PAZARLAMA EVRES ve PAZAR FIRSATLARININ ZLENMES

PAZAR FIRSATLARININ ZLENMES MKRO EVRE FAKTRLERNN ANALZ

Tedarikiler Rakipler Araclar Mteriler alanlar Pay Sahipleri

PAZAR EVRES VE TKETC TRENDLERNDEK DEM

Kreselleme Rekabet Yapsnda Deiim Yavalayan Pazar Byme Oranlar Modalama Mikro-Pazarlarn Oluumu rnler Aras Farkllklarn Azalmas Datm Kanallarnda Yaanan Hzl Deiim

MAKRO EVRE FAKTRLERNN ANALZ

Sosyo-Kltrel Faktrler Ekolojik Demografik Faktrler Ekonomik Faktrler Teknolojik Faktrler Politik ve Yasal Faktrler Ekolojik Faktrler

PAZAR
Alclarla satclarn serbest bir biimde karlatklar, kr amal ya da kr amasz her trl mal ve hizmetin alc ve satclar arasnda deitirildii veya deiim fiyatnn olutuu yer ya da koullar dizisi

PAZAR FIRSATI
Mevcut durum ve gelecekte ortaya kabilecek deiimler erevesinde mal ve hizmetlerin yeterli olup olmamas ve karlanmam veya ortaya kacak yeni ihtiyalara uygun mal ve hizmetlerin iletmelerce farkna varlmas

Pazar Frsatlarnn zlenmesinde Cevap Aranmas Gereken Sorular

Sektrn yaps nasldr? Kullanlan teknoloji nitelikli igc gerektirir mi? Tketici istek ve ihtiyalar birbirine gre ok farkl mdr? letme sektrde gl ya da belirleyici konuma sahip midir? letme gcn etkin kullanabiliyor mu? letmenin baz zel avantajlar var mdr? letmenin makro evresi ne kadar dinamiktir, belirsizlik fazla mdr? evre faktrlerindeki risk ve tehditler neler olabilir? Yasal ve politik artlar nasl bir geliim gstermektedir ve bundan sonra nasl bir geliim gsterebilir?
4

Pazarlama Ynetiminde evresel Faktrler

MAKRO EVRE FAKTRLER

Ekonomik

MKRO EVRE FAKTRLER LETME

Ekolojik Rakipler

Demografik alanlar

Mteriler Tedarikiler Sosyo-kltrel

Teknolojik
Politik-yasal

letmenin evre Faktrleri

letme evre Faktrlerinin Analizi

Pazarlama Blmnn st ynetim Finans AR-GE retim Satnalma Muhasebe blmleriyle etkileim ve iletiimi

Mikro evre Faktrlerinin Analizi

Tedarikiler letme alanlar Pay Sahipleri Araclar Toptanc, Perakendeci ve Bayiler Kredi Verenler

Mteriler

Rakipler

Makro evre Faktrleri

Makro evre Faktrleri

Sosyo-Kltrel Yaam tarz Demografik Nfus Ekonomik Kii bana gelir ve satnalma gc Gelir dalm Fiyatlar Teknolojik Yenilikler Politik-Yasal Politik istikrar Ekolojik Azalan hammaddeler Azalan enerji kaynaklar evre kirlilii

Tketim kalplar Aile yaps

Nfusun dalm sizlik

Teknolojik deiim hz Aratrma gelitirme harcamalar

Vergiler Tketicinin korunmasyla ilgili yasal dzenlemeler Rekabetin korunmasyla ilgili yasal dzenlemeler Yatrm tevikleri Marka ve patent haklar

alma hayatnda kadn

Etnik dalm

Enflasyon

evreyi korumaya ynelik sivil basklar rn gvenlii rn ve ambalaj atklar

Eitim

Harcama yaps

Makro evre Faktrlerinin Analizinde

Sosyo-Kltrel Faktrler
Yaam Tarz
Gnlk yaamda insanlarn neyi, niin yaptklarnn bir gstergesi ve bir kltrlerde yaayan insanlar dierlerinden farkllatran ortak yaam kltrleri. Tketim eylemini gerekletiren bireylerin alverilerini sahip olduklar kltrel deerlere gre dzenleme biimi. Hedonizm Farkl kltrler, byklk, karar alma ve kararlara katlma, paylama ve dayanma gibi kriterler bakmndan farkl aile yaplarna neden olur. alma hayatnda kadn saysnn artmas, yaam tarzlar ve tketim kalplarn da etkilemektedir.

Tketim Kalplar

Aile Yaps alma Hayatnda Kadn

10

Makro evre Faktrlerinin Analizinde

Demografik Faktrler
Nfus ve Nfusun Dalm

Nfus art ya da azal oranlar, nfusun cinsiyet, ya ve krsal/kentli ayrm, talebi ve dolaysyla pazarlama abalarn etkiler. alabilir nfus iindeki isizlerin oran talebi etkiler. Bir pazardaki tketicilerin eitim dzeyleri ve bu faktrdeki deiim talep yapsn, tketim kalplar ve hayat tarzlarn etkiler.

sizlik

Eitim

11

Dnemler tibariyle Trkiye'de Nfus Art Oran

Dnemler
1955-1960 1960-1965 1965-1970 1970-1975 1975-1980

Nfus Art Oran (%0)

28,53 24,62 25,19 25,01 20,65

1980-1985

24,88

lkemizdeki Nfusun Kent Ky Dalm

ehir Nfusu Yllar 1955 Say (milyon) 6,927 % 28,8 Ky Nfusu Say (milyon) 17,137 % 71,2 68,1 65,6 61,5 58,2 56,1 47,0 41,0 35,0

1960
1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997

8,860
10,.806 13,.691 16,869 19,645 26,866 33,326 40,882

31,9
34,4 38,5 41,8 43,9 53,0 59,0 65,0

18,895
20,585 21,914 23,479 25,092 23,799 23,147 21,983

(Kaynak: statistik Gstergeler 1923

- 1998, T.C. Babakanlk Devlet statistik Enstits, Ankara, 2001, s.5).

Altunk, zdemir, Torlak Modern Pazarlama

Ekonomik Faktrler
Kii Bana Gelir ve Satnalma Gc
Kii bana gelir yannda kullanlabilir kiisel gelir ve keyfe bal satnalma gc rakamlar, pazarlama abalarnda dikkate alnmas gereken nemli kriterlerdir. Milli gelirin nfus katmanlar arasndaki dalm talebin yapsn etkiler. Satnalma gcn dorudan etkileyen fiyat hareketleri. Kii ya da aile gelirlerinin farkl tketim harcamalar arasndaki dalmn gsterir.

Makro evre Faktrlerinin Analizinde

Gelir Dalm

Enflasyon

Harcama Yaps

 Kullanlabilir kiisel gelir

Kiilerin gelir vergisi sonras ellerinde kalan ve harcayabilecekleri gelir

stee bal satnalma gc

Kullanlabilir kiisel gelirin zorunlu ihtiyalardan arta kalan ksm

15

Yllar tibariyle Enflasyon Oranlar

Yllar 1983 1985 1990 1995 2004 Toptan Eya Fiyatlar 30,5 43,2 54,8 88,5 Tketici Fiyatlar 31,4 45,0 60,3 93,6

13.8

9.3

(Kaynak: statistik Gstergeler 1923-1998, T.C. Babakanlk Devlet statistik Enstits, Ankara, 2001, s.462-466).

2006

FE 11.58

TFE 9.65

16

stanbul li 1994 Yl Hanealk Harcamalar Oranlarndan Baz rnekler

Harcamalar Gelir Dilimi Birinci %20'lik kesim kinci %20'lik kesim nc %20'lik kesim Drdnc %20'lik kesim Beinci %20'lik kesim Toplam Gda 28,4 23,2 20,5 16,1 11,8 100,0 Giyim 46,4 23,7 15,0 10,4 4,5 100,0 Ev eyas 71,7 15,2 6,5 4,5 2,1 100,0 Ulatrma 65,8 15,5 8,4 7,1 3,2 100,0 Elence, seyahat ve kltr 66,1 15,7 9,0 6,5 2,7 100,0

(Kaynak: Hanehalk Tketim Harcamalar Anketi 1994 - 19 Seilmi l Merkezi Sonular, T.C. Babakanlk Devlet statistik Enstits, Ankara, 1999, s.646-695).

17

1990-2002 ubat Dnemi Patent Saylar Yerli letmeler Firma Ad Arelik Doruk Ev Gereleri Aygaz Hema Endstri Kurtsan lalar Dizayn Teknik Plastik Boru Eksan Mekanizma Simfer Dayankl rnler zgven Aa Uur Ambalaj Ald Patent Says 23 18 11 10 8 7 7 7 6 5 Yabanc letmeler Firma Ad Procter & Gamble Bayer Unilever Henkel Ciba-Geigy Shell Basf Hoechst Hughes Aircrafts E. J. Dupont Ald Patent Says 594 520 333 201 178 178 177 169 164 144

Makro evre Faktrlerinin Analizinde

Teknolojik Faktrler
novasyon Yenilikler ve Teknolojik Deiim Hz
Artan tketici beklentileri, gelien teknolojiler yenilik yapmay zorlamakta ve teknolojik deiim hzna ayak uydurmay bir gereklilik haline getirmektedir. Teknolojik deiim hznn artmas, baz rnlerin hzla eskimesini de beraberinde getirmektedir. Teknolojideki deiim ve yeni rnlerin artmas gereklilii, aratrma gelitirme harcamalarn da artrmaktadr.

Aratrma ve Gelitirme Harcamalar

19

Makro evre Faktrlerinin Analizinde

Politik ve Yasal Faktrler

Politik stikrar Vergiler Tketicinin Korunmasyla lgili Yasal Dzenlemeler Rekabetin Korunmasyla lgili Yasal Dzenlemeler Yatrm Tevikleri Marka ve Patent Haklar

20

Makro evre Faktrlerinin Analizinde

Ekolojik Faktrler

Azalan Hammaddeler ve Enerji Kaynaklar evre Kirlilii ve evre Kirliliini Korumaya Ynelik Sivil hareketler rn Gvenlii rn ve Ambalaj Atklar

21

Kreselleme Rekabet yapsnda deiim Yavalayan Pazar byme oranlar Modalama Mikropazarlarn ve alt markalarn oluumu rnler aras farkllklarn azalmas Datm kanallarnda yaanan hzl deiim
22

PAZARA TEPK OLUTURMA

Pazardaki deiimleri alglamak ve rakiplerden nce tketicilerin istek ve ihtiyalarna cevap vermek Ksalan rn mrlerini dikkate alarak yeni rn gelitirme srecini etkinletirmek Gelien pazarlama, datm ve lojistik alternatiflerini etkili bir ekilde deerlendirmek

Kitlesel mesajlar yerine birebir ve zelletirilmi mesajlara yer vermek Pazar bilgisini organizasyon iinde yaymak ve doru kullanmak Pazarlamay sadece bir iletme fonksiyonu olarak grmeyip, btnleik pazarlama anlayn iletmede yerletirmek.
23