Temel Flip-Flop

ve
Saklayıcı Yapıları

Mikroişlemciler ve 1
Mikrobilgisayarlar
Sayısal Dalga Şekilleri

1 2 4

1. Yükselme Zamanı
2. Alçalma Zamanı
3. Sinyal Genişliği
4. Genlik (Amplitude)

Mikroişlemciler ve 2
Mikrobilgisayarlar
Periot (T) :
Tekrar eden bir sinyalin arka arkaya gelen iki aynı noktası
arasındaki zamandır.
Frekans (frequency) (f) :
Periyodik bir sinyalin sıklık derecesini gösterir. Periyodun
bir saniyedeki tekrar sayısıdır.

f=1 Hz
1 saniye

f=2 Hz

f = 1/T
T T

f=4 Hz

T T Mikroişlemciler
T ve T 3
Mikrobilgisayarlar
 Temel Hafıza Kavramları
Bir flip-flop, genel bir bellek hücresi olup, çalışma gücü kesilmediği ve dış
sinyaller ile durumu değişmediği taktirde süresi olarak kalabileceği iki kararlı
duruma sahiptir. Flip-floplar 1 bitlik saklayıcıladır. Farklı türleri mevcuttur.

• R-S Flip-Flop
• Tetiklemeli RS Flip Flop
• J-K Flip Flop
• Ana-Uydu Flip Flop
• T (Toggle) Tipi Flip Flop
• D (Data) Tipi Flip Flop

Mikroişlemciler ve 4
Mikrobilgisayarlar
 R-S Flip Flop

NAND ve NOR kapılı RS

FF’larda sakıncalı durum
haricinde çıkışlar
birbirinin tamamlayıcısı
durumundadır.

Bu FF’lar asenkrondur.
Girişler değiştiği anda
çıkışlar da değişmektedir.

Mikroişlemciler ve 5
Mikrobilgisayarlar
 Tetiklemeli R-S Flip-Flop
Bu FF, senkron çalışır. Girişlerin değişmesi, çıkışlara hemen aktarılmaz. Bir
zamanlama işaretine gereksinim vardır.

Yükselen Kenar Tetiklemeli RS-FF

Mikroişlemciler ve 6
Mikrobilgisayarlar
RS-FF için zamanlama diyagramı

Mikroişlemciler ve 7
Mikrobilgisayarlar
 J-K Flip-Flop
R-S FF’un geliştirilmiş şeklidir. J ve K girişleri, S ve R girişleri gibi
davranmaktadır.

R-S FF’taki sakıncalı durum

ortadan kalkmıştır. J ve K
girişlerinin 1 olması durumunda
(tetikleme sinyali dahilinde) çıkış
bir önceki konumun tersi olacaktır.

Yükselen Kenar Tetiklemeli JK-FF

Mikroişlemciler ve 8
Mikrobilgisayarlar
Senkron çalışan girişlerin yanısıra asenkron yapıya sahip ön ayarlı kurma
(Set Data-SD) ve Silme (Clear Data-CD) girişleri bulunmaktadır. Bu girişler
FF’un durumunu tetikleme sinyali ve senkron girişlerin durumuna
bakmaksızın belirler.

Mikroişlemciler ve 9
Mikrobilgisayarlar
JK-FF için zamanlama diyagramı

Mikroişlemciler ve 10
Mikrobilgisayarlar
 Ana-Uydu Flip-Flop

R=S=1 durumu sakıncalı durumdur. Böyle bir durumda çıkışlardan

birbirinin tamamlayıcısı iki çıkış elde edilemez.

Mikroişlemciler ve 11
Mikrobilgisayarlar
T (Toggle) Flip-Flop

T girişine 1 uygulandığı sürece,

gelen tetikleme işaretine bağlı
olarak devrenin çıkışı bir önceki
çıkışın tersidir.

Mikroişlemciler ve 12
Mikrobilgisayarlar
D Tipi Flip-Flop

Kullanılan inverter nedeniyle RS

FF’daki sakıncalı durum ortadan
kalkmış olur.

Bu haliyle D tipi FF hafıza

devrelerinde kullanılan 1
bitlik temel saklayıcıdır.

Mikroişlemciler ve 13
Mikrobilgisayarlar
Saklayıcı Yapıları

Mikroişlemciler ve 14
Mikrobilgisayarlar
m bit Saklayıcı

Giriş m

D Q

CK

Çıkış m

m bitlik saklayıcı

Mikroişlemciler ve 15
Mikrobilgisayarlar
 Saklayıcılar Arası Veri Transferi

Saklayıcılar arasındaki transfer paralel ve seri olmak üzere 2

şekilde gerçekleştirilir.

Mikroişlemciler ve 16
Mikrobilgisayarlar
Seri Veri Transferi

İlk durum
1. clock
2. clock
3. clock

Mikroişlemciler ve 17
Mikrobilgisayarlar
Paralel Veri Transferi

Mikroişlemciler ve 18
Mikrobilgisayarlar
 3 Durumlu Lojik ile Ortak Yol
Oluşturma
Her birimi, ortak kullanılan yola doğrudan bağlanıldığında diğer elemanlara
zarar verebilir.

Bu sorunun üstersinden gelebilmek için 3 durumlu tampon kullanılır.

3 durumlu kapılar

Mikroişlemciler ve 19
Mikrobilgisayarlar
3 durumlu lojik ile Ortak Yolun Oluşturulması

3 durumlu lojik ile yalıtılmış 4 bitlik saklayıcı

Mikroişlemciler ve 20
Mikrobilgisayarlar
 Örn: D Q D Q

W RDW WRM M

D Q D Q

X RDX
WRN N

D Q D Q
Tek Yönlü
RDY Veri
Y Transferi WRO O

D Q D Q
RDZ Q
Z WRP P

A1 A0 Aktif Uç A1 1B B1 2B
RDW WRM B1 B0 Aktif Uç
0 0 W A0 B0 0 0 M
1A RDX 2A WRN
0 1 X 2x4 RDY 2x4 0 1 N
WRO
Decoder Decoder
1 0 Y 1 0 O
RD RDZ WR WRP
1 1 Z 1 1 P

Mikroişlemciler ve 21
Mikrobilgisayarlar
 Tek Yönlü
Transfer
Sırasındaki
Zamanlama
Sinyalleri

Mikroişlemciler ve 22
Mikrobilgisayarlar
 D Q D Q

WRW
W RDW WRM M RDM

D Q D Q

WRX X RDX
WRN N RDN

D Q D Q
Çift Yönlü
RDY Veri
WRY
Y Transferi WRO O RDO

D Q D Q
RDZ Q
WRZ
Z WRP P RDP

RDZ B2 WRW
A2
RDX WRX
A1 B1
RDY WRY
A0 B0
3x8 RDZ 3x8 WRZ
Decoder RDM WR Decoder WRM
RD
RDN WRN
RDO WRO
RDP WRP

Mikroişlemciler ve 23
Mikrobilgisayarlar