PRIZE

SHINGO

+i

~,,~

for EXCELLENCE in MANUFAcruRING

Grmeyi Orenmek
DEGER YARATMAK VE iSRAFI (MUDA) ORTADAN KALDRMAK iiN DEGER AK HARiTALANDIRMA

MIKE ROTHER VE .JOHN SHOOK .JIM WOMACK VE DAN .JONES'UN N SZYLE

BiR YALN

GRETi EGiTiM

ARAC,

METOD VE ALIMA

KiTABI

The Lean Enterprise Brookline,

Institute USA

Massachusetts,

vvvvvv.lean.org

Versiyon Haziran

1.2 1999

vvvvvv.lean.org

 Copyright 1998 The Lean Enterprise P.O. Box 9, Brookline, MA 02446 USA www.lean.org Versiyon 1.2, Haziran 1999 ISBN 0-9667843-4-0

Institute,

Ine.

Metin ve ekillerin tm haklar The Lean Enterprise Institute' a aittir. The Lean Enterprise Institute'un izniyle Trke'ye evrilmitir. Trke metnin tm haklar Yaln Enstit Dernei'ne aittir. zinsiz kopyalanmas yasaktr.

Mteri iin bir rnn olduu her yerde bir deer ak vardr. Rekabet onu grmede sakldr.

NSZ
Jim Womack ve Dan Jones 1996 sonbaharnda okuyucular Taiichi

Yaln Dnce-Lean

Thinking kitabn

yaynladmz

zaman, ngilizce e-posta,

01100 ruhuyla "[ust do it - hemen yap"maya

fazla olan sat ve okuyuculardan ve kiisel raporlar aracl ile, birounuzun biliyoruz.

tevik ettik.

olarak 100.000'den faks, telefon, tavsiyesine

gelen ve baarlarn

anlatan

mektup uyduunu

bizim ve Ohno'nun

Buna ramen, dnm

birok okuyucunun saptklarnn temsilcisi (renme faaliyete

Yaln Dnce - Blm 11 'de akladmz

da farkndayz. (neden Onlar ilk admda

adm-adm

srecinden

iyi i yaptlar:

1. Bir deiim 2. Bir sensei 3. Firmanzda

bulun erisini gemeyi

siz olmayasnz?) bir retmen, uzman) bulun. veya yaratn.

dn alacanz motive etmek

iin bir krizi kullann

Fakat daha sonra Adm 5'e atladlar:

5. Ksa srede ne kadar i baaracanz israflar ortadan kendinize kaldrmaya gsterip, balayn. artrnak iin nemli bir ii ele aln ve hemen

Atlanan Adm 4 genellikle en kritik admdr:

4. Btn Maalesef, dalmadan dnmeden srekli aknn rn ailelerinizin deer aklarn bizim tavsiyemize haritalandnr. uyarak, israflan ortadan kaldrma iine fazla kaizen ve

ok az okurumuzun

nce, bu kritik adm uyguladn aceleyle, ok youn bir ekilde ile kouturduunu

rendik.

Birok vakada, kaldrma

firmalarn

israf ortadan

faaliyetleri denemeler

iyiletirme kk

gryoruz.

Bu iyi niyetli

rnn

deer

bir ksmn

iyiletirir

ve deer, ak yolunun

bu ksmnda

biraz daha dzgn proses iin

akar. Fakat daha sonra deer ak, stok batanda ncesinde hizmet yolunu deitirir. almann yoktur,

durma noktasna maliyet

gelir ve sonraki yoktur,

net sonucunda

kazanc

mteri israf

ve kalite iyiletirme

tedariki

iin bir fayda yoktur, kazanlarn

deer zincirinin

dolu normlar, her yerde Tipik

saf deer adas etrafna vardr.

kapandka

srdrlebilirlii

snrldr

ve

hayal krkl

olarak, hayal krkl yaratan sonular

ile, kaizen almalar

kullanlmayp ortadan

kenara kaldrma" yz yze

konulan almas

baka bir program olacak ve bunu bir sre sonra bir "darboaz (Kstlar Teorisine dayal olarak) veya bir Six-Sigma hedefleyen) almas

(firmann

geldii en sk grlen kalite problemlerini Fakat btn baarlar, bunlar ayn sonucu

veya baka bir alma izleyecektir. tecrit edilmi

retir: israfla ilgili; bazlar olduka etkileyici, baarsz.

ancak btn

iyiletirilmekte

Bu nedenle, Lean Enterprise

Institute'un

eitim projelerinin ilki olarak, yaln dnrlerin

israfa kar savalarnda srdrlebilir

gelimeler salamak iin ihtiya duyacaklar en nemli

arac -deer ak haritas 'n- acilolarak sunma ihtiyac hissettik. Daha sonraki sayfalarda Mike Rether ve John Shook, deer aklarnz iin nasl harita yaratacanz aklayacak ve bu haritann size, yneticilerinize, gsterecekler. Kaizen almalar, veya herhangi bir yaln retim teknii, yaln deer ak yaratma erevesi iinde stratejik olarak uygulandnda iindeki her bir prosesi tanmlamanza, daha verimli olmaktadr. Deer ak haritas ak organizasyonun karmakl iinden onlar mhendislere, retimle ilgili birimlere, tedarikcilere deeri grmeyi, deeri israftan ayrmay ve israftan kurtulmay nasl rettiini

ekmenize ve tm deer akn yaln prensiplere gre yaratmamza imkan verir. Deer ak iinde deiiklik yaptnz her seferde kullanmanz gereken bir aratr. Btn ara kiti projelerimizde ekiple altk. Teyeta'y olduu gibi, ok eitli pratik ve aratrma deneyimi olan bir de eitim veriyor. John grmeyi retti. kisi

inceleyen Mike Rother, yaln retim aklarn balatmak iin katlmadan nce, 10 yldan fazla bir sre Teyota Motor zorluklarla oluturulan bir renme erisi sonucunda sahip

birok retici ile alt ve ayn zamanda Michigan niversitesi'nde Shook, Michigan niversite'ne Corporation'da olduklar birlikte, mthi bir bilgi ve -

alt ve zamannn byk bir ksmnda tedarikilerine

deneyim altyapsna sahiptirler ve imdi bunu sizlerle paylamaktadrlar. ve Lean Enterprise Institute'un faaliyetlerine katlanlarn doru yryrnz zorluklarn yapsn hibir

Yaln Dnce okuyucularnn iyiletirdiinizi

haritalama aracn hemen ve yaygn bir ekilde kullanacan mit ediyoruz. Ve nasl bize anlatrnanz bekliyoruz! nk mkemmele zaman bitmez, sizin baarlarnz ve daha nemlisi karlauruz duymaya ihtiyacmz var. Bu nedenle tekrar, "sadece yapn" fakat imdi deer ak seviyesinde, rn ailesi baznda firmanz iinde balayn ve daha sonra deer zinciri boyunca geniletin. Daha sonra, btn yaln network ile baarlarnz paylaabilmek iin tecrbelerinizi Jim Womack ve Dan Jones Brookline, Massachussets, USA ve Little Birch, Hereford, UK Tel: 617-713-2900; Faks: 617-713-2999 E-mail: info@lean.org; www.lean.org bize anlatn.

vvvvvv.lean.org

iiNDEKiLER Jim Womack Giri

Blm i: Balarken Deer Ak Haritalama Nedir? Malzeme ve Bilgi Ak Bir rn Ailesi Seimi Deer Ak Yneticisi Haritalama Aracn Kullanma Blm ii: Mevcut-Durum Mevcut-Durum Sra Sizde Blm iii: Deer Akn Yahn Yapan Nedir? Ar retim Yaln Deer Aknn Karakteristik zellikleri Blm IV: Gelecek-Durum Gelecek-Durum Sra Sizde Blm V: Gelecek Duruma Ulamak Haritas izimi Haritas izimi

ve Dan Jones'un nszyle

Haritasnn

Haritasnn

Uygulamay Admlara Blmek Deer Ak Plan Deer Ak Iyiletirme Ynetimin idir

Sonu Yazarlar Hakknda Ek A: Haritalama Sembolleri Ek B: TWI Industries iin Mevcut Durum Haritas Ek C: TWI Industries iin Gelecek Durum Haritas

GiRi
ok ilgin bir ey kefettik. Biroumuz. yalna giden yolun neden olmas gerektiinden daha zor olduunu tanmlamak iin kafa patlatrken, yaln olma yolunda gerek bir ilerleme yapmamza yardmc olabilecek ok nemli ama basit bir ara burnumuzun bulunuyordu. Bizden birisi, Mike, bir ok fabrikada saha uygulamalarnda alrken, birbirinden ok farkl grnen yaln kavramlar ve teknikleri birbirine balayacak bir ara iin uzun aratrmalar yapmt. Mike, Toyota'nn yaln uygulamalarn incelerken haritalama tekniini Haritalamann farketti. mevcut kullanmnn tesinde bir potansiyele sahip olduunu farketti, dibinde

tekniin kurallarn tanmlad ve ok baarl olduu ispatlanan bir eitim metodu gelitirdi. Dierimiz, John, "teknii" 10 yldan fazla bir sredir biliyordu, fakat hibir zaman zndeki nemi dnrnemiti. John Teyota'da almaya baladnda, haritalarna, ustalklarn uygulama deneyimlerinden kullanlmaktayd. Toyota'da, bu alma kitabnda "Deer Ak Haritalandrrna'' diye isimlendirilen alan alanlar arasnda basit bir iletiim arac olarak

yntem "Malzeme ve Bilgi Ak Haritalama" olarak biliniyordu. Bir eitim metodu veya "Grmeyi renme" arac olarak kullanlmamaktayd. Bu yntem, "Toyota retim Sistemi" uygulayclar tarafndan, yaln sistemleri kurmak iin uygulama planlar gelitirme srecinde mevcut ve gelecek, veya "ideal" durumlar gstermek iin kullanlyordu. Toyota'da, "deer ak" terimi ok yaygn olmasa da, ak yaratmaya, malzeme ak, bilgi ak ve israfIar ortadan kaldrmaya ve deer yaratmaya byk nem ve dikkat verilmekteydi. Teyota alanlar retimde 3 ak renmekteydi: irsan/proses ak. Bu alma kitabnda tantlan Deer Ak haritalama Metodu, bu aklardan ilk ikisini iermekte ve Teyota tarafndan kullanlan Malzeme ve Bilgi Ak Haritalarn temel almaktadr. Gemi dnemlerdeki dnmelerine birok kii gibi, reticilerin tek tek retim prosesleri yerine ak sadece israflar

ve izole edilmi proses iyiletirmeleri yerine yaln sistemleri

uygulamalarna yardmc olacak yollar bulmak iin abaladk. reticilerin, ve sistematik

deil israf kaynaklarn da, bir daha asla geri gelmeyecek ekilde, ortadan kaldracak srekli iyiletirmeler yapmalarna yardm etmek iin mcadele ettik. haritalama iin baz kiilere verdiimizde, dikkatin ak zerinde toplanmasn tekniini denemeleri

salayan ve akn grlmesine yardmc olan etkin bir ara olduunun ispatlanmas bizi ok memnun etti. imdi bu teknii sizlere sunuyoruz. Mike Rether ve John Shook Ann Arbor, Michigan Mays 1998

....,

JRETiM

Tedarikiler

s- ,--....:....--''---'

-l

PLANLAMA

<4

"""s>:

5 Haftalk ~ Tahmini Plan i ----If

Datm

1000 koltuk/hafta

kasa ve kpk montaj alanlarna

&.
2 hafta Kasalar

KUMA KESiMi

kayar

.SON MONTAJ

SEVKiYAT

,~~.m~~"L?f12""
= 60 =
kat 1 gn To lam CIT

i
= 501 sn.
1 5 gn oplam CIT

Parti C/O

= 150 sn

3 g,"n

o lam CIT

= 395 sn.

3 gn

20 dk.

C/O = 2 dk.

/\

C/O =0

C/O =0

&
2 hafta

KASA MONTAJ

L,

,~
5 gn 5 gn

KPKMO~;AJ

i
Deer Ak Haritas Mevcut Durum

CIT

60 sn.

&
haftalar

KPK KESME CIT

= 60

sn.

~
C/O Parti

C/O =0

15dk.

= 5 Gn

RETiM PLANLAMA

,~:
,

c
~u"".~

KUMA KESiMi

-,
-,
<,

Parti

= 7 koltuk =
< 5 dk.

C/O

1-\7------ - --- t--~-i iV i

i

i-~--~

G
-

"f -,

~\!.I\!..J.:!I\!!;'t!J>..!!J

Konveyr

i TAKT = 132
C/O =K1

sn.

- - - - - -

! ,

c
~~\<.

KPK KESME

!.. - - --..
~e >ilM ..1< ~l'\l ~

KASA+KPUK MONTAJ 3 Hcre Her Birimde

219

Deer Ak Haritas Gelecek Durum

Parti = 1 gn

" ,

i ",,, ~
~"""r

O(JL

r ::a
m

[ii

" 2:

BLM i:

BALARKEN

Deer Ak Haritalama Nedir? Malzeme ve Bilgi Ak Bir rn Ailesi Seimi Deer Ak Yneticisi Haritalama Aracn Kullanma

CO:URADAN

------~

BALAYN

Deer Ak Haritalama Nedir?

"Deer Ak" sizin szlnzde yeni bir terim olabilir. Deer ak, her rn iin esas Her rn iin geerli olan ana aklar hammaddeye doru olan ana aklar boyunca bir rn meydana getirmek iin ihtiya duyulan, katma deer yaratan ve yaratmayan faaliyetlerin btndr. unlardr; (l)hammaddeden mteriye retim ak, (2) kavramdan kuruluma tasarm

ak (rn gelitirme sreci).Bu alma kitab, mteri talebinden tekniklerin uygulanmaya alld alandr.

retim akn ele alr. Bu ak genellikle yaln retim ile ilikilerdiririz ve buras yaln

Deer ak bak as, yalnzca tek tek prosesler zerinde deil byk resim zerinde almak ve sadece paralar deil btn iyiletirmek demektir. Eer gerekten btne bakar ve hammaddeden mteriye tm yollar izlerseniz, birok iletmeden Fakat, bu byklkte ve firmadan bir ak geen bir deer akn takip etmeniz gerekecektir. haritalamak balang iin ok fazla ve zordur! Bu alma kitab, gelecek durumun tasarlanabilecei ve doru bir uygulamann balayaca fabrika iindeki "kapdan-kapya" retim akn ele alr. Bu ak fabrika mterisine teminini de ierir. Bu seviye, teslimat ve yan sanayi paralarnn ve malzemelerinin

haritalama ve yaln uygulama almalarna balamak iin ok uygun bir seviyedir. Yaln uygulama tecrbeniz ve kendinize gveniniz arttka, almalarnz fabrika seviyesinden son kullancya kadar olan daha st seviyedeki deer ak zerinde yaygmlatrabilirsiniz. fazla iletmesinden Ayrca, byk irketlerde, geiyorsa, dier iletmelerden rnn deer ak ayn irketin birden geen ak kapsayan haritalama

almalarnn yaygnlatrtlmas

ok hzl gerekletirilrnelidir.

TEDARiKiLER

MTERi VE NiHAi

KULLANC

"1

BLM i: BALARKEN

Deer ak haritalama, rnn getii deer ak boyunca oluar malzeme haritalama ile anlatlmak istenen ok basit bir eydir; mteriden

ve bilgi

akn grmenize ve anlamanza yardmc olan bir "kat kalem" tekniidir. Deer ak tedarikiye rnn retim yolunu izle, malzeme ve bilgi aknda yer alan her prosesi dikkatli bir ekilde sembollerle iz. Daha sonra, bir dizi kritik anahtar soru sorarak akn nasl akmas gerektiini gsteren "gelecek durum" haritasn iz. Bunu tekrar ve tekrar yapmak, size ve meslekdalarnza deerin ve zellikle israf kaynaklarnn nasl grleceini retmenin en kolay ve bildiimiz en iyi yoludur.

DEGER AK HARiTALAMA ARATR?

.. retimdeki

NEDEN GEREKLi BiR

tek bir prosesten, montaj, kaynak vb., daha fazlasn grmenize yardm

eder. Ak grebilirsiniz . .. israftan daha fazlasn grmenizi salar. haritalama, kaynaklarn grmenize de yardmc olur . .. retim prosesleri ile ilgili ortak bir konuma dilinin olumasn salar . .. Akla ilgili kararlar grnr olduu iin onlar tartabilirsiniz. alnan bir ok kararlar ve detaylar hatal olabilir . .. Yaln kavramlar ile teknikleri birbirine balar . .. Uygulama plan iin temeloluturur. Deer ak haritalar, "kapdan-kapya" yardm ederek btn Aksi takdirde, sahada deer ak yollarndaki israf

akn nasl ileyeceinin tasarlanmasna almasnda eksik olan para budur -

ki birok yalnlama

yaln uygulama iin birer plan olutururlar.

Plansz bir ev yapmay hayal edebilir misiniz? .. Bilgi aklar ve malzeme aklar arasndaki ilikiyi gsterir. Baka hibir ara bunu yapamaz . .. Katma deer yaratmayan daha faydal bir tekniktir. nasl altrmanz admlar, temin sresi, katedilen mesafe, stok seviyesi gibi Deer ak haritalama, ak yaratmak iin iletmenizi salayan nitel bir

saysal deerler reten bir ok nicel teknikten ve yerleim planlar hazrlamaktan gerektiini ok detayl bir ekilde tanmlamanz

aratr. Rakamlar aciliyet hissi yaratmak veya nce/sonra lmleri iin iyidir. Deer ak haritalama ise o rakamlar deitirmek tanmlamak iin iyidir. iin neler yapmanz gerektiini

Deer ak haritalar izmeyi deneyin. Bylece, iletmenizi / atlyenizi yaln retimi destekleyecek uygulanmasdr. ekilde grmeyi reneceksiniz. Yalnlamann, sadece bir teknik olan "haritalama" olmad daima hatrlanmaldr. nemli olan deer yaratan bir akn

Bu akm yaratlmas iin, akla ilgili bir "vizyon"a sahip olmanz gerekir.

haritalama, ideal veya en azndan iyiletitilmi durum vizyonu ile ak grmenize ve ona odaklanmanza yardmc olur. Btn deer aklarn ayn anda haritalandrmamalsnz. alannda kullanmalsnz. Deer ak haritalandrmadan retim

yararlanmak iin, gerekten uygulayacanz bir deer akn haritalandrarak durum haritasn izdiinize dnyorsunuz

Deer aknda deiiklikler planlyorsanz, ncelikle gelecek emin olun. Eer yeni bir retim prosesi tasarlyorsanz, mi deitireceksiniz ?

ncelikle deer aknn gelecek durum haritasn izin. Yeni bir izelgelerne sistemi mi ? nce gelecek durumu izin. retim yneticilerini Etkin bir grev deiiklii salamak ve uygulamalarn deer ak haritalarn kullann. devamlln garantiye almak iin

Malzeme ve Bilgi Ak
retim ak iinde, ilk akla gelen fabrika iindeki malzeme hareketi akdr. Fakat, her prosese daha sonra ne yapacan syleyen baka bir ak daha vardr: bilgi ak. Malzeme ve bilgi ak ayn parann iki yzdr. Her ikisini de hari talamanz gerekir. Yaln retimde, bilgi ak da malzeme ak ile ayn neme sahiptir. Teyota ve tedarikileri, temel malzeme dnm gibi, kullanabilirler, kitle reticilerden kitle reticiler ile ayn proseslerini, pres/kaynak/montaj Kendinize
bilgi RETiM AI<II

fakat, Toyota fabrikalar retimlerini olduka farkl dzenlerler.

sormanz gereken soru udur: "Bir prosesin yalnzca bir sonraki prosesin istedii eyi, istedii zaman retmesi iin bilgiyi nasl aktmalyz?"

Deer katan bir ak yaratmak iin bir vizyana sahip olmanz gerekir. haritalama. ideal veya iyiletirilmi durum vizyonu ile ak grmenize ve ona odaklanmanza yardmc olur.

BLM

i: BALARKEN

Bir rn Ailesi Seimi

Balamadan nce aka anlalmas gereken nokta, tek bir rn ailesi zerine odaklanlmas gerektiidir. Mterileriniz sizin tm rnleriniz ile deil kendi spesifik rnleri ile ilgilenirler. Bu nedenle, retim alanndan geen her eyi haritalandrmanz gerekmez. Kk ve tek rnl bir fabrika olmadka, btn rn aklarn tek bir fabrikada gstermek olduka karmak olacaktr. Deer ak haritalama, tek bir rn ailesi iin, fabrika iinde kapdan-kapya, yrmek ve onlar izmek demektir. rn ailelerini, deer aknn mterisi asndan tanmlayn. Bir rn ailesi, benzer proses admlarndan geen ve zellikle retimin son aamalarndaki proseslerde ortak ekipman kullanan rnler grubudur. Genelolarak, tanmlamaya almamalsnz. itendiini aka yazn. partiler halinde bir ok rn ailesine hizmet eden ve retimin ilk aamalarnda yer alan proseslere bakarak rn ailelerini Setiiniz rn ailesinin ne olduunu, rn ailesi iinde ka tane farkl bitmi para numaras olduunu, mteri tarafndan ne kadar ve ne sklkta proses admlar (malzeme ve bilgi) boyunca

Not: Eer rn karmanz ok kark ise, montaj admlar ve ekipmanlarn bir eksende, rnlerinizin dier eksende bulunduu bir matris oluturabilirsiniz. (aaya bakn)

Montaj

Admlar

ve Ekipmanlar

X X XXXXXX X X X

X X X X X

Deer Ak Yneticisi
Bir rn ailesinin deer akn izlemenin sizi, irketinizin organizasyonel snrlarnn tesine gtreceini farketmi olmalsnz. irketleri, rn aileleri iin deer yaratan srpriz admlarn akna gre deil, departman ve fonksiyonlara gre organize etmeye eilimli olduumuz iin, genellikle deer akndan hi kimsenin sorumlu olmadn grrsnz. (phesiz proses-seviyesinde kaizen almalarna ok fazla odaklanrz.) Bir

fabrikay ziyaret edip bir rnn tm malzeme ve bilgi akn (btn prosesleri ve her birinin nasl planlandn) perspektifinden bilen bir kii bulmak ok nadirdir. Byle bir kii olmakszn, nk, proses alanlar, deer ak asndan optimum ekilde alacaktr. gerek akn salanabilmesi ansa braklacaktr deil, kendi perspektifleri

zole edilmi fonksiyon alanlarndan kurtulmak iin, rn ailesinin deer akn anlama ve iyiletirme sorumluluunu stlenen bir kiiye ihtiya vardr. Bu kiiye "Deer Ak iin gerekli gce sahip olurlar. Yneticisi" adn veririz ve bu kiinin iletmede en st dzeydeki kiiye rapor vermesini neririz. Bu ekilde, deiiklikleri gerekletirmek

Deer akndan

kim sorumludur?

PROSES

PROSES 2

PROSES 3
...

MTERi

.(iiij0
Deer Ak Yneticisi!

BLM i: BALARKEN

Yaln uygulamada bir ok kii grevalr, ve bu kiilerin deer ak haritalandrmay yeteneine

DEGER AK YNETiCisiNiN i TANM

anlamas ve gelecek durum haritasn okuma rnn deer aknn getii snrlar gereklemesini salayabilen bir kii

sahip olmas gereklidir. Fakat, haritalama ve gelecek

durum uygulama takmlarnn, tarafndan ynlendirilmeye iyiletirmeleri kaizen' dir.

grebilen ve orada deiikliklerin "ak kaizen" -

.. Yaln uygulamalarn geliimini st ynetime raporlar .. Deiiklikleri, fonksiyon ve departman snrlarnn tesinde gerekletirme kabiliyetine sahip saha insandr .. Mevcut durum ve gelecek durum deer ak haritalarnn izilmesini ve bugnden gelecee gtrecek uygulama plannn hazrlanmasn ynlendirir .. Uygulamann tm

ihtiyalar vardr. Deer ak ynetim tarafndan yaplan

Haritalama iini eitli alan yneticileri arasnda paylatnp, daha sonra onlarn izdikleri paralar bir araya getirmeye almak gibi bir hatay sakn yapmayn. Benzer ekilde, tm rnleriniz iin tm prosesleri tek bir harita stnde gstermeye almayn. iinden geen rnlerin aklarn ayr ayr Organizasyonunuz haritalandrn.

kaizen'in
st
kademe ynetim

iki seviyesi

AKI KAIZEN (Deer Ak iyiletirme)

boyutlarn takip eder .. Gnlk ve haftalk olarak deer ak boyunca yrr ve denetim yapar .. Uygulamaya ncelik odak
alt kademe ynetim

PROSES KAIZEN (israf Yok Etme)

verilmesini salar .. Uygulama plann periyodik olarak gnceller ve uygulamay srdrr .. Sonulara gre hareket eden bir kii olmaya srar eder Not:

Hem ak-kaizen (deer ak iyiletirme) hem de proses-kaizen (atelyede takm seviyesinde israflarn ortadan kaldrlmas) irketiniz iin gereklidir; birinde meydana gelen iyiletirmeler dierini de iyiletirir. Ak-kaizen, malzeme ve bilgi ak zerine odaklanr, proses kaizen ise insan ve proses ak zerine odaklanr.

Haritalama

Aracn Kullanma
bir ara olabilir. Deer ak olarak

Deer ak haritalama bir iletiim arac, bir i planlama arac ve deiim srecini ynettiiniz haritalamay renmenin haritalama, aslnda bir dildir, ve herhangi yeni bir dil gibi, en iyi yolu onu igdsel kullanncaya kadar uygulama yapmaktr. Deer ak haritalama. sada gsterilen admlar takip eder. Hedefiniz, yaln bir deer ak tasarlamak olduu iin "Gelecek Durum izimi"nin n plana kartldna dikkat edin. Gelecek durum olmakszn mevcut durum haritas fazla ie yaramaz. Gelecek durum haritas en nemli eydir. lk adm, sahadan bilgi toplayarak mevcut durumun izilmesidir.

Bu, gelecek durumu tasarlamak iin ihtiyacnz olan bilgiyi salar. Ayrca, dikkat ederseniz mevcut ve gelecek durum arasndaki aklar iki ynl gitmektedir. durumlardaki gelimelerin Bu durum, mevcut ve gelecek birbirini etkileyen almalar olduunu

gsterir. Gelecek durum ile ilgili fikirler mevcut durum haritasn izerken oluacaktr. Benzer ekilde, gelecek durum izimi, mevcut durumla ilgili daha nce gzden karlan nemli bilgileri ortaya karacaktr. Son adm, bir uygulama plannn hazrlanmas ve aktif olarak kullanlmaya balarmasdr. Bir sayfalk uygulama plan, gelecek duruma nasl ulaacaruz tanmlar. Daha sonra, gelecek duruma ulaldnda, yeni bir gelecek durum haritas izilmelidir. Daima bir gelecek durum haritas olmaldr. Brokrasi ve Powerpoint'ten uzak olan bu tekniin gzel taraf,
Deer Ak Haritalama Admlar

haritalama ve uygulama ekiplerinin almalarn, iinizde dnm yapabilecek, birka sayfalk kada (gelecek durum ve onu gerekletirme
Not: Bir rn ailesi iin deer akn haritalama ok fazla zaman almamaldr. 2 gn iinde uygulamann nerede balayacan gsteren gelecek durum haritas hazr olmaldr. Fakat gelecek durum haritasndaki btn detaylar mkemmel bir ekilde gstermeye almayn. Uygulama devam ederken gelecek durum haritasnda dzeltmeler yaplabilir.

plan) sonulandrmasdr.

BLM

i: BALARKEN

10

Mevcut

Durum Haritasnn izimi

mevcut retimin analizi ile balar. basit bir rnek nasl izilecei

Gelecek durumun gelitirilmesi,

Bu blmde size, Acme Stamping diye isimlendirilen fabrika kullanarak "mevcut durum haritas"nn gsterilecektir. Haritalama. irketinizde

"kapdan kapya" ak

seviyesinde balar. Bu seviyede, her bir proses admn kaydetmek yerine "montaj" veya "kaynak" gibi proses kategorileri izilir. Haritada prosesleri ve aklar gstermek iin bir dizi sembol / ikon (bu alma kitabnn arka kapann iinde zetlenmitir) Siz bunlara ilave olarak kendi sembol/ikonlarnz kullanrz. gelitirebilirsiniz.

Fakat bunlarn irketiniz iinde tutarl olmasn salamalsnz. Bylece herkes yaln retime gemek iin ihtiya duyulan haritalarn nasl izileceini ve okunacan bilecektir. Fabrika iindeki btn ak bir sefer grdkten sonra, almann seviyesini deitirebilirsiniz; seviyesine klabilir. proses gruplar iindeki her bir adm detayna inilebilir veya deer aknn fabrika dndaki ak

bir rn ailesi iin deer ak haritalamann seviyeleri

proses dzeyi

tel~ bir iletine

(I~ap.dan I~ap.ya)

birden fazla iletine

i
farkh iletineler aras

BLM ii: MEVCUT DURUM HARiTAs

13

Haritalama

ile ilgili birka ipucu:

Mevcut durum ile ilgili bilgileri, malzeme ve bilgi ak yollar boyunca yrrken bizzat kendiniz toplayn.

Ak ve proseslerin sras ile ilgili genel bir kanya sahip olmak iin,
kapdan-kapya deer ak boyunca hzl bir yry ile balayn.

Yryten

sonra geri dnn her prosesle ilgili bilgi toplayn.

Hammadde ambarndan balayp deer ak dorultusunda yrmek yerine, teslimattan balayn ve ak ynnn tersine doru aln. Bu ekilde, daha nce yer alan prosesler iin bir ritm oluturan ve mteriyle dorudan ilikinin olduu proseslerden balarsnz.
Kronometrenizi yannzda getirin ve bizzat toplamadnz bilgilere

ve standart zamanlara gvenmeyin.

Dosyadaki rakamlar nadiren

gerei yanstr. Dosyadaki veriler, hereyin bir zamanlar iyi olduu durumlar gsterir, rnein bu sene ilk defa 3 dakikalk kalp deitirme, gerekmedi. fabrika aldndan beri bir hafta hzl alma Gelecek durumu tasarlama yeteneiniz. bizzat hareketin

olduu yere gitmenize, ne olduunu anlamanza ve lmenize baldr. (Bu kuraln dna kabilecek olas veriler unlardr; makina alma zaman (uptime), deitirme sreleri vb.) Bir ok kii almaya dahilolsa bile, btn deer aknn haritasn
kendiniz izin. Btn akn anlalmas, deer ak haritalamann

hurda

i yeniden

ileme oranlar, model

amacdr. Farkl kiiler farkl ak blmlerini haritalarsa akn tmn anlayan hi kimse olmaz.
Daima kurun kalem ile izim yapn. Mevcut durum analizi iin

kaba izimlere dzeltmeleri etmeyn.

sahada balayn -

ve yine kurun kalem kullann -

daha sonra yaparsnz. Bilgisayar kullanmay kabul

14

Daima kurun

kalem ile izin.

eie izim yaplabilir.

Siz sahadayken gecikmeden

izerken daha sonra ihtiyacnz olacak dier bilgileri dnebilirsiniz. Elle izim yapmak, bu ii kendiniz yapabilirsiniz demektir. Bu da malzeme ve bilgi aklarnn anlalmas iin nemlidir. Elle izim, bilgisayarn nasl kullanlacandan akn anlalmasna odaklanmanz gerektii anlamn tar. Deer ak haritalamada nemli nokta harita deil, bilgi ve malzeme aknn anlalmasdr. izimleri elle dzeltmeniz, kabiliyetinizi gelitirmenizi haritalama salayaaktr. Elinizde ok

daima bir silgi bulundurun!

BLM ii: MEVCUT DURUM HARiTAs

15

Mevcut Durum Haritasnn izimi

Balamak iin, bu alma kitabnn arka kapann iindeki Acme Stamping ile ilgili bilgi setini an ve Acrne'rin mevcut durum haritasn izmek iin onu kullann. Ayrca, bizimle beraber izim yapabilmek iin A3 boyutunda 210) bo bir kat ve kurun kalem aln. Acme'rin haritalanacak rn ailesi, elik gsterge paneli tutucu braketidir. Bu para, paneli arabann gvdesine balar ve iki tipte retilir; biri soldan direksiyonlu arabalar iin, dieri sadan direksiyonlu arabalar iindir. Soldan sr ve sadan sr dnda tasarmda bir deiiklik olmad iin bu rnekte rn ailesi ok dar tutulmutur. Acme'nin ilk haritasnn snrlar, rnn Acme fabrikas iinde kapdan-kapya akdr. Bu ak, ana hammaddenin(elik gnderilmesini
BiLGi KUTUSU

(420 x

bobin) teminini ve tamamlanm montaj

braketlerin Acme'nir mterisi olan State Street Otomotiv Montaj fabrikasna ierir. haritalama mteri istekleri ile balar. Mterinin isteklerinin fabrikasn, haritann sa st kesinde fabrika sembol ile gstereceiz. Bu sembol n altna Acme'nin mterisinin izeceiz. kaydedildii bir bilgi kutusu

Not: "Yaln Dnce'de (Lean Thinking) ifade edildii gibi, herhangi bir iyiletirme almasna balamann en kritik noktas, rnn mteri tarafndan alglanan deerinin ak bir ekilde tanmlanmasdr. Aksi takdirde, deer akn, mterinin istediinden farkl bir ey sunacak ekilde iyiletirme riskine sahip olursunuz. Bu nedenle haritalama mteri istekleri ile balar.

State Street Montaj iki vardiya alr. Bu mteri ayda 18.400 braket kullanr ve gnlk sevkiyat ister. Her ay 12.000 "soldan srl" srl" brakete ve 6.400 "sadar tepsili brakete ihtiyac vardr. State Street Montaj, geri gnderilebilen

palet ile paketlerne yaplmasn ister. Bir tepside 20 braket, bir palette de 10 tepsi vardr. Mteri, tepsiler halinde sipari verir, bu nedenle "paket/ambalaj bykl" 20 paralk bir tepsidir. Her palerteki btn braketler "soldan" ya da "sadan" sr tipinde olmaldr.

16

State Street Montaj

18.400 para/ay - 12.000 "sol" - 6.400 "sa" Tepsi = 20 adet 2 Vardiya

Mevcut-Durum Haritasnn Mteriyi Gsteren ilk Grn

BLM ii: MEVCUT DURUMHARiTAs

17

Haritalamann

dier adm, ana retim proseslerinin

izimidir.

Bir

prosesi gstermek iin proses kutusu kullanrz. Kapdan-kapya harita iin genel kural udur: bir proses kutusu, iinden malzeme akan bir prosesi gsterir. Her bir proses adm iin bir kutu izilmesi haritann kullanmn zorlauraca iin, malzeme aknn, zellikle srekli akn, olduu bir alan gstermek iin bir proses kutusu kullanrz. Proses kutusu, proseslerin birbiriyle balantsnn kesildii ve malzeme aknn durduu yerde durur. rnein, birbirine bal birka i istasyonundan oluan bir montaj prosesi, istasyonlar arasnda biraz WIP stou olmasna ramen, bir proses kutusu ile gsterilecektir. Fakat, bir montaj prosesi daha sonra gelen dier montaj prosesinden duran, biriken ve arada ynlar halinde hareket ettirilen bir stok ile ayrlyor ise, iki proses kutusu kullanlacaktr. Benzer ekilde her operasyonun birbirine transfer hatt ile baland 15 sral makina operasyonundan, delme-yalama vb., oluan bir (Eer, makina hatt, makinalar arasnda bir miktar stok olsa bile, kapdankapya haritada yalnzca bir proses kutusu ile gsterilecektir. daha sonra makina alan iin daha detayl proses seviyesi haritas izilirse, her bir makina adm iin bir proses kutusu izilir.) Eer fabrikada, aralarnda duran ve ynlar halinde tanan stok ile birbirinden tamamen ayrlan makina prosesleri varsa, her birisi kendi proses kutusuna sahip olur.

Malzeme ak, haritarun alt ksmnda soldan saa doru proses admlar srasna gre izilir, fabrikann fiziksel yerleimine gre deiL. Acme Stamping'de gerekleen, oraketin malzeme aknda, aadaki srada alt proses yer alr:

Pres Kaynak i istasyonu-I Kaynak i istasyonu-Z Montaj i istasyonu-I Montaj i istasyonu-2 Sevkiyat

18

Bu alma kitabnn arka kapanda yer alan fabrikann stten grnne baktnzda, Acme'nin her bir kaynak ve montaj i Stoklar, i istasyonlarnn ayr prosesler olduunu grrsnz. nk rnler prosesler arasnda ak halinde hareket etmemektedir. istasyonlar arasnda sepetler iinde hareket etmekte ve durmaktadr. Haritada bu proseslerin her biri soldan saa doru birer proses kutusu ile gsterilir.
Balamanza yardmc olacak Not: Acme Stamping rneinden gsterildii gibi birbirinin farkl olarak, birok deer ak daha genel proses bilgileri listesi:

sonra birleen birden fazla aka sahiptir. Byle aklar aada zerine izin. Fakat ok fazla sayda kol daha varsa, her bir kolu izmeye almayn. nce kritik ve nemli olan para aklarn sein ve eer ihtiyacnz olursa dierlerini sonra aln.

V c/r
V

(evrim sresi)

CIO (model deitirme

sresi)

EJ-EJ <, EJ-EJ-EJ-EJ

Sahada deer ak boyunca yrrken, gelecek durumun nasl olacana karar vermede nemli olan verileri toplamalsnz. Bu nedenle her bir proses kutusunun altna bilgi/veri kutusu izilir. Birok mevcut ve gelecek durum haritalar izdikten sonra, hangi proses bilgilerine ihtiyacnz olduunu igdse! olarak bileceksiniz. Sadaki liste balarken size yardmc olacaktr. Acme Stamping'de, kaydetmek her bir proses admnn altndaki bilgi kutularna bilgileri topladk: evrim sresi (bir

uptime (makina kullanm oran)

EPE (retim parti bykl)

V V V V

operatr says

rn eitlilii says

ambalajl

kasa bykl

alma sresi (molalar hari)

iin aadaki

V hurda

oran

proseste retilen ardk iki para arasnda geen sre), bir rn tipinden dierine geebilmek iin model deitirme sresi (bu rnekte soldan sr ve sadan sr braketleri arasnda model dnleri), proses iin ihtiya duyulan operatr says (proses

kutular iinde operatr sembolleri ile gsterilebilir), mola/toplant

oran bilgisi.

proseste

vardiya bana kullanlabilir alma sresi (saniye cinsinden, ve temizlik sreleri dlm), ve makina kullanm

"Pres" bilgi kutusunda ayrca EPE (every part ever, her para her) de gsterilir. EPE retim parti byklnn lsdr. rnein, her gnde bir, bir rn tipinden dierine model deitiriyorsanz retim parti bykl ' gnlk para' demektir. evrim sresinin, bir proseste retilen ve birbirini takip eden paralar arasnda geen sre olduuna, bir parann btn proses admlar boyunca geen toplam ak sresi olmadna dikkat edin. Ayrca, eer hi model deitirme yaplmazsa mevcut proses kapasitesinin ls; kullanlabilir alma sresinin evrim sresine blnp makina kullanm oran ile arplmas ile bulunur.

Not: Deer ak haritalamada, kullanlabilir evrim sresi, takt zaman ve

alma sresi iin zaman birimi olarak "sanive" fakat bu birim gereksiz yere herkesin kullanabilecei bir

kullanlr. Birounuz zaman lmek iin ondalkl dakikalar kullanmay dnebilirsiniz, arat r. karmaktr. Deer ak haritalama.

rnn malzeme ak boyunca yrrken, stoklarn biriktirildii yerler bulursunuz. Bu noktalar size akn nerede durduunu anlatt iin
3150 para 2 gn

mevcut durum haritasnda bu noktalarn izilmesi nemlidir. Stoun yeri ve miktarn gstermek iin "uyar geni" sembol kullanlr. (Eer stok, iki proses arasnda birden fazla yerde tutuluyorsa her yer iin bir sembol izin.)

20

Baz Yaln ltler

evrim Sresi

(C/T)

D D D D D D D D D

il

evrim Sresi (C/T)

Bir proses tarafndan para veya rn tamamlanma skl. Ayrca, bir

operatrn bir evrim iinde stlendii

i elemanlarn yerine getirmesi iin geen sre.

Katma De~er Sresi

D D D ~ D

D D D

Katma Deer Sresi (V/ A)

Mterinin parasn demeye istekli i sresi. olduu ekilde rn dntren elemanlarnn

Ak Sresi

i
00000000

)i

i
Ak Sresi (L/T)
Bir parann, bir proseste veya deer aknda balangtan bitie hareketi boyunca geen sre. iaretli bir para

~ veya

balangtan bitie doru hareket ederken zamann llmesi.

)i

c;;:o

Genellikle: V i A < C/T

< L/T

BLM

ii: MEVCUT DURUM

HARiTAs

21

Acme Stamping'de

hammadde stou, bitmi rn stou ve her bir

proses arasnda stok vardr. Gzlenen stok, miktar ve / veya zaman olarak genlerin altna kaydedilir.

&.
Bobinler 5 gn CIT

PRESLEME

&.
4600 sol 2400 sa

KAYNAK #1

&.
1100 sol 600 sa CIT

KAYNAK #2

200T

\91

\91
CIT

\91

= 1 saniye CIO = 1 saat Uptime = 85%

27,600 EPE sn. mevcut 2 hafta

= 39 saniye CIO = 10 dk. Uptime = 100%

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

= 46 saniye CIO = 10 dk. Uptime = 80%

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

22

State Street
Montaj

18.400 paralay - 12.000 "sol" - 6.400 "sa" Tepsi = 20 adet 2 Vardiya Btn Prosesler, Bilgi Kutular ve Stok genleri ile Mevcut Durum Haritasnn ikinci Grn

&

MONTAJ #1

1600 sol 850 sa

&
1200 sol 6~0 sa elT

MONTAJ #2

&
2700 sol 1440 sa

SEVKiYAT

191

191

elT

= 62 saniye eo = f1 Uptime = 100%

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

= 40 eo = f1
Uptime

saniye

= 100

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

BLM ii: MEVCUT DURUM HARiTAS

23

Acme'de son montaj istasyonundan braketler stok alanna gtrlr

sonra tepsiler iindeki tutucu

(gen sembol). Daha sonra, montaj fabrikasna gnderilir. hareketini

gnlk sevkiyat izelgesine gre sevkiyat alannda bekletilir ve

Michigan elik ti.

gnlk olarak kamyon ile mterinin

Kamyon sembol ve kaln ok bitmi rnn mteriye

gsterir. (Eer ihtiya duyarsanz demir ve hava yolu tamas iin semboller yaratn.) Haritann dier ucunda, baka bir fabrika ikonu ile elik tedarikisi gsterilir. Tedarikiden Acrne'ye malzeme hareketini gstermek iin ayn kamyon semboln ve kaln oku kullanrz. elik tedarikisi Acme'den haftalk siparii alr ve haftada 2 sefer sevkiyat yapar. Bilgi
kutusuna tedarikinin

parti bykln

152 metrelik elik bobin

olarak kaydederiz. azn datmamakta, gnderebilmektedir.

(Baka bir ifade ile, tedariki bir bobinden daha fakat istenen herhangi sayda bobini Acmede elik bobin, stok geni ile gsterilen

depo alanna gtrlur.

Not: rn ailesinde satn alnan her bir paray haritalamayn. Sadece bir veya iki ana hammaddenin akn izin. Btn satn alnan paralar proses seviyesinde yerleim diyagramnda en iyi gsterilir.

&.
Bobinler
5 gn ~1

PRESLEME

&.
4600 sol 2400 sa
~1

KAYNAK #1

&.
1100 sol 600 sa

KAYNAK #2

200T

~1

elT = 1 saniye eo = 1 saat

Uptime

eIT = 39 saniye eo = 10 dk.

Uptime

elT = 46 saniye eo = 10 dk.

Uptime

= 85%

= 100"/0

= 80%

27,600 sn. mevcut

EPE

2 Vardiya

2 Vardiya

= 2 hafta

27,600 sn. mevcut

27,600 sn. mevcut

24

State Street Montaj

18.400 para/ay - 12.000 "sol" - 6.400 "sa" i epsi = 20 adet 2 Vardiya

Malzeme Akn Gsteren Mevcut Haritasnn nc Grn

Durum

1x

Gn

&

MONiAJ #1

1600 sol 850 sa

&
1200 sol 640 sa C/i

MONiAJ #2

&

5EVKjYAi

191

191

2700 sol 1440 sa

C/i

= 62

saniye

= 40

saniye

C/O =0 Uptime

C/O =0

= 100;'0

Uptime

= 100;'0

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

BLM

ii: MEVCUT

DURUM

HARiTAs

25

Acme Fabrikas, fabrikadaki prosesler ve elik bobin tedarikisi ne zaman ve ne kadar retim yapacaklarn nasl bilecekler? Deer ak
bilgi ak

haritasnn ikinci boyutunu da ilave edelim; bilgi ak. Bunu yapmak iin ilave birka sembole ve oklara, zellikle bilgi aklarn gsterebilmek Inrerchange), kullanlr. iin ince-izgiye, ihtiyacmz vardr. Bilgi ak kat Data
elektronik bilgi ak

yerine elektronik ortamda olduu zaman (EDI-Electronic

bu izgi imek eklinde modifiye edilir. Farkl bilgi

ak oklarn tanmlamak iin kk kutu sembol ya da dm

Bilgi ak hartann st yarsndaki bolua sadan sola doru izilir. Acme Stamping rneinde, bilgi ak State Street montaj fabrikasndan Acme'nin retim kontrol departmanna doru ve oradan da Acme'nin elik bobin tedarikisine doru izilir. Tahminler ve gnlk siparilerin, farkl bilgi aklar olduu iin, ayr izgilerle gsterildiine dikkat edin.

Acme'nin retim kontrol departman iinde Acme'nin retimi izelgelemek

proses kutusu ile izilir ve

iin bilgisayar destekli ve sahadan bilgileri

Malzeme htiya Planlamas (MRP) sistemini kullandn belirten not vardr. Acme retim kontrol, mterilerden zaman retecekleri departman, gnderir. toplar, biraraya getirerek iler, ve her bir retim prosesine neyi, ne ile ilgili spesifik emirleri gnderir. retim kontrol gnlk sevkiyat izelgesini ayrca, sevkiyat departmanna

Not: Kendi retim sahanz haritalama almasnda bilgi aklarn Acme Stamping'den daha karmak bulabilirsiniz. rnein, birok atlye yneticisi stoklar sayar ve bu bilgiye gre program dzeltmeleri yapar. Bunu "git-gr" "git gr" izelgelerne izelgeleme olarak isimlendiririz ve gzlk sembol ile gsteririz. Bu informal izelgeleme proseslerini haritanz zerinde ayn bilgi oklar ve dmleri kullanarak gstermeye aln. Eer kark grnyorsa, muhtemelen karktr.

26

Her bir prosesin mterisi (takip eden proses) iin neyi, ne zaman reteceini nasl bileceini ortaya koyunca, haritalama bilgisinin nemli bir parasn tanmlayabilirsiniz: mteri tarafndan ekilen deil, retici tarafndan itilen malzeme hareketleri. "tme", bir prosesin mteri prosesin gerek ihtiyalarn gzard ederek bireyler retip ileriye doru "itmesi" demektir. tme, bir sonraki prosesin neye ihtiyac olacan tahmin eden bir izelge retmenin tipik bir sonucudur. Maalesef, izelgeler deitii ve retim nadiren izelgeye gre devam ettii iin, itmeyi tutarl/dzgn bir ekilde yapmak hemen hemen imkanszdr. Herbir proses kendi izelgesine sahip olduu zaman, prosesler, mteri proseslerden ayr "yalulm adalar" olarak gerekletirilir. Her proses kendi parti bykln belirleyebilir ve, deer ak bak as yerine, kendi bak asndan uygun grnen tempoda retim yapar. Bu durumda, tedariki prosesler, mteri proseslerin imdi ihtiya duymadklar paralar retirler ve bu paralar stok alanna itilir. "Yn ve itme" eklinde retim, yaln retimin iaretlerinden imkansz hale getirir.
itme hareketinin haritalama sembol, izgili kaln oktur. Acme

olan bir

prosesten dierine dzgn bir akn yaratlmasn hemen hemen

....
itme

Stamping'de yalnzca sevkiyat departman mteriye herhangi bir ekilde baldr. Dier proseslerin her birisi bir izelgeye gre retim yapar, bu nedenle bir prosesten dierine malzeme ak itme ile gerekleir. Her proses arasna itme oku izilir.

Not: Aslnda hala bir eit "itme" oluturan, fakat

bazlarnn "ekme" diye isimlendirdii malzeme hareketleri konusunda dikkatli olun. (Sayfa 46'daki supermarket ekme sistemleri konusuna bakn) "ekme" olmas iin, kanban olmad zaman paralar retilmemeli kanban zerinde belirtildii "Git-gr" ekme deildir. ve tanmamal, ve retilen paralarn miktar kadar olmaldr. izelgeleme dzeltmeleri gerek

BLM

ii: MEVCUT

DURUM

HARiTAS

27

6 Haftalk Tahmini Plan

RETiM
PLANLAMA

Michigan elik ti.

Haftalk Faks

Haftalk retim Program

Bilgi Aklar ve itme Oklar ile Mevcut Durum Haritasnn Drdnc Grn

&.
Bobinler 5 gn C/T

PRESLEME

&.
4600 sol 2400 sa

KAYNAK #1

&.
1100 sol 600 sa C/T

KAYNAK #2

200T \Q!1

\Q!1

\Q!1

= 1 saniye C/O = 1 saat Uptime = 85'70

27,600 EPE sn. mevcut

= 39 saniye C/O = 10 dk. Uptime = 100'70

C/T 2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

= 46 saniye C/O = 10 dk. Uptime = 80'70

2 Vardiya sn. mevcut

= 2 hafta

27,600

28

______

\~ Gnlk Sipari~

190/60/30 gnlk
. tahmn plan

1>----------1
.

State Street Montaj

18.400 para/ay - 12.000 "sol" - 6.400 "sa" Tepsi = 20 adet 2 Vardiya

-J

i '\

Gnlk Sevkiyat Plan

1x
Gn

&

MONTAJ #1

1600 sol 850 sa

&
1200 sol 640 sa

MONTAJ #2

&

SEVKiYAT

\91

\91

2700 sol 1440 sa

e/T = 62 saniye e/o =0

Uptime = 100% 2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

elf = 40 saniye e/o =0

Uptime = 100% 2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

BLM ii: MEVCUT DURUM HARiTAs

29

Hemen btn

hemen

tamamlanm

bir deer ak haritasna temel zelliklerini

baktnzda,

deer ak haritalarnn alt blmnde

grebilirsiniz; rn ak ve st

haritann blmnde

soldan saa doru fziksel

ise sadan sola doru bu rne operasyon -

ait bilgi ak yer alr. kullanlan grsel

Ayrca, deer ak haritasnn, aratan fabrika yerleimi

analizinde

nasl farkl olduunu grnen

da grebilirsiniz. karmak olaylar, hale

Deer ak haritas, rnn getrr. Haritada kaydedilen deer aknn

fabrika yerleiminde ve mterisinin

bak alarndan

anlalr

veya izilen

mevcut

operasyonlarn mevcut iin

gzlenmesinden durumunu zaman ekseni

elde edilen

veriler ile bu deer aknn ak sresini hesaplamak

zetleyebiliriz.

retim

proses kutularnn retim mteriye zamandr. ak sresi, sevkiyata

ve stok genlerinin bir parann

altna zaman eksenini izin. olarak ularnndan boyunca geen

hammadde

kadar atelydeki

hareketi

Not: retim ak sreniz ne kadar ksa olursa, hammadde demesi ile rn iin size yaplan deme arasndaki sre de o kadar ksa olacaktr. Daha ksa retim ak sresi, ok tandk alabileceiniz lt olan stok dnleri saysnda arta yol aacaktr. bir

Her stok geni iin ak sresi (gn olarak) u ekilde hesaplanr; miktar, gnlk mteri talebine blnr. Malzeme akndaki her

stok

prosesin ve her stok geninin ak sresi ile ilgili iyi bir tahmin 23,6 gndr. ak sresini

ak srelerini

toplayarak

toplam retim bu sre toplam

elde edilir. Acme Stamping'de

(ok sayda aka sahip deer ak haritalarnda hesaplamak iin en uzun sreli yolu kullann.)

30

imdi deer akndaki her proses iin, yalnzca katma deer yaratan sreleri veya proses ilem srelerini toplayn. Toplam ak sresini, katma deer yaratan sre veya ilem sresi ile kyaslamak sizi ok edecektir. Acme Stamping'de 23,6 gn gemektedir. bir para iin toplam ilem sresi sadece 188 saniye iken ayn parann fabrika iinde yolunu tamamlamas iin

Not: Acrne Stamping'de, bir prosesin iindeki ak sresi ile evrim sresi

ayndr. Fakat birok rnekte, proses iinde bir parann ak sresi evrim sresinden daha uzundur. Bir proses iin hem ak sresini hem de katma deer yaratan sreyi aadaki gibi izebilirsiniz.

proses iindeki / ak sresi

2 saat
,--_4_0_s_a_n_i_y_e __

-.
1

katma deer sresi

GIDIN BAKN!

Ak Sresi izgileri ve Verileri ile Tamamlanm Mevcut-Durum Haritas

Jt

BLM

ii: MEVCUT DURUM HARiTAS

31

6 Haftalk Tahrnlnl Plan

RETiM
PLANLAMA

Michigan elik t.

Haftalk faks

Haftalk retim Program

&
Bobinler 5 gn C/i

PRE5LEME

200i

&1

4600 sol 2400 sa

&

KAYNAK #1

&

KAYNAK #2

&1
C/i

1100 sol 600 sa C/i

&1

= 1 saniye C/O = 1 saat Uptime = 85%

EPE

= 39 saniye C/O = 10 dk. Uptime = 100

%

= 46 saniye C/O = 10 dk. Uptime = 80%

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

27,600 sn. mevcut

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

= 2 hafta
7,6 gn lsaniye

5 gn

1,8 gn 39 saniye 46 saniye

1-

32

~
______ \~

--190/60/30 gnlk
tahmini plan

--------1

-I

State Street Montaj

18.400 paralay - 12.000 "sol" - 6.400 "sa" Tepsi

Gnlk Sipari~

i '\

= 20

adet

2 Vardiya

Gnlk Sevkiyat Plan

1x

Gn

&

MONTAJ #1

1600 sol 850 sa

&

MONTAJ #2

~1

1200 sol 640 sa

&
2700 sol 1440 sa

SEVKiYAT

~1

elT = 62 eo =0
Uptime

saniye

elT = 40 eo =0
Uptime

saniye

= 100%

= 100%

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut

2 Vardiya 27,600 sn. mevcut retim Ak~ - 236 .. Sresi , gun

2,7 gn

2 gn

4,5 gn

62 saniye

40 saniye i~lem Sresi = 188 sn.

BLM ii: MEVCUT DURUM HARiTAs

33

Buraya kadar ne baardk?

imdi deer akn grebildiinizi ve tanmlamaya balayabildiinizi uygulamak iin kullanmazsanz,
airi

retim alanlarn

mit ediyoruz. "Mevcut durum mevcut durum haritas ve onun iin iin deerin

haritasn" ok hzl bir ekilde "gelecek durum haritasn" izmek ve harcanan aba tam bir israftr. "Gelecek durum haritas" israf kaynaklarnn ortadan kaldrlmasn ve mteri ilerideki blmlerinde aklayacaz. artrlmasn salar. Bunun nasl yaplacan Grmeyi renmek'in

Sra Sizde
"Gelecek Durum Haritas"nn Bu nedenle, mteri Industries" Industries yaratlmasna gemeden nce, biraz daha fazla "mevcut durum" uygulamas yapmay faydal bulabilirsiniz. taleplerine gre farkl rnler reten ve "TWI ad verilen bir firma iin aadaki mevcut durum iin mevcut durum deer ak haritasn izmeye davet

bilgilerini sunuyoruz. imdi sizi bo bir A3 kad almaya ve TWI ediyoruz. Daha sonra, izdiiniz mevcut durum haritasn, Ek B'de yer alan ve TWI iin bizim izdiimiz harita ile kyaslayabilirsiniz. (Ayrca, Ek C'ye bakmamaya dikkat edin!)

34

Deer Ak Haritalama
TWI Industries TWI Industries,

Bilgi Seti

traktrler iin eitli paralar retir. Bu vakada direksiyon ubuu rn

sadece eitli zelliklerde retilen -

ailesi ele alnmtr. Bu rn ailesinin mterileri hem traktr retici firmalar hem de sat sonras servis birimleridir. rn konfigrasyonundaki

eitliliin ok fazla olmas ve mterinin

konfigrasyon isteklerinin talepten talebe farkllk gstermesi nedeniyle direksiyon kolu "siparie gre - make to order" retilmektedir. rnn TWI iindeki retim sresi 27 gndr. Uzun retim sresi ve geciken sipariler nedeniyle rnn mteriye teslimat 60 gn bulmaktadr. Ayrca, TWI'n mterileri ancak iki haftalk siparilerde doru tahmin yapabilmekte, sipari dzeltmeleri klmaktadr. TWI retim Kontrol birimi, siparileri mteriden aldklar sraya gre retime bildirmelerine ramen, model deiiminde zaman kaybn azaltmak iin sipariler rn konfigrasyonuna gre biriktirilmektedir. Bu durum da sipariin tahminini gerekli klmaktadr. rn Direksiyon ubuu, her iki ucuna demir braket kayrtatlm metal bir ubuktur. para conexi6n que va soldado en cada extremo. TWI'n direksiyon ubuklar 20 farkl uzunlukta, 2 farkl apta, 3 farkl demir braketli tertibatta ubuunun retilebilmektedir. (Ayn direksiyon Bu da 2 ucunda farkl tipte demir braket bulunabilir.) bu nedenle Bu zorunlu nakliyeden 2 hafta nce siparilerde dzeltmeler yapmaktadrlar. atlyede siparilerin hzlandrlmasn

TWI'n sunduu 240 farkl direksiyon ubuu para numaras olduunu gsterir.

BLM

ii: MEVCUT DURUM HARiTAS

35

Mteri

istekleri

Ayda 24 000 direksiyon ubuu. Mteri siparileri 25 ile 200 adet arasnda deiir, ortalama SO adettir. En fazla S para ieren mukayva kutular iinde ambalajlama yaplr.

eitli mterilere kamyon ile gnde birka sefer teslimat yaplr.

Her mterinin konfigrasyon talebi sipariten siparie byk deiiklik gsterir. TWI, sipariin teslimartar 60 gn nce verilmesini ister. Mteriler genellikle teslimattan yaparlar. retim Prosesleri (diyagrama
baknz)

iki hafta nce siparite deiiklik

TWI'da direksiyon ubuu rn ailesi iin prosesler metal ubuklarn kesimi ile balar. Demir braketlerin ubuun iki ucuna kaynak yaplmasn, kaynak tamalarnn makine ile temizlenmesi prosesi takip eder. letme dnda baka bir yerde paralar boyanr ve daha sonra boyanan paralar montaj hattna gnderilir. Metal ubuun iki ucuna taklan demir braketler de TWI'da retilir. Montaj biten paralar ambalajlanarak gnlk olarak mteriye sevkedilir. Kesme, kaynak ve temizleme proseslerinde dakika'dr. Kesme, kaynak ve temizleme proseslerinde model deiimi ubuk aplar arasndaki (kaynak tamalarn temizleme) ubuk boylar arasndaki model deiimi

saat

srer. Kalite kontrol istekleri ok yksek

olduu iin bu deiim uzun zaman alr. Demir braketlerin ilendii makinalarda, braket tipleri arasndaki model deiimi 2 saat srer. elik ubuklar Michigan Steel Co. 'dan temin edilir. Temin sresi 16 haftadr. Ayda iki sefer teslimat vardr. Demir braket hammaddeleri Indiana Castings'den temin edilir. Temin sresi 12 haftadr. Ayda iki sefer teslimat vardr.

TWllndustries Direksiyon ubuu retim Admlar

UBUKLAR ~ KESME KAYNAK-~ ilk u KAYNAK-~ dier u TEMIzLEME -~ BOYAMA -~ (darda) MONTAJ

DEMiR BRAKET iLEME

36

ahma Sresi
Ayda 20 Tm

i gn vardr.
departmanlarnda iki vardiya

retim

allr.
fazla mesai yaplr.

Her vardiyada Her vardiyada

8 saat mesai, eer gerekiyorsa iki sefer 15 dk. 'lk mola verilir molalarda yaplmaz. durdurulur.

Manueloperasyonlar le yemei ne deme

TWI retim Kontrol Departman Mteri

sipariini 60 gn nceden retim alr ve MRP programna boyunca siparii girer. Her mteri iin, btn prosesi izleyen,

bir "i emri" yaratr. elik ubuk ve demir altrmak gnderir. retimle ilgili birimlere gnlk ncelik listeleri hazrlar. retim gre sraya braket hammadde siparii iin MRP'yi retime

iin sevkiyattan

6 hafta nce i emirlerini

birimi yneticileri koyarlar. Sevkiyattan bu siparileri Sevkiyat

blmlerindeki

siparileri

bu listeye

2 hafta nce mteri hzlandrmalarn gnlk

deiikliklerini

alr ve birimlerin

salar. sevkiyat izelgesi hazrlar.

departmanna

Proses Bilgileri
1. Kesme (eitli TWI rnleri iin ubuk kesme ilemi yapar)

-operatr
- evrim

ile manuel 1S sn.

ilem.

sresi

- Model deiim sresi: Uzunluk - Makina - Gzlenen - kesme gvenilirlii: stok: ileminden %100.

iin 15 dk., ap iin 1 saat.

nce 20 gnlk stou.

kesilmemi

ubuk

stou.

- S gnlk

kesilmi 'ubuk

2. Kaynak istasyonu i (bu rn ailesine atanm) - Birinci ilenmi - Ykleme - evrim - Model - Makina - Gzlenen demir braket metal

ubua kaynarlr.
otomatik bir proses. 10 sn.)

ve boaltnada sresi: deiim

operatr

kullanlan sresi

30 sn. (operatr sresi: Uzunluk %90.

iin 15 dk., ap iin 1 saat.

gvenilirlii:

stok: 3 gnlk.

BLM

ii: MEVCUT

DURUM

HARiTAs

37

3. Kaynak istasyonu ii (bu rn ailesine atanm)

- kinci ilenmi demir braket metal ubua kaynatlr. - Ykleme ve boaltnada operatr kullanlan otomatik bir prosestir. - evrim sresi: 30 sn. (operatr - Makina gvenilirlii: %80. - Gzlenen stok: 3 gnlk.
4. Temizleme istasyonu (bu rn ailesine atanm)

sresi 10 sn.)

- Model deiim sresi: Uzunluk iin 15 dk., ap iin 1 saat.

- Ykleme ve boalmada operatr kullanlan otomatik proses. - evrim sresi: 30 sn. (operatr - Makina gvenilirlii: %100. - Gzlenen stok: S gnlk.
5. Boyama (direksiyon ubuu boyama ilemi iin dar gnderilir)

sresi 10 sn.)

- Model deiim sresi: Uzunluk iin 15 dk., ap iin 1 saat.

- Boyama temin sresi: 2 gn. - Gnde bir kamyon boyanm paralar getirip, boyanmamlan alr. - Gzlenen stok: boya yaplan yerde iki gnlk, TWI'da boyanm paralar 6 gnlk
6. Son Para Montaj (bu rn ailesine atanm)

- 6 operatrl manuel ilem, - Para bana toplam ilem sresi: - Model deiim sresi: - Gvenilirlik: %100 - Inventario observado de piezas terminadas en la bodega: - Gzlenen bitmi rn stou: 4 gnlk
7. Demir Braket ileme (bu rn ailesine atanm)

95

sn.

O dk.

aparat deitirme

- Tek makinal otomatik ileme prosesi. - evrim sresi: 30 sn. - Model deiim sresi: 2 saat - Gvenilirlik: % 00 - Gzlenen stok: - 20 gnlk tedarikiden - 4 gnlk ilenmi para.
8. Sevkiyat

gelen hammadde.

Bitmi rn deposundan hazrlar.

paralar alr, kamyonla sevkiyat iin

38

Deer Akn Yahn Yapan Nedir?

Daha nce ne kadar ok gelecek durum deer ak haritas tasarm yaptysanz o kadar ok baanl olursunuz. Yeni balayanlar iin en byk handikap bu tecrbesizliktir. Sensei size ok yardmc olabilir. Hepimiz iyi bir sensei'ye sahip olamayz veya bazlarmz sahip olmak istemeyebilir. Ayrca, Ohno II. Dnya savardan sonra, denemeretim sistemini kurarken kendisine yol yanlma ile, Teyota'nn te bu noktada tecrbeli bir

gsteren danmanlara sahip deildi. Aslnda kendi yaklamnz hatal bile olsa, kendi kaynaklarnz ile gelecek durum deer ak iin aba harcamanz sizin anzdan ei bulunmayan bir renme tecrbesidir. Gelecekte bir gn, rnlerinizi, sadece onaylanan siparileri retecek kadar ksa ak sreli ve rnler arasnda sfr model deiim sreli bir srekli ak sistemi iinde rettiiniz zaman, her birisi daha yaln ve ideale daha yakn ok sayda gelecek durum haritasna ihtiyacnz olacaktr. Fakat ine ile kuyu kazarak da balamamalsnz. u anda retim dnyasnn yaln retim ile ilgili bir ok tecrbesi vardr. Bu nedenle siz de tanmlanm prensipler ve uygulamalar ile balayabilir ve onlar kendi deer aknzin gelecek durumuna uyarlamaya alabilirsiniz. Gelecek durum haritasnn nasl izileceini gstermeden prensipleri zetlemek istiyoruz. nce

(Blm IV) size balangta yardmc olmak iin baz nemli yaln

BLM iii: DEGERAKN YAlN YAPAN NEDiR

41

Ar retim
Acme Stamping'in proses mteri Departmann'dan mevcut durumunda yn retim (veya "parti ve itme") ile ilgili temel problemleri grebiliriz; deer akndaki her bir prosesin gerek ihtiyalar yerine retm Kontrol ald izelgeye gre retim yapan ve rnleri iten

yaltlm adalar olarak alr. Bu malzeme ktsna henz ihtiya olmad iin bu paralar tanmal, saylmal, depolanmal vb. gerek israf (muda). Bir sonraki proses, paralar kullanmaya ve problemi ortaya kanneaya kadar hatalar/lurdalar stok iinde gizli kalr. Sonuta, bir paray retmek iin harcanan katma deer sresi ok ksa olmasna ramen rnn fabrika iinde harcad toplam sre ok uzun olur. Ham maddeden bitmi rne geen ok uzun ak sresini azaltmak daha fazlasn

iin, sadece grnen israf ortadan kaldrmaktan

yapmak gerekir. Birok yaln uygulama almas "vedi-israf''n avcsdr. srafn farknda olmak iyi bir ey olmasna ramen, gelecek durum tasarm deer ak iindeki israfn "kk nedenleri"n veya kaynaklarn ortadan kaldrmaldr. Yn retimin problemleri kk nedenleri ortaya karacak ekilde grnd zaman, irketiniz orjinal zmler bulmaya alabilir.

42

En nemli israf kayna, bir sonraki prosesten nce veya daha sonra ihtiyac olandan daha fazla ve daha hzl retmek anlamna gelen ar retirndir. Ar retim sadece fazla stoa ve ona para balanmasna deil, her eit israfa neden olur. Para ynlar depolanmaldr, dolaysyla depo alan gerekir; ynetilmelidir, ekipman ister; ayrca dzenlenmeleri dolaysyla insan ve ve yeniden ilerimeleri gerekir.

Ar retim, kaynak kstllna neden olur, nk prosesler yanl ileri yapmakla megul olurlar. Yani, fazladan operatrlere ve ekipman kapasitesine ihtiyacnz vardr, nk igc ve ekipman henz ihtiya duyulmayan paralar retmek iin kullanyor olursunuz. Ar retim, ayrca, mteri isteklerine cevap verme esnekliinizi etkileyen ak sresini uzatr. Teyota'nn ar retimden kanmak iin gsterdii dikkat, onlarn deer aklarn yn retimin deer aklarndan aka ayrr. Yn retim dncesi, ne kadar ok ve hzl retirseniz
O

kadar ucuza mal edeceinizi

syler. Fakat bu gr, yalnzca geleneksel muhasebe uygulamalar ile llen para bana direkt maliyet bak asndan dorudur. Ayrca bu gr fazla retim ve neden olduu israflarla ilgili gerek maliyetleri gzard eder.

Yaln Deer Aknn zellikleri

Yaln retimde yapmaya altmz ey, bir prosesin bir sonraki prosesin ihtiyac olan rn ihtiyac olduu zaman retmesidir. prosesleri en son mteriden hammaddeye Btn en ksa ak sresini,

en yksek kaliteyi ve en dk maliyeti salayan dzgn bir ak ile balamaya alrz. Kendi sahanzda bir sonraki prosesin ihtiyac olan rn ihtiyac

olduu zaman reten bir prosese nasl sahip olacaksnz? Bu soruya cevap vermek iin, daha sonraki sayfalarda anlatlan ve Toyota'nn takip ettii klavuzu kullanabilirsiniz.

takt zaman
retim hzn sat hz ile senkronize etmede cullarulr. takt zaman

vardiyada

kullanlabilen

i zaman

vardiya bana mteri talep miktar

rnek:

27,000 sn. 455 adet

59 saniye

sonu:

.. Mteri bu rn her 59 saniyede bir

satn almaktadr . .. rn ve paralarn hedef sre. retmek iin

Klavuz # 1: Takt zamanna

gre retim yapn.

"Takt zaman", mteri

istekleri karlamak iin, sat seviyesine bal olarak bir para veya talebineiadet) blnmesi ile hesaplanr.

rn hangi sklkta retmeniz gerektiini belirtir. Takt zaman, vardiya bana kullanlabilir alma sresinin (saniye) vardiya bana mteri

Takt zaman, zellikle "pacernaker proses"te (sayfa 49'a bak), sat hz ile retim hzn senkronize etmek iin kullanlr. Bir prosesin hangi hzda retim yapaca hakknda yardm eder. Gelecek durum haritasnda, takt zamanlar bilgi kutularna kaydedilir. Takt'a gre retim basit grnr, fakat aadakileri gerekletirrnek harcanmasn gerektirir: problemlere hzl cevap (takt zaman iinde) verebilmek ortadan kaldrmak plansz durularn nedenlerini iin youn aba fikir veren bir referansdr. Nasl yaptnz ve iyiletirrneye ihtiyacnz olan konular grmenize

montaj tipi proseslerde model deitirrne srelerini ortadan kaldrmak

Not: Baz endstrilerde, datm, zel rnler, proses endstrileri gibi, mteri talebinin "birimi"ni tanmlamak biraz yaratclk gerektirebilir. Bir zm, "birim": darboaz yaratan proseste "takt" iinde, 10 dakika diyelim, yaplan i miktar olarak tanmlamaktr. Daha sonra sipariler bu takt aral birimine gre blnr.

44

Klavuz #2: Uygun olan her yerde srekli ak sistemini kurun.

Srekli ak, bir seferde bir para retip arada bekleme yaplmakszn bir sonraki proses admna hemen gnderilmesi olarak tarif edilebilir. Srekli ak, retim yapmann en etkili yoludur, ve bunu baarmak iin ok fazla yaratclk kullanlmaldr. Srekli ak gstermek iin kullanlan haritalama sembol sadece bir proses kutusudur. Gelecek durum iziminde, herbir proses kutusu bir ak alann tanmlamaldr. Bu nedenle eer gelecek durumda birden fazla srekli ak ngrrseniz, iki veya daha fazla mevcut durum proses kutusu gelecek durum haritasnda tek bir kutu olarak birleecektir. Bazen, srekli akn alann snrlandrmak isteyebilirsiniz, nk prosesleri srekli ak iinde birletirmek ayn zamanda onlarn ak srelerini ve duru srelerini de birletirir. Srekli ak ve ekmeIFIFO sistemlerinin bir kombinasyonu ile balamak iyi bir yaklam olabilir. Daha sonra proses gvenidii iyiletirildike, model deiim sreleri O'a yakn azaltlrsa ve hattaki ekipmanlar gelitirilirse srekli akn alan genilerilebilir.

izole adalar

srekli ak

BLM

iii: DEGER AKN YAlN

YAPAN

NEDiR

45

Klavuz #3: Srekli akn uygulanmad yerlerde kontrol etmek iin spermarketler kurun. Deer ak iinde alanlar olabilir. srekli akn mmkn olmad ve yn retimin

retimi

gerekli

olduu

Bunun

eitli nedenleri
hizmet

olabilir: altnlmak ihtiyac iin tasarlanr vardr (delme

Baz prosesler

ok hzl veya ok yava evrim srelerinde etmek iin model deiimine

ve birok rn ailesine veya enjeksiyon Baz prosesler, sevketmek

kalp gibi.) tedarikilerde deildir. srekli ak iinde dorudan ok dk balanmak iin ok uzun olanlar gibi, uzakta olabilir ve bir seferde bir para

gereki

Baz prosesler, ak srelerine Bu tr prosesleri etmeyin, tahminidir. esasl ekme kesildii halinde nk

dier proseslere

sahip olabilir veya gvenirlii bamsz izelgelerne fonksiyonu

olabilir. almasn olduunun kabul bir

ile izelgelerne neye ihtiyac

izelge yalnzca yerine

bir sonraki

prosesin

Bunun

bu prosesleri

mteri retimlerini

proseslerine, kontrol

genellikle edin. Basite,

spermarket srekli akn

sistemleri

ile, balayarak sistemi

yere ekme almaldr.

kurmalsnz

ve akn st tarafndaki

proses yine partiler

sperinarket
"retim"

elc.lne sistelni
KANBANI
"ekme"

tedariki proses

.-

---D-rn

KANBANI

r--~---mteri proses

A t

--~-rn

SUPERMARKET

ci)

MUTERi PROSES

spermarkete gider ve ihtiyac olan rn ihtiyac olduu zaman eker ekilen rn yerine koymak iin retim yapar.

TEDARiKi PROCESS AMA:

izelgeleme yapmadan tedariki prosesteki retimi kontrol etmek. Aklar arasndaki retimi kontrol etmek.

Not: "retim" kanban paralarn retimini tetikler, dier tarafta "ekme"kanban, malzemeciyi,

paralar tamas iin ynlendiren bir alveri listesidir.

46

ki proses arasna bir ekme sistemi kurulmasnn izelgelerneden,

amac, bir sonraki

prosesin talebini tahmin etmeye almadan ve bir nceki prosesi bir nceki prosese doru retim emrini vermek iin bir araca sahip olmaktr. ekme, aklar arasndaki retimi kontrol etmek iin bir yntemdir. Fabrikanzn farkl alanlarn izelgelerneye alan MRP sistemlerinden spermarketten kadar reteceine kurtulun. Bir sonraki prosesin ekileri, bir nceki prosesin neyi, ne zaman ve ne karar versin.

Spermarket

ekme sistemleri ile ilgili eitli semboller vardr:

G
eki

D
retim Kanban

.-t:SSJ-Yn Halinde Gelen Kanban

~
Spermarket ekme Kanban

Lt
Kanban Kutusu

V
Sinyal Kanban

Spermarket izelgelemek

sembolnn

sol taraf, tedariki prosese bakacak ekilde tedariki prosese aittir ve bu prosesi prosesin alglamasna yardmc gelir ve neye

aktr. nk bu spermarket

iin kullanlr. Fabrika alannda spermarketler,

mteri kullanm ve isteklerini grselolarak prosesin malzeme tarycs, tedarikinin (genellikle kartlar) spermarketten kullanlr.

olmak iin tedariki proseslerin yaknna yerletirilir. "Mteri" spermarketine ihtiyac varsa eker. Bu ekiler. daha nceden baslm kanbanlarn tedariki prosese hareketini tetikler. Bu kanbanlar o proses iin sadece retim emri olarak

Herhangi bir spermarket ekme sistemi kullanmaya karar vermeden nce, mmkn olan her proseste srekli ak kurduunuza emin olun. Zorunlu olmadka prosesler arasnda stok spermarketleri ve ekstra malzeme tamas istenmez.

Not:
ekme sistemleri, birbirine srekli ak ile balanamayan prosesler arasnda retimi kontrol etmek iin iyi bir yoldur, fakat bazen spermarkette btn olas para eitleri iin stok tutmak pratik deildir. rnekler arasnda zel rnler (retilen her para tektir), ksa raf mrne sahip paralar ve seyrek kullanlan pahal paralar saylabilir. .. Byle durumlarda,
max. 20 adet

bazen iki proses arasna, spermarket yerine, ak salayacak giren ilk kar") hatt kurabilirsiniz. FIFO hattn, giriinde

FIFO ("first in first out"-"ilk gibi dnebilirsiniz.

FIFO ....

tedariki proses ve knda mteri proses ile, belli miktarda stok tutabilen bir boru FIFO hatt delarsa. mteri proses stoun bir ksmn kullanncaya kadar tedariki proses retimi durdurmaldr. rnein; darda yaplan metal kaplama prosesi iin gnde bir sefer sevkiyat yapyorsunuz. Metal kaplamac gnde sadece 50 para yapabiliyorsa en fazla 50 para tayan bir FIFO hatt kurabilirsiniz. kaplanacak para retmeyi durdurur. Hat dolduu zaman, bir nceki proses ile bal olmamasna ramen, FIFO nceki

Bu durumda tedariki proses metal

kaplamacya srekli ak veya bir spermarket prosese ilave bir kanban gnderilmez. olarak tanmladna dikkat edin.)

hatt tedariki prosesin fazla retim yapmasn nler. FIFO hatt dolduunda

(Baz kiilerin FIFO yaklamn "CONWIP"

@
sral

.. Bazen iki proses arasna btn paralar ieren bir spermarket yerine "sral-ekme" sistemi kurabilirsiniz. Sral ekme, tedariki presesin. mteri prosesin siparii iin iin nceden belirlenen miktar (genellikle 1 adet) retmesi demektir. Bu sistemin almas iin; tedariki prosesin ak sresi, siparie retim yapabilmesi yeterince ksa olmal ve mteri proses sipari verme kurallarna ok sk bir ekilde uymaldr. Sral ekme sistemi, bazen "qolf topu sistemi (golf bal system)" olarak da isimlendirilir, yuvarlanr) nk renkli toplar veya diskler (tedariki prosese bir boru iinde bazen retim emri vermek iin kullanlr.

ekme topu

IIFIFO Hatt" rnei

:n n ni
i i
i

kanban

J--n -n -n -n --n --n n n n -n n n n -n __n -~

i i
i

pOlU'?

f
nceki Proses

max. 50 adet

Sonraki t--_P_r_o_se_s_--i

FIFO Hatt ~

Spermarket

48

Klavuz #4: retim izelgesini gndermeye aln

sadece bir retim prosesine

Spermarket

ekme sistemlerini

kullandnzda,

kapdan-kapya

deer aknda yalnzca

bir noktay izelgelemeniz

gerekecektir.

Bu nokta pacemaker proses olarak isimlendirilir,

nk bu prosesteki retimi nasl kontrol ettiiniz daha nceki proseslerin temposunu belirler. rnein, pacemaker proseste retim hacmindeki dalgalanmalar daha nceki proseslerin kapasite ihtiyalarn etkiler. Bu prosesin seimi ayn zamanda deer akndaki hangi elemanlarn, mteri sipariinden bitmi rne ak sresinin paras olduunu belirler. Pacemaker prosesten bitmi rne doru malzemenin nedenle pacemaker proses, genellikle, kapdan-kapya kontrol edilen retim prosesidir. bir ak halinde aktna dikkat veya ekme sistemi yok.) Bu deer ak iinde en sondaki

edin (pacernaker prosesten sonra herhangi bir spermarket

srekli ak prosesidir. Gelecek durum haritasnda pacemaker, mteri siparileri ile

proses

.
i i

r--------,
i

:
1

proses

.
i

r--------,
i

:
2

proses

.
i

r--------,
i

:
3
proses

ekmel-----f

ekme 1-----1

ekme 1-----1

C
SPERMARKET

C
EJt

mter

t
i

proses

r--------,

:
1

ekme

proses 2

proses

proses

C
SPERMARKET

- FIFO ...

-FIFO ...

mter

Not: genellikle izelgeleme noktas, burada olduu

zel rnlerin retiminde ve job-shop'larda, gibi, deer aknn banda bir yer olabilir.

BLM iii: DEGERAKN YAlN YAPAN NEDiR

49

Klavuz #5: Pacemaker proseste farkl rnlerin retimini zamana dzgn yayn. (rn Karmasn seviyelendirin) Birok montaj departman, deiimlerinden kanmay uzun sre bir rn tipini izelgeleyip model

daha kolay bulabilir, fakat bu durum deer yaratr. retmeye

aknn geri kalan ksm iin nemli problemler Ayn rnleri anda retilen verilmesini olmasn gruplandrp rn tipinden zorlauur. -mterinin onlar bir seferde

almak,

farkl birey isteyen bitmi

mteriye

hizmet daha fazla ederek

Bu durum istedii

rn stounuzun olmasn

eyin elinizde

umut

veya siparii

karlamak

iin daha uzun ak sresini ayn zamanda, ilenmi

gerektirir. da ynlar

Montajdaki halinde

yn retim,

paralarn

tketilmesi

anlamna

gelir. Bu da, btn retim

deer ak boyunca ile dolmasna akn bana

spermarketlerin neden

ihtiya duyulan

ii stoklar dalgalanma,

olur. Ve, son montaj izelgesindeki ettike iddetini artraca

doru hareket da artacaktr. rn ailesini diliminde Tipi" yapmak halinde

iin, stoklar ba tarafta daha

seviyelendirme, datlmas

farkl rnlerin demektir.

retiminin

bir zaman

dzgn

rnein,

sabah sadece montajn partiler

"A

rnlerin yerine,

ve leden

sonra "B Tipi"

rnlerin

seviyelendirme

ile "A" ve "B"yi kk demektir.

dnrnl

olarak retmek

Pacemaker

proseste ne kadar ok rn karmas seviyelendirirseniz,

isteklerine. daha az bitmi Bu ayn zamanda, daha kk olmasn montajda baz

kadar ok farkl mteri

rn stou tutarak

ve daha ksa ak sresi ile cevap verebilirsiniz. pacemaker prosesten nceki spermarketlerin uyaralm: rnein hannda

salar. Fakat sizi u konuda aclarn yapmak tutmaya dlnz, ekilmesini gerektirir;

seviyelendirme

daha fazla model deiimi btn para eitlerinden kaldrmak iin).

ve her zaman montaj

almak

(model

deiim

sresini

ortadan

deer aknda

byk miktarda

israfn ortadan

kaldrlmasdr. Seviyelendirme okunun sembol bilgi ak bu semboldr.

iine yerletirilen

loxoxj

Yk
Seviyelendirme

50

Klavuz #6: Pacemaker prosese kk, tutarl artlarla i gnderip ekerek "balang ekiili yaratn (retim hacmini seviyelendirin).

Birok iletme, atlye proseslerine byk partiler halinde i gnderir. Bu durum eitli problemlere neden olur; deer aknn reaksiyon gsterdii "takt zaman" ve "ekme" kavramlar yoktur, yaplan i hacmi zaman iinde art ve azallar gsterir. Bu da makina, igc ve spermarketlerde olur. mevcut retim durumunu ilerde miyiz?" Deer akndaki her proses, atelyye byk miktarda i gnderildii iin siparileri kaydrabilir. Bu durum ak sresini deiikliklere yant vermek zorlar, Bu haritalarndaki karmak bilgi aklarnda uzatr ve daha hzl alma ihtiyacn artrr. Mteri isteklerindeki durum mevcut-durum grlebilir. Tutarl veya seviyeli retim temposu salanmas, doas gerei size problemleri gsteren ve hzl bir ekilde dzeltici nlem almanza imkan veren ngrlebilir bir retim ak yaratr. Balamak iin iyi bir nokta; pacemekar prosese dzenli olarak kk, tutarl miktarda retim emri gndermek (genellikle 5-60 dak arasnda) ve e zamanl Bu uygulamay "tempolu olarak eit miktarda bitmi rn ekmektir. eki" olarak isimlendiririz. Tutarl i miktarna dilim-pitch ad verilir ve genellikle bir kasann tad miktara (bir bitmi rn kasasnn iindeki para says) veya bu miktarn bir arpan veya oranna gre hesaplanr. rnein; takt zaman 30 sn.,
kasa bykl 20 para ise dilim 10 dak. olur. (30sn X 20para = 10

ar yklenmeye

neden

takip etmek zorlar; "geride miyiz,

dakika) Baka bir ifadeyle, her 10 dak.'da bir; a) pacemaker prosese 1 kasa miktar kadar retim yapma emri verin, b) dilim miktar kadar bitmi rn ekin. Bu durumda dilim, pacemaker proseste takt zaman ile bitmi rn trasfer miktarn arpmak demektir. Bu da bir rn ailesi iin retim izelgelernenin temel zaman birimi olur.

BLM iii: DEGERAKN YAlN YAPAN NEDiR

51

Vnetin zanannzn

snr nedir?

.. retime hangi artlarla (ne miktarda) i gnderiyorsunuz? .. Mteri talebi ile ilgili performansnz hangi sklkta takip ediyorsunuz?

1 Hafta 1 Gn 1 Vardiya 1 Saat 1Dilim

1'--1__

--'" '...:r'=,W.j! t

Dilim'i, "ynetim zamannzn snr" olarak dnebilirsiniz. gnderiyorsanz, cevap muhtemelen

Mteri talebi ile ilgili

perforrnansruz hangi sklkta reniyorsunuz? Bir seferde atlyeye bir haftalk i "haftada bir"dir. Byle bir durumda takt zamanna ok hzl reaksiyon gsterebilir ve takt de gre retim yapmak imkanszdr. "Takt kavram" yok. Dier tarafta, her dilimde retimi izelgeliyor ve kontrol ediyorsanz, problemlere zaman kavramn oluturabilirsiniz. byk partiler halinde tamak istemiyoruz. Sadece malzemeyi deil retim emrini(bilgiyi)

yk seviyelene

kutusu

kanban kartlar soldan saa doru dilim aralnda kullanlr

her rn eidi iin bir sra

--.
her dilim iin bir kolon 1 dilim = 10 dk.

kanban

52

Kk ve tutarl miktarda ii tempolu ekmenin birok yolu vardr. Baz irketlerde kullanlan ve hem rn karmasn hem de retim hacmini seviyelendirmeye yardmc olan stunlar bir ara yk seviyeleme (veya heijunka) kutusudur. Yk seviyeleme kutusunun

her dilim aralna, satrlar ise her rn tipine karlk gelir. Kanban kartlar, izelgeye gre uygun blmelere konulur.Bu sistemde kanban sadece retilecek olan miktar deil ayn zamanda o miktar retmek iin kullanlacak zaman da (takt zamann esas alarak) gsterir. Kanban kartlar rn tipine gore istenen srayla seviyeleme kutusuna yerletirilir (seviyeleme kutusu ekline bakn). Daha sonra, malzeme tayc bu kanbanlar alr ve onlar pacemaker prosese getirir retim temposunu seviyelendirme her dilim aralnda bir tane. sembol, rn karmasn seviyelendirme sembol ile

ayndr (Klavuz S'e bakn), nk yaln retim iin n koul hem rn karmasnn hem de retim hacminin seviyelendirilmesidir.

Tenlpolu eki rnei

.,
'/

1/

:1
.~

-.--c=:r-,
Mteri Talebi

/ V /'

/v

VV V

PACEMAKER PROSES

(evrimi her dilimde tekrarlayn)

G
Dilim miktar kadar bitmi rn al

t--S_E_V_K_iY_A_T--t_

CJ;-.

Bitmi rn spermarkete veya sevkiyata gtr

BLM

iii: DEGER AKN YAlN

YAPAN NEDiR

53

Klavuz #7: Ak zerinde pacemaker prosesten nceki proseslerde "her para her gn" (sonra her vardiya, her saat, kasa veya dilim) retim yeteneini gelitirn.

Ak zerinde pacemaker prosesten nce bulunan retim prosesleri model deiim srelerini azaltarak ve daha kk partiler halinde alarak, daha sonraki proseslerin ihtiyalarnda meydana gelecek deiimlere daha hzl cevap verebilecektir. Ayrca kendi spermarketlerinde proses endstrilerine daha az stok tutmak isteyeceklerdir. Bu, hem para imalat hem de uygulanr.

Genelolarak deer ak haritas zerindeki bilgi kutusuna ya parti bykl ya da EPE yazlr. EPE (Her Para Her-HPH), every part every' nin ksaltmasdr ve sonuna hafta, gn, vardiya, saat, dilim veya takt gibi bir zaman dilimi ilave edilir. Bu terirn, btn para eitlerinden retmek iin prosesin hangi sklkta model deiimi yapacan tanmlar. Birok fabrikada balang hedefi, ok kullanlan paralar en azndan her gn ("her para her gn") retmektir.

Not: retim proseslerinde balang parti bykln belirlemenin bir yntemi; gn

iinde model deiimi yapmak iin size ayrlan zaman gznne almaktr. rnein; eer gnde 16 saatiniz varsa ve gnlk talebi retmek 14,5 saat sryorsa, model deiimleri iin geriye 1,5 saat kalr. (Gnlk kullanlabilir srenin yaklak olarak %10'unu model deiimleri iin kullanmak genel bir hedeftir.) Bu rnekte, eer mevcut model deitirme sresi 15 dak. ise gnde 6 sefer model dnm yapabilirsiniz. Daha kk partiler halinde daha sk almak iin, model deitirme sresini azaltmanz ve/veya makina kullanmn iyiletirmeniz gerekecektir.

gnlk mmkn -----alma sresi

. ,....------, ~

. --+---

model dn iin kalan sre

54

mevcut-durum izimi

i plan

Gelecek-Durum
Deer akn haritalamann

Haritas
amac, ksa srede gerekletirilecek (mterilerine) olan gelecek durum

deer aknn uygulanmas ile israf kaynaklarn ortaya karmak ve onlar ortadan kaldrmaktr. Ama, her prosesin mterisine olduunda retmeye Mevcut bir iletmede, srekli ak veya ekme ihtiyac olan eyi ihtiyac sistemi ile baland ve her prosesin yalnzca mterisinin alt bir retim zinciri yaratmaktr. mevcut bir rn ve proses ile alunz farzedin; deer

akndaki baz israflar rn tasarmnn, daha nceden alnan makinann ve baz faaliyetlerin yerleimleri arasndaki mesafenin sonucu olarak ortaya kacaktr. Mevcut durumun bu zellikleri belki hemen deitirilernez. gelecek durum haritanizdaki Yeni bir rn szkonusu olmadka, ve fabrika btn kaynaklanmayan ilk adm; rn tasarmlarn, proses teknolojilerini

yerleimlerini verilmi koullar olarak almak ve bu zelliklerden olmaldr. ("Sahip olduumuz

israf kaynaklarn mmkn olduu kadar hzl bir ekilde ortadan kaldrmaya almak ile ne yapabiliriz?) Takip eden admlar rn tasarmnz, teknolojinizi ve yerleim unsurlarn -aretedebilir. nsanlara gelecek durum haritasn izme konusunda en faydal yardmn aadaki soru listesi olduunu belirledik. Gelecek durum kavramlarnz gelitirdike sorular kabaca aadaki srayla cevaplandrn. Bu sorulara verdiiniz cevaplara gre, gelecek durum ile ilgili fikirlerinizi krmz kalemle dorudan mevcut durum haritasnn zerine iaretieyin. Gelecek durum ile ilgili dncelerinizi hari tasn izebilirsiniz. bir sefer byle altktan sonra, gelecek durum

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

57

GELECEK DURUM iiN ANAHTAR

1) Mteriye en yakn proseslerinizin srelerine gre, takt zaman nedir?

SORULAR
kullanlabilir alma

2) Mterinin eki yapt bitmi rn spermarketi mi kuracaksnz, yoksa dorudan sevkiyata m retim yapacaksnz? Bu sorunun cevab mterinin satn alma ekilleri, proseslerin gvenirlii, rnn karakteristik zellikleri gibi baz faktrlere baldr. Dorudan sevkiyat sistemi gvenilir, ksa ak sreli sipariten-teslimata ak veya daha fazla emniyet stounu ak sresi sadece pacemaker

gerektirir. Sipariten-teslimata

prosesten sonra datma kadar olan prosesleri kapsar. 3) Srekli ak sistemini nerede kurabilirsiniz? 4) Srekli aktan nceki proseslerin retimini spermarket ekme sistemlerini kontrol etmek iin

nerelere kuracaksnz?

5) retim zinciri zerinde hangi noktada (pacemaker proses) retim izelgelerneyi yapacaksnz? Pacemaker prosesten sonra malzeme transferlerinin unutmayn. 6) Pacemaker proseste retim karmasn nasl seviyelendireceksiniz? 7) Pacemaker prosese srekli olarak hangi miktarda i gnderip, ekeceksiniz? 8) Deer aknn gelecek durum haritasna belirtildii iin ne tr iyiletirmelere gibi akmas ak halinde olmas gerektiini

ihtiya vardr? Buras ihtiya duyulan model deitirme

ekipman ve prosedrel iyiletirmelerin,

sresinin azaltlmas veya makina kullanm oranlarnn iyiletirilmesi iyiletirmeleri kullanlr. gibi, belirlendii yerdir. Proses iinde bu

gstermek iin kaizen sembol

58

Gelecek-Durum

Haritasnn

izimi

Acme'nin elik braket rn ailesinin mevcut durum haritasna yeniden baktmzda ne gibi problemler belirleyebiliriz? Belki de en fazla dikkat eken stok miktarlarnn bykl, ktlarn sonraki proseslere iten bamsz prosesler (herbir proses kendi izelgesini retir), ve ksa ilem sresine kyasla uzun ak sresidir. Bununla ilgili ne yapabiliriz? Anahtar sorularn bize yn gstermesine verelim.
Soru #1: Seilen rn ailesi iin Acme'nin zaman nedir? takt

izin

Takt zaman hesab, Acme'nin montaj alannda bir vardiyada kullanlabilir alma sresi ile 28.800 sn.(8 saat) balar. Bu sreden allmayan sreyi karn, vardiya bana 10'ar dakikalk iki mola. 60 sn. 'lik takt zamann verir. Kullanlabilir alma sresini vardiya bana 460 adetlik mteri talebine bldmzde

Kullanlabilir alma Sresi: 28,800 - 1200

= 27,600

saniye/vardiya

Kullanlabilir alma Sresi Mteri Talebi

27,600 sn. + 460 adet/vardiya

Acme elik Braket Montaj Takt Zaman

= 60 saniye

Bu takt zamann anlam udur: kullanlabilir alma sresi iinde mteri talebini karlamak iin Actne montaj prosesinde her 60 sn.'de bir braket retmelidir. Bu sre, ekipman bozulmalar iin, soldan sr ve sadan sr braketleri arasnda model dnmleri iin veya hurda retmek iin herhangi bir zaman iermez. Acme, (rnein duru problemlerini hemen ortadan kaldramyorsa) prosesi takt zamanndan daha hzl evirmeye karar verebilir, fakat takt zaman mteri tarafndan tanmlanan bir referans rakamdr ve Acme Stamping tarafndan deitirilernez.

Soru #2: Acme, tutucu braketleri bitmi rn spermarketine mi yoksa dorudan sevkiyata m retmeli?

Acme'de tutucu braketler sadece iki eidi olan kk (depolanmas kolay) paralardr. Mteri talebi tahmin edilemez ekilde ykselir ve der, ve Acme gelecek durum deiikliklerinin gvenilirlii konusunda kararszdr. Bu nedenle Acme, bitmi rn spermarketi ile balamaya ve gelecekte "sevkiyata retime" gemeye karar verir. Acme hemen nndeki dnemde ihtiya duyulan retim kapasitesinin miktarn belirlemek iin 30 gnlk mteri tahminini kullanabilir. (Yaln fabrikalar, talep deiimlerini karlamak iin dnemsel olarak montajdaki operatr saysn dzenlerler ve i elemanlarn yeniden kaynak/montaj datrlar}. Acme, bitmi rn spermarketinden

hcresine gelen kanban aracl ile retim miktarn belirleyecektir. Mteriler 20 braketlik tepsilerin katlar halinde rn satn aldklar her bir 20'lik soldan srl veya sadan

iin, bu say "kanban bykl" iin basit bir seim olabilir. Yani, bitmi rn spermarketindeki srl braket tepsileri zerinde retim kanban vardr. Sevkiyat tepsileri ektiinde, bu

departman datm iin spermarketten birisi temelde unu syler; "Mteri (veya sadan srl)

tepsilerdeki kanban kartlar montaja geri gnderilir. Kanbanlarn her u anda 20 adet soldan srl braketi kulland, ltfen tekrar 20 adet rn

." uretn.
..

Not: zel rnler iin bitmi rn spermarketi kurmayabilirsiniz. 49'un altndaki ekle bakn.) (Sayfa

60

rnek: Spermarkete

retim

Montajn retim izelgesi spermarket tarafndan belirlenir. (Acme'nin seimi)

r--DJ~-'
i

t
MONTAJ

SEVKiYAT

rnek: Dorudan Sevkiyata

retim kontrol, montaj izelgeler.

retim

i
MONTAJ

D
SEVKiYAT

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

61

Soru #3: Acme, srekli ak nerede kurabilir?

Aadaki

"i dengeleme izelgesi", her proses iin mevcut toplam evrim srelerini Bu nedenle, bu operasyonu srekli akn iine dahil

zetler. Presle basma operasyonu ok hzl (1 sn / para) tekrarlanr ve bir ok rn hattna hizmet vermek iin model deitirir. etmek, yani evrimi yavalatarak takt zamanna yaklatrrnak ve onu sadece braket rn ailesine atamak pratik deildir. Bu durum, ok az kullanlan bir prese ve Acme'nin dier rn hatlar iin pahal yeni bir pres alnmas ihtiyacna neden olacaktr. Acme'nin presini yn retim yapacak ekilde altrmak ve retimini spermarket kontrol etmek daha uygun grnyor. ki montaj i istasyonunu incelersek, evrim srelerinin birbirinden ok farkl olmadn ve takt zamanna yakn olduunu grrz. Bu i istasyonlar ayrca braket rn ailesine daha nceden atanmtr, bu nedenle montaj da srekli ak mmkndr. dorudan geebilir. Acme'nin kaynaktan montaja btn yol boyunca srekli ak kullanmasna engelleyen nedir, operasyonlar arasnda hi stok olmamas (veya otomatik proseslerde en fazla 1 adet) koulu mu? Aslnda hi birey. Yaln yaklama gre; bu drt prosesi hemen birbirine yaklaurn (hcresel yerleim), paralar bir proses admndan dierine tayar veya aktaran operatrlere sahip olun, ve i elemanlarn her operatrn evrim sresi takt zamann altnda kalacak ekilde yeniden datn. Ayn durum iki kaynak i istasyonu iin de geerlidir, paralar bir kaynaktan dierine srekli akla ekme sistemi ile

ACnle stanlping

mevcut evrim sreleri

625n.

takt zaman

60
saniye

15n.

n
.

c
~ ~

62

Kaynak ve montaj n operasyon

srelerinin

toplamn

takt zamanna

blerseniz

(187/60

sn.), kaynak ve montaj takt zaman iinde srekli ak ile altrmak ihtiya olduu ortaya kar. 4 operatr elemanlarnn olmayacaktr. Dier alternatifimiz, ile israflarn ortadan ilerin srelerini kaldrlmasdr. takt zamann Kaizen hedefi, altna indirmek her operatrn yeniden datlmas tam kapasite altrlmayacak,

iin 3,12 operatre fakat

i
iin yeterli

4.operatr

ihtiyacn ortadan kaldrmak

iin proses kaizenler i srelerinin 56 sn.

veya altna (veya toplam mesai kullanm yaltlm faaliyetlere Takt

i sresi ~ 168 sn.) drlmesi

tayan malzeme

olabilir. Burada biraz fazla ve paralar dier

gerekli olabilir. Hangi yaklam arasnda

olursa olsun, 4. operatr

prosesler

tayc, gerekten

deer yaratan

tekrar atanmaldr. retime ve kark seviyelendirmeye soldan srl sresi mevcut gvenirliinin izin vermek iin, pacemaker ve ok sk modele

zamannda

proseste

idealolarak

ok az veya O model deitirme Bu nedenle deitirme

sresi harcanmal modelden

model dn

olmaldr.

sadan srl

gei iin kaynak fikstr drlmelidir. bakm yaklam

10 dak.'lardan iyiletirilmesine

birka saniyeye de (belki iyi bir

kinci spot kaynan ile) ihtiya vardr.

Acne stanping
proses kaizen'den sonra kaynak/montaj hcresi evrim sreleri

takt zaman ..... --t-------------60

saniye

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

63

Gelecek durum haritasnda, kaynak ve montaj proses kurulannn iin tek bir kuru iinde birletirildiine bir hcre izilmesi de hcresel retim fikrini gsterir.

srekli ak gstermek

dikkat edin. Proses kurusu iine kk ernatik

r----------i

t
PRE5LEME KAYNAK + MONTAJ

U ~ C9U
Takt = 60 sn.

crr = 56 sn.
C/O=0 Uptime = 100% 2 Vardiya

64

State Street Montaj

18.400 para/ay - 12.000 "sol" - 6.400 "sa"

Tepsi

= 20

adet

2 Vardiya
Takt Zaman, Kaynak/Montaj Hcresi ve Bitmi rn Spermarketini Gsteren Gelecek Durum Haritasnan ilk Grn

1x Gnlk

-----0~
L
R

SEVKiYAT

BLM IV: GELECEKDURUM HARiTAS

65

Soru #4: Acme, spermarket kuracak?

ekme sistemlerini

nereye

Acme tutucu braketleri bitmi rn spermarketine baki.Tutucu spermarkete vardr.

Preslenen Paralar

retmeye karar verdi (Soru #2'ye ihtiyac

braketlerin fabrika iinde deer akn tamamlamas iin Acme'nin iki ilave bir tane preste baslan paralar iin, bir tane de bobinler iin -

dealde, tutucu braketlere atanm kk bir pres tanmlanmal (doru boyutlandrlrru tezgah) ve bu mini pres kaynak/montaj

"right sized

(001"

srekli aknn iine ve

dahil edilmelidir. Maalesef bu tip makina henz mevcut olmad iin bu durum yakn gelecekte imkanszdr. Bu nedenle, bir spermarket sadan-srultk) kullanmalyz. ekme sistemi tasarm, mteri istekleri ile balar ve burada presin mterisi kaynak/montaj hcresidir. Mevcut durumda hcrenin yaklak olarak gnde 600 L ve 320 izin verecek ekilde boyutlandrlmal (rnein operatrn R basl paraya ihtiyac vardr. Baslan paralar iin, kasalar hcre iinde operatrn elinin altna yerletirmeye tama depar~manlarnn model dnlerinin azal tlmasn salar. Hcredeki her bir kasa zerinde rnein 60 adet preslermi para tayan kasa baka bir kasadan para almaya balad bilir. bir yanna yerekimi ile malzeme beslerneye uygun plastik kasalar), pres veya malzeme istedii ekilde deiL. Kk kasalar hcrede her zaman L ve R imkan verir. Bu durum daha sonra, sk basl paralarn her ikisinden de bulundurmaya paralar retmesini kurmal, presin soldan-srltl.) ekileri kontrol etmek iin spermarketten

kritik olduu pacemaker proseste L-R model deitirme srelerinin

ekme kanbam olacaktr. Bir hcre operatr spermarketine

zaman kasann ekme kanbam malzeme tarycya verilir, bylece malzemeci pres gidip baka bir kasa getireceini

ekme hanban, para hareketlerini tetikler. Acme, spermarketteki spermarketten

retim ltanbam, paralarn retimini tetikler.

her 60 paralk kasaya bir retim kanbam ilitirir. Malzeme tayc,

bir kasa ald zaman retim kanbam prese geri gnderilir. Bu retim

kanban 60 para retilmesi, onlarn kasaya yerletirilmesi ve kasann pres spermarketinde tanmlanm yerine (market adresi) gnderilmesi emirlerini verir.

66

Pres artk retim kontrolden retim izelgesini almaz. haritalama sembolleri ile ak aadaki ekle benzer:

i----~

t
PRESLEME

------,
60 paralk

1---- ~
i

-----,
i i
i

: .. ,....-L

60 paralk

KAYNAK + MONTAJ

-------.

--..i-------. R

Buna ramen, bu ekme sistemi ile ilgili bir problemi grm olabilirsiniz. Para bana 1 sn. 'lik evrim sresi ve 1 saat'lik model deitirme sresi ile pres, sadece 60 sn. 'lik retim (60 adet) iin

saat

set-up'a zaman harcayacaktr. Presteki model deitirme kadar, pres spermarketinden ekilen miktarn kasa-

sresi byk oranda drlnceye

yerine-kasa (bin-for-bin) prensibine gre yerine konulmas pratik deildir. Model deitirme sresi yznden, pres model dnleri arasnda 60 adetten daha byk partiler halinde retim yapmaldr. "Her para her gn" balang hedefiyle, presin tutucu braketler iin hedef parti bykl yaklak olarak 600 L ve 320 R (hala model deitirme sresinde azalmay gerektirir) olacaktr. Pres, spermarketinde para tutacaktr, yarm gnlk fazlalk retim gecikmelerine izin verecektir. Bu nedenle Acme, presin izelgelernesi iin sinyal kanban kullancaktr. Bu durumda, spermarkette srl kalan kasa says tetik noktasna ("minimum") indii zaman, sol veya sa prese getirilir. gen paralarn kanban (genellikle metal gen) spermarketten 1,5 gnlk ve baz pres problemlerine

kanban, presin izelgeleme tahtasna geldii zaman model deiikliini ve nceden belirlenmi parti byklnde retim izelgesi almaz. retimi tetikler. Pres, bu koulda da retim kontrolden

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

67

Semboller

ile izildiinde

ak, imdi, aadaki ekle benzer:

parti

:-----V-------~ :----~-----~

t
i

600 sol veya 320 sa para

i . i ~ _..

I
60 paralk i

r'"KA-YN-A-K-+-M-O-N-t-AJ.

PRESLEME

-------.

---(-------. D
1,5 gn

Preslermi izgiler)

paralar

spermarketi, haritas

ekme zerine

ve sinyal kanban izilir.

ve kanban

aklar

(kesikli

gelecek

durum

elik Bobinler Fabrika seviyesinde yaln deer akn kurmak elik bobinlerin kanban tutulduu iin, gelecek durum haritas malzeme

kabul noktasnda Acme'nin bobine retim

nc

bir spermarketi yapmaya

de gstermelidir.

elik tedarikisi

alp ona gre retim

hazr olmasa da, Acme her zaman o kanban kendi

dahili ekme kontrol

kanban

ekleyebilir gnderebilir.

ve bir bobin kulland retim kontrol

depatmanna

daha sonra, gelecek yerine, mevcut

kullanrnn gre

ne olaca ile ilgili MRP'nin bobin siparii verebilir. iin hala kullanlabilir, retim kontrol, gnlk

en iyi tahminini

kullanmak

kullanma tahmini

MRP, bobin tedarikisi fakat gnlk sipariler

iin kapasite ekme sistemine

planlama

salamak

gre olmaldr. malzeme kabul Eer hala,

bobin siparii verdiinde, konulur.

ilgili kanban, gelecei

noktasndaki

kanban

kutusuna

Bu bobinlerin

gn gsterir.

dne ait blmede Mevcut bobinlerin mterilerin delivery"), olabilir. durumda

kanban

varsa, tedarikide bobinleri

baz problemler haftalk

var demektir. elik tedarikisi bile, dier ("milk-run mmkn

elik tedarikisi,

olarak sevkeder. iin birey yapmasa zerinde toplayarak

minimum

parti bykln

drmek
parkuru

siparilerini ihtiya duyulan

ortak bir sevkiyat miktarda

elik bobini gnlk etmek Acme'nin

olarak datmas stoklarn

Gnlk

teslimata

gre hareket

%80 azaltr ve elik

tedarikisine

dzgn

bir talep salar.

68

u Ana Kadar Elde Ettiimiz ilerleme

Gelecek durum ile ilgili buraya kadar yaplan almalar zetlersek; bir hcre tipi retim neriIdi, pres retimini kontrol etmek ve bobin datm iin ekme sistemi ve pres iin "her para her gn" prensibi tantld, hammadde taderikisinden Acme'ye datm iin "milk-run" sistemi nerildi. Bu noktaya kadar mevcut durum ve gelecek durum iin "nce ve sonra" tablosu (aadaki tabloya bakn) hazrladmzda, miktarda israfn ortadan kaldrldn grebiliriz. Bunlar ileriye ynelik byk admlardr. Buna ramen, eer Acme'deki bilgi ak esasl bir ekilde deitirilmezse, tekrar dnlmelidir. yaln deer akn altrmak ok zor olacaktr. Bu nedenle mteriye geri dnlmeli ve Acme'ye gnderilen mteri istekleri ile ilgili bilgi ak bu almalar ile byk

Acme stamping

Ak Sresiiyilemesi

elik Bobinler

Freelenrnl
Paralar

Kaynakl Montaj WIP 6,5 Gn

~itmi
Urnler

retim Ak Sresi

Toplam Stok Dn

nce
u anda

5 Gn

7,6 Gn

4,5 Gn

23,6 Gn

10 30

2 Gn

1,5 Gn

4,5 Gn

8 Gn

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

69

6 haftalk 1-----1 "'---~ahmini plan

REilM PLAN LAMA

Michigan elik ti.

Gnlk Sipari

~
i
i

:--\j-------,-~-i~i
i

parti

r------i

:
i i

i i

i i

PRESLEME

KAYNAK + MONTAJ

Takt (pres ileminde) 1,5 Gn

= 60

sn.

CIT

= 56

sn.

C/O =0 Uptime

= 100%

2 Vardlya

70

State Street Montaj

18.400 para/ay - 12.000 "sol" - 6.400 "sa" Tepsi

= 20

adet

2 Vardiya Bash Para ve Ham Madde Spermarketlerini Gsteren Gelecek-Durum Haritasnn ikinci Grn

1x Gnlk

-------~
i

SEVKiYAT

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

71

Mevcut durumda, mteri ayda bir revize defa edilen ve 30 gnlk

Bir prosesin sadece bir sonraki prosesin ihtiyac olan eyi ihtiya duyduu zaman retmesi iin bilgiyi nasl aktmalyz? Yllar nce, Toyota retim izelgesini ynetmek iin ok farkl bir metod kefetti: mterinin ne isteyeceini tahmin etmeyi brakn. Bunun yerine, retim iindeki ak sresini ksaltn ve birbirine balanamayan prosesler arasna her rn iin kk stoklarn tutulduu spermarketler kurun. Bu durum, spermarketten nceki proseslerin, sonraki proseslerin spermarketten ektikleri eyleri yerine koymalarna imkan verecektir. Bylece, mteri bilgisini merkezi bir MRP sistemine her retim admna talimatlar gnderir gndermek yerine, mteri siparilerinin seviyelendirir ve onlar sadece bir yere gnderir - ya dorudan pacemaker prosese (istenen rnlerin sevkiyat iin tam zamannda retildii yer) ya da bitmi rn spermarketine (istenen rnlerin teslimat iin ekildii ve dzenlendii yer).

kesin, 90 gnlk tahmini siparii faks ile gnderir. Ayrca, bir sonraki gne ait sevkiyat istekleri iin, gnlk bilgileri Acme'nin bilgisayarna gece boyunca EDI (Elektroric Data Interchange telefon hatt ile basit bir dilde) ile gnderir. Son olarak, acil durumlarda sevkiyat isteklerinde durumsal dzeltmeler yaplr. Mteri firma herhangi bir nedenle ihtiya duyulan paralarn elinde olmadn farkettii zaman, bu durum gn iinde mterinin malzeme departman tarafndan Acme'nin sevkiyat departmanma telefon ile bildirilir. Mterinin gnderdii bilgi Acme'ye ulanca ne olur? Mevcut durumda, haftalk retim izelgesini oluturmak iin bu bilgiyle bilgisayar destekli MRP sistemi haftasonu altnlr. MRP, pazartesi sabah her departmana montaj Daha sonra pres, kaynak

ve

2,

ve

2-

hafta iinde ne yapacaklar ile ilgili talimatlar

gnderir. Her gece ilave bilgiler alndka ve her departman o gn ne yapt ile ilgili (nk retim izelgelendii gibi olmaz) MRP'ye periyodik olarak bilgi girdike, Acme'nin retimini mterinin istekleri ile senkronize etmek iin gnlk retim izelgeleri srekli olarak yeniden dzenlenir. Eer bu ok karmak grnyorsa, MRP sistemlerinin operasyonlarnn dzenleyecek kontrolunu salamann zorluu yzndendir. retimin eitli noktalarnda darboazardan kanmak iin sistemi insanlara hala sk sk ihtiya duyulur. Siparilerdeki gelen beklenmedik gerektirir.
iinde hangi izelgelemeli?

acil deiiklikler iin mteriden alanlarna yeniden gnderilmesini

telefon btn

retim izelgesini bozar, yeniden hesaplama yaplmasn ve proses

Soru #5: Acme, retim zinciri noktay (pacemaker proses)

Pacemaker prosester sonraki tm proses admlarnn bir ak iinde gereklemesi kaynak/montaj izelgelememiz gerektii iin, Acme rneinde izelgeleme noktas hcresidir. Daha nceki prosesi (pres) artk gerekmez, nk pres ile kaynak/montaj arasna

ekme sistemi kurmay planlyoruz. Bu tek izelgeleme noktas, Acme'nin btn tutucu braket deer akn dzenleyecektir.

Soru #6: Acme, pacemaker seviyelendirmeli?

proseste retim karmasn

nasl

Montaj fabrikasna gnlk datm yapld zaman, 30 tepsi soldan srl para) ve 16 tepsi sadan srl kaynak/montaj yklenir. Eer dikkatli deilsek, yklemeden nce tepsilerden -

braketler (600

braketler (320 para) bir araya getirilir ve kamyona alnan 46 retim kanban u andaki gelecek durum hcresi bu paralar braket retecek, daha bu

hcresine yn halinde geri gnderilecektir

haritasnda gsterildii gibi. Eer bu gerekleirse, belki yn halinde rerecektir. sonra 16 tepsi sadan srl durum una benzer:

kaynak/montaj

Yani hcre 30 tepsi soldan srl

braket retmek iin model deiiklii yapacaktr -

1. Vardiya

2. Vardiya

LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLRRRRRRRRRRRRRRRR

Hcrenin bak aasandan bu durum ok makul grnr, nk kaynak fikstr Mortajda braketlerin yn halinde retimi problemlerin uzatacak ve preslermi paralar spermarketinin, hazr olmasn gerektirecektir.

deiiklik

saysn en aza indirir. Fakat deer ak bak asndan yn retim yanl bir yoldur. etkisini artracak, ak sresini daha fazla preslermi para ani talep deiimlerini karlamak iin,

"Hazr olmak", spermarkerte

stou tutmak demektir, ki bu durur ak sresini tekrar artrr, presin kalite problemlerini saklar ve genel olarak fazla retim ile ilgili btn israflara neden olur. Bunun yerine, eer kaynak/montaj hcresi braket eitlerini seviyelendirir ve bir vardiyaya gre dzenleyip srl ve sadan srl retirse, pres de (ksaltlm set-up sresi ile), hcrenin soldan paralar ekiine cevap vermek iin yeterli zamana sahip ok fazla stok tutma ihtiyac duymadan ne

olacaktr. Ayrca pres, spermarketinde

alndysa on u retecek esneklii kazanacaktr. Daha fazla sklkta model deitirme- gerektiren seviyelendirme tepsilerinden oluan retim karmas una benzeyecektir: ile, hcrenin braket

1. Vardiya

2. Vardiya

RLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLRLLR

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

73

Not: Hcre iinde bu kadar sk model dn yapabilmek, btn fikstrlerin ve komponent eitlerinin operatrn elinin altnda ve hazr tutulmasn gerektirir. Dier taraftan, btn komponentler hatta tutulursa yanl paralarn montajn nlemek iin baz hata nleyici aralara ihtiyacnz olabilir.

Burada, deer ak bak asnn faydas sizin iin ak olmal. Pacemaker proseste retim karmasn seviyelendirmek kalite ve maliyette kacaktr. Kaynak/montaj hcresine geri gelen ve ayn zamanda retim talimatlar olan kanbanlarn, vardiya boyunca retim karmasn seviyelendiren seviyelendirmenin sra ile geri gelmesini nasl retim ve salayabiliriz? Acme'de kanbann yn halde gelmesinin engellendii ve yaplabildii iki yer var. (Acme'nin, seviyelerdirilmi tempolu eki yapmaya yardm etmesi iin "yk-seviyeleme verdiini kabul edelim.)
Alternatif A. retim kontrol, mteri

iin biraz ac ekmek, btn deer aknda ak sresi, salayacaktr. Hayal edebildiiniz gibi, Acme

nemli iyiletirmeler

rneinden daha uzun ve daha karmak deer aklarnda bu faydalar birka katna

kutusu" kullanmaya karar

siparii ile ilgili ekme ("hareket") kanbanlarn, sevkiyat sr srasna gre

kapsnn yaknndaki yk-seviyeleme kutusuna, soldan sr/sadan

yerletirebilir. Daha sonra malzeme tayc bu kanbanlar seviyeleme kutusundan her dilim aralnda (bu rnekte 20 dak.) birer birer alr ve braket tepsilerini, ekme kanbanna gre birer birer, bitmi rn spermarketinden ykleme alanna gtrr.

RETiM PLANLAMA

i Gnlk Sipari?
Kanbar Y'on, ~
20

Alternatif A

-,
~

loxoxl
Her Defada Bir Kanban ~ _____ ~

__, 1--- ~ ~

t
i

KAYNAK.

MONTAJ

---~R

3i

LL

...

SEVKiYAT

UQ) - C9U

74

Her tepsi spermarketten

ekildike, o tepsilerin zerindeki retim kanbanlar hcreye dzeni, tam olarak alternatifi, Acme'nin

ayn zaman aralklarnda geri getirilir ve soldan sr/sadan sr retim karmasn ve dilim artlarn yanstr. (Bu seviyelendirme tamamlanm gelecek durum haritasnda gsterilen modeldir.)

Alternatif B. retim kontrol bugnn mteri siparilerini malzeme tarycya gnderir,

malzeme tayc, btn ilgili tepsileri bitmi rn spermarketinden ve sevkiyat iin onlar dzenler.Tepsilerin sr srasna gre yerletirilir. aralnda seviyelendirme soldan sr/sadan sr

bir seferde eker

ekilmesi retim kanban ynna neden olur. malzeme taycs her dilim

retim kanbanlar hcrenin yaknndaki yk seviyeleme kutusuna soldan sr/sadan Daha sonra kaynak/montaj kutusundan bir retim kanban eker ve sonuta montaj,

srasna gre retim yapar.

Alternatif B'rin Alternatif A'ya gre bir sakncas, B'de bitmi rn yn bir seferde sevkiyata gtrlur. Yaln retim, yn mmkn olduu kadar en aza indirmeye veya bir gnden daha az stok tutabilirse, bitmi rn spermarketine bir gnlk miktar bir yndan kanmaya alr, daima srekli aka yaklamaya alr. Eer Acme gelecekte bitmi rn spermarketinde kaynak/montaj hcresinden seferde ekmek mmkn olmayacaktr. Dier taraftan Alternatif A'da, sadece deil, ayn zamanda bitmi rn spermarketinden sevkiyat alanna srekli olarak her dilim aralnda bir tepsi tayacak

bir kiiye ihtiya vardr.

Kanban Yn
RETiM PLANLAMA

Her Defada Bir Kanban

\
~

:--loxoxl,-s
:
i
i

Alternatif

rw'L
~

,
<.9U
---~

&
i

KAYNAK + MONl AJ

B'
R

UQ) -

SEVKiYAT

BLM IV: GELECEKDURUM HARiTAS

75

Soru #7: Acme, pacemaker gndermeli ve ekmeli?

prosese hangi miktarda

Acme, kaynak/montaj

hcresine takt kavramn nasl yerletirecek

ve hangi sklkta Bu ekilde i emirleri

oradaki retimi kontrol edecek? 46 kanbann (iki vardiyalk) hcreye bir seferde geri dnmesi, hcrede takt kavram olumasna imkan vermeyecektir. ynndan kanlmaldr. Acme rneinde, kaynak/montaj kar gelen zaman dilimidir. "Bu, her 20 dakikada bir kiinin kaynak/montaj hcresinde dolamas ve "iler nasl gidiyor?" diye sormas m demektir? Tamamen kaynak/montaj bitmi rn ekmeye alacak demektir. Acme'nin yk-seviyeleme kutusunun her stunu 20 dak. 'Ik dilim artlarn gsterir. ki hcresine getirir ve henz tamamlanm braket deiL. Bu dilimin anlam; Acme, bir seferde bir kanban, ve dzgn hcresinde dzgn i emri gndermeye, iin i dilim miktar, 60 sn

(takt zaman) x 20 para/tepsi = 20 dak. 'dr. Bu 20 braketlik bir tepsi iin bir kanbana

sra, soldan sr ve sadan sr kanbanlar iin kullanlr. Her 20 dakikada, malzeme tayc dier kanban kaynak/montaj tepsisini bitmi rn alanna tar. Eer bir tepsi 20 dak. 'lk dilimde bitirilmezse, Acme dikkat edilmesi gereken bir retim problemi (rnein kaynak ekipman ile ilgili bir problem) olduunu bilir.

Actne'nin

braketler

iin yk-seviyeletne

I~utusu

kaynak/montaj hcresi, kanbanlar soldan saa doru dilim aralklarnda alr

vardiya 1

720

7""

S2D

vardiya 2

420

440

520

540

6'0

630

her rn eidi iin bir sra

Sadan Sr

----+

Soldan Sr

her dilim art iin bir kolon dilim = 20 dk.

kanban

76

Soru #8: Acme'nin deer aknn, gelecek durum tasarmnda tanmland gibi akmas iin hangi proses iyiletirmelerine ihtiya duyulacaktr?

Acme Stamping iin tasarladmz malzeme ve bilgi akna sahip olmak iin aadaki proses iyiletirmelerine ihtiya vardr:

Presin, baslm para kullanmna daha hzl cevap vermesi iin model deitirme sresinde ve parti byklnde azalma. Hedefler, nce "her para her gn", ve daha sonra "her para her vardiya"dr. Kaynaktan montaja kark retimi ve srekli ak mmkn klmak iin, kaynakta soldan sr ve sadan sir fikstrleri arasnda model deiimi iin ihtiya duyulan uzun sreyi (10 dak) ortadan kaldrma. kinci kaynak makinas artk dier proseslere srekli ak ile balanaca iin makna kullanm orannda iyileme. Toplam i miktarn 168 sn. veya daha altna drmek iin, kaynak/montaj hcresindeki israf ortadan kaldrma. (Bu durum mevcut talep seviyesinde 3 operatr kullanmaya imkan verir.) Bu iyiletirme noktalarn, gelecek durum haritas zerine Kaizen sembolleri ile iaretleriz. Ayrca mevcut pres teknolojisini para basmak iin tasarlanan mterinin istediinden daha yksek hacimlerde tanmlamalyz.

nasl daha az israfl kullanacamz

Buradaki sr; ayn zamanda fabrikadaki dier rn aileleri iin de para basan presin, bizim deer akrnzn ihtiya duyduu iki rn tipinden, daha kk partiler halinde ve daha sk retmesini gerektirir. Aslnda, preste set-up zamanlarn drme teknikleri iyi bilinir ve bu sreyi 10 dak. 'nn altna drmek ok hzl bir ekilde gerekletirilebilir. Bylece, presin sadece 300 ve 160 paray (vardiya bana ihtiya duyulan) bastn; daha sonra dier deer aklar iin retim yaptn ve daha sonra dier vardiyada tekrar sa ve sol paralar rettiini hayal edebiliriz. HPH (EPE) imdi "her para her vardiya"ya eit olacaktr. Bu ekilde pres ile kaynak/montaj hcresi arasnda tutulan stok miktar yaklak %85 azaltlacaktr. salamaktr. Bu durum, model deitirme sresinde ilave dleri

Artk bilgi aklar, malzeme aklar ve Kaizen ihtiyalar ile Acme'nin tamamlanm gelecek durum haritasn izebiliriz.
GiDiN BAKN!

,=?J /'

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

77

6 haftalk tahmini plan Michigan

RETiM PLANLAMA

elik ti.

Gnlk Sipari~ Gnlk Sipari~

Gnlk Sevkiyat Parkuru

~ , , ,

:--v------, .
parti

:
i i

i~i i
i i

-~i
i i

1- - - - - - -_.

PRESLEME

KAYNAK + MONTAJ
____

EPE = 1 Vardiya (pres i~leminde) C/O < 10 dk.

Takt = 60 sn.

1 gn

CIT = 56 sn.
C/0=0 Uptime

= 100%

2 Vardiya

1,5 gn
1 sn.

1 gn
168 sn.

78

____

...---------190/60/~C?
\~ .

gnlk Tahmn Plan ----------1

1-.

State Street Montaj

18.400 para/ay - 12.000 "sol" - 6.400"sa"
Tepsi

-I'-------onlk
~

i\

= 20 adet

2 Vardiya

1x

Gnlk

.------ ~-----n 0--~

i i i i
i i i i i

._---------~

-.....l
R
2 gn

SEVKiYAT

Acme Stamping Tutucu Braket Gelecek Durum

2 gn

retim Ak~ Sresi i~lem Sresi

= =

4.5 gn 169 sn.

BLM

IV: GELECEK DURUM

HARiTAS

79

Soru 8' i en sonda sormann gzel taraf; yaltlm iyiletirme faaliyetlerinin aksine, proses iyiletirme almalannn btnnn deer aknn tasarmna bal tutulmasdr. Takmlar imdi, bu

iyiletirmeleri neden yaptklarn daha iyi anlayarak, proses iyiletirmeleri ile ilgili almaya ynlendirilebilirler. Bu arada, iyiletirme projelerini, iyiletirmeler iin "ekme" yaratarak balattnza emin olun. Yani, preste set-up sresini azaltmak iin takm "irmek" yerine, presteki parti byklnn 30 gn iinde 300 ve 160 paraya drleceini belirterek balayabilirsiniz. Bu durum proses iyiletirmeleri konusunda aciliyet duygusu yaratr. Benzer ekilde, takm sadece kaynak fikstr model deitirme sresini azaltmas iin gnderip bu ii bitirmelerini beklemeyin. Bunun yerine, 14 gn iinde kaynak ve montaj admlar arasnda srekli akn kurulacan belirterek balayn.

zet
Acme'rin mevcut durum ve gelecek durum istatistiklerini karlatrdmz zaman, sonularn olduka arpc olduu ortaya hcresinde seviyelerdirilmi gelitirilmesine retime bal kar. zellikle, kaynak/montaj olarak, Acme spermarketlerde miktarn drebilir. oluturur. Atlye iinde ksaltlrn retim ak sresi, takt zamana gre alar pacemaker proses ve problemlere hzl cevap verme, Acme'nin rahatlkla bitmi rn stok miktarn iki gne drmesine Eer Acme'nin mterisi rn stou daha da drlebilir. Tabloda gsterilen iyiletirme aralklar kyaslanrsa; Acme'de retim seviylendirmenin dnlerini retim ak sresini 3,5 gn daha ksaltt ve stok yaklak olarak iki katna kard grlr. imkan verir. kendi izelgesini seviyelendirirse, bu bitmi

ve her vardiyada her para basma yeteneinin

tutulan bobin ve preslermi para

Tabii ki bu durum, ekipman gvenilirliinin

salanmas ve takta retimin ngrlebilirlii zerinde byk bask

80

Acme Stamping Ak Sresi iyilemesi

elik Bobinler

Freslenml

Paralar

Kaynak/ Montaj WIP 6,5 Gn

!?itmi~ Urnler

retim Ak~ Sresi

Toplam Stok Dn~

nce

5 Gn

7,6 Gn

4,5 Gn

23,6 Gn

10 30 53

Srekli Ak

ve ekme
Seviyelendirme ile Birlikte

2 Gn

1,5 Gn

e e

4,5 Gn

8 Gn

1,5 Gn

1 Gn

2 Gn

4,5 Gn

BLM IV: GELECEK DURUM HARiTAS

81

Sra Sizde
Kendi deer akrz iin gelecek durumu yaratmaya balamadan nce ok ksa srede yapacanza inanyor ve gveniyoruz biraz uygulama yapmaya ihtiyacnz olabilir. Sizi baka bir bo A4 kad almaya ve daha nce mevcut durum haritasn izdiiniz sayfa 35' teki "TWI Irdustries" rnei iin gelecek durum deer ak haritas izmeye davet ediyoruz. Daha sonra kendi gelecek durum haritanz Ek C'deki bizim haritamiz ile karlatrabilirsiniz. Deer ak haritas terimleri cinsinden "doru" olann, israfn kk nedenlerini hzl bir ekilde ortadan kaldrmanza imkan veren eyler olduunun hatrlayn. Bu nedenle, ltfen bizim haritamz ve haritalama tekniklerimizi tevik edici neri olarak kabul edin ve temel fikirleri kendi zel ihtiyalanmza uygun ekilde revize edin.

82

Gelecek Durumu Baarmak

Deer ak haritalama yalnzca bir aratr. izdiiniz gelecek duruma ularnadka haritann blmlerini ksa bir sre iinde gerekletirmedike hemen hemen hibir deeri yoktur. Grmeyi renmek kitabnn bu son blm, yllk deer ak plann gelitirilmesini sona erer. ve ve deer ak haritalarnzn

kullanlmasn anlatr ve yaln deer aklarn gelitirmek iin baz ynetim konular ile

GELECEK DURUM DEGER AKNIZI GEREKLETiRME PLANI, AAGIDAKi UNSURLAR iEREN VOGUN BiR DKMAN OLABiLiR:
1) Gelecek-durum haritas

2) ihtiya duyulan detayl proses-seviyesi haritalar ve yerleim planlar 3) Yllk deer ak plan

BLM V: GELECEKDURUMU BAARMAK

85

Uygulamay Admlara Blme

Deer ak haritas, yalnzca proses alanlarna gelecek durum deil, fabrikadaki unsurlarn btn aka bakar ve ou kere uygulamanz uygulamay imkansz admlara btn bir anda

olur. Yapacak ok ey var! Bu nedenle, blmek deer ak yneticisinin

sorumluluudur. Belki de gelecek durum uygulama uygulamas plannz ile ilgili en nemli nokta,

plan bir dizi tekniin rn aileleri

olarak dnmemek, bal aklar yaratma yardmc

fakat onu sreci olarak ak

iin bir dizi birbirine Bunu yapmamza dnmeye aln.

dnmektir.
evrimlerini" Gelecek

olmak iin "deer

durum

deer ak haritanz gibi blmlere

aada akland
veya evrimlere

ve yan

sayfada gsterildii

ayrn: ve pacemaker ak

Pacemaker evrimi: Pacemaker prosesiniz zerinde aknda arasndaki malzeme

evrimi,

mteriniz

ve bilgi akn ierir. Bu evrim, nasl ynereceiniz etkiler.

en sonda bulunur

ve bu evrimi

deer

daha nce yer alan btn

prosesleri

Dier evrimler: Pacemaker malzeme ekme

evrimden

nce, her eki arasnda her gelir. olmak

ve bilgi ak evrimleri sistemli spermarket, oluturan gelecek

vardr. Yani, deer aknzdaki sonuna karlk

baka bir evrimin

Deer akrz

ak blmlerini durum gelecek

grmenize zerinde

yardmc

iin, bu evrimleri alabilirsiniz. ynetilebilir

haritanzn durum

daire iine

Bu evrimler, paralara

uygulama

almanz

blmenin durum

en iyi yoludur. haritasnda, sayfa 89'da gsterildii Bu evrimi

Acme Stamping

gelecek

gibi, evrim vardr gznnde yneticisi, ekilde. bulundurarak uygulamay

pacemaker, Acme'nin admlara

pres ve tedariki. tutucu braket

deer ak benzer

blebilir

sayfa 88' dekine

86

RETiM LANLAMA
M~teri

Tedariki

evrimi

\
Deer Ak evrimlerine Bir rnek

ol
O' r-

e, S

<
G)

evrim

m
r-

evrim

n
m A O C

Ak~

Ak

x S

c
ol
..(f)

:o S

A
~

Acme Gelecek Durum Uygulama Admlar

evrim 1: Pacemaker evrimi

Amalar: kaynaktan mortaja srekli ak gelitir (hcre oluturma) toplam evrim sresini 168 sn.veya altna drmek iin i elemanlarna kaizen uygula kaynak fikstr model deitirme sresini ortadan kaldr vastas ile ekme sistemi kur (retim kaynak #2'nin kullanm orann %100'e kar bitmi rn spermarketi izelgelerini yok et) spermarketler ve hcre arasnda malzeme tayc rotalarn belirle Hedefler: spermarkette sadece 2 gnlk bitmi rn stou i istasyonlar arasnda sfr stok hcrede 3 operatr (mevcut talep miktarna gre)
evrim 2: Pres evrimi

Amalar: preslermi paralar spermarketi izelgesini ortadan kaldr) pres parti bykln 300 (L) ve 160 (R)'a dr pres model deitirme sresini 10 dak.'nn altna dr Hedefler: spermarkette sadece 1 gnlk baslm braket stou model dnleri arasnda 300 ve 160 paralk parti bykl
evrim 3: Bobin tedarik evrimi

ile ekme sistemi kur (pres

Amalar: elik bobin spermarketi ile ekme sistemi kur . gnlk bobin da tmn sala Hedefler: . spermarkette sadece 1,5 gnlk bobin stou

88

Michigan

..

elik i'ti.

.-~1~~fif}---i ,

_~

..

-t-~~

.----.-_~--L .------.
--fGnlilk ~pari'?

90/60/30 gnllik Tahmini Plan

State Street
Montaj

S-

v
~~6~

~~~"
[Oxo~

pacemaker_evrim;
r i ~

.r~~"'--.. __
i. i i i
i i

-\.?:~
i
SEVKYAT

KAYNAK + MONTAJ

tn

O,
r-

e,

s: <
Gl

UCL) " C9U r

LL~

----------+
.,J

A O C

m rm o m

3]
i

----+
i

2 gn

;:
C

s:
co
o{f)

;:
s: A

1,5 gn

1sn.

r-----------1

1 gn

~68

~.:.-.._J

_..

.. 2 gun

~:::----'-' '-=-:::.:'.:
Ak" S" .
A -~

gn

Acme'nin Deer Ak evrimleri

Sure5i

1{.lell1

'" 169 en.

Deer Ak Plan
Gelecek durum haritanz nereye gitmek istediinizi gsterir. imdi bir sayfa daha hazrlamanz gerekiyor; yllk deer ak plan .Bu plan, aadaki konular kapsar; tam olarak adm-adm, ne zaman ne yapmay planladnz, llebilir hedefleri, gerek termin srelerini ve gzden geirecek kiilerin isimleri ile kontrol noktalarn. Plann uygulanmasnda genellikle ortaya kan ilk soru, "hangi sra ile uygulamalyz?" tavsiye ederiz.

veya "nereden balayalm?"dr. Gelecek durum deer akmizdaki evrimleri dnerek bu sorular cevaplandrmanz

Balang noktas belirlemek iin, evrimleri, aadaki konular kapsamnda inceleyebilirsiniz; alanlar tarafndan prosesin ok iyi anlald yer, baar olaslnn yksek olduu yer (momenturn/hz byk, sramal iyiletirrnelerin ynlendirebilir) Eer gelecek durum haritanzda evrimleri iaretlediyseniz numaralandrabilirsiniz stratejilerden onlar uygulama srasna gre Etkili kazanmak iin), olacann tahmin edildii yer, (fakat dikkatli olun,

bu bazen sizi zlmesi gereken ok sayda nemli problemin olduu alanlara

(kurun kalem kullann, nk planlar deiebilirl).

birisi uygulamaya "pacemaker evrim"den balamak ve gerekli olduka talebi konrrol eder. Pacemaker'daki

dier proseslere gemektir. Pacemaker evrim, son mteriye en yakn olarak, "i mteri" gibi davranr ve daha nceki evrimlerdeki ak yaln ve tutarl olduka, dikkat edilmesi gereken dier problemleri aa karr. Bununla birlikte "yukar doru hareket etme" stratejisi, gelecek durum amalarruz birden fazla evrimde ezarnanl olarak uygulamaya engelolmaz. evriminde hala srekli ak ve seviyelendirme evriminde parti bykln rnein, pacemaker ile ilgili ince ayarlar yaplrken, pres

azaltma ve ekme sistemi kurma almalar balatlabilir. genellikle takip ettii sra sayfa

Deer ak evrimi iinde, deer ak iyiletirmelerinin

S8'de sralanan gelecek durum tasarm ile ilgili anahtar sorulardr. Spesifik olarak, bir evrim iindeki iyiletirmeler aadaki sray izler;

. takt

zamanna gre alan srekli ak gelitir. yap, azaltmak, iin kaizer kltrnek ve srekli akn alann geniletmek

2. retimi konrrol etmek iin ekme sistemi kur, 3. seviyelendirme spermarketleri almalar yap. 4. srekli olarak israflar ortadan kaldrmak, parti bykln

90

Doalolarak

bu srann durumdan duruma deitiini grrsnz ve admlar arasndaki sizin iin faydaldr, ayrca

farkllk ayn zamanda yaplan uygulamalar ile gitgide netliini kaybedebilir. Buna ramen, bu genel sray uygulamada aklnzda bulundurmanz uygulama amalarnn birbirinin zerine kurulduunu daima hatrlayn.

Uygulama sras neden yukardaki gibi listelenir? ncelikle, srekli ak, israfn ortadan kaldrlmas ve ak sresinin ksaltlmasnda kurabilirseniz, ekme sistemi kurmayn.) size en byk iyiletirme frsatn verir. Ayrca, bu zerinde almaya balanacak en kolay alandr. (eer srekli ak

Minimum israfl srekli ak, ar retimin ortadan kaldrlmas anlamna gelir. Fazla retimin ortadan kaldrlmas da , retimin takt zamanna gre tutarl ve tahmin edilebilir olmas iin i elemanlarnn standart hale getirilmesi demektir. Daha sonra aka retim Son olarak, ihtiyacnz emri vermek iin bir ara olarak "ekme'ye ihtiyacnz olacaktr. Pacemaker evriminde ekme tm retim sralamasnn mteriye gre yaplmasnn balangcdr. birden fazla rnnz varsa yaln bir aka sahip olmak iin seviyelerdirrneye vardr; nk seviyelendirrne gerekir. Geriye son soru kalr; "Deer aknn gelecek durum tasarmnzdaki hangi proses iyiletirmeleri seviyelendirmeyi beklemeden gibi akmas iin

yoksa farkl rnleri hala partiler halinde retyorsunuz

demektir. Yalnzca bir eit rne sahip olsanz bile, retim hacmini seviyelendirrneniz

gerekli olacaktr?". Srekli ak, ekme ve seviyelendirmenin kazanmak

baaryla uygulanmas, deiik seviyelerde hazrlk almas ister. rnein, byk oranda salamadan nce, hzl model deitirme yeteneini kapasitesine zorundasnz. Veya, montaj hcrelerinizin nce bir-seferde-gei takt zaman iinde etkin alrnasm ve makina gvenirliine ihtiyacnz

olacaktr. Veya sipari alma sreci deitirilmelidir. Hangisi nce gelir; proses iyiletirmeleri iyiletirmeleri pheniz olduunda, ak iyiletirmeleri iyiletirmelerinin proses iyiletirmelerini mi veya srekli ak, ekme ve seviyelerdirrne Yine de yapmak iin hareket edin ve bu ak balatmasna izin verin. Aksi takdirde, yksek taklp kalmayn!

mi? Kesinlikle her ikisi de baz noktalarda birlikte yrtlmelidir.

seviyede proses yeterliliine sahip olmak iin sonsuza kadar abalayabilirsiniz. Kanlmas gereken hata: Proses iyiletirmesinde Gelecek durum vizyonunuzun sra oluturduuruzda, gsterilmektedir.

hangi elemanlarn uygulamak istediiniz ile ilgili temel bir

deer ak yneticisi onlar yllk deer ak planlar zerine

yazmaldr. Deer ak plan format, Acme Stamping rnei ile bir sonraki sayfada Eer politikalarn anm ile ilgili bir tecrbeniz varsa plan size tandk gelecektir, veya Gantt ernasnn bir eidine de benzetilebilir.

BLM V: GELECEK DURUMU

BAARMAK

91

TARiH:

2 Haziran 2003
00

ALAN

YNETicisi

Ulk Kula Blent Kln

Deer Ak

VILLIK

DEGER

AK

YN.

rn-Ailesi i Amac

e v n t ra

Deer Ak Amac

HEDEF (llebilir)

2003

Tutucu braketlerin
karlln arttrmak

1
s... ~ ~
CU

"kaynak-montajdan
srekli ak *168 sn. inmek iin kaizer * kaynak

wlP=o

CIT ~ 168 sn. CIO < 30 sn.

'10100
..l...

...

CIO yok edilmesi

~
...l...

E
CU

"kaynak 2 uptlrne * bitmi~ rn ekme * malzemeci rotas

~ tl...

2 gnlk bitmi~ rn stou ve ekme izelgesi ~

.LI..

2
"preelemede ekme
CU

bir gnlk stok ve

ekme izelgesi

E
CU
u')

* presleme model dn~

parti hacmi

cu s...

tl...

300/160 adet CIO < 10 dk.

1
"bobinler iin gnlk teslimatlarla ~
o

gnlk teslimat

ekme

presde ~ 1,5 gnlk

stok

OS::

\s cu
~

imzalar DEGER AK PLANI

FABRiKA YNETicisi SENDiKA MHENDisliK BAKM

AYLK

PROGRAM

GREVLi Kii

iLGiLi Kii VE

GZDEN GEiRME PLANI

BLMLER~G--Z-D-EN-'T-A~Ri~H~ GEiREN

10

11

12

RN AiLESi:

Tutucu Braketler

Tahmin edeceiniz gibi, yllk deer ak plannz faydal yapmann kritik noktas onu normal i srecinizin, zellikle bteleme prosesinin iine dahil etmektir. Deer ak talep plan olmadan hi para harcamas onaylanmaz. Herkes deer ak har italandrmay "iletiim arac" rol iinde kullanmaya altka bunu yapmak her iki taraf iin de eden ve onaylayan daha kolayolacaktr.

Ayrca yllk deer ak plann, performans gzden geirmede kritik bir yntem olarak, 3 aylk veya aylk retim performansn deerlendirmek iin de kullanabilirsiniz: "Gelecek durum deer ak plannz her ay doru bir ilerleme deerlendirme raporu ile birlikte

bana getirin." Bir sonraki sayfada deer ak plan gzden geirme formu rnei bulabilirsiniz. Gzden geirmeden hemen nce, deer ak yneticisi her uygulama hedefini deerlendirmeli ve mevcut durumu u ekilde ifade etmeli; tam hedefte (O), ok az arkasnda (a) veya baarsz (X). Etkili gzden geirmede kritik nokta, "olaan st / istisnai durumlar ynetrnek'ltir. Yani, gzden geirme srasnda ncelikle neyin baarlm olduuna odaklanmayn. Bunun yerine ncelikle X ile iaretlenmi konulara ve eer yeterli toplant sresi kaldysa

a ile

iaretlenmi konulara odaklann. Plann gerisinde olan her bir konuyla ilgili olarak ynetici, deer ak yneticisine u soruyu sormal: "Bu konuyu hedefe ulatrmak iin neye ihtiyacnz var?" Daha sonra ynetici istenen destei salayabilir. Deer akn gzden geirmenin arkasndaki fikri "plana dayal deneme ve yanlma" olarak isimlendirebiliriz. srecinin kantnlmasna renebileceimizin "Plana dayal deneme ve yanlma" genellikle iki zt dnce karlk gelir; "planlama" ve "deneme-yanlma". "Denemeve hatalardan faydal eyler

yanlma", hibir eyin plana gre gitmeyeceinin

kabuln gsterir. Ancak plan kavram, "bunu imdi yapamadk,

sonra yaparz" eklindeki bir zgrl kabul etmez. Deer ak plannn yllk olarak deieceini bilmemize ramen plann baanl olmas iin abalamak gerekir. Plandan sapmalar ok sk bir ekilde sorgulanr ve deneme ile plann optimalden olduu gsterildikten salar. 3 aylk deer ak gzden geirmelerini, kiisel performans deerlendirme etmeyi isteyebilir veya istemeyebilirsiniz. 1) performans deerlendirmek srecine entegre sonra kabul edilir. Bu, iyiletirmeleri daha geride baarmak iin gerekli disiplini

Entegre etmenin baz iyi noktalar vardr;

iin iyi bir ara, 2) hibirey, onu bireysel performansa durum revizyon evrimi almasrda kritik Kiisel performans

balamaktan daha fazla, proseslere ilgi gsterilmesini salamaz. Buna ramen olumsuz noktas udur; srekli mevcut durum/gelecek deerlendirmeyle ilikilendirildiinde, olan doru, zorlayc hedef belirleme ve deerlendirmedir. ve ilerleme deerlendirmelerinin

gelecek durum planlarnn daha az zorlayc olmas

daha genel yaplmas eilimi ortaya kabilir. sahada, ak boyunca yrrken yapn.

Son bir neri; deer ak gzden geirmelerinizi

94

TARiH:

iMZALAR
ALAN YNETicisi:

DEGER

AK

GZDEN

GEiRME

DE~ER

AK

YN.

iLETME-SEViYESi HEDEFLER

Deer Ak
EVRIMI

AMALAR VE LLEBiLiR HEDEFLER

iLERLEME KOULLARI

DEGERLENDiRME

GERiYE

KALAN

PROBLEMLER

GELECEK YIL AMALAR iiN DNCELER VE NERiLER

= BAARILI

= SINIRLI

BAARI

= BAARsz

RN AiLESi:

Deer Ak iyiletirme Ynetimin Sorumluluudur

Bunu nasl uygularz?

Bu alma kitabnda daha nce belirtildii gibi, deer ak iyiletirme ncelikle bir ynetim sorumluluudur. gelitirmek ve onun uygulanmasn ynlendirmek Ynetim, rolnn; olduunu anlamak btn ak grmek, gelecek iin iyiletirilmi yaln bir ak vizyonu zorundadr. Bunu bakasna delege edemezsiniz. n saflarda alanlara, israfn ortadan kaldrlmas ile ilgili almalarn syleyebilirsiniz, fakat sadece ynetim b tn ak grecek bak asna sahiptir. nk deer, departmanlar fonksiyonel snrlar keser. Son olduunu syleyebiliriz: Fazla retimi ortadan kaldrmak iin srekli bir aba. Eer fazla retimi ortadan kaldrrsanz gerek bir aka sahip olursunuz. Yaln retim prensiplerinin edilebileceine desteklenen firmann inanc. da Teyota Motor kendi alma alanlarna adapte arasnda akar ve bir ok

s yldr

eitli endstrilerden

irket ile elde ettiimiz tecrbeden

hareketle aadakilere ihtiya

olan ve deneme, yanlma ve renme istei ile

ok sk duymadnz bir ey, Taiichi Ohno'nun Corporation'da deneme-ve-yanlma

fazla retimi ortadan kaldrmak iin uygulad, srecidir. Uzun dnemdir uygulanan yn

retime baz deiiklikler yapld zaman o blgede birok hata meydana gelebilir. Eer deiiklii doru yaparsanz, her yaklam hedefe daha da yaklaacak ve sizin anlaymz da artacaktr. Byle bir iterasyon. herhangi bir yaln uygulama almasnn normal bir parasdr ve baar, engellere ramen alma kararllna sahip kiiler tarafndan kazanlacaktr. Ynetim zaman ayrmak ve kendileri iin bu konuyu gerekten renmek zorundadr konuyu bakasna retebilecekleri detaya kadar renmek. Ve daha sonra bu konuyu retmelidir; alanlar ile gnlk etkileimleri iinde retmelidir. fakat snf

ortamnda deil (bunu yapmak iin bir yer olmasna ramen),

96

Hangi seviyede olursa olsun, CEO'dan fabrika saha nezaretisine, yneticilerin szleri ve hareketleri yaln deer akn yaratmay birka dakika zorluyor olmal. Eer haftalk alanlar toplantsnda

iinde geitiriliyorsa bu sistem almayacaktr. Gnlk faaliyetlerin bir paras olmaldr. gdsel bir iletiim arac oluncaya kadar, burada anlatlan haritalama kavramn uygulayarak deneyin. . nsanlarn, sizin onlar ynlendirmenizi ynrz Organizasyonunuzu beklemeden, sizin

takip edecekleri bir yola ihtiyacnz olacaktr. ok az sayda spesifik hedeflere odaklandrarak Bu sreci

balayn (rnein deer ak haritalar ile ynetme). poli tikalarn yaylmna benzetebilirsiniz. En sonunda politikalarn yaylmn gelitirrnelisiniz, yaylm, organizasyonun daha alt kademelerinin, gerekletirilmesinin yan sra oluturulmasnda dinamik bir sretir. Yaln organizasyonunuz arasndaki etkileimden

Politikalarn daha

politikalarn da grevald politikann

olgurlatka,

sadece yukardan aaya yaylmaktan ok, organizasyon seviyeleri ortaya kmaya baladn greceksiniz . support), operasyonlar,

. Operasyon destee yakn olma (close-to-the-operation olmak ile kastedilen udur: 1) btn "dolayl(indirect)"

"kendi kendini yneten i takmlar" deiL. Operasyon destee yakn dolaysz operasyonlar iin "destek" olarak tanmlanr; ve 2) destek operasyonlarn ii (retim kontrol, denetim, malzeme tama, bakm, problem zme), dorudan katma deer yaratan operasyonlarn takt ve dilim zamanlarna bal olmal. Eer operatrlere takt zamanna gre almalarn sylyorsak, ayn sahip olmalyz. rnein takt zaman iinde cevap

takt zaman iinde ynetme yeteneine operatrlerinin karlat problemlere

kendinize u soruyu sorun, "destek organizasyonu (bakm vb.) retim verebiliyor mu?" Eer cevap "hayr" (ve genelde byledir) ise, organizasyonun uz takt zamanna gre retim yapmaya hazr deildir.

BLM V: GELECEK DURUMU

BAARMAK

97

Fabrika sahasnda yrrken, rastgele bir rn seip u basit soruyu sorduumuzda aldmz cevaplar bizi genellikle artr: "Bu rnn balangcndan bitiine maliyet, kalite ve zamannda teslimatndan kim sorumludur?"

Organizasyonel deimesi. Grevi, prosesi retimdeki gelecek rnn

adan

departmanlardan

retim

takmlarna

gerekletiren

insanlar

ynlendirmek

-sadece haritalama durumda stlenmek ve

deil fakat btn uygulamasn kalitesi

i fonksiyonlarndaki-,
ynlendirirken

durumun teslimat,

mevcut

ve maliyeti

ile ilgili sorumluluu

olan "deer

ak yneticisi". israf grmelerinde iin ihtiya yaln retim ve israflarn uygun teknikleri

Deer ak yneticilerinin kaynaklarn ortadan yardmc kaldrmak olabilecek

duyulan

Genel cevap udur: "Malzeme tama retim

tantmakta Balangta vizyonlarn ekipmanlarn

uzmanlar. takm yeleri;

admlar arasnda paralarn tanmasndan pres departman retim izelgesini gerekletirmeden kaynak departman yneticisi kendi programn karlamaktan sorumlu; sorumlu; sorumlu; yneticisi

birok deer ak yneticisi kesinletirme, srekli

ve onlarn

ak tantma salama,

ve gelitirme, ekme sistemi kurma, fayda ok,

hzl model dnlerini vb. konularda

izelge seviyelendirme greceklerdir. btn

biraz teknik mevcut

destekten

Yine de, yaln uzmanlar,

uygulayclardan ve dierlerine

yaln deneyimlerini olduu

deer ak yneticisine amacna

mmkn

kadar hzl aktarma ekibinizin, ederken

sahip kolar olmaldr. mevcut fabrika zmne

sevkiyat departman rnn zamannda sevkiyatndan sorumlu;

Yaln promosyon ihtiyalarna sahasnda "hands

organizasyon dier taraftan,

ve mterinin genellikle problem

dikkat

olup deiimleri

ynlendirdiinden,

retim kontrol her birimin izelgesini hazrlamaktan sorumlu; kalite gvence departmannn bandaki

on" yaklam ekibinin

benimsediinden sadece retime

emin olun. Ayrca, yaln deil btn i fonksiyonlarna

promosyon yardm

ettiinden

emin olun.

kii hurdalarn en fazla kabul edilebilir seviyenin altnda olmasn salamaktan sorumlu; ve ..." st Ynetim

Ksaca, hi kimse sorumlu deiL.

Deer Ak Yneticisi Deer Ak Yneticisi Deer Ak Yneticisi Yaln Uzmanlar

Yaln uzmanlar, uygulayclar destekler ve orta kademe yneticilere rapor verir.

Not: Yaln metodlar gerekten renmenin, olan nokta; birok yneticinin, bizim bulduumuz tek yolu, biraz destekle onlar iin, onlarn katlm olmadan, kendilerinin

teknikleri kendimizin uygulamasdr. Eminiz ki birok ynetici iin bu dorudur. zc acil problemelerini zecek danman uzman tutmay istemesidir. Tabii ki, kendi problemlerini Sadece hayr deyin!

asla zemeyeceini farkederler ve sklkla danman bamll sarmalna taklrlar.

. Ak sresini, alan, hurdalar ve eksik talimatlar azaltmaya odaklanan rn takm iin geleneksel finansal ltler yerine yeni bir dizi performans ltleri. ltler, yaln bir operasyonu ynetmek iin anlaml bilgiler retrneli ve yaln hedeflere zarar verici olmamal.. Maalesef yaln deer akn ynetmeye altnz zaman, geleneksel lme sistemi ok az ey salar. olduunu haurlayarak lgilendiimiz konunun iyiletirilmi ak ekipman kullanm veya igc ve kaynak gibi konularla ilgili

llerin ak zerindeki etkisi ne olabilir? Cevap, olumsuz etki! Maalesef, ok azmz geleneksel finansal ltleri (mkemmel stok bir varlk'tr) bir tarafa kaldrabilecek bir zarar verici lt rnei ey; ,

pozisyondayz. Yine de yapabileceimiz

fabrikamz altrrnada bize yardmc olmayan ve bize ok az ey salayan ltlerin fabrikamz nasl yneteceimize engel olmamasn salamaktr.

retim performans ile ilgili yaln ltler aadaki prensiplere

bal kalmaldr:

Prensip 1: ltler, alanlardan istenen davran cesaretlendirmeli. Prensip 2: ltler, karar vermek iin yneticilere

bilgi salamal.

Prensip 3: Prensip l, Prensip 2'ye gre ncelie sahiptir.

Herhangi bir fabrika iin iyi bir yaln retim lt udur: "Pacemaker proseste, takt zamanna dayal retim hedefine her gn ulalyor mu?"

BLM V: GELECEK DURUMU

BAARMAK

99

SONU
Akas, satacak "gelecek-imdi-olur rn olan herhangi (future-becornes-present)" bir organizasyonda probleminin gnlk evriminin ynetimin karlk sonu yoktur. kalbi olmaldr. gelen bir boyunca israf Bu, rn

bir mal, bir hizmet kombinasyon kaynaklarn kaldrlmas

veya mterinin tekrar

zmne

olabilir. Tekrar ortadan gereken

farkna vardmz bir sonraki

gibi, bir evrim gizlenen

kaldrdnzda,

evrimde,

ve ortadan grevi

daha fazla israf kefedersiniz.

Yaln ynetici

ve takmlarnn

bu etkili evrimi Bu alma kitab, odaklanmtr. mteriye hizmet

alurmaktr. hemen hemen tamamen yaln deer aknn nk rekabeti teknik boyutlar zerinde

Bu balamak

iin iyi bir yerdir,

olmak iin deer ak,

en ksa ak sresi, en dk ekilde isteklerine akmaldr. hizmet Tek

maliyet,

en yksek

kalite ve en uygun teslimada fonksiyonlarn optimize

verecek

tek proseslerin, ekilde

departmanlarn,

veya insanlarn edilmemelidir. Dier tarafta, "ekecek"tir. geleneksel performans yntemlerine

vercek

daha dar kapsaml

teknik rnein

deiiklikler deer aknn

sendika/ynetim ilikileri

insan boyutunda iyiletirme birebir

da deiiklik ihtiyacn gletirecek Mevcut yn retim ve

almalarn

i gruplar gerek yaln operasyonlarla

lm yntemleri geri dn standart maliyet destekleyecektir.

rtmeyecektir. dayal -

muhasebesine rnekler Fakat

Benzer

artrlabilir. insana sayg, "eski her iki adm israfn alkanlklarn

Yaln deer aklar, alkanlklara ileriye karlk kaynaklarn deitirmek

insana sayg ile gelitirilmelidir.

sayg" ile kartnlmamaldr. biradm

Yaln deer aklar gelitirmek,

geri ile, ok zor bir itir. Yaln deer ak gelitirrnek

ortaya karr, bu da btn zorundadr demektir.

i fonksiyonlarnda
ynetim

alar insanlar ve alanlar -

Herkesin

yaln uygulamada hissetmesi rekabetiliinin

bir rol olduuna gerektiine artmas, mteriye

ve herkesin

bu uygulamadan bir ok formatta ynetim

bir fayda salayacan ortaya kabilir; arasnda

inanrz.

Bu faydalar

irketin

daha iyi alma koullan, hizmette baar duygusu.

ve alanlar

daha byk bir gven ve

Mteri iin bir rnn

ile yaratlr. izilir ve irketinizden her faaliyet kendi

olduu yerde

bir deer ak vardr. Rekabet bir i faaliyeti iin pratik

unsuru,

onu grmek

Deer ak haritalar "mteriye

herhangi

olarak ayn ekilde Burada sizi uygun

kadar olan her birim" boyunca rnei vermiyoruz. Fakat,

genilerilebilir.

iin deer ak haritas hakknda yaratlmasna

Grmeyi renmek'in
ve sizin endstrinize

deer aklarnz

dnmeye
yardm

tevik edeceini edeceini

yaln deer aklarnn

umuyoruz.
YAlN ~

SRAY

YAP ~

Yazarlar Hakknda
Mike Rother

Mike kariyerine Thyssen AG'nin retim blmnde yln eidi firmalara niversitesi byk ve kk -

balad ve 10

danmanlk yaparak, blmnde

yaln uygulamalar renerek geirdi. Mike ayn zamanda Michigan Endstri ve Operasyonlar Mhendislii eitim verir ve Toyota'da alr. Uygulamak ve anlamak iin her zaman baka bir yaln seviyenin olduuna inanr.
John Shook

John, yaln konusunu Toyota'nn

10 yl boyunca Teyota iin alarak rendi. ve ynetim sistemlerini deniz ar

retim, mhendislik

lkelerdeki kurulularna ve yan sanayilerine transfer etmesine yardm etti. imdi zamannn bir ksmnda Michigan niversitesi Japon Teknoloji Ynetim Program'nn yreticiliini yapmakta, dier ksmnda ise yaln retiminin anlalmas ve uygulanmas iin irketlerle almaktadr. Ve her zaman yaln hakknda almakta ve renmekte.

1998 Rother / Shook / Womack / Jones

102

Ek A - Deer Ak Haritalama Sembolleri

Mevcut ve gelecek durum haritalama ile ilgili semboller 3 kategoride toplanabilir: Malzeme Ak; Bilgi Ak ve Genel Semboller.

Malzeme Sembolleri MONTAJ

Tanm reti m Prosesi

Not Bir proses kutusu bir ak alanna karlk gelir. Btn prosesler belirtiimeli. Ayn zamanda retim kontrol gibi departmanlar kullanlr. gstermek iin

XYZ Firmas

D Kaynaklar

Mterileri, tedarikileri ve darda gerekletirilen retim proseslerini gstermek iin kullanlr.

CIT

= 45 sn.
Bilgi Kutusu retim presesi. departman, mteri vb. ilgili bilgileri kaydetmek iin kullanlr.

C/O = 30 dk. 3 Vardiya 2% Hurda

Stok
300 adet
1 Gn

Miktar ve zaman not edilmeli.

Kamyonla Sevkiyat

Sevkiyat skl not edilmeli.

......

retilen malzemenin iTME ile hareketi

Bir sonraki prosesin ihtiyacndan nce retilen ve ileriye doru itilen malzeme; genellikle izelgeye bal.

'------>

Bitmi rnn mteriye hareketi

Spermarket

Daha nceki prosesin retimini izelgeiemek iin kullanlan kontrollu para stou.

EK A: DEGER AK HARiTALAMA

SEMBOLLERi

Malzeme

Sembolleri

Tanm

Not

G
max. 20 adet

eki

Malzeme ekileri. spermarketten.

genellikle

Prosesler arasnda, "FIFO" prensibine gre,kontrollu miktarda malzeme transferi.

Prosesler arasnda miktar snrlayan ve FIFO akn salayan bir ara. En fazla miktar kaydedilmeli.

-FIFO~

Bilgi Sembolleri

Tanm

Not

Manuel Bilgi Ak

rnein; retim izelgesi veya sevkiyat izelgesi.

Elektronik Bilgi Ak

rnein EDI (Electronic Data Interchange) ile.

Bilgi

Bilgi akn tanmlar.

r V---
i

i--~---

retim Kanban (kesikli izgiler kanban akn gsterir)

"Kasa bana bir" kanban. Prosese hangi paradan ka tane reteceini syleyen ve bunu yapmas iin izin veren bir kart veya ara.

i--~
i

ekme Kanban

Malzeme taycya para transfer etmesi (yani spermarketten ara. mteri prosese) emrini veren kart veya

Sinyal Kanban

"Yn bana bir" kanban. Yeniden sipari noktasna ulaldnda sinyal verir ve yeni bir parti retilir. Model deiiklii gerektirdii yn retim yapmas gereken tedariki proseslerde kullanlr. iin

Bilgi Sembolleri

Tanm

Not

Sral-ekme Topu

Daha nceden belirlenmi tip ve miktarda hemen retim yapmas emrini verir. Spermarket kullanmadan altmontaj prosesleri iin bir ekme sistemi.

Kanban Kutusu

Kanbanlarn topland ve datm iin tutulduu yer.

Yn Halinde Kanban Hareketi

loxoxl

Yk Seviyelendirme

Bir zaman dilimi iinde retim hacmini ve rn karmasn seviyelendiren bir ara.

"Git-gr"

retim

Stok seviyelerini izelge dzeltme.

kontrol ederek

izelgeleme

Genel Semboller

Tanm

Not

"Kaizen iyiletirmeleri"

Deer ak vizyonunu gerekletirmede kritik olan proseslerde ihtiya duyulan iyiletirmeleri planlamak iin kullanlabilir. vurgular. Kaizen saha uygulamalarn

Tampon veya Emniyet Stou

"Tampon"

veya "emniyet stou"

not edilmeli.

stten baklan bir alan Operatr gsterir.

EK A: DEGER AK HARiTALAMA

SEMBOLLERi

Ek B: TWI Industries Mevcut

Durum

RETiM
.,...----1 Sipari~ler t----r---------f

PLANLAMA

ubuk + Dkm
Tedariki5i

~--,-.,......-~-~
G n i k ncel ikler Li 5te5i

.~

Atlye i~ Emri

Kaynak-Alan

5 pervizr ne

KESME

KAYNAK #1

KAYNAK #2

elik ubuk 20 gn

r-

~======~
CIT CIO

5 gn

~1

3 gn

~1

3 gn

= 15 saniye

= 15-60

CIT CIO

= Op. 10 sn.
Mak. 30 sn.

CIT CIO

= Op. 10 sn.
Mak. 30 sn.

dk.
%

Uptime

= 100

= 15 dk - 1saat

= 15 dk - 1 saat

Uptime = 90% iLEME

:II

Uptime = 80"/0 1 Operatr

1 Operatr

Dkm 20 gn

4 gn

CIT = 30 saniye CIO = 2 saat

Uptime = 100%

5 gn
_ 30 saniye

3 gn
30 saniye

3 gn

2ognl~ __ 3_0_s_a_n_iY_e

2 aylk sipari

Mteri

Gnlk Sevkiyat izelgesi

Gnlk

TEMizLEME

g
5 gn

BOYAMA
DI TEDARiKi &2gn

g
6 gn

MONTAJ

g
4gn

SEVKiYAT

191

196 Toplam

err = Op. 10 sn.

Mak. 30 sn.

elT =
195 sn. 10 dk.

eo = 15 dk - 1saat Uptime = 100%

1 Operatr

eo =
Uptime

= 100%

6 Operatr

5 gn 30 saniye

2 gn

6 gn 195 saniye

4 gn

LT = 48 days VA = 315 see

EK B: TWI INDUSTRIES

MEVCUT DURUM

Appendix

c: TWI

Industries Future State

RETM
PLANLAMA 5ipari~ler r-----1--..:....:::.:..:.:..:::;:..:.:.:.~-_I ~
ubuk + Dkm Teziariklei

\\
loxoxl
Dilim = 30 dk.

G
7 gn

CUT

1--0---1

Keellrni ubuklar

CIO = 5 dk. CIT = 15 sn.

19n

G
"

------.,
KAYNAK + TEMizLEME

,-\7----, V
i

r-~---LI
i :

;11 ~

~~ U
= 39
s
sn. 5 dk.

iLEME

CIT CIO

Uptime

= 100% =

10peratr

7 gn

CIO = 30 dk. CIT = 30 sn.

1 gn

Toplam CIT 90 sn.

7 gn

1 gn

30 sn.

9_0 s_n_. __

2 haftalk sipari~

Mterl

max 1200 adet.

MONTAJ --;OY,2\fv17r-- --.:--:.-----. 1--------1gunluk bo~alr 1--------1

DI TEDARiKi 1 gn

- FIFO ...

&

F IF O
,-....

ii

U\9\9\9\9\9U
TAKT

~ - tr L~H

-t

SEVKiYAT
- ...

----------_.

------------~-------= 45
sn. 5 Operatr

C/O = f1

s 1 gn

1 gn

i i

s 1 gn i
195 sn.

ayn gn

LT=~llgn
VA = 3155n.

EK

c: TWI

INDUSTRIES

GELECEK DURUM

TWI Industries Grler 1WI'n retim

Gelecek-Durum

Haritas

ile ilgili

alan, zamanndan etmek

nce gnderilen

ve hazrlk karlamak

zamanlarn iin tekrar

optimize tekrar

ve acil mteri

ihtiyalarn

deitirilen

i emirleri

yznden

zor durumdadr. eer, TWI her verse ve o gre sevkiyaak sresi 3 gerekletir-

ok fazla sayda i emrini seferinde noktadan 30 dak.'lk itibaren

retime

gndermek

yerine,

(1 dilim) ii ilk kaynak operasyonuna

(ilk giren ilk kar) prensibine bir mteri sipariinin iinde retim darda

FIFO

ta kadar ak salasayd, gnn altna indirilebilirdi

(bu srenin olmasna

ilen boyama operasyonu direksiyon kollarnn,

ramen).

Farkl kombinasyondaki sipari verdii srada hazrlk

aa yukar mterinin
altna drlmesini

retilebilmesi, zamanlarnn

kaynak ve temizleme 5 dakikann traktr

operasyonlarnda

gerektirir. talepleri sipar-

Mterinin
iten siparie noktasndaiin,1WI direksiyon nedenle

direksiyon

kollar konfigrasyon

ok deitii

iin-neredeyse

mteriye
bir spermarkette

zel rnler

ve bir siparii karlama deer ak yolunun kollar stoklamann sonunda

sresi hala ok uzun olduu bitmi Bu

pratik olmayacana daha nceki olduu bir noktay

karar vermitir. izelgelemeli-

1WI

ak zerinde

bu vakada rn farkllamasnn bylece 48'deki 49'daki artlarla bu noktadan FIFO

ilk kaynak operasyonuzorunda (sayfa (sayfa

sonra FIFO akn salamak bak). Bu izelgelerne konusuna bak) sadece

hatt konusuna proses" deerinde

noktasna 30 dakikalk

"pacemaker 30 dakika

i gndererek
ve "itme"den operasyonlar

ve FIFO prosedrn kurtulabilir. arasnda srekli ak kura-

izleyerek,1WI 1WI,

fazla retim

kaynak ve temizleme

bilir ve bu hcre otomatik arasnda para transferi

makinaya

para ykleyen

ve makinalar TWl,

yapar bir operatr

ile altnlabilir. yapabilmek iin

vardiya bana kaynak/temizleme hzl-c-yaklak model dnm ile alabilir

1Z sefer model dnm

hcresini olarak 39 saniye-c-altrmak olmad

45 saniye olan takt zamanndan zorundadr.

daha

Montajda

iin takt zamanna almaya

ok yakn bir evrim imkan verir.

ve bu da 5 operatrle

Bu rnekte TWI'n 30 dak. dilim zaman, ortalama sipari miktar 50 adet ve kaynak/temizleme'de belirlenmitir. model deitirme sresi 5 dak.'ya gre Vardiya bana 600 adet'lik talep ve 39 sn.'lik evrim

sresi ile, dilimler arasnda toplam 12 model deitirme yapabilmek iin 1 saat zaman kalmaktadr. Dilim artlarn oluturmak iin, retim kontrol kk siparileri biraraya getirir ve byk siparileri de 50 adet'lik gruplara bler. retim kontrol, ayrca, kesilmi ubuk ve ilenmi para spermarketlerini daha kk tutabiIrnek iin ayn Bylece TWl siparizamanda retim karmasn seviyelendirecektir. ilde retecektir. Yukarda aklanan deiiklikler ile, TWI'n mterileri siparilerini iki hafta iinde alabilirler. Bitmi diksiyon kolu eitliliine gre daha az eitlifie sahip olan kesilmi ubuk ve ilenmi demir braketler, ekme sistemleri ile kontrol edilebilir. Benzer ekilde, spermarket

leri tam olarak geldii srada deil, fakat bu sraya ok yakn bir ek-

kesilmemi ubuk ve ham braketler, hammadde spermarketlerinden ekilere gre sipari edilebilirler. Bu durum, retim kontrolun MRP taban l hammadde siparilerini teriklemek iin, i emirlerini erken gnderme ihtiyacn ortadan kaldrr.

EK C: TWI INDUSTRIES

GELECEK DURUM

Geribildirim
Bu alma kitabn, altk. Bununla

Formu
basit ynergeler ve ak rneklerle edindiimiz kolay kullanlabilir ekilde hazrlamaya ki, en basit ihtiyacmz var. uzun yllardr deneyimlerden Bu nedenle de biliyoruz yardmnza hazrlarken

birlikte,

kavramlarn

bile bir organizasyonda formunu

uygulanmas

zordur.

Bu basit geribildirim olmanz iin hazrladk.

daha iyi bir Grmeyi renmek kitab kendi

bize yardmc sonra aadaki rica

Deer ak haritalamay ve cevaplarnz aldka, kitabnn

kuruluunuzda
geirilmi

denedikten

basit soruyu deerlendirmenizi ediyoruz. Sizlerden geribildirim

faks ya da e-posta gzden

ile bize gndermenizi yeni versiyonlarn

hazrlayaduyuracaz.

caz ve web sitemizden 1. Deer ak haritalama

Grmeyi renmek'in yeni versiyonlarn

almasnda ne gibi sorunlarla

yaln topluluumuza

karlatruz?

2. Deer ak haritalama

aracn ve bu alma yaplmal?

kitabn

daha yararl hale getirmek

iin Grmeyi

renmek'te

ne gibi deiiklikler

3. Deer

ak haritalamaya paylamak ileme

ilikin imalat sektr datm

ve alt blmleri uygulamalar sektrnde)

dnda yaptnz?

kalan ve yaln network (rnein, ham madde

yeleriyle retiminde,

istediiniz sanayisinde,

ne gibi alanlarda ve hizmet

Yaln Enstit

Dernei

Faks: O 212 271 8452 E- Posta: info@yalinenstitu.org.tr

Acme Stamping Fabrika Yerleim Plan

PRES BL.

SEVKiYAT

. fO'1
C

.
J

AD

Kaynak i

Kaynak"

D
BL.

KAYNAK

10'-'
i~

~I

~i

1"-"0"-'1
r
~i

CD'
c.
,-",I

9 Kaynak
Muayene Alan@! Kaynaklanm Para Deposu

Bitmi rn Deposu

Wil~~
Montaj i Montaj"
Preslenmi Para Deposu

elik Bobin Deposu

D ---Di D
MONT A'" BL.

~
~W~

~ ~~~~~ ~~~~~

~ ~~~

D! D D!
@ = Sepetlerdeki ilem ii Stok (WIP)
~ = Tepsilerdeki Bitmi rn

1~1l ~~[fI
~ ~

i~i
::J'~

~H~I~~~

~~~~~~

~~~n~~
~~~~~~

Acme Stamping Bilgi Seti

Acme Stamping irketi, tat montaj fabrikalarna eitli paralar reten bir irkettir. Bu vakada sadece bir rn ailesi gz nne alnmaktadr: ayn otomobil modelinin sadan ve soldan sr sistemlerine gre iki tip retilen elik gsterge paneli tutucu braketi. Bu paralar State Street Tat Montaj Fabrikasna gnderilmektedir.
retim Prosesleri

proseslerden geer. 1. Pres (Birok Acme rn iin para basar)

Acme'nin bu rn ailesi iin retim prosesi pres, kaynak ve montajdan olumaktadr. Paralar daha sonra gnlk olarak Montaj Fabrikas'na sevk edilmektedir. Sol paradan sa paraya geme ilemi presre 1 saatlik kalp deitirme, kaynakta 10 dk.'lk aparat deitirme zaman gerektirmektedir. elik bobinler Michigan Steel Company'den temin edilmektedir. Sal ve Perembe gnleri elik bobinler teslim alnmaktadr.
Mteri istekleri

- Otomatik malzeme besleyicili ZOO tonluk press, - evrim sresi: 1 sn. (60 para/dk) - Model deiim sresi: 1 saat (iyi paradan iyi paraya) - Makina gvenilirlik oran: %85 - Gzlenen stok: - Presten nce 5 haftalk bobin - Presten sonra 4,600 adet LH - Presten sonra Z,400 adet RH
2. Kaynak istasyonu i (Bu rn ailesine atanm)

- Bir operaror ile manuel proses - evrim sresi: 39 sn. - Aparat deiim sresi: 10 dk. - Gvenilirlik: %100 - Gzlenen stok: -1,100 adet LH - 600 adet RH
3. Kaynak istasyonu ii (Bu rn ailesine atanm)

Ayda roplam 18400 para talebi -IZ 000 adet sol para (LH) - 6400 adet sa para (RH) Montaj Fabrikas 2 vardiya almaktadr. Sipari tepsi saysna gre verilmektedir. Bir tepsiye ZO para konulmakta ve bir palet 10 tepsi tayabilmektedir. Montaj Fabrikas'na kamyonla gnlk sevkiyat yaplmaktadr.
alma Sresi

- Bir operaror ile manuel proses - evrim sresi: 46 sn. - Aparat deiim sresi: 10 dk. - Gvenilirlik: %80 - Gzlenen stok: -1,600 adet LH - 850 adet RH
4. Montaj

istasyonu i (Bu rn ailesine atanm)

Ayda ZO i gn vardr. Tm retim birimlerinde Z vardiya allr. Her vardiyada 8 saat allr, gerekiyorsa fazla mesai yaplr. Her vardiyada Z sefer 10 dk.'lk mola verilir. Molalarda elle yaplan ilemler durdurulur. Molalarda deme yaplmaz.
Acme retim Kontrol Departman

- Bir operator ile manuel proses - evrim sresi: 6Z sn. - Aparat deiim sresi: O - Gvenilirlik: %100 - Gzlenen stok: -l,ZOO adet LH - 640 adet RH
5. Montaj

istasyonu ii (Bu rn ailesine atanm)

State Street'ten 30/60/90 gnlk tahminleri alr ve onlar MRP programna girer. MRP aracl ile 6 haftalk tahminlerini tIichigan Steel'e gnderir. Faksla haftalk siparileri Michigan Steel'e gnderir. State Street'ten gnlk siparileri alr. MRP ile departmanlarn haftalk ihtiyalarn; sipari miktarna, WIP stok seviyesine, bitmi rn stok seviyesine, hurda ve durulara dayanarak belirler. Pres, kaynak ve mortaja ait haftalk programlar hazrlar. Sevkiyat departmanna gnlk sevkiyat programn hazrlar.
Proses Bilgileri
Btn prosesler aadaki sra ile gerekleir ve her para btn

- Bir operaror ile manuel proses - evrim sresi: 40 sn. - Aparat deiim sresi: O - Gvenilirlik: %100 - Gzlenen stok: -Z,700 adet LH - 1,440 adet RH
6. Sevkiyat Departman

- Birmi rn deposundan at iin hazrlar.

paralar alp kamyon la sevkiy-

MALZEME

AK SEMBOLLERi

CIf = 45 sn. C/O = 30 dk. 3 Vardiya 2io Hurda

XYZ
Firmas retim Prosesi D Kaynaklar

ili
300 adet
1 gn Stok
max. 20 adet

Bilgi Kutusu

~ ~
Kamyonla Sevkiyat

......
iTME Oku

- FIFO ~
Bitmi rnn Mteriye Hareketi i Ik-Giren-ilk-kar Sral Ak

GENEL SEMBOLLER

G
Spermarket eki

Kaizen iyi leti rmeleri

Tampon veya Emniyet Stou

Operatr

BiLGi AK SEMBOLLERi

Haftalk Program

loxoxl
Yk Seviyelendirme

s
Manuel Bilgi Ak Elektronik Bilgi Ak

Bilgi

i--~--i

r---O_-i

Sinyal Kanban

Kanban Kutusu

ekme Kanban

tretim Kanban

@
Srah-ekme Topu "Git Gr" retim izelgeleme

Yn Halinde Kanban Hareketi

ISBN097418242-7

III

IILI