12 Eyll 1980: Trk Silahl Kuvvetlerinin Bayrak Harekat ad verilen bir mdahale ile lkenin ynetimine el koyduunu duyurdu.

lkede skynetim ilan edildi, sokaa kma yasa uyguland. Trk Hava Kurumu, ocuk Esirgeme Kurumu ve Kzlay dndaki tm derneklerin faaliyeti durduruldu, grev ve lokavtlar ertelendi. Sabah saat 04.00da Milli Gvenlik Kurulunun TRTden yaynlanan 1 No.lu bildirisi, darbenin emir-komuta zinciri iinde, hiyerariye uygun yapldn bildiriyordu. Bu yn ile 12 Eyll darbesi, askeri adan 27 Mays 1960 mdahalesinden kesin olarak ayrlyordu. nk 27 Mays mdahalesi daha ok orta rtbeli subaylar tarafndan gerekletirilmiti. 1960 mdahalesinde ise devrin Genelkurmay Bakan olan Rt Erdelhun da mdahaleyi gerekletiren kadro tarafndan tutuklanm, rtbesi orgenerallikten erlie indirilmiti. 12 Eyll Darbesini gerekletirenler kendilerine Milli Gvenlik Konseyi (MGK) yesi unvann uygun grmlerdi. MGK yeleri toplam 5 kiiden oluuyordu: 1. 2. 3. 4. 5. Genelkurmay Bakan Orgeneral Kenan Evren Kara Kuvvetleri Komutan Orgeneral Nurettin Ersin Hava Kuvvetleri Komutan Orgeneral Tahsin ahinkaya Deniz Kuvvetleri Komutan Oramiral Nejat Tmer Jandarma Genel Komutan Orgeneral Sedat Celasun

Orgeneral Kenan Evren Milli Gvenlik Konseyinin bakanlnn yan sra Devlet Bakanl grevini de stlenmiti. Konseyin 4 no.lu bildirisi ile de Orgeneral Haydar Saltkn Milli Gvenlik Konseyi Genel Sekreterliine getirildii duyurulmutu. MGKnn koyduu tm kurallar ya Bildiri ya da Karar adn tayordu. ABD, darbeyi dnyada renen ilk lke idi. CIAnn Ankara stasyon efi Paul Henze, Our boys have done it Bizim ocuklar baard mesaj ile 12 Eylln baaryla gerekletirildiini daha ilk dakikalarda Washingtona mjdelemiti. ABD Devlet Bakan Jimmy Carter da, devlet bakanl grevi sona erdikten sonra Trkiyeye gerekletirdii bir gezide, 12 Eyll darbesinin baaryla gerekletirilmesin kendilerini ne kadar rahatlattn syleyerek 12 Eylln ABD asndan ne kadar nemli olduunu vurgulayacakt. Avrupann darbe karsndaki tavr da ABD ile aynyd. ye olmann temel artnn demokratik olmak olduu, tm askeri rejimleri cezalandran Avrupa Konseyi Trkiyeyi yelikten ihra etmeye gerek grmemekteydi. Siyasi parti liderleri, 12 Eyll sabahnda ilk gzaltna alnanlardand. AP Genel Bakan ve Babakan Sleyman Demirel, CHP Genel Bakan Blent Ecevit, MSP Genel Bakan Necmettin Erbakan evlerinden alnm, TSK gzetiminde ikamete tabi tutulmulard. Demirel ve Ecevitin ikametgah adresi Gelibolu-Hamzaky, Erbakann ise Uzunada-zmirdi. Yakalanamayan tek bir parti lideri kalmt: MHP Genel Bakan Alparslan Trke. Ordu iinden, darbe hakknda kendisine haber uurulduu dnlen Trke saklanm, bundan sonra ne olacan kestirmeye alyordu. 14 Eyll 1982: MGKn 13 Eyll tarihli bildirisi ile Trkee teslim olmas gerektii, aksi takdirde sulu varsaylaca bildirilince, Trke 14 Eyll tarihinde teslim oldu. O da Erbakan gibi Uzunada-zmire gnderildi. Demirel ve Ecevit yaklak bir ay sonra serbest braklrken, Trke ve Erbakan hakknda Ankara Skynetim Askeri mahkemesinde kamu davas ald.

18 Eyll 1982: MGK yeleri, milletin kaytsz artsz egemenliine, demokratik ve laik cumhuriyet ilkelerine dayal yeni bir anayasa dzeni vaadi ile ant itiler. 21 Eyll 1982: Resmi gazetede yaynlanan yasa ile Blent Ulusu geici hkmeti kurmakla grevlendirildi. Parlamento ve hkmet feshedildii iin mstearlara geici bir sre iin bakan yetkisi verilmiti ama MGKn tm yrtme ilerini kendi bana yrtebilmesi olanakl grnmyordu. Bu yzden geici olarak hkmet kurma grevi, emekli bir oramiral olan Blent Ulusuya verildi. Blent Ulusu hkmeti kurmak iin grevlendirilmesinden yalnzca 1 gn sonra, 21 Eyll 1980de kabinesini Kenan Evrene sundu. Ayn gn atanan 27 kiilik Bakanlar Kurulunun 7 yesi, 12 Mart dneminde kurulan TSK destekli hkmetlerde grev alm kiilerden oluuyordu. 7 Ekim 1980: 12 Eyll rejiminin ilk idamlar gerekleti. Sol grl Necdet Adal ile hemen ardndan idam edilen sa grl Mustafa Pehlivanl 12 Eylln ilk kurbanlar idi. Bir tane sadan, bir tane soldan astm. Ona bile dikkat ettim, denge olsun diye... szleriyle Kenan Evren 12 Eyll rejiminin adalete bak asn gsteriyordu. Daha sonra bu idamlar birok idam izleyecek, 17 yanda olduundan idam edilemeyecei iin ya mahkeme kararyla 18e bytlp, tarihinde idam edilen Erdal Eren ilerinde en ok ses getirecek idam olacakt. 1 Kasm 1980: MGK adna Genel Sekreter Org. Haydar Saltk bir basn toplants dzenleyerek yeni anayasa hazrlklarna balanacan ve bunun iinde bir Kurucu Meclis oluturulacan aklad. Kurucu Meclis, Milli Gvenlik Konseyi ve 160 kiilik Danma Meclisi olarak iki kanattan oluacakt. Danma Meclisini oluturan 160 kiinin 120si il valilerinin belirleyecei adaylar arasndan MGK tarafndan seilecek, kalan 40 ise dorudan MGK tarafndan atanacakt. Burada dikkati eken bir nokta, Kurucu Meclisi oluturan iki kanat arasnda eitliin deil, ast-st ilikisinin oluudur. Zira son sz syleme hakk yine MGKda kalmaktadr. 13 Aralk 1980: Erdal Erenin idam edilmesi Trk hukuk tarihine skandal ve 12 Eyll dneminin utan belgesi olarak geti. 17 yanda olduundan idam edilmesi mmkn deildi. Fakat 12 Eyll rejimi mahkeme karar ile Erdal Erenin yan nce 18e kard, sonra Yargtaydan iki kez dnmesine karn karar onaylayarak idam cezasn infaz etti. Tanklar ve kantlar, Erdal Erenin ad geen olayda susuz olduunu gstermekteydi. 2 Haziran 1981: 52 sayl karar ile her trl siyasi parti faaliyeti, siyasi parti yneticilerin lkenin gemii ve gelecei hakkndaki szl ve yazl demeleri ve hatta skynetim mahkemelerinin alm olduu kararlara ynelik eletiriler bile yasakland. 52 sayl karar ihlal ettii gerekesi ile Blent Ecevit, 2 Kasm 1981de 4 aylk bir ceza ile yeniden hapse mahkum edilecektir. 13 Haziran 1981: 12 Eyll rejimi en ilgin kararlarndan birine imza atarak Blent Ersoyun sahneye kmasn yasaklad. 22 Temmuz 1981: Kenan Evren, din derslerinin ilk ve orta okullarda artk zorunlu ders olarak okutulacan Erzurum gezisinde aklad. 15 Ekim 1981: Trkiyedeki tm siyasi partiler kapatld. Daha nce siyasi partilerin yalnzca faaliyetleri durdurulmu ama kapatlmamt.

23 Ekim 1981: lkedeki tm siyasi partilerin kapatlmasnn ardndan Danma Meclisi en yal yesi olan Sadi Irmak bakanlnda ilk toplantsn yapt. 6 Kasm 1981: 2547 sayl Yksekretim Yasas ile YK kurularak niversitelerin zerklii ellerinden alnm oldu. lkedeki tm yksekretim kurumlarndan sorumlu tek kurulu artk YKt. niversitelerin elinden zerkliinin alnmasn, 1971 ylnda karlan 1402 sayl yasann maddelerinin deitirilmesi izleyecek, sol grl olduklar gerekesiyle birok niversite retim grevlisinin grevine keyfi olarak son verilecekti. 23 Kasm 1981: Danma Meclisi yeni anayasa hazrlklar iin 15 kiiden oluan bir Anayasa Komisyonu kurdu. Ertesi gn bakanlna Prof. Orhan Aldkat getirildi. Komisyon eitli kurum ve kurululardan yeni anayasa iin grlerini istese de bu grler ancak MGKnn izin verdikleri ile snrl kalmaktayd. 18 Ekim 1982: Toplam 574 sankl Dev-Yol davas Ankara 1 No.lu Skynetim Mahkemesinde balad. Daha sonra dier dosyalarn birletirilmesiyle sank says 723'e kt. Dava ancak 30 yl sonra, 2012 ylnda Yargtay 9. Ceza Dairesi tarafndan zamanam nedeniyle drlmesiyle sona erebildi. 21 Eyll 1982: Danma Meclisine sunulan yeni anayasa tasla 120 kabul, 7 ret, 12 ekimser oy ile kabul edildi. Metni inceleyen MGK, tasar zerinde nemli deiiklikler yaptktan sonra 24 Eyll 1982 tarihinde Anayasann Halkoyuna Sunulmas Hakknda Kanunu yaynlad. Hazrlanan yeni anayasa tasla, temel hak ve zgrlkler ynnden 61 Anayasasnn olduka gerisinde kalmasyla dikkat ekiyordu. 1961 Anayasas temel hak ve zgrlklerin zne hibir nedenle dokunulmayacan vurgularken, kii zgrl, zel yaann gizlilii, konut dokunulmazl gibi konularda yargtan daha ok ynetim ve kolluk kuvvetleri sz sahibi duruma geiyordu. Anayasa yargs da daraltlm, denetlenecek ilemlere snrlama getirilmiti. Ksacas 1982 Anayasas ile yrtme glenirken yarg kaybediyordu. MGKnn 71 no.lu karar ise tarihte eine rastlanmayan bir rnekti. Bu karar ile yeni anayasay tantmak serbest, eletirmek ise yasaklanmt. Anayasay eletirdikleri gerekesiyle stanbul Skynetim Komutanl tarafndan gzaltna alnanlar bile oldu. Kenan Evren ise anayasaya eklenen geici 1. Madde ile anayasann kabul edilmesi durumunda dorudan cumhurbakan sfatn kazanyordu. 7 Kasm 1982: Yeni anayasa halkoyuna sunuldu. Katlm orannn yzde 91,27 olduu halkoylamasnda, yeni anayasa %91,37 evet oranyla kabul edildi. Kenan Evren de otomatik olarak cumhurbakan kabul edilmi oldu. 2 Aralk 1982: Demokrasiye yapt katklarndan dolay stanbul niversitesi, Trkiyedeki tm niversiteler adna Kenan Evrene fahri profesrlk ve hukuk doktorluu payesi verdi. 24 Nisan 1983: Resmi Gazetede Siyasi Partiler Yasas yaynland. Yasaya gre feshedilen partilerin yeleri eski partilerini ya da kendilerini savunamayacaklar, feshedilen partileri vc beyanlarda bulunmayacaklard. Denetim aslnda yine MGKdayd. Nitekim, feshedilmi bir partinin devam olduu gerekesiyle kuruluunun zerinden daha 2 hafta gemeyen Byk Trkiye Partisi 31 Mays 1983te kapatld.

MGK, parti kurucularn bile gerektiinde veto edebiliyordu. rnein smet nnnn olu Erdal nnnn SODEP bakanl da MGK tarafndan veto edilmiti. Yeni anayasann kabul edilmesi ya da yeni yasalarn km olmas Trkiyede mutlak gcn hala MGKda olduu gereini deitirmemiti. 6 Kasm 1983: Darbe sonras yaplan ilk genel seimlerden Turgut zaln bakanlndaki ANAP %45,15 oy alarak birinci parti olarak kt. Seime toplam 3 partinin katlmasna izin verilmiti. Halk Parti %30,46 oyla ikinci, Milliyeti Demokrasi Partisi %23,17 oy oranyla seimlerden nc srada ayrld. Bamszlarn oyu ise yaklak binde bir olmutu. 24 Kasm 1983: 17. Dnem TBMM, en yal ye Fahri zdilek bakanlnda al toplantsn gerekletirdi. 4 Aralk 1983te de 2. tur oylamalar sonucunda Necmettin Karaduman 292 oy alarak TBMM Bakan oldu. 24 Aralk 1983: Turgut zal hkmeti 115 olumsuz, 65 ekimser oya karlk 213 oyla gvenoyu alp greve balad. Ertesi gn gvenoyunun sonucu ve hkmet program Resmi Gazetede yaynland. 4 Mays 1986: 12 Eyll rejimi tarafndan desteklenen Milliyeti Demokrasi Partisi kendini feshetti. 7 Nisan 1987: MHP ve lkc Kurulular davasndan yarglanan Trke'e 5 yl 11 ay 8 gn hapis cezas verildi. 6 Eyll 1987: 12 Eyll dneminde siyasi yasakl duruma gelen liderlerin yasaklarnn kalkmas iin yaplan halkoylamasnda % 51 evet oyu kmasyla Sleyman Demirel, Blent Ecevit, Necmettin Erbakan ve Alparslan Trkein siyasi yasaklar kalkt. 31 Ekim 1989: Muhalefetin katlmad 3. tur oylamada Turgut zal 263 oy alarak Trkiye Cumhuriyetinin 8. Cumhurbakan oldu. 9 Kasm 1989: Turgut zal yaplan bir tren ile Cumhurbakanl grevini Kenan Evrenden devrald. Kenan Evren ise Marmarise yerleti ve resim yapmaya balad.