SABİT ORTODONTİK

TEDAVİLERDE BİLİNMESİ
GEREKEN MEKANİK KURAMLAR
Prof. Dr. Serpil HAZAR
Bir Ortodontist niçin
biofizik kurallarını bilmelidir?

 Mekanik düzeneklerin planlanmasında bize yardımcı olur.

 Hastamıza bir ark teli uyguladığımızda aparey ile diş
hareketinin biyolojisi arasındaki ilişkiyi çözümleyebiliriz.
 Uyguladığımız kuvvetleri ölçebilir oluşan klinik ve
histopatolojik sonuçları daha iyi gözlemleyebiliriz.
 Ortodontik kuvvetler sonucu yer değiştiren dişlere daha iyi
hakim olabilmek için kuvvet sistemlerini bilmeliyiz.
 Uyguladığımız kuvvetin periodontal membrandaki
dağılımını, kemikteki rezorpsiyon ve apozisyon olayları ile
ilişkili olarak anlamak ve ölçmek için teorik mekanizmaları
formule edebiliriz.
 Newton Yasaları

 Cisimler üzerine etki eden kuvvetler ile cisimlerin

hareketleri arasındaki ilişkileri inceler.

F
I. Yasa - Eylemsizlik

Dil

Dudaklar

Yanaklar
Oral Kuvvetlerin Dengesi

 Hareketsiz yada doğru boyunca sabit bir hızla hareket

eden cismin üzerine etkiyen net bileşke kuvvet “0” olduğu
müddetçe cisim durmaya yada sabit hızla yol almaya
devam eder.
II. Yasa – Dinamiğin temel yasası

a=F/m

 İvme, net bileşke kuvvetle doğru, cismin kütlesi

ile ters orantılıdır.
III. Yasa – Etki-Tepki yasası

 Etki her zaman tepkiye eşit ve zıt yönlüdür.

 Kuvvet nedir?

 Bir cismin uzayda yer değiştirmesine veya şeklinin

değişmesine neden olan etkidir.
 Gr yada ons cinsinden ölçülür.

F = 150 g
 Bir ortodontik apareyde aktif ve reaktif üyeler vardır.

Aktif üyeler: Dişe hareket verdiren kısımdır.

Tel, elastikler, yaylar, magnetler vs..
Reaktif üye: Ankraj olarak kullanılan kısımdır.
Tüpler, bantlar, braketler, palatal ark vs..
Sabit düzeneklerle diş hareketlerini
 Tellerin
 Elastiklerin
 Yayların
 Magnetlerin

özelliklerinden kaynaklanan elastikiyetinden

kuvvetler yoluyla gerçekleştirebilmekteyiz.
Kuvvet vektörel bir büyüklüktür

 Uygulama noktası
 Şiddet
 Yön
 Doğrultu gibi özelliklere sahiptir

Ortodontik kuvvetlerin

 Süresi
 Dağılımı da önemlidir
Sabit ortodontik tedavilerde hedefimiz :

 Dişin rotasyon merkezini kontrol altında tutmak

 Periodontal membrana kabul edilebilir sınırlarda
kuvvet dağılımını sağlamak
 Kuvveti düzenli bir seviyede tutabilmek
 Kuvvetin dağılımı
 Bir dişin kronuna kuvvet uygulandığında dişin
kronu kuvvetin uygulandığı yöne, apeksi ise aksi
yöne hareket eder.

 Alveol kret ve alveol

kemik hizasında
peiodontal dokular
sıkışır.
Kuvvetin dağılımı

 Translasyon hareketinde, kuvvet tüm kök

yüzeyine dağılacağından sıkışma tarafında kemik
yüzeyinde rezorpsiyon olur.
Şiddetlerine göre kuvvetler

 Hafif kuvvetler: Dişin hareket etme eşiğinin üzerinde,

direkt kemik rezorpsiyonuna neden olan optimal düzeydeki
kuvvetlerdir.
 Ağır kuvvetler: Periodontal membranda aşırı sıkışma
yaratarak hyalinizasyon ve endirekt kemik rezorpsiyonuna
neden olacak şiddetteki kuvvetlerdir.
Sürelerine göre kuvvetler

 Sürekli kuvvetler: Aktivasyon sırasında ortaya

çıkan kuvvet kaybı az.
Sürelerine göre kuvvetler

 Kesikli kuvvetler: Kuvvet uygulandıktan kısa bir

süre sonra sıfırlanır. Ağır kuvvetlerdir. Çevre
dokularda endirekt rezorpsiyona neden olur.
Sürelerine göre kuvvetler

 Aralıklı kuvvetler: Aparey hasta tarafından

çıkarıldığında kuvvet sıfırlanır. Yeniden takıldığında
aynı düzeyden başlamak sureti ile azalarak sürer.
Direnç Merkezi

 Dişin translasyon hareketi

yapmasına sebep olan
kuvvetin, dişin uzun
eksenini kestiği noktadır.

F
Direnç Merkezi

F
 Direnç merkezinin yeri kök rezorpsiyonu ve
periodontal ataşman kayıplarında değişebilir.
Rotasyon Merkezi
 Dişin, etrafında dönme hareketi yaptığı hayali noktadır.

Braket seviyesinde keserlerin labial

yüzeyine kuvvet uygulandığında kron
linguale, kök labiale hareket eder.
(Kontrollü tipping)

Rotasyon merkezi direnç merkezinin

altındadır.