OCAK 1 2011 ARGE-F.

Soutma Kuleleri

08

ALFER A..

AKSYAL FANLI SU SOUTMA KULELER

ERK: SAYFA KONU 1-ALFER A.-Soutma Kuleleri 2-Soutma Kuleleri Genel Bilgiler 3-Soutma Kuleleri alma Prensibi 4-6-Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri Yerleim ekilleri 6-7-Kapal Serpantinli Kuleler 8- Aksiyal Fanl Kulelerde Kullanlan Yapm Malzemeleri 9-Tasarm Notlar 10-Uygulama 11-17-Kapasite Kontrol 17-19-Kule Performans

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Soutma Kuleleri Genel Bilgiler
Soutma Kuleleri Uygulama Alanlar
Demir-elik Sektrnde, Petrokimya Tesislerinde, Tekstil Sektrnde, Enerji Sektrnde, Gda Sektrnde, Ak ve kapal dolam sistemlerinde, la sektrnde, Plastik Enjeksiyon , Soutma gruplarnda, Klima Santrallerinde, Endstriyel Klima Uygulamalarnda, Konfora ynelik klima uygulamalarnda, Dier sektrlerde Endstride proseste kullanlan proses suyu soutma (direkt veya endirekt) amal olarak kullanlan cihazlardr.

Aksiyal Fanl Soutma Kulesi TASARIM KOULLARI

klimlendirme sistemleri ve endstriyel srelerin ou atlmas ve yaylmas gereken s retirler. Soutma kondenserleri yada endstriyel proses s eanjrlerinden , snn alnmasnda genellikle s transfer ortam olarak su kullanlr. Soutma kuleleri su soutmal soutma iklimlendirme ve endstriyel proseslerde sudan snn ekilmesinde kullanlrlar. Bir soutma kulesi sisteminin su tketimi suyu bir kez kullanp atan sistemlerdeki tketimin % 5i kadar olmas bu sistemleri daha ekonomik hale getirir. Ayrca stlan ve atlan su miktar ok dk olduundan ekolojik dengeler zerindeki etkisi de daha azdr. Son olarak soutma kuleleri suyu evresel ya termometre scaklnn 2-3 K st snrlarna kadar soutur. Bu dk scaklk sistemin toplam verimini artrrken enerji tketimini nemli lde azaltp proses ktsn artrr.

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Soutma Kuleleri alma Prensibi
Tipik tasarm koullarndaki buharlama miktar her 7 Klik su scaklk aral bana su debisinin %1i civarnda olup, iletme mevsimi boyunca hava scaklndaki bir d duyulur.Is miktarn artrdndan ortalama buharlama miktar tasarm buharlama miktarndan daha dktr ayrca buharlama ile su kaybna ek olarak suyun hava akm ile srklenmesi ve kabul edilebilir bir su kalitesini korumak iin yaplan boaltm nedeniyle de su kayplar ortaya kar. Bu faktrlerin her ikisi de ilerleyen ksmlarda ele alnmaktadr.

Bir soutma kulesinin zellikleri aadaki parametrelerle belirlenir. Giren ve kan hava scaklklar Giren havann ya termometre ve kuru termometre scaklklar Su debisi

Giren havann kuru termometre scakl herhangi bir soutma kulesinden buharlaan su miktarn etkiler. Bu scaklk ayn zamanda hiperbolik kulelerdeki hava akn etkiler ve kuru konumda alan herhangi bir endirekt temasl soutma kulesi elemann etkiler. klimlendirmede kullanlan bir soutma kulesinin sl yetenei 1,25 kWlk evaporatif soutma bana s dalm temelindeki nominal kapasite terimleriyle ifade edilir. Nominal soutma kapasitesi 25 6Cdeki giri havas ya termometre scaklnda 54 mL/s suyun scakln 35Cden 29 5Cye drmek iin gerekli soutma olarak tanmlanr. Bu koullarda soutma kulesi kilowatt evaporatr kapasitesi bana 1,25 kW s atar. Bu deerlerden geleneksel karsamalar tipik iklimlendirme koullarndaki varsaymlara dayandrlr ve evaporatrde ekilen snn her kilowatt iin soutma kulesi 0 ,25 kWlk bir ek kompresr ssn da kartmaldr. zel uygulamalarda nominal kapasite deerleri kullanlmaz ve kulenin sl performans yetenei genellikle belirli alma koullarndaki giren ve kan suyun scaklklar giren havann ya termometre scakl, su debisi temelinde ifade edilir.

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

AKSYAL FANLI KULELERDE YERLEM EKLLER

NDKLENM EKME KARIT AKIM

CEBR EKML KARIT AKIM

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

CEBR EKML APRAZ AKIM

EMME EKL APRAZ AKIMLI KULE (TEK AKILI KULE)

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

EMME EKL APRAZ AKIMLI KULE (FT HAVA GRL)

Kapal -Serpantinli Kuleler (Mekanik ekimli)

Geleneksel kulelerin alt ksmna yerletirilmi ayr bir serpantin blm ierir. Emme-ekili (induced) yada flemeli (forced) fan uyarlamasyla kart akml ve apraz akml trlerde yaplrlar. Kulenin alt ksmna yerletirilen datm havuzlar suyu doal sirklasyon yoluyla s eanjrndeki boru demetlerine besler. Bu kuleler ilev ynnden kapal devreli kulelere benzerse de aradaki fark yardmc dolgu blmne her zaman gerek olmas ve suyun srekli bu blmden geecek biimde verilmesidir. Tipik olarak bu kuleler antiyede toplanacak ok hcreli birimler biimde retilir ve genelde endstriyel uygulamalarda kullanlrlar.

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

KAPALI SERPANTNL SOUTMA KULES

ADYABATK OLARAK DOYMU HAVAYLA SOUTULAM ISI EANJR

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

TASARIM NOTLARI
YAPIM MALZEMELER
Soutma kulesinde kullanlan malzemeler genellikle, beklenen su kaliteleri ve atmosferik koullar karlamak zere seilirler. Metalik Malzeme : Kk ve orta byklkteki kulelerde galvaniz kapl elik malzeme kullanlr. Geni kaynak yerleri iin retimden sonra scak daldrma ilemi uygulanr. Gvde ksm iin , scak daldrma galvaniz, kadmium ve inko kaplama uygulanr. zel gvde , boru vefittingsler iin prin ve bronz kullanlr. Paslanmaz elik (temelde 302, 304 ve 316) sac metal , tahrik milleri ve ok korozif ortamlarda alan kulelerde yada kulenin hizmet mrn uzatmak iin kullanlr. Paslanmaz elikten yaplma souk su havuzlar daha ok tercih edilmektedir. zel elemanlar iin poliretan ve PVC ile kaplama metallerde kullanlr. Plastik Malzeme : Fiberglasla glendirilmi plastikler (FRP olarak tanmlanmaktadr) boru tesisat , fan silindirleri, fan kanatlar, gvde, panjur ve yapsal balant elemanlarnda genilikle kullanlmaktadr. Polipropilen ve acrylonitrile butadiene styrene (ABS) dolgu ubuklar ve ak orifisleri gibi enjeksiyon dkm elemanlarn yapmnda kullanlrlar. Polietilen scak ve souk su havuzlarnda kullanlmaktadr. Geni sistemlerde ise, glendirilmi plastik harc , neopren contal balantlar kullanlr. Grafit Bileikleri : Soutma kulesi kurulumlarnda kullanlmak zere grafit bileikli tahrik milleri bulunmaktadr. Bu miller , paslanmaz elik-elik millere kar korozyon direnimli ve gl bir alternatif olutururken daha ucuz ve eksen kaklklarna kar daha toleransl olup , daha az titreim iletirler. Beton , Har Ve Tula: Beton tipik olarak yerinde (antiyede) retilen soutma kulelerinin souk su havuzlar iin kullanlan bir malzeme olup, boru destekleri , byk kulelerin yapsal sistemlerinde uygulanr ve genelde g santralleri ve endstriyel uygulamalarda kullanlr. Estetik hususlarn nemli olduu yerlerde zel tula ve har malzemeler kullanlr.

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

SEM DNCELER Belirli bir uygulama da doru bir su soutma ekipman semek iin soutma grevi ekonomiklik , hizmet mr gibi hususlarn dnlmesi gereklidir. Bu faktrlerden ou birbiri ile ilikili olsa da tekil olarak deerlendirilmelidir. Soutma ilevini ok geni bir aralktaki su soutma ekipman yerine getirebileceinden ykseklik , uzunluk genilik, hava ak hacmi ve enerji tketimi ,yap malzemeleri , su kalitesi ve bulunabilirlik ekipman seimini etkiler . Optimum seim genellikle bir ekonomik deerlendirmeden sonra yaplr. Bu ilemlerden her biri, ekipmanlar toplam kurulum, iletme ve bakm maliyetleri ynnden karlatrlr. Kurulum (ilk) maliyeti ile ilgili dnceler aadakileri kapsamaktadr.

Ekipmann kurulu haldeki maliyeti Aadakileri ieren alt sistemlerle olan ara yz balantlarnn maliyeti Taban ksmnn glendirilmesi ve kurulum yerinin deeri Pompalar ve tahrik motorlar Pompa ve fanlara elektrik balantlar Elektrik kontrolleri ve panosu Kuleye ve kuleden boru balantlar (baz tasarmlar dierlerine oranla daha fazla giri ve k balants iermekte , bylece maliyeti etkilemektedir) Kule havuzu , hazne szgeleri ,tama borular ve ebeke hatlar Kapama ve kontrol vanalar , Kuleye ulam iin yaplan yrme platformlar , merdivenler vb. Yangndan korunma sprinkler sistemi

NOT:letme ve bakm maliyetleri deerlendirilirken aadaki hususlar dikkate alnmaldr 1. 2. 3. 4. 5. Sistem enerji maliyetleri (fanlar, pompalar vb) ylda alma sreleri temelinde Enerji talep maliyetleri Beklenen ekipman mr Bakm ve onarm maliyetleri Parann maliyeti

Dier faktrler ise, Gvenlik olanaklar ve gvenlik kodlar Bina kodlarna uygunluk Genel tasarm ve bina yaplarnn rijitlii Korozyon, ta yapma ve ypranmann hizmet mr zerindeki etkileri Yedek paralarn bulunabilirlii reticilerin gvenirlii ve deneyimi Isl deerlemelerin tek tek belgelendirilmesi ve deiik yklerde ve mevsimsel deiikliklerde alma esneklii ve ekonomiklii gibi hususlardr. Ayrca ekipmann titreim ve ses durumu akustik azaltmlar ve mimari tasarma uyarlanabilirlik ve uygunluk gibi nemli konular oluturmaktadr.

10

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

UYGULAMA
Kurulum Yeri:
Bir soutma kulesi serbest hava hareketi ve kesintisiz besleme havas olan bir d mahalde kurulduunda yerleim yeri genellikle kurulum zerinde bir engel deildir . Buna karlk kuleler ou zaman i mahallerde duvarlara kar ve kapal mahallere kar yerletirilirler. Bu gibi durumlarda aadaki hususlar dikkate alnmaldr; Servis uygulayabilmek ve fanlarn uygun bir hava beslemesi yapabilmesi iin kule evresinde yeterli bir boluk ieren engellerin bulunmad bir yer olmaldr. Kuleden boaltm havasnn sirklasyona girecek biimde Kuleden kan scak havann bir ksmnn tekrar kuleye geri dnmesi saptrlmasndan kanlmaldr. Sirklasyon ya termometre scakln artrrken , scak su ve souk su scaklklarnn ykselmesine ve k almasnda souk havalarda serpantin zerinde buzlanmaya neden olur. zellikle birden ok kule yerleimlerinde kule havasnn sirklasyonu konusu dnlmelidir. Ayrca scak baypas havas ve buna ilikin ekme etkisinin olduu kulenin hizmet verdii yada komu binalarn hava emiine kimyasal veya biyolojik kirleticilerin girebilecei yerlere yerletirilmemelidir .

Soutma kulesinin yeri genellikle aadakilerden biri yada daha fazlas tarafndan belirlenir. Yapsal destek gereksinimleri, Donanm snrlamalar , Yerel kod ve dzenlemeler , Yardmc hizmetlerin kuleye getirilmesi maliyetleri , Mimari uygunluk Ses, sis huzmesi ve srklenme dnceleri de planlama aamasnda doru kurulum yeri seilerek zme kavuturulabilir.

Boru Tesisat:
Boru tesisat standart ticari pratie uygun biimde boyutlandrlmaldr. Btn borular genleme ve ekilmeye izin verecek biimde tasarlanmaldr. Eer kulede birden fazla giri balants varsa her hcreye dengeli bir ak salamak zere her giri zerine dengeleme vanalar konulmaldr. Ayrk kule hcrelerini servis amacyla dierlerinden soyutlamak amacyla pozitif kapama vanalar kullanlmaldr. ki yada daha fazla kule paralel alyorsa kule havuzlar arasndaki bir eitleme hatt kule birimine giren ve kan borulardaki dengesiz ak ile tkal orifis yada szge gibi nedenlerle ak miktarndaki deimeleri dengeleyebilir. Btn s eanjrleri ile olanak orannda fazla saydaki boru tesisat durmalar srasnda, soutma kulesinin tamasn nlemek ve kalk srasnda doru bir pompa almas salamak iin kulede alma srasndaki su dzeyinin altnda denmelidir. Kule emme hattna ,hava giriini engellemek iin alma srasnda kulede yeterli bir su dzeyi bulunmaldr. Kule havuzlar ayn zamanda kolonu ve su datm hatlarn kalk srasnda dolu tutmak ,kulenin beklemedeki su gereklerini karlamak iin alma ve tama dzeyleri arasnda yedek bir hacme sahip olmaldr. Ak kulelerin tersine kapal devre soutma kuleleri su kapal bir devre ierisinde olduu ve dsal sprey suyu kapal devreli soutma kulesinin ierisinde bulunduu srece s eanjrlerinin alt da dahil olmak zere herhangi bir yere yerletirilebilir .

11

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Kapasite Kontrol: Soutma kulelerinin ou normal alma mevsimi srasnda ya termometre ve yk deiimleriyle karlar. Bu nedenle nceden belirlenmi kondenser suyu scaklklarn ve proses koullarn salayabilmek iin bir biimde kapasite kontrol gereklidir. Fann evrimsel altrlmas (fan cycling) soutma kulelerindeki kapasite kontrolnde en basit yntemdir ve birden ok kule yada hcre durumunda ounlukla uygulanr. k suyu scaklnn ok sk kontrol edilmesinin gerekmedii donma bulunmayan iklimlerde fann evrimsel altrlmas en ucuz ve uygun yntemdir. Yine de ok sk evrim sonucu motor yanmalar dnlmelidir. Dk yk veya evresel koullardaki sertliin azald durumlarda soutma kulesini serbest soutma iin kullanan uygun donanma ve boru tesisatna sahip olan sistemler enerji tketimini ciddi biimde azaltabilir. Yk ve evresel koullar dtnde kuleden kan su scakl dt iin bu scaklk sonunda sisteme dorudan hizmet verebilecek bir deere azalarak enerji tketimi youn olan chillerin devre d braklmasn olanakl klar. ekil 18,19 ve 20 de belirli bir sistemin doru ilev grmesi iin gerekli btn boru tesisat, valf ve kontrolleri iermese de serbest soutma iin yntemi vermektedir. Serbest alma iletmesi d scaklktaki bir dmenin nem alma gereksinimini azaltt durumlarda en ok kullanlr Bylece serbest soutma uygulanabilen mevsimlerde chiller suyundaki yksek scaklklara izin verilebilirken, bu durum stma-soutma dengesi iin de yararldr. Bir ok durumda serbest soutma srasnda 7Clik normal chiller suyu scaklnn 13Clere kadar ykselmesine izin verilebilir. Bu kule kullanmn maksimum enerji tketimini minimum klar.

12

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

YARDIMCI BR ISI EANJR KULLANARAK SERBEST SOUTMA

SOUTKAN BUHARI AKTARIMINI KULLANAN SERBEST SOUTMA

13

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Baz uygulamalar sabit bir soutulmu su scakln gerektirirken bu durum d scakla bal olarak serbest soutma saatlerini azaltabilir. Eer sprey su scaklnn dmesine izin verilirse, donma bir sorun olabilir. Sprey su scaklnn sk kontrol donmay nledii gibi arzasz bir almaya da yardmc olur.

SU DEVRELERNN ARA-BALANTILARI YOLUYLA SERBEST SOUTMA

14

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Endirekt Serbest Soutma
Bu tr soutma kondenser suyu ve soutulmu su devrelerini ayrr ve aadaki gibi gerekletirilebilir. 1. Sistemde ayr bir s eanjr (genellikle plaka gvde tipi) soutulmu su devrelerinden kondenser suyu devresine, chiller suyunun tamamen bypass edilmesi yoluyla s transferine olanak salar. Bir endirekt temasl salar. kapal devre evaporatif su soutma kulesi de endirekt serbest soutmaya olanak

2.

3.

Buhar yer deitirmesi sisteminde evaporatr ve kondenserden bypass soutkan buharnn yer deitirmesine olanak verilir. Bu sistemler sktrma ilemi olmakszn sv soutkann evaporatre kendi arl ile akmasna da olanak salar. Chiller sisteminin tamam bu uyarlamaya ve bu konumda snrl yk kapasitesi salayan sistemlere uygun deildir. Baz durumlarda bir soutkan pompas akkann akn gelitirirken yk karlama yeteneini de artrr.

Direkt Serbest Soutma

Bu tr serbest soutma soutma kulesi suyunun dorudan soutmaya hizmet verecei biimde kondenser suyu ve chiller suyu sistemleri ara balantya sahiptir. Bu durumda soutma kulesine tasarm ak miktarnn korunabilmesi iin chiller suyu pompas normal olarak bypass edilir. Direkt serbest soutma sisteminin temeldeki sakncas temiz chiller suyunu kirleten kirli kondenser suyuna sahip olmasdr. Filtre sistemlerinin( yan-akm yada tam akml) bu kirlenmeyi azaltmasna ramen bir ok tasarmc bu konuyu ihmal eder. Kapal bir devre kullanarak(endirekt temas) soutma kuleleri bu kirlenmeyi ortadan kaldrr. Yaz mevsiminde kuleden gelen su bir kapal devrede kondenserden dolatrlr. Kn kuleden gelen su kapal bir devrede dorudan chiller suyu devresinden dolatrlr.

K almas :
Dondurucu iklimlerde bir soutma kulesi kullanldnda aadaki tasarm ve alma koullarnn dnlmesi gereklidir.

Ak Sirklasyonlu Su:
Dorudan temasl soutma kuleleri kuleden kan suyun scakln donma noktasnn zerinde tutmak zere alan uygun bir kontrol devresi ile kn alr hale getirilebilir. Ayrca kulenin ve btn elemanlarnn doru altndan emin olmak iin dzenli biimde gzle kontrol yaplmaldr. Emmeye alan eksenel fanl kulelerde hava giri aklklarndaki buz ve karn zlmesi iin fanlar dnemsel olarak ters dn ynnde altrlabilir. Deiken frekansl tahrikler ve fann evrimsel altrlmas yolu ile kule kapasitesinin yke uydurulmas salanarak donma ve karlanmann en aza indirilmesi olanakldr. Cebri ekimli santrifj fanl kuleler de bu mevsimler iin deiken frekansl tahrik birimleri yada kapasite kontrol damperleri gibi bir takm kontrol aralar ile donatlmaldr.

15

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Kapal Sirklasyonlu Su:
Kapal akkan soutucu devresindeki eanjr iinde bulunan suyun donmasn nlemek zere ak sistemlerde sz edilen nlemlerin dnda baz nlemler alnmaldr. Sistem tasarm izin verdiinde en iyi koruma bir antifriz kimyasalnn kullanlmasdr. Bu olanaksz olduunda s eanjrne ek bir s salanmal ve bu snn miktar hakknda eanjr reticisine danlmaldr. Bir ok retici tarafndan retilen ve serpantin blmndeki s kaybn azaltmak zere alan damperler bulunmaktadr. Soutucuya giren ve kan btn boru tesisat yaltml ve s talipi borulu olmaldr. Dondurucu hava koullar halindeki elektrik kesilmeleri iin s eanjrnn bir boaltma olanana sahip olmas gereklidir.

Haznedeki Su:
Bir soutma kulesindeki suyun donmasn nlemek iin deiik olanaklar bulunmaktadr. En iyi korunma scak bir blme yerletirilmi olan yardmc tank kullanlmasdr. Uzaktaki bir deponun uygulanmas pratik olmadnda donmay nlemek zere hazneye ek stma olana salanmas gerekir . Bunun iin temel s kaynaklar elektrikli dalma stclar yada scak su veya buhar kullanan stclardr. Donma tehlikesi bulunan btn aktaki borular elektrikli stma eritleri ile donatlmal ve yaltlmaldr. Bu nlem kule durdurulduunda ierisinde su bulunan btn boru ve elemanlara uygulanabilir.

Grlt:
Soutma kulesi ve evaporatif kondenserler gibi d mahalle yerletirilen ekipmanlarn seiminde ses nemli bir seim kriteri olabilir. Bir ok yerde d mahalde kurulu ekipmanlarn ses dzeylerini snrlayan bir takm yasal dzenlemeler vardr ve kuleye yakn yerlerde yaayan yada alan insanlar iin olumsuz bir durum oluturabilir. Bazen ses azaltmnn maliyeti kulenin maliyetini aabildiinden sesle ilgili hususlar kule seiminin ilk aamalarnda dnlmelidir. Kule sesinin kabul edilebilirliini salamak iin ilk aama bir grlt kriteri oluturmaktr. Bu , mevcut bir kod yada bu alanda yaayanlar ve alanlar tarafndan kabul edilebilecei dnlen bir tahmini deer olabilir. Bundan sonraki aamada kulenin geometrisi ve sz konusu alana uzakl da dikkate alnarak kritik alanda kulenin sebep olaca ses dzeylerinin belirlenmesi yada tahmin edilmesidir. Nihayet grlt kriteri yerleimin kabul edilebilirliini belirlemek zere tahmin edilen kule grlts ile karlatrlr. Kurulum srasnda uygulanabilecek birka zm bulunmaktadr. Kuleyi sese duyarl blgeden olanak orannda uzakta yerletirilmesi iyi bir uygulamadr. Sesin kritik dnemleriyle ksmi yk dnemlerinin rtt dnemlerde rnein gece ses azaltmna (nominal 12 dB) yardmc olmak zere ift hzl veya frekans invertrl fanlarn dnlmesi uygun olacaktr . Deiken nitelikli bir ses sabit bir grltden daha fazla rahatszlk ve itiraz yarattndan fann dur-kalk altrlmas minimuma indirilmelidir. Kritik durumlarda kule ile sese duyarl alanlar arasnda perdeleme duvar kulenin ses ynnden ilemlenmesi (ses yutucular), veya dk hzl fanlarn kullanlmas etkili zmler olabilir. Normalde gerekli olan kuleden daha byk bir kule semek ve bu kuleyi dk fan hzlarnda altrmak da uygulanabilir bir zm olabilmektedir.

16

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Suyun Kuleden Srklenmesi:
Su damlacklar kuleden geen hava ierisinde srklenebilir. Damla tutucular nemli lde su damlacklarn boaltm havasndan ayrrsa da bir miktar su hava akmyla kule dna srklenir. Srklenen su miktar kule dzenlemesinin damla tutucu tasarmnn kuleden geen hava akmnn ve su yklemesinin bir fonksiyonudur. Etkili bir damla tutucu tasarm genellikle srklenmeyle su kaybn sirklasyon miktarnn 0,001~0,005 dzeylerinde tutabilir. Srklenen su ebeke suyundaki mineralleri ierdiinden ve ierisinde ou zaman su ilemleme kimyasallar bulunduundan ara park alanlarna geni pencere alanlarna yada ta birikimine kar duyarl mimari yzeylere yerletirilmemelidir.

Sislenme (Soutma Kulesi Huzmesi):

Bir soutma kulesinden kan hava genellikle doymu durumdadr. Belirli alma koullar altnda evresel hava kuleden kan boaltm havasndaki nemin tmn ememediinden fazla nem sis biiminde youur .

Bakm:
Bir kulenin etkili iletme ve sl performans sadece mekanik bakm ilemlerine deil temizliine de baldr. Buna bal olarak aadaki hususlar bakm srecinin bir blm olarak gereklidir. Mekanik ekipmann dzenli aralklarda gzle kontrol hem scak hem de souk su havuzlarnn doldurularak bunlarn iyi bir durumda olduunun grlmesi Deierek slak ve kuru biimde alan slak yzeyleri kir yosun ve mantar gibi ierisinde bakteri reyebilecek biyolojik organizmalar toplanmasndan korunmak iin dnemsel olarak temizlenmesi ve boaltlmas , Benimsenmi endstri uygulamalarna uygun olarak sirklasyon suyunun biyolojik kontrol ve doru ilemlenmesi , Iletme ve bakm ilevlerinin sistematik biimde belgelendirilmesi bunun olmamas durumunda bireylerin bakm programn sk biimde uygulad anlalamayacandan belgelendirme ok nemlidir .

Kontroller:
Aadakiler gnlk olarak kontrol edilmelidir. Alanlar birbirine isel balantl olduundan gruplar arasndaki farklar ok keskin olmamasna ramen dikkat gerektiren alanlar aklk kazandrmak amacyla snflandrlmaldr.

17

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Performans:
Her bir elemann optimal performans ve gvenlii , elemann almasna ve tasarmdan gelen yeteneklerine baldr. rnein tkal bir szge sistemin verim ve kapasitesini olumsuz etkileyebilir. Btn su ve soutkan scaklklar basnlar ,d mahal koullar ve kondenser, s eanjr szgelerdeki basn dmleri (diferansiyel basnlar) llmeli ve kaydedilmelidir. Bu bilgiler operatrn, ekipman deiik yk koullar altnda alrken ekipman tanmasn salarken, sistemden maksimum performansn elde edilmesi iin ak miktarlarnn hesaplanmas ve ekipman verimlerinin deerlendirilmesi tan koyma ilemlerinde kullanlmas ile bakm ve su ilemleme programlarnn yaplmas iin her zaman kullanlabilir. Plaka tr s eanjrn kullanan su taraf ekonomizer ieren sistemlerde kirlenme ve tkanma ynnden scaklk ve basn farklar kontrol edilmelidir. Ana Mekanik Elemanlar Kule kontrolleri srasnda pompalar, motorlar ,fanlar ve ekipmanlardan gelen allmadk ses ve grltler konusunda dikkatli olunmaldr. Bu, genellikle mekanik arzann ilk iaretidir. Ekipmanlarn iyi bilen operatrler ou zaman olaan d bir durumu saptamada ok az sorun yaarlar. Szgelerin tkanmasn iaret eden pompa kavitasyon grlts dinlenmelidir. Montaj elemanlarnn gevemesi balayclarn durumu gres ve ya kaaklar ve fan alrken grlt ve sarsnt ynnden fan ve tahrik sistemi elemanlar kontrol edilmelidir. Ar titreim kuleyi ksa srede ypratr. Her hafta en az bir fann almaya balamas ve durdurulmasn gzlemek gerekir. Eer fanlardan birisi ciddi bir probleme sahipse fan durdurulur. Gvenlik nedeniyle arzal fanlarn altrlmasna izin verilmemelidir. Fan ve tahrik sistemleri dinamik denge merkezleme ve ynnden ve ayrca onarmdan km yada ar grltl alan bir fan titreimler bakmndan kontrol edilmelidir. Kk kuleler dnda btn kulelerin en az ylda bir bu hususlar bakmndan kontrol edilmesi uygun olacaktr. Ar durma -kalkma saylarndan kanmak iin termostat ayarlar dzenli aralklarda kontrol edilmeli ve chillere en ekonomik scaklklarn gittiinden emin olunmaldr.

Su Datm Ve Kalitesi:
Su datm sistemi sistem nominal akm miktarlarnda altnda eitlikli biimde dengelenmeli ve dzgn aralklarla tekrar kontrol edilmelidir . Ak datm havuzlarna sahip kuleler yosun remesini geciktirdiklerinden kapaklardan yarar salarlar. Normal alma srasnda haznedeki su dzeyi reticinin belirledii snrlar iinde ve ierdii kat maddelerinin kelmesini salayacak derinlikte olmal, bylece ekipmana hizmet veren suyun kalitesini arttrlm olur. Kule suyu ; Ak, temiz bir grnmde olmal Yzeyinde bir ya filmi kpklenmesi ve kirlilik toplanmas olmamaldr. NOT: Ya, soutma kulesi kondenser ve s eanjrnde s transferini engellediinden kule suyunda bulunmamas gerekir . Kpk ve kirlilik unsurlar bakterilerin gelimesi iin gerekli besin kaynan oluturur. Bu gibi durumlarla karlaldnda sorunu nleyecek bir su ilemleme uzmanna bavurulmaldr .Korozyon ve yosun retimi eitlikli olarak dalmayabileceinden birka yerinde souk su havuzu korozyon pislik toplanmas ar yosun oluumu ynnden kontrol edilmelidir. Korozyon ve yosun oluumu ou zaman birikimlerin altnda gerekleir. Kule szgeleri yerinde olmal ve tkal olmamaldr . Ortalama bir tesiste bulunan szgeler belki de en ok ihmal edilen elemanlardr . Bunlar kontrol edilmeli ve kule temizlenirken , her zaman temizlenmesi gereken elemanlardr. Bilgisayar soutma birimleri gibi yerde yardmc ekipmanlarda kullanlan kk filtrelere zel bir nem verilmelidir.

18

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Direkt serbest soutmay kullanan sistemlerdeki soutulmu su , kolonlar sk sk kontrol edilmelidir. Sistemlerdeki vanalar tam aarak ve kapatarak kontrol edilmelidir. Su taraf ekonomizerleri olan sistemlerde kullanlan ekonomizerin trne gre soutulmu su sistemleri ve s eanjrlerini kirlenmeden korumak iin suyun temiz tutulmas son derecede nemlidir. Dondurucu scaklklarla karlamadan nce sistemi k almasna hazrlayan sistem ve ekipmanlar kontrol edilmeli ve altrlmal bylece arzal paralarn salanmas yada onarlmas iin zaman kazanlmaldr. Olumas halinde elemanlarn hzl ypranmasna neden olacandan daldrma stma elemanlar evresinde birikim olmadndan emin olunmaldr. Kirle ar dolmasna izin verilmemesine ramen santrifj ayrclar nadiren servis gerektirirler. Doru ak miktar basn dm ve temizleme ilemleri uygulanmaldr. Gerekli olduunda kartulu filtreler kontrol edilmelidir. Kirlenmise kule temizlenmelidir.

Temizlik:
Soutma kuleleri mkemmel hava ykayclard . Kule suyunun durumu evredeki havann kalitesini yanstr. Alma sresi 1000 saat olan tipik bir 700 kWlk bir soutma kulesinde havadan ve besleme suyundan kaynaklanan 270 kga kadar parackl madde toplanabilir. Karayollarna ve inaat halindeki mahallere yaknlk, hava kirlilii ve alma saatleri, kulelerdeki kat madde toplanmasn etkileyen temel faktrlerdir. Bu nedenle hava girilerine kaba elyaf filtreler kullanlmas dnlebilir. Kulenin sl performansnn iyiletirilmesi iin alnan nlemler hava temizleme yeteneini de artrr. Her blgedeki temizleme skl sistemin dikkatle gzlenmesi ve sistem gemiinin incelenmesinden sonra belirlenmelidir. Kum filtrelerinin, torba filtrelerin, santrifj ayrclarn su ilemleme programlarnn vb planl bir temizlik program yerine geecei dnlmemelidir. Bunlar su kalitesini dzelterek temizlik ilemleri arasndaki sreyi artrmak zere tasarlanmlardr. Bunun tersi de yani dzenli temizlemenin su ilemleme yerine geecei de dnlmemelidir. Kulelerin grnr bir kirlenmeye sahip olmasna izin verilmezse de iki temizlik arasnda sudaki kelme ve biyolojik etkilerin kolaylkla kontrol edilebilecei yeterli bir sklkta yaplmas gerekir. Soutma kulesi sistemi durdurmakszn kolaylkla grlebilecei belki de tek eleman olduundan sistemin genel temizlii ve durumu hakknda da nemli bir gstergedir. Su ilemlemenin keltilerle kaplanm yzeyler gibi ulalamayan yzeylerde koruyucu olmas beklenmemelidir. Dzenli bir temizleme programyla birlikte kullanlmakszn biyositlerine olaslkla etkili olmaz. Kt koullarda tutulan sistemler organik maddelerin biyositlerin ntr hale getirerek kimyasal maddeden bir koruyucu rt rettikleri ve bylece daha yksek ve daha sk dozlama gerektirdiklerinden bu gibi biyositlere daha byk bir gereksinim yaratrlar. Doru temizleme sadece souk su havuzu deil, datm sistemi, szgeler, damla tutucular, gvde, fan silindirleri, fanlar ve panjurlar dahil btn sisteme uygulanmaldr. Temizlemeye gemeden nce bir su ilemleme uzmanna danlmaldr .

19

Aksiyal Fanl Su Soutma Kuleleri

Souk Havalarda Altrma:
Souk havalarda altrlan kulelerin daha sk tercihen gnde bir kez, dolgular, panjurlar, fanlar vbdaki buzlanma ynnden kontrol edilmesi gerekir. Bu zellikle rnein ana sistemin durdurulup ve sadece yardmc birimlerin (rnein bilgisayar soutma birimleri gibi) devrede olmas gibi kulenin tasarm parametreleri dnda altrld dnemler iin dorudur. Fan ve tahrik sistemleri zerinde oluan buz tehlikeli olup fan ypratabilir. Dolgular zerinde oluan orta dzeydeki buzlanma tehlikeli deilse de birikmesine izin verildiinde ypratc olabilir. Hem dondurucu havalarda altrma hem de fann ksa bir sre dk hzda altrlmasyla buz zlmesi konusunda reticinin nerilerine uyulmaldr. Daldrma tipi stclar gibi k almasn olanakl klan elemanlar doru altklarndan emin olmak zere gzlem altnda tutulmaldr. Donmadan korunma sistemini ilev d brakacak anahtarlarn taklmas vanalarn kapal olmas hatal scaklk ayarlar gibi koullar kontrol edilmelidir.

Kule Performans:
Bir su soutma kulesinin belirlenen performans gstereceinden emin olmak iin satn alan, tasarlayan tarafndan uygulanabilecek seenek bulunmaktadr. 1. 2. 3. Cooling Technology Insttute gibi bamsz nc ahslar tarafndan kulenin performans hakknda verilen belge, Kule yerletirildikten sonra mahalde yaplacak bir kabul testi , Performansla ilgili balayc hkmler : Belgelendirmeye bir alternatif olmak zere yrrlkteki iki standartdan birisine uygun biimde yerinde yaplan performans testi kullanlabilir. Test ilemi kuleye giren scak su borusunda veya scak su havuzundaki su scakln belirlemeye dayanr. Souk suyun scakl olaslkla tabakalamann en az olaca yer olan sirklasyon pompasnn k hattnda llr. Ya termometre scakl bir dizi mekanik aspirasyonlu psikrometre ile llr. Su ak miktar birka geerli yntemden biriyle ve daha ok kuleye su ak hatt zerindeki saya ile llr. Kuleler esneklik iin modler olarak (standart) retilir . Toplam kapasite ve yerleim durumuna gre modl kapasite ve ebatlar ile modl says emniyet faktrleri de dikkate alnarak tasarm yaplr.

20

ALFER MHENDSLK TAAHHT TC. VE SAN. A..

Pazarlarnz bizi ynlendiriyor Mterilerimizin baar kazanmak istedii pazarlar anlama amacndayz. ALFER A. rnleri piyasalardaki deimenin dorudan sonucu olarak evrim geirmekte ve yeni rnler gelitirilmektedir. Bunlar yeniliki rnler olup, firmamzn yeni rnlere srekli ynelimini gstermektedir. Mteri memnuniyetine yaklamndaki temel ilkemiz, merilerimize ani hizmet ve ilk projelendirme aamasndaki fan seiminden kurulum, iletmeye alma ve ilevsel bakm hizmetlerine kadar her aamada birinci snf rn destei salamaktr. ALFER A. nin deneyimli ve nitelikli sat ve bakm personeli, size teknik danmanlk ve dnya genelinde yerinde servis destei iin almaktadr.

ALFER MHENDSLK TAAHHT TC. VE SAN. A.. Genel Merkez ve Fabrika Ankara 1.Organize Sanayi Blgesi Ouz Cad. No:15 06930 Sincan/Ankara-TRKYE Telefon:+90 312 267 01 42(Pbx) Faks : +90 312 267 19 40 stanbul ube Sahraycedit Mahallesi Atatrk Caddesi No:3 Onur han B Blok Kat:4 Daire:12 Kadky/STANBUL-TRKYE Telefon:+90 216 355 74 24(Pbx) Faks : +90 216 355 74 23

www.alfer.com.tr alfer@alfer.com.tr