BRNC BLM SLAMYET NCES ARABSTAN

01 Ekim 2010 Cuma, 19:32 tarihinde Metin Kahveci tarafndan eklendi

SLAM SADECE KUR'ANLA YADA HADSLE ANLAILAMAZ.SLAMI TANIMAK N NCELKLE 6.YZYIL ARAP TOPLUMU NCELENMEL.SLAMYET NCES,MUHAMMEDN YAADII DNEM VE MUHAMMED'EN SONRASI NCELENMELDR.KISA ZETLER HALNDE BLMDE ARAPLARI VE DNLERN,KAYNAKLARDAN DERLEYEREK YAZMAYA ALIACAIM.SEVGLERMLE slamiyet ncesi Orta ve Kuzey Arabistan'da yaayan halkn hakim vasfvn bedevi kabilelii tekil eder. Bedevi toplumunda sosyal birim fert deil, topululuktur.Fert mensup olduu topluluun bir yesi sfatyla hak ve vazifelere sahiptir. Topluluk btnln dtan l hayatnn glkleri ve tehlikelerine kar kendini mdafaa ihtiyac sayesinde,ten de asl sosyal balant olan erkek koldan gelenler arasndaki kan ba sayesinde koruyordu. Kabile geimini sr ve davarlarndan,ayrca komu lkeler yerleik halknn ve arabistan l'n eskisi gibi amay gze alan kervanlarn yamasndan salard.(kervan yamala olaylarnn mslmanlktan sonrada devam ettiini biliyoruz) Yamalanan mallar,snrlarn en yaknndaki kabileler tarafndan,i blgelerde yaayan kabilelere intikal ederdi. Kabile zel toprak mlkiyeti tanmaz,otlaklar,su kaynaklar vs.ortak mlkiyet altnda bulunurdu.Srler bile kabilenin ortak mal olup,sadece menkul eya kiiye aitti. Kabilenin siyasi rgtlenmesi Reis,eit hak sahipleri arasndan seilen "Seyyid" veya "eyh" idi.eyh kabile halk efkarna yol gstermekten ok,buna uygun hareket eder,vazife ykleyemez ve ceza veremezdi.Hak ve grevler kabile iinde farkl ailelere ait olup,bu konuda dardan hikimse iddiada bulunamazd.eyhin "idarecilik" vazifesi emretmekten ok,hakemlik yapmakt. Makam,hkmdarlk,kamu cezas vs.kavramlar gebe arap toplumunda nefret uyandrrd.

eyh kabilenin yallar tarafndan,"Ehl'l-beyt" adyla tannan tek bir ailenin yeleri arasndan seilirdi.Kabile iindeki aile reisleri ve klan temsilcilerinden olumu bir ayan heyeti,yani meclis eyhe mavirlik ederdi. Kabile hayatn "snnet"yani atalardan kalan rfler,dzenlerdi.Kabile meclisi snnet'in d sembolu ve tek icra organyd. Ceza ve mkafat kamuoyu salamaktayd.bu bir lde sosyal hayata hakim olan anariyi snrlandrrd.Buna gre ldrlen adamn yakn katilden veya onun kabilesine mensup bir kimseden intikam almak vazifesiyle mkelefti.ntikam yani "kssasa kssas" gelenei olduu gibi Kur'ana gemi olup,"ey iman edenler ksasa ksas zerinize farz klnmtr"eklinde yazlmtr. Gebelerin dini eytana tapma esasna dayanyordu.Bu ise,eski Sami'lerin putperestliiyle ilgilidir.Taplan varlklar,kken itibariyle aalarda,pnarlarda ve zellikle kutlu talarda belirli yerlerin efendileriydi. Gerek anlamda baz tanrlar mevcut olup,bunlaru nufuzu kabile inanlar erevesini ayordu.En nemlilerinden Menat,Uzza ve allat idi.Bu tanr daha yksek olan bir tanrya Allah'a tabi bulunuyordu. Kabile dininde ruhban snf yoktu.Dinleri ahs dini deil toplum diniydi.Kabile inanc bazen bir ta,bir eya ,ile semboletirilen tanr etrafnda toplanrd.Tanr eyh'in evinde muhafaza edilir,bylece ev dini itibar kazanrd.Dini inkar ihanetle birdi. Gcebe kabileler dnda birde "vaha"yaam vard.Vaha'larda kk yerleik topluluklar basit siyasi tekilatlar meydana getiriyor,ve Vaha'nn en nufuzlu ailesi,orada yaayanlar zerinde,ou zaman hkmranlk kuruyordu.Bir vaha bazan komu vahay hakimiyeti altna alyor,ksa sreli l kral kuruluyordu. urada,burada yerleik gebeler,biraz daha ileri toplum seviyesinde ehirler kurdular.Bunlarn en nemlisi Hicaz'daki Mekke'dir. ehirde her Klan'n kendi meclisi ve putu vard.Ancak ehri meydana getiren klanlarn birlii,Ortak bir sembolu ieren bir merkezi kutsal yerde putlarn toplanmasyla kurulmutu.Kabe adyla tannan drt ke yap,mekkede bu birliin sembolu olmutu.Klan meclislerinden seilen bir heyet ehir meclisini oluturmutu. Gney Arabistanda hristiyanlam,yahudilemi arap toplumlar ve kkenleri belli olmyan yahudi topluluklara Necran ve Yesrip(Medine)te rastlanyordu.bunlarn ou ziaati ve zanaatkard. Mekke'nin eski tarihi karanlktr.Gneyde Yemene,Kuzeyde Akdenize,douda Basra krfezine,batda Kzldenize giden ulam hatlarnn kesime noktasnda nemli bir mevkidedir.M.S.drdnc yzylda Kuzey arap kabilelerinden Kurey mekke'yi igal ederek,ksa zamanda

nemli bir tccar cemaati halinde geliti.Kurey tacirleri Bizans,Habe ve iran makamlaryla ticari anlamalar yaptlar. Mekke civarnda bir sr panayr kuruluyordu.bu panayrlar ehrin nfuz ve itibarn glendiriyor,ekonomik katk salyordu.Kabbe'nin varl Arabistann her yerinden haclarn gelmesine vesile oluyordu.burada ibadetler yaplr,namaz klnr,oru tutulur kurban kesilirdi. Mekke nfusu eitliydi," Kurey" hakim unsur iadamlar,bankerler ve tacirler,mteahitler ve transit ticaret sahiplerinden oluan,Tccar aristokrasisinden ibaretti. "D kurey"ehre yeni yerlemi,mtevazi ufak tacirler topluluuydu.ve nihayet yabanc ve bedevilerden oluan "ii snf"mevcuttu Mekke dnda Kurey araplar ve bedevi kabileleri bulunuyordu. slam peygamberi Muhammed ite bu evrede dodu.

KNC BLM,SLAMYETN DOUU

01 Ekim 2010 Cuma, 23:02 tarihinde Metin Kahveci tarafndan eklendi

Muhammed'in atalar ve hayatnn ilk yllar hakknda az ey bilinir.Muhammedin sz ve davranlarnn hadisler yoluyla kaydolunmas,ok fazla anlam ifade etmez,ancak o dnem hakknda sadece ipular verir. Her hadis,"peygamberin yle buyurduunu duyan,,dan duyan..dan duyan...dan duyan,,dan duydum" eklinde raviler zincirinden oluur.Peygamberin vefatndan birka nesil sonra,tahrif imkan ve sebeplerinin oalmas,insan hafzasnn zaaf,yzyl akn bir mddet agzdan nakledilegelen tankl pheli klmak iin yeterlidir.atma halinde olan slam camias iindeki fertler,aileler,zmreler ve mezhepler her biri kendi durumunu glendirmek amacyla hadisler uydurma yoluna saptlar.Mslmanlar salam hadisleri uydurma hadislerden ayrmak iin eletiri ilmi gelitirseler bile,bir raviler zincirini dzmek,bir hadis uydurmak kadar kolaydr.

Muhammedin hayat hakknda tartma gtrmyen tek kaynak Mekke ve Medine halkna bildirilen szler klliyat olan kuran'dr.Kuran ve dier kaynaklardan derlenen kstl bilgiler sayesinde Muhammed'in biyografyasn izmek mmkndr. Muhammed 570 ile 580 arasnda Mekkede dodu. Kureyin hakim zmreye mensup bulunmamakla beraber,tannm bir ailesi olan Beni Haim ailesindendi. ksz kalan Muhammed,fakir bir evrede,muhtemelen bykbabas tarafndan bytld. Zengin ve dul olan kendisinden epeyce yal Hatice ile evlenmek sretiyle,servet ve mevki elde etti. Kuran'da ticari kelime ve tabirlerin sk kulanl,Muhammedin bir miktar ticaret tecrbesine sahip olduunu akla getirir. Muhammedin ruhi hazrlan pek ok tartmaya sebeb olmutur.Musevilik ve hristiyanlk etkilerine maruz kald bellidir.Tek Allah varl ve vahiy fikirleri,tevrattaki birok unsurun kuran'da mevcudiyeti bunu dorular.Muhammed'in Tevrat bilgisini vastal olarak,muhtemelen mithra dini ve sahte Hristiyan yazarlarn tesirinde kalm yahudi ve hristiyan tacirleri ve seyyahlarndan elde ettiini akla getirir. Gelenek,kavimlerinin putperestliiyle tatmin olmyan ve daha saf bir din ekli aramakla beraber,hristiyan ve msevilii kabule yanamayan mekkelilerden,Hanifler denilen bir halktan bahseder.Muhammedin ruhi hazrlan haniflerle olan ilikilerinde aranmaldr. Mekkeliler Muhammed'in 40 yalarnda balad vaazlarn zazarsz sayarak kar koymadlar.Mekkedeki sylemler daha ok dinidir.Allahn birliini,kyamet gnnn yaknln,putperestliin ktln ele alr.Muhammed balangta pek az taraftar toplad;bunlar da fakir tabakadand.Kars Hatice ve amcasnn olu,sonralar drdnc halife olan Ali vard. Muhammed daha sert davranmaya balayarak Mekkelilerin dinine aka hucum edince,Ona ve taraftarlarna kar idareci zmrenin muhalefeti sertleti.Bu sert muhalefet iki sebebe dayanyordu.birincisi eski dinin mekke ve kabeye salad mukaddes mahalin sona ermesi dncesi,ki buda byk bir ekonomik kayp demekti.kincisi hakim zmreden olmyan birinin ar g kazanma endiesi.Muhalefet dini olmaktan ok siyasi bir tarzda ortaya kt.Muhammed de siyasi faliyetlere balad. Ebu Bekr,Kk beni adun ailesinden mer ve Mekkenin hakim ailelerinden mmeye ailesinden Osmann Muhammedin safna gemeleri,Ona g kazandrmtr.Mekkelilerin muhalefeti karsnda baarszla urayan Muhammed,ansn Taifte denedi.Orada da baarsz olunca kendisini davet eden Medineye yneldi.

Mekkenin 500 km.kuzeyinde,Yahudi kabileleri Beni kurayza ve Beni nadir tarafndan kurulmu ehrin nisbi zenginlii dier baz arap kabileleinin de oraya szmasna sebeb olmutu.Yahudilerin iktisadi ve kltrel zenginli araplarn onlardan nefret etme sebebiydi.Sonraki yllarda Muhammed bu iki yahudi kabilesini de ortadan kaldrmtr.Yahudiler dnda iki byk arap kabilesi Evs ve Hazre arasndaki ekimeler medinede karklk yaratyordu Medineliler Muhammedi Allah'n resulu olmaktan ok,kendilerine hakem olarak hizmet edecek ve aralarndaki anlamazlklar giderecek,siyasi gce sahip bir adam olarak davet etmilerdi.Medineliler arasnda bu yabanc adam hakem olarak arp armama tartmas yaanmt.Sonradan Muhammedi destekliyenlere "Ensar"ona muhalefet edenlere "Mnafikn"denilmitir. Muhammed Medineli yahudileri kazanmak amacyla,"Kippur orucu"ve Kuddus istikametinde namaza durmak gibi yahudi ibadetini benimsedi,buna ramen yahudiler Muhammede itibar etmediler ve din konusunda onunla muhalefet ettiler.onlar kazanamayacan anlyan Muhammed,Namazn ynn Mekkeye evirdi. Medinede maharetli bir diplomasi kulanan muhammed,kvrak zekas ve siyasi dehas sayesinde,siyasi gcn dini bir hakimeyete evirdi. mmet,islam ncesi arabistanda'ki sosyal dzenin yerini almaktan ok,bunu tamamlamaktayd.mmet dzeninin btn esaslar kabile hayat bnyesine uygundu.Mlkiyet,evlilik,kabileler arasndaki ilikiler aynen muhafaza olunmutu. Ummetin yeni eyhi yani bizzat Muhammed sadece hakimiyet icra etmiyor,mutlak bir dini hakka dayanyordu.Hakimiyet kayna halk dncesinden Allah'a intikal etmi,Allah da resl vastasyla bunu kullanyordu. Muhammedin kervanlar yamalatmaya balad,yamalar Medinedeki mmetin kuvvet,servet ve itibarn artrd.624 Martnda Muhammed reisliinde 300 mslman bir mekke kervann bedirde kstrd.pekok ganimet kazandlar.625 martnda Kurey,Medinelilerin gittike artan basknlarna kar kuvvet gnderdi.Bu kuvvet Uhud yamalarnda mslmanlar bozdu.Muhammed bedirden sonra yapt gibi bir dier yahudi kabilesine saldrarak onlar imha etti.627 baharnda Kurey 10000 kiilik orduyla medineyi kuatysada,rivayete gre ehrin etrafna hendek kazmak gibi basit bir yntem nedeniyle geri ekildiler.bu ekilmeden sonra Muhammed Beni Kurayza kabilesini imha etti.628 baharnda,baarsz bir denemeden sonra,630 ocak aynda mekkeyi de ele geirdi. Muhammed 8 Haziran 632 tarihinde,bir hastal mteakip vefat etti. Muhammed arap milli uyan ve yaylnn gizli kuvetlerini harekete geirmiti.bunu tamamlama vazifesi bakalarna kald. Sonraki kuaklarda mum'in nesilleri Muhammedin ahsn,zengin ve ok renkli hikaye,efsane ve

mucize tlne brdler. sayglarmla Metin Kahveci.

NC BLM.MUHAMMED'EN SONRA ....

03 Ekim 2010 Pazar, 00:31 tarihinde Metin Kahveci tarafndan eklendi

Muhammed'in lm islam cemaatini idari bir krizin iine atmt.Muhammed halefini tayin etmemiti.ii gelenei daha sonralar,Peygamber'in,amcas olu ve kz Fatma'nn kocas Ali'yi halef tayin ettiini iddia eder ki,bu asla doru deildir. Birden fazla kadnla evlenmemin mevcut olduu byle bir cemiyette Damat Ali'nin yada Kaynpeder Ebu Bekr'in idialarnn bir arl olamazd. Bunalm Ebu Bekr,mer ve Ebu Ubeyde'nin birlikte uyguladklar siyaset ve bir eit hkmet darbesi gibi,emri vaki bir ekilde Ebu Bekr'in halife ilan edilmesiyle ald. Ebu Bekr yalnz cemaatin deil,tm blgenin yrtme yetkisini ve bir orduyu eline geirdi. Muhammedin lmnden sonra ok sayda arap kabilesi dinden dnmt.Ridde savalar,yeniden islama dndrme eklinde balad ve Arabistan'n snrlarn aan bir fetih

hareketi halini ald.Arabistann itaat altna alnmasyla Irak,Suriye ve Msra komu blgelerdeki fetihler hemen hemen ayn zamana rastlar.Eer kuzeydeki fetihler ekonomik ekicilik arz etmeseydi,Arap kabileler asla itaat altna alnamazd. Kuzeye yaplan aknlar fetih dncesinden ok maddi menfaata (ganimet,yama) dayanyordu. Bu aknlarda n planda yer alanlardan biri Ebu Bekr'in Bakumandan Halid Bin velid idi.Halid 634 nisannda Dmak(am)a girdi,ehri yamalayp geri ekildi. 636 ylnda bizans hezimete urattlar,637 ylnda sasanileri yendiler,639 msr ele geirildi,640 bizans yenildi,Anadolunun dou ve gneydousu,ran yaylas ve Horasanda byk bir direnile karlatlar.Horasan'n tamam ancak Muaviye zamannda ele geirilebildi.(661-680) slam, Arap milliyetilile zdelemiti,Arap olmyanlarn mslman olma fikri ok tuhaf karlanmt.Muhtediler(din deitirip islama geenler) ancak bir Arap kabilesinin Mevlas(Efendi,sahip,malik) olurlarsa, yani bir arap kabilesini Efendi,Sahip,Malik kabul ederlerse mumin olduklar kabul edilebilirdi.onlara Mevali denirdi.Araplar onlara kar stn ve kmser bir tavr taknr,slamn maddi menfaatlerinden (ganimet,yama)faydalandrmaz,Onlarn araplarla evlenmesine izin vermez,onlara makam ve mevki verilmezdi. Halife mer 644 tarihinde ranl bir kle tarafndan ldrld.Onun lmnden sonra Osman B.Affan halife seildi.Seim Araplar arasnda aknlk yaratt,Zira Osman Araplarn gznde korkun bir kusur olan iktidarszl ve korkaklyla tannyordu.Osman Muaviye gibi meyye kabilesine mensuptu.Osmann seilmesi emeviler iin bir zafer ve bir frsat oldu.Devletin btn st ynetimine emevi ailesinden kiiler atand.bu durum alkant ve isyanlara sebebiyet verdi.16 haziran 656 tarihinde msr ordusuna bal serkeler,Halifenin evine girerek onu ldrdler.Osmann ldrlmesinden Mekkeli talha ve Zbeyr,Osmann grevden ald Amr,Muhammedin kars Aie,ve Ali sorumlu tutuldu.Amr ve Aie bu olayla ilgileri olmadn ispat ettiler.ama Ali suikast engellemedii ve Osman iin arln hisetirmemesi muhaliflerince sorumlu tutulmasna sebebiyet verdi. Alinin halifelii Medinede derhal kabul edildi.emeviler halifelii,halifenin katline borlu olan birisini tanmak istemediler.Osman taraftar bir parti oluturdular.Ali,osman'n tayin etti adamlar grevden alarak daha byk imekleri zerine ekti.daha nceki durumunu unutan Aie,talha ve zbeyr,Aliye kar birletiler.muhalefeti basradan ynetmeye baladlar. Ali,6 ekim 656 tarihinde ordusuyla basra zerine yryerek "Cemel"savanda Aie,Talha ve Zbeyr'in ordusunu bozguna uratt.Bu savaa "Cemel"adnn verilmesi,Aie'nin bindii devenin etrafnda cereyan etmesindendir. Talha ve Zbeyr ldrld.Aie mekkeye geri gnderildi. Muaviye suriyede ok kuvetli bir durumdayd.bizansa kar yaplan savalarda askeri sanat ve disiplini benimsemi mkemmel bir orduya sahipti.Amcas Osmann intikamn almak

isteyerek,Kur'anda bile teyid edilen arap geleneine gre hareket etti.Halifelik makam iin bir iddiada bulunmuyor ancak intikam istiyordu.Osmann lmnden srekli Aliyi sorumlu gsteriyor ve onu itham ediyordu. Ali Muaviyeyi am valiliinden ald,onun yerine gnderdii adam Muaviye kabul etmemekle ona aka kar kt.Ali bir orduyla Muaviyenin stne yrd Mays 657 de Sffn yaknlarnda karlatlar.26 temmuzda alinin birlikleri zafer kazandlar.Malup olan suriyeliler kur'an sayfalarn mzraklarnn ucuna takp,Allah'n karar vermesini istediler.Ali bunun bir hile olduunu farketti ancak dindar taraftarlarnn basksna boyun edi.hakeme bavurma yolunu muaviye kabul ettirdi ve kurnazca kendi adamlarn hakem tayin etti. hakemler 6 ocak 659 tarihinde erzuh'ta bulutular.Ali'nin aleyhinde karar verdiler,Ali karar kabul etmedi,ocak 661 tarihinde bn Mlcem adl bir harici tarafndan ldrld.Olu Hasan mcadeleyi terk etti tm haklarn Muaviye'ye devretti. Metin Kahveci.