1 1.

GR VE AMA Partikl yata boyunca akkann yukar doru ak, hem yer alt suyunun, ham petroln veya doal gazn gzenekli bir ortam boyunca hareket etmesi gibi ve hem de endstriyel proseslerde rnein ters ykayc filtreler, iyon deiimi prosesleri, hammaddelerden znebilir bileenlerin ekstraksiyonu ve kimyasal reaktrlerin belirli trleri iinde karlalan bir durumdur. Eer partikller gevek olarak doldurulursa ve yatak boyunca ak nedeniyle basn dmesi yatan arlna eit olursa akkanlama olaynn meydana geldii bilinir. Deiik operasyonlar rnein kurutma, tabakalama, s transferi ve kimyasal reaksiyon iin akkanlamaya katkda bulunan karan katlarn yksek hzndan ileri gelmektedir. Deneyin amac; A) Akkanlama ortam olarak su kullanlmas durumunda sabit ve akkanlam yatak boyunca akda; (a) Basn dn hesaplamak (b) Ergun eitliini dorulamak (c) Akkanlamann balangcn gzlemek B) Akkanlama ortam olarak hava kullanlmas durumunda sabit ve akkanlam yatak boyunca akda; (a) Basn dn hesaplamak (b) Ergun eitliini dorulamak (c) Akkanlamann balangcn gzlemek Akkanlama mekanizmas en iyi ekilde, dikey olarak yerletirilmi iinin bir ksm tlm madde ile dolu olan bir silindir yatakta anlalabilir. Tbn altndan srekli olarak gayet dk debide sisteme datc aracl ile verilecek olan akkan (gaz veya sv), dk hzlarda kat paracklarn hareket ettiremez. Akkan paracklar arasndan geerken basn kaybna urar. Akkann hznn arttrlmas ile akkan yataktaki basn dnn artt gzlenir. Bu davranta bulunan yataa sabit yatak denir. Bu durumdaki yataklarda basn dmesi Ergun Denklemi vastasyla ifade edilir. -(P/L).(Dp. (s)2)/(.(VSM)2).(3)/(1- ) = 150.((1- )/Re) + 1,75 -(P/L) = 150.(1- )2/ (3).(. VSM/( s. Dp)2) + 1,75. ((1- ) .. (VSM)2)/ (3. s. Dp) (1.1)

Denklemin sa tarafndaki ilk terim viskoz kayplarn, ikinci terim kinetik kayplarn ifade eder. Dk akkan hzlarnda kinetik kayplar ihmal edilebilir ve denklem Kozeny-Carman denklemi olarak bilinen hale gelir. -(P/L) = 150.(1- )2/ (3).(. VSM/( s. Dp)2) (1.2)

Kozeny-Carman denklemi Reynolds says 1den kk olduu haller iin geerlidir. ayet Reynolds says 1000den bykse, vizkoz kayplar eylemsizlik kuvvetleri yannda ihmal edilebilecek deerdedir. Bu durumda sistemdeki basn kayb Blake-Plummer denklemi ile ifade edilir. -(P/L) =1,75. ((1- ) .. (VSM)2)/ (3. s. Dp) (1.1),(1.2),(1.3) denklemlerinde; P = Basn kayb(N/m2) (1.3)

2 L = Yatak ykseklii(m) = Akkann younluu(kg/m2) = Akkann vizkozitesi(kg/m.s) VSM = Ortalama bo kule hz(m/s) Dp = Partikl(tanecik) ap(m) s = ekil faktr, kre iin s=1 = Porozite(yatak boluk kesri) Akkann hz yava yava arttrlrsa, belli bir hzdan sonra paracklar yatak iinde gelii gzel hareket etmeye balarlar. Kat taneciklerinin birbirinden ayrlma durumuna geldikleri ve bazlarnda titretikleri grlr. Bu tip yataa genlemi yatak ad verilir. Akkann hz biraz daha arttrld zaman, yatakta yukar doru akan akkan, kat taneciklerinin asl halde kalmalar sonucunu dourur. Yatan herhangi bir yerindeki basn d, o blmdeki akkan ve kat taneciklerinin arlna hemen hemen eittir. Baka bir deyimle, akkann kat taneciklerine uygulad srkleme kuvveti kat taneciklerinin arlna eitlenir. Bu durumdaki yatak minimum akkanlam yataktr. Akkanlamann balamas ile yatan geniledii sylenmiti. te gerek akkanlamann balad andaki yatan porozitesine, akkanlama iin gerekli olan minimum porozite denir. Byle bir sistemde basn dmesinin logaritmas, akkan hznn logaritmasna kar izilecek olursa, teorik olarak ekil.1.1 elde edilir. Minimum porozite, katnn boyutuna bal olduu gibi, ekline de baldr. Genellikle partikl ap arttka minimum porozite azalmaktadr. Belli bir kat iin elde deer yoksa, minimum porozite partikl ap 500 ile 50 mikron arasnda kalmak artyla M= 1-0,356( logDp-1) (1.4) denkleminden yaklak olarak bulunabilir. Burada Dp partikln mikron olarak apdr.

3 Burada A noktasna kadar olan lineer doru sabit yatakta genleme durumunu gsterir(A noktas kat paracklarnn yava yava hareket etmeye baladklar pozisyonu gsterir). A noktasndan sonra akkan hz biraz daha arttrlnca basn d B ile gsterilen maksimum noktaya(minimum akkanlama noktas) gelir. Yani, B noktas akkanlama ilemine sistemin hazr olduu noktay gsterir. Bu durumdan sonra basn dmesi biraz azalr, nk yatak porozitesi minimum akkanlama porozitesine erimi, yatk genilemitir. C noktas akkanlamann balad noktadr. Akkanlamann balangcnda; Akkanlamann balad anda yatak boyunca akkandaki basn d katlar zerine etkiyen yerekim kuvvetine eittir. Dolaysyla, akkanlamann balangcndaki basn d; bunun sebep olduu kuvveti, yerekim kuvveti ile kaldrma kuvveti farkna eitleyerek bulunabilir. Akkann kat taneciklere uygulad kuvvet = Taneciklerin arl Akkann kaldrma kuvveti

(P1-P2).A = g[p(1- M) .LM.A- (1- M) .LM.A]

(1.5)

Burada;

A LM M g p

Kesit alan, m2 Akkanlamann balad andaki yatak ykseklii,m Akkanlamann balad andaki yatak porozitesi Yerekimi ivmesi,m/s2 Tanecik younluu,kg/m3; buradan sadeletirme ile, (1.6)

-(P/LM) =(P1-P2)/ LM = g.(1- M) .( p ) bulunur.

Akkann hz, akkanlama baladktan sonra arttrlacak olursa, basn d bir miktar artsada bu art ufak olduu iin basn dnn sabit kald(CD noktas) dolaysyla Denklem(1.6)nn geerli olduu kabul edilir. Eer gaz hz azaltlrsa kat tanecikleri birbiri zerine oturuncaya kadar yatak alalr. Akkanlatrc gaz hz biraz daha azaltlrsa, yeniden meydana gelen sabit yatakta basn d daha nce ayn gaz hznda elde edilenden daha dk llr(EF dorusu). Hzn artmas ile yatan ykseklii artacandan, birim yatak boyu bana basn d azalr. Eer L ve ykselen yatan boyu ve porozitesini gsterirse; birim yatak boyu bana basn d -(P/L) = g.(1- ) .( p ) -(P/L.(1- )) = g. ( p ) = sbt olarak bulunur. Kat taneciklerden meydana gelen bir yatak boyunca hava akmnda; eer havann hz kat tanelerin limit hzn aarsa kat taneler hava akm ile tanmaya balar. Bu hava ile kat naklinin esasn tekil eder. Pratikte bunun birok kullanm yerleri vardr. rnein, imento ve budayn silolara doldurulup boaltlmas, CaSO4, kaolen v.s. gibi katlarn fabrika iinde bir yerden dier bir yere nakli ileminin en byk avantajlar, tanma esnasnda kirlenmenin olmamas, byk miktarlardaki katnn ksa srede nakli ve kayplarn az olmasdr. Bunun (1.7) (1.8)

4 yannda, tanan katlarn ufalanmas ve nakil borularnn ksa srede anmas ilemin dezavantajl taraflarn tekil eder. Benzer ekilde; akkann sv olmas halinde de katlarn nakli gerekletirilebilirse de(hidrolik nakil), bu halde katnn slanmas gibi nemli bir mahzur ortaya kar. Bu ilem, yol ebekesinin olmad hallerde zellikle kmr naklinde kullanlr. Akkann hz, akkanlatrma iin gerekli olan minimum hzn zerine ktnda, yatak geniler ve porozite artar denilmiti. Eer kolonun ap ykseklik ile deimiyorsa, porozite yatan ykseklii ile dorudan orantldr. Lo, porozitenin sfr olduu(kat yatak hi boluk ihtiva etmeyen tek para ise) andaki yatak yksekliini, L ise akkanlam yatan yksekliini gsterirse, porozite; = (L Lo)/L = 1- (Lo/L) olur. Genellikle belli bir arttaki porozite(akkanlama iin gerekli minimum porozite veya statik yatan porozitesi) bilinir. Eer bu poroziteye tekabl eden yatak boyu da biliniyorsa, bir baka porozitedeki yatak ykseklii; L2 = L1[(1- 1)/(1- 2)] (1.10) (1.9)

den bulunabilir. Burada 1 ve 2 sra ile L1 ve L2 yatak yksekliklerindeki porozitelerdir. Akkanlamann geni lde kullanld yer, petrol endstrisindeki Katalitik Kraking Metodudur. imdi, akclatrma birok katalitik proseslerde(akrilonitril sentezi, kat-gaz reaksiyonlar) ve dierlerinde uygulanmaktadr(Kristallerin kurutulmas gibi). Akkanlam yataklar ayn zamanda cevherleri kavurmak, ince partikll katlar kurutmak ve gazlarn adsorpsiyonu iin kullanlr. Akkan yatak kullanmnn avantaj ve dezavantajlar: A) Avantajlar Taneciklerin sv gibi hareket etmesi, ilemin srekli almasn ve otomatik olarak rahatlkla kontroln salar. Katlarn hzl karmas, reaktrde her yerde hemen hemen izotermal durumu salar. Bu sebepten basit ve gvenilir bir kontrol salanabilir. Katlarn iki akkan yatak arasnda dolatrlmas byk reaktrlerde, reaksiyonda aa kan veya ihtiya duyulan byk miktarda snn tanmasn salar. Kat ve gaz arasndaki etkin temas ok iyi salandndan s ve ktle tanm olduka hzldr. Akkan bir yatak ile daldrlm yatak arasndaki s aktarm hz yksektir, bu yzden akkan yatak iinde nispeten kk yzey alanna sahip s deitiriciler yeterli olabilir. Akkan yatakta kullanlan katalizr paracklarnn boyutlar ok kk olduundan, bu sistemlerde ktle aktarm snrlamalarnn tepkimeye etkisi sabit yatak sistemlerine oranla daha azdr. B) Dezavantajlar Katlarn kabarcklarla etkisiz bir deme gstermesi nedeniyle ve tka akmndan byk lde sapmalar dolaysyla gaz akm hzn belirlemek olduka gtr. Gaz girdilerin yksek dnm sz konusu olduunda bu daha da nemli hale gelir.

5 Katlarn hzl bir ekilde karmas, katlarn reaktrde kal srelerinin dzenli olmamasna neden olur. Katlarn srekli hareketi, zellikle yksek dnm seviyelerinde dzenli olmayan rn alnmasna ve dk dnmlere neden olur. Boru ve yataklarn, taneciklerin etkisiyle anmas nedeniyle oluan erozyon nemli olabilmektedir. Kolayca paralanabilen katlar srtnme nedeniyle ufalanarak akkanla srklenirler ve yerlerine kat ilavesi gereklidir. Serbeste akamayan ve bir araya gelerek tutunmaya yatkn katalizrlerle rahatlkla allamaz. Benzer byklkteki dier reaktr tipleriyle karlatrldnda iletme ve bakm masraflar olduka yksektir. Akkann ak hzlar, yatan akkanlatrlmas aral ile snrlanr; aka, yatak Umf (min. akkanlama hz)hzndan daha yksek bir hzda altrlmas gerekir fakat eer alma hz ok fazla yksekse yataktan aktarlan maddenin ar kayb olabilir ve ayn zamanda kabul edilemez partikl masraf olabilir. Pompalama gcnn, yata aknlatrmas iin tedarik edilmesi gerekir ve bu ok byk, derin yataklar iin ar olabilir. Bu teknikler ile ilenebilen partikllerin boyut ve tipi iin snrlamalar vardr. Akkanlm yataklarn karmakl nedeniyle kk lekli birimlerden endstriyel birime ayarlamak iin teebbste bulunmann ou kez zorluu vardr.

2.DENEY YNTEM 2.1.Deneyin Yapl Deney A: Su test kolonu kaba cins ballotini ile 300 mm ykseklie kadar doldurulur. Su ak kontrol vanas kapatlr. Manometrenin sfr okuyup okumad kontrol edilir. Eer sfr deilse uygun bir ekilde seviye ayarlanr. Su pompas alr. 0,1 lt/dklk arttrmalar ile su ak hz ayarlanr. Yatak ykseklii, manometre okumas ve yatan durumu kaydedilir(Daha ince ballotini kullanlarak deney tekrarlanabilir). Deney B: Kaba cins ballotini ile 300 mm ykseklie kadar hava test kolonu doldurulur. Su ak kontrol vanas kapatlr. Manometrenin sfr okuyup okumad kontrol edilir. Eer sfr deilse uygun bir ekilde seviye ayarlanr. Hava pompas alr. 0,1 lt/dk ak hzn vermesi iin hava ak kontrol vanas ayarlanr. Yatak ykseklii, manometre okumas ve yatan durumu kaydedilir. 0,1 lt/dklk aralklarla hava ak hz arttrlr ve sonular izelge haline getirilir.

6 2.2.Deney Verileri izelge.2.1.Su ak hznn arttrlmas ile yatak ykseklii, yatak basn d ve yatak durumunun deiimi Ak Hz (lt/dk) Yatak Ykseklii (mm) Yatak Basn D (mmH2O) Yatak Durumu 0 298 0 Sabit 0,1 298 14 Sabit 0,2 298 16 Sabit 0,3 298 25 Sabit 0,4 298 34 Sabit 0,5 298 53 Biraz titreim var (Min Ak. Yatak) 0,6 304 59 Genleme ver (Genlemi Yatak) 0,7 316 60 Daha fazla genle. 0,8 323,5 61 Daha fazla genle. 0,9 334 62 1,0 339 62,5 Kolonun en altnda hareketlenme 1,1 354 63 1,2 360 63,5 1,3 370 63,5 Tanecikler asl durumda izelge.2.2.Hava ak hznn arttrlmas ile yatak ykseklii, yatak basn d ve yatak durumunun deiimi Ak Hz (lt/dk) Yatak Ykseklii (mm) Yatak Basn D (mmH2O) Yatak Durumu 0 300 0 Sabit 0,1 300 0,6 Sabit 0,2 300 1,9 Sabit 0,3 300 3,5 Sabit 0,4 300 5,6 Sabit 0,5 300 7,2 Sabit 0,6 300 8,9 Sabit 0,7 300 10,7 Sabit 0,8 300 13,2 Sabit 0,9 300 14,9 Sabit 1,0 300 17,4 Sabit 1,1 300 18,8 Sabit 1,2 300 20,8 Sabit 1,3 300 23,0 Sabit 1,4 300 24,5 Sabit 1,5 300 26,3 Sabit 1,6 300 28,3 Sabit Ortam scakl (T ) = 20 C Partikl younluu = 2823 kg/m3 Partikl ap = 485 mikron = 485.10-6 m

7 Sudaki partikln ktlesi = 1 kg Havadaki partikln ktlesi = 1,044 kg Yatak ap = 0,054 m 3.DENEY SONULARI 3.1.Yazl Sonular Younluk() 1,210356 997,64 Vizikozite() 0,000019137 0,001008

Hava iin Su iin

= (Partikln ktlesi)/(Partikln younluu)*(Toplam yatak hacmi) Toplam yatak hacmi = 3,14*(Yatak ap)2*Yatak ykseklii Toplam yatak hacmi (hava iin) = 3,14*(0,054)2*0,3 = 0,002746 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(0-0,5 lt/dk aralnda) = 3,14*(0,054)2*0,298 = 0,002728 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(0,6 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,304 = 0,002783 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(0,7 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,316 = 0,002893 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(0,8 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,3235 = 0,002962 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(0,9 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,334 = 0,003058 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(1,0 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,339 = 0,003104 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(1,1 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,354 = 0,003241 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(1,2 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,360 = 0,003296 m3 Toplam yatak hacmi (su iin)(1,3 lt/dk) = 3,14*(0,054)2*0,370 = 0,003388 m3 (hava iin) = (1,044 kg)/(2823 kg/m3*0,002746 m3) = 0,1356 (su iin)(0-0,5 lt/dk aralnda) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,002728 m3) = 0,1298 (su iin)(0,6 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,002783 m3) = 0,1273 (su iin)(0,7 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,002893 m3) = 0,1224 (su iin)(0,8 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,002962 m3) = 0,1196 (su iin)(0,9 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,003058 m3) = 0,1158 (su iin)(1,0 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,003104 m3) = 0,1141 (su iin)(1,1 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,003241 m3) = 0,1092 (su iin)(1,2 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,003296 m3) = 0,1075 (su iin)(1,3 lt/dk) = (1 kg)/(2823 kg/m3*0,003388 m3) = 0,1045 A = Yatak kesit alan = 3,14*(0,054)2 = 0,00915 m2 Q = lt/dk olarak ak hz VSM = Q*10-3/A Q = 0,1 lt/dk iin VSM1 = 0,011 m/s Q = 0,2 lt/dk iin VSM2 = 0,022 m/s Q = 0,3 lt/dk iin VSM3 = 0,033 m/s Q = 0,4 lt/dk iin VSM4 = 0,044 m/s Q = 0,5 lt/dk iin VSM5 = 0,055 m/s Q = 0,6 lt/dk iin VSM6 = 0,066 m/s Q = 0,7 lt/dk iin VSM7 = 0,077 m/s Q = 0,8 lt/dk iin VSM8 = 0,088 m/s Q = 0,9 lt/dk iin VSM9 = 0,099 m/s Q = 1,0 lt/dk iin VSM10 = 0,11 m/s Q = 1,1 lt/dk iin VSM11 = 0,12 m/s Q = 1,2 lt/dk iin VSM12 = 0,13 m/s

8 Q= Q= Q= Q= 1,3 lt/dk iin 1,4 lt/dk iin 1,5 lt/dk iin 1,6 lt/dk iin VSM13 = 0,14 m/s VSM14 = 0,15 m/s VSM15 = 0,16 m/s VSM16 = 0,17 m/s

Re = Partikl ap(Dp )*Ortalama bo kule hz(VSM)*Akkann yo.()/ Vizkozite( ) Hava iin; Re = (485*10-6m)*(0,011 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,000019137 kg/m.s) = 786 Su iin; Re = (485*10-6m)*(0,011 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 14,94 Re = (485*10-6m)*(0,022 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 29,88 Re = (485*10-6m)*(0,033 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 44,82 Re = (485*10-6m)*(0,044 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 59,76 Re = (485*10-6m)*(0,055 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 74,71 Re = (485*10-6m)*(0,066 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 89,65 Re = (485*10-6m)*(0,077 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 104,58 Re = (485*10-6m)*(0,088 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 119,53 Re = (485*10-6m)*(0,099 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 134,47 Re = (485*10-6m)*(0,11 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 149,41 Re = (485*10-6m)*(0,12 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 162,99 Re = (485*10-6m)*(0,13 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 176,58 Re = (485*10-6m)*(0,14 m/s)*(2823 kg/m3)/( 0,001008 kg/m.s) = 190,16 Akkanlama yoksa veya Re>1 ise Ergun Denklemi kullanlr. h = [150.(1- )2.L.VSM.w./(Dp2.3.w.g)+1,75.(VSM)2.(1- ).L.w/(3.Dp.w.g)].10-3 mmH2O Akkanlamann olduu yerde ise; h = L. (1- ).( s- w)/ w denklemi kullanlr. Hava iin; h1 = 0 mmH2O h2 = 1,0237 mmH2O h3 = 2,0567 mmH2O h4 = 3,0990 mmH2O h5 = 4,1505 mmH2O h6 = 5,2113 mmH2O h7 = 6,2814 mmH2O h8 = 7,3607 mmH2O h9 = 8,4492 mmH2O h10 = 9,5471 mmH2O h11 = 10,6541 mmH2O h12 = 11,6686 mmH2O h13 = 12,6907 mmH2O h14 = 13,7205 mmH2O h15 = 14,7579 mmH2O h17 = 15,8030 mmH2O h18 = 16,8558 mmH2O Su iin; h1 = 0 mmH2O h2 = 11,6776 mmH2O

9 h3 = 23,5662 mmH2O h4 = 35,5077 mmH2O h5 = 47,5547 mmH2O h6 = 59,7073 mmH2O h7 = 48,5415 mmH2O h8 = 50,7409 mmH2O h9 = 52,1109 mmH2O h10 = 54,0345 mmH2O h11 = 54,9489 mmH2O h12 = 57,6976 mmH2O h13 = 58,7875 mmH2O h14 = 60,6236 mmH2O izelge.3.1.Deney Sonular-1(su iin) VSM 0 0,1298 0,011 0,1298 0,022 0,1298 0,033 0,1298 0,044 0,1298 0,055 0,1298 0,066 0,1273 0,077 0,1224 0,088 0,1196 0,099 0,1158 0,11 0,1141 0,12 0,1092 0,13 0,1075 0,14 0,1045 izelge.3.2.Deney Sonular-2(hava iin) VSM 0 0,1356 0,011 0,1356 0,022 0,1356 0,033 0,1356 0,044 0,1356 0,055 0,1356 0,066 0,1356 0,077 0,1356 0,088 0,1356 0,099 0,1356 0,11 0,1356 0,12 0,1356 0,13 0,1356 0,14 0,1356 0,15 0,1356 0,16 0,1356 0,17 0,1356 h (basn d) 0 11,6776 23,5662 35,5077 47,5547 59,7073 48,5415 50,7409 52,1109 54,0345 54,9489 57,6976 58,7875 60,6236

Re 14,94 29,88 44,82 59,76 74,71 89,65 104,58 119,53 134,47 149,41 162,99 176,28 190,16 203,74

Re 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786 786

h (basn d) 0 1,0237 2,0567 3,0990 4,1505 5,2113 6,2814 7,3607 8,4492 9,5471 10,6541 11,6686 12,6907 13,7205 14,7579 15,8030 16,8558

10

ekil.3.1.Vsm-yatak ykseklii ilikisi (suiin)

0.16 0.14 0.12 0.1 0.08 0.06 0.04 0.02 0 0.00 400 350 300 250 200 150 100 50 0 10.00 12.00 14.00 16.00
VSM

2.00

4.00

6.00

8.00

Yatak Ykseklii (mm)

ekil.3.2.Vsm-yatak ykseklii ilikisi (hava iin)

Yatak ykseklii 350 300 250 200 150 100 50 0 0 0.05 0.1 Vsm deerleri
Yatak Ykseklii (mm)

0.15

ekil.3.3.h-ak hz-yatak ykseklii ilikisi (su iin)

70 Basn d(h) 60 50 40 30 20 10 0 1 3 5 7 9 11 13 Ak hz(lt/dk).10

Yatak ykseklii(mm)

400 350 300 250 200 150 100 50 0

h (basn d) Ak Hz (lt/dk) Yatak Ykseklii (mm)

Yatak ykseklii

Vsm deerleri

11 ekil.3.4.h-ak hz-yatak ykseklii ilikisi (hava iin)

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 Ak hz(lt/dk).10 350 300 250 200 150 100 50 0

Basn d(h)

Yatak ykseklii(mm)

h (basn d) Ak Hz (lt/dk) Yatak Ykseklii (mm)

3.2.Deney Sonularnn Tartlmas Deney sonularna bakldnda, deney srasnda okunan deerlerin hesaplanan deerlerden farkl olduu grlyor. rnein hava iin okunan ilk deer 0,6 mmH2O iken hesaplanan deer 1,0237 mmH2Odir. Bu da % 41,3lk bir hata demektir. Ayn ekilde su iin okunan ve hesaplanan deerler karlatrlrsa % 19,9luk bir hata olduu grlr. Deneyde hava iin basn dmesi olumasna ramen yatakta herhangi bir deime grlmemitir. Yani yatak sabit kalmtr. Su iin ise yatak, 0,4 lt/dklk ak hzna kadar sabit kalm 0,5 lt/dkya ulanca yatakta hareketlilik gzlenmitir(minimum akkanlam yatak). 0,6 lt/dklk ak hznda ise yatan genletii grlmtr(genlemi yatak). Bundan sonraki ak hzlarnda ise yatakta daha fazla genleme grlmtr. Su iin hesaplanan basn d deerlerinde su ak hz 0,5 lt/dk iken basn d deeri 59,7073 mmH2O kmtr. Bu nokta ise minimum akkanlama noktasdr. 4.DENEYN ELETRS VE NERLER Deneyin teori ve pratii kolay ve anlalrdr. Sabit ve akkan yatak deneyimizde okuma hatalarmzdan kaynakl hatalar sonulara etkimi olabilir.

12 5.KAYNAKLAR 1. NURBA, M., Kimya Mhendislii Laboratuvar Deney Klavuzu,Syf:57-66, ESKEHR,1996