STANBULUZMAN

1 2 3

Toplam 1 Saat 1 Saat Yzyze Eitim 0 Saat Uzaktan Eitim

STANBULUZMAN

Ama renme Hedefleri

Ama & renme Hedefleri

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER (BRE)

Konunun Genel Amac
Katlmclarn; alma ortamnda karlalan sala zararl biyolojik risk etmenleri hakknda bilgi sahibi olmaktr.

renme Hedefleri
alma ortamnda risk etmeni olarak karlalabilecek bakteriler, virsler, mantarlar ve parazitleri tanmlar. alma ortamnda risk etmeni olarak karlalabilecek mikroorganizmalarn zelliklerini aklar.

Konunun Alt Balklar

Biyolojik etmenlerden doacak riskler Biyolojik risk etmenleriyle karlalabilecek alma ortamlar Salk sektrnde alanlarn maruz kalaca riskler lgili mevzuat

Saylan hastalk etmenlerinin tannmasnda kullanlabilecek basit mikrobiyolojik parametreler ve basit laboratuar yntemlerini sralar.
Biyolojik risk etmenlerinden korunma yntemlerini sralar.

STANBULUZMAN

km Sorular
STANBULUZMAN

YER HEKML 22 TEMMUZ 2011

Biyolojik Risk Etmenleri
H

Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik gerei salk gzetiminin yapld durumlarda, kiisel salk gzetim kaytlar maruziyetin son bulmasndan sonra ka yl sre ile saklanr?
A. En az 1 yl B. 1 - 3 yl C. 3 - 9 yl D. En az 10 yl

STANBULUZMAN

YER HEKML 22 TEMMUZ 2011

Biyolojik Risk Etmenleri
H
Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik kapsamnda biyolojik etkenler, enfeksiyon risk dzeyine gre 4 risk grubunda snflandrlmtr. Buna gre aadakilerden hangisi yanltr? A. Grup 1 biyolojik etkenler: nsanda hastala yol ama ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler B. Grup 4 biyolojik etkenler: nsanda herhangi bir hastalk oluturmayan ve normal ekolojik ve doal hayatn paras olan salk asndan etkisiz biyolojik etkenler C. Grup 2 biyolojik etkenler: nsanda hastala neden olabilen, alanlara zarar verebilecek, ancak topluma yaylma olasl olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkn bulunan biyolojik etkenler D. Grup 3 biyolojik etkenler: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkn olan biyolojik etkenler

STANBULUZMAN

24 ARALIK 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
GU

Biyolojik risk etmenleri ka grupta snflandrlmtr?

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
H

Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik gerei salk gzetiminin yapld durumlarda, kiisel salk gzetim kaytlar maruziyetin son bulmasndan sonra ka yl sre ile saklanr?
A. En az 1 yl B. 1 - 3 yl C. 3 - 9 yl D. En az 10 yl

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
H

Aadaki i kollarndan hangisinde alanlar Brusella ynnden risk grubunda deildir?

A. Balklar B. Veterinerler C. Mezbaha iileri D. St rn endstrisinde alan iiler

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
H

Biyolojik etkenlere maruz iilerin salk gzetimi iin aadakilerden hangisi uygun deildir?
A. Salk gzetimi yaplrken, btn iiler sevk edilerek ileri testler yaplmaldr B. inin kiisel salk durumu deerlendirilmelidir C. inin mesleki ve tbbi yks ile ilgili kayt tutulmaldr D. Biyolojik etkene maruz kalan iilerin salk gzetiminden sorumlu kii ya da iyeri hekimi her bir iinin durumunu ve maruziyet artlarn bilmelidir E. Salk eitimi

STANBULUZMAN

24 ARALIK 2011
Biyolojik Risk Etmenleri / PTAL
GU

Biyolojik etkenlere maruziyetin izlenmesi srasnda aadaki ilemlerden hangisi anlaml deildir?
A. Biyolojik izleme nleyici bir ilem olup tanlama ileminden farkldr. B. Biyolojik izlemede ortam havasnda bulunan etken madde miktar llmelidir. C. Biyolojik izlemede ii tarafndan absorplanan etken miktar llmelidir. D. Maruziyetin eksiksiz olarak deerlendirebilmesi iin biyolojik izleme yan sra evresel izleme de yaplmaldr.

STANBULUZMAN

Mevzuat
BYOLOJK ETKENLERE MARUZYET RSKLERNN NLENMES HAKKINDA YNETMELK 10 Haziran 2004 Tarihli, 25488 Sayl R.G. STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

MEVZUAT / TANIMLAR
Biyolojik etkenler: Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak deitirilmi olanlar da dahil mikroorganizmalar, hcre kltrleri ve insan parazitleri, Mikroorganizma: Genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneinde olan hcresel veya hcresel olmayan mikrobiyolojik varlklar, Hcre kltr: ok hcreli organizmalardan tretilmi hcrelerin in-vitro olarak gelitirilmesini,ifade eder

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

Tanmlanan Biyolojik Etkenler Enfeksiyon Risk Dzeyine Gre;

1 2

nsanda hastala yol ama olasl bulunmayan biyolojik etkenler,

nsanda hastala neden olabilen, alanlara zarar verebilecek, ancak topluma yaylma olasl olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkan bulunan biyolojik etkenler,

3
4

nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski bulunabilen, ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkan olan biyolojik etkenler, nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski yksek olan ancak halen etkili korunma ve tedavi yntemi bulunmayan biyolojik etkenler,
Sras / Nedir? /

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
H
Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik kapsamnda biyolojik etkenler, enfeksiyon risk dzeyine gre 4 risk grubunda snflandrlmtr. Buna gre aadakilerden hangisi yanltr? A. Grup 1 biyolojik etkenler: nsanda hastala yol ama ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler B. Grup 4 biyolojik etkenler: nsanda herhangi bir hastalk oluturmayan ve normal ekolojik ve doal hayatn paras olan salk asndan etkisiz biyolojik etkenler C. Grup 2 biyolojik etkenler: nsanda hastala neden olabilen, alanlara zarar verebilecek, ancak topluma yaylma olasl olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkn bulunan biyolojik etkenler D. Grup 3 biyolojik etkenler: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkn olan biyolojik etkenler

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
GU

Biyolojik risk etmenleri ka grupta snflandrlmtr?

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSKLERN BELRLENMES VE DEERLENDRLMES
Biyolojik etkenlere maruz kalma riski varsa; iinin maruziyet tr, dzeyi ve sresi belirlenir, Birden fazla grupta yer alan biyolojik etkenlere maruziyetin sz konusu ise; risk deerlendirmesi, zararl biyolojik etkenlerin tmnn oluturduu tehlike dikkate alnarak yaplr, Risk deerlendirmesi, dzenli aralklarla , maruziyet koullar deitiinde yada baka herhangi bir deiiklik olduunda yenilenir,
Madde 5 / a

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSK DEERLENDRME KRTERLER
1.nsan salna zararl olan veya olabilecek biyolojik etkenlerin snflandrlmas, 2.Yetkili makamlarn, iilerin saln korumak iin biyolojik etkenlerin denetim altna alnmas hakkndaki nerileri, 3. ilerin ilerinin sonucu olarak ortaya kabilecek hastalklarla ilgili bilgiler, 4.ilerin ilerinin sonucu olarak ortaya kabilecek alerjik veya toksik etkiler, 5.Yaptklar ile dorudan balantl olarak iilerin yakaland hastalkla ilgili bilgiler.
Madde 5 / b

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

KAME ETME YERNE KOYMA veren, yaplan iin zelliine gre zararl biyolojik etkenleri kullanmaktan kanacak ve teknik gelimelere uygun olarak, kullanm artlarnda iilerin sal iin tehlikeli olmayan veya daha az tehlikeli olan biyolojik etkenleri kullanacaktr.

Madde 7

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSKLERN AZALTILMASI
1. Yaplan risk deerlendirmesi sonucunda, iilerin salk ve gvenlii iin risk olduu ortaya karsa, iilerin maruziyeti nlenir, 2. Bunun teknik olarak mmkn olmad hallerde, yaplan i ve risk deerlendirmesi dikkate alnarak, salk ve gvenlik ynnden yeterli korumay salayacak ekilde, iilerin maruziyet dzeyinin en aza indirilmesi iin nlemler alnr;

Madde 8

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSKLERN AZALTILMASI
Maruz kalan/kalabilecek ii says, mmkn olan en az sayda tutulur, alma prosesleri ve teknik kontrol nlemleri, biyolojik etkenlerin ortama yaylmasn nleyecek/ortamda en az dzeyde bulunmasn salayacak ekilde dzenlenir, ncelikle toplu koruma nlemleri alnr ve/veya maruziyetin baka yollarla nlenemedii durumlarda kiisel korunma yntemleri uygulanr.

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSKLERN AZALTILMASI
Hijyen nlemleri; biyolojik etkenlerin alma yerlerinden kontrol d darya tanmas, szmas, nlenmesi ve azaltlmasn salamal, Biyolojik risk iareti ile birlikte ilgili dier uyar iaretleri de kullanlr, Biyolojik etkenlerin kart kazalarn nlenmesine ynelik plan hazrlanr.

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSKLERN AZALTILMASI
Biyolojik etkenlerin muhafaza edildikleri ortam dnda bulunup bulunmadnn belirlenmesi iin lmler yaplr, Atklarn, gerektiinde uygun ilemlerden geirildikten sonra iiler tarafndan gvenli bir biimde toplanmas, depolanmas, iyerinden uzaklatrlmas, gvenli ve zel kaplarn kullanlmas da dahil uygun yntemlerle yaplr, Biyolojik etkenlerin iyeri iinde gvenli bir ekilde tanmas iin gerekli dzenlemeler yaplr.

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

BAKANLIA BLDRME YKMLL a) Risk deerlendirmesi sonular iilerin salk ve gvenlii ynnden risk bulunduunu ortaya koyuyorsa, istenmesi halinde, iveren aadaki konularda gerekli bilgileri Bakanla verir, b) veren, biyolojik etkenin ortama yaylmasna ve insanda ciddi enfeksiyona ve/veya hastala sebep olabilecek herhangi bir kaza veya olay derhal Bakanla ve Salk Bakanlna bildirir,
Madde 9

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

BAKANLIA BLDRME YKMLL
Risk deerlendirmesinin sonular, ilerin biyolojik etkenlere maruz kald veya kalabilecei iler, Maruz kalan ii says, yerinde salk ve gvenlikten sorumlu kiilerin ad, soyad, unvan ve bu konudaki yeterlilii, alma ekli ve yntemleri de dahil olmak zere alnan koruyucu ve nleyici nlemler, Grup 3 veya 4de yer alan biyolojik etkenlere maruziyetten iilerin korunmas iin acil eylem plan,

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

BAKANLIA BLDRME YKMLL
Aada belirtilen biyolojik etkenlerin ilk kez kullanmnda n bildirimde bulunulur; 1) Grup 2 biyolojik etkenler 2) Grup 3 biyolojik etkenler 3) Grup 4 biyolojik etkenler

Madde 15

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

KSEL HJYEN VE KORUNMA
a) verenler, iilerin biyolojik etkenlerle almaya bal salk veya gvenlik riskleriyle karlatklar btn ilerde, aadaki nlemleri almakla ykmldr; 1) iler, biyolojik etkenlerin bulama riski bulunan alma alanlarnda yiyip imeyeceklerdir. 2) ilere uygun koruyucu giysi veya dier uygun zel giysi salanacaktr. 3) ilere, gz ykama svlar ve/veya cilt antiseptikleri de dahil, uygun ve yeterli temizlik malzemeleri bulunan ykanma ve tuvalet olanaklar salanacaktr. Madde 10

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

ETM-TALMATLAR-BLGLENDRME
yerinde alan iilere uygun ve yeterli eitim verilmeli, aada belirtilen konularda gerekli bilgi ve talimatlar verilmelidir. Olas salk riskleri, Maruziyeti nlemek iin alnacak nlemler, Hijyen gerekleri, Koruyucu ekipman ve elbiselerin kullanm ve giyilmesi, Herhangi bir olay annda ve olaylarn nlenmesinde iilerce yaplmas gerekenler,

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

ETM
Biyolojik etkenlerle temasn sz konusu olduu almalara balanmadan nce, Yeni veya deien risklere gre uyarlanacak, Gerektiinde periyodik olarak tekrarlanacak eitimler verilmelidir.

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

SALIK GZETM
a) Biyolojik etkenlerle yaplan almalarda iiler;

almalara balamadan nce salk gzetimine tabi tutulmaldr, Dzenli aralklarla salk gzetimine tabi tutulmaldr.
b) Risk deerlendirmesi, zel koruma nlemleri alnmas gereken iileri tanmlayacak; Bir iinin, maruziyete bal olduundan kukulanlan enfeksiyona ve/veya hastala yakaland saptandnda, iyeri hekimi veya iilerin salk gzetiminden sorumlu kii, benzer biimde maruz kalm dier iilerin de ayn ekilde gzetime tabi tutulmasn salar, Bu durumda maruziyet riski yeniden deerlendirilir,

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

SALIK GZETM
Maruziyetin sona ermesinden sonra yaplacak herhangi bir salk gzetimi ile ilgili olarak iilere gerekli bilgi ve tavsiyeler verilir, salk eitimleri yaplr, inin kiisel salk durumu yeniden deerlendirilir, mesleki ve tbbi yks ile ilgili kayt tutulur, iler, kendileriyle ilgili salk gzetimi sonular hakknda bilgi edinebilecekler, ilgili iiler veya iveren salk gzetimi sonularnn gzden geirilmesini isteyebilecek, Biyolojik etkenlere, mesleki maruziyet sonucu meydana gelen her hastalk veya lm Bakanla bildirilir,

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
H

Biyolojik etkenlere maruz iilerin salk gzetimi iin aadakilerden hangisi uygun deildir?
A. Salk gzetimi yaplrken, btn iiler sevk edilerek ileri testler yaplmaldr B. inin kiisel salk durumu deerlendirilmelidir C. inin mesleki ve tbbi yks ile ilgili kayt tutulmaldr D. Biyolojik etkene maruz kalan iilerin salk gzetiminden sorumlu kii ya da iyeri hekimi her bir iinin durumunu ve maruziyet artlarn bilmelidir E. Salk eitimi

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

LSTES VE KAYITLAR
a) Salk gzetiminin yapld durumlarda, kiisel tbbi kaytlar, maruziyetin son bulmasndan sonra en az 10 yl sre ile saklanr, b) verenler, Grup 3 ve/veya Grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan iilerin listesini, yaplan iin trn, mmknse hangi biyolojik etkene maruz kaldklarn ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kaytlar, uygun bir ekilde tutulur. Bu liste ve kaytlar maruziyet sona erdikten sonra en az 20 yl saklanr,

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

LSTE VE KAYITLAR
Kiisel tbbi kaytlarn bilinen son maruziyetten itibaren 40 yl sre ile sakland koullar;
1. Kalc veya gizli enfeksiyona neden olduu bilinen biyolojik etkenlere maruziyette, 2. Eldeki bilgi ve verilere gre, seneler sonra hastaln ortaya kmasna kadar tehis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette, 3. Hastaln gelimesinden nce uzun kuluka dnemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette, 4. Tedaviye ramen uzun sreler sonra nkseden hastalklara yol aan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette, 5. Uzun sreli ciddi arza brakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
H

Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik gerei salk gzetiminin yapld durumlarda, kiisel salk gzetim kaytlar maruziyetin son bulmasndan sonra ka yl sre ile saklanr?
A. En az 1 yl B. 1 - 3 yl C. 3 - 9 yl D. En az 10 yl

STANBULUZMAN

Biyolojik Risk Etmenleri

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

TANIM
alma yaamnda biyolojik risk etkenleri denildiinde; akla, herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, (genetik olarak deitirilmi olanlar da dahil) mikroorganizmalar, hcre kltrleri ve insan parazitleri gelir.
Biyolojik riskler, yukarda belirtilen durumlara neden olan tm virsler, bakteriler, mantarlar ve parazitleri kapsamaktadr.

Tanm

STANBULUZMAN

ENFEKSYON VE ENFEKSYON ETKENLER

TANIM VE ETKENLER Hastalk etkeni mikroorganizmalarn insan organizmasna girilerine infeksiyon denir.
Etkenler;
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Bakteriler, Virsler, Mantarlar, Riketsiyalar, Protozoerler, Parazitler, Klamidyalar,

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSK ALTINDAK LER Tarm (rnn yetitirilmesi ve hasad), Hayvanclk, Ormanclk, Balklk, Tarm rnleri (gda paketleme), Depolama (tahl silolar, ttn ve dierleri), Hayvan tyleri ve derilerinin ilenmesi, Tekstil fabrikalar, Aa ileme (marangozhaneler), Laboratuvar hayvanlarnn bakm, RSK ALTINDAK LER Salk (hasta bakm, tbbi ve dental), Kiisel gnlk bakm (sa bakm, vcut bakm), Biyoteknoloji (retim ilemleri), Farmastik (ila retimi), Klinik ve aratrma laboratuvarlar, Bina onarm, Kat ve sv atklarn yok edilmesi, Endstriyel atklarn yok edilmesi,

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

RSK ALTINDAK LER yerlerinde bulunan biyolojik risk etmenlerinin tayininde, daha ziyade; 1.Tarm iileri, 2.Salk alanlar , 3.Laboratuvar alanlar..zerine younlalmtr.

STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER HASTALIK LKS

1 2 3 4
Patojenite - Virlans (Etkenin hasta etme yetisinin) yksekliine,

Bulama yollarna (Temas, ortak kullanlan cansz maddeler, havavektrler)

Konaknn duyarllna,

evre etmenlerine; (Is deiiklikleri, nem, radyasyon, hava basnc, hava akm hz, kimyasal maddeler, gazlar, toksinlere vb. baldr)
Sras / Nedir? /

STANBULUZMAN

ENFEKSYON ZNCR
YEN KONAKI

BULAMA YOLU
(Temas, Ortak Kullanlan Maddeler, Hava ve Vektrler)

KAYNAK-ETKEN
(Patojenite - Virlans)

ENFEKSYON ZNCR

KONAK
(Duyarllk)

STANBULUZMAN

TARIM VE HAYVANCILIKTA BYOLOJK RSKLER*

Hastalk
arbon Tberkloz Bruselloz* Salmonellozis Krm Kongo (KKKA) Kedi Trm Hastal

Belirtileri
Deride siyah pstl

Kaynak
Enfekte koyun-inek/rnleri

Riskli ler
ifti, kasap, veteriner,

ksrk, ate, terleme

Enfekte hayvanlar

ifti, kasap, veteriner,

Ate, terleme, eklem ars

Hasta koyun, kei, inek

Besiciler, st, veteriner,*

Ate, me, ishal, ba ars

Kmes hayvan, kedi, kpek

Veteriner, a-mezbaha iisi

Yaygn kanamalar

Kene

ifti, besici

Ate, deri lezyonu, lenfadenit

Kedi, kpek

Veteriner, kedi-kpek sahibi,

Kuduz

Ba ars, ajitasyon, salya akmas

Kpek, tilki, kurt, yarasa

Veteriner, ifti, maarac,

Hastalk riskli gruplar ilikisi

STANBULUZMAN

Enfeksiyon Hastalklarna Yaklam

STANBULUZMAN

ENFEKSYON HASTALIKLARINA YAKLAIM

NLEMLER 1.zolasyon ve gzlem (hastalndan kuku duyulanlar, hastal bulatrd bilimsel olarak kantlanm olan),
2.Serum-Alama (hastalara veya hastala yakalanabilecek olanlara),

3.Dezenfeksiyon (eyalara, bulama eilimi olanlara),

4.Seyahatlere kstlama (bakm ve dezenfeksiyon),

STANBULUZMAN

ALINMASI GEREKEN GENEL NLEMLER

NLEMLER 1. Periyodik taramalarla duyarl kiilerin saptanmas, 2. Personel eitimi, a. Biyolojik etkenlerle temasn sz konusu olduu almalara balanmadan nce verilecek, b. Yeni veya deien risklere gre uyarlanacak, c. Gerektiinde periyodik olarak tekrarlanacaktr. 3. alrken uyulacak hareket tarzlarnn belirlenmesi, 4. Laboratuvar mimari yaplarnn ilevlerine uygunluu, 5. Uygun yaltm ve dezenfeksiyon nlemleri, 6. Enfeksiyon taramas iin epidemiyolojik sistem, 7. Aktif immnizasyon.

STANBULUZMAN

DUYARLI KLERDE ALINMASI GEREKL NLEMLER

Risk
Hepatit B Kzamk Tetanos**

Tanma Yntemi
Serolojik Testler Serolojik Testler yk Alma Alama Alama Alama

nlem
(0-1-6 Ay/0-1-2-12) (3 Ay arayla 2 doz) (1 Ay arayla 3 doz)

Difteri
Kabakulak Kzamkk nfluenza Polio Tberkloz

yk Alma
Serolojik Testler Serolojik Testler mmn Durum ve Ya Serolojik Testler PPD, Akcier Film

Alama
Alama Alama Alama Alama Alama

(2-3-4-16 Ay , 6-14 Y)
(Tek Doz) (Tek Doz) (Her Yl) (1-2 Ay arayla 3) zlem-Profilaksi-Ted

STANBULUZMAN

Teekkr Ederim
STANBULUZMAN

Enfeksiyon Zinciri
STANBULUZMAN

Enfeksiyonlarn Bulama Yollar

STANBULUZMAN

ENFEKSYONUN BULAMASI
NFEKSYONUN BULAMASI
Bulamada temel mekanizmalar; Dorudan temas, Plasental yol, Fekal yol, Hava yolu, Vektrler (Mekanik-Biyolojik),

STANBULUZMAN

VEKTRLE BULAMA
ENFEKSYONUN VEKTRLE BULAMASI Vektrle bulama mekanik veya biyolojik olabilir.

Mekanik Vektr

Biyolojik Vektr

STANBULUZMAN

Sk Grlen Enfeksiyonlar
STANBULUZMAN

SALIK ALIANLARINDA SIK GRLEN ENF.

BAKTERYEL ENFEKSYONLAR VRAL ENFEKSYONLAR MANTAR ENFEKSYONLAR

1. Tberkloz, 2. Menengokoksik, 3. Menenjit, 4. GS Enfeksiyonlar, 5. Lejyoner Hastal, 6. Difteri, 7. Bomaca,

1. Hepatit-B, 2. AIDS, 3. Kzamk, 4. Kzamkk, 5. Kabakulak, 6. Suiei, 7. Herpes Enfeksiyonu, 8. Sitomegalovirs Enf.

1. Histoplazmosis, 2. Candidadis,

STANBULUZMAN

22 TEMMUZ 2011
Biyolojik Risk Etmenleri
H

Aadaki i kollarndan hangisinde alanlar Brusella ynnden risk grubunda deildir?

A. Balklar B. Veterinerler C. Mezbaha iileri D. St rn endstrisinde alan iiler

STANBULUZMAN

Enfeksiyon Hastalklarndan Korunma

STANBULUZMAN

ENFEKSYON ZNCR
YEN KONAKI

BULAMA YOLU
(Temas, Ortak Kullanlan Maddeler, Hava ve Vektrler)

ETKEN-KAYNAK
(Patojenite - Virlans)

ENFEKSYON

KONAK
(Duyarllk)

STANBULUZMAN

ENFEKSYON HASTALIKLARINA YAKLAIM

STRATEJ; ZAYIF HALKAYI KIRMAK nfeksiyon hastalklarndan en nemli konu infeksiyon zincirinin krlmasdr.
Btn strateji, bulac hastalk kmadan nce ve/veya ktktan sonra bu zincir halkalarnn bir yada birka yerinden krlmasdr. nfeksiyon hastal ile savan mant bu zincirin en zayf halkasnn krlmasdr.

STANBULUZMAN

SITMANIN NFEKSYON ZNCR

BULAMA YOLU
(Vektr)

KAYNAK (Hasta Kii) ETKEN (Plazmodium)

KONAK (Salam Kii)

STANBULUZMAN

ENFEKSYON HASTALIKLARINA YAKLAIM

SITMA HASTALII HEDEF KAYNAK nfeksiyon kayna hedef alnacak olursa tm stmal insanlarn uygun yntemlerle tedavi edilmesi gerekir. Bu durumda zincirin dier halkalaryla uramaya gerek kalmaz.
Bu durumda anofelin ortamda olmas stma asndan risk tamaz. Bir baka ifadeyle sivrisinekler stmann biyolojik vektr olmaktan karlar.

STANBULUZMAN

ENFEKSYON HASTALIKLARINA YAKLAIM

SITMA HASTALII HEDEF BULAMA YOLU Bir dier yaklam ise; stmann biyolojik vektr olan sivri sineklerin deiik yntemlerle (Fiziko-biyolojik, toksik kimyasallar vb.) yok edilmesi veya etkisizletirilmesidir.
Bu durumunda stmal insanlarn varl infeksiyon asndan nemsiz olur.

STANBULUZMAN

ENFEKSYON HASTALIKLARINA YAKLAIM

SITMA HASTALII HEDEF KONAK Konaknn ilalanmas, yeterli ve dengeli beslenmesi, salk eitimi, sosyoekonomik dzeyin artrlmas gibi almalarla konaknn direncini artrmak.

STANBULUZMAN

ENFEKSYON HASTALIKLARINA YAKLAIM

SITMA HASTALII ETKEN Etkenin antijen yapsnn ve immnolojik zelliklerinin laboratuvar ortamnda incelenmesi

STANBULUZMAN

KAN VE VCUT SIVILARI ZOLASYONU

Hastalk
Hepatit-B Hepatit-C ADS

zolasyon Koullar
Kirlenme olasl varsa nlk kullanlmal Temas varsa eldiven kullanlmal Eller ykanmal

Leptospirosis
Stma Frengi

Kontamine eya yok edilmeli

ne batmasna nlem alnmal Kan hipokloritle silinmeli

STANBULUZMAN

LABORATUARDA ALINMASI GEREKL NLEMLER

ALINMASI GEREKEN NLEMLER
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Azla pipet kullanlmamas, Pipetle alrken baloncuk olumasna dikkat edilmesi, Pipet yerine ine ve rnga kullanlmamas, zelerin kullanlmadan nce soutulmas, Tp kapaklar aldnda tp aznn alkoll bez ile rtlmesi, Tm tehlikeli ilemlerin Biyolojik Gvenlik Kabininde yaplmas, Santrifj ileminin iyi havalandrlan bir odada yaplmas, salam plastik tp kullanlmas Parenteral enjeksiyon ve aspirasyon inesi kilitlenen enjektrle yaplmas, ine enjektrden ayrlrken alkoll bezle tutulmas, 9. Kullanlm ine ve enjektrlerin doruca dar azl salam kaplara atlmas, 10. Tm kontamine materyalin atlmadan nce otoklavdan geirilmesi, 11. Tm kontamine cam ve pipetlerin otoklava gitmeden nce dezenfektanl kaplara alnmas, 12. Laboratuvarlarda yemek, imek ve sigara imenin yasaklanmas, 13. karken ellerin ykanmas, nlklerin laboratuvarlarda braklmas, 14. Serum veya rnek saklanan buzdolabnda yiyecek bulunmamas.

STANBULUZMAN

Biyolojik Enfeksiyonlar
STANBULUZMAN

EDNSEL BAIIKLIK YETERSZL SENDROMU-AIDS

Etken Epidemiyoloji Bulama Klinik Tan Tedavi Korunma A nsan baklk yetersizlii virs (Human Immun Deficiency Virs- HIV) Salk alanlar iin Hepatit-Bye gre daha kk risk. Bir ine kazasnda bile Hepatit-Bnin bulama ans %20-30 iken, EBYS iin bu oran 1/650dr Kan ve kan rnleri ile temas, cinsel iliki Virs zellikle hcresel savunma sistemini kertir. Bunun sonucu oluan enfeksiyonlar ve/veya baz kanserler hastalk tablosuna ve giderek lme yol aar. Virsn organizmaya girmesi ile lm arasnda 10 yl akn sre olabilir Serumda virse kar antikor gsterilmesi ile konur. Kii -henz- salam tayclktan, lmcl duruma kadar uzanan bir spektrum iinde olabilir zgn bir tedavi yntemi yoktur Kan ve vcut svlaryla bulaan hastalklara kar alnacak nlemler

Henz etkin bir a gelitirilememitir

HEPATT B
Etken Bir DNA virsdr Kanla sk temas olanlar, homosekseller, iv- yolu kullanan ila bamllar, Epidemiyoloji tayc anne bebekleri, huzurevi, dknler yurdu vb. yerlerde yaayanlar daha ok risk altnda Bulama Klinik Tan Tedavi Korunma A Kan ve kan rnleri ile temas, cinsel iliki Akut enfeksiyonda %90 sarlk gelimez. %10 kronikleme olasl var. Kronik aktif hepatit, Siroz, Hepatoselller karsinom riski Serum ALT ve AST dzeylerinin ykselmesi, Virse ait serolojik iaretler Kiilerin belirli salk sorunlar ile karlama olaslklarnn, risklerinin belirlenmesini inceler Kaynak ve bulama yollarna ynelik, Salam insanlara ynelik

0-1-6 Aylarda 20mg .M

HEPATT HASTALIINDA YAKLAIM

Parametreler Aktif Enfeksiyon (Bulatrc) Kronik Tayc (Bulatrc Deil)
(Biyopsi)

Doal Baklk (nceden nf. Geirmi)

Al Baklk

HBsAg
(nf Varln, >6 Ay Kr)

(+) (-) (+) (-) (+) (+) 1.250 IU/L

(+) >6 Ay (-) (-) (+) (-) (+) 150 IU/L (Yksek)

(-) (+) (-) (+) (-) (-) 25 IU/L

(-) (+) (-) (-) (-) (-) 30 IU/L

Anti-HBs
(Antikor Cevap)

Anti-HBc IgM
(Aktif nfeksiyon)

Anti-HBc IgG
(Geirilmi nfeksiyon)

HBeAg
(Bulatrclk)

HBV DNA
(Virsn Vcutta Old)

SGOT

STANBULUZMAN

HEPATT B HASTA KANIYLA TEMASTA NLEM

HBsAg (+) Hastann nesiyle Temas?
Salk personelinin hepatit B parametrelerine baklr;
1.Personel al ve daha nce Anti-HBs titresi 10 U/ltden fazla olduu biliniyorsa tek doz a yaplmas yeterlidir. 2.Personel asz veya aya ramen daha nce Anti-HBs titresi <10 U/lt fazla olmamsa 48 saat iinde hiperimmunglobulin (0,06ml/kg) yaplmal ve e zamanl a program balanmal

STANBULUZMAN

HEPATT C
Etken Bir DNA virsdr Kanla sk temas olanlar, homosekseller, iv- yolu kullanan ila bamllar, Epidemiyoloji tayc anne bebekleri, huzurevi, dknler yurdu vb. yerlerde yaayanlar daha ok risk altnda Bulama Klinik Tan Tedavi Korunma A Kan ve kan rnleri ile temas, cinsel ilikiyle. Kan nakilleriyle bulama riski daha yksektir Hepatit-Bye gre kronikleme hz daha yksektir Virse kar serumda antikor gsterilmesiyle konur zgn bir tedavi yoktur Korunma, kan ve vcut svlaryla bulaan hastalklara kar alnacak nlemler erevesindedir

zgn bir as yoktur

HEPATT D (DELTA HEPATT)

Etken Bir virstr Epidemiyoloji kronik Hepatit-B hastalarn ve HBsAg tayclarn tehdit eder Bulama Klinik Tan Tedavi Korunma A Etken oalmak iin mutlaka HBsAGye ihtiya gsteren bir virstr Hepatit-Bye gre kronikleme hz daha yksektir Virse kar serumda antikor gsterilmesiyle konur Hepatit-B tedavisi Hepatit-Bye kar korunma ayn zamanda Hepatit-Dye korunma demektir

zgn bir as yoktur

Teekkr Ederim
STANBULUZMAN

BYOLOJK RSK ETMENLER

MEVZUAT / BAKANLIA BLDRME YKMLL
c) letmenin faaliyeti sona erdiinde, bu Ynetmeliin 13 nc maddesine gre dzenlenen maruz iilerin listesi ile bu Ynetmeliin 16nc maddesine gre tutulan tm tbbi kaytlar Bakanla verilir.

STANBULUZMAN