SZCK TRLER a. sim Soylu Szckler: sim, sfat, zamir, zarf b.

Edat Soylu szckler: Edat, bala, nlem c. Fiiller SIFAT (NAD) + isim 1. Niteleme Sfatlar: Nasl? sorusuna cevap verir. 2. Belirtme Sfatlar: a. aret Sfat: bu, u, o, buradaki, uradaki, oradaki, teki, beriki b. Say Sfatlar: *Asl Say sfat: bir, iki, on alt, * Sra Say Sfat: ikinci, drdnc, yznc, * letirme Say Sfat: yedier, beer, onar, * Kesir Say Sfat: eyrek, yarm, yedide bir, drtte , c. Belgisiz Sfat: baz, birtakm, hibir, btn, her, d. Soru sfat: nasl, kaar, hangi, Adlam Sfat: Korkak insanlar korkaklar *** Sfatla onun niteledii isim arasna hibir noktalama iareti konmaz!!! ZAMR (ADIL) : smin yerini tutar. 1. ahs Zamirleri: ben, sen, o, biz, siz, onlar 2. Dnllk Zamiri: kendim, kendin, kendi, kendimiz, kendiniz, kendileri 3. aret Zamirleri: bu, u, o, bunlar, unlar, onlar, buras, uras, oras, buralar, uralar, oralar, teki 4. Belgisiz Zamirler: bazlar, birou, hibiri, birka, herkes, kimse, hepsi, 5. Soru Zamirleri: ne, nerede, hangisi, ka, ZARF (BELRTE) + Fiil / Fiilimsi/ Zarf 1. Durum Zarflar: Niteleme sfatlar gibi, ancak fiil, fiilimsi ya da zarf durum ynnden belirtir. Nasl? sorusuna cevap verir. 2. Zaman Zarf: Ne zaman? sorusuna cevap verir. 3. Yer-Yn Zarf: Nereye? sorusuna cevap verir. Yukar, aa, geri, ileri, ieri, dar, te, beri. 4. Azlk-okluk (Miktar) Zarflar: Ne kadar? sorusuna cevap verir. ok, en, biraz, pek, 5. Soru Zarf: Zarflar bulmak iin sorulan btn sorular soru zarfdr. ( nereye? sorusu hari!!!) SM-EKM EKLER: a. okluk Eki : -ler, -lar b. Hal Ekleri: 1. i hal eki 2. e hal eki 3. de hal eki 4. den hal eki 5. yaln hal c. Eitlik Eki: -ce, -ca (-e, -a) d. yelik Eki: Sahiplik belirtir.

e. Tamlayan Eki: Eklendii isme ait olan baka bir szn varln gsterir. Bal olduu isim ilgi ekli isimden sonra gelir. rnek: ben-im kitabm Sen-in kitabn o-nun kitab, SM TAMLAMALARI: Tamlayan + Tamlanan 1. Belirtili sim Tamlamas: Tamlayann ilgi, tamlanann iyelik eki ald tamlamalar. ( ieklerin kokusu, ) 2. Belirtisiz sim Tamlamas: Tamlayann ilgi eki almayp tamlanann iyelik eki ald tamlamalardr. ( iek kokusu, ) 3. Taksz sim Tamlamas: Tamlayan da tamlanan da ek almaz. a. Bir eyin neyden yapldn gsterir: demir kap, b. Bir eyin neye benzediini gsterir: aslan askerler, 4. Zincirleme sim Tamlamas: Tamlayann, tamlanann veya her ikisinin de kendi iinde baka bir isim tamlamas olduu tamlamalardr. ( 2 tane isim tamlamas var gibi!) rnek: macera romanlarnn okuyucusu : macera romanlar + roman okuycusu SIFAT TAMLAMASI rnek: uzun boylu renci, mavi gzl dev, EDAT (LGE): Kendi balarna anlam olmayan, cmle iinde anlam kazanan szcklerdir. le, yalnz, ancak, bir, tek, gibi, zere, deil, -e kar, sonra, yznden, yana, BALA: Kendi balarna anlam olmayan, e grevli sz ya da sz beklerini ya da cmleleri birbirine balayan szcklerdir. Ve, hem hem , mademki, fakat, ama, lakin, hatta, ne var ki, de, ki, ise, *** ile = ve bala ; ile ve edat Yalnz, ancak, bir, tek = sadece edat ; yalnz, ancak, bir, tek = fakat bala *** ki : 1. lgi eki olan ki : smin yerine geer ya da sfat grevinde kullanlr; szce bitiik yazlr. 2.Bala olan ki: Daima ayr yazlr! FL (EYLEM) Fiillerde Kip: 1. Haber ( Bildirme ) Kipleri: Zaman ifadesi vardr. a. dili gemi zaman: Bilinen gemi zaman. b. mili gemi zaman: renilen gemi zaman. c. imdiki zaman: -yor; -mekte d. Gelecek Zaman: -ecek e. Geni Zaman: -r 2.Dilek (isteme) kipleri: a. Gereklilik kipi: -meli/-mal b. art kipi (dilek-koul) :-se / -sa c. stek kipi: -e / -a d. Emir kipi : birinci tekil ve birinci oul emir kipi eki yoktur; dier ahslarda ekimi ahs ekleri ile yaplr. rnek: gel (2. tekil ahs iin), gelsin (3. tekil ahs), gelin (2. oul ahs), gelsinler (3. oul ahs)

EKFL (EKEYLEM): sim ve isim soylu szcklere gelerek onlar cmlede yklem yapar veya ekimlenmi fiillere gelerek bileik ekimli fiiller oluturur. a. Bilinen gemi zaman: (idi) renciydim, renciydin, gibiydi, b. renilen gemi zaman: (imi) doktormuum, doktormular, c. art kipi: (ise) hastaysam, hastaysa, d. Geni zaman: Belli bir eki yok. rnek: airim, airsiniz, ***Ekfiilin olumsuzu: deil edatyla olumsuz yaplr. rnek: retmen deildim. BLEK ZAMANLI FLLER: a. Hikaye Bileik Zaman: -idi ile yaplr. rnek: gel-mi-idi-m b. Rivayet Bileik Zaman: -imi ile yaplr. rnek: gel- ecek- mi c. art Bileik ekimi: -ise ile yaplr. rnek: gel- ecek- se BLEK FLLER : a. Yardmc Fille Yaplan Bileik fiiller: etmek, olmak, eylemek, klmak gibi fiiller kullanlr. rnek: tedirgin etmek, telefon etmek, sabretmek, hasta olmak, b. Kurall Bileik Fiiller: 1. Yeterlik Fiili: fiil + a (e) + bilmek rnek: aabilmek 2. Tezlik Filli: fiil + (i,u, ) + vermek rnek: zvermek 3. Srerlik Fiili: fiil + a (e) +kalmak /durmak/ gelmek rnek: bakakaldm, dnedur, sregelen, 4. Yaklama Fiili: fiil + a (e) + yazmak rnek: deyazmak c. Anlamca Kaynam Bileik Fiiller: Belli bir yardmc fiil yoktur, anlamca kaynamtr. rnek: kar kmak, meydana gelmek, FLMSLER: 1. sim- fiil : fiil + -me/-ma, -mek/-mak, -/-i/-u/- 2. Sfat-fiil: fiil + -an, -as, -mez, -ar, -dik, -ecek, -mi 3. Ba-fiil: fiil + -nca/-ince, -p/-ip, -dike/-dka, -erek/-arak, (Cmlede daima zarf olarak kullanlr. )

CMLENN ELER: Yklem zne: kim? ve ne? Nesne: 1. Belirtili nesne: -i hal eki alm szck. neyi? ve kimi? 2. Belirtisiz nesne: -i hal eki almam szck. ne? Dolayl tmle: -e, -de, -den hal eki alm szckler. nereye?, nerede?, nereden?, kime?, kimde?, kimden? Zarf tmleci: Yklemin zamann, durumunu, miktarn, ynn, koulunu bildiren edir. ne zaman?, nasl?, ne kadar?, nereye? Edat tmleci: Yklemin ne ile, kimin ile, hangi amala yapldn belirten sz bekleridir. *** Cmle vurgusu: Ykleme en yakn olan e en ok vurgulanandr.

FL ATISI: A. Nesne-Yklem likisi: 1. Geili fiil: Nesne alabilen fiillerdir. Neyi? sorusuna onu diye cevap verir. 2. Geisiz fiil: Nesne alamayan fiillerdir. B. zne-Yklem likisi: 1. Etken fiil: Yklem durumundaki fiilin bildirdii ii, znenin kendisi yapyorsa fiil etkendir. (Gerek zne) 2. Edilgen fiil (passive!!): Fiilin bildirdii ii zne deil de bakas yapyorsa ve zne bu iten etkileniyorsa fiil edilgendir. (Szde zne) 3. Dnl fiil: zne hem ii yapan hem de iten etkilenense. 4. te fiil: En az iki zne tarafndan yaplan fiillerdir. a. Karlkl yapma: selamlatlar, b. Birlikte yaplma bildirir: rnek: Koyunlar meleiyor. 5. Ettirgen fiil: geili fiil + -t,-r, -tr ettirgen fiil (geililik derecesi artyor) 6. Oldurgan fiil: geisiz fiil + -r, -t, -tr oldurgan fiil (geisiz bir fiil geili hale gelir) CMLE ETLER: A. Yklemlerine gre cmleler: 1. Fiil Cmlesi 2. sim Cmlesi B. e dizililerine gre cmleler: 1. Kurall Cmle: Yklem sonda. 2. Devrik Cmle: Yklem sonda deil, herhangi bir yerde. *** Eksiltili Cmle: Yklemi bulunmayan cmleler. C. Anlamna gre cmleler: 1. Olumlu Cmle 2. Olumsuz Cmle 3. Soru Cmlesi 4. nlem Cmlesi 5. stek Cmlesi 6. art Cmlesi 7. Emir Cmlesi D. Yaplarna gre cmleler: 1. Basit Cmle 2. Birleik Cmle: a. Giriik Cmle: Yan cmleciin fiilimsi olduu cmleler. b. ie Birleik Cmle: Bir cmle baka bir cmlenin iinde yer alr ve onun bir esi olursa buna i ie birleik cmle denir. rnek: Ben gidiyorum, dedi. 3. Sral Cmle: a. Baml Sral Cmle: elerinin en az biri ortak olan cmleler. rnek: Yal kadn buraya kadar geldi sizi sordu (zne ortak) b. Bamsz Sral Cmle: elerinin hibiri ortak olmayan cmleler. rnek: Evden sessizce ktk sokakta lambalar yanmyordu. *** Yklemler birbirine bir balala balanyorsa bal cmledir. rnek: Sabah severiz; nk gndzn balangcdr.

SES BLGS: Byk nl Uyumu: lk hece a,,o,u e,i,, Kk nl Uyumu: lk hece a,e,,i o,,u, Dier heceler a,e,,i a,e,u, Dier heceler a,,o,u e,i,,

nsz Benzemesi (Sertlemesi) : f,s,t,k,,,h,p + b,c,d,g ile balayan bir ek ekin bandaki b,c,d,g ; p,,t,kdan birine dnr. rnek: koltuk-dan koltuktan nsz Yumuamas: p,,t,k + nl harf ile balayan bir ek p,,t,k ; b,c,d,g nszlerinden birine dnr. rnek: dolap+ dolab Ses Dmesi: 1. nl dmesi: ki heceli olan kimi szckler nlyle balayan bir ek aldklarnda ikinci hecelerinde bulunan nly drrler. rnek: omuz- umomzum 2. nsz dmesi: Baz szckler, eitli etkilerle birleirken szcn sonundaki nsz harf debilir. Bu olaya nsz dmesi ad verilir. rnek: yumuak-ckyumuack Ses Tremesi: gen - cik gencecik az- ck azck his - etmekhissetmek nl Daralmas: a,e + -yor ,i,u, rnek: gelme-yorgelmiyor Kaynatrma Harfleri: y,,s,n Ulama: nsz harfle biten szcn son nsz harfinin kendisinden sonra gelen ve nl harfle balayan szcn ilk hecesiyle birletirilerek okunmasdr.