T.C.

AKSARAY NVERSTES ETM FAKLTES LKRETM BLM ANABLM DALI SINIF RETMENL ETM BLM BLMSEL ARATIRMA YNTEMLER DERS ARATIRMA DEV ARATIRMA KONUSU
AKSARAY NVERSTES ETM FAKLTES SINIF RETMENL ETM 2. SINIF (KNC RETM) RENCLERNN OKUMA HIZI VE ANLAMA ORANLARI

HAZIRLAYAN
MUSTAFA KO NUMARA 100552027 DERS SORUMLUSU GKHAN ZSOY

AKSARAY 2012

NDEKLER
1 GR ................................................................................................................... 1 1.1 1.2 PROBLEM DURUMU......................................................................................... 1 OKUMA ........................................................................................................... 2 OKUMA TRLER ...................................................................................... 4

1.2.1 1.3

OKUMA HIZI .................................................................................................... 7 Okuma Hznn llmesi .......................................................................... 7 Okuma Hzn Etkileyen Faktrler............................................................... 9

1.3.1 1.3.2 1.4

TANIMLAR ..................................................................................................... 10

1.4.1. Okuma Hz: .............................................................................................. 10 1.4.2.Okuduunu Anlama Puan ......................................................................... 10 1.4.3.Olumsuz Okuma Davranlar: .................................................................... 10 2 YNTEM............................................................................................................ 12 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3 4 5 ARATIRMA MODEL ........................................................................................... 12 ALIMA GRUBU................................................................................................ 12 VER TOPLAMA ARACI ......................................................................................... 12 ARATIRMA SREC ............................................................................................ 12 VERLERN ZMLENMES ................................................................................... 12

BULGULAR......................................................................................................... 13 KAYNAKA ........................................................................................................ 17 EKLER ................................................................................................................ 18 5.1 5.2 BANA RENGN SYLE .................................................................................... 18 ANLAMA SORULARI (BANA RENGN SYLE) ........................................................ 19

izelge 1. Dakikada Okunan Kelimeye Gre Gruplandrma .............................. 16

Grafik 1. Snf retmenlii (i) rencilerinin Dakikada Okuduklar Kelime Says ................................................................................................................................. 13 Grafik 2. Snf retmenlii (i) Snf Kzlarnn Anlama Oran Grafii............... 14

Grafik 3. Snf retmenlii (i) Snf Erkeklerinin Anlama Oran ...................... 14 Grafik 4. Snf retmenlii () rencilerinin Son Bir Ylda Okuduklar Kitap Says ................................................................................................................................. 15

ekil 1. Sesli Okumann Oluumu ...................................................................... 5 ekil 2. Sessiz Okumann Oluum Sralamas ..................................................... 6 ekil 3. Stun Okuma rnei ............................................................................. 6 ekil 4. Stun Okuma......................................................................................... 7 ekil 5.Okuma Hzn lme Forml (Saygn ve Kaya, 2010:52) ......................... 8 ekil 6. Anlama Orann lme Forml (Saygn ve Kaya, 2010:52) .................... 8

ii

I. 1 GR

BLM

Bu blmde problem durumu ve tanmlar yer almaktadr.

1.1

PROBLEM DURUMU

Dil, bir anda dnemeyeceimiz kadar ok ynl, deiik alardan baknca baka baka nitelikleri beliren, kimi srlarn bugn de zemediimiz byl bir varlktr. O gerek insan, gerek toplum, gerekse insan ve toplumdan ayr dnlemeyecek olan bilim, sanat, teknik gibi btn alanlarla ilgili bulunan, ayn zamanda onlar oluturan bir kurumdur. Gnmzde dil sanatlar olarak ifade edilen temel dil becerileri, iletiimin yn bakmndan anlama ve anlatma becerileri olarak iki gruba ayrlabilir. Anlama becerileri, okuma ve dinleme; anlatma becerileri konuma ve yazmadr. Bu beceriler birbiriyle yakndan ilgilidir. nsann bu dil becerilerini sosyal bir varlk olarak en iyi biimde gelitirmesi gerekir. akc ya gre Dil becerilerini yerine getiremeyen bireyler eitim srecinde, dolaysyla mesleki frsatlarda da ciddi dezavantajlar ile kar karya kalacaktr. Ayrca dil becerilerinin insann kiiliini kurup gelitirmede, ilikilerini biimlendirmede, yaamn zenginletirmede ok nemli bir yeri vardr. Bilgi anda, okuma ve okuduunu anlama gibi dil becerileri bilginin retimine giden yolda en nemli basamaklar oluturmaktadr. Bu dorultuda, bilgi retimine giden yolda en nemli basamak olarak grlen okumann tanm deiik ynlerden ele alnmtr. u halde okumak, basit bir zmleme teknii deildir. Tm organizmay harekete geiren bir renme abasdr. lkretimin birinci snfnda balayan ve hayat boyunca alaca eitim ve retime temel tekil eden okuma ve yazma retimi; doru ve hzl okuyan, okuduunu yerli yerince yorumlayan, szl ve yazl anlatm iyi yapabilen rencilerin,

btn okul hayatnda baarl olmasn salayan temel unsurdur. zellikle hzl ve anlayarak okuma rencilerin baarlarn etkileyen kritik bir etmendir. Doru ve sratle okuyabilen, okuduunu doru anlayabilen, szck daarc geni, dilini iyi kullanabilen rencilerin renmeleri daha kolay ve baarlar da daha yksek olmaktadr (elenk ve alkan, 2004: Akt. Dedebali 2008 4-5).

Gnmzde hzl yasam srecine uymak isteyen birey, ister srekli yaynlar, yeni yaynlanm kitaplar olsun; ister izlenen bir yabanc filmin alt yazsn, girmi olduu bir snavn sorularn daha hzl ve verimli okuma dileinde olabilir. Gs e gre, Bugn insanlar, ok ve eitli yaynlar izleyebilmek iin okuma yollarn renmek ve hzl bir okuma becerisi kazanmak zorundadrlar. (...) Ne olursa olsun, bugnn rencisi, aydn, devlet grevlisi, serbest meslek adam, etkili bir hzl okuma alkanl kazanmak zorundadr. Gelien dnya artlar, yeniada insanlarn birtakm nitelikler kazanmasn zorunlu klmtr. Hzl ve etkili okuma becerisi de bu niteliklerden birisidir.

1.2

OKUMA

Okuma, alglanan sembollerin, nceki birikimlerle ve hali hazrdaki birikimlerle yorularak anlamlandrlmas, zmlenmesi ve yorumlanmasndan oluan zihinsel bir sretir Okuma hakknda deiik tanmlar yaplmtr; ancak okuma kavram, toplumdan topluma ve ayn toplumda kiiden kiiye zaman iinde deimekte, yeni biimler almaktadr. Trke szlkte okumak, su ekilde tanmlanmtr: Yazya geirilmi bir metne bakarak bunu sessizce zmleyip anlamak veya ayn zamanda seslere evirmek (TDK, 2009: 1494).

Tinker ve McCullougha gre okuma, gemi yaantlar araclyla oluturulan anlamlarn hatrlanmas ve okuyucunun hlen sahip olduu kavramlar kullanarak yeni anlamlar kurmas iin uyarc olarak grev yapan basl ve yazl sembollerin tannmas, alglanmasn ierir.

Ergene gre okuma, sadece yazl kelimelerin szl tekrarndan ibaret deildir. Okuma, karmak zihni sreleri iermektedir. Deiik yazl sembollerin alglanmasndan sonra, okuyucu okuduklarna anlam atfetmeli, daha sonra yorumlamal, akl yrtmeli, muhakeme etmeli ve deerlendirme yapmaldr. Okumann en nemli zellii, okunan parann anlalmas ve olduu gibi deerlendirilmesidir. nk zihinsel kavramlara dntrlen sembollerin ierdii anlamlar ve mesajlar ise bireyin zihninde "dnme" olayn balatmaktadr. Bylelikle okuma eylemi ile gerekletirilen grsel imgelerin alglanarak zihinde canlandrlmas ve buna bal olarak da dnme srecinin balamas, bu dnme ile ya okunan eserden etkilenme, davranlarda deimse ve gelime gsterme ya da okunan metni eletirerek beenilmeyen noktalarn aklanmas yoluna gidilmektedir.

Okumaya bir baka adan bakldnda gzn, yazl materyali grmesinden zihnin okunan anlamasna kadar geen srece, kavrama sreci denilebilir. Bu sre ierisinde okuma etkinlii gereklemektedir. Bu sre su evrelere gre incelenmitir: 1-Tanma: Okuyucu, ilk olarak baz bilgileri alfabeyi tanyarak baslar. Bu ise okumann hemen hemen fiziksel yann oluturmaktadr. 2-Sindirme: Fiziksel olarak k snlar szcklerin zerine dtnde, gz bu birimleri alarak, optik sinirler aracl ile beyne ulatrmaktadr. 3-Geili btnletirme: Szckler arasndaki ilgiyi kavrayp bir btn elde ederek anlam oluturur. 4-Saklama ve koruma: Temel bilginin depolanmasdr. Depolama ise basl basna bir sorundur. Genel olarak pek ok okuyucu snav ya da baka nedenlerden dolay, bilgileri ksa sre iinde depolamaktadr. Ama depolama yeterli deildir. Kalc olmas iin ksa aralklarla yinelenerek salamlatrmaktadr. 5-Anmsama: renilen bir bilgiyi depoland yerden (bellek) bulup karmak ve gerektii yerde kullanmaktr.

6-letiim: renilen bilginin tmnn ya da gerekli blmnn alveri yaparak kullanlmasdr.( Kayalan, 2003: Akt. Dedebali 2008: 7-8 )

1.2.1 OKUMA TRLER Okuma, bir yazy, kelimeleri, cmleleri, noktalama iaretleri ve dier eleriyle grme, alglama ve kavrama eylemi olup, sesli okuma durumunda buna dudak, dil ve grtlak gibi ses organlarnn ilevi de katlmaktadr. Bu tanmdan okumann sesli ve sessiz olarak gerekletii sylenebilir (nalan, 1999: 84-86). Okunan yaznn zelliine, okuyucunun amacna ve okuma ortamna gre deiik okuma tekniklerinden sz etmek mmkndr. Okuma etkinlii fizyolojik ynden dnldnde iki tr okuma vardr. Bunlar sesli ve sessiz okumadr: 1.2.1.1 Sesli Okuma:

Sesli okuma, gzle alglanp zihinle kavranan szck ya da szck kmelerinin konuma organlarnn yardmyla sylenmesi olarak tanmlanmaktadr (Kavcar, Ouzkan ve Sever, Akt. Dedebali 2008: 34). ze gre, sesli okuma bir yaznn, dinleyenlerin duyabilecei ve zevkle dinleyebilecei ykseklikte bir sesle okunmasdr. zbaya gre, sesli okumada ama, rencilerin okunan metinde geen kelimelerin telaffuz ediliini ve hangi balamda kullanldn anlamalarn salamaktr. rencilerin okuma seviyesini belirlemede yardmc olduu gibi dinleyenlerin zihinsel faaliyetlerinin gelimesini de salar. rencilerin konuma yeteneini gelitirir. Grsese gre, sesli okuma, yaznn doru ve konuma dilinin zelliklerini yanstacak biimde seslendirilmesine denir. Bu oluum, aadaki tablo ile aklanmaya allmtr:

ekil 1. Sesli Okumann Oluumu

Yaplan aratrmalarda, sesli okumann, okuma hzn yavalatp anlamay zorlatrd ortaya kmtr. Ayrca, sesli okumann, sessiz okumaya gre drt kat fazla zaman ald saptanmtr. Sesli okumann basar ile srdrlebilmesi iin yazdaki anlamn kavranmas, sesin ton ve vurgu bakmndan iyi ayarlanmas gerekmektedir. 1.2.1.2 Sessiz Okuma: Bambergere gre, ou lkede, snf iinde okuma, yksek sesle yaplmaktadr. Bu da rencileri bilinsiz olarak metinde dnce birimlerini kavranmas yerine kelime kelime okumaya altrmaktadr. Yksek sesle okumann ok yaplmas gerilemeye sebep olaca gibi mr boyu srecek okuma yanllklarn da balatabilmektedir. Sessiz okuma becerilerini ilerletmek amacyla unlar yaplabilir: Sessiz okumann, sesini karmayarak szckleri iinden sylemek olmad anlatlmaldr. Yazy parmakla izlemeleri nlenmelidir. Sessiz okumada bas ve gvde hareketleri engellenmelidir. Ders alrken kitaplarn sessiz okunmas tlenmelidir. Serbest okuma etkinlikleri iin heveslendirilmelidir. Okuma derslerinde yazlardan ad, rakam, szck veya cmle bulma almas sessiz okumayla yaptrlmaldr. Sessiz okuma, ses organlarndan herhangi birini hareket ettirmeden, gvde ve bas hareketleri yapmadan, yalnzca gzle yaplan okuma etkinliidir. Sessiz okuma sesli okumaya gre daha hzldr. Dilin seslendirme sresiyle gzn grme sresi arasnda saniye gibi bir zaman farknn bulunduu tespit edilmitir. Sesli okuyanlarn okuma hzn konuma hz belirler. Gzle okumada ise k hz ve zihnin alglama kapasitesi belirler (Ruen, 2006: 40). Grsese gre, sessiz okuma, ses organlarndan herhangi birini hareket ettirmeden, gvde ve bas hareketleri yapmadan yalnz gzle yaplan okuma trne denir. Sessiz okumann oluumu ekil 2de verilmitir:
5

ekil 2. Sessiz Okumann Oluum Sralamas

Grses sessiz okumay, kendi iinde drt gruba ayrarak incelemitir: 1) Gz atma/Gz gezdirme: Bir kitap, konu, kelime vb. materyallerle ilgili belli hususlarn tespiti ile ilgili okuma tekniidir. Bu tr okuma kendi iinde bee ayrlr. a) Oryantasyonlu okuma: Bir yazda konunun esasna ilikin bilgileri ncelikle okumaya denir. Gazete metnin zerinde ilk olarak manetin okunmasdr. b) Selektif / Semeli okuma: Belirgin noktalarn sistematik olarak okunmasna denir. Bu da kendi iinde kaynan alma, yerini bulma ve yar semeli okuma olmak zere e ayrlr. Bir kitabn adnn, iindekilerin, nsznn okunmas gibi. c) Paragraf okuma: Ana fikrin, paragrafn basnda, ortasnda, sonunda veya paragrafn btnnde verildiinden ncelikle ana fikri ve yardmc fikirler bulmak iin yaplan okuma trdr. Okumada paragrafn olumlu veya olumsuz ekilde bitip bitmemesi de nemlidir. Bu tr okumada, okuma isine balamadan nce ncelikli olarak paragraftaki ana fikir ve yardmc fikirler bulunur. ) Stun okuma: 5 cm. uzunluktaki satr bir 7, 8 cm. uzunluktaki satr iki ve 10, 11 cm. uzunluktaki satr dik izgi varm gibi okumaya stun okuma denir. Stun okumaya ilikin rneklerden oluan ekiller aada verilmitir: Uzmanlara gre insanlar sevdikleri renkler ayn zamanda kiiliklerini de ele veriyor. Renklerin insan psikolojisi ve davranlar zerinde nemli etkileri olduunu dikkat eken uzmanlara gre, sevilen renkler ayn zamanda kiilii de ele veriyor.
ekil 3. Stun Okuma rnei

d) apraz okuma: Satr uzunluu 6, 7 cm. ise stunlar iki eit paraya yerleecek ekilde yaplan okuma trdr. Siyah: Var olma ve genlik bakaldrsnn tipik rengidir. Korku ve mutsuzluun yan sra lm de artran siyah seremoni ve tren giysisi rengi olduu gibi cazibenin de rengi haline dnebiliyor. ll kullanld takdirde, dekorasyonda belli bir zarafetin iaretidir.
ekil 4. Stun Okuma

2) abuk okuma/ Hzl okuma: Dakikada daha fazla kelime okuma ve okuduu kelimeyi anlama faaliyetidir. 3) Dzgl okuma/ Normal okuma: Yarglama ve deerlendirme yaparak okuma trdr. Bu tr okumada zet karma, not alma vb. almsalar yaplabilir. 4) Ar okuma/ Yava okuma: Her bir kelimenin zerinde tek tek durarak yaplan okumadr. Bir felsef metnin okunmas bu tr okumaya rnek gsterilebilir.

1.3

OKUMA HIZI

Bir insann okuma becerisini belirlemede kullanlan en nemli iki gsterge okuma hz ve okuduunu anlama dzeyidir. Aratrmann bu blmnde okuma hznn nasl lld, okuma hzn dren engeller ve dnyada ve Trkiyede yaplm okuma hz lmleri yer almaktadr. 1.3.1 Okuma Hznn llmesi Okuma hznn lmnde iki farkl yntem kullanlabilmektedir. Baz uzmanlar okuma hzn saatte okunan szck says ile lerken, bazlar da saatte okunan harf saysn temel almaktadrlar.

Gnee gre, okuma hzn lmek iin saatte okunan harf saysn lt olarak ele almak en iyi yntemdir. Bu yntem Richaudeau ile kullanlmaya balanmtr. Richaudeau, Gauquelin ve Gauqueline gre, saatte okunan szck says ile bir lmeye gidilmesi, szcklerin metinlere gre ok deiik uzunlukta olmalar nedeniyle yanl olurdu. Bir gnlk gazetede gazeteciler basit ve ksa szckleri kullanmaya alrlar. Politikaclar, filozoflar, bilginler yaptlarnda uzun ve karmak szcklerden yararlanrlar. Bu yzden bir gazetedeki yazda bulunan szcklerin her birine dsen ortalama harf says be olabilir, felsef bir metinde ise sekize ykselebilir. Eer saatte okunan szck says ile okuma sonucu karlmak istense, okunan metinlerin trne gre deiik ller kabul edile-

cekti. Bu ise ok karmak olacakt. Saatte okunan iaretlerin says abukluun temeli olarak ele alnrsa bu saknca ortadan kalkmaktadr.

Akamete okuma hzn belirlemede, harf says ya da szck says ile hz saptamann, sonucu ok fazla etkilemeyeceini belirtmektedir. Okuma lmnde izlenecek sray ifade etmitir: 1- Okuma metnini okumaya balamadan nce, balang sresi bir yere not edilir. 2- Okuma paras okunur. 3- Okuma paras okunup bitirildikten sonra, saate baklr ve bitirme sresi parann sonundaki ayrlan yere kaydedilir. Okuma sresi saniye ile belirtilir. 4- Okunan metindeki toplam szck says (TSS), saniyelerle belirtilen okuma sresine (SOS) blnr, okuma hz bulunur. Sonu 60 ile arplr. 5- kan sonu bir dakikada okunan szck saysdr (DSS).

Metindeki Toplam Szck Says Okuma Hz = Saniye ile Belirtilen Okuma Sresi x 60

ekil 5. Okuma Hzn lme Forml (Saygn ve Kaya, 2010: 52)

Etkin okuma, yani anlama arlkl okuma hznn hesaplanmas istenirse, bir dakikada okunan kelime says, okunan metindeki sorularn yantlandrlmas sonucu bulunan anlama yzdesiyle arplarak, bulunan say yz saysna blnr: EOE = DSS x Anlama Yzdesi / 100

Ayrca anlama oran da:

100 Anlama Oran= Soru Says

ekil 6. Anlama Orann lme Forml (Saygn ve Kaya, 2010: 52)

x Doru Cevap

1.3.2 Okuma Hzn Etkileyen Faktrler Okuma hzn etkileyen faktrler aadaki paragrafta yer almt sesli okumada, okuma hzn konuma hz belirlerken, gzle okumada ise zihnin alglama kapasitesi belirler. Okuma hzn belirleyen unsurlar yle sralamtr: -Okunan metnin zorluu, kolayl, -Okuyann kelime daarc, zenginlii, -Bilgi ve kltr dzeyi, -Okuyann anlama ve okuduklarn rgtleme becerisi ve gz eitimidir ( Rusen. 2006, Akt. Dedebali 2008: 56). Binbaolu (1993: 15-20) hzl ve kavrayarak okumaya etki eden etkenleri syle sralamtr: 1. Kiiye ve Onun Alkanlklarna likin Etkenler: - Kiinin zek derecesi - Gzlerin yeterli geliimi - Her sramadan ve geriye dnten sonra gzn duraklama sresi - Gzn okurken satr sonuna vardnda, ani bir dnle, onu izleyen satra geitse gsterdii beceri 2. Kullanlan Okuma Aracna likin Etkenler - Okuma metinlerinde yer alan harflerin eidi ve puntosu - Okuma metinlerindeki satrlarn uzunluu. Okuma etkinlii srdrlrken kullanlan en nemli duyu organnn gz olduu dnldnde okumada gze iyi bir esneklik kazandrlmas gerekmektedir. Bu esneklik bireydeki zihinsel yetkinlikle birletiinde birey etkin bir okuyucu haline gelebilir. Bunlarla beraber okunacak metnin harf bykl, yaz kalitesi, kt kalitesi ynnden okumaya elverili olmas gerekir. Ayn zamanda okunacak metindeki cmle uzunluu da bireyin anlam birletirebilecei uzunlukta olmas gerekir. Gz, duyu organlar iinde gelimesi en uzun sren organlardan birisidir. Gzlerin geliimi 12 yasna kadar srmektedir (Binbaolu, 1993, Akt. Dedebali 2008: 15). Bu konuda, MEB (2007: 2597) tarafndan hazrlanan Ders Kitaplar ile Eitim Aralarnn incelenmesi ve Deerlendirilmene likin Ynergede konulan kriterler yledir: lkretim 1. snflar iin yazlan kitaplarda 20-24 punto; lkretim 2. snflar iin yazlan kitaplarda 18 punto; lkretim 3. snflar iin yazlan kitaplarda 14 punto;

lkretim 4. snflar iin yazlan kitaplarda 12 punto; lkretim 5. snflar iin yazlan kitaplarda 11 punto; Daha st renim kademesi iin yazlan kitaplarda 10 punto byklnde harfler kullanlr. (http://www.meb.gov.tr/mevzuat/listeprint.asp?ara0=&ara1=&ara2=&ara3=&a ra=18&offset=0) Hzl okumann ilk adm, okuma yanllarn ortadan kaldrmaktr. Bu yanllarn giderilmesi iin yaplmas gerekenler srasyla aada belirtilmitir: 1- Sesli okuma (Dudak kprdatma, ses tellerini titretme ve iimizden her kelimeyi, hatta her heceyi seslendirme) 2- Kelimeleri teker teker okuyarak ilerleme. 3- Geri dnler yapma, ayrntlara taklma. 4- Pasif okuma 5- Hzl okursam anlayamam diye artlanma 6- Gz eitimsizlii (aktif grme alanndan yararlanamama) 7- Bilgi ve kltr dzeyi eksiklii 8- Dilbilgisi ve kelime daarc yetersizlii 9- Kendini okuduu yazya yeterince verememe

1.4

TANIMLAR

1.4.1. Okuma Hz: Genel anlamda kiilerin bir dakikalk zaman diliminde yabildikleri kelime saysn esas alnarak yaplan lm sonucudur. 1.4.2.Okuduunu Anlama Puan: rencilerin, okuma metinlerini okuduktan sonra, okuduunu anlama testinden aldklar puandr. 1.4.3.Olumsuz Okuma Davranlar: rnekleme giren rencilerin, sesli ve sessiz okuma srasnda gstermi olduklar davranlar; Basn sallama, telal olma, sinirli olma, okurken kalem srme, okurken parmak srme, metinle gz arasndaki mesafenin 20-30 cmden daha az ya da ok olmas, okurken dik oturmama, dudak yalama, sesli okuma yaparken noktalamaya uymama, heceleyerek okuma, okuduu yeri kaybetme, sessiz okuma yaparken dudak kprdatma ve ses karma. 1.4.4.Pasif Okuma: Okuduumuz yazya zihnimizi ynlendirmeden ana fikri, yazarn dnce ve olaylara bak biimini, slubu almadan okuma amac belirlenmeden yaplan okumadr. 1.4.5.Gz dmanszl: Gzn sk sk geri dnler yapmas sonucu okuma hznn dmesidir.

10

1.4.6.Takistaskop: Mercei saniyenin %25i, 50si ve 100 hzla alp kapanan, grme hzn artrmaya yarayan bir alettir. 1.4.7.Grme Yelpazesi: Okuma srasnda, gzn satrlar zerindeki srama ve duraklama hareketidir. 1.4.8.Gz Sramas: Okuma srasnda gzn satrlar zerinde soldan saa, sadan sol alta, yukardan aaya, bazen aadan yukarya hareketidir. 1.4.9.Younlama: Okuma srasnda dikkatin belli bir konuda younlamasdr. 1.4.10.Okuma Dzeyi: rencinin hz puan, kavray puan ve okuma endeksine gre belirlenen dzeyidir.

11

II. 2 YNTEM
2.1 Aratrma Modeli

BLM

Bu aratrmada Aksaray niversitesi Snf retmenlii Eitimi(i) Blmnde okuyan rencilerin okuma hz ve anlama oran llmtr. lme trnde bir aratrmadr. 2.2 alma Grubu

Bu aratrmada 2011-2012 bahar dnemi eitim-retim ylnda Aksaray ili Aksaray niversitesi Eitim Fakltesi lkretim Blm Anabilim Dal Snf retmenlii Eitimi 2. Snf ikinci retim rencileri okuma ve anlama testine tabi tutulmutur. renim gren grup otuz iki kiiden olumaktadr. alma grubunun %38,5 (12 kii)i erkek olup, %62,5 (20 kii)i kzdr.

2.3

Veri Toplama Arac

Bu aratrmann hazrlanmasnda veri toplama arac olarak YKn tez katalogundaki baz tezlerden, hzl okuma ve okuduunu anlama ile ilgili kitaplardan yararlanlmtr. 2.4 Aratrma Sreci

Bu aratrma 2011-2012 eitim-retim bahar dneminde yaplmtr. Aratrmada rencilere ekte(bkz. Ek:1) verilmi olan rnek metin okutulmutur ve metni anlama sorular cevaplandrlmtr. Aratrmann tutarll iin ve metin ayn olduundan, rencilere farkl mekn ve zamanda okutulmutur. Ayrca aratrma grubunda yer alan rencilere Son bir ylda okuduun kitap says katr? sorusu sorulmutur. 2.5 Verilerin zmlenmesi

Aratrmada elde edilen veriler hzl okuma ve okuduunu anlama formlleri kullanlarak yaplmtr. Aratrma grubunda yer alan rencilerin okuma hzlar ve okuduunu anlama oranlar cinsiyete gre karlatrlmtr.

III.

BLM

3 BULGULAR
Yaplan bu aratrmada aratrma grubuna hzl okuma ve anlama testi uygulanmas sonucu aratrma grubunun okuma hz ve anlama oranlar yle sonulanmtr. Snfn %68,5ini oluturan kzlarn okuduklar kelime says ortalama dakikada 180, %32,5ini oluturan erkeklerin okuduklar kelime says ise dakikada ortalama 165tir (Grafik.1).
185 180 175 170 165 160 155 ERKEK KIZ

Grafik 1. Snf retmenlii (i) rencilerinin Dakikada Okuduklar Kelime Says

Aratrma grubunun %68.5i olan kzlarn anlama oran ekil.2de olduu gibi %63 iken, grubun %32.5ini oluturan erkeklerin anlama oran ise ekil.3de olduu gibi %65tir.

KIZLAR

Kzlarn Anlama Oran 63%

Grafik 2. Snf retmenlii (i) Snf Kzlarnn Anlama Oran Grafii

ERKEKLER

Erkeklerin Anlama Oran 65%

Grafik 3. Snf retmenlii (i) Snf Erkeklerinin Anlama Oran 14

Aratrma grubuna Son bir ylda okuduun kitap says ka tanedir? sorusu ynlendirildiinde ise ekil 3.4te olduu gibi erkekler ortalamas 5 kitap iken kzlarn okuduklar kitaplarn ortalamas 6.5 olarak bulunmutur.

7 6 5 4 3 2 1 0 ERKEKLER KIZLAR

Grafik 4. Snf retmenlii () rencilerinin Son Bir Ylda Okuduklar Kitap Says

Aratrma grubu okuma hzlarna gre izelge 1.deki okuma gruplarna gre ayrldnda grubun %90 ortalama seviyede (dakikada160-220 kelime) iken %10u ortalamann stndedir (dakikada 220-320).

15

izelge 1. Dakikada Okunan Kelimeye Gre Gruplandrma (Saygn ve Kaya, 2010: 52) Dakikada 80 kelimeden az Dakikada 80-160 kelime Dakikada 160-220 kelime Dakikada 220-320 kelime Dakikada 320-500 kelime Dakikada 500-800kelime : Fiziksel rahatszlk : Ortalamann altnda : Ortalama seviye : Ortalamann stnde : niversite rencilerinin stnde : %3lk dilim

Dakikada 800 kelime ve st : %1lik dilim

16

4 KAYNAKA

Dedebal, N.C. (2008). Hzl Okuma Tekniinin Sekizinci Snf rencilerinin Okuma Hzlarna Ve Okuduunu Anlama Dzeylerine Etkisi, Aydn. Saygn, O. ve Kaya, S. (2010) Hzl Okuma ve Okuduunu Anlama, Ankara: Art Reklamclk Yaynlar. TDK. (2009). Trke Szlk. TDK Yaynlar: Ankara. http://www.hizliokuma.com/okumatesti.asp. (22 Mart) http://www.tardilife.com/GRUPHABERLERI/1052/194/BANA-RENGINISOYLE.aspx. (13 Nisan) http://www.meb.gov.tr/mevzuat/listeprint.asp?ara0=&ara1=&ara2=&ara3= &ara=18&offset=0. (17 Mays 2012).

17

5 EKLER

5.1

BANA RENGN SYLE

Uzmanlara gre insanlar sevdikleri renkler ayn zamanda kiiliklerini de ele veriyor. Renklerin insan psikolojisi ve davranlar zerinde nemli etkileri olduunu dikkat eken uzmanlara gre, sevilen renkler ayn zamanda kiilii de ele veriyor. Psikiyatrist Nihat Kayaya gre, son 10 yldr gelitirilmeye allan kromoterapinin (renklerle tedavi) gemii ilk alara kadar uzanyor. Bu yntemin ilevini eitli biimlerde ve sistemler iinde renkler kullanlarak kiilerin sinir sistemlerini dengelemek ve bylelikle baz hastalklarn nne gemek oluturuyor. Kromoterapide uygulanan baslca sistemler, hastalarn giysilerinin rengini deitirmek, pencerelerinde ayr renklerde cam kullanmak, lambalarn rengini farkllatrmak, suyla belli renk birleimi oluturmak seklinde sralanyor. Kromoterapide renk dengelerinin yan sra meditasyon, iyi beslenme, uygun bir evre dzeni gibi ayrntlar da nem tayor. Kromoterapide renkler ve anlamlar ise syle: Mavi: Genellikle yldzlara, geceyi, insan scakln, kalc ve derin duygular, dnceyi ve dinlenmeyi simgeler. Maviyi sevenler genellikle romantik ve duygusal bir kiilie sahiptirler. Yalnz maviyi kesinlikle benimsemeyenlere de dikkat! Bu kiiler de romantiktir, ama duygularn farkl biimde gstermektedir. Giyside mavi, sosyal bir kiiliin gstergesidir. evreye uyumu hatrlatr. Mavi giyenlerin Ciddi ve iyi bir insan olduu imaj yaygndr. Yatak odas, banyo ve alma odas iin ideal renktir. Sinir sistemi bozukluuna da birebirdir. Bu nedenle skntl olduumuz zaman denizi ya da gl seyrederek yatmamz, sakinlememiz sz konusu olabilir. Krmz: Hareketi ve hz simgeler. Krmz sevenler duygular you yasayan kiilerdir. Ne var ki, ar krmz sevgisi kii de ayn zamanda despotik bir yan ve sinirli bir kiilik gstergesi de olabilmektedir. Bakalarnn dikkatini ekmek isteyenler, krmz renkli elbise giyerler. Yemek masasnn krmz bir iekle ya da krmz renkte peetelerle sslemek de atmosferi daha scak bir hale getirebilir Ayrca erotizmin de vazgeilmez renkleri arasndadr Sar: Gnein rengi; ayn zamanda umudun, ilginin, iyimserliin ve evrensel askn rengidir. Sary sevenler genellikle herkesle konuan, geni bir kltr hazinesine sahip olan tiplerdir. Elbiselerinde bu rengi tercih edenler, iyimser neeli kiilerdir. Kahve: Bu rengi sevenleri tipik zellii, her eyin mkemmel olmasn istemeleridir. inde bulunulan ortam scak gsteren bu renk oturma odas ve salon dekorasyonunda ska kullanlr. Yeil: Dikkatin ve younlamann rengidir. Bu, yemyeil bir ormana dalan kiideki ilk refleksi olmas ile izah ediliyor. Bu rengi sevenler, salam bir iradeye ve bakalarn kontrol yeteneine sahiptirler. Ar yeil, kiinin sper denetimini, hafif yeil ise bos vermilii simgeler.

18

Siyah: Var olma ve genlik bakaldrsnn tipik rengidir. Korku ve mutsuzluun yan sra lm de artran siyah seremoni ve tren giysisi rengi olduu gibi cazibenin de rengi haline dnebiliyor. ll kullanld takdirde, dekorasyonda belli bir zarafetin iaretidir. Beyaz: Btn toplumlarn kutsal rengidir. Bazlarnda lm simgeleyen beyaz, ayn zamanda teki hayatn balangc saylyor. Bu rengi sevenler, atmadan uzak, farkl ve zgr bir dnyann aray iinde olan insanlardr. Beyaz, ayn zamanda safln ve aydnln simgesidir. Pembe: Kadnlara huzur veren bir renktir. Kimileri ak, kimileri daha sivri tonlarn dkndrler. Oysa erkeklerin ou pembeyi iren, sradan bir renk olarak deerlendirir. Gri: Arballn, sadakatin ve sessizliin simgesidir. Bu rengi tercih eden insanlar, genellikle islerine gereinden fazla nem veren, ciddi ama asla hrsl olmayanlardr. kili iliksilerde de gzleri yukarda deildir (http://www.tardilife.com/GRUPHABERLERI/1052/194/BANA-RENGINISOYLE.aspx 13 Nisan cuma)

5.2

ANLAMA SORULARI (Bana Rengini Syle)

1. Metne gre, aadaki maddelerden hangisi renklerin kullanld tedavi ynteminde uygulanan baslca sistemlere verilen rneklerden biri deildir? a) Hastalarn giysilerinin rengini deitirmek. b) Pencerelerinde ayr renklerde cam kullanmak. c) Suyla belli renk birleimi oluturmak. d) Gkyznde eitli renklerde uurtmalar uurmak. 2. Metne gre, renklerle tedavide renk dengelerinin yan sra, ne nemli deildir? a) Uygun bir evre b) Meditasyon c) yi beslenme d) Kaltm 3. Metne gre, sinir sistemi bozukluklarna birebir olan renk hangisidir? a) Mavi b) Sar c) Beyaz d) Yeil 4. Metinde belirtildii gibi, lm simgeleyen renk olan, ayn zamanda teki hayatn balangc saylan renk hangisidir? a) Siyah b) Beyaz c) Krmz d) Mor 5. Metinden yola karak, ll kullanlmas halinde hangi rengi dekorasyonda zarafetin iareti sayabiliriz? a) Mavi b) Siyah c) Krmz d) Yeil

19

6. Okunan metne gre, islerine gereinden fazla nem verenler genelde hangi rengi tercih ederler? a) Gri b) Beyaz c) Pembe d) Siyah 7. Metne gre, sary elbiselerinde tercih edenlerin kiilik yaps nasl olur? a) yimser ve neeli b) Azimli ve kararl c) Sosyal ve aydn d) Saf ve temiz 8. Metne gre, hafif yeil renk neyi simgeler? a) Bos vermilii b) Kabahati sall

c) Mutluluu

d) Duygu-

9. Metinden yola karak, gri rengin simgesi olamayan zellik aadakilerden hangisidir? a) Sadakat b) Azim c) Sessizlik d) Arballk 10. Okunan metinden hareketle, ahiretteki hayatn balangc saylan renk hangisidir? a) Beyaz b) Siyah c) Yeil d) Krmz

20