You are on page 1of 41

Hiberno-Sakson Sanat, MS. 6-9.

yzyllar
(Ada Sanat)
rlanda barbar istilalarndan bu dnemde
etkilenmemitir.
Aziz Patrick rlandada Hristiyanl yaydktan sonra
buras keiler ve misyonerler iin ok uygun bir hal alr.
Bylece Hristiyan sanat da rlandada yaylr.
Sitil Ada stili ve Hiberno-Sakson stili olarak
adlandrlr. (Hibernia Latincede rlandadr.)
Bu sitili en fazla el yazmalar kitaplar temsil eder.
El yazmalarndan sonra Yksek Ha ya da Ant
Ha olarak adlandrabileceimiz antsal ha
yontularnda ve metal eserlerde karmza kar.
Aziz Patrick, MS. 5. yyn ikinci
yarsnda Hristiyanl rlandada
yaayan Keltlere tantr.

Aziz Patrick

MS. 553den itibaren Aziz Columba


rlanda ve skoyada pek ok
manastr kurar. rlandadaki Durrow
Manastr bunlarn banda gelir.

Bu manastrlar rettikleri el yazmas


kitaplarla Hiberno Saxon Sanatnn
merkezleri olacaktr.
Aziz Columba
El yazmas retimi
7-9. yylar arasnda, zellikle
rlandadaki manastrlar el
yazmas kitap sanatlnn
merkezleri olmulardr.
Hiberno-Sakson
El Yazmalar
Karakterini, Kavimler Dneminin kuyumculuk
sanatndan esinlenen dekorasyonlaryla gsterir.
Altm civarnda rnei bilinir; bunlarn ou drt ncil
yazarnn ncilleridir.
rg motifleri en ok kullanlan ssleme unsurlardr.
Bunun dnda geometrik motifler olarak karo, dama
tahtas, meander, daire, spiral, sarmal ve kvrmlar
kullanlmtr.
Hayvan biimli motiflerin rglerle birlikte ve i-ie
kullanld grlr. Genelde, bir rgnn iki ucu bir
hayvann n ve arka ksm eklinde tamamlanr.
Ssl ilk harfler bu eserlerin bir dier nemli karakter
unsurudur. Bazen sayfa byklndeki ilk harfler
kvrmlar, spiraller, geometrik ekiller ve hayvan
motifleriyle oluturulur.
Btn bu motifler canl renklerle doldurulur.
Hayvan biimli motiflerin rglerle birlikte ve i-ie
kullanld grlr. Genelde, bir rgnn iki ucu bir
hayvann n ve arka ksm eklinde tamamlanr.
Ssl ilk harfler bu eserlerin bir dier nemli karakter unsurudur. Bazen sayfa
byklndeki ilk harfler kvrmlar, spiraller, geometrik ekiller ve hayvan
motifleriyle oluturulur.
ncil Sayfas Hal Sayfa lk Sayfa

Hiberno-Sakson el yazmalarnda sslemelerin n plana kt blmler, ncilin


bandaki ncil Sayfas ve Hal Sayfa ile ssl ilk harfler bulunduran
balang sayfalardr.
ncil Sayfas ve
Yazar tasvirleri

El yazmas Hiberno-Sakson
ncilleri drt ncilden oluur ve her
birinin banda yazarnn portresi
veya sembol resmedilmitir.
Yazarlarn resmedilmesi bir Roma
gelenei olup, Hristiyanlkta da
devam etmitir.

Lindisfarne ncili, Aziz Matta, 698-721.


British Library
ncil Sayfas ve
Yazar tasvirleri
ncil yazarn resmetme modeli
Roma sanatndan alnm olup
figratif zellikler ise Kavimler
sanatna uygundur. Anatomi ve
perspektife nem verilmemitir.

Lindisfarne ncili, Aziz Matta, 698-721.


Roma Dnemi yazar tasviri British Library
ncil Sayfas ve
Yazar tasvirleri
Hristiyanln ilk yaylmaya
balad zamanlardan beri drt
ncil yazar, Peygamber
Hezekielin grd dteki
canllarla sembolize edilir.

Hiberno-Sakson el
yazmalarnda ncil sayfasnda
bazen yazarn sadece
sembolnn yer ald grlr.
kz
nsan
(Aziz Luka)
-ya da melek- Aslan Kartal
(Aziz Matta) (Aziz Markus) (Aziz Yahya)
ncil Sayfas ve
Yazar tasvirleri

nsan figrleri Roma-Msr etkili


olsa da ncil yazarlarn temsil
eden hayvan figrleri Kavimler
Sanatnn rnekleriyle benzeir.
Hal Sayfa
ncil sayfasndan sonra
Hal Sayfa denilen sayfa
gelir.

Bu sayfa tpk bir hal ya


da kilim grnm
sergiledii iin bu isimle
anlr.

Hal Sayfa, Lindisfarne ncili, 698-721.


British Library
Hal Sayfa
Hal sayfalar canl renklerle, karmak
fakat simetrik rg motifleriyle
oluturulmutur.
Bu sayfalarda farkl alanlar ve
paternlerle ha motifinin ortaya
karlmas ve vurgulanmas ska
grlr.
rg motifleri arasnda hayvan ve
insan figrleri de bulunmaktadr
ancak bunlar detayda seilebilir.
Hal sayfadan sonra ilk sayfa gelir ve bu sayfada byk ve ssl ilk harf
bulunur.
Ssl ilk harflerin ilk
rnekleri 6. yyn
sonundan itibaren
grlmeye balar.
Genellikle ilk harften sonra gelen harfler metinin orijinal boyutuna doru
klerek devam eder.
lk harfin ierisinde eitli motifler ve figrler bulunsa da tasarmn kendisi
ortaya bilinen bir form koymaz, sadece sslemedir.
Hiberno-Sakson el yazmalarndaki Kavimler Dnemi kuyumculuk ilerinin
etkisi en ak ekilde ilk harflerde grlr.
Kaligrafi: (Yunanca: -
kallos - "gzellik" + - graph
"yaz") kelimelerinden oluur. Yaz
sistemleri ve yaz eleri kullanlarak
gelitirilen, sklkla dekoratif amala
kullanlan, bir grsel sanat trdr.

slami Kaligrafi (Hat Sanat) rnei

Matta ncilinin ilk sayfas, Lindisfarne ncili,


698-721. British Library.
Durrow ncili
Durrow Manastr MS. 553 civarnda
Aziz Columba tarafndan
kurulmutur.
Durrow ncili MS. 660-680 arasnda
bu manastrda retilmitir.

Velluma (dana derisi)yazlm olan


kitap gnmze tamam ulaan en
eski Hiberno-Sakson el yazmasdr.

Durrow
kz
nsan
(Aziz Luka)
-ya da melek- Aslan Kartal
(Aziz Matta) (Aziz Markus) (Aziz Yahya)

ncil Sayfalar. Durrow ncili, MS. 660-680.


Trinity College, Dublin.
Aziz Matta. Durrow ncili, Czdan kapandan detay, Sutton
660-680. Hoo, 7. yy balar.
Aziz Yahya. Durrow ncili, 660-680. Czdan kapandan detay, Sutton Hoo, 7. yy balar.
Ayna, Anglo-Sakson eseri, M 1. yy Hal Sayfa, Durrow ncili, 660-680.
Hal Sayfa, Durrow ncili, 660-680.
lk Sayfa, Durrow ncili, 660-680.
Lindisfarne ncili
Lindisfarne Manastr MS. 635
civarnda kurulmu olup,
ngilteredeki en eski manastrlardan
biridir.

Lindisfarne ncili MS.


700 yl civarnda bu
manastrda retilmitir.

Lindisfarne Manastr, Northumberland, ngiltere


Lindisfarne ncili
Lindisfarne ncili Hiberno-Sakson Stilinin (Kelt, Germen ve Akdeniz kombinasyonu)
en nde gelen eserlerinden birisidir. Eser 259 parmen sayfasndan oluur. Her
ncilin banda birer incil sayfas, hal sayfa ve ilk sayfa yer alr. Deerlerli talarla
ssl cilt kapa gnmze ulaamamtr. u anki cildi 19. yyda yaplmtr.

Eserin zengin sslemeleri hayvansal, bitkisel ve mineral kkenli pigmentlerle


retilen boyalarla hazrlanmtr. Yerel, Akdeniz evresinden ve hatta mavi renk iin
kullanlan Lapis Lazuli Asyadan, Himalayalardan gelmitir. Altn ok az
kullanlmtr.

Sslemeler Kelt, Germen ve rlanda stillerinin birleiminden oluur. Kelt dmleri


ve spiralleri zellikle dikkati ekerken, Germen etkisi bu dmlerin ve spirallerin
etrafnda karmak kvrmdallar ve etrafna gizlenmi hayvan figrlerinde ve
geometrik desenlerde kendini gsterir. zellikle ba harflerin ilenii ve
oluturduklar asimetrik formlar rlanda tarzndadr ve rlanda kuyumculuk sanat ile
benzerlikler tar. ncil yazarlarnn figrleri ise Akdeniz-Roman stilindedir ve
muhtemelen bu corafyadan gelen kitaplardan esinlenilmitir.
Lindisfarne ncili, MS. 700.
British Library, Londra.
ncilci Yuhanna. Lindisfarne ncili, MS. ncilci Markus. Lindisfarne ncili, MS.
700. British Library, Londra. 700. British Library, Londra.
ncilci Matta. Lindisfarne ncili, MS. 700. ncilci Luka. Lindisfarne ncili, MS. 700.
British Library, Londra. British Library, Londra.
Hal Sayfa. Lindisfarne ncili, MS. 700. Hal Sayfa. Lindisfarne ncili, MS. 700.
British Library, Londra. British Library, Londra.
Hal Sayfa. Lindisfarne ncili, MS. 700. Hal Sayfa. Lindisfarne ncili, MS. 700.
British Library, Londra. British Library, Londra.
Matta ncilinin lk Sayfas. Lindisfarne
ncili, MS. 700. British Library, Londra.
Matta ncilinin lk Sayfas. Lindisfarne
ncili, MS. 700. British Library, Londra.

You might also like