Professional Documents
Culture Documents
I- DEVLETN GREV VE SORUMLULUU: Madde: 2 T.C. Sosyal bir hukuk devletidir. Madde: 17 Herkes yaama hakkna sahiptir. Madde: 50 Kimse yana, cinsiyetine ve T.C. gcne uymayan ilerde altrlamaz. ANAYASA Kkler ve kadnlar ile bedenen yetersizlii olanlar, alma artlar bakmndan zel olarak korunurlar. Madde: 56. Herkes, salkl ve dengeli bir evrede yaama hakkna sahiptir. Madde: 60. Herkes sosyal gvenlik hakkna sahiptir.
* 10.09.1921 tarih ve 151 sayl Ereli Havzai Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Mteallik Kanun ile; - Gnlk alma sresi 8 saate indirilmi, - 18 yandan kklerin almas yasaklanm, - Kazaya urayan iileri tedavi ettirme, eczane ve hekim bulundurma zorunluluu getirilmi, - Tazminat deme ve cezai yaptrm ngrlmtr.
* 04.10.1926 tarihinde yrrle giren Borlar Kanunu nun 332 nci maddesi ile, iverenlere, salkl ve gvenli iyeri ortam salama ykmll getirilmi. * 03.04.1930 tarih ve 1580 sayl Belediyeler Kanunu nun 15 inci maddesi ve 1593 sayl Umumi Hfzssha Kanunu iileri, zellikle ocuk ve kadn iileri koruyucu maddeler iermektedir.
* alma hayatnn ilk nemli Yasas 3008 Sayl Kanunu 08.06.1936 tarihinde kabul edilmi ve 15.06.1937 tarihinde yrrle girmitir. * 13.12.1950 tarih ve 5690 sayl Kanunla Sanayi ve Ticarette Teftii Hakkndaki 81 Numaral Uluslar aras alma Szlemesi onaylanarak yrrle girmitir.
25.08.1971 tarihinde yrrle giren ve 10.6.2003 tarihinde yaymlanan 4857 sayl KANUNU ile yrrlkten kaldrlan 1475 sayl Kanunu na dayanlarak i gvenlii ynnden bir ok tzk ve ynetmelik kartlmtr.
I.B- DENETLEME:
28.08.1979 tarihinde Tefti Tz yrrle konmutur. Bu Tzk uyarnca oluturulan Tefti Kurulu Bakanl, bnyesinde bulunan 300 e yakn mhendislik ve tp konusunda eitim grm teknik i mfettileri marifetiyle, i gvenlii denetimlerini srdrmektedir.
I-C- ETM
II.4. Gzetim-Denetim,
2.1-a)
Kanununun 73nc maddesine gre iveren, salt mevzuatta n grlen nlemleri deil, kutsallatrlmas gereken insan yaamna sayg erevesinde gnmz bilim ve teknolojisinin ngrd nlemleri dahi almakla ykmldr. Herhalde, alan kimsenin i gvenlii, iinin kendi dikkatine braklamaz. (TC. Yargtay 10. Hukuk Dairesi 17.041984, 2029/2140) * verenin sorumluluu iin, nlem almasnn zorunluluu deil, gerekli bulunmas aranr. (TC. Yargtay 10. Hukuk Dairesi 27.02.1975, 371/1136) *Borlar Kanunu Madde:332
II.2-Uluslar aras direktif ve standartlarla TSE v.b.ulusal standartlara uymak II.3. Eitim:
verenler iyerinde alnan i sal ve i gvenlii nlemlerine uyulup uyulmadn denetlemek,iileri kar karya bulunduklar mesleki riskler,alnmas gerekli tedbirler,yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirmek ve gerekli i sal ve gvenlii eitimini vermek zorundadrlar. ( Kanunu Madde:77) veren, iilere yapmakta olduklar ilerinde uymalar gerekli salk ve gvenlik tedbirlerini retmek ve i deitirecek iilere, yenisinin gerektirdii bilgileri vermek zorundadr.
alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik (RG:07.04.2004/25426) verenin Ykmllkleri Madde 4- verenler, iyerlerinde salkl ve gvenli alma ortamnn tesis edilmesi iin gerekli nlemleri almakla ykmldrler. Bu amala, iverenler, alanlar, yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirmek, onlarn kar karya bulunduklar mesleki riskler ve bunlarla ilgili alnmas gerekli tedbirler konusunda iyerlerinde i sal ve gvenlii eitim programlarn hazrlamak, eitimlerin dzenlenmesini, alanlarn bu programlara katlmasn salamak ve verilecek eitim iin uygun yer, ara ve gere temin etmekle ykmldrler. Asl iveren-alt iveren ilikisi kurulan iyerlerinde, alt iverene ait alanlarn eitimlerinden, asl iveren, alt iverenle birlikte sorumludur. Geici i ilikisi kurulan iveren, geici i ilikisi ile alanlara gerekli eitimi vermekle ykmldr. verenler, alanlarna, i szlemesinin trne baklmakszn gerekli eitimi vermekle ykmldr. Eitimin Maliyeti ve Eitimde Geen Sreler Madde 6- Verilen eitimler, alanlara herhangi bir mali yk getirmeyecek ekilde dzenlenir ve eitimlerde geen sre alma sresinden saylr. zellik Arz Eden ilerin Eitimi Madde 7- yerindeki kadnlarn, genlerin, ocuklarn, zrl, eski hkml, terr maduru ve gmen iilerin eitimine zel nem verilir. Salk ve gvenlik ile ilgili zel grevi bulunan alanlar ve temsilcileri zel olarak eitilir. Salk ve gvenlik asndan zel nlem alnmasn gerektiren alanlarda alanlara zel eitim verilir
Eitimin Amac Madde 8- Eitimin amac, iyerlerinde salkl ve gvenli bir ortam temin etmek, i
kazalarn ve meslek hastalklarn azaltmak, alanlar yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirmek, onlarn kar karya bulunduklar mesleki riskler ile bu risklere kar alnmas gerekli tedbirleri retmek ve i sal ve gvenlii bilinci oluturarak uygun davran kazandrmaktr. Eitim Programlarnn Belirlenmesi Madde 9- Eitim programlar, bu Ynetmeliin 8 inci maddesinde belirtilen eitimin amacna uygun hazrlanr. Eitim programlarnn hazrlanmasnda iilerin veya salk ve gvenlik ii temsilcisinin katlmlar salanarak grleri alnr. Genel eitim planna uygun olarak yl iinde dzenlenecek eitim faaliyetlerini gsterir bir Yllk Eitim Program hazrlanr. Yllk Eitim Program, yl iinde eitim ihtiyalarn karlamak iin dzenlenen genel bir izelgedir. Bu izelgede, verilecek eitimlerin hedefi, konusu, sresi, amac, tarihi, eitim vereceklerin ad, soyad, unvan, eitime katlanlarn says hakknda bilgiler yer alr.
lme ve Deerlendirme Madde 16 -Verilen eitimin sonunda bir lme ve deerlendirme yaplr. Deerlendirme sonularna gre eitimin etkin olup olmad belirlenerek yeni eitime ihtiya duyulup duyulmadna karar verilir. Belgelendirme Madde 17- yerlerinde dzenlenen eitimler belgelendirilir ve bu belgeler alanlarn zlk dosyalarnda saklanr. Eitim sonras dzenlenecek belgede, eitime katlan kiinin ad, soyad, grev unvan, eitimin konusu, sresi, eitimi verenin ad, soyad, grev unvan, imzas ve eitimin tarihi yer alr.
II.4. Gzetim-Denetim:
verenin, iyerinde, teknik ilerlemelerin getirdii daha uygun salk artlarn salamas; kullanlan makinalarla alet ve edavattan herhangi bir ekilde tehlike gsterenleri veya hammaddelerden zehirli veya zararl olanlar, yaplan iin zelliine ve fennin gereklerine gre, bu tehlike ve zararlar azaltan alet ve edavatla deitirmesi, i kazalarn nlemek zere iyerinde alnmas ve bulundurulmas gerekli tedbir ve aralar ve alnacak dier i gvenlii tedbirlerini devaml surette izlemesi esastr.
yerinde i sal ve i gvenlii asndan iinin saln bozacak veya vcut btnln tehlikeye sokacak yakn,acil ve hayati bir tehlike ile kar karya kalan ii,i sal ve gvenlii kuruluna bavurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alnmasna karar verilmesini talep edebilir .Kurul ayn gn acilen toplanarak kararn verir ve durumu tutanakla tespit eder.Karar iiye yazl olarak bildirilir. SG Kurulunun bulunmad iyerlerinde talep,iveren veya iveren vekiline yaplr.i tespitin yaplmasn ve durumun yazl olarak kendisine bildirilmesinip isteyebilir.veren veya vekili yazl cevap vermek zorundadr. Kurulun iinin talebi ynnde karar vermesi halinde ii,gerekli SG tedbiri alnncaya kadar almaktan kanabilir. inin almaktan kand dnem iinde creti ve dier haklar sakldr. SG kurulunun kararna ve iinin talebine ramen gerekli tedbirin alnmad iyerlerinde iiler 6 i gn iinde ,bu kanunun 24.maddesinin (I) numaral bendine uygun olarak belirli veya belirsiz sreli hizmet akitlerini derhal feshedebilir. ( Kanunu Madde:83)
i,iveren,yeri.
Bir i szlemesine dayanarak alan gerek kiiye ii, i altran gerek veya tzel kiiye yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurululara veren, veren tarafndan mal ve hizmet retmek amacyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile iinin birlikte rgtlendii birime iyeri denir. verenin iyerinde rettii mal veya hizmet ile nitelik ynnden ball bulunan ve ayn ynetim altnda rgtlenen yerler (iyerine bal yerler) ile dinlenme,ocuk emzirme,yemek,uyku, ykanma,muayene ve bakm,beden ve mesleki eitim ve avlu gibi dier eklentiler ve aralarda iyerinden saylr. yeri,iyerine bal yerler,eklentiler ve aralar ile oluturulan i organizasyonu kapsamnda bir btndr.(4857 Say. Kan.)
Hukuki Sorumluluklar:
Borlar Kanunu.(332.maddesi), Koruma ve tedbir alma sorumluluu, Gzetme sorumluluu 4857 sayl Kanunu.(77. Madde.) 506 sayl Sosyal Sigortalar Kanunu.
BK Madde 332
sahibi, akdin hususi halleri ve iin mahiyeti noktasndan hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebilecei derecede almak dolaysyle maruz kald tehlikelere kar icabeden tedbirleri ittihaza ve mnasip ve shhi alma mahalleri ile, ii birlikte ikamet etmekte ise shhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur.
Her iveren, iyerinde iilerin saln ve i gvenliini salamak iin gerekli olan yapmak ve bu husustaki artlar salamak ve aralar noksansz olarak bulundurmakla ykmldr. Bu ykmlln sadece nlem almakla yetinilebilecei anlamn tamad, alnan nlemlere uyulup uyulmadn denetleme ve giderek nlemlere uyulmasn temin anlamnda bulunduu da kukusuzdur. Baka bir deyile, iveren iyerinde, geni anlamda domu ve doabilecek tm tehlikeleri nlemek zorundadr. Bu zorunluluk sonucu olarak iyerinde iveren tarafndan tam anlam ile geni bir kontrol mekanizmas kurulmaldr.
(TC. Yargtay 10. Hukuk Dairesi 31.10.1978, 2077/7689)
* Sigortalnn, i gvenliine aykr eylem ve davranlarn nleyici tedbir almayan iveren, i kazasndan sorumludur. (TC. Yargtay 10. Hukuk Dairesi 20.06.1977, 3327/4516) *Emniyet kemeri vermekle yetinip,bunu kullandrmay salamayan iveren, i kazasndan sorumludur. (TC. Yargtay 10. Hukuk Dairesi 23.11.1982, 4661/5171) * verenler, iyerlerinde tm nlemleri almak ve koruyucu malzemeyi kullandrmakla ykmldr. (TC. Yargtay 10. Hukuk Dairesi 06.04.1982, 1757/1960)
Kanunu Madde:77
verenler iyerlerinde i sal ve i gvenliinin salanmas iin gerekli her trl nlemi almak,ara ve gereleri noksansz bulundurmakla ykmldrler. verenler iyerinde alnan i sal ve i gvenlii nlemlerine uyulup uyulmadn denetlemek,iileri kar karya bulunduklar mesleki riskler,alnmas gerekli tedbirler,yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirmek ve gerekli i sal ve gvenlii eitimini vermek zorundadrlar. verenler iyerlerinde meydana gelen i kazasn ve tespit edilecek meslek hastaln en ge 2 i gn iinde yaz ile bl.md.ne bildirmek zorundadrlar.
verenin sorumluluu:
veren,i kazasna urayan sigortalya,Kurumca ie el konuncaya kadar,salk durumunun gerektirdii salk yardmlarn yapmakla ykmldr.Bu amala yaplan ve belgelere dayanan masraflarla yol paralar Kurum tarafndan iverene denir. Yukarda belirtilen ykmlerin yerine getirilmesindeki savsama ve gecikmeden dolay,sigortalnn tedavi sresinin uzamasna ,malul kalmasna veya malllk derecesinin artmasna sebep olan iveren,Kurumun bu yzden urayaca her trl zarar demekle ykmldr.(SSK Kanunu Madde:15) veren,i kazasn,o yer yetkili zabtasna derhal,Kurumada en ge kazadan sonraki 2 gn iinde yaz ile bildirmekle ykmldr.(SSK Kanunu Md:27) veren,bir sigortalnn meslek hastalna tutulduunu renirse veya durum kendisine bildirilirse .....bunu rendii gnden balayarak 2 gn ierisinde kuruma bildirmekle ykmldr. (SSK Kanunu Madde:28)
Maddi Sorumluluklar
1. Sosyal Sigortalar Mevzuatna gre maddi sorumluluk 2. Borlar Kanununa gre maddi sorumluluk
Geici Grmezlik denei: (SSK Kanunu Madde:16 ) Srekli Grmezlik denei: Geici i grmezlik hali sonunda Kuruma ait veya Kurumun sevk edecei salk tesisleri salk kurullar tarafndan verilecek raporlarda belirtilen arzalarna gre,i kazas veya meslek hastal sonucu meslekte kazanma gcnn en az o/o10 azalm bulunduu Kurumca tespit edilen sigortal,srekli i grmezlik deneine hak kazanr. ( Madde:19)
Srekli Grmezlik Gelirinin Hesaplanmas: Srekli Grmezlik geliri,sigortalnn mesleinde kazanma gcnn tamamn veya bir ksmn yitirmi bulunmasna gre hesaplanr. Srekli ve tam i grmezlikte sigortalya yllk kazancnn o/o 70 ine eit yllk gelir balanr.
verenlere kar alacak davalarda zaman am 10 yl, Kuruma kar 5 yldr. lm halinde ailenin ailesineve nianl,evlatlk ve evlilik d ocuklar ve ok zel arkadalar gibi duygusal ilikisi olan kiilerde MANEV TAZMNAT talep edebilirler. Yaralanma halinde manevi tazminat davasn ancak kazazede aabilir. Zarardan,iinin kusuru orannda indirim yaplarak tazminata karar verilir. Maddi tazminat davalar dk alp bakiye hakkm sakl kalmak zere denilebilir.Tazminatlardan SSK tarafndan salanan menfaatler dlr. Manevi tazminat davalarnda miktar net belirtilir. Ceza mahkemelerinde kesinleen hkm,hukuk mahkemelerini kural olarak balamaz.
CEZA SORUMLULUK
1- 4857 SAYILI KANUNUNA GRE, (104.ve 105.107.108.maddeleri .) 2- 506 SAYILI SSKna GRE, 3-TCK NA GRE, Kamu davas, madurun on gnden fazla istirahatn gerektirecek salk raporu varsa alr. Sre daha az ise, talebe baldr. Yaralanmalar durumunda, TCK nun 459 uncu maddesi gerei 3-30 ay, Bir lm durumunda, TCK nun 455 inci maddesi gerei 2-5yl, Birden fazla lm durumunda, TCK nun 455 inci maddesi gerei 4-10 yl aras hapis cezas uygulanr.