FAZ FORMLLER VE NAKT AKIMLARIN EKONOMK YNDEN ETLENMES

Nakit Akmlarnn eitleri

A) Basit Nakit Akmlarn Serisi Basit nakit akmlar serisinde bugnk bir miktarn %i faiz oran zerinden n yl sonundaki F deerinin hesaplanmasn kapsar.

B) Yeknesak (Uniform) Seri

Nakit giri veya klar n yl (m dnem) boyunca eit miktarlar halinde gerekleir.

Mhendislik ekonomisi uygulamalarnda en ok karlalan serilerden birisidir.

C) Aritmetik Art Azal

Baz durumlarda nakit girileri ya da nakit klar yeknesak seri deer yerine her yl sabit bir miktarla artarak veye azalarak lineer bir seri oluturur.

D) Geometrik Art (Azal) Serisi

Nakit akmlar ilk yl/dnem belirli bir sabit say ve sonra %k gibi bir oranda artyorsa(azalyorsa) bu bir geometrik art(azal) serisini ifade eder.

E) Dzensiz Seriler

Hangi zamanda hangi nakit akmnn olaca belli deildir.

Faktr Notasyonlar Ve Faiz Tablolar

Mhendislik ekonomisi almalarnda arka arkaya yazlmas bazen karklk getirmektedir. Bu sebeple bu formlleri sistematik olarak ifade edecek notasyonlar kullanmak kolaylk salayacaktr.

Mesela ;
F=P(1+i)^n forml Belli bir para miktarnn P, %i faiz oran zerinden n yl sonra ulaaca deerinin F arand grlmektedir.

F=P(1+i)^n formln notasyon olarak; F=P(F/P,%i,n) eklinde yazabiliriz. Bunun anlam, %i faiz oran zerinden n yl iin verilen P tutarndaki bir parann gelecekteki deerinin bulunmasdr.

rnein; P=50bin , i=%40 ve n=10 yl ise F=50.000(1+0.4)^10 =50.000(F/P,%40,10) Tabloda i=%40 10.yla denk gelen F/P stununa baklr.

(F/P,%i,n)
(P/F,%i,n) (A/P,%i,n) (P/A,%i,n)

P miktarndaki parann %i faizle n yl sonraki Fdeeri

F miktarndaki parann %i ve n yl nceki P deeri P miktarndaki parann %i ve n yl iin A deeri A miktarndaki parann %i ve n yl iin F deeri

(A/F,%i,n)
(F/A,%i,n)

F miktarndaki parann %i ve n yl iin F deeri

A miktarndaki parann %i ve n yl iin F deeri G miktarndaki parann %i ve n yl iin A deeri G miktarndaki parann %i ve n yl iin P deeri

(A/G,%i,n)

(P/G,%i,n)

(F/A,k,%i,n) A miktarndaki parann %k artan parann %i ve n yl iin F deeri

Faiz Formllerinin Gelitirilmesi

Nakit akmlarnn zamann ierisinde dallarna gre faiz formlleri farkl olacaktr.Faizin hangi dnemde hesapland, adi ve bileik faiz olmas; kesikli veya devaml faizin hesaplanmas formllerinde deiiklie sebep olacaktr.

Gelecekteki Deer F Ve Bugnk Deer Pnin Bulunmas

a)Gelecek Deer Fnin Bulunmas Eer P kadar bir para %i faiz oran zerinden 1 yllna faize verilmise; F1 =P + P =P(1+i) Yani; F=P(1+i)^n formlne ulalr,notasyon halinde ise F=P(F/P,%i,n) dir.

b) Bugnk Deer Pnin Bulunmas Gelecekteki F kadar bir deerin %i faiz oran ve n yl iskonto dnemi zerinden bugnk deeri; F=P(1+i)^n P= F/ (1+i)^n P=(P/F,%i,n) yazlabilir.

rnek: Siz 320 bin liralk %28 faizli 10 yl vadeli KOB kredisi alyorsunuz. Vadenin sonunda ana para ve faiz olarak ne deyeceksiniz? P=320.000 n=10 i=%28 F=320.000(1+0.28)^10=320.000(F/P,%28 ,10) =3.777.893 LRA

c) Vadenin Bulunmas Baz durumlarda P ve F ile %i verilir vadenin yani n veya min bulunmas istenebilir. rnein; %28 faizle aldmz 320.000 lira iin 3.777.893 lira dediniz. Vadeyi bulmak iin; F=P(1+i)^n log F = log P+ n log (1+i)

d) Faiz Orannn Bulunmas Baz ilemlerde P,F ve n verilir ve faiz orann bulunmas istenir. Faiz orann; i= (F/P)^1/n forml ile bulabiliriz.

A, i ve n verilince Fi bulmak: n dnem boyunca %i kazandran dnemsel demelerin (A) gelecekteki deeri, F. Bileik deer faktr: (F/A, %i, n) F= A(1+i)^n-1 /i

rnek :10 yl boyunca her yl sonunda banka hesabnza $3000 yatrm olun. %10 faiz oranndan hesabnzn 10 yl sonraki deeri ne olur? A = $3,000, n = 10 yl ve i = %10 F = $3,000(F/A,%10,10) = $47,812.2

F, i ve n verildiinde Ann hesaplamas: Birikecek para (F), ne kadar zamanda (n) birikmesi gerektii ve faiz oran (i) verilince dnemsel deme (A) miktarn bulmak. Bu tr hesaplamalar genellikle sabit deerlerin/varlklarn yenilenmesi iin her dnem bir hesaba sabit para yatrmas ile ilgili hesaplardr.
A= i/F(1+i)^n-1

rnek : Bir baba ocuuna 5 yl sonra $5,000 sahip olma hedefine ulamas iin imdi $500 vermeyi teklif etmektedir. ocuk ise, ksmi-zamanl bir ite alarak her yl sonunda hesaba para yatrmak istemektedir. Eer yllk faiz %10 ise, her yl yatrlmas gereken para miktar nedir?

F = $5,000, n= 5 yl ve i = 10% F=500( F/P, %10, 5)= 805.25 A = $5,000-805.25(A/F,%10,5) = $687.1

demeler yln sonunda deil de banda yaplrsa ne olur?

P, i ve n verildiinde Ann hesaplamas: Alnan kredi veya yatrm (P), ne kadar zamanda (N) geri denmesi gerektii ve faiz oran (i) verilince dnemsel deme (A) miktarn bulmak. Ev ve araba kredi geri deme hesaplar bunun tipik rneklerindendir.

A= P(1+i)^ni/(1+i)^n-1

(A/P,%i,n)

rnek : BioGen, biyoteknoloji alannda alan kk lekli bir firmadr. Firma, laboratuar donanm almak amacyla $250,000 kredi almtr. Kredi yllk %10 faiz ve 6 yl eit demeli eklindedir. Her yl denmesi gerekli kredi taksit miktarn hesaplaynz?

P = $250.000, n= 6 yl, i = %10 A = $250,000 (A/P,%10,6) = $57,400

rnek : 9 yl boyunca ylda $32,639 veya imdi $140,000 toplu deme eklinde iki alternatiften, yllk banka faizinin %10 olduu durumda hangisini seersiniz?

A = $32,639, N = 9 yl ve i = %10 P = $32,639(P/A,%10, 9) = $187.968 > 140.000 toplu para tercih edilmez

TEEKKRLER