Elle Kaldrma ve Tama lerinde Sal ve Gvenlii

Eitimimizin Amac
Elle kaldrma ve tama ilerinde i sal ve gvenlii hakknda bilgi edinmek

renim Hedeflerimiz
Elle kaldrma ve tama ilerinden kaynaklanabilecek i sal ve gvenlii riskleri, Alnmas gerekli nlemler, lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak

Konu Balklarmz
1- Elle Kaldrma ve Tama leri 2- Doru Kaldrma ve Tama Yntemleri 3- lgili Mevzuat

leri
1.1. Elle yk tama nedir? Tek bana ya da baka bir iin bir paras olarak ykn, bir veya daha fazla ii tarafndan elle veya beden gc kullanlarak, kaldrlmas, indirilmesi, itilmesi, ekilmesi, baka bir yere gtrlmesi veya hareket ettirilmesi gibi ilerin yaplmas veya bu ilerin yaplmas iin fiziki olarak destek olunmasdr. Sz konusu yk canl (bir insan ya da hayvan) veya cansz (bir nesne) olabilir.
4

leri
1.2. Elle yk tama alanlarn saln nasl etkiler? Yklerin elle tanmas aadakilere neden olabilir: Srekli yaplan kaldrma/tama ilemleriyle kas ve iskelet sisteminin aamal ve kmlatif anmas sonucunda ortaya kan kmlatif rahatszlklar, rn. srtn alt blgesinde ar; Kazalar sonucunda meydana gelen kesik ya da krklar gibi akut travmalar.

leri
1.3. Elle yk tamay tehlikeli klan nedir Elle yk tamay tehlikeli klan ve sonu olarak sakatlk olasln artran eitli risk faktrleri bulunmaktadr. zellikle srt sakatlklarna baktmzda bu risk faktrleri elle yk tama ileminin drt unsuruyla ilikilidir. 1.3.1. Yk Aadaki durumlarda srt sakatl riski artmaktadr, eer yk: 1.3.1.1. Eer yk ar arsa: Gvenli kabul edilen yklerle ilgili herhangi bir arlk limiti yoktur.

leri
2025 kglik bir yk bir ok insann kaldramayaca kadar ardr; 1.3.1.2. Eer yk ar geni ve bykse:
Yk vcuda mmkn olduunca yakn tutmak

gibi temel kaldrma ve tama kurallarna uymak mmkn olmayacaktr.

Bylece kaslar ok abuk yorulacaktr;

1.3.1.3. Eer yk kavramak gse: Bu durum kaldrlan nesnenin elden kaymasna ve kazaya sebep olmasna yol aabilir;
keskin kenarl ya da iinde tehlikeli maddeler

bulunan ykler alanlara zarar verebilir;

7

leri
1.3.1.4. Eer sabit ve dengeli deilse: Bu durum kaslarn dengesiz bir biimde yklenmesine ve dolaysyla tanan nesnenin arlk merkezinin alann vcudunun ortasndan uzakta olmas nedeniyle bitkinlie neden olur; 1.3.1.5. Eer yke uzanmak gse: Kollarla ar uzaa/yksee uzanmak ya da gvdeden eilmek veya bklmek daha fazla kas kuvveti gerektirir; Eer ykn ekli ya da boyutlar alann grsn kapatyorsa kayma/taklma, dme yada arpma olasln artracaktr.
8

leri
1.3.2. Grev Aadaki durumlarda srt sakatl riski artmaktadr: Eer yaplan i ok gayret ve enerji gerektiriyorsa, rn. eer ok sk ya da ok uzun srelerle yaplyorsa; Eer yaplan i biimsiz pozisyon ya da hareketleri ieriyorsa, rn. gvdenin eilmesi ve/veya bklmesi, kollarn kaldrlmas, el bileklerinin bklmesi, ar-uzanma; Eer yaplan i tekrarl tamay gerektiriyorsa.

leri
1.3.3. alma Ortam alma ortamyla ilgili aada belirtilen zellikler de srt sakatl riskini artrabilmektedir: Elle yk tama iin yeterli bo alan olmamas biimsiz pozisyonlarda almaya ve yklerin gvenli olmayan biimlerde tanmasna neden olabilir; Her yerde eit olmayan, dengesiz ya da kaygan zemin kaza riskini artrabilir; Ortamn scak olmas alanlarn yorgun hissetmesine neden olur ve terlemek de aletleri kavramay gletirir.

10

leri
Bu nedenle daha fazla g uygulanmas

gerekir;
Dier taraftan souk bir ortamda ellerin

uyumasna sebep olarak kavray gletirebilir;

Yetersiz aydnlatma kaza riskini

artrabilir, ya da alanlarn ne yaptklarn grebilmek iin biimsiz pozisyonlarda almasna sebep olabilir.

11

leri
1.3.4. Birey Baz bireysel faktrler de srt sakatl riskini etkileyebilmektedir: Deneyimsizlik, yeterince eitim almam olmak ve yaplan ise aina olmamak; Ya : Srtn alt blgesinde hastalklarn gelime riski yaa ve alma sresinin uzunluuyla birlikte artmaktadr; Boy, kilo ve kuvvet gibi fiziksel zellikler; Srt problemleriyle ilgili nceki salk yks.

12

leri
1.4. Risk Deerlendirmesi verenler, alanlarnn salk ve gvenliini tehdit edebilecek riskleri deerlendirmekle ykmldr. Etkili bir risk deerlendirmesi iin aada belirtilen admlar izlemek mmkndr. Kazalara, sakatlklara ya da salk sorunlarna sebep olabilecek tehlikeler tespit edilmelidir. Bu tehlikelerin nasl ortaya kaca ve kimlere zarar verebilecei deerlendirilmelidir. Mevcut tedbirlerin yeterli olup olmad ve daha fazla tedbir alnmasna ihtiya olup olmad deerlendirilmelidir. Riskler izlenerek alnan tedbirler gzden geirilmelidir.
13

leri
1.4. nleyici Tedbirler Elle tamadan kaynaklanan risklerin ortadan kaldrlmas ya da en azndan azaltlmasyla kazalar ve salk sorunlar nlenebilir. Srasyla aadaki nleyici tedbirler uygulanmaldr. 1.4.1. Ortadan kaldrma: Tayc ya da forklift gibi elektrikli ya da mekanik bir tama arac kullanarak elle tama ileminin ortadan kaldrlp kaldrlamayacan deerlendirin.

14

leri
1.4.2. Teknik tedbirler : Eer elle tama ileminden kanmak mmkn deilse, vin, asma yk arabas/el arabas, ve vakumlu kaldrma aralar gibi destekleyici aralar kullann. rotasyonu ve yeterli uzunluktaki molalar gibi organizasyonel tedbirler sadece elle tamaya ilikin riskleri ortadan kaldrmann ya da azaltmann mmkn olmad durumlarda deerlendirilmelidir. alanlarnza, elle tama ileminin riskleri ve salk zerindeki olumsuz etkileriyle ilgili bilgi ve ekipmanlarn kullanm ve doru tama teknikleri konusunda eitim verin.
15

Yntemleri
2.1.Yk doru kaldrma

16

Yntemleri
2.1.Yk doru kaldrma Ayaklarnz ve vcudunuzu ykn zerine gelecek ekilde yerletirin. Yk kaldrrken bacak kaslarnz kullann. Srtnz dik tutun. Yk olduunca vcudunuza yakn tutun. Yk kaldrrken ve tarken kollarnz dz ve aa doru dnm bir pozisyonda tutun.

17

Yntemleri

18

Yntemleri
2.2. tmek veya ekmek tmek ve ekmek kiinin kendi vcut arln kullanarak gerekletirdii eylemlerdir iterken ne, ekerken de arkaya doru eilmelisiniz. ne ya da arkaya doru eilebilmek iin bastnz zemini yeterince kavrayabildiinizden emin olmalsnz. Srtnz bkmekten ve emekten kanmalsnz

Tutacanz nesnelerin tutmak iin bir sap/tutaca olmal ve bylece g uygulamak iin ellerinizi kullanabilmelisiniz.
19

Yntemleri
2.2. tmek veya ekmek Tutacaklarn ykseklikleri omuzlarnzla beliniz arasnda olmal ki dzgn ve doal bir pozisyonda itme/ekme ilemini yapabilesiniz Tutacaklar iyi korunmu olmal ve bylece tekerler uygun boyda olmal ve sorunsuz dnebilmeli Zemin sert, her yerde eit ve temiz olmal.

20

3- lgili Mevzuat
3.1. 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu

3.2. 29/5/1990 tarihli ve 90/269/EEC sayl Avrupa Birlii Konsey Direktifi 3.3. Elle Tama leri Ynetmelii (Resmi Gazete Tarihi: 11/02/2004 Says: 25370) 3.4. i Sal ve Gvenlii Tz (SGT) (Resmi Gazete Tarihi: 11.1.1974 Says: 14765)

21

3- lgili Mevzuat
3.3. Elle Tama leri Ynetmelii 3.3.1. Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar 3.3.1.1 Ama Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, elle yaplan tama ilerinde i sal ve gvenlii ynnden ortaya kabilecek risklerden, zellikle srt ve bel incinmelerinden iilerin korunmasn salamak iin, alnmas gerekli nlemleri belirlemektir. 3.3.1.2. Kapsam Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu kapsamna giren tm iyerlerini kapsar.
22

3- lgili Mevzuat
3.3.1.3 Dayanak Madde 3 Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanununun 78 inci maddesine gre dzenlenmitir. 3.3.1.4. Tanmlar Madde 4 Bu Ynetmelikte geen; Elle tama ii : Olumsuz ergonomik koullar ve nitelikleri bakmndan iilerin bel ve srt incinmelerine neden olabilecek yklerin, bir veya daha fazla ii tarafndan elle veya beden gc kullanlarak kaldrlmas, indirilmesi, itilmesi, ekilmesi, baka bir yere gtrlmesi veya hareket ettirilmesi gibi ilerin yaplmas veya bu ilerin yaplmas iin fiziki olarak destek olunmasn ifade eder.
23

3- lgili Mevzuat
3.3.2. verenin Ykmllkleri 3.3.2.1 Genel Hkm Madde 5 veren : a) yerinde yklerin elle tanmasna gerek duyulmayacak ekilde, i organizasyonu yapmak ve ykn uygun yntemlerle, zellikle mekanik sistemler kullanlarak tanmasn salamak iin gerekli tedbirleri almakla ykmldr. b) Ykn elle tanmasnn kanlmaz olduu durumlarda, Ek-Ideki hususlar dikkate alarak elle tamadan kaynaklanan riski azaltmak iin uygun yntemler kullanlmasn salayacak ve gerekli dzenlemeleri yapacaktr.
24

3- lgili Mevzuat
3.3.2.2 ve in Yapld Yerin Organizasyonu Madde 6 Ykn elle tanmasnn kanlmaz olduu durumlarda iveren, iin mmkn olduu kadar salk ve gvenlik artlarna uygun olarak yaplabilmesi iin iyerinde gerekli dzenlemeyi yapacak ve: a) Ek-Ideki hususlar ve yklerin zelliklerini de gz nnde bulundurarak, yaplan iteki salk ve gvenlik koullarn deerlendirecek, b) zellikle iilerin srt ve bel incinme risklerini nlemek veya azaltmak iin, Ek-Ideki hususlar dikkate alarak, alma ortamnn zellikleri ve yaplan iin gereklerine uygun nlemleri alacaktr.

25

3- lgili Mevzuat
3.3.2.3 Bireysel Risk Faktrleri Madde 7 Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 6 nc maddesinin (c) bendinin 2 numaral alt bendi ile 14 nc ve 15 inci maddelerinin uygulanmasnda EkIIde belirtilen hususlar dikkate alnacaktr. 3.3.2.4 ilerin Eitimi ve Bilgilendirilmesi Madde 8 Elle yaplan tama ilerinde, iilerin bilgilendirilmesi ve eitimi ile ilgili olarak aadaki hususlara uyulacaktr: a) veren, Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 10 uncu maddesindeki hususlarla birlikte, bu Ynetmelik uyarnca salk ve gvenliin korunmasna ynelik alnan tedbirler hakknda iileri ve/veya temsilcilerini bilgilendirecektir.

26

3- lgili Mevzuat
veren, elle tama ilerinde iiler ve/veya temsilcilerine tanan ykle ilgili genel bilgileri ve mmknse ykn arl ile eksantrik yklerin ar tarafnn arlk merkezinin yeri hakknda, kesin bilgileri vermekle ykmldr. b) veren, Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 12 nci maddesindeki hususlarla birlikte, bu Ynetmeliin eklerinde belirtilen hususlar da dikkate alarak, yklerin doru olarak nasl tanaca ve yanl tanmas halinde ortaya kabilecek riskler hakknda iilere yeterli bilgi ve eitim verecektir.

27

3- lgili Mevzuat
3.3.2.5 ilerin Grlerinin Alnmas ve Katlmlarnn Salanmas Madde 9 veren, bu Ynetmelik ve eklerinde belirtilen konularda Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 11 inci maddesine uygun olarak iilerin veya temsilcilerinin grlerini alacak ve katlmlarn salayacaktr.

28

3- lgili Mevzuat
3.3.3. Son Hkmler 3.3.3.1 lgili Avrupa Birlii Mevzuat Madde 10 Bu Ynetmelik 29/5/1990 tarihli ve 90/269/EEC sayl Avrupa Birlii Konsey Direktifi esas alnarak hazrlanmtr. 3.3.3.2 Uygulama Madde 11 Bu Ynetmelikte belirtilen daha sk ve zel nlemler sakl kalmak kayd ile, elle yaplan tama ilerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii hkmleri de uygulanr.

29

3- lgili Mevzuat
3.3.4. EK-I Ykle lgili Risk Faktrleri 3.3.4.1 Ykn zellikleri Aada belirtilen zelliklere sahip yklerin elle tanmas srt ve bel incinmesi riski oluturabilir; ok ar veya ok bykse, Kaba veya kavranlmas zor ise, Dengesiz veya iindekiler yer deitiriyorsa, Vcuttan uzakta tutulmasn veya vcudun eilmesini veya bklmesini gerektiren bir konumda ise, zellikle bir arpma halinde yaralanmaya neden olabilecek younluk ve ekilde ise.

30

3- lgili Mevzuat
3.3.4.2 Fiziksel G Gereksinimleri ; ok yorucu ise, Mutlaka vcudun bklmesi ile yaplabiliyorsa, Ykn ani hareketi ile sonulanyorsa, Vcut dengesiz bir pozisyonda iken yaplyorsa, Bedenen alma ekli ve harcanan g, zellikle srt ve bel incinmelerine neden olabilir.

31

3- lgili Mevzuat
3.3.4.3 alma Ortamnn zellikleri alma ortam aadaki zelliklerde ise, zellikle srt incinmesi riskini artrabilir; allan yer ii yapmak iin yeterli genilik ve ykseklikte deil ise, Zemin dz deilse, engeller bulunuyorsa veya dme veya kayma tehlikesi varsa, alma ortam ve artlar, iilerin ykleri gvenli bir ykseklikte veya uygun bir vcut pozisyonunda tamasna uygun deilse, yeri tabannda veya allan zeminlerde yklerin indirilip kaldrlmasn gerektiren seviye farkllklar varsa,
32

3- lgili Mevzuat
Zemin veya zerinde durulan yer dengesizse, Scaklk, nem veya havalandrma uygun deilse.

3.3.4.4 iin Gerekleri Aada belirtilen alma ekillerinden bir veya daha fazlasn gerektiren iler srt ve bel incinmesi riski oluturabilir. zellikle vcudun belden dnmesini gerektiren ar sk veya ar uzun sreli bedensel almalar, Yetersiz ara ve dinlenme sresi, Ar kaldrma, indirme veya tama mesafeleri, lemin gerektirdii, ii tarafndan deitirilemeyen alma temposu.
33

3- lgili Mevzuat
3.3.5. EK-II Bireysel Risk Faktrleri 3.3.4.1 Ykn zellikleri inin; Yaplacak ii yrtmeye fiziki yapsnn uygun olmamas, Uygun olmayan giysi, ayakkab veya dier kiisel eyalar kullanmas, Yeterli ve uygun bilgi ve eitime sahip olmamas, Durumunda iiler risk altnda olabilirler.

34