You are on page 1of 24

Kklerden ounun ayr ilevi vardr: 1-)Bitkiyi bir zemine skca balamak 2-)Su ve mineralleri absorbe etmek 3-)Hormon

n oluturmak.

Skca balanmak dayankllk salar. Bylece dal, yaprak,

iek ve meyvelerin gnee, tozlatrclara ya da meyve yayclara, doru ekilde ynlendirilmesi mmkn olur. Kklerin de tpk yapraklar gibi absorpsiyon ilevi olsa bile, bu iki organn ekli birbirinden farkldr. Gne nlar daima yukardan gelir, oysa su ve mineraller kkn her tarafna dalm durumdadr. Silindirik ekli sayesinde, kkn her yzeyi ayn absorpsiyon kapasitesinde sahip olur. eitli hormonlarn oluumunda kkler olduka etkindir. Srgnlerin bymesi ve gelimesi, kklerden alnan sitokinin ve giberellin hormonlarna baldr.

Dolgun

havu, ekerpancar ve turp gibi bitkilerin k boyunca karbonhidrat depolad en nemli yerlerdir.

St, ekiyonca ve dier baz bitkilerin kkleri yatay

ekilde yaylrken, gelierek yeni bir bitki gibi davranan srgn tomurcuklar olutururlar.

Kk Sistemlerinin Organizasyonu
Kkler muazzam bir absorpsiyon yzeyine sahip olmak zorundadr.

Bitkilerde ileri derece dallanm bir kk sistemii bulunur. Tohumlu bitkilerin ounda, dierlerinden daha byk ve belirgin bir kazk kk vardr ve bunun zerinden ok sayda kk ya da kar. Bu kazk kk, tohumda bulunan ve ad verilen embriyonik kkten geliir. imlenmenin ardndan bu kk iyice byr ve genellikle kk sisteminin en byk paras haline gelir.
Lateral kkler ayn zamanda daha fazla yeni lateral kk de meydana

getirebilirler. Bitkilerin okyllk ve odunsu olmas durumunda kkler de ikincil byme gstererek odun ve kabuk oluturur.

Tekeneklilerin ounda ve baz dikotillerde ayn boydaki

kklerden oluan bir ktle bulunur ve bu bir meydana getirir. Bitki yalanrken gvde dokusunda daha fazla kk tasla olumaya balar. Bu kkler nceden mevcut kklerden ortaya kmadklar ve radikula olmadklar iin diye adlandrlrlar. Ek kkler kk sisteminin absorpsiyon ve tama kapasitelerini artrr.

dikotillerin ou okyllk olup sekonder byme

gsterirler, bylece gerek kk gerekse gvdelerinde salkl, ilevsel odun(ksilem) miktar artar. letim kapasitesinin genilemesiyle yapraklarn ve ince emici kklerin saysnda art salanr. Tekenekli bitkilerin ou ikincil byme gsteremez. Gvdeleri ekillendikten sonra sahip olduklar trake elemanlarnn iletim demetlerinin ve kalburlu borularn says artk bellidir ve tanm kapasitelerinin artmas mmkn deildir.

Bir Kkn YapIsI


Srgn ucunda olduu gibi kk ucu da boyuna bymenin olduu

blgedir. Kklerde boyuna bymenin mmkn olan tek yolu ayr ayr apikal meristemlerle bymedir. Kk ve srgnlerde byme ancak kk meristem blgelerinde olur(yerel byme). Apikal byme sayesinde kkn yalnzca en u ksm topra zorlar.
Srgn apikal meristemi tomurcuk pullaryla ya da genilememi

rt yapraklar tarafndan korunurken, kk apikal meristemi, ad verilen kaln bir hcre tabakas tarafndan korunur. Kaliptra, kk kitlesinin nnde toprak ierisinde ilerlemeye zorland iin srekli olarak anr ve hcre blnmesi yoluyla yenilenmesi gerekir.

Kaliptra hcrelerindeki diktiyozomlar,

ad verilen ve kkn toprakta rahata ilerlemesini salayan kayganlatrc bir kompleks polisakkarit salglar. Mjisel ayn zamanda topran besin iyonlarn salmasn ve bu iyonlarn kke daha hzl bir ekilde nfuz etmesini salar. hcreleri blnme ve bymeye urayan, yalnzca birka mm boyundaki bulunur. Bu blgenin arkas ise, ok sayda epidermis hcresinin dar tyler halinde knt yapmasyla olumu dir. Kk tyleri sadece kkn uzamayan bir ksmnda oluur, aksi halde kopabilirlerdi.Kk tyleri kk yzey alann byk lde artrr.

Kaliptra ve kk apikal meristeminin hemen arkasnda,

KKN YAPISI
Kkn i yaps 4e ayrlr ;
Kaliptra (kk apkas) Kk Apikal Meristemi Uzama Blgesi Olgunlama Blgesi (Kk Ty Blgesi)

Kaliptra

Kk kaliptras kk meristeminin mekanik etkilerden zarar grmesini nleyen ve kkn toprak iinde ilerlemesini kolaylatran ksa mrl parankimaya benzeyen hcrelerden meydana gelen yksk veya apka eklinde yaplardr.

Apikal Meristem

Kaliptrann arkasnda bulunan aralarnda hcreler aras boluk brakmayan ince eperli hcrelerin oluturduu blgedir.hcre dizileri meristemi merkezine doru uzanr.Kk apikal mersistemi, oluetrduu kkler asndan incelenecek olursa, meristemden dzenli hcre dizilerinin kt ve bunlarn buradan olgun kk dokular blgesine doru geniledikleri grlebilir.

Uzama Blgesi

Genel olarak 3 primer meristamatik doku belirgin hale gelir. Bunlar; Protoderm (Epidermisi veren dokudur) Prokambium ( yeni oluan soymuk-odun dokusu) Esasi meristem Kk apikal meristeminin hemen arkasnda hcrelerin byk lde geniledii bir blge bulunur;burada bir takm meridtem etkinlikleri devam etmekle birlikte ounlukla hcrelerin uzamakta olduu grlr.

Olgunlama Blgesi
Uzama blgesi ierisinde bulunan hcreler

olgunlama blgesi iine dtnde farkllaarak alacaklar grevlere gre ekil alrlar ve olgunlarlar. Olgunlama blgesinden enine bir kesit alndnda protodermden epidermis, esasi meristemden korteks ve endodermis, pro kambiumdan perisik1, primer flem, primer ksilem, vaskular kambium ve trne bal olarak zgn olduu grlr.

Endoderm ile iletim dokular arasnda parenkima

hcreleri bulunur; bunlar perisikl ad verilen dzensiz bir blge olutururlar. Lateral kkler olutuklarnda perisiklden gelimeye balarlar.

Kk eitleri
DEPO KKLER Kkler ou zaman yaz fotosenteziyle biriken karbonhidratlar uzun srede depolanmasn salar.

Destek kkleri
Tekenekli bir bitkinin gvdesi topraa yaylan ek

kkler oluturabiliyorsa daha fazla iletim demeti ile daha geni olabilir baz durumlarda kkler kkler stnde daha geni bir byme yeteneine sahip olurlar.Destek kkleri toprakla temas ettikten itibaren gvdeye besin ve su tanmasna katkda bulunurlar.nemli olan bu kklerin hafife kaslarak gvde zerindeki gerilimin bir ksmn slenmeleri ve bylece bitkiyi sabitleyici rol oynamalrdr

KASILICI KKLER
Kkler topraa yayldktan ve skca balandktan sonra, en stteki ksmlar yava yava kaslrlar.Kk topra skca tutunmu olduundan gvde aa doru ekilir, bylece srgnn taban ya toprak seviyesinde tutulur yada,yumrular sz konusuysa, daha derine gmlm olur.Kaslmaya, korteks hcrelerinin eklindeki deiimler neden olur:bir yandan ksalrken bir yandan nsal ynde geniler, bylece boylarnn yarsyla 3 de 2 sini kaybeder.letim dokular kvrlp bklseler de ilevselliklerini korurlar.

MKORZA
Tohumlu bitkilerden ounun kkleri toprak

mantarlaryla, her iki organizmannda yararna olan simbiyotik bir iliki ierisindedir.Mikoriza denen bu ortaklkta belli bal iki eit ortaklk sz konusudur.Odunsu orman bitkilerinin hemen hemen tmnde ektomikoriza ilikisi grlr.Otsu bitkilerde ise endomikoriza ortakl sz konusudur.

EKTOMKORZA VE ENDOMKORZA
EKTOMKORZA:Burada mantar hifleri en dtaki kk

korteks hcrelerinin arasna girer ama hibir zaman hcreleri istila etmez. ENDOMKORZA:Burada da hifler endoderme ulaana kadar kk korteksine girer. NOT:Korteks hcrelerinin eperlerinden geer ama Caspari eridini geemezler.

PARAZT EKL BTKLERN EME KKLER


Parazit bitkiler kk salamad iin konak bitkinin

zerinden beslenme yapmaya alr bu yzden parazit bitkilerin kkleri deiime uram olup, bunlara eme (hostoryum)ad verilir.Bu kk tipi konak bitkinin ksilemiyle temasa geer ve tutunur.Bu konan ksilemine girmek iin epidermisi zorlayarak aralar ve oraya girer.

You might also like