SALII VE GVENL NEML YNETMELKLERN ZET

NDEKLER
1. Ar ve Tehlikeli ler Ynetmelii...1 2. Alt verenlik Ynetmelii..2 3. Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik...3 4. Asgari cret Ynetmelii...4 5. Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik..5 6. Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik...13 7. alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik..15 8. ocuk ve Gen ilerin alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik..16 9. Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik..17 10. Elle Tama leri Ynetmelii.18 11. Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik19 12. Grlt Ynetmelii.21 13. Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmelii22 14. Haftalk Gnlerine Blnemeyen alma Sreleri Ynetmelii24 15. lkyardm Ynetmelii.25 16. Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik..26 17. Kanununa likin alma Sreleri Ynetmelii.28 18. Kanununa likin Fazla alma ve Fazla Srelerle alma Ynetmelii..29 19. Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii30 20. Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmelik..31 21. yerlerinde in Durdurulmasna veya yerlerinin kapatlmasna Dair Ynetmelik32 22. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik...34 23. Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik...36 24. Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik...40

25. Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Tozla Mcadeleyle lgili Ynetmelik41 26. Makine Koruyucular Ynetmelii..43 27. Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas Hakknda Ynetmelik.44 28. Postalar Halinde i altrlarak Yrtlen lerde almalara likin zel Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik....46 29. Titreim Ynetmelii47 30. Yap lerinde Salk ve Gvenlik Ynetmelii48 31. Yllk cretli zin Ynetmelii.50

Ar ve Tehlikeli ler Ynetmelii

(Resmi Gazete: 16/06/2004)

Madde 1 (Ama): Hangi tip ilerin ar ve tehlikeli olduu ve 16 yan doldurmu fakat 18 yan bitirmemi gen iilerin hangi ar ve tehlikeli ilerde alabilecei. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 85. Maddesi. Madde 4: 16 yan doldurmam gen iilerin ar ve tehlikeli ilerde altrlmas yasaktr. EK-1 deki izelgede karsnda (K) harfi bulunmayan ilerde kadnlar ve (G) harfleri bulunmayan ilerde de 16 yan doldurmu fakat 18 yan bitirmemi gen iiler altrlamaz. Madde 5 (Salk Raporu): Ar ve tehlikeli ilerde altrlacak iiler (kadnlar dhil) ile 16 yan doldurmu fakat 18 yan bitirmemi gen iilerin ie girilerinde, ie dayankl ve uygun olduklarnn hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur. in devam sresince de gen iiler iin 6 ayda bir, dier iiler iin de en az ylda bir bu rapor tekrarlanmaldr. Bu raporlar iyeri hekimi, iyeri salk ve gvenlik birimi, ortak salk ve gvenlik birimi, ii sal dispanserleri, bunlarn bulunmad yerlerde srasyla en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu, Sal Oca veya aile hekimi, hkmet veya belediye hekimleri tarafndan verilir. yeri hekimi tarafndan verilen rapora itiraz halinde, ii en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi salk kurulunca muayeneye tabi tutulur. Verilen rapor kesindir. Madde 6 (Kadnlarn zel Gnleri): Kadnlar, ay hali gnlerinde ar ve tehlikeli ilerde altrlamazlar. Bu gnlerin says 5 gn olarak hesap edilir. Ay halinin balangc iinin ihbar tarihidir. 3

Madde 10 (Kapsam Belirleme): EK-1 deki izelgede yer almayan herhangi bir iin ar ve tehlikeli ilerden saylp saylmayaca konusunda karar vermeye alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl yetkilidir.

Alt verenlik Ynetmelii Madde 2 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 3. Maddesi.

(Resmi Gazete: 27/09/2008)

Madde 4: Alt iverene verilen iyerinde mal veya hizmet retiminin yardmc ilerinden olmaldr. Asl iin blnerek alt iverene verilmesi durumunda ise, verilen i iletmenin ve iin gerei ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren bir i olmaldr. Alt iveren, stlendii i iin grevlendirdii iileri sadece o iyerinde altrmaldr. Alt iveren daha nce o iyerinde altrlan bir kimse olmamaldr.

Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 26/12/2003) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, alanlarn asbest tozuna maruziyetlerinin nlenmesi ve bu maruziyetten doacak salk risklerinden korunmas, snr deelerin ve dier zel nlemlerin belirlenmesidir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi Madde 6 (Bildirim): veren, bu ynetmelik kapsamna giren iyerini almaya balamdan nce bakanla bildirmekle ykmldr. Bildirimde aadaki hususlar yer alacaktr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. yernin adresi, Kullanlan veya ilenen asbestin tr ve miktar, Yaplan iler ve kullanlan prosesler, alan ii says, e balama tarihi ve iin sresi, alanlarn maruziyetleini nlemek iin alnan tedbirler.

iler ve/veya temsilcileri, bakanla yaplan bindirimle ilgili belgeleri grme hakkna sahiptir. Madde 7 (Kullanm yasa): Asbestin pskrtlerek (sprey) kullanlmas ve asbest ieren, younluu 1 gr/cm3 den az olan, yaltm veya ses yaltm malzemesi ile allmas yasaktr.

Asbestle alakal ilerde iilerin asbest liflerine maruz kalabilecei iler yasaktr. Ancak, asbest ieren malzemenin ykm, skm ve ayrma gibi ilemlerden kaynaklanan asbestli rnlerin atlmas iin yaplan iler haritir. Madde 9 (Asbest lmleri): Havadaki asbestin llmesinde, uzunluu 5 mikrondan daha byk, eni 3 mikrondan daha kk ve boyu enini 3 katndan daha byk olan lifler hesaba katlacaktr. Madde 10 (Snr Deer): veren, iilerin maruz kald havadaki asbest konsantrasyonunun, sekiz saatlik zaman arlkl ortalama (TWA) deerinin 0,1 lif/cm3 gememesini salayacaktr. Madde 19 (Salk Gzetimi): ilerin salk durumlarnn deerlendirilmesi en az 3 ylda bir tekrarlanacak ve her ii iin salk kayd tutulacaktr. Madde 20 (Kayt Tutulmas): Asbestle allan iyerlerinde iverenler aada belirtilen kaytlar tutmak ve bunlar saklamakla ykmldrler: veren asbest veya asbestli malzeme ile alanlarn yaptklar ileri, alma sresini ve maruziyet miktarn belirten kaytlar tutacaktr. iler kendilerine ait kaytlarn bir rneini alabilirler. Bu kaytlar maruziyetin sona ermesinden sonra en az 40 yl sreyle saklanacaktr. yerinde faaliyetin sona ermesi halinde iveren belgeleri bakanla vermek zorundadr.

Asgari cret Ynetmelii

(Resmi Gazete: 01/08/2004)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, asgari cretin tespiti srasnda uygulanacak esaslar, Komisyonun toplanma ve alma ekli ile komisyonun bakan, ye ve raportrlerine verilecek huzur hakkna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 39. Maddesi. Madde 7 (cretin Belirlenmesindeki Esaslar): cret en ge iki ylda bir olmak zere iilerin 16 yan doldurmu olup olmadklarna gre ayr ayr belirlenir. Basnl Ekipmanlar Ynetmelii (Resmi Gazete: 22/01/2007)

Madde 1 (Ama): bu ynetmeliin amac, maksimum izin verilebilen PS basnc 0,5 bardan daha byk olan basnl ekipmanlarn ve donanmlarn tasarm, retim ve deerlendirilmesi ile ilgili usul ve esaslar belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4703 sayl rnlere likin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair Kanun.

Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik

(Resmi Gazete: 19/12/2007)

Madde 3 (Dayanak): 7126 sayl Sivil Savunma Kanunu ek 9. Maddesi, 3152 sayl ileri Bakanl Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 33. Maddesi ve 180 sayl Bayndrlk ve skan Bakanlnn Tekilat ve Grevleri hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin 30/A maddesi. Madde 7 (Genel Sorumluluklar ve Yasaklar): (4)- Yksek binalar ile toplam kapal kullanm alan 1000m2den byk imalathane, atlye, depo, otel, motel, salk, toplanma ve eitim binalarnda, binaya ait yangn tahliye projeleri, bina giriinde ve yangn srasnda itfaiyenin kolaylkla ulaabilecei bir yerde bulundurulur. Bu projelerde; binann ka yollar, yangn merdivenleri, varsa itfaiye asansrleri, yangn dolaplar, itfaiye su verme azlar, yangn pompalar ile jeneratrn yeri iaretlenir. (Yksek Bina: Bina ykseklii 21,5 m. den veya 7 kattan fazla, yap ykseklii 30,5 m. den veya 10 kattan fazla olan bina.) Madde 19 (Bina Tehlike Snflandrmas): (2)- Binada veya bir blmnde sndrme sistemleri ile kompartman oluturulurken, tasarm srasnda aadaki tehlike snflandrlmas dikkate alnr: a) Dk tehlikeli yerler: Dk yangn ykne ve yanabilirlie sahip malzemelerin bulunduu, en az 30 dakika yangna dayankl ve tek bir kompartman alan 126 m 2den byk olmayan yerlerdir. b) Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yangn ykne ve yanabilirlie sahip yanc malzemelerin bulunduu yerlerdir. 7

c) Yksek tehlikeli yerler: Yksek yangn ykne ve yanabilirlie sahip ve yangnn abucak yaylarak bymesine sebep olacak malzemelerin bulunduu yerlerdir. (Yangn Kompartman: Bir bina ierisinde, tavan ve taban demesi dahil olmak zere, her yan en az 60 dakika yangna kar dayankl yap elemanlar ile duman ve s geirmez alanlara ayrlm blge) Madde 24: (4)- Bina ykseklii 21,5 m.den fazla olan konut harici binalarda ve bina ykseklii 30,5 m.den fazla olan konut binalarnda atriumlu blm hari, her kat yangn kompartman olarak dzenlenir. Madde 25 (Yangn Duvarlar): (3)- Yksek binalarda p, haberleme, evrak ve teknik donanm gibi, dey tesisat, aft ve baca duvarlarnn yangna en az 120 dakika ve kapaklarnn en az 90 dakika dayankl ve duman szdrmaz olmas gerekir. Madde 34 (Yangn Gvenlik Hol): (2)- Yangn gvenlik hollerinin duvar, tavan ve tabannda hibir yanc malzeme kullanlamaz ve bu hollerin, yangna en az 120 dakika dayankl duvar ve en az 90 dakika dayankl duman szdrmaz kap ile dier blmlerden ayrlmas gerekir. (3)- Yangn gvenlik hollerinin taban alan, 3 m2den az, 6 m2den fazla ve ka ynndeki boyutu ise 1,8 m.den az olamaz. (4)- Acil durum asansr nnde yaplacak yangn gvenlik hol alan, 6 m2den az, 10 m2den ok, ve herhangi bir boyutu 2m. den daha az olamaz. Madde 39 (Acil k Zorunluluu): (1)- Btn yaplarda, aksi belirtilmedike, en az 2 k tesis edilmesi ve klarn korunmu olmas gerekir. (2)- Aksi belirtilmedike, 25 kiinin ald yksek tehlikeli yerler ile 50 kiinin ald her mekanda en az 2 k kaps bulunmas arttr. Kii says 500 kiiyi geer ise, en az 3 k ve 1000 kiiyi geer ise, en az 4 k bulunmak zorundadr. Madde 47 (Ka Yolu Kaplar): (1)- Ka yolu kaplarnn en az temiz genilii 80 cm.den ve ykseklii 200 cm.den az olamaz. (genilik 120 cm.den ok olamaz) (3)- Ka merdiveni ve yangn gvenlik hol kaplarnn; duman szdrmaz ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en az 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az 90 dakika yangna kar dayankl olmas arttr. (6)- Kaplarn en ok 110 N kuvvetle alacak ekilde tasarlanmas gerekir. Madde 48 (Konutlar): (5)- Ka mesafeleri uygun olmak artyla, sadece konut olarak kullanlan binalarda ka merdivenleri aadaki ekilde dzenlenir: a) Yap ykseklii 21,5 m.nin altndaki konutlarda korunumsuz normal merdiven ka yolu olarak kabul edilir ve ikinci k aranmaz. b) Yap ykseklii 21,5 m.den fazla ve 30,5 m.den az olan konutlarda, en az 2 merdiven dzenlenmesi, merdivenlerden en az birisinin korunumlu olmas ve her daireden korunumlu merdivene ulalmas gerekir.

c) Yap ykseklii 30,5 m.den fazla ve 51,5 m.den az olan konutlarda, birbirlerine alternatif, her ikiside korunumlu ve en az birinde yangn gvenlik hol dzenlenmi veya basnlandrma uygulanm 2 ka merdiveni yaplmas mecburidir. d) Yap ykseklii 51,5 m.den yksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yangn gvenlik hol olan ve basnlandrlan en az 2 adet ka merdiveni yaplmas arttr. Madde 50 (Oteller, Moteller ve Yatakhaneler): (1)- Otellerin, motellerin ve dier binalarn yatakhane olarak kullanlan blmlerinin aada belirtilen artlara uygun olmas gerekir. a) Yatak odalar, i koridordan en az 60 dakika yangna kar dayankl bir duvar ile ayrlr. b) koridora alan kaplarn yangna kar en az 30 dakika dayankl olmas ve kendiliinden kapatan dzenekler ile donatlmas gerekir. (Duvarlar ise 60 dakika) Madde 54 (Kazan Daireleri): (2)- Kazan dairesi, binann dier ksmlarndan, yangna en az 120 dakika dayankl blmelerle ayrlm olarak merkezi bir yerde ve btn halinde bulunur. Bina dilatasyonu, kazan dairesinden geemez. (5)- Isl kapasiteleri 50 kW 350 kW arasnda olan kazan dairelerinde en az bir kap, deme alan 100 m2nin zerindeki veya sl kapasitesi 350 kWn zerindeki kazan dairelerinde en az 2 k kaps olur. k kaplarnn olabildii kadar birbirinin ters ynnde yerletirilmesi, yangna en az 90 dakika dayankl, duman szdrmaz ve kendiliinden kapanabilecek zellikte olmas gerekir. (8)- Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg.lk ok maksatl kuru kimyevi tozlu yangn sndrme cihaz ve byk kazan dairelerinde en az 1 adet yangn dolab bulundurulur. Madde 57 (Mutfaklar ve ay Ocaklar): (1)- Konutlar hari olmak zere, alveri merkezleri, yksek binalar iinde bulunan mutfaklar ve yemek fabrikalar ile bir anda 100den fazla kiiye hizmet veren mutfaklarn davlumbazlarna otomatik sndrme sistemi yaplmas arttr. Madde 60 (Otoparklar): (2)- Toplam alan 2000 m2yi aan bodrumlardaki kapal otoparklar iin mekanik duman tahliye sistemi yaplmas arttr. Duman tahliye sisteminin binann dier blmlerine hizmet veren sistemlerden bamsz olmas ve saatte en az 9 hava deiimi salamas gerekir. Madde 63 (Acil Durum Asansr): (2)- Yap ykseklii 51,5 m.den daha fazla olan yaplarda, en az 1 asansrn acil hallerde kullanlmak zere acil durum asansr olarak dzenlenmesi arttr. (3)- Acil durum asansrleri nnde, ayn zamanda ka merdivenine de gei salayacak ekilde, her katta 6 m2den az, 10 m2den ok ve herhangi bir boyutu 2 m.den az olmayacak yangn gvenlik hol oluturulur. (4)- Acil durum asansrnn kabin alannn en az 1,8 m2, tama kapasitesinin en az 630 kg. hznn zemin kattan en st kata 1 dakikada eriecek hzda olmas ve enerji kesilmesi halinde, acil durum jeneratrne bal bulunmas gerekir. (5)- Acil durum asansrlerinin elektrik tesisatnn ve kablolarnn yangna kar en az 60 dakika dayankl olmas ve asansr boluu iindeki tesisatn sudan etkilenmemesi gerekir. Madde 65 (Transformatr): (1)- Transformatrn kurulaca odann btn duvarlar, taban ve tavan en az 120 dakika sreyle yangna dayanabilecek ekilde yaplr. 9

Madde 66 (Jeneratr): (1)- Jeneratrn kurulaca odann btn duvarlar, taban ve tavan en az 120 dakika sreyle yangna dayanabilecek ekilde yaplr. Madde 68 ( Tesisat): (2)- Yap ykseklii 51,5 m.den daha fazla olan binalarda aft iinde bus-bar sisteminin bulunmas mecburidir. Madde 72 (Acil Durum Aydnlatmas Sistemi): (2)- Btn ka yollarnda, toplanma iin kullanlan yerlerde, asansrlerde ve yryen merdivenlerde, yksek risk oluturan hareketli makineler ve kimyevi maddeler bulunan atlye ve laboratuarlarda, elektrik datm ve jeneratr odalarnda, merkezi batarya nitesi odalarnda, pompa istasyonlarnda, kapal otoparklarda, ilkyardm ve emniyet ekipmannn bulunduu yerlerde, yangn uyar butonlarnn ve yangn dolaplarnn bulunduu blmler ile benzeri blmlerde ve aada belirtilen binalarda, acil durum aydnlatlmas yaplmas arttr: a) b) c) d) e) f) g) Hastaneler ve huzurevlerinde ve eitim amal binalarda, Kullanc yk 200den fazla olan btn binalarda, Zemin seviyesinin altnda 50 veya daha fazla kullancs olan binalarda, Penceresiz binalarda, Otel, motel ve yemekhanelerde, Yksek tehlikeli yerlerde, Yksek binalarda.

(3)- Acil durum aydnlatmasnn normal aydnlatmann kesilmesi halinde en az 60 dakika salanmas arttr. Acil durum alma sresinin kullanc yk 200den fazla olduu takdirde en az 120 dakika olmas gerekir. (4)- Ka yollar zerinde aydnlatma nitesi seimi ve yerletirmesi, tabanlarda, demelerde ve yrme yzeylerinde, ka yolunun merkez hatt zerindeki herhangi bir noktada acil durum aydnlatma seviyesi en az 1 lux olacak ekilde yaplr. Acil durum alma sresi sonunda bu aydnlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0,5 luxden daha dk bir seviyeye dmemesi gerekir. Madde 73 (Acil Durum Ynlendirmesi): (4)- Ynlendirme iaretleri; yeil zemin zerine beyaz olarak, ilgili ynetmelik ve standartlara uygun sembolleri ve normal zamanlarda kullanlacak klar iin IKI, acil durumlarda kullanlacak klar iin ise ACL IKI yazsn ihtiva eder. Ynlendirme iaretlerinin her noktadan grlebilecek ekilde ve iaret ykseklii 15 cm.den az olmamak zere, azami grlebilirlik uzakl; dardan veya kenarndan aydnlatlan ynlendirme iaretleri iin iaret boyut yksekliinin 100 katna, ieriden ve arkasndan aydnlatlan iaretlere sahip acil durum ynlendirme niteleri iin iaret boyut yksekliinin 200 katna eit olan uzaklk olmas gerekir. (5)- Ynlendirme iaretleri, yerden 200 cm. ila 240 cm. ykseklie yerletirilir. Madde 74 (Tasarm lkeleri): (1)- Yangn alglama sisteminin ve paralarnn TS EN 54e uygun olarak retilmesi, tasarlanmas, tesis edilmesi ve iletilmesi arttr. Madde 75 (Alglama ve Uyar Sistemi): (2)- Yangn uyar butonlarnn, bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir yangn uyar butonuna yatay eriim uzaklnn 60 m.yi gemeyecek ekilde yerletirilmesi gerekir. Yangn uyar butonlar yerden en az 110 cm. ve en fazla 130 cm. ykseklie yerletirilir. 10

Madde 83 (Kablolar): (1)- Bir yangn srasnda alr durumda kalmas gereken kablolarn yangna kar en az 60 dakika dayanabilecek zellikte olmas arttr. Madde 85 (Tasarm lkeleri): (5)- Duman tahliyesinde kullanlacak fanlarn ve basnlandrma fanlarnn besleme kablolarnn yangna en az 60 dakika dayankl olmas ve jeneratrden beslenecek ekilde tesis edilmesi gerekir. Madde 87 (klimlendirme ve havalandrma tesisatnn duman kontrolnde kullanm): (12)- Yap ykseklii 51,50 m.nin zerinde olan binalarn hol ve koridor gibi ortak alanlarnda duman kontrol sistemi yaplmas mecburidir. Madde 88 (Kazan dairesi, Jeneratr odas, Mutfak, Otoparklar ve Tahl depolarnda duman kontrol): (3)- Toplam alan 2000 m2yi aan kazan dairelerinde, kapal otopark alanlarnda ve bodrum katlardaki depolarda mekanik duman tahliye sistemi yaplmas mecburidir. Duman tahliye sisteminin, binann dier blmlerine hizmet veren sistemlerden bamsz olmas ve saatte en az 10 defa hava deiimi salamas gerekir. Madde 89 (Basnlandrma Sistemi): (1)- Konutlar hari olmak zere, btn binalarda, merdiven kovasnn ykseklii 30,50 m.den fazla ise, ka merdivenlerinin basnlandrlmas gerekir. (3)- Yap ykseklii 51,50 m.den yksek olan konutlarn ka merdivenlerinin basnlandrlmas arttr.

Madde 94 (Sabit boru tesisat ve Yangn Dolaplar): (1)- Tesisatn amac, bina iinde yangn ile mcadelede gvenilir ve yeterli suyun salanmasdr. Bunun iin, bina iinde itfaiye su alma hatt ve yangn dolaplar tesis edilir. a) Yangn dolaplarnn tesisinde aadaki artlara uyulur: 1. Yksek binalar ile toplam kapal kullanm alan 1000 m2den byk imalathane, atlye, depo, otel, motel, salk, toplanma amal ve eitim binalarnda ve kapal kullanm alan 2000 m2den byk btn binalarda yangn dolab yaplmas mecburidir. 2. Yangn dolaplar, her katta ve yangn duvarlar ile ayrlm her blmde aralarndaki uzaklk 30 m.den fazla olmayacak ekilde dzenlenir. Madde 95 (Hidrant Sistemi): (3)- Hidrantlar aras uzaklk ok riskli blgelerde 50 m, riskli blgelerde 100 m, orta riskli blgelerde 125 m ve az riskli blgelerde 150 m alnr. (7)- mar planlama alan 5000 m2den byk olan ve ierisinde her trl kullanm alan bulunan yerleim alanlarnda d hidrant sistemi yaplmas arttr. Madde 96 (Yamurlama Sistemi): (2)- Aada belirtilen yerlerde otomatik yamurlama sistemi kurulmas mecburidir: a) Yap ykseklii 30,50 m.den fazla olan konut haricindeki btn binalarda, b) Yap ykseklii 51,50 m.yi veya 17 kat geen konutlarda, 11

c) Ara kapasitesi 20den fala olan otoparklarda, d) Yatlan oda says 100 veya yatak says 200 geen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yap ykseklii 21,5 m.den fazla olan btn yatakl tesislerde, e) Toplam alan 2000 m2nin zerinde olan katl maazalarda, alveri, ticaret, elence ve toplanma yerlerinde, f) Topla alan 1000 m2den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayc madde retilen veya bulundurulan yaplarda. (5)- Yamurlama sistemi tasarmnn TS EN 12845 e gre yaplmas gerekir. Madde 99 (Tanabilir Sndrme Tpleri): (1)- Tanabilir sndrme tplerinin tipi ve says, meknlarda var olan durum ve risklere gre belirlenir. Buna gre; YANGIN SNDRC TP YANGIN TP A B C D SU X X X X KPK CO2 KKT X X X X

(2)- Dk tehlike snfnda her 500 m2, orta tehlike ve yksek tehlike snfnda her 250 m2 yap inaat alan iin 1 adet olmak zere, uygun tipte 6 kglk yangn sndrme tp bulundurulmas gerekir. (4)- Sndrme tpleri darya doru, gei boluklarnn yaknna ve dengeli datlarak, grlebilecek ekilde iaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangn dolaplarnn iine veya yaknna yerletirilir. Sndrme tplerine ulama mesafesi en fazla 25 m. olur. (5)- Tanabilir sndrme tpleri iin, sndrcnn duvara balant asma halkas duvardan kolaylkla alnabilecek ve zeminden asma halkasna olan uzakl yaklak 90 cm.yi amayacak ekilde montaj yaplr. (7)- Yangn sndrclerin periyodik kontrol ve bakm TS11748 standartna gre yaplr. Sndrme tplerinin 6 ayda bir kontrol edilmesi, yllk genel bakmlarnn yaplmas, standartlara uygun toz kullanlmas ve 4 yl sonunda tozunun deitirilmesi arttr. Madde 109 (LPG Tplerinin Kullanlmas): (1)-Evlerde 2den fazla LPG tp bulundurulamaz. (2)- LPG tpleri dik konumda bulundurulur. Tp ile ocak, ofben, kombi ve katalitik gibi cihazlar arasnda hortum kullanlmas gerektiinde, en fazla 150 cm. uzunluunda ve ilgili standartlara uygun eksiz hortum kullanlr. Ve balantlar kelepe ile sklr. (6)- yeri veya topluma ak her trl binada zemin seviyesinin altnda kalan bodrum katlarnda LPG tp bulundurulamaz. Madde 110 (LPG kmal stasyonlar): (2)- LPG ikmal istasyonlarndaki tanklar yeraltnda tesis edilir ve yer alt tanklar iin alnmas gerekli kurallara uyulur. 12

(4)- Tankn evresi, tank d cidarnn en az 1 m. uzandan itibaren en az 180 cm. ykseklikte tel rg veya it ile evrilir. (6)- Tanklarn 3 m. yaknnda yanc madde bulundurulamaz ve bu uzaklktaki kolay tutuabilen kuru ot ve benzeri maddelerle gerekli mcadele yaplr. (8)- stasyon sahas ierisinde, apraz ve karlkl konumda, 2 adet spiral hortumlu yangn dolab ve 1 adet sis lans bulundurulmas, bunlar iin en az 20 m3 kapasitede yangn suyu deposu tesis edilmesi ve yangn dolaplarnn 700 kPa basnc olan pompa ile su deposuna balanmas mecburidir. Madde 111 (LPG Depolanmas ve kmal stasyonlar ile lgili Gvenlik Tedbirleri): (1)- LPG depolanmasnda ve ikmal istasyonlarnda aada belirtilen yangn gvenlik tedbirlerinin alnmas mecburidir. a) Genel Tedbirler: 1) Depo ve tank etrafnda ukur zemin, foseptik ve benzerleri bulunamaz. 2) Depo ve yerst tanklarnn en az 3 m. ve yer alt tanklarnn en az 1m. uzaklndan itibaren tel rg veya it ile evrilir ve bu mesafeler ierisinde ot ve benzeri kolay yanabilir maddeler bulundurulamaz. 3) Tanklarn yaknndan veya stnden elektrik enerjisi nakil hatlar geemez. b) Alglama ve Elektrik Tesisat: 1) Depo ve tank sahasndaki elektrik tesisat, patlama ve kvlcm gvenlikli olarak projelendirilir. 2) Yldrm tehlikesine kar ilgili ynetmeliklere ve standartlara uygun yldrmdan korunma tesisat yaplr. c) Soutma ve Sndrme Sistemleri: 1) Depo ve tank alanlarnda TS 862-EN 3e uygun en az 2 adet 12 kglk kuru kimyevi tozlu yangn sndrme cihaz bulundurulur. Kapasitesi 10000 kgdan fazla 100000 kgdan az olan depolara, en az 1 adet 12 kglk kuru kimyevi tozlu yang sndrme cihaz ilave edilir. 100000 kg zerindeki her 250000 kg iin ilave olarak 1 adet 12 kglk kuru kimyevi tozlu sndrme cihaz bulundurulur. Madde 113 (Yanc ve Parlayc Svlar): (1)- Yanc ve parlayc svlar aadaki ekilde tanmlanr ve snflara ayrlr: a) Yanc Svlar: Parlama noktas 37,8 :C ve daha yksek olan svlardr. Yanc svlar aadaki alt snflara ayrlr: 1. Snf 2 Svlar: Parlama noktalar 37,8:C ve daha yksek ve 60:Cdan dk olan svlardr. 2. Snf 3A Svlar: Parlama noktalar 60:C ve daha yksek ve 93:Cdan dk olan svlardr. 3. Snf 3B Svlar: Parlama noktalar 93:C ve daha yksek olan svlardr. b) Parlayc Sv (Snf 1): Parlama noktas 37,8 :Cn altnda ve 37,8:Cdaki buhar basnc 276 kPa amayan svlar parlayc sv, yani, Snf 1 olarak kabul edilir. Snf 1 svlar aadaki alt snflara ayrlr: 1. Snf 1A Svlar: Parlama noktalar 22,8:Cdan ve kaynama noktalar 37,8:Cdan dk olan svlardr. 13

2. Snf 1B Svlar: parlama noktalar 22,8:Cdan dk ve kaynama noktalar 37,8:C ve daha yksek olan svlardr. 3. Snf 1C Svlar: Parlama noktalar 22,8:Cdan yksek ve 37,8:Cdan dk olan svlardr. (2)- Parlama noktasnn zerinde stlan Snf 2 ve Snf 3A svlar, Snf 1 olarak kabul edilir. Madde 115 (Azami depolama miktarlar ve depolama ekilleri): (1)- Koridorda, geilerde, merdiven sahanlnda, merdiven altnda, bodrumda, herkesin girebilecei hol ve fuayelerde, ka yollarnda, allan yerlerde, lokanta ve kahvehane gibi umuma ak yerlerde parlayc ve yanc sv depolanamaz. Madde 116 (Tehlike Blgelerinin Tanmlar): (1)- lgili ynetmelik ve standartlara uygun olmak artyla, tehlike blgeleri e ayrlr; a) 0. Blge: Patlayc gaz-hava karmnn devaml surette veya uzun sre mevcut olduu boru ve kap ileri gibi blgelerdir. b) 1. Blge: Patlayc gaz-hava karmnn normal alma srasnda oluma ihtimalinin olduu dolum borusu civar ve armatrler gibi blgelerdir. c) 2. Blge: Patlayc gaz-hava karmnn normal alma srasnda oluma ihtimalinin olmad ve fakat olmas halinde yalnz ksa bir sre iin mevcut olduu, tanklarn yakn evresi gibi blgelerdir.

Madde 118 (Depo Binas inde Depolama): (1)- Yanc ve parlayc svlarn depoland depo binalar en az 120 dakika yangna dayankl ekilde yaplr. Snf 1 parlayc svlarn depoland binalarn bodrum katnn bulunmamas gerekir. Snf 2 svlar, bodrum katta depolanamazlar. Snf 3A ve Snf 3B svlar bodrum katta depolanacaklar ise, depolanacak miktar 40000 litreyi geemez. (4)- Depo hacimleri 1. Tehlike Blgesidir. Depo hacminden darya alan kaplardan ve pencerelerden ve dier aklklardan itibaren 5 m. yarapndaki blge, demeden 0,8 m. ykseklie kadar 2. Tehlike Blgeleridir. (8)- demelerin depolanan sv iin geirgen olmamas ve yanc olmayan malzemeden yaplmas gerekir. Dklen yanc svnn, atk su ukurlarna, kanallara, borulara ve boru ve tesisat kanallarna szmas nlenir. Kaplar en az 120 dakika yangna dayankl olur. Madde 126 (Ekiplerin Kuruluu): (1)- Yap ykseklii 30,50 m.den fazla olan konut binalar ile iinde 50 kiiden fazla insan bulunan konut d her trl yapda, binada, tesiste, iletmede ve iinde 200den fazla kiinin barnd sitelerde aadaki acil durum ekipleri oluturulur: a) b) c) d) Sndrme Ekibi, Kurtarma Ekibi, Koruma Ekibi, lkyardm Ekibi.

(2)- Sndrme ve kurtarma ekipleri en az 3er kiiden, koruma ve ilkyardm ekipleri ise en az 2er kiiden oluur. 14

Madde 127 (Ekiplerin Grevleri): (1)- Ekiplerin grevleri aada belirtilmitir: a) Sndrme Ekibi: Binada kacak yangna derhal mdahale ederek yangnn genilemesine mani olmak ve sndrmek, b) Kurtarma Ekibi: Yangn ve dier acil durumlarda can ve mal kurtarma ilerini yapmak, c) Koruma Ekibi: Kurtarma ekibince kurtarlan eya ve evrak korumak, yangn nedeniyle ortaya kmas muhtemel panik ve kargaay nlemek, d) lk Yardm Ekibi: Yangn sebebiyle yaralanan veya hastalanan kiilere ilk yardm yapmak. Madde 129 (Genel Eitim): (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yneticisi veya amirinin sorumluluunda yangndan korunma, yangnn sndrlmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardm faaliyetleri, itfaiye ile ibirlii ve organizasyon salanmas konularnda, mahalli itfaiye ve sivil savunma tekilatlarndan yararlanlarak eitilir ve yaplan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artrlr. Ekip personeli ile binadaki dier grevliler, yangn sndrme alet ve malzemelerinin nasl kullanlaca ve en ksa zamanda itfaiyeye nasl ulalaca konularnda tatbik eitimden geirilir. Binada senede en az 1 kez sndrme ve tahliye tatbikat yaplr. Madde 157 (Ka Yolu Kaplar): (1)- Mevcut yaplarda ka merdivenlerinin kaplarnn; yap ykseklii 30,50 m.den az ise en az 60 dakika ve 30,50 m.den daha yksek yaplarda, en az 90 dakika yangna dayankl ve duman szdrmaz zelikte olmas gerekir. Ka yolu kaplarnn genilii 70 cm.den ve ykseklii 180 cm.den az olamaz. Madde 171 (Yrtme): (1)- Bu Ynetmelik hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr. Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 10/06/2004) Madde 1 (Ama): Bu ynetmelik, iilerin biyolojik etkenlere maruziyetten kaynaklanan veya kaynaklanabilecek salk ve gvenlik risklerinin nlenmesi ve bu risklerin korunmasna dair esas ve usulleri dzenlemek amacyla hazrlanmtr. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte ad geen; Grup 1 Biyolojik Etkenler: nsanda hastala yol ama ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler, Grup 2 Biyolojik Etkenler: nsanda hastala neden olabilen, alanlara zarar verebilecek, ancak topluma yaylma olasl olmayan, genellikle etkili koruma veya tedavi imkn bulunan biyolojik etkenler, Grup 3 Biyolojik Etkenler: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski bulunabilen ancak genellikle etkili koruma veya tedavi imkn olan biyolojik etkenler, Grup 4 Biyolojik Etkenler: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski yksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yntemi bulunmayan biyolojik etkenler.

15

Madde 5 (Risklerin Belirlenmesi ve Deerlendirilmesi): Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan herhangi bir almada, iinin salk ve gvenliine ynelik herhangi bir riski deerlendirmek ve alnmas gereken nlemleri belirlemek iin, iinin maruziyetinin tr, dzeyi ve sresi belirlenir. Madde 13 (Maruz Kalan ilerin Listesi): Biyolojik etkenlere maruziyet ile ilgili liste ve kaytlar aada belirtilen esaslara gre tutuur: a) verenler, Grup 3 ve/veya Grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan iilerin listesini, yaplan iin trn, mmknse hangi biyolojik etkene maruz kaldklarn ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kaytlar, uygun bir ekilde tutarlar. b) Bu liste ve kaytlar maruziyet sona erdikten sonra en az 20 yl saklanr. Aada belirtilen enfeksiyonlara neden olabilecek biyolojik etkenlere maruziyette, bu liste, bilinen son maruziyetten sonra en az 40 yl boyunca saklanr; 1) Kalc veya gizli enfeksiyona neden olduu bilinen biyolojik etkenlere maruziyette, 2) Eldeki bilgi ve verilere gre, seneler sonra hastaln ortaya kmasna kadar tehis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette, 3) Hastaln gelimesinden nce uzun kuluka dnemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette, 4) Tedaviye ramen uzun sreler sonra nkseden hastalklara yol aan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette, 5) Uzun sreli ciddi arza brakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette.

Madde 15 (Bakanla Bildirim): verenler aadaki konularda Bakanla bildirimde bulunmakla ykmldrler: a) Aada belirtilen biyolojik etkenlerin ilk kez kullanmnda n bildirimde bulunulur; 1) Grup 2 biyolojik etkenler, 2) Grup 3 biyolojik etkenler, 3) Grup 4 biyolojik etkenler. Bu bildirim iin balamasndan en az 30 gn nce yaplr. Sz edilen bildirimde; 1) 2) 3) 4) 5) yerinin unvan ve adresi, yerinde salk ve gvenlikten sorumlu kiilerin ad, soyad, unvan ve bu konudaki yeterlilii, Risk deerlendirmesinin sonucu, Biyolojik etken trleri, ngrlen koruma ve nleme tedbirleri,

bulunmaldr. Madde 16 (Salk Gzetimi): Bir iinin, maruziyete bal olduundan kukulanlan bir enfeksiyona ve/veya hastala yakaland saptandnda, iyeri hekimi veya iilerin salk gzetiminden sorumlu kii, benzer biimde maruz kalm dier iilerin de ayn ekilde gzetime tabi tutulmasn salar. Bu durumda maruziyet riski yeniden deerlendirilir. 16

Salk gzetimini yapld bu durumlarda, kiisel tbbi kaytlar, maruziyetin son bulmasndan sonra en az 10 yl sre ile saklanr. EK-1 BYOLOJK ETKENLERE MARUZYETN OLABLECE LER LSTES 12345Gda retilen fabrikalarda alma, Tarmda alma, Hayvanlarla ve/veya hayvan kaynakl rnlerle alma, Salk hizmetlerinin verildii yerlerde, karantina dahil morglarda alma, Mikrobiyolojik tehis laboratuarlar dndaki kliniklerde, veterinerlik laboratuarlarndaki alma, 6- Atklar yok eden fabrikalarda alma, 7- Kanalizasyon, artma tesislerindeki alma. EK-2 BYOLOJK TEHLKE ARET ( Sar zemin zerine siyah sembol)

ve

tehis

BYOLOJK RSK alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 07/04/2004) Madde 1 (Ama): Bu Ynetmelik, iverenlerce, iyerlerinde alanlara verilecek i sal ve gvenlii eitiminin usul ve esaslarn dzenler. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 77. Maddesi. Madde 4 (verenin Ykmllkleri): Asl iveren alt iveren ilikisi kurulan iyerlerinde, alt iverene ait alanlarn eitimlerinden, asl iveren, alt iverenle birlikte sorumludur. verenler, alanlara, i szlemesinin trne bakmakszn gerekli eitimi vermekle ykmldr. Madde 8 (Eitimin Amac): Eitimin amac, iyerlerinde salkl ve gvenli bir ortam temin etmek, i kazalarn ve meslek hastalklarn azaltmak, alanlar yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirmek, onlarn kar karya bulunduklar mesleki riskler ile bu risklere kar alnmas gerekli tedbirleri retmek ve i sal ve gvenlii bilinci oluturarak uygun davran kazandrmaktr. Madde 9 (Eitim Programnn Belirlenmesi): Eitim programlarnn hazrlanmasnda iilerin veya salk ve gvenlik ii temsilcisinin katlmlar salanarak grleri alnr.

17

Genel eitim planna uygun olarak yl iinde dzenlenecek eitim faaliyetlerini gsterir bir Yllk Eitim Program hazrlanr. Yllk Eitim Program, yl iinde eitim ihtiyalarn karlamak iin dzenlenen genel bir izelgedir. Bu izelgede, verilecek eitimlerin hedefi, konusu, sresi, amac, tarihi, eitim vereceklerin ad, soyad, unvan, eitime katlanlarn says hakknda bilgiler yer alr. Madde 10 (Eitim Programlarnn Dzenlenmesi): verenler, alanlarn yapt veya yapaca ile ilgili bilgisinin olmamas, eksik olmas ya da mevcut bilgisinin yetersiz kalmas gibi hususlar dikkate alarak ie balamadan nce, alma yeri veya i deiikliinde, i ekipmanlarnn deimesi halinde ve yeni teknoloji uygulamalarnda, alanlarn aada belirtilen eitim programlarndan gemelerini salayacaktr. a) Yeni Eitim: alanlarn ie balamalarnda ve yeni artlara kolaylkla uyum salamalar iin yeni bilgiler vermek zere dzenlenen programlardr. b) lave Eitim: alanlarn i gvenlii ve mesleki bilgilerinin eksikliklerini gidermek ve mesleki niteliklerini gelitirmek iin ilave bilgiler vermek zere dzenlenen programlardr. c) leri Eitim: alanlarn i gvenlii ve mesleki dzeylerini ykseltmek ve meslekte eskimilii gidermek iin dzenlenen programlardr. Eitim, deien ve yeni ortaya kan risklere uygun olarak yenilenir ve gerektiinde periyodik olarak tekrarlanr. Madde 12 (Eitime Katlacaklarn Seimi): Bireysek seviye analizi yaplarak iinin eitim ncesi seviyesi ve almas gereken eitimler tespit edilir. Madde 17 (Belgelendirme): yerlerinde dzenlenen eitimler belgelendirilir ve bu belgeler alanlarn zlk dosyalarnda saklanr. Eitim sonras dzenlenecek belgede, eitime katlan kiinin ad, soyad, grev unvan, eitimin konusu, sresi, eitimi verenin ad, soyad, grev unvan, imzas ve eitimin tarihi yer alr. ocuk ve Gen ilerin alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 06/04/2004) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, ocuk ve gen iilerin salk ve gvenliklerini, fiziksel, zihinsel, ahlaki ve sosyal geliimlerini veya renimlerini tehlikeye atmadan alma ekillerinin esaslarn belirlemek ve ekonomik istismarlarn nlemektir. Madde 2 (Kapsam): Bu ynetmelik, 4857 sayl Kanununun 71 inci maddesi gereince, 18 yan doldurmam ocuk ve gen iiler bakmndan yasak olan ile ile 15 yan tamamlam, ancak 18 yan tamamlamam gen iilerin almasna izin verilecek iler, 14 yan bitirmi ve ilkretimini tamamlam ocuklarn altrlabilecekleri hafif iler ile alma koullarna ilikin usul ve esaslar kapsar. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 71. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; Gen ii: 15 yan tamamlam, ancak 18 yan tamamlamam kiiyi, ocuk ii: 14 yan bitirmi, 15 yan doldurmam ve ilkretimini tamamlam kiiyi ifade eder.

18

Madde 6 (alma Sreleri ve Ara Dinlenme Sreleri): Temel eitimini tamamlam ve okula gitmeyen ocuklarn alma saatleri gnde yedi ve haftada otuz be saatten fazla olamaz. Ancak, 15 yan tamamlam ocuklar iin bu sre gne sekiz haftada krk saate kadar arttrlabilir. ocuk ve gen iilerin gnlk alma sreleri, yirmi drt saatlik zaman diliminde, kesintisiz on drt saat dinlenme sresi dikkate alnarak uygulanr. Okula devam eden ocuklarn eitim dnemindeki alma sreleri, eitim saatleri dnda olmak zere, en fazla gnde iki saat ve haftada on saat olabilir. Okulun kapal olduu dnemde alma sreleri birinci fkrada belirtilen alma sresini aamaz. ki saatten fazla drt saatten az sren ilerde otuz dakika, drt saatten yedi buuk saate kadar olan ilerde alma sresinin ortasnda bir saat olmak zere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur. Madde 8 (Hafta Tatili): ocuk ve gen iilerin hafta tatili izinleri kesintisiz krk saatten az olamaz. Ayrca hafta tatili creti bir i karl olmakszn denir. Madde 10 (Yllk cretli zin Kullandrlmas): ocuk ve gen iilere verilecek yllk cretli izin sresi 20 gnden az olamaz. Yllk cretli iznin kesintisiz kullandrlmas esastr. Ancak yararna olduu durumlarda ocuk ve gen iinin istei zerine en fazla ikiye blnerek kullandrlabilir. Madde 12 ( Szlemesi ve Belge Ykmll): veren, ocuk ve gen iinin velisi veya vasisi ile i szlemesi yapmak zorundadr. Ynetmelie Ait Ekler Ek-1: ocuk ileri altrlabilecekleri Hafif ler Ek-2: Gen ilerin altrlabilecekleri iler Ek-3: ocuk ve Gen ilerin altrlamayacaklar ler Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 23/12/2003) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, ekranl aralarla almalarda alnacak asgari salk ve gvenlik nlemlerini belirlemektir. Madde 2 (Kapsam): Bu ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu kapsamna giren ve ekranl aralarla almalarn yapld tm iyerlerinin kapsar. Ancak, bu ynetmelik hkmleri: a) b) c) d) e) f) Hareketli makine ve aralarn kumanda kabinleri ve src mahallinde, Tama aralarndaki bilgisayar sistemlerinde, Toplumun kullanmna ak bilgisayar sistemlerinde, yerinde, kullanm srekli olmayan tanabilir sistemlerde, Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri, veri veya lm sonularn gsteren kk ekranl cihazlarda, Ekranl daktilolarda uygulanmaz.

Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. 19

Elle Tama leri Ynetmelii

(Resmi Gazete: 11/02/2004)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, elle yaplan tama ilerinde i sal ve gvenlii ynnden ortaya kabilecek risklerden, zellikle srt ve bel incinmelerinden iilerin korunmasn salamak iin, alnmas gerekli nlemleri belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; Elle tama ii: Olumsuz ergonomik koullar ve nitelikleri bakmndan iilerin bel ve srt incinmelerine neden olabilecek yklerin, bir veya daha fazla ii tarafndan elle veya beden gc kullanlarak kaldrlmas, indirilmesi, itilmesi, ekilmesi, baka bir yere gtrlmesi veya hareket ettirilmesi gibi ilerin yaplmas veya bu ilerin yaplmas iin fiziki olarak destek olunmasn ifade eder.

Aada belirtilen zelliklere sahip yklerin elle tanmas srt ve bel incinmesi riski oluturabilir; ok ar veya ok bykse, 20

 Eer i,

Kaba veya kavranmas zor ise, Dengesiz veya iindekiler yer deitiriyorsa, Vcuttan uzakta tutulmasn veya vcudun eilmesini veya bklmesini gerektiren bir konumda ise, zellikle bir arpma halinde yaralanmaya neden olabilecek younluk ve ekilde ise.

ok yorucu ise, Mutlaka vcudun bklmesi ile yaplabiliyorsa, Ykn ani hareketi ile sonulanyorsa, Vcut dengesiz bir pozisyonda iken yaplyorsa, bedenen alma ekli ve harcanan g, zellikle srt ve bel incinmelerine neden olabilir.

alma ortamn aadaki zelliklerde ise, zellikle srt incinmesi riski artabilir; allan yer ii yapmak iin yeterli genilik ve ykseklikte deil ise, Zemin dz deilse, engeller bulunuyorsa veya dme veya kayma tehlikesi varsa, yeri tabannda veya allan zeminlerde yklerin indirilip kaldrlmasn gerektiren seviye farkllklar varsa, Zemin veya zerinde durulan yer dengesizse, Scaklk, nem veya havalandrma uygun deilse.

Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik (Resmi Gazete: 14/07/2004) Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 88. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; Emziren ii: 0-1 ya aras ocuunu emzirmekte olan ve iverenini durumu hakknda bilgilendiren iiyi, Emzirme odalar: Bir yandan kk ocuklarn braklmas, baklmas ve iilerin ocuklarn emzirmeleri iin ayrlan odalar, Yurt/ocuk bakm yurdu/Kre: 0-6 ya (6 yan tamamlayan) arasndaki ocuklarn bakm ve eitimlerinin yapld yerleri, ifade eder.

Madde 6 (zel Riskler): a) Fiziksel Etkenler (grlt seviyesi 80 dB(A) y geemez), (iyonize radyasyon varsa alamaz) b) Biyolojik Etkenler (sadece grup 1 biyolojik etkenlerin olduu yerde alabilirler, dier gruplarn olduu yerlerde bakl varsa alabilirler)

21

c) Kimyasal Etkenler (kanserojen, mutajen, ok toksik, toksik, zararl, alerjik, reme iin toksik ve emzirilen ocua zararl olabilen kimyasallarn retildii, ilendii, kullanld ilerde gebe, yeni doum yapm ve emziren iinin altrlmas esas olarak yasaktr. Ancak, iinin altrlmasnda zorunluluk varsa ve teknik olarak bu maddeler daha az zararl olanlarla deitirilebiliyorsa, gebe ii, mutajen ve reme iin toksik maddelerle, emziren ve yeni doum yapm ii, emzirilen ocua zararl olabilen kimyasallarn dndaki maddelerle, ancak her trl nlem alnarak ve salk durumlar ile maruziyet dzeyleri srekli kontrol altnda tutularak altrlabilir) d) alma Koullar ie lgili Olarak (Gebelik sresi boyunca hibir surette elle tama ii yaptrlmaz) Madde 9 (Gece almas): Emziren iinin doumu izleyen 6 ay boyunca gece altrlmas yasaktr. Yeni doum yapm iinin doumu izleyen 8 haftalk sre sonunda, emziren iinin ise 6 aylk sreden sonra gece almas yapmasnn gvenlik ve salk asndan sakncal olduunun hekim raporu ile belirlendii dnem boyunca, gece altrlmas yasaktr. Kadn iiler, gebe olduklarnn hekim raporuyla tespitinden itibaren douma kadar geen srede gece altrlmaya zorlanamazlar. Madde 10 (alma Saatleri): Gebe, yeni doum yapm ve emziren ii gnde 7,5 saatten fazla altrlamaz. Madde 11 (Analk zni): Gebe iinin doumdan nce 8 ve doumdan sonra 8 hafta olmak zere toplam 16 haftalk sre iin altrlmamas esastr. oul gebelik halinde doumdan nce altrlmayacak 8 haftalk sreye 2 hafta sre eklenir. stedii halinde kadn iiye, 16 haftalk srenin tamamlanmasndan sonra 6 aya kadar cretsiz izin verilir. Bu sre yllk cretli izin hesabnda dikkate alnmaz. Madde 14 (Emzirme zni): Kadn iilere bir yandan kk ocuklarn emzirmeleri iin gnde toplam 1,5 saat st izni verilir. Bu srenin hangi saatler arasnda ve kaa blnerek kullanlacan ii kendisi belirler. Bu sre gnlk alma sresinden saylr. Madde 15 (Oda ve Yurt Ama Ykmll): Yalar ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadn ii altrlan iyerlerinde, bir yandan kk ocuklarn braklmas ve baklmas ve emziren iilerin ocuklarn emzirmeleri iin iveren tarafndan, alma yerlerinden ayr ve iyerine en ok 250 metre uzaklkta bir emzirme odasnn kurulmas zorunludur. Yalar ve medeni halleri ne olursa olsun 150 den ok kadn ii altrlan iyerlerinde, 0-6 yandaki ocuklarn braklmas ve baklmas, emziren iilerin ocuklarn emzirmeleri iin iveren tarafndan, alma yerlerinden ayr ve iyerine yakn bir yurdun kurulmas zorunludur. Yurt amakla ykml iverenler yurt iinde anaokulu da amak zorundadrlar. Yurt iyerine 250 metreden daha uzaksa iveren tat salamakla ykmldr. Madde 16 (Oda ve Yurtlardan Faydalanacaklar): Oda ve yurtlardan kadn iilerin ocuklar ile erkek iilerin annesi lm veya velayeti babaya verilmi ocuklar faydalanrlar. Odalara 0-1, yurtlara 0-6 yandaki ocuklar alnr.

22

Grlt Ynetmelii

(Resmi Gazete: 23/12/2003)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, iilerin grltye maruz kalmalar sonucu salk ve gvenlik ynnden oluabilecek risklerden, zellikle iitme ile ilgili risklerden korunmalar iin alnmas gerekli nlemleri belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; a) En yksek ses basnc (Ppeak): C- frekans arlkl anlk grrlt basncn maksimum deerini, b) Gnlk grlt maruziyet dzeyi (LEX, 8 saat) (dB(A) re.20 Pa): TSE 2607 ISO 1999: 1990 standardnda tanmland gibi, sekiz saatlik i gn iin, anlk darbeli grltnn de dahil olduu btn grlt maruziyet dzeylerinin zaman arlkl ortalamasn, c) Haftalk grlt maruziyet dzeyi (LEX, 8h): TSE 2607 ISO 1999: 1990 standardnda tanmland gibi, gnlk grlt maruziyet dzeylerinin sekiz saatlik be i gnnden oluan bir hafta iin zaman arlkl ortalamasn ifade eder. Madde 5 (Maruziyet Snr Deerleri ve Maruziyet Etkin Deerleri): 23

a) Bu ynetmeliin uygulanmas bakmndan gnlk maruziyet dzeyleri ve en yksek ses basnc ynnden maruziyet snr deerleri ve maruziyet etkin deerleri, aada verilmitir; 1) Maruziyet snr deerleri: LEX, 8h= 87 dB(A) ve Ppeak= 200 Pa 2) En yksek maruziyet etkin deerleri: LEX, 8h= 85 dB(A) ve Ppeak= 140 Pa 3) En dk maruziyet etkin deerleri: LEX, 8h= 80 dB(A) ve Ppeak= 112 Pa b) iyi etkileyen maruziyetin belirlenmesinde, iinin kulland kiisel kulak koruyucularnn koruyucu etkisi de dikkate alnarak maruziyet snr deer uygulanacaktr. Maruziyet etkin deerinde kulak koruyucularn etkisi dikkate alnmayacaktr. Madde 8 (Kiisel Korunma): ilere verilen kulak koruyucular ile ilgili olara; 1) Grlt maruziyeti en dk maruziyet etkin deeri atnda, iveren kulak koruyucular salayarak iilerin kullanmna hazr halde bulunduracaktr. 2) Grlt maruziyeti en yksek maruziyet etkin deerine ulatnda ya da bu deerleri atnda, kulak koruyucular kullanlacaktr.

Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmelii

(Resmi Gazete: 23/12/2003)

Madde1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, iyerlerinde kullanlacak gvenlik ve salk iaretlerinin uygulanmas ile ilgili kurallar belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Aadaki tabloda yer alan hususlar gvenlik rengi kullanlan tm iaretlere uygulanr. Renk Krmz Anlam veya Amac Yasak iareti Tehlike alarm Yangnla mcadele ekipman Sar Mavi (1) Uyar iareti Zorunluluk iareti Talimat ve Bilgi Tehlikeli hareket veya davran Dur, kapat, dzenei acil durdur, tahliye et Ekipmanlarn yerinin gsterilmesi ve ne olduu Dikkatli ol, nlem al, kontrol et zel bir davran ya da eylem koruyucu donanm kullan 24

Yeil

Acil ka, ilk yardm iareti Tehlike yok

Kaplar, k yerleri ve yollar, ekipman, tesisler Normale dn

(1) Mavi:

Sadece dairevi bir ekil iinde kullanldnda emniyet rengi olarak kabul edilir.

(2) Fluoresan turuncu:

Emniyet iaretleri dnda sar yerine kullanlabilir. zellikle zayf doal gr artlarnda bu renk ok dikkat ekicidir.

Kullanlacak aret Levhalar Sigara ilmez 1. Yasaklayc aretler Temel nitelikleri: Daire biiminde, Beyaz zemin zerine siyah piktogram, krmz areve ve diyagonal izgi (krmz ksmlar iaret alannn en az %35ini kapsayacaktr) 2. Uyar aretleri Temel nitelikleri: Toksik Madde gen eklinde, Sar zemin zerine siyah piktogram, siyah ereve (sar ksmlar iaret alannn en az %50sini kapsayacaktr)

3. Emredici aretler Baret Giy Temel nitelikleri: Daire biiminde, Mavi zemin zerine beyaz piktogram (mavi ksmlar iaret alannn en az %50sini kapsayacaktr) Acil k ve ka yolu 4. Acil k ve lkyardm aretleri Temel nitelikleri: Dikdrtgen veya kare biiminde, Yeil zemin zerine beyaz piktogram (yeil ksmlar iaret alannn en az %50sini kapsayacaktr) Yangn merdiveni 5. Yangnla Mcadele aretleri Temel nitelikleri: Dikdrtgen veya kare biiminde, Krmz zemin zerine beyaz piktogram (krmz ksmlar iaret alannn en az %50sini kapsayacaktr)

25

Haftalk Gnlerine Blnemeyen alma Sreleri Ynetmelii

(Resmi Gazete: 06/04/2004)

Madde 1 (Ama ve Kapsam): Bu ynetmeliin amac, karayollarnda, demiryollarnda ve deniz, gl ve akarsularda hareket halindeki tatlarda yaplan ve 854 sayl Deniz Kanununa tabi olmayan tama ilerinde olduu gibi i sresinin bir haftann alma gnlerine blnmesi suretiyle yrtlmesine nitelikleri bakmndan olanak bulunmayan ilerde alma dnemine ve i srelerine uygulanacak usul ve esaslar dzenlemektir. Madde 2 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 76. Maddesi. Madde 3 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; Haftalk i gnleri: Bir haftalk sre iinde allan gnlerin toplamn, alma dnemi: in yaplmasnn gerektirdii en az 2, en ok 6 aylk bir denkletirme sresini, alma sresi: Bir alma dnemindeki toplam i sresini, ifade eder.

26

Madde 4 (alma Dnemi): Bu ynetmelik kapsamna giren ilerin yrtlecei alma dnemi, iin niteliine gre, en ok 6 ay gememek zere, iveren tarafndan belirlenir. Madde 5 (alma Sresi): Bir alma dnemindeki alma sresi, bu dnem iindeki hafta saysnn, haftalk alma sresi arpm sonunda bulunan miktar aamaz. alma sresinin haftalara tam blnemedii hallerde, alma sresi i gn zerinden ve her i gn 7,5 saatlik i sresi kabul olunmak suretiyle hesaplanr. Madde 6 (Gnlk alma Sresi): Gnlk alma srelerinin uygulanmasnda; a) Gnlk i sresi 11 saati, gece alma sresi 7,5 saati, profesyonel ve ar vasta ehliyeti ile tat kullananlarn gnlk alma sresi de 9 saati geemez. b) 4857 sayl Kanununun 63 nc maddesinin son fkrasnda ngrlen ynetmeliin, gnlk alma srelerine ilikin hkmlerine uyulmas zorunludur. Madde 8 (Gnlk Dinlenme): iler, 24 saatlik sre iinde kesintisiz en az 11 saat dinlendirilmeden altrlamaz. Madde 9 (Hafta Tatili): Bu ynetmelik kapsamna giren ilerde alan iilere haftann bir gnnde kesintisiz 24 saatten az olmamak zere hafta tatili verilmesi zorunludur. Madde 11 (Fazla alma): Bu ynetmelik kapsamna giren ilerde fazla alma, bir alma dnemindeki alma sresinin dnda yaplan almadr. Bir yl iinde yaplacak fazla almalarn toplam 270 saati aamaz.

lkyardm Ynetmelii

(Resmi Gazete: 22/05/2002)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, fertlerin ve toplumun temel salk bilgisinin arttrlmas, ilkyardm bilgi ve becerisinin toplumun her bireyine retilmesi, her kamu, zel kurum ve kuruluunda personel saylarna gre ilkyardmc bulundurulmas, bu dorultuda eitimci eitmeni, ilkyardm eitmeni yetitirecek ve ilkyardm eitimi dzenleyecek kurulu ve merkezlerin al, ileyi ve denetimi ile ilgili usul ve esaslar dzenlemektir. Madde 3 (Dayanak): 3359 sayl Salk Hizmetleri Temel Kanununun 9 uncu maddesinin (c) bendi, 181 sayl Salk Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin 9 uncu maddesinin (a) bendi ve 43 nc maddesine ve 1593 sayl Umumi Hfzsshha Kanununun 179 uncu maddesine dayanlarak hazrlanmtr. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; lkyardm: Herhangi bir kaza ya da yaam tehlikeye dren bir durumda salk grevlilerinin tbbi yardm salanncaya kadar hayatn kurtarlmas ya da durumun daha ktye gitmesini 27

nleyebilmek amacyla olay yerinde, tbbi ara ve gere aranmakszn mevcut ara ve gerelerle yaplan ilasz uygulamalar, Eitimci Eitmeni: Salk alannda en az 2 yllk yksekokul mezunu olup, eitimci eitimi veren kurulular tarafndan verilen eitimci eitimi programna katlarak sertifika alm kiiyi, lkyardm Eitimcisi: Eitimci eitimi veren kurulular tarafndan eitilerek ilkyardm eitimcisi sertifikas alm salk personelini, lkyardmc: lkyardm tanmnda belirtilen ama dorultusunda, hasta veya yaralya tbbi ara gere aranmakszn mevcut ara ve gerelerle, ilasz uygulamalar yapan en az Temel lkyardm Kursu alarak ilkyardmc sertifikas alm kiiyi, Denetim Ekibi: En az biri hekim olmak zere, salk personelinden oluan iki kiilik ekibi, lkyardm Eitimi: lkyardm eitimcileri tarafndan uygun meknlarda veya merkezlerde, Bakanlka onaylanm programlar ile verilen eitimi, ifade eder.

Madde 16 (lkyardmc ve Zorunlu lkyardmc stihdam): Tm kurum ve kurulularda istihdam edilen her 20 personel iin 1, ilgili mevzuata gre ar ve tehlikeli iler kapsamnda bulunan iyerlerinde, her 10 personel iin 1 olmak zere, bu ynetmelie gre yetkilendirilmi merkezden en az Temel lkyardm Eitimi sertifikas alm ilkyardmcnn bulundurulmas zorunludur. Madde 18 (Eitim Standartlar ve Sreleri): lkyardm eitimleri temel ilkyardm eitimi, standart ilkyardm eitimi olmak zere iki kategoride verilir. Eitimin sreleri; temel ilkyardm eitimi iin toplam iki gnden az on gnden ok olmamak zere asgari 16 saat, standart ilkyardm eitimi iin toplam be gnden az on gnden ok olmamak zere asgari 40 saat olarak dzenlenir. Madde 20 (Yeterlilik): Katlmclar, eitim sresinin tamamna devam etmek zorundadrlar. Eitim sonunda katlmclarn baarl saylmalar iin, teorik ve uygulamal snavlardan ayr ayr 100 tam puan zerinden asgari 85 puan alm olmalar art aranr. Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 27/11/2010) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, i sal ve gvenlii hizmetlerinde grevli i gvenlii uzmanlarnn nitelikleri, eitimleri ve belgelendirilmeleri, grev, yetki ve sorumluluklarna dair usul ve esaslar dzenlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 2. ve 81. Maddeleri, 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2. ve 12. Maddeleri. Madde 7 ( gvenlii uzmanlarnn grevleri): a) b) c) d) e) Rehberlik ve danmanlk Risk deerlendirmesi alma ortam gzetimi Eitim, bilgilendirme ve kayt lgili birimlerle ibirlii 28

Madde 8 ( gvenlii uzmanlarnn yetkileri): (1)- gvenlii uzmannn yetkileri aada belirtilmitir: a) yeri bina ve eklentilerinde, alma metot ve ekillerinde veya i ekipmannda alanlar asndan yakn ve hayati tehlike oluturan bir husus tespit ettiinde iverene bildirmek, gerekli tedbirler iveren tarafndan alnmad takdirde durumu Bakanla rapor etmek. b) yerinde belirledii yakn ve hayati tehlike oluturan bir hususun acil mdahale gerektirmesi halinde iveren veya iveren vekilinin onayn almak kaydyla geici olarak ii durdurmak. c) Grevi gerei iyerinin btn blmlerinde i sal ve gvenlii konusunda inceleme ve aratrma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulamak ve alanlarla grmek. d) Grevinin gerektirdii konularda iverenin bilgisi dhilinde ilgili kurum ve kurulularla iletiime gemek ve iyerinin i dzenlemelerine uygun olarak ibirlii yapmak. (2)- Tam sreli i szlemesi ile grevlendirilen i gvenlii uzmanlar, altklar iyeri ile ilgili mesleki geliimlerini salamaya ynelik eitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katlma hakkna sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geen srelerden bir yl ierisinde toplam 5 i gn kadar alma sresinden saylr ve bu sreler sebebiyle i gvenlii uzmannn cretinden herhangi bir kesinti yaplamaz. Madde 9 ( gvenlii uzmanlarnn ykmllkleri): (1)- gvenlii uzmanlar, bu ynetmelikte belirtilen grevlerini yaparken, iin normal akn mmkn olduu kadar aksatmamak ve verimli bir alma ortamnn salanmasna katkda bulunmak, iverenin ve iyerinin meslek srlar, ekonomik ve ticari durumlar ile ilgili bilgileri gizli tutmakla ykmldrler. (2)- gvenlii uzman, grevlendirildii iyerinde yaplan almalara ilikin tespit ve tavsiyelerini onayl deftere yazmak ve iyeri hekimi ile beraber suretlerini saklamak zorundadr. yerinde yaplan denetimlerde, bu zorunluluu yerine getirmediinin tespiti halinde; i gvenlii uzman Bakanlka yazl olara uyarlr. Uyar gerektiren durumun tekrar halinde i gvenlii uzmanl belgesinin geerlilii 1 yl sreyle askya alnr. Belgesinin geerlilii askya alnanlar, Genel Mdrlk internet sayfasnda ilan edilirler. Bir ylsonunda i gvenlii uzmannn tekrar grev alabilmesi iin Bakanln onaynn alnmas zorunludur. (3)- kinci fkrada belirtilen onayl defter; i gvenlii uzman ile iveren veya iveren vekilince, gerektiinde iyeri hekimi ile e zamanl olarak imzalanr. Defterin imzalanmamas veya dzenli tutulmamasndan iveren veya iveren vekili sorumludur. Madde 10 ( gvenlii uzmanlarnn alma sreleri): (1)- gvenlii uzmanlar, bu ynetmelikte belirtilen grevlerini yerine getirmek iin aada belirtilen srelerde grev yaparlar: a) Az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde; ayda en az 12 saat, buna ilave olarak ii bana ayda en az 5 dakika. b) Tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde; ayda en az 24 saat, buna ilave olarak ii bana ayda en az 5 dakika. c) ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde; ayda en az 36 saat, buna ilave olarak ii bana ayda en az 10 dakika. (2)- Az tehlikeli snfta yer alan 1000 ve daha fazla iisi olan iyerlerinde her 1000 ii iin tam gn alacak en az bir i gvenlii uzman grevlendirilir. i saysnn 1000 saysnn tam katlarndan 29

fazla olmas durumunda geriye kalan ii says gz nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar i gvenlii uzman ek olarak grevlendirilir. (3)- Tehlikeli snfta yer alan 750 ve daha fazla iisi olan iyerlerinde her 750 ii iin tam gn alacak en az bir i gvenlii uzman grevlendirilir. i saysnn 750 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan ii says gz nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar i gvenlii uzman ek olarak grevlendirilir. (4)- ok tehlikeli snfta yer alan 500 ve daha fazla iisi olan iyerlerinde her 500 ii iin tam gn alacak en az bir i gvenlii uzman grevlendirilir. i saysnn 500 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan ii says gz nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar i gvenlii uzman ek olarak grevlendirilir. (5)- gvenlii uzmanlar szlemede belirtilen sre kadar iyerinde hizmet sunar. Birden fazla iyeri ile ksmi sreli i szlemesi yapld takdirde bu iyerleri arasnda yolda geen sreler haftalk kanuni alma sresinden dlr.

Kanununa likin alma Sreleri Ynetmelii

(Resmi Gazete: 06/04/2004)

Madde 1 (Ama ve Kapsam): Bu ynetmeliin amac, alma srelerinin uygulanmasna ilikin esaslar dzenlemektir. Madde 2 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 63. Maddesi. Madde 3 (alma sresi): alma sresi, iinin altrld ite geirdii sredir. kanununun 66. Maddesinin birinci fkrasnda yazl sreler de alma sresinden saylr. Ayn kanunun 68. maddesi uyarnca verilen ara dinlenmeleri ise, alma sresinden saylmaz. Ara dinlenmeleri, iklim, mevsim, yredeki gelenekler ve iin nitelii gz nnde tutularak, 24 saat iinde kesintisiz 12 saat dinlenme sresi dikkate alnarak dzenlenir. Madde 4 (Haftalk normal alma sresi): Genel bakmdan alma sresi haftada en ok 45 saattir. Gnlk alma sresi her ne ekilde olursa olsun 11 saati aamaz. Madde 5 (Denkletirme esasna gre alma): Taraflarn yazl anlamas ile haftalk normal alma sresi, iyerinde haftann allan gnlerine gnde 11 saati amamak kouluyla farkl ekilde datlabilir. Bu halde, younlatrlm i haftas veya haftalarndan sonraki dnemde iinin daha az 30

srelerle altrlmas suretiyle, toplam alma sresi, almas gereken toplam normal sreyi gemeyecek ekilde denkletirilir. Denkletirme 2 aylk sdre tamamlanacak, bu sre toplu i szlemeleri ile 4 aya kadar artrlabilecektir. Madde 6 (Ksmi sreli alma): yerlerinde tam sreli i szlemesi ile yaplan emsal almann te ikisi oranna kadar yaplan alma ksmi sreli almadr.

Kanununa likin Fazla alma ve Fazla Srelerle alma Ynetmelii (Resmi Gazete: 06/04/2004) Madde 1 (Ama ve Kapsam): lkenin genel yararlar yahut iin nitelii veya retiminin artrlmas gibi nedenlerle 4857 sayl Kanununun 63. maddesinde belirtilen haftalk normal alma sresinin dnda yaplacak fazla alma ve fazla srelerle almaya ilikin usul ve esaslar dzenlemektir. Madde 2 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 41. Maddesi. Madde 3 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen: a) Fazla alma: Kanununda yazl koullar erevesinde haftalk 45 saati aan almalar, b) Fazla srelerle alma: Haftalk alma sresinin szlemelerde 45 saatin altnda belirlendii durumlarda bu alma sresini aan ve 45 saate kadar yaplan almalar ifade eder. Madde 4 (Fazla alma ve fazla srelerle alma creti): Fazla almann her saati iin verilecek cret, normal alma cretinin saat bana den tutarnn %50 ykseltilmesi suretiyle denir. 31

Fazla srelerle almalarda her bir saat fazla alma iin verilecek cret, normal alma cretinin saat bana den miktarnn %25 ykseltilmesiyle denir.

Madde 5 (Fazla almalarda snr): Fazla alma sresinin toplam bir ylda 270 saatten fazla olamaz. Bu sre snr, iyerine veya yrtlen ilere deil, iilerin ahslarna ilikindir. Fazla alma veya fazla srelerle alma srelerinin hesabnda yarm saatten az olan sreler yarm saat, yarm saati aan sreler ise bir saat saylr. Madde 6 (Serbest zaman): Fazla alma veya fazla srelerle alma yapan ii, isterse iverene yazl olarak bavurmak kouluyla, bu almalar karl zaml cret yerine, fazla alt her saat karlnda bir saat otuz dakikay, fazla srelerle alt her saat karlnda bir saat on be dakikay serbest zaman olarak kullanabilir. i hak ettii serbest zaman, 6 ay zarfnda iverene nceden yazl olarak bildirmesi kouluyla ve iverenin, iin veya iyerinin gereklerine uygun olarak belirledii tarihten itibaren i gnleri ierisinde aralksz ve cretinde bir kesinti olmadan kullanr. inin bu kanundan ve szlemelerden kaynaklanan tatil ve izin gnlerinde serbest zaman kullandrlamaz. Madde 7 (Fazla alma yaplamayacak iler): Gnde ancak 7,5 saat ve daha az allmas gereken iler, Maden ocaklar, kablo demesi, kanalizasyon, tnel inaat gibi ilerin yer ve su altnda yaplanlarnda.

Madde 8 (Fazla alma yaptrlmayacak iiler): 18 yan doldurmam iiler, szlemesi veya toplu i szlemesi ile nceden veya sonradan almay kabul etmi olsalar bile salklarnn elvermedii hekim raporu ile belgelenen iiler, Gebe, yeni doum yapm ve ocuk emziren iiler, Ksmi sreli i szlemesi ile altrlan iiler (bunlara fazla srelerle almada yaptrlamaz) (Resmi Gazete: 27/11/2010)

Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtmek zere kurulacak iyeri salk ve gvenlik birimlerinin kuruluu ile ortak salk ve gvenlik birimlerinin belgelendirilmeleri, yetki belgelerinin iptali, grev, yetki ve sorumluluklarna dair usul ve esaslar dzenlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 2 ve 81. Maddeleri, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 ve 12. Maddeleri. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen: a) Dier salk personeli: Hemire, salk memuru, acil tp teknisyeni veya evre salk teknisyenini, b) Genel mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln, c) Sorumlu mdr: yeri hekimlii veya i gvenlii uzmanl belgesine sahip, OSGBlerde tam sreli istihdam edilen ve bu birimlerin i ve ilemlerinden Bakanla kar sorumlu olan kiiyi, ifade eder. 32

Madde 8 (yeri salk ve gvenlik birimi): (1)- SGB; en az bir iyeri hekimi ile gerektiinde dier salk personeli ve sanayiden saylan ilerin yapld iyerlerinde bunlara ilave olarak tehlike snfna uygun en az bir i gvenlii uzmanndan oluur. (2)- SGB, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesinde ve alacak personel saysna yetecek byklkte, kolay ulalabilir, tercihen giri katta kurulur. Bu birimlerde 12 metrekareden az olmamak zere en az bir muayene ve ilkyardm odas ile sanayiden saylan iyerlerinde 8 metrekareden az olmamak zere bir i gvenlii uzman odas bulunur. Madde 9 (Ortak salk ve gvenlik birimi): (1)- OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi iin tam sreli i szlemesiyle alan; a) En az bir iyeri hekimi, b) En az bir i gvenlii uzman, c) En az bir dier salk personeli istihdam zorunludur. (2)- Birinci fkrada saylan kiiler, birden fazla ortak salk ve gvenlik biriminde grev alamaz. (3)- OSGBler, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesine ve alacak personel saysna yetecek asgari byklkte olacak ekilde; en az 10 metrekarelik muayene, 15 metrekarelik ilkyardm ve acil mdahale, 10 metrekarelik i gvenlii uzman odalar ile 12 metrekarelik bekleme yerinden oluur. Madde 13 (Grevlendirme belgesi ve szleme): (5)- Szlemenin feshi halinde, durum hizmet alan tarafndan 5 ign iinde bakanla bildirilir. Grevlendirme zorunluluu bulunanlarn yerine 30 gn ierisinde aranan niteliklere sahip personel grevlendirilmesi ve Genel Mdrle bildirilmesi zorunludur.

Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmelik

(Resmi Gazete: 07/04/2004)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmelik, i sal ve gvenlii ile ilgili almalarda bulunmak zere i sal ve gvenlii kurullarnn hangi iyerlerinde kurulaca ve bu kurullarn oluumu, alma yntemleri, grev, yetki ve ykmllklerini belirler. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 80. Maddesi. Madde 5 ( sal ve Gvenlii kurullarnn oluumu): sal ve gvenlii kurullar aada belirtilen kiilerden oluur. a) b) c) d) e) f) veren veya iveren vekili, Kanununun 82. maddesi uyarnca i gvenlii ile grevli mhendis veya teknik eleman, Kanununun 81. maddesi uyarnca grevlendirilen iyeri hekimi, nsan kaynaklar, personel, sosyal iler veya idari ve mali ileri yrtmekle grevli bir kii, Varsa sivil savunma uzman, yerinde grevli formen, ustaba veya usta,

33

g) 2821 sayl Sendikalar Kanununun deiik 34. maddesi hkm uyarnca iyerinde bulunan sendika temsilcilerinin kendi aralarnda seecekleri kii, iyerinde sendika temsilcisi yoksa o iyerindeki iilerin yardan fazlasnn katlaca toplantda ak oyla seilecek ii, h) Salk ve gvenlik ii temsilcisi. Madde 8 (alma Usulleri): sal ve gvenlii kurullar inceleme, izleme ve uyarmay ngren bir dzen iinde ve aadaki esaslar gz nnde bulundurarak alrlar. a) Kurullar ayda en az bir kere toplanr. Toplantnn yeri, gn ve saati toplantdan en az 48 saat nce kurul yelerine bildirilir. b) Ar i kazas halleri veya zel bir tedbiri gerektiren nemli hallerde kurul yelerinden herhangi biri kurulu olaanst toplantya arabilir. Bu konudaki tekliflerin kurul bakanna ya da sekreterine yaplmas gerekir. c) yerinde i sal ve gvenlii asndan kendisinin saln bozacak ve vcut btnln tehlikeye sokacak yakn, acil ve hayati bir tehlike ile kar karya kalan ii, i sal ve gvenlii kuruluna bavurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alnmasn talep edebilir. Kurul, ayn gn acilen toplanarak kararn verir, bu durumu tutanakla tespit eder ve karar iiye yazl olarak bildirilir. d) Kurulun olaan toplantlarnn sresi toplam olarak ayda 24 saati geemez. Bu toplantlarn gnlk alma saatleri iinde yaplmas asldr. Kurulun toplantlarnda geecek sreler gnlk alma sresinden saylr. e) Kurul, yelerin ounluu ile toplanr, kararlar toplantya katlanlarn oy ounluu ile alnr. Oylarn eitlii halinde bakann oyu karar belirler. f) Her toplantda, grlen konularla ilgili alnan kararlar ieren bir tutanak dzenlenir. g) Toplantda alnan kararlar gerei yaplmak zere ilgililere duyurulur. Ayrca iilere duyurulmas faydal grlen konular iyerinde ilan edilir. h) Her toplantda, nceki toplantya ilikin kararlar ve bunlarla ilgili uygulamalar hakknda bakan veya kurulun sekreteri tarafndan kurula gerekli bilgi verilir ve gndeme geilir.

yerlerinde in Durdurulmasna veya yerlerinin kapatlmasna Dair Ynetmelik (Resmi Gazete: 05/03/2004) Madde 1 (Ama): Bu ynetmelik, iyerlerinde iiler iin tehlikeli olan tesis ve tertiplerin veya makine ve cihazlarn ne ekilde iletilmekten alkonulaca ve bunlarn ne ekilde yeniden iletilmelerine izin verilebilecei, iyerinin kapatlmas ve almas, iin durdurulmasna veya iyerinin kapatlmasna karar verilinceye kadar acil hallerde alnacak nlemlere ilikin hususlar ile komisyonda grev yapacak ii ve iveren temsilcilerinin nitelikleri, seimi, komisyonun alma ekli ve esaslarn belirler. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 79. Maddesi. Madde 5 (Komisyonun Kuruluu): yerlerinde iin durdurulmasna veya iyerinin kapatlmasna karar vermeye yetkili komisyon, iki mfetti ve blge mdr ile bir ii ve bir iveren temsilcisinden oluur.

34

Komisyona katlacak mfettilerden biri, iin durdurulmasn veya iyerinin kapatlmasn teklif eden mfettitir. Komisyona kdemli mfetti bakanlk eder. Komisyona ii temsilcisi olarak, blge mdrl grev alan iinde her ikolu iin, kendisine mensup ii says en yksek olan ii sendikalar konfederasyonu ynetim kurulunca bir asil, bir yedek ye seilir. Mecbur kalnan durumda iyerinde alan iiler arasndan, iilerce seilen temsilci, komisyona ye olarak katlabilir. veren temsilcisi olarak, her ikolu iin, kendisine mensup iveren says en yksek olan iveren sendikalar konfederasyonu ynetim kurulunca bir asil, bir yedek ye seilir. Mecbur kalnmas halinde iveren veya vekili komisyona ye olarak katlabilir. Madde 6 (Sreler): i ve iveren temsilcilerinin grev sreleri 2 yldr. Srenin bitiminden itibaren 6 ign iinde seilen asil ve yedek temsilciler blge mdrlklerine bildirilir. Sresi bitenler yeniden seilebilirler. Madde 7 (Komisyonun Toplantya arlmas): Mfetti, iin ksmen veya tamamen durdurulmasn, iyerinin ksmen veya tamamen kapatlmasn gerektiren bir durumun varln raporla bildirirse, blge mdr, komisyonu yazl olarak toplantya arr. ar yazsnda toplantnn gn, saati, yeri ve iin durdurulmasn veya iyerinin kapatlmasn gerektiren sebepler belirtilir. Bunlar ayrca iverene de bildirilir. Madde 8 (Toplant): Komisyon toplantlarna mfettilerin ve blge mdrnn katlmas mecburidir. i veya iveren temsilcilerinin veya yedeklerinin katlmamas, komisyonun toplanmasn ve karar almasn engellemez. Madde 9 (Kararlar): Kararlar oy ounluu ile alnr. Oylarn eitlii halinde, bakann bulunduu taraf ounluu salam saylr. Kararlarn gerekeli yazlmas ve toplantya katlanlarca imzalanmas gerekir. in ksmen veya tamamen durdurulmasna, iyerinin kapatlmasna karar verildii srada, iveren, durdurma veya kapatma sebeplerini gidermek iin alma talebinde bulunursa, almaya izin verildii, gerekirse sre de belirlenerek, iin durdurulmasna veya kapatlmasna dair karara yazlr. Madde 18 (lamlarn Yerine Getirilmesi): Durdurma veya kapatma kararna kar iverenin yerel i mahkemesinde 6 i gn iinde itiraz hakk vardr. mahkemesine itiraz, iin durdurulmas veya iyerinin kapatlmas kararnn uygulanmasn durdurmaz. Mahkeme itiraz ncelikle grr ve 6 i gn iinde karara balar. Kararlar kesindir. mahkemelerinin iin durdurulmas kararlarnn kaldrlmasna dair kararlar blge mdrnce yerine getirilir, iyerinin kapatlmas kararlarnn kaldrlmasna dair kararlar ise, blge mdrlnce mlki amire intikal ettirilir. Mlki amirin emriyle iyeri gvenlik kuvvetlerince alr. Bunlara dair tutanaklar blge mdrlnde saklanr. Kadn ilerin Gece Postalarnda altrlma Koullarna Dair Ynetmelik 35

(Resmi Gazete:09/08/2004) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, 18 yan doldurmu kadn iilerin gece postalarnda altrlmasna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 73. Maddesi. Madde 5 (Kadn ilerin Gece Postalarnda altrlma Sreleri): Kadn iiler her ne ekilde olursa olsun gece postalarnda 7,5 saatten fazla altrlamazlar. Madde 7 (Rapor): Kadn iilerin, gece postalarnda altrlabilmeleri iin, ie balamadan nce iyeri hekimi, iyeri ortak salk birimi, ii sal dispanserleri, bunlarn bulunmad yerlerde srasyla en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu, salk oca, Hkmet veya belediye doktorlarna muayene ettirilerek, almalarna engel bir durumun olmadna dair salk raporlarnn alnmas arttr. Bu iilerin muayeneleri her 6 ayda bir tekrarlanr. Madde 8 (Kadn ilerin alan Elerinin Gece Postalarnda altrlmalar): Kadn iinin kocas da iin postalar halinde yrtld ayn veya ayr bir iyerinde alyor ise, kadn iinin istei zerine, gece altrlmas, kocasnn alt gece postasna rastlamayacak ekilde dzenlenir. Ayn iyerinde alan kar kocann ayn gece postasnda alma istekleri, iverence, olanak orannda karlanr. Madde 9 (Gebelik ve Analk Durumunda alma ve Bildirim): Kadn iiler, gebe olduklarnn doktor raporuyla tespitinden itibaren douma kadar, emziren kadn iiler ise doum tarihinden balamak zere 6 ay sre ile gece postalarnda altrlamazlar. Emziren kadn iilerde bu sre, ana ve ocuun sal asndan gerekli olduunun hekim raporuyla belgelenmesi halinde, 1 yla kadar uzatlr. Bu iilerin bahsedilen srelerdeki almalar, Gebe ve Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik hkmleri sakl kalmak zere, gndz postalarna rastlayacak ekilde dzenlenir. Madde 10 (Bildirim): Gece postalarnda kadn ii altrmak isteten iverenler, gece altrlacak kadn iilerin isim listelerini ilgili blge mdrlne gnderirler. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 26/12/2003) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, iilerin i kanserojen ve mutajen maddelere maruziyetinden kaynaklanan risklerden korunmas iin bu maddelere maruziyetin nlenmesi de dahil olmak zere gerekli salk ve gvenlik nlemlerini belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; a) Kanserojen madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde kanser oluumuna neden olan veya kanser oluumunu hzlandran maddeleri, b) Mutajen madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde kaltmsal genetik hasarlara yol aabilen veya bu etkinin oluumunu hzlandran maddeleri, 36

c) Snr deer: Kanserojen ve mutajen maddenin, iinin solunum blgesinde bulunan havadaki, Ek-3de belirlenen referans zaman aralndaki, zaman arlkl ortalama konsantrasyonunu ifade eder. Madde 5 (Risk Deerlendirilmesi): Kanserojen ve mutajen maddelere maruziyet riski bulunan ilerde alanlarn, bu maddelere maruziyet ekli, maruziyet miktar ve maruziyet sresi belirlenerek risk deerlendirilmesi yaplacak ve alnmas gerekli salk ve gvenlik nlemleri belirlenecektir. Risk deerlendirilmesi yaplrken alma artlar, maruziyet ekli ve derecesi dikkate alnarak, risk deerlendirmesinin geerli olduu sre ile hangi arallarla yenilenecei belirlenecek ve her durumda en az 5 ylda bir defa yenilenecektir. Madde 13 (Eirim): veren, iilerin ve/veya temsilcilerinin yeterli ve uygun eitim almalarn salayacak, iilere zellikle aadaki konularda gerekli bilgi ve talimat verecektir; a) b) c) d) e) Sal etkileyebilecek riskler ile sigara imenin getirecei ek riskler, Maruziyeti nlemek iin alnmas gerekli nlemler, Hijyen kurallar, Koruyucu malzeme ve giyim eyalarnn kullanlmas, Kazalarn nlenmesi ve kaza halinde kurtarma almalar da dhil yaplmas gereken iler,

Yeni bir risk ortaya ktnda veya risklerde deiiklik olduunda eitim yenilenecek ve belirli aralklarla tekrarlanacaktr. veren kanserojen ve mutajen madde ieren tesis ve kaplarn zerinde bulunmas gereken etiket, uyar ve tehlike iaretleri ile ilgili olarak iilere gerekli bilgi ve eitimi verecektir. Madde 17 (Kaytlarn Saklanmas): Bu ynetmeliin 14. maddesinin (c) bendinde ve 16. maddesinin (d) bendinde belirtilen kaytlar (kiisel salk kaytlar) maruziyetin sona ermesinden sonra en az 40 yl sre ile saklanacaktr. yerinde faaliyetin sona ermesi halinde iveren bu kaytlar Bakanla vermek zorundadr.

Madde 18 (Snr Deerler): Kanserojen ve mutajen maddelerin snr deerleri Ek-3de verilmitir. EK-III MESLEK MARUZYET SINIR DEERLER Snr Deerler Maddenin Ad Benzen Vinilklorr monomeri Sert aa tozlar EINECS (1) 200-753-7 200-831 ---CAS (2) 71-43-2 75-01-4 ---Mg/m3 (3) 3.25 (3) 7.77 (3) 5.0 (5) ppm (4) 1 (5) 3 (5) ---Deri (6) ------Aklama

(1) EINECS: Mevcut kimyasal maddelerin Avrupa envanteri 37

(2) CAS: Kimyasal abstrakt servis numaras (3) mg/m3: Bir metre kp havadaki maddenin miligram olarak miktar (20 C scaklkta ve 760 mm Civa basncnda) (4) ppm: Milyonda ksm olarak hacim (milimetre/metrekp) (5) Sekiz saatlik referans zamanna gre hesaplanan veya llen deer (6) Deri yoluyla da maruziyetin olabildii durumlar (7) Sert aa tozu dier aa tozlar ile kark ise karmn tm iin bu deer uygulanr.

Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 26/12/2003) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, iyerinde bulunan, kullanlan veya herhangi bir ekilde ilem gren kimyasal maddelerin tehlikelerinden ve zararl etkilerinden iilerin saln korumak ve gvenli bir alma ortam salamak iin asgari artlar belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen terim ve kavramlar aada aklanmtr; Kimyasal madde: Doal halde bulunan veya retilen veya herhangi bir ilem srasnda veya atk olarak ortaya kan veya kazara oluan her trl element, bileik veya karmlardr.

38

Tehlikeli kimyasal madde: a) Patlayc, oksitleyici, ok kolay alevlenir, alevlenir, toksik, ok toksik, zararl, andrc, tahri edici, alerjik, kanserojen, mutajen, reme iin toksik ve evre iin tehlikeli zelliklerden bir veya birkana sahip maddeler, b) Yukarda sz edilen snflamalara girmemekle beraber kimyasal, fiziko-kimyasal veya toksikolojik zellikleri ve kullanlma veya iyerinde bulundurulma ekli nedeni ile iilerin salk ve gvenlii ynnden risk oluturabilecek maddeler, c) Mesleki maruziyet snr deeri belirlenmi maddelerdir. Patlayc madde: Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yaylm ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya ksmen kapatldnda snma ile kendiliinden patlayan veya belirlenmi test koullarnda patlayan, abucak parlayan kat, sv, macunumsu, jeltinimsi haldeki maddelerdir. Oksitleyici madde: zellikle yanc maddelerle olmak zere dier maddeler ile de temasnda nemli lde ekzotermik reaksiyona neden olan maddeleridir. ok kolay alevlenir madde: 0Cden dk parlama noktas ve 35Cden dk kaynama noktasna sahip sv haldeki maddeler ile oda scaklnda ve basnc altnda hava ile temasnda yanabilen, gaz haldeki maddelerdir. Kolay alevlenir madde: a) Enerji uygulamas olmadan, ortam scaklnda hava ile temasnda snabilen ve sonu olarak alevlenen, b) Ate kayna ile ksa sreli temasta kendiliinden yanabilen ve ate kaynann uzaklatrlmasndan sonra da yanmaya devam eden kat haldeki, c) Parlama noktas 21 C 'nin altnda olan sv haldeki, d) Su veya nemli hava ile temasnda, tehlikeli miktarda, ok kolay alevlenir gaz yayan maddelerdir. Alevlenir madde: Parlama noktas 21C - 55C arasnda olan sv haldeki maddelerdir. ok toksik madde: ok az miktarlarda solunduunda, az yoluyla alndnda, deri yoluyla emildiinde insan sal zerinde akut veya kronik hasarlara veya lme neden olan maddelerdir. Toksik madde: Az miktarlarda solunduunda, az yoluyla alndnda, deri yoluyla emildiinde insan sal zerinde akut veya kronik hasarlara veya lme neden olan maddelerdir. Zararl madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deri yoluyla emildiinde insan sal zerinde akut veya kronik hasarlara veya lme neden olan maddelerdir. Andrc madde: Canl doku ile temasnda, dokunun tahribatna neden olabilen maddelerdir. Tahri edici madde: Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun sreli veya tekrarlanan temasnda lokal eritem, eskar veya dem oluumuna neden olabilen, andrc olarak snflandrlmayan maddelerdir. Alerjik madde: Solunduunda, cilde nfuz ettiinde ar derecede hassasiyet meydana getirme zellii olan ve daha sonra maruz kalnmas durumunda karakteristik olumsuz etkilerin ortaya kmasna neden olan maddelerdir. Kanserojen madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde kanser oluumuna neden olan veya kanser oluumunu hzlandran maddelerdir. Mutajen madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde kaltmsal genetik hasarlara yol aabilen veya bu etkinin oluumunu hzlandran maddelerdir. 39

reme iin toksik madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde erkek ve diilerin reme fonksiyon ve kapasitelerini azaltan ve/veya doacak ocuu etkileyecek kaltmsal olmayan olumsuz etkileri meydana getiren veya olumsuz etkilerin oluumunu hzlandran maddelerdir. evre iin tehlikeli madde: evre ortamna girdiinde evrenin bir veya birka unsuru iin hemen veya sonradan ksa veya uzun sreli tehlikeler gsteren maddelerdir. Kimyasal maddenin ilem grmesi: Bu maddelerin retilmesi, ilenmesi, kullanlmas, depolanmas, tanmas, atk ve artklarn artlmas veya uzaklatrlmas ileridir. Mesleki maruziyet snr deeri: Baka ekilde belirtilmedike, 8 saatlik srede, alanlarn solunum blgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman arlkl ortalamasnn st snrdr. Solunum blgesi: Merkezi, kiinin kulaklarn birletiren izginin orta noktas olan 30 cm yarapl krenin, ban n ksmnda kalan yarsdr. Biyolojik snr deeri: Kimyasal maddenin, metabolitinin veya etkilenmeyi belirleyecek bir maddenin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonunun st snrdr. Salk gzetimi: alanlarn belirli bir kimyasal maddeye maruziyetleri ile ilgili olarak salk durumlarnn belirlenmesi amacyla yaplan deerlendirmelerdir. Tehlike: Bir kimyasal maddenin yapsal zellii nedeni ile zarar verme potansiyelidir. Risk: Kimyasal maddenin zarar verme potansiyelinin alma ve/veya maruziyet koullarnda ortaya kmas olasldr. Madde 6 (Risk Deerlendirmesi): Risk deerlendirmesi aadaki hallerde yenilenecektir: 1) 2) 3) 4) 5) Risk deerlendirmesinde belirlenen sdre, alma koullarnda nemli bir deiiklik olduunda, Ortam lmleri ve salk gzetimlerinin sonularna gre gerektiinde, Kimyasal maddeler nedeni ile herhangi bir kaza olduunda, En az 5 ylda bir defa.

Madde 8 (zel Koruyucu ve nleyici Tedbirler): Tehlikeli kimyasal maddelerle yaplan almalarda aada belirtilen zel nlemler alnacaktr: f) veren, risk deerlendirmesi sonularn ve risk nleme prensiplerini temel alarak, iileri kimyasal maddelerin fiziko kimyasal zelliklerinden kaynaklanan tehlikelerden korumak iin, bu maddelerin ilenmesi, depolanmas, tanmas ve birbirini etkileyebilecek kimyasal maddelerin birbirleriyle temasnn nlenmesi de dahil olmak zere, yaplan ilemin zelliine uygun olarak aada belirtilen ncelik srasna gre teknik nlemleri alacak ve idari dzenlemeleri yapacaktr; 1) yerinde parlayc madde miktarnn tehlikeli konsantrasyonlara ulamas ve kimyasal olarak kararsz maddelerin tehlikeli miktarlarda bulunmas nlenecektir. Bu mmkn deilse, 2) yerinde yangn veya patlamaya sebep olabilecek tututurucu kaynaklarn bulunmas nlenecektir.

40

Kimyasal olarak kararsz madde ve karmlarn zararl etki gstermesine sebep olabilecek artlar ortadan kaldrlacaktr. 3) Parlayc maddelerden kaynaklanan yangn veya patlama halinde veya kimyasal olarak kararsz madde ve karmlarnn zararl fiziksel etkilerinden, iilerin zarar grmesini nlemek veya en aza indirmek iin gerekli nlemler alnacaktr. 4) Patlama basncnn etkisini azaltacak sistemler bulunacaktr. Madde 10 (ilerin Eitimi ve Bilgilendirilmesi): Tehlikeli kimyasal maddelerle alanlarn eitimi ve bilgilendirilmesi ile ilgili esaslar aada verilmitir: a) veren, iilere veya temsilcilerine, Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 10 ve 12 nci maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte zellikle; 1) Risk deerlendirmesi sonucunda elde edilen bilgiler ve alma koullarnda nemli bir deiiklik olmas halinde gerekli yeni bilgiler, 2) yerinde bulunan veya ortaya kabilecek tehlikeli kimyasal maddeler ile ilgili, bu maddelerin tannmas, salk ve gvenlik riskleri, mesleki maruziyet snr deerleri ve dier yasal dzenlemeler, 3) ilerin kendilerini ve dier iileri korumalar iin alnmas gerekli nlemler ve yaplmas gerekli iler, 4) Tehlikeli kimyasal maddeler iin tedarikiden salanan malzeme bilgi formlar, hakknda bilgi salamak ve eitim vermekle ykmldr. iler veya temsilcilerine verilecek bilgi, bu ynetmeliin 6 nc maddesine gre yaplan risk deerlendirmesi sonucu ortaya kan riskin derecesi ve zelliine bal olarak, szl talimat ve yazl bilgilerle desteklenmi eitim eklinde olacaktr. Bu bilgiler deien artlara gre gncellenecektir. b) Tehlikeli kimyasal madde bulunan blmler, kaplar, boru tesisat ve benzeri tesisat ilgili mevzuata uygun olarak ve iindeki maddeyi ve tehlikelerini aka belirtecek ekilde etiketlenecek ve iaretlenecektir. c) Kimyasal madde reticileri veya tedarikileri, iverenin talep etmesi halinde, risk deerlendirmesi iin gerekli olan, bu ynetmeliin 6 nc maddesinin (a) bendinde yer alan hususlar ile ilgili tm bilgileri vermek zorundadr. Madde 11 (Yasaklar): Ek-3te liste halinde belirtilen kimyasal maddelerle yaplacak almalarda aada belirtilen hususlara uyulacaktr: a) ilerin, Ek-3te belirtilen kimyasal maddelerden veya bu maddelerin kullanld ilemlerden kaynaklanan salk risklerinden korunmas iin bu maddelerin belirtilen oranlardan fazla bulunmas halinde bu maddelerin retilmesi, kullanlmas ve ilemlerin yaplmas yasaktr. b) Ancak, tam kapal sistemlerde, mmkn olan en az miktarlarda ve iilerin bu maddelere maruziyetlerinin nlenmesi art ile Bakanlktan izin alnarak Ek-3te belirtilen maddelerle sadece aadaki hallerde alma yaplabilir; 1) Bilimsel aratrma ve deneylerde, 2) Yan rnlerde veya atk maddelerde bulunan bu maddelerin ayrlmas ilerinde, 3) Teknoloji gerei ara madde olarak kullanlmas zorunlu olan retimlerde, c) Yukarda (b) bendinde belirtilen almalar iin izin isteyenler, 1) zin isteme nedeni, 41

2) 3) 4) 5)

Kimyasal madde veya maddelerin yllk kullanm miktarlar, Bu maddelerde alacaklarn says, Maddelerin kullanlaca iler, reaksiyonlar ve prosesler, ilerin bu maddelere maruziyetini nlemek iin alnan nlemler, hakkndaki bilgileri Bakanla vermek zorundadr.

EK-III KULLANIMI YASAK OLAN KMYASAL MADDELER LE YAPILMASI YASAKLANAN LER Aada belirtilen kimyasal maddelerin ithali, retimi ve bu maddelerin iyerinde kullanm ile kimyasal maddeler ihtiva eden aadaki belirtilen ilerin yaplmas yasaktr. Ancak bu maddeler baka bir kimyasal madde iindeki veya atk maddedeki konsantrasyonu, aada verilen limit deerlerin altnda bulunuyorsa bu yasak uygulanmaz.

a) Kimyasal Maddeler:

EINECS No ( 1 ) 202-080-4 202-177-1 202-199-1 202-204-7

CAS No ( ) 91-59-8 92-67-1 92-87-5 92-93-3

Madde Ad

Yasak Uygulanmayacak Limit Deer 2-naftilamin ve tuzlar % 0.1 (arlka) 4-aminodifenil ve tuzlar % 0.1 (arlka) Benzidin ve tuzlar % 0.1 (arlka) 4-nifrodifenil % 0.1 (arlka)

( 1 ) EINECS : Kimyasal maddelerin Avrupa Envanteri. ( 2 ) CAS : Kimyasal maddelerin servis kayt numaras. Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 11/02/2004) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, iyerindeki risklerin nlenmesinin veya yeterli derecede azaltlmasnn, teknik tedbirlere dayal toplu koruma ya da i organizasyonu veya alma yntemleri ile salanmad durumlarda, kullanlacak kiisel koruyucularn zellikleri, temini, kullanm ve dier hususlarla ilgili usul ve esaslar belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): B) Aada belirtilenler, kiisel koruyucu donanmdan saylmaz:

42

a) zel olarak alann saln ve gvenliini korumak zere yaplmam sradan i elbiseleri ve niformalar, b) Acil kurtarma servislerinin kullandklar ekipman, c) Askerlerin, polislerin ve dier kamu gvenli glerinin giydii ve kulland kiisel koruyucular, d) kara tamaclnda kullanlan kiisel koruyucular, e) Spor ekipman, f) Nefsi mdafaay veya caydrmay hedefleyen ekipman, g) Riskleri ve istenmeyen durumlar ikaz eden, tanabilir cihazlar. Ek-2: Kiisel Koruyucu Donanm Listesi Ek-3: Kiisel Koruyucu Donanm Kullanlmasnn Gerekli Olabilecei ler ve Sektrler

Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Tozla Mcadeleyle lgili Ynetmelik (Resmi Gazete: 14/09/1990) Madde 1 (Ama): Ynetmeliin amac maden ve taocaklar iletmelerinde, tnel yapmnda ve tamamlayc tesislerinde alan iilerde pnmokonyoz (akcier toz) hastalna neden olacak toz oluumunu nlemektir. Madde 3 (Dayanak): 1475 sayl Kanununun 74 nc maddesine istinaden karlan Maden ve Ta Ocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Alnacak i Sal ve Gvenlii nlemlerine likin Tzkn 380 inci maddesine dayanlarak dzenlenmitir. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen;

43

Toz: Maden ve ta ocaklarnda, tnel yapmnda ve tamamlayc tesislerinde iyeri havasna yaylan mineral ve kaya paracklarn, Solunabilir Toz: Aerodinamik edeer ap 0-5 mikron byklnde kristal veya amorf yapda toz ile ap 3 mikrondan kk, uzunluu apn en az 3 kat olan ipliksi tozlar, Fibrojen Toz: Solunumla akcierlere ulaarak biriken ve bunun sonucunda dokusal deiim oluturarak akcierlerde fonksiyonel bozukluk yapan tozlar, nert Toz: Solunumla akcierlere ulamalarna ramen akcierlerde fonksiyonel bozukluk yapmayan tozlar, Pnmokonyoz - Akcier Toz Hastal: Akcierlerde toz birikmesi ve buna kar dokusal tepkime sonucu oluan akcier hastaln, Toz lm: Ortam havasnda gravimetrik esasa veya ipliksi tozlarda lif saysna gre toz miktarn belirlemeyi, Tozsuz ler: Ortam havas eik snr deeri (ESD) O MG/m olan ileri, Tozla Mcadele Birimi (TMB): Maden ve ta ocaklarnda, tnel yapmnda ve tamamlayc tesislerinde Ynetmelik hkmlerine uygun biimde tozla mcadele ilevini stlenecek birimi, Toz Kontrol Mhendisi: Toz kontrol konularnda eitim veya kurs grm ve daimi olarak iyerinde grevli olan maden veya jeoloji mhendisini, birden fazla iletmesi olan iverenlerin iletmelerden birinde veya Genel Mdrlk merkezinin bulunduu yerde ikamet eden maden veya jeoloji mhendisini, Toz Laboratuar Sorumlusu: Laboratuarda toz deerlendirmeleri konusunda eitim grm jeoloji, maden ve kimya mhendisi veya kimyageri, rneki: Maden ve taocaklarnda, tnel yapmnda ve tamamlayc tesislerinde alma ortamndan rnek alma konusunda eitim grm ii veya teknisyeni, Tozla Mcadele Komisyonu (TMK): Ynetmelikle ilgili konularda alnacak kararlara esas olmak zere teknik ve tbbi adan grler hazrlamak amacyla oluturulan komisyonu, SGM: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i Sal ve Gvenlii Merkezi ve bu Merkezin blge laboratuar efliklerini, Eik Snr Deer (ESD;TWA): Uzun sre ve olaan alma saatlerinde salk asndan herhangi bir sorun oluturmayan gnlk almamas gereken deeri, Tam Kapal Sistem: Tozun kaynandan emilerek ktrme ve lzum halinde filtre ileminden sonra, eik snr deerlerin altnda toz bulunduran havay alma ortamna brakan sistemi,Kristal yapda SiO2, Kuvarsi tridimit, kristobaliti, Asbest: Serpantin veya amfibol gruplarna giren lif yapl minerallerden kirizotil (beyaz asbest), aktinolit, amozit (kahverengi asbest) antofillit, krokidolit (mavi asbest), tremolit minerallerinden birini veya birkan ieren karm, 44

Toz rnekleme Cihaz: Ortam havasndaki solunabilir tozlar rneklemeye yarayan cihaz ve kiisel toz toplama cihazn, Standart Gs Filmi: 35x35 cm. veya daha byk boyutta ILO snflandrlmasna gre 1 ve 2 nci kalitede gs radyografisini, A Okuyucu: ILO Uluslararas Pnmonkonyoz Radyografisi Snflandrmas konusunda eitim alm hekimi, B Okuyucu: ILO Uluslararas Pnmonkonyoz Radyografisi Snflandrmas konusunda eitim alm gs hastalklar veya radyoloji uzman hekimi, ifade eder. Madde 6 (Tozla Mcadele Komisyonu (TMK)): Salk Bakanl, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, maden ikolunda kendisine mensup ii ve iveren says en yksek ii ve iveren konfederasyonlarndan birer temsilci ile alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl temsilcileri ve Bakanlka uygun grlecek tozla mcadele ve pnmokonyoz konularnda almalar bulunan bir hekim ve bir mhendisin katlmasyla bir komisyon kurulur. Bu komisyon yelerinin grev sresi yldr. Sresi bitenler yeniden grevlendirebilir. Bu komisyon en az alt ayda bir defa toplanarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i Sal Daire Bakanlnn, Tefti Kurulu Bakanlnn Ynetmelik kapsamna giren iyerleri iverenlerinin ve konu ile ilgili dier kurulularn Ynetmelik uygulamasna ilikin gr ve nerilerini inceleyerek karara balar. T.M.K'nn sekreterlik hizmetleri, i Sal Daire Bakanl tarafndan yrtlr. Madde 8 (Tozla Mcadele Birimi Kurulacak yerleri): Toplam ii says 300 ve daha fazla olan iletmeler TMB kurmakla ykmldrler. i says 300'den az olan iyerleri, retim kapasitesi, SGM lm sonularna dayanarak tozun nitelii ve younluuna gre alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i mfettiinin veya SGM'n teklif edecei iyerleri, TMK'nn uygun grmesi durumunda TMB kurmak zorundadr. Ynetmelik kapsamna giren ve ayn il snrlar dhilinde veya 100 km. apl alan iindeki iyerleri ortaklaa Tozla Mcadele Birimi kurabilirler. Bir TMB kurmu olan iveren, ayn tozla mcadele birimi ile farkl illerde ve dier iletmelerindeki tozla mcadele ilemlerini yrtebilir. Madde 9 (Tozla Mcadele Birimi): Tozla Mcadele Birimi; bir toz kontrol mhendisi, toz laboratuar sorumlusu, yeterli sayda rneki, rnek alma cihaz ve laboratuardan oluur. Makine Koruyucular Ynetmelii (Resmi Gazete: 17/05/1983)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmelik, 23 Mays 1967 tarih, 872 sayl Kanunun uygulanmas ve 1475 sayl Kanununun 74. maddesi uyarnca yrrle konmu olan tzklerin ilgili hkmlerine aklk getirilmesi amacyla kartlmtr. Madde 3 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; "Makine" deyimi; bir tr enerjiyi baka bir tr enerjiye evirerek veya insan gc ile belirli iler yapan eitli ksmlardan meydana gelmi aralar, "Koruyucu" deyimi; makinelerin transmisyon dzenlerinde hareketli paralarnda ve operasyon noktalarnda kullanlan koruma dzeni ile gvenli olmayan durumlarda kullanlacak durdurma sisteminin tmn, 45

"Transmisyon dzeni" deyimi; g aktaran milleri, volanlar, kasnaklar, kaylar, kaplinleri, muylular, bilyeleri, kranklar, kavramalar, dili dzenlerini, zincir ve dilisi gibi elemanlar, "Hareketli paralar" deyimi; makine ve tezghlarda g aktarmayan ancak hareket eden (rnein planyalarn kalem tespit balklar, besleme merdaneleri, vargel tablalar vb. gibi) elemanlar, "Operasyon noktalar" deyimi; makine ve tezghta tala kaldran, ekillendiren, delen, ezen, kesen veya baka ekilde ilem yapan ksm ile i alp verirken tehlikeli olan blgeleri, "Durdurma dzeni" deyimi; konveyr kaylarnn yanlarnda bulunan gvenlik halatlar, koruyuculara kilitleri, imdat dme ve frenleri, asansr paratleri gibi gvenli olmayan durumlarda sistemi durdurmaya salayan dzenekleri belirtir. Madde 4 (Koruyucularn zellikleri): Koruyucular, operatr ile makine ve tezghta grevli dier personeli kaza, i kazalar ve meslek hastalklarna kar koruyacak, para sramas, gaz, toz intiar gibi durumlar da nleyecek nitelik ve biimde olacaktr. Koruyucular, tezghla dorudan ilgisi olmamakla birlikte tezgh veya makine evresinde bulunanlarn da hareket eden ksmlarla temasn nleyecektir. Madde 7 (Koruyucu Aral): Pres giyotin ve benzeri tezghlarda koruyucu aral ile operasyon noktasna olan uzaklklar aada verilmitir.

Koruyucu Aral (en ok mm) 6 10 13 16 20 22 32

Koruyucunun Operasyon Noktasna Uzakl (mm) 0 - 30 38 - 53 53 - 78 78 - 130 130 - 155 155 - 180 180 - 206

Bu ller esas olmamakla birlikte, alan elini dz olarak tezgh tablas zerinde hareket ettirdiinde, koruyucu Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas Hakknda Ynetmelik aralndan geen parmak ular operasyon noktasna ulamayacaktr. (Resmi Gazete: 26/12/2003) Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, iyerlerinde oluabilecek patlayc ortamlarn tehlikelerinden alanlarn salk ve gvenliini korumak iin alnmas gerekli nlemleri belirlemektir. Madde 2 (Kapsam): Bu ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu kapsamna giren ve patlayc ortam oluma ihtimali bulunan iyerlerini kapsar. Ancak; a) Hastalara tbbi tedavi uygulamak iin ayrlan yerler ve tbbi tedavi uygulamas, b) 01/4/2002 tarihli ve 24713 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Gaz Yakan Cihazlara Dair Ynetmelik kapsamnda yer alan cihazlarn kullanlmas, 46

c) Patlayc maddelerin ve kimyasal olarak kararsz halde bulunan maddelerin retimi, ilemlerden gemesi, kullanm, depolanmas ve nakledilmesi, d) Sondaj retimiyle maden karma ileri ile yer alt ve yerst maden karma ileri, e) Uluslar aras antlamalarn kapsamnda bulunan kara, hava ve su yolu tama aralarnn kullanlmas, bu ynetmelik kapsam dndadr. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; a) Patlayc ortam: yanc maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarnn atmosferik artlar altnda hava ile oluturduu ve herhangi bir tututurucu kaynakla temasnda tmyle yanabilen karm, b) Normal alma artlar: Bir tesisin tasarmlanan ama dorultusunda, l ve deerlerde altrlmasn ifade eder.

Patlayc Ortam Oluturabilecek Yerlerin Snflandrlmas 1-Patlayc Ortam Oluabilecek Yerler alanlarn salk ve gvenliini korumak iin zel nlem alnmasn gerektirecek miktarda patlayc karm oluabilecek yerler, bu ynetmelie gre tehlikeli kabul edilecektir. alanlarn salk ve gvenliini korumak iin zel nlem alnmasn gerektirecek miktarda patlayc karm olumas ihtimali bulunmayan yerler bu ynetmelie gre tehlikesiz kabul edilecektir. Patlayc ve/veya yanc maddelerin hava ile yaptklar karmlarn, bamsz olarak bir patlama meydana getirmeyecekleri yaplacak aratrmalarla kantlanmadka, bu maddeler patlayc ortam oluturabilecek maddeler olarak kabul edilecektir. 2-Tehlikeli Yerlerin Snflandrlmas Tehlikeli yerler, patlayc ortam oluma skl ve bu ortamn devam etme sresi esas alnarak, blgeler halinde snflandrlr. Blge 0: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayc maddelerin hava ile karmndan oluan patlayc ortamn srekli olarak veya uzun sre ya da sk sk olutuu yerler. Blge 1: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayc maddelerin hava ile karmndan oluan patlayc ortamn normal alma koullarnda ara sra meydana gelme ihtimali olan yerler.

47

Blge 2: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayc maddelerin hava ile kararak normal alma koullarnda patlayc ortam oluturma ihtimali olmayan yerler ya da byle bir ihtimal olsa bile patlayc ortamn ok ksa bir sre iin kalc olduu yerler. Blge 20: Havada bulut halinde bulunan yanc tozlarn, srekli olarak veya uzun sreli ya da sk sk patlayc ortam oluturabilecei yerler. Blge 21: Normal alma koullarnda, Havada bulut halinde bulunan yanc tozlarn ara sra patlayc ortam oluturabilecei yerler. Blge 22: Normal alma koullarnda, havada bulut halinde bulunan yanc tozlarn patlayc ortam oluturma ihtimali bulunmayan ancak byle bir ihtimal olsa bile bunun yalnzca ok ksa bir sre iin geerli olduu yerler. Ekipmanlarn ve Koruyucu Sistemlerin Seiminde Uygulanacak Kriterler Risk deerlendirmesine gre hazrlanan patlamadan korunma dkmannda aksi belirtilmemesi halinde, patlayc ortam oluabilecek tm yerlerdeki ekipman ve koruyucu sistemler, 27/10/2002 tarihli ve 24919 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Muhtemel Patlayc Ortamlarda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemlerle lgili Ynetmelikte belirtilen kategorilere gre seilecektir. zellikle gazlar, buharlar, sisler ve tozlar iin aada belirtilen blgelerde, karlarnda verilen kategorideki ekipman kullanlacaktr. Blge 0 veya Blge 20: Kategori 1 ekipman, Blge 1 veya Blge 21: Kategori 1 veya 2 ekipman, Blge 2 veya Blge 22: Kategori 1,2 veya 3 ekipman. Patlayc Ortam Oluabilecek Yerler in Uyar areti Uyar iaretinin belirleyici zellikleri: gen eklinde Siyah kenarlar ve sar zemin zerine siyah yaz, Sar zemin iaret alannn en az %50si kadar olacaktr. Postalar Halinde i altrlarak Yrtlen lerde almalara likin zel Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik (Resmi Gazete: 07/04/2004) Madde 1 (Ama ve Kapsam): Nitelikleri dolaysyla srekli altklar iin durmakszn birbiri ardna postalar halinde ii altrlarak veya nbetlee ii postalar ile yaplan ilerde, alma srelerine, gece almalarna, hafta tatillerine ve ara dinlenmesine ilikin zel usul ve esaslar bu ynetmelikte dzenlenmektedir. Madde 2 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 76. Maddesi.

48

Madde 3 (Dzenleme ve lan Ykmll): veren veya iveren vekilleri, posta says ile her postann ie balama ve bitirme saatlerini, postalar halinde altrdklar iilerin ad ve soyadlarn, ara dinlenmelerini, hafta tatillerini ve bunlara ilikin deiiklikleri dzenleyerek iyerinde iilerin kolayca grp okuyabilecekleri ekilde ilan etmekle ykmldr. Madde 4 (i Postalar Saysnn Dzenlenmesi): a) Nitelikleri dolaysyla srekli altklar iin durmakszn birbiri ardna postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde posta says 24 saatlik sre iinde en az 3 ii postas altrlacak ekilde dzenlenir. Madde 5 (Gece altrlma Yasa): 4857 sayl Kanununun 69. Maddesinin birinci fkrasnda tanmlanan gece dnemine denk den 20:00-06:00 saatleri arasnda ki ii postalarnda, 18 yan doldurmam ocuk ve gen iilerin altrlmalar yasaktr. Madde 8 (i Postalarnn Deime Sresi): Gece ve gndz iletilen ve nbetlee ii postalar altrlarak yrtlen ilerde postalar; en fazla bir i haftas gece altrlan iilerin, ondan sonra gelen ikinci i haftasnda gndz altrlmalar suretiyle ve postalar birbirlerinin yerini alacak ekilde dzenlenir. in nitelii ve yrtm, i sal ve gvenlii gz nnde tutularak, gece ve gndz postalarnda iki haftalk nbetleme esas da uygulanabilir. Madde 9 (Posta Deiiminde Dinlenme Sresi): Posta deiiminde iiler srekli olarak en az 11 saat dinlendirilmeden altrlamaz. Bu hkm, postas deitirilen iilere de uygulanr. Madde 11 (Hafta Tatili): Postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde, iilere, haftann bir gnnde 24 saatten az olmamak zere ve nbetleme yolu ile hafta tatili verilmesi zorunludur. Madde 12 (sim Listeleri): veren veya iveren vekilleri, postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde, her postada alan iilerin ad ve soyadlarn kapsayan listeler ile bu iiler iin ie balamadan nce alnan periyodik salk raporlarnn bir nshasn ilgili blge mdrlne vermekle ykmldr.

Titreim Ynetmelii

(Resmi Gazete: 23/12/2003)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, iilerin mekanik titreime maruz kalmalar sonucu ortaya kabilecek salk ve gvenlik risklerinden korunmalarn salamak iin alnmas gerekli nlemleri belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 5 (Maruziyet Snr Deerleri ve Maruziyet Etkin Deerleri):

49

a) El-kol titreimi iin; 1) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet snr deeri 5 m/s2, 2) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet etkin deeri 2,5 m/s2, b) Btn vcut titreimi iin; 1) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet snr deeri 1,15 m/s2, 2) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet etkin deeri 0,5 m/s2 olacaktr.

Yap lerinde Salk ve Gvenlik Ynetmelii

(Resmi Gazete: 23/12/2003)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, yap iyerlerinde alnacak asgari salk ve gvenlik artlarn belirlemektir. Madde 2 (Kapsam): Bu ynetmelik, Yer alt ve Yerst Maden letmelerinde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii ile Sondajla Maden karlan letmelerde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii kapsamndaki iyerleri hari, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu kapsamna giren tm yap iyerlerinde uygulanr. 50

Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 78. Maddesi. Madde 4 (Tanmlar): Bu ynetmelikte geen; a) Yap leri: na ve inaat mhendislii ilerinin yrtld Ek-1de yer alan iler ile benzeri dier ileri, b) Proje: Yap ilerinin tasarmndan tamamlanmasna kadar yrtlen tm ileri, c) veren: projeyi stlenen ve ii altran gerek veya tzel kiiyi, d) Proje Sorumlusu: veren tarafndan grevlendirilen ve iveren adna projenin hazrlanmasndan, uygulanmasndan ve uygulamann kontrolnden sorumlu gerek veya tzel kiiyi, e) Alt veren: verenden yap iyerinde yrtlen asl iin bir blmnde veya yardmc ilerinde i alan ve bu i iin grevlendirdii iilerini sadece bu iyerinde ald ite altran gerek veya tzel kiiyi, f) Kendi Adna alan i: Yap iyerinde ii ve iveren dnda, i yapan ve yannda ii altrmayan, projenin tamamlanmasnda profesyonel katk salayan kiiyi, g) Hazrlk Koordinatr: Projenin hazrlk aamasnda iveren veya proje sorumlusu tarafndan sorumluluk verilen ve bu ynetmeliin yedinci maddesinde belirtilen salk ve gvenlikle ilgili grevleri yapan gerek veya tzel kiiyi, h) Uygulama Koordinatr: Projenin uygulanmas aamasnda iveren veya proje sorumlusu tarafndan sorumluluk verilen ve bu ynetmeliin sekizinci maddesinde belirtilen salk ve gvenlikle ilgili grevleri yapan gerek veya tzel kiiyi, ifade eder. Madde 5 (Koordinatrlerin Atanmas, Salk ve Gvenlik Plan ve Bildirim): c) veren veya proje sorumlusu aada belirtilen durumlarda, yap iine balamadan nce Ek3te belirtilen bilgileri ieren bildirimi Bakanln ilgili blge mdrlne vermekle ykmldr; Yap ii 30 i gnnden fazla srecek ve devaml olarak 20den fazla ii altrlacaksa, in bykl 500 yevmiyeden fazla alma gerektiriyorsa.

Bu bildirimde belirtilen bilgilerin yer ald levha, aka grnecek ekilde yap alann uygun bir yerine konulacaktr. Gerektiinde bu bilgiler gncelletirilecektir. EK-1 YAPI LER (NA VE MHENDSLK ALIMALARI) LSTES 1- Kaz 2- Hafriyat 3- na 4- Prefabrike elemanlarn montaj ve skm EK-3 YNETMELN 5. MADDESNN (c) BENDNE GRE N BLDRMDE YER ALMASI GEREKEN HUSUSLAR 1. Bildirim tarihi, 2. naatn tam adresi, 3. Yklenicilerin ad ve adresi, 4. Proje tipi (*), 5. Proje sorumlularnn ad ve adresi,

51

5- Deitirme veya donatma 6- Tadilatlar 7- Yenileme 8- Tamir 9- Skme 10- Ykm 11- Restorasyon 12- Bakm, boyama ve temizleme 13- Drenaj

6. Proje hazrlk safhasndaki gvenlik ve salk koordinatrlerinin ad ve adresi, 7. Proje uygulama safhasndaki gvenlik ve salk koordinatrlerinin ad ve adresi, 8. in planlanan balama tarihi, 9. Planlanan alma sresi, 10. naat alannda alacak tahmin edilen azami ii says, 11. naat alannda alacak mteahhitler ve kendi adna alan kiilerin says, 12. Seilmi mteahhitler hakknda bilgi. (*) Yaplan inaatn yap eidi yazlacaktr ( kpr, bina, yol gibi)

Yllk cretli zin Ynetmelii

(Resmi Gazete: 03/03/2004)

Madde 1 (Ama): Bu ynetmeliin amac, 4857 sayl Kanununun 53 nc maddesi uyarnca, iverenlerce iilere verilecek yllk cretli izinlerin usul ve esaslarn belirlemektir. Madde 3 (Dayanak): 4857 sayl Kanununun 60. Maddesi. Madde 6 (Yllk cretli znin Uygulanmas): Yllk cretli izin iveren tarafndan blnemez. 52

Bu iznin 53 nc maddede gsterilen sreler iinde iveren tarafndan srekli bir ekilde verilmesi zorunludur. Ancak, 53 nc maddede ngrlen izin sreleri, taraflarn anlamas ile bir blm 10 gnden aa olmamak zere en ok 3e blnebilir. veren tarafndan yl iinde verilmi bulunan dier cretli ve cretsiz izinler veya dinlenme ve hastalk izinleri yllk cretli izne mahsup edilmez. Yllk cretli izin gnlerinin hesabnda izin sresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil gnleri izin sresinden saylmaz. Yllk cretli izinleri iyerinin kurulu bulunduu yerden baka bir yerde geirecek olanlara istemde bulunmalar ve bu hususu belgelemeleri koulu ile gidi ve dnlerinde yolda geecek sreleri karlamak zere iveren toplam 4 gne kadar cretsiz yol izni vermek zorundadr. Madde 7 (zin steinin Zaman): i yukardaki maddelere gre hak ettii yllk cretli iznini, kullanmak istedii zamandan en az 1 ay nce iverene yazl olarak bildirir. Madde 8 (zin stei ve Verilmesi): ii yllk izin isteminde, adn, soyadn, varsa sicil numarasn, iznini hangi tarihler arasnda kullanmak istediini ve cretsiz yol izni isteyip istemediini yazar. Ayn tarihe rastlayan izin isteklerinde; iyerindeki kdem ve bir nceki yl iznini kulland tarih dikkate alnarak ncelikler belirlenir. Yol izni alanlar bu sreyi kullanmadan ie dnerlerse, iveren bunlar anlan srenin bitiminden nce ie balatmayabilir. Madde 9 (zin Sresinin Tespiti): inin izin sresi, iznini hak ettii tarihteki hizmet sresine ve 4857 sayl Kanununun 55 inci maddesine gre belirlenir. yerinde ie balad gnden itibaren deneme sresi de iinde olmak zere en az 1 yl alm olan iilere yllk cretli izin verilir. Yllk cretli izin hakkndan vazgeilemez.

ilere verilecek yllk cretli izin sresi, hizmet sresi; a) 1 yldan 5 yla kadar (5 yl dhil) olanlara 14 gnden, b) 5 yldan fazla 15 yldan az olanlara 24 gnden, c) 15 yl (dhil) ve daha fazla olanlara 26 gnden az olamaz. Ancak, 18 ve daha kk yataki iilerle 50 ve daha yukar yataki iilere verilecek yllk cretli izin sresi 20 gnden az olamaz. 53

Madde 10 (Toplu zin): veren veya iveren vekili Nisan ay ba ile Ekim ay sonu arasndaki sre iinde, iilerin tmn veya bir ksmn kapsayan toplu izin uygulayabilir. Madde 15 (zin Kurulunun Oluumu): i says 100den fazla olan iyerlerinde iveren veya vekilini temsilen 1, iileri temsilen 2 kii olmak zere toplam 3 kiiden oluan izin kurulu kurulur. Kurula iveren temsilcisi bakanlk eder. Kurulun bakan dnda kalan ii yeleri ve yedekleri iyerinde varsa, iyeri sendika temsilcileri tarafndan seilir. Madde 18 (zin Kurulu Bulunmas Zorunlu Olmayan yerleri): i says 100 kiiden az olan iyerlerinde; izin kurulunun grevleri, iveren veya iveren vekili veya bunlarn grevlendirecei bir kii ile iilerin kendi aralarnda seecekleri bir temsilci tarafndan yerine getirilir.

54