TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS ISO 14050
Mart 2006

ICS 01.040.13; 13.020.10

EVRE YNETM TERMLER VE TARFLER Environmental management Vocabulary

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

n sz
Bu standard, ISO tarafndan kabul edilen ISO 14050 (2002) standard esas alnarak TSE evre htisas Grubunca TS ISO/DIS 14050 (1997) standardnn revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 23 Mart 2006 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standardn daha nce yaynlanm bulunan basklar geersizdir. Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Giri
Bu standard, ISO 14000 serilerinde evre ynetimiyle ilgili kullanlan kavramlar ve bunlarn tariflerini ihtiva eder. evre ynetim sistemlerinin uygulanmasnda ve yrtlmesinde iletiim nemlidir. Bu terimlerin kullanlmasnda ortak bir anlay salandnda, iletiim daha etkin olur. evre ile ilgili birok terim ve tarifleri, yakn zamanda gelitirilen kavramlarla ortaya kmtr. Bu evre kavramlarnn zamanla gelimesi, kanlmaz olarak evre terminolojisinin de srekli gelimesini salayacaktr. Bu standardn amac, ISO 14000 standard serilerinde kullanlan terimlerin anlalmasn salamaktr. Bu standardda kullanlan terimler ve tarifler, evre ynetimiyle ilgili aadaki standardlardan elde edilmitir: ISO 14001:1996 ISO 14004:1996 Environmental management systems Specification with guidance for use Environmental management systems General guidelines on principles, systems and techniques

EN ISO 19011:2002 Guidelines for quality and/or environmental systems auditing ISO 14020:2000 ISO 14021:1999 ISO 14024:1999 ISO/TR 14025:2000 ISO 14031:1999 ISO 14040:1997 ISO 14041:1998 ISO 14042:2000 ISO 14043:2000 Environmental labels and declarations General principles Environmental labels and declarations Self-declared environmental claims (Type II environmental labeling) Environmental labels and declarations Type I environmental labeling Principles and procedures Environmental labels and declarations Type III environmental declarations Environmental management Environmental performance evaluation Guidelines Environmental management Life cycle assessment Principles and framework Environmental management Life Cycle assessment Goal and scope definition and inventory analysis Environmental management Life cycle assessment Life cycle impact assessment Environmental management Life cycle assessment Life cycle interpretation

Ayrca Ek A, ISO/TR 14061:1998, ISO 14001 ve ISO 14004 evre ynetim sistemi standardlarnn kullanmnda ormanclk kurulularna yardm iin bilgi isimli Teknik Rapordaki terimleri ve tarifleri verir. ISO/TC 176 ile ibirlii halinde, ilve ve gzden geirilmi standardlarn yaynlanmas da dahil, ISO/TC 207 bnyesinde evre ynetim standardlarnn gelitirilmesine ynelik devam eden almadan dolay, bu standard gzden geirilecek ve uygun grlrse deitirilecek veya ilveler yaplacaktr. evre ynetimi alannda karlalabilen baz kavramlar, bu standardda verilmemitir. Ancak, evre ynetimine ilikin ISO 14000 standard serilerinin kullanclarna yardmc olmak amacyla, bu ilve kavramlarn bazlar Ek Bdeki kaynaklar blmne dahil edilmitir. Kullanclar, bu kavramlarn aklama ve uygulamalarnn uluslararas alanda da farkllk gsterebileceini bilmelidir. Bu kavramlarn Ek Bde yer almas, bu kavramlarn kullanmn tevik etmek veya onaylamak amacn gtmemektedir.

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

indekiler
Giri................................................................................................................................................................... Kapsam........................................................................................................................................................... 1 Terimler ve tarifler ......................................................................................................................................... 1 1 evre ynetimiyle ilgili genel tarifler .................................................................................................. 1 2 evre ynetim sistemleriyle ilgili terimler ......................................................................................... 3 3 Tetkik ile ilgili terimler.......................................................................................................................... 4 4 rn sistemiyle ilgili terimler .............................................................................................................. 6 5 Hayat boyu deerlendirmeye ilikin terimler..................................................................................... 8 6 evre etiketlerine ve evre beyanlarna ilikin terimler ................................................................. 10 Ek A (Bilgi iin) ISO/TR 14061deki ilve terimler ve tarifler ................................................................. 13 Ek B (Bilgi iin) evreyle ilgili uluslararas platformlarda karlalan ilve kavramlar..................... 15 Kaynaklar...................................................................................................................................................... 16 Alfabetik indeks ........................................................................................................................................... 17

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

evre ynetimi Terimler ve tarifler Kapsam

Bu standard, ISO 14000 serilerinde yaynlanan evre ynetimiyle ilgili temel kavramlarn tariflerini kapsar.

Terimler ve tarifler
Baz durumlarda, bir kavramn belirli bir durumdaki zel kullanm, tariften nce al parantez iinde gsterilmitir. Her bir tarif ve not iin ilgili kaynak, keli parantez iinde verilmitir. Birden fazla belgede ayn tarif bulunduunda, kaynak olarak genellikle en eski olan verilmitir.

evre ynetimiyle ilgili genel tarifler

1.1 evre
Bir kuruluun (Madde 1.4), faaliyetlerini yrtt hava, su, toprak, doal kaynaklar, flora, fauna ile insanlar da ihtiva eden ortam ve bunlar arasndaki iliki. Not Bu erevede ortam, kurulutan balayarak kresel sisteme kadar geniletilebilir.

[ISO 14001]1)

1.2 evre boyutu

Bir kuruluun (Madde 1.4), evre (Madde 1.1) ile etkileime girebilen faaliyetlerinin, rnlerinin ve hizmetlerinin bir eleman. Not nemli evre boyutu, nemli bir evre etkisine (Madde 1.3) sahip olan veya olabilen bir evre boyutudur.

[ISO 14001]

1.3 evre etkisi

Bir kuruluun (Madde 1.4) faaliyetleri, rnleri veya hizmetleri sonucunda evrede (Madde 1.1) ksmen veya tamamen meydana gelen olumlu veya olumsuz herhangi bir deiiklik. [ISO 14001]

1.4 Kurulu
Kendine has grevleri ve ynetimi olan, kamuya ait veya zel, her eit irket, firma, teebbs, kurum veya messese, bunlarn paras veya birlemi hlleri. Not - Birden ok iletme birimi olan kurulular iin bir iletme birimi bir kurulu olarak tanmlanabilir. [ISO 14001]

1.5 lgili taraf

Bir kuruluun veya bir sistemin performansyla veya sonularyla ilgisi olan kii veya grup. Not 1 Sonu, rnleri ve anlamalar ihtiva eder. Sistem, rn sistemleri ile evre etiketlemeleri ve beyan sistemlerini ihtiva eder. Not 2 Bu genel tarif, dorudan herhangi bir belgeden alnmamtr. Bu kavram zellikle, ISO 14001de evre performans (Madde ISO 14004 ve ISO 14031de benzer tarifler), ISO 14024te Tip I evre etiketi, ISO/TR 14025te Tip evre beyan ve ISO 14040ta hayat boyu deerlendirme bak alaryla tarif edilmitir. 1) TSE Notu :Atf yaplan Standardlarn TS numaras ve Trke ad Ek MAda verilmitir. iaretli olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr. 1

ICS 01.040.13; 13.020.10 Tarifler aada verildii gibidir: -

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Bir kuruluun evre performansyla ilgilenen veya bundan etkilenen kii veya grup.

[ISO 14001] - Tip I evre etiketi programndan etkilenen herhangi bir taraf. [ISO 14024] Tip III evre beyannn gelitirilmesinden veya kullanlmasndan etkilenen herhangi bir taraf.

[ISO 14025] rn sisteminin evre performans veya hayat boyu deerlendirmenin sonular ile ilgilenen veya bunlardan etkilenen kii veya grup.

[ISO 14040]

1.6 nc taraf
lgili taraflardan bamsz fakat konuyla ilgili olarak tanmlanan kii veya kurum. Not 1 lgili taraflar, genellikle ilgili tedariki (birinci taraf) veya mteridir (ikinci taraf). [ISO 14024] Not 2 nc taraf ifadesi, bunun mutlaka bir belgelendirme kuruluu olduu anlamna gelmez. [ISO/TR 14025]

1.7 Belgelendirme
nc bir taraf (Madde 1.6) tarafndan, belirli artlar salayan rn, ilem veya hizmete yazl olarak verilen onay. [ISO 14024]

1.8 Kirliliin nlenmesi

Geri kazanm, artma, ilem deiiklikleri, kontrol mekanizmalar, kaynaklarn etkin kullanm ve malzeme ikamesini ihtiva edebilen kirlilii nleyen, azaltan veya kontrol eden ilemlerin, uygulamalarn, malzemelerin veya rnlerin kullanm. Not Kirliliin nlenmesinin potansiyel faydalar, olumsuz evre etkilerinin azaltlmasn (Madde 1.3), artrlm verimlilii ve azaltlm maliyetleri ihtiva eder.

[ISO 14001]

1.9 Atk
retici veya kullanc iin daha ileri bir kullanm olmayan ve evreye (Madde 1.6) atlan veya braklan her trl madde. [ISO 14021] Not Atk, ISO 14040taki hayat boyu deerlendirme bak asyla da u ekilde tanmlanr: Bertaraf edilecek rn sistemine ait her tr kt.

1.10 effaflk
Bilginin ak, kapsaml ve anlalr bir ekilde verilmesi. [ISO 14040]

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

1.11 evre performans

Bir kuruluun (Madde 1.4) evre boyutlarnn (Madde 1.2) ynetiminin sonular. Not evre ynetim sistemleri (Madde 2.1) kapsamnda, sonular kuruluun (Madde 1.4) evre politikasna (Madde 2.1.1), amalarna (Madde 2.1.2) ve hedeflerine (Madde 2.1.3) gre llebilir.

[ISO 14031]

1.11.1 evre performans deerlendirmesi (PD)

Gstergeleri belirlenmesi, verilerin toplanarak analiz edilmesi ve elde edilen bilgilerin evre performans kriterleri (Madde 1.11.1.1) esas alnarak deerlendirilmesi sonucu, bir kuruluun (Madde 1.4) evre performansna (Madde 1.11) gre ynetim kararlarn hzlandrma ilemi. [ISO 14031]

1.11.1.1

evre performans kriteri

Kuruluun (Madde 1.4) ynetimi tarafndan belirlenen ve evre performans deerlendirmesi (Madde 1.11.1) amac iin kullanlan evre amac (Madde 2.1.2), hedefi (Madde 2.1.3) veya evre performansnn (Madde 1.11) amalanan seviyesi. [ISO 14031]

1.11.1.2
Not

evre durumu gstergesi (DG)

evrenin (Madde 1.1) yerel, blgesel, ulusal veya kresel durumu hakknda bilgi salayan zel ifade. Blgesel kelimesi, bir kuruluun (Madde 1.4) deerlendirmek amacyla setii evrenin durumunun leine bal olarak il, blge, lke veya bir ktadaki lkeler grubu anlamna gelebilir.

[ISO 14031]

1.11.1.3
[ISO 14031]

evre performans gstergesi (PG)

Bir kuruluun (Madde 1.4) evre performans (Madde 1.11) hakknda bilgi salayan zel ifade.

1.11.1.3.1

Ynetim performans gstergesi (YPG)

Ynetimin, kuruluun (Madde 1.4) evre performansn (Madde 1.11) etkileme abalarna dair bilgi salayan evre performans gstergesi (Madde 1.11.1.3). [ISO 14031]

1.11.1.3.2

letme performans gstergesi (PG)

Bir kuruluun (Madde 1.4) faaliyetlerinin evre performansna (Madde 1.11) ilikin bilgi salayan evre performans gstergesi (Madde 1.11.1.3). [ISO 14031]

evre ynetim sistemleriyle ilgili terimler

2.1 evre ynetim sistemi (YS)

Bir kuruluun (Madde 1.4) evre politikasnn (Madde 2.1.1) oluturulmas, uygulanmas, baarlmas, gzden geirilmesi ve srdrlmesi iin kurulu yapsn, planlanan faaliyetleri, sorumluluklar, uygulamalar, prosedrleri, prosesleri ve kaynaklar ihtiva eden ynetim sistemi btnnn bir paras. [ISO 14001]

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

2.1.1 evre politikas

Bir kuruluun (Madde 1.4) faaliyetleri ile evre amalarnn (Madde 2.1.2) ve hedeflerinin (Madde 2.1.3) belirlenmesi iin genel bir ereve salayan evre performansnn (Madde 2.1.5) btnyle ilgili niyetlerini ve ilkelerini belirten beyan. [ISO 14001]

2.1.2 evre amac

Bir kuruluun (Madde 1.4) gerekletirmek amacyla kendisi iin tespit ettii ve gerektiinde llebilen, evre politikasyla (Madde 2.1.1) tutarl genel amac. [ISO 14001]

2.1.3 evre hedefi

Kurulua (Madde 1.4) veya onun blmlerine uygulanabilen, evre amalarndan (Madde 2.1.2) oluturulan ve bu amalara ulamak iin belirlenmesi ve karlanmas gereken ve gerektiinde llebilen ayrntl baar art. [ISO 14001]

2.1.4 Srekli iyiletirme

Kuruluun (Madde 1.4) evre politikasna (Madde 2.1.1) uygun olarak, genel evre performansndaki (Madde 2.1.5) iyilemeleri salamak amacyla, evre ynetim sisteminin (Madde 2.1) gelitirilmesi sreci. Not Srecin, faaliyetin btn alanlarnda e zamanl olarak gereklemesi gerekli deildir.

[ISO 14001]

2.1.5 evre performans

ynetim sistemi Bir kuruluun (Madde 1.4) evre politikasna (Madde 2.1.1), amalarna (Madde 2.1.2) ve hedeflerine (Madde 2.1.3) dayanan, evre boyutlarnn (Madde 1.2) kontrolne ilikin evre ynetim sisteminin (Madde 2.1) llebilir sonular. [ISO 14001]

Tetkik ile ilgili terimler

3.1 evre tetkiki

evre ile ilgili belirli faaliyetlerin, olaylarn, durumlarn, ynetim sistemlerinin veya bunlar hakkndaki bilginin tetkik kriterleriyle (Madde 3.3) uyumlu olup olmadn belirlemek iin, tetkik bulgusunun (Madde 3.4) tarafsz olarak elde edilmesinin ve deerlendirilmesinin sistematik ve belgeye dayal dorulama ilemi ve bu ilemin sonularnn mteriye bildirilmesi. [EN ISO 19011]

3.1.1 evre ynetim sistemi d tetkiki

Bir kuruluun (Madde 1.4) evre ynetim sisteminin (Madde 2.1), evre ynetim sistemi tetkik kriterleriyle uyumlu olup olmadn belirlemek iin tetkik bulgusunun (Madde 3.4) tarafsz olarak elde edilmesinin ve deerlendirilmesinin sistematik ve belgeye dayal dorulama ilemi ve bu ilemin sonularnn mteriye bildirilmesi. [EN ISO 19011]

3.1.2 evre ynetim sistemi i tetkiki

Bir kuruluun (Madde 1.4) evre ynetim sisteminin (Madde 2.1), kurulu tarafndan oluturulan evre ynetim sistemi tetkik kriterleriyle (Madde 3.3) uyumlu olup olmadn belirlemek iin, tetkik bulgusunun (Madde 3.4) tarafsz olarak elde edilmesinin ve deerlendirilmesinin sistematik ve belgeye dayal dorulama ilemi ve bu ilemin sonularnn ynetime bildirilmesi. [ISO 14001] 4

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

3.2 Konu
evre ile ilgili belirli faaliyet, olay, durum, ynetim sistemi ve/veya bu hususlarla ilgili bilgi. [EN ISO 19011]

3.3 Tetkik kriterleri

Tetkiki tarafndan, konu (Madde 3.2) hakknda toplanan tetkik delillerinin (Madde 3.4) karlatrld politikalar, uygulamalar, ilemler veya artlar. Not [14010] artlar; standardlar, klavuzlar, zel kurulu artlarn ve mevzuat veya dzenleyici artlar ihtiva edebilir fakat bunlarla snrl deildir.

3.4 Tetkik delili

Dorulanabilir bilgiler, kaytlar veya durumla ilgili beyanlar. Not 1 Tetkiki tarafndan tetkik kriterlerinin karlanp karlanmadn belirlemek iin kullanlan nicel veya nitel olabilen tetkik delili. Not 2 Tetkik delili, mlkatlara, dokmanlarn incelenmesine, faaliyetlerin ve artlarn gzlemlenmesine, lmelerin mevcut sonularna ve deneylere veya tetkikin kapsam dahilindeki dier unsurlara dayanr. [EN ISO 19011]

3.5 Tetkik bulgusu

Toplanan tetkik delillerinin (Madde 3.4) kabul edilen tetkik kriterleriyle karlatrlmasnn deerlendirme sonucu. Not [14010] Bulgular, tetkik raporunun temelini tekil eder.

3.6 Tetkik sonucu

Tetkikinin, tetkik bulgularn (Madde 3.5) esas alan ve bunlarla snrl olarak kendi deerlendirmesi sonucu, tetkikin konusu (Madde 3.2) hakknda ifade ettii tarafsz hkm veya kanaat. [14010]

3.7 Tetkiki yaplan

Tetkik edilecek kurulu (Madde 1.4). [14010]

3.8 Tetkik yaptran

Mteri Tetkik yaptran kurulu (Madde 1.4). Not 1 Mteri, tetkik edilecek (Madde 3.7) kuruluun kendisi olabilecei gibi, yasalara veya szlemeye dayal olarak tetkik yaptrma yetkisine sahip baka bir kurulu da olabilir. [14010] Not 2 TS EN ISO 19011de tetkik yaptran terimi yerine mteri terimi kullanlr.

3.9 Tetkik ekibi

Verilen bir tetkiki yerine getirmek iin grevlendirilen bir veya daha fazla sayda tetkiki. Not 1 Tetkik ekibi, teknik uzmanlar ve halen eitimleri devam eden tetkikileri de ihtiva edebilir. 5

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Not 2 Tetkik ekibindeki bir tetkiki ekip ba grevini yerine getirir. Not 3 EN ISO 19011dan uyarlanmtr.

3.9.1 evre tetkikisi

evre tetkiklerini (Madde 3.1) yapabilme niteliklerine sahip kii. [EN ISO 19011]

3.9.2 evre ba tetkikisi

evre tetkiklerini (Madde 3.1) yapabilme ve ynetebilme niteliklerine sahip kii. [EN ISO 19011]

3.9.3 Teknik uzman

tetkik Tetkik ekibinde (Madde 3.9) tetkiki olarak yer almayan fakat, ekibe belirli bir bilgi veya uzmanlk salayan kii. [EN ISO 19011]

rn sistemiyle ilgili terimler

4.1 rn sistemi
Bir veya birden fazla tanml ilevi yerine getiren malzeme ve enerji ynnden bal birim prosesler (Madde 4.3) btn. Not 1 Hayat boyu deerlendirme amalar bakmndan, rn terimi tek bana kullanldnda, rn sistemlerinin yannda hizmet sistemlerini de ihtiva edebilir. Not 2 TS EN ISO 14040tan uyarlanmtr.

4.2 rn
Herhangi bir mal veya hizmet. [ISO 14021]

4.2.1 Ara rn
Bir birim prosesin (Madde 4.3), daha ileri bir ilem gerektiren girdisi (Madde 4.12) veya kts (Madde 4.13). [ISO 14041]

4.2.2 Paralel rn
Ayn birim prosesteki (Madde 4.3) iki veya daha fazla rn. [14041]

4.2.3 Ambalaj
Bir rnn (Madde 4.2) tanmas, depolanmas, pazarlanmas veya kullanlmas srasnda iine konulmas veya korunmas amacyla kullanlan malzeme. Not 1 Tip II evre etiketlerinin amalar bakmndan, ambalaj terimi, rnn pazarlanmas veya rn hakknda bilgi verilmesi maksadyla bir rne veya kabna fizik olarak ilitirilmi veya bunlarn ierisine konulmu her trl maddeyi ihtiva eder. Not 2 TS EN ISO 14021den uyarlanmtr.

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

4.2.4 Niha rn
Kullanm ncesinde ilve bir ilem gerektirmeyen rn (Madde 4.2). [ISO 4041]

4.3 Birim proses

Bir rn sisteminin (Madde 4.1), hayat boyu deerlendirme (Madde 5.3) almas yaplrken hakknda veri toplanan en kk blm. [ISO 14040]

4.4 levsel birim

Hayat boyu deerlendirme (Madde 5.3) almasnda referans bir birim olarak kullanm amacyla, bir rn sisteminin (Madde 4.1) llm performans. [ISO 14040]

4.5 Sistem snr

Bir rn sistemi (Madde 4.1) ile evre (Madde 1.1) veya dier rn sistemleri arasnda yer alan ara yz. [ISO 14040]

4.6 Tahsisat
allmakta olan rn sistemindeki (Madde 4.1) birim proseslerin (Madde 4.3) girdi (Madde 4.12) veya kt (Madde 4.13) aklarnn blmlenmesi. [ISO 14040]

4.7 Birincil girdi ak

evreden (Madde 1.1) alnp, herhangi bir n ileme tbi tutulmadan allmakta olan sisteme giren malzeme veya enerji. Not TS ISO 14040tan uyarlanmtr.

4.8 Birincil kt ak
allmakta olan sistemi terk eden ve herhangi bir baka ileme tbi tutulmadan evreye (Madde 1.1) verilen malzeme veya enerji. Not ISO 14040tan uyarlanmtr.

4.9 Ham madde

Bir rn (Madde 4.2) retiminde kullanlan birincil veya ikincil malzeme. [ISO 14040]

4.10 Enerji ak
Birim srecinin (Madde 4.3) veya rn sisteminin (Madde 4.1) enerji birimleri cinsinden ifade edilen girdisi (Madde 4.12) veya kts (Madde 4.13). Not Girdi olan enerji ak enerji girdisi, kt olan enerji ak ise enerji kts olarak adlandrlabilir.

[ISO 14041]

4.10.1 Girdi enerjisi

Bir rn sistemine (Madde 4.1) girdi olarak kullanlan malzemenin yanmasndan oluan ve bir enerji kayna olarak kullanlmayan s. Not Yksek stma deeri veya dk stma deeri cinsinden ifade edilir.

[ISO 14041] 7

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

4.10.2 Proses enerjisi

retim iin kullanlan enerji ve bu enerjinin iletilmesinde kullanlan enerji hari olmak zere, bir birim prosesteki (Madde 4.3) ilemi yerine getirmek veya bu prosesteki bir cihaz altrmak iin gerekli olan enerji girdisi. [ISO 14041]

4.11 Referans ak
Verilen bir rn sistemindeki (Madde 4.1) bir ilevsel birimin (Madde 4.4) grevini yerine getirdiini gsteren kt (Madde 4.13) miktar. [ISO 14041]

4.12 Girdi
Birim prosese (Madde 4.3) giren malzeme veya enerji. Not Malzemeler, ham maddeleri (Madde 4.9) ve rnleri (Madde 4.2) ihtiva edebilir.

[ISO 14040]

4.12.1 Yardmc girdi

retiminde birim proseste (Madde 4.3) kullanlan, fakat rnn bir parasn oluturmayan malzeme girdisi. rnek Bir katalizr. [ISO 14041]

4.13 kt
Birim prosesten (Madde 4.3) kan madde veya enerji. Not Malzemeler; ham maddeleri (Madde 4.9), ara rnleri (Madde 4.2.1), rnleri (Madde 4.2), emisyonlar ve at (Madde 1.9) ihtiva edebilir.

[ISO 14040]

4.13.1 Kaak emisyon

Havaya, suya ve topraa kontrolsz olarak verilen emisyon. rnek Boru hatt balant noktasndan szan madde. [ISO 14041]

Hayat boyu deerlendirmeye ilikin terimler

5.1 mr dngs
Ham madde temininden veya retimden niha bertarafa kadar, bir rn sisteminin (Madde 4.1) birbirini takip eden ve birbiriyle balantl aamalar. [ISO 14040]

5.2 Deerlendirme uzman

Bir hayat boyu deerlendirme (Madde 5.3) almasn yrten kii veya grup. [ISO 14040]

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

5.3 Hayat boyu deerlendirme (HBD)

mr dngs (Madde 5.1) boyunca, bir rn sisteminin (Madde 4.1) girdilerinin (Madde 4.12), ktlarnn (Madde 4.13) ve potansiyel evre etkilerinin (Madde 1.3) toplanmas ve deerlendirilmesi. [ISO 14040]

5.3.1 Hayat boyu envanter analizi

Verilen bir rn sistemi (Madde 4.1) iin bunun mr dngs (Madde 5.1) boyunca, girdilerin (Madde 4.12) ve ktlarn (Madde 4.13) toplanmasn ve deerlendirilmesini ieren hayat boyu deerlendirme safhas. [ISO 14040]

5.3.1.1 Hayat boyu envanter analiz sonucu (HBE sonucu)

Hayat boyu etki deerlendirmesi (Madde 5.3.2) iin bir balang noktas salayan ve sistem snrn (Madde 4.5) geen aklar ihtiva eden bir hayat boyu envanter analizinin (Madde 5.3.1) kts. [ISO 14042]

5.3.1.2 Veri kalitesi

Verilerin istenen artlar salama zellii. [ISO 14041]

5.3.1.3 Belirsizlik analizi

Bir hayat boyu envanter analizinin (Madde 5.3.1) sonularndaki, girdi belirsizliinin ve veri deikenliinin kmlatif etkilerinden kaynaklanan belirsizlii aratrmak ve saysal olarak ifade etmek iin kullanlan sistematik prosedr. Not Sonulardaki belirsizliin tayin edilmesinde, aralklar veya ihtimal dalmlar kullanlr.

[ISO 14041]

5.3.1.4 Hassasiyet analizi

Seilen yntemlerin ve verilerin, bir almann ktlar zerindeki etkilerini tahmin etmede kullanlan sistematik prosedr. [ISO 14041]

5.3.2 Hayat boyu etki deerlendirmesi (HBED)

Hayat boyu deerlendirmenin (Madde 5.3), bir rn sisteminin (Madde 4.1) muhtemel evre etkilerinin (Madde 1.3) bykln ve nemini anlamay ve deerlendirmeyi amalayan safhas. [ISO 14040]

5.3.2.1 Etki kategorisi

HBE sonularnn (Madde 5.3.1.1) kullanlaca ilgili evre problemini temsil eden snf. [ISO 14042]

5.3.2.1.1 Hayat boyu etki kategori gstergesi

Bir etki kategorisinin (Madde 5.3.2.1) saysal olarak ifadesi. [ISO 14042]

5.3.2.2 Nitelendirme faktr

HBE sonularn (Madde 5.3.1.1), hayat boyu etki kategori gstergesinin (Madde 5.3.2.1.1) bir ortak birimine dntrmek iin kullanlan bir modelden tretilen faktr. [ISO 14042] 9

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

5.3.2.3 evre mekanizmas

Verilen bir etki kategorisi (Madde 5.3.2.1) iin HBE sonularyla (Madde 5.3.1.1) kategori gstergeleri (Madde 5.3.2.1.1) ve kategori u noktalar (Madde 5.3.2.4) arasnda ba kuran fiziksel, kimyasal ve biyolojik ilemler sistemi. [ISO 14042]

5.3.2.4 Kategori u noktas

lgili bir evre problemini tanmlayan doal evre, insan sal veya kaynaklarn nitelii veya zellii. [ISO 14042]

5.3.3 Hayat boyu yorum

Sonulara ve tavsiyelere ulamak iin envanter analizi veya etki deerlendirmesi veya her ikisinin bulgularnn tanml ama ve kapsam ile uyumlu olarak birletirildii hayat boyu deerlendirme (Madde 5.3) safhas. [ISO 14040]

5.3.3.1 Tutarllk kontrol

Varsaymlarn, yntemlerin ve verilerin alma boyunca tutarl bir ekilde uygulandnn ve ama ve kapsam tanmyla uygunluunun dorulanmas sreci. Not Tutarllk kontrol, sonulara ulalmadan nce yaplmaldr.

[ISO 14043]

5.3.3.2 Hassasiyet kontrol

Hassasiyet analizinden (Madde 5.3.1.4) elde edilen bilgilerin, sonulara ulamada ve tavsiyelerde bulunmada uygunluunun dorulanmas sreci. [ISO 14043]

5.3.3.3 Btnlk kontrol

Bir hayat boyu deerlendirme (Madde 5.3) veya hayat boyu envanter analizinin (Madde 5.3.1) nceki safhalarndan elde edilen bilgilerin, ama ve kapsam tanmna uygun olarak sonulara ulamada yeterli olup olmadnn dorulanmas sreci. [ISO 1043]

5.3.4 Karlatrmal beyan

Bir rnn, ayn ileve sahip rakip bir rne kar stnlne veya denkliine dair evre iddias. [ISO 14040]

evre etiketlerine ve evre beyanlarna ilikin terimler

6.1 evreyle ilgili iddia

Bir rnn (Madde 4.2), bir parann veya ambalajn (Madde 4.2.3) evre boyutunu (Madde 1.2) gsteren aklama, sembol veya grafik. Not evreyle ilgili bir iddia, rn veya ambalaj zerindeki etiketlerle yapld gibi, rne ilikin yaynlarla, teknik bltenlerle, reklamlarla, ilanlarla, tele pazarlamayla ve internet gibi dijital veya elektronik ortamlar yoluyla da yaplabilir.

[ISO 14021]

10

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

6.1.1

evre etiketi evre beyan

Bir rn (Madde 4.2) veya hizmetin evre boyutlarn (Madde 1.2) gsteren iddia. [ISO 14020]

6.1.2 Nitelikleri belirlenmi evre iddias

ddiann snrlarn belirten aklayc bir ifade (Madde 6.1.4) ile birlikte verilen evreyle ilgili iddia (Madde 6.1). [ISO 14021]

6.1.3 evreyle ilgili iddiann dorulanmas

Verilerin gvenilirliini salayan nceden belirlenmi zel kriterler ve ilemler kullanlarak bir evre iddiasnn (Madde 6.1) geerliliinin teyit edilmesi. [ISO 14021]

6.1.4 Aklayc ifade

evreyle ilgili bir iddiann (Madde 6.1), rnn (Madde 4.2) mterisi, muhtemel mterisi veya kullancs tarafndan daha iyi anlalabilmesi amacyla gerekli olan veya verilen her trl aklama. [ISO 14021]

6.2 Tip I evre etiketleme program

mr dngs (Madde 5.1) deerlendirmelerine dayal belirli bir rn kategorisi (Madde 6.2.1) dahilinde bir rnn evre asndan tercih edilebilirliini gsteren, rnler (Madde 4.2) zerindeki evre etiketlerinin (Madde 6.1.1) kullanmyla ilgili yetki belgesi veren gnll, oklu kritere dayal, nc taraf program. [ISO 14024]

6.2.1 rn kategorisi
E deer ilevlere sahip rnlerin (Madde 4.2) oluturduu grup. [ISO 14024]

6.2.1.1 Amaca uygunluk

Bir rn, proses veya hizmetin belirli artlar altnda tanml bir amaca hizmet etme kabiliyeti. [ISO 14024]

6.2.1.2 rnn ilevsellii

Bir rnn (Madde 4.2) performans ve kullanmndaki nitelik veya zellik. [ISO 14024]

6.2.1.3 rnn evre kriterleri

Bir rnn (Madde 4.2) evre etiketiyle (Madde 6.1.1) dllendirilmesi iin salamas gereken evre artlar. [ISO 14024]

6.2.2 Eko etiket kurumu

Tip I evre etiketleme program (Madde 6.2) yrten nc taraf kurum ve onun birimleri. [ISO 14024]

11

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

6.3 evreyle ilgili iddialarn z beyan

Bamsz nc taraf belgelendirmesi olmakszn imaltlarn, ithaltlarn, datclarn, perakendecilerin veya bu tr iddiadan faydalanabilecek dier kiilerin yapt evre iddias (Madde 6.1). [ISO 14021] Not Bu iddia, Tip II evre etiketlemesi olarak da adlandrlr.

6.4 Tip III evre beyan

ISO 14040 standard serilerine dayal olarak, nceden belirlenmi parametre kategorilerine sahip bir rn iin nicel olarak ifade edilebilen, ancak Tip III evre beyan programyla salanan evre ile ilgili ilve bilgileri dlamayan evre verileri. [ISO/TR 14025]

6.4.1 Tip III evre beyan program

Asgar artlarn belirlenmesi, parametre kategorilerinin seilmesi, nc taraflarn katlm ile d iletiimin eklinin tanmlanmasn da ieren, sanayi sektr veya bamsz kurumun gnll olarak oluturduu Tip III evre beyan sreci. [ISO/TR 14025]

6.5 Gelitirilebilirlik
Bir rnn (Madde 4.2) tamamen deitirilmeksizin, onun modllerinin veya paralarnn ayr olarak gelitirilmesine veya deitirilmesine imkn veren zellii. [ISO 14021]

6.6 Malzemenin tantm

Bir rnn (Madde 4.2) veya ambalajn (Madde 4.2.3) bileenlerinin muhtevasnn tarifinde kullanlan kelimeler, saylar veya semboller. Not Malzeme tantm sembol evreyle ilgili bir iddia (Madde 6.1) olarak deerlendirilmez.

[ISO 14021]

12

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Ek A (Bilgi iin) ISO/TR 14061deki ilve terimler ve tarifler

A.1 Orman
Aalarn ve dier odunsu vejetasyonun beraberce yetitii bitki topluluu, bulunduu arazi, flora ve fauna, aralarndaki iliki ve bunlarla ilgili kaynaklar ve deerler. Not Ormanlar, bulunduu lkenin iklimine, toprana, tarihine ve kltrne bal olarak byk lde deiiklik gsterir. Bir ok lkede orman terimi mevzuatta tanmlanmtr.

A.2 Prensipler, kriterler ve gstergeler

Srdrlebilir orman ynetiminin (SOY) gerekletirilmesinde kaydedilen ilerlemenin deerlendirilmesi iin, prensipleri, kriterleri ve gstergeleri de ieren ortak bir hiyerarik ereve salayan, devlet veya sivil toplum tarafndan yaplan uluslararas, ulusal ve zel sektr giriimleri. Not 1 Baz giriimlerde, kriterlerin prensipleri de kapsad kabul edilir. Not 2 Bu raporun amalar bakmndan, kriterler ve gstergeler terimi zellikle, hkmetler aras mzakereler yoluyla gelitirilen Srdrlebilir Orman Ynetiminde Kriterler ve Gstergeler snflarna referans olmas iin kullanlr.

A.3 Prensipler
Deerlendirme ve sonucunda yaplacak faaliyetler iin esas tekil eden temel kurallar. Not Prensipler, srdrlebilir orman ynetimi gibi bir amacn ana unsurlardr.

A.4 Kriterler
nemli olarak deerlendirilen ve baar ve baarszlk kararlarna esas tekil eden zellikler. Not Kriterlerin rol, srdrlebilir orman ynetiminin deerlendirilebilmesinde kullanlabilen ana unsurlar veya artlarn veya proseslerin snfn nitelendirmek veya tarif etmektir.

[Kaynak: Hkmetler aras Srdrlebilir Orman Ynetiminde Kriterler ve Gstergeler Semineri (SCI)]

A.5 Gstergeler
Periyodik olarak izlendiinde ve deerlendirildiinde, deiimin ynn gsteren nitel, nicel veya aklayc tedbirler. [Kaynak: Hkmetler aras Srdrlebilir Orman Ynetiminde Kriterler ve Gstergeler Semineri (SCI)]

A.6 Srdrlebilir kalknma

imdiki kuaklarn ihtiyalarnn, gelecek kuaklarn kendi ihtiyalarn karlama imknlarn tehlikeye atmadan karlanmas. [Kaynak: Brundtland Raporu]

A.7 Srdrlebilir orman ynetimi

Not Srdrlebilir orman ynetimi kavram konusunda geni bir uzla olmasna ramen, ulusal ve uluslararas toplantlarda gelitirilen tanmlar arasnda farkllklar bulunmaktadr. Bu Teknik Raporu kullanacak kiinin, kavramn kapsamn ve dnyann iki farkl blgesinde nasl tanmlandn anlayabilmesi amacyla, burada bu tanmlardan iki tanesine yer verilmitir.

13

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

A.7.1

Srdrlebilir orman ynetimi

Ormann mstesna deerlerinin hzla yitirilmesini nlemek ve fiziksel ve sosyal evreye olan etkileri azaltmak amacyla, arzu edilen orman rn ve hizmetlerinin srekliliinin salanmasna ynelik olarak, aka tanmlanm bir veya daha fazla ynetim amacn gerekletirmek iin daim orman alanlarnn ynetimi sreci. [Kaynak: Uluslararas Tropikal Tomruk Tekilat (ITTO)]

A.7.2

Srdrlebilir orman ynetimi

Ormanlarn (Madde A.1) ve orman arazisinin, biyolojik eitliliini, verimliliini, yenilenme kapasitesini, canlln ve yerel, ulusal ve kresel dzeyde imdiki ve gelecekteki ekolojik, ekonomik ve sosyal ilevlerini yerine getirme kabiliyetini srdrecek ve dier ekosistemlere zarar vermeyecek ekilde ynetimi ve kullanlmas. [Kaynak: Pan-Avrupa (Helsinki) Sreci]

14

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Ek B (Bilgi iin) evreyle ilgili uluslararas platformlarda karlalan ilve kavramlar

B.1 Mevcut en iyi teknikler
[1] 96/61/EEC (24 Eyll 1996) sayl AB Entegre Kirlilik nleme ve Kontrol Direktifi, Madde 2 (11). [2] OECD Konsey Tavsiyesi (Mays 1972), evre ve Ekonomi, evre politikalarnn uluslararas ekonomik boyutlarna ilikin klavuz prensipler. [3] Kuzey Dou Atlantikin Deniz evresinin Korunmas Szlemesi, Paris 22 Eyll 1992, 2. Madde 3 (b) bendi ve deiiklik No:1.

B.2 Kritik yk
[1] DOWING, R.J., HETTELING, J.-P. ve DE SMET, P.A.M., 1993. Avrupada Kritik Yklerin Hesaplanmas ve Haritalandrlmas. Durum Raporu 1993.

B.3 htiyat prensibi

[1] ISO 14004:1996, evre ynetim sistemi Prensipler, sistemler ve destek teknikleri hakknda genel klavuzlar, Ek A, prensip No:15. [2] evre ve Kalknmaya Dair Rio Deklarasyonu, Prensip No:15. [3] Kuzey Dou Atlantikin Deniz evresinin Korunmas Szlemesi, Paris 22 Eyll 1992, 2. Madde 2 (a) bendi.

B.4 Kirleten der prensibi

[1] ISO 14004:1996, evre ynetim sistemi Prensipler, sistemler ve destek teknikleri hakknda genel klavuzlar, Ek A, prensip No:16. [2] evre ve Kalknmaya Dair Rio Deklarasyonu, Prensip No:16. [3] Kuzey Dou Atlantikin Deniz evresinin Korunmas Szlemesi, Paris 22 Eyll 1992, 2. Madde 2 (b) bendi. [4] Kirleten der Prensibi, OECD 1975.

B.5 Kirlilik
[1] 96/61/EEC (24 Eyll 1996) sayl AB Entegre Kirlilik nleme ve Kontrol Direktifi, Madde 2 (11). [2] IMO/UNESCO/WMO/IAEA/UN/UNEP Deniz kirliliinin bilimsel boyutlaryla ilgili ortak uzmanlar grubu (GESAMP). [3] Kuzey Dou Atlantikin Deniz evresinin Korunmas Szlemesi, Paris 22 Eyll 1992, 1. Madde (d) bendi. [4] Baltk Deniz Blgesinin Deniz evresinin Korunmas Szlemesi (Helsinki Szlemesi), 1992, 2. Madde, (1) bendi.

B.6 Srdrlebilir kalknma

[1] Ortak Geleceimiz Raporu (Brundtland Raporu). Dnya evre ve Kalknma Komisyonu yayn. [2] Srdrlebilir Amerika: Gelecekte Refah, Frsatlar ve evre Sal Konular iin Yeni Bir Mutabakat. Srdrlebilir Kalknma Bakanlar Konseyi, ubat 1996. [3] Srdrlebilirlie Doru: evre ve Srdrlebilir Kalknmaya likin Avrupa Politika ve Eylem Program. AB, II. Cilt, 27 Mart 1992.

15

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Kaynaklar
[1] ISO 10241:1992, International terminology standards Preparation and layout. [2] ISO/IEC Guide 2:1996, Standardization and related activities General vocabulary

16

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Alfabetik indeks
A aklayc ifade 6.1.4 amaca uygunluk 6.2.1.1 ambalaj 4.2.3 ara rn 4.2.1 atk 1.9 B belgelendirme 1.7 belirsizlik analizi 5.3.1.3 birim proses 4.3 birincil kt ak 4.8 birincil girdi ak 4.7 btnlk kontrol 5.3.3.3 evre 1.1 evre amac 2.1.2 evre ba tetkikisi 3.9.2 evre beyan 6.1.1 evre boyutu 1.2 evre durumu gstergesi (DG) 1.11.1.2 evre durumu gstergesi 1.11.1.2 evre etiketi 6.1.1 evre hedefi 2.1.3 evre mekanizmas 5.3.2.3 evre performans degerlendirmesi (PD) 1.11.1 evre performans gstergesi (PG) 1.11.1.3 evre performans kriteri 1.11.1.1 evre performans 1.11 evre performans 2.15 evre politikas 2.1.1 evre tetkikisi 3.9.1 evre ynetim sistemi (YS) 2.1 evre ynetim sistemi d tetkiki 3.1.1 evre ynetim sistemi d tetkiki 3.1.2 evre etkisi 1.3 evreyle ilgili iddia 6.1 evreyle ilgili iddiann dorulanmas 6.1.3 evre tetkiki 3.1 kt 4.13 D deerlendirme uzman 5.2 E eko etiket kurumu 6.2.2 enerji ak 4.10 etki kategorisi 5.3.2.1 G gelitirilebilirlik 6.5 girdi 4.12 girdi enerjisi 4.10.1 gstergeler A.5 H ham madde 4.9 hassasiyet analizi 5.3.1.4 hassasiyet kontrol 5.3.3.2 hayat boyu deerlendirme (HBD) 5.3 hayat boyu envanter analizi 5.3.1 hayat boyu envanter sonucu 5.3.1.1 hayat boyu etki deerlendirmesi (HBED) 5.3.2 hayat boyu etki kategori gstergesi 5.3.2.1.1 hayat boyu etki kategorisi gstergesi 5.3.2.1.1 hayat boyu yorumu 5.3.3 ihtiyat prensibi B.3 ilgili taraf 1.5 iletme performans gstergesi (PG) 1.11.1.3.2 ilevsel birim 4.4 K kaak emisyon 4.13.1 karlatrmal beyan 5.3.4 kategori u noktas 5.3.2.4 kirleten der prensibi B.4 kirlilik B.5 konu 3.2 kriterler A.4 kritik yk B.2 kurulu 1.4 M malzemenin tantm 6.6 mevcut en iyi teknikler B.1 mteri 3.8 N niha rn 4.2.4 nitelendirme faktr 5.3.2.2 O orman A.1 mr dngs 5.1 evre ile ilgili iddialarn zbeyan 6.3 P paralel rn 4.2.2 prensipler A.3 prensipler, kriterler ve gstergeler A.2 R referans ak 4.11 17

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

S sistem snr 4.5 srdrlebilir kalknma A.6, B.6 srdrlebilir orman ynetimi A.7, A.7.1, A.7.2 proses enerjisi 4.10.2 srekli iyiletirme 2.1.4 nitelikleri belirlenmi evre iddias 6.1.2 effaflk 1.10 T tahsisat 4.6 teknik uzman 3.9.3 tetkik bulgusu 3.5 tetkik delili 3.4 tetkik ekibi 3.9 tetkik kriterleri 3.3 tetkik sonucu 3.6 tetkik yaptran 3.8 tetkiki yaplan 3.7

tip I evre etiketleme program 6.2 tip II evre etiketi 6.2 tip III evre beyan program 6.4.1 tip III evre beyan 6.4 tutarllk kontrol 5.3.3.1 nc taraf 1.6 rn 4.2 rn kategorisi 6.2.1 rn sistemi 4.1 rnn evre kriterleri 6.2.1.3 rnn ilevsellii 6.2.1.2 V veri kalitesi 5.3.1.2 Y yardmc girdi 4.12.1 ynetim performans gstergesi (YPG) 1.11.1.3.1

ICS 01.040.13; 13.020.10

TRK STANDARDI

TS ISO 14050/Mart 2006

Ek MA (Bilgi iin) Bu standardda atf yaplan uluslararas standard ve/veya dkmanlara karlk gelen Trk Standardlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC vb. Ad No (ngilizce) ISO 14001 Environmental management systems - Requirements with guidance for use ISO 14010 Guidelines for environmental Iptal (19011) auditing - General principles ISO 14021 Environmental labels and declarations - Self-declared environmental claims (Type II environmental labelling) ISO 14024 Environmental labels and declarations - Type I environmental labelling Principles and procedures ISO 14031 Environmental management Environmental performance evaluation - Guidelines ISO 14041 Environmental management Life cycle assessment - Goal and scope definition and inventory analysis ISO 14042 Environmental management Life cycle assessment - Life cycle impact assessment ISO 14043 Environmental management Life cycle assessment - Life cycle interpretation ISO/TR 14025 Environmental labels and declarations - Type III environmental declarations EN ISO 14040 Environmental management Life cycle assessment Principles and framework TS No TS EN ISO 14001 TS EN ISO 19011 TS EN ISO 14021 Ad (Trke) evre Ynetim Sistemi - artlar ve Kullanm Klavuzu Kalite ve evre ynetim sistemleri tetkik klavuzu evre etiketleri ve beyanlarevre ile ilgili iddialarn z beyan (Tip II evre etiketleri) evre Etiketleri Ve Beyanlar Tip 1: evre Etiketlemesi Prensipler Ve Yntemler evre Ynetimi- evre Performans DeerlendirilmesiKlavuz evre Ynetimi- Hayat Boyu Deerlendirme-Ama ve Kapsam Tarifi le Envanter Analizi evre ynetimi - Hayat Boyu Deerlandirme-Hayat Boyu Etki Deerlendirmesi evre ynetimi - Hayat boyu deerlendirme - Hayat boyu yorumu evre etiketleri ve beyanlar Tip III evre beyanlar evre Ynetimi-Hayat Boyu Deerlendirme-Prensipler ve ereve

TS EN ISO 14024

TS EN ISO 14031 ISO 14041

ISO 14042 ISO 14043 TS ISO/TR 14025 TS EN ISO 14040