MGA KASANAYANG PANG WIKA I. Pakikinig aktibong proseso ng pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng sensoring pandinig at pagiisip A.

. Uri ng Pagpapahayag 1. Paglalahad magbigay ng paliwanag 2. Pagsasalaysay magkwento ng mga pangyayari 3. Paglalarawan makapagbigay ng katangian 4. Pangangatwiran manghikayat B. Targets sa Pakikinig 1. Makakuha ng impormasyon 2. Makalutas ng suliranin 3. Makapagbahagi ng karanasan 4. Makahikayat C. Proseso ng Pakikinig 1. Pagdinig sa tunog kahit tulog ang tao, gumagana ang sensoring pandinig atpangamoy 2. Pagkilala sa narinig na tunog Magasabay halos ang pandinig at pagkilala sa narinig 3. Pagbibigay kahulugan sa tunog na napakinggan 4. Pagalala sa tunog na papakinggan 5. Pagtugon D. Pamamaraan sa Mabisang Pakikinig 1. Alamin ang layunin sa pakikinig 2. Magtuon ng matamang Konsentrasyon sa pinakikinggan 3. Alamin ang pangunahing kaisipan sa pinakikinggan 4. Maging isang aktibong kalahok magtanong tanong or basta participate :)) 5. Iwasang magbigay ng maagang paghuhusga sa kakayahan ng tagapagsalita 6. Iwasan ang mga tugong emosyunal sa naririnig 7. Tandaan ang mga bagay na nakita at napakinggan E. Uri ng Pakikinig 1. Pasiv o Marginal ang pinakikinggan ay digaanong napagtutuunan ng pansin (nakikinig sa radio habang nagaaral) 2. Atentiv taimtim at puno ng konsentrasyon (habang nakikinig sa guro) 3. Analitikal pahusgang pakikinig; magbigay ng reaksyon 4. Kritikal mapanuring pakikinig; pagcocompare sa ibang napakinggan, yung similarities at differences 5. Apresyativ mapagpahalagang pakikinig F. Mga Elementong Nakakaimpluwensya sa Pakikinig 1. Oras konsentrasyon 2. Edad kasanayan 3. Lugar nakakahikayat at nakakataas ng lebel ng konsentrasyon 4. Tsanel positibo o negatibo 5. Konseptong pansarili pagunawa sa napakinggan 6. Kultura impluwensya 7. Kasarian II. Pagbabasa pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipansa mga nakalimbag na simbolo William S. Gray Ama ng Pagbasa Reading Maketh a Man pagbasa ay nagpapaunlad sa personalidad ng tao A. Proseso sa Pagbasa 1. Persepsyon o pagkilala 2. Komprehensyon o pagintindi 3. Asimilasyon pagugnay ng experiences sa binasa 4. Reaksyon a. Paraang intelektwal b. Paraang emosyunal B. Paraan ng Pagbasa 1. Tahimik layuning maunawaan ng maigi ang pagbasa 2. Malakas may audience C. Uri ng Pagbasa 1. Masusing Pagbasa mapanuri at kritikal 2. Masaklaw Kabuuan ng isang akda 3. Tahimik mata lamang ang ginagamit 4. Mabagal grammar at mga salitang nagamit ang pinagtutuunan ng pansin 5. Mabilis a. Scanning pagpili ng mga pangunahing at tiyak na detalye b. Skimming pinakamabilis na pagbasa D. Antas ng Pagunawa 1. Unang Dimensyon: Pag-unawang literal a. Pagkilala Setting, Characters b. Paggunita Title, Events c. Pagbuuo ng Kaisipan - Summary 2. Ikalawang Dimensyon Interpretasyon 3. Ikatlong Domensyon Mapanuring pag-unawa 4. Ika-apat na Dimensyon Aplikasyon ng mga kaisipang nakuha sa pagbabasa 5. Ikalimang Dimensyon Pagpapahalaga E. Kognitivong Estratihiya 1. Pagtatala o notetaking 2. Pagbubuod o summarizing 3. Paghihinuha sariling haka-haka about sa binasa 4. Paghuhula 5. Pag-aanalisa F. Metakognitiv na Estratehiya 1. Pangmememoryang Estratehiya a. K-W-L (Know-What-Learn) b. Concept Map c. Venn Diagram d. Hirarkikal na dayagram e. Sapot gagamba f. Sapot semantic 2. Estratehiyang Sosyal/ Pangkapwa-taong Estratehiya a. Think-A-Loud b. Think-Pair-Share

3. Personal na Estratehiya a. Paglikha ng salita o pangungusap KWL (Know-What-Learn) DRAW (Discover the sign, Read the problem, Answer, Write the answer) PML (Paksa Mambabasa Layunin) LEK (Layunin-Efektivo-Konklusyon) b. Pag gamit ng imahinasyon c. Pagdama ng nais tukuyin ng may akda d. Paggamit ng iba pang sining III. Pagsulat isang paraan ng pagpapahayag ng pagiisip, kaalaman, at damdamin ng tao sa pamamagitan ng mga sagisag ng mga tunog ng mga salita Komposisyon pinaka popular na tekstong isinulat A. Uri ng pagsulat 1. Informativ Magbigay ng impormasyon 2. Mapanghikayat Argumentive/ Persuasive 3. Malikhain mag bigay libang B. Pamantayan sa Pagsulat 1. Kaisahan 2. Kaugnayan 3. Diin C. Mga Sapat na Kaalaman sa Pagsulat 1. Wika 2. Balarila 3. Retorika D. Proseso sa Pagsulat 1. Pag-aasinta (Triggering) 2. Pagtitipon (Gathering) 3. Paghuhugis (Shaping) 4. Pagrerevisa (Revising) E. Yugto sa Pagsulat 1. Bago sumulat 2. Pagsulat 3. Pagrerebisa F. Hulwarang organisasyon ng teksto 1. Hulwarang Paglilista ng Detalye 2. Hulwarang Sanhi at Bunga 3. Hulwarang Paghahambing at Kontrast 4. Hulwarang Problema at Solusyon 5. Hulwarang Pagsusuri IV. Pagsasalita pinakamahalagang kasanayang pangwika - pag-uusap ng dalawa o higit pag bilang ng mga tao A. Salik sa Efektiv na Pagsasalita 1. Kaalaman para makabuo ng diwa a. Pagbabasa b. Pagoobserba c. Pagsasaliksik 2. Tiwala sa Sarili

3. Kasanayan B. Kasanayan sa Pagsasalita 1. Pakikipag-usap Pagpapalitan ng ideya, damdamin, saloobin, etc. 2. Pagtatalumpati a. Layunin ng talumpati Magbigay ng impormasyon Mang-akit sa isang samahan o kilusan Magpaliwanag Magbigay katwiran Magkumbinse Magbigay-aliw b. Bahagi ng Talumpati (Pagbaalangkas ng Talumpati) Panimula Attention Getter Katawan Dito pinapaliwanag ang paksa Wakas Paglalagay ng lahat ng argumento at hikayatin na maisagawa ng nakikinig ang hamon c. Dapat Isaalang-alang sa Pagbigkas ng Talumpati Tindig nakakahikayat sa mga manunuod at tagapakinig Tinig Galaw Kumpas ~Uri ng Kumpas Nakalahad ang Palad Dalawang Braso na pataas Nakataob ang palad Paggamit ng hintuturo Kumpas na naglalarawan Mukha d. Klasipikasyon ng Talumpati Biglaan (Impromptu) Daglian o Maluwag (Extemporaneous) Handa o Isinaulo (Prepared or Memorized) e. Uri ng Talumpati Talumpating panlibang Talumpating pampasigla Talumpating panghikayat Talumpating Papuri Talumpating Pagbibigay-galang Talumpating Pagbibigay-informasyon o kabatiran 3. Pakikipanayam interview 4. Pangkatang Talakayan a. Uri at Layunin ng Pagtalakay Di-Formal classroom Formal ~Panel Discussion ~Symposium 5. Debate a. Uri ng Proposisyon Patakaran Kahalagahan Pangyayari b. Katangian ng Proposisyon Interesado ang dalawang panig Napapanahon May ebidensya Maliwanag