Gemi Onarım Yeknikleri

TMMOB GEM MHENDSLER ODASI adna Sahibi nci Gndz Baldoan Yaz leri Mdr ebnem Helvacolu Yayn
Kurulu Ahmet Dursun Alkan Ahmet Tademir Hr Frtna Yaln nsan Sevilay Can Hasan Bar Karayel Metin Koncavar Hakan Akyldz Baskya Hazrlk Hilal Sakarya Nazan Ertrk Grafik-Tasarm Serkan Uar Ynetim yeri Postane Mahallesi Tun Sokak No: 39 34940 Tuzla/stanbul Tel: (0216) 447 40 30-31-32 Faks: (0216) 447 40 33 e-posta: info@gmo.org.tr http:// www.gmo.org.tr Basld Matbaa Patrol Ambalaj Matbaaclk ve Reklam Sanatlar San. Tic. Ltd. ti. Ramazanolu Mah. Barbaros Cad. No:8 34909 Pendik - stanbul / Trkiye Tel: 0216 595 22 93 Fax: 0216 595 22 95 e-mail: info@patrolofset.com (ISSN-1300/1973) Bask tarihi: Austos 2009 Bask says: 3000 adet
Makale
4 Common Rail Yakt Pskrtmeli Yksek Devirli Gemi Dizel Motorlarnda 10 Tersanelerdeki Kazalarnn statistik Olarak ncelenmesi 17 niversite Sanayi birliinde Dnya ve Trkiyedeki Eilim ve (Tahsin Tezdoan ve Metin Taylan) Uygulamalar (Metin Taylan ve Yaln nsan) (Osman Azmi zsoysal) Yksek Slfr eriinin Yol At Arzalar
NDEKLER
Gr
22 Gemi Onarm Tekniklerine Genel Bak (Ahmet Gltekin Avc) 30 stanbula zm nerileri Gndeme Getiriyor 33 DO Karaky skelesi Neden Batt? 35 Kresel Kriz, Sanayide Yeniden Planlama Startejisini
Odadan Haberler
38 Hali Tersanesinde na Edilen Kuru Havuzlar Sanatta Yeterlik Diploma Treni
43 Fahri Doktora ve 2008-2009 Akademik Yl Doktora, 43 Bilgisayar Destekli Gemi Tasarm ve Maxsurf Eitimi Yapld 44 Gelecein Gemi ve Yzer Yaplar - 2010 Proje Yarmas 47 Hali Tersaneleri Plato Olmasn! 49 Camialtnda Basn Aklamas 51 zmir ubesi Etkinlikleri 48 Trk Loydu Genel Kurulu iin Genel ye Toplantlar ve Ynetim Kurulu Adaylar Seimi Yapld 50 evre ve Orman Bakanl Toplants 50 Exposhipping 2009 Fuarna Katlm 53 Antalya ubesi Etkinlikleri 46 Boya Denetmenlii Sertifikalandrma Kursunun lki Gerekletirildi
TMMOBden Haberler Sektrden
56 TMMOB Etkinlikleri
60 T rencilerinden Byk Baar 62 Sektrden eitli Haberler 65 Etkinlik Takvimi 71 Denize ndirme 79 Kim Kimdir
61 Tl rencilere GESADdan dl 68 Tersanelerimizde na Edilen Gemiler
yelerden Kitap
78 Yeni yelerimiz 80 Kitap Kesi
78 yelerden Haberler
GEM ve DENZ TEKNOLOJS, TMMOB Gemi Mhendisleri Odasnn 3 ayda bir yaynlanan, yelerinin meslekle ilgili bilgilerini gelitirmeyi, sosyal yaamlarn zenginletirmeyi, ulusal ve askeri deniz teknolojisine katkda bulunmay, zellikle sektrn lke karlar ynnde gelimesini, teknolojik yeniliklerin duyurulmasn ve sektrn yurtii haberlemesinin salanmasn amalayan yayn organdr. Basn Ahlk Yasasna ve Basn Konseyi ilkelerine kendiliinden uyar. GEM ve DENZ TEKNOLOJSnde yaynlanan yazlardaki gr ve dnceler ile bunlara ilikin yasal sorumluluk yazara aittir. Bu konuda GEM ve DENZ TEKNOLOJS herhangi bir sorumluluk stlenmez. Yaynlanmak zere gnderilen yazlar ve fotoraflar, yaynlansn ya da yaynlanmasn iade edilmez. GEM ve DENZ TEKNOLOJSnde yaynlanan yazlardan, alan kaynak belirtmek koulu ile tam ya da zet alnt yaplabilir.
Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
Yayncdan kesinde sizlere tekrar merhaba demek iin dergimizin eski saylarn gzden geirdik. Kat ettiimizi yolu grmek gerekten kvan vericiydi. Zaman zaman dergimizin kartlmas sekteye urasa da, gnll ve yrekli meslektalarmz dergimizi yeniden kartlmasn salam. Yaklak 7 senedir de kesintiye uramadan Gemi ve Teknoloji dergisi periyodik olarak kartlmaktadr. Bugne kadar emei geen herkese tekrar teekkr etmeyi bor biliriz.
Deerli Meslektalar,
YAYINCIDAN
Genel olarak incelediimizde, dergi sayfalarmz younluklu olarak akademisyenlerin almalarndan, bilimsel aratrmalarndan ve bu sektrde hizmet veren meslektalarmzn gr yazlarndan olumaktadr. Ancak mesleimizi gelitirmenin en nemli unsurlarndan biri mesleki tecrbenin paylamdr. Bunun da yollarndan bazlar, 3 ayda bir kan dergimiz, 2 senede bir dzenlenen kongrelerimiz, meslek rgtmz olan GMOnun yapt ye toplantlarndaki paylamlar. Maalesef ye says 2500 geen bir meslek rgt almalarna katlan, kongrelere gelen, dergiye yazlar yazan meslekta saymz olduka azdr.
Bir meslek rgtmz olduu ancak seim dnemlerinde, oda gecelerinde ya da skntl gnlerimizde hatrlanmaktadr. Mesleimiz hepimizin ortak kar, buna GMO ats altnda birlik ve btnlkle sahip kmak da, birbirimize srtmz dnp krizi derinletirmek de bizim elimizde. Dergimizin sayfalarnda vg yazlar da, yerme yazlar da bulunacaktr. Bunlar anlamak, sindirmek, hatalarmz dzeltmek, baarlarmzla gurur duymak, tecrbelerimizi paylamak mesleimizi kalkndracaktr. Bu saymzda sizlere ok kymetli 4 adet makale ve eitli gr yazlar sunuyoruz. Makalelerden iki tanesi bu dnem mezun olup aramza katlan meslektalarmza ait. Meslee merhaba der demez byle retken ve paylamc olmalar hepimize rnek olmal. Yeni meslektamz Tahsin Tezdoan, tersanelerdeki kazalar ile ilgili ok kapsaml bir aratrma yapm ve yazsnda ok nemli grafiklere yer vermitir. lgiyle okuyacanz ve bu almasnn i gvenlii ve ii sal konularnn daha detayl irdelenmesine k tutacan umuyoruz.
Kapak konusu olarak yer verdiimiz, tamir-bakm-tutum-srvey konuunda yazy hazrlayan yine bu sene mezunlarndan, yeni meslektamz Ahmet Gltekin Avc bitirme devi olarak hazrlad almasn bizimle paylayor. Mesleimizin en nemli paralarndan biri olan, ekonomik katma deeri ok fazla olan bir konuda bizlere, gelitirilmeye ak bir makale konusu sunuyor. Umarz ki sektrdeki tecrbeli meslektalarmz bu yazy tamamlayacak, makale, gr ve tecrbelerini bizlerle sonraki yaynlarmzda paylarlar. Bu saymzda yer alan ok kymetli dier iki makaleden bir tanesi dizel motorlarndaki arzalara dikkat ekmektedir. Konu ile ilgili meslektalarmz asndan faydal olacan dndmz bu makale de devam getirilmeye aktr. Sektrmzde bu problemlerle karlaan meslektalarmzn gr ve tecrbe yazlarn byk bir heves ile bekliyoruz. Dier ok nemli bir ibirliine dikkat eken yazmz da niversite-sanayi ibirlii konusunda. Birlikten nasl g dodunu okuyup, daha fazla paylamn olduu bir sektr yaratmaya k tutmas dilei ile.
GMO tarafndan, renciler aras bir proje yarmasnn ilki bu sene dzenlenecektir. Yarmann duyurusunu bu saymzda sizlerle paylamaktayz. Yarma logomuz sayn yemiz Ycel Erdem tarafndan hazrlanm olup, bu titiz ve baarl almas iin kendisine teekkr eder desteklerinden dolay kranlarmz sunarz. Sayglarmzla, Yayn Kurulu
Makalelerin yan sra gr yazlaryla da sizleri bilgilendirmeyi ve tartmalar balatmay hedefliyoruz. 29 Mart 2009da yaplan yerel seimler ncesi odamzn meslek alnmz ilgilendiren konulara ilikin, kamusal kar adna yerel ynetimlerden beklentilerini aklayan bir gr sizlerle paylayoruz. Karaky iskelesi yapm ve iletiminde alm yelerimiz, bizlerle iskelenin alabora olmas ile ilgili tespit ve yorumlarn paylarken, kriz ortamna deinen bir gr, Hali Tersanesinde ina edilen kuru havuzlarn tarihi, hangi teknik ve artlar da yapldn bulabileceiniz bir yazya da sayfalarmzda yer veriyoruz. 180. sayda kan ve daha nce birka rneine rastladmz, renci makalelerinin yenilerine bu sayfalarda yer vermek iin byk bir hevesle bekliyoruz. Temmuzdaki yat saymzda bulumak zere.
MAKALE
COMMON RAIL YAKIT PSKRTMEL YKSEK DEVRL GEM DZEL MOTORLARINDA YKSEK SLFR ERNN YOL ATII ARIZALAR
Osman Azmi ZSOYSAL1
A number of high speed marine diesel engine failures have been reported in the immediate past. Premature failures were reported on the poor starting, on the loss of power, on the lubricating oil leakage and on the engine overload. Those engines were all new. In order to initiate a more accurate cause investigation, the engine went through an overhaul inspection. The general characteristics of these defective engines were pistons seizing in the crown region causing seizure of the piston in the cylinder. When these failures were investigated with performing the systematic cause analysis, the problem could be traced back to combustion irregularities. The injector became sticky causing poor vaporization of the diesel. The stickiness of the injector tip was found to be due to poor lubricity of the fuel. It is concluded that the fuel is not of a proper quality and high sulphur content in diesel oil causes the piston wearing, doing expensive damage. Anahtar szckler: Fazla slfr ierii; gemi dizel motoru; common rail; piston st tablas; yapkan enjektr.
FAILURE DUE TO HIGH SULPHUR CONTENT AT HIGH SPEED MARINE DIESELS WITH COMMON RAIL INJECTION SYSTEM
Hudutlar ve Sahiller Salk Genel Mdrl Trkiye Salk Bakanlna bal resmi bir kurulutur. Trkiye snrlarndan ieriye veya darya bulac ve salgn hastaln gemesini engellemek iin yetkili tek kurulutur. Kurulu amacna uygun olarak stanbul ve anakkale boazlarnda hem denetim (pratika) hem de hasta nakli iin kullanlmak zere ambulans botlara sahiptir. Ad geen ambulans botlar bir ift yksek devirli ve trboarjl dizel motor ile tahrik edilmektedir. Ambulans botlarnda meydana gelen ilk arza belirtisi, motorun deiik noktalarndan yalama ya sznts olarak rapor edilmitir. Yalama ya sznts silindir kafas kapak contalarndan ve ya seviyesi lm borusu ucundan gereklemitir. Ambulans botu personeli motor alma jurnaline karter basncnn ar ykseldiini, hatta ya lm ubuunun takl bulunduu borudan frlayarak ktn, bu anlarda motorda g kayb yaandn rapor etmitir. Ayrca zaman zaman ilk hareket almad, motorun g altrld baz zamanlarda ise motora ar yk bindi alarmnn grld kaytlara gemitir. Ya lm borusunun motor blouna baland alt boyun ksmnda alk ol1) T Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi
1. GR
madk atlak meydana gelmi olup, ekil 1 ve 2 de grlmektedir. Yalnzca bu grntler bile dizel motorda meydana gelen hasarn bykln gsteren en nemli ipucudur. Ambulans botlarnn ana makinalarnda meydana gelen arza iin benzer ipular ve hasar durumlar Chester [1] tarafndan ayrntl olarak irdelenmitir.
ekil 1 Ya seviye lm borusundan ya sznts

MAKALE
ekil 4 Piston st tablasnda karncalanma
Motorlarda meydana gelen arzalarn nedenlerini saptamak zere yaplan aratrmalar srasnda, en fazla ve ar hasarn genellikle piston st tablasnda meydana geldii gzlenmitir. Bunun nedeni ise piston st tablasnda oluan ar yksek sl gerilmelerdir. Pistonlarda meydana gelen arzalarn iddeti ise greceli olarak st tabladan balayarak piston eteklerine doru inildike azalmaktadr. Pistonlarda meydana gelen hasara ait fotoraflar ekil 3-6da gsterilmitir. Ar snma nedeniyle piston st tablasnda metal erimesi ve delikler olumutur. Benzer hasar rnekleri ve olas arza nedenleri Calder [2], Compton [3] ve Traister [4] tarafndan ayrntl olarak incelenmitir.
ekil 2 Ya seviye lm borusu alt boynunda oluan atlak
ekil 5 Piston st tablasnda oluan metal erimesi
ekil 3 Piston st tablasnda oluan delik

ekil 6 Paralanm piston yan grn

5
MAKALE
Piston st tablasnda oluan dzensiz s dalm ve ar snmann nedeni, enjektrden kta yaktn oluturduu pskrtme konisindeki bozukluktur. Pskrtme konisi formunun bozukluu balca iki noktada etki yapmaktadr [5]:
Baka bir deyile piston st tablasna kadar ulaan yakt damlacklar buralarda yanarak metal erimesine ve piston st tablasnda deliklere yol amtr. Piston arlkl olarak Alminyumdan retildii iin; piston st tablasndaki metal erimeleri ve metal yanklar daha iddetlidir. Pskrtlen yaktn yanmasyla oluan alev perdesi piston st yzeyinde karncalanmaya yol amtr. Kt yakt pskrtme nedeniyle silindir duvarlarndaki ya filmi bozulmutur. Ar snan ve yeterince soutulamayan piston segmanlar bunlara ek olarak dzgn yalanamayan silindir yzeyine srtnerek hem silindirleri izmi hem de kolayca krlmtr. Silindir duvarlarnda ya filminin kaybolmas, segman ile silindir duvarlar arasndaki srtnmeyi artrm, srtnme katsaysn ykseltmitir. Srtnmeden dolay pistonun snmas daha da artt iin piston imesi olarak tanmladmz sl tepki meydana gelmitir. Ambulans botlar ar koullarda altrlmaktadr. Ambulans botlar hem stanbul hem de anakkale boazlarnda 5~6 beaufort deniz iddetine kadar olan kt hava koullarnda, deniz akntlarnn fazla olduu blgelerde sk sk manevra yapmak, ksa sreli ve ar ykl altrlmak zorundadr. Botlardaki dizel motorlarnn hem yapsal zellikleri hem de alma koullar dikkate alndnda baz zel katk maddelerinin yalama yana katlmas gereklidir. Dizel motorlar common rail yakt pskrtme sistemine sahiptir. Common rail pskrtmeli motorlarda kullanlacak yaktlarn baz zelliklere sahip olmas istenmektedir. Klasik gemi dizel motorlarnda kullanlan yakt ile common rail sistemli dizel motorlarnda kullanlacak yakt arasnda nemli farkllk vardr. Farkllk yaktn slfr ieriinden kaynaklanmaktadr. Slfr dizel yaktlara yalama zellii katmakta, bylece enjektrlerin mekanik hareketini kolaylatrmaktadr. Ancak fazla slfr yapkanl artrd iin enjektr nozullarnda tkankla yol amaktadr. Common rail pskrtmeli motorlar ar dk slfr ierikli dizel yakt kullanmaktadr. Yakt ieriinde slfr miktarnn az olmas enjektrde yalama kalitesini azaltacaktr Bu ne6
i. Silindir duvarlarndaki yalama ya filminin bozulmas ii. Piston st tablasnda metal erimesi
2. FZKSEL NCELEMELER ve BELRTLER
denle common rail pskrtmeli dizel motorlarnda kullanlacak yaktlara tpk yalama yalarnda olduu gibi baz zel katk maddelerinin katlmas gereklidir. Kullanlacak katk maddelerinin ierii kadar, katk lei de nemlidir. Dizel motorlarn yakt pskrme donanmlar ok kk boluklara ve hassas toleranslara sahip olarak dizayn edilmektedir. Bu nedenle anmalara kar yalanmas da zel bir nem gerektirir. Enjektrlerin yalama karakteristii elastohidrodinamik temele dayanmaktadr. Bu yzden enjektrdeki hareketli paralarn yakt ile yalanmas srasnda yapkanln nne de gemek gereklidir. Common rail yakt pskrtme sistemlerinin genel zellikleri ile olas szntlar Hlousek[6] tarafndan ayrntlaryla ortaya konulmutur. Ambulans botlarnn dizel motorlarndaki arzann kaynan aratrmak zere endoskopik yntemle silindir ii muayene yaplm, bu amala enjektrler yuvalarndan karlmtr. Enjektrlerin plak gzle ilk incelemesi srasnda enjektr ucunun renk deitirdii, metal renginin griden siyaha dnd, yer yer koyu lacivert tonlarda renk blgeleri olduu, enjektr kenarlarnda yapkan kurum birikintileri olduu grlmtr. Hasara urayarak kullanlamaz hale gelen enjektrn fotoraf ekil 7de grlmektedir. Dizel yaktnn kimyasal yapsnn uygunsuzluu, yalayc karakterisitiinin zayf olmas, aksine fazla slfr ieriinden dolay yapkanlnn artmas iyi pskrtlememesine neden olmutur. Pskrtlerek silindir ierisinde havayla karm oluturmas ve buharlamas beklenen yakt, nozul memelerinin beklenmedik bir abuklukla tkanmasna, enjektrn u ksmnda ve meme delik kenarlarnda szntya ve damlamaya neden olmutur. Bu olumsuz etki enjektrde normal snrlar dna taan yerel sl gerilmelere neden olmu, bylece enjektr u ksm metal yanna uram ve renk deitirmitir.
Yksek slfr ierii nedeniyle yaktn yapkanlnn artmas enjektr deliklerinde beklenmedik tkanmaya neden olmu, enjektrn her deliinden ayn basnla ve ayn hzda yakt kamad iin pskrtme konisi formu
ekil 7 Enjektr ucunda renk deiimi ve karbon birikintileri
MAKALE
bozulmutur. ekil 8de kt bir pskrtme konisi formu gsterilmi olup, bu tr bir yakt demeti hem piston st tablasn ar starak karncalam (piting oluturmu) hem de silindir duvarlarndaki yalama ya filmini bozmutur. Kt yakt demeti nedeniyle piston st tablasna ulaabilen yakt damlalar orada yanarak ar sl gerilmelere neden olmu ve piston st tablasnda metal erimeleri ve delikler oluturmutur. ile ilgili standard snr deerler Tablo 1de karlatrma yaplabilmesi iin verilmitir. Tablo 1den akca grld gibi dizel yaktn ierdii slfr miktar olmas gerektiinin 4 katdr. Ultra dk slfr ierikli dizel yakt olarak tanmlamak yanltr. nk gerek ABDde ve gerekse EUda 01.01.2005 tarihinden itibaren slfr st snr 50 ppm olarak kabul edilmitir. Dizel yaktlardaki slfr miktar karld yere ve rafinerisine gre baz farkllklar gstermektedir. Dizel yaktlardaki slfr oran 01.01.2005ten itibaren ISO standardlarna gre 10 mg/kg ile 50 mg/kg arasnda olmaldr. Eer slfr ierii 10 mg/kgdan daha az olursa, dizel yaktna slfrsz yakt (sulphur-free) ad verilmektedir. Dizel yaktlardaki slfr miktar evresel nedenlerle dk tutulmaya allmaktadr. Dizel yaktta slfr oran dk olunca enjektr iin yalayclk grevini baz kimyasal katk maddeleri salamaktadr. Yakt tanklar bu nedenle tamamen dizel yaktla doldurulmaz. Yakt tanknn hacmine gre belirli bir miktar katk maddesi nce depoya konulur, daha sonra normal seviyesine kadar dizel yakt konularak deponun doldurulmas ilemi tamamlanr. Yakt tanklarna belirli bir hacim yzdesiyle katlan bu katklarn kimyasal zellikleri motor reticileri tarafndan belirlenmektedir. Yakttaki katk maddesinin bulunmamas veya edeerinin kullanlmas gerektiinde, bu sefer yalama yann ierii n plana kmaktadr. Yakttaki kkrt ieriinin yksek olmasna kar sadece yakta katk maddesi eklenerek nlem alnabilecei gibi, katk maddeli yalama yalar ile ayn amaca ulalabilir. Yalama yalarnda kontrol edilecek ana zellik TBN (total base number)dr. TBN yalama yann alkalilik derecesini gsterir. Bir baka deyile, TBN almakta olan bir dizel motorda yakttaki slfr ieriinden dolay yanma odasnda asid temelli korozyonun ve slfirik asit oluumunun nlenebilmesi iin yalama yann ne kadar bazik temelli olduunu gsterir. Yalama yana olas bir tatl su karmas durumunda asidik korozyonla beraber motor arzalar bu makaledeki arza belirtileriyle benzerlikler gsterecektir. Ancak ambulans botlar dizel motorlarnn karterlerinden alnan kullanlm yalama ya rnekleri her iki laboratuvarda da analiz ettirilmi ve yalama yanda su olmad grlmtr. Bununla birlikte ambulans botlarnda kullanlan yalama yann enteresan bir zellii dikkat ekmitir. Kullanlan yalama yann TBN deeri yksek slfr ierikli yaktlar ile birlikte kullanlmaya uygun deildir. Ambulans botlarnda kullanlan yalama yann rafineri k deerlerine gre TBN deeri 10dur. Oysa motor reticisi tarafndan dizel motorlarnda kullanlmas nerilen TBN deeri 8in altnda olmas gerekir. Bu uyumsuzluk kullanlan yakta fazla-
Ambulans botlarn ana makinalarnda arza ihbar alndktan sonra arza tehisi yapabilmek iin ivedilikle motor zerindeki yakt filtresi giriinden yakt numunesi alnmtr. Kirli ya numunesi ise karterden alnmtr. Alnan yakt ve ya numuneleri 2000 ml (mililitre) hacimli, zel cam saklama kaplarna konulmutur. Yakt ve ya numuneleri zaman kaybetmeden kimyasal analizden geirilmitir.Bu amala, yakt ve ya numuneleri iki ayr akredite kimyasal laboratuvara sahip olan TBTAK (Trkiye Bilimsel ve Teknik Aratrma Kurumu) ve T (stanbul Teknik niversitesi)ne gnderilmitir. Her iki kurum laboratuvarlarndan alnan sonularn birbiriyle uyumlu olduu grlmtr. Laboratuvar sonular, motor reticisi tarafndan nerilen yakt spesifikasyonlar
3. LABORATUVAR ANALZLER
ekil 8 Yakt demeti ve anormal pskrtme konisi formu
MAKALE
dan katk maddesi eklenmesini gerektirir. Ancak bu da gzden karlmtr. Durum byle olunca, yaktta olmas gerekenden 4 kat yksek slfr bulunmas, yalama yann TBN deerinin uygun olmamas, yakta konulmas gereken katk maddelerinin unutulmas, ambulans botlar ana makinalarnn arzalanmas sonucu katastropik
(felaket gibi) hasara uramasna yol amtr. Aada ekil 9da dizel motor reticisi tarafndan yakttaki slfr ieriine gre yalama yann sahip olmas gereken TBN deeri snr deerleri deiim grafii grlmektedir.
Tablo 1 Laboratuvar analiz sonular ve motor reticisi tarafndan kullanlacak yaktta aranan standardlar
fr ierii normalde olmas gerekenin 4 kat fazlasdr. Ayrca yalama ya ultra dk slfr ierikli yaktlar iin uygun olup, yksek kkrtl yaktlar ile birlikte kullanldnda yakta ek katk maddelerinin konulmasn gerektirmektedir. Yakta ek katk maddeleri konulamad iin fazla slfr ieriinin olumsuzluu bir kat daha artmtr. Sonuta dizel motorlar katastropik hasara uramtr. Oluan hasarn giderilmesi yeni motor maliyetinin yaklak %85i kadardr. Aratrma sonucunda yakttaki slfr ieriinin nemi bir kez daha anlalmtr. 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren ABD ve EUda uygulamaya konulan ISO standard EN590 gerei ultra dk slfr ierikli dizel yaktlarn rafineri k deerlerinde, bazen standard dlk olabilecei ve bununda motorda ciddi hasara yol aabildii ispatlanmtr.
MAKALE
Kaynaklar
ekil 9 Yakttaki slfr ieriine gre yalama yanda olmas gereken TBN deeri
[1] Chester T. Sims, Creep of metals. Mater Chem Phys 2003:2-8
[2] Calder Nigel, Marine diesel engines, maintenance troubleshooting [3] Compton Peter Troubleshooting marine diesels, 4th ed., Mc-Graw [4] Traister John E. Marine engine troubleshooting and repair, Engle[5] von Wielligh A.J., Burger N.D.L. and Wilcocks T.L., Diesel engine failures due to combustion disturbances, caused by fuel with indiesel engines, CIMAC, Proceedings of the 22nd CIMAC International Congress on Combustion Engines, Volume 5, Co[6] Hlousek J., Common rail fuel injection system for high speed large penhagen, DK, May 18-21, 1998, Congres International des sufficient lubricity, , Volume 55, Number 2, 2003 , pp. 65-75(11) wood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1987 Hill & International Marine, 1997 and repair, 2nd ed., International Marine, Camden, Maine, 1992
Bu makalede, pratika hizmetinde kullanlan ambulans botlarnn yksek devirli gemi dizel motorlarnda meydana gelen arzalar ve yol at hasarlar incelenmitir. Motorlar reticileri tarafndan hafif yk (light duty) koullarna gre kullanlmak zere retilmitir. alma devir saylar yksek olup, srekli yksek devirlerde altrlmaya uygun deildir. Srat tekneleri ve yar tekneleri iin retilmi olup, youn manevra yapma gerei duyan kk teknelerde kullanlmas halinde alma devrinin drlmesi gerekir. Yksek devirli ve trboarjl gemi dizel motorlar common rail pskrtme sistemlidir. Bu nedenle de ultra dk slfr ierikli yakt kullanmak zorundadr. Ambulans botlarnn dizel motorlar yeni olup, daha henz ilk servis mrn tamamlamamtr. Bununla birlikte motor zerindeki deiik noktalardan yalama ya sznts, zor altrlma, g kayb, ar ykleme, yksek yalama ya basnc gibi arza uyarlar vermitir. Yaplan incelemeler sonunda yakt ve ya numunesi alnm, can ve mal emniyeti asndan motorlarn altrlmasna izin verilmemi, dizel motorlar tekneden karlm, servis yerinde sklerek arza kayna aratrlm ancak bu srada motorun kullanlamayacak lde hasara urad grlmtr. Yaplan sistematik aratrmalar, uzun sreli gzlemler ve incelemeler, lmler ve laboratuvar analizleri sonucunda motorlarda meydana gelen arzaya yakttaki slfr ieriinin yksek olmasnn yol at saptanmtr. Yakttaki slGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
4. SONU
Machines a Combustion (CIMAC), 1998, pp.1237-1251
zgemi
Gemi naat Fakltesine 1980 ylnda girdi. Gemi naat ve Gemi Ma-
Osman Azmi ZSOYSAL 1963 ylnda Kayseride dodu. T
kltede Aratrma Grevlisi olarak almaya balad. Vatani grevini Makina Astemen olarak 1989 ylnda Denizcilik Yksek Okulu ve Deniz Harp Okulunda tamamlad. Doktora almasn Tde yapaDoent unvan ald. Lisans ve Yksek Lisans programlarnda Gemi Yarkonularnda ders vermektedir. rak 1991 ylnda Doktor, 1992 ylnda Yardmc Doent ve 1994 ylnda zayn Prensipleri, Grlt ve Titreim Analizi, Tasarm ve Optimizasyon dmc Makinalar, Gemi Boru Donanmlar, Makine Dairelerinde Di-
kinalar Mhendisi olarak Haziran 1984de mezun oldu ve ayn yl fa-
MAKALE
TERSANELERDEK KAZALARININ STATSTK OLARAK NCELENMES

Tahsin TEZDOAN1 , Metin TAYLAN2
Increase of shipyard accidents at Tuzla shipyards in Turkey has attracted public attention towards shipbuilding sector and the activities at shipyards have undergone a close scrutiny. In this paper, shipyard accidents both here in Turkey and in the world were studied statistically. Within the context of this study, accidents occurred in Hong Kong, Singapore, USA and the UK has been analyzed and evaluated in terms of their causes and effects in a wider perspective. Some conclusions have also been drawn based on the data available. Anahtar szckler: kazalar, istatistik,
STATISTICAL EVALUATION OF SHIPYARD ACCIDENTS
Son zamanlarda Tuzladaki tersanelerde yaanan lml ve yaralanmal i kazalar, kamuoyunda tersanelerde ii sal ve i gvenlii zerine duyarll artrmtr. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Tefti Kurulunun yaynlam olduu raporlar, konuyla ilgili kurulan TBMM Aratrma Komisyonu ve konunun TBMM Genel Kurulunda ele alnmas, bu probleme kar artan ilginin birer gstergesidir. Gemi Sanayii kapsamna, gemi inaat ve gemi bakmonarm faaliyetleri girer. Gemi skm ise genellikle ayr ele alnr. Gemi Sanayii, demir-elik sanayii, makine imalat sanayii, elektrik-elektronik sanayii, kimya sanayii (boya, lastik, plastik ve eitli kimyasallar) v.b. birok sanayi dalnn rnlerini bir araya getiren ve bu sanayileri harekete geirici zellii nedeniyle zel neme sahiptir. Denizcilik endstrisi her zaman teknolojik gelimelerde nc olmutur. Gemi Sanayii emek youn bir sektr olduu iin ayn zamanda istihdam asndan da byk neme sahiptir [1].
1. GR
bal olarak tersanelerde yaanan i kazalar ve lm oranlarnda art grlmektedir. zellikle 2008 ylnda lml i kazas saylarnda ciddi bir ykselme olmutur. Tablo 2.1de, 2000-2008 yllar arasnda tersanelerde retim, alan says, kaza ve lmlerle ilgili veriler sunulmutur. Tabloda yer alan lm oran, on bin ii bana den lm vakas olarak yer almtr [2]. Tablo 2.1. Gemi ina sektrndeki kaza istatistikleri [2].
1.1. Gemi Sanayii
2. LKEMZDE GEM SANAYNDE YAANAN KAZALARININ STATST
1) T Gemi naat ve Gemi Makinalar Mhendisi 2) T Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi
2002 ylndan itibaren artan talep ve i younluuna
Tuzla Tersanelerinde 2000 yl ile 2008 yl Haziran ay sonuna kadar geen srede lmle sonulanan i kazalarnn nedenleri Tablo 2.2de verilmitir. Buna gre, kazalarn % 34 orannda yksekten dme, %16.5 orannda elektrik arpmas, %16.5 orannda malzeme arpmas/dmesi, %11 orannda patlama, %11 orannda skma ve % 11 orannda dier nedenler sonucu meydana geldii grlmektedir [3].
10
Tablo 2.2. Tuzla tersanelerinde yaanan lml kazalarn nedenleri (2000-Haziran 2008) [3].
ekil 3.1de 1992-2001 yllar arasnda Hong Kongda grlen i kazalarnn saylar ve her bin iide grlen kaza oranlar verilmitir. Buna gre, her bin iideki kaza oranlar, 2001 ylnda 44.6 iken bu oran 2000 ylnda 51.7 ve 1992 ylnda 57.2 olarak kaytlara gemitir [4].
MAKALE
3. DNYA LKELERNDEN ETL RNEKLER 3.1. Dnya Tersanelerinde Durum
Dier lkelerin tersanelerinde grlen i kazalar ile bunlarn oranlar ve nedenleri ile ilgili veriler bu blmde incelenmitir.
Tersanelerde yaanan i kazalar sadece lkemizin deil, dier lkelerin de sorunudur. Tablo 3.1de eitli lkelerde alan saysna gre yapm olduu aratrmada, tersanelerdeki lml kaza oranlar sunulmutur. Bu oran, Trkiyede on binde 3 iken, sve ve ngilterede on binde 1, Amerikada on binde 2, Singapur, Tayvan ve inde on binde 10dur [3]. Gelimi lkelerde, i gvenlii sistemi etkin biimde uyguland iin sve, ngiltere ve Amerika gibi lkelerde bu oranlar daha azdr. Amerikada OSHA, ngilterede ise CDM 2007 i gvenlii konusunda yaplmas gerekenleri ortaya koymutur [2]. Tablo 3.1. Dnya tersanelerinde lml kaza oranlar
Tablo 3.2de, Hong Kongda 2006 ve 2007 yllarnda btn sektrlerde grlen i kazalarnn karlatrlmas yaplmtr. Buna gre, 2006 ylnda grlen toplam 17286 i kazasndan 71 tanesi gemi inaat ve gemi tamiri sektrne aittir. Yani, lkede grlen toplam kazalarn %0.41i bu sektre aittir [5]. Tablo 3.2 eitli sektrlerdeki endstriyel kazalar.
ekil 3.1. Hong Kongda grlen i kazalarnn saylar ve her bin iide grlen kaza oranlar [4].
Hong Kong Hkmetinin Haziran 2002de yaymlad Gvenlii ve Sal istatistiklerine gre Hong Kongda 2001 ylnda yaanan i kazalar toplam 28518 olup bu say 2000 ylnn verilerinden %15.3, 1992nin verilerinden ise %48.5 daha azdr.
3.2. Hong Kong Tersanelerindeki Durum
Buna gre, Hong Kongda 2007 ylnda yaanan i kazalarnn bir nceki yla gre %6.76 azald sylenebilir. Hong Kongda grlen i kazalar 7 nemli imalat sanayinde incelendiinde grlmtr ki, btn sanayi dallarnda 1992 ylndan itibaren ciddi bir d sz konusudur, ekil 3.2. Bu d, tekstil sanayinde %80.2, giyim sanayinde %85.9, elektronik sanayinde %69, metal sanayinde %75.1, plastik sanayinde %85.2, gemi inaat ve tamiri sektrnde %78.5 ve baskclk sektrnde de %57.5 olarak belirtilmitir [4].
11
MAKALE
Tablo 3.5te, 2004 yl deerlerine gre Singapurdaki gemi inaat ve onarm sektrnn istatistikleri verilmitir. Tablo 3.6da ise yllara gre deien istihdam saylar belirtilmitir [6]. Tablo 3.5. 2004 yl Singapur gemi ina sektr performans raporu [6].
3.2. Singapur Tersanelerindeki Durum
Tablo 3.3te, Hong Kongda 2006 ve 2007 ylnda gemi inaat sektrnde grlen kazalarn saylar ve nedenleri aklanmtr [5]. Tablo 3.3. Kazalarn saylar ve nedenleri.
ekil 3.2. Hong Kongda 7 byk imalat sanayinde grlen kaza saylar.
Tablo 3.6. Singapur tersanelerinde yllara gre istihdam durumu [6].
Tablo 3.4te Hong Kongda gemi ina sektrndeki kazalarn istatistii verilmitir. Tabloya gre, 1992-2006 yllar arasnda gemi ina, onarm ve skm sektrnde toplam 25 kiinin ld grlmektedir [2]. Tablo 3.4. Hong Kong tersanelerinin kaza istatistikleri [2].
retim kapasitesi ve tersane says Trkiye ile ayn olmamakla birlikte, alan says bakmndan yaklak olarak Trkiye ile ayn seviyede bulunan Singapur tersanelerinde grlen kaza oranlar yksektir. Ancak son yllarda mesleki eitime byk nem verilmi olduundan, kazalardaki lm saylarnda bir azalma gzlemlenmitir. Tablo 3.7de, 1996-2008 yllar aras kaza istatistiklerine yer verilmitir [2]. Tablo 3.7. Singapur tersanelerinde grlen kaza ve lmlerin istatistii
12
Singapur Hkmetinin 2007 ylnda yaymlad yeri Gvenlii ve Sal statistiklerine gre lke apnda btn sektrlerde toplam 10018 i kazas yaanm ve bu deer 2006 ylna gre %8.2 art gstermitir [7]. yerlerinde hangi sklkla kaza olduunun aratrlm ve sektrlerin kaza sklk deerleri tablosu oluturulmutur. Buna gre, 2007 ylnda btn sektrlerde allan her bir milyon adam.saatte 1.9 i kazas rapor edilmitir. Bu rakam gemi inaat ve tamiri sektrnde 1.3 iken inaat sektrnde 3.0 olarak kaydedilmitir. Tablo 3.8de bu deerlere yer verilmi olup tabloda bahsedilen 6 yeni sektr yledir: Kanalizasyon ve atk su ynetimi Otel ve restoranlar Salk faaliyetleri Mallarn ulamna ait servisler Veteriner faaliyetleri Peyzaj bakm ve tamiri konular [7]. Tablo 3.8. Sektrlere ait 2006 ve 2007 yllar kaza sklk deerleri
rlme oran ile kazalara en fazla neden olurken, den cisim arpmas gerekleen 9 lmden 3nn (%33.33) nedeni olmutur. Tablo 3.9. Singapurda yaanan kazalarn ve lmlerin saylar ile nedenleri
MAKALE
ekil 3.4, 3.5 ve 3.6da Singapur Sal ve Gvenlii Departman tarafndan yaplan aratrmalara gre, tersane ve gemi tamirinde meydana gelen i kazalar ve lmle sonulanan kazalarn dier endstri alanlarnda meydana gelen kazalarla karlatrlmas ve kaza sklk deerlerine ilikin karlatrmal grafikler bulunmaktadr [8].
ekil 3.3te, lm saylarnn sektrler baznda karlatrlmas yaplmtr. Buna gre 2007 ylnda toplam 63 lmden 9 tanesi gemi inaat ve tamiri sektrnde yaanmtr [7].
ekil 3.4. Endstriyel alma alanlarna gre meydana gelen kaza saylar [8].
2007 ylnda Singapur gemi inaat ve onarm sektrnde meydana gelen ve toplam 9 kiinin hayatn kaybetmi olduu 490 kazann nedenleri Tablo 3.9da sunulmutur [2, 7]. Kayma ve cisim arpmas %28.37 gGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
ekil 3.3. Sektrlerde yaanan lmlerin karlatrlmas.
ekil 3.5. Endstriyel alma alanlarna gre lmle sonulanan kaza saylar [8].
13
MAKALE
Amerika Birleik Devletleri Federal Register i Departmannn 2007 Aralk aynda hazrlam olduu rapora gre, tersanelerde almak ABDdeki en riskli ilerden birisidir. Tersane alanlar iin doas gerei risk altndadrlar. nk, gemi inaat sektr iinde elik imalat, kaynak, raspa, yakma, elektrik ii, boru iilii, donanm, boyama ve skm gibi birok endstriyel faaliyetleri barndran bir i koludur. iler ayn zamanda vinler ve uzun yk kamyonlar gibi karmak ve ar makineleri altrmak durumunda kalrlar. Btn bu iler her trl iklim koulunda durumunda ak havada ya da geminin zerinde yapld ve genellikle dar, skk yerlerde, iskele gibi tehlikeli yerlerde, eitli ekipmanla donatlm kalabalk blgelerde alld iin risk daha fazla artmaktadr [9]. ABDde 2007 ylnda meydana gelmi olan btn kazalar incelenmi ve endstriyel bazda yaanan kazalar ve nedenleri bir tablo halinde yaymlanmtr. Buna gre 2007de toplam 5657 lmcl kazadan 5112si yani yaklak %90 zel sektrde yaanmtr. Yine 5657 lmcl kazann 400 tanesi yani yaklak %7si imalat sanayine aittir. malat sanayinde yaanan 400 kazadan da 13 tanesi, %3.25, gemi inaat ve onarm sektrnde yaanmtr. Buna gre Amerika Birleik Devletlerinde 2007 ylndaki lmcl i kazalarndan sadece binde 2.30u gemi inaat ve onarm sektrnde yaanmtr (Tablo3.10) Tablo 3.10. 2007 ylnda ABDde i kazalarndan dolay yaanan lmlerin says [10].
3.4. ABD Tersanelerindeki Durum
ekil 3.6. Endstriyel alma alanlarna gre kaza sklk deerleri, her bir milyon adam saat almada [8]
OSHAnn internet sitesinde 373 SIC kodlu Gemi &Bot naat ve Tamiri sektryle ilgili vermi olduu bilgilere gre 2002 ylnda ABDdeki zel ve kamu tersanelerinde alan ii says 95,000dir. Bot inaat ve tamiri sektrndeki toplam istihdam ise 53,000dir [11]. ekil 3.7de gemi inaat ve tamiri sektrnde her 100 tam-zamanl iide grlen vakalarn yllara gre grafii verilmitir. ekil 3.8de ise her 100 tam-zamanl iide grlen igc kaypl vakalarn oranlar verilmitir [11].
ekil 3.7. Toplam kaydedilebilir vakalarn her 100 iideki oranlar
Kaynak: U.S. Department of Labor, Bureau of Labor Statistics

14
BLS(Bureau of Labor Statistics) nin verilerine gre 2003 ylnda sektrde kaydedilen 4160 vakann istatistikleri Tablo 3.11de ya gruplarna gre, Tablo 3.12de iten ayr kalnan gn saysna gre snflandrlmtr [11]. IMISin (Integrated Management Information System) verilerine gre, 1987-2002 yllar arasnda toplam 231 lmcl tersane kazas yaanmtr. Bu da ylda ortalama 15 kaza anlamna gelmektedir. Bu bilgi, CFOInn (Census of Fatal Occupational Injuries) vermi olduu 1992-2002 yllar arasndaki 155 lmcl tersane kazas, ylda ortalama 14 kaza, verisine uymaktadr. CFOInn bu verisine gre, tersanelerdeki istihdam gz nne alnarak hesaplanan lm oran, btn zel sektrlerin birleiminin yaklak iki kat kadardr. Bu da tersanelerdeki ilerin tehlikeli yapsn aka ortaya koymaktadr [9].
ekil 3.8. gn kaypl vakalarn her 100 iideki oranlar
Tablo 3.11. Ya gruplarna gre vakalarn snflandrlmas.
Tablo 3.12. ten uzak kalnan gnlere gre vakalarn snflandrlmas.
BLS verileri gstermitir ki, 1992den 2002 ylna meslek hastalklar ve yaralanma oranlar 34.2den 16.6ya dmtr. gn kaypl yaralanma ve hastalk oranlar da benzer bir eilim gstererek 1996 ylnda 16.9dan 2002 ylnda 9.3e gerilemitir, Tablo 3.13. Bu gelimelere ramen, endstrideki yaralanma ve hastalk oranlar zel sektr ortalamas olan 5.3n yaklak 3 katdr. Gemi inaat ve onarm sektrnde her 100 kazadan %34.1i 30 gnden fazla igc kaybyla sonulanrken bu oran inaat sektrnde %28.9, zel sektr ortalamalarnda ise %25.1 olmutur [9]. Tablo 3.13. 2002 yl yaralanmalar ve meslek hastalklarna ilikin veriler
ngiltere Salk ve Gvenlik daresinin (Health and Safety Executive, HSE) 2007/2008 dneminde yaynlam olduu istatistiklere baklarak i sal ve ii gvenlii konularnda blge hakknda genel bir fikir elde edinilebilir. HSEnin yaynlam olduu verilere gre [12]; 2.1 milyon insan gemiteki ya da u an almakta olan ilerinden kaynaklanan hastalklarla boumaktadr. Bunlardan 563 000 tanesi yeni vaka olarak deerlendirilmektedir. 2006 ylnda 2056 kii Mezotelyom hastalndan hayatn kaybederken, binlerce insan dier kanser ve akcier rahatszlna yakalanmaktadr. 229 ii i kazalarnda hayatn yitirmitir. Bu oran her 100 000 alanda 0,8e karlk gelmektedir. 136 771 ii kazalar sonucu yaralanmtr. Bu da her 100 000 alanda 517,9 olarak kaytlara gemitir. kazalar sonucunda toplam 34 milyon ign kaybedilmitir. alan bana oranlandnda 1.4 gn etmektedir. 28 milyon ign iten kaynakl hastalklardan ve 6 milyonu ign de iyeri yaralanmalarndan kaybedilmitir. Tablo 3.14te, her 100 000 alandaki lmcl yaralanma, ar yaralanma ve ar ve lmcl yaralanma oranlar yllara gre verilmitir [13]. Tablo 3.14. lmcl ve ar yaralanma oranlar, her 100 000 alanda
3.5. ngilteredeki Durum
MAKALE
HSEnin ngiltere iin hazrlam olduu 2003/04 istatistiklerinden elde edilmi lmcl yaralanmalara ilikin grafik aada ekil 3.9da verilmitir [14].
OSHA ve BLS verilerinin detayl incelemesi gstermitir ki tersane lmlerinin ve yaralanmalarnn nemli bir yzdesi tehlikeli alma tiplerinden meydana gelmitir.
ekil 3.9. lmcl yaralanmalara ilikin grafik
15
MAKALE
2003/04 dneminde 235 lmcl yaralanma grlm, bu say bir nceki dneme gre %8 art gstermitir. i lmlerinde ise 183ten 168e bir azalma kaydedilmitir [14]. HSEnin, gemi inaat ve onarm sektr ile tm imalat sektrn karlatrmak iin yapt her 100 000 iideki yaralanma oranlar Tablo 3.15da verilmitir [15]. Tablo 3.15. Karlatrmal olarak yaralanma oranlar
hzl ve aralksz almann dikkat kaybna neden olduu bilinciyle i planlamalar ve i aklar dzenlenmelidir. Yasas ve i gvenlii ile ilgili dier yasa ve ynetmeliklere uyulduu ve ii sal zerinde gerekli tm koruyucu tedbirler alnd takdirde i kazalarnda ve buna bal olarak yaanan lm ve yaralanma vakalarnda azalma grlecektir. Unutulmamaldr ki kazalar, nlenebilir olaylardr. Yeter ki ii ve iverenler bunun bilincinde olsunlar.
T Gemi naat ve Gemi Makineleri mhendislii blmnden mezun olmu olmann verdii sevin ve gururla zerimde emei olan herkese, ilk bata da aileme kranlarm sunarm.Makalemin yazlmasnda emei geen Prof. Dr. Metin TAYLAN ve Yard. Do. Dr. ebnem HELVACIOLUna teekkrlerimi sunarm. [1] TMMOB Gemi Mhendisleri Odas i Sal ve Gvenlii Komisyonu, 2008. Trkiye Gemi na ve Bakm-Onarm Sanayisinde i Sal ve Gvenliine Bak, Gemi naat ve Deniz Teknolojisi Teknik Kongresi, T, stanbul, 24-25 Kasm , Cilt 2 s. 454-473. [2] Taylan, M., 2008. Tersanelerde Meydana Gelen Kazalar ve Gvenlii, Gemi naat ve Deniz Teknolojisi Teknik Kongresi, T, stanbul, 2425 Kasm, Cilt 2 s. 270-281. [3] TBMM, Gemi na Sanayisindeki Gvenlii ve alma artlar Sorunlarnn Aratrlarak Alnmas Gereken nlemlerin Belirlenmesi Amacyla Kurulan TBMM Meclis Aratrmas Komisyon Raporu; Dnem 23, Yasama Yl 2, Sra says 295, sf. 226, Ankara, Temmuz 2008. [4] Hong Kong Occupational Safety and Health Branch Labour Department, June 2002. Occupational Safety and Health Statistics Bulletin Issue No.2. [5] Hong Kong Occupational Safety and Health Branch Labour Department, May 2008. Occupational Safety and Health Statistics 2007. [6] Singapore Shiprepairing, Shipbuilding&Offshore Industries Directory, 2004. Singapore Marine Industry Statistics [7] Singapore Workplace Safety and Health Advisory Committee, 2007. Workplace Safety&Health. [8]http://www.mom.gov.sg/publish/momportal/en/communities/workplace_safet y_and_health/reports_and_statistics.htm [9] Federal Register Department of Labor, Aralk 2007. General Working Conditions in Shipyard Employment; Proposed Rule. [10] http://www.bls.gov/iif/oshwc/cfoi/cftb0223.pdf [11] http://www.osha.gov/dep/industry_profiles/p_profile-373.html [12] http://www.hse.gov.uk/statistics/overpic.htm [13] Health and Safety Executive, Health and Safety Statistics 2007/08, http://www.hse.gov.uk/statistics/overall/hssh0708.pdf [14] Health and Safety Executive, Health and Safety Statistics Highlights 2003/04. [15] Health and Safety Executive, Accident Statistics for Shipbuilding and Ship Repair. http://www.hse.gov.uk/aboutus/meetings/committees/ships/031203/49accstats.pdf
Teekkr
Kaynaklar
HSEnin verilerine gre 2002/03 dneminde tersane kazalarna: Elleleme %31 orannda ve Kaymalar ve taklmalar %28 orannda neden olmutur. Bu iki neden de bir nceki yla gre art gstermitir [15]. Bu almada, son yllarda kamuoyunda genie yer gren tersane kazalar hakknda ayrntl bir deerlendirme yaplm, kaza nedenleri ve sonular incelenmitir. lkemizde ve dnyada kaza istatistiklerine yer verilmi ve gemi ina sektrnde yaanan kazalarla dier sektrlerdeki durum karlatrlmtr. Btn bu istatistiklere bakldnda, i kazalarnn sadece tersanelerin sorunu olmad, inaat gibi dier sektrlerdeki durumun lkemizde ve dnyada gemi ina sektrnden daha vahim olduu grlmtr. Tersanelerde yaanan i kazalarnn nlenmesi kapsamnda tersanelerin kapatlmas zm olarak grlmemeli, ksa, orta ve uzun vadede ciddi zm nerileri zerinde tartlmaldr. Tm sektrlerde olmas gerektii gibi bu sektr genelinde de i gvenlii kltr oluturulmaya almal ve daha kk yalarda bu konunun eitimi verilmeye balanmaldr. Ksa ve orta vadeli olarak da tersanelerdeki i kazalarn nleme amacyla iilerin, sadece yasal zorunluluktan deil, gerek anlamada ciddi olarak eitilmelerine nem verilmeli ve tersane sahipleri i gvenlii asndan gerekli tm nlemleri almal ve yatrmlarda bulunmaldr. Bu, maliyet gerektiren bir i olsa da insan hayatndan daha deerli olmayaca ve insan zerine yaplan yatrmn en deerli yatrm olduu gerei asla unutulmamaldr. lerin zamannda yetitirilmesi kaygsnn ii sal ve i gvenliini olumsuz ynde etkiledii dikkate alnarak,
16
4. SONU VE NERLER
zgemi
Metin Taylan, 1983 ylnda .T.. Gemi naat Fakltesinden mezun olmutur. Yksek Lisans ve Doktorasn Florida Institute of Technologyde 1990 ylnda tamamlamtr. 1991 ylndan bu yana .T.. Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi, Gemi Hidromekanii Anabilim Dalnda retim yesi olarak grev yapmaktadr. Halen, ayn Fakltede Gemi naat ve Gemi Makinalar Blm Bakanl grevini yrtmektedir. lgilendii balca alma konular, gemi stabilitesi, gemi hareketleri, korozyon ve korozyondan korunma ve ky yaplardr.
Tahsin TEZDOAN, 1986 ylnda zmirde dodu. 2004 ylnda zmir Selma Yiitalp Lisesinden mezun oldu. Ayn yl girmi olduu stanbul Teknik niversitesi Gemi naat ve Gemi Makineleri Mhendislii Blmn 2009 ylnda bitirdi. stanbul Teknik niversitesi Gemi naat Mhendislii Blmne yksek lisans yapmay planlamaktadr. u anda Bureau Veritasta stajer mhendis olarak almaktadr.
MAKALE
NVERSTE SANAY BRLNDE DNYA VE TRKYEDEK ELM VE UYGULAMALAR

Metin Taylan1 Yaln nsan2
niversite sanayi ibirlii (S) tm dnyada yaygn biimde uygulanan, hem niversiteler ve hem de sanayi iin byk faydalar olan bir modeldir. Bu ortak aratrma ve gelitirme faaliyetleri, sadece ekonomik bymeyi ve telif gelirlerini hedeflemekle snrl olmayp, retim yelerinin kendi aratrma faaliyetlerini yrtmelerine olanak salayarak, yksek lisans ve doktora rencilerinin yetimesine de yardmc olmaktadr [1,2,3]. Bu ibirliinin her iki taraf iin byk faydalar vardr. Bu sayede, endstri, yeni rnlerini kendi aratrma ve gelitirme faaliyetlerini de ilerleterek, daha abuk ve gvenilir biimde toplumun hizmetine sunabilir. niversite sanayi ibirlii (S) konusunda dnyann gelimi lkelerindeki modeller ile Trkiyedeki uygulamalar doal olarak farkllklar gstermektedir. Aratrma konusundaki ibirlii, lkelerin kendi niversite yaplar ve devlet mevzuatlarna bal olarak deiiklikler gstermektedir. lkemizde
1) T Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi 2) T Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi
1. GR
Anahtar szckler: Yeni yntemler, Snin yararlar, gemi inaat, S uygulamalar
University-Industry collaboration may be traced back to the early days of university and industrial development in a continuous manner. In the recent years, this relationship has gained a different dimension. Although university-Industry collaboration does not work systematically as in the case of developed countries around the world, some fruitful applications can be found in Turkey. In this paper, latest trends and strategies in university-industry collaboration are summarized and implementation, problems, examples and suggested solutions regarding collaboration in Turkey are detailed. Very successful cases of university-industry collaboration in naval architecture and ocean engineering have been seen especially in the past 15 years with a robust momentum. It is imperative to achieve a sustainable university-industry collaboration in shipbuilding and ocean engineering sector having a great potential and a considerable place in world market to make a significant contribution to countrys economy and to its own development as well. In this work, a couple of examples are presented from the sector which demonstrate initiation of the process, problems faced and solution alternatives of this collaboration. maalesef bilginin ve tecrbenin maddi bir deeri olduu yeni yeni anlalmaktadr. Sanayi asndan baklacak olursa, baz byk iletmeler hari, teknoloji, bilgi ve aratrma-gelitirmeye yatrm yapan iletme says olduka azdr. Bu tamamen gnlk yaamann bir gstergesidir. Uzun vadeli plan yapamayan, gnmzn hzla deien teknolojisine ayak uyduramayan iletmeler klmeye ve sonunda yok olmaya mahkumdur [4,5,6].
RECENT TRENDS AND APPLICATIONS OF UNIVERSITY-INDUSTRY COLLABRATION IN TURKEY AND AROUND THE WORLD
Dnyada uygulanan S, hem irketler ve hem niversiteler asndan olduka fazla yararlar salamaktadr. irketler asndan bakldnda; kendi bnyelerinde mevcut olmayan uzmanlara kolaylkla ulaabilmekte, irketin teknolojik olarak ilerlemesine ve yenilenmesine olanak salamakta, ileride kendi i gcne katabilecei renci kitlesine ulaabilmekte, kendi Ar-Ge faaliyetlerini yenileyerek gelitirebilmekte, dier niversite ve irketlerle rekabet ortam yaratarak, gelimeye yardmc olmaktadr. Aada Tablo 1de, ngilterede yaplan bir srvey sonucunda Snin irketler asndan faydalar, farkl kate17
2. BRLNN TARAFLAR AISINDAN YARARLARI
MAKALE
goriler iin karlatrmal olarak verilmitir. ncelenen drt kategoride S yapan ve yapmayan firmalar arasndaki farkn arpc biimde S yapan firmalar lehine olduu aka grlmektedir [11]. Tablo 1. niversite-sanayi ibirliinin irketlere faydalar [11]
3. NVERSTE-SANAY BRL MODELLER VE YEN ELMLER
lularn aklanmas, patentler, lisanlar, yeni i alanlarnn almas)
niversite-sanayi ibirlii iin hedef btn dnyada ayn olmakla birlikte, hedefe ulamak iin seilen yntemler ve izlenen yol lkelere gre farkllk gsterebilir. Bu farkllklar, o lkedeki sanayinin ve niversitelerin yaps, yasalar ve mevzuatlar ve devlet politikalarna baldr. Dolaysyla, herhangi bir lkede baaryla alan bir S modelinin dier baka bir lkede ayn baar ile alacann garantisi yoktur. Aada, dnyada uygulanan baz S modellerinden rnekler verilmitir.
niversiteler asndan bakldnda ise; S sayesinde kendilerinde olmayan kaynak ve maddi imkanlara kavuma olanana erimektedirler. Bu, hem eitim-retim faaliyetleri ve hem de aratrma faaliyetlerinde maddi kaynak yaratlmas anlamna gelmektedir. niversite retim yeleri ve rencilerin sanayiden edinecei deneyimler de vardr. birlii vastasyla, sanayide mevcut problemlerin tanm ve zmne ynelik almalara olanak yaratlm olur. Bylece, niversiteler sanayinin problemlerine zm bularak, kendilerine den grevlerden birini yerine getirmi olurlar. Konuyla ilgili alan yksek lisans ve doktora rencileri, eitimleri sresince maddi destek grerek, mezun olduktan sonra o alanda i bulma olanana kavuabilirler. niversitelerin gelimesi, blgesel ekonomilerin bymesi iin olduka nemlidir [7,8,9]. Avrupa Komisyonunun 2001 ylnda yaynlanan raporunda, niversite-sanayi ilikisinin artan bir biimde nem kazand vurgulanmaktadr. Raporda belirtilen aadaki konularn, niversite-sanayi ilikisi erevesinde deerlendirilmesine dikkat ekilmektedir:
Kaynak: Community Innovation Survey, (UK), DTI/ONS, 2001.
18
Ar-Ge konusunda ibirlii (ortak Ar-Ge aktiviteleri, kontrat bilimsel aratrmalar, Ar-Ge danmanl, inovasyon iin ibirlii, ikili kiisel ilikiler) Kii dolam (niversiteden sanayiye veya tam tersi, aratrmaclarn geici veya srekli transferi) Eitim ve pratikte ibirlii (ileri profesyonel eitim, mfredat planlamas, yksek renim ve doktora programlar) Bilimsel Ar-Ge sonularnn ticariletirilmesi (bu-
l Heliks modeli, niversite-sanayi-devlet ilikilerini inceler ve bilgi bazl toplumlarda niversitelerin inovasyonda nemli bir rol oynayacan vurgular [10,12,13]. Mode 2 [14] yaklamnda ise, bilim; ksa vadeli uzman takmlarnn problemli konulara dzenli olarak transferi veya sosyal ve ekonomik problemlerin ncelii yoluyla, hangi bilgi kmelerinin gelitirilecei yolunda disiplinler aras olarak karakterize edilmektedir [16]. Mode 1 olarak adlandrlan eski kavram da ise, akademi ile toplum arasnda bir ayrm sz konusu idi. Akademinin, otonom bir niversite, kendi iinde tanmlanm bilimsel disiplinler ve uzmanlklar etrafnda yer ald grlmtr. niversite ve sanayi arasnda herhangi bir iliki grlmemekte idi. Kme Teorisi inde ise [15], kme; belli bir sektrde, eitli tipte d ilikiler ile biribirlerine bal, corafik olarak yakn irket gruplar, tedarikiler ve ilgili kurumlar (niversiteler gibi) olarak tanmlanmlardr. Kmelerin inovasyon, rekabet ve ekonomik performans zerindeki nemli etkileri, kmelerin varln blgesel ekonomilerin en nemli unsuru haline getirmektedir. Kayda deer yaklamlardan dierleri ise; irketin inovasyonda barol oynadn varsayan Ulusal novasyon Sistemleri (NSI) yaklam [18] ve Sabatonun gen modelidir [17]. niversite-sanayi ibirlii gemiten gnmze farkl yntem ve kurallarla uygulana gelmi bir olgudur. Yukarda baz temel modelleri sralanm olan S, eskiden topluma bireysel fayda salayan ve ekil 1de gsterilen geleneksel model zerine kurulmutu. Ancak daha sonra
3.1 Baz Temel niversite-Sanayi birlii Modelleri
3.2 niversite-Sanayi birliinin Dn ve Bugn
deien ekonomik koullar ve rekabet ortamndan gelen taleplere gre S modeli yeniden biimlenerek ekil 2de gsterilen hale gelmitir. Bu modelde, niversite ve sanayi dorudan ibirlii iinde olup, topluma, bireysel olduu kadar ortak alma rnleri vastasyla da hizmet vermektedirler. Yeni dnya dzenindeki bu ibirliinin alma prensibi ekil 3te gsterilmitir. Bu yap bir anlamda inovasyon algoritmas olarak da nitelendirilebilir. Burada, bir eit interaktif yol izlenmekte olup, sanayiden gelen talepler ve hkmet politikalar, aratrma ortak paydasnda niversite-sanayi ibirlii sayesinde yenilik veya bulua dnmekte ve toplumun hizmetine sunulmaktadr.
ekil 1. Geleneksel S modeli: Topluma ferdi katk salyor
Bu blmde, S iin rnek tekil edebilecek iki uygulamaya yer verilmitir. Gemi inaat ve deniz bilimleri sektrnde bu tip uygulamalar olduka fazla olup, sektrle T Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi olduka yakn ibirlii iinde almaktadr. Bundan yaklak 20 yl nce, gemi inaat sektrnde Sden sz etmek mmkn deildi. O tarihlerde, niversite ve sanayi birbirlerinden bamsz hareket eden kurumlar olarak gze arpmaktayd. Bilginin belli bir maddi deeri olduu, niversite ve sektrn birbirlerinden renecek ok eyleri olduu yani birlikte almalarnn kendi ortak yararlarna olduu gibi, lke iin de byk yararlar salayaca, 1990l yllarn banda anlalmaya baland. Bu tarih sektrdeki S ibirliinin balamas iin milat olarak verilebilir. Bu ibirliinin gemi ina sektrnn dnyada belli bir yer edinmesinde ve lke ekonomisine katk salamasnda olduka byk rol vardr. Balatlan bu ibirlii, problemlerin zlmesi ile daha byk bir ivme kazanarak devam etmektedir. Aada ana boyutlar verilmi olan SAPEM adl irkete ait Scarabeo7 ak deniz petrol platformunda ortaya kan eitli yapsal problemlerin zm iin irket niversiteye bavurmutur. Trkiyede ilk defa bu boyutta bir platform hizmet almtr, ekil 4.
4. GEM NAATI VE DENZ BLMLER SEKTRNDEN RNEKLER
MAKALE
4.1 Ak Deniz Petrol Platformu
ekil 2. Yeni taleplere gre ekillenen S modeli
ekil 3. Deien dnyada niversite-sanayi ibirlii modeli.

ekil 4. SAPEM firmasna ait Scarabeo7 ak deniz petrol platformu

19
MAKALE
Scarabeo7 platformunda sz konusu problemler ve zm yntemleri aada zetlenmitir. Petrol platformu ayaklarnn iinde bulunan imento tanklarnn altndaki destek elemanlarnn sonlu elemanlar yntemi ile gerilme analizi yaplmtr. Ayrca, platform imento tanklarn yandan destekleyen saclarn iinden merdiven geirmek iin alan delikler ve jeneratr yataklarnn altndaki destek yaps iin gerilme analizi yaplarak eitli nlemler gelitirilmitir. Petrol platformu zerinde hareket eden BOP arabas, borudan petrol fkrd zaman basnl petrol durdurmak zere sondaj milinin etrafn evreleyen borunun azn kapatacak olduka ar (yaklak 350 ton) bir kapama sistemini tamaktadr. BOP arabasn tayan yapnn sonlu elemanlar metodu ile analizi yaplarak mukavemeti deerlendirilmitir. Kaplama sac altndaki destek elemanlar tarafndan tanan imento pompalarnn yataklarn destekleyen yapnn yine gerilme kontrolleri yaplmtr. Elemanlarn boyu ve kesitleri yeterli olmadndan glendirilmek zere yeniden dizayn edilmitir. Kreyni tayan yapnn sonlu elemanlar yntemi ile gerilme analizi yaplp, problemli blgeler iin zm alternatifleri aratrlmtr. Bundan baka, sandvi yntemiyle tasarlanan ana gverte altndaki boyuna mukavemete alan boyuna perdeler zerindeki aklklarn sonlu elemanlar yntemi ile gerilme analizi gerekletirilmitir. Btn bu ilemler sonucunda platform, tm yapsal problemleri zmlenmi biimde operasyonuna devam etmitir. Bu uygulama, problem zm bazl S iin iyi bir rnek tekil etmektedir.
Platformun ana boyutlar : Deplasman Ana gverte genilii Ana gverte boyu Ana gverte ykseklii
: 38 100 ton : 61.3 m : 77.5 m : 4.5 m
plm ve farkl iki konfigrasyonu karlatrlmtr. Platformun konstrksiyonunun mukavemet analizleri yaplmtr. Ad geen platformda, bu tr platformlara zg dinamik hareketler nedeniyle titreim, rezonans ve yorulma gibi dinamik etkenler nedeniyle ortaya kan lokal problemlerin varl tespit edilmitir. Bu problemle balantl olarak zincir dikey kolon balantsn salayan ahtapot eleman ve kare vida iin zm nerileri aratrlmtr. Ayrca, platform ile gemi arasndaki greceli hareketleri telafi edecek bir boaltma nitesi tasarm da tavsiye edilmitir. Bu uygulama, S kapsamnda daha geni kapsaml Ar-Ge tr bir ibirliini gstermesi asndan nemlidir.
20
Aygaz A.nin Ambarl tesislerine LPG transferi yapmak zere nerilen yzer platformun detayl hidrodinamik ve mukavemet analizi yaplm, ayrca karlalan baz zel lokal problemler iin zm alternatifleri aratrlmtr, ekil 5. Platform, genel itibar ile ak deniz yaplar snflamasnda Tension Leg Platform (TLP) olarak bilinen platformlara benzemekle birlikte, deniz dibine gergi halatlar ile deil, zincir ile balanmtr. Bu tr deniz yaplarnn kurulma prensibi, platformun batrlarak balants yapldktan sonra safrann boaltlmas yoluyla halatlarn gerdirilmesidir. Platformun lineer olmayan yar dinamik etkiler dikkate alnarak spektral hidrodinamik analizleri ya-
4.2 Marmara Denizi Kylarnda alacak Yzer LPG Transfer Platformu
Yllar ierisinde deien ekonomik ve sosyal gereksinimlere bal olarak ekillenen toplum ihtiyalar, niversite-sanayi ibirlii yntemlerini de farkl boyutlara tamtr. S sadece aratrma iin sanayinin niversiteye kaynak aktarm ile snrl deildir, bunun yannda daha farkl alanlarda ibirlii ve ilikilere ihtiya gstermektedir. niversite ve sanayi kendi vizyon, misyon ve perspektiflerine sadk kalmal, ancak ibirlii konusunda esnek davranmaldr. Sonuca ulamak iin S gerekli, ancak yeterli art deildir. Ortak bir baarya ulamak iin taraflarca bunun tesinde bir aba gsterilmelidir. lkemizde, zellikle son yllarda niversite-sanayi ibirlii konusunda kurumsallama (KOSGEB, teknopark, TBTAK vb.) adna nemli admlar atlm ve baarl almalar yaplmaktadr. Ancak, yaplan bu almalara ramen halen ok byk eksik ve aksaklklar mevcuttur. Kanun ve kural koymadaki kararllk ve hassasiyet maalesef, bunlarn uygulanmas ve denetlenmesi aamasnda gsterilmemektedir. Bylece, bilgi ve bilimsel almalar karln maddi ve manevi olarak bulamamaktadr. Trkiyede niversite-sanayi ibirlii; aratrma bazl ve problem zme bazl olarak iki farkl formda deerlendirilebilir. zellikle problem zme bazl ibirlii konusundaki en byk eksiklik, iletiim sorunudur. letmelerin bir ou karlatklar problemlerin zm iin nereye bavurabileceklerini ve nasl bir yol izleyeceklerini bilmemektedirler. Bunun sonucunda, zellikle kalite konusunda byk zafiyetler ortaya kmaktadr. Bu anlamda, niversite ile iletmeler arasndaki iletiimi ve balanty salayacak bir takm nlemlerin alnmas kanlmazdr. Yurtdnda olduu gibi, irketlerin doktora rencilerini desteleyerek, irket doktoral bilim adamlarnn yetimesine katk salamas, hem devletin bu konudaki
5. SONULAR VE NERLER
MAKALE
ykn azaltacak, hem de irketlerin niversitelere almlarn kolaylatracaktr. lkemizde genel anlamda kalite ve standartlar konularnda baz skntlar vardr. TSE eitli konularda standartlar gelitirerek, kalitenin artmas konusunda hizmet vermektedir. Ancak gemi inaat ve deniz bilimleri ve ky yaplar gibi birok zel uzmanlk alannda standartlar konusunda byk boluklar vardr. Bu konudaki almalaryla rnek olan lkemizin yegane ulusal klas kurulu Trk Loydunu gsterebiliriz. Sadece gemi inaat alannda deil, basnl kaplar, borular vb. gibi kara operasyonlarnda da sertifikasyon ve klaslama faaliyetleri ile standartlara bal kaliteli rn ve hizmet sunulmas gibi ok nemli bir grevi baar ile yerine getirmektedir. lkemizde ve blge lkelerinde standardizasyon ve sertifikasyon alannda baarl almalar yrterek katma deer salayan bu tr ulusal kurulularn desteklenmesinde byk yararlar vardr. Trk Loydu da, T Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi ile yakn ibirlii iinde olup, S kapsamnda olduka nemli bir rnek tekil etmektedir.
tiator: The Entrepreneurial University in Various Triple Helix Models, Singapore Triple Helix VI Conference Theme Paper, Singapore. 11. Lambert, D., 2003, Lambert Review of Business University Collaboration: Final Report. 12. Etzkowitz, H. and Leydesdorff, L., 1997, Introduction to Special ssue on Science Policy Dimensions of the Triple Helix of UniversityIndustry Government Relations, Science & Public Policy, 24. 13. Etzkowitz, H. and Leydsdorff, L., 2000, The Dynamics of Innovation: from National Systems and Mode 2 to a Triple Helix of UniversityIndustryGovernment Relations 14. Gibbons et al, 1994, The New Production of Knowledge: The Dynamics of Science and Research in Contemporary Societies, Sage Publications, London. 15. Porter, M. E. 2003, The Economic Performance of Regions, Regional Studies, Vol. 37.6 and 7, pp 549-578. 16. Shinn, T., 2002, The Helix and New Production of Knowledge: Prepackaged Thinking on Science and Technology, Social Studies of Science 32(4), 599-614. 17. Sabato, J. And Mackenzi, M., 1982, La Produccion de Technologa. Autonoma o Transnacional. Nueva Imagen, Mexico. 18. Nelson, R.R. Ed., 1993, National Innovation Systems: a Comparative Study. Oxford University Press, New York.
1. Calder, E.S., 2007, Best Practices for UniversityIndustry Collaboration, M.S Thesis, M.I.T. 2. University Industry Partnership in China: Present Scenario and Future Strategy, Project Report, UNESCO, 2005. 3. Dasher, R.B, 2004, Implementing new patterns of University-Industry Collaboration in Japan: Lessons from the U.S, STARC Symposium. 4. Azaroff, L.V., 1982, Industry-University Collaboration: How to Make it Work, Research Management, Vol. 25, No. 3, pp.31. 5. Bloedon, R.V. and Stokes, D.R., 1994, Making University/Industry Collaborative Research Succeed, Research Technology Management, Vol. 37, No. 2, pp.44. 6. Cyert, R.M. and Goodman, P.S., 1997, Creating Effective University-Industry Alliances: An Organizational Learning Perspective, Organizational Dynamics, Vol. 25, No. 4, pp.45-57. 7. Leydesdorff, L, and Etzkowitz, H., 1996. Emergence of a Triple Helix of University-Industry Government Relations, Science and Public Policy, 23(5), pp.279-286. 8. Katz, J. S. and Martin, B.R., 1997, What is Research Collaboration? Research Policy, 26(1), pp.1-18. 9. Derek, B., 2003, Universities in the Marketplace: The Commercialization of Higher Education, Princeton: Princeton University Press. 10. Etzkowitz, H. and Zhou, C., 2005, Regional Innovation IniGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
Kaynaklar
Yaln nsan, 1979 ylnda stanbul Bahelievler Lisesi, 1984 ylnda stanbul Teknik niversitesi Gemi inaat ve Deniz Bilimleri Fakltesinden Mhendis nvan alarak mezun olmutur. Yksek lisans eitimini 1989 ylnda Yldz Teknik niversitesi ve 1995 ylnda doktora almasn stanbul Teknik niversitesinde tamamlamtr. Halen Tde retim yesi olarak alan nsan, TMMOB Gemi Mhendisleri Odas yedek ynetim kurulu yelii yan sra, Yayn ve Bilimsel ve Teknik Etkinlikler komisyonu yeliklerini srdrmektedir.
Metin Taylan, 1983 ylnda .T.. Gemi naat Fakltesinden mezun olmutur. Yksek Lisans ve Doktorasn Florida Institute of Technologyde 1990 ylnda tamamlamtr. 1991 ylndan bu yana .T.. Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi, Gemi Hidromekanii Anabilim Dalnda retim yesi olarak grev yapmaktadr. lgilendii balca alma konular, gemi stabilitesi, gemi hareketleri, korozyon ve korozyondan korunma ve ky yaplardr.
zgemi
21
MAKALE
GEM ONARIM TEKNKLERNE GENEL BAKI

Ahmet Gltekin Avc1
An Overview of Ship Repair Estimates

This study indicates that there are many repairing styles for different types of ships and their components. Ships are exposed to high resistance because of being in contact with air and sea water hence some damages may occur. After construction, all ships may need to be repaired due to the facts of various damages pointed out in part 2 and consequently they have to be taken of to the shipyards once in a while. Initially, owners sign an agreement with shipyard and the repair starts. In this study important details have been given about the most common repairing methods. Furthermore, some damage photos have been added to comprehend the study clearly. Anahtar szckler: Onarm, Tamir, Hasar, Srvey, Uygulama Dnyada nakliyat ann en nemli unsuru olan gemiler, ekonomik sebeplerden dolay inasnn bitiminden itibaren mrnn sonuna kadar neredeyse hi ara vermeden almaktadrlar. nemli ksm elik olan bu yaplar hem su hem hava ile temas halindedir ve ayrca denizde birok direnle karlaabilmektedir. Bu ana sebeplerden dolay gemilerde tamire ihtiya duyulabilmektedir. Her gemi mr boyunca birok defa tamir tersanesine uramaktadr. Bazen armatrn kendi istei ile bazen de zorunlu sebeplerden dolay tamirata gerek duyulur. Tamiratn sebebi gemide hasar olumasdr. Bu hasarlarn oluma sebepleri ise genel olarak geminin su iindeki hareketi sonucu maruz kald diren ve meydana gelen titreimler, deniz kazalar, donanmsal hasarlar, gemiyi oluturan elik malzemesinin yorulmas ve geminin su ve havayla temas halinde olmasndan dolay meydana gelen korozyon olaylardr. Blm 2de tm bu sebepler maddeler halinde sralanmtr. Tamir ileminde ncelik armatr ile tersane arasnda anlama yaplmasdr. Baz kk hasarlarda bu anlama szl ve dk fiyatlar zerinden olmakla birlikte baz durumlarda anlama yazl ve hesap gerektirmektedir. Yaplan hesaplarn en nemli unsuru ise adam-saat
1) T Gemi naat ve Gemi Makinalar Mhendisi
1. GR
2. TAMRATA GEREK DUYULAN SEBEPLER
kabulleridir. Adam saat kabullerinin yan sra yaplacak i hacmi hesaplanr. Bu hesapta ilenecek olan eliin boyutlar belirlenir. Hesaplarn ardndan tamir ilerine geilir. Yeni gemi inasnda ve servisteki gemilerde ou zaman kalite kontrolne ihtiya duyulur. Bu kontroller belirli standartlara gre geminin bal olduu klas kurulularnn grevlendirdii srveyrler tarafndan yaplr. Yeni gemi inasnda olduu gibi, gemi tamire gerek duyduu zaman da yaplan ilemler belirli standartlara tabidir. Klas kurulular tarafndan yaplan periyodik srveylerin yannda hasar srveylerinde de tamir ilemleri denetime tabi tutulmu olur.
Gemilerde tamirata gerek duyulan sebepleri iki ana balkta toplayabiliriz. Bunlar zorunlu olmayan sebeplerden dolay gerek duyulan tamirler yani armatrn istei ile yaplan deiikliklerden kaynaklanan tamirler ve zorunlu sebeplerden dolay gerek duyulan tamirlerdir.
2.1. Zorunlu Sebeplerden Dolay Gerek Duyulan Tamirler
22
Tamir gerektirecek zorunlu sebepler aadaki gibi sralanabilir: 1. atma 2. Karaya Oturma
3. Yanma 4. Ykleme hatalarndan kaynaklanan hasarlar 5. Deniz artlar sonucu oluan hasarlar 6. Makine, pervane veya dmen donanmnn hasar 7. Geminin mr 8. Korozyon a) Genel Korozyon b) Oluk Tipli (Grooving-Type) Korozyon c) Oyuk (Pitting) Korozyon d) Andrc ( Erosion) Korozyon e) Kaynak Metal Korozyon 9. Metalin Yorulmas 10. atlaklar 11. Sreksizlikler a) Yksek gerilmeli blgelerdeki oyuklar b) Sreklilikteki beklenmedik deiiklikler 12. retim hatalar 13. Hatal kaynak 14. Keli levha kenarlar 15. Yaplarn yanl hizalanmas Ayrca hasarlar gemi ina edilirken ya da servis srasnda oluabilir. Hasarlarn neticesinde geminin kaytl olduu klas kuruluunun zorunlu kld birtakm gereksinimler yitirilmi olur. Yukarda saydmz tm bu maddelerin kontrol klas kuruluunun srveyleri tarafndan hasar srveyi kapsamnda raporlanabilir.
3.1.2. Tarife inde Olan lemler
lemlerinin yaplmas, bir kenara ilk kaynan yaplmas, arka tarafa kaynak aznn almas ve son olarak da tam kaynak iin alan yerin kapatlmas ilemleri yaplr.
MAKALE
3.1.3. Ek lemler
Tarife iindeki ilemler aadaki gibidir: elik ilemleri (steel works) olarak bilinen ilemler, Scak levha kesimini kolaylatrmak iin tamiri raspa ve temizlik ilemi, Yeni gelen ve yerinden sklen levhalarn kaldrlmas ve nakliyesi.
3. ONARIM TEKNKLER
Tamirde yaplan ek ilemler aadaki gibi sralanabilir; Tamir ilemleri iin iskele kurulmas, Tamir iin yaplmas gereken skm ve yeniden yerletirme ilemler, Tanklarn temizlii ve gaz tahliyesi, allan alan dndaki temizlik ilemleri, Tamir iin gereken tm final testleri. Adam saat, bitirilmi boyuttaki almalarda ton bana yaplan itir. Byk miktarlar iin elik yenileme oranlar gsterilir. Esasta yaplan ilerin snr geminin byklne ve tersanenin kapasitesine baldr [1]. Aada, ekil 3.1de tersanede en sk karlalan levha eitleri iin basit ekilde boyutlar sembolik olarak gsterilmitir.
Gemi inaatndaki tamir ilemlerinde iler genelde yaplmadan nce snflandrlr ve ilerin yaplmasnda adam-saat uygulamas esas alnr [1]. A derece gemi inaat elii ile yaplabilecek ilemler aadaki gibi sralanabilir: 2 metre ykseklie kadar dik ynde olan geminin d kaplamasnn markalanmas, el ile kesim ve kesilmi plakalarn kaldrlmas, Geriye kalan d kaplamada levhalarn yzey ve kenar hazrl, Geriye kalan iyaplarda yzey ve kenar hazrlama, Yeni dz elik levhalarn tedariki, hazrlanmas, armatrn tedarik ettii kaplamann yaplmas, Sa2.5 raspa yaplmas ve ardndan ilk kat boyann yaplmas, Tekne iin, yeni levhalarn getirilmesi, dzenlenmesi, donatlmas, daha sonra ulam kolay olacak ekilde istiflenmesi, yakn bir yerde ilk olarak levhalarn yzey ve kenar hazrl ile basit dzeltme (fairing) i-
3.1. Yaplan lerin Snflandrlmas ve Adam-Saat Kabulleri
3.1.1. A Derece Gemi naat eliine Uygulanabilirlik
Geminin mr boyunca meydana gelebilecek her hasar sonucu neredeyse elik yenileme ilemi yaplr. Bu ilemler iin de armatr ve tersane arasnda anlamalar yaplr ve fiyatlar belirlenir. Bu anlamalar adam-saat uygulamasna gre yaplr. Ayrca levha kalnlklar, yaplacak ilemlerin yerleri ve dzeltme faktrleri de hesaplamalarda kullanlr [1]. Tablo 3.1de yaplacak olan hesaplar iin gereken adam-saat deerleri ve arttrma faktrleri verilmitir.
23
3.2. elik leri Yenilenmesi
ekil 3.1 Ton hesab iin boyut gsterimi
MAKALE
Tablo 3.1 Adam Saat Deerleri
Not: Yksek dayanml AH snf gemi inaat elii iin oranlar %10 arttrlabilir. Tamirat boyunca yaplan tm elik ilemleri iin baz ek ilemler de gerekebilir. Bunlar da u ekilde sralanmtr; elik arl her bir tek para levhann maksimum boyutlarnn ve bu boyutlara ek olarak younluk olarak da 8 ile arplmas sonucu bulunur. Tamir yaplacak blgeye eriim iin iskele kurulumu ve kreyn ile tama ilemleri normal olarak tamir edilecek blgenin cret farkllklar iinde yer alr. Bu tamiri yapacak tersane ile gzden geirilmelidir Tamir yaplacak tersanenin kapasitesi ve geminin byklne bal olmak kaydyla, alan bana yaplmas gereken en az elik yenileme ilemi genellikle tersanenin tamir tarifesinde belirtilir. Bu alan iin gereken en az arln altndaki durumlarda, tersane standart tarifeyi iki katna karmak iin dier ilemlere ek masraflar ykleyebilir ya da iilik ve malzeme cretlerini arttrabilir. Eer bir levha bitiiindeki farkl kalnlktaki levhaya kaynatlmak isteniyorsa, kaln levhann kenarn inceltmek iin uygulanacak olan trplemek (grinding) diye bahsedilen ilemler iin ek iilik creti istenebilir. Gemilerde en sk onarm yaplan blgeler ve uygulanan ilemler aada balklar halinde anlatlmtr.
3.2.1. elik lemleri zerine Ek Bilgiler
ok maruz kalan blgelerdir. Bordalar ayrca geminin genel anlamda mukavemetine katkda bulunan elemanlardr. Delikleri ikinci (dabler) levha ile kapatmak sreklilii salamaz bu yzden genelde kalc zm deildir. D kaplama hasarlarndan en nemlileri ise korozyon, atma, karaya oturma ve metalin yorulmas olarak gsterilmekle birlikte, rastlama skl ve korozyon iin en uygun ortamn deniz suyu olduu dnldnde bunlardan en nemlisi olan korozyon konusunu incelemek gerekmektedir [2]. zellikle srvey esnasnda bordalar ayrntl olarak korozyona kar dikkatle incelenir. Onarmn en ok yaplmas gereken blgeler genellikle korozyon sonucu bordalardr. Yetersiz onarm bordalarn zayf kalmasna ve kntlere sebep olabilir. Gemi elemanlarnn birbirleriyle olan balantlar gz nne alndnda da genelde noktasal hasarlarn zamanla blgesel hasara dnmesine neden olabilir. Postalarda ise durum biraz daha farkl olmakla birlikte alt ksmlar genelde st ksmlara gre daha abuk korozyona urarlar. Bordalar destekleyen postalarda ve braketlerde hasar meydana gelmise korozyon yaylmadan bu posta ve braketlerin deitirilmesi gerekmektedir. Bordada hasar olumu ise hasarl blgenin lokal olarak deitirilmesi gerekmektedir. Deitirilecek olan blgenin tespiti dikkatle yaplmal ve etkilenen blge tamamen deitirilmelidir. ekil 3.2de borda da deitirilecek olan blge tespit edilmi ve blgedeki hasarl levha karlmtr.
3.3. Onarm Yaplan Blgeler ve Uygulanan lemler 3.3.1. D Kaplama, Postalar, Braketler
Dardan bordaya gelen kuvvetler sonucunda o blgedeki levhann hasar grmesinin yannda bordann i tarafndaki levhaya bal yaplarda da hasarlar meydana gelebilmektedir.
ekil 3.2 Bordada Bir Sra Levha Deiimi
3.3.2. Korozyon eitleri ve Uygulanan Tamir lemleri
Gemilerin d kaplamalar, bordalar, d etkilere en
Hasar sebeplerinden biri olan korozyon, dikkat edilmemesi durumunda nemli ekonomik kayplara yol amaktadr. Genel olarak korozyon metal ve metal
24
alamlarnn kimyasallarla etkileimi sonucunda oluan anma durumudur. Sebebi ise oksijenin metal malzeme zerindeki su ile birlemesidir [3]. ekil 3.3deki korozyon olaynda yaplarn kenarlarnda ve birleme yerlerinde iddetli korozyon grlmektedir. Bu korozyon sreksizlik ve atlaklara yol aar. zm ise etkilenen paralarn deitirilmesidir. Deiim ileminden sonra korozyonu nleyici dier tedbirler uygulanmaldr.
blgenin metalografik yaplarnn farkllndan oluan galvanik akm nedeniyle oluur [5]. Kaynaklarn coating de denen kaplamalar genel olarak korozyonu ilerleten przl yzeylerden dolay dier blgelere nazaran daha az etkilidirler. Oluk tipli korozyon stres younluklarna ve bylece korozyonun daha da ilerlemesine neden olabilir. Grooving korozyonu asl metalin kaplamasnn anm ya da mekanik olarak hasar grm olduu yerlerde grlebilir. Oluk tipli korozyon yaplarn kesitii, svlarn topland ya da akt dorusal ve snrlandrlm bir korozyon tipidir. Bu korozyon tipi bazen de malzeme iine doru izgisel ilerleyen korozyon diye de adlandrlr ve dikey duran malzemelerde de oluabilir.
MAKALE
3.3.2.3. Oyuk ( Pitting) Korozyon
Blm 2de de bahsedildii gibi korozyonun eitlerini u ekilde sralayabiliriz; Genel korozyon Oluk tipli (Grooving-type) korozyon Oyuk (Pitting) korozyonu Andrc (Erosion) Korozyon Kaynak Metal Korozyonu Genelde standart olarak tanklarn stnde ya da tanklarn boyas yaplmam ya da etkinliini yitirmi i yzeylerinde, korunmasz, kolay dalabilir pas eklinde grlr. Paslanm blge srekli yaylr ve hasarsz metali andrc etkiye maruz brakr. Ar metal kayb meydana gelene kadar genelde kalnln deiimi fark edilemez. Gemi inaat srasnda oluan demir oksidin lokal blgeden uzaklatrlmasndaki yetersizlik gemi servisteyken o blgede korozyona sebep olur. Her eit gemide oluabilecek iddetli genel korozyon, genelde metal zerindeki youn oksitlenmenin sonucu olarak tanmlanr ve geni alanlarda elik yaplarn deitirilmesi iine yol aabilir [4]. Oluk tipli korozyona genelde kaynaklarn iinde ya da dnda zellikle sdan etkilenmi blgelerde rastlanr. Bu eit korozyon genelde temel metal ve sdan etkilenmi
ekil 3.3 Birleim yerlerinde Korozyon
3.3.2.1. Genel Korozyon
Pitting korozyon sklkla balast tanklarn dip levhalarnda, dier yatay levhalarda ve suyla temas eden dier yaplarn detaylarnda rastlanan bir blgesel korozyondur. Eer korozyona kar hassas bir blgede kaplamada atlama oluursa oyuk korozyon balar. ekil 3.4te bu tip korozyonun oluumu grafik olarak verilmitir. Baladktan sonra ise oyuk ile metalin dier ksm arasndaki galvanik akm korozyonu iddetlendirir. Pitting korozyona sebep olabilecek dier faktrler de mikrobiyolojik olabilir. Boyanm yzeylerde korozyon ata derin ve buna bal kk apta oyuklara neden olur. Bunlar tanklarda levhann iine iler ve kirlenme riski oluturur. Kaplama yaplmam tanklarda oluan oyuklar, kaplamas yaplmam tanklarda oyuklarn olumas gitgide derin olmayan fakat byke kabuklanmalarn olumasna neden olur ( 300 mm ap kadar). Grnts genel korozyonu andrr. Kaplamasz tanklarn iddetli oyuklamas yapnn mukavemetini olumsuz ynde etkiler ve deitirilmesini zorunlu klabilir.
3.3.2.2. Oluk Tipli ( Grooving-type ) Korozyon
3.3.2.4. Andrc Korozyon ( Erosion)
ekil 3.4 Pitting Korozyonunun Olumas
Sv etkisi ve mekanik anmalardan kaynaklanan korozyon da metalde malzeme kaybna neden olabilir.
25
MAKALE
Kaynak metal korozyonu kaynak tortusundan kaynaklanan ncelikli korozyon olarak tanmlanr. Bunun en muhtemel sebebi ise el ile yaplan kaynaklar sebebiyle temel metalde galvanik hareket olumas sonucu oluan oyuklardr. Normalde iddetli korozyonda kabul edilebilir tek tamir yntemi levhann yenisiyle deitirilmesidir. ou durumda, dabler levha eklemek gibi geici zmler problemi zmez. Dablerler yanal sktrmada etkilidir. Lokal korozyon ya da kabuun veya perdelerin oyuklamas nfuziyete ( penetration) sebep olabilir. Bu da tamir iin izin verilebilir derinlii getiini gsterir. Genel olarak oyuk korozyon ok yaygn olmadka kaynakla dzeltilebilir ya da en sonunda nfus eden para deitirilmelidir. Oyuk (pit) younluu hala izin verilebilir deerde ise sadece kaplama yapmak daha sonraki oluabilecek oyuklar nlemede bir seenek olabilir. Pitting korozyonu nlemede uygulanacak olan kaynak, uzman personel tarafndan etkinlii belgelendirilmi yntemlerle yaplmaldr. Genelde dip yaplar sk sk kalnlk lm asndan denetlenir. Ayrca basn testleri de uygulanmaktadr. Bu blgelerde lmlerin sk yaplmasnn nedeni de yklerin dorudan bu blgeyi etkilemesidir. Olas hasarl blgeler yklerin de binmesiyle paralanabilir. Teknenin dip taraflar, kargodan, balasttan ve suyun hidrostatik basncndan dolay lokal eilmeye ve bitiiindeki tanklardan da yapsal yklenmeye maruz kalr. Byk gemilerde, grderi emeye alan ykler genelde ok iddetlidir ve hidrostatik yklemeyle toplandnda en fazla gerilmeye sebep olur. Genelde dipteki hidrostatik yklemeler en fazla olmasna ramen dalga basnlarnn srekli deil de periyodik olmas ve tekne d kabuunun postalarla destekleniyor olmas bu yklemelerin iddetini ve periyodunu deitirir [6].
3.3.2.5. Kaynak Metal Korozyonu
3.3.2.6. Korozyon Tamiri lemleri
3.3.3. Dip Yaplarnn Tamiri
3.3.3.1. ift Dip Yaplar
26
ift dip yaps yk dalm ve dalga hareketleri nedeniyle boyuna olan grderin eilmesinden kaynaklanan hasara maruz kalabilir. Ayrca kargo yklemesi sebebiyle boyuna ve enine lokal eilmelere maruz kalr. Bu eilmeyi dardan gelen kuvvetler etkisizletirerek dengeleyebilir. ift dip yaps ileriye ynelik olarak dvnme gibi dinamik kuvvetler nedeniyle olumsuz etkilenebilir. Genelde, ift dip stnde (tank-top), ift dibin iyapsnda
Ambar kapaklarnn d taraflarnda kalan gverte yaplar yk dalm ve dalga etkileriyle boyuna eilmeye zorlanr. Bunun dnda, gverte yaplar ar yk, hatal yk elleleme ve gverte stnde su birikmesi (gren sea) olaylarna maruz kalabilir. Ban suya girmesi halinde dvnme ya da ba tarafn postalarnn da doru aklndan dolay gvertenin belli ksmlar ek gerilmelere maruz kalabilir. Ambar mezarnalar arasndaki zgara elemanlar geminin bordalar zerine uygulanan enine yklemelere maruz kalmaktadr. Ayrca dalga etkileimine bal olarak da burulma kaynakl ekil deitirmeler geminin ciGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
3.3.4. Gverte Yaplar
ve dip kabuk levhalarda malzemede anma yznden kayp olduu zaman ve bu anma kabul edilebilir snrlar iinde ise, normal uygulama etkilenen blgeyi kesip atmak (crop) ve yeni para eklemektir. Eer mmknse levha yenilemeleri levhann tm geniliinde yaplmaldr fakat uygulamada 450 mm den fazla genilikteki levha yenilemeleri, kaynak ileminden doabilecek kalc gerilmeleri nlemek iin yaplmamaldr. ift dipteki tamir ileri dikkatlice planlanmal, tamir edilecek blgeye eriimin kolaylamas iin gerekli dzenlemeler yaplmal ve yanc gazlarn tand gemi tiplerinde ise fuel oil tanklarn altndaki dipte alma yaplacaksa o tankn gaz dikkatlice boaltlmaldr. ift dipte fire levhalar nlemek iin genelde dablerler kullanlmaz. Yaylm ve youn oyuk korozyon kaynakla dzeltilebilir. Bu kaynakla dzeltme ilemi, eritme kayna ile byk oyuklarn doldurulmas eklindedir. Pompalarn bulunduu devrelerdeki emi yeri ve iletim borularnn altndaki levha kalnlklar istenen limitten az ise o levhalar deitirilmelidir. ift dibin stndeki youn deformasyonlarda yenileme ilemi yaplmal ve grderlerin de deforme olmu ksmlar dzeltilmelidir. Eer deformasyonun, geminin karaya oturmasndan ya da ar yerel yklemeden kaynaklandna dair elde bulgu yoksa ve ar malzeme kayb olumusa, iyapy destekleyecek ek stifnerler kullanlmaldr. Bu almada da danlmak iin acilen bal bulunan kls kuruluu aranmaldr. kinci dereceden olan atlaklar tekrar kaynatlabilir. Eer atlan iddeti yksek ise yap kesilip atlr ve yenisi kaynatlr. Geminin sudaki hareketi sonucu ift dipteki periyodik dnmelerden kaynaklanan atlaklarda, kesip yeniden kaynatmak yerine yapy destek elemanlar ile glendirmek yeterli olabilir. Levhalarn bir ucundan dier ucuna olan kalnlk farklklarndan dolay meydana gelebilecek atlaklarda kesip atmak ve yerine ular aras kalnlk fark olmayan levhann eklenmesi kabul edilebilir zmdr.
darlarnda grlebilir [7]. Ambar kapaklarndaki kafes elemanlar deniz suyundan dolay enine basnca maruz kalrlar ve bununla birlikte, ana ambar kapaklarnn kelerindeki alanlar da, tekne grderi eilme momenti ve enine yklemedeki hatalar sonucu yksek gerilmeye maruz kalr. Tekne grder mukavemeti hesaba katlmamasna ramen sreksiz olan kargo ambar kapaklar nemli lde boyuna gerilmelere maruz kalr. Bu gerilmeler geminin boyuna orta kesimlerindeki ambar kapaklarnda ek gerilmeler yaratr. Mrettebat ve yklerin gvertedeki gvenlikleri iin kpeteler kullanlr. Kpeteler dikkate alnmamasna ramen ciddi boyuna gerilmelere urayabilirler bu da kpetelerde hasara yol aabilir. Bu yzden zellikle kpetelerin sona erdii, ip merdivenlerin (pilot ladder) balant yerlerinde atlaklar ve rmeler olabilir. nlem alnmad takdirde bu atlaklar gverte levhalarna ilerleyip ciddi hasarlara yol aabilirler [7]. Eer gemi ktk ykleme (timber deck cargo) yapacaksa bunun srveyi ve uygulamalarnda ILLC (The International Load. Line Convention, 1966 ) kurallar aranr. Ayrca baz tip gemilerde gverte st donanmlarnn hatal kullanm ve kurulumu sonucu donanmn gverte zerine dmesi ve gvertede yarlmalara sebep olmas mmkndr. ekil 3.5de ana gvertede meydana gelen yarlma grlmektedir.
Ara gvertelerin ana tasarm prensibi gvertelerden kargo blmlerine eriimin kolayldr. Bu yzden ambar mezernalar ve derin tlaniler genelde ara gvertelerde olmaz. Gverteler aras ana yaplar sadece enine perdeler tarafndan desteklenmi olan konsol kemereler (cantilever girders) den oluur. Baz durumlarda yaplar punteller
3.3.4.1. Ara Gverte Yaps
ekil 3.5 Ana Gvertede Yarlma
(pillars) tarafndan desteklenebilir. Ara gvertelerin bu yaps, sert hava koullarnda oluabilen yk atalet momenti ve ar yklemeye kar daha hassas olduunu iaret eder. Ambar kapaklarnn dndaki kaln levhalar ile zgara levhalar arasndaki geite, oluk tip korozyon durumunda, malzeme kaybna uram levhann tamamnn yenisiyle deitirilmesi tavsiye edilir. Gvertedeki sral plaka saclar boyunca oyuk korozyon durumunda, zm olarak tm gvertede levhalarnn tm ya da bir ksm deitirilmelidir Gverte alt yaplarnda ar hava koullar nedeniyle oluan malzeme kayplarnda, klas tarafndan izin verilebilir eksilme llerine bal kalnarak parann tamam ya da bir ksm kesilip atlp yenisiyle deitirilebilir. Gverte aras levhalarda izin verilebilir en az levha kalnlna kadarki korozyon kayplarnda normal uygulama etkilenen alan kesmek ve yeni para eklemektir [4]. Srveyrler bu durumlarda levhann bitiiindeki levhay da kalnlk olarak test ederler. Ayrca tamir edilen blgelerin tekrar kaplama boya yaplmas tavsiye edilir. Gverte levhalarnda bklme meydana geldiine kayda deer bir korozyon da yoksa yenisiyle deitirilme ilemi dnda uygun malzemelerde glendirme yaplmas yeterli olur. Yetersiz enine mukavemeti olmayan, ambarlarn n ve arka sonlarndaki kemerelerde burkulmalar ve deformasyonlar meydana geldiinde, hasar gren yerler deitirilmeli ve bunlara ek stifnerler yerletirilmelidir. Hasar grm kafes sistemler de yenisiyle deitirilmelidir. Eer kafes sistem boyuna takviye edilmi ve burulma enine mukavemet yetersizliinden meydana gelmi ise, yapya enine olarak ek stifnerler yerletirilmelidir. Kt elleleme ya da ar yklemeden dolay ara gvertelerde deformasyonlar olmu ise, hasar gren yap kartlp yerine olmas gereken llerde yeni yap yerletirilmelidir. Eer deformasyonun nedeni tam belirlenememise ve tasarm hatalarndan phe ediliyorsa, paray yenilemek yerine uygun bir ekilde glendirme yapmak yeterli olur. Ambarlarn kelerindeki yaplarda oluabilecek atlaklara kar tasarm detaylar da gz nnde bulundurularak dikkatlice gzden geirilmelidir. Baz durumlarda atlak yaplarn tekrar kaynatlmas kalc zm olmayabilir. Araya eklenen levha ve bitiiindeki gverte levhas aras kalnlk farkl 3 mm den fazla ise, insert levhann kenar uygun bir ekilde eimli olarak kesilir (bewell). Levhay bitiiindeki levhaya kaynatrken, tamirden arta kalan gerilmenin ykselmemesi iin kaynak ilemi dikkatlice takip edilmeli ve dk hidrojen elektrotlar kullanlmaldr [8]. Eer ambar azlarnn kelerine ek levhalar monte edilmi ise, ambar aznn gverte ile birletii noktalar kaynaksz ekilde braklmamaldr. Ambar kapaklarnn dndaki gvertede kalan
27
MAKALE
MAKALE
kaln gverte levhas ile zgara levha arasndaki gei blgesinde atlak olumas durumunda, bitiikteki levhann bir ksmnn veya tamamnn arttrlm kalnlkl levhayla deitirilmesi dnlmelidir. Ambar kapaklar ve kemerelerdeki atlaklarda yaplarn yenisi ile deitirilmesi ve gverteye %100 nfusiyetle (full penetration) kaynatlmas gerekmektedir. Kargo ambar kapaklarnda ileriki zamanlarda olmas muhtemel atlaklar azaltmak iin takip edilmesi ve uygulanmas gereken baz detaylar aadaki gibidir. a) Ambar kapaklarndaki sreksizlikler ve aklklar yuvarlatlm keli olmal. b) Ambar kapaklarnn gverteyle birleme yerlerindeki yuvarlatlm kelerde metot (filet) kaynaklarda atlaklar meydana gelirse, mevcut metot kaynak yerine yzde yz nfusiyetle yeni filet kaynak dk hidrojen elektrotlar yardm ile uygulanr. Eer atlaklar derin ve tekrarlayan tipteyse, ambar kapaklar o gemi iin yeniden dizayn edilmek zorunda kalnabilir. Sonu olarak ara gverte yaplarndaki atlak durumlarnda yapy karp yenisiyle deitirmek gerekir. Eer tasarm noksanlndan phe ediliyorsa paray deitirmek yerine uygun ekilde destek elemanlar ile glendirmek yeterli olur.
Ambarlar arasnda yer alan perdelerin mukavemeti nemlidir. Bu perdeler geminin genel olarak enine mukavemetine katk salar. Ayrca enine su geirmez perdeler gemi su ald durumlarda dier ambara su geiini nleyerek gemiyi kurtarmada nemli rol oynar. Enine perdeler suyun hidrostatik basncna kar gemi bordalarn enine postalar ile birlikte korurlar. Ana enine perdeler ayrca kuru havuzlama srasnda blok yklerine kar gemiyi destekler. Enine su geirmez perdeler malzeme kayb olarak klas kuruluunun izin verdii deerin altna indiinde, anm olan levhalar ve stifnerler kesilip yenileri yerletirilmelidir. Deformasyon lokal ve limit snrlar iinde ise genel olarak tolere edilebilir. Kalnlk azalmasnn yannda deforme de olmu olan levhada etkilenen blge ya da levhann tamam yenilenmelidir [9]. Olduka bariz olarak bazen de d kabuktaki temas hasarlar sonucu enine perdeler de deformasyona urayabilirler. Baz durumlarda hasar grm ksm deitirilebilir. Eer deformasyon ar ise ksmen ya da tamamen para deitirilmesi gerekebilir. Ayrca deformasyon ar yklemeler sonucu oluuyorsa ek destek elemanlar gerekebilir. ekil 3.6da enine perdeye posta eklenmesi gsterilmitir.
28
3.3.5. Enine Perdeler ve Balant Elemanlar
rtl kaynak kusurlarnn sonucu olarak snr yerlerde meydana gelen atlaklar temizlenmelidir ( weed out) ve uygun hazrlanm dk hidrojen elektrotlarla tekrar kaynatlmaldr. Yukarda bahsedilenlerin dnda oluan atlaklarda tekrar kaynatmak kalc zm olmayabilir ve atlaklarn yenilenmesini nlemek iin tasarm ve retim tekniklerini gzden geirilmesi gerekebilir. evresel koullara bal olarak, yalanan gemilerde, ba pikin i yaplarnda meydana gelebilecek olan malzeme kayplar ba ve k yaplardaki nemli sorunlardan biridir. Kaplamasz tanklarda ya da kaplamann tank koruyamamas durumunda korozyon ilerler ve ba ve k yaplarnn i taraflarnda ve de tanklarda olan snrlarnda atlaklar meydana gelir [10]. Ba pikin tanknda ve boluklarnda dalgalarn etkisiyle dvnmeler sonucu da atlamalar meydana gelebilir. Ba kasara yaps, gverte deformasyonlar, kpete ve direkteki atlaklar nedeniyle eitli evresel hasarlara maruz kalabilir. apann hatal hareketleri sonucu evresindeki levhalar ve loa deforme olup atlayabilir. Ayrca bu blgeler sk korozyona urayan blgelerdendir. Bunun iin sk sk korozyona kar gzlem yaplmas gerekir. Ar hava koullarnda fazla hz yapmak geminin ba tarafndaki yaplarn hasar grmesine ve servise ihtiya duymasna neden olabilir. Ba tarafn hasar grmesindeki nemli sebepler arasnda, gverte tlanilerinin ve boyuna levhalarnn yetersiz olmas, gverteler arasndaki puntellerin burulmas ve ba kalkm etkisi (bow flare effect) vardr. Btnnde, ba yaplarn hasar grmesindeki en nemli sebep ar hava koullarnda geminin batan alGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
ekil 3.6 Tank Perdesi Tamir almas Posta Eklenmesi
3.3.6. Ba ve K Yaplarnn Tamiri
3.3.6.1. Ba Taraf Glendirmek
d dalgalarn etkisidir [11]. Her zaman olmamakla birlikte, genelde, hasar grm bir geminin ba yaplarnn nihai mukavemeti, gemiye benzer uzunluktaki dier hasar grmemi olan gemilere nazaran daha azdr. Tipik uzunluk deerleri arasnda, umulan en fazla tesir etkisi geminin boyu uzadka artmaya meyillidir. Yerel bir yapnn son mukavemet deeri destekleyici sistemlere (Stiffening systems) baldr. Destek yapsnn mukavemete etkisi doru bir ekilde hesap edilmelidir. Ba pike yakn gverte tlanilerinde ve yan postalardaki tasarm ykleri hesap edilirken geminin fribord etkisi, hz ve kalkm ekli dikkate alnmaldr. elik yenilemesindeki gerekli limitler, orijinal kalnlk deerleriyle karlatrlarak hesaplanr ya da bu para iin gereken en az kalnlk dikkate alnr. Bu kalnlk da klas kuruluunca belirlenir. Ba pik tanklarnda yaplacak olan tamirat hasarl blgeye eriim konusu olarak nceden planlanmaldr. Temas yoluyla deforme olmu yaplar kesilip atlmal yenisi ile deitirilmeli ya da hasarn iddetine gre orijinal yapnn ierii salanacak ekilde dzeltme (fairing) ilemi yaplmaldr. Dalgalar nedeniyle oluan atlaklarda yine yap yenilenmeli ya da uygun ekilde lokal dzeltmeye gidilmelidir. Ayrca gerilme younluunu azaltmak iin dizayn modifikasyonlar ve levha kalnlklarnn arttrlmas yolu da izlenebilir. Gemiler mrleri boyunca eitli nedenlerden dolay hasar grrler ve bu sebeplerden dolay da tamirata gerek duyarlar. Bu hasarlarn derecelerine gre baz tamirler gemi servisteyken yaplrken bazlar ise tamir tersanelerinde yaplmak zorunda kalnabilir. Gemi, tamir tersanesine geldiinde tersane ile armatr arasnda bir anlama yaplr. Yaplan anlamada hangi blgelerin tamir edilecei, ne kadar i yaplaca ve adam-saat hesaplar yaplr, bylece yaplacak iin boyutu ve maliyeti hesaplanm olur. Daha sonra tamir ilerine balanr. En ok tamir gren blgeleri d kaplamalar, postalar, braketler, dip yaplar, gverte yaplar, enine perdeler ve balant elemanlar, ba ve k yaplar eklinde blmlere ayrabiliriz. Bu alma gemilerin onarm tekniklerine genel bir bak niteliindedir. lkemizde tamir yapan birok tersane mevcuttur. Ayrca tecrbeli saha mhendisleri ve srveyrler bu konuda bilgilerini paylamal, konu ile ilgili daha ok aratrma yaplmaldr. Gemilerde en ok tamir yaplan ksmlar ve yaplan tamir ilemleri tersane rapor-
larndan renilip istatistik kartlarak gemiler daha dizayn ve ina aamasnda iken her trl riske kar gerekli tedbirler alnmaldr.
MAKALE
Teekkr
Sayn Y. Do. Dr. ebnem Helvacoluna en iten duygularmla teekteknik destei salayan Bureau Veritas Ltd. alanlar smail Alk, Ant rim.
Bu projenin eitli aamalarnda yardm ve desteklerinden dolay
kr bir bor bilirim. Ayrca bu almann tamamlanmas iin gereken Kurttekin, Kubilay Grmen ve Nazm Kanburoluna da teekkr ede-
Kaynaklar
[1] Don Butler, Guide To Ship Repair Estimates ( In Man-Hours), 2000 Repair of side shell structures - Rev : 1 3/15/2001
[2] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 2.6.5 [3] http://tr.wikipedia.org/wiki/Korozyon
[4] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 [5] HisaoMatsushita, Tatsuro Nakai, NorioYamamoto, Effect of 2.6.2.1 Material wastage(corrosion) - Rev : 1 3/15/2001
Grooving Corrosion on Static Strength of Fillet Welded Joints Loading, Research Institute, Nippon Kaiji Kyokai, Chiba, Japan,
for Hull Structures under Compression induced by Patch
4. SONULAR VE NERLER
[6] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 2.6.4 [7] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 2.6.6 [8] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 2.6.2 [9] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 2.6.9 [10] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 [11] Bureau Veritas, Marine Division - Marine ISM/DNS - TNS 14 2.6.10 Repair of fore end structures - Rev : 1 3/15/2001 2.6.11 Repair of aft end structures - Rev : 1 3/15/2001 Repair of bulkheads - Rev : 1 3/15/2001 Types of structural defects,ident - Rev : 1 3/15/2001 Repair of deck structures - Rev : 1 3/15/2001 Repair of bottom structures - Rev : 1 3/15/2001
2006
zgemi
Manisa Fatih Anadolu Lisesini bitirdikten sonra 2004 ylnda stanbul lmne girdi. 2009 yl haziran aynda lisans eitimini tamamlad. (YL) Programnda Lisansst eitimine devam etmektedir.
Ahmet Gltekin Avc, 1985 ylnda Manisada dodu. 2003 ylnda
Teknik niversitesi Gemi naat ve Gemi Makineleri Mhendislii BAhmet Gltekin Avc halen stanbul Teknik niversitesi Gemi naat
29
GR
STANBULA ZM NERLER
TMMOB GEM MHENDSLER ODASI 29 MART 2009 TARHNDE YAPILACAK YEREL SEMLERLE LGL OLARAK YEREL YNETMLERDEN MESLEK ALANINI LGLENDREN KONULARA LKN BEKLENTLER KONUSUNDA AAIDAK AIKLAMAYI YAPMITIR.
stanbulu dier kentlerin oundan farkl klan zellikleri, stanbulun bir tarih-kltr kenti, deniz kenti ve deprem kenti olmasdr. Bu nedenle, bata ulam sorunu olmak zere kent iin retilecek zmler mutlaka kentin bu 3 temel zellii gz nnde tutularak oluturulmaldr. gre, stanbulluya gre kentin en nemli sorunu trafik ve ulam (%30), ikinci nemli sorun ise su (%8)dur. Avrupa Konseyi Avrupa Yerel ve Blgesel Ynetimler Konferansnn 18 Mart 1992 gn Strasburgda yaplan toplantsnda kabul edilen Avrupa Kentsel artnn, sorunu olduka ak bir biimde ve ya kent, ya otomobil olarak tanmlad gnmzde1, stanbul kentii ulamnn bugnk durumu da karayolunu ve bireysel tama sistemlerini, dier bir deyile otomobili merkezine alan, buna bal olarak trafiki zmleri ngren yaklam ve uygulamalarn, sorunlarn temel kayna olduunu gstermektedir. Otomobile dayal ulam politikalarnn, dier bir deyile otomobil merkezli ulam yaklamnn yanll, artk dnya lsnde genel kabul grmektedir. Bu politikalarn ekonomik, toplumsal ve evresel ana unsuru asndan da srdrlebilirlik anlayna aykr olduu ok net bir biimde anlalmtr. lkemiz dahil baz lkelerde hala srdrlmeye allan otomobile dayal ulam politikalarnn sonucu olan ar otomobil kullanm, zaten kstl olan yol andaki tat younluunu artrarak trafik skklklarn dourmakta; otomobil merkezli trafiki yaklam, motorlu ara trafiinin daha kesintisiz akabilmesini salamak iin zm yeni yollar, kprler, katl kavaklar, otoparklarda vb. aramaktadr. Denizi bir imkan olarak deil de otomobilin hareketlilii asndan bir engel olarak gren bu anlay, otomobilin denize ulat her noktada bir iskele ya da deniz terminali yapmak yerine kpr ina etmeye ynelmektedir. Bylece otomobili kente uydurmak yerine kent otomobile uydurulmaya allm olmaktadr. Kenti insanlarn yaad bir mekan olmaktan ok, iinden motorlu aralarn daha rahat geebilecei bir yollar ve yaplar btn olarak gren, gstermek isteyen bu anlayn sonucu olarak; eskiden meydan olan ou kent mekan bugn kavak nitelii kazanm; kentin doal ve tarihi yapsn tahrip eden hz yollar yaplmtr. Alan ve/veya geniletilen her yeni yol, her katl kavak, her otopark, zellikle nceleri baka ulam aralarn kullananlarn otomobile kaymas ile yeniden tkanmalara neden olmakta; kent daha byk trafik skklklar ile kar karya kalmaktadr. Oysa kentler insan iindir ve esas alnmas gereken, insann ve -insan iin gerekli olan- yklerin hareketliliinin salanmas olmaldr. Otomobillerin hareketlilii,
Tarihi, Kltrel, Sanayi Mirasnn Korunmas
Bu bakla, gemi mhendislii alann yakndan ilgilendiren ve halen gemi yapm faaliyeti yrtlyor olmas asndan -baz tarihilerin Bizans ncesi ve Bizans dnemlerinde de o blgede tersanelere rastlandna ilikin ifadeleri olmakla birlikte en azndan- 6 asrdr hala ilevini srdren dnya zerindeki tek sanayi iletmesi olan; lkemizde mhendislik eitiminin balangc kabul edilen ve gnmz stanbul Teknik niversitesinin temelini oluturan Mhendishane-i Bahri-i Hmayunun da iinde yer ald; tarihi sre iinde pek ok tahribata uramasna ramen, bugn hala iinde gnmze intikal eden nemli yaplar ve eserler de bulunan Tersane-i Amire (stanbul Tersanesi ya da gnmzn Hali, Camialt ve Takzak Tersaneleri)nin ilevlerini devam ettirmek suretiyle koruma altna alnmas, mevcut ara, gere ve malzemelerin muhafazas hayat nem tamaktadr. Yaayan dnya endstriyel arkeolojik miras olarak kesinlikle korunmas gereken; gerek tarihi ve kltrel, gerekse ekonomik ve stratejik adan byk nem tayan; bu nedenle de basit bir kent arsas olarak deerlendirilmesi kesinlikle doru olmayan bu blge iin btnlkl bir strateji gelitirilmesinin zorunlu olduunu ncelikle ifade etmek istiyoruz.
Kent i Ulam
1) Ulam ve Dolam konusu, Avrupa Kentsel artnda aadaki biimde ifade edilmektedir: ... otomobil ilk icat edildii 1884den beri, ulam politikalarn ynlendirmi; hatta toplu ulam sistemlerini gzden drmtr. Kente kar otomobil ok basitletirilmi bir ifade olmakla birlikte; durum buna yakndr. Yava ama kesin biimde, otomobil kentleri ldrmektedir. kisi bir arada olamayacandan, 2000li yllar otomobil ya da kentten birini sememizi zorunlu klacaktr. Bugnden birey yaplmaz, yeni dzenlemeler getirilmezse; ara trafii, zellikle de zel aralar ve kamyonlar, sadece kentleri tahrip etmekle kalmayacak; sera etkisiyle tm evrenin zarar grmesine de hatr saylr katkda bulunacaktr.
1993 ylnda stanbul Valiliinin yaptrd bir ankete
30
2) Dizel yakt kullanan bir otomobilin 1 yolcuyu 1 mil uzakla tamak iin harcad yakt, DO tarafndan ehir Hatlar letmesinden devir alnarak iletilen eski tip yolcu vapurlarnn harcadnn yaklak 8-10 katdr.
ancak bu ana aman bir paras olarak ve ona hizmet ettii lde gz nne alnmas gereken bir ara olarak deerlendirilmelidir. Avrupa Kentsel art bu yaklama bal olarak yeni bir Ulam Politikas ngrmekte ve buna ilikin olarak da 4 ilke belirlemektedir: 1. zel aralarla seyahat hacminin azaltlmas, 2. Hareketliliin yaanabilir bir kent oluturmaya ynelik olarak dzenlenmesi ve deiik ulam trlerine olanak salanmas, 3. Yollarn ve kent alanlarnn sosyal mekanlar olarak alglanmas ve dzenlenmesi, 4. Kklemi eski anlayn srekli eitim ve retim yoluyla deitirilmesi. stanbulda kentsel yerleim, kurulu yllarndan itibaren deniz ulamnn salad doal olanaklara, dk yatrml ulam kolaylklarna gre biimlenip gelimitir. stanbul Boaz ve Haliin ana blgeye ayrd kentin, Belediye snrlar iinde yaklak 260 km kys bulunmaktadr. stelik gerek banliy sisteminin gerekse kara yollarnn balangta deniz ulamna bal ve kylara paralel olarak dzenlenmi olmas nedeniyle, uzunca bir sre nemli yerleim merkezlerinin ou denizden rahata ulalabilecek konumda olagelmitir. stanbulun denizle bu kadar i ie olmasna karn, -zellikle ulam asndan- onun nimetlerinden ne denli az yararlanmakta olduu, yadsnamaz bir gerektir. Oysa deniz ulam, zellikle toplu tamaclk asndan, stanbula ok nemli yararlar salayacak bir potansiyel tamakta; bu nedenle de Avrupa Kentsel artnn olanak salanmasn iaret ettii dier ulam trleri arasnda arlkl olarak deerlendirilmeyi hak etmektedir. Deniz ulamnn stanbul kent ii ulam asndan deerlendirilmesi gereken stnlklerini aadaki biimde zetleyebiliriz: Deniz ulamnda kullanlan aralarn tama kapasiteleri, dierlerinin tmne gre olduka yksektir. Bu zellik, deniz ulamnn toplu tamacla uygunluk asndan ilk srada yer almasn salamaktadr. Deniz ulam sistemlerinin ilk yatrm birim maliyetleri, aralarn tama kapasitelerinin byk olmas ve denizin doal alt yapsn kullanma avantaj nedeniyle tm dier sistemlere gre dktr. lk iki zellik nedeniyle deniz ulam sistemlerinde yolcu x mil bana den tama maliyeti2, dolaysiyle tama bedelleri dktr. Deniz aralarnda konfor yksektir ve daha da artrlmas, teknik ve ekonomik olarak mmkndr. Deniz ulam sistemleri, gerek tatlar, gerekse kullandklar yol-trafik a bakmndan daha gvenlidirler ve gvenlik teknolojik gelimeye bal olarak daha da arttrlabilir. Deniz ulam sistemleri, stanbulda yln baz dnemleri iin sz konusu olan kt hava koullarna duyarl olmakla birlikte; bu etkinin ok aza indirilmesi, teknolojik olarak mmkn ve ucuzdur. Deniz ulam sistemleri evre kirletici etkisi en az olan ulam sistemleri arasndadr.
Deniz ulam, kara trafiindeki skklk ve kentin Boaz ve Halile blnml nedeniyle, zellikle iki yaka arasndaki yolculuklar asndan, kara ulamna gre baz koullarda daha hzldr. Yukarda ksaca aklanan bu stnlkler, stanbul iin deniz ulamn -rayl sistemlerle birlikte- kent ii ulam sisteminin merkezine koyan bir Kent i Ulam Politikasnn, Avrupa Kentsel artnn deiik ulam trlerine olanak salanmas ilkesinin hayata geirilmesi asndan gereklilik olduunu; dier kent sorunlar iin olduu gibi ulam sorununun zm iin de ncelikle insan temel alan bir kent planlamasna, bunun ayrlmaz bir paras olarak da kent ii ulam planlamasna ihtiya bulunduunu gstermektedir. Eksik ve yetersiz bilgiden kaynaklanan ya da art niyetle bilinli olarak oluturulan, gereklerden ve bilimsellikten uzak kanlar, yapay ve/veya yanl toplum taleplerinin domasna neden olmakta; politik iradenin toplum talebine karlk verme kaygs, zaman zaman rant salama, kar elde etme amalar ile de birleerek; ou gsterie ynelik prestij projesi olarak nitelenebilecek, plansz ve hatal uygulamalar ortaya kmaktadr. Olumu ya da bilinli olarak oluturulmu kanlara dayal olarak, aralarn hareketliliini temel alan gn birlik kararlarn ya da ulam sistemini bir btn olarak deerlendirmeyen ksmi ve geici zmlerin, bir sre sonra daha byk ve st dzeyde sorunlar dourmakta olduu; deniz yollar dndaki ulam sistemlerine yaplan yanl alt yap yatrmlarnn, byklkleri nedeniyle ayrca kaynak israfna da yol at, ilgili/yetkili tm kesimlerce anlalmal ve kabul edilmelidir. Bir kez daha ve altn izerek belirtmek gerekmektedir ki; kentsel arazinin planlanmas, kent ii ulamn planlanmas ile birlikte yaplmazsa, her ikisinden de beklenilen sonucun elde edilmesi mmkn olamaz. Bu adan ada kent ii ulam plan, ada kentsel arazi kullanm plannn ayrlmaz bir paras olmal ve mevcut ulam yapsn lastik tekerlekli ulam sistemlerine gre nemli stnlklere sahip olan deniz yolu ve rayl sistemler lehine deitirmeyi amalayarak; halen kent ii ulamda hakim durumda olan lastik tekerlekli sistemlerin, rayl ve denizyolu toplu tama sistemlerinin btnleyicisi durumuna getirilmesini hedeflemelidir. Bu amala bireysel ara kullanmn caydrc nlemlerin yansra, toplu tamaya uygun trlerin yaygnlatrlmas, gelitirilmesi, desteklenmesi ve zendirilmesi gerekecektir. Kentin kuzeye doru genilemi olduu, gnlk yolculuklarn byk lde birden fazla tama arac ve tama sistemi kullanlmak suretiyle gerekletirilebildii gnmzde, artk yolculuk taleplerinin bir tek tama tr ile karlanabilmesi sz konusu deildir. Bu nedenle, yolculuk sresi, cret, konfor, sefer skl, gvenlik ve gvenilirlik vb. hizmet dzeyine ilikin parametrelerde yaplmas gerekecek iyiletirmelerde, yolculuun bir btn olarak ele alnmas ve kapsad tm tama trlerinin bir arada deerlendirilmesi gerekmektedir. rnein yolculuk sresini ksaltarak deniz ulamnn zendirilmesi; deniz tatnn hzn (dolaysiyle maliyeti ve buna bal olarak tama cretini, evre kirliliini) ykseltmek yerine; hat ve iskele saylarn artrmak ve seferleri sklatrmak suretiyle bekleme srelerini azaltarak, iskeleye/iskeleden ulam
31
GR
GR
kolaylatracak ve hzlandracak trafik, yol ve otopark dzenlemeleri yaplarak salanabilir. Buraya kadar aktarlanlarn altnda hazrlanacak Kent i Ulam Plan, atlacak her admn, sosyal ve toplumsal maliyetler asndan zellikle ve nemle ayrca deerlendirilerek, -rnein kentin kuzeye doru daha da genilemesine, orman alanlarnn ve su havzalarnn tahribine yol ap amayaca asndan- gzden geirilmesi bata gelmek zere; yaplacak yaygn bir anket almas ile kentin muhtelif yerleim blgeleri arasndaki ulam talebinin ve talebin deime eiliminin, bilimsel esaslar erevesinde ayrntl olarak saptanmasn, mevcut talep gz nne alnarak ve muhtemel talep deiimi de ngrlerek; olabildiince en ucuz, en hzl, en konforlu, en gvenli ve gvenilir tama trleri bileiminin belirlenmesini, yaya, bisiklet, otomobil, otobs, metro, banliy treni, deniz ulam gibi tama tr ve aralarnn yer alaca her bir bileim iin, yolcu tercihini ynlendirme amal zendirici dier nlemlerin (ortak bilet, tarife uyumu, otopark ve bisiklet park dzenlenmesi, yryen merdiven ve bantlar vb.) saptanmasn, gereken yeni yol, otopark, tat arac, terminal, iskele vb. yatrmlarnn planlanmasn, iermelidir. Denizyolu toplu ulamnn kent ii ulamdaki paynn, her trl imkan gz nne alnarak ve dier sistemlerle balantlar da salanarak en yksek dzeyde artrlmas; kapatlm ve hatta restorana evrilmi iskelelerin ve yenilerinin almas; stanbullulara konforlu, ferah, salkl, ekonomik ve evre dostu deniz ulam salanmas gerekmektedir. Pahal yatrm ve ulatrma maliyetleri yannda, insan ve evre salna verdii zararlar ortada olan, youn trafik skkl sonucu ayrca byk ekonomik kayplara neden olan bireysel otomobil kullanmna dayal ulam sistemlerinin ve tm yapsal eklentilerinin artk kent gndeminden karlmas zorunludur. Yeni hat, iskele ve deniz ulam terminalleri ve dier ulam sistemlerinde yaplacak uygun dzenlemeler sayesinde, yksek bedellerle ithal edilen ar hzl (bu nedenle de ekonomik olmayan) deniz otobsleri yerine kullanlmak zere, ok daha ucuz maliyetli ehir hatt gemileri, yolcu motorlar ve araba vapurlarnn; ok byk oranda yerli kaynaklarla, yerli tasarm ve yerli malzeme ile lke tersanelerimizde ina edilebilir olmas ayrca yarar salayacaktr. Bugn artk kentiinde kalm kara yollarn ve Boazii kprlerini kullanarak, kentin ulam sorununun bymesinde ok nemli etki yaratan transit yk ve yolcu tamacl, uygun hat, iskele ve gemilerle ve zendirici nlemler de uygulanarak Marmaraya kaydrlmal; kent ii trafiin sadece insan kaynakl olmad, yk ve eya tamalarnn da nemli bir paya sahip olduu gz nnde tutularak; Hali, Gksu deresi vb. su yollarnn slah ve uygun lekli yk iskelerinin oluturulmas suretiyle kent ii yk ve eya tamaclnda da deniz ve su yollarnn kullanlmas salanmaldr.
32
1999 depremleri sonras srete gerekli derslerin karlmad ve uygun tedbirlerin alnmad grlmektedir. Deprem sonrasnda karayollarnda oluan hasarlar sonucunda deprem blgesine ulamn nemli lde aksad, rnein Glck evresine tam intikalin 48 saati at; bu sre iinde blgeye acil yardm ve kurtarma malzemesi temininin ancak denizyolu ile yaplabildii unutulmamaldr. Balangta blge ile iletiim de bir sre yalnzca deniz aralarnn telsiz ve radyotelefonlar ile mmkn olabilmi; i makinalar sevkiyat yannda yarallarn tanmas da deniz yolu ile yaplabilmitir. Deniz aralar, projektrleri vastasyla denizi ve kylar aydnlatarak denizden insan toplanmasna yardmc olmular; buna ek olarak depremzedelerin barnma ihtiyac uzunca bir sre kyya yanatrlan yolcu gemileri ile karlanmtr. stanbula daha yakn merkezli olarak beklenen depremlere hazrlk olarak bir sahil kenti olan stanbulda deniz ulamn gelitirerek aktif tutacak tedbirler acilen alnmaldr. Boazii kprleri salam kalsa bile yol ve viyadk hasarlar kprlere ulam dolaysyla zellikle kentin iki yakas arasnda karayolu ulamn imkansz hale getireceinden, Boaz geii sadece iki kprye emanet edilmemelidir. Ayrca kmas muhtemel panik sonucunda tm karayollar aralarla dolacak; trafik kilitlenecek; ambulans, yardm malzemesi, i makinesi vb. geii imkanszlaacak; denizyolu tek ileyen ulam yolu olarak kalacaktr. Boazii kylar ncelikli olmak zere kentin iki yakas ve nemli hasar grmesi beklenen kentin gney sahillerinin insan, ara, ambulans, i makinesi ve yardm malzemesi naklinde kullanlacak ekilde sabit ve yzer iskeleler ve araba vapuru rampalar ile donatlmas; araba vapurlar ve yolcu gemilerinin iler vaziyette hazr bulundurulmas gerekmektedir. Gnmzde saylar olduka azalm olan aktif alan ehir hatt yolcu gemisi ve araba vapurlarnn, yenileri ina edilmek suretiyle arttrlarak, zellikle Boazda yaplandrlacak yeni iskele ve yolcu terminalleri ile birlikte depremde de kullanlmak zere hazr hale getirilmesi; bugn itibariyle kentin en nemli sorunlarndan olan kentii ulam sorununun hafifletilmesine de yardmc olacaktr. Ayrca yolcu gemilerinin; kapal alanlar, barnma mahalleri, revirleri, telsiz haberlemeleri, enerji retim (jeneratr) sistemleri, mutfaklar ile gezici bamsz aralar olduklar ve deprem gibi doal afetlerde sabit veya yzer iskelelere yanaarak, barnma ve haberleme ihtiyacnn karlanmasnn yannda, gerektiinde kendi jeneratrlerinden sahile elektrik enerjisi salanmasna da katkda bulunabilecekleri; bu adan -deprem sonras elektrik kesintileri gz nne alnarak- gemi ve teknelerden sahile enerji verilmesini salayacak sahil balant ve datm sistemlerinin kurulmas gerektii de unutulmamaldr. zetlemek gerekirse, Deprem Acil Eylem Planlar, deniz ulam ve tatlarnn sunduu olanaklar gz nnde tutularak oluturulmal; deprem sonrasnda bu olanaklardan azami lde yararlanlabilmesi iin, gerekli nlemler nceden ve zaman yitirilmeksizin alnmaldr.
Deniz Yolu ve Deniz Aralarnn Deprem Asndan levi
TMMOB GEM MHENDSLER ODASI
06 Mart 2009
GR
TMMOB GEM MHENDSLER ODASI TARAFINDAN 21 KASIM 2008DE ALABORA OLAN KARAKYDEK DO KADIKY VAPUR SKELES LE LGL HAZIRLANAN RAPOR
DO Karaky skelesinin 21.11.2008 tarihinde devrilme nedenlerinin deerlendirilmesi amac ile, TMMOB Gemi Mhendisleri Odas Ynetim Kurulunun 15.01.2009 tarihli karar ile teknik inceleme iin bir komisyon kurulmu ve konu bu komisyon tarafndan eitli boyutlar ile incelenmitir. Bu komisyonda yer alan meslektalarmzn ortak zellii, mezkur iskelenin dizayn ve/veya hesap ve/veya ina aamalarnda grev alm olmalardr. Bu nedenle, aadaki tespitleri byk oranda bilgi ve grglerine dayanmakta olup, deerlendirmeleri iinde ortak kanaatleri de yer almaktadr. skelenin inas ve zerinde yaplan deiikliklerle ilgili durum aadaki gibi zetlenebilir: 1- Karakyde bulunan ve iinde blmeleri olan tek duba olarak stinye Tersanesinde 1958 veya 1959 ylnda ina edilen ilk yzer iskele, 1966 ylnda iki tankerin arpmas neticesinde denize dklen akaryaktn yanmas ile bordasna bal bir gemi (KADIKY) ile beraber tutumu ve st binalar ile usturmaa tamamen yanm bir halde stinye Tersanesine ekilmitir. Tamir ve st binalarn yenilenmesi sresinde ehir Hatlar yetkilileri stinye Tersanesine mracaatla, iskelenin yan koridorlarnn dar olmas nedeni ile gemilerin abuk boaltlamadn ve tarifelerinin aksadn belirtmiler ve yan k koridorlarnn geniletilmesini istemilerdir. Yangn hasarnn onarlmasna e zamanda ilave kma projeleri ile yolcu boaltma koridorlar geniletilmi ve yzer iskele stinye Tersanesinden Karakydeki yerine ekilerek iletmeye yeniden almtr. 2- 1978-1979 yllarnda Tersane Mdrleri toplantsnda, talep zerine yeni bir yzer iskele yaplmasna karar verilmitir. Ancak yeni yaplacak iskelenin tayc dubalarnn hepsininin birbirinin ayn olmas ve iskele ana gvertesine cvatalarla balanmasna ve bu dubalarn bakm ve tamirleri iin tek tek sklebilir olmasna karar verilmitir. Bu suretle iskele yerinde kalarak deniz iindeki dubalar yedeklenebilecek ve periyodik olarak ayr ayr bakm, tamir ve boya ileri havuza alnarak yaplabilecekti. skelenin inaat Hali Tersanesine verilmi ve tersane yetkilileri dizayn ve imalata balamadan evvel ehir Hatlarna bir yaz ile mracaat ederek, kullandklar mevcut iskelede deiiklik isteyip istemedik-
DO KARAKY SKELES NEDEN BATTI?
Hazrlayanlar : Aykut ALTAY1 Hasan ER2 M. Ercan ZOKUTUCU3
1) Gemi naat ve Gemi Makinalar Yksek Mhendisi 2) Gemi naat ve Gemi Makinalar Mhendisi 3) Gemi naat ve Gemi Makinalar Mhendisi
lerini sormulardr. ehir Hatlar yetkilileri, Hali Tersanesine, kullandklar iskelenin projesini, istedikleri deiiklikleri zerine ileyerek iletmiler; ancak bu projede 1966 ylnda yaplan ilave kmalar eklenmemitir. 3- Hali Tersanesi, kmalar iermeyen bu ilk projeyi esas alarak yeni projeyi izmi ve ehir Hatlar Mdrlne gndermitir. ehir Hatlar Mdrl projeyi tastik ederek Hali Tersanesine iade etmitir. 4- Tersanede ana gverte ve yaplan deiikliklerle st binalarn arlklar mevcut st binaya gre hesaplanmtr. Daha sonra ana gverte, st bina ve en kalabalk yolcunun olduu zamana gre yolcu arl da dnlerek, bulunan toplam arl tayacak dubalarn boyutlar ve ka adet duba olmas lazm geldii bulunmutur. 8 adet olan dubalarn 2 adedi Pendik, dierleri ise Hali ve stinye Tersanelerinde imal edilerek, Hali Tersanesinde toplanmtr. Dubalar 4,00x8,00x20,00 metredir. 5- Bu dubalar ana gverteye cvatalarla balanarak iletmeye teslim edilmi st binalarn imal ve montaj ileri bir taerona yaptrlmtr. Montaj yaplrken ehir Hatt ilgilileri yolcu k koridorlarnn, kullandklar mevcut koridorlardan daha dar olduunu fark ederek, geniletilmesini istemitir. 6- st binalar ana gverte zerine yerletirildikten sonra iskelenin friboardunun ok azald grlm ve yaplan tetkikle st binalarn arlnn Hali Tersanesince ngrlen arlktan fazla olduu neticesine varlmtr. Buna ilave olarak ehir Hatlarnn istedii yolcu klarnn geniletilmesi de gerekleince, friboardun daha da ktleecei anlalmtr. Sephiyeyi arttracak ve friboardu iyiletirecek areler aranm ve aralkl yerletirilmi 8 dubann ara boluklar kapatlarak sephiyenin arttrlmas kararlatrlmtr. Ancak dubalar portatif olmaktan karak ve tek duba haline dnmtr. Bu karar alndktan sonra, iskele stinye Tersanesinde havuza alnarak, boluklar saclarla kapatlmtr. Havuzdan ktktan sonra da yolcu k koridorlarnn geniletilmesi yaplr. stinye Tersanesinde imal edilen geniletme paralar at zerinde tanarak, o srada Kadkyde bulunan (bugnk Karaky iskelesinin yannda) yzer iskeleye getirilmi ve burada her iki yana monte edilmitir. Bu ekilde, yolcu k koridorlar her iki tarafta 1.25 m. geniletilmi (1984 yl Austos ay) ve skele Karakydeki yerine ekilerek, iletmeye Ekim1984de almtr.
33
GR
skelenin su alarak devrilme hadisesinde dikkat eken hususlar unlardr: 1- skeleyi sipari veren ehir Hatlar Mdrlnn, iskele inaat srerken, ilave ilerde teknik btnlk koordinasyonu kuramamtr. Sipari verilirken, teknik artname ve n dizayn szgecinden gemi olan ana projeler esas alnr ve bunlar birbirlerini tamamlarlar. Yaplan kontratn ekinde, bu iki e, ayrlmaz-elimez bir ekilde teknik btnlk salar. Konstrksiyon, imalat-montaj ve detay projeleri de bu iki e baz alnarak hazrlanr, en ufak bir sapmaya dahi izin verilmez. O zamanki iskele sipariinde, teknik artnamesi bulunsa bile, artk anlamn yitirmi, yapm aamalarnda pek ok deiiklik olmutur. nk uyumas-btnlemesi gereken projelerin n dizayn hesaplar artk farkllamtr. Bunlardan biri de deplasman hesaplardr. Yzer iskele, artk ok arlamtr. Dubalar ve iskele binas bittikten sonra, demonte edilebilir mevcut dubalarn, arlaan iskeleyi artk tayamad ve suya gmld; yaplan hesaplarda grlmtr. Yeterli kaldrma kuvveti salamak iin, ok paral dubalarn aralar sabit olarak kapatlmtr. Artk, ok paral ve demonte duba sistemi yoktur ve iskele tek bir dubaya dnmtr. Mteahhit ile tersaneler arasndaki koordinasyon salanamamtr ve teknik artname ile projeler arasndaki btnlk bozulmutur. 2- 1983-1984 yllarnda, 20 yl sreli tutya hesab ve aranjman projesini hazrlamas yaplrken iskele arl zaten ana sorundur ve bu yzden inko tutya tercihi uygun deildir. Alminyum ve eser miktarda indium alaml anot zerinden hesap yaplm ve. metrekareye amperxsaatxgram hesabyla 20 sene, iskele fribordunu salad gibi, 2 sene daha fazlasn da kaldrmaktadr. En kt ykleme halinde, 2100 kiilik ehir hatlar vapurlarnn, iskele/sancakta ayn anda boald pozisyonda ve iskele binalarnda, metrekareye 4 kii hesabnda, 22 yllk alminyum-indium anotlarn yeterli olduu grlmtr. Bu anotlarn dalm ok nemli ve iin hassasiyetine binaen; yaplacak dalmn %100 verimli almas gerekiyordu. Bir nceki iskelede, vapurlarn yanama pozisyonu ve pervane konumlar defalarca gzlemlenmi ve dubann bo ve dolu konumlarndaki su hatlar gz nne alnmtr. Tutya dalm tm bu hususlara bal olarak yaplmtr. Ancak her bir anot blou ok ar olduu iin, montaj iiliini zorlatrmtr. Her anot blou, ok paral dnlmtr (seri balanm pil sistemi gibi). 1990 veya 1991 yl iinde, ehir Hatlar Mdrl nezdinde yaplan aratrmada, lm yapld ve alminyum-indium anot sisteminin grevini yerine getirdii belirlenmitir. 1984 ylnda hizmete giren iskele 22 yl boyunca, Ekim 2006ya kadar sorunsuz bir ekilde hizmet vermitir. 3- 2006 ylnda bu iskele DOnun ynetimine gemi, muhtemelen iskelenin bakm-tutumuna gereken zen gsterilememitir. 2008 ylnn Kasm aynda iskele devrilmitir. skele memurlaryla yaplan televizyon rportajlarnda memurlar, dubann son iki yldr su aldn sylemilerdir. Bu da, iskele dubasndaki elektron transferinin (pillenmenin), 2006 ylnn Ekim aynda duba saclarn delme noktasna getirdiinin kant olmaktadr.
34
DEERLENDRME
SKELENN MUHTEMEL DEVRLME NEDENLER
1- ehir Hatlar Mdrl, Hali Tersanesine yanl bilgi vermi; bu bilgilere gre hazrlanm olan iskele projesini onaylamtr. 2- Hali Tersanesi proje hesaplarn yaparken, iskele st binas iin ngrd arl, bu imalat yaptracak olan naat leri Mdrlne vermemi veya verdiyse naat lerince dikkate alnmam veya st bina imalat iini alan taeron firma, projedeki malzemeden daha ar ve/veya fazla malzeme kullanmtr. 3- st binalar, ngrlenden daha ar olduu iin, iskele dubalarnn freeboardu hesaplanan freeboardtan daha az duruma gelmitir. Arlk merkezi (G) yukar ekilmi ve GM ok azaltlmtr. k koridorlarnn geniletilmesi iin kullanlacak malzeme arl ve yolcularn arl da ilave olduunda, freeboardun kalmayaca dnlerek, iskeleye sephiye kazandrmak iin dubalarn aras kapatlm ve sklp taklmak zere projelendirilmi olan dubalar tek bir duba haline dntrlmtr. 4- Proje hazrlanmas ve imalat aamasnda, ehir Hatlar Mdrl, Hali Tersanesi Mdrl, naat leri Mdrl ve taeron firma arasnda bir iletiim eksiklii vardr. 1- Zaman ierisinde st kat kmalarnn zerine asfalt dklerek, arlk merkezi daha da yukar alnmtr. 2- 24-25 yl ierisinde iskele hi havuza alnmam ve duba saclarnn ne durumda olduklar tetkik edilmemitir. 3- 1984 ylnda dubalara balanan tutyalar 22 yllk mrlerini tamamlam ve tutyalar ilevini yerine getirmeyince duba saclar muhtemel ki incelmi, delinmi ve su almtr. Bu dnce, iskelenin havuza alnp incelenmesinden sonra netlik kazanacaktr. 4- Son zamanlarda dubalarn iine giren sular boaltmak iin dubalarn zerindeki menhollerden dubalarn iine pompalar sarktlarak su basma ilemi yaplmtr (yolcularn gzlem ve aktarmlar). Muhtemel ki 21 Kasm 22 Kasm 2008e balayan gece de bu menhollerden pompalar sarktlm ve menhol kapaklar ak halde idi. Lodos frtnas ile bu ak menhollerden de dubalarn ierisine ok miktarda deniz suyu girmesi ve iskelenin devrilmesini hzlandrmas ihtimal dahilindedir. 5- skele DOya getikten sonra iskelenin bana gemiler (motorlar) yanatrlmtr. Bu motorlarn yanatrlmas srasnda ba dubalara arparak hasar vermesi de olasdr. Keza bu husus da, iskelenin havuza alnp incelenmesinden sonra netlik kazanacaktr. SONU : 2006 ylndan sonra, artk tutyalar i grmez duruma gelmi olan iskele dubasnn izlenmesi, deerlendirilmesi, bakm-tutum ve onarmlarnn gereince yaplmasnn salanmad/salanamad anlalmaktadr. Yukardaki inceleme ve tespitlerimiz, byk oranda bilgi ve grglerimize dayanmakta olup, iskelenin devrilme nedeni hakknda daha detayl ve kesin bir sonuca ulaabilmek iin, dubann su altnda kalan ksmlarnn grlp incelenmesine ihtiya bulunmaktadr.
A- PROJE VE MALAT SRESNDE YAPILAN HATALAR
B- LETME SRESNDE YAPILAN HATALAR
GR
Kresel Kriz, Sanayide Yeniden Planlama Stratejisini Gndeme Getiriyor:
STHDAM ve YKSEK KATMA DEER ODAKLI SANAYLEME, KRZMATK EKONOMK BUNALIMDAN KARZMATK SANAYLEMEYE GE
Yavuz BAYLKEN1
Kresel krizin, kapitalist sistemin zmszln bir kez daha dnya boyutunda ortaya koymas, reel sektrn darboaza girmesi ile ulusal bir tartmann boyutlarn da geniletti. Artk olayn yalnzca finansal nlemlerle denetim altna alnabileceine kimse inanmyor. Yeni paradigmalar gndeme getiriliyor. Neoliberalizmin kalelerinde gedikler alyor ve duvarlarn almazlna olan gven alabildiine sarslyor. Her eye yeniden bakmak, hem de alabildiine geni bir perspektifle bakmak zorunlu oluyor. Eer sorun bir avu tekelci sermayenin sorunu olsayd, ABD bata olmak zere Avrupa lkeleri, Japonya ve Gney Dou Asya lkelerinin pazara enjekte ettii dolarlar yeterli olabilirdi. Ancak tm i pazarlarda nemli bir daralma, geni emeki kesimlerin muhalefeti ve yaam kavgasyla btnleip sistem sorunu olarak ortaya konulmaktadr. Sanayi sektr de, retim, tketim, yatrm ve finansman ile n planda yer almaktadr. Kriz gelimi sanayi lkeleri kadar, gelimekte olan lkelerin ekonomik dengelerini etkilemi ve sanayi retiminde gerek bir d gereklemitir. zellikle baz sanayi alt sektrleri talep daralmas ile retimlerini geici bir sreyle durdurmulardr. Bu durum olaanst finansman nlemlerine ve irket kurtarmalarna karn gereklemitir. Kresel para arzn gemiteki hzl art ve dnya boyutunda hedgotonlar ile ekonomilerde yapay bir refah dnemi yaratmas, talebin de pompalanmasn getirmi ve tketim piyasalarda bir mutluluk sramas eiine ulamtr. Kriz ite bu geici refah dneminin, sona ermesine zemin hazrlamtr. Trkiye zelinde, i piyasaya ynelik finansman sektr fazla yara alm grnmemektedir. Alnan d kredilerin nemli bir blm (190 milyar YTL civarnda) reel sektrn ihtiyac alarak d bankalardan salanmtr. Trkiyede bankalar tketici kredilerine ncelik tanm ve yatrma (dolaysyla retime) daha dk oranda kaynak aktarmtr. Dolaysyla talebin nemli lde art, bu ikili yaklamdan dolay ortaya kmaktadr. Bir baka nemli neden de, lkemizde mortgage sisteminin henz balang aamasnda olmas ve kredilerde ok dk bir paya sahip olmasdr. Dolaysyla finansman sektr krizin ok etkisini, nemli bir darbe almadan, uzun zamana yaymtr. Ancak reel sektrde talep daralmasnn etkisi (hem i hem de d pazarlarda) daha bankalara yansyacak
1) Makine Mhendisi TMMOB Sanayi Kongresi Yrtme Kurulu yesi
boyuta erimemitir. Son ayn sanayi sektr gstergeleri ve geen ylla kyaslanmas krizin etkilerinin ortaya kmaya baladn belirlemektedir. Nitekim KOB Komisyonumuzun deerlendirmeleri, TK istatistikleri esas alndnda, imalat sanayinde Ekim ay bymesinin dtn ve aylk deiimin %-6.1 olduunu gstermektedir. Sanayide on aylk byme oran %2.2 olarak saptanmtr. Geen yl ayn dnemde bu oran %6.0 civarnda olmaktadr. malat sanayi tek bana ele alndnda on aylk dnemin byme oran %1.2 olarak belirlenmitir. Keza sanayi endekslerinde de dler ortaya kmaktadr. Sanayide alt sektrler ele alndnda daha somut analizler olanakl grlmekte ve baz sanayi dallar krizden daha fazla etkilenmektedir. Deerlendirilen 40 alt sektrden 21inde retim d saptanmtr. 2007 Ekime gre 2008 Ekim aynda aadaki retim dleri en arpc olanlardr: Ttn (sigara, puro, pipo ttnleri) %19.2 Bro, bilgisayar ve benzeri makinalar %17.5 Tekstil rnleri (dokuma, rme v.s) %17.2 Deri rnleri (giyim, saraciye, ayakkab)% 15.6 Konfeksiyon rnleri %13.7 Elektrikli makinalar retimi %12.1 Madeni eya ve beyaz eya sanayi %11.8 Kimyasal maddeler retimi %9.9 Bu alt sektrlerdeki retim klmelerini, otomotiv ana ve yan sanayi ( %7.1), makine imalat sanayi (%6.1), ana metal sanayi (%5.2) ve gda sanayi (%3.0) gibi alt sektrler izlemektedir. Bu verilerden grld gibi, sanayi sektr nemli bir talep d ve finansman sknts ile kar karya bulunmaktadr. u ana kadar sanayinin alarm zillerini duyup nlem alnmasna ynelik uyarlar dikkate alnmamtr. Blgesel olarak krizden etkilenen sanayi iletmeleri says da nemli bir gsterge olmaktadr. Baz yrelerdeki organize sanayi blgelerinde ve kk sanayi sitelerinde retim dleri ok hzl olmakta, hatta birok iletme retimine ara vermekte veya firmay kapatmaktadr. Bu durum zellikle izlenmesi gereken ciddi bir istihdam daralmasn veya ak deyiiyle isizlii artracak tabloyu ortaya koymaktadr. eitli blgesel sanayi verileri deerlendirildiinde Dou ve Gneydou Anadolu blgesindeki organize sanayi blgelerinde, Karadeniz blgesindeki sanayi sitele35
GR
rinde retim dleri daha byk oranlarda alm ve toplam iinde kapanan tesislerin oran %15e ulamtr. Anadolu ve Akdeniz blgelerindeki organize sanayilerde toplam imalat sanayi retim d ortalama %19u bulmakta, kapananlar toplam iinde %11 olarak belirlenmektedir. Marmara ve Egede daha az firma retim kaybn yaamaktadr. Bu blgelerde byk iletmelerin says dier blgelere gre daha fazladr. Finansman sknts grece daha azdr. Yine de kapanan firmalar toplamdan %9 pay almakta, retim d ortalama %12ye ulamaktadr. Kk sanayi iletmelerinin (1 ila 25 ii aras) yer ald kk sanayi sitelerinde ise tabloyu izmek zorlamakta ancak KOB kredileri alanlarn retiminin devam ettii bilinmektedir. Bankalardan sfr faizli kredi alanlar toplamdan ancak %7 orannda pay almaktadr. Pek ok kk iletme, yan sanayi veya taeron retim yapan bir nitelikte olduundan nemli lde talep daralmas ile yz yzedir, ihracattaki d, ithalattaki daralma, i pazarda tketimin azalmas, sipari zerine alan ve kar marjlar dk olan KOBleri krizin emberine almaktadr. Uzun zaman krizin emberine almaktadr. Uzun zamandan beri pazarda ayakta kalmakta zorlanan bu iletmeler, devlet tevikleri veya vergi nlemleri ile bir sre daha mcadele etmeyi ummaktadrlar. Sanayi sektr iin 2009 ylnda sektrel ve blgesel odakl yeni tevik politikasnn uygulanaca belirtilmektedir. Ancak Sanayi ve Ticaret Bakanlnn Sanayi Envanterine gre esaslar belirlenecek bu tevik ve desteklerin, planlamaya ynelik bir strateji iermeyecei ve istihdam odakl olamayaca aktr. Trkiyedeki sanayi sektr 1980lerden bu yana planlamadan uzak bir gelime perspektifinin iindedir. Kresel rekabetin isterlerine gre, pazar ekonomisinin kurallar erevesine gre, pazar ekonomisinin kurallar erevesinde retim yaplmaktadr. Dolaysyla nemli sanayi alt sektrlerinde yatrmlar azalm ara mal talebi yurt dndan karlanabilen bir politikaya balanm, sanayi ortalama %67 orannda ithalata baml bir duruma gelmitir. Dolaysyla maliyeti dk hammadde kullanan sanayi bu girdi oranlar ile yksek katma deerli rnler yapamamaktadr. malat sanayinin tm alt sektrleri ele alndnda yksek katma deerli rnler toplamdan ancak %7.8 orannda pay almaktadr. (2007 yl itibaryla ihracata konu olan rnlerin FOB, ABD dolar zerinden) 2008 ylnn on aylk dneminde ihracatn azal eilimine girdiini ve zellikle otomotiv, tekstil ve demir-elik gibi ihracatta ba eken sanayi dallarnn retim darboaz yaadn izlemekteyiz. Yatrmlar azalmakta, retim ve ihracat dmekte, ithalat da buna paralel olarak klme eilimine girmektedir. Beklenen cari ak 40 milyar dolar olarak ngrlmektedir. Ekonomideki byme orannn ylsonuna kadar % 2yi ancak bulaca tahmin edilmektedir. Btn bunlar lkede insanlarn geleceine olan gvenin kaybolmasn getirmektedir. Esas sorun bu noktada dmlenmektedir. Trkiyede bilindii gibi kronikleen bir sorun isiz36
liktir. Son iki yln on aylk dnemleri kyaslandnda; 2007de %11.6 olan isizlik oran 2008 ylnda %13.4e kmtr. Gizli isizler ile artk i aramaktan vazgemi kronik isizler hesaba katlrsa bu orann %22.0den %23.9a ulat grlmektedir. Her geen gn retimi durdurulan veya ara verilen firmalardan karlan iilerin listeleri yaynlanmakta ve bu oranlar negatif olarak deimektedir. Gen isizlerde bu oran % 30a yaklamakta, kadn istihdam ele alndnda ise, hem kadnlarn i yaamna katlm oran dmekte, hem de isizlik oran % 29 gibi yksek bir orana kmaktadr. sizliin azaltlmas lkemizin sorunlarnn banda gelmektedir. Bu nedenle planl bir sanayilemeden, istihdam odakl bir retim modelinden sz ediyoruz. Salkl ekonomik yaplarda Sanayileme, nemli bir igcnn istihdamn da salamakta ve refahn ykselmesi de sanayideki ii cretlerinin artmas ile kout olmaktadr. Sanayide retimin artmas, ihracatn iinde yksek katma deerli rnlerin orann bymesi yapsal bir deiim ile olanakl grnmektedir. retimin esas unsurlarndan biri olan mhendisler, son 15-20 yldr giderek den kalifikasyonlar ve cretleri ile temel ilevlerini yerine getirememektedirler. Mhendisler artk retimde ve yatrmlarda sz sahibi deildirler. Kurum kltr ad altnda ynetemez ve denetleyemez bir konuma dmlerdir. retimin basit bir eleman dzeyinde olup teknolojik gelimeye ve Ar-Ge almalarna yabanclamlardr. Bunlar daha da uzatp mhendisin iinde bulunduu konumu ayrntl olarak tanmlamak mmkndr. ou mhendis bunun bilincindedir ve her geen gn retemez ve ynetemez klnmasnn farkndadr. Elimizde salkl istatistikler olmamakta birlikte, envanter almalarndan bulgulanan verilerle baz rakamlar vermek mmkndr. Makine mhendisleri esas alndnda, meslektalarmzn %20ye yakn blmnn isiz veya gizli isiz olduunu syleyebiliriz. Gen mhendislerde bu oran daha yksektir. Gelirini tatmin edici bulmayan mhendislerin toplama oran %77yi bulmaktadr. Mhendisler ayrca i gvencesinden yoksundur ve her an isiz kalabileceklerini bilmektedirler. Daha nceki Blten yazmzda bunu ayrntl olarak ilemi ve i gvenlii konusunda da zellikle baz sektrlerde can gvenliine ynelik nlemlerin yetersizliini belgelemitik. kazalarnn iiler kadar mhendisleri de tehdit ettiini ortaya koymutuk, bunun rneklerini getiimiz aylardaki gelimelerden izledik. Btn bunlar, krizin Trkiye boyutunda kendini gstermesi ile daha da gncel duruma gelmitir. Yaam biz alanlara daha da dar ve karanlk klan bir labirentin ierisine giriyoruz. Piyasay canlandrmak, tketimin daralmasn nlemek, finansman akn hzlandrmak ad altnda, tm emekilerin aln teriyle kazanacaklar geim bedelleri ne gz dikilmektedir. Yaam daha da daraltmak isteyenlere kar sanayilemi, gelimi, insanca yaam paylaan bir toplum yaps iin mcadele etmek zorunludur. Bu kriz gnlerinde, krizlerin unutulduu bir dnya iin umudumuz bu mcadelede btnlemektir.
GR
18. Yzyln sonunda Osmanl mparatorluunda askeri alanda giriilen reformlar erevesinde Fransz ve sveli mhendisler tersanelerimizde grev almlardr. sveli Gemi Mhendisi F.L. Klintberg ok sayda geminin yapmn gerekletirmi, Tersane Mhendisi A.E Rhode Hali Tersanesinde 3 Nolu ilk kargir kuru havuzu ina etmitir. Bugn Hali Tersanesinde ina edilmi 3 adet kuru havuz bulunmaktadr. 18. ve 19. yzyllarda Osmanl mparatorluunda grlen batllama hareketleri paralelinde Deniz Kuvvetlerinde yaplan reformlarn bir paras olarak Hali Tersanesinde kuru havuzlar ina edilmitir. stanbul Hali Tersanesinde bugn kuru havuz bulunmaktadr. 18. ve 19. yzyllarda ina edilmi bu kuru havuzlar halen kstlda olsa gemilerin tamir ve bakm ilemlerinde kullanlmaktadr. Kuru havuzlarn numaralar Azapkapdan Kasmpaaya doru srasyla 1,2,3 olarak verilmitir ve bugn de bu ekilde isimlendirilerek kullanlmaktadr.
HAL TERSANESNDE NA EDLEN KURU HAVUZLAR
yer ile Marmara Denizi arasnda yaklak 8 km uzunluundadr. Kuru havuzlarn yaknlarnda Haliin derinlii 20-42 m arasnda deimektedir. Hali yzyllardan beri, tabii olarak Alibey ve Kathane derleri ve Halie akan dier derelerin getirdikleri alvyonlar ile ve yapay olarak ta ehir artklar ile dolmakta ve bu sayede ky hatt da zamanla deimektedir. Eimli ana kaya ve yapay dolgular, yumuak tortul tabakalar Hali kylarnda nemli geoteknik problemler meydana getirmektedir. Halite ok derinliklerdeki ana kaya grovak killiistler zerinde kaln tabii ve yapay dolgular mevcuttur. 1938 ylnda hazrlanm bir raporda Hali Tersanesinde toplam uzunluu 480 m olan yzeysel temelli kargir rhtm duvarlarnn yalnzca te birinin hasar grmedii belirtilmektedir. Hali Tersanesindeki kuru havuzlarn hepsi kara tarafnda ana kaya zerine problemli Hali dolgularndan etkilenmeyecek tarzda ina edilmilerdir.
Kuru havuzlar Haliin kuzey sahilinde ina edilmilerdir. Hali Alibey ve Kathane derelerinin dkld
ZEMN PROFL VE GEOTEKNK ZELLKLER
18.yy sonlarnda Hali Tersanesinde gemilerin bakm iin bir kuru havuz yapm kararlatrldnda stanbulda bulunan Fransz ve sveli mhendislerden teklifler alnmtr. Bu mhendisler kuru havuz projelerini ve inaat tekniklerini aklayan raporlarn hazrlaya-
18. Yzylda na Edilen 3 Nolu Kuru Havuz:
38
rak ilgililere 1796 ylnda vermilerdir. Fransz mhendisler kuru havuz mahallini tarakla temizleyip, su altnda rastlanabilecek kaya ve talar paralayarak zemini dzelttikten sonra, kuru havuzu byk bir ahap keson iersinde ina edeceklerini bildirmilerdir. Fransz mhendislerinin teklif ettii sistem 1774-1777 yllarnda Toulonda Gorignard tarafndan uygulanmtr. 100x30x11 m boyutlarndaki ahap keson iine ta ve su doldurularak batrlm su boaltldktan sonra kuru havuz keson iinde ina edilmitir. naatn bitimini mteakip, kuru havuz duvarlarnda atlaklar olumu ve szan sularn nlenmesi iin eitli teebbslerden sonra su altnda puzolan betonu dkmek suretiyle durdurulabilmitir. sveli mhendisler ise deniz tarafna palplan perde akarak ve suyu srekli tahliye ederek, toprak hafriyatn ve inaat, kuru inaat ukuru iinde yapacaklarn bildirmilerdir. Tersanede kuru havuz inaat ile ilgili teknik adamlarn grleri de sve tekniinin daha uygun olduu yolundayd. Fransz kuru havuz projesinin uygulama maliyetinin, sve projesinin uygulama maliyetinin yaklak iki kat olmas da ihalenin sveli mhendislere verilmesinde nemli bir rol oynamtr. sveli bamhendis A.E.Rhode ve dier sveli mhendisler kuru havuzun ina edilebilecei kesin mahalli tespit iin muayene kuyular amlardr. sveli mhendisler tersanede inaat mahallini tespit etmiler ve kazdklar 18x18x10,5m muayene kuyusundan suyun boaltlabildiini tersane ilgililerine gstermilerdir. Bamhendis A.E.Rhode ve dier sveli mhendisler, teknik adamlar, Osmanl teknik adamlar ile kurulan kadro inaata 1796 ylnda balamtr. Hali Tersanesinde kuru havuz mahallinin n tarakla temizlenmitir. Deniz suyunun inaat ukuruna dolmasn nlemek iin kyya ahap palplan perde aklmtr. Kuru havuz inaat mahalli 37,5 x 75,0 m boyutlarnda ve 10,50 m derinliinde kazlm, inaat ukuru yan duvarlar iksalarla
tutulmu ve su srekli boaltlarak inaat kuru inaat ukurunda yaplmtr. Kuru havuz kargir olarak ina edilmitir. naatta stanbul boazndaki ta ocaklarndan kartlan mavi devonien kalkerleri kullanlmtr. Talarn rlmesinde su altnda sertleme zellii olan puzolan harc uygulanmtr. Puzolan (volkanik kl) talya'dan getirtilmitir. Puzolan harc, Puzolan ve kire karmndan olumaktayd, su altnda sertleme zellii vard. Havuz taban 0,75 m kalnlkta ve tala kaplanmtr. Yan duvarlar ise ie doru basamakldr. 1796 ylnda balayan inaat 1799 ylnda tamamlanmtr. Kuru havuz inaatn gerekletiren Tersane Mhendisi Rhode, Gemi Mhendisi F.L. Klintberg sveli ve Osmanl teknik adamlar dllendirilmitir.
GR
3 No lu Kuru havuz:
Hali Tersanesinde Mevcut Kuru havuzlar:
39
GR
3 Nolu kuru havuz zaman-zaman tamir edilmitir. Gemi boyutlarnn 19. yzylda da giderek bymesi ile daha byk boyutta kuru havuzlara ihtiya duyulmaya balanm ve 3 Nolu kuru havuz Vasil Kalfa tarafndan 1874-1876 yllar arasnda karaya doru uzatlmtr. 19. yzylda gelien ihtiyalar dorultusunda Hali Tersanesinde 2 Nolu ve 1 Nolu kuru havuzlar ina edilmitir. 3 Nolu kuru havuzun yapm bu kuru havuzlarn yapmna rnek olmutur. Yeni ina edilen kuru havuzlar eski kuru havuz inaatlarnda alan kiilerce yaplm ve eski kuru havuz inaat defterlerinden de yararlanlmtr.
Fatih Sultan Mehmet Hann emriyle kurulan Tersane-i Amire (Byk stanbul Tersanesi Hali Kesimi):
1 Nolu kuru havuzun yapmnda dier iki kuru havuz inasnda uygulanan teknik tatbik olunmutur. 1 Nolu kuru havuzun inaatna 1861-1869 yllar arasnda ara verilmi ve 1870 ylnda bitirilmitir. stanbulun alnmasndan sonra Fatih Sultan Mehmet, gl bir donanma ina edebilmek iin Haliin kuzey kylarna bir tersane kurulmasn emretmitir. 11 Aralk 1455'te tersanenin kurulu almalarna balanlmtr. Kurulmas dnlen tersane iin, Kasmpaa deresinden balayarak Camialt meydanna kadar uzanan alan seilmi ve bugn adlar ile anlan Hali Tersanesi, Camialt Tersanesi, Takzak Tersanesi ve Hasky Tersanesi'nin ekirdei oluturulmutur. Tersane zamanla gelierek alan olarak Kasmpaa'dan Hasky'e kadar uzanm, Osmanl mparatorluunun deniz gcne yeni gemiler katarak, mparatorluun gemi ina alannda, gvencesi olmutur. 1455 ylnda birka gz ina kza ile faaliyete geirilen tersane, o tarihten itibaren stanbul Tersanesi adn almtr. Yavuz Sultan Selimin saltanat yllarnda byk bir atlm yapan tersane, Hasky e doru genileyerek gemi ina edilen kapal gzlerinin says 100 bulmutur. stanbul Tersanesinin asl geliimi 16.yzylda Kanuni Sultan Sleyman ve Sokulu Mehmet Paa zamannda olmutur. Yaplan yeni ilavelerle gemi ina edilen gzlerin says 200 am ve zamann en byk gemi ina tersanelerinden biri olmutur. yle ki, Haliteki ina tezgahlar, zamanla donanm ve malzeme depolar, havuzlar, klalar, yelken dikim yerleri, hatta zindanlaryla ksacas her eyiyle dnyann sayl byk denizcilik merkezlerinden biri haline gelmitir. Tersane-i Amire, Osmanl devletinde, Bat teknii ve modern bilimin ilk kez uyguland bir endstri merkezi olarak her dnemde byk nem tamtr. Burada aralksz olarak srdrlen gemi ina ve onarm faaliyetlerini srekli izleyebilmek iin zamann bat devletleri Galata ve Peradaki Venediklileri casus olarak kullanmlardr. Bunlar Tersanedeki her trl gelimeyi, talyadaki ilgililere dzenli olarak bildirmilerdir. 1557 ylnda Sokullu Mehmet Paann emri ile Tersane evresi, alt yerinde kap bulunan yksek bir duvarla evrilmitir. Tersaneyi kara tarafndan epevre kuatan duvarn
19.Yzylda na Edilen 1 Nolu Kuru Havuz (1857-1870):
Tersane-i Amire (stanbul Tersanesi):
Nolu kuru havuz inaatna Bamhendis Ali Bey ve Manol Kalfa 1821 ylnda balamlardr. Manol kalfa ilk kuru havuz inaatnda da alm bilgili bir kiiydi. 1822 ylnda Ali Beyin deitirilmesi sz konusu olunca, inaatn bana Mhendishane (.T..) 3. Halifesi Abdlhalim efendi atanmtr. 2 Nolu kuru havuz inaatnda da deniz kysna ahap palplan aklm su srekli boaltlarak inaat kuru inaat ukurunda yaplmtr. naat 1825 ylnda tamamlanmtr. Abdlhalim efendi kuru havuzun lekli bir maketini de hazrlamtr.
40
19. Yz Ylda na Edilen 2 Nolu Kuru Havuz (1821-1825):
Galataya alan kapsna Azaplar Kaps, Kasmpaa Deresine alan kapsna Kasmpaa kaps, kara tarafna alan kaplarna Nakkahane Kaps, Zindan kaps, ahkulu Kaps, Haskye alan kapsna da Hasky Kaps ad verilmitir.
ve bakmn yapmak mmkn olmutur. stanbul Tersanesi, 1571 Ylnda Kbrsn fethinden dnen Osmanl Donanmas nebahtda Hal Donanmas tarafndan yakldnda 5 ay gibi ksa bir srede 150 den fazla kadrga ina ederek Donanmann 1572 ilkbaharnda Akdenizde btn hametiyle yeniden boy gstermesini salamtr. Be ay gibi ok ksa bir zamanda tamamen yok olan donanmann yeniden ina edilebilesi stanbul Tersanesinin gemi ina kabiliyeti asnda zamannda ne kadar stn bir duruma gelmi olduunun bir gstergesidir.
GR
Takzakta Bir Geminin Denize ndirilii (Yalboya Resim. Deniz Mzesi Koleksiyonu DB:1906):
Tersane-i Amire.(Yalboya Resim.- Deniz Mzesi Koleksiyonu - DB:529):
Byk stanbul Tersanesi (Tersane-i Amire):
Bu blgeyi, Galatadan n btn dnyaya yaylm olan ve Bagno denen hapishane ayrmaktayd. Burada tutulan mahkumlar, donanmadaki kadrgalarda kreki olarak kullanlyordu. Yine burada daha nceden Mimar Sinan(1492-1588) tarafndan ina edilmi byk bir zift ambar bulunmaktayd. 1614 ylnda Kaptan Paa iin btn tersane yaplarna hakim bir yerde bir byk saray, 1707de de Vezir orlulu Ali Paa tarafndan bir cami yaptrlmtr. Tersanede mevcut kuru havuza ilave olarak, II.Abdulhamit devrinde Bahriye Nazr Bozcaadal Hasan Hsn Paann(1832-1903) giriimiyle Avrupadan bir yzer havuz satn alnarak, paralar halinde yurda getirilmi ve Tersanede monte edilerek kullanlmaya balanmtr. Bylece 150 tona kadar kk gemilerin onarm
Hali Tersanesinin Galata Tarafndaki Kaps (Cumhuriyet devrinden itibaren Ana Kap olarak kullanlmtr):
(Fotoraftaki grnm; Takzak Tersanesinden, Hali Kprsne kadar uzanan kesimi gstermektedir. Takzak Tersanesinin arkasnda, Hasky Tersanesini de iine alarak bugnk Atatrk kprsne kadar olan alanda gz nne alndnda Tersane-i Amirenin zamannda ne kadar byk bir alana yaylm olduu daha iyi anlalr) 1913te stanbul Tersanesi ilk blnmeye uram, bugnk Takzak Tersanesi Donanmaya braklarak Hali ve Camialt blmleri, naat- Bahriye irketi Osmaniye adl bir irket kurularak bu irkete devredilmitir. Cumhuriyetin ilanndan hemen sonra 1924 ylnda tersane, Atatrkn emri ile Trkiye Seyr-i Sefain daresine balanmtr. 1 Temmuz 1933 gn kurulan Fabrika ve Havuzlar bnyesinde yer alan Tersanenin elden geldiince yenilenip modernletirilmesine allm ve bu amala kuru havuzlar onarlm, mekanik aletler yenilenmi ve eskilere yeniler ilave edilmitir. eitli evrelerden geen tersaneler 1 Mart 1952'de kurulan Denizcilik Bankas T.A.O.'na balanm ve bu devrede 70 ve 80 m boyunda Gemi na Kzaklar ina edilerek tersanenin yeni gemi
41
GR
ina kabiliyeti artrlmtr. 1983 ylna kadar almalar bu ekilde srdrlm ve 1983 ylnda Trkiye Denizcilik kurumuna devredilen tersaneler, 8 Haziran 1984 tarihinde Trkiye Gemi Sanayi A.. bnyesine alnmtr. Trkiye Gemi Sanayi A.. 10 Austos 1993 tarihinde Bakanlar Kurulu Karar ile zelletirme Kapsamna alnmtr. zelletirme Yksek Kurulu'nun 10 Nisan 2000 tarih ve 2000/34 sayl karar ile Hali Tersanesinin stanbul niversitesi Deniz Bilimleri ve letmecilii Enstitsnn kullanmna tahsis edilmek zere Maliye Hazinesine devredilmesine, Camialt Tersanesinin de stanbul l zel dare Mdrl'ne tahsis edilmesine karar verilmi ise de sosyal boyutlarda karlalan glkler nedeni ile bahse konu tesislerde alanlar hakknda bir dzenleme yaplncaya kadar yukardaki kararlarn uygulanmamasna ve bu kurulularn normal faaliyetlerinin devamna karar verilmitir. Takzak Tersanesi ise stanbul Belediyesine devredilerek boaltlmtr ve halen bu vaziyette 1840l yllarda ina edilen tarihi, Takzak ve Valide kzaklar ile hznl bir bekleyi iindedir.
nizcilik A.. ile birletirilmitir. Hali Tersanesi 15 Mays 2002 tarihinden beri Trkiye Denizcilik letmeleri kapsamnda faaliyetlerine devam etmektedir. Byk stanbul tersanesinin hali kesimini oluturan Hali Tersanesi yaklak 550 yldr gemi ina alannda faaliyetine devam etmektedir ve tarihi adan dier tarihi eserlerimiz kadar deerlidir ve mutlak surette koruma altna alnmaldr. Unutulmamaldr ki bu tersane birok devletin tarihinden ok daha eskidir ve ekonomik gerekeler ile yok edilmesine kesinlikle izin verilmemelidir. Hali Tersanesi, Trk Gemi na Sanayi tarihi asndan, deerli bymz Sayn Ali CAN beyefendinin belirttii gibi bir nevi MUKADDES EMANETTR.
zelletirme daresi Bakanl'nn 08 ubat 2002 tarih ve 1026 sayl yazsyla 4046 sayl kanunun hkmleri gereince, Trkiye Gemi Sanayi A..'nin tzel kiilii sona erdirilerek, 14 Mays 2002'de Trkiye De42
1840l yllarda ina edilen tarihi Takzak ve Valide Kza:
Faydalanlan Kaynaklar: 1. AKSOY .H., TOROL E., Gemi naat Teknik Kongresi 1984 (.T..) 2. CAN, A., Bir Tersane Bir Hayat stn Eserler , stanbul -2002 3. TUTEL,E. Hali Tersanesi , Gemi na Sanayi dergisi , GSBR,Mart 2003. 4. EKEN,A., Tersaneler ile ilgili Kiisel Notlar/Fotoraflar.
Hazrlayan: Aydn EKEN Gemi naat ve Gemi Makineleri Yksek Mhendisi (aydin_eken@yahoo.com.tr) Tel:02624146601/4340 05059400776 05365750834)
Rahmi Ko Mzesinde sergilenmekte olan ULU ALRES Denizalt Mze Gemisi Hali Tersanesi 3 Nolu Kuru havuzda bakmda(2006):
stanbul Teknik niversitesi Fahri Doktora ve 20082009 Akademik Yl Doktora, Sanatta Yeterlik Diploma Treni 10 ubat 2009 Sal gn saat 14.00de Ayazaa Yerlekesi Sleyman Demirel Kltr Merkezinde yapld. yemiz Sayn Prof. Mesut SAVCIya, niversite Senatosu tarafndan alnan kararla tevcih edilen Fahri Doktor Berat sunuldu.
FAHR DOKTORA VE 2008-2009 AKADEMK YILI DOKTORA, SANATTA YETERLK DPLOMA TREN
ODADAN HABERLER
BLGSAYAR DESTEKL GEM TASARIMI ve MAXSURF ETM YAPILDI
14-15 ve 21-22 ubat 2009 tarihlerinde ierii; Maxsurf Ortamnn Tantlmas, Maxsurf Ara ubuklarnn Tanm, Temel Yzeylerin Oluturulmas, Tek Yzey le Gemi Modellemesine Giri, ok Yzeyli Gemi Modellemesine Giri, Maxsurften Da Model Aktarm, Maxsurften eri Model Aktarm, Detaylar Varolan Bir Geminin Modellenmesi, Basit Hidrostatik Hesaplarn Yaplmas, Proje almas olan eitim dzenlenerek katlmclara belgeleri verilmitir.
Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009 43
ODADAN HABERLER
Odamz lisans ve/veya yksek lisans rencilerinin katlabilecei bir proje yarmas dzenlemitir. Bu yarmann amac gelecein gemileri, yzer yaplar ve ky yaplar konusunda yaratc fikirlerin ortaya kmasn salamak ve bylece, lkemizde, denizcilik sektrnn ve toplumun gelimesine katkda bulunmaktr. Katlan projeler niversite retim elemanlarndan ve endstriden belirlenecek olan bir jri tarafndan deerlendirilerek en iyi 3 projeye dl verilecektir. Yarmann hedefi sektrn gelecek 10 ila 20 yln ynlendirecek yaratc fikirlerin ortaya kmasn salamak, bu fikirlerin hayata geirilmesi iin gerekli olan teknolojik gelimeleri belirlemektir. Daha detayl olarak hedefler yle sralanabilir: Sektrn geleceini ynlendirecek yeni gemi tipleri veya yzer yaplar neler olabilir? Mevcut gemi tipleri veya yzer yaplarnda ne gibi yenilikler yaplabilir? Sektrn uluslararas piyasalardaki pay nasl artrlabilir? retim veya iletme masraflar nasl azaltlabilir? Belli bir teknolojinin farkl alanlara uygulanmas nasl yaplabilir? Sistem zmleri veya sistem optimizasyonu uygulamalaryla ne tr iyiletirmeler yaplabilir?
44
GELECEN GEM VE YZER YAPILARI 2010 - PROJE YARIMASI
rencilerin yaratcl nasl daha verimli bir ekilde ortaya karlabilir? renci-akademisyen, akademisyen-sektr, renci sektr ibirlii ve iletiimi nasl daha gl hale gelebilir? AR-GE eilimi ve tecrbesi olan mhendis adaylarnn yetitirilmesine nasl daha fazla katkda bulunulabilir? Gemi sektrnn en nemli elemanlarndan biri olan mhendisler ve onlarn meslek birlii, sosyal sorumluluklarn nasl daha iyi yerine getirebilir? Yarmann takvimi 2009-2010 dnemi iin aadaki gibi belirlenmitir: Kaytlarn Balama Tarihi 28-Eyll-2009 Son Bavuru Tarihi 15-Kasm-2009 Proje Kabullerinin Belirlenmesi 01-Aralk-2009 Proje raporu teslimi 05-ubat-2010 dl Treni ubat-2010 Yarma artnamesine ve daha fazla bilgiye a sayfamzn www.gmo.org.tr/haberler.asp adresinden ulaabilirsiniz.
ODADAN HABERLER
BOYA DENETMENL SERTFKALANDIRMA KURSUNUN LK GEREKLETRLD
Uluslararas Denizcilik rgtnn stanbulda yapm olduu Denizcilik Emniyet Komitesi 82. toplantsnda, SOLAS Kural II-2, A-1, 3-2 de deiiklik yaplarak, 500 GTdan byk tm gemilerin balast tanklarnn ve 150 m.den byk dkme yk gemilerinin ift cidar mahallerinin koruyucu kaplama uygulamas zorunlu hale getirilmitir. Sz konusu ilemlerin, IMO tarafndan gelitirilmi Koruyucu Kaplama Performans Standart uyarnca gerekletirilmesi gerektiinden, bunun salanmas iin 500 GT ve daha byk gemi inaat ve bakm-onarm faaliyetinde bulunan tersanelerimizde 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren en az 1 adet Boya Denetmeni bulundurma zorunluluu ortaya kmtr. Sektrn bu ihtiyacn karlamak amacyla, GEMSEM - Gemi Mhendisleri Odas Meslek i Srekli Eitim Merkezinin, Boya Denetmenlii Sertifikalandrma Kursu dzenlenmesi iin TC Milli Eitim Bakanl Erkek Teknik retim Genel Mdrl ve TC
Babakanlk Denizcilik Mstearl Gemi na ve Tersaneler Genel Mdrl ile protokol imzalayarak ilk kurs Trk Loydu Vakf Eitim Tesislerinde 19-24 Ocak 2009 tarihleri arasnda dzenlemitir. IMO Koruyucu Kaplama Performans Standard uyarnca edeer yetkinlie sahip boya denetmeni yetitirilmesini ve belgelenmesini amalayan ve HEMPEL, NTERNATIONAL ve JOTUN firmalarnn katklar ile dzenlenen kurs, edeer yetkinlikle ilgili olarak Uluslararas Klaslama Kurulular Birlii (IACS) tarafndan hazrlanm olan IACS PR 34 Madde 2.3 gereklerine uygun olacak ve IMO Koruyucu Kaplama Performans Standard ile birletirilmi derslerden oluan bir mfredat uygulanmtr. Yaplan snav sonucunda baarl olan 25 katlmcya 29 Ocak 2009 Perembe gn Oda Merkezimizde yaplan trenle Milli Eitim Bakanl ve Babakanlk Denizcilik Mstearl onayl sertifikalar verilmitir.
46
HAL TERSANELERi PLATO OLMASIN! Tersane-i Amireden Gnmze, Camialt Tersanesi

Hali tersanelerinin film platosuna dntrlme dncesi karsnda yrtlecek giriim ve ilemleri grmek zere Gemi Mhendisleri Odas (GMO) tarafndan 12 ubat 2009 tarihinde Trk Loydu Vakf Prof. Dr. Teoman zalp Konferans Salonunda bir toplant yapld. Toplantya Gemi Mhendisleri Odas Bakan Tansel Timur, Gemi Mhendisleri Odas eski Bakan Metin Koncavar, Ziraat Mhendisi Nejat Selimolu, Dok-Gemi Sendikas Bakan Necip Nalbantolu, GMO Ynetim Kurulu yeleri ve sektr temsilcileri katld.
ODADAN HABERLER
Timur, Camialt Tersanesi Fatih Sultan Mehmet tarafndan kurulmaya balanan ve Takzak ve Hali Tersaneleriyle birlikte 16. yzylda dnyann en byk tersanesi haline gelmi olan Tersane-i Amirenin bir parasdr. lkemizin en byk ve en modern gemilerinin yapld retim merkezi, sektre binlerce eleman yetitiren bir okul. Bu zelliiyle alt asrdr halen ilevini srdren dnya zerindeki tek sanayi iletmesi unvan tayor. Tarihi sre ierisinde pek ok tahribata uramasna ramen bugn hala bu tersaneden gnmze intikal eden yaplar ve eserler mevcuttur. Bunlarn koruma altna alnmas gerekiyor dedi.
Al konumasn yapan GMO Bakan Tansel Timur, dnyann yaayan en eski ikinci tersanesinin, dnya zerinde baka bir rnei bulunmayan, yaklak alt asrdr gemi yapm ilemini srdren bir endstriyel arkeolojik STin sinema platosuna dntrlmesi projesinin kabul edilemez bir durum olduunu belirtti. Bu kar kn Trkiyenin gemiine, tarihine sahip kmann ok tesinde, bir meslein geleceine, Trkiye ekonomisi asndan byk nem tayan bir sektrn geleceine sahip kma anlamna geldiini syleyen Timur, aslnda bu grevin GMOnn kurulu yasalarnda kendilerine yklenmi bir ykmllk olduunu aktard. Verdikleri mcadelenin tersanelerini terk etmeyen ii, mhendis ve yneticilere moral olduunu savunan
Bugn gelinen noktada Camialt Tersanesinin bir film platosuna dntrlmesi karsnda mutlaka gerekli tepkiyi gstermesi gerektiini ifade eden Timur, bunun iin bir imza kampanyas yaplmasn vurgulayarak, bunu da hukuki ieriklerle desteklenmeli basn ve medya yoluyla Cumhurbakanna ulatrmas gerektiini syledi. Daha sonra sz alan Ziraat Mhendisi Nejat Selimolu, bu konulara ilgisinin babasnn kaptan olmasndan, abisinin Camialt Tersanesinde torna atlyesinde altndan ve ocukluunun Kasmpaada gemesinden geldiini belirtti. Hali Tersanesinin ve Camialt Tersanelerinin zelletirilmesi kapsamnda alnmas sonucunda eitli davalar aldn belirten ve kendisinin de birok dava
47
ODADAN HABERLER
m hukuki kararlar ile bu konunun zlebileceine deindi. Selimolu, 23 Austos 1999 tarihinde Milli Gvenlik Kurulu Toplantsnn son maddesinde 17 kate alnarak Trkiye Gemi Sanayi Pendik Tersanesini Austos 1999da Glck Tersanesi urad zarar dikDeniz Kuvvetleri Komutanlna, Takzak Tersanesinin sine karar verilmitir diye bir madde var. Cumhurde uygun grlen bir kamu kuruluuna devredilmesi hubakannn bu karar uygulatmaya altn ve bunun
atn aktaran Selimolu, bu davalar sonucunda aln-
mal, basn ve medya yoluyla bu duyurulmal. 1015 seetmi bir yerdir. Camialtnda mhendislik yapan bakatn gzden karm konumda. lk olarak camialtn sialtnda birletirilmesi gerektiini syleyen yetkililer, terniversitelerin, Trk Loydunun, GMOnun bir yap cami altnda mdrlk yapan mstearmzda Camialnmzda, Camialtnda top oynayan babakanmzda, neye kadar Camialt Tersanesi ok byk gemiler ina
ifade etti. Nalbantolu, Bunun iin bir rapor hazrlan-
bu hareketin yanllnn dile getirilmesi gerektiini
susa uygun bulunarak Bakanlar Kuruluna bildirilmeiinde taeron olarak Ynetmen Sinan etin seildi bir film platosu yaptn savunan Selimolu, bu konu ile ilgili dava aldn belirtti. Bu konu da neden Sinan etin seildi, Sinan etin ter-
nemaclardan kurtarmalyz. diye konutu.
dedi. Daha ncede Sinan etinin bir tarihi yok ederek Dok-Gemi Sendikas Bakan Necip Nalbantolu,
ESMM Fuar, Denizcilik Fuar gibi fuarlarn yaplabileceini vurguladlar. nemaclar sulanmasnn yanl olacan deinerek, tatn izdiler. sanatlarnda bu oluuma katk salayabileceinin alToplantda ynetmen Dahan DELAYRin Makirihe, kltre ve sanata gerekten gnl vermi te yandan yetkililer, Sinan etin ad altnda tm si-
oluturulmas gerektiini belirterek, bu yap altnda
sanenin teknolojisinin de gelitirilerek enterasan bir yap
satn alyorlar. Fener Pakrikhanesinin tam karndaki
leri satn ald. Oradaki btn binalar iki- kat fiyatna
saneler blgesinde 100e yakn eski rum evi denilen ev-
iin en st dzeydeki yetkilisi olan Cumhurbakanna bir ekilde ulamas gerektiini syleyen Nalbantolu,
yerlerin satn alnmas biraz kafa kartryor dedi. Bu
TRK LOYDU GENEL KURULU N GENEL YE TOPLANTILARI VE YNETM KURULU ADAYLARI SEM YAPILDI
11-19 Mart tarihlerinde TRK LOYDU genel kurulu Ynetim kurulu bakan Mustafa nsel 2 yllk ynetim mekte olan almalar aktarmtr. Bavurular sonucu 21 rihinde TL ynetim kurulu adaylar seimi yaplmtr. sresinde gerekletirilen projeleri yaplan ve srdrl-
nalarn syan adl ksa filmi de izlendi.
iin genel ye toplantlar yaplarak, adaylarn belirlenverilmitir. Trk Loydu Ynetim kurulu yeleri Ahmet
mesi, seimi ve bildirilmesi ile ilgili sre hakknda bilgi Aslan, Fazl UZUN ve mit LGENin katld, yele-
rin de gr ve deerlendirmelerini ilettii toplantlarda

48
Martta duyurusu yaplan kesinleen liste ile 22 Mart ta-
CAMALTINDA BASIN AIKLAMASI Fatihin Tersanesi, 6 Asrlk Tarihi - Kltrel - Sanayi Miras, Sinema Platosu Yaplamaz
ODADAN HABERLER
Camialt Tersanesinin film platosuna dntrlmesi giriimine kar TMMOB stanbul l Koordinasyon Kurulu adna yrtcln Odamzn yapt imza kampanyasnn kamuoyuna duyurulmas amacyla; 27 ubat 2009da Camialt Tersanesi nnde bir basn aklamas yapld. TMMOB Ynetim Kurulu yesi Nail GLER, TMMOB stanbul Koordinasyon Kurulu Sekreteri Tores DNZ, TMMOB Gemi Mhendisleri Odas Bakan Tansel TMUR ve Ynetim Kurulu yelerinin hazr bulunduu basn aklamasna; Trkiye Liman-Dok ve Gemi Sanayii ileri Sendikas Genel Bakan Necip NALBANTOLU, CHP stanbul Milletvekili
etin SOYSAL ve CHP Beyolu Belediye Bakan Aday Mustafa DOLU da katlarak destek verdiler. Kasmpaada Camialt Tersanesi nnde gerekletirilen ve Odamz yeleri, TMMOB yesi mhendis, mimar ve ehir planclar, iiler ve Kasmpaa halkndan oluan byk bir kitlenin hazr bulunduu aklama srasnda; katlmclar Gemiine Sahip kmayann Gelecei de Olamaz, Tersanede 1 i, Yan Sanayide 5 i, Camialt Okulumuzdur, Rant Arazisi Deil Sahas, Film Deil , Tarihi Kltrel Mirasa Sahip k, Fatihin Tersanesini Yok Etme ve Kasmpaa Kylar Tersane, yazl pankartlar tadlar.
49
ODADAN HABERLER
EVRE VE ORMAN BAKANLII TOPLANTISI GEMLERDEN KAYNAKLI HAVA KRLL (SERA GAZLARI)
lara bakldnda en az kirlilie sebep olan sektr gemicilik olduu halde IMO bu konuda ok zenli olduu ve ileride deniz yoluyla tamacln artmasyla daha fazla kirlilie sebep olaca dnlerek bu kurallar kabul edilmitir. Emisyon oranlarn dremeyen lkeler iin karada kullanlan vergilendirme sisteminin gemiler iin de uygulanabilirlii sz konusuydu. lke olarak vergilendirme sistemi uyguland takdirde sorumluluklarmzn nasl olaca konusu kesin olmamakla beraber Kyoto protokolnn kabulyle gelimi lkelerin almas gereken sorumluluklara tabi olma ihtimali vardr. Bunun iin lke olarak ortak fakat farkllatrlm sorumluluklar prensibi desteklenmektedir. Ayn zamanda lkelerin durumlarna ve paylarna bakld zaman bizim olmak istediimiz pozisyon gei ekonomisinde olan lkeler kategorisinde deerlendirilmektir. Yaplacak olan GHG toplantsnda da bu dorultuda lkemiz evre ve Orman Bakanl tarafndan temsil edilecektir.
evre ve Orman Bakanl tarafndan MEPC toplantsnda kabul edilen sera gazlarnn emisyonu, energy efficiency design index ve energy efficiency operational index konular ve bunlarn lkemiz asndan uygulamalarnn nasl olabilecei hakknda gr oluturmak zere bir toplant dzenlenmitir. 25 Mart 2009 tarihinde yaplan toplantya Oda temsilcimiz Asl Yaldz katlmtr. Sera gazlarnn emisyonu konusunda Kyoto Protokolnn kabul edilmesi zerine lke olarak Ek 2 koullarna uymamz gerekirken lkemizin zel artlar kabul edilerek Ek 1e tabi olmak istemektedir. Konuyla ilgili gazlarn emisyonunun azaltlmas iin yaplmas gereken ve var olan sistemler hakknda TBTAK, altklar sistemler hakknda zet bilgi vermitir ve var olan gemilerin bacalarna taklacak sistemler sayesinde emisyon azaltmnn mmkn olduu ve gerekli durumlarda kullanlabilecek alternatif yntemler olduu belirtilmitir. Gazlarn emisyonu konusu aslnda yaplan aratrma-
Bu yl 10.'su dzenlenen Exposhipping Europort stanbul Uluslararas Denizcilik Fuar 25-28 Mart 2009 tarihinde stanbul Fuar Merkezi'nde yapld. Odamzn da
EXPOSHIPPING 2009 FUARINA KATILIM
destekledii ve stant at fuarda, zellikle gemi inaat ve denizcilik alannda eitim veren orta retim ve niversitelerimizin rencilerinin youn ilgisiyle karlat.
50
ZMR UBES ETKNLKLER

7 Ocak 2009 tarihinde ubemizde Sava Durmaz tarafndan Ebru Sanat Gsterisi yapld. Gsteriye ye-
ODADAN HABERLER
Ebru Sanat Gsterisi
03 Aralk 2008 tarihinde zmir l Koordinasyon Kurulunun yapm olduu toplantda alnan karar gerei, ISO 30001 Gemi Geri Dnm Ynetim Sistemi Uygulamalar hakkndaki 3. toplant yapld.
16 Ocak 2009
lerimizin yan sra bu sanata ilgi duyanlarda katldlar. Sava beye yaptklar gsteri iin teekkrlerimizi sunarz.
TMMOB zmir l Koordinasyon Kurulu, Kadn alma Grubunun Makina Mhendisleri Odas Tepekule Kongre ve Sergi Merkezinde 1 Yllk alma Raporu Sunumu yapld. Sunum sonrasnda bir kokteyl verildi. Odamz temsilen toplantlara katlan yemiz Ceyle NMELERe teekkrlerimizi sunarz.
14 Ocak 2009
Ynetim Temsilcimiz Merdan erefli tarafndan Bodrum Ticaret Odasnda yelerimize ISO 9001:2000 Kalite Ynetim Sistemi eitimi verildi. Eitime yelerimizin yan sra Tekne malatlar da katld.
24 Ocak 2009
TMMOB zmir l Koordinasyon Kurulunun sekretaryasn yapt zmir Kent Sempozyumu yapld. Sempozyuma, Emrah ERGNER zmirde Deniz Ulam, Burak ACAR Tarihsel Kimlii le Deniz Kenti zmir ve Denizel Yaplama, konulu sunumlar ile katldlar.
8-10 Ocak 2009
yelerimiz ve elerinin katld Bodrumda Oda yemei dzenlendi. Yemee, Ynetim Kurulu yelerimiz ve yelerimizin katlm ile keyifli bir akam geirildi.
24 Ocak 2009
03 Aralk 2008 Tarihinde zmir l Koordinasyon Kurulunun yapm olduu toplantda alnan karar gerei, ISO 30001 Gemi Geri Dnm Ynetim Sistemi Uygulamalar hakknda ki 4. toplant yapld. Merkezimizle de video konferans sistemi ile Boya Kursu Sertifika Trenine katlnd. Ynetim Kurulu Bakanmz Emrah ERGNER ve Gemi Makineleri letme Mhendisleri Odas zmir ubesi Ynetim Kurulu Bakan Sayn Hakk TOROS, Hrriyet Gazetesi Ege Blge Temsilcisi Sayn Hakan TARTANI ziyaret ettiler.
29 Ocak 2009
5 ubat 2009
51
ODADAN HABERLER
Ynetim Kurulu Bakan Emrah ERGNERin Referans Gazetesi 04 ubat 2009 tarihli haberi.
4 ubat 2009
ZMR UBES ETKNLKLER
03 Aralk 2008 tarihinde zmir l Koordinasyon Kurulunun yapm olduu toplantda alnan karar gerei, ISO 30001 Gemi Geri Dnm Ynetim Sistemi Uygulamalar hakknda ki 5. toplant yapld. 03 Aralk 2008 tarihinde zmir l Koordinasyon Kurulunun yapm olduu toplantda alnan karar gerei, ISO 30001 Gemi Geri Dnm Ynetim Sistemi Uygulamalar hakknda ki 6. toplant yapld. Merkezimizde dzenlenen olan Camialt Tersanesi hakkndaki toplantya ubemizde video konferans sistemi ile katld. ISO 30001 Gemi Geri Dnm Ynetim Sistemi Uygulamalar hakkndaki 7. toplant, ubemizde yapld.
5 ubat 2009 9 ubat 2009
12 ubat 2009
20 ubat 2009
Ege Blgesi Sanayi Odasnn dzenlemi olduu Risk Ynetimi Seminerine Ynetim Kurulu Bakan Emrah ERGNER katld. Denizcilik Mstearl zmir Blge Mdrlnde Denizcilik Mstear Sayn Hasan NABOLUnun nderliinde Odamzn da bir kesinin olduu Denizci Evi ve Eitim Merkezi al yapld. Denizcilik Mstearmz Sn. Hasan NABOLU al ncesi ubemizi ziyaret ettiler. Bu toplantda zmirde bir Denizcilik Platformu kurulmasna karar verildi.
26 ubat 2009 27 ubat 2009
52
Sektrle ilgili sorunlar grmek ve Ynetmelikler zerinde tartmak zere Merkezimizle video konferans sistemi ile zmirdeki Tescilli Brolarla toplant yapld. Toplantda sorunlar gndeme getirildi ve ynetmelikler de ki deiikliklerle ilgili fikir al veriinde bulunuldu. 28 Nisan 2009 Sal Gn yaplacak olan Trk Loydu Vakf 50. Olaan Genel Kurulu ile ilgili olarak, Oda Merkezimizde 11 Mart 2009 aramba saat 18.30da Genel ye toplants yapld. ubemizde bu toplantya video konferans sistemi ile katld.
5 Mart 2009
ZMR UBES ETKNLKLER
ODADAN HABERLER
TMMOB Harita ve Kadastro Mhendisleri Odas, zmir ubesinin Geleneksel Oda Yemeine Ynetim Kurulu Bakan Emrah ERGNER katld.
7 Mart 2009
11 Mart 2009
3 Mart 2009 gn, 24 ubat 2007de kurulmu olan Antalya ubemizin 2. kurulu yln bir kokteyl ile kutladk. Kokteylimize Antalya Blgemizde alan yelerimizin ounluunun yan sra Odamzn bulunduu Konyaalt ilesi Belediyesi Bakan Muhittin BCEK ve Meclis yeleri,
UBENN KURULU YILDNM KUTLAMALARI
ANTALYA UBES ETKNLKLER
ubemize bal Temsilcilik ve rtibat Brolar ile birlikte Ynetim Kurulu Toplants yapld. Blge sorunlar ve zm nerileri ile birlikte Temsilcilik ve rtibat Brolarnn ubemizden beklentileri ve ubemizin Temsilcilik ve rtibat Brolarndan beklentileri zerinde konuuldu.
11 Mart 2009
Antalya Deniz Komutan Dz.Kd.Alb. B.Hseyin YILMAZER, zmir ube Bakan Emrah ERGNER, Genel Merkezi temsilen Ozan YURDUGL ve TMMOBye bal odalar Antalya ube temsilcileri katlmtr.
53
ODADAN HABERLER
Akdeniz niversitesine ait Akdeniz Su isimli gemi 20 Nisan 2009 gn Antalya Bykehir Belediye Bakan Prof.Dr.Mustafa AKAYDIN tarafndan faaliyete geirildi. Akdeniz sularnda bir ok almaya ve aratr-
AKDENZ SU GEMS FAALYETE GET
maya katks olacak olan geminin faaliyet trenine niversitenin odamz daveti zerine ubemizi temsilen lker CVELEK ve Okan BAKIR katlmtr.
GMO Antalya ubemiz Ynetim Kurulu bir heyet halinde, 20 Nisan 2009 gn Antalya Ticaret Odas Ynetim Kurulu Bakanlna atanan etin Osman BUDAK makamnda ATSO Ynetim kurulu yeleri mevcudiyetinde ziyaret etti. Yaplan bu ziyarette Gemi Mhendisleri Odas ve meslek kolumuz hakknda bilgi verilerek Antalya Denizcilii adna yaplacak almalarda ortak alma arzumuz ve denizcilik projelerinde Odamzn her trl desteinin kendilerine verilebilecei kaydedildi.
ANTALYA TCARET ODASI ZYARET
25 Nisan 2009 gn gerekleen Makine Mhendisleri Odas Antalya ubesi yeni hizmet binas al tre-
TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI ANTALYA UBES AILI TREN AKDENZ NVERSTES ALITAYI
ninde ubemizi M.Seluk SARI, lker CVELEK ve Okan BAKIR temsil etmitir.
54
Deniz kirliliinin nlenmesine ynelik srdrlebilir yat ve deniz turizmi faaliyetlerinin deerlendirilmesi altay 2009 Akdeniz niversitesi tarafndan 27 Nisan 2009 tarihinde AKDENZ Universitesi ATATURK Konferans salonunda dzenlenen altayda ubemiz Ynetim Kurulu yesi lker CVELEK Gemilerden Kaynakl Deniz Kirlilii ve Avrupa Birlii Politikalar zerine yapt almay sunmutur. Yaplan sunumda denizcilik zerine daha ok turizm faaliyetleri dnlen Antalyann ,denizlerinin kara kaynakl kirlenme faktr, dier yandan bir liman kenti olan Antalyann gemi kaynakl kirlenme ile tanmadn fakat gemi trafiinin ve yolcu gemilerinin urak yeri olmas liman ve gemi gvenlii ve kazalar konusunda almas gereken nlemler ve yaplmas gerekli almalar ile Avrupa Birlii rnei verilmitir. Sunumlarn ardndan yaplan panelde ise odamz adna ube Bakan Oktay Yurtsever katlmtr. Her iki katlmdan dolay Odamza Akdeniz niversitesi tarafndan teekkr belgesi sunulmutur.
29 Nisan 2009 gn GMO Antalya ubesi Konyaalt Belediyesi Bakan sayn Muhittin BCEKi makamnda ziyaret etmitir. Deniz ve denizcilikle ilgili yaplmas gereken almalarda ubemizin her trl destei verebilecei belirtildi. Konyaalt Belediyesi iinde yer alan Antalya Ticari Liman, ELEB Marina ve uzun sahil eridi ile en zengin denizcilik envanterine sahip olan bu bl-
ANTALYA KONYAALTI BELEDYES ZYARET
ODADAN HABERLER
gede deniz ve denizcilikle ilgili projelerin gelitirilmesi, yaplacak almalar iin Belediye yetkilileri ile Ynetim Kurulu arasnda yaplacak kapsaml bir toplant ile deerlendirilmesi grne varld. ubemizi ube Ynetim Kurulu Sekreter yesi lker CVELEK ve Ynetim Kurulu yesi Okan BAKIR temsil etmitir.
Antalya bir deniz kenti olmasna ramen denizcilikle ilgili herhangi bir bavuru adresi olmamas ve yelerimizin de yararlanacaklar bir adres olmamasi nedeniyle, Gemi Mhendisleri Odas Antalya Subemiz nezninde bulunan iki ayr odamiz tefriatyla beraber bir kitaplik-denizcilik dkmantasyon merkezi haline getirilmitir. Kitaplmzn temel amac bata yelerimizin ve dier kamu kurulularn yararlanabilecekleri ve ihtiya duyduklar temel kaynaklar ve dokumanlar salamak, ay-
KTPHANE AILII
rca Antalya Blgesi iinde denizcilik gnlls amatr denizcilerin yararlanabilecekleri kaynak ve temel bilgileri ieren dokumanlar sunabilmek olmutur. Klas kurulularnda alan meslektalarmzn gayretleri ile lkemizde faaliyet gsteren klas kurulularnn tm kurallar ktphanemiz arivlerine dahil edilmi olup, dier tm yelerimizden yararl grecekleri dkmanlar ktphanemizle paylamalarn rica ederiz. Sayglarmzla.
55
TMMOBDEN HABERLER
TMMOB ETKNLKLER
Enerji alma Grubu toplants 09 Ocak 2009 tarihinde saat 17:00de TMMOBde gerekletirildi. Toplantda program taslann grlmesine devam edildi. Toplantda, Cengiz Gltan Enerji alma Grubu Bakanlndan istifasnn kablne, alma Grubu yeni bakannn bir sonraki toplantda belirlenmesine karar verildi. Bir sonraki Enerji alma Grubu toplants 5 ubat 2009 tarihinde gerekletirildi. Toplantda, Enerji Raporu zerine odalardan istenen grlerin 30 Mart 2009 tarihine kadar alma Grubuna ulatrlmas gerektiinin Odalara bildirilmesine; alma Grubu Bakan seiminin bir sonraki toplantya braklmasna karar verildi. CHP Ankara Bykehir Belediyesi Bakan Aday Murat Karayaln, 10 Ocak 2009 tarihinde; Emek Partisi (EMEP), 12 Ocak 2009 tarihinde; Trkiye Bar Meclisi Temsilcileri mam Canpolat ve Azime Bilgin 10 Mart 2009 tarihinde; TMMOB Eski Bakanlarndan ankaya Belediye Bakan Aday Blent Tank 10 Mart 2009 tarihinde TMMOByi ziyaret etti. DSK/Birleik Metal- Genel Mali Sekreteri Sleyman Trkeri, TMMOB etkinliklerinde, almalarnda her zaman yanmzda olan, yarattmz her ortamda grlerini bizlerle paylaan Prof. Dr. Trkel Miniba, TMMOByi bugne tayan deerleri yaratanlardan, TMMOB 21. Dnem Ynetim Kurulu, 35. ve 36. Dnem Denetleme Kurulu yemiz Orman Mhendisi Smmani Can kaybetmenin derin znts iindeyiz. Ailelerine, sevenlerine, dostlarna basal dileriz.
Bilirkiilik alma Grubu 06 Ocak 2009 tarihinde TMMOBde topland. Toplantda; Mimarlar Odas tarafndan dzenlenen bilirkiilik sempozyumu hakknda deerlendirme yaplarak alt komisyon tarafndan hazrlanan alma program tasla zerinde gr al veriinde bulunuldu. Taslak program hakknda alma komisyonu yelerinin grlerini yazl olarak 20 Ocak 2009 tarihine kadar iletmelerine karar verildi. Bir sonraki Bilirkiilik alma Grubu toplants 27 Ocak 2009 Sal 18:30 da gerekletirdi. Toplantda; taslak alma program hakknda Odalardan gelen yazlar deerlendirildi. alma programn kesinletirmek ve Odalardan gelen talepler dorultusunda alma yapmak zere; eitim, yasa-ynetmelikler ve kamulatrma alanlarnda er kii olmak zere alt alma gruplar oluturulmasna karar verildi. alma Grubunun bir sonraki toplants 3 Mart 2009 tarihinde gerekletirildi. Toplantda; alma program kesinletirilerek, Bilirkii El Kitab hazrlanmasna, Odalar aras bilirkii seim usullerindeki farkllklarn giderilmesi iin TMMOB ynergesi hazrlanmasna, uygulamaya ynelik yasa ynetmeliklerde gncelleme yapabilmek iin sorunlarn tespiti ve zm nerilerini ieren TMMOB gr hazrlanmasna karar verildi. Toplantda; evre, tarihi kltrel, doal kaynaklar ieren, kamu yarar arlkl davalarda bilirkiilik zerine bir konferans hazrl almas yaplmas konusunda da gr birliine varld. cretli alan yeler alma Grubu 7 Ocak 2009 tarihinde TMMOBde topland. Toplantda; bir nceki toplantda alnan kararlar dorultusunda hazrlanan alma Program tasla, Odalardan gelen bilgiler ile TMMOBye gelen Vestelde alan mhendislerin yaad sorunlar ieren dileke deerlendirildi. Bir sonraki toplant 11 Mart 2009 tarihinde 18:30da yapld. Toplantda; bir nceki toplantda alnan kararlar dorultusunda, alt alma gruplarnn almalar ve kurultay hakknda deerlendirmede bulunularak, alt alma gruplarnn almalarn mail ortamnda komisyon yeleri ile paylamalarna; almalar belirli bir dzeye geldiinde genel toplant yaplmasna, toplant tarihinin talep ve ihtiyaca gre TMMOB genel Sekreterlii tarafndan belirlenerek alma komisyonu yelerine duyurulmasna karar verildi.
56
TMMOB BLRKLK ALIMA GRUBU TOPLANTISI GEREKLETRLD
TMMOB ENERJ ALIMA GRUBU TOPLANTISI YAPILDI
TMMOBYE YAPILAN ZYARETLER
KAYBETTKLERMZ
TMMOB CRETL ALIAN YELER ALIMA GRUBU TOPLANTISI YAPILDI
TMMOB SALII VE GVENL TOPLANTISI YAPILDI
Sal ve Gvenlii alma Grubu 15 Ocak 2009 tarihinde TMMOBde topland. Toplantda; Sal ve Gvenlii Yasa Tasars Taslann Babakanla gnderilen son eklinde bir deiiklik olup olmadnn incelenmesine ; 2009-2013 Ulusal Sal ve Gvenlii Hedefleri metni konusunda odalardan ve 4. maddede geen Meslek Hastalklar konusunda TTBnden gr istenmesine karar verildi. TMMOB Sal ve Gvenlii alma Grubu, 12 ubat 2009 tarihinde tekrar topland. Toplantda; Sal ve Gvenlii Yasa Tasars tasla ile ilgili
TMMOBnin grlerinin de gzden geirilerek bir metin oluturulmasna ve bir basn aklamas ile birlikte taslann grlecei TBMM komisyonu yelerine ve partilere bildirilmesine karar verildi. alma Grubu, bir sonraki toplantsn 5 Mart 2009 tarihinde yapt. Toplantda; alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan TMMOBye gnderilen son yeri Salk ve Gvenlik Birimleri ile Ortak Salk ve Gvenlik Birimleri Hakkndaki Ynetmelik tasla ile ilgili gr alveriinde bulunuldu. TMMOB Ynetim Kurulu yeleri ile Oda Bakanlar ortak toplants 17 Ocak 2009 Cumartesi gn Makina Mhendisleri Odas Toplant Salonunda yapld. Toplantda; TMMOB Ynetim Kurulu karar ile oluturulan komisyon tarafndan hazrlanan Nasl Bir Kent, Nasl Bir Yerel Ynetim balkl taslak rapor zerine grld. Yerel ynetimler ve seimler gndemiyle gerekletirilen TMMOB Ynetim Kurulu yeleri ile KK Sekreterleri ortak toplants 17 Ocak 2009 Cumartesi gn Makina Mhendisleri Odas Toplant Salonunda yapld. 29 Mart seimleri ncesi yerel ynetimler, yerel ynetim politikalar zerine gr alveriinde bulunulan toplantda, KK temsilcileri kendi illerine zg sorunlar ve yaptklar almalar anlattlar. Toplantda; TMMOB Ynetim Kurulu karar ile oluturulan komisyon tarafndan hazrlanan Nasl Bir Kent, Nasl Bir Yerel Ynetim balkl taslak rapor zerine de grld.
TMMOB YNETM KURULU-ODA BAKANLARI TOPLANTISI YAPILDI
minin etkisi ve Trkiyede HES gerei konularnda, TMMOB adna oturum ve sunumlarn yaplabileceinin Ynetim Kuruluna nerilmesine karar verildi. alma Grubunun bir sonraki toplants 12 ubat 2009 tarihinde TMMOBde yapld. Toplantda; Alternatif Su Forumuna ynelik almalar ele alnd. Su alma Grubu toplants 2 Mart 2009 tarihinde tekrar TMMOBde gerekletirildi. Toplantda; Alternatif Forumda belirlenmi olan alma atlyelerine alma grubundan katlm olmayaca, ilgili almalara, stanbul birimlerinden ve Odalardan gerekli katlmn salanmasnn nerilmesine ve 20 Mart 2009 saat leden sonraki Enerji:Su klim Deiiklii Forumunda, Enerji ve Su- konulu sunumu alma grubundan Hseyin YEL ve Gkhan MARIMn yapacann bildirilmesine karar verildi.
TMMOBDEN HABERLER
TMMOB YNETM KURULU-KK SEKRETERLER TOPLANTISI YAPILDI
Krize, iten atlmalara, yoksullua, zelletirmelere, Filistinde yaanan katliama ve savalara kar 24 Ocak 2009 Cumartesi gn Adanada bir miting dzenlendi. TMMOB, DSK, KESK, TRK-, Adana Tabip Odas ve Adana Eczac Odasnn birlikte dzenledii mitinge binlerce ii ve emeki katld. TMMOB Ynetim Kurulu Bakan Mehmet Soanc ve dzenleyici rgt temsilcilerinin birer konuma yapt mitingde, ortak mcadele arsnda bulunuldu.
ADANADA KRZE, TEN ATMALARA, SZLE, YOKSULLUA KARI MTNG DZENLEND
TMMOB, Artvin Kltr Derneinin talebi zerine, Artvin avat ilesi Papart havzasnda kurulmas planlanan hidroelektrik santrallerle ilgili bir rapor hazrlad. Artvin Kltr Derneinin talebi zerine, TMMOB Ynetim Kurulu 12 Ekim 2008 tarihli toplantsnda avatta kurulmas dnlen HES konusunda ED Raporu hazrlanmas ile ilgili komisyon kurulmasna karar verdi. Sz konusu komisyon; Korhan Altndal (MO), Necati pek (EMO), Bahadr Acar (EMO), Ikhan Gler (MO), Hakk Atl (JMO), ayende Ylmaz (MMO), smail Kk (Meteoroloji MO), Semiha Demirba (Peyzaj MO) ve Mehtap Ercan (ZMO)dan olutu. Komisyon, konuya ilikin almalarn tamamlayarak bir rapor hazrlad. Oda Yazman yeleri ile ilk toplant 10 Odann katlmyla 26 Ocak 2009 tarihinde yapld. Toplantda, Yksekretim Kurulu Bakanl tarafndan TMMOBye ve Odalara gnderilen Yksekretim Yeterlikler erevesi Taslak Raporu Hakknda Paydalar Bilgilendirme Toplants konulu yaz zerine gr alveriinde bulunuldu.
TMMOB, ARTVN AVATTA KURULMASI PLANLANAN HES SANTRALLER LE LGL RAPOR HAZIRLADI
ODA YAZMAN (SEKRETER) YELER TOPLANTISI YAPILDI
TMMOBDEN KALKINMA AJANSLARINA BR DAVA DAHA...
TMMOB SU ALIMA GRUBU TOPLANTISI YAPILDI
Su alma Grubu Toplants 26 Ocak 2009 tarihinde TMMOBde gerekletirildi. Toplantda; Havza Planlamas ve Ynetimi, Kentlerde Su temini ve kullanm, Arazi Kullanm, Su kaynaklarna etkisi ve Trkiye gerei, Trkiyede Su kirlilii, Sorunlarnda klim deiiGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
TMMOB, Bakanlar Kurulunun 2008/14306 sayl ve 22 Kasm 2008 gn ve 27062 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Baz Dzey 2 Blgelerinde Kalknma Ajanslar Kurulmas Hakknda Kararnn iptali ve yrtmenin durdurulmas istemiyle Dantaya bavurdu. TMMOB, daha nce 25.07.2006 gn ve 26239 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Kalknma Ajanslarnn alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelikin Anayasaya aykrl nedeni
57
TMMOBDEN HABERLER
ile iptali ve yrtmenin durdurulmas istemi ve Bakanlar Kurulunun 2006/10550 sayl ve 06.07.2006 gn 26220 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Baz Dzey 2. Blgelerinde Kalknma Ajanslarnn Kurulmasna Dair Kararnn Anayasaya aykrl nedeni ile iptali ve yrtmenin durdurulmas isteminde bulunmutu. TMMOBnin 40nc Genel Kurulunda karar altna alnan TMMOB Belgeseli iin yaplan toplantlar sryor. Gemi dnem TMMOB Ynetim Kurulu Bakanlar, II. Bakanlar, Genel Sekreterleri ve bu dnemin Oda Ynetim Kurulu temsilcileriyle yaplan iki toplantdan sonra, 1 ubat 2009 tarihinde nceki toplantlarda bildirilen isimlerle bir araya gelindi. Kadn yeler alma Grubu 30 Ocak 2009 tarihinde TMMOBde topland. Toplantda, TMMOB Kadn Mhendisler, Mimarlar ve ehir Planclar Kurultay almalar hakknda bilgi alnd. TMMOB, Gneydou Anadolu Projesi Blge Kalknma daresi Bakanlnn Ankarada bulunan merkezinin anlurfaya tanmas ynndeki Bakanlar Kurulu Kararnn iptali iin Dantayda dava at. Dava dilekesinde; GAP daresinin anlurfaya tanmasnn yerel seimler ncesi poplist yaklamla alnan bir karar olduu belirtilerek, Merkezin anlurfaya tanmas nedeniyle doacak boluun giderilmesi iin Ankarada bir irtibat brosunun alacak olmas, kararn yanlln ve hibir maddi gerekesi olmadn gstermektedir denildi.
TMMOB BELGESEL TOPLANTISI YAPILDI
KADIN YELER ALIMA GRUBU TOPLANTISI YAPILDI
Devlet Su leri Genel Mdrlnn Ankarada 2022 Mart 2008 tarihlerinde dzenlenen TMMOB 2. Su Politikalar Kongresine personelinin katlmn yasaklayan karar, Ankara 5. dare Mahkemesi tarafndan iptal edildi. Dava konusu kararn, Anayasann Dnceyi Aklama ve Yayma Hrriyeti balkl maddesine aykr olduu belirtildi. DS Genel Mdrl, personelinin 2008 ylnda TMMOB tarafndan dzenlenen 2. Su Politikalar Kongresine teblili ve dinleyici olarak katlmn 29.01.2008 tarih ve 49363 sayl kararla yasaklamt. TMMOBnin sz konusu kararn iptali iin at davada, mahkeme TMMOB lehine karar verdi. TMMOB Ynetim Kurulu II. Bakan Nail Gler, TMMOB Ynetim Kurulu yeleri Sabri Orcan, Ouz Gndodu ve Glay Odaba 11 ubat 2009 tarihinde Krklareli KK temsilcileriyle bir araya geldi. TMMOB Ynetim Kurulunun 31 Ocak 2009 tarihli toplantsnda 211 nolu karar ile grevlendirilen Ynetim Kurulu yeleri ile Krklareli KKda temsil edilen odalarn temsilcilerinin katld toplantda; alma esaslar, sorunlar ve mali durum konular deerlendirildi. Toplantya katlan TMMOB- MMO Edirne ubesi yneticileri de deerlendirmelerini aktararak, gr ve nerilerini sundu.
DS PERSONELNN TMMOB 2. SU POLTKALARI KONGRESNE KATILIMINI YASAKLAYAN KARAR YARGI TARAFINDAN PTAL EDLD
bilmelerinin ancak Yksekretim Kanununun 38. maddesi kapsamnda grevlendirilebilmeleriyle mmkn olabilecei ynndeki kararnn iptali ve yrtmesinin durdurulmas istemiyle Dantaya bavurdu.
TMMOB, GAP DARESNN TAINMASINI YARGIYA TAIDI
KIRKLAREL KK BLEENLER LE ORTAK TOPLANTI YAPILDI
YKN RETM ELEMANLARININ MESLEK RGTLERNDE GREV ALABLMELERN GREVLENDRMEYE BALAYAN KARARININ PTAL N DAVA AILDI
TMMOB, KTlerde 2008 Ylnda Uygulanacak cretlerin Tespitine likin Tebli ekindeki Yksek Planlama Kurulu Kararnn 6. maddesinin iptali istemiyle Dantaya bavurdu. Dava dilekesinde, sz konusu kararn, alanlar arasnda eitsizlik yaratt ve alma barn bozduu belirtildi.
TMMOB, KTLERDE 2008 YILINDA UYGULANACAK CRETLERN TESPTNE LKN YPK KARARININ PTAL N DANITAYA BAVURDU
TMMOB YE SAYISI 343 BNE ULATI
TMMOB ULUSAL YETERLKLER EREVES TASLAK RAPORU ALIMA GRUBU TOPLANTISI YAPILDI
Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii ye says 31 Aralk 2008 tarihi itibariyle 342 bin 996ya ulat.
58
TMMOB, Yksekretim Kurulunun, niversite retim elemanlarnn eitli kamu kurulular veya meslek kurulularnn ynetim-denetim organlarnda grev ala-
TMMOB VE BALI ODALARIN DZENLEYECE ETKNLKLERDE DESTEK VE SPONSORLUK UYGULAMALARI ESASLARI YNERGES YAYIMLANDI
Ulusal Yeterlikler ereve alma Grubu 18 ubat 2009 tarihinde TMMOBde topland. Toplantda; Yksekretim Kurulu Bakanlnn gnderdii, Trkiye Yksekretim Ulusal Yeterlikler erevesi Taslak Raporu Hakknda fikir alveriinde bulunuldu.
TMMOB ve Odalarn dzenleyecei etkinliklerde

destek ve sponsorluk uygulama usul ve esaslarn dzenleyen ynerge yaymland. TMMOB 40. Dnem Olaan Genel Kurulunda alnan karar gerei, dzenlenecek etkinliklerde destek ve sponsorluk uygulamalarna ilikin usul ve esaslar belirlemek amacyla bir alma grubu oluturulmu ve sz konusu alma grubu ynergeye son eklini vermiti. TMMOB ve Bal Odalarn Dzenleyecei Etkinliklerde Destek ve Sponsorluk Uygulamalar Esaslar Ynergesi 21 ubat 2009 tarihli TMMOB Ynetim Kurulu toplantsnda kabul edildi. Haber Senli PTT emekilerinin 25 ubatta Diyarbakr ve stanbuldan olmak zere iki ayr koldan balattklar nsanca bir Yaam iin Bak Postac Geliyor yrynn 27 ubatta Ankaraya ulamasyla dzenlenen eyleme TMMOB Ynetim Kurulu Bakan Mehmet Soanc da destek verdi. Cumhurbakan Abdullah Gln Camialt Tersanesinin sinema platosuna dntrlmesi iin alma balatld ynndeki aklamalar zerine, dnyann en az 6 asrdr hala retimini srdren tek sanayi tesisinin, gemi yapm ilevini devam ettiren tek endstriyel arkeolojik STin yok edilmesini nlemek amacyla Gemi Mhendisleri Odas ve TMMOB stanbul l Koordinasyon Kurulu tarafndan bir imza kampanyas balatld. Kampaada Camialt Tersanesi nnde 27 ubat 2009 Cuma gn Saat 11:00de gerekletirilen kitlesel eylemde, basn aklamas TMMOB stanbul KK Sekreteri Tores Dinz tarafndan okundu. Aklamaya, TMMOB Ynetim Kurulu II. Bakan Nail Gler, Gemi Mhendisleri Odas Ynetim Kurulu yeleri ve ok sayda TMMOB yesi katld. Gemi Mhendisleri Odas, konuyla ilgili olarak 26 ubatta bir basn aklamas yapt. TMMOBnin de aralarnda yer ald meslek rgt temsilcileri, Yksekretim Kurulunun retim elemanlarnn meslek kurulular ynetim-denetim organlarnda grev alabilmelerini izne balayan karar zerine 4 Mart 2009 tarihinde YK Bakan Yusuf Ziya zcan ile grt. Yksekretim Kurulunun, niversite retim elemanlarnn eitli kamu kurulular veya meslek kurulularnn ynetim-denetim organlarnda grev alabilmelerinin ancak Yksekretim Kanununun 38. maddesi kapsamnda grevlendirilebilmeleriyle mmkn olabilecei ynndeki karar zerine, TMMOB Genel SekreterGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
lii 22 Aralk 2008 tarihinde YKe bir yaz gndererek randevu talebinde bulunmutu.
TMMOBDEN HABERLER
TMMOB, HABER SENL PTT EMEKLERNN EYLEMNE DESTEK VERD
TMMOB Bodrum le Koordinasyon Kurulu tarafndan dzenlenen Yerel Sorunlar, Yerel Seimler konulu panel 7 Mart 2009 Cumartesi gn saat 13.00de Bodrum Belediyesi Kltr Merkezinde gerekletirildi. Yaklaan yerel seimler ncesi adaylara Bodrum Yarmadasnn sorunlarn bir kere daha anlatmak ve zm yollarn nermek zere dzenlenen panelde; TMMOB ehir Planclar Odas Ynetim Kurulu Bakan Do. Dr. H. Tark engl, Do. Dr. Alper abuk (A) ve TOK Eski Bakan Yiit Glksz konumac olarak yer aldlar. TMMOB zmir l Koordinasyon Kurulu, KESK ubeler Platformu ve DSK, zmirde 5 Martta Kapitalizmin Krizine, AKPnin Karanlna Kar Eit zgr Demokratik Trkiye-Krizin Bedelini Zenginler desin balkl kitlesel basn aklamas gerekletirdi. Basmane Meydanndan Konak Meydanna dzenlenen yrye yamura ramen geni katlm saland. Yry sonras Konak Meydannda zmir Bykehir Belediyesi nnde KESK, DSK ve TMMOB-KK adna birer konuma yapld.
BODRUM YEREL SORUNLAR, YEREL SEMLER PANEL DZENLEND
HAL TERSANES SNEMA PLATOSU OLAMAZ...
ZMRDE KRZE KARI KTLESEL BASIN AIKLAMASI DZENLEND
SU HAYATTIR SATILAMAZ MTNG YAPILDI
MESLEK RGT TEMSLCLER YK BAKANI LE GRT
Dnya Su Forumuna kar alternatif olarak Suyun Ticariletirilmesine Hayr Platformu tarafndan dzenlenen Forum-Panel 19-20 Mart 2009 tarihinde stanbulda Mustafa Kemal Kltr Merkezinde gerekletirildi. TMMOB Ynetim Kurulu Bakan Mehmet Soancnn da al konumas yapt forumda eitli oturumlarda TMMOB grleri katlmclarla paylald. Ayrca TMMOB Su Raporu katlmclara sunuldu.
SUYUN TCARLETRLMESNE HAYIR PLATFORMU FORUM-PANEL ETKNL GEREKLET
5. Dnya Su Forumuna kar dzenlenen Su Hayattr Satlamaz Mitingi 15 Mart 2009 tarihinde Kadky skele Meydannda dzenlendi. Mitingde TMMOB Ynetim Kurulu Bakan Mehmet Soanc da bir konuma yapt. Mitinge katlm iin Rhtm Caddesi ve Kadky skele Meydanna yakn sokaklarda toplananlar Su yaamdr, yaamlarmz satlk deil, Su hayattr, satlamaz, Su geleceimizdir, sattrmayacaz yazl pankartlar aarak skele Meydanna girdi.
59
SEKTRDEN
T RENCLERNDEN BYK BAARI
ABye ye ve aday lkelerin niversitelerinin katld Gelecein Gemileri ve Yzen Yaplar konulu yarmada lkemizi temsil eden T rencilerinin projesi birinci oldu.
Doent smail Hakk HELVACIOLU liderliindeki Sabri ALKAN, Erhan KAYABAI, Bayram BAYGELD, Muzaffer SARIKAYAdan oluan ekip Brkselde Avrupa Tersaneler Birliinin yeni yl resepsiyonunda Gnter Verheugenden aldlar. Yarmada ikincilii Belikadan Liege niversitesi ncl de ngiltereden Newcastle niversitesi ald. Karadenizde youn miktarda bulunan hidrojen slfr ve suyu, alternatif enerji kaynaklarn kullanarak ayrtrp hidrojen reten platform, gelecekte petroln yerine geebilecek hidrojenin retimi iin nemli bir model oluturacak. Denizanasndan esinlenilerek tasarlanan yap ayn zamanda hidrojenin yannda sanayide kullanlmak zere yan rn olarak slfr ve oksijen de retecek. Gecede konuma yapan Gnter Verheugen ekonomik krizin tm dnyay ok etkilediini Avrupann da bundan etkilendiini belirtirken yenilenebilir enerji kaynaklarna ynelimin gerekliliine vurgu yapt. Bu arada EMEC (European Marine Equipment Council) Avrupa Deniz Tehizat Kurulunun daveti ile Gemi Sanayicileri Dernei Bakan Ziya Gkalp ve Yldz Teknik niversitesi Gemi naat ve Gemi Makineleri Mhendislii Blm retim yesi Prof. Dr. Ahmet Dursun Alkandan
oluan Trk heyeti de, EMECin Brkseldeki merkezinde gemi sanayi sektr ve aratrma-gelitirme faaliyetleri konusunda grmelerde bulunmulard. CESA (Community of European Shipyards Association - Avrupa Tersaneler Birlikleri Topluluu) ve EMEC tarafndan dzenlenen resepsiyona ve resepsiyon esnasnda aklanan dl trenine de katlan heyet, Tl mhendislik rencilerinin baarsn birlikte kutladlar. Bu yl yarma konsorsiyumu projelerin deerlendirmesinde grev alan akademisyenlere toplamda 300.000 euro dedi ve projelerin maliyet raporlar ile fizibilitelerini kardlar. Projelerden kesitler dl treninde Avrupa gemi ina sanayisinin nde gelen yneticilerine sunuldu. stanbul Teknik niversitesi takm, Deniz Teknolojisi mhendislii rencileri Sabri Alkan bakanlnda Erhan Kayaba, Hac Bayram Baygeldi ve Gemi Makineleri letme Mhendislii rencisi Muzaffer Sarkaya ile lkemizi temsil etti. renciler yardmlarmdan dolay danman hocalar Do. Dr. smail Hakk Helvacolu, T renci Konseyi Bakan Glce Kuntaya ve desteklerini esirgemeyen Gemi Mhendisleri Odas ve Trk Loyduna teekkr ettiler.
60
TL RENCLERE GESADDAN DL
GESAD tarafndan stanbul Teknik niversitesi rencilerine birer dizst bilgisayar hediye edildi.
SEKTRDEN
ABye ye ve aday lkelerin niversitelerinin katld Gelecein Gemileri ve Yzen Yaplar konulu yarmada birinci olan stanbul Teknik niversitesi rencileri GESAD tarafndan dllendirildi. dl treninden nce konuan T retim yesi Do. Dr. smail Hakk Helvacolu, projenin amacnn Avrupann geleceini ynlendirecek ya da Avrupann geleceine ekil verecek ilgin, dnlmemi projeleri ortaya karmak olduunu belirterek oluturulacak projelerin evreye etkisi, yan sanayiye etkisi, gvenlik, teknoloji konularnda dikkate alnarak oluturulduunu aktard. Uzak yol tamacl, yakn yol tamacl, i sularla uzak yol tamaclnn entegrasyonu, denizin turizm amacyla kullanlmas, yzer deniz alt yaplar kategorilerinde yaplan yarmada 2008 ylnda teslim edilen, Yzer Deniz Alt Yaplar kategorisinde yartklarn ve rencilerinin projelerinin en iyi puan alarak birinci olduunu dile getirdi. Helvacolu, Bu projelerin sonular nmzdeki 10 15 yl iinde Avrupann gndemine gelecektir. Bununla birlikte yatrmclarn, tersanecilerin, yan sanayicilerin i kolunu destekleyebilecek duruma gelebilir. niversite rencilerinin n yarglar olmad iin ok daha yaratc olabiliyorlar. Benim grevim Avrupa ile ilikileri scak tutmakt. rencilerimizle ortak almalar yaparak bunu gerekletirdik. Onlar hayal glerinin snrlarn zorlayarak bunu yaptlar dedi.
Yarmada dl kazanan rencilerden Deniz Teknolojisi Mhendislii Blmnden Sabri Alkan yeni bir fikir bulmann zor olduunu syleyerek, renci olarak sektre ok fazla yakn olmadklarn belirtti. Karadeniz de youn bir hidrojen slfr taGemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
bakasnn olduunu, sudanda hidrojen retildiini syleyen Alkan, hidrojen slfrn tercih edilmesinin sebebinin daha az enerji kullanlarak ayrtrma yaplabildii iin olduunu dile getirdi. Alternatif enerji kaynaklarn kullandklarn deinerek, bunun neden Karadeniz de yaplmadn dndklerini aktaran Alkan, Bu projeyi yaparken hem lkemize deer katmaya altk hem de Avrupa Birliine hizmet edecek ynlerini ortaya karmaya altk. Yaplacak en gzel eyi, birinci olmay baardk. Bununla snrl kalmayacaz. Yarma bitti ama bizim almalarmz devam edecek. Bugn zor grnen eyler zaman getike daha basit hale gelebiliyor. Bu projenin zellikle kimya blm tamamlandktan sonra retime geilebilinir. Yarmaya alt fikirle katldklarn belirten Alkan szlerine yle devam etti; Bu projeyi yaparken denizanasndan esinlendik. Tasarladmz ey denizanasna benziyordu. Dairesel bir yap dndk. Bylelikle gne nlarndan daha fazla faydalanlabilirdi. Ak deniz platformlarnn genelde kare bir yaps vardr. Biz dizayn da farkl olsun diye dairesel bir yap dndk. Bu fikirler gemi yan sanayiye de dier dallara da yararl, ksa zamanda gerekletirilebilir projeler. Bizimle orada sevincimizi paylatnz iin ve buraya davet ettiiniz iin ok teekkr ediyorum. Sonularn aklanmasyla gzlerinin dolduunu syleyen GESAD Bakan Ziya Gkalp, sekiz lke arasnda Trk bayrann da dalgalanmasnn gurur verici olduunu ve bunu kendilerine yaatt iin Do. Dr. smail Hakk Helvacoluna ve ekibine teekkr etti. Konumalarn ardndan rencilere birer mini dizst bilgisayar hediye edildi.
61
SEKTRDEN
Ulatrma Bakanl yetkililerinden alnan bilgiye gre, 21 Ocak 2009 tarihinde Ekonomik Koordinasyon Kurulunda gemi ina sektrnn sorunlar da ele alnd. Tersaneler iin sektrel tedbir paketi hazrlanmas kararlatrlan toplantda, sektrn, devletin banka kredileriyle ilgili garantr olmas, SSK ve vergi borlarnn ertelenmesi ve kamu kurum ve kurulularnn deniz vastalar iin sratle ihaleye kmas ynndeki talepleri dile getirildi.
Kresel finansal krizden en ok etkilenen sektrlerin banda gelen gemi ina sektrnn sorunlar, Ekonomik Koordinasyon Kurulu'nda masaya yatrld.
Trk Gemi na Sanayinin Dn ve Bugn konulu konferans Yldz Teknik niversitesi Beikta Kampsnde 24 ubat 2009 tarihinde yapld. Konferansa Denizcilik Mstearl Gemi na ve Tersaneler Genel Mdr Yaar Duran Ayta, Denizcilik Mstearl stanbul Blge Mdr Cemalettin evli, Trk Loydu Vakf Ynetim Kurulu Bakan Do.Dr. Mustafa nsel, Yldz Teknik niversitesi Rektr Prof. Dr. smail Yksek, stanbul Teknik niversitesi Gemi naat ve Deniz Bilimleri Blm Dekan Prof. Dr. Ali hsan Aldoan, Gemi Sanayicileri Dernei Genel Sekreteri Mustafa nar katld. 28. Uluslararas stanbul Boat Show, 21-26 Ekim 2009 tarihleri arasnda stanbulun en yeni ve en byk yat liman olan MARINTURK stanbul City Port ta gerekletirilecek. stanbul Boat Showun marinada dzenlenmesi mega yat boyutunda teknelerin sergilenmesinin yannda, adet olarak da daha fazla teknenin tantlmasn ve annda test sr imkann da beraberinde getiriyor. Bu yl 200n zerinde firmann, 600e yakn ulusal ve uluslararas markay fuarda sergilemesi ve 50.000 den fazla sektr ilgilisinin fuar ziyaret etmesi beklenmektedir. 03-06 Haziran tarihleri arasnda ICOMIA ve IFBSO tarafndan Portekiz de dzenlenen Boat Show organizatrleri kongresinde, NTSR Fuar irketi tarafndan yaplacak sunum ile, stanbul Boat Show 2009 un uluslararas alanda da tantm balam olacaktr. Marina zerinde konik adrlar eklinde yer alacak katlmc ofisleri, teknelerin denizde sergilenmesinden dolay metrekare olarak klmekte ve beraberinde stand dekorasyon maliyetini de ortadan kaldrmaktadr. Planlanan seminer, show ve zel organizasyonlar ile her yatan ziyareti iin keyifli bir fuar program hazrlanmaktadr. Deniz kltrnn bir yaam tarz olarak sunulmas hedeflenmektedir.
Trk Gemi na Sanayinin Dn ve Bugn
eriinde bata Trk Tersanelerinin Tarihesi, lkemiz Gemi na Sanayinin Dnyadaki Konumu, Tuzla Tersaneler Blgesi, Gemi Geri Dnm Sektr, Gemi Yan Sanayi olmak zere birok konu bulunduran kitapta, ayrca sektrle ilgili birok tablo ve grafik de bulunuyor.
Denizcilik Mstearl Gemi na ve Tersaneler Genel Mdrl tarafndan karlan Dnden Bugne Gemi na Sanayimiz adl kitap kt.
BOAT SHOW 2009
Tersane, tekne imal ve ekek yerlerine iletme izni verilmesine ilikin usul ve esaslar hakknda ynetmelikte deiiklik yaplmasna dair ynetmelik Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girdi.
Tersanelerle ilgili ynetmelik deiiklii Resmi Gazete'de yaymlanarak yrrle girdi
62
Denizcilik eitimi alannda mevcut i birlikteliklerini ileri dzeyde gelitirmek amacyla Germanischer Lloyd (GL) ile Yldz Teknik niversitesi (YT) arasnda bir anlama imzalad. mza treni, 22 Ocak 2009 Perembe gn Adile Sultan Saraynda verilen GL gala yemei srasnda Prof. Dr.Ahmet Dursun Alkan ile GLin Chief Operating Officer Torsten Schramm tarafndan imzalanarak gerekletirildi. Mevcut ibirlii erevesinde eitim kurslar ve ortak seminerler planlanmakta. GL ve niversitede, uzman ve eitimcilerin karlkl youn deiim programlaryla gemi ina sektrnde mevcut ve gelecekteki teknik hedeflere ulamak amalanmakta. Bu balamda niversite; paneller, pratik uygulamalar ve konferanslar iin haberleme faaliyetlerini yerel denizcilik firmalar ile destekleyecektir. GL Akademi tarafndan teklif edilecek seminerler, GLin gelimi eitim kurumu denetiminde Trkiyedeki yerel denizcilik firmala-
T - GL BRL
rna uygun olacak ekilde hazrlanacaktr. GL ve YT gelimi denizcilik eitimi konusunda ibirliklerinin younlatrlmasnda hem fikirdirler. Eitim kurslar, elektronik eitim ve farkl eitim metodlarnn karm eklinde olacaktr. Ayrca GL; YT rencilerine kendi bnyesinde bitirme ve lisansst tezleri almalarnda yardmc olacaktr.
Brkseldeki Avrupa Deniz Tehizat Kurulu EMECin daveti zerine Gemi Sanayicileri Dernei Bakan Ziya Gkalp ve Yldz Teknik niversitesi Gemi naat ve Gemi Makineleri Mhendislii Blm retim yesi Prof.Dr.Ahmet Dursun Alkandan oluan Trk Heyeti, 16.03.2009 - 18.03.2009 tarihlerinde EMEC Ynetim Kurulu ile gemi sanayisinde sektrel ibirlii ve Avrupa ereve Programlar ierisinde yrtlen aratrma-gelitirme faaliyetleri konularnda toplantya katlmtr. Trk Heyeti ayrca CESA ve EMECin 2009 Yl Resepsiyonuna katlmlardr. Resepsiyon esnasnda Trk projesinin birinci seildii CESAnn dl trenine de katlmlardr. Avrupa Deniz Tehizat Kurulunun yeleri (EMEC European Marine Equipment Council, www.emec.eu), Almanya, Avusturya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hrvatistan, Hollanda, ngiltere, talya, Norve ve Polonyadan Gemi Sanayi kurulularn temsil eden 12 sektrel toplum rgtnden olumaktadr. EMEC, Avrupa Gemi Sanayisini temsil etmek ve desteklemek amac ile 1991 ylndan bu yana faaliyet gstermektedir. E.M.E.C.
GESADIN AVRUPA DENZ TEHZATI KURULU LE TOPLANTISI (7 MART 2009)
SEKTRDEN
GESAD sektrle buluuyor konulu konferans Europort Istanbul 2009 kapsamnda stanbul Fuar Merkezi Pamukkale Konferans Salonunda 28.03.2009 Cumartesi gn gerekletirildi. Youn ilginin olduu konferansa Gemi Sanayicileri Dernei (GESAD) Ynetim Kurulu Baskan
EUROPORT ISTANBUL 2009DA GESAD SEKTRLE BULUUYOR KONULU KONFERANS DZENLEND
teknik faaliyetlerini, Aratrma-Yenilik-Gelitirme Grubu (EMECrid), nc Firmalar A (EMECnet), Etkin Klaslama alma Grubu, Fikri Mlkiyet Haklarnn Korunmas alma Grubu ve Uluslar aras Tantmlar alma Grubu yaps altda srdrmektedir. EMEC ve ye kurulular Avrupa Tersane Birlikleri Topluluu (CESA) ile yakn temas ierisinde yapmakta olduu almalar yoluyla Avrupa Birlii normlar ve IMO kurallarna dorudan katklar yapmaktadr. EMEC, Avrupa Birlii ereve programlar dahilinde WATERBORNE Teknoloji Program, EURMIND, FLAGSHIP aratrma projeleri ierisinde yer almaktadr.
leri dzeyde denizcilik eitimi alannda stanbul Teknik niversitesi (T) ile Germanischer Lloyd (GL) arasnda ibirlii anlamas yapld. Mevcut ibirlii erevesinde eitim kurslar ve ortak seminerler planlanmakta. GL ve niversitede, uzman ve eitimcilerin karlkl youn deiim programlaryla gemi ina sektrnde mevcut ve gelecekteki teknik hedeflere ulamak amalanmakta. Bu balamda niversite; paneller, pratik uygulamalar ve konferanslar iin haberleme faaliyetlerini yerel denizcilik firmalar ile destekleyecektir. GL
T - GL BRL
Ziya Gkalp, GESAD Ynetim Kurulu 2. Bakan zdemir Ataseven, Yldz Teknik niversitesi Gemi na ve Gemi Makineleri Mhendisligi retim yesi Prof. Dr. Ahmet Dursun Alkan, Marmara niversitesi gretim Grevlisi nder Yeiltepe ve sektr temsilcileri katld. Akademi tarafndan teklif edilecek seminerler, GLin gelimi eitim kurumu denetiminde Trkiyedeki yerel denizcilik firmalarna uygun olacak ekilde hazrlanacaktr. GL ve T gelimi denizcilik eitimi konusunda ibirliklerinin younlatrlmasnda hem fikirdirler. Eitim kurslar, elektronik eitim ve farkl eitim metodlarnn karm eklinde olacaktr. Ayrca GL; T rencilerine kendi bnyesinde bitirme ve lisansst tezleri almalarnda yardmc olacaktr.
Akdeniz Uluslararas Denizcilik Birlii (IMAM) Akdeniz e komu olan lkelerin denizcilik alanndaki birlii olup amac IMAMa ye lkelerin dnyada nde gelen denizci lkeler arasnda denizcilik konusunda fikir alveriini salamaktr. Konferanslar her iki ylda bir dzenlenmektedir. Akdeniz Uluslararas Denizcilik Birlii (IMAM) 13. Uluslararas Kongresini bu yl stanbul Teknik niversitesi Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi nin ev sahipliinde 12 15 Ekim 2009 tarihlerinde stanbulda Swiss Hotel Bosphorus da yapmaya karar vermitir.
AKDENZ ULUSLARARASI DENZCLK BRL 13. ULUSLARARASI KONGRES (IMAM 2009)

Deniz teknolojilerinden tersanelerdeki i gvenliine kadar eitli konularn grlecei bu konferansta daha detayl bilgiyi buradan renebilirsiniz.
63
SEKTRDEN
Dantay 6. Dairesi, 5 Haziran 2008 tarihli Yalova Altnovadaki tersane alan iin dolgu yapmn onaylayan imar plannn yrtmesini durdurdu. Yalova, Altnova Hersek Ky, Kumluk mevkiinde tersane alanna ilikin Bayndrlk ve skan Bakanlnca 28 Nisan 2005te 3621 sayl Ky Kanununun 7. maddesi uyarnca onaylanan 1/1000 lekli dolgu alan imar plan, Dantay 6. Dairesince iptal edilmiti. ptal kararnn ardndan Bayndrlk ve skan Bakanl 5 Haziran 2008de, 3621 sayl Ky Kanununun 7. maddesi uyarnca 1/1000 lekli dolgu alan uygulama imar plann onaylad. Bir kii, bu plann da iptali ve yrtmesinin durdurulmas istemiyle Dantayda yeniden dava at. Dantay 6. Dairesi, 4.5 kilometrelik sahil eridinde yaklak 80 tersane kurulmasn amalayan dolgu alan imar plannn yrtmesini oy okluuyla durdurdu. Dairenin kararnda, 3621 sayl Ky Kanununun 7. maddesinde, kamu yararnn gerektirdii hallerde doldurma ve kurutma suretiyle arazi elde edilebilecei, doldurma veya kurutmay yapacak ilgili idarenin, valilie iletilen teklifinin, Valilik gryle birlikte Bayndrlk ve skan Bakanlna gnderileceinin hkme baland ha-
Yalova Altnova Tersanelerinde Yrtme Durdurma Karar
trlatld. Kanunun ayn maddesinde, Bakanln konusuna gre ilgili kurulularn grn de almak suretiyle teklifi inceleyeceinin ngrld belirtildi. Kararda, davaya konu 5 Haziran 2008 onay tarihli imar plannn yapm aamasnda sadece yarg karar gerei ilgili belediye meclisi kararnn uygun grnn alnd, ayrca yeniden dier ilgili kurum ve kurulularn grlerinin alnmad kaydedildi. Dairenin kararnda, yarg kararyla iptal edilen 28 Nisan 2005 ve 2006 tarihli imar planlaryla ilgili kurum ve kurulularn daha nceki grlerinin esas alndnn grld ifade edildi. Genelkurmay Bakanlnn imar planna ilikin grnde, tesisin yaplmas istenilen blgede, ilan edilen askeri yasak blge ve gvenlik blgesi bulunmad, ancak Deniz Kuvvetleri Komutanlnn hareket unsurlarnn byk bir blmnn konulanm olduu zmit Krfezi blgesinde yaplacak ilave yaplamalar nedeniyle oluacak deniz trafiinin, Deniz Kuvvetleri Komutanl unsurlarnn manevra kabiliyetini olumsuz etkileyeceinin deerlendirildii bildirildi. Karara itiraz edilirse dosya Dantay dari Dava Daireleri Kuruluna gidecek.
64
ETKNLK TAKVM
Subsea Asia Conference 11 Haziran 2009 Subsea 2009 konferans Kuala Lumpur, Malezya Subsea UK/Malaysia Exhibition Services + 603 4041 0311 + 603 4043 7241 trish@subseauk.com Background to Shipping Tarih: 15-19 Haziran 2009 Konusu: Gemicilik altyapsyla ilgili kurs Yer: London, ngiltere Organizatr: Lloyd's Maritime Academy Tel: +44 (0) 20 7017 4398 Fax: +44 (0) 20 7107 4745 Email: william.maritime@informa.com International Conference on Marine Science & Technology for Green Shipping Tarih: 15-17 Haziran 2009 Konusu: Temiz evre iin denizcilikte yaplmas gerekenlerle ilgili uluslararas konferans Yer: Glasgow, ngiltere Organizatr: ASRANet Ltd Tel: +44 (0)141-552-7287 Fax: +44 (0)141-552-3886 Email: asranet@live.co.uk TOC Europe Conference & Exhibition Tarih: 16-18 Haziran 2009 Konusu: Gemi yan sanayi ile ilgili konferans ve fuar Yer: Bremen, Almanya Organizatr: TOC Europe Tel: +44(0)20 70174391 Fax: Email: sean.deane@toc-events.com EnergyOcean 2009 Tarih: 16-18 Haziran 2009 Konusu: Okyanustan enerji elde etme ile ilgili altay Yer: Rockport, ME, ABD Organizatr: Technology Systems Corporation Tel: +1 772-219-3027 Fax: +1 772-221-7715 Email: info@energyocean.com Seawork International Tarih: 16-18 Haziran 2009 Konusu: Kk i tekneleriyle ilgili konferans ve fuar Yer: Southampton, ngiltere Organizatr: Seawork Tel: +44(0)1329 820479 Fax: +44 (0)1329 825330 Email: info@seawork.com Brasil Offshore 2009 Tarih: 16-19 Haziran 2009 Konusu: Brezilya Offshore fuar Yer: Rio de Janeiro, Brezilya Organizatr: Seawork Tel: +44(0)1329 820479 Fax: +44 (0)1329 825330 Email: info@seawork.com Tarih: Konusu: Yer: Organizatr: Tel: Fax: Email: Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
SEKTRDEN
65
SEKTRDEN
ETKNLK TAKVM
Workboat Powering & Propulsion Seminar 17-18 Haziran 2009 Tekneleri sevk sistemleri semineri London, ngiltere Royal Institution of Naval Architects +44 (0)20 7235 4622 +44 (0)20 7259 5912 conference@rina.org.uk GREENTECH: Marine Science & Technology for Green Shipping Tarih: 17-19 Haziran 2009 Konusu: evreci denizcilik iin deniz bilimi ve teknolojisi Yer: Glasgow, Scotland, ngiltere Organizatr: Universities of Glasgow and Strathclyde/EAMARNET Tel: +44 (0) 141 548 4833 Fax: +44 (0) 141 552 2879 Email: l.forbes@strath.ac.uk 2nd International Conference on Floating Production 2009 Tarih: 17-19 Haziran 2009 Konusu: 2. Uluslararas Yzer yaplar 2009 konferans Yer: Oslo, Norve Organizatr: Tekna Tel: +47 22 94 75 51 Fax: Email: lise.olaussen@tekna.no ISOPE-2008: 19th International Offshore and Polar Engineering Conference Tarih: 21-26 Haziran 2009 Konusu: ISOPE 2008 19. Uluslararas Offshore ve Polar mhendislii konferans Yer: Osaka, Japonya Organizatr: ISOPE Tel: +1-650-254-1871 Fax: +1-650-254-2038 Email: meetings@isope.org Smp09: First International Symposium on Marine Propulsors Tarih: 22-24 Haziran 2009 Konusu: Smp 2009 1. Uluslararas Deniz aralar sevk sistemleriyle ilgili sempozyum Yer: Trondheim, Norve Organizatr: Marintek/NTNU Tel: Email: secretariat@marinepropulsors.com URL: http://www.marinepropulsors.com/ 2nd International Wave Energy Summit 2009 Tarih: 30 Haziran 1 Temmuz 2009 Konusu: 2. Uluslararas Dalga enerjisi zirve toplants Yer: London, ngiltere Organizatr: Wave Energy Today Tel: +44 (0) 20 7375 7546 Fax: Email: gargi@waveenergytoday.com Safe Ships, Clean Seas and Climate Change (IMarEST Stanley Gray Lecture) Tarih: 7 Temmuz 2009 Konusu: Gvenli gemilerin evresel deiimlerle ilgili konferans Yer: London, ngiltere Organizatr: IMarEST Tel: +44 (0)20 7382 2655 Fax: +44 (0)20 7382 2667 Email: events@imarest.org Tarih: Konusu: Yer: Organizatr: Tel: Fax: Email: 66 Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
ETKNLK TAKVM
SEKTRDEN
Foundations Recent Developments in Analysis and Design Tarih: 7-10 Temmuz 2009 Konusu: Temel yaplarndaki son dizayn ve analiz gelimeleriyle ilgili kurs Yer: London, ngiltere Organizatr: Imperial College London Tel: +44 (0)20 7594 6881 Fax: URL: http://www3.imperial.ac.uk/cpd/found Certificate in Marine Technology (course) Tarih: 20-30 Temmuz 2009 Konusu: Deniz Teknolojisiyle ilgili sertifikal kurs Yer: Organizatr: Lloyd's Maritime Academy Tel: +44 (0) 20 7017 5510 Fax: +44 (0) 20 7107 4981 Email: lma@informa.com 2009 International Maritime eLearning Symposium Tarih: 20-23 Temmuz 2009 Konusu: Denizcilikte elektronik renimle ilgili uluslararas sempozyum Yer: Easton, MD, ABD Organizatr: Calhoon MEBA Engineering School Tel: Fax: URL: http://cfp.cutwater.org China International Exhibition on Ocean Engineering Technology and Equipment 2009 Tarih: 23-25 Temmuz 2009 Konusu: Okyanus mhendislii teknolojisi ve ekipmanlar ile ilgili uluslararas fuar Yer: Shanghai, in Organizatr: Organizing Committee of the Exhibition and Forum Tel: +86-21-62801062 Fax: +86-21-62947723 Email: oceaneng2@chinaoceaneng-expo.com International Conference on Technology & Operation of Offshore Support Vessels Tarih: 6-7 Austos 2009 Konusu: Offshore destek aralar ile ilgili teknoloji konferans Yer: Singapore Organizatr: RINA, IMarEST (Singapore) & CORE Tel: +65 9172 9527 Fax: Email: akdev@singnet.com.sg MARSIM '09: International Conference on Marine Simulation and Ship Maneuverability Tarih: 17-20 Austos 2009 Konusu: Gemi manevralaryla ilgili uluslararas konferans Yer: Panama City, Panama Organizatr: SIDMAR Tel: +507 272-8554 Fax: +507 272-8222 Email: marsim09@pancanal.com Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009 67
SEKTRDEN
TERSANELERMZDE NA EDLEN GEMLER

NA NO ARMATR NB13 NB23 LKES TRKYE HOLLANDA KURU YK GEM TP DWT NEHR TP KMYASAL TANKER NEHR TP YOLCU GEMS PETROL GAZI TANKER PETROL GAZI TANKER TANKER TANKER TANKER TANKER KONTEYNER 6500 6500 6500 8000 8000 6500 KLASI BV BV GL GL BV BV BV BV BV BV
TERSANE
ALTINTA
NB30
NB27 NB31
ALMANYA MAKS DENZCLK ADK AUGUSTA DUE TRKYE TRKYE TALYA
HOLLANDA ALMANYA
BV
ANADOLU DENZ NAAT KIZAKLARI
NB216 NB217 NB219 NB211 NB.38 NB.37
FURTRANS DENZCLK TRKYE EKSAN TERSANES EKSAN TERSANES
EKSAN
NB068 NB069 NB070 NB071 ELK TEKNE NB072 NB073 NB074 NB087 NB088 ELKTRANS CS 37 CS 38 2048 2050 2051 2052 2055 2056 DEARSAN 2057 2058 2059 2060 2066 2074 2075 NB 19 2076
NB.46
NB.45
KGS DENZCLK KGS DENZCLK FORS DENZCLK FORS DENZCLK FORS DENZCLK FORS DENZCLK FORS DENZCLK ELK TEKNE DO ELK TEKNE DO
TEKNE YAPIM
TEKNE YAPIM
TRKYE TRKYE TRKYE
TRKYE
1024 TEU 8400 8400
18000
TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE
TANKER
TANKER
TANKER
KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER YOLCU VAPURU
4600
4600
BV BV
5600 5600
BV BV BV BV BV BV BV BV BV TL TL
14000 14000 14000 14000 14000 5600 5600 250 250
TRKYE
CS 39
DEARSAN DEARSAN DEARSAN DEARSAN DEARSAN DEARSAN DEARSAN DEARSAN SSM SSM SSM
FLZ DENZCLK A
TRKYE
YOLCU VAPURU
CHEMFLEET CHEMFLEET
TRKYE MALTA MALTA TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE MALTA TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE
TRKYE
RMORKR
KMYASAL TANKER
5250 7100 10300 3500
KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER RMORKR RMORKR RMORKR RMORKR RMORKR 32/65 TUG KMYASAL TANKER KARAKOL BOTU KARAKOL BOTU KARAKOL BOTU KMYASAL TANKER IMO II ESP KMYASAL TANKER IMO II ESP KMYASAL TANKER IMO II ESP
BV BV BV BV BV BV BV BV BV BV BV TL TL TL
BV
CHEMFLEET
7100
DESAN
NB 18 NB 22
PRUVA TERSANECLK
PRUVA TERSANECLK
DESAN DENZ N.SAN.A.. TRKYE
TRKYE
6400 3800 6400
BV BV BV
68

TERSANE NA NO ARMATR NB 46 NB 43 DENZ ENDSTRS A.. TRKYE BAYRAKTAR KONTY.T. TRKYE LKES GEM TP KMYASAL TANKER 3087 KURU YK 22000 DWT
SEKTRDEN
KLASI BV BV
DENZ ENDSTRS A..
NB 50
NB 49
NB 48
NB 47
DENZ ENDSTRS A.. TRKYE BAYRAKTAR DENZCLK ABC MARITIME ALBROS ALBROS
DENZ ENDSTRS A.. TRKYE
DENZ ENDSTRS A.. TRKYE
N.B 42 GELBOLU N.B 44 N.B 37 N.B 49 N.B 45 GSAN GNDODU KARASU HDRODNAMK IDA STANBUL TERSANES NB 46 NB 48 NB 44
NB 53
DENZ ENDSTRS A.. TRKYE SVRE
TRKYE
DKME YK
KMYASAL TANKER 3087 DKME YK
KMYASAL TANKER 3087
25000
DKME YK RMORKR KURU YK RO-PAX
AZERBEYCAN AZERBEYCAN TRKYE TRKYE MALTA
YAAM DUBASI
25000 -
58000
BV
BV
BV
BV
BV BV BV BV BV
GELBOLU GEM GELBOLU GEM DENTA / BEKTA GROUP DORA DENZCLK ATLAS GEM GEMLK GBRE
4432 800 -
RMRS
TEDARK GEMS
GALATA DENZ / ALTINBA HOLDNG PANAMA
KMYASAL TANKER 18000 KMYASAL TANKER 21000 6000
BV BV GL
NB-01 NB-02 29 28
TRKYE
TRKYE
BITUMEN TANKER KURU YK
NB 11 NB 12 NB 13
ALMAR ICDAS ICDAS ICDAS
GRANMAR
TRKYE
TRKYE
TRKYE .
KMYASAL TANKER 2.200 DWT. 8.200 DWT.
BV. ABS RINA RINA BV BV BV BV BV.
TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE HOLLANDA HOLLANDA
KMYASAL TANKER 7900
KMYASAL TANKER 3600
KIMYASAL TANKER 5850 KIMYASAL TANKER 5850 IMO II KMYASAL TANKER IMO II KMYASAL TANKER KURU YK 6400 6400 4200 KIMYASAL TANKER 20000
HULL NO:019 STANBUL DEN.GEM.N. SAN VE TC. HULL NO:022 ARMONA DENZCLK 20 24 25
Rensen Shipbuilding B:V: Scheepmakerij 150 3331 MA ZWIJNDRECHT HOLLAND G.G.J.RENSEN
KARADENZ GEM NAAT NYE

KOCATEPE TUZLA
TRKYE
HANDELENSCHEEPVAARBEDRIFTJ.C.OOSSEB.V.HOLLAND
NB 23-TUZLA DENZSAN GEM L. NB 01 NB 02 NB 03 NB 04 NB 36 NB 37 NB 38 NB 39 NB 40 82 83 79 86
RENSEN SHIPBUILDING B.V. HOLLANDA UUR DENZCLK LTD. TRKYE UUR DENZCLK A. DG COASTERS B.V ATASOY GROUP TRKYE TRKYE HOLLANDA ALMANYA ALMANYA TALYA TALYA TALYA TRKYE TRKYE TRKYE SVE TRKYE
KMYASAL TANKER 4600 KMYASAL TANKER KURU YK DKME YK 6400
BV BV BV BV BV BV BV BV
KOCATEPE ALTINOVA
KONTEYNER KONTEYNER KONTEYNER KONTEYNER KONTEYNER KURU YK KURU YK KURU YK KIMYASAL TANKER KIMYASAL TANKER KURU YK KMYASAL TANKER RMORKR RMORKR
4300 4400 3000 4200 9700 9700 12500 12500 12500 6400 6400 8500 7000
ABS ABS ABS ABS ABS BV BV BV BV BV BV BV
MADENC
RIMORCHIATOR LAZAL S.P.A. RIMORCHIATOR LAZAL S.P.A. RIMORCHIATOR LAZAL S.P.A. MARMARA MARMARA MARMARA
MARMARA
MEDYILMAZ
MY 09 MY 13
YILYAK YAKIT PAZARLAMA A.S. TRKYE MED MARNE MED MARNE MED MARNE NORVE NORVE
KMYASAL TANKER 8400 380 380
69
SEKTRDEN

NA NO ARMATR MED MARNE MED MARNE LKES NORVE NORVE RMORKR RMORKR KMYASAL TANKER YOLCU TEKNES YOLCU TEKNES GEM TP DWT 380 380 KLASI BV TL TL BV
TERSANE MEDYILMAZ ZAT YAT
NB09 NB10 NB13 76 81 70 80 85 H54 H55 NB07 NB 47 NB 48 NB 49 NB02 79 90 NB08 H59 87
HALKARNASDENZCLK PETROLTAIMACILIISAN.VETC.LTD.T TRKYE HALKARNASDENZCLK PETROLTAIMACILIISAN.VETC.LTD.T TRKYE ANADOLU DENZ NAAT KIZAKLARI SAN. TC. A.. TBN SSM TRKYE MALTA TRKYE
6000 42 M 42 M
BV
AIK DENZ YAPISI YAT YAT YAT YAT
RMK MARINE
NAZ YACHTNG LTD OWNER UNKNOWN OYSTER MARNE OYSTER MARNE MARNAV S.P.A. REMI MARITIME GEMSAN
ISLE OF MAN ISLE OF MAN ISLE OF MAN ISLE OF MAN ITALYA MALTA -
SAHL GVENLK ARAMA KURTARMA GEMS
7800 DWT 1700 T 370T* 384T* 155T* 500 89T*
RINA ABS LR LR RINA BV RINA BV BV BV BV RINA BV BV BV LR
DNV
SELAH SOL AHN ELK TERME TORGEM TORLAK TUZLA GEM TRKER
NAFTOTRADE MALTA ATLANTK DENZCLK TCARET A.. MALTA
MENTO GEMS KMYASAL TANKER TEDARIK GEMS KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER IMO II KMYASAL TANKER KURU YK KURU YK KURU YK KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KURU YK KURU YK KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KONTEYNER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER ARATIRMA GEMS ARATIRMA GEMS KMYASAL TANKER KMYASAL TANKER
15500 12500 20000 7000 6300
AHN ELK AHN ELK NAFTO TRADE
TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE YUNANISTAN
10500 10500 8500 4700
UMAR DENZCLK
NB 54 NB 62 NB039 NB041 NB043 NB 15 NB 17 58 59 76 NB 007 NB 008 55 64 110 111 112 113 114 115 116 117 68 77 NB16
VARKAN DENZCLK
TORLAK DENZCLK SANAY VE TCARET A.. TRKYE MRC DENZCLK TRKYE
10000 7700 6100 17000 15500 15500 20000 25000 17000 17000 4750 4750 9400 10000 10000 13500 10800 2200 2250 3300 9400 8400
BV BV RINA RINA RINA BV BV ABS ABS ABS RINA RINA ABS ABS ABS BV BV BV RINA DNV DNV BV BV ABS GL
ALDEMAR DENZCLK ALDEMAR DENZCLK GALATA DENZCLK YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI ENER GROUP ENER GROUP VOLSTAD VOLSTAD TROYA DENZCLK FINBETA SPA FINBETA SPA
TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TRKYE TALYA TALYA TRKYE TRKYE TRKYE
TRKTER TVK YARDIMCI
KAMAN DENZCLK
YILDIRIM GEM
ARMONA DENZCLK ARMONA DENZCLK
5800 6400
70
DENZE NDRME
TERSANE : NA NO : GEM ADI : GEM TP : : GEM SAHB DZAYN BRO : LOA (Tam boy) : LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH : ALTINTA TERSANES NB 22 CATHARINA NEHR TP KMYASAL TANKER 135,00 m 11,45 m 5,90 m 3,55 5115 m BV TEMMUZ 2008 21.03.2009
SEKTRDEN
TERSANE : NA NO : GEM ADI : GEM TP : GEM SAHB : DZAYN BRO : LOA (Tam boy) : LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH :
EKSAN GEM NA NB 37 M/T HABP BAYRAK IMO 2 OIL / CHEMICAL EKSAN GEM NA ELK KONS. SAN. TC. A.. ADMARN 123,25 m 115,97 m 17,20 m 9,20 m 7,20 m 9348 m 8400 Wartsila 8L32, 4000 kw 13,5 knot BV 2009 EKM 2009 18.02.2009
71
SEKTRDEN
DENZE NDRME
DENZ ENDSTRS A.. NB 43 Gzde Bayraktar CONTAINER VESSEL Bayraktar Konteyner A.. zmarin 156,65 m 147,65 m 24,70 m 14,3 m 10,73 m 1287 TEU 22000 Man B&W 17 KNOT BV 15.07.2007 30.03.2009 09.02.2009
TERSANE : NA NO : : GEM ADI GEM TP : GEM SAHB : DZAYN BRO : : LOA (Tam boy) LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH :
TERSANE : DENZ ENDSTRS A.. NA NO : NB 46 GEM ADI : Chem Rose GEM TP : Chemical / Product Tanker GEM SAHB : Bayraktar Konteyner A.. DZAYN BRO : TOMAY LOA (Tam boy) : 84,975 m LBP (Kaimeler aras boy): 78,550 m GENLK : 12,06 m DERNLK : 6,4 m DRAFT : 5,4 m DEPLASMAN : 4513,5 KAPASTE : 3407 m_ DWT : 3087 ANA MAKNA : 2 x Mitsubishi S12 MPTK 940 KW HIZ : 11,5 KNOT KLAS : BV NA TARH : 22.11.2008 TESLM TARH : 30.06.2009 DENZE NME TARH :14.03.2009
72
DENZE NDRME
TERSANE : NA NO : GEM ADI : GEM TP : : GEM SAHB DZAYN BRO : LOA (Tam boy) : LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH : DEARSAN 2048 32/65 TUG DEARSAN GEM NAAT SAN. A ROBERT ALLEN / KANADA 32,03 m 11,61 m 5,37 m 4,30 m 65 Ton ekme 2 x Caterpillar 3516B / 2575 bhp BV 2008-2009 EYLL 2009 10.03.2009
SEKTRDEN
DEARSAN 2056 32/65 TUG DEARSAN GEM NAAT SAN. A ROBERT ALLEN / KANADA 32,03 m 11,61 m 5,37 m 4,30 m 65 Ton ekme 2 x Caterpillar 3516B / 2575 bhp BV 2008-2009 EYLL 2009 04.03.2009
73
SEKTRDEN
DENZE NDRME
GELBOLU GEM N. SAN. NB 36 MODULUS 2 GENEL KARGO -KONTEYNER ALBROS 89,17 83,76 15,6 6,8 5,28 4432 T CAT-MAK 10,5 KNOT RMRS 12.03.2008 03.06.2009 10.03.2009
TERSANE : NA NO : GEM ADI : : GEM TP GEM SAHB : DZAYN BRO : LOA (Tam boy) : LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH :
6587 m 5850 MAN & BW 8L27/38 VBS 2720 KW/3700 HP 13 knot RINA 10.11.2007 25.07.2009 16.02.2009
DA TERSANES NB 12 KARDEMR KMYASAL TANKER CDA DELTA MARINE 105,50 m 99,35 m 16,80 m 7,40 m 6,29 m
74
DENZE NDRME
: TERSANE NA NO : GEM ADI : GEM TP : GEM SAHB : : DZAYN BRO LOA (Tam boy) : LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH : MED YILMAZ MY 11 RED COUGAR RMORKR MED MARNE ROBERT ALLAN LTD 32 m 30,72 m 11,60 5,38 4,19 490 TON 65 TON CER GC 380 TON CATERPILLAR 13 KNOT BV HAZRAN 2008 ARALIK 2008 MART 2009
SEKTRDEN
MED YILMAZ MY 12 RED PANTHER RMORKR MED MARN ROBERT ALLAN LTD 32 m 30,72 m 11,60 5,38 4,19 490 TON 65 TON CER GC 380 TON CATERPILLAR 13 KNOT BV HAZRAN 2008 NSAN 2009 OCAK 2009
75
SEKTRDEN
DENZE NDRME
STANBUL TERSANES NB 021 ATLANTS ANDAMAN KMYASAL TANKER ARMONA DENZCLK DELTA MARINE 109 m 102,3 m 16,80 8,30 6,65 7200 CBM 6400 MAK 14 KN BV UBAT 2008 MAYIS 2009 UBAT 2009
TERSANE : NA NO : : GEM ADI GEM TP : GEM SAHB : DZAYN BRO : LOA (Tam boy) : LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH :
SELAH H 53 TOPAZ - T GALATA DENZCLK TC. A.. NAVTEK A.. 136,60 m 130,00 m 20,00 m 10,90 m 8,45 m. 15830 m_ (Slop tanklar dahil) 14.000 2 x 2574 Kw Yanmar 6N330-EN 13.5 Knots BV 08.10.2007 UBAT 2009 10.01.2009
76
DENZE NDRME
TERSANE : NA NO : : GEM ADI GEM TP : GEM SAHB : DZAYN BRO : LOA (Tam boy) : LBP (Kaimeler aras boy): GENLK : DERNLK : DRAFT : DEPLASMAN : KAPASTE : DWT : ANA MAKNA : HIZ : KLAS : NA TARH : TESLM TARH : DENZE NME TARH : TAKINLAR GEM SAN. VE TC. A.. NB 080 MPARATOR GEZ TEKNES DEMFAR TURZM TC. LTD. T. TAKINLAR GEM SAN. VE TC. A.. 42 m 37,5 m 10 m 3,00 m 2,35 m 275 TON 400 YOLCU 2 x Iveco 850 HP 15 Knot TL 07.12.2006 14.04.2007 18.03.2009
SEKTRDEN
YACHTLEY GEM YAPIM SAN. TC. A.. NB 05 NOURAH OF RYADH MOTOR YACHT MUHAMMED BN ABDLAZZ DONALT STARKEY 65 m 57,50 m 11,04 m 6,50 m 3,70 m. 1150 TON 2 X CAT 3, 150 HP 19 Knots ABS, MCA MART 2006 NSAN 2009 MART 2009
77
YELERDEN
YEN YELERMZ
SERDAR SERKAN DAVUT ADI MUSTAFA GNEL FLZ KUL ERGAL SOYADI BLM GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI MHENDSL OKULU T YT KT T YT YT YT KT T KYUSHU N KT YT YT T T T
YE NO 2515 2516
2517 2518 2520 2521 2522
2519
UFUK
TAYLAN MURAT HAKAN ORHAN
KTEN OKUR TOKER
GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE DENZ MHENDSL GEM NAATI MHENDSL GEM NAATI MHENDSL
2524
2523 2525
ADEM ELJI
YUSUF
VRAN
ADIYAMAN KATANO
KILDIROLU
2526
2527 2528 2529
HAKAN KAHRAMAN VEYSEL ONUR EMR HSEYN BUR
BAYRAM DOAN CERAV TAYLAN DOAR AHNBAOLU
GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL GEM NAATI VE GEM MAKNALARI MHENDSL
2530 2531
-326 Sicil Nolu yemiz kr Bilgenin annesi, 31.01.2009da, -780 Sicil Nolu yemiz mer alk Beyin aabeyi, 19.05.2009da, -645 Sicil Nolu yemiz Turhan Soyaslann Annesi, 19.05.2009da vefat etmitir. Yaknlarna ve camiamza basal dileriz.
VEFAT HABERLER
YELERDEN HABERLER
YT
-1388 Sicil Nolu yemiz hsan Altunun babas, kalp krizi geirdi ve bypass ameliyat olmutur. -1561 Sicil Nolu yemiz Bozkurt Mamati, bbreini ei Sevil Mamatiye vermek zere ameliyat olmutur. - 487 Sicil Nolu yemiz Hr Frtna ameliyat oldu. -1349 Sicil Nolu yemiz Gkhan Abana ameliyat olmutur. Gemi olsun der, salkl gnler dileriz.
GEM OLSUN
-1368 Sicil Nolu yemiz Teoman Tombak ve ei Mge smihan nvar Tombakn Toprak isimli, -1835 Sicil Nolu yemiz Hsn alkann ve ei Senar alkann nci isimli, -1756 Sicil Nolu yemiz Ali Bayraktar ve ei Nazire Bayraktarn Ali Efe isimli, -933 Sicil Nolu yemiz Levent mer akan ve ei znur akann Kenan Can isimli, -1557 Sicil Nolu yemiz Ahmet Yakut ve ei zlem Yakutun Elif isimli, -1390 Sicil nolu yemiz Ahmet Adal ve ei Funda Adalnn Berk Emin isimli, -1004 Sicil Nolu yemiz ansal lgn ve ei Asl ann Mert isimli, bebekleri domutur. Yeni doan bebeklere hogeldin diyoruz.
DOUM HABERLER
TEBRK EDERZ
78
-1770 Sicil Nolu yemiz mran Bilen ile Hasan Tolga Doan 03.05.2009da evlendi. Yeni evli iftlere mutluluklar dileriz. Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009
Erol SAZLI
KM KMDR
YELERDEN Aziz GNAY AKTAY
letiim Bilgileri : Tel. ev / cep :0216 688 64 18 / 0506 903 90 05 Adres ev :Barbaros Mah. Dereboyu Cad. Ard Sok. Kent Plus F-4 Blok D.6 34746 Bat Ataehir Kadky / STANBUL Elektronik posta adresi : sazlierol@yahoo.com
Ad / soyad : Erol SAZLI Doum yl : 25.03.1944 Doum yeri : Saryer,STANBUL Medeni durumu : Evli ocuk 2 erkek ocuk Yabanc dil : ngilizce ve Almanca niversite eitimi : .T.. Makina Fakltesi, Gemi Blm Mezuniyet yl : 1969 alma yaam ve grevleri : 1969-1971 yllar arasnda Glck Askeri Tersanesinde yedek subay olarak grevini tamamlad. 19711973 yllar arasnda Camialt Tersanesinde Proje Bro ve letme Blmnde alt. 1973 ylnda Camialt Tersanesindeki grevinden istifa ederek Bat Almanya, Hamburgda BLOHM und VOSS tersanesinde 3,5 yl Konstrksiyon ve Dizayn Brosunda Diplom Engineer olarak alt. 1976 ylnda Trkiyeye dnd. 1976 ylndan beri stanbulda gemi klaslama messesesi olan American Bureau of Shippingde Gemi na ve Makina Yksek Mhendisi olarak grev yapt. Gemi Mhendisleri Odas ilikileri : 1972-1973 yllar arasnda Gemi Mhendisleri Odas Ynetim Kurulunda grev ald. (Andacmza gre, 1973-1974 yllar arasnda 19.dnemde Ynetim Kurulunda grev almtr.) u anki durumu : 31.03.2009 ylnda emekli oldu. Dergi iin bilgileri Odaya ileten : Kendisi
letiim Bilgileri : Tel. ev / cep :0212 277 62 30/ 0 533 430 06 02 Adres ev :Yunusaa Sokak Ular Apt. No:23/6 34467 Emirgan - stanbul
Ad / soyad : Aziz GNAY AKTAY Doum yl : 1932 Doum yeri : STANBUL Medeni durumu :Evli ocuk 1 kz, 1 erkek ocuk Yabanc dil : ngilizce niversite eitimi : Unversity of Michigan Gemi na ve Makine Mhendislii Mezuniyet yl : Lisans 1959, Lisans st 1960 alma yaam ve grevleri : 1961-1969 Takzak Tersanesi Komutanl (Y.Mh. Y.Mh.Alb).Makine Dizayn efi, Fabrika ve Atlyeler Ba Mhendisi. Genellikle Bakm Onarm ileri. Dner sermayeden tanker ve yk gemisi inaatlar. Kbrs karmas iin karma aralar inaat. Jaguar tipi hcumbotlar ve sahil gvenlik botlar inaat. 1969-1972 Glck Tersane Komutanl (Y.Mh.Alb). Kalite Kontrol Md. Tecrbe Ba. Mh. Donanmaya bal tm harp gemilerinin overollerindeki tm Kal.kont.tecrbeleri. Berk Muhribinin inaatndaki tm Kal.Kont.tecrbeleri. Tersane Komutanl tm Kreyn / Vinlerin periyodik test ve tecrbeleri grevinde bulundu. Meslekle ilgili olmayan Grevleri: 1972-1979 UNION CARBIDE CORP. (Genel Md.) 1972-1981 UNION CARBIDE CORP. (ABD ve deiik grevler) 1981-1987 UNION CARBIDE CORP. (Trkiye ve Ortadou Genel Md.) 1988-1990 FRAMCHEM Kahire / Msr (Genel Md.) 19902000 Trkiye Sanayi Kurulular (Genel Md. Genel Koordinatr, Danman) Gemi Mhendisleri Odas ilikileri : Herhangi bir grevde bulunmamtr. u anki durumu : Emekli Dergi iin bilgileri Odaya ileten : Kendisi
Not :Gemi Mhendisleri Odas dergisi ve KM KMDR sayfasnn dzenlenmesi Oda Yayn Kurulunca yaplmaktadr. Basn Ahlak Yasas ve Basn Konseyi ilkelerine uyum esastr. Bilgilerin doruluu hakknda Gemi Mhendisleri Odas herhangi bir sorumluluk tamaz. Oda Yayn Kurulu, gerei halinde, etik deerlere uygunsuzluk veya dergi sayfa dzenlemesi kapsamnda bilgilerde ksaltmalar yapabilir.
79
KTAP STANBULUN GEZ REHBER: 2 GNDE PERA VE BOAZ smail Gzelsoy

Tr: Gezi-stanbul Yaynevi: Alfa Yaynlar 275 sayfa, 2009 ISBN: 9786051061108
KTAP KES
BYK ORFOZ Yaman KORAY
Tr: Denizcilik-Roman Yaynevi: Akis Kitap 382 sayfa, 2005 ISBN: 9789759129515
Hem bir kentin yksn anlatp hem de grlecek yerlerini adm adm gezdirmek gezi kitaplarnda az rastlanan bir yaklamdr. stanbulùn Gezi Rehberi`yle 2 gnde Beyolu ve Boazii`ndeki her yapnn tarihini renip kimseden yardm almadan adm adm gezebileceksiniz. Yzlerce fotoraf yardmyla stanbulùn yeni gzelliklerini, zenginliklerini tanyacaksnz. 16 yllk rehberlik deneyimiyle smail Gzelsoy, bir turda guruplara anlatlan her eyi bir araya toplayp kitaplatrd. stanbulùn en nemli destinasyonlar adm adm, en temel zellikleriyle kaiflerin elinin altnda. Yeni bir yol arkadalna hazr olun.
Byk bir balk ve byk bir ak... Bu kitabn orjinal ad... Byk Orfoz. Ve o ok byk ak idi zaten... Acaba var m? nsanlarn doay unutup paraya tapt gnmz dnyasnda... Yazar eserinde uygarln ezdii insan kiiliini, uyanmaya, gerek gzelliklerini grerek doruya ynelmeye davet ediyor... Ksaca doaya aryor. Doaya dnme hareketinin ncs o... Ve bir de, Yalan sylemeyin diyor. .. Ne pahasna olursa olsun... Ve nce kendinize yalan sylemeyin. Ne istediinizi iyi bilin. Kendinize sadk kaln. Ve.. Yaadnzn farkna varn... Byk Orfoz`da bir balk ve bir ak yksnden daha fazlasn bulacanz umuyoruz.
Uaklar nasl havalanr ve uar? Roketler atmosferden kp uzayda nasl yol alr? Gemiler su stnde nasl kalr? Temel bilim yasalarnn nasl ilediini gzlemleyebileceiniz deneyler ve ayrntl resimlerle bu sorularn cevaplarn reneceksiniz. Yzlerce bilimsel terimin aklamas Ayrntl izimler ve fotoraflar Model tat planlar dev ve proje hazrlamak iin deneyler ve gzlemler Bilimsel ilkeler, kendinizi snayabileceiniz sorular ren, Uygula Kitaptaki model tat planlaryla kendi tatlarnz yapn ve uzay, hava, deniz tatlarnn ardnda yatan bilimi kefedin.
80
Tr: ocuk Kitaplar - Bilim Yaynevi: letiim Yaynlar eviri: Cumhur ZTRK 80 sayfa, 2009 ISBN: 9789750506772
UAKLAR, GEMLER, ROKETLER NASIL ALIIR? Jim Pipe Mark Jackson
DENZLERN GZELLER Osman KADEMOLU
Tr: Denizcilik-Genel Yaynevi: Denizler Kitabevi 438 sayfa, 2005 ISBN: 9789759742706
Bu kitapta kendini aa tekne yapmna adam ustalarn, onlar kullanan eski denizcilerin grlerini, hikayelerini, denizlerin gzellerine bak alarn bulacaksnz. Kitap; aa, tekne ve insan olayn inceliyor, etrafl bir ekilde bilgi veriyor. Sonunda bir de mahalli deyimleri yanstan 500 kelimenin stnde bir szlk sunuyor. Denizlerin Gzelleri sadece bir tutkunun eseri deil, ayn zamanda Trk denizciliine kazandrlm belge niteliinde olan bir kitaptr. Bu haliyle eser; ektirmeler, guletler, trhandiller, alamanalar, iskele kayklar ve piyadelerle bizleri gemiin romantizmine ekiyor. Gemii yaatyor, gelecee de k tutuyor.

Gemi Onarım Yeknikleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gemi Onarım Yeknikleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TMMOB GEM MHENDSLER ODASI adna Sahibi nci Gndz Baldoan Yaz leri Mdr ebnem Helvacolu Yayn

38 Hali Tersanesinde na Edilen Kuru Havuzlar Sanatta Yeterlik Diploma Treni

TMMOBden Haberler Sektrden

61 Tl rencilere GESADdan dl 68 Tersanelerimizde na Edilen Gemiler

78 Yeni yelerimiz 80 Kitap Kesi

Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009

Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009

ekil 1 Ya seviye lm borusundan ya sznts

ekil 4 Piston st tablasnda karncalanma

ekil 2 Ya seviye lm borusu alt boynunda oluan atlak

ekil 5 Piston st tablasnda oluan metal erimesi

ekil 3 Piston st tablasnda oluan delik

ekil 6 Paralanm piston yan grn

2. FZKSEL NCELEMELER ve BELRTLER

ekil 7 Enjektr ucunda renk deiimi ve karbon birikintileri

ekil 8 Yakt demeti ve anormal pskrtme konisi formu

Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009

[1] Chester T. Sims, Creep of metals. Mater Chem Phys 2003:2-8

Machines a Combustion (CIMAC), 1998, pp.1237-1251

Osman Azmi ZSOYSAL 1963 ylnda Kayseride dodu. T

kinalar Mhendisi olarak Haziran 1984de mezun oldu ve ayn yl fa-

TERSANELERDEK KAZALARININ STATSTK OLARAK NCELENMES

STATISTICAL EVALUATION OF SHIPYARD ACCIDENTS

1.1. Gemi Sanayii

2. LKEMZDE GEM SANAYNDE YAANAN KAZALARININ STATST

2002 ylndan itibaren artan talep ve i younluuna

3. DNYA LKELERNDEN ETL RNEKLER 3.1. Dnya Tersanelerinde Durum

3.2. Hong Kong Tersanelerindeki Durum

3.2. Singapur Tersanelerindeki Durum

Tablo 3.6. Singapur tersanelerinde yllara gre istihdam durumu [6].

Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009

ekil 3.3. Sektrlerde yaanan lmlerin karlatrlmas.

3.4. ABD Tersanelerindeki Durum

ekil 3.7. Toplam kaydedilebilir vakalarn her 100 iideki oranlar

Kaynak: U.S. Department of Labor, Bureau of Labor Statistics

ekil 3.8. gn kaypl vakalarn her 100 iideki oranlar

Tablo 3.11. Ya gruplarna gre vakalarn snflandrlmas.

Tablo 3.12. ten uzak kalnan gnlere gre vakalarn snflandrlmas.

3.5. ngilteredeki Durum

ekil 3.9. lmcl yaralanmalara ilikin grafik

Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009

NVERSTE SANAY BRLNDE DNYA VE TRKYEDEK ELM VE UYGULAMALAR

Anahtar szckler: Yeni yntemler, Snin yararlar, gemi inaat, S uygulamalar

2. BRLNN TARAFLAR AISINDAN YARARLARI

Gemi ve Deniz Teknolojisi, Say: 180, Nisan 2009

3. NVERSTE-SANAY BRL MODELLER VE YEN ELMLER

lularn aklanmas, patentler, lisanlar, yeni i alanlarnn almas)

Kaynak: Community Innovation Survey, (UK), DTI/ONS, 2001.

3.1 Baz Temel niversite-Sanayi birlii Modelleri

3.2 niversite-Sanayi birliinin Dn ve Bugn

ekil 1. Geleneksel S modeli: Topluma ferdi katk salyor

4. GEM NAATI VE DENZ BLMLER SEKTRNDEN RNEKLER

4.1 Ak Deniz Petrol Platformu

ekil 2. Yeni taleplere gre ekillenen S modeli

ekil 3. Deien dnyada niversite-sanayi ibirlii modeli.

ekil 4. SAPEM firmasna ait Scarabeo7 ak deniz petrol platformu

: 38 100 ton : 61.3 m : 77.5 m : 4.5 m

4.2 Marmara Denizi Kylarnda alacak Yzer LPG Transfer Platformu

GEM ONARIM TEKNKLERNE GENEL BAKI

An Overview of Ship Repair Estimates

2. TAMRATA GEREK DUYULAN SEBEPLER

2.1. Zorunlu Sebeplerden Dolay Gerek Duyulan Tamirler

3.1.2. Tarife inde Olan lemler