NEDEN RSK DEERLENDRMES YAPMALIYIZ ?

NEDEN RSK DEERLENDRMES YAPMALIYIZ ?

a- Mevzuat ynnden, b- Salayaca psiko-sosyal ve ekonomik yararlar ynnden I-letme asndan yararlar II-lke asndan yararlar

a-Mevzuat ynnden zorunluluk

4857 sayl Kanununun 78. maddesine dayanlarak karlm olan ynetmeliklerde iveren, iyerinde risk deerlendirmesi yaplmasndan sorumlu tutulmutur.

b- Salayaca psiko-sosyal ve ekonomik yararlar

I-letme asndan yararlar kazas ve meslek hastalklarnn nlenmesine ynelik yaplacak bu almalarn sonucunda alnacak nlemlerle; -letmenin salk giderleri azalacak, -Tazminat giderleri azalacak, -Gvenli alma ortamnda verimlilik artacak, -retimde kalite ykselecek, -letme gven ve prestij kazanacak, -Pazar pay ykselecek, -letme ekonomik ynden gl hale gelecek, -alanlarn aktif katlmyla motivasyon artacaktr.
4

b- Salayaca psiko-sosyal ve ekonomik yararlar(2)

II-lke asndan -Hastalanan ve i gremez duruma gelen alanlarn says azalacak, -Salk ve rehabilitasyon harcamalar azalacak, -Bir btn olarak toplum salk gstergeleri iyileecek, -alma barna katk salayacak, -Gayri safi milli haslann yaklak %3 kadar kayp azalacak, bu elde edilen gelir lke kalknmasnda kullanlacak, -Refah toplumuna dnm hzlandracak, -lkemiz, uluslararas SG alannda prestij kazanacaktr.
5

SG Risk Ynetimi (1)

letmede bulunan risklerden doabilecek olumsuz etkilerin ( kazas ve meslek hastal) nlenmesi iin gvenlik kltr, retim sreleri ve yaplanmada iletme kaynaklarnn verimli bir dorultuya ynlendirilmesidir.

SG Risk Ynetimi (2)

Risk Ynetiminin ana unsurlar yerlerinde ortaya kabilecek tehlike kaynaklarnn belirlenmesi, Bu tehlikelerden ortaya kabilecek risklerin belirlenmesi, Bu risklerin iletme zerindeki etkilerinin belirlenmesi, Bu risklerin nlenmesi veya kabul edilebilir dzeye indirilmesi iin gereken eylemlerin belirlenmesi, Bu ilemler sonucunda elde edilenlerin, iletmelerin genel ynetiminde ve ileriye ynelik planlamalarnda kullanlmasdr.

PLANLAMA VER TOPLAMA TEHLKE TANIMLAMA RSK TAHMN RSK DEERLENDRME NLEMLER DOKMANTASYON ZLEME

DAHA FAZLA ANALZ HTYACI

AKI EMASI
8

Tehlike ve Risk Tanm

TEHLKE: alma ortamnda lm, hastalk, yaralanma veya hasara neden olabilecek potansiyel durum veya kaynaktr.

RSK: Tehlikenin yol aabilecei zararn derecesi ile gerekleme olaslnn bilekesidir.

Tehlike
Kapal Ortamda alma

Risk

Bir tank iinde kaynak yapan alann yangna maruz kalmas ya da kaynak gazlarndan zehirlenmesi.

Elektrik Enerjisi

zolasyonu yetersiz ya da hatal elektrikli bir i ekipmann kullanan alann elektrik okuna kaplmas.
Elle tama

Ar ykleri elle tayan alann, kas-iskelet sistemi hastalklarna yakalanmas.

10

Tehlike
Grlt

Risk
Srekli olarak yksek seviyede grltl ilerde alanlarn kalc iitme kaybna uramas Not: Maruziyet Etkin Deeri 87 dB(A)nn zerindedir.

Yanc gaz

Oksi-yanc gaz sistemi ile alan iinin kazaya uramas

Yksekte alma

Kiinin yksekten dmesi Malzeme dmesi

11

Risk Deerlendirmesi

yerlerinde mevcut olan ya da dardan gelebilecek tehlikelerin alanlar, iyeri ya da iin yrtmnde kullanlan makine, ara-gere ve ekipmanlarda oluturabilecei zararlarn belirlenmesi iin uygulanan sretir. Bu srete; > yerindeki tm tehlikeler belirlenmeli, > Riskler analiz edilmeli (Risklerin etkileri llmeli), > Risklerin kontrol iin alnacak nlemler seilmelidir.

12

Olas Tehlike Kaynaklarna rnekler

A-yeri ynetimi B-yeri seimi C-Projelendirme -letme iindeki tehlikeler D-Nihai rn E-alanlar

13

A-Ynetimden Kaynaklanabilecek Tehlikelere rnekler (1)

> Ynetimin Sal ve Gvenlii politikasnn olmamas veya eksiklii, > Sal ve Gvenlii ile ilgili bir hedefin olmamas veya hedefin tam belirlenmemesi, > Hedef belirlenmi olsa bile, baar orannn tespit edilmemesi, > Hedefe ulalmasn engelleyen unsurlarn tespit edilmemesi, > letmede salk ve gvenlik organizasyonunun bulunmamas ( sa. ve gv. kurulu, vb.).

14

A-Ynetimden Kaynaklanabilecek Tehlikelere rnekler (2)

> Varsa alma yntemleri ve etkinliinin deerlendirilmemesi, > Baarszlklarn nedenlerinin aratrlmamas, > Yaplacak salk ve gvenlik yatrmlarna; a-Finansman salamama (bte ayrmama ya da yeterince bte ayrmama) b-nemsememe ya da ncelikli grmeme

15

A-Ynetimden Kaynaklanabilecek Tehlikelere rnekler (3)

> yerinde yaplan almann doru olarak dzenlenmemi olmas; a-alma saatleri (srenin uzunluu) b-Rotasyon yaplmamas c-alma saatleri (vardiyal alma, ksmi sreli alma vb.) d-alann stats (ksmi sreli alan, kaak alan, sendikal alan/almayan)

16

B-yerinin Bulunduu Blgeden Kaynaklanabilecek Tehlikelere rnekler

> > > > > > > > Heyelan veya gk Sel baskn dmesi Deprem Yangn (evreden gelecek) Meteorolojik artlar (frtna, kasrga, vb.) Yldrm dmesi Sabotaj

17

C-Hatal veya Eksik Planlama ve Projelendirmeden Kaynaklanabilecek Tehlikelere rnekler

> Proje d ilave tesis kurulmas > Elle veya arala tamann artmas > Ykp yeniden yapmak zorunda kalnmas > Istma, havalandrma ve enerji sistemlerine ilave yk getirilmesi > Artma tesislerine ilave yk getirilmesi

18

-letme indeki Tehlikelere rnekler (1)

a-MEKANK TEHLKE KAYNAKLARI > Przl, engebeli veya kaygan iyeri zemini > Hareketli ara ve makineler > Hareketli makine paralar > Keskin, yzeyi kntl malzeme ve paralar > Scak veya souk yzeyli malzeme ve paralar > Yksekte alma ve trmanma noktalar > El aletleri > Yksek basn (basnl kap veya hatlar) > Kaldrma ve tama aralar (vinler, forkliftler) > Sabit ve seyyar merdivenler > Uygun olmayan korkuluklar > Asansrler (personel ve yk) > Alak ve dar geitler > Hatal istifleme > Malzeme dmesi veya yuvarlanmas > Tama, dklme ve salmalar

19

-letme indeki Tehlikelere rnekler (2)

b-FZKSEL TEHLKE KAYNAKLARI alma ortamnda; > Termal konfor sorunlar (s, nem, scaklk, havalandrma) > Radyan s > Grlt > Titreim (el, kol ve tm vcut titreimi) > Uygun olmayan ve yetersiz aydnlatma > Inlar (iyonize, noniyonize (UV, IR.), mikro dalga ve lazer nlar ) > Alak veya yksek basn > Elektromanyetik alan
20

-letme indeki Tehlikelere rnekler (3)

c-KMYASAL TEHLKE KAYNAKLARI > Svlar (asitler, bazlar, zcler) > Gazlar (yanc, yakc, boucu, narkotik) > Katlar -Tozlar (organik, inorganik) -Metaller (duman, buhar)

21

-letme indeki Tehlikelere rnekler (4)

-BYOLOJK TEHLKE KAYNAKLARI > Virsler > Bakteriler > Parazitler > Vektrler (tayclar) > Mantarlar
22

-letme indeki Tehlikelere rnekler (5)

d- ELEKTRK KAYNAKLI TEHLKELER > Elektrik tesisat (yangn) > Elektrikli ara ve aletler (elektrik arpmas) > Statik elektrik (parlama, patlama, arplma)

23

-letme indeki Tehlikelere rnekler (6)

e- YANGIN TEHLKELER > Tutuma > Yanma > Parlama > Patlama

24

D-rn Kaynakl Tehlikelere rnekler

> Ambalaj zerinde eksik ya da yanl bilgilendirme; -Tantc uygun etiketlemenin yaplmamas -Tama artlarnn bildirilmemesi -Depolama artlarnn bildirilmemesi > Kullanc iin Malzeme Gvenlik Bilgi Kartlar nn hazrlanmamas, > Uluslararas standart ve normlara uygun olmamas.

25

Ealanlardan Kaynaklanabilecek Tehlike Nedenlerine rnekler

> > > > > > > > > > Kiisel zellikler Psiko-sosyal faktrler Eitim eksiklii Koordinasyon eksiklii letiim eksiklii Zihinsel yetersizlik Fiziksel yetersizlik Davran bozukluklar Zararl alkanlklar Ya, cinsiyet

26

Tehlikenin Deerlendirilmesi
Tehlikeleri Deerlendirirken; Elinizde tanmladnz tehlikelerle ilgili herhangi bir mevzuat, standart, rehber, salk ve gvenlik bilgisi var m? -Cevabnz Evet ise; Bu konuda elinizde bulunan rehber, mevzuat, uygulama kodu, standart, salk ve gvenlik bilgilerini alanlarn katlmn salayarak takip edin. -Cevabnz Hayr ise; Konu ile ilgili mevzuat, standart, rehber, uygulama kodu, salk ve gvenlik bilgilerini aratrn ve elde edin. Daha sonra bu konuda elinizde bulunan rehber, mevzuat uygulama kodu, standart, salk ve gvenlik bilgilerini takip edin.
27

Tehlikelerden Doan Risklerin Belirlenmesi

Tehlikeli etkenin risk dourduuna karar vermek iin; a-Risk douraca ngrlen etken hakknda bilgi toplanmal, b- ak emasna gre tehlikelerin douraca riskler belirlenmeli, c-Hangi ilemin hangi kademesinde etkenin riske dnebilecei belirlenmelidir.

28

Tehlikelerden Doan Risklerin Analiz Edilmesi (1)

yerinde belirlenmi risklerin; a- llebilecek ise lerek seviyesini tespit edin b- alana etkisini belirleyin 1-Vcuda giri yolu 2-Vcuda etki tarz 3-Etkileme derecesi c- letmeye etkisini belirleyin - evreye etki tarzn belirleyin
29

Tehlikelerden Doan Risklerin Analiz Edilmesi (2)

a- lerek seviyenin tespit edilmesi llebilir etkenin Ulusal Mevzuat ve Standartlara gre lmleri yaplarak veya yetkili kurulua yaptrlarak Msaade Edilen Deerler seviyesinde olup olmad tespit edilmelidir.

30

Tehlikelerden Doan Risklerin Analiz Edilmesi (3)

b- alana etkisi (1) 1-Madde vcuda hangi yollardan girer belirlenmelidir. -Solunum yoluyla -Sindirim yoluyla -Ciltten emilim yoluyla 2-Vcuttaki etki tarz belirlenmelidir. -Toksik -rritan -Allerjen -Boucu -Korozif -Dermatolojik -Yakc -Mutajenik -Kanserojen -Kesici, delici vb. -Kriyojenik -Teratojenik
31

Tehlikelerden Doan Risklerin Analiz Edilmesi (4)

b- alana etkisi (2) 3-Etkileme derecesi belirlenmeli - Maruz kalma sresi: Ne zaman ve ne kadar sre ile maruz kalnd - Doz: Maddeye ne miktarda maruz kalnd - lave (additif) etki: Maruz kalma etkilerinin ayn zamanda baka evresel faktrler ile birlemesi - Bireysel farkllklar: Baz alanlarn dierlerine gre baz maddelere daha duyarl olmas (rnein; ya, cinsiyet, beslenme, zrllk, akcier fonksiyonlarnda dklk gibi)
32

Tehlikelerden Doan Risklerin Analiz Edilmesi (5)

c- evreye etki tarz belirlenmelidir > Hava kirletici > Su kirletici > Toprak kirletici

33

Tehlikelerden Doan Risklerin Analiz Edilmesi (6)

- letmeye etkileri belirlenmelidir Binaya veya sisteme; > Korozif etkisi > Titreim etkisi > Ykc etkisi > Yakc etkisi

34

Tehlikelerden Doan Risklerin Analiz Edilmesi (7)

Belirlenen etkilerle iyerinde tespit edilen riskler, -HAZOP (tehlike ve olabilirlik analizi) -Matrix (matris) -Check List (kontrol listesi) -Preliminary Hazard Analysis (PHA) (n tehlike analizi) -Job Safety Analysis (JSA) (i gvenlik analizi) -Preliminary Risk Analysis (PRA) (n risk analizi) -Event Tree Analysis (ETA) (olay aac analizi) -What if? (olursa ne olur?) veya benzerleri gibi risk analiz yntemlerinden biri kullanlarak analiz edilmeli ve bu analiz sonularna gre nce hangi risklerin nlenmesi gerektii deerlendirilmelidir.
35

Kabul Edilebilir Risk

letmenin, kanuni zorunluluklar ve kendi i sal ve gvenlii politika ve uygulamalar dikkate alndnda, kabul edebilecei dzeye indirilmi risk, kabul edilebilir risk derecesi (KERD) olarak tanmlanmaktadr. eitli risk analiz yntemleri neticesinde derecelendirilen riskler iin ana hedef, risk derecesini KERD e indirmek olacak ekilde nleme almalarna balanmaldr.

36

Analiz Edilen Risklerin Derecelerine Gre Alnacak nlemlerin Belirlenmesi

Kabul edilebilir risk (KERD): Alnan nlemleri srdrn, Dk risk: Basit nlemler alarak ve en az zaman harcayarak KERD e indirin, Orta risk: Daha fazla nlem alarak ve zaman harcayarak KERD e indirin, Yksek risk: letmenin tm kaynaklarn seferber ederek KERD e indirin, Kabul edilemez risk: O blmde ii durdurma dahil tm nlemleri alarak KERD e indirin.
37

nlemede ncelik Kriterleri

a- Alnacak nlemin yaplabilirliini aratrn b- Fayda maliyet hesabn yapn c- SG Kuruluna veya yetkililere sunun Yetkililerce ve Kurulca kabul edildikten sonra;

38

Planlama

Kim tarafndan, ne kadar srede yaplacan, balay ve biti tarihlerini planlayn.

39

Uygulama

Yaplan analiz neticesinde ortaya kan risk seviyelerine gre yaplacak nleyici faaliyetler iin, aadaki yntemlerden birisini uygulayn veya uygulatn.
40

Tehlikeyi nlemede Uygulanacak Yntem rnekleri (1)

> Yerine koyma (kame): Tehlikeli olan, tehlikesiz yada daha az tehlikeli olanla deitirin > Kaynakta nleme (Kapatma): Tehlikeli olan kapal sistem iinde kullanarak etkilenmeyi nleyin > Tecrit etme (zolasyon ya da ayrma): Tehlikeli alan, dier blgelerden izole edin

41

Tehlikeyi nlemede Uygulanacak Yntem rnekleri (2)

> Saylan bu 3 temel prensibin dnda, tehlike kaynann zelliine gre; a-Maruz kalma sresini ksaltn b-Maruz kalma dozunu azaltn c-Alglama ve alarm sistemleri kurun > Kiisel korunma: Yukarda saylan yntemlerin zaman zaman yeterli olamayabilecekleri veya uygulanamayacaklar gz nnde bulundurularak, bu yntemlerin yan sra alanlar Kiisel Koruyucu Donanmlarla (KKD) koruma yoluna gidin
42

Kontrol ve Yenileme

> Uygulanan yntemin etkinliini kontrol edin, yetersiz ise, yeniden aratrn, planlayn, uygulayn ve tekrar kontrol edin > Yeterlilii belirlendikten sonra srdrlebilirliini salamak iin periyodik kontrolleri devam ettirin

43

Daha fazla bilgi iin; http://www.isggm.gov.tr http://www.ilo.org http://osha.europa.eu http://www.etuc.org/tutb http://www.hse.gov.uk http://www.cdc.gov

44

45