You are on page 1of 13

MLKYET HAKKI Sahibine bir eya zerinde en geni yetkiler salayan bir mutlak haktr.

Mlkiyet hakkna kamu hukukunca konan snrlamalara gre, devletin ekonomik ve hukuki sistemide deimektedir. A.35 gre, temel bir anayasal hak olarak kabul edilmi, ancak kullanlmasnn toplum yararna aykr olamayaca ve kamu yarar amacyle snrlanabilecei kabul edilmitir. Trk hukukunda liberal, sosyal bir mlkiyet anlay hakimdir. Tanm: Bireye sahip olan kimse, hukuk dzeninin snrlar iinde, o ey zerinde diledii gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. Mal haksz olarak elinde bulunduran kimseye kar istihkak davasaabilecei gibi, her trl haksz el atmann nlenmesini de dava edebilir. A-Malikin Aktif Yetkisi -Mal kullanma (ius utendi) -Maldan yararlanma (ius fruendi) -Malda tasarruf etme (ius abutendi) Mlkiyet hakk anayasaya gre snrlandrlabilir. Malikin aktif yetkisi kanunla toplum yararna ve hukuki ilemlerle snrlandrlabilir. Her hak gibi mlkiyet hakk da drstlk kurallarna uygun olarak kullanlmaldr. Kanun tarafndan bir snrlandrma olmasa bile mlkiyet hakknn kullanm toplum yararna aykr olamaz. Mlkiyet hakkndan feragat malikin tasarruf yetkisi iindedir. B-Malikin Pasif Yetkisi Dava ama hakkdr. Malik bu yetkileri, hi kimseden izin ve yardm almakszn tek bana kullanabilir. Gerek kanunun kendisine tand meru mdafaa snrlar iinde bizzat kuvvet kullanarak, gerekse istihkak davas ve el atmann nlenmesi mdahalenin meni davas ile savunabilir. Mlkiyet hakkndan kaynaklanan ayni davalar bir sre amna tabi deildir 1-stihkak davas Eya zerindeki zilyetlii hakl bir nedene dayanmayan kiiye kar, malikin mlkiyet hakkna istinaden am olduu davaya, istihkak davas rei vindicatio denir. Bir eda davas niteliindedir. Bunun iin davac malik olduunu ve davacnn zilyetliinin hakl bir nedene dayanmadn spat etmek zorundadr. Bu nedenle, zamanamn geirmemise; nce -Zilyetlikten doan dava hakkn: Fiili ve faili renmesinden itibaren 2 ay ve herhalde fiilin zerinden 1 yl gemekle der. -Tanr davas hakkn: Eyay elinde bulunduran herkese kar 5 yl gemekle der.Kullanmas spat klfeti bakmndan yararnadr. Davalnn eya zerindeki zilyetlii hakl bir nedene dayanyorsa, malik istihkak davas aamaz. rn. Malik M evini K ya kiralamsa, K nn zilyetlii hakl bir nedene dayandndan M, K ya kar istihkak davas aamaz. Ama K evi ye kiralarsa. M, ye kar istihkak davas aabilir. Davalnn zilyetliinin dayand hakl neden malike etkili olmadka, malik istihkak davas aabilir. Bu dava mlkiyet hakkndan kaynakland iin ayni niteliktedir ve zamanamna uramaz. stihkak davasnda hem malikin mlkiyet hakk tespit edilir, hem de eyann malike iadesini salayan eda davas niteliindedir. Tapulu tanmazlarda snr tespiti davas tapu kt tashihi davas, ayni ilevi grr. Bunun istisnas 2510. sy skan kanunudur. Bunun 23 md gre idarenin temlik etmi olduu tanmazlarn malikleri 1 yl iinde dava amazlarsa, artk istihkak davas aamazlar. Sadece rayi bedel zerinden tazminat davas aabilir. 2-Mdahalenin Meni Davas Mlkiyet hakkna ynelen her trl haksz tecavz nlemek veya tecavz balamsa buna son vermek iin, malik elatmann nlenmesi davas aabilir. Davac malik olduunu kantlamak zorundadr. Bu dava mlkiyet hakkndan kaynakland iin ayni niteliktedir. MLKYET HAKKININ KONUSU Mlkiyet hakknn konusu, maddi bir varl olan, zerinde kiilerin hakimiyet kurmas mmkn ve iktisadi deeri olan, her trl tanr ve tanmaz eyadr. Muayenlik ilkesi gerei, ancak mevcut eyalar, mlkiyet hakknn konusu olabilir. leride mevcudiyet kazanacak bir eya, rnein imal edilecek bir otomobil ayni haklarn deil ancak ahsi bir bor ilikisinin konusu olabilir. Mlkiyet hakk konusu olan eyann tamamn kapsar Bir baka eyann ilevini tamamlamak iin, o eya ile birleen zlerine zarar vermeksizin birbirinden ayrlamayan eyaya btnleyici para denir. Mlkiyet hakk bir eyann btnleyici paralarn da kapsar.

Bazan da bir eya kendi bamszln yitirmeksizin bir baka eya ile, onun korunmas, daha iyi iletilmesi ve kullanm iin birleebilir. Bu eit eyaya eklenti denir. BTNLEYC PARA (MTEMMM CZ) MK 684 yerel adetlere gre asl eyin temel unsuru olan ve o ey yok edilmedike, zarara uramadka veya yaps deitirilmedike ondan ayrlmasna olanak bulunmayan paradr. Bunun artlar: a)Dsal Ballk Asl eyle, btnleyici paralar arasnda dtan grlebilir bir ballk olmaldr. Btnleyici para saylan ey, asl eyden ayrldnda , asl ey fonksiyonunu nemli lde kaybedecekse, bunlar fiziki bakmdan hibir hasar veya deiiklie uramasa bile, btnleyici para ilikisi var saylmaldr. b)sel Ballk Asl eyle btnleyici parasnn ilevsel bir btnlk arzetmeleridir. Btnleyici para saylan ey olmad takdirde asl eyin kendisinden beklenen ileri nemli lde yerine getiremeyecek olmasdr. c)Devaml Ballk Harici ve dahili ballk devaml nitelikte deilse, btnleyici para ilikisi domaz. rn. Kiracnn kira sresince konuta taktrd ve kira bitince skp ald ofben devamllk arz etmediinden btnleyici para saylmaz. Belirli srelere bal olmakszn rfn bir eyden elde edilmesine izin verdii eyler devri olmayan rn olarak btnleyici para saylrlar. Btnleyici Parann nceden Bakasna ait olmas Asl eyle birleen btnleyici parann daha nce bakasna ait olmas, bu ilikinin olumas bakmndan nem tamaz. MK 776 gre bir eya dierinin btnleyici paras kabilinden olursa birleimin mlkiyeti asln malikine ait olur. Kanun Gerei Btnleyici Para Saylan eyler Yap eserleri, muktesatlar ve su kaynaklar araziden ayr eya olamazlar. Ancak tanr inaat ve bitkiler, takn inaat, st hakk bu kuraln istisnalardr. Aalar arazinin btnleyici paralar, aalarn zerindeki meyvalar da onlarn btnleyici paralardr. Her trl doal rn asldan ayrlncaya kadar onun btnleyici parasdr. Bir tanmazdan alnan ta, kum, akl, bir ormandan kesilen aa asl eyden ayrlncaya kadar btnleyici paradr. Btnleyici Para Olmann sonular -Asl ey zerindeki ayni haklar btnleyici paralar da kapsar -Btnleyici para zerinde daha nce mevcut ayni haklar sona erer -Btnleyici para, asl eyden ayr olarak devredilemez. -Btnleyici para asl eyden ayrlsa bile eski malikinin mlkiyetine geri dnmez Btnleyici para bir bakasna ait olsa veya btnleyici para zerinde baka ayni haklar olsa bile, bir ey baka bir eyin btnleyici paras olmakla , onun zerinde bulunan btn bu haklar sona erer. Asl ey malikinin kt niyetli olmas dahi durumu deitirmez. rn. Kirac kiralad bir eyay kendine ait bir eyann btnleyici paras haline sokarsa kiralanan eya zerinde malikin mlkiyet hakk sona erer, artk istihkak davas aamaz. potek tanmazlarn sadece asln deil, halen mevcut ve ileride mevcut olacak btnleyici paralarn da kapsar. Btnleyici para asl eyden ayrlp bamszln kazansa bile, eski malikin mlkiyetine dnmez veya zerinde daha nce mevcut ayni haklar yeniden domaz. Btnleyici paralar asl eyden ayr olarak bakasna temlik edilemez, ayni haklarla kaytlanamaz. EKLENT Asl eyden geici olarak ayrlmakla bu niteliini ve ilevini kaybetmeyen eyadr. Bir eyin eklenti olarak kabulu iin gereken artlar: a)Objektif Unsurlar: i-Tanr Eya Olma: Eklenti daima tanr eyadr. ki tanr eyden hangisinin eklenti olduuna gnlk hayat tecrbelerine gre karar verilir. ii-Harici Balant: Asl eyle eklenti arasnda dtan grlebilir bir balantnn olmas gerekir. Asl eye tabi taklan birletirilen eya olmasdr . rn bisikletle pompas, atla semeri byledir. iii-ktisadi Tahsis: Eklenti asl eyin muhafazas, ondan yararlanlmas veya veriminin arttrlmas iin ona tabi klnan eylerdir. Eklentinin asl eyden geici olarak ayrlmas; rn Oto radyosunun gece eve alnmas eklenti niteliini deitirmez. b)Subjektif Unsur: Bir tanr eyann dier bir eyann eklentisi saylmas iin objektif unsurlar yannda ya malikinin bu ynde anlalabilen iradesi olmal, ya da bu konuda yerlemi yerel adetler bulunmaldr. rn. Bir kimse devaml olarak evini mobilyasyla kiraya veriyorsa, evdeki mobilyalarn eklenti olduu anlalr.

Eklenti Olmann Hukuki Sonular a)Ayni Haklar Bakmndan: Btnleyici para ile asl ey ayr ayr ayni haklara konu olamad halde, eklenti ile asl ey farkl ayni haklarn konusu olabilir. Bir eya asl eyin btnleyici paras haline getirilirse o para zerinde sahibinin mlkiyet hakk sona erdii halde, eklenti haline getirilirse mlkiyet hakk devam eder. b)Tasarrufi lemler Bakmndan: Eklenti, asl eye kar bamszln korumakla birlikte; Asl eye ait temliki tasarruflarn o eyin istisna edilmeyen eklentilerini de kapsayaca kabul edilmektedir. i-Asl ey zerinde Tasarruf: Temlik asl eyin eklentilerini da kapsar. Ancak taraflar aksini herzaman kararlatrabilirler. Tanr bir maln temliki veya rehnedilmesi iin zilyetliin devri gerektii halde MK763, eer bir tanr eya bir tanmazn eklentisi ise tanmaz zerinde yaplacak bu kabil ilemler teslim koulu aranmakszn eklentileri de kapsayacaktr. rn. Bir oteli rehneden kii, otelin eklentisi saylan tanr eyay da teslim art aranmakszn rehnetmi olur. ii-Eklenti nc ahsa Ait se: Eklenti malikinin elinden rza ile kp-kmad ayrm yapmak gerekir. Eer rza ile kmsa devralan iyiniyetli ahs mlkiyeti kazanacaktr. MK 988. Eklenti nc bir ahsa ait ise asl ey temlik edildiinde iyiniyetli olan temellk eden eklentinin mlkiyetini, temlik eden emin sfat ile zilyetse kazanr Tanmaz rehninde durum farkldr; eklenti zerindeki nc ahslara ait haklar mahfuz tutulmutur.MK 862. rn satc S mlkiyeti muhafaza kaydyle satt mobilyalar A otelinin eklentisi haline getirdikten sonra oteli ye -Temlik etmitir: mobilyalarn da mlkiyetini kazanr MK 763. -Rehin etmitir: S nin mobilyalar zerindeki hakk etkilenmez MK 862. iii-Eklenti zerinde Asl eyden Bamsz Olarak Tasarruf: Eklenti asl eyden bamsz olarak tasarrufi ilemlere konu olabilir. Ancak rehinli alacaklnn haklar tehlikeye drlmemelidir. nk rehinli alacak iin sadece asl ey deil, eklenti de teminat tekil etmektedir. Asl eyi B ye devreden A, eklenti zerinde zilyet kalmaya devam eder ve bunu nc ahs olan Cye temlik ederse, durum ne olacaktr. Burada A emin sfat ile zilyet kabul edilerek C nin iyiniyeti korunacaktr. c)Eklentinin Haczi: Haciz bakmndan da eklenti asl eye baldr. Eklenti asl eyle birlikte haczedilebilir. Bunun haciz talebinde aka belirtilmesine gerek yoktur. Alacaklya baldr isterse eklentiyi haciz dnda tutabilir. Asl eyden bamsz olarak da haczedebilir. Haczedilen eklenti nc ahsa ait ise, nc ahs istihkak davas ile eklentinin iadesini talep edebilir. Yargtay asl ey zerinde rehin hakk varsa, eklentinin asl eyden ayr olarak haczedilemeyecei grndedir. nk asl ey zerindeki rehin hakk, aksi kararlatrlmam ise, eklentiyi de kapsar. Rehinli alacaklnn hakk hacizli alacakldan nce gelmektedir. MLKYET HAKKININ TRLER 1-Mlkiyet hakk konusuna gre a)Tanr mlkiyeti b)Tanmaz mlkiyeti 2-Mlkiyet hakk sahibi saysna gre a)Tek ahs mlkiyeti b)Birlikte mlkiyet -Payl mlkiyet -Elbirlii mlkiyeti 3-Hak sahibinin belirleni tarzna gre a)ahsa bal mlkiyet b)Eyaya bal mlkiyet 4-Mlkiyet hakk zerinde intifa hakkna gre a)Tam mlkiyet b)plak mlkiyet Medeni kanunun mlkiyet hakknn genel hkmleri iinde payl ve itirak halinde mlkiyet dzenlenmi ve mteakiben, tanmaz mlkiyeti ve tanr mlkiyeti dzenlenmitir. PAYLI (MTEREK) MLKYET MK 688 Birden ok kimsenin maddi olarak blnm olmayan bir eyin tamamna belli paylarla malik olmalarna payl mlkiyet denir. (Portokala benzer) -Birden fazla kii bir mala payl olarak malik olmas -Bu maln malikler arasnda maddi olarak paylalm olmamas. Tanmaz parsellere ayrlarak tapuya ayr ayr

paydalar adna tescil yaplmam olacak. Parsellerin bireysel zilyetlikle kullanm paylam deildir. Her payda mlkiyet hakknn belli bir payna sahip bulunur. Her payda dierlerinden bamsz tasarrufi ilemlerde bulunabildikleri iin, baz istisnalar hari tanmaz hkmne tabi tutulur. Payl mlkiyet ilikisi, ya bir hukuki ilemle, ya da bir idari ilemle (imar kanunu 18) veyahutta bir kanun hkm (iskan kanunu) icab tesis edilmi olabilir. rn. iki tanmaz birbirinden ayran duvar zerindeki mlkiyet, kanun gerei payl mlkiyettir Payl mlkiyette paydalar arasndaki ynetime ilikin szlemeler tapuya erh edilerek cuzi haleflere etkisi salanr. Olaan Ynetim leriTek bana -Payl maln kirasnn tahsili -Dierlerinin kullanma hakkna engel olmadka mal tek bana kullanabilir nemli Ynetim leriifte ounluk (Pay ve payda ounluu) -Tanmazn paydalardan birinin kullanmna ivazl tahsisi -Payl maln kiralanmas ve tahliye davas almas -Ykmllklerini ihlal eden paydan paynn devri davas almas Olaanst Ynetim leriOybirlii MK 692/1 -Kira szlemesinin tapuya erhi -Tanmazn paydalardan birinin kullanmna ivazsz tahsisi -Payl maln tamam zerinde ipotek tesisi -Bir arsa zerinde olaan kullanmn gerekli kld ly aan inaat ileri iin oybirlii gerekir -Tanmaz zerinde dier bir tanmaz lehine geit hakk tannmas -Tanmazn devri -Bir paydan ynetime ilikin tek bana ilem yapma yetkisinin payl maln korunmasna ilikin ivedi ve zorunlu ynetim ileri dnda kaldrlmas. Payl mlkiyette bir payda payn devir ettii zaman pay devir alan, devredenin borlarndan, devir edenle birlikte mteselsilen sorumludur. Payl mlkiyette paydalarn payl mlkiyet sebebiyle nc ahslara kar borlar hukuki ilerden doan borlarda payl, kanundan doan borlarda mteselsildir. Kira paras, kirac tarafndan denmez ise payl maliklerden herbiri temerrt ihtarn tek bana ekebilir, fakat davay pay ve payda ounluu ile amaldrlar Paylarn Hukuki durumu 1-Pay Oran: Maliklerin hangi oranda eya zerinde paya sahip olduu, payl mlkiyeti tesis eden hukuki sebebe gre, tayin edilir. Eer tayin edilemiyorsa her malikin eit paya sahip olduu kabul edilir. Bir payda payn terk ederse, bu pay paylar orannda dierlerine intikal edecektir. Pay oranlarnn masraflar ve rnlerinin blmnde nemli rol bulunur. 2-Pay zerinde tasarruf: Payl mlkiyette paydalar: kendi paylar zerinde dier paydalarn hakk ile badamas koulu ile dier paydalardan bamsz olarak tasarrufi ilemler yapabilirler. Her hissedar payn dierlerinden bamsz olarak bakasna temlik edebilir, rehin edebilir. Temlik ettiinde dier paydalarn birlikte nalm hakk vardr. Bir payda payn temlik eder ve dier paydalar ufa hakkn kullanmak isterlerse yargtaya gre eit oranda, doktrine gre paylar orannda iktisap ederler. Her payda dierlerinden bamsz olarak payl mal kiraya veremez, geit hakk kuramaz Eyaya bal irtifak haklar, st hakk, skna hakk, kaynak hakk tesis edemez. Her payda kendi pay zerinde malik olma hak ve mkellefiyetine sahip olduundan paydalar kendi paylar zerinde intifa hakk, tanmaz yk gibi haklar ile ufa, vefa, itira gibi tapuya erh edilebilir ahsi haklar tesis edebilir. Bir payda pay zerinde -Rehin hakk tesis etmise dier paydalar artk tanmazn tamam zerinde rehin hakk, tanmaz yk kuramazlar. nc ahslar bir pay dierlerinden bamsz olarak haczettirebilirler. -ntifa hakk tesis ettirdii dier paydalara bildirilince, paydalarn 3 ay iinde paylama isteminde bulunabilecei kabul edilmektedir. -Devrederse, dier paydalar ufa hakkna dayanarak ncelikle satn alabilirler. Elerin payl mlkiyeti olan eyalarda, elerin paylar zerinde dierinin rzas olmadan tasarrufta bulunamaz. Her tanmaz pay birer tanmaz niteliini kazanacaktr 3-Eyay kullanma ve yararlanma yetkisi: Her payda payl mal dierlerinin kullanmasna ve faydalanmasna

mani olmamak kaydyle diledii gibi kullanabilir, rnlendirebilir. Dier paydalar tazminat isteyemezler. Ancak kullanmaktan men intifadan men edildiklerini ispat ederlerse tazminat isteyebilirler. Kendiliinden yetien rnler iin intifadan men koulu aranmaz ve bunlardan faydalanabilirler. Paydalar mal nasl kullanacaklarna dair bir szleme yapmlarsa, buna uyulmaldr. Bu szleme srekli olarak ayni ekilde kullanlarak zimni ekilde de oluabilir.Bu szleme klli halefleri de balar. Szleme tapuya beyanlar hanesine erh edilirse cz-i halefleri de balayacaktr. Payl mlkiyette, uyuun izalesi veya idamesine ilikin szleme tanmazlarda resmi ekle, tanrlarda ekle tabi deildir. 4-Payl malikin haklarn korumas: Her payda, eyay dier paydalarn karlar ile badaacak ekilde kulanabilir, rnlendirebilir, eyann gasb halinde istihkak davas aabilir. Tecavz halinde men davas aabilir. Her payda blnemeyen ortak menfaatlerin korunmas iin dier paydalar temsilen dava aabilir. Dava sonunda verilen kararda, blnmez bir menfaat sz konusu ise dier paydalar lehine de bir kesin hkm oluturur uyuun izalesi (payl maln paylam) ni talep hakk payl mlkiyet payna bal yenilik dourucu bir haktr. uyuun izalesi davasnn almas iin zel bir sebebin mevcudiyeti aranmaz. Her payda tek bana aabilir. Sadece; -Drstlk kurallarna gre dava paydalar zarara sokabilecek bir zamanda -uyuun idamesi szlemesi varsa veya -Eya devaml bir amaca tahsis edilmise alamaz zalei uyuu talep eden payda, dier paydalarn payl mlkiyeti kendi aralarnda devam ettirmelerine engel olamaz. uyuun izalesi davasnda verilen mahkeme karar davacya kar da icra olunabilir. uyuun izalesi davasnda hakim her paydaa payl maldan pay orannda para dmese bile ivazlar ile denkleme yaparak aynen taksim mmkn olduka, nakdi taksim cihetine gidemez. Ayni taksim karar iin i-Payl mal, paydalarn paylarn karlayabilecek sayda paralara ayrlabilmelidir ii-Taksim sonunda oluan paralarn toplamnn deeri maln paralanmadan nceki deerinden nemli lde az olmamaldr iii-Taksimin maldan yararlanma imkanlarn, eyann verimliliini nemli lde azaltmamas gerekir Payl mlkiyetin nakdi taksim iin ak artrmaya karar verilmesi iin tm paydalarn bu ekilde artrmal sata rza gstermeleri gerekir. Hakim eyann deeri, ak artrma masraflarn karlayamayacaksa pazarlkla sata da karar verebilir. Payl mlkiyetin nakdi taksim ile sona ermesi halinde payl mal ve paylar zerindeki ayni, ahsi haklar mevcudiyetini korumakla beraber, ahsi haklar yeni malike kar ileri srlemez. Paydalar aleyhine alacak davalar talep blnebiliyorsa, ihtilaf hangi paydan payna ilikin ise o paydaa yneltilmelidir. ELBRL MLKYET MK 629 Bu mlkiyette ortaklarn belirlenmi paylar olmayp her birinin hakk ortakla giren mallarn tamamna yaygndr. (Elmaya benzer). ana zellii vardr: 1-zel ortaklk ilikisi: Kanunlarmzda snrl olarak saylan elbirlii mlkiyeti douran zel iliki tipleri unlardr: -Karkoca mal ortakl MK 256 -Aile mallar ortakl Mk 373 -Miras irketi MK 640 -Adi irket MK 520 Adi irket mallar zerinde ortaklarn elbirlii mlkiyeti vardr. Payl mlkiyet ile elbirlii mlkiyet bir arada olabilir. Payl mlkiyette bir paydan lm ile miraslar bu pay zerinde elbirlii mlkiyete sahip olurlar. 2-Hisselerin belli olmamas: Elbirlii mlkiyetinde maliklerin hisseleri belli deildir. Her bir ortan mlkiyet hakk, o eyin tamamna ilikindir. Her mirasnn miras hissesi belli olsa bile, hakk terekenin tamam zerindedir. Tereke zerindeki hak ve ykmllkler, miras hisselerine gre belirlenmez. Miraslar malik olduklar maln tereke borlarndan daima mteselsilen sorumludurlar. Elbirlii mlkiyetinde i ilikide paylar, payl mlkiyette olduu gibi aktif paylar deil,zerinde bamsz olarak tasarruf mmkn olmayan pasif paylardr. Elbirlii mlkiyetinde malikler haklarn bakalarna devir edemezlerse de haklar zerinde tek balarna borlandrc ilemler yapabilirler. 3-Elbirlii mlkiyetinin konusu: Elbirlii mlkiyeti, yalnzca zel ortaklk ilikisinin yaratm olduu

malvarlna dahil eyalar zerindedir. Bunlarn rnleri de buna dahil olur. Elbirlii Mlkiyetinde Ynetim: Ortaklar malik olduklar eydeki haklarn oybirlii ile kullanrlar. Payl mlkiyette olduu gibi adi iler, nemli iler, olaanst iler ayrm burada yaplmamtr. Aile irketi emvalinde oybirlii kural varsa da her ortak mutad ileri tek bana yapabilir. Bir ortan yapt hukuki ileme dierlerinin oybirlii gerekir. sonradan icazet eklinde de olabilir. Eer dierleri rzasn bildirmezse yetkisiz temsil hkmleri uygulanr. Elbirlii Mlkiyetinde Hukuki lemler: Elbirlii mlkiyetinde malikler ancak oybirlii ile o ey zerinde tasarrufi ilemlerde bulunabilirler. Bir malikin zel ilikide hissesi olsa bile, bunu bakasna temlik etmesi, rehnetmesi mmkn deildir. Miras irketinde bir mirasnn miras payn dier bir mirasya devri, dier miraslarn muvafakatna bal olmadan geerlidir. Ortaklk tasfiye edildiinde, her ortak kendisine decek tasfiye payna ilikin olarak borlandrc ilemlerde bulunabilir. rn. Miras payn bakasna satmay, vaad edebilir. Elbirlii Mlkiyetinde Dava ve Husumet: Ortakla giren mala ilikin olarak malikler aleyhine alacak davalar, tm maliklere kar yneltilmelidir. Ayni ekilde, malikler de bakalarna kar aacaklar davalar, hep birlikte amaldrlar. Burada zorunlu dava arkadal vardr. rn. Kiradaki bir tanmazn maliki lm ise, miraslar temerrt ihtarnamesini ve tahliye davasn ancak oybirlii ile aabilirler. Bu ortaklar arasndaki davalarda geerli deildir. Bir ortak mal tek bana zilyetlii altna alp kullanmakta ise dier bir miras tek bana mdahalenin meni davas aabilir. Mal korumak amacyla tek bana dava aabilecei 1982 YBK da kabul edilmitir. Kadastro Kanununda da bu ynde hkm vardr. MK 702 de ortaklardan her biri, toplulua giren haklarn korunmasn salayabilir, bu korumadan tm ortaklar yararlanabilir. Elbirlii mlkiyetinde temyiz sresinin balangc, son ortaa yaplan tebli tarihinden itibaren balar. Temyiz talebi halinde bir ortak temyiz davas aabilir. Yargtayn bozma kararna dier ortaklar sonradan muvafakat ederlerse, bu bozma kararndan yararlanmalar gerektii grndedir. rn. bir miras tarafndan yaplan temyizde, Yargtayca kararn leyhe bozulmas halinde karar daha nce temyiz etmemi miraslar temyize sonradan muvafakat ederlerse bu bozmadan yararlanabilir. Ortaklar tek balarna, -Zilyetlik va kamulatrma ilemine kar dava aabilirler. Ancak bu durumda mahkeme kararlar dava amayan malikleri etkilemez. -Kadastro mahkemelerinde miraslar tek bana dava aabilir -Ortakln tasfiyesi halinde kendilerine decek tasfiye paynn devrine ilikin borlandrc ilemler yapabilecekleri gibi onlarn alacakllar da bu tasfiye payn haciz edebilirler. Miraslardan biri terekeye dahil tanmazlardan birindeki miras payn bir noter senedi ile dier mirasya devrederse devir miraslar arasnda bir borlandrc ilem olarak geerlidir ve pay devralan miras, devredene kar cebri tescil davas aabilir. 1989 tarihli Hukuk Genel Kurulu kararna gre; -Miraslar birbirlerine kar mstakilen feraa icbar davas aabilirler -Her mirasnn temyiz hak ve sresi birbirinden bamszdr. -Miraslar arasnda dier miraslarn rza ve muvafakatini almadan yaplan devir ve sat ilemleri geerlidir. Bir miras ortaklnda, tereke malnn nc kiilere devri ancak oybirlii ile mmkn olabilir Maliklerin Alacakllarnn Durumu: Ortaklarn alacakllar belli bir hisse olmadndan ancak itirak halinin tasfiyesi sonunda borlu ortaa decek hissenin sat iin icra takibinde bulunabilirler. Tasfiye halinde borluya decek hissenin haczine ilikin tapu ktne erh drlebilir K 94. cra tetkik mercii itirak halinin sona erdirilmesi iin dava amaya, alacaklya veya icra memuruna yetki verebilir K 122. Elbirlii Mlkiyetinin Sona Ermesi: ekilde son bulur. a)Elbirlii mlkiyetine konu olan maln temliki: Ortaklarn hep birlikte mal bir bakasna temlik etmeleri ile elbirlii mlkiyeti sona erer. b)Topluluun dalmas: Kanunun her ortaklk tipi iin koyduu zel hkmler dikkate alnarak elbirlii mlkiyet sona erer. Ortaklk ilikisine ilikin zel hkmlerin buna izin vermesi ile mmkndr. Miraslar arasndaki taksim szlemesinin yazl olmas yeterlidir. Ortakln tasfiyesinden nce ortaklk borlar denir. c)Payl mlkiyete geilmesi: Ortaklar isterlerse, itirak halindeki mlkiyeti, payl mlkiyete evirerek sona erdirebilir. Bu ilemin oybirlii ile yaplmas gerekir. Kanun miras irketinde miraslarn herbirine, elbirlii mlkiyetini payl mlkiyete evirme davas hakk tanmaktadr. rn. bir miras elbirlii mlkiyetinin payl

mlkiyete dntrlmesi iin dier miraslara kar dava aarsa dier miraslar hakim tarafndan verilen mehil iinde elbirlii halinin devamnda hakl bir neden ileri srerek itiraz etmezler veya mirasn taksimi davas amazlar ise hakim davay kabul eder. Payl Mlkiyet ile Elbirlii Mlkiyetin karlatrlmas: 1-Elbirlii mlkiyetinde maliklerin hisseleri belli deil, payl mlkiyette her malikin eya zerinde belli bir hissesi vardr. 2-Elbirlii mlkiyeti yaratan zel ortaklk ilikileri snrl sayda, payl mlkiyette ise say sz konusu deildir. 3-Elbirlii mlkiyetinin konusu birden ziyade eya olabildii halde, payl mlkiyetin konusu daima belli bir eyadr. 4-Elbirlii mlkiyetinde hisse sz konusu deildir, maliklerin eyay hep birlikte kullanmalar zorunludur. Payl mlkiyette her payda kendi hissesi zerinde diledii gibi tasarrufi ilemlerde bulunabilir, dierlerinden bamsz olarak eyay kullanabilir. 5-Elbirlii mlkiyetinde maln idaresi maliklerin oybirlii ile yaplmaktadr. Payl mlkiyette maln idaresi, adi iler, nemli iler, fevkalade iler birbirinden ayrlarak dzenlenmitir. 6-Elbirlii mlkiyetinde sorumluluk daima mteselsildir. Payl mlkiyette paylar oranndadr. Elbirlii Mlkiyetinde -Payl mlkiyeti sona erdiren sebepler, elbirlii mlkiyetini de sona erdirebilir -Payl mlkiyette ortakln giderilmesini engelleyen sebepler, elbirlii halindeki mlkiyetin de sona ermesini engelleyebilir -Payl mlkiyette, payl maln taksim ve tasfiyesi hangi usullerde yaplyorsa, elbirlii mlkiyetinde de ayni usullerde yaplr Elbirlii hali kamulatrma ile sona ererse, her ortak payna den kamulatrma bedelini dorudan idareden talep edebilir TAINMAZ MLKYET Tanmaz Mlkiyetinin Konusu: 1-Arazi, 2-Tapu siciline bamsz ve srekli olarak kaytl bulunan ayni haklar, 3-Kat mlkiyeti ktne kaytl bamsz blmler. Tanmaz mlkiyetinin kazanma tarzlar: 1-Aslen Edinme-Devren Edinme A)Aslen Edinme: Bir kimse, bir tanmaz zerinde bakasnn mlkiyet hakkna dayanmakszn, ondan bamsz olarak mlkiyet hakk elde etmise, bu iktisap tarzna aslen iktisap denir. Sahipsiz tanmazlarn mlkiyetinin igal yoluyla kazanlmas, nceki malikin mlkiyet hakk sukut ettikten sonra istimlak, cebri mzayede ve kazandrc zamanam ile kazanmada aslen iktisap sz konusu olur. Tapulu tanmazlar ancak sahipsiz ise igal yolu ile iktisap olunabilir. Tapulu tanmaz ayrtm gc olmayan sahibi tarafndan devredilirse, devralan ancak olaan zamanam ile mlkiyeti kazanr. B)Devren Edinme: Bir kimsenin mlkiyet hakkn, nceki malikin mlkiyet hakkna istinad ederek, ondan devren elde ettii hallerde, devren iktisaptan sz edilir. Baz tanmazlarn devren iktisab, zel kanunlarla yasaklanmtr. a-Gecekondu Kanununa (GK 34) tabi tanmazlar; tahsisi tarihinden itibaren 10 yl iinde -Devir ve temlik olunamaz -Rehin ve dier ayni haklarla takyit edilemez -Sat vaadi szlemesine konu tekil edemez. -Taksim ve sat suretiyle uyuun giderilmesi talebine konu tekil etmez -Haczedilemez ve igal olunamaz b-Tarm Reformu Kanunu (TRK 13) gre datlan tanmazlar miras hari, devren iktisap edilemez. 2-Tescille Edinme-Tescilsiz Edinme A)Tescille Edinme: Bir tanmaz zerinde mlkiyet hakk, tapu ktne tescille kazanlr. Trk hukukunda tescille iktisap ilkesi geerlidir. B)Tescilsiz Edinme: Miras, igal, kamulatrma, cebri artrma ve mahkeme ilamyla, dernekler kapatlp mal varlklarnn kamu kurulularna intikali ile, tanmazn vakfedilmesiyle, iki irketin birlemesi ile, iskan kanununa gre idarece tahsis ve tevfiz olunan araziler ve aile mal ortaklnda tescilden nce de mlkiyet kazanlr. Evlenme mukavelesi ile bir tanmazn mlkiyet hakk tescilsiz kazanlr. Tanmaz mlkiyetinin miras yolu ile iktisab bir devren ve tescilsiz iktisap eklidir. Tanmaz Mlkiyetini Tescille Edinme Tescilin geerli sonu dourabilmesi hereyden nce ekle uygun olarak yaplan muteber bir iktisap sebebine dayanmas ve talepte bulunan kiinin tasarruf yetkisine haiz olmas gerekir. Tanmaz mlkiyetinin geiine

ilikin ilemlerde her trl temsil mmkndr. 1953 tarihli YBK gre vekilin kendi adna, mvekkili hesabna iktisap ettii tanmaz, mvekkiline devir borcu domas iin vekalet aktinin resmi ekilde dzenlenmi olmas zorunludur. MK 706 tanmaz mlkiyetinin devrini amalayan szlemelerin geerli olmas resmi ekilde dzenlenmi bulunmasna baldr. Tescil borlandrc ilemin ifasdr. Tanmaz mlkiyetini devir borcu douran szlemelerde zamanam sz konusu deildir. Tanmaz mlkiyetinin tescille iktisab iin iktisap edene tanmaz zilyetliinin devredilmi olmas art aranmaz.Tanmaz mlkiyetinin iktisabnda tescil ilemi iktisap edenin kt niyetli olmas nedeni ile sakatlanm olmaz. ekil artn bertaraf etmek iin yaplan hertrl szleme de geersizdir. Burada asl bor geersiz olduundan konulan her trl cezai art da geersizdir.Resmi ekil artndan ayrk tutulan durumlar: -lme bal tasarruflar -Elerin mal rejimi szlemeleri -htiyari aleni mzayede -Bir ticaret irketine tanmazn sermaye olarak konulmas taahhd -Miraslarn birbirlerine kar yaptklar temlik taahhtleri -Yap kooperatiflerinin ortaklarna tanmaz taahhd TK 26 tanmaz sat szlemeleri tapu sicil muhafz veya memurlar tarafndan yaplmaldr.lnceye kadar bakma szlemeleri tapu memur ve muhafzndan baka noter ve sulh hakimince de yaplabilir. Noterler; Miras szlemesi, -tanmaz sat vaadi szlemesi, -tira ve vefa szlemelerini de dzenleyebilirler. Tanmaz mlkiyetini devir amac gden resmi szlemeler, ilgili szlemenin btn esasl unsurlarn kapsamal, bir tarafn mlkiyeti nakil edimine karlk, sat bedeli ve dier yan edimler resmi senette yer almaldr. Geerli bir hukuki sebebe dayanmayan tescil yaplmsa yolsuz tescil -Adi kazandrc zamanam ile mlkiyetin kazanlmas mmkndr -Bu tescile dayanan nc ahslarn iyiniyetle hak iktisab korunur -Tanmaz bu ekilde devralanlarn haksz inaat hkmlerine gre bu tanmazn mlkiyetini kazanma imkanlar vardr Tapu ktne yaplacak tescil ilemi, infisahi veya taliki arta balanamaz. Tescile esas tekil eden satm, balama gibi szlemelerin, arta balanmas mmkndr. Resmi ekle uymayan ilemle tescil yaplmsa malik her zaman bu yolsuz tescilin tashihini talep edebilir. Bu hak halde snrlanm bulunmaktadr. -nc ahs bu yolsuz tescile dayanarak iyiniyetle bir ayni hak iktisap etmise artk ona kar, tapu ktnn tashihi davas alamaz. -zerine yolsuz tescil yaplan kii olaan kazandrc zamanam olan 10 yl gemesiyle tanmaz mlkiyeti kazanmsa, tapu ktnn tashihi davas alamaz. -ekil noksan sebebiyle ilemin geersizliini ileri srmek drstlk kurallarna ters dyorsa yine tapu ktnn tashihi davas reddedilmelidir. Bu konuda 1988 tarihli YBK karar vardr. Resmi ekil artna uymayan szlemeyle tanmazn zilyetliinin devredilmesine uygulamada haricen sat denilmektedir. 1940 tarihli YBK gre; -Bu szleme ile satc resmi memur huzurunda resmi senet dzenleme ve fera ilemlerini yapmay, aksi takdirde ald bedeli iadeyi taahht etmektedir. -Satcnn bedeli iade borcu sebepsiz zenginlemeden deil, taahht ettii edimi ifa etmemekten doduu szlemeden doduu iin BK 125 deki zamanamna tabidir. -Satcnn iade borcunun zamanam bedeli ald tarihten deil, satcnn feradan imtina tarihinden balar. Bu durumda satc tanmazn zilyetliinin iadesini her zaman talep edebilir. Ancak bu talebi sat bedelini alcya iadesine baldr. yiniyetli haksz zilyet saylacandan mal kulland ve semerelendirdii iin kendisinden bir tazminat istenemez. 1944 tarihli YBK, Haricen satla alnan bir arsa zerine inaat yaplmas halinde, bu tanmazn mlkiyetinin kendisine devredilmesini talep hakk vermitir. Kat mlkiyetinde de geerli ekil art olmasa da hakimin zilyet lehine karar verebilecei artlar. -Kat sat, kat mlkiyetine tabi binada yaplm olmas -Alc semeni demi olmas -Katn zilyetlii, alcya teslim edilmi olmas -Olayn zelliklerine gre ekil eksikliinin ileri srlmesi, drstlk kurallarna aykr dm olmas. Bir tanmaz haricen iktisap eden ve 10 yl faslasz ve ekimesiz elinde bulunduran KK 13e gre kadastro esnasnda adna tescil ettirebilir.

Tanmaz haricen satlm ama zilyetlik devredilmemise, sadece dedii semeni sebebsiz zenginleme hkmlerine gre isteyebilir. Bu ise 10 yllk zamanamna tabidir. Tanmaz mlkiyetinin devrinde muvazaa ya devir ileminin taraflarnda veya ilemin trnde ya da ilemin bedelinde olabilir. Basit muvazaa halinde szlemeler geersizdir. rn. taraflar bir tanmaz satm veya balama szlemesi yapmlar ve bunlarn geersizlii konusunda anlamlarsa. Tescil yaplmsa, yolsuz tescil tekil edeceinden, taraflarca her zaman tashihi istenebilir. Taraflar satm akdi yapmlar ama asl niyet balama ise mevsuf muvazaa, bu durumda hukukumuzda satm akdi muvazaa, balama ise ekle uygun olmamas sebebiyle geersizdir. Eer ekle riayetsizlik nedeni ile akdin hkmszln ileri srmek drstlk kuralna aykr ise geerli saylabilir. Taraflarn szlemede semeni dk gstermeleri, szlemenin muvazaa sebebiyle geersizlii neticesini dourmaz. nk taraflar arasnda akdin geerliliine ilikin tam bir irade uyumas vardr. Bu durumda vergi rayi bedel zerinden tahakkuk ettirilmektedir. Muvazaal ilemler ou kez nc ahslar zarara sokmak amacyla yaplmaktadr. Taraflar arasnda muvazaa iddias ancak yazl delille miraslarca ise her trl delil ile sbat edilebilir. Ancak miras brakan hangi vastalarla muvazaay kantlamak zorunda ise, miraslar da ayni vastalarla kantlamaldr. Malikin alacakldan mal karmak iin tanmazn nc bir kiiye muvazaal devri halinde, alacakl MK 1023 ve K 227 gre iptal davas aabilir. Bir tanmaz mlkiyetini devreden malikin, devralann bu tanmaz belli bir ama iin kullandktan sonra, tekrar kendisine veya onun belirleyecei nc bir ahsa geri temlik edecei inancyla, tanmaz mlkiyetini devretmesine inanl temlik denir. Burada her iki tarafn amac da mlkiyeti nakletmek olduundan, mlkiyetin alcya geii muteberdir. Mlkiyeti tekrar geri nakledeceine inanlan yeni malik, malik olmann tm yetkilerine haiz bulunur. Onun mlkiyeti geri nakledeceine ilikin taahhdnn geerli olabilmesi resmi ekilde yaplm olmasna baldr. Tescil hibir arta balanamayaca iin bu durum ancak vefa hakk ile salanabilir. nanl temlikler, daha ok kredi temini amacyla yaplmaktadr. rn. Almanyadaki ii zmirdeki arkadana para gndererek ev almasn istemi. Ancak Vekaletname olmadndan arkada evi kendi adna almsa doktrine gre satc ile arkada arasndaki tescil inanl bir ilem olarak geerlidir ve hukukumuzda temsil ve vekalet ilemleri geerlilik kouluna bal olmadndan ii arkadana kar tescile zorlama davas aabilir Tanmaz mlkiyetinin naklinde, mlkiyetin asl nakledilmek istenen kii adna deil de, bu kii gizlenerek nc bir kii adna tescil edilmesine nam- mstear ad verilir. Nam- mstear ereti kii manasndadr. Olmayan bir kii adna yaplan bir ilem sz konusudur. Aslnda bugn tapuda byle bir ilem yaplmas mmkn deildir. Bu gn nam- mstear tapu memuru tarafndan dzenlenen resmi senette taraf tekil eden kiinin mlkiyeti kendi adna fakat baka birinin hesabna iktisap ettii hallerde sz konusu olabilir. Bu iki sebepten ileri gelebilir. -Alc ahs bakasnn adna hareket etmekte ve bunu satcdan gizlemektedir. Burada dolayl temsil sz konusudur. Ya da -nanl temlik ile mlkiyeti belli bir ahsa temlik etmekte o da sonra esas alcya tanmaz mlkiyetini nakletmeyi taahht etmektedir. Her iki halde de tapu tashihi davas ile mlkiyetin geirilmesi mmkn deildir. BK 390 gre vekil mvekkile kar vekaleti iyi bir surette ifa ile mkelleftir. Eer vekil kt ifa ile tanmaz bakasna devrederse. Eer nc ahs iyi niyetli ise tapu tashihi davas alamaz. Ktniyetli ise alabilir. Tapusuz Tanmazlarda Mlkiyetin Nakli Tapuya tescil ilevini yalnzca tapuya kaytl tanmazlar bakmndan yerine getirebilir. Tanmaz rehni de ancak tapuya kaytl tanmazlar zerinde tesis edilebilir. Tapusuz tanmazlar zerinde mlkiyet hakk medeni kanunun kabulnden nce domu olabilecei gibi bu tarihten sonra igal suretiyle de kazanlm olabilir. Tapusuz tanmaz maliki mlkiyet hakkn tapuya kayt ettirmedike, bunun zerinde tapu d ilemlerle tasarrufta bulunulmasna imkan yoktur. Doktrindeki baskn gre gre tapusuz tanmazlarn haricen devri geersiz saylmaktadr Tescilsiz iktisap hukukumuzda bir istisna olduundan, bunun kanun tarafndan aka ngrlm olmas gerekir. Tescilsiz iktisapta tanmaz mlkiyeti tescilden nce kazanlsa da, bir an nce tescil arttr. nk tanmaz zerinde -Tasarrufi ilemler, ancak tescilden sonra yaplabilir.

-yi niyetli nc ahslarn mal iktisabndan korur. Bu ekilde yaplacak tescil kurucu deil, aklayc niteliktedir. Tescilsiz iktisap halleri: a)Miras: Miraslar, miras brakann lm ile, terekeye dahil tm mallar zerinde mlkiyet hakkn kazanrlar. Miraslar, aklayc mahiyette tescili, mahkemeden alacaklar veraset senedinin tapu memuruna ibrazyla salarlar. lme bal tasarrufla bir tanmaz vasiyet edilmise, lehine vasiyet yaplan sadece miraslara kar ahsi bir alacak hakk kazanm olur. b)gal: Bir kimsenin, bir tanmaz zerinde malik olma iradesi ile zilyetlik ihdas etmesine igal denir. Kanunlarmz baz istisnasi hallerde, tanmazlar zerinde igal suretiyle mlkiyet hakknn kazanlabileceini kabul etmektedir. Tapulu tanmazlar igal yoluyla ancak sahipsiz iseler iktisap olunabilir. gal yolu ile iktisapta bir zilyetlik sresi aranmaz. galle birlikte mlkiyet hakk kazanlmakta, zamanam gerekmemektedir. -Tapulu tanmazlarda malikin terkin istemi ile sahipsiz hale geldikten sonra -Bugnk hukukumuz sahipsiz tapusuz arazinin igal yoluyla iktisabna imkan tanmyor. c)Kamulatrma: Devletin egemenlik hakkna dayanarak kamu yararnn gerektirdii hallerde, idari bir tasarrufla, zel mlkiyete konu tanmazlarn mlkiyetini iktisap etmelerine kamulatrma denir. Kural olarak kamulatrlan tapulu bir tanmazn mlkiyeti idareye; kamulatrma satnalma yolu ile yaplmamsa, mahkemenin verecei tescil karar ile geer. Kamulatrlan tapusuz bir tanmazn mlkiyeti de idareye idarenin talebi zerine Asliye Hukuk Mahkemesince verilen tescil karar ile intikal eder. Kamulatrma halinde malike, malna karlk bir bedel denir. A 46 gre bedelsiz kamulatrma mmkn deildir. Ancak Kamu yarar amacyla mlkiyet hakknn snrlanmas karlkszdr. Malik bu snrlamalara katlanmak zorundadr Bedelin hesaplanmasnda vergi beyan, resmi makamlarca yaplm olan kymet takdiri, maln birim fiyatlar, bina maliyet hesaplar ve dier objektif ller dikkate alnr. Malik tebli tarihinden itibaren 30 gn iinde Kamulatrma kararna kar idari yargda iptal davas, bedele kar da adli yargda bedel artrma davas aabilir. Tanmaz maliki kamulatrma kararna kar idari yargda iptal davas am ama idare mahkemesince yrtmeyi durdurma karar verilmemi ise, idarenin tescil iin bavuruda bulunduu Asliye Hukuk mahkemesi tanmazn idare adna tesciline karar verir. Eer tanmaz maliki iradi olarak tanmaz idareye fera etmi ise idari yargda iptal davas ama hakk der. Bedele gelince -Malik takdir edilen ve tebli edilen bedeli kabul edip, tanmazn idare adna tesciline muvafakat etmise bedel kendisine denir ve tanmazn tescil ilemi tamamland anda mlkiyetin idareye getii kabul olunur. -Malik bedeli alm, buna ramen kii idare adna tescilden kanyorsa, idare mahkemeden tescili taleb edebilir MK 716. -Malik dava sresini geirmi veya dava kaybedilmise, idare tanmazn bedelinin tayini ve kamu adna tescili iin mahkemeye gider. Mahkemenin verdii tescil kararna veya reddine ilikin karara kar temyiz yolu aktr. -Malik iptal davas veya bedel artrma davas amsa, dava idare lehine sonulanp karar kesinlemedike, idare kural olarak, kamulatrd tanmaza el koyamaz. Eer acilen el koymas gerekiyorsa bu yetkiye iki snrlama vardr. i.Onayl imar planna veya ilgili bakanlklarca onayl zel plan ve projeye gre yaplan, kamulatrmada el koyabilir. Bunun iin, ii.dare mahkemeleri yrtmeyi durdurma karar vermemi olacaktr darenin el koyma ve tescil talebi zerine mahkeme 8 gn iinde tanmaz malikine davetiye kartr ve 5 gn iinde tanmazn kymet takdirine esas olabilecek tm niteliklerini tesbit ettirerek, tanmazn idare adna tesciline karar verir. Kamulatrlan tanmaz malikinin geri alma hakk, -Kamulatrlan arazi zerinde 5 yl iinde kamulatrma amacna uygun hibir ilem veya tesisat yaplmam olmas halinde 1 yl iinde veya -darenin kamulatrma kararndan rucu ettiini malike bildirmi olmas halindeTebliden itibaren 3 ay iinde kullanlabilir. Kamulatrlan tanmazlar zerindeki her trl hak sona ermekle birlikte intifa hakk ve rehin haklar kamulatrma bedeli zerinde mevcudiyetini muhafaza eder. d)Cebri Artrma ile ktisap: Haczedilmi, rehnedilmi veya iflas masasna girmi olan bir tanmazn icra vastas ile ak artrma ile satmyla mlkiyet tescilden nce, alcya intikal eder. haleyi kazanan alc, icra memurundan ald bir belge ile tapuda aklayc nitelikte tescili talep edebilir.

e)Mahkeme lam ile ktisap: 1-Cebri tescil davas: Tanmaz mlkiyetinin belli bir ahsa intikal ettiini ieren yenilik dourucu bir mahkeme karar ile de tanmaz mlkiyeti, tescilden nce iktisap edilebilir. Resmi ekilde yaplm balama, lnceye kadar bakma szlemesi gibi mlkiyeti nakil borcu douran szlemelere dayanarak tanmaz mlkiyetinin intikaline karar verilmesi mahkemeden cebri tescil davas ile talep edilebilir MK 716. 2-Tanmaz sat vaadi: Noterler, resen dzenleme suretiyle veya tapu memuru tarafndan yaplr. Bu szlemeyle taraflar, birbirinden tanmaz sat szlemesinin yaplmasn talep edebilme yetkisine sahip olur. Eer satc buna riayet etmezse alc mahkemeye bavurur, ifa davas aar. Hakimin karar satcnn tanmaz sat szlemesi yapma iradesi yerine geer. Satc resmi sat szlemesinden sonra da tescil talebinde bulunmazsa, alc cebri tescil davas yolu ile mahkemeden mlkiyetin devrini talep edebilir. Tanmaz sat vaadi szlemesinde zamanam 10 yldr. Zamanam hakkn muaceliyet tarihinden itibaren balar. Tanmaz sat vaadinden doan tescil davalar zilyetlik alcya devredilmise zamanamna tabi olmaz, aksi takdirde 10 yllk zamanamna tabidir. nk, alc sat vaad edilmi tanmaza zilyet klnm ise, ona kar malik zamanam definde bulunamaz. Tapuya erh edilirse erhin etkisi 5 yldr. Tanmaz sat vaadi szlemesinde doktrindeki hakim fikrin aksine yargya gre alacakl malike kar dorudan tescile zorlama davas aabilir. Tanmaz sat vaadi szlemesine dayanarak dorudan tescile zorlama davas almas, doktrine gre hukuk tekniine uygun deildir.Tanmaz sat vaadi 775 sayl gecekondu kanununa gre datlan yerlerde datmdan 10 yl getikten sonra ifas kararlatrlm olsa bile batldr. Bir tanmaz iin birden fazla tanmaz sat vaadi szlemesi yaplsa ve biri tapuya erh edilmi olsa erh edilen hakkn ancak kendisinden sonrakilere ileri srebilir, kendinden ncekilere sremez Sat vaadi szlemesinden doan haklar temlik edilebilir. Devralan da cebri tescil davas aabilir. Malik birden fazla kii ile sat vaadi szlemesi yapmsa nce yaplm olana ncelik tanmak gerekir. f)Yeni Arazi Oluumu Suretiyle ktisap: MK 708 yeni arazi teekkl yoluyla mlkiyeti kazanma hakkn yalnzca devlete tanmtr. Yeni teekkl eden arazinin; -Sahipsiz yerlerde arazinin kaymas veya kamuya ait sularn yer deitirmesi -Oluan arazinin yararlanlmaya elverili olmas Bu eit arazinin kendi tanmazndan ayrldn iddia eden ahslar, geri verilmesini talep edebilirler. 10 yllk zamanam sresine tabidir. Tabii hadiselerle arazi kaymas, topran yer deitirmesi snr deiikliini gerektirmemektedir. Tanmaz Mlkiyetinin Zamanam le kazanlmas Kanunda belirtilen srece devam eden ve itiraza uramayan zilyetliine dayanarak, bir maln mlkiyetini kazanmaya zamanam ile edinme denir. MK ikiye ayrlarak dzenlenmitir. A-Olaan Zamanam: Tapu sicilinde yolsuz olarak tanmaz maliki gzken kii, bu tanmaz malik sfatyla 10 yl ekimesiz olarak iyiniyetle zilyetliinde bulundurursa, o tanmazn mlkiyet hakkn iktisap eder. Buna sicil zamanam veya adi zamanam da denir. Koullar: 1-Tanmaza ilikin koul: Sadece tapuya kaytl ve zel mlkiyete konu olabilen tanmazlar bu yolla iktisap edilebilir. Devletin hkm ve tasarrufunda bulunan orman arazisi bakasnn adna tapuya kayt edilse dahi bu yolla kazanlamaz. 2-ahsa likin Koul: Mlkiyeti kazanacak kiinin adnn geerli bir hukuki sebep olmakszn mlkiyet stnunda malik olarak yazlmas yolsuz tescilgerekir. Bu ahslar kendileri 10 ylda, bunlardan iyiniyetle satn alan iyi niyetli kiiler tescil annda mlkiyeti kazanrlar. 3-Zilyetlie likin Koul: Yolsuz kayt sahibinin hereyden nce tanmaza malik sfatyla zilyet olmas gerekir. Feri zilyetlik kazandrmaz. 4-Zilyetlik Sresi: Yolsuz kayt sahibinin tanmaz zerinde, iyiniyete dayanan zilyetlii 10 yl boyunca srmelidir. 5-Zilyetliin ekimesiz Olmas: Gerek malikin yapaca ihbar veya nc bir ahsn kaydn yolsuzluunu bildirmesi, yolsuz kayt sahibini ktniyetli duruma getirir. 6-Zilyetlik Srelerinin Birletirilmesi: Kazandrc zamanamndan istifade edebilme imkanna sahip her zilyet, kendinden nceki ayni artlara sahip zilyetlerin, zilyetlik sresini kendi zilyetlik sresine ekleyebilir. ifte tapu kayd halinde ikinci tapu kaydna dayanarak ayni hak iktisap edilemez. ifte tapu halinde doktrine gre iyiniyet halinde adi, iyiniyetli olmama halinde olaanst kazandrc zamanam sz konusu olabilir Olaan kazandrc zamanamnn saylan koullar gerekletii anda eski malik mlkiyet hakkn kaybeder. Adna yolsuz kayt olan, mlkiyet hakkn kayt anndan itibaren yani gemie etkili olarak kazanr.

Yolsuz tescil + yiniyet + zilyetlik + 10 yl Tescil B-Olaanst Zamanam: Tapu ktne kaytl olmayan veya kaytl olsa bile ktkten malikin kim olduu tesbit edilemeyen veya maliki 20 yl nce lm veya gaipliine karar verilmi tanmazlarn, malik sfatyla 20 yl ekimesiz zilyedi bulunan kiinin, bu tanmazlarn mlkiyetini kazanmas sz konusudur. MK 713 gre tanmaz mlkiyeti kazandrc zamanam koullar olutuu anda kazanlr. Kazandrc zamanamnn koullar: Bu koullarn spat iktisap iddiasnda bulunan zilyede der. a-Tanmaza ilikin koul: Hakim tanmazn tapuya kaytl olup olmadn resen aratrr. Tapuya kaytl olmasa dahi zel mlkiyete konu olamayacak tanmazlar kazandrc zamanamna konu olamazlar. Hazine adna kayd yaplan bir arazinin mlkiyetini kimse olaanst kazandrc zamanam ile kazanamaz. Olaanst kazandrc zamanamna vakflara ait araziler konu olamaz. Yeni teekkl eden bir arazinin mlkiyeti hazine tarafndan iktisap olunur. u hallerde olaanst kazandrc zamanamndan istifade edilir. i-Tapusuz tanmazlar ii-Tapuya kaytl tanmazlardan, -Tapu sicilinden malikinin kim olduu anlalamayanlar -Malik kim olduu anlalmakla beraber 20 yl nce lm veya gaiplik karar verilmise ve malikin miraslar da veraset senedi karp tanmaz kendi adlarna tapuya kaydetmemilerse. -Birden fazla tapu kayd var ve birbiriyle eliiyorsa -zerinde yolsuz kayt bulunan ktniyetli kii ise ii-mar ve ihya ile iktisap: Tarma elverili olmayan arazilerin emek ve masraf yaplarak tarla ve bahe ziraatine uygun hale getirilmesidir. hyann igalden fark, igale konu tanmazlarn zaten tarma elverili araziler olmas ve igal tamamlandnda tanmazn iktisap edilmi olmasdr. KK 17 gre ihya ile iktisabn koullar -hya edilen arazinin devletin hkm ve tasarrufunda olan bir arazi olmas -Orman saylmayan, bir kamu hizmetine tahsis edilmeyen bir arazi olmas -Bu arazinin il, ile ve kasabalarn imar plan dnda olmas -Bu arazinin emek ve masraf sarfedilerek tarma elverili hale getirilmesi Orman dna karlan orman arazisi ihya edenlerin ky nfusuna kaytl olmas ve 5 yldan beri o kyde ikamet etmi olmas art ile tasarruf sahibi olarak tapunun beyanlar hanesine yazlmas, 1995 ylnda kabul edilmitir. b-Zilyetlie ilikin koul. MK 713 den istifadeyle tanmaz mlkiyetini kazanacak malik sfatyla zilyedin, zilyetliinin en az 20 yl, nizasz, faslasz devam etmi olmas ve bunu kantlamas gerekir. Olaanst kazandrc zamanamnda zilyetlik koulunun gerekletii her trl delil ile kantlanabilir. Malik hakknda gaiplik karar verilmi tanmazlarda gereken zilyetlik sresi tanmaz zerinde fiili hakimiyet tesisinden itibaren balar.YBK gre miraslar birbirleri aleyhine kazandrc zamanamndan istifade edemezler. Miraslar arasnda olaanst kazandrc zamanam mmkn deildir. Olaanst kazandrc zamanamnda zilyedin iyi veya kt niyetli oluunun nemi yoktur, ktniyetli olsa dahi mlkiyeti kazanr. Kadastro kanunu olaanst kazandrc zamanam ile iktisapta zilyetlik sresini tapulu tanmazlarn haricen iktisab halinde 10 yla indirmitir. Kadastro Kanununa gre tapulu bir araziyi haricen iktisap eden zilyet, kadastro tespiti srasnda en az 10 yldan beri nizasz, faslasz bu araziye malik sfat ile zilyet ise onun mlkiyetini zilyetlik yoluyla kazanr KK 13. c-Zilyedin tescil davas amas ve aylk ilan sresinin itirazsz gemesi: Hakimin aralklarla verecei en az 4 ilann sonuncusundan itibaren geecek 3 ay iinde bir itiraz olmaz veya yaplan itiraz reddedilirse. lanlardan birinin yerel gazetede yaplmas gerekir. Dierlerini hakim takdir eder. Tanmaz ister tapulu ister tapusuz olsun husumetin hazineye ve ilgili kamu tzel kiileri aleyhine veya varsa tapuda malik grnen kiinin miraslarna yneltilmesi zorunludur. Olaanst kazandrc zamanam ile iktisapta ilgililer 3 aylk ilan sresi iinde doktrindeki hakim gre gre sadece zamanam koullarnn gereklemediine ilikin itirazlar ileri srebilirler. Olaanst zilyetlik ile mlkiyetin kazanlmas tescilsiz iktisaptr, mahkeme hkm tespit niteliindedir. Koullar gerekletii anda mlkiyet kazanlm olur. Tanmaz Mlkiyetinin Kayb Tapulu tanmazlarn mlkiyetinin terk suretiyle kayb, ancak sicilde terkin ile mmkndr. Tanmaz mlkiyetinin mutlak kayb halinde, tanmaz zerinde bir ahsa ait mlkiyet hakk sona ererken, bir bakasnn onu kazanmas sz konusu deildir. Nisbi kayp halinde, tanmaz mlkiyeti bir ahstan dierine intikal etmektedir.

a)Tanmazn tamamen yok olmas: Bir tanmazn doal olaylar sonucu tamamen ve devaml olarak yok, telef olmas ile zerindeki mlkiyet hakk ve dier haklar da sona erer. b)Tanmaz mlkiyetinin terki: Malikin mlkiyet hakkndan feragat etmesiyle mlkiyet hakk sona erer. Feragat malikin tapu siciline yapaca terkin beyan ile gerekleebilir. Terk beyannda bulunan ahsn tasarruf yetkisine sahip olmas gerektiinden, tapu sicilinde yolsuz olarak malik gzken ahsn, terkin beyanyla tanmaz mlkiyeti sona ermi olmaz. Tapusuz tanmazlarda terkin sz konusu olmaz. Tanmaz maliki tapu ktndeki adna olan kayd terkin ettirmi ise tanmaz zerindeki mlkiyet hakk mutlak olarak sona ermitir. c)Kamulatrma: Kamulatrma kararnn kesinlemesi ile birlikte, idare mlkiyet hakkn aslen kazanm olur.stimlak karar ile birlikte sadece mlkiyet hakk deil, tanmaz zerindeki dier haklar da sona erer. 1956 YBK gre bir tanmaz bir kamulatrma karar olmadan fiilen bir kamu hizmetine tahsis olunmu ise bununla mlkiyet hakk sona ermi olmaz ve malik mlkiyet hakkndan kaynaklanan ayni davalar idareye kar aabilir 1961 tarihli 221 sayl kanuna gre bir tanmaz kamulatrma karar olmadan bir kamu hizmetine tahsis edilmi ise bu kanunun yrrlnden nceki tahsislerde fiili tahsis tarihindeki rayi bedellerini talep edebileceklerini kabul ediyor. 4650 sayl kanun ile kamulatrma kanununda yaplm olan deiiklik ile idarenin kamulatrlan tanmaza acele el koyma yetkisi kaldrlmtr.

You might also like