Öğr. Gör.

Ömer Faruk ÖZGÜR

 İLETİŞİM TEMEL KAVRAMLARI
 BİRİNCİ BÖLÜM……İLETİŞİMİN TEMEL KAVRAMLARI
 İLETİŞİMİN TEMEL KAVRAMLARI
 1.1 İletişimin tarihi
 1.2 İletişimin tanımı ve önemi
 1.3 İletişimin amacı ve önemi
 1.4 İletişimin kapsamı ve varsayımları
 1.5 İletişim öğeleri
 1.6 İletişim süreci
 1.6.1 Mesajın hazırlanması
 1.6.2 Mesajın alıcıya uyarlanması
 1.6.3 Mesajın iletilmesi
 1.6.4 Mesajın anlaşıldığının teyidi
 1.7 İletişim engelleri
 1.7.1 Fiziksel ve ortamdan kaynaklanan engeller
 1.7.2 Kişisel engeller
 1.7.3 Anlamsal engeller
 1.7.4 Mesajdan kaynaklanan engeller
 1.7.5 Diğer iletişim engelleri
İletişimin Temel Kavramları Son Bölüm
 1.8 İletişim Türleri
 1.8.1 Düzeylerine göre iletişim
 1.8.2 Grup içi ilişkilerin yapısına göre iletişim
 1.8.3 Kullanılan iletişim araçlarına göre iletişim
 1.8.4 Zaman ve mekan itibarıyla iletişim
 1.8.5 Kullanılan kodlara göre iletişim
 1.8.6 Kullanılan teknolojiye göre iletişim
İLETİŞİM NEDİR ? İLETİŞİM TANIMLARI
NELERDİR ?
 İletişimle ilgili literatürde yaklaşık 200 e yakın tanım bulunmaktadır .
 Bazı iletişim tanımları şöyledir :
 Düşüncenin sözel olarak karşıdakilerle değiş tokuşu.
 İki kişinin birbirini anlaması, insanın karşıdakine kendisini
anlatabilmesi.
 Duyguların, bilgi ve becerilerin aktarılma süreci.
 Kaynaktan çıktıktan sonra iletiyi alan için bir uyaran olan davranış.
 Kaynağın karşı tarafı etkilemeyi amaçlayan davranışı.
 Duygu, düşünce, ya da bilgilerin usa gelebilecek her türlü yolla
başkalarına aktarılması( TDK )
 Mesaj alıp gönderme, karşılıklı anlam alışverişi, paylaşımıdır.
 Kaynak ve alıcı arasında, bir kanal aracılığıyla anlaşılabilir mesajların
alınıp yollanması sanatıdır.
 Yaygın İletişim Tanımları
 İletişim, bilginin, fikirlerin, duygunun, becerinin vb’nin simgeler
kullanılarak iletimidir. ( Berelson ve Steiner, 1964 )

 İletişim anlam arama çabasıdır; insanın başlattığı, kendisini ve

çevresini yönlendirecek ve değişim ihtiyacını karşılayacak şekilde
uyarıları ayırt etmeye ve örgütlemeye çalıştığı üretken bir edimdir
( Barnlund, 1968 ).

 İletişim esas olarak simgeler aracılığıyla bir kişiden ya da gruptan

diğerine ( veya diğerlerine ) bilginin, fikirlerin, tutumların veya
duyguların iletimidir.

 İletişim sayesinde dünyayı anlamlı kıldığımız ve bu anlamı

başkalarıyla paylaştığımız insani bir süreçtir( Masterson. Beebe ve
Watson, 1983).
 Charles Cooley’e göre iletişim: İnsan ilişkilerinin içinden geçerek
var olduğu ve geliştiği mekanizma anlamına gelir. Bu mekanizmalar
özellikle beyindeki bütün semboller ve bu sembolleri mekan içinde
iletme ve zaman içinde koruma yollarıdır.
 İletişim beraberlik, anlaşma, paylaşmadır.
 Communication kavramı köken olarak “com” “ile” “ ile beraber”
anlamına gelen kelime ve “union” “birlik” anlamına gelen iki
kökün birleşmesi ile “communication” “ile birleşme” veya “ile
beraberlik” anlamını taşır. Aynı kökten “community ( cemaat)” ve
“communion ( Cemaatle birleşme) ” kavramları da gelir.
 İletişim bir süreçtir.
 Süreç zaman ve yer içinde mesaj göndericilerini ve alıcılarını
bağlama hizmetini gören faaliyettir( Dillman 1999).
 Sosyal psikolojide iletişim: sosyal içinde yaşayan psikolojik bireyin
kendini ve dışını algılaması ve karşılıklı etkileşimde kendini ifade
etmesi ile anlamlandırılır.
 İletişim mesaj gönderme ve alma sistemidir.
 İletişim sistemi şu öğelerden oluşur:
 Gönderici / Kaynak
 Alıcı / Hedef
 Kanal
 Gürültü
 Sinyal / Mesaj

 İletişimde geri besleme ( feedback) vardır.

 Geri beslemesiz iletişim olmaz.

 İletişim geriye döndürülemez.

 İletişim sürekli ileriye doğru bir durumdan diğerine gider. İleri
doğru akar. Geri döndürülemez.

 İletişmemek mümkün değildir.

 İnsanın iletişim kurmaması mümkün değildir.
 İletişimin Amacı
 İletişimin temel amacı “Varolma” dır.
 Bilgilendirmek
 Olumlu izlenim oluşturma
 Eyleme geçirme
 Birlik, beraberlik sağlama
 Sosyal olarak kişinin kendini gerçekleştirmesi ,sosyalleşmesi.
 TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI
 İletişim kurmamak olanaksızdır.
 İletişimin içerik ve ilişki düzeyi vardır. “Ne yapıyon?” ile “Ne
yapıyorsunuz ?” içerik aynıdır, fakat ilişki düzeyleri farklıdır.
 Mesaj alışverişindeki dizisel yapının kendi başına bir anlamı vardır.
 Mesajlar sözlü ve sözsüz iki tiptir.
 İletişim kuran kişiler ya eşit ya eşit olmayan ilişkiler içindedir.
İletişimin Öğeleri
 İletişimin temel öğeleri şöyle sıralanabilir.
 Kaynak – Mesaj – Alıcı
 Kaynağın sorumlulukları
d) Alıcıya uygun, açık, kolay, anlaşılır mesaj yollamak.
e) Mesajı en etkin kanalla yollamak
f) Geri bildirimleri doğru almak
 Mesaj / İleti
 Her mesaj bir anlam taşır. Temelde üç unsur vardır.
 Söz ( % 7) , Ses ( % 38 ) , Beden Dili ( % 55 )
 Alıcı
 Mesajı alan hedef varlıktır.
 Alıcının beş temel eylemi vardır. Alma, anlama, kabul,eylem ve
geri bildirim.
İletişim Süreci
İletişim sürecinin temel aşamaları şöyle
sıralanabilir.
a ) Bilgi, duygu , düşüncenin tanımlanması
b ) Göndericinin kodlaması
c ) Gönderme
d ) Alıcı ve mesajı alma
e ) Kod çözümü
f ) Eylem
g ) Tepki ( geri bildirim )
Başarılı Mesaj Göndermenin
Aşamaları
 Başarılı mesaj göndermenin 3 temel aşaması vardır.
1 ) Mesajın hazırlanması
2 ) Mesajın iletilmesi
3 ) Mesajın anlaşıldığının teyidi
 Mesajın hazırlanması
 Mesajın hazırlanmasında aşağıdaki ilkelere azami düzeyde özen
gösterilmelidir.
 Ne elde etmek istiyorum ?
 Neden yapılmalı ?
 Ne zaman yapılmalı ?
 Nasıl yapılmalı ?
 Nerede yapılmalı ?
 Kim yapmalı ?
Yazılı İletişimde Mesajın Hazırlanması
 Durum ( Mevcut Durumu açıklayın )
 Sonuç ( Olayların gelişimi ve bundan doğan varsa sorun vb
açıklayın)
 Karar ( Konu ile ilgili olanaklı bir çözüm önerin )
 Eylem ( Kişinin yapacağı veya yapmasını istediğiniz şeyi yazın.
 Nezaket ( Mektubu gönderen kişiye/ kuruma karşı kızgın dahi
olsanız olgulara odaklanınız. )

 Örnek olay : Bir firma ile çalışırken zamanında yapılması gereken

ödeme yapılmadı, şirketiniz bundan zarar gördü, bu konunun telafi
edilmesine ilişkin talebinizi yukarıdaki kurallara göre nasıl bir
mesajla iletirsiniz ?
Mesajın İletilmesi Aşaması
Mesajın iletilmesi aşamasında yapılması gerekenler
Alıcı mesajı almaya hazır mı ? Dikkat çekildi mi ?
Konusu özetlenmeli
Hedef tarafından kabul edilecek şekilde olmalı
Konu hakkında temel bilgi
Konunun alıcı için önemi açıklamalı
Konunun hedef için yararı ne / nerede kullanacak
Alıcıya doğrudan iletilmelidir
Beden dili ile desteklenmeli
Sonunda geri bildirim istenmeli
Mesajın alındığının teyidi
Geri bildirim esnasında dikkat edilmesi gerekenler
Geri bildirim karşıdakine yararlı olacak mı ?
Sevgi dilinde konuşun. İletişim bağ kurmaktır.
Kişiyi davranışından ayırın. Davranışlar üzerinde
konuşun. Kişiyi yargılamayın.
“Sen” mesajları yerine “ben” mesajları kullanın.
İnsanlara bir şey yapamayacakları konusunda geri
bildirim yapmayın.
Yapıcı Geri Bildirimin İlkeleri
 Frances Bee ve Roland “ Yapıcı Geri Bildirim Eserinde” yapıcı geri
bildirimin on yolunu şöyle sıralamıştır.
1 ) Mevcut durumu inceleyin
2 ) İstediğiniz sonuçları ve amaçları belirleyin
3 ) Geri bildirim almaya açıklık
4 ) Uygun ortamı oluşturmak
5 ) Etkili iletişim kurma
6 ) Değişmesini istediğiniz davranışı tanımlayın
7 ) İstenen davranışı tarif edin, somut olun.
8 ) Birlikte çözüm arayın
9 ) İyi olanın üzerine yoğunlaşın
10 ) Onay alma : Değişime karar verecek olan kişinin kendisidir.
Temel İletişim
Süreci
 İLETİŞİM TÜRLERİ
Yönüne Göre İletişim Türleri
1) Tek Yönlü İletişim
2 ) Çift Yönlü İletişim
Düzeylerine Göre İletişim Türleri
 1 ) Toplumun tümünü içeren düzey
 2 ) Örgütsel düzey
 3 ) Gruplar arası düzey
 4 ) Kişilerarası düzey
 5 ) Kişisel düzey
Grup içi ilişkilerinin yapısına göre iletişim türleri
1 ) Informel İletişim
2 ) Formel İletişim ( Dikey / Yatay / Çapraz İletişim ) veya
Formel ( Yukarıdan aşağıya – Aşağıdan yukarıya / Yatay /
Çapraz )
Kullanılan İletişim Kanalına / Aracına Göre İletişim
1 ) Görsel İletişim
Zaman ve Mekan İtibariyle İletişim
1 ) Yüz yüze iletişim
2 ) Uzaktan İletişim
Kullanılan Kodlara Göre İletişim
1 ) Sözlü İletişim
2 ) Sözsüz ( Beden Diliyle İletişim )
3 ) Yazılı İletişim
Kullanılan Teknolojiye Göre İletişim
1 ) Kablolu İletişim
2 ) Kablosuz iletişim
3 ) Uydu İle İletişim
TEK YÖNLÜ İLETİŞİM
Alıcıdan kaynağa geri dönüş zayıftır.
Genellikle yukarıdan aşağıya iletişim görülür.
ÇİFT YÖNLÜ İLETİŞİM
Alıcıdan kaynağa geri dönüş kuvvetlidir.
Çift yönlü iletişimde kaynak ve alıcı / hedef rollerini
değiştirirler.
Tek ve Çift Yönlü İletişimin Karşılaştırılması
Tek yönlü iletişim, daha hızlıdır.
Çift yönlü iletişimde, daha sağlıklı iletişim kurulur.
Çift yönlü iletişimde, hedef güven duygusu içindedir.
Çift yönlü iletişim, gürültü ve dış etkilere daha fazla maruz
kalır.
Çift yönlü iletişim, daha demokratiktir.
 TOPLUMSAL İLETİŞİM
 Amaçları ; toplumu bilgilendirme, bir konuyu anlatma, birilerini suçlama
veya koruma gibi durumlarda da görülür.
 Kitle iletişim araçları öncesi, ağızdan ağıza, kulaktan kulağa vb
 Sonra gazete, radyo, televizyon, internet vb kullanılır oldu.
 ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
 Hem örgüt içinde, hem de örgüt dışında ve diğer örgütlerle iletişim
 Amaçları :
 Hızlı, etkin, kaliteli üretim
 Katılımı sağlama
 Moral motivasyon sağlama
 ÖRGÜTSEL İLETİŞİMİN ARAÇLARI
 1 ) Yazılı İletişim Araçları
 Raporlar
 İşletme bülteni
 Broşür ve el kitapları
 Afiş, ilan tahtası
2 ) Sözlü İletişim Araçları
Konferans, Seminer, Toplantılar
3 ) Görsel iletişim
Bilgisayar, resim, poster, afiş
4 ) Sözsüz iletişim
Beden dili
GRUPLAR ARASI İLETİŞİM
İki veya daha fazla kişiden oluşan grupların arasındaki
iletişim
KİŞİLER ARASI İLETİŞİM
İki veya daha fazla kişinin birbiri ile iletişimi
KİŞİSEL İLETİŞİM / KENDİSİYLE İLETİŞİM
Kendi iç dünyasına yönelme,
Kendini tanıma ve anlama
 INFORMEL ( RESMİ OLMAYAN ) İLETİŞİM
 Formel iletişimin yanında , alternatif bir iletişim alanıdır.
 Dedikodu ve söylenti şeklinde
 FORMEL ( RESMİ ) İLETİŞİM TÜRLERİ
 A ) Yukarıdan Aşağıya İletişim
 Hiyerarşik yapı içinde, emir komuta zinciri, üstlerden astlara
 Genellikle yazılı iletişim kullanılır
 B ) Aşağıdan Yukarıya İletişim :
 Çalışanların üstleriyle, yazılı veya sözlü iletişime geçmesi
 Yukarıya doğru iletişimde bazı engeller:
 a) Üst yönetime kolayca ulaşamama
 b ) Bilgilerin farklılaşması
 c ) Yöneticinin bu iletişim tipine karşı olması
 d ) Çalışanların statüleri
 e ) İşletmenin gelenekleri
 C ) Yatay İletişim
 Aynı statüdeki kişilerle iletişim.
 D ) Çapraz İletişim
 Mesaj doğrusal yönde değil, çapraz olarak akmaktadır.
 GÖRSEL İLETİŞİM
 Televizyon, internet gibi araçlarla yapılan iletişim
 YAZILI İLETİŞİM
 Yazı yoluyla kurulan iletişim
 YÜZ YÜZE İLETİŞİM
 Kişilerin aracısız olarak yüz yüze iletişim kurmaları
 Geri besleme daha yüksek ve hızlı olur
 UZAKTAN İLETİŞİM
 Teknolojik aracılarla kurulan iletişim
 Telefon, e posta , internet gibi araçlar kullanılmaktadır.
SÖZLÜ İLETİŞİM
Sözel unsurların kullanıldığı iletişim.
E posta, mektup, dergi vb ile iletişim.
SÖZSÜZ BEDEN DİLİYLE İLETİŞİM
Jest, mimikler yardımıyla iletişim
YAZILI İLETİŞİM
Yazı aracılığıyla kurulan iletişim
KULLANILAN TEKNOLOJİYE GÖRE
 Kablolu / Telli İletişim : Birden fazla iletişim aracının
kabloyla birbirine bağlanması ile iletişim
Kablosuz / Telsiz iletişim : Cep telefonu
Uydu İle iletişim :
Uydu araçları kullanılarak gerçekleştiren iletişim
İLETİŞİM ENGELLERİ
İletişim Engelleri
FİZİKSEL ORTAMDAN KAYNAKLANAN ENGELLER
 BOZUK ORGANİZASYON ( İşletmelerdeki aşırı hiyerarşik yapı )
 SİSTEMİN YETERSİZLİĞİ ve UYGUN OLMAYAN FİZİKSEL KOŞULLAR
Örneğin açık hava, havasızlık, gürültü, çok kalabalık ortam,
çok veya az ışık, rahat olmayan oturma yeri
 KİŞİSEL ENGELLER
 KONUŞMACIDAN KAYNAKLANAN ENGELLER
1 ) Amacı bilinmeyen ve iyi hazırlanmamış konuşma
2 ) Eksik bilgi, yanlış anlam veya eksik mesaj
3 ) Alıcıya uygun olmayan konuşma
4 ) Bozuk ses, monoton sunuş
5 ) Önyargılar, dinleyiciyi küçümseme
6 ) İnandırıcılığı olmayan gönderici
7 ) Eksik beden dili kullanımı, rahatsız edici giyim
8 ) Söz hakkı vermemek
9 ) Stres, aşırı heyecan, çok yorgunluk
DİNLEYİCİDEN KAYNAKLANAN ENGELLER
1 ) Hazırlıksız, ilgisiz dinleme
2 ) Bilgi ve düşünce eksikliği
3 ) Önyargılı dinleme
4 ) Geri bildirim yapmama, soru sormama
5 ) Yetersiz algılama, yanlış yorumlama
6 ) Dikkat eksikliği
7 ) Rahat olmayan giyim, görünüm
8 ) Fizyolojik durum, yorgunluk

ANLAMSAL ENGELLER
Dilin iyi kullanılmaması sonucu oluşur.
Kodlama ve kod çözümü sırasında ortaya çıkar.
Sözler kültür ve çevre ile anlam kazınırlar.
Örnek : “ Kaç torunun var hikayesi ?”
Örnek : “ İt kırkma hikayesi”
Mesajdan Kaynaklanan Engeller
 Eksik tam olmayan bir mesaj ( 5N 1 K kuralı )
 Mesajın alıcıya uyarlanmaması ( Kişiye göre konuşma kuralı )
 Mesajın iletiminde yanlış kanal seçimi (İşitme engeli olana konuşma)
 DİĞER İLETİŞİM ENGELLERİ
a ) AMACIN BİLİNMEMESİ ( Ne ? Niçin ? Nasıl yapılacak ? )
B ) Geçmiş yaşamda ORTAK YANLARIN OLMAMASI
C ) ÖNYARGILAR ve güvensizlik
“Erkekler zekidir” “ Kısa boylulardan kork”
D ) BİLGİ EKSİKLİĞİ ve anlam farklılıkları
“ Satılık Kartal ilanı” “ Fili tanıma hikayesi”
E ) ORTAK BİR DİLİN kullanılmaması
“Yanlış kelime seçimi” “Yanlış ve eksik imla kullanımı”
F ) FARKLI İLGİ ve ihtiyaçlar
“ Konuya az ilgi iletişimi engeller”
G ) SOYUT KAVRAMLARIN fazla kullanımı
“ Sizlerden iyi sonuçlar bekliyorum”
H ) JARGON kullanımı
“ Bu işten feedback alamayız?” “ Hasta eks oldu” “ Firmamız konkordato ilan etti”
I ) SÖZCÜKLERE BOĞULMA
A) Sınırlı algı ve algıdaki farklılıklar
“Algıda seçicilik” “ Aynı olayı farklı algılama”
C) Uygun olmayan fiziksel çevre
D) Teknik yetersizlikler
E) Kesintiler
F) Zaman baskısı
“Vaktim çok dar çabuk söyle” “ Konuyu çok kısaca geçiyorum”
“Zaman planlaması yapmak”
I) Organizasyon iklimindeki farklılıklar
“Otoriter Müdür” “ Demokratik Müdür”
K) Statü farklılıkları “ Müdür - Çalışan, Baba – Evlat”
L) Beden dilinin eksik kullanımı
R) İlginç olamama
S) Dikkat ve düşünme eksikliği
Ş) Hayal kurma
 İLETİŞİM ENGELİ OLUŞTURAN GENEL DURUMLAR
 Hedefin mesajı yanlış anlaması veya yorumlaması
“Ben öyle dediğinizi anlamamıştım”
 Önyargılar nedeniyle mesajı yanlış anlama
“ Bu kadar genç bir patron, bizi nasıl yönetecek ki ?”
 Kaynağa karşı gösterilen güven duygusu
“ Patronun bu işi yapabileceğinden emin değilim”
 Kaynak ve alıcının farklı karaktere sahip olması
“ Ben tez canlıyım, patronum ise aşırı yavaş”
 Bireylerin yetiştikleri ortamdan kaynaklanan farklı değer yargıları,
istekleri
“Benim yetiştirildiğim ortamda işler böyle yürür”
 Bireysel farklılıklar
“ Ben patronumdan çok farklı düşünüyorum, ben olsan şöyle
yapardım”
Algılama Farklılıkları
“ Patronun dediğinden sen ne anladın ?”
Kesintilerden kaynaklanan kısıtlama
“ Patronun son dediklerini aşırı sesten kaçırmışım, sen duydun
mu ?”

Dil ve Anlatım güçlükleri

“Patron maksimum değer, optimum kazanç sağlayın derken
ne demek istedi ki?”
“ Bu işin managementında bir sorun var ? Nasıl yani ?”

Terim anlamlı kelime kullanımı

“ Bu işi bir benchmark edelim. Ne yapalım ?”
Dil ve Anlatım aksaklıklarını ÖNLEMEK için;

Kendi anlamı dışında, mecazi kullanımlardan kaçının

Kısa cümleler kullanın
Cümlede anlamı desteklemeyen kelimeleri
kullanmayın
Jargon kullanmayın
Olumsuz çağrışım yapan sözcükleri mümkün oldukça
kullanmayın
“Beni anlamıyorsunuz” “ Dediklerimi hiç dikkate
almıyorsunuz”
Soyut kavramları kullanmaktan kaçının
“ Hepinizin bu işi iyi yapmasını istiyorum.”
Dinleme ve Algılama Sebebiyle Yapılan Hatalar
Mesajın bazı kısımlarını atlama
Etkin bir dinleme için :
Önyargılı olmayın
Sakin olun
İlgili olun
Empati gösterin
Not alın
Açık fikirli olun
Konuşanın sözünü kesmeyin
Algılamada yetersizlik iletişim eksikliğine sebep olur.
Algılamada seçicilik unutulmamalıdır.
“ Bu konu hiç ilgimi çekmedi”
Bilgi eksikliğinden kaynaklanan kısıtlamalar
Kültürel farklılıklar iletişimde eksikliğe sebep olurlar
Yabancılarla iletişimde hatalar da özellikle bu sebepten
olur
Cinsiyet farkı, algılamada da farklılıklar doğurur.
Psikolojik reddetmeler
“Kendi kabulüne uymayan şeyi reddetme yaklaşımı”
Dikkat dağınıklığı iletişimi olumsuz etkilemektedir.
Fiziksel uzaklıktan kaynaklanan sorunlar
 İLETİŞİM ARAÇLARI
 Bilgisayarla mesajlaşma
 İlan, Bildiri
 Broşür
 Kitap, Gazete, Dergi
 Faks sayılabilir.
Başarılı bir işletme için, iletişim kanallarının ve bilginin dağıtımının
çok disiplinli ve prensiplere dayalı olması gerekir.
Etkili iletişimi olumsuz etkileyen engeller şunlardır.
1. Sözlü olan ve olmayan iletişimde ortaya çıkan hatalı tamamlama
2. Hatalı değerlendirme ve yanlış anlama
3. Kalıplaşmış tutumlar sonucu ortaya çıkan hatalı tanımlama
4. Algılamada ortaya çıkan kişisel farklılıklar
5. Mesajı veren kaynağa veya alıcıya olan güven eksikliği
6. Verilen mesajın alıcının inancına ters düşmesi
 Sözlü olan veya olmayan iletişimde ortaya çıkan hatalı tamamlama
Söz ve beden dilinin uymaması
HATALI DEĞERLENDİRME ve YANLIŞ ANLAMA
Mesajın alıcı tarafından amacının dışında algılanması
KALIPLAŞMIŞ TUTUMLAR SONUCU ORTAYA ÇIKAN HATALI
TANIMLAMA
Diğer insanlarla olan ilişki yakınlığına göre belirlenmiş tutumlar
geliştirirler
ALGILAMADA ORTAYA ÇIKAN KİŞİSEL FARKLILIKLAR
Herhangi bir sebeple bir olaya ilişkin olandan farklı bir şekilde
konunun anlaşılması
MESAJI VEREN KAYNAĞA veya ALICIYA OLAN GÜVEN EKSİKLİĞİ
VERİLEN MESAJIN ALICININ İNANCINA TERS DÜŞMESİ
 SÖZLÜ İLETİŞİM
 A ) Dil İle İletişim
 B ) Dil Ötesi İletişim ( Sesin , vurgunun ifadesi )
 Vurgular iletişimin etkisini belirler.
 “Tatlılaaar, Kurabiyeleeeeeer, çaylaaar getirdiler”
 Uyku dışında zamanın % 75’i sözlü iletişimle geçiyor.
 SÖZLÜ İLETİŞİMİN TEMEL İLKELERİ
 1 ) İletilecek fikri, duyguyu tanımlamalı
 2 ) İstenen sonucu tanımlamalı
 3 ) Alıcıya uygun bir dille konuşmalı
 4 ) Alıcı tepkilerini gözlemlemeli ( feedback )
 5 ) Mesajı beden diliyle desteklemeli
 İYİ BİR SÖZLÜ İLETİŞİM İÇİN
 A ) Konuşma
 B ) Dinleme
 C ) Soru Sorma
 D ) Geri bildirim konularında gelişme göstermelidir.
SÖZLÜ İLETİŞİM : DİNLEME
Etkili bir sözel iletişim için önce dinlemeli.
YANLIŞ DİNLEME TÜRLERİ
A ) Görünüşte dinleme ( Nezaketen dinleme )
B ) Seçerek Dinleme
C ) Saplantılı – Takıntılı Dinleme
D ) Savunucu Dinleme
E ) Tuzak Kurucu Dinleme
F ) Yüzeysel Dinleme

EMPATİK DİNLEME
En doğru dinleme “Empatik Dinleme” dir.
Ben konuşan kişinin yerinde olsam nasıl davranırdım ?
Ben olsam konuyu hangi örnekle açıklardım ?
Ben olsam ….. şekilde konuya giriş yapardım.
ETKİN DİNLEME İÇİN
Saygılı olmalı, Söz kesmemeli
Önyargı ve yorumları bırakmalı
Kişiye değil söylenene odaklanmalı
Fiziksel katılımla ilgi gösterilmeli ( Beden Dili )
Anlama için çaba göstermeli
Ana noktalar üzerine yoğunlaşmalı
Konu dışına çıkmamalı
Geri bildirim yapmalı
Kilit noktaları not almalı
Dinlemeyi bitirmeden konuşmaya geçmemeli
Empati Kurun
Eleştirel dinlemeli
Konuyu başkasına aktaracak gibi dinlemeli
SÖZLÜ İLETİŞİM : KONUŞMA BÖLÜMÜ
Konuşmanın içsel öğeleri
A ) Fiziksel unsur ( Jest , mimik, kıyafet )
B ) Ses
C ) Dil
D ) Düşünme etkinliği

SES İYİLEŞTİRME EGZERSİZİ

1 ) Nefes egzersizleri ( Diyafram nefes gibi )
2 ) Bir solukta en fazla söz söyleme
3 ) Sesi kasete alarak dinleme
4 ) Sözlerle duyguyu yansıtma
 ETKİLİ KONUŞMA İLKELERİ
 Hazırlık yapmalı
 Konuşmanın konusu, planı, sınırı olmalı
Konuşma Planı : Giriş, gelişme, sonuç
 Konuya uygun mizah olmalı
 Dinleyicinin ihtiyaçlarına uymalı
 İnandırıcı olmalı
 Konuşmacı fikirlerinden emin olmalı
 Görsel araçlarla konuşma desteklenmeli
 Bilgi ve duygu dengesi olmalıdır
 Yalın bir dil kullanılmamalı
 Beden dili ile desteklenmeli ( Kılık , kıyafet, gülümseme )
 Pratik yapmalı
 Konuşma hızı ne yavaş ne de aşırı hızlı olmalı.
 Anlamsız kelime ve tekrardan kaçmalı.
 Konuşma uzamamalıdır
 “ Giriş” ve “Sonuç” cümlesini iyi seçmeli
 Örnek kullanmalı
( Örnek vermek gerekirse, mesela )
 “Duygularınızı kontrol etmeye çalışmalı”
( Sakin ol , sakin ol , bana bir kastı yok. Sadece soru sordu. )
 Ana fikirden ayrılmamalı
 Konuşma canlı ve akıcı olmalı

 SÖZEL İLETİŞİMİ OLUMSUZ ETKİLEYENLER

 ENDİŞE DUYMA ( Bu işi başaramazsam, Bana gülerlerse )
 TAKINTI ( Ben Bu işi yapamam, Çok Kalabalık )
 BASKI ( Sanki herkes üstüme üstüme geliyor, Sanki nefes
alamıyorum )
 GERİLİM ( Ellerim terledi sanki, her an birine patlayabilirim )
 SÖZLÜ İLETİŞİMİN OLUMLU YÖNLERİ
 Hızlı
 Anında düzeltme imkanı
 Beden dili kullanımı
 Soru sorma imkanı
 Hataların unutulması daha kolay unutulabilir
 SÖZLÜ İLETİŞİMİN OLUMSUZ YÖNLERİ
 Çabuk unutulur
 Zaman alıcıdır
 Uzun veya karışık mesaj varsa anlaşılması güçleşebilir.

Kardeşim sen düşünceden ibaretsin.

Geriye kalan et ve kemiksin.
Gül düşünürsün gülistan olursun.
Diken düşünürsün dikenlik olursun.
MEVLANA
YAZILI İLETİŞİMİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ
İletişim hataları daha azdır
Yazı kalıcıdır
İstenildiği kadar tekrar edilme şansı vardır
Çoğaltma olanağı vardır
Delil olarak kullanılır

OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ
Anında geri bildirim alınmaz
Kişilere göre farklı algılanabilir
Daha fazla zaman harcanır
Değişiklik yapmak neredeyse imkansızdır
Kalıcıdır. Olumsuz bir mesajı da kalıcı olarak tutar
İŞ YAZIŞMASI TÜRLERİ
 Bazı iş yazışması çeşitleri :
İÇ YAZIŞMALAR
 Kayıt Defteri ( Vukuat Defteri )
 Genelge
 İlan / Uyarı Levhaları
 Dilekçe
 Bültenler ( Kurum içi bültenler )
 Toplantı tutanakları
DIŞ YAZIŞMALAR :
 BİLGİLENDİRME / BİLGİ ALMA MEKTUBU
 Teklif mektubu
 Dilek ve Temenni Mektubu
 SATIŞ ve SATIN ALMA MEKTUBU
 Sipariş Yazıları
ONAMA ve ONAY İSTEME MEKTUPLARI
REKLAM ve PAZARLAMA MEKTUPLARI
GERİ BİLDİRİM ve DÜZELTME YAZISI
FORM YAZILAR
Basın Daveti
Daveti / Duyurusu ve Bülteni
Formlar
Anket
 Bir İş Yazışmasının Bölümleri
 Yazının Başlığı
 Sayısı
 Konusu
 Tarih
 İlgi
 Kurum / Kuruluş / Kişi Adı
 Yazılan Kişi veya kurumun adı ve Ünvanı
 Hitap Cümlesi
 Yazının Metni
 Bitirme Cümlesi
 İmza
 Düzenleyen Kişinin Parafı
 Ekler
 Not
 Dağıtım
 T.C
 ………. ÜNİVERSİTESİ
 ………… MESLEK YÜKSEKOKULU
  
Sayı : B.45. D. 72.02.09
08.03.2009
Konu : Konser Düzenleme İzni
  
  
 ……. VALİLİĞİ’NE
 …………

  
 Üniversitemizin 2009 Yılı Bahar Şenlikleri kapsamında 23 Mayıs 2009 tarihinde gerçekleştirmeyi planladığımız Tarkan Konseri için,
KentPark Meydanı’nın 17:00 – 24: 00 saatleri arasında tarafımıza tahsisi ve bağlantı yollarının ilgili saatler arasında kapatılması
konusunda Valiliğimizin iznini talep etmekteyiz.
  
 Konu ile ilgili makamınızca değerlendirme yapılarak, talebimizin uygun olup olmadığı konusunda tarafımızı yazılı olarak
bilgilendirmenizi talep etmekteyiz.
  
 Gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim.
  
 Doç. Dr. Ahmet Ahmet
………… Meslek Yüksekokulu Müdürü
 İmza

  
 EK : Rektörlük Bahar Şenliği Programı
 Tarkan Konseri Programı
  


  …… Üniversitesi …… Meslek Yüksekokulu

 Kurum Adres , Telefon, Faks Bilgileri yazılır……..
İYİ BİR YAZI YAZMAK İÇİN
OLMASI GEREKENLER :
İyi bir dilbilgisi
Zengin kelime hazinesi
Tekrar ve Sürekli yazma
Özgüven

YAZIM ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER :

Yazının amacını belirlemeli
Yazının planını belirlemeli
Taslak metin hazırlamalı
İYİ BİR YAZI İÇİN YAPILMASI
GEREKENLER

Konuşur gibi yazma

Yazım kurallarına uyma
Yazıda kaynak ve delil göstermeli
Abartılı ifadelerden kaçınma
Konuyu dağıtmamalı
Gereksiz sözcüklerden kaçınmalı
Yazı çok uzun olmamalı
İletişim engellerine yazarken dikkat etmeli
Kaynakça

Çalışma hazırlanırken faydalanılan kaynaklar

KIRMIZI, Hasan, Genel ve Teknik İletişim, Trabzon, 2005
MISIRLI, İrfan, Genel ve Teknik İletişim, Ankara, 2008,
Detay Yayıncılık
IŞIK, Metin, Genel ve Teknik İletişim, Konya, 2008,
Akademi Yayınları,
ZILLIOĞLU, Metin, İletişim Nedir ?, İstanbul, Haziran,
2007, Cem Yayınevi