TAHSIN AL-QURAN

KAEDAH RASM UTHMANI DAN

DHABT AL-QURAN

AFFAN BIN MOHAMAD SANURI

961002025053
PISMP PENDIDIKAN ISLAM AMBILAN JUN 2015
KAEDAH DALAM
RASM UTHMANI
 Kaedah Pertama : Al-Hazf
• Al-Hazf bermakna membuang atau
menggugurkan huruf dari struktur kalimah.
• Pembagiannya :
1. Hazf al-Alif
2. Hazf al-Wau
3. Hazf al-Ya’
4. Hazf al-Lam
5. Hazf al-Nun
6. Hazf pada Permulaan Surah
 Kaedah kedua: al-Ziadah
• Ziadah bererti menambah atau mengekalkan
sesuatu huruf yang tidak berfungsi atau tidak
dibaca ketika wasal atau waqaf pada sesuatu
kalimah. Huruf yang ditambah itu diletakkan
tanda ( ْ )
• Pembahagiannya:
1. Ziadah al-Alif
2. Ziadah al-Wau
3. Ziadah al-Ya’
 Kaedah Ketiga: Penulisan Hamzah
• Hamzah bererti bertutur dengan huruf
Hamzah.
• Hamzah terbahagi kepada dua bahagian iaitu:
1. Hamzah Wasal
2. Hamzah Qata’.
 Kaedah Keempat: Al-Ibdal
• Ibdal bererti pertukaran huruf dengan huruf.
• Pembahagian Ibdal terbahagi kepada 5
bahagian iaitu:
1. Ibdal Alif kepada Wau
2. Ibdal Alif kepada Ya’
3. Ibdal nun kepada Alif
4. Ibdal Ta’ Marbutah kepada Ta’Maftuhah
5. Ibdal Wau Thulasi kepada Alif
 Kaedah Kelima: Al-Maqtu’ wa al-
Mausul
• Al-Maqtu’ ialah kalimah yang ditulis secara
bercerai atau berasingan dengan kalimah yang
selepasnya.
– Mengikut Rasm Uthmani, diharuskan waqaf sama ada
pada perkataan pertama atau ke dua.
• Al-Mausul ialah kalimah yang ditulis secara
bersambung atau bercantum dengan kalimah
selepasnya.
– Menurut Rasm Uthmani, tidak boleh diwaqafkan pada
kalimah pertama, sebaiknya hendaklah diwaqafkan
pada akhir kalimah.
 Kaedah Keenam: Rasm Kalimah yang
Mempunyai Dua Bacaan
• Ia terbahagi kepada tiga bahagian iaitu:
1. Satu rasm memadai untuk beberapa bacaan.
2. Dikhususkan satu rasm walaupun terdapat
beberapa bacaan.
3. Rasm yang ditulis mengikut wajah qiraat.
TANDA BACAAN
DALAM RASM
UTHMANI
 Tanda Bulat ( )
• Tanda ini terletak di atas huruf ‘Illah iaitu ( ‫ا‬, ‫و‬
, ‫)ي‬. Sekiranya terdapat tanda tersebut, ini
menunjukkan huruf tersebut merupakan
huruf tambahan yang tidak dibaca sebagai
huruf Mad sama ada ketika menyambung atau
memberhentikan bacaan.
• Contoh :
ْ‫ظيم‬
ِ ‫ع‬
َ ‫قُ ۡل ُه َو نَبَؤا‬
 Bulat Bujur Meninggi ( )
• Tanda ini terletak di atas huruf Alif
menunjukkan bacaan huruf Alif itu digugurkan
ketika menyambung tetapi dibaca ketika
berhenti.
• Contoh :
‫ير‬ٞ ‫ِإ ۡن أَنَا ِإ اَّل نَ ِذ‬
 Tanda Hamzah Wasal ( )
• Tanda Hamzah Wasal ini diambil dari kepala
huruf Sad ( ‫) ص‬. Tanda ini hanya terletak di
atas huruf Hamzah Wasal ( ) untuk
menunjukkan huruf ini tidak disebut ketika
menyambung bacaan.
• Contoh :
َ ‫ِإ ان ٱلا ِذ‬
‫ين‬
 Tanda Sukun ( )
• Tanda Sukun ini diambil dari kepala huruf Kha
( ‫ ) خ‬yang dibuang titiknya.
• Tanda ini terletak di atas mana-mana huruf
untuk menunjukkan huruf itu bertanda sukun
dan bunyi bacaannya ialah Izhar.
• Contoh :
‫ش َۡي ٖء ِم ۡنهُ نَ ۡف ٗسا‬
 Huruf Sukun yang Tidak Bertanda

• Sekiranya terdapat Huruf Sukun yang tidak

bertanda dan diikuti dengan Huruf Bertasydid
( ) maka huruf ini diidghamkan kepada huruf
berikutnya dengan Idgham Kamil.
• Contoh :
‫اس‬‫ا‬ َ َٰٓ
ُ ‫يَأيُّ َها ٱلن‬
 Huruf Min Kecil ( )
• Huruf Mim Kecil ( ) adalah ganti Tanwin
• Jika terletak di atas huruf Nun yang diikuti
dengan huruf Ba’ tanpa Tasydid, maka dibaca
dengan Iqlab.
• Contoh :
‫ِم ۢن بَ ۡي ِن‬
 Tanda Tanwin
• Tanda tanwin al-Tarkib yang bersamaan barisnya
menunjukkan bacaan Izhar.
‫علَ ۡي ِه ۡم‬
َ ‫س َوآَٰء‬
َ
• Tanda Tanwin yang terletak tidak selari (al-Itba’) diikuti
dengan huruf bertanda Tasydid, ia menunjukkan bacaan
Idgham Kamil.
‫َه ِن ٗ َٰٓيا ام ِر ٗ َٰٓيا‬
• Jika baris Tanwin tersebut diikuti dengan huruf yang tidak
bertanda Tasydid maka ia menunjukkan Idgham Naqi atau
Ikhfa’
ٖ ٖ ََ ِِ ‫نا ۡف ٖس َو‬
 Huruf-huruf Alif, Wau, Ya’ dan Nun
Kecil
• Dalam Mashaf Uthmani terdapat huruf-huruf
kecil yang menunjukkan huruf asal yang
dibuang dan mesti dibaca.
• Contoh :
‫َو َءاتُوا ۡٱليَت َ َم َٰٓى‬
 Huruf Sin dan Sad Kecil
• Jika huruf Sin ( ‫ ) س‬terletak di bawah huruf Sad (
‫) ص‬, ia menunjukkan bacaan Sad lebih mashyur.
• Contoh :
َ ‫ۡٱل ُم‬
َ ‫ص ۡي ِِ ُر‬
‫ون‬
• Jika huruf Sin terletak di atas Sad , maka ia
menunjukkan bacaan Sin lebih mashyur.
• Contoh :
ُ ‫ص‬
ِ ُ ‫َويَ ۡب‬
 Tanda Mad Panjang ( )
• Tanda ini terletak di atas huruf tertentu yang
menunjukkan bacaan lebih daripada kadar
Mad Asli.
• Contoh :
‫سا َٰٓ ٗء‬
َ ‫ا َك ِث ٗيرا َو ِن‬
 Bulatan Berhias ( ٢ )
• Bulatan Berhias yang bernombor di tengahnya
menunjukkan penghujung ayat dan
nombornya menyatakan bilangan ayat dalam
surah.
• Contoh :
‫ ِإ ان شَا ِنئ َ َك‬٢ ‫ص ِل ِل َر ِب َك َو ۡٱن َِ ۡر‬ َ َ‫ ف‬١ ‫ِ ۡينَ َك ۡٱل َك ۡوث َ َر‬
َ ‫ِإناا َٰٓ أ َ ۡع‬
٣ ‫ُه َو ۡٱۡل َ ۡبت َ ُر‬
 Tanda Bintang ( ۞ )
• Tanda ini menunjukkan permulaan atau
kesudahan setiap juzuk, hizib, nisf dan rubu’.
• Contoh :
‫س َوآَٰ ٗۗٗء‬ ُ ‫۞لَ ۡي‬
َ ‫سوا‬
 Garis panjang ( ______ )
• Garis ini terletak di atas atau di bawah kalimah
tertentu, menunjukkan kalimah tersebut
memberi peringatan sunat sujud kepada Allah
SWT. Manakala tanda ( ۩ ) menunjukkan
tempat berhenti untuk sujud.
َ ‫س اج َٗا َو‬
‫سبا ُِوا‬ َ ‫• ِإنا َما يُ ۡؤ ِم ُن ِبايَ ِتنَا ٱلا ِذ‬
ُ ‫ين ِإذَا ذُ ِك ُروا ِب َها خ َُّروا‬
١٥ ۩‫ِب َِمۡ َِ َر ِب ِه ۡم َو ُه ۡم ََّل يَ ۡست َ ۡك ِب ُرو َن‬
 Tanda Intan ( )
• Ia juga menunjukkan bacaan Imalah Fathah
kepada Kasrah.
• Contoh :
َٰٓ ‫سٰى َها‬
َ ‫َم ۡجرٰى َها َو ُم ۡر‬
• Sekiranya tanda ini terletak di atas huruf, maka
dibaca dengan Isymam atau Raum ruf Ra’.
• Contoh :
‫ََّل ت َ ۡأ َ۬ َمناا‬
 Tanda titik Tumpat ( )
• Ia terletak di atas huruf Alif, menunjukkan
bacaan Tashil antara Hamzah dengan Alif.
• Contoh :
‫ۗٗي‬ٞ ‫ع َر ِب‬ ‫و‬
َ َ ‫ي‬
ٞ ‫م‬
ِ ‫ج‬‫ع‬ۡ
َ ‫َء‬َ۬
‫ا‬
 Huruf Sin Kecil
• Huruf ini menunjukkan bacaan Saktah. Ia
terdapat pada lima tempat. Antara ayat-
ayatnya ialah:
‫ قَ ِي ٗما‬١ ‫ِع َو َجا‬
 Huruf Wau dan Ya’ Kecil
• Tanda tersebut menunjukkan hukum Mad
Silah
• Contoh :
‫َولَ ۡم يَ ۡجعَل لاهُۥ ِع َو َجا‬
‫ص ٗيرا‬ َ ‫َك‬
ِ َ‫ان ِب ِهۦ ب‬
 Tanda-tanda Waqaf
• Tanda Waqaf Lazim ( ‫) م‬

‫ث ثَلَث َ ٖ ٖۘة َو َما ِم ۡن‬

ُ ‫ثَا ِل‬
• Tanda Dilarang Berhenti ( ‫) َّل‬
•
• Tanda Harus Waqaf ( ‫) ج‬.
‫ِم اما ت ُ ِِبُّو َن َو َما تُن ِفقُوا‬
• Tanda Harus Berhenti tetapi Wasal Lebih
Utama. ( )
َُ ‫ش َمآَٰئِ ِل ِه ۡ ۖۡم َو ََّل ت َ ِج‬
َ ‫عن‬
َ ‫َو‬
• Tanda Waqaf Lebih Utama ( )
‫ش قَ ِل ٗيٗل‬
َ ٗۗ ‫فِي َها َمعَ ِي‬
• Tanda Waqaf Muanaqah. Harus berhenti pada
salah satu tempat. ( )
‫ب فِي َۛ ِه ُه َٗى ِل ۡل ُمت ا ِقي َن‬
َ َۛ ‫ََّل َر ۡي‬