Professional Documents
Culture Documents
Os textos e imagens presentes neste site so propriedade do autor. A reproduo total ou parcial desta obra s pode ser obtida atravs de solicitao ao autor.
ltima atualizao em 05/08/2007 por sidnei@dcmm.puc-rio.br
Limite de Escoamento, Limite de Resistncia Trao, Tenacidade, Resistncia Fadiga, Fluncia, etc..)
Ligas Metlicas
No Ferrosas Ferrosas
Aos
Ferros Fundidos
Baixa Liga
Alta Ferro Ferro Ferro Ferro Liga Cinzento Dctil Branco Malevel
Baixo carbono
Mdio carbono
Alto carbono
Carbono
Carbono
Ferramenta
Inox
Diagrama Fe-C
1600 1528C
()
1400 1384C 1200 Temperatura C L+
L
L + Fe3C
2%
1000 Austenita () 912C + Led 727 C 0,8% 0,02%
4,3% Ledeburita
800
+
Led + Fe3C
Ferrita () 600
Cementita Fe3C
400 0
+P
P+ Fe3C
P+ Led
Led+ Fe3C
6,67
Aos
Ferros fundidos
COMPOSIO ( % em peso de C )
CASCO
Aos
Aos so ligas Fe-C que podem conter outros elementos.
Propriedades mecnicas dependem da %C. %C < 0.25% => baixo carbono (os mais empregados) 0.25% < %C < 0.60% => mdio carbono 0.60% < %C < 1.4% => alto carbono
Aos liga
Outros elementos em concentrao aprecivel.
Aos carbono
Material mais usado para fabricao de dutos, vasos de presso e em aplicaes estruturais devido:
Baixo custo
Versatilidade de propriedades mecnicas Disponibilidade no mercado Uso em meios no corrosivos na faixa de 29 a 425C em refinarias e plantas qumicas. Sujeito fluncia acima de 370C.
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
10
Tubos - API 5L
Gasoduto no Alaska
Aos carbono de baixo teor de carbono com rigoroso controle de tenacidade em baixas temperaturas (aos com granulao muito fina)
11
Tubos - API 5L
Oleoduto na Serra do Mar So Paulo
Aos carbono Comum especificao API 5LX gr 60
Grau 5LX gr 46 5LX gr 60 5LX gr 70 C(mx) 0,3 0,26 0,23 Mn(mx) 1,35 1,35 1,60 P e S(mx) 0,030% 0,030% 0,030%
12
0,1 % C - 150x
0,3 % C - 150x
Ferrita e perlita
13
Grau %C (mx)
A 0,21
B 0,21
D 0,21
E 0,18
2,5 x C 0,035
0,035 0,40
0,80 0,035
0,035 0,40
0,60 0,035
0,035 0,40
0,70 0,035
0,035 0,40
C+Mn/6
14
0,1 % C - 150x
0,3 % C - 150x
Ferrita e perlita
15
Aos - Liga
Baixa liga: at 5% de elementos de liga Mdia liga: de 5% a 10% de elementos de liga Alta liga: Mais de 12% de elementos de liga
16
Aos - Liga
SITUAES DE EMPREGO EM PLANTAS DE PROCESSO
17
Altas temperaturas Baixas temperaturas Servios com fluidos corrosivos Necessidade de no contaminao Segurana
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
18
Tratveis termicamente
A presena de elementos de liga aumenta a resposta a tratamentos trmicos. Se tornam mais resistentes mas menos dcteis e tenazes
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
19
20
Tubo de perfurao
21
22
Efeitos do Nquel
Refino de gro ferrtico (fase predominante nos aos de baixo carbono). Aumenta temperabilidade suprimindo a ferrita proeutetoide e favorecendo estruturas bainticas/martensticas de maior tenacidade.
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
23
24
Cr - at 9%
25
26
AOS Mo e Cr-Mo
So indicados para trabalhar na faixa de temperaturas de aproximadamente 300C a 650C ALGUMAS APLICAES Tubulaes de vapor superaquecido Tubulaes, vasos, reatores, trocadores de calor e outros equipamentos de pequeno e mdio portes.
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
Em equipamentos de grande porte prefere-se ao-carbono com revestimento interno refratrio ou metlico (chapas cladeadas)
27
cido Ntrico
Oxidao temp. ambiente
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
Aos Inoxidveis
Estrutura e Propriedades
Elemento de liga predominante - Cr > 12wt% Pode incluir Ni e Mo e outros elementos de liga Resistentes a corroso e oxidao a temperaturas de at 1000C. Tres classes em funo da microestrutura
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
28
martenstico => tratvel termicamente, magntico ferrtico => no tratvel termicamente, magntico austentico => influncia do nquel (no magntico)
Aos Inoxidveis
Caractersticas desejadas
Resistncia mecnica a alta Temperatura Resistncia a corroso Resistncia a oxidao Tenacidade a baixa Temperatura Soldabilidade
29
Aos Inoxidveis
30
Aos Inoxidveis
AUSTENTICOS LIGAS Fe-Cr-Ni NO TEMPERVEIS FERRTICOS LIGAS Fe-Cr NO TEMPERVEIS MARTENSTICOS LIGAS Fe-Cr TEMPERVEIS
31
Comparao de Propriedades
Liga (#AISI) Tipo sR (MPa) %EL
32
1010
A656
Baixo carbono
HSLA
180
552
28
21
1040 4063
409
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
780 2380
448 586 483 1790
33 24
25 55 30 5
Ferros Fundidos
Ferros fundidos so ligas Fe-C com concentrao acima de 2.1 wt% C (tipicamente entre 3 e 4.5%). Nesta faixa de concentraes, a temperatura de fuso substancialmente mais baixa do que a dos aos. Isto facilita o processo de fundio e moldagem. Suas propriedades mudam radicalmente em funo da concentrao de C e outras impurezas (Si, Mg. Ce) e do tratamento trmico.
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
33
O processo de Fundio
34
35
36
37
A formao de grafite depende da composio, da taxa de resfriamento e da presena de impurezas. A presena de Si privilegia a formao de grafite. Tudo isso influenciar fortemente as propriedades mecnicas.
Composio (wt% C)
38
Resfriamento
Moderado P + Gndulos Lento + Gndulos
Adies (Mg/Ce)
Ferro Ferro cinzento Ferro cinzento branco perltico ferrtico Reaquece e mantm a 700C por 30 horas Moderado P + Grosetas
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
Lento + Grosetas
P = Perlita G = Grafite
Malevel perltica
Malevel ferrtica
39
Mais resistente e dctil sob compresso. timo amortecedor de vibraes. Baixa viscosidade quando fundidos, permitindo moldar peas complexas. Mais barato de todos os materiais metlicos.
40
Tipo A
Tipo B
Tipo C
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
100 X
Tipo D
1 2 3 4 5 6 7 8
Tipo E
41
42
43
44
45
46
47
48
Ledeburita
L+Cem
Led+Cem
727C
Perlita
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
Cementita
0,8%
2,0%
4,3%
6,7%
49
Lquido
Ledeburita
L+Cem
A + Led
Led+Cem
727C
Perlita
S. Paciornik DCMM PUC-Rio
Cementita
0,8%
2,0%
4,3%
6,7%
50
51
52
400 x
100 x
Malevel
Nodular
100 x
100 x