1) Dzenli olarak hava lmlerinin yapld bir yeralt linyit iletmesinde, ocan normal Graham Endeksi 0,2dir.

Son olarak yaplan lmlerde ise aadaki sonular elde edilmitir: CO2= %0,73; CO= %0,004; H2= %0,01; N2= %78,2; O2= %19,93. Yukardaki gaz lm sonularna gre, bu ocakta gizli yangn tehlikesi var mdr ve varsa kayna ne olabilir? (20 PUAN) 2) Psikrometre ile yaplan scaklk lmlerinde, Kuru Scaklk 30 C ve Ya Scaklk 20 C olarak okunduuna gre relatif (bal) nem orann bulunuz? (10 PUAN) 3) Bir anakat galerisinde ok noktal lm yntemi ile hava hz lmleri yaplarak, sonular aada verilmitir. Bu galeriden geen hava miktarn bulunuz? (20 PUAN)
Kesit No Alan (m2) 0,3 0,8 1,0 0,4 0,5 0,8 0,9 0,5 0,6 0,7 0,7 0,8 Hava Hz (m/sn) 4,5 5,2 5,3 4,4 4,4 5,5 5,6 4,2 4,6 4,9 4,8 4,5

1 5

2 6

3 7

4 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

4) Giri ve k kuyu azlar deniz seviyesinden 500 metre yukarda olan bir yer alt ocanda, kuyularn her birisinin derinlii 110 m, giri kuyusundaki havann scakl -5 C, k kuyusundaki havann scakl 20 C olduuna gre; bu ocaktaki doal havalandrma basncn hesaplaynz? (20 PUAN) 5) Bir yer alt maden iletmesinde dzenli olarak yaplan gaz lmlerinde metan orannn srekli olarak %0,02 civarnda olduu grlmtr. Ancak son bir gn ierisinde yaplan lmlerde, metan gaz orannn %0,7 ye kt ve debisinin de 0,07 m3/sn olduu tespit edilmitir. Bu blgeye gnderilen havann debisi 4 m3/sn ve havalandrlmas gereken blgenin hacmi 4000 m3dr. sal ve gvenliine ilikin ynetmeliine gre; metan gaz izin verilen st snr amadan, iileri o blgeden uzaklatrmak ve gerekli nlemleri almak iin ne kadar sremiz vardr? (20 PUAN)

6) ekilde verilen ocan toplam direncini bulunuz? ( 10 PUAN)

30 10 20 10 10 15 10 10

7) Yer alt iletmelerinde havann bir noktadan dierine hareket edebilmesi iin ocakta olumas gereken koullar nelerdir, ekil izerek aklaynz? (15 PUAN) 8) Emici havalandrma sisteminin uyguland bir hava yolunda hz basnc 50 Pa ve hava hz 9 m/saniye olduuna gre havann younluunu bulunuz? (10 PUAN)

9) Bir hava yolunun orta noktasnda hava hz 8 m/saniye olduuna gre ortalama hz bulunuz? (10 PUAN) 10) Emici havalandrma sisteminin uyguland bir hava yolunda hz basnc 20 Pa ve toplam basn 50 Pa olduuna gre statik basnc bulunuz? (10 PUAN) 11) Aadaki ekilde grlen mekanize yer alt kmr iletmesinde gnde 3 vardiya allarak 150 ton/gn retim yaplmaktadr. Ocakta emici havalandrma yaplmakta ve metan geliri beklenmemektedir. Ocakta toplam 5 noktada kaz ve kuru ykleme almas yaplmakta olup, Protadyakonova gre kmrn sertlii 6 dr. yerlerine ulaan havadaki toz konsantrasyonu 100 tane/m3 dr. Ocakta gnde 150 ii altrlmaktadr.
k j i f e

A Kolu
d a c

B Kolu

a) Hava ihtiya hesaplamasndaki emniyet katsays 1,5 ise yeraltna gnderilmesi gereken hava miktarn bulunuz? (15 PUAN) b) Ocaa (a) kuyusundan giren havann %50 si, (b) ana galerisinden getikten sonra (c,d,e,f) yollarn kapsayan A kolunu, dier yars da (g,h,i,j) yollarn kapsayan B kolunu dolatktan sonra (k) hava dn yolundan atmosfere atlacaktr. izelge 1 deki verileri kullanarak ocak yollarndaki basn d deerlerini, ocan toplam basn d miktarn, eit ocak akln ve Ocak vantilatrnn gcn bulunuz? (25 PUAN) izelge 1 . Ocaktaki hava yollarna ilikin veriler Hava Yolu Uzunluk (m) Kuyu (a) 132 Ana galeri (b) 104 Bayukar (c) 103 Ayak (d) 67 Bayukar (e) 44 Hava dn yolu (f) 155 Hava giri (g) 83 Bayukar (h) 44 Ayak (i) 127 Bayukar (j) 73 Hava dn yolu (k) 60 100 m uzunluundaki hava yolunun direnci (murg) 3,85 31,25 12,68 0,768 12,68 31,25 31,25 12,68 0,768 12,68 31,25

c) Paralel olan A ve B kollarndaki basn d miktarlar eit deilse; kesit alanlar 3,75 m2 olan her iki kolda da eit basn dm salamak iin daha kk basn d gsteren kola ina edilmesi gereken hava kapsn boyutlandrnz? (15 PUAN)
12) Dzenli olarak hava lmlerinin yapld bir yeralt linyit iletmesinde, ocan normal Graham Endeksi 0,15dir. Hava k bacasnda, son olarak yaplan lmlerde ise aadaki sonular elde edilmitir: CO2= %0,90; CO= %0,006; H2= %0,001; CH4= %0,07; O2= %20,0. Yukardaki gaz lm sonularna gre, bu ocakta gizli yangn tehlikesi var mdr ve varsa yangnn kayna ne olabilir? 13) fleyici havalandrma sistemi ile havalandrlan bir yer alt iletmesinde, ocan dinamik basnc 100 kg/m2, toplam basn ise 300 kg/m2 olarak llmtr. Ocaktaki ortalama hava younluu 1,2 kg/m3 olduuna gre ortalama hava hzn bulunuz? 14) Dakikada 1800 m3 temiz hava gnderilen ve toplam basn fark 625 Paskal olan bir yer alt kmr iletmesinin edeer ocak akln bulunuz, kullanlacak radyal vantilatrn rotor apn ve vantilatr tesisinin direncini hesaplaynz?

15) Aksiyal tip bir vantilatrle, 220 kW g kullanlarak 1,5 KPa statik basn oluturulmakta ve yeraltna 6000 m3/dakika hava gnderilebilmektedir. Bu vantilatrn verimini bulunuz? 16) izelge 1de karakteristii verilen ocaa 1500 m3/dakika hava gnderebilmek iin izelge 3 ve 4 teki vantilatrlerden uygun olann ya da olanlar seerek, seiminizi grafik zerinde izah ediniz? izelge 2. Ocak karakteristik erisi Q (m3/saniye) H (Pa) 10 163 20 666 30 1500 40 2667 izelge 3. I Nolu vantilatr Q (m3/saniye) H (Pa) 10 1200 20 1000 30 700 40 200 izelge 4. II Nolu vantilatr Q (m3/saniye) H (Pa) 10 1900 20 1700 30 1500 40 900

17) Yardmc havalandrma eitlerini detayl olarak aklaynz? 18) Srlmekte olan, 2m X 4m boyutlarndaki dikdrtgen kesitli bir aratrma galerisi fleyici yardmc havalandrma sistemi ile havalandrlacaktr. Her atmda 80 kg patlayc madde kullanlacaktr. Atelemeden 30 dakika sonra galeriye girilebilmesi iin gerekli havalandrma debisini hesaplaynz?

19) ekildeki ocakta direnler R1=16, R2=9, Ro=3 dr. Kn yaplan lmlerde ortalama hava younluklar 0=1,32kg/m3, 1= 1,26kg/m3, 2= 1,23kg/m3, yazn yaplan lmlerde ise 0=1,2kg/m3, 1=1,24kg/m3, 2=1,27kg/m3 olarak llmtr. Z1=80m ve Z2=100m dir. a) Yaz ve k aylarnda doal havalandrmann salayaca hava miktarlarn bulunuz? b) Ocak karakteristik erisini ve doal hava akmlarnn karakteristik erilerini iziniz? (20 PUAN)

20) Uzunluu 100 m olan bir uzun ayakta kalnl 1,8m olan kmr damarnn younluu 1,3 ton/m3 dr. Vardiyada 1,3m lik ilerleme salanmaktadr. 1 ton kmr retimi iin 12 m3 metan ocak havasna karmaktadr. Bu panoda toplam 95 ii altrlmaktadr. Kaz ii patlatma ile yaplmakta ve her atmda 10 kg patlayc madde kullanlmaktadr. Patlatma sonras ayak iinde 10 dakikalk havalandrma sresi ngrlmtr. Bu panoya gnderilmesi gereken hava miktarn hesaplaynz? ( 20 PUAN) 21) Paralel olarak balanm drt havayolundan 2500 m3/dakika havann yollar arasnda izelge 1de verilen miktarlarda dalmas istenilmektedir. Bu dalm salamak iin konulacak olan ayarl kaplarn ne kadar basn dmesine neden olmalar gerekmektedir? ( 20 PUAN) izelge 1. Havayollarna ilikin veriler

Havayolu 1 2 3 4

Boyutu (m X m) 2,0 X 3,0 2,5 X 3,5 2,0 X 2,5 1,5 X 2,5

Uzunluk (m) 500 700 300 900

K (kg/m3) 0,010 0,007 0,008 0,004

Q (m3/dakika) 1000 600 500 400

22) 700 m uzunluunda ve 8 m2 kesitindeki bir galeride her atmda 10 kg patlayc madde atlmaktadr. Atelemeden sonra galerinin 20 dakika havalandrlmas planlanmaktadr. fleyici yardmc havalandrma sistemi iin gerekli hava miktarn bulunuz? (20 PUAN)