Professional Documents
Culture Documents
METABOLİZMASI
TUS ve TIP için SİZE Yeter...!
www.STETUSKOP.com
www.stetuskop.com
• Proteinlerin C ve H atomlarından da son
ürün olarak CO2 ve H2O oluşurken, %16
oranında bulunan azot, sadece proteinlere
özgü üre ve amonyak gibi atılım
ürünlerinin oluşumuna yol açar.
www.stetuskop.com
• Hem proteinlerin normal turnoveri
sırasında oluşan amino asitler, hem de
proteinden zengin bir diyet sonrası alınan
amino asitler, vücudun protein sentez
gereksinimini aşıyorsa oksitlenirler.
www.stetuskop.com
www.stetuskop.com
www.stetuskop.com
pK3 = 6.0
ESANSİYEL AA’LER NONESANSİYEL
(dışardan alınması AA’LER (Vücutta
zorunlu aa’ler) sentezlenebilenler)
Arginin Alanin
Histidin Aspartat
Lösin Asparagin
Fenilalanin Prolin
Metiyonin Glisin
Treonin Serin
İzolösin Glutamat
Triptofan Sistein
Lizin Glutamin
Valin Tirozin
www.stetuskop.com
• Proteinin biyolojik değeri, yapısındaki
esansiyel amino asit miktarı ile ilişkilidir.
www.stetuskop.com
PROTEİNLERİN SİNDİRİMİ
www.stetuskop.com
• Midede;
HCI
KCI
parietal hücrelerden intrinsik faktör
ATPaz
• Diyetle alınan proteinlerin mideye
ulaşması ile gastrik mukozadan gastrin
hormonunun salınımı uyarılır.
www.stetuskop.com
• Asidik mide içeriği proteinleri denatüre
eder ve katlanması bozulmuş globüler
proteinler enzimatik hidrolize daha açık
hale gelir.
www.stetuskop.com
• Yıkılan tuz köprüleri sayesinde pepsinin
katalitik bölgesi açığa çıkar.
fenilalanin-tirozin-triptofan gibi
aromatik amino asitlerin ve dikarboksilik
amino asitlerin oluşturduğu peptid
bağlarını yıkar.
• Mide içeriği (oligopeptidler ve amino
asitler) ince barsağa ulaşınca
kolesistokinin (pankreozimin) ve
sekretin salgılanır.
• Kolesistokinin pankreastan;
tripsinojen,
kimotripsinojen
prokarboksipeptidaz A-B
gibi proenzimlerin salınımını uyarır.
www.stetuskop.com
• Kolesistokinin pH değeri 7,5-8,0 arasında
değişen pankreatik sıvının salınımınıda uyarır.
Tripsin
Serin
Elastaz proteazlar
Kimotripsin
www.stetuskop.com
• Zn taşıyan enzimler olan ve karboksi
terminalden koparma yapan
karboksipeptidaz A-B ve
aminoterminalden koparma yapan
aminopeptidaz etki eder ve serbest amino
asitler oluşturulur.
Tripsin lizin ve arginin
www.stetuskop.com
AMİNO ASİT SENTEZİ:
• Glutamat, Glutamin, Prolin ve Arginin
Sentezi:
www.stetuskop.com
• Serin, Sistein ve Glisin Sentezi:
• Glikolitik bir ara madde olan 3-
fosfogliserattan serin oluşur.
www.stetuskop.com
• Tirozin sentezi:
• Esansiyel bir amino asit olan
fenilalaninden, fenilalanin hidroksilaz
enzimi ile sentezlenir.
www.stetuskop.com
• Proteinler;
1- Lizozomlarda ATP harcamadan
yıkılırlar (bunlar genelde uzun ömürlü
proteinlerdir).
www.stetuskop.com
• Transaminasyon tepkimeleri iki yönlü
olduğu için hem biyosentez hem de
katabolizmada kullanılabilirler.
www.stetuskop.com
GDE enziminin karaciğerdeki etkinliği;
www.stetuskop.com
• L-amino asit oksidazlar, çift karboksilli ve
hidroksilli (serin, treonin) amino asitlerle, glisine
etki etmez.
www.stetuskop.com
• Amonyağın az miktarı bile SSS için
toksik olduğu için karaciğerin amonyağı
uzaklaştırma vazgeçilmez bir önem taşır.
Transaminazlar
α-Ketoasit + Glutamat
Glutamin
sentaz
Glutamin
• Hiperamonyemi:
• Tremor, konuşmanın peltekleşmesi ve bulanık
görme gibi semptomları vardır.
•
• Kazanılmış veya herediter olabilir.
www.stetuskop.com
• Döngünün ilk basamağında kaynağı ne
olursa olsun karaciğer mitokondrilerine
ulaşan NH3 hızla, HCO3 (CO2 kaynağı
olarak kullanılır) ve 2 mol ATP varlığında
karbamoil fosfata çevrilir.
www.stetuskop.com
• Argininosüksinat yapısındaki dört amino
grubundan;
1 karbamoilfosfattan,
2 ornitinden
1 aspartat amino
asitinden gelmiştir.
• Fumarat sitozolde, malata döner.
www.stetuskop.com
ÜRE SENTEZİNİN KONTROLÜ:
• Proteinden zengin diyet alındığı zaman
da, uzun süreli açlıkta da üre sentezi artar.
www.stetuskop.com
ÜRE DÖNGÜSÜ İLE İLGİLİ METABOLİK
HASTALIKLAR:
www.stetuskop.com
• Enzim eksikliği olanlarda diyetle alınan amino
asitlerin yıkımı ile oluşan yüksek miktardaki
amonyak üreye çevrilemez ve toksisite oluşur.
Hiperamonyemi
Tip II:
Argininosüksinik
asidüri
Sitrüllinemi
AMİNOASİTLERİN KARBON
İSKELETLERİNİN
KATABOLİZMASI
www.stetuskop.com
• Amino asit yıkımında kullanılan tek karbon transferi için
Biotin, Tetrahidrofolat ve S-adenozilmetiiyonin gibi
koenzimler gereklidir.
www.stetuskop.com
• Katabolizması sonucunda asetoasetat
veya asetoasetat prokürsörleri olan
asetoasetil KoA veya asetil KoA oluşturan
aminoasitler ketojeniktir. (Lösin ve lizin)
www.stetuskop.com
• Histidinemi:
Kan ve idrarda histidin artışı ile seyreden
hastalık genelde selim seyirlidir. Kusurlu
enzim histidaz olup, histidinin ürokonata
çevirimi bozulmuştur.
• Ürokanik Asidüri:
Ürokonaz enzimi defektlidir ve OR kalıtılır.
İdrarda ürokonat atılımının artışı
hastalığın tek bulgusudur.
• Glisin: Glisinin yıkılımı başlıca iki yolla olur.
Glisinin biyokimyasal fonksiyonları:
• Çeşitli proteinlerin yapısına katılır.
www.stetuskop.com
• Homosistinüriler:
• Metiyonin metabolizmasının kalıtımsal bir
kusurudur.
www.stetuskop.com
• PKU’de normalde inaktif olan fenilalaninden
fenilpirüvat oluştuğu aminotransferaz yolu aktif
hale geçer.
www.stetuskop.com
• Hartnup Hastalığı:
• Triptofan dahil nötral amino asitlerin barsak ve
böbrekte transport kusuru vardır.
Propiyonil-KoA Metilmalonil-KoA
Propiyonil-KoA
karboksilaz Metilmalonil-KoA
B12
mutaz
Propiyonat ve metilmalonatın
idrarla atılımı B12 eksikliğinde
Süksinil-KoA
artar.
• Lösin, izolösin ve valin katabolizması, aynı
tepkimelerle başlar, daha sonra her amino asidin
karbon iskeleti kendi özgün amfibolik ara
maddelerine gider.
• Metilmalonil asidüri:
• Metilmalonil-KoA mutaz enziminde veya
koenzimi olan vitamin B12’de eksiklik
vardır.
Piruvat Süksinil KoA Oksaloasetat
Alanin İzolösin* Asparajin
Sistein Metiyonin Aspartat
Glisin Treonin
Serin Valin
Treonin
Triptofan*
Fosfatidil
inizitol
Ca+2
NO sentaz
aktiflenir
www.stetuskop.com
• Ornitin ve metiyonin ile birlikte, poliaminler olan
spermin ve spermidinin öncülüdür.
www.stetuskop.com
• Triptofan:
• Triptofanın 5-hidroksitriptofana hidroksilasyonu
karaciğer triptofan hidroksilazı tarafından
katalizlenir.
www.stetuskop.com
• Porfirinler, dört pirol halkasının metilen
köprüleriyle (-HC=) birbirlerine
bağlanmasıyla oluşan halkalı birleşiklerdir.
www.stetuskop.com
• Üroporfirinojen dekarboksilaz enzimi,
asetat yan zincirlerin hepsini metil yan
zincirlerine çevirerek koproporfirinojen
III’ü sentezler.
www.stetuskop.com
• Hem sentezinde son basamak, ferro
demirin, mitokondrial bir enzim olan hem
sentaz veya ferroşelataz enzimi
yardımıyla protoporfirin halka yapısı içine
sokulmasıdır.
www.stetuskop.com
HEM KATABOLİZMASI
• Yani 70 kg’lık bir erişkinde günde yaklaşık
olarak 6 gr hb dönüşüme uğratılır.
www.stetuskop.com
• Antibiyotikler ve diğer bazı ilaçlar
albuminin bağlanma bölgesi için bilirubinle
yarışabilir ve bilirubini albuminden söküp
çeşitli klinik semptomlar oluşturabilir.
• Bilirubin karaciğerde albuminden ayrılır ve
hepatositlerin sinüzoidal yüzünde taşıyıcı
aracılı bir sistemle yakalanır.
• Hiperbilirubinemiler
Konjuge: Diazo reaktifi ile direk renk
reaksiyonu verir-direkt bilirubin
Ankonjuge: Diazo reaktifi ile metanol
mumelesinden sonra renk reaksiyonu
verir-indirekt bilirubin olarak ayrılabilir.
Ankonjuge Hiperbilirubinemiler
• Hemolitik anemiler:
www.stetuskop.com
• Gilbert hastalığı:
delta bilirubini
oluşturur.
• Normalde idrarda çok az miktarda
ürobilinojen bulunur.
www.stetuskop.com