih media ialah
lokasi pengajaran, jenis kumpulan serta bilangan
pelajar dlm sesuatu kumpulan yang dikenal pasti
(Reiser dan Gagne’ 1983)
• Elton (1977), membahagikan kaedah pengajaran kepada 3
jenis:

Pengajaran
beramai-ramai

KAEDAH

Pengajaran Pembelajaran
kendiri berkumpulan
 Pengajaran Beramai-ramai
• Pengajaran bagi kumpulan besar
• Cth kaedah : kuliah, ekspositori, filem dll
• Cth media : transparensi overhead, slideshow, audio, gambar
animasi
• Tidak sesuai menggunakan media cetak – adalah terlalu kecil
utk dilihat dan dibaca oleh kumpulan besar kecuali diedarkan
oleh setiap pelajar.
 Pengajaran Kumpulan
• cth kaedah : tutorial, perbincangan, latihan berkumpulan,
permainan, simulasi
• Cth media : buku teks, gambar, nota edaran, modul, relalia,
bahan 3D, flash card dll

Romizowski (1986) menegaskan bahawa tiada

gunanya menggunakan media satu hala seperti
televisyen/ rakaman audio, jika kaedah yang akan
digunakan ialah perbincangan kumpulan dan
bertukar pengalaman.
 Pengajaran Individu
• Cth kaedah : PJJ, pembelajaran berpandukan komputer
• Bretz mencadangkan - lebih sesuai menggunakan media cetak
(bukan cara bertutur) kerana pelajar blh urus dan tentukan
masa belajar mengikut kecepatan kendiri
• Bretz menyarankan - menggunakan maklum balas
(betul/salah) untuk pelajar mengetahui jawapan yg sebenar
 (4)ATRIBUT FIZIKAL
• Ciri fizikal yang terdapat dalam media yang boleh membantu
proses P&P (levie dan Dickie, 1937; Solamon 1979)
• Terdapat 6 ciri fizikal bagi MP:

Perkataan Bunyi dan Realia/ bhn

Visual Pergerakan Warna
bercetak suara sebenar
 Visual
• Cth : slaid, transparensi, gambar foto
• Sesuai di dalam pengajaran konsep konkrit – (bentuk
dan objek) dan hubungan ruang ( lokasi dan jarak)
 Pergerakan
• Media yang menunjukkan pergerakan
• Cth : video, animasi
• Sesuai di dalam pengajaran kemahiran motor
– pembelajaran peraturan atau prosedur
 Perkataan Bercetak
• Dalam bentuk teks cetak
• Cth : modul pengajaran, buku teks, buku kerja,
akhbar, majalah dll
• Kos lebih murah
 Bunyi Dan Suara
• Mesej audio
• Cth media : video, audio
• Boleh bergabung dengan pengajaran visual atau
pergerakan untuk memberi kesan khusus
 Warna
• Ciri penting untuk menyampaikan sesuatu mesej
• Membantu mengukuhkan konsep pengajaran
Walaupun kajian media menunjukkan bahawa warna
tidak memberi kesan dalam pembelajaran, ia masih
merupakan ciri yang penting untuk menyampaikan
sesuatu mesej tertentu (Schramm, 1977 ;
Dwyer,1978)

• Membantu meningkatkan motivasi dan minat murid

• Melambangkan mood sesuatu pengajaran dan
pembelajaran
 Realia / Bhn Sebenar
• Digunakan untuk menguasai kemahiran motor atau prosedur
yg kompleks
• Cth : mock-up (cth : dummy telefon bimbit)
• Sesuai untuk pengajaran yg melibatkan kumpulan kecil atau
pengajaran individu (kemp, 1989 ; Briggs dan Wager, 1981)
• Jika praktikal, bahan realia yang belum pernah dilihat oleh
pelajar boleh digunakan untuk mengajar kemahiran kognitif
(Anderson, 1976; Romizowski, 1977)
 (5) PRAKTIKAL
Kesesuaian Aspek
bahan teknikal

kewibawaan
Ciri praktikal
bahan
PRAKTIKAL
 Praktikal
Kewibawaan bahan
• Bahan yang tepat hasil kajian
yg sah
• Bahan yg mutakhir
• Terdapat status penerbit,
pengarang & kelulusan
• Bebas dari segi diskriminasi
Kesuaian bahan
• Sesuai dgn kurikulum sekolah
• Sesuai dgn kaedah & strategi
pengajaran
• Dapat menarik minat pelajar
• Sesuai dgn peringkat umur,
nilai & kebudayaan pengguna
• Dapat meningkatkan proses
pengajaran & pembelajaran
 Praktikal
Aspek teknikal Ciri praktikal
• Kualiti audio, visual, warna & • Efektif dari segi kos, masa &
fotografi tenaga
• Kualiti kertas, jilid & • Mudah disimpan &
penghurufan diselenggara
• Mudah diperoleh
• Persetujuan jawatankuasa
pusat sumber pendidikan
(guru panitia)
 SOALAN 3 :

Huraikan prosedur mengaplikasikan

Model ASSURE dalam merancang,
Memilih dan menilai media pengajaran
• Evaluate and Revise E
• (Nilai dan Semak semula)
• Require Learner Participation R
• (Libatkan Pelajar dalam Pembelajaran)
• Utilize Media and Materials U
• (Gunakan Media dan Bahan Sumber)
• Select Methods, Media and Materials S
• (Pilih Kaedah, Media dan Bahan Sumber)
• State Objectives S
• (Nyatakan Objektif/Hasil Pembelajaran)
• Analyse Learners A
• (Analisis Pelajar)
 1) Analyse Learners
(Analisis Pelajar)

Pelajar dapat
dianalisis
berdasarkan
aspek-aspek ;

Specific Entry
General
Competencies Learning Styles
Characteristic
(Pengetahuan/p
(Ciri-ciri umum
engalaman (Gaya belajar)
pelajar)
sedia ada)
• Tiga perkara penting untuk menganalisis ciri-ciri pelajar:
Ciri-ciri umum

Merupakan deskripsi umum tentang umur, tahap, latar

belakang sosial ekonomi dan sebagainya.

Guru menjadikan ciri2 ini sebagai asas dalam pemilihan

media dan bahan.

Ciri2 ini diketahui oleh guru melalui penelitian rekod

pelajar serta berinteraksi dengan pelajar secara langsung.
Kompetensi khusus peringkat masuk(Entry point)

Berkait dengan pengetahuan dan kemahiran sedia ada

pelajar tentang tajuk dan kandungan pelajaran.

Maklumat ini diperoleh daripada ujian kemasukan dan

interaksi bersama pelajar.
Stail pembelajaran

Merujuk kepada kluster trait psikologi yang dapat

menerangkan bagaimana seseorang itu menanggapi,
berinteraksi dan bertindak balas dengan persekitaran.

Membantu guru merancang pengajaran-pembelajaran

yang efektif
 2) State Objectives
(Nyatakan Objektif/Hasil Pembelajaran)

Sebagai hala tuju pengajaran-pembelajaran

Dinyatakan secara jelas, khusus, spesifik, eksplisit.
Tujuan:
– Bantu guru pilih media dan kaedah penyampaian
yang sesuai.
– Guru dapat tentukan langkah aktiviti p&p.
– Guru dapat sediakan persekiran pembelajaran yang
merangsangkan.
– Membantu guru membuat penilaian terhadap
pencapaian pembelajaran.
• Kriteria pernyataan objektif yang baik:

Siapakah yang hendak dicapai (kumpulan sasaran)?

Apakah yang hendak capai (apakah bentuk
perlakuan baharu)?
Bagaimanakah hendak dicapai (apakah syarat
perlakuan)?
Apakah tahap pencapaian minimum (standard
pencapaian yang dianggap sudah dikuasai)?
 3) Select Methods, Media and Materials
(Pilih Kaedah, Media dan Bahan Sumber)
• Terdapat 3 langkah dalam pemilihan kaedah, media dan
sumber :

Memilih kaedah

Memilih media

Mereka bentuk media

 MEMILIH KAEDAH

• Pemilihan kaedah adalah berteraskan aspek :

Objektif
Kandungan pelajaran
Kumpulan sasaran/pelajar

Contoh: set Induksi dimulakan dengan kaedah simulasi,

diikuti dengan kaedah demonstrasi latihan dan latih tubi untuk
mempelajari kemahiran yang baru.
 Pemilihan Format
Media
Bentuk fizikal sesuatu maklumat yang
dipaparkan
Bentuk audiens Bentuk maklum
(kumpulan pelajar: Keupayaan Domain
balas yang
kelas/kumpulan/indiv
idu)
pelajar objektif akan dihasilkan
 MEMILIH MEDIA
Pemilihan media berasaskan kriteria yang tertentu:

Sepadan dengan kurikulum

Maklumat tepat dan terkini
Bahasa yang jelas dan tepat
Menarik minat dan mencetuskan motivasi pelajar
Menggalakkan penglibatan pelajar
Mempunyai teknikal kualiti yang baik
Terdapat bukti keberkesanannya
Bebas daripada bias
Mempunyai buku panduan yang lengkap.
Pemilihan Bahan Sumber
Isi
pelajaran Cth:
Bahan yang
petikan,
Sumber menjadi
P&P fokusartikel,tek
pembelajara s
n

Menguba
Memilih Mereka
h suai
bahan bentuk
bahan
sumber bahan
sumber
sedia sumber
sedia
ada baharu
ada
MEREKA BENTUK MEDIA/BAHAN
SUMBER
 4) Utilize Media and Materials
(Gunakan Media dan Bahan Sumber)
 5) Require Learner Participation
(Libatkan Pelajar dalam Pembelajaran)

• Aktiviti berpusatkan pelajar berasaskan

bahan dapat memotivasikan dan
mengekalkan perubahan tingkah laku
pelajar
• Untuk memastikan bahawa proses pembelajaran
berlaku pelajar perlu dilibatkan dalam aktiviti
pembelajaran seperti:

– Membuat latihan
– Perbincangan
– Latih tubi
– Kuiz
– Projek dan sebagainya
 6) Evaluate and Revise
(Nilai dan Semak semula)

Penilaian

Pen ilaianp embe lajaran

Penilaian formal
Penilaian pengajaran
Penilaian informal

ujian Hasil kerja pelajar, pemerhatian, soal jawab

 Nilai dan semak semula
Penilaian ialah proses membuat pertimbangan nilai tentang
sesuatu perkara. Ia berlaku sepanjang proses pengajaran, iaitu
sebelum, semasa dan selepas pengajaran.
Penilaian melibatkan aspek:
- Menilai pencapaian pelajar
- Pembelajaran yang dihasilkan
- Menilai media dan kaedah
- Kualiti Media
- Penggunaan guru
- Penggunaan murid
 Menilai Kaedah dan Media
• Kualiti media seringkali dilihat dari sudut sumbangannya
terhadap pembelajaran. Terdapat ciri-ciri yang telah
ditetapkan dalam aspek ini, seperti berikut :
– Adakah media berkesan?
– Bolehkah ia dipertingkatkan?
– Adakah ia berguna?
– Adakah media membantu pelajar mencapai objektif?
– Adakah ia mencetuskan minat pelajar?
– Adakah ia menyediakan penglibatan pelajar yang bererti?
• Terdapat senarai lain yang elok dijadikan
panduan ketika menilai media:
– Amat kreatif dan berkaitan dgn isu yg menarik
minat pelajar
– Memperkembang kemahiran berfikir
– Menyampai kandungan secara mendalam
– Meransang naluri ingin tahu pelajar
– Pelajar dapat melibatkan diri secara aktif
– Memboleh penerokaan isu secara mendalam
– Menghubungkait bidang pelajaran
– Meningkat nilai murni
• Selain daripada menggunakan soal selidik dan
senarai semak, penilaian terhadap media dan
kaedah juga boleh dilakukan melalui:
– Perbicangan dengan kelas
– Temubual dengan setiap individu
– Pemerhatian
 BIBLIOGRAFI

• Noriati A. Rashid et al. (2009). Teknologi

dalam Pengajaran dan Pembelajaran. Shah
Alam: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
• Yusup Hashim. (1997). Media Pengajaran
untuk Pendidikan dan Latihan, Shah
Alam: Penerbit Fajar Bakti.