Melamilik Allaha dorudan balanma iddiasnda olan bir akmdr.

statlar elbette ki vardr, ama hiyerarileri ve kurumsal ulular yoktur. Ders aldklar statlara "mrit" derler. Ancak Melami stad hallar stnde ve halsz uan eyhlerden deildir. Halnn stnde oturduklar olur ve yeryznde kalmay tercih ederler, uacaklar zaman uak bileti alrlar. Her naslsa, Melami stad her daim yeryznde ve insanlar arasnda ikamet eder! Velev ki bir Melami, mridini yzne kar vmeye balasn, yand demektir! yi bir azar iitmesi iten deildir. nk Melamilikte mrit ne kadar derin ve erdemli olursa olsun, o da dier insanlar gibi kuldur ve kula ait niteliklerle anlmas gerekir. Mridi tanrlatrmadan, peygamberletirmeden sevmek, dolaysyla mritteki vasflar sevmek bir yanadr; onu mutlak kategoriye sokmak ayrdr. Sohbetlerde Melami stadn deil, Allahn zikredilmesini esas alr. Mritlerinden ders ve sohbet eklinde tahsil ettikleri ilim ve tavsiyelerinin tesinde bir beklentiye sahip olmamas lazmdr. Zaten ilim mridin kazand bir alandr ve yaratlann kapasitesi orannda mmkndr. Dalkavukluk Melaminin hi beceremedii bir eydir. Dalkavukluk sektrnn Trkslam medeniyetine verdii zararn farkndadr. eyhe iltifat ederek terfi etme arzusu tamaz; eyh rerinden kimlik edinmez. Melami bireydir ve bireysel yargya inanr. Baz ekollerde kiilerin tevzi ettii hidayet, efaat, himmet ve tvbe gibi isteklerin yalnz Allah'a arz edilmesi gerektiini savunur. Cehennemi bile mit dhilinde, ayn hakikatin farkl bir tezahr olarak grebilir, ama Cennete bilet kesen Melami olmamtr. Melaminin markas ve totemi yoktur. nk Melamilik showroomda deildir, showda deildir. nk Melami kendi mesleinde en iyisini yapmaya ve olmaya alyorken Melamilik mesleini kendine yaktramayacak kadar kendini takdir dnda grr. Melamilere gre, ilm-i tehvit veya ilm-i ledn, ilk insandan (Hz. dem) son Allah dostuna (Hatem'ul Evliya) kadar tanacak en yce emanettir. Melamilik ticaret ve siyaset asndan bir tescilli marka olmadndan, teneffs ettii nefs deildir. Nefsin levvamesi ile dost, emmaresine bir hametli garabet nazaryla bakar. Tepkisel bir tavr deil, nefis istinat duvarlarn ama abasnda olan ancak Rabbine rabet et! dsturunda bir kilit tadr. Dalkavuklar grdnz zaman, yzlerine toprak atnz! hadisini iselletirmilerdir. zlerindeki topra ve topraktan insan yaratan Rabb --mescit ve seccadenin dnda da unutmazlar, hayatn iinde her zaman ve her yaplan ite hissetmek isterler. Pratik ve pragmatik amalar iin, reel politik iin, zamann ruhu iin uramaz, varln ruhunu her zaman ve meknda grmek isterler. Hayata gre mikyas deitirmek yerine, mikyasa gre hayat lerken, ham softa ve kaba yobazdan ayn oranda tepki almaya hazrdr. nsann toprakla balayan, topraktan beslenen ve topraa dnecek olan serencamn bir varlk hzn iinde, var olmann vakaryla ve yok olmaya her zaman hazr olarak tecrbe eder Melami. Keke toprak olsaydm! dememek iin gnln, yreini dier topraklara kpr etmek niyetiyle, hayatn her alannda toprak kadar gzden uzaktr. Topraktan topraa yol olan Melamilik, topraa can verenin canan, toprakla yar olann yaran olmak iin abalar. Tarihte olduu gibi, bugn de var olan Melamiler, birilerini Melami yapmak iin uramazlar. oalmaya almazlar. Ak-kapal siyasetle uramazlar; siyasetin kvrak tavrn, ticaretin kavruk tabiatn sohbetlere erez klmazlar. Bu yzden bu ilmi talep edenlere kar ok seici davranrlar. Melamiler saylarnn artmasn deil, emaneti tayabilecek nitelikli insana ulamay hedefler.

Melamilerde meslek ya da merep ayrmlar yoktur. Her kesimden insann aralarnda yer ald Melamiler, halkn arasnda kendilerini gizlemeyi tercih ederler. yle ki, onlara ok yakn olanlar bile belki onlarn Melami olduklarn bilmezler. Bu kimliklerini sadece kendilerine yakn grdkleri insanlara, uygun grdkleri zamanda aarlar. Bunun nedeni korku, endie veya kayg deildir. Melamiler kendileriyle Allah arasndaki ihls kaybetmemek ve Melamiliin bir komnal ve ticari marka olarak alglanmasn istemezler. Bu nedenle Melamiler, klk, kyafet ve hatta belirli bir toplant mekn (dergh, tekke) ve topluluu gibi, dnemin tarikatlarnn alametlerini gstermemeye almlar, halk ierisinde kendilerini gizlemi, hallerini sadece kendileri gibi olanlarla paylamlardr. Yani Melamiler Melami aramazlar, kii tavrda Melami ise onlara katlr. Dergh olmayan, miskin olmayan, hayatn iinde ve hayata ramen reten dervi tavrnn bir yansmasdr Melamilik. Melamiler, zikir ve sohbet toplantlar iin zel bir yer aramazlar. Onlara gre Allah, "mevcudiyeti" ile her yeri kuatm olduu iin her yerde ve her zamanda Allah' zikrederler ve birbirleriyle her frsatta Allah sohbeti ederler. Zikir de namaz klmak, oru tutmak vb. emirler gibi Allah'n bir emridir. Bu adan Melamiler, dier tm gzel isimleri (Esma'ul Hsna) kendinde toplad iin Allah' "Allah" ismiyle zikrederler. Zikir, nefesin krdr. Bu adan nefes alnan her anda srekli Allah' zikretmeyi hedeflerler. Zikirde ama, sadece kalbi manevi kir ve hastalklardan arndrmak deil; bununla birlikte Allah'n tecellilerine (ortaya k/grnme) kar gafletten (dalgnlk/uyku/fark edemezlik) uyanmaktr. Zikir sayesinde elde edilen uyan onlar iin bir alt amatr. En byk baar ise yokluun idraki ve mutlak varln kefidir. Zikrin, kelam tesinde, varla ve yaplan ilere yansmas esastr. Melamilik, belli bir isimden bamsz olarak bir Kur'an merkezli slami anlayn ifade eder. Tarikatlar Nakibend, Kadiri, Rufai vb. gibi belli bir ahsn nderliindeki ekol ifade eder. Kendilerine ehl-i snnetin farkl burlarn, iarlarn rehber edinmilerdir. Melamilikte tm manevi balar (zikir ve mahede) dorudan Allah ile kurulur. Birok tarikatta ise, bu manevi balar dolayl yoldan Rabta denilen ve srasyla eyh, pir, mceddit gibi aktarmalardan geerek kurulmaya allr. O nedenle, Sofular haram demiler,/ Akmn arabna,/ Ben doldurur ben ierim,/ Gnah benim kime ne? derken Melami gnah ve sevap kavramn hie saymak amacnda deildir. Gnah ve sevab bireysel ameller olarak ve baka insanlarn deer yarglarndan bamsz olarak alglar Melami ve bakalar ne der? diye dnmeden hareket eder. Bireysel hesabn hem Allah ile olduu hem de Akn aknlnn cokusuyla bakar hayata. Melamilerde ibadetler gizlenir, kusurlar aleni olarak aa vurulur. Melamilikte Muhittin Arabnin "Vahdet-i vcut" grnn derin etkisi vardr. Melamiler kanlmas mmkn olmayan cemaatle namaz dnda ibadetlerini ve Allaha yaknlkla ilgili hallerini halktan gizlerler. Bunlar aa karrlarsa kendilerini knarlar. Gerek durumlarn sezdirmemek iin halk iinde sradan bir insan gibi giyinip kendilerini belli etmeden yaamaya alrlar. Grn ve gsterie deer vermezler. nsanlara yalnz kt taraflarn gsterip iyiliklerini gizlemede ok ileri gittiklerinden, evresindekiler onlar kusurlu kimseler sanarak ayplar ve knarlar. En holanmadklar ey, kibir ve gsteritir. eytann kibrinin ve neticesinin farkndadrlar. Bu tr kt huylardan korunmak Melamilikte bir kuraldr. zel giysileri ve tekkeleri yoktur. Melamiler kimseye dertlerini amazlar. nk kula ihtiyac bildirmek, muhtatan yardm istemektir. Bu sebeple ihtiyac Allahtan dilemek ve Peygamberin

yolundan gitmek, kulluun iki esasdr. Birbirlerinin yardmna koarlarken topran topraa ak vardr. "Mmin, kardei iin gece kandil, gndz asa olmaldr" derler. Melamiliin bir tarikat olduunu syleyenler vardr. Kurallar belli bir tarikat olmadn, her trl gsteriten ve ahret endiesi gtmeden dnya kaygsndan uzak kalmay benimseyenlerin genel ad olduunu ileri srenler de vardr. Melamiliin bir tarikat olmad dncesi, kurucusunun ve kurulu tarihinin bilinmediinden dolaydr. Melamilik, kendi varln hakkn varlnda yok etmek olduundan, Melamilik bizzat arzu edilenin kendisi olmas nedeniyle, gayeye giden yol olmayp, gayenin kendisi olduu iin tarikat deildir. Melami olanlarn kendi varlklar zaten yoktur. Hiin varlk iddias ise Melamilie aykr bir durumdur. Dolaysyla da, gidecekleri bir menzil de yoktur. Tarikat ise, ilim ve irfanla hakka yolculuktur. Btn tarikatlarn menzili Melamilie kadardr; Hiliin uurunda olmaklk zaten Melmetin ruhunu ifade eder. Bu anlay Melamilii hiyerarik bir konuma oturtmak deildir; Melmetin aslnda Hilik bilincinin varln uurunda olmann girizgh olmas gerektii anlay hkimdir. Onun iin Melamilik bir menzil deil, menzillerin tkendii noktada insan ve muhabbeti kucaklayan bir ekoldr. Melaminin Kh gkyzne kmas, kh yeryzne inmesi de bundandr.