2 Planlama Ve Tekni̇kleri̇ (Çubuk - CPM) (Yeni)

PLANLAMA VE PLANLAMA TEKNKLER
Planlama; neyin, ne zaman , nerede, nasl ve kim

tarafndan yaplacann nceden belirlenmesidir.

Planlama, ynetimin 6 deiik fonksiyonundan ilkidir. Bu
fonksiyonlar srasyla;
1. Planlama,
2. Organizasyon,
3. Yrtme (emir-komuta)
4. Kontrol
5. Koordinasyon, egdm
6. Ynetici yetitirilmesi

Planlama teknikleri bir kuruluta ne zaman
kullanlmaldr?
a) ok byk ya da karmak ise,

b)Ynetim kademesindeki kiiler bu teknikleri biliyor ve
benimseniyorsa.

Planlamann zellikleri

1. Planlama bir seim ve tercih srecidir.
2. Plan bir kararlar toplamdr.
3. Plan gelecee yneliktir. Amaca ulamak iin bir
sre gereklidir.
4. Planlamada ileriyi doru grmenin nemi fazladr.
5. Plan bilinli bir seim srecidir.
6. Planlama ynetimin belirleyici veya yasalatrc
nitelikte ilevidir.
Plann Yararlar

1. Zaman ve emek savrukluunu azaltr.
2. Yneticinin dikkatini amaca yneltir.
3. Uyumlu alma olana salar.
4. abalarn amaca uygunluunun denetlenmesine
ortam salar,
5. Olumsuz etkenler nceden grlp nlem alnabilir.
6. Rasyonel kural ve yntemlerin gelitirilmesine
yardmc olur.
7. Yetki devrini kolaylatrr.
8. Denetimin standartlamasna katk salar.
Plann Sakncalar

1. Gerekli igc ve aralar kaliteli ve pahaldr.
2. Amalardan ok dilek ve istekleri ierir.
3. Kiiyi bir lde gelecekte yaatr ve bugn
unutturur.
4. Uygulayclarn giriim gcn azaltr.
5. Getirdii yeni dzene direnmeler olur.
6. Yeterli hz ve dorultuda yaplamayan planlarn
amaca ulamas gleir.
7.Plann kapsad sre ve ayrnt derecesi eitli olup
sakncalar dourabilir.
Ynetici Asndan Serimlerle Planlama

1. Ynetimde kolayca iblm yaplabilir. Yetki devri, koordinasyon,
denetim ve yrtme sreleri daha kolay yaplabilir.
2. Benzer ilerde benzer planlar yaplr. Bu da planlamay sistematik hale
getirir.
3. Yneticinin ilgilendii ilemleri balama, biti, igc ve masraf
konularnda daha belirginletirir.
4. Sre, masraf ak, igc, ekipman, hammadde gibi verilerin ilk tahmini
yaplabilir nitelikte deilse, verileri nceden deitirmek olana vardr.
5. Hiyerarinin her dzeyinde sorumluluklar belirlemek olana vardr. Bu
sorumluluklar serimde departmanlara gre ayr renklerde gsterilebilir.
6. Dier planlama almalarna gre serimlerle planlama daha az kuramsal,
daha ok uygulamaya yneliktir.
7.Periyodik izleme raporlar ile yatrm, kaynak, (igc, ekipman, malzeme,
para, v.s.). sre, masraf, ara hedefler ynnden sistematik olarak
denetlenir ve normal sapmalarda gerekli dzeltici nlemler alnr.

8. Ynetici, kaynak kullanm ynnden u kolaylklar salayabilir.
Ynetici Asndan Serimlerle Planlama

1. Ynetimde kolayca iblm yaplabilir. Yetki devri, koordinasyon,
denetim ve yrtme sreleri daha kolay yaplabilir.
2. Benzer ilerde benzer planlar yaplr. Bu da planlamay sistematik hale
getirir.
3. Yneticinin ilgilendii ilemleri balama, biti, igc ve masraf
konularnda daha belirginletirir.
4. Sre, masraf ak, igc, ekipman, hammadde gibi verilerin ilk tahmini
yaplabilir nitelikte deilse, verileri nceden deitirmek olana vardr.
5. Hiyerarinin her dzeyinde sorumluluklar belirlemek olana vardr. Bu
sorumluluklar serimde departmanlara gre ayr renklerde gsterilebilir.
6. Dier planlama almalarna gre serimlerle planlama daha az kuramsal,
daha ok uygulamaya yneliktir.
7.Periyodik izleme raporlar ile yatrm, kaynak, (igc, ekipman, malzeme,
para, v.s.). sre, masraf, ara hedefler ynnden sistematik olarak
denetlenir ve normal sapmalarda gerekli dzeltici nlemler alnr.
Ynetici, kaynak kullanm ynnden u kolaylklar salayabilir:

- Bolluklu ilemlerdeki kaynaklar, kritik ilemlere aktarlabilir. Bunun iin
de kaynaklarn kullanm esneklii aratrlmaldr.
- Deiik yatrmlarda ortak kaynak kullanmn planlama olana verir
- lemlerin fiziki zelliklerini daha ayrntl aratrma gereini dourur.
ak analizine ve yntem deiimine ortam hazrlar.

Btn bunlarn yannda;
a) Serimle planlama tekniklerinin yalnzca ara olup olmad,
b) Giderlerin zamanla deiimi nemli olduundan ayr bir hesab
gerektirdii,
c) Bu tekniklerin hibir zaman kendi uygulaycsndan daha iyi olamayaca,
d) Yeniliklere kar uygulayclarda her zaman tepki gsterilecei
unutulmamaldr.

Balca i programlama ve planlama teknikleri unlardr;
1. ubuk diyagramlaryla planlama ( Bar Charts-Gantt Chart)
2. CPM Kritik Yol Yntemi (Critical Path Method)
3. PERT Seenekli Deerlendirme Yntemi (Program Evaluation and Review
Technique)
4. Kutu Diyagramlaryla Planlama (Precedence Diagram)
5. L.O.B. Denge ve Devre Diyagramlaryla Planlama
6. Kaynak Kullanm / Kaynak Atama Yntemleri (Resource Allocation /
Resource Assignment)
ubuk Diyagramlar
Plan yaplan projenin ilemleri birer yatay ubuk eklinde
blmlenmi bir tablo zerinde, birbirini izleyecek tarzda
izilir. En son ilemin biti noktas, ayn zamanda projenin
tamamlanma sresini verir. ok salkl bir planlama tr
deildir, ancak ok basit olarak projenin aknn kontroln
mmkn klabilir.

Aada verilen bilgilerden yararlanarak yalnzca bir bloktan oluan 4 katl (temel
ve at dahil) yapnn antiye yntemi iin ubuk Diyagram i programn yapnz
ve verilen i kalemlerine gre kaba inaatn tamamlanma sresini hafta baznda
yaklak olarak bulunuz.
lem

Birim Metraj

l

ilik-Makine Analiz sre deeri

Hafriyat

350

m
3

0.25 saat / 1 makine (yalnz temelde)

Kalp

1200

m
2

1.50 saat / 1 usta-ii (her katta)

Demir

17000

kg

0.085 saat / 1 usta ii (her katta)

Beton

700

m
3

2 saat / 1 usta ii (her katta)

(Beton dkmnden sonra 15 gn priz sresi mutlaka alnacaktr.)

Tula Duvar

80

m
3

4 saat / 1 usta ii (her katta)

ubuk diyagramlar ile ilgili uygulama rnei:

- Her bir ilem hafriyat hari 10ar kiiden oluan bir ekiple gerekletirilecektir. Yukardaki
deerler 1er ii iin verilmitir.

- Hafriyat ve kalp ayn ayna balayabilmekte ve bamsz yrtlmekte, izleyen dier
ilemler birbirine bal ve aralksz devam etmekte (demir ve beton), bundan sonra 15 priz ve
kalp bekleme ara termini braklmakta ve ardndan duvar ekibi aralksz alabilmektedir.

-Gnde normal 8 saat alma ve fazla alma olarak da 2 saat allmaktadr.

- Her bir ilem % 85 verimlilik faktrne mutlaka blnecektir.

- alma mevsimi balangc 15 mart ve sonu 30 aralk alnacak, bu 9 ayda haftalk 6 gn
ayda da 4 hafta alld 30 aralk ile 15 mart arasndaki 2.5 aylk dnemde bo beklendii
kabul edilecektir.; taan iler bir sonraki seneye devredilecektir.
- izelge, haftalk aylkyllk alma program eklinde dzenlenecektir.


Haftalk olarak ilem srelerinin bulunmas (her bir kat iin)

lem

Hesaplama

Yapm sresi
(Hafta)

Hafriyat

350*0.25=87.5 saat /0.85103 saat / (8+2)=10.3 gn /6

1.72

Kalp

1200*1.5=1800 saat /0.852118saat / (8+2)=211.8 gn /6

3.53

Demir

17000*0.085=1445 saat /0.851700 saat / (8+2)=170 gn /6

2.83

Beton

700*2=1400 saat /0.851647 saat / (8+2)=165 gn /6

2.75

Duvar

80*4=320 saat /0.85376.5 saat / (8+2)=38 gn /6

0.63

Yaklak olarak kaba inaatn tamamlanma zaman Aralk 2003 aynn 3. haftasnn son
gnleridir.
Toplam alma sresi 37 haftadr.

1. kat Proje Tamamlanma Sresi
~ 38,1 haftadr.

L
E
M

2003
Mrt Nisan Mays Haziran Temmuz Austos
3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
2
1
22
HAFR.
KALIP
DEMR
BETON
DUVAR
2003 04
Eyll Ekim Kasm Aralk M
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 3
23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39
2. kat
15 gn
3. kat
15 gn 15 gn
4. kat
15 gn

CPM

CPM le planlamada ilem gsterimi yle zetlenebilir;
lemin
gsterimi

Sre (t)

Yaplan

Ad

rnek

+

+

lem

-Duvar
rlmesi
-Beton
Dklmesi

+

Sre lemi

-Beton Kr
-Kalp Bekleme

Kukla lem
(dummy
activity)


i : Balang Dm

j : Biti Dm

t
t j
: lemin Sresi

T
i
E : i dmnn en erken

tamamlanma zaman

T
j
G : j dmnn en ge

tamamlanma zaman

SB : Serbest Bolluk

TB : Toplam Bolluk
eitli ilem tanmlamalar:

T
i
E T
i
G T
j
E T
j
G
t
ij

SB/TB

A B

B

A
C
A
B

C

i

j


A
B
C
D
A
B
C
D
B tamamlandktan sonra D
balar.
A ve B tamamlandktan sonra C
ilemi
balayabilir.


YANLI GSTERM
DORU GSTERM
A
B
C
A
B
C

YANLI GSTERM
DORU GSTERM
A
B
C
A C
B

YANLI GSTERM
DORU GSTERM

Serimin lem ilikilerine gre oluturulmas:
Aada verilen ilemler aras ilikilere gre serimi
izelim.
-(A, B, C) serimin ilk ilemleridir.
-(A)dan sonra (D), (C)den sonra (G), (B)den sonra (E)
ve (F) ilemleri balar.
-(I) ilemi (D)den sonra, (H) ilemi (E)den sonra balar.
-(K) nn balamas iin (H), (F) ve (G) nin
tamamlanmas gerekir.
-(H) ve (I) y (J) ilemi izler.
-(J) ve (K) ebekenin son ilemleridir.


A
B
C
D
E
F
G
I
H
J
K

lemler arasnda aadaki bantlar olan ebekenin
gsterilii;

* P ilk ilemdir,
* M ve L, P den sonra ayn zamanda balamaktadr,
* B, E ayn zamanda balayan ve ayn zamanda biten
ilemler olup M den sonra balamaktadr.
* H ilemi L yi takip ediyor fakat balamas iin M in
tamamlanm olmas arttr.
* G ve S son ilemlerdir; G, E den sonra; S, H dan sonra
balamaktadr.


P
M
L
E
B
H
G
S

T
i
E = T
i
G veya T
j
E = T
j
G olduu yerlerde KRTK YOL vardr. Yatrm
projelerinde kritik yrnge zerinde bulunan faaliyetlerin gsterilen sreler iinde
bitirilmesi zorunludur, zira bunlarn tamamlanma srelerinde meydana gelen aksamalar
yatrmn toplam sresini uzatr.
lemlerin Kritiklik Koullar:
1. Bir lemin kritik olabilmesi iin balang ve biti dmlerinin her ikisinin de en erken
ve en ge tamamlanma zamanlar eit olmaldr.
(T
i
E = T
i
G , T
J
E = T
j
G)
2. lemin balang dm en erken tamamlanma zamanyla ilem sresi toplam, biti
dmnn en erken tamamlanma zamann vermelidir.
(T
j
E = T
i
E + t
i j
)
3. Kritik yol, balang dmmden balar ve biti dmnde biter. Mutlaka her serimde
en az bir kritik yol vardr.

4. Kritik yol birden fazla olabilir.

5. Kritik yolun uzunluu bize yatrm sresini verir.

6. Toplam bolluu sfr olan ilemler kritik ilemlerdir. Hesaplamalarda serbest ve toplam
bolluklar kullanlr. Toplam bolluk negatif olmamaldr.


Kiritik olmayan ilemler, belirli zaman aralklar iinde tamamland
takdirde yatrmn toplam sresini deitirmeyen ilerdir. Bu tr
faaliyetlere bolluu olan faaliyetler denir.
i-j ilemleri iin drt eit bolluk tarif edilmitir:

* Toplam Bolluk (TB) [ngilizce Total float (TF), Almanca
Gesamtschlupt (SG) veya Gesamte Pufferzeit (GP)]
i j ilemi en erken balama zaman olan T
i
E zamannda balamakta
ve t
i j
sresince devam etmektedir. Bu ilemin bittii zaman ile j
dm noktasnn (veya i-j ileminin) izin verilen en ge
tamamlanma zaman arasndaki sre farkna faaliyetin toplam
bolluu denir.

* Serbest Bolluk (SB) [ng. Free float (FF), Alm. Freienschlupf (SF)
veya Freie Pufferzeit (FP)]
i j ilemi izin verilen en erken T
i
E balama zamannda balamakta
ve t
i j
sresince devam etmektedir. Bu ilemin bittii zaman ile j
dm noktasnn en erken tamamlanma zaman T
i
E arasndaki sre
farkna serbest bolluk denir.


* Bamsz Bolluk (BB) [ng. Independent float (IND.F), Alm.
Unabhaengige Schluphf (SU) veya unabhaengige Pufferzeit (UP)]
i j ilemi, i dm noktasnn en ge tamamlanma zamannda
balayp t
i j
sresinde devam ederek ve gene de j dm noktasnn
en erken tamamlanma zamanndan evvel bitebilir, aradaki sre
farkna bamsz bolluk denir.

* Ara Bolluk (AB) [ng. _, Alm. zwischen Schlupf (SZ) veya
zwischen Pufferzeit (ZP)
i j ilemi, i dm noktasnn en ge tamamlanma zamannda
balayarak t
i j
sresince devam etmekte ve j dm noktasnn en ge
tamamlanma zamanndan erken bitmektedir. Bu iki zaman
arasndaki sre farkna arabolluk denir.


RNEK CPM ZM VE KRTK YOLUN BULUNMASI
1
2
4
3
5
6
7
11
4
6
4
4
6
8
4
10
7
0/0
7/7
2/2
0/0
0/0
8/8
0/0
3/6 3/3 0/1
0/3
Kritik yol : 1-2, 2-4, 4-5, 5-7 dir.

1/1
0
11
6
11
17
17 24 24
20
17 11
11
7
0

RNEK CPM ZMNN HESAP TABLOSU
LEM Sre LEM ZAMANLARI
SB TB
DM ZAMANLARI
T
i
E T
i
G T
J
E T
J
G EB
i j
ET
i j
GB
i j
GT
i j
1-2 11 0 0 11 11 0 0 0 11 0 11
1-3 6 0 0 6 7 0 1 0 6 1 7
1-4 4 0 0 11 11 7 7 0 4 7 11
2-5 4 11 11 17 17 2 2 11 15 13 17
3-4 4 6 7 11 11 1 1 6 10 7 11
3-6 8 6 7 17 20 3 6 6 14 12 20
3-7 10 6 7 24 24 8 8 6 16 14 24
4-5 6 11 11 17 17 0 0 11 17 11 17
5-7 7 17 17 24 24 0 0 17 24 17 24
6-7 4 17 20 24 24 3 3 17 21 20 24

RNEK PROBLEM ZM:
Aadaki bilgilerden yararlanarak;
a) Projenin CPM serim modelini oluturunuz
b) Her bir ilem iin verilen t
i j
ilem srelerini kullanarak projenin yatrm
sresini (T
y
) ve dmlerin en erken ve en ge tamamlanma zamanlarn,
ilemlerin bolluklarn ( SB/TB), kritik yol yada kritik yollar, ilemlerin en erken
ve en ge balama zamanlarn (EB
i j
, ET
i j
, GB
i j
, GT
i j
) bularak bir tabloda (12
stunlu) gsteriniz.

v C, F ve I ilemleri beraber biti
ilemleridir.
v A, E ve H ilemleri balangi
ilemleridir.
v H ileminden sonra J, G ve I
ilemleri
balar.
v B lemi A dan sonra balar
v F ilemi B, D ve G ilemlerinden
sonra balar.
v A, E ve J ilemlerinden sonra D
ilemi balar.
v A ilemi B ve D ileminden ncedir.
v C ilemi B ve D ileminden
sonradr.
v Kukla ilem says iki tanedir.

NOT:Dmlere kendiniz artan srada
numaralar veriniz.
LEM
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
SRE (T
i j
)
15 Gn
7 Gn
4 Gn
17 Gn
10 Gn
6 Gn
19 Gn
3 Gn
20 Gn
5 Gn

CPM SERMNN OLUTURULMASI
A
E
H
J
G
I
D
B
F
C

DZENLEME YAPILMI HAL

CPM SERMNN ZLMES

CPM SERMNN HESAP TABLOSUNUN OLUTURULMASI

Dm Zamanlar

lem Zamanlar

le
m

T
ij

T
E
i

T
G
i

T
E
j

T
G
j

SB

TB

EB
ij

ET
ij

GB
ij

GT
ij

Yol

1-2

15

0

0

15

15

0

0

0

15

0

15

*

1-3

3

0

0

3

10

0

7

0

3

7

10

1-4

10

0

0

15

15

5

5

0

10

5

15

2-4

-

15

15

15

15

0

0

15

15

15

15

*

2-5

7

15

15

32

32

10

10

15

22

25

32

3-4

5

3

10

15

15

7

7

3

8

10

15

3-6

19

3

10

32

32

10

10

3

22

13

32

3-7

20

3

10

38

38

15

15

3

23

18

38

4-5

17

15

15

32

32

0

0

15

32

15

32

*

5-6

-

32

32

32

32

0

0

32

32

32

32

*

5-7

4

32

32

38

38

2

2

32

36

32

38

6-7

6

32

32

38

38

0

0

32

38

32

38

*


*) Kritik yrngenin olduu ilemleri
gstermektedir. Buna gre

Projenin Yatrm Sresi = T
y
= 38 Gn
Kritik Yol = 1-2, 2-4, 4-5, 5-6, 6-7 dir.


Aada verilen CPM serimini zmleyerek;
a) a) Dm noktalarnn en erken ve en ge tamamlanma
zamanlarn, yatrmn sresini gn olarak bulunuz. lem bolluklarn
(SB/TB), kritik yolu/yollar belirleyip diyagramn zerinde iaretleyiniz.

b) lemlerin en erken ve en ge balama ve tamamlanma
zamanlarn bularak bolluklarla ve dm zamanlaryla birlikte bir
tabloda toplu halde gsteriniz.




Dm Zamanlar

lem Zamanlar

le
m

T
ij

T
E
i

T
G
i

T
E
j

T
G
j

SB

TB

EB
i
j

ET
ij

GB
ij

GT
ij

Yol

1-2

5

0

0

5

5

0

0

0

5

0

5

*

1-4

16

0

0

17

17

1

1

0

16

1

17

2-3

6

5

5

11

11

0

0

5

11

5

11

*

2-4

12

5

5

17

17

0

0

5

17

5

17

*

3-4

6

11

11

17

17

0

0

11

17

11

17

*

3-5

-

11

11

11

20

0

9

11

11

20

20

3-9

8

11

11

40

40

21

21

11

19

32

40

4-7

13

17

17

31

31

1

1

17

30

18

31

4-8

10

17

17

31

31

4

4

17

27

21

31

4-9

17

17

17

40

40

6

6

17

34

23

40

4-6

-

17

17

17

17

0

0

17

17

17

17

*

5-7

11

11

20

31

31

9

9

11

22

20

31

5-9

15

11

20

40

40

14

14

11

26

25

40

6-7

14

17

17

31

31

0

0

17

31

17

31

*

7-8

-

31

31

31

31

0

0

31

31

31

31

*

7-9

6

31

31

40

40

3

3

31

37

34

40

8-9

9

31

31

40

40

0

0

31

40

31

40

*

CPM SERMNN HESAP TABLOSUNUN OLUTURULMASI

T
y
= 40 Gn

Kritik Yollar:
(I. Yol) 1-2, 2-3, 3-4, 4-6, 6-7, 7-8, 8-9

(II. Yol) 1-2, 2-4, 4-6, 6-7, 7-8, 8-9

2 Planlama Ve Tekni̇kleri̇ (Çubuk - CPM) (Yeni)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2 Planlama Ve Tekni̇kleri̇ (Çubuk - CPM) (Yeni)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PLANLAMA VE PLANLAMA TEKNKLER

Planlama; neyin, ne zaman , nerede, nasl ve kim

You might also like