Professional Documents
Culture Documents
Yeni Trk lirasndaki yeni szc kaldrld. Obama ABDnin 44. Bakan olarak Ocak aynda greve balad. in Halk Cumhuriyetine bal Sincan Uygur zerk Blgesinde yaayan Uygur Trklerine ynelik saldrlarda ok sayda Uygur Trk ldrld. Dnya ekonomik formu svirenin Davos Kasabasnda yapld. 2009 yl itibariyle Dnya Ticaret rgtnn verileriyle dnyann en ok ihracat yapan lkesi Almanya en ok ithalat yapan lkesi ise ABDdir. Trkiye ve Ermenistan arasnda svire kentinde ilikilerin normallemesi iin protokol imzaland. AB ba mzakerecilik grevine Egemen Ba getirildi.
AB Ba mzakereci Egemen Ba
Nobel Bar dl Obama ya verildi. Dnya 5. su formu stanbulda yapld. UNESCO tarafndan Ktip elebi ve Hac Bektai Veli yl ilan edildi. Eurovision ark yarmas Rusyann bakenti Moskovada yapld. Birincilii Norve kazanrken Trkiye drdnc srada tamamlad. Nazm Hikmet Trk Vatandalna alnd. 2009 ylnda TBMM Kyotoyu imzalad. Ankara kentine Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafndan 2009 Avrupa kent dl verildi. UNESCO tarafndan Dnya Astronomi ve Darwin yl ilan edildi. Van Gl zerinde bulunan Ermeni Akdamar Kilisesinde yenileme tamamland. Kltr ve Turizm Bakanl Kltr ve Sanat byk dl Neyzen Niyazi Sayn ve Tamburi Necdet Yaama verilmitir. Cumhurbakanl kltr ve sanat byk dlleri: Geleneksel sanatlar dalnda Uur Dermana, sinema dalnda Nuri Bilge Ceylana, Kltr ve sanat kurumu dalnda Sakp Sabanc Mzesine verildi. BM tarafndan 2009 Uluslararas Astronomi yl ilan edilmitir. Nobel Edebiyat dl Alman yazar Herta Mllere verildi. BM tarafndan verilen Pukin Edebiyat dlne Laik grlen Trk yazar Prof. Dr. Hayrettin vgin dir.
DATA
DATA Yaynlar
Hukuk ve Uluslararas Gelimeler
AB dnem bakanln srasyla ek Cumhuriyeti ve sve stlendi. G-20 zirvesi Londrada gerekleti. BM medeniyetler ittifak stanbulda topland. IMF ile Dnya Bankas Gvenrler toplantsna stanbul ev sahiplii yapt. Trkiye, ran ve Pakistan arasnda ECOTA ticaret antlamas imzalanmtr. Fransa NATOnun askeri kanadna dnd. G-8 zirvesi talyann liman ehri Triestede yapld. BM Genel Kurulunda yaplan oylama sonucunda Trkiye 2009-2010 dnemleri iin Gvenlik Konseyi geici yeliine seildi. 2009 iklim toplants Danimarkann bakenti Kopenhagda yapld. Hrvatistan ve Arnavutluk NATOya ye oldular.
kullanmasn yeterli olmad durumlarda ise Evet mhrnn kullanlmasna karar verdi. (14.08.2010) 2010 yl Anayasa deiiklik paketi iin referandum 12 Eyll 2010 tarihinde yapld. Referandumda %58 evet karar ile anayasa deiiklii kabul edilmitir. ran uranyum takasnn Trkiyede yaplmasn kabul etti. Uranyum takas konusu zerinde uzlalan mutabakat metnini Trkiye, ran ve Brezilya Dileri Bakanlar imzalad. EXPO fuar inin anghay kentinde yapld. Anayasa deiikliinin halkoyuna sunulmasnda ngrlen sre 120 gnden 60 gne, yurt dnda yaayan yurttalarn halk oylamasnda oy kullanacaklar sresi ise 40 gnden 20 gne ekildi. srail, Estonya ve Slovenya 2007 ylndan beri yrtlen katlm mzakereleri sonucunda Ekonomik birlii ve Kalknma rgt (EOCD) yeliine kabul edildi. (12 Mays 2010) Belika babakan Herman Van Rompuy AB ilk bakan olarak 1 Ocak 2010dan itibaren greve balad 2010 yl yatrm planna gre, kamu yatrmlarndan en yksek pay alan sektr ulatrma sektrdr.(%31,9) Bte a en fazla olan ve ekonomisi kme noktasna gelen AB lkesi Yunanistandr. Dnya sosyal forumu Brezilyann Porto Allegre ehrinde yapld. Trkiyenin kredi notunu artran uluslararas kredi derecelendirme kurulular Standart and Poors, Fitch ve Moodydir. Rusya ile yaplan antlamaya gre ilk nkleer santral Mersin Akkuyuda yaplacak. 135 lkenin iadamlarnn katld Dnya Ticaret Zirvesi 15-20 Haziran tarihlerinde stanbulda yapld. NATO zirvesi 2010 Kasm aynda Portekizin Lizbon kentinde topland. HSYKya ye seimi YSK tarafndan yapld. 2010 ylnn devlet adam Ulatrma Bakan Binali Yldrm seildi. Hseyin Diriz NATO Genel Sekreteri Yardmcs oldu. Microsoft, gelien lkeler arasnda Trkiyeyi yln lkesi seti. Trkiye ile Kamerun, Portekiz ve Srbistan arasnda vizeler kaldrld. IMFnin 21 Nisan 2010 tarihli raporuna gre Trkiye satn alma gcne gre toplam milli gelirde 16. byk ekonomi oldu. Trkiye ve in arasnda ticaret, kltr ve ulatrma alanlarnda 8 anlama imzaland. Bosna Hersek ve Arnavutluka AB yesi lkelere vizesiz gei hakk tannd. ngilterenin nde gelen dnce kuruluu Chatham House dl Cumhurbakan Abdullah Gle verildi.
DATA Yaynlar
Trabzonun Maka ilesinde bulunan Smela Manastrnda 88 yl sonra ayin dzenlendi. ABDnin Afganistan savayla ilgili olarak Pentagonun gizli belgelerini yaynlayan internet sitesi WikiLeaks adl sitedir. Pakistann kuzeybatsnda etkili olan muson yamurlar sonucunda yaklak 2.000 kii hayatn kaybetti ve 13 milyon kii ise bu durumdan olumsuz etkilendi. Polonya devlet bakan Lech Kaczynski Rusyada uann dmesi sonucu hayatn kaybetti.
UNESCO Semah Alevi Bektai geleneini, Krkpnar Festivali ve Geleneksel sohbet toplantlarn insanln somut olmayan kltr miras listesine ald. Birlemi Kentler ve Yerel Ynetimler Tekilatnn (UCLG) dnem bakan stanbul Bykehir Belediye Bakan Kadir TOPBA oldu.(2010-2013) 2010 yl Kasm aynda Diyanet leri Bakanl grevine Prof.Dr. Mehmet GRMEZ getirildi.
DATA Yaynlar
31 Mays 2010da Gazzeye yardm gtren Mavi Marmara gemisine srail ordusu tarafndan operasyon dzenlendi. 9 kii hayatn kaybetti. AB dnem bakanln srasyla spanya ve Belika stlenecek. Avrupa Komisyonu Parlamenter Meclisinin ilk Trk bakan Mevlt avuolu. G-20 zirvesi 2010 Haziran aynda Kanadann Toronto kentinde yapld. G-20 zirvesi 2010 Kasm aynda Gney Korenin Seul kentinde yapld. 2010 G-8 zirvesi Kanadada adasnda yapld. Kresel Ekonomi Sempozyumu stanbulda yapld. Trkiye ile beraber 40 lkenin katld Nkleer Enerji Zirvesi ABDde yapld. (Nisan 2010) Dnya tarihinin en byk bilimsel deneyi byk patlamann ilk evresi svirenin Cern ehrinde baaryla gerekletirildi. 21. yy.da Avrasyada Gvenlik ve Ekonomik birlii (CICA) 3. zirvesi 7-9 Haziran tarihlerinde stanbulda yapld. Trkiye ile Rusya arasnda imzalanan antlamaya gre 30 gn gemeyen seyahatlerde ve 180 gn ierisinde 90 gn amayacak ekilde vize uygulamas kaldrld. 20. Avrupa Atletizm ampiyonas Barcelona (spanya)da yapld. 20. Avrupa Atletizm ampiyonasnda bayanlar 5.000 metre yarnda Alemitu Bekele Avrupa ampiyonu oldu. Elvan Abeylegesse 2. oldu. 20. Avrupa Atletizm ampiyonasnda bayanlar 10.000 metrede milli atlet Elvan Abeylegesse Avrupa ampiyonu oldu. 20. Avrupa Atletizm ampiyonasnda bayanlar 100 metre engellide Nevin Yant Avrupa ampiyonu oldu. Dnya Basketbol ampiyonas Trkiyede yapld. Finalde ABD ile karlaan Trkiye ikinci oldu. K olimpiyatlar Kanadann Vancouver ehrinde yapld. II. Karadeniz oyunlar Romanyada yapld. Trkiye 2009-2010 sezonunda futbol dalnda sper ligde ampiyon olan takm Bursaspordur. 2010 Dnya Kupasna Gney Afrika ev sahiplii yapt. Belarusun bakenti Minkste yaplan Bayanlar Halter ampiyonasnda Nurcan Taylan 3 altn madalya ald. Fenerbahe Acbadem bayan Voleybol takm ndesit Bayanlar Voleybol ampiyonasnda ikinci oldu. 2010 Avrupa Gre ampiyonas Azerbaycann bakenti Bakde yapld. Dnya Boks Konseyi (WBC) Dnya Velter Siklet Gm Kemer mcadelesinde Seluk Aydn dnya ampiyonu oldu. 24 lkenin milli takmnn yer alaca 2010 Erkekler Voleybol Dnya ampiyonas talyada, Bayanlar Voleybol ampiyonas Japonyada yapld.
Sportif Gelimeler
Formula 1dnya ampiyonu Sebastian Vettel oldu. Dnya Kadnlar Voleybol ampiyonasnda Rusya st ste 2. kez ampiyon oldu. Milli motosikleti Kenan Sofuolu Dnya spersport ampiyonasnda dnya ampiyonu oldu. 2010 Dnya Erkekler Voleybol ampiyonas talyada yapld.
DATA Yaynlar
GNCELMATK
Dnya maynlarn yok etmeyi amalayan szlemenin ad Ottowa Szlemesidir. Ordusu olmayan tek NATO lkesi zlandadr. NATO Genel Sekreteri eski Danimarka Bakan Rasmussendir. Dnya Bankasnn insan kaynaklarndan sorumlu bakan yardmclna Hasan Tuluy atand. Nobel dllerini datan lke svetir. Trkiyenin en ok ithalat yapt lke Rusya, ihracat yapt lke ise Almanyadr. AB yesi lkelerin says 27dir. 2048 ylnda Trkiyede emeklilik ya 65 olacaktr. Trkiyenin kurucusu olduu slam Konferans rgtnn genel sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin hsanoludur. Nkleer santral yaplmas dnlen iki ehir Sinop ve Mersindir. Mersin kabul edildi. Dnyann ilk demokratik meclis binas kabul edilen Patara Antik Kenti TBMM tarafndan restore ediliyor. 2010 ylnda dnyann demokratik parlamento bakanlarnn katlmyla gerekleecek bir organizasyon planlanyor. Trkiyenin UNESCOnun dnya miras listesine bulunan eserleri yle:
stanbulun Tarihi Alanlar (1985), Divrii Ulu Camii ve ifahanesi (1985), Greme Ulusal Park ve Kapadokya Kayalk Alanlar (1985), Hattua: Hitit Bakenti (1986), Nemrut Da (1987), Xanthos Letoon (1988), Hierapolis Pamukkale (1988), Safranbolu Kenti (1994) ve Troia Arkeolojik Yerlemesi (1998).
ABye ye olmak isteyen lkeler ilk olarak Avrupa Konseyine bavuruda bulunurlar. Birlemi Milletler Gvenlik Konseyi dnem bakanlklar 15 ye lke arasnda alfabetik sraya gre belirleniyor ve her ay baka bir BMGK lkesine geiyor. BMGKnn srekli yeleri ise ABD, Rusya, ngiltere, Fransa ve in. lk kez 1985 ylnda imzalanan AB yelerine pasaportsuz ulam imkan tanyan Schengen anlamas geniledi. Malta ve eski dou Avrupa lkelerinin katlmyla Schengen lkelerinin says 24e kt. imdiye kadar, 13 AB lkesi ile AB dndan zlanda ve Norvein de taraf olduu Schengen Anlamasna, 9 lke daha katld. Bu lkeler; Macaristan, Polonya, ek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Malta. Eski yelerden ngiltere ve rlanda ise Schengen Anlamasna taraf olmad. ABDde konut (Emlak) piyasasnda Mortgage kriziyle balayan kriz fakl sektrlere ve dnya ya yaylmaya balad. ABDde finans irketleri batmaya balarken dnyada da gda rnlerinde fiyatlar hzla artmaya balad. Organik tarm merkezi seilen ilimiz zmirdir. Stockholm Antlamas: Dnyann en tehlikeli kimyasal maddeleri saylan Kalc Organik Kirleticilerin (KOKlar) kstlanmasnn ngren Stockholm Antlamas yrrle girdi. Trkiye, 23 Mays 2001 tarihinde Stockholm Antlamasn imzalad ancak meclisten henz geirmedi. ABD antlamay imzalamtr.
DATA Yaynlar
Devlet Bakanlar
ngiltere Bakan: David Comeron Rusya Devlet Bakan: Dimitri Medvedev Rusya Babakan: Vilademir Putin Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti Cumhurbakan: Dervi Erolu (2010 yl seimlerinde) Gney Kbrs Rum Kesimi Babakan: Dimitris Hristofyas talya Babakan: Silvio Berluscani Kosova Bakan: Haim Taci Irak Cumhurbakan: Celal Talabani Grcistan Devlet Bakan: Mihail Saakavili
Dnyann 7 Harikas:
Portekizin bakenti Lizbonda 2007 Temmuzda yaplan toplantya gre aadaki ekilde belirlenmitir.
Machu Picchu Antik Kenti (Peruda Anka medeniyetine ait.) Chichen Itza Piramidi (Meksikada Maya medeniyetine ait) Christo Redenter Heykeli (Brezilyada kurtarcs Hz. sa heykelidir.) in Seddi Kolezyum (Roma) Ta Mahal (Hindistan) Petra Antik Kenti (rdn)
Kolezyum (Roma)
DATA Yaynlar
1 Ocak 2009 itibariyle tedavle giren yeni Trk Liralarnn n yzlerine Atatrk resimleri yer
D Bor Verileri
ABDnin 12 trilyon 250 milyar dolar toplam d borcu (devlet ve zel sektr d bor toplam) bulunuyor. ABDyi 10 trilyon 450 milyar dolar toplam d borla ngiltere, 4 trilyon 489 milyar dolar toplam d borla Almanya, 4 trilyon 396 milyar dolar toplam d borla Fransa takip ediyor.
Trkiye, 247, 1 milyar dolarlk toplam d bor stokuyla dnya sralamasnda 23. srada d
borta Trkiyeyi geride brakan lkeler iinde nfuslar 4 ile 10 milyon arasnda deien, rlanda, svire, Belika, Avusturya, sve, Hong-Kong, Danimarka, Norve, Portekiz ve Finlandiya dikkati ekiyor.
Trkiyeyi 229,4 milyar dolarlk d borla Brezilya, 220,1 milyar dolarla da Gney Kore izliyor.
Trkiye, Dnya Ticaret rgtnn en ok ithalat ve ihracat yapan 30 lkesi listesine ithalatta 20nci sradan girdi. 2008 ylnda yaplan toplam 16.4 trilyon dolarlk ithalatn yzde 1.2sini gerekletiren Trkiye, ithalat sralamasnda 20inci olurken, ihracatta ilk 30a giremedi.
2009 Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi Nfus Saym Sonular (TK Verileri)
31 Aralk 2009 tarihi itibari ile Trkiye Nfusu 72.561.312 kiidir. Nfusun %50,3n erkekler, %49,7sini kadnlar oluturmaktadr. 2009 ylnda Trkiyenin yllk nfus art hz binde 14,5 olarak gereklemitir. Nfus art hz en dk olan ilk il srasyla Tunceli, Ardahan ve Karstr. Nfus art hz en yksek olan ilk il srasyla ankr, Bilecik ve Ispartadr. lke nfusunun %75,5i il ve ile merkezlerinde yaamaktadr. Nfusun %17,5i stanbulda ikamet etmektedir. lkemizde en az nfusa sahip l Bayburttur. Nfusun yars 28,8 yandan kktr. Nfusun %67si 15 ile 64 yalar arasndadr. lkemiz nfusunun %26s 0-14 ya grubunda, %7si ise 65 ve daha yukar ya grubunda
bulunmaktadr.
Trkiyede kilometre kareye 92 kii dmektedir. Nfus younluunun en fazla olduu il stanbul, nfus younluunun en az olduu il ise Tuncelidir.
DATA Yaynlar
Bu demiryolu hatt Azerbaycanla Trkiyeyi birletirmeyi amalamaktadr. Demiryolunun 76 km.si Trkiyeden 29 km.si Grcistandan, 80 km.si ise Azerbaycandan geecektir. 2011de tamamlanmas planlanmaktadr.
Lbnan, Suriye, Libya, rdn, Tacikistan ve Rusyann Trk vatandalarna vize uygulamasn kaldrmasnn ardndan, Trkiyeye vize uygulamayan lke says 58e kt.