Professional Documents
Culture Documents
Proje Nakit Aklarnn Tanmlanmas Projelerin n Elemesi Bugnk Deer Analizi Bugn Deer Analizinin Varyasyonlar Alternatif Projlerin Karlatrlmas
Banka Kredisi
Kredi
Banka Geri deme Mteri
Yatrm Projesi
Firma
Yatrm
Proje
Kazan
rnek 8.1
XL Kimya Sanayi yeni bir bilgisayar proses kontrol sistemi kurmay planlamaktadr. retim tesisi kapasitesinin %40n (veya yllk 3500 iletme saati) sahibi olduu bir rn iin, geriye kalan kapasiteyi ise dier kimyasallar retmek iin kullanmaktadr. Sahibi olunan rnn yllk retim miktar 30 bin kg ve sat fiyat $15/kg dr. nerilen sistemin maliyeti $650 000 olup, sahibi olunan rnn kalitesini artracak ve rn fiyat $2 /kg kadar ykseltilebilecektir. Ayrca, yllk retim hacmi 4000 kg kadar artacaktr. Yeni sistem sayesinde alan saysnn bir vardiya kadar azalmas beklenmekte olup, $25/saat maliyet d salanacaktr. Yeni kontrol sisteminin yllk bakm maliyetinin $53,000 olmas ve sistemin faydal mrnn ise 8 yl olmas beklenmektedir. Sistemin mr sresi boyunca oluacak tahmini nakit ak hazrlaynz.
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
Proje Nakit Ak
Yl (n) Nakit Girileri (Gelirler) Nakit klar (Giderler) Net Nakit Ak
0 1
2 8
0 215,500
215,500 215,500
$650,000 53,000
53,000 53,000
-$650,000 162,500
162,500 162,500
Blm 8: Bugnk Deer Analizi
rnek 8.2
rnek 8.1deki nakit ak iin geri deme sresini hesaplaynz. Balang maliyeti = $650,000 Yllk net kazan = $162,500 Geri deme sresi = $650,000 / $ 162,500 Eer firmann politikas sadece 5 veya daha ksa geri demeli projeleri deerlendirmek ise, bu proje n elemeyi gemektedir.
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
rnek
Bir firma yeni bir bilgisayar sistemini $5,000 maliyet ile satn almak istemektedir. Sistemin ekonomik mr 5 yl olup, yllk bakm maliyeti $500 ve firmaya birinci yldan balayarak srasyla her yl $1500, $3000, $3000, $3500 ve $3500 kazan salyacaktr. Geri deme sresi iin maksimum 3 yl dnlyor ise, bilgisayar sistemi satn alnmal mdr?
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
zm
N
0 1 2 3 4 5
2. yln sonu = -1,500 3. Yln sonu = +1,000 Geri deme sresi N = 2 ve N = 3 Dorusal enterpolasyon: arasnda. Geri deme sresi = 2.6 yl 2.6<3 projeyi kabul et.
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
SORU: Bir nceki rnei %10 faiz oran ile yeniden analiz edersek, sonu nasl deiir?
10
1 2 3 4 5 Net fazla 0
PW(i) > 0
PW(i)k
Blm 8: Bugnk Deer Analizi
11
rnek 8.5
Tiger Takm Makinalar firmas yeni bir makine almay dnmektedir. Balang yatrm $75,000 olup 3 yl iin nakit aklar yanda gsterilmitir. Yl Net nakit ak
0
1 2 3
-$75,000
24,400 27,340 55,760
12
rnek 8.5 - zm
giriler
$24,400
0 1
$27,340
2 3
$55,760
klar
$75,000
PW (15%) inflow $24,400( P / F ,15%,1) $27,340( P / F ,15%,2) $55,760( P / F ,15%,3) $78,553 PW (15%) outflow $75,000 PW (15%) $78,553 $75,000 $3,553 0, Accept
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
13
0 2 4 6 8 10 12 14 16 17.45* 18
*Baaba faiz oran
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi
$32,500 27,743 23,309 19,169 15,296 11,670 8,270 5,077 2,076 0 -751
20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40
-$3,412 -5,924 -8,296 -10,539 -12,662 -14,673 -16,580 -18,360 -20,110 -21,745 -23,302
Blm 8: Bugnk Deer Analizi
14
30
20 PW (i) (x1000$) 10 $3553 %17.45 Baaba faiz (kazan) oran
0
-10 -20
-30
0 5 10 15 20 25 30 35 40 i = MARR (%)
15
$24,400
0 1
$27,340
2 3
$55,760
$75,000
Proje mr
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
16
17
-$61,850
-$9,278
-$43,788
-$6,568
Faiz
deme
+$27,340
+$55,760
Proje Bakiyesi
-$75,000
-$61,850
-$43,788
+$5,404
18
rnek 8.7
Bir robot imalat firmas yeni bir tesise ihtiya duymaktadr. Yeni tesisin 2 yl iinde tamamlanmas ve retime hazr hale getirilmesi planlanmaktadr. Balang arsa gideri olarak $1.5 milyon gerekmektedir. Bina inaatnn toplam maliyeti $10 milyon olup, ilk yl inaat iin gerekli para $4 milyon, ikinci yl ise $6 milyondur. malat iin gerekli makine ve tehizat yatrm $13 milyon olup, 2. yln sonunda denecektir. Tesisin mr sonunda eldeki arsann vergi sonras piyasa deerinin $2 milyon, binann deerinin $3 milyon ve makine ve tehizatn ise $3 milyon olmas beklenmektedir. Projenin ilk nakit girilerinin 3. yln sonundan itibaren olmas planlanmaktadr. Tesisin 3. yldan itibaren nakit girilerinin yllar itibariyle srasyla $6, $8, $13, $18 $14 ve $8 milyon olmas tahmin edilmektedir. Projenin balangcndaki net deerini hesaplaynz. Yllk faiz orann %15 kabul ediniz.
19
zm
Yl Sonu
6 7
8 +2 +3 +3
-4
-6 -13 6 8 8 13
18 14 8 18 14 16
-4
-19
13
20
zm - devam
Faaliyete geme: Yl 2 1.5(F/P, %15, 2) - $4(F/P, %15, 1)-19 = -25.58 milyon FW(15%)= -25.58 + 6(P/F, 15%, 1) + 8 (P/F, 15%, 2) + 16 (F/P, 15%, 6) = $18.40 milyon FW>0 proje kabul edilebilir.
21
Sermaye Edeeri
(capitalized equivalent)
Prensip: Yllk geliri A olan bir projenin sonsuz mr sresi iin bugnk deeri
) = A/i
0
P = CE(i)
22
Problem
Eer bir kii her yl kendi adna $5,000 burs verilmesini istiyor ise, %7 faiz oran verildiinde balangta ne kadar ba yapmaldr?
23
Problem
Bir yatrm projesi aadaki gibi tekrarl nakit giriine sahiptir. %10 faiz oran dikkate alndnda, bu projenin sermaye edeeri nedir?
$100
$80 $60 $40
0 1 2 3 4
$100
$20
5 6
$100 $80
.. .
yl
8 9 10 11
24
zm
Bir evrim iin edeer yllk nakit giriini hesaplayalm: A= 100 20 ( A/G, %10, 5) = 63.798 evrim srekli tekrarl olduu iin; CE (%10)= 63.798 / 0.10 = $ 637.98
25
Problem
Bir belediye ime suyu ihtiyacn karlamak iin iki alternatif zerinde almaktadr. Birinci alternatif ehire srekli su salayacak bir barajn ina edilmesidir. Barajn balang maliyetinin $8 milyon ve yllk iletim maliyetinin ise $25,000 olaca tahmin edilmektedir. Dier alternatif ise, farkl yerlerde kuyularn almasdr. Bu alternatifte, kuyu bana maliyeti $45,000 olan 10 adet kuyunun almas gerekmektedir. Bir kuyunn ortalama mr 5 yl olup, yllk iletim maliyeti $12,000/kuyu olmaktadr. Yllk faiz oran %15 kabul edildiinde, sermaye edeeri yntemiyle uygun alternatifi seiniz.
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
26
zm
CE (baraj)= 8,000,000 + 25,000 / 0.15 = $8,166,667 A (kuyu) = 450,000 (A/F, 15%, 5) +120,000 = $186,735 CE (kuyular) = 186,735 / 0.15 + 450,000 $450,000 $450,000 = $ 1,694,900 Ayn zamanda: 0 5 450,000 (A/P, 15%, 5) + 120,000 = 254,235 CE (kuyular) = 254,235 / 0.15 = $1,694,900 Daha az maliyetli olduu iin kuyu alternatifini se!
$450,000
10
27
rnek 7.9
$800,000 yatrm ile hidroelektrik santral kurma projesi G retme kapasitesi = 6 milyon kwsaat Vergilerden sonra yllk beklenen sat geliri = 120,000 Barajn mr = 50 yl Bu yatrm rasyonel bir yatrm mdr?
Balang yatrmn geri almak iin ka yl beklemelidir? Kar yapma olasl var mdr?
28
zm
29
V1 = $50K(F/P, 8%, 9) + $50K(F/P, 8%, 8) + . . . + $100K(F/P, 8%, 1) + $60K = - $1,101K E deer toplam gelir
V2 = $120(P/A, 8%, 50) = $1,468K E deer net tutar FW(8%) = V1 - V2 = $367K > 0, yi Yatrm
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
30
31
32
0 $50,000
15
30
45
60
$500,000
$500,000
$500,000
$500,000
$2,000,000
33
zm:
naat maliyeti P1 = $2,000,000 Bakm maliyetleri P2 = $50,000/0.05 = $1,000,000 Yenileme maliyetleri P3 = $500,000(P/F, 5%, 15) + $500,000(P/F, 5%, 30) + $500,000(P/F, 5%, 45) + $500,000(P/F, 5%, 60) . = {$500,000(A/F, 5%, 15)}/0.05 = $463,423 Toplam Bugnk Deer P = P1 + P2 + P3 = $3,463,423
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
34
15
30
45
60
$500,000 $500,000 $500,000 $500,000 15 yllk bir evrim iin efektif faiz oran i = (1 + 0.05)15 - 1 = 107.893% Sermaye edeeri P3 = $500,000/1.07893 = $463,423
MTY500 Mhendislik Ekonomisi ve Maliyet Analizi Blm 8: Bugnk Deer Analizi
35
Analiz Periyodu Yatrmn ekonomik etkilerinin incelenecei zamann uzunluu stenen Servis Periyodu Bir yatrmn veya makinann servisine ihtiya duyulan sre
36
Prensip: Projeler ayn zaman periyodu iin karlatrlmaldr. Temel kural: Eer istenen servis sresi verilmi ise, analiz periyodu servis sresi olmaldr.
37
Durum 1
Durum 2
Sonlu
Durum 3
Sonsuz
Projenin Tekrar yok Analiz periyodu = proje mrlerinden biri
38
$2,075
$500 $1,400
$1,000
A
PW (10%) A = $283 PW (10%) B = $579
$4,000
39
Farkl yatrm seviyeleri gerektiren projelerin karlatrlmas. Kullanlmayan fonlar MARR ile deerlendirilsin.
$600 $450 $500 $2,110 $2,075 3,993 $1,400 $600 $450 $500 Proje B $1,000
Yatrmn bu ksm %10 faiz oran ile deerlendirilsin.
Proje A
$1,000
Deitirilen Proje A
$4,000
PW(10%)A = $283
$3,000
PW(10%)B = $579
40
41
stenen servis sresi bireysel proje sresinden daha uzun olduunda farkl mrl projelerin karlatrlmas
42
43
stenen servis sresi bireysel proje mrnden ksa olduunda, farkl mr sreli servis projelerinin karlatrlmas
44
45
PW(15%)drill = $2,208,470
PW(15%)lease = $2,180,210
Hi Gelir Yok
46
PW(15%)A=-$53,657
Model A: 3 yl Model B: 4 yl LCM (3,4) = 12 yl PW(15%)B=-$48,534
47