1

Aralık 2006 da hazırlanmıştır.

Tarih : Aralık 2006 / İZMİR - TÜRKİYE

HEDEF FİNANSAL DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Halit Ziya Bulvarı, Uz İş Merkezi, No:52
Tel: 0232.4415492
www.hedefonline.com

2
 İÇİNDEKİLER
GİRİŞ……………....…………………………………………………………… 6

BÖLÜM I…….....................................................................................................
FOREX NEDİR?...................................................................................... 7

Piyasa........................................................................................................ 7
Piyasanın işleyişi....................................................................................... 7
Kaldıraç sistemi......................................................................................... 7
Piyasadaki riskler...................................................................................... 8
İşlem yapmaya nasıl başlanır? ................................................................. 8
Forex ekran takibi..................................................................................... 8

BÖLÜM II
FOREX - HİSSE SENETLERİ PİYASALARI FARKI……………..
İki piyasa arasındaki fakların listesi.......................................................... 9

BÖLÜM III...........................................................................................................
FOREX İŞLEMLERİ............................................................................... 12
Forex işlemlerinin içeriği............................................................................ 12
Pariteler....................................................................................................... 13
Spread.......................................................................................................... 14
Marjin.......................................................................................................... 15
Sürdürülebilir marjin................................................................................... 16
Kaldıraç....................................................................................................... 16
Spot işlemler................................................................................................ 17
Risk. ............................................................................................................ 17

BÖLÜM IV............................................................................................................
GLOBAL FOREX PİYASASI NEDİR? ................................................. 18
Forex piyasalarının en cazip yönleri............................................................ 18
Forex piyasalarının tarihçesi........................................................................ 18
Altın piyasası ve Bretton-Woods anlaşması................................................ 18
Euro Piyasasındaki güçlenme...................................................................... 19
EUR/USD Paritesini etkileyen faktörler..................................................... 19
Dünyadaki kur sistemleri......................................................................... 20
- Sabit kur sistemi....................................................................................... 20
- Yarı sabit kur sistemi................................................................................ 20
- Serbest kur sistemi.................................................................................... 20
Sabit kur sisteminin avantajları.................................................................... 20
Serbest kur sisteminin avantajları................................................................ 20
Forex piyasalarındaki yatırımcılar kimdir? .......................................... 21
- Hedge amaçlı olanlar................................................................................ 21
- Spekülatif amaçlı olanlar......................................................................... 22

Piyasa yapıcılar........................................................................................... 23
Piyasa yapıcılar kimdir? ............................................................................. 23

3
 Piyasa yapıcıların görevi............................................................................. 23

BÖLÜM V.............................................................................................................
ONLİNE FOREX İŞLEMLERİ............................................................... 25
Forex piyasaları nasıl gerçek zamanlı işlem görüyor.................................. 25
Forex piyasalarındaki veriler....................................................................... 25
Forex piyasalarındaki online işlemler.......................................................... 25
Forex’te işlem yapmak için ne gerekli? .................................................. 26
- Hesap açma.............................................................................................. 26
- Depozito transferi..................................................................................... 26
Online işlemler hakkında bilinmesi gerekenler........................................... 27
Forex ekranının temel pencereleri............................................................... 29

BÖLÜM VI...........................................................................................................
BAŞARIYA ULAŞMAK İÇİN ÖNERİLER.......................................... 36
Faydalanabileceğiniz kaynaklar.................................................................. 36

BÖLÜM VII…......................................................................................................
TEKNİK ANALİZ..................................................................................... 39
Amaç............................................................................................................ 40
Fiyatların grafiğe aktarımı........................................................................ 40
- Çubuk grafik............................................................................................. 41
- Çizgi grafik................................................................................................ 41
- Mum grafik............................................................................................... 42
Trendler...................................................................................................... 44
Destek ve direnç kavramı............................................................................ 47
Teknik analiz göstergeleri............................................................................ 51
- RSI............................................................................................................ 51
- Momentum............................................................................................... 53
- CCI........................................................................................................... 55
- Stokastik................................................................................................... 56
Göstergelerin birlikte kullanımı................................................................... 58

BÖLÜM VIII.........................................................................................................
TEMEL ANALİZ....................................................................................... 61
Öncü ekonomik göstergeler....................................................................... 61
- Tüketici güven endeksi.............................................................................. 62
- Tüketici fiyat endeksi................................................................................ 63
- İstihdam raporları...................................................................................... 63
- FOMC kararları......................................................................................... 63
- Gayri safi yurtiçi hasıla.............................................................................. 64
- Üretim endeksi........................................................................................... 64
- Michigan güven endeksi............................................................................ 64
- Tarım dışı ücret değişim............................................................................. 64
- Satınalma müdürleri endeksi...................................................................... 65
- Perakende satışlar verileri.......................................................................... 65
- Tankan açıklamaları................................................................................... 65

4
 - TIC verileri................................................................................................. 66
- Ticaret dengesi........................................................................................... 66
- Aylık bütçe raporları.................................................................................. 66
- Rehber göstergeler endeksi........................................................................ 66
- Cari hesaplar.............................................................................................. 67
- Dayanıklı mallar........................................................................................ 67
- Konut başlangıçları.................................................................................... 67
- Kapasite kullanımı..................................................................................... 67
- İşsizlik rakamları....................................................................................... 67
- Philadelphia fed endeksi............................................................................ 68
- Üretici fiyatları endeksi............................................................................. 68
- Biege book................................................................................................. 68
- İstihdam maliyeti endeksi.......................................................................... 68
- Kişisel tüketim harcamaları....................................................................... 68

BÖLÜM IX............................................................................................................
KAZANMAK İÇİN TAVSİYELER......................................................... 70
Yatırımcıların başarılı olma sebepleri..................................................... 70
- Stop loss emir kullanmaları...................................................................... 70
- Sağlam yazılı işlem planı......................................................................... 71
- İşlemlerin güvenilir verilerle yapılması................................................... 71
- Paralarını yönetmeleri.............................................................................. 71
- Trende karşı işlem sorunu........................................................................ 72
- Disipline sahip olmaları........................................................................... 72
- Yeterli sermaye ile başlamaları................................................................ 72
- Kazançtaki işlemi devam ettirmeleri........................................................ 73
- Duygusal davranmama............................................................................. 73
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DİĞER MADDELER…………………... 73

BÖLÜM X……………………………………………………………………..…
SÖZLÜK…………………………………………………………………. 75
SON SÖZ............................................................................................................... 80
KAYNAKÇA……………………………………………………………………. 81

5
 GİRİŞ
Bu kitap Hedefonline tarafından, FOREX Piyasalarına yeni giren yatırımcılar için
tasarlanmış bir eserdir ve Türkiye’de bu konu üzerine yazılmış ilk Türkçe kitap olma
özelliği taşımaktadır. Uzman kullanıcılar için ise ellerinin altında bulunması gereken bir
kaynak niteliği taşımaktadır.

Yeni başlayan yatırımcılar, bu kaynak sayesinde Forex piyasalarının işleyişi ve bu

piyasalarda nasıl işlem yapılacağı konusunda temel bir bilgiye sahip olacaklar.

Kitapta anlatacağımız konular bir mantık sırasına göre hazırlanmıştır, fakat her
bolüm kendi içinde bir konu anlattığı için, bağımsız olarak anlaşılabilir. Size
tavsiyemiz, ilk bölümlerden itibaren dikkatle takip edip, Forex piyasaları hakkında
temel dinamikleri en iyi şekilde öğrenmenizdir.

Size kazanç kapılarını aralamanızda faydalı olacak, kazançlı yatırımcıların başarılı

olma nedenlerini kitabın ilerleyen bölümlerinde inceleyebilirsiniz. Eminiz ki sizde onlar
gibi bu tecrübelerden faydalanırsanız, başarıyı yakalayacaksınız.

Umarız ki, bilgi sahibi olurken aynı zamanda ülkemizde yeni gelişen bu piyasadan
zevk alırsınız.

Başlamadan önce belirtmek isteriz ki;

Forex piyasalar riski yüksek olan piyasalardır. Ve ekonominin temel kurallarından

olan, riskin fazla oluşu, kazanç ve kayıpların da yüksek olması demektir. Bu yüzden
herhangi bir pozisyon açmaya karar verdiğinizde, içinde bulunduğunuz ekonomik
durumu iyice analiz etmelisiniz.

Yıllardır bu piyasaların içinde olarak çok rahatlıkla söyleyebiliriz ki, nasıl doktor
olmak için kan görmeye dayanlıklı olmak gerekiyorsa, Forex piyasalarında da başarılı
olmak için sabretmek gereklidir. Her türlü pozisyonu sabırla karşılayıp, mantık
çerçevesinde işlem yapan yatırımcının kazanma şansı yükselir. Buradan sadece
mantıksal karar almanız için yardım edebilsek de, emin olun kazanç kapılarını açmanızı
kolaylaştıracak en büyük hazineye sahip olacaksınız. Mantıksal karar vermek, kayıpları
en kısa sürede kesmek, kazançları en yüksek seviyede tutmak, inanın sabırla alakalı bir
olgu.

6
 1) FOREX NEDİR ?
Piyasa :

FOREX Dünyadaki en büyük ve en hızlı gelişen piyasadır. Günlük ortalama işlem

hacmi 2 trilyon Amerikan Doları’dır. Forex piyasaları çoğunluk olarak döviz birimleri
arasında bir değişim platformu olarak kullanılsa da, gelen talepler üzerine zamanla altın,
gümüş gibi kıymetli madenlerinde kaydi olarak alınıp satıldığı, petrolün işlem gördüğü
hatta çeşitli hisse senedi endekslerinin de değişime girdiği çok geniş yatırım imkânları
sunan bir piyasa haline gelmiştir.

Bu piyasalarda işlem yapanlar;

- Kurumsal yatırımcılar,
- Kurumlar, merkezi ve ticari bankalar,
- Hedge fonları,
- Sizin gibi bireysel yatırımcılardır.

Piyasanın İşleyişi :

Forex piyasalarında alınıp satılan ürün, çeşitli ülkelerin paralarıdır. ( Aynı zamanda
altın ve gümüş işlemleri de yapılır.) Örneğin, EURO almak için Amerikan Doları
verirsiniz, ya da Japon Yen’i vererek Kanada Doları alırsınız. Bu işlemler günümüzde
online olarak bilgisayar ortamında gerçekleşmektedir. Siz paranızı Amerikan Doları olarak
yatırır, sonra istediğiniz ülkelerin para birimleri arasında işlem yapabilirsiniz. İki ülke para
biriminin birbirine bölünmesiyle ortaya çıkan birime parite denir. EUR/USD (
Euro/Amerikan Doları) paritesi 1,2800/1,2802 şeklinde olduğunu varsayarsak, 1Euro
almak içi 1,2802 Dolar (sağ tarafta yazılı olan değer) ödememiz gerekmektedir. Parite
fiyatı 1,2830/1,2832 olduğunda bu işlemi kapatmak istersek, 1Euro karşılığı olan 1,2830
Dolar (sol tarafta yazılı olan değer) alırız. Arada oluşan fiyat farkı bizim yatırdığımız
sermayeye kâr ya da zarar olarak yansır.

Piyasaların Açık Olduğu Zaman Dilimleri :

Forex piyasalar hafta içi her gün, günün 24 saati işlem görürler. Dünyanın çeşitli
yerlerindeki işlem saatleri farklı olduğu için Türkiye saati ile Pazar geceyarısı, Yeni
Zelanda açılış yaptıktan sonra sırasıyla, Avustralya, Tokyo, Hong Kong, Singapur, Dubai
açılır. Bu ülkeler piyasası kapanmaya yakın, sabah 8 saatlerinde Avrupa piyasaları sırasıyla
açılış yapar, ardında Amerika piyasası Türkiye saati ile 15:30 da açılış yapar. Yine Türkiye
saati ile gece 12 ye kadar işlem görür ve tekrar Yeni Zelanda piyasaları açılır. İşte bu
döngü Cuma gecesi Amerika piyasalarının kapanmasıyla tatile girer. Bu sayede 5 gün, 24
saat işlem gören bir piyasadır. Sizde işlem yapmaya başladığınızda haftada 5 gün 24 saat
işlem yapabilirsiniz.

7
 Hatırlatalım ki, piyasaya yön veren verilerin en çok Amerika’dan gelmesi sebebiyle,
öğleden sonra Amerika piyasalarının açılmasıyla piyasalarda bir hareketlilik gözükebilir.
Bu hareketleri takip etmeniz avantajınıza olacaktır.

Forex’te Piyasasındaki Riskler ?

Forex’te, normal piyasa koşulları altında hiçbir zaman yatırdığınızdan daha fazla
kaybetmezsiniz. Fakat kazancınız da bir sınır yoktur. Piyasa, pozisyonunuz yönünde
olumlu geliştiğinde, yatırılan miktarın çok üstünde işlem yaptığınız için, kaldıraç sistemi
sayesinde, teminatınızın çok üstünde kazanabilirsiniz. ( Kaldıraç sistemi 3. bölümde
tanımlanmıştır. )

İşlem Yapmaya Nasıl Başlanır ?

Eğer bu piyasalarda işlem yapmak isterseniz, öncelikle bu piyasalarda işlem

yapmaya yetkili bir kurumla ya da kurumun Türkiye’deki anlaşmalı temsilcisiyle irtibata
geçip, bir hesap açmanız gerekiyor. Hesap açtıktan sonra kredi kartı ya da banka
hesabından havale yolu ile para yatırıp, işlem yapmaya başlayabilirsiniz.

Aynı zamandan bu piyasalarda tecrübe kazanmak için, bu şirketlerin demo hesapları

ile sanal para / sanal kazanç çerçevesi içinde işlem yapabilirsiniz.

Forex Ekranı Nasıl Takip Edilir?

Online olarak, internet erişimi sağlanılan her yerden her zaman erişim sağlanabilir.
Bağlı olduğunuz kurum tarafından tasarlanan bu ekranlarda, pozisyonunuzu görebilir, yeni
pozisyon açabilir, fiyatları canlı takip edebilir, grafiklerden faydalanabilir, haberleri takip
edebilir, ekranı kendinize özel ayarlayabilirsiniz.

Unutmayınız !
Bu bölümde aklınızda kalması gereken önemli noktalar ;

- Bu piyasalarda kimlerin yatırım yaptığı,

- Forex piyasalarının işleyiş mantığı,
- Piyasaya giriş için yapılması gerekenlerdir.

2) FOREX PİYASALARI İLE HİSSE SENEDİ

PİYASALARININ FARKI
8
 Dünyanın en büyük piyasası olan Forex piyasasının genel işleyiş ve avantajlarını
sunmaya çalıştığımız bu tabloda, yatırımcının işlemlerini gerçekleştirebileceği en iyi, hızlı
ve verimli olanakları sunulmaktadır. Belli kısıtlamaların olmadığı Forex piyasasında
yatırımcı kazancını maksimum seviyeye çıkarabilmekte ve oluşabilecek riski kontrol etme
şansına sahip olabilmektedir.

Avantajlı FOREX Piyasaları HİSSE SENEDİ Piyasaları

Hisse senedi piyasaları belli saatler

Forex, haftanın 5 günü, günün 24
saati açık olup yatırımcının dilediği
zaman dilimi içinde herhangi bir
zaman sınırlaması olmadan işlem
yapmasına olanak vermektedir
arasında işlem görmektedir. Bu yüzden
yatırımcılar sadece bu saatler arasında
işlem yapabilmektedirler. Eğer aktif
olarak başka bir işte çalışılıyorsa bu
piyasada işlem yapmak zor ve sıkıntılı
olabilmektedir.

Forex, dünyanın en büyük

piyasası olmakla beraber ortalama
günlük işlem hacmi 2 trilyon
İşlem hacmi düşük olup işlemlerin
Amerikan Doları’nın üzerinde
gerçekleşmesi için alıcı ve satıcı olması
gerçekleşmektedir. Piyasada büyük
gerekmekte ve bu da işleme girmek için
bankalar, kurumlar ve yatırımcılar
zaman alabilmektedir.
işlem yaptıklarından dolayı likit bir
piyasa olup işleminiz anında
gerçekleşmektedir.

İşlem yapan yatırımcılardan ilave

olarak herhangi bir komisyon ya da
kesinti alınmamaktadır. Yatırımcı Çalışılan kurumlar tarafından belirlenen
ekranda gördüğü alış ya da satış belli oranlarda komisyon ya da kesinti
rakamlarına bağlı olarak işlem olmaktadır.
yapmakta ve hesap bakiyesini işlem
platformundan takip edebilmektedir.

Forex piyasalarında kaldıraç sistemi

bulunmaktadır. Kaldıracın oranına
Yatırımcı hesabındaki miktara göre işlem
göre yatırımcı hesabındaki paranın
yapabilmekte ve bunun üzerindeki işleme
belli katlarına kadar işlem imkânına
girmek için ilave olarak hesabına bu
kavuşmaktadır. Genelde 1/200
rakam kadar para yatırmak zorundadır.
kaldıraç sistemi kullanılan piyasada
yatırımcı bu orana göre hesabındaki
parasının 200 katına kadar işleme

9
girebilmekte ve bu rakamın
kazancına ortak olmaktadır.

Yatırımcı sadece alış yapabilmekte ve

Forex piyasalarında yatırımcı hem
işlemini satış ile kapatabilmektedir.
alış hem de açığa satış
Bunun anlamı yükselen piyasada sadece
yapabilmektedir. Yatırımcı eğer
kazanç elde edebilmekte ve piyasa
piyasanın düşeceğine inanıyorsa
düşerken zarara girmektedir. Bilindiği
elinde alış olmadan açığa satış
gibi ekonomik görüntünün kötü olduğu
yaparak düşen piyasadan kazanç elde
dönemlerde düşen piyasadan kazanç elde
edebilmektedir.
edilememektedir.

Forex piyasalarının enstrümanları

olan pariteler ortalama 50 adet
olmaktadır. Fakat özellikle 4 temel Hisse senedi piyasalarında yüzlerce farklı
paritede işlem yapılmakta ve bu enstrümanlar olduğundan yatırımcı için
sayede yatırımcı belli paritelere her birini takip etmesi ve bilgiye sahip
odaklanıp bu paritelerin hareketlerine olması güç olabilmektedir.
daha rahat adapte olabilmekte ve
takip edebilmektedir.

Yatırımcı kendisine sunulan işlem

platformundan online işlemleri
rahatlıkla yapabilmekte ve işlem Yatırımcı genelde telefon ya da diğer
platformunun kendine sunduğu iletişim araçları ile emir verebilmekte ve
kolaylıklarla, (anında işlem, kurallı piyasa için gerekli haberlere, grafiklere,
emir koyma, hesap özetini takip analizlere farklı yerlerden
etme, ekonomik haberler ve ulaşabilmektedir.
analizlere ulaşma, grafikleri inceleme
vb ) işlemlerini hızlı ve verimli bir
şekilde yapabilmektedir.

10
 Dünyanın en büyük piyasası olduğu
için manipüle edilememektedir.
Pariteleri belirleyen belli ekonomik
veriler bulunmaktadır. Pariteler bu Özellikle küçük hisseler ciddi alım ya da
verilere bağlı olarak hareket satımlarla etkilenmekte ve piyasanın
etmektedir. Bu verilerin açıklanacağı gidişinin tersinde hareket etmektedir.
saatler önceden belli olmakta ve
yatırımcı beklentiye göre hareket
etmektedir.

Forex mini ve standart hesap imkânı Genelde kurumlar belli bir alt limit
sunmaktadır. Burada amaç özellikle hesap açılışı belirlemektedirler ve bu
küçük meblağa sahip yatırımcının bu yüzden bu miktarın altında birikimi
miktar ile piyasaya girip işlem olan yatırımcılar hesap
yapabilmesine olanak sağlamaktır. açamamaktadırlar.

Unutmayınız !
2. bölümde unutmamanız gereken şeyler, Forex piyasalarının borsadan farklı olarak,
kaldıraç oranı gibi bir avantaja sahip olması, işlem hacminin büyüklüğü, manipüle
edilememesi, açığa satış işleminin kullanıldığı, 5 gün 24 saat açık olması ve komisyonsuz
işlem imkânı verdiği ve belirli günlerde açıklanan verilerin hareketinde büyük rol
oynadığıdır.

11
 3 ) FOREX İŞLEMLERİ :
Forex yatırımcılarının temel hedefi, yabancı ülke paralarının hareketlerinden kâr
elde etmektir.
Şu anda Forex piyasasında işlem yapan yatırımcıların %95’i, spekülatif işlem yapan
yatırımcılardır. Geri kalan %5 ise hedge ( korunma amaçlı ) ve farklı amaçlı işlem yapan
yatırımcılardır.
Forex işlemleri online olarak, yapıldığı için fiziksel bir para değişimi söz konusu
değildir. Kaydi para ile yapılan işlemlerdir, fakat yatırımcı ile şirket arasında bir sözleşme
yapılmış olur. Taraflardan biri alım için, diğeri satım için anlaşmış olur. Yatırımcı
pozisyonu kapattığı zaman bu taahhüt, yatırımcı başka bir pozisyon açıncaya kadar
sonlanmış olur.

Forex İşlemlerinin İçeriği :

Forex işlemleri yatırımcı ve şirket arasında bir kontrat anlaşması ile oluşur. Bu
anlaşmanın içeriğinde :

• Hangi para biriminin alınıp, hangi para biriminin satılacağı,

• Pozisyon açmak için kullanılacak miktar,
• İki para birimi arasındaki değişim oranı.

Bazı işlemlere “zaman” koşulu da eklenir, ama şu anda sadece anlık işlemlerden
bahsettiğimiz için bu kavramı dâhil etmiyoruz.

Bu anlaşmaya dayanarak, alım-satım işleminin belirlenen miktarla, belirlenen oranla

ve belirlenen para birimleri arasında yapılması bir yükümlülük haline gelmiş oluyor.

İşlemler belirli 2 yabancı para biriminin birbirine bölümüyle oluşan rakamlarla

yapılır. Bu iki ülke parasının birbirine oranına parite denir. Örnek vermek gerekirse;

EUR/USD paritesi EURO’nun Amerikan Doları karşısında olan değerini gösterir.

Değerlerin birbirine bölünmesiyle bulunur. Eğer ki parite değeri, 1.2850 ise, bir Euro
almak için 1.2850 Amerikan Doları vermek gereklidir.

Şimdi de Forex piyasalarında yapılan işlemlerden bir örnek inceleyelim.

EUR/USD (Euro - Amerikan Doları) paritesi spot piyasalarda 1,2800 olarak

gözüküyor. Ve bir yatırımcı bu fiyattan 10.000 Euro alış yapıyor. Yani 12.800 Dolar
vererek, 10.000 Euro alıyor. Bir ay sonra EUR/USD paritesi 1.2960 oluyor. Bu demek
oluyor ki, Euro bu bir ay içinde dolar karşısında değer kazanmış. Eğer yatırımcı 10.000
Euro’yu satmak isterse 12.960 Dolar alıyor.

12
 Özetle;

12.960 – 12.800 = 160 Dolar kazanç sağlanmış oluyor.

Eğer piyasalar düşüş trendi içinde ise, ne yapacağız ?

İşte, Forex piyasalarının avantajlı yönlerinden biri daha ! Genelde çoğu piyasalarda
yatırımcılar sadece fiyatlar yükselirken kâr sağlar, fiyatlar düşerken beklemek zorunda
kalırlar. Fakat Forex piyasalarında yatırım yapan yatırımcılar bu düşüşleri kâr fırsatı
olarak değerlendirir. Forex piyasalarının en büyük avantajlarından biride burada ortaya
çıkıyor. Açığa Satış İşlemleri.

Eğer ki bir paritenin değerinde düşüş bekliyorsanız, açığa satış yapacaksınız. Açığa
satış hiç elinizde olmayan bir değeri, ileride geri almak şartıyla satış anlamına gelir, bir
bakıma “normal alış-veriş” ya da “ticaret” mantığının ters çevrilmiş halidir. Önce satış
fiyatını belirtip, ileride geri almak için fiyat takip ederiz. Açığa satış yaptığınız aracı,
ileride almak zorundasınız. Fiyatlar düşer ise alıma geçip pozisyonunuzu kapatıp kâr
edebilirsiniz.

Bu işlemi bir örnekle açıklarsak, daha iyi anlaşılacağını düşünüyoruz;

Amerikan Dolarının, ileriki günlerde Euro karşısında değer kazanacağını yani,

EUR/USD paritesinin değer kaybedeceğini öngördüğümüz anda, parite 1.2850 dir. Bu
fiyattan açığa satış işlemi gerçekleştirdiğimizi varsayalım. Yani elimizde olmayan bir para
birimini, ileride geri almak şartıyla satıyoruz. Eğer ki piyasa öngördüğümüz üzere düşüş
yönünde hareket ederse ve 1.1850 seviyesine gelirse, biz alım yaparız.

Ve sonuca baktığımızda;
Alış fiyatımız : 1.1850
Satış fiyatımız : 1,2850

Görüldüğü üzere aradaki Euro cinsinden 0.100 birimlik fark, yatırımcıya kâr olarak
işleniyor. Ama daha önce de bahsettiğimiz gibi sistemde oluşan tüm aktiviteler Amerikan
Doları olarak işlendiği için, bu kâr, USD ye çevrilip, hesaba aktarılır.

Fiyatların bizim düşüncemiz yönünde gelişmesi durumunda aradaki tutar kadar kâr
edebiliriz. Böylece piyasadaki yönü önceden tahmin edebildiğimiz zamanlarda Forex size
kâr etme fırsatını her zaman verecektir.

Pariteler ;

Şu an için Forex piyasalarında en çok işlem gören döviz cinsi Amerikan Doları dır.
İşlem hacmi bakımından USD den sonra gelen ilk 4 döviz cinsi sırasıyla :

13
 • EUR ( Euro )
• JPY ( Japon Yen’i )
• GBP ( İngiliz Sterlin’i )
• CHF ( İsviçre Frank’ı )

Bu sayılan para birimleri, işlem hacimlerinin yüksek olması nedeniyle, Forex

piyasasının temel pariteleri olarak bilinirler.

Paritelerde ilk yazılan döviz cinsi baz dövizdir. Aynı zamanda dominatör olarak ta
tanımlanır. İkinci yazılan döviz cinsine karşıt döviz denir. Aynı zamanda nominatör olarak
tanımlanır.

Parite, 1 baz döviz almak için ne kadar karşıt döviz kullanılacağını belirtir. Aynı
zamanda bir karşıt döviz sattığımızda elimize ne kadar baz döviz geçeceğini de görebiliriz.

Bu konuyu da bir örnekle açıklamak gerekirse, EUR\USD paritesi 1.2850 iken, bir
Euro almak için 1.2850 Amerikan Dolar’ı vermemiz gereklidir. Aynı zamanda bir Euro
sattığımızda elimize 1.2850 Amerikan Dolar’ı geçecektir.

Spread ( Makas ) ;

Spread dediğimiz kavram, paritelerin alış ve satış fiyatları arasındaki fark olarak
tanımlanır. Diğer bir değişle, aracı kurum ya da broker’ın, müşterileri olan yatırımcılara
sattığı fiyat ile onlardan aldığı fiyat arasındaki farktır.

Bu fark sebebiyle yatırımcı, eğer ki aldığı anda satış gerçekleştirirse ( fiyatta hiçbir
hareket söz konusu olmadığını varsayarsak ) zarar etmiş olur. Bunun sebebi spread farkıdır
ve bu fark yatırımcının hesabına zarar olarak yazılır, çünkü her zaman anlık verilerde
yatırımcının satış yaptığı fiyat, alım yaptığı fiyattan daha düşüktür. Kâr elde etmek için
fiyatın biraz daha yükselmesini beklemelidir. Satış fiyatı ve alış fiyatı, aralarındaki fiyat
farkı korunarak birlikte yükselir. Alış fiyatının yükseldiği birimde, satış fiyatı da yükselmiş
olur.

Forex piyasalarında fiyat yükselme birimi olarak “pips” denilen birim kullanılır.
Orjinali “Percentage in Points” olarak bilinen pips, tüm pariteler in ölçüm birimi olarak
ortak bilinir.

Şimdi spread ve pips tanımlarını bir örnek üzerinde tanımlayalım.

Öncelikle aşağıdaki tabloyu inceleyelim. Bu tabloda EUR\USD paritesinin 14.10.2006-

14.11.2006 tarihleri arasındaki fiyat hareketleri gözükmektedir.

14
 Grafikte 23.10.2006 EUR\USD paritesi 1,2547-1,2550 olarak Forex ekranımızdaki
grafiklere yansımaktadır. Aynı grafikte 14.11.2006 tarihinde EUR\USD fiyat göstergesi
1,2802-1,2805 olarak yansımıştır.

Buradan daha da net anlaşılabileceği gibi 1,2547-1,2550 arasındaki 3 birimlik fark

spread olmaktır ve yükseliş gerçekleştiği tarihte bile 1,2802-1,2805 olarak 3 birimlik farkı
korumuştur.

1,2805 ile 1,2550 arasındaki 255 birimlik fark Forex te, 255 pips lik fark olarak
adlandırılır.

Marjin ;

Forex piyasalarında işlem yapan yetkili aracı kurumlar ya da broker lar,

yatırımcıdan yapacakları işlem karşılığında bir teminat isterler, bu teminata marjin denir.
Yatırımcı pozisyon açarken, açtığı pozisyonun bir bölümünü marjin adı altında ortaya
koyar. Geri kalan kısmı ise kaldıraç sistemi sayesinde tamamlanır. Pratik olarak, bu bir
depozito şeklinde düşünülebilir.

15
 Marjin, bireysel yatırımcılara da, küçük bir teminatla, çok yüksek miktarda pozisyon
açma imkânı tanır. Piyasada olan yatırım araçları ile kıyaslandığında, sadece Forex
piyasasında böylesine yüksek oranlarda bir imkân vardır. Sermayeniz, pozisyon için
gerekli marjin tutarının altına düştüğü anda, hesabınız borçlanmamanız için kapanacaktır.

Forex piyasalarında, girilen her pozisyonda belli bir marjin yani teminat rakamı
hesapta bulunması gereklidir. Eğer girilen pozisyon sonucunda, piyasa size karşı hareket
ederse, pozisyonunuz başlangıç teminatının altına ininceye kadar açık kalacaktır. Eğer bu
durumda pozisyon azaltılmaz ya da hesaba ilave para gönderilmez ise teminatınız
pozisyonunuzu taşıyamayacağı için otomatik olarak kurum tarafından kapatılır. Bu sebeple
teminatınızı kaybetmemiş olursunuz.

Sürdürülebilir Marjin ;

Bu marjin daha çok vadeli ( future ) piyasalarda kullanılır. Yapılan işlemin devam
edilebilir olması için gereklidir. Olası pozisyona negatif etki eden hareketlerde, hesabın
hemen kapanmaması için yatırılması gerekir. Forex piyasalarda sürdürülebilir marjin ile
açılışta istenen marjin aynıdır bu nedenle sürdürülebilir marjin, Forex piyasalarında istenen
bir taahhüt değildir.

Kaldıraç ;

Kaldıraç, Forex piyasalarının en cazip yanıdır. Kaldıraç, Forex piyasasında

yatırdığınız teminatın çok üstünde işlem yapabilmenizi sağlar ve diğer yatırım araçları ile
kıyaslandığında, en avantajlı kaldıraç oranları Forex’tedir. Bu oran şirketler arasında
değişim gösterebilir. Genelde kullanılan 1/100 yada 1/200 olmaktadır. Kaldıraç oranını bir
örnek ile açıklarsak daha anlaşılır olabileceğini düşünüyoruz.

Düşünün ki, 200.000 USD almak istiyoruz. Bu pozisyonu açmak için, normalde
200.000 dolar a eş değerli bir döviz cinsi, ya da YTL ye sahip olmamız gereklidir.

Fakat Forex ‘de kaldıraç oranını 1:200 olarak kullanan bir şirkette hesabınız var ise,
1:200 kaldıraç oranı, 1 birim karşılığında 200 birim işlem yapma hakkı verir. Oluşan
kazanç 200 doların karşılığında oluyor ve en ufak bir hareket, yatırdığınız miktarın çok
üstünde kazanç elde etmenizi sağlıyor. Uzman brokerların tavsiyesine göre size sunulan
kaldıraç oranını maksimum seviyede kullanmak avantajlı olmamaktadır. Olası ters
harekette girilen pozisyon, teminatı yeterli olmayacağından dolayı pozisyonların
stoplanma riskiyle karşı karşıya kalacaktır.

Doğru analiz yapmanın ve profesyonel bir firmayla çalışmanın önemi bu konuda

çok daha önem kazanıyor.

16
 Spot İşlemler ;

Forex piyasası, spot piyasadır. Spot işlemler, para birimleri arasında bir değişim
sağlar ve o anki fiyatları anında yansıtır. Bu piyasalarda ki en büyük avantaj, borsa
mantığının tersi olan, alış yaparken karşımızda bir satıcıyı beklemek zorunda
olmayışınızdır. Bu özellik sayesinde işlemler anında gerçekleşir. Açılan pozisyon, anında
işleme girer ve istediğiniz fiyattan işlem yapabilirisiniz. Siz kapatmak istediğiniz zaman da
kapatılır. Pozisyon kapatma konusunda bazı farklılıklar olabilir.

Günümüzde, Forex piyasalarda açılan pozisyon, aynı gün içinde kapatılmaz ise,
günlük taşıma bedeli, pozisyona göre yatırımcının hesabına eklenir, ya da hesaptan kesilir.
Fakat bazı şirketler, yatırımcılarından bu taşıma bedelini talep etmeme gibi özellikler
sunmaktadır. Açılan pozisyon, Türkiye saati ile 12 civarında kapatılırsa, hiçbir aracı kurum
tarafından taşıma bedeline tabi olamaz, çünkü taşıma bedeli, açık pozisyonların
kapanmadan, 1 gün sonraya da sarktığı durumlarda geçerlidir.

Risk ;

Forex piyasaları riski yüksek piyasalardır. Riskin yüksek olması, kazanç ve kayıp
oranlarını yükseltir. Özellikle piyasayı etkileyen ani haberler, pariteler üzerinde ani
hareketler oluşturur. Bu haberlerden örnek vermek gerekirse, tarım dışı istihdam rakamları,
enflasyon oranları, issizlik oranları, merkez bankası açıklamaları, hazinenin kararları,
politik açıklamalar, savaş ya da doğal afet durumu, ülke içindeki istikrar, seçim sonuçları
vb.
Bu tip haberler, o ülke parasının değer kazanıp, kaybetmesi yönünde sert etkiler
yaratabilir. Ani çıkışlar ya da düşüşler gözlenebilir.

Bunların yanında taşıma bedeli bir risk olabilir. Alınan pozisyona göre hesabınızdan
faiz kesilecek ise, kaldıraç sayesinde girdiğiniz yüklü pozisyon üzerinden bu bedel gecelik
olarak alınacaktır.

Şu anda Forex piyasalarında açılan pozisyonların %80 i, 7 gün içerisinde

kapatılıyor. Ancak %40 ı, 2 gün içerisinde kapanan pozisyonlardır.

Unutmayınız !
3. bölümde anlatılan konular, piyasa hakkında detaylı terimler içermekteydi. Spread,
marjin, parite, risk gibi kavramlar, her zaman karşımıza çıkacak, bu piyasaya girdiğinizde
sürekli kullanacağınız tanımlar olacak. Bu tanımları kavramanız gereklidir.

17
4 ) GLOBAL FOREX PİYASASI NEDİR?
Günümüzde Forex piyasaları, brokerlar aracılığı ile uluslararası para birimlerinin,
devamlı işlem gördüğü piyasalardır. Bu piyasalarda, yabancı para birimleri, sürekli ve eş
zamanlı olarak değiş tokuş yapılır. Bu piyasada işlem yapanların yatırımları da, alım
satımdan kaynaklanan yükseliş ve düşüşlerle hareket kazanır. Forex piyasasındaki fiyat
hareketleri de daha öncede bahsettiğimiz gibi gerçek zamanlı haberlerden büyük ölçüde
etkilenerek değişim gösterir.

FOREX PİYASALARININ EN CAZİP YÖNLERİ ;

• Haftanın 5 günü, 24 saat boyunca işlem yapabilme fırsatı

• Çok şeffaf bir piyasa olduğu için, bir çok parite arasında kolayca işlem yapabilme,
• Değişken piyasaların sağladığı kâr fırsatları,
• Riskten korunmak için, geliştirilen enstrümanlar,
• Yükselişteki piyasalardan elde edilebilecek karı, düşen piyasalarda da elde etme
olanağı,
• Kaldıraç kullanımı sayesinde düşük marjin olanağı,
• Komisyonsuz işlem yapma

Forex Piyasalarının Tarihçesi ;

Şimdi de Forex piyasalarının geçmişinde hangi aşamalardan geçtiği ve nasıl geliştiği

hakkında biraz bilgi verelim:

Altın Piyasası ve Bretton-Woods Anlaşması ;

2. Dünya Savaşı’nın bitmesiyle ortaya çıkan belirsizlik sebebiyle, 1944 yılında

ortaya çıkan toplantı sonunda alınan kararlar, Bretton-Woods Anlaşması’nı oluşturmuştur.
ABD, İngiltere ve Fransa’nın katıldığı bu toplantı sonunda bir ons altının fiyatı, 35 USD ye
sabitlenmiştir. Bretton-Woods anlaşması, global ekonomilerin güç toplamak için bir
istikrar yaratma amacıyla oluşturulmuştur. Aynı zamanda Uluslararası Para Fonu’nun
kurulmasına zemin hazırladı ve sabit döviz kuru sistemi oluşturuldu. İkinci dünya savaşı
öncesi en geçerli para birimi İngiliz Sterlini iken, 2. Dünya Savaşında Naziler ile savaşta
olan İngiltere güç kaybetti. Ve Sterlin gücünü kaybederken, Amerikan Doları bu
anlaşmanın da yardımıyla güç kazanmaya başladı. Bu anlaşmaya katılan ülkeler, aslında
kendi para birimlerini korumak için katılım göstermişlerdir.

Ancak 1971 yılında artık Dolar ın altın ile dönüştürülemeyeceği anlaşılınca, bu

anlaşmada son buldu. Bu dönemde de, Smithsonian Anlaşması denendi, bundan bir sene
sonra ise Batı Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Luksemburg birlik olarak,

18
para birimlerinin dolara olan bağlılığını azaltmaya yönelik European Joint Float sistemini
gerçekleştirdiler. Her iki sistemde döviz kurlarına esnek bir alan sunsa da başarılı olamayıp
sonlandılar.

1973 – 1980 arasında artık piyasa serbest olarak dalgalanmaya başladı ve fiyatlar
günlük olarak fark gösteriyordu, aynı zamanda işlem hacimleri de artmıştı. Özellikle
endüstriyel ekonomilerde, yurt dışı para transferlerinin artması bu dalgalanmaya büyük
zemin hazırladı. 1978 yılında IMF tarafından serbest kur sisteminin de yetkilendirilmesi
olumlu bir gelişmeydi.

1980 senesinde artık bilgisayar teknolojilerinde gelişmeye başlamasıyla, 80 lerde

işlem hacmi 70 milyar $ a ulaştı.

Euro Piyasasındaki Güçlenme ;

Eurodolar piyasalarının oluşmasıyla, Amerikan Doları’nın, Amerika’dan farklı

ülkelerin bankalarında da saklanmaya başlanması, Forex piyasalarının hızlanmasında ki en
büyük etkendi. Euro piyasası, her türlü para birimini, bulunduğu ülkenin dışındaki
bankalarda saklama imkânı verdi. Tüm bu gelişmeler, küresel bir para hareketi oluşturdu.
Ve 1980 yıllarında Amerikan firmaları offshore borçlanmaya başlamış, aynı zamanda da
Euro Piyasaları yüksek likiditeyi tutmanın, kısa vadeli kredi sağlamanın ve ithalat-
ihracatın finans merkezi konumuna gelmiştir. Özellikle coğrafi açıdan da piyasalar için çok
elverişli olan İngiltere Eurodolar piyasasının merkezi haline gelmiştir.

Euro-Dolar ( EUR\USD ) Paritesini Etkileyen Faktörler,

Genel olarak 4 faktör , Euro nun dolar karşısındaki hareketini belirler. Bunlar;

• Amerika ve Avrupa’da ki merkez bankalarının uyguladığı uluslararası faiz oranları

• Gerçek petrol fiyatları
• Amerika ve Avrupa’nın mali yapıları
• Ticari malların fiyat hareketleri

Dolar’ın özellikle 2002-2004 arasındaki değer kaybı, Euro karşısında olduğu kadar,
Avustralya ve Kanada Doları karşısında da düşüş yapmıştır.

Türkiye’deki duruma bakarsak, Euro nun işleme başladığı 1998 yılından itibaren,
dolar kurunun, TCMB’nin Euro fiyatı bazında değeri aşağıdaki grafikte verilmiştir.

19
 2002-2004 senesinde doların düşüşü çok net bir şekilde görülmektedir ve bu
seviyeden sonra, eski gücünü kazanma çabaları yetersiz kalmış, bu seviyelerden günümüze
kadar sürüklenmiştir.

Az önce bahsettiğimiz etkenler sebebiyle Amerikan Doları’nın Euro karşısında nasıl

değer kaybettiği çok net gözüküyor. Serbest kur sisteminin geçerli olması buna olanak
sağlamıştır.

DÜNYADAKİ KUR SİSTEMLERİ ;

Dünya üzerinde yaygın olarak görülen 3 kur sistemi vardır;

1 ) Sabit Kur Sistemi

2 ) Yarı Sabit Kur Sistemi
3 ) Serbest (Dalgalı) Kur Sistemi

20
 Sabit Kur Sistemi ;

Devletin kur oranlarına müdahale etmesidir. Amaç, devletin kendi kur

hedeflerinden şaşmasını engellemektir. Fiyatlarda herhangi bir alçalıp yükselme söz
konusu değildir. Fiyat oluşumları arz- talep dengesine göre oluşmaz.

Yarı Sabit Kur Sistemi ;

Piyasadaki kur hareketleri devletin izin verdiği oranlarda mümkün kılınmıştır. Bu

oranların üstüne çıkma ya da altına inme durumlarında, müdahale gelir ve istenilen düzeye
tekrar çıkılır.

Serbest Kur Sistemi ;

Piyasadaki hareketlerin tamamı ile arz ve talebe göre belirlendiği kur sistemidir.
Piyasadaki işlem sayısı ve hacmi, genelde kur fiyatını belirleyen temel unsurdur. Devlet
müdahalesi söz konusu değildir. Talep edilen miktar, arz edilen miktardan fazla olduğu
takdirde, fiyatlarda bir artış söz konusudur. Tam tersini düşünürsek, arz edilen yani, satış
yapılan miktar fazla olduğunda, fiyatlarda bir düşüş beklenir.

Forex piyasaları tamamı ile dalgalı kur sistemi ile işlemektedir. Temelini bu sistem
hazırlamıştır. Herhangi bir müdahaleye maruz kalmaması, fiyatlarında arz-talep dengesine
göre oluşmasını sağlar.

Sabit Kur Sisteminin Avantajları ;

Sabit kur sistemi özellikle ihracat ve ithalat ın yoğun olduğu ülkelerde, dış ticaretle
uğraşan firmaların karşı karşıya olduğu kur riskini ortadan kaldıran bir uygulamadır. Kur
riski yüzünden, ödemeler dengesi tamamen bozulması gibi bir risk ortadan kalkar, çünkü
fiyatlarda bir oynamaya izin verilmemektedir. Diğer bir avantajı ise, devletin karar verdiği
para politikası hedeflerine ulaşması bu sayede kolaylaşır. Normalde kurdaki oynamalar,
devletin para politikası hedeflerinin tutturulmasını engelleyen bir etken olabilir. Bu risk
sabit kur sistemi sayesinde ortadan kalkar.

Serbest Kur Sisteminin Avantajları ;

Serbest kur sistemindeki en önemli özellik, piyasaya bir serbestlik kazandırması ve

arz- talep dengesinin oluşmasını sağlamasıdır. Bu sayede faiz oranları da kendiliğinden
oluşacak, piyasa arza göre talep faiz oranlarını belirleyecektir. Devletinde faiz oranlarını ve
kurları ayarlama gibi bir sorumluluğu olmayacaktır.

21
FOREX PİYASALARINDAKİ YATIRIMCILAR KİMDİR ?

Forex piyasalarına katılan kişileri iki guruba sokabiliriz.

1 ) Hedge Amaçlı Olanlar

2 ) Spakülatif Amaçlı Olanlar

Hedge Amaçlı Olanlar ;

Forex piyasalarının %5 inden daha azını oluştururlar. Fakat yinede hedge, Vadeli
işlemler ( future ) ve bunun gibi piyasaların ortaya çıkışındaki temel sebeptir. Bu amaçlı
kullananlar genelde yurt dışı bağlantılı çalışan, yabancı para birimleri ile işlem yapan
kuruluşlardır. Amaç kur riskini, yani kurda oluşabilecek dalgalanmaları, minimize
etmektir.

Simdi örnek bir olay ve çözümünü birlikte inceleyelim. Örneğin ticaretle

uğraşıyorsunuz. Üretici firmadan ürünleri aldınız, döviz bazında ödemeyi gönderdiniz.
Fakat vadeli satış yaptınız. Yani Döviz bazında alacaklısınız. Ama hala tahsilat sorunu
yaşıyorsunuz. İleriki bir tarihte gelecek olan dövizinin değeri bugüne göre çok düşük
olabilir. Siz değeri yüksek olan döviz ile ödeme yaptığınız için bu durum sizin para
kaybetmeniz anlamına gelir.

İşte Forex bu sorunu ortadan kaldırıyor. Çözüm hedge işlemi. Bu durumdan

korunmanın en güzel yolu, sizinde dolar ile borçlanmanızdır. Hedge işleminin temeli, var
olan bir kur riskine karşı sizi korumaktır. Siz böyle bir durumda borcunuz oranında, Forex
piyasalardan açığa satış yapabilirisiniz. Müşterilerinizden ödemeyi aldığınız gün ise açığa
satış işlemini kapatırsınız. Bu şekilde kur ne şekilde hareket ederse etsin, borcunuz ve
alacağınız aynı oranda artıp azalacağından, herhangi bir risk taşımayacaksınız.

Spekülatif Amaçlı Olanlar ;

Fiyatlardaki artış ve azalışlar arasındaki farklardan faydalanarak, kazanç elde etme

amaçlı olan yatırımcılardır. Alım yaparken düşük, satım yaparken yüksek fiyatı kollarlar.

Piyasanın %95 ten fazlasını oluştururlar, genelde bireysel yatırımcılar, bankalar,

anonim şirketler den oluşurlar. Amaçları, dalgalanmalardan faydalanıp, fiyat farkları
arasında kâr elde etmektir. Piyasadaki işlem hacminin büyük bölümü de bu yatırımcılar
tarafından oluşturulur. Özellikle kaldıraç oranından faydalanarak, yüksek oranlı işlemler
gerçekleştirirler.

22
 PİYASA YAPICILAR :

Forex piyasalarında işlem yapanlar, işlemleri piyasa yapıcıları ile birlikte yaparlar.
Bu yüzden piyasa yapıcılarının rolünü öğrenmek gereklidir.

Piyasa Yapıcılar Kimdir ?

Piyasa yapıcılar, bu iş üstünde uzmanlaşmış bankalar ya da bu konuda yetkili

kılınmış broker kuruluşlardır. Piyasanın yönlenmesine yardımcı olurlar, bazıları fiyat
belirlenmesinde etkili rol oynarlar. Müşteriler ile kişisel bir bağ kurmazlar, bütün
pozisyonları bir bütün olarak görürler. Kesinlikle bir portföy yönetimi yada aracılık
yapmazlar. Müşterilerin alım satım işlemlerini gerçekleştirmekle yükümlüdürler.

Piyasa Yapıcıların Görevi nedir ?

Müşterilere iki taraflı seçenek sunarlar, alım ve satım şeklinde olan seçeneklerden
talep edileni yaparlar. Kısaca piyasa yapıcılar bu seçeneklerden oluşan arz-talep dengesini
sağlamaya çalışırlar.

Piyasa Yapıcılar Fiyatları Müşterinin Portföyü Doğrultusunda Etkileyebilir mi ?

Bir piyasa yapıcı asla bunu yapamaz. Yapmak istese bile Forex piyasaları buna izin
vermez. Forex piyasalarının, ekonomik teorilere göre, “mükemmel piyasa” ya da “kusursuz
piyasa” olarak adlandırılması bu sebepledir. Hiçbir şekilde tek bir katılımcı, fiyatları bir
yöne doğru çekecek kadar kuvvetli değildir.

Tekrar hatırlatalım ki, Forex piyasalar, günlük 2 trilyon $ ı aşkın işlem hacmi ile
Dünya’nın en büyük piyasasıdır. Ve bu piyasa da tek bir katılımcının fiyatları istediği
yönde hareket ettirmesine imkân yoktur.

Piyasa Yapıcılarının Kazanç Kaynağı Nedir ?

Kitabın başında da bahsettiğimiz, alış ve satış fiyatı arasındaki spread oranı, piyasa
yapıcı kurumun kazancını oluşturur. Farklı bir komisyon söz konusu değildir.

23
Unutmayınız !
- Forex piyasalarının cazip yönleri,
- Serbest kur sisteminin Forex’in temelini oluşturduğu
- Pariteleri etkileyen faktörler,
- Hedge ve spakülatif amaçlı işlemlerin tanımı
- Piyasa yapıcılarının tanımı

24
 5 ) ONLİNE FOREX İŞLEMLERİ :

Forex Piyasalar Nasıl Gerçek Zamanlı İşlem Görüyor ?

Forex piyasalar da işlemler online olarak gerçek zamanlı ( real-time ) gerçekleşir.

Fiyatlar bir saniye içinde bile farklı seviyelere ulaşabilir. Fiyatlar sadece göründüğü an
itibariyle geçerlidir. Ve işlem yapan kişi, isteği fiyatı ekranda gördüğünde yapmak istediği
işlemi seçer. Ve anında işlem gerçekleşir.

Forex piyasalarının en cazip özelliklerinden biri de, işlemlerin anında

gerçekleşmesidir. Ekranda görünen fiyattan emir verildiği anda işlem tamamlanır. Diğer
piyasalarda olduğu gibi ( eğer satıcı pozisyonundaysak ) alıcı tarafın talep etmesini
beklemek gibi bir konu söz konusu değildir. Fiyatı gördüğünüz anda işlem yapabilir,
anında onayını alabilirsiniz.

Forex Piyasalarındaki Veriler ;

Forex piyasalarındaki veriler, her zaman güncel verilerdir, herhangi bir ekonomik,
siyasi, politik haberin etkileri anında piyasalara yansıyabilir. Sürekli güncel veriler
dünyanın neresinde olursanız olun, Forex ekranında karşınızdadır.

Forex Piyasalarında Online İşlemler Nasıl Yapılır ?

Forex piyasalarında online işlemler, 1990 yıllarında Forex işlemler sadece telefon ile
emir kabul ederken, bilgisayar teknolojisinin gelişim göstermesi ve internet bağlantısının
günümüzde GSM operatörleri sayesinde bile yapılabilmesiyle, çok kolaylaştı. Sahip
olmanız gereken tek şey, yakınınızda internet bağlantılı bir bilgisayar! Sadece bukadar. Bu
sayede 5 gün boyunca günün 24 saati, işlem yapabileceğiniz bir platformunuz olacaktır.
Piyasalar, Türkiye saati ile Pazar günü 24.00 sularında açılıp, Cuma gecesi 24:00 sularında
kapanır.

Bilişim sektöründeki bu gelişmeler aynı zamanda hesap açma işlemlerini de

kolaylaştırmıştır. Aynı zamanda para transferlerinin hızı sayesinde, marjin sıkıntısı çeken
müşterilerin, hesaplarına anında para gönderebilmesi sayesinde, pozisyonun kapanma
sorunu çekilmemektedir. Yatırılan miktar, en kısa sürede hesabınıza yatırılır.
( Hatırlarsanız 3. bölümde, sermayeniz pozisyon için gerekli marjin tutarının altına düştüğü
anda açık pozisyonunuzun, borçlanmamanız için kapanacağından bahsetmiştik. )

25
 Online İşlem Yapmak İçin Ne Yapmak Gerekli ?

Forex piyasalarında işlem yapmak için yapmanız gereken sadece 2 basit işlem var.

1 ) Yetkili bir kuruluştan adınıza hesap açtırmak

2 ) Depozitonuzu açmış olduğunuz hesabınıza yatırmak

-Hesap Açma İşlemi;

İşlem yapmak için sizin adınıza hesap açacak, Forex ekranını kullanmanızı
sağlayacak, her türlü teknik desteği verecek ve gerekli eğitimleri sağlayacağınıza
inandığınız bir kuruma başvurup, kurumun istediği belgeleri firmaya göndermekle
yükümlüsünüz. Örnek verirsek, sözleşmenin imzalı teslimi, nüfus cüzdanı örneği, adres,
telefon ve e-mail bilgileri gibi temin edilmesi kolay belgelerdir. Bu belgeler tahsis edilip
firmanın eline eksiksiz ulaşmasıyla hesabınız açılmış olur.

-Depozito Transferi ;

Gerçek paranın hesaba yatırılması işleminin ardından, paranızı

değerlendirmeye başlayabilirsiniz. Günümüzde özellikle kredi kartından havale seçeneği,
en hızlı yöntem olması ve pratikliği nedeniyle en çok tercih edilen yöntemdir. Bunun
dışında banka yoluyla havale de bir seçenek olabilir.

Evet, sadece bu kadar! Bu aşamadan sonra size verilmiş olan hesap numarası ve
şifrenizi bir bilgisayar aracılığı ile sisteme girip, Forex ekranından online olarak fiyatları ve
piyasa ile ilgili haberleri takip edebilir, kurum tarafından verilen destekten faydalanabilir,
alım-satım kararı verdiyseniz pozisyon açıp kapatabilir yada siz bilgisayar başında değil
iken hedeflediğiniz değere gelen pozisyonunuzu, sistemin otomatik olarak kapatması için
emir verebilirsiniz.

Günümüzde çoğu firma hesabınıza para yatırmasanız bile, size süre limitli bir demo
hizmeti vermektedir. Bu demo sayesinde, hesabınıza para yatırmasanız da, sanal bir parayı
Forex’te değerlendirip, tecrübe kazanabilirsiniz.

26
 Online İşlemler Hakkında Neler Bilmelisiniz ?

Online işlem yaparken, kullanacağınız platform, işlem yapacağınız şirket tarafından

size sağlanacaktır. Bu platformu, bilgisayarınızda her açtığınızda, güncel portföy
durumunuzu, anlık parite hareketlerini, bekleyen emirlerinizi, geçmişte gerçekleşmiş
hareketlerinizi, fiyat grafiklerini, teknik analiz çalışmalarını ve platforma ait çeşitli
özellikleri görebilirsiniz.

Şimdi örnek bir Forex ekranını birlikte inceleyelim. Bu örnekte yukarıda

bahsettiğimiz platformu, yani Forex ekranını görebilirsiniz. İnceledikten sonra sizde fark
edeceksiniz ki, işlemleri yapmak, genel gidişatı takip etmek, portföy durumunuzu görmek,
işlem yapmak, takipte bulunmak, grafiklerden faydalanmak sandığınızdan çok daha kolay
olacak.

27
28
 İşte temel olarak bir Forex sayfasında olabilecek her özelliği görebildiğiniz örnek bir
Forex ekranı. Bu platformun Türkçe olması, öğrenme aşamasında size kolaylık
sağlayacaktır. Şimdi bu platformdaki pencerelerin, açıklamalarına bir göz atalım.

Forex Ekranının Temel Pencereleri :

1 ) Üst Menü ;

Gözüken bu kısımda, her programda olduğu gibi, dosya açma, kaydetme gibi
işlemlerin olduğu dosya butonu, kullanılan araçların seçilebildiği göster seçeneği, çalışma
alanınızla ilgili seçeneklerin olduğu workspace, pencerelerin düzenini ayarlayabileceğiniz
pencereler ve yardım dosyasının bulunduğu help butonları bulunmaktadır.

2 ) Ana Menü ;

Bu bölüm Forex ekranındaki tüm pencereleri açıp kapamaya, yarayan bir menüdür.
Yardım dosyasını da içinde bulunduran bu menü, hızlı işlem imkânı sağlar.

3 ) Koteler Penceresi ;

Bu pencerede tüm pariteleri, aynı zamanda altın, gümüş gibi kıymetli madenleri,
anlık alış ve satış fiyatlarını, gün içindeki en yüksek ve en düşük değerlerini saatlerini
öğrenerek görebileceğiniz bir ekrandır.

29
 Buradan 5 gün 24 saat, anlık fiyat verilerini görebilirsiniz. İstediğiniz parite üzerine
sağ tıklayarak, açılan menüden alım satım işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Menü
ayarlarından bu menüyü 50 ye yakın pariteden istediğinizi seçerek kendinize özel bir ekran
yaratabilirsiniz.

4 ) Grafik Penceresi ;

Bu grafik penceresinde, ilgilendiğiniz her bir paritenin, geçmiş günlerde olan fiyat
hareketlerini görme imkânına ve canlı verilerine ulaşabilirsiniz. Özellikle anlık grafikler
gün içinde yatırımcıların en büyük yardımcısıdır. Bu grafikleri büyültüp çok daha geniş bir
ekranda izleme yapabiliriz. Teknik analiz çalışmalarına da izin veren bu pencere, bu
platformlarda değişmez bir öğedir.

Genelde yatırımcılar işlem yapmaya karar verirken, teknik analizden faydalanırlar.

Teknik analiz bu piyasalar için, özellikle yatay seyreden piyasalarda, önemli ekonomik ve
siyasi gelişmelerin beklenmediği ülkelerin para birimlerinde, bir çok yatırımcı için çok
etkili bir karar verme aracıdır.

Teknik analizle ilgili daha ayrıntılı bilgiyi ileriki bölümlerde vereceğiz.

30
 5 ) Açık Pozisyonlar Penceresi ;

bu penceredeki bölümlerin açıklaması;

Emir : Verdiğiniz emre sistem tarafından verilen numara

Tarih : İşleminizi yaptığınız gün, ay, yıl, saat, dakika ve saniye,

Parite : İşlem yaptığınız parite cinsi,

Alış/satış : Yaptığınız işlemin türü,

Miktar : Yaptığınız işlemin parasal değeri,

Fiyat : Yaptığınız işlemdeki 1 birim değerin size maliyeti

Kapanış Fiyatı : Pozisyonu kapatmak istediğimizde, hangi fiyattan işlem

yapacağımızı gösterir. Fiyat değişmeleri ile birlikte buradaki değerde değişir.

Statü : Pozisyonunuzun durumu hakkında bilgi verir.

Kâr Alma (limit) : Otomatik emir verdiysek, pozisyonu kapatmak istediğimiz üst
miktardır. Bu seviyede pozisyonu kapatıp, elde ettiğimiz kârı hesabımıza katarız.

Zarar Stop (stop loss) : Otomatik emir verdiysek, pozisyonu kapatmak istediğimiz
alt miktardır. Eğer ki pozisyon, beklentimizin aksine gelişiyorsa, zararı durdurmak için bu
seviyeden pozisyonu kapatırız. Forex piyasalarında her işleme başlarken kullanmanızı
ısrarla istediğimiz işlem türüdür !

PL : Açık pozisyonunuzu kapattığınız taktirde elde edeceğiniz kârın, karşıt döviz

birimiyle değeri.

PL ( USD ) : Açık pozisyonunuzu kapattığınız takdirde elde edeceğimiz kârın,

Dolar olarak kârşılığı.

Noktalar : Paritenin, pozisyonu açtığımız anki fiyatı ile, pozisyon kapatmak

istediğimiz anki fiyatı arasındaki fark. ( tik veya pip)

31
 6 ) Çalışan Emirler Penceres ;

Bu pencerede, şu anda beklemede olan emirlerinizi görebilirsiniz. Otomatik olarak,

hedeflediğiniz fiyata gelindiğinde pozisyonunuzu kapatmak isterseniz “limit” ya da “stop”
emirler koyarsınız.

Çoğu kullanıcının çok işine yarayan ve para kaybını önleyip ,çok büyük kâr
sağlamasına yarayan bu özelliği sizde kullanmalısınız. Eğer ki bu piyasada işlem
yapacaksanız, piyasalardan çok fazla kopmamanız gereklidir.

Ama gün 24 saat ve takdir edersiniz ki, bir insanın bu süre boyunca uyanık kalıp
piyasayı takip etmesi fizyolojik olarak imkânsızdır. Bunun için bazı yükselişleri kaçırmak,
sizin için de elde edebileceğiniz büyük bir kazancı kaçırmak anlamına gelir. Ya da bir
düşüş dalgasına piyasalardan uzaktayken yakalanmak hiçbir yatırımcı için istenen bir
durum değildir.

Bu sorunun çözümü, “limit” ve “stop” emirler! Siz nerede olursanız olun,

bilgisayarınız kapalı da olsa, açık pozisyonunuza limit emir verdiyseniz, o sizin yerinize
piyasayı takip eder ve hedeflediğiniz fiyata ulaşıldığında satışı gerçekleştirir. Ya da bir
düşüş yaşanmış ise stop emir koyarak, çok hafif bir kayıpla, büyük bir düşüşü bile
atlatabilirsiniz. Piyasayı takip edemiyorken, açtığınız pozisyon için “limit” ve “stop”
emirler koymanızı ısrarla tavsiye ediyoruz. Örnek verirsek,

EUR/USD paritesi 1,2770 seviyesindeyken, Euro aldığımızı düşünelim. Piyasayı

takip edemeyeceksek, hedef olarak belirlediğimiz 1,2810 seviyesini limit, yani “kâr alma”
emri olarak gireriz. Böylelikle bu seviyeden sonra düşüş yaşansa bile, sistem sizin
pozisyonunuzu 1,2810 dan kapatmıştır. Aynı zamanda olası sert bir düşüşten korunmak
için, 1,2750 seviyesine stop yani “zararı durdur” emri koyduğumuzu varsayalım. Böylece
olası sert bir düşüşte zararı, minimize etmiş oluruz. Parite 1,2700 seviyesine düşse bile, siz
otomatik olarak 1,2750 tan satışı gerçekleştirmiş olursunuz.

Stop seviyesini az öncede belirttiğimiz gibi her pozisyon açışta kullanmanızı ısrarla
istiyoruz. Çünkü bu piyasa içinde gerçekleşen sert hareketlerden biri, sizin beklediğiniz
yönde gerçekleşmediyse, sermayeniz azalabilir. Bunu önlemeniz gereklidir. Stop emir
zararı minimize eden bir yöntemdir.

Nasıl ki kangren, önlenmediği takdirde tüm vücuda yayılan bir hastalığa dönüşeceği
için, can kaybını önlemek amacıyla bir yerde durdurulması gerekiyorsa, aynı şekilde,

32
 Sermayeyi bir beden,
Ters gelişen pozisyonu kangren,
Oluşan zararı da bir organ olarak düşünürsek,

Ters gelişen pozisyon sermayenin tümüne yayılmadan, zararı durdurmalıyız. Sizde

pozisyon açarken, bu konuya dikkat ederseniz, kazanç oranınız daha da artacaktır. Her
yaptığınız işlemde kazanç sağlamak söz konusu olmadığı için, zarar edilen pozisyonlarda
ne kadar az kaybedersek, toplamda elde ettiğimiz kazançta o kadar artacaktır.

Bu bilgilerden sonra pencerede bulunan, diğer pencerelerden farklı olan terimleri

inceliyelim;

Emir : Sell Limit denilen “kâr alma” yada Sell Stop denilen “zararı durdur”
emirlerinden hangisinin seçildiğini gösterir.
Miktar : Kaldıraç olanı kullanıldıktan sonra portföyünüzde, o işlem karşılığı, ne
kadar para birimi olduğunu gösterir.
Aç: Limit yada stop emir in, hangi seviyeden gerçekleşmesini istediğinizi gösterir.
Şimdiki Fiyat : Simgelediği paritenin, şuan ki fiyatını gösterir.
Noktalar : Limit yada stop noktasına olan, tik bazında uzaklık.
Statü : İşlemin gerçekleşip gerçekleşmediğini bu kolondan takip edebiliriz.

7 )Hesap Özeti Penceresi ;

Portföyünüzün son durumunu, bu penceren inceleyebilirsiniz. İhtiyacınız olan tüm

detayları burada bulabileceksiniz.

Ana Para : Hesabınızı açtığınız para birimi

Sermaye : Hesabınızdaki para miktarınız

Pozisyon : Açık pozisyonlarınızın tutarı. ( buradaki rakam sermayenizden yüksek olabilir,

bunun nedeni burada yazan değer kaldıraç oranı ile birlikte kullanılan değerdir. )

NLV : Sahip olduğumuz sermayeden, açık pozisyonlardaki kâr veya zararı cıkardığımızda
elde edilen rakamdır. Sermayenin cari durumunu gösterir.

PL Bugün : Gün içerisinde elde ettiğimiz kâr yada zararın miktarı.

Kullanılmış Marjin: Marjin in teminat olduğunu hatırlarsak, açtığımız pozisyonlar için

sermayemizden ne kadar teminat yatırdığımızı gösterir.

33
Kullanılmayan Marjin : Şu an için elverişli olan marjin miktarını yansıtır.

8 ) Hızlı Emir Penceresi ;

Bu pencereler de Forex ekranlarındaki değişmez pencerelerden biridir. O an için

takip ettiğiniz pariteleri, bu kısımda büyüterek, önceden miktar girerek, istediğimiz fiyat
geldiği anda sadece “AL” yada “SAT” tuşuna basarak, işlemi gerçekleştirebiliriz.

Parite kısmında, işlem yapacağınız pariteyi görebilirisiniz, dilerseniz yandaki oklar

yardımıyla farklı bir pariteye geçebilirsiniz. Miktar kısmı yapacağınız işlem adedini
belirtir. Buradaki birimler “bin” ve “milyon” anlamına gelir. K harfi bin, M harfi ise
milyon u temsil eder. Örnek olarak miktar kısmına 5K koyarsak, 5 bin birim alış yada satış
yapmış oluruz. 2M yazarsak, 2 milyon birim işlem yapmak istiyoruz demek olur. Hesap
kısmı, işlemi gerçekleştirmek istediğimiz kullanıcı hesabını belirler. Bireysel kullanıcıların
çoğu, tek hesap ile çalıştıkları için, bu bölümle ilgili değişiklik yapmazlar. Kutunun içinde
bulunan renkli karelerin içindeki kutular, parite fiyatının son 2 rakamını belirtir. Bu
kutuların üzerine basarak üstte belirtilen miktarda alış ya da satış işlemini anında
gerçekleştirebilirsiniz.

34
 9 ) Tarihçe Alım / Satım Penceresi ;

Gerçekleşmiş emirlerinizi gösteren bir penceredir. Emrinizin numarası, zamanı,

cinsi, işlem türü nü görmekle birlikte, işleme giren para adedinizi miktar bölümünden takip
edebilirsiniz. İşlemin gerçekleştiği fiyat ile çarpıldıktan sonra toplam kısmına yazılır.

Unutmayınız !

Uzun ve akıcı bir bölümü geride bıraktık. Bu piyasada işlem yapmak için hesabınızı
bir aracı kurumdan açmanız gerektiğini ve paranızın hesaba geçtiği anda yatırıma
başlayabileceğinizden bahsettik, aynı zamanda kredi kartı ile havalenin daha pratik bir
çözüm olduğuna dikkat çektik.

Aynı zamanda kullanacağınız platform ile ilgili, genel olarak çoğu platformda
içeriği aynı olan ekranları tanıtmaya çalıştık, bu ekranları iyi bir şekilde öğrenmek,
herhangi yanlış bir işlem yapmanızı engelleyecektir.

35
6 ) BAŞARIYA İÇİN GEREKENLER :
Bu konunun tüm okurlar tarafından dikkatle incelenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Öncelikle herkes Forex piyasalarına kazanmak için girer. Eğer ki amacımız
yatırımlarımızın değerini yükseltmek ise, başarılı olmak zorundayız. Bu bölümde Forex
piyasalarında doğru kararlar verebilmeniz için size bazı önerilerimiz olacak.

Belirtelim ki, Forex piyasalarını iyice anlamak için, deneyim ve tecrübeye

ihtiyacınız var. Forex piyasalarında tecrübe kazanarak, piyasa ne yöne doğru gidiyor ve
hangi etkenler piyasayı bu yöne itiyor, bunları da anlayacaksınız. Aynı zamanda bu bilgi
birikimini de gerektiriyor. Böylesine büyük, hiç durmadan işlem gören global bir piyasada,
doğru yatırımı doğru zamanda yapmak ve pozisyonu kapatmak, taktir edersiniz ki tecrübe
kadar, bilgi birikimi de istiyor. Forex piyasalarda pariteler çok hızlı hareket eder ve yönünü
değiştirmesi de seri olabilir. Bu tüyoların amacı da sizlere pariteye bir değer biçme
konusunda yardımcı olmak ve paritenin kısa vadedeki yönünü bulmanızı sağlamak için
hangi kaynaklardan faydalanabileceğinizi göstermek.

Kendinizi geliştirmek için, bireysel olarak ulaşabileceğiniz kaynaklar vardır.

Özellikle internet yardımıyla konuyla ilgili bilgi veren bir sürü makale bulabilirsiniz.
Türkiye’de şu an için, konuyla ilgili Türkçe kitap sayısı hiç olmadığı için, elinizde tutmuş
olduğunuz bu kitap bir ilk olma özelliğini taşıyor. Umarız ki, ileriki günlerde daha detaylı
kaynaklara da sahip olacağız. Yabancı dilde yazılan kitapları okuma imkânınız var ise, bu
konu hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Grafikler

Teknik analiz bölümünde ( 7. bölüm ) belirteceğimiz teknik analiz göstergelerinin

sayısı çok fazladır. Başarıya ulaşmak için, grafiklerden faydalanın ama, konuyu iyi
özümseyin, öncelikle temel olarak anlamaya çalışın. Piyasayı çözmeye çalışın. Geçmiş
fiyat hareketlerini inceleyin ve bunları grafiklerle kıyaslayın. Makro veriler ile (
ekonomik, politik haberleler ya da olaylarla ) kıyaslama yapın. Bu haberlerin hangi para
birimlerini ve pariteleri nasıl etkilediğini inceleyin.

İnternet Eğitimleri

Bazı internet sitelerinin, yatırımcılara piyasayı anlatmak, işlemler ve platform

kullanımı hakkında bilgi sunduğu, eğitim sayfaları vardır. Bu sayfaları inceleyerek, sizde
konu hakkında daha detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz. Ülkemizden örnek vermek
gerekirse, www.hedefonline.com adresinden, ücretsiz olarak, yaklaşık yarım saat süren
online eğitim alma imkanız vardır. Eğer piyasalara ilgi duyuyorsanız, bu eğitimler çok
faydalı olacaktır.

36
 Haberler

Dünya haberlerine asla kayıtsız kalmayın, bu haberle piyasanın gidişatını etkileyen

unsurların başında gelmektedir. Bütün başlıkları okuyun, özellikle Forex ile ilgili olanları.
Sonra da bu haberlerin, piyasayı nasıl etkilediğine bakın. Tecrübe bu şekilde kazanılır.
Hangi haberin piyasayı nasıl etkilediğini bilmek, size çok büyük avantaj sağlayacaktır.

Raporlar

İnternet sitelerinin günlük raporlarını takip edebilirsiniz. Forex ile ilgili çoğu
internet sitesi, günlük ve haftalık raporlar yayınlar, bunları takip edebilirsiniz. Aynı
zamanda bu sitelerin mail listelerine üye olabilir, bu raporları mail adresinizden de takip
edebilirsiniz.

Tahminler

Forex ile ilgili kurumların tahminlerinden faydalanmanızı öneririz. Bunlar %100

kesinlik içeren tahminler değildir, fakat uzamanlar, bu piyasaları çok daha yakından takip
ettikleri için, genelde tahminleri olumlu yönde gelişmektedir.

Dünya Endeksleri

Dünyanın önde gelen borsa endekslerini takip etmeniz (Dow-Jones, NASDAQ;

Nikkei) sizin için avantaj olacaktır. Bu endeks hareketlerini, Forex pariteleri ile kıyaslayın.
Hangi endeksin, hangi parite üzerinde ne şekilde etki bıraktığını zamanla inceleyin.

Ekonomik Veriler

Dünya’da ekonomisi kuvvetli ülkelerde açıklanan ekonomik veriler, pariteler

üzerinde etkilidir. Örneğin, tarım dışı istihdam oranı, işsizlik oranı, faiz oranları vb. Hangi
ekonomik verinin hangi parite üzerinde etki ettiğini, sonuçların hangi oranlarda etki ettiğini
kavramanız, tahminlerinizin doğruluk payını arttıracaktır.

Seminer ve Kurslar

Ülkemizde çok yaygın olmasa da, çeşitli zamanlarda Forex piyasaları hakkında
seminerler verilir. Bu seminerlere katılmak, Forex piyasalarını daha yakından tanımanız
için faydalı olacaktır.

37
 İnternet Forumları ve Bloglar

İnternet üzerinde kurulan, katılımcıların fikirlerini paylaştığı forumlar ve kişisel

olarak fikirlerin ortaya sunumunu sağlayan bloglardan faydalanmanız, ufkunuzu açabilecek
bir yöntemdir.

Kitaplar

Ülkemizde Forex piyasalar üzerine çok fazla kitap olmamasına rağmen, özellikle
yabancı kaynaklı yayınlar sizin için faydalı olabilir. Şu an okumuş olduğunuz kitap, Forex
in temel kavramları hakkında yeterince bilgi içerse de farklı kaynakları da kullanmanız,
ileri seviye bilgiler öğrenmenizi sağlayacaktır.

Unutmayınız !
Forex’in Dünya çapında, günlük 2 trilyon işlem hacmine sahip bir piyasa olduğunu
düşünürsek, yayınlanan yorumları ve analizleri güncel olarak takip etmemiz gerekliliği bir
kez daha ortaya çıkıyor. Bunu için en önemli kaynağın internette yayınlanan yorumlar ve
günlük analizler olduğunu unutmayınız. İnternetten olabildiğince faydalanmaya çalışınız.

38
 7 ) TEKNİK ANALİZ :
Teknik analiz, Forex yatırımcılarının vazgeçilmez yardımcısıdır. Çok kapsamlı bir
konu olması dolayısı ile burada sadece temelini anlatacağız. Daha detaylı şekilde öğrenmek
isterseniz, sadece bu konu üzerine yazılmış kaynaklardan faydalanabilirsiniz.

Teknik analiz, yatırımcıların psikolojisi ile ilgilenir. Geçmişten günümüze kadar

olan süreçte yatırımcıların, belirli seviyelerde, aynı psikoloji içinde olduğu ve bu
seviyelerden birlikte olarak hareket ettiği düşünülür. Unutmayın ki, bugün oluşan fiyatlar,
çeşitli haber, talep ve beklentiler ile oluşmuştur. Geçtiğimiz günlerdeki ve yıllardaki
fiyatların oluşma koşulları da aynıydı. O günlerde de, yatırımcılar bu haberleri bekliyor ve
aynı psikoloji içine giriyordu. Doğal olarak alım ve satımlar meydana geliyor, bunun
sonucunda fiyatlar hareketleniyordu. Bugünde aynı beklentiler olacak, bugünde insanlar
aynı beklentilerle yatırım kararı alacaktır. Bu yüzden geçmiş hareketlerden yararlanmak,
bugüne ışık tutabilir. İşte teknik analizin çıkış noktası budur.

Teknik analizde kullanılan formüller vardır. Bu formüllerde çıkan rakamlar, grafik

üzerinde gösterilir. Bu grafikler yatırımcı için bazı sinyaller verir. Bahsettiğimiz formülleri
oluşturmak için, bazı girdiler gereklidir. Formüllerde genelde aynı girdiler kullanılır fakat
oranları ve hesaplaması faklı olduğu için farklı sonuçlara ulaşılır. Bu girdiler genel olarak,
kapanış fiyatı, açılış fiyatı, gün içindeki en yüksek değer, gün içindeki en düşük değer,
ortalama fiyat, zaman, işlem hacmi, sapmalar vb.

Teknik analizi bir kek olarak düşünebilirsiniz. Evet, bu benzetmeyi şu şekilde

örnekleyebiliriz;

Bir kek yapmak istediğimizde temel girdiler bellidir. Un, su, kabartma tozu, vanilya,
şeker vb. ama biz bunların oranlarını değiştirirsek yeya bazılarını kullanmazsak, faklı
birkaç madde kullanarak, ( kakao, portakal, reçel ) onlarca farklı kek yapabiliriz. Aynı
şekilde teknik analizde de, az önce bahsettiğimiz girdileri kullanarak, zamanlarını
değiştirerek, bazılarını kullanmayarak, onlarca teknik analiz grafiği ortaya çıkartılabilir.
Özellikle bilgisayar kullanımının artmasıyla, formül sayısı da artmıştır.

Bir örnek vermek gerekirse, Stokastik grafiğini bulmak için paritenin;

Bugünkü kapanış fiyatı – 5 gün içindeki en düşük fiyatı

X 100
5 gün içindeki en yüksek fiyatı – 5 gün içindeki en düşük fiyatı

Verilerini kullanarak buluruz.

39
 Akümülayson/Distrübüsyon Grafiğini bulmak için,

(Günlük kapanış-Günlük en düşük) – (Günlük en yüksek – Günlük kapanış)

X işlem miktarı
Günlük en yüksek – Günlük en düşük

Verileri kullanılarak bulunur. Görüldüğü gibi girdiler temelde aynıdır, fakat oranları ve
hesaplanma yöntemleri faklı olduğundan değişik sonuçlar verirler.

Bu basit tanımlamadan sonra, birazda teknik analizin amacından bahsedelim.

Amaç :

Belirttiğimiz gibi, teknik analiz çeşitli formüllerin sonuçlarının grafik üzerinde

gösterilmesiyle oluşur. Bu grafikler fiyat grafiği ile birlikte incelenir. Amaç, formüllerin
gösterdiği sinyaller ile fiyat arasındaki bağı kurmaktır. Kısa, orta ve uzun vadeler için
yapılabilen analizler, fiyatın hangi yöne doğru hareket ettiği konusunda bize bilgi verir.
İleriki dönemde, hangi seviyeye kadar gelebilir, bu seviyenden sonra daha çok artar mı,
düşüş ne zaman son bulur, gibi soruları yanıtlamada yardımcı olan bir yöntemdir. Geçmişte
yatırımcıların alım satım yaptığı seviyeler ve zaman birimleri göz önüne alınmıştır. Hatta
iniş çıkış trendlerinin sayısına bakılarak, tahmin yapılabileceğini söyleyen teoriler de
mevcuttur.

Hatırlatalım ki, hiçbir piyasada, sadece teknik analize bakarak yatırım kararı
vermek, doğru bir strateji değildir. Bir sonraki bölümde belirteceğimiz “Temel Analiz” ile
ortak bir karar vermek en sağlıklısıdır. Çünkü piyasadan gelen veriler, haberler, seçtiğimiz
döviz birimine sahip ülkeni durumu ya da dünyadaki gelişmeler, teknik analiz için bir veri
değildir. Ani bir haber, bir anda fiyatları yukarı/aşağı götürebilir. Temel ve teknik analizi
harmanlayarak, iki analizin de aynı yönde sinyal vermesini beklemek, alınacak en sağlıklı
kararı oluşturur.

Fiyatların Grafiğe Aktarımı :

Fiyat grafikleri, yatay eksende zamanı, dikey eksende fiyatı belirten bir alan içine
yerleştirilirken farklı yöntemlerden faydalanılabilir. En Çok kullanılan grafiklendirme
türlerini açıklayalım

40
 Çubuk Grafik :

Fiyatın kapanış anındaki seviyesinin, en yüksek ve en düşük değerlerinin göründüğü

bir sistemdir. Belirlenen zaman dilimi bazında hesaplanırlar. Bir örnekle açıklarsak, altta
USD/JPY paritesinin ( Amerikan Doları / Japon Yeni ) günlük olarak hazırlanmış çubuk
grafiği gözükmektedir.

Bu grafikte, her gün için ayrı ayrı hazırlanan çubuklar yan yana dizilir. Buradaki
çubukların anlamı ise,

Gün içindeki en yüksek değer ile en düşük değer belirlenir ve bu iki nokta
birleştirilir. Ve kapanış fiyatı bir yatay çizik tarafından gösterilir.

20 Kasım günü için belirtilen grafikte, gün içi en yüksek değer 118.18, en düşük
değer 117.77 ve kapanış değeri 118.09 olarak gösterilmiştir.

Çizgi Grafik :

Bu grafik türü sadece kapanış fiyatlarını baz alarak çizilen bir grafiktir. Kapanış
fiyatları nokta olarak işaretlenir ve sonra bu noktalar birleştirilir. Buradaki amaç sadece
kapanış fiyatlarını takip etmektir. Çubuk grafiklere göre daha az detay içerir. Kapanış ve
açılış fiyatları hakkında bilgi vermez. Aynı örneği çizik grafik yardımı ile gösterir isek,

41
 Burada her bir tepe ya da dip noktası bir gün kapanışını belirtir. 16.11.2006 da
118.20 seviyelerinden kapanan parite, 17.11.2006 da 117.75 ten kapanış göstermiştir.
20.11.2006 kapanışı ise 118.09 olmuştur.

Mum Grafik:

Aralarında en detaylı grafik türü mum grafiktir. Japonlar tarafından ortaya çıkmıştır.
Paritenin açılış fiyatı, kapanış fiyatı, gün içinde ulaştığı en yüksek değer, gün içinden
ulaştığı en düşük değer ve paritenin yönünü belirtir.

42
 DÜŞÜŞ YÜKSELİŞ

Görüldüğü gibi mum grafiklerde farklı verileri bir arada bulmak mümkündür.
Kutular açılış ve kapanış fiyatı arasındaki farkı gösterir. Üstte ve alttaki ince çubuklar ise
en yüksek ve en düşük fiyatlara kadar uzar. Yükselen bir seyir halindeyse yani açıldığı
fiyattan daha yüksek bir fiyatla kapanış gerçekleştiyse, içi boş beyaz kutular çizilir. Ama
kapanış fiyatı, açılış fiyatının altında kaldıysa içi dolu siyah mumlarla ifade edilirler. Düşüş
olduğu durumda açılış fiyatının, kapanış fiyatından üstte olması gerekir. İlk grafikte
kutunun üst kısmından açılış yapmış, kapanış fiyatı, açılış fiyatının altında kalmıştır. İkinci
grafikte ise kapanış fiyatı, açılış fiyatının üstünde olduğu için, mum grafikte üst tarafta yer
almaktadır. Günün en yüksek ve en düşük değerleri yine çubuklar ile çizilmiştir. Kapanış
değeri en düşük fiyata, açılış fiyatı da en yüksek fiyata eşit olan günlerde bir çubuk söz
konusu olamaz.

43
 Bu grafikte günlük veriler kullanılarak, daha önce incelediğimiz fiyatları mum
grafikler yardımı ile görüyoruz. Daha önceki tablolar ile karşılaştırırsanız, fiyatlardaki
yükselme ve düşmeleri ve kutuların aldığı renkleri daha net görebilirsiniz. 20.11.2006
tarihine bakarsak, açılış fiyatı, gün içindeki en düşük değer olduğu için, alt tarafta bir
çubuk söz konusu değildir.

Mum grafikler detaylı oldukları için, uzmanlar tarafından daha çok tercih edilen bir
grafik türüdür. Veri bakımından da daha zengin olduğu için analiz yapılmaya daha
uygudur. Piyasanın yönü hakkında daha net sinyaller verebilir. Örneğin; İçi dolu grafikler
piyasanın zayıflayıp alçalacağını, içi boş grafikler piyasada bir toparlanma olacağını
belirtir.

Trendler :

Trend, teknik analizde fiyatların takip ettiği yönü temsil eder. Teknik analize göre
fiyatlar bir trend doğrultusunda hareket eder. Arz ve talep bu trendleri belirler. Fiyatların
takip ettiği yönü inceleyerek trendleri üçe ayırabiliriz; yukarı trend, aşağı trend yada yatay
trend .

44
 Zamana göre ayrılan trenler ise; en az bir yıl suren uzun vadeli trend ( ana trend ),
1 ay civarında süren orta vadeli trend ve 1 ila 20 gün arası devam edebilen kısa vadeli trend
olarak üçe ayrılır.
Bu trendleri daha net belirtmek için, fiyat hareketlerinin tepe ve dip noktalarından
geçen trend çizgileri çizilir. Bunun içine en az 2 tane tepe ve dip noktasına ihtiyaç vardır.
Bu noktalar düz bir çizgi ile birleştirilir. Bu sayede bir doğru ortaya çıkar. Bundan sonraki
fiyat hareketleri bu doğrultuda giderse, trend iyice sağlamlaşır.

EUR/GBP (Euro/Sterlin ) paritesinde 2 yıllık grafiğe baktığımızda ,

1. trendimiz 2005 yılında Mart-Mayıs arasında olan orta vadeli düşüş trendi. 0.70
seviyelerinden başlayan düşüş trendi izlemiş, mayıs ortasında trend çizgisinin sonu olan
0.685 e kadar gerilemiştir. Bu trendi yukarı kırması, düşüşün kısa vadede bittiği anlamına
gelmektedir. Haziran sonuna kadar yükseliş devam etmiştir. Burada dikkat edilmesi
gereken nokta, Mart ayında yapılan tepe noktası ile Haziran ayında yapılan tepe noktası
arasındaki farktır. Görüldüğü üzere tepe noktası çok aşağıda kalmış, bir yükseliş trendi
oluşturamamıştır. Buradan anlayabiliriz ki, düşüş trendi aslında uzun vadede kırılamamış,
geçici bir yükselme yaşanmaktadır.

45
 2. trendimiz yükseliş trendinin ardından oluşan düşüş trendidir ve bahsettiğimiz tepe
noktalarının, bir öncekini aşamaması durumu burada da söz konusu olmuştur. İlk iki tepede
oluşan trend çizgisi. 3. tepenin nerede oluşacağı konusunda bize bilgi vermektedir.

3. trendimiz de aynı şekilde orta vadeli düşüş trendidir. Son günlerde yapılan
yükseliş hareketi de tam bu seviyede son bulmuştur. Artık yükseliş trendine geçebilmek
için, fiyatın kırmızıyla çizili trend seviyesinin üstüne çıkması gereklidir.

Hem üst hem de alt seviyeleri gösterebilen trenlere kanal da denmektedir. 3.

trendimizde olduğu gibi bu kanallar fiyat hareketlerinin üst ve alt noktalarının
belirlenmesinde yardımcı olurlar.

Uzun vadeli trendler üzerine örnek verirsek,

Burada da, EUR/JPY paritesinin son 1 sene içindeki fiyat hareketleri çubuk grafikler
yardımı ile çizilmiştir. Son bir sene içinde yükselişte olan trendin, mart ayından itibaren bir
trend içerisinde hareket ettiği çok açık gözüküyor. Şu anda hala bu trend devam ediyor ve
bir düşme beklenmiyor. Aynı zamanda bu trendin içinde Haziran – Ekim ayları arasında
orta vadeli bir trend de görünüyor, bu tredin destek seviyeleri biraz daha yukarıda olduğu
gözlerden kaçmamalı. Fiyat seviyesi uzun vadeli trendin altına inmediği sürece yükselişin
devam edeceği çok net gözüküyor. 21 Kasım 2006 için konuşursak, trendin gidişatı, bir
düşme durumunda en fazla 150,00 seviyesinin görülebileceğini, buradan yükselişe
geçileceğini belirtiyor. Bu yüzden stop emri vermek istersek, bu noktanın biraz altında

46
emir vermek en mantıklı karar olur. Fiyat 149,50 seviyesine yavaşça iniyorsa, aylardır
süregelen trend kırılmış olur. Bu tip durumlarda pozisyonu kapatıp piyasayı biraz izlemek
ve yönün nereye gideceği konusunda fikir edinmemiz gerekmektedir.

Tabi bu karaları verirken, bu düşüşe neden olan haberleri öğrenmek gerekir. Aynı
zamanda diğer teknik analiz çalışmalarından faydalanılmasını da öneririz.

Destek ve Direnç Kavramları :

Destek noktası (aynı zamanda destek seviyesi olarak ta bilinir) fiyatların, özellikle
düştüğü ya da sıkıştığı dönemlerde, talebin artmasıyla, yükselişe başladığı seviyedir.

Direnç noktası ise fiyatlar yükselirken, alışların durduğu ve piyasanın terse döndüğü
noktadır.

Direnç noktasını, fiyatlardaki yükselişin duracağını tahmin ettiğimiz seviye olarak d

tanımlayabiliriz. Aynı şekilde destek noktasını da, düşüş sürecinin duracağını tahmin
ettiğimiz ve artık yukarı hareketin başlayacağı seviyeyi belirten nokta olarak
tanımlanabilir.

Grafikte, EUR/USD paritesinin 2006 yılı başından beri olan günlük fiyat grafiği
görünmektedir. 1.2947 seviyesinin 2006 yılından itibaren geçilemediğini görmekteyiz.

47
Nadiren gün içinde o seviyelere ulaşılmaya çalışılsa da, hep başarısız olunmuştur. İste bu
şekilde yatay direnç çizebiliriz. Genelde hep 1.2947 seviyesinden aşağı dönüş yapılmış, bu
direnç aylarca korunmuştur. Aynı destek seviyesi olan 1,2475 te olduğu gibi. Bu seviye de
hiç geçilememiş, bu parite için yatay destek seviyesi olmuştur.

Yalnız dikkat edilirse Kasım ayının sonunda bir anda bu direnç kırılmış ve artık
yukarı bir harekete başlanmıştır. Bu direnç seviyesinde satan bir kişi, oluşan yükselişten
faydalanamamıştır. Bu yüzden daha önceden destek ya da direnç seviyelerine ulaşıldığı
anda hemen işlem yapmak çok mantıklı değildir. Biraz bekleyip hangi yöne doğru
gidileceği izlenmelidir. Bu sayede, olası bir zarar ya da zararı engellemiş ya da kazanç
fırsatını kaçırmamış olursunuz.

Aslında yatırımcı için en avantajlı durum, destek seviyesinden alıp, direnç

seviyesinden satmak değildir, zaten herkes bunu uygulasaydı, bu seviyeler asla kırılmazdı.
Fiyatlar da sürekli aynı seviyelerde kalırdı. Önemli olan destek ya da direnç seviyelerinin
geçilip geçilemeyeceğidir. Bu noktada kritik bir karar verilmelidir. Belkide bu sefer direnç
seviyesi kırılıp hızlı bir yükseliş trendinde olacağız.

Bu yüzden daha önceden belirlediğiniz destek ya da direnç seviyelerine ulaşıldığı

anda hemen işlem yapmak çok mantıklı değildir. Biraz bekleyip hangi yöne doğru
gidileceği izlenmelidir. Bu sayede, olası bir zararı engellemiş ya da kazanç fırsatını
kaçırmamış olursunuz. Bu grafikte sadece eski günlerdeki en düşük ve yüksek seviyelerin
benzerliğine bakarak yatay destek ve direnç seviyesini belirledik. Normalde bununla ilgili
çeşitli teknik analiz çalışmaları vardır. Özellikle Fibonacci göstergeleri, destek direnç
sevileri tespitinde yol gösterir.

Teknik Analiz Tablosu Kullanımı :

Bu konu hakkında son olarak belirtmemiz gereken bilgi, ileride kaynak toplarken
karşılaşacağınız destek direnç seviyelerinin yorumudur.

Teknik analiz yaparken çeşitli zaman birimleri kullanılabilir. Fiyatları günlük

dizmek istersek her gün için ayrı bir veri görürüz. Yani o gün içindeki en yüksek ve düşük
değerler gösterilmiş olur. Saatlik seçersek, bir saat içindeki en yüksek ve düşük değerler
işaretlenmiş olup, kapanış fiyatı da bir saat sonundaki fiyattır. Zaman dilimini ne kadar kısa
tutarsanız, öngörebileceğiniz hareket zamanı da o kadar kısalır. Örneğin 5 dakikalık bir
grafikle sadece çok kısa vadeli hareketleri izlerken, günlük ya da haftalık grafiklerle daha
uzun zamanlı fiyat tahminleri yapabilirsiniz. Teknik analiz programlarında genelde “time” ,
“zaman” , “süre” olarak belirtilen bölümden istediğiniz sürelik grafikler hazırlayabilirsiniz.

48
 Bu tabloda da aylık , haftalık, (daily adıyla bahsedilen) günlük, 8-4-2-1 saatlik yada
30-15-5-1 dakikalık grafiklere ulaşılabiliyor. Bunun anlamı her bir çubuk, seçtiğimiz
zaman diliminde olan hareketi gösterir. Örneğin günlük grafiği seçersek, her gün için bir
çubuk konulur. 15 dakikalık grafikte ise her15 dakikada bir, bir önceki çubuktan sonraki 15
dakikaya ait fiyat hareketlerini görebilirsiniz.(Çubuk grafiğin yorumlanması bölümün
başında anlatılmıştır.)

Şimdi de temel teknik analiz grafiklerine gelelim. tek Bu bölümde en temel hatları
ile açıklanacak olan tanımlamalar, size sadece genel bir bilgi vermek amacıyla
hazırlanmıştır.

Öncelikle ekranda teknik analiz grafiklerine nasıl ulaşabileceğimize bakalım.

49
 Göstergeler, çalışmalar, studies, indikatörler şeklinde adlandırılan sekmeye
tıklandığında, yapabileceğiniz teknik analiz çalışmalarına ulaşacaksınız. Bu indikatörlerden
birini seçtiğiniz takdirde, fiyat grafiğinin üstüne ya da altında çalışmayı göreceksiniz.

50
Teknik Analiz Göstergeleri :

Relatif Güç Endeksi ( RSI ) :

Temeli, fiyatların geçmişte yükseldiği günler ile azaldığı günlerin

karşılaştırılmasıdır. Bu karşılaştırma sonucunda 0 ile 100 arasındaki değerlerden oluşan bir
eğri şeklini alır. 0 ile 100 arasında hareket ederken 100 aşırı alım bölgesi, 0 aşırı satım
bölgesi olarak bilinir. 30 ila 70 arası normal olarak bilinirken, bu seviyeleri aşması aşırı
seviyelere gelinmiş olunduğunu bildirir.
Bir örnekle açıklarsak,

Bu grafikte, altta altın fiyatlarının belirli bir zaman dilimindeki, günlük bazda
hazırlanmış grafiğini görüyoruz. Üstte ise RSI grafiğini görmekteyiz. Anlaşılacağı gibi,
genelde 70 ile 30 arasında gezen bir grafiktir ve bu sınırlardan genelde dönüş yapar.

Peki bunu Forex piyasalarında nasıl kullanabiliriz?

Eğer ki RSI grafiği 30 seviyesine gelmiş ise, fiyat iç gücünü iyice kaybetmiş, artık
toparlanama sürecine girecek demektir. Yani her an yükselmeye başlayabilir. Ve eğer ki 70

51
seviyesini geçmiş ise, fiyat iyice yükselmiş ve güç kaybetme zamanı gelmiştir. İyice takip
edip pozisyon değişimi için zamanı kollamak mantıklı olacaktır.

Son olarak da “zıtlıklar” a çok dikkat etmeliyiz. Grafikte çizdiğim kırmızı renkli
çizgilere bir daha bakın, 2005 yılının ocak – mart aylarında, fiyatlar düşme eğilimde iken,
RSI göstergemiz tam zıt yönde bir hareket göstermiştir. Bu yakın zamanda bir çıkış
beklenebileceğinin en net sinyali sayılabilir. Zaten mart ayının ortalarında da 17500 den
19100 seviyelerine kadar yükseliş devam etmiştir. 19.100 seviyesinde, RSI artık 70
seviyesini geçip, aşırı alım bölgesine geldiği için, bir “düşüş beklenmeli” sinyali vermiştir.
Ve hemen 18500 seviyelerine kadar gerilemiştir.

Burada 14 günlük RSI göstergesi kullandık, grafiğin üstünde yazan RSI(14) simgesi
bunu anlatır. Sizde istediğiniz gün sayısını, RSI göstergesini seçtiğinizde çıkan pencereden
girebilirsiniz. Fakat gün sayısını azalttığınızda gösterge daha da hassaslaşacağı için daha
hareketli bir gösterge elde edersiniz. Bu da hatalı sinyalleri beraberinde getirebilir.

Başka bir yorumlanma şeklide destek direnç seviyelerinin bulunmasıdır. Bazı

paritelerin aşırı satım bölgeleri farklı olabilir. Örneğin RSI göstergesi 30 yerine 33
seviyesinden dönüş yapan bir parite, bir dahaki sefer 33 seviyesine düştüğünde tekrar
yükselme eğilimine geçebilir. Bu artık bir destek noktası sayılabilir. Aynı şekilde direnç
seviyesi 64 olan bir parite, 64 seviyesini direnç kabul edebilir ve sat sinyalini bu
seviyenden kabul ettirebilir.

Bir diğer yorum tekniği ise, orta seviye olan 50 seviyesi ile ilgilidir. Eğer RSI
göstergesi 50 sınırını aşağıdan yukarıya doğru kesiyorsa, al sinyali, yukarıdan aşağı
kesiyorsa, sat sinyali olarak algılanabilir.

Tüm bu yorumların doğruluğu yapmış olduğunuz grafiğin geçmişteki doğruluk

paylarına bakılarak karar vermenizi öneririz. Geçmişte 50 seviyesine ait yorumlar düzgün
sinyal verdiyse uygulayabilir, 30-70 seviyeleri hep doğru sinyal verdiyse bunları
kullanabilir yada kendi sınırlarınızı kendiniz belirleyebilirsiniz.

Teknik analizi sizin gibi bir çok kişinin takip ettiğini düşünün ve bu grafiklerin çoğu
kişinin alım satım kararını etkileyen sinyaller olduğunu hatırlayın. Doğal olarak aynı anda
alım ya da satım yapan insanlar fiyatları zaten etkileyeceklerdir, bunu unutmayın. Sonuçta
eskiden de aynı fiyatlar, aynı beklentiler, aynı haberler, aynı yoğunluk yaşandı ve aynı
psikolojideki insanların tepkileri sonucu aşağı yada yukarı hareketler oldu.

52
 Momentum :

Momentum, bugün oluşan fiyat ile, X gün önce oluşan fiyat arasındaki değişimden
yola çıkılarak bulunur.

Formülü ;

Kapanış Fiyatı x 100

X Gün Önceki Kapanış Fiyatı

Asıl amacı trendin gücünü göstermektir. Bu sayede erken uyarı verme özelliği taşır.
Nasıl ki havaya bir taş attığımızda, taş belirli bir seviyeye kadar yukarı çıkıp, o seviyede
biraz bekleyip aşağı doğru inişe geçerse, momentum da bu bekleme sürelerinin tespiti için
kullanılır. Dönüş zamanlarını önceden belirlenmesinde etkili sinyaller verebilir.

Her parite için aynı olmasa da genel olarak 120 ile 80 seviyesi arasında gezinir.
Simdi bir örnek ile açıklayalım.

53
 EUR/USD paritesinin son 2 sene içindeki grafiğine baktığımızda, alt tarafta fiyat
göstergesi, üst tarafta momentum çalışmasını göreceksiniz.

Bu grafikte anlatmak istediğim çeşitli konular var, ilk başta momentum ile fiyat
grafiğinin beraber, aynı yönde ilerlediği durumlarda, trend desteklenmiş olur. Örneğin
2006 şubat ayında, fiyatlardaki yükselmeye dikkat edersek, momentum da aynı seviyede
bir atış göstermiştir. Aynı yönde hareket etmesi çıkışı desteklemiş ve Mayıs ayının
ortalarına kadar yükseliş devam etmiştir. Trend izlemede etkili bir göstergedir.

Şimdi asıl kritik noktaya gelelim. 2006 Şubat – Mayıs aylarındaki yükseliş, pariteyi
1.18 seviyesinden 1.30 seviyesine taşımıştır. Bu seviyeden sonra fiyat, bir düzeltme (düşüş
) yapıp, tekrar aynı seviyeye yükselmiştir. Ama momentum bunu desteklememiştir. Daha
öncede bahsettiğimiz gibi bu zıtlıklar çok daha güvenilir sinyaller verir. Kırmızıyla çizili
trend çizgilerine bakarsak, fiyatlarda yatay bir hareket varken, momentum grafiği artık bir
düşme yaşanacağını bize göstermiştir. Haziran başında da bir düşüş yaşanmıştır.

54
 Bir baksa değinmek istediğim konu ise destek direnç seviyeleri. Grafik üzerinde 3
farklı noktada yatay çizgiler görünüyor. Bu çizgileri incelersek;

1.çizgi üst direnç seviyesidir. Görüldüğü üzere fiyat seviyesi de bu noktalardan

sonra hep bir düşme eğilimine girmiştir. Havaya atılan taş örneğini düşünürsek, taş artık en
üst noktaya ulaşmış, düşme hareketine geçmiştir.

2.çizgi ise alt destek seviyesidir. Bu seviye özellikle son zamanlarda geçilememiştir.
Bu seviyede temel analize, uluslar arası haberlere bakmak çok mantıklı olacaktır. Yükselişi
destekleyen bir haber yok ise bu seviyeden bir düşüş beklenebilir. Daha önceki aylarda da
bu seviyeden düşüş gözlenmiştir.

3.çizgi ise direnç seviyesidir. Özellikle 2005 yılında çok tutarlı bir destek seviyesi
olmuştur. Bu çizgiden itibaren fiyatlarda bir yükselme gerçekleşmiştir.

Sizde grafiği incelerseniz, bu grafikte bazı zıtlıkları fark edebilirsiniz. Mesela 2006
Ekim – Aralık aylarında fiyat seviyesi arasındaki tepe noktalarını birleştirseniz, yataya
yakın bir hareket görülmektedir. Fakat aynı tarihlerdeki momentum seviyeleri
birleştirildiğinde bir çıkış sinyali algılanır. Çünkü ikinci nokta (kasın sonu), ilk noktanın
(ekim başı) çok üstünde tepe yapmıştır. Eğer temel göstergelerde desteklerse, hafif bir
toparlanmadan sonra Aralık ayı başında bir çıkış beklenebilir.

CCI :

Temel mantığı genelde fiyatların 22 günde bir, en düşük fiyat düzeyine geleceğidir.
Genel olarak 5 ile 25 gün arasında değişen zaman dilimleriyle kullanılır. CCI göstergesi
+100 ile -100 arasında değerler alır. Bu sınırları geçtiği dönemlerde olabilir fakat bu
seviyeleri geçmesi durumunda çok tutunamadan geri döner. Buda fiyatların yönünü tahmin
etmede kullanılabilir.
Yatay gelişen piyasalarda daha doğru sinyaller verir. Fiyatların bu yatay seyirden
çıkıp hangi yöne doğru hamle yapacağını kestirmek için CCI göstergesinden faydalanabilir.
İlgilendiğiniz paritenin geçmiş dönemlerde yaptığı hareketleri inceleyin. Genel olarak CCI
göstergesinin bir seviyesinden sonra düşüş yön değiştirip yukarı doğru kıvrılır. Ya da
yükseliş bir seviyeden sonra duraklamaya gider. Bu seviyeleri alım satım kararları olarak
kullanabilirsiniz. Özellikle -100 sınırının çok altında kalan ve daha önce o seviyeden dönüş
yapılan seviye bir alım bölgesi olarak belirlenip, +100 seviyesinin üstünde, daha önceleri
CCI ın aşağı dönüş yaptığı seviyeyi satış bölgesi olarak tayin edebilirsiniz.

Hesaplanma yöntemi ise ;

Ortalama Fiyat – Ortalama Fiyatın Hareketli Ortalaması

Sapma Ortalaması X 0,015

55
 CCI göstergesinin yorumlanmasını ise grafik yardımı ile inceleyelim.

2004 Aralık – 2006 Aralık arasındaki EUR/USD paritesinde 14 günlük CCI

çalışması gerçekleştirdik. Bu çalışmada alt ve üst tarafa birer destek direnç seviyesi çizdik.
Görüldüğü üzere bu noktalardan sonra CCI seviyesi yön değiştirmiştir. Destek ve direnç
seviyelerini geçmişteki dönüş noktaları baz alınarak kararlaştırdık ve 2006 Ekim ayı
sonundaki çıkışta da bu seviye geçilememiştir. Bu seviyeler geçilemediği içinde fiyatta bir
yükselme söz konusu değildir.
Diğer bir yorumlama şekli ise tepe ve dip noktalarının farklı açılarda oluşmasıdır.
2005 Haziran-Temmuz döneminde fiyat grafiği 4 tane alçalan dip yapıp, kısa vadeli bir
düşüş oluşturmuşken, CCI göstergesinin yaptığı ikinci tepe ilk tepenin üstünde kalmıştır.
Ve zıt yönde ilerlemiştir. Dip noktasının bir önceki dip noktasından yukarıda olması,
paritenin güçleneceği anlamını verir ki bu, Temmuz ayından Eylül ayına kadar olan
yükselişi önceden belirtmişti.
Aynı şekilde 2006 Nisan – Mayıs aylarında meydana gelen fiyat yükselişini CCI
onaylamamış, 3 tane yatay tepe yaparak, yükselişin uzun sürmeyeceğini belirtmişti. Bu
sinyallerden sonra, Temmuz ayına kadar da bir düşüş yaşanmıştır.

56
 Stokastik :

Kısa vadeli hareketlerin yorumlanmasında etkili olan bu göstergenin sinyal verme

mantığı şu şekildedir. Eğer paritenin kapanış fiyatı, gün içinde gördüğü en yüksek fiyata
denk ya da eşit ise, yükselme eğilimi olduğu anlaşılır. Tam tersini düşündüğümüzde ise
paritenin kapanışı, gün içinde gördüğü en düşük değere eşit ya da yakın ise, fiyatlarda bir
alçalma söz konusu olabilir.

Kısa vadeli hareketleri takip etmek için, en sık başvurulan göstergedir. Yatay
ilerleyen piyasalarda güvenilir sonuçlar verir. Bu göstergede 2 tane eğri gözükür.
Bunlardan biri %K yavaşlatma dönemi, %D olarak tanımlanan ikinci eğri ise %K
döneminin hareketli ortalamasıdır. İkisi birlikte hareket ederler. %K yavaşlatma dönemi,
daha kalın ve siyah renklidir. %D ise ince ve kesik çizgilerle ifade edilir.

Bu grafiğin yorumlanmasında bu iki eğrinin hareketlerinden yararlanıldığı gibi,

kesişim noktaları da önemli bir göstergedir.

Genelde 0 ile 100 arasında hareket eden bu göstergede 20 ile 80 seviyelerinin ilerisi,
aşırı bölgelerdir. Genelde bu seviyelerden sonra bir dönüş beklenmelidir. Örneğimizde de

57
80 seviyesinin üstünde olan stokastik, dönüş yapıp 80 seviyesini aşağı doğru kestiğinde
fiyattaki düşüşler devam etmektedir. En geç olarak bu seviyeden çıkış yapmak gerekir.

Aynı şekilde 20 seviyesinden yukarı doğru kırıldığında, parite fiyatlarında da bir

artış söz konusudur.

Kısacası bu noktalara yaklaşıldığında dikkatli olmak gerekir. Daha detaylı

incelemeler yapılmalı, ani kararlar vermemeli, tüm verileri gözden geçirip, o şekilde işlem
yapılmalıdır.

Tüm Göstergelerin Aynı Grafikte Gösterilmesi :

Teknik analiz çalışırken, bir yatırım aracının analizi için yapılan farklı göstergeler
için sürekli yeni bir sayfa açılmaz. Bu zaten kullanışlı değildir çünkü çıkan sonuçları
birbiriyle kıyaslamak gereklidir. Kıyaslanan bu göstergeler arasında yorum yapmak,
zıtlıkları bulmak gereklidir. Bunun için aynı grafik üstünde birden fazla teknik göstergeyi
açıp kullanabilirsiniz. Bunun için teknik analiz sayfasından kullanmak istediğiniz
göstergeleri seçmelisiniz. Seçtikten sonra genel olarak aşağıdaki gibi bir ekranla
karşılaşacaksınız;

58
 Grafiğe baktığımızda, alt tarafta EUR/GPB paritesinin fiyat grafiğini, üst tarafta ise
az önce bahsettiğimiz teknik analiz göstergelerini görmekteyiz., üst kısımda alt alta dizili
olan bu göstergeleri birbiriyle kıyaslayabilir, yada sadece biri üzerinde tekil çalışmalar
yapabiliriz.

59
 Evet, teknik analiz ile ilgili bölümü bu kitapta sadece bu kadar ele alıyoruz. Çok
detaylı ve çok kapsamlı bir konu olması sebebiyle, sadece temel kavramlardan ve temel
birkaç göstergeden bahsettik. Ve teknik analizi sade bir dille anlatmaya çalıştık. Temel
yorumlar hakkında bilgi verdik ve öğrenmenin sanıldığı kadar karmaşık olmadığını
anlamanızı istedik. Artık sizde teknik analiz tablosunda bu öğrendiklerinizi uygulayabilir,
milyonlarca insanın faydalandığı bu analiz çeşidinden faydalanmaya başlayabilirsiniz.
Daha detaylı bilgi almak için, teknik analiz üzerine yazılmış kitapları takip etmeniz faydalı
olacaktır.

Fakat tekrar hatırlatalım ki, teknik analizi tek başına alım satım kararı
verebileceğiniz bir araç olarak görmek, çok tevsiye edebileceğimiz bir durum deiğildir.
Piyasadaki gelişmeler, haberler, beklentiler gibi etkileri dikkatle takip ediniz. Piyasaları
çok etkileyecek veriler yoksa teknik analiz daha gerçekçi sonuçlar verebilir.

Unutmayınız !
Teknik analizin,
- Grafik türlerini
- Destek direnç noktası terimlerinin anlamını
- Geçmişte yaşanan hareketlerden örnek alarak, bu günkü fiyatları yorumlayarak,
gelecek için tahmin yapmaya yaradığını,
- Al sat sinyallerinin %100 güvenilir olmadığını,
- Temel analiz ile birlikte aynı yönde sinyal verirse, doğruluk payının arttığını,
- RSI, MOMENTUM, STOKASTİK, CCI göstergelerinin yorumlanmasını,
- Trendlerin çizilişini ve nasıl takip edileceğini,
- Trenleri takip ederek destek ve dirençleri çıkarmanın önemini unutmayınız.

60
 8 ) TEMEL ANALİZ :
Temel analiz, gelecekteki fiyat hareketlerini, ekonomik, politik, siyasal, çevresel vb.
gibi nedenlere dayandırarak, tahminde bulunmamıza yarayan bir yöntemdir. Bu veriler,
yatırımcılar üzerinde psikolojik etki bırakmanın yanı sıra, piyasadaki arz ve talep miktarını
da etkileyecektir. Buda fiyatlarda bir hareketlenme olmasını kaçınılmaz kılar. Birçok
yatırımcı, işlem yaparken stratejisini belirlemek için, teknik analiz ile birlikte temel analizi
de göz önünde bulundurur. Teknik analistçilerin en büyük avantajı, aynı anda birçok
piyasayı, hatta birçok yatırım aracını aynı anda takip edebilmeleridir. Fakat temel analizde,
bir piyasa üzerinde yoğunlaşmanız gerekmektedir. Çünkü gelişmeler, her piyasayı aynı
ölçüde etkilemeyebilir. İlgilendiğiniz piyasanın hangi verilere, gelişmelere, haberlere nasıl
tepki vereceğini ve daha önce verdiği tepkileri bilebilirsek, sağlıklı karar verme şansımız
büyük ölçüde artar.

Temel analizin amacı makro düzeyde inceleme yapmaktır. Makro verilerle ilgilenir.
Bir pariteye ait iki para birimini temsil eden ülkelerin para politikasını, ekonomisini,
açıklanan rakamlarını, çevresel koşullarını, arz- talep durumunu, hatta hava durumunu bile
göz önüne almak zorundasınız. Bu yüzden, çalıştığınız kurumdan bu bilgileri temin
etmeniz, ya da bireysel olarak bu gelişmelerin takibini yapmanız çok önemlidir.

Forex piyasalarında temel analiz, borsalardaki hisse senetlerine göre biraz daha
dikkat gerektirir. Çünkü, burada ilgilendiğimiz bir paritedir ve içince iki farklı değer taşır.
Örneğin EUR/USD paritesinde hem Avrupa’daki hem Amerika’daki gelişmeler, haberler,
olaylar, siyasi beklentiler, ekonomik açıklamalar takip edilmelidir. Bu paritenin yukarı
çıkmasının tek bir olasılığı yoktur. Belki USD değer kaybetmiş, bu yüzden yükselme
yaşanmıştır, ya da EUR değer kazanmış olabilir. Bu sebeple bu verilere dikkat edilmelidir.

Belirtelim ki, birçok sert hareket, ciddi ekonomik verilerin açıklanmasına yakın, ya
da açıklandıktan hemen sonra oluşur. Bu ciddi hareketler, büyük kazanç / kayıplar
oluşmasını sağlar.

Öncü Ekonomik Göstergeler :

Bu piyasadaki sert hareketler öncelikle Amerika olmak üzere, Almanya, İngiltere,

Japonya gibi ülkelerin ekonomik verileriyle ortaya çıkar. Yalnız dikkat edilmesi gereken
nokta, piyasayı yükselten olay bu verilerde ortaya çıkan rakamlar değildir. Bu rakamları,
yatırımcıların nasıl yorumladığıdır.

Şöyle düşünün, Devlet enflasyon rakamlarını açıklıyor ve geçen aya oranla 1,5 kat
fazla bir rakam çıkıyor. Devlet bu durumun doğal olduğunu, sebepleriyle birlikte açıklıyor.
Yatırımcılar bunu kabul edilebilir bir durum olarak görürse, sert bir tepki oluşmaz. Ama
genel olarak bu durum pek kabul edilebilir bir durum değildir. Unutmayı ki bu global bir
Pazar ve her yatırımcı her bilgiyi en ince detayına kadar bilemez. Bu rakamların makul
olduğuna dair mazeretleri bilemeyebilir ve birçok farklı ülkedeki yatırımcı durumu kritik

61
olarak algılayıp fiyatları düşürebilir. Bu durumda, verileri makul gören azınlık grup bile,
çoğunluğun davrandığı gibi davranmak zorundadır. Buradaki psikolojiyi anlatmak için
verdiğimiz bu örnek, önemli olanın gerçekler değil, yatırımcının algılama şekli olduğunu
açıklıyor.

Bu açıklanan veri ve olayların birçok Forex yatırımcısı tarafından takip edildiğini

unutmayınız. Eğer ki açıklanan veriler, yeni bir politikayı, yeni bir bilgiyi içeriyorsa, ya da
beklentilerin tersi bir veriyse, piyasa buna daha fazla tepki verebilir. Örneğin tarım dışı
istihdam oranı, beklentilerden %30 fazla çıktıysa, bu ülkenin para biriminin değerinin
artacağı anlamına gelir. Bu da paritelere yansıyacaktır. Bu bilgiler, gelecekteki trendleri
daha doğru tahmin etmeyi sağlar.

Bu verileri takip etmeniz sandığınız kadar da zor değildir. Önemli olan verilerin
çoğu ABD’den gelir, ve her ay, bir önceki ayda açıklandığı gün açıklanır. Mesela her ayın
ikinci Çarşamba günü, ya da her ayın 14 ü gibi.

Şimdide bu açıklanan verilerin içeriği ve açıklanma tarihleri hakkında bilgiler

verelim. Açıklanan verileri ilk önce orijinal kısaltmaları ile belirttik, sonrada Türkçe’deki
anlamından bahsettik. Belirttiğimiz tarih ve saatler Amerika’daki zaman dilimine göre
verilmiştir.

Bu bilgileri verirken yanlarına önem derecesine göre yıldızlar koyacağız.

*** Önem derecesi YÜKSEK olan açıklamalardır.

** Önem derecesi ORTA olan açıklamalardır.
* Önem derecesi DÜŞÜK olan açıklamalardır.

*** CCI – Tüketici Güven Endeksi :

Ay içindeki son Salı günü Türkiye saati ile 17.00 de açıklanır. Son bir ay içindeki
verileri içerir. Örnekleme olarak 5.000 hane ele alınmıştır. İncelenmek istenen, ücretlerin
artıp, faizin düştüğü zamanlarda, halkın güvenini ve harcama gücünü ölçmektir.
Katılımcılar sorulara, kişisel gelirleri ve piyasa koşullarına bakıp, yorumlarını yaparak
cevap verirler. Faiz oranları ve kişisel gelir, kişisel tüketimi en çok etkileyen olgudur, bu
yüzden devlet bu rakamları çok yakından takip eder, çünkü faiz oranlarını belirlerken bu
oranları da dikkate alır. Amerikan ekonomisinin 2/3 sinin özel tüketim olduğunu göz önüne
alırsak, ne denli önemli bir veri olduğunu daha net görebiliriz.

62
 *** CPI – Tüketici Fiyat Endeksi :

Her ayın 20’sinde, Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır. Bir ay içindeki verileri ortaya
çıkarır. Bu veriler devlet politikasının etkileri hakkında bilgiler vermenin yanında
enflasyon rakamları için önemi büyüktür. Aylık olarak bilgiler verdiği için enflasyon
tahmini içinde faydalıdır.
CPI yüksek çıkması enflasyonun göstergesidir !

Tüm bu etkiler, CPI verilerini, büyük yatırımcılar tarafından sıkı takip edilen bir veri
olmasını sağlamıştır.

*** İstihdam Raporları :

Her ayın ilk Cuma günü, Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır. 375.000 işyeri ve
60.000 hane halkı katılımıyla gerçekleştirilir. Bu veriler, yeni oluşan ve ya kapanan çalışma
olanakları, ortalama saat başı ücret ve haftalık ortalama çalışma saatleri hakkında bilgi
verir. Ekonomide açıklanan en önemli verilerden biridir. Yatırımcıların trendleri tahmin
etmelerini sağlar, çünkü genel ekonomik gidişat hakkında doğru bilgiler verir.

***FOMC Kararları – FED Faiz Oranları :

Amerika Merkez Bankası temsilcileri yılda 8 kere toplantı düzenler. Bu toplantılar

sonunda (Türkiye saati ile 21.45 civarı ) faiz oranları açıklanır. FED ( Amerika Merkez
Bankası ), ülkenin para politikasını, bankaların kontrolünü, devlet kurumlarına ve
vatandaşlarına hizmet sağlama ve finansal istikrarı korumadan sorumludur. Bu yüzden
açıklanan bu rakamlar önem taşımaktadır. Şu an için Amerika’da 12 FED bölgesi vardır.
Hepsi farklı bölgelerde bulunan bu üyeler, kendi bölgelerini temsil etmek için toplantıya
katılırlar.

Açıklanan faiz oranları arttıkça, insanlar o para biriminden çıkmak

istemeyeceklerdir. Elinde farklı para birimi olanlar da, faizi yüksek olan para birimine
dönecektir. Bunu bir örnekle açıklamak istiyorum, FED faizlerde bir artış kararı aldıysa, bu
para biriminin getirisi de artmış olacaktır. Elinde farklı bir para birimi olan yatırımcı dolara
dönüp, bu kazançtan faydalanmak isteyebilir. Bu durumda doların talebi artacaktır. İktisadi
olarak düşünürsek ana kural, talep artarsa, mal kıtlaşır. Kıt mal da her zaman değer kazanır.
Buradaki örneğimiz Dolar olduğu için, doların fiyatı da artar. Bu açıklama aynı zamanda
tüketime de etkisi olduğu için, enflasyonu da etkileyen bir karardır.

İşte bu yüzden dikkatle takip edilmesi gereken bir veridir. Piyasayı hareketlendiren
bir veri olarak bilinir.

63
 *** GDP - Gayri Safi Yurtiçi Hasıla :

Her çeyreğin ( 3 ayın ) son günü, Türkiye saati ile 15.30 itibariyle açıklanır. Son 3
aylık verilerle elde edilen verilerdir. İngilizce GDP olarak kısaltılan Gayri Safi Yurtiçi
Hasıla piyasadaki hareketi gösterir. Belirli bir dönem içinde üretilen ürün ve hizmetlerin
parasal değerini belirtir. Bu yüzden GDP ülkenin ekonomik gidişatı hakkındaki en
kapsamlı bilgiyi verir.

*** ISM Üretim Endeksi :

Bağlı olduğu enstitü tarafından, her ayın ilk iş günü Türkiye saati ile 17.00 da
açıklanır. 400 ü aşkın firmanın yöneticisine sorulan sorulara karşılık verilen cevaplarla
oluşur. Bu veriler 5 farklı ekonomik alan hakkında bilgi verir. 50 nin altında çıkan veri
ekonomide bir daralma olduğunu, üstünde çıkan veri ise canlanma olduğunu gösterir.

*** Michigan Güven Endeksi :

Michigan Üniversitesi tarafından açıklanan verilerdir. Tüketicilerin ekonomik olarak

duygusal davranışlarını inceler. Endeks, yatırımcılar için gün geçtikçe daha da kullanışlı
hale gelmektedir.

Tüketicilerin, para harcama konusundaki aylık tutumları ile ilgili bilgiler verir.

*** NFP – Tarım Dışı İstihdam Oranı :

Her ayın ilk Cuma günü, Türkiye saati ile 15.30 da açıklanan bir veridir. Amerika
Birleşik Devletleri içindeki çalışanlara ödenen ücretlerin toplamını gösterir. Bu hesaplama
dışında kalan sektörler ;

— Kamu görevlileri
— Ev hanımları
— Kâr amacı olmayan sivil toplum kuruluşlarında çalışanlar
— Tarım işçileri

Bu veriler özellikle, politikaya yön veren kişilerin ve ekonomistlerin, ileriyi daha net
görmesi, ekonomik gidişatı önceden tahmin etmesi ve ekonomik aktiviteler hakkında bilgi
sahibi olmasına yaramaktadır.

64
 *** Satınalma Müdürleri Endeksi :

Her ayın ilk iş günü, Türkiye saati ile 17.00 da açıklanan bir veridir. 20 farklı sanayi
dalından, 300 ü aşkın müdürün katıldığı bir toplantıdır. Bu toplantı sonucunda ortaya çıkan
endeks 50’nin üstünde ise imalat durumu yükselişe geçmiştir. 50’nin altında ise sanayi bir
daralma içine girmiştir.

Temel olarak bu bilgiyi bilmeniz, piyasayı takip etmeniz acısından etkilidir.

Beklentilerin bu seviyelerin üstünde ya da altında olduğunu bilmek, açıklanma tarihi
geldiği gün, sizin daha uygun bir pozisyonda olmanızı sağlayabilir.

*** Perakende Satışlar Verileri :

Bu veriler, ekonomide kilit veri olarak bilinir. Ele aldığı dönem içinde yapılan
perakende satışları takip ederler ve bu satışlar için müşterilerin toplam ne kadar harcama
yaptığını hesaplarlar. Bu hesaplamalara hizmet sektörü dâhil değildir. Açıklanan veri,
hesaplanan ay ile bir önceki ay arasındaki farkı yansıtır. Perakende satışlar da Amerikan
ekonomisinin 3/2 sini oluşturduğu için, önemli bir veri kabul edilir. Ekonominin genel
gidişatı hakkında bilgi verir.

Açıklanan verinin eksi çıkması, perakende satışların, geçen aya göre azalmış olması
anlamına gelir, bu da Amerikan hükümetinin istediği bir durum değildir.

*** Tankan Açıklamaları :

Nisan, Temmuz, Eylül ve Aralık ortalarında Türkiye saati ile 02.50 de açıklanan bu
veriler, BoJ ( Japonya Merkez Bankası ) tarafından ilan edilir.

Japonya’daki iş dünyası ve ticaret hakkında, BoJ tarafından inceleme yapılır. Bu

inceleme, para politikasının oluşturulmasında göz önüne alınır. Bu incelemeye, belirlenmiş
bir sermayeyi aşan binlerce Japon firması katılır. Firmalardan, iş hayatındaki gidişat,
ekonomik trendler, gelecekteki beklentiler hakkında yorumlar istenir.

Bu veriler ekonominin genel gidişatını belirlediği için, özellikle JPY’ de ( Japon

Yeni ) büyük hareketlenmeler yaratabilir.

Eğer Japon Yeni ile ilgili bir paritede işlem yapmayı düşünüyorsanız ya da açık
pozisyonunuz var ise, bunu verileri gözden kaçırmamanızı tavsiye ederiz.

65
 ***TIC Verileri :

Amerikan hazinesinin yaptığı açıklamalardır. Ayın 12. iş günü Türkiye saati ile
16.00 da açıklanır.

Özellikle yabancıların tahvil, bono alım satımları gibi, uzun dönemli menkul
kıymetlerin takasları ile ilgili bilgi verir. TIC verileri bir ülkenin uluslar arası yatırım
alanında ne kadar güvenilir olduğu konusunda bilgi verir. Yatırımcıların ilgiyle izlediği bir
veridir.

*** Ticaret Dengesi :

Her ayın 2. haftası Türkiye saati ile 15.30 da açıklanan bu veriler, ülkenin ticari
dengesini ve mal piyasası ile hizmet piyasası arasındaki ithalat ihracat farkına bakar. Bir
ülkedeki ihracat oranı, ithalat oranından fazla ise ticarette bir gelişme, büyüme vardır.
İthalat oranının,
ihracat oranında büyük olması, ticari bir açık olduğunu ifade eder ki, ekonomik olarak
önerilen bir durum değildir.
Ticaret dengesi, bir açık durumunun olmaması durumunda ortaya çıkar, bu yüzden
ticaret dengesi, ülkenin ödeme dengesini belirleyen en önemli unsurdur.

** Aylık Bütçe Raporları :

Amerikan hükümetinin her ay açıkladığı bütçe raporları, bütçede bir açık ya da fazla
olup olmadığını gösterir. Eğer varsa bunun seviyesi yatırımcılar tarafından yorumlanır.
Doğal olarak, bu pariteleri de etkiler. Bu veriler aynı zamanda, devletin topladığı vergilerle
de ilgilidir. Bu yüzden Nisan ayı içinde açıklanan bütçe raporu, piyasalar üzerinde
diğerlerine göre daha fazla etkilidir.

** Rehber Göstergeler Endeksi :

Her ayın 20 sinde, Türkiye saati ile 17.00 da açıklanan bu veri, ekonomide ki 10
adet temel göstergeden alınan verilerle ortaya çıkar. Bunlardan bazıları;

Sanayi işçilerinin haftalık ortalama çalışma saati, İşsizlik sigortasına başvuranların

ortalaması, İmalat ile uğraşanların aldığı yeni siparişler, S&P endeksi, yeni bina yapımı
için alınan izinler, uzun ve kısa vadeli faizler arasındaki fark gibi ekonominin nabzını
tutmaya yarayan verilerdir.

Genelde insanların geleceği tahmin etmek için faydalandığı bir veridir çünkü bu
endeks birçok veriyi içerdiği için, genel gidişat hakkında bilgi verebilir.

66
 ** Cari Hesaplar :

Ayın her çeyreği açıklanan bu veri, ülkelerin mal, hizmet veya transferlerin ithalatı
ile ihracatı arasındaki farkı inceler. Bu hesaplardaki oranlar, özellikle Forex piyasalarını
hareketlendiren oranlardır.

** Dayanıklı Mallar :

Her ayın 4. haftası Türkiye saati ile 15.30 da açıklanan bu veri, dayanıklı tüketim
malları siparişlerini ve hareketliliğini inceler. Burada açıklanan oranın yükselmesi pariteyi
destekleyen bir haberdir.

** Konut Başlangıçları :

Her ayın ortasında 8:30 da açıklanır. Geçen ay içinde, kaç tane müstakil ev ya da,
apartman inşaatına başlandığını gösterir. Bu araştırma için her ev ya da apartman tek bir
birim olarak sayılır. Pariteler üzerinde yüksek etkili bir veri değildir.

** Kapasite Kullanımı :

Her ayın ortasında, Türkiye saati ile 16.15’te açıklanır. Ülke genelindeki
kaynakların etkin kullanımını araştırır. Bu sayede endüstri alanında da veriler bulunmuş
olur. Örneğin fabrikaların kaynak kullanım oranları gibi. Kaynakların etkin kullanımı,
verimliliği arttıracağından, birçok ekonomik verinin iyileşmesine yardımcı olur.

** İşsizlik Rakamları :

Her hafta Perşembe günü Türkiye saati ile 15.30 da açıklanan bu veriler,
Amerika’da ülke içinde işsizlik ödeneği almak için ilk defa başvuru yapan insan sayısını
gösterir.

Her hafta açıklanan bu veriler ekonomik gidişat hakkında doğrudan bilgi veremez,
size tavsiyemiz bu verilerin ortalamasıyla aylık bazlı inceleme yapmanızdır.

67
 ** Philadelphia Fed Endeksi :

Her ayın 17 sinde Türkiye saati ile 17.00 itibariyle açıklanır. Pennsylvania, New
Jersey ve Delaware çevresindeki imalatçılar incelenir. Şirketler toplam iş hacimleri
konusunda araştırılır. Değişiklikler varsa kaydedilir. Bu gösterge istihdam, fiyatlar ve
endüstrideki koşullar hakkında bilgi verdiği için, önemli bir göstergedir fakat piyasalar
üzerinde pek etkili değildir.

** PPI – Üretici Fiyatları Endeksi ( ÜFE ) :

Her ayın 2. haftası Türkiye saati ile 15.30 da açıklanır. Her ay yaklaşık 300.000
firmadan, 100.000 adet fiyat toplanır. Bu ramaklarla yapılan hesaplamalarla bulunur.
CPI kadar etkili olmasa da, etkili sayılabilecek bir rakamdır. Özellikle enflasyonu da
etkileyen bir göstergedir. CPI kadar etkili olamamasını sebebi, hesaplanırken içinde
tamamlanmış mallarında bulunmasıdır. Bazı yatırımcılar, PPI endeksini, gelecekteki CPI
endeksini tahmin etmek içinde kullanabilir.

*Beige Book :

FOMC Toplantısından 2 hafta önce açıklanır. Yılda 8 kere Türkiye saati ile 21.15 te
açıklanır. Genel olarak, merkez bankasının, güncel ekonomik koşullara bakışının bir
özetidir. FOMC toplantısından önce yayınlanır ve insanların son toplantıdan bu yana olan
ekonomik koşullar hakkında bilgilendirilmesi amaçlanmıştır. Çok etkili bir gösterge
değildir ama, geçmişte nadiren de olsa piyasada büyük hareketler yaşattığı görülmüştür.

*İstihdam Maliyeti İndeksi :

Ocak, Nisan, Temmuz ve Kasım aylarının son Perşembe günü açıklanır. Bu indeks,
işçilerin maaşı, maaş dışındaki sosyal imkânları gibi koşullarını inceleyen, incelerken 3.000
den fazla özel sektör firmasından, 500 den fazla devlet kurumu ve okuldan bilgi alır.
Piyasalara çok sert etki etmeyen bir açıklamadır.

*PCE – Kişisel Tüketim Harcamaları :

Her ayın son günü Türkiye saati ile 15:30 da açıklanır. Tüketici hizmet ve
ürünlerindeki fiyat değişmelerini inceler. Piyasa üzerinde çok etkisi olmayan bir veridir.

68
 Unutmayınız !
Temel analizin,
- Özellikle Amerika’daki verilerden etkilendiğini,
- Verilere gelen tepkinin genelde aynı yönde olduğunu
- Açıklanan verilerin genelde hep periyodik zaman aralıklarıyla açıklandığını,
- Açıklamaların tüm pariteleri etkilediğini unutmayınız.

69
 9 ) KAZANAMAK İÇİN TAVSİYELER:
Bir Forex platformu seçerken, en çok dikkat etmeniz gereken nokta, kiminle
çalışacağınızdır. Hesap açma işlemi gerçekleştirmeden önce, karşınızdaki kişilere sorular
sorun, geçmişlerini öğrenin. Tecrübeli olup olmadıklarını araştırın. Kafanızdaki soruların
hepsini sorun.

Karşınızda her zaman biri olacak mı? Buna çok dikkat edin. Telefon, e-mail ya da
chat yoluyla ulaşabileceğiniz bir yetkilinin olması bu piyasalar için çok önemlidir.
Özellikle finans piyasalarında işlem yaptığınız için, gelişmelerden haberdar olmanız
gerekmektedir. Bu yüzden anlaşmanızın, ulaşmanızın kolay olduğu bir firmayla çalışmaya
dikkat edin.

Size profesyonel anlamda yardımcı olacak, her türlü imkânı sağlayacak, gerekli
eğitim dokümanlarını temin edecek, gerektiğinde birebir eğitimler verebilecek bir firmayla
çalışmanızı tavsiye ederiz. Gerek online eğitim dosyaları, gerekse yüz yüze olacak
eğitimler bu piyasalarda başarılı olmanızı sağlayacak avantajlardır. Aynı zamanda teknik
konularda da alacağınız destek, süreyi de kısaltır.

YATIRIMCILARIN BAŞARILI OLMA SEBEPLERİ :

Bu konu için üç farklı gruptaki insanları incelemekteyiZ. Bunlar; Brokerlar,

yatırımcılar ve eski yatırımcılar olmaktadır. Onlardan aldığımız cevaplar, 20.000
yatırımcının deneyimlerini temsil etmektedir. Burada çoğunlukla ifade edilen nedenleri
bulacaksınız.

1- Stop Loss emrinin kullanmaları :

İşleme giriş yapılırken stop emri girilmelidir. Bu konuda yazılı işlem planı size
yardımcı olacaktır. Özellikle işlemde ne kadar rakamı riske edebileceğiniz belirtilmiş
olmalıdır. Unutmayın ki, piyasalarda yapılan en büyük avantaj, yatırımcıların kârı
yüksek tutup, zarara uğradıklarında beklememeleridir.

Başarılı bir yatırımcı kâr etmeye başladığında kârı geri dönüş sinyalleri gelmeden
kesmez. Elde ettiği küçük bir kâr ile yetinmemeyi bilir, ve zarara uğramaya başladığı
zaman, önceden belirlediği sınırda pozisyonunu kapatır. Böylelikle büyük bir kayıp
önlenmiş olır. Az kazanıp çok kaybetmek takdir edersiniz ki istenilen bir durum
değildir. Bunun için stop emir konulur. Hatta pozisyon açtığınız anda bir stop emri
girmenizi tavsiye ederiz, paranız düşerken içinde bulunduğunuz psikoloji buna izin
vermeyebilir. Uygun şekilde yerleştirdiğiniz stop emri sizi aşağıda belirtilen
oluşabilecek ciddi risklerden koruyacaktır. Bu riskler:

70
 a) Zararın kısa yerden kesilememesi
b) Zararda uzun süre kalınması
c) Küçük zararların alınamaması
d) Bir ya da iki işlemde sermayenin büyük kısmının kaybedilmesi, unutmayın ki o
sermaye sizi büyük kazançlara taşıyabilir.
e) Hatalı olunduğunun kabul edilmemesi
f) Sizi cesaretlendiren ve işlem planınızı terk etmenize yol açan kişileri dinlemek

2- Sağlam yazılı işlem planına sahip olmaları :

İyi işlem planı başarılı bir yatırımcıya aşağıda sayacağımız avantajları getirir;

a) Küçük kâr olasılığı için yüksek düzeyde risk almaz

b) Zarardaki pozisyona ilave yapmaz
c) Bir işlemde çok fazla paranın riske etmez
d) Sermayenin çoğunun marjin olarak kullanmaz
e) İşlemin zaman içinde hatada olup olmadığını görmek için kontrol eder
f) Yüksek işlemler yapmaz. ( İyi işlem planı marjin limitini dikkate alarak işlem
yapmanıza izin verir)
g) Düşüş trendlerinde oluşabilecek fırsatların değerlendirir.

3- İşlemlerini yeterli, gerekli ve güvenilir verilere bakarak yapmaları :

Yatırımcıların birçoğu, küresel bilgi ve göstergelere bakarak işlem hükümleri

vermektedirler. Yatırımcılar sabah gazetelerden baktıkları haberlere göre piyasaya
atlamazlar. Piyasayı daha iyi öğrenmek için gerekli bilgileri elde etmek için yeterli çaba
harcayıp ve zaman ayırırlar. Birçok brokera göre gün içinde elde edilen kapsamlı ve
uluslararası bilgilerle piyasaya girmek başarı için en gerekli sebeptir.

Başarılı Yatırımcı kendine ve bilgisine güvenir ve kesin olmayan kaynaklara göre

işleme girmez.

4- Paralarını yönetmeleri:

İş hayatına herhangi bir yerinden giriş yaptıysanız, mutlaka para yönetiminin önemi
hakkında yorumlar duymuşunuzdur. Bu piyasalarda da başarı için gerekli olan bir
unsurdur. Forex için en iyi yöntem para yönetimini, yazılı işlem planının bir bölümü olarak
görmektir. Sermayenizin bütçesini yapmalısınız. Eğer riskiniz sermayenizin %2’sinden
daha fazla değilse birkaç zararda işlemde dahi hayatta kalabileceksiniz. Para yönetimi ile
ilgili diğer önemli yaklaşım ise risk ve kazanç oranı olmaktadır. Ayrıca yazılı para
yönetimi, kuralları kazançta iken ilave işlem eklemeyi ve çıkış yerini içeren kılavuz
olmalıdır.

71
 5- Trend doğrultusunda işlem yapmaları:

Birçok başarılı yatırımcının ortak görüşü, trende karşı işlem yapılmaması

gerektiğidir. En üst ve alttan pozisyonlara girilmelidir. Grafikler sizi oluşabilecek büyük
zararları önlemek için trend noktalarını ve piyasanın nereden dönebileceğini görmenize
yardımcı olurlar. Ayrıca bu bilgi sizin kazançtaki pozisyonunuzdan ne zaman çıkacağınıza
da yardım edecektir. Trend piyasası ile işlem piyasası arasındaki farkı iyi tanımanız
gerekmektedir. Eğer bilmiyorsanız çalıştığınız firmadaki yetkililere sorabilirsiniz.

6- Disipline sahip olmaları:

Yazılı işlem planını takip etmek için disiplinli olmalısınız. Disiplin aşağıda belirtilen
avantajları getirir;
a) Önemli kazanç ya da zarar hallerinde işlem planınızı terk etmezsiniz
b) Yetersiz bilgilerle pozisyon açmazsınız
c) Dikkatsiz ve sabırsızca işlem yapmazsınız
d) Küçük sermaye ve az bilgi ile birçok paritede işleme girmezsiniz
e) Grafikleri sürekli takip edersiniz
f) Duygularınızı kontrol altında tutabilirsiniz
g) Stop kullanmayı ihmal etmezsiniz.

7- Yeterli sermaye ile başlamaları:

Aslında sadece yeterli sermaye ile başlamak değildir başarıyı getirmez. Bazı
yatırımcılar iyi miktarda para ile başlamalarına rağmen kazanamayabilirler. Çünkü yazılı
işlem planı ile sağlam para yönetimi kurallarına sahip olamamaktadırlar. Ayrıca bunları
devam ettirecek disipline sahip değildirler. Az miktarda sermaye ile başlamak ve bütün
kuralları uygulamak, çok para ile başlayıp dikkatsizce işlem yapmaktan daha iyi
olmaktadır. Peki ne kadar rakam yeterli olacaktır? Bu tamamen sizin işlem planınıza ve bir
işlemde ne kadar risk alacağınıza bağlıdır. Ayrıca sermayenizin ne kadarını marjin olarak
kullanacağınıza da bağlıdır.

Eğer siz sermayenizin %5’lik kısmını bir işlemde risk olarak ayırmaktaysanız o zaman
hesabınızda 10.000 usd bulundurmanız gerekmektedir. Bu rakamda bir işlemde 500 usd
olacaktır. Fakat birçok broker başlangıçta sıkı olarak başlanması gerektiğini söylerler. Eğer
sizin işlem başına risk oranınız %2 ise o zaman 25.000 usd hesabınızda olacak ve siz 500
USD zarardan daha fazlasını almayacaksınız. Stop seviyesini de ona göre belirleyeceksiniz.

72
 8- Kazançtaki pozisyonu devam ettirmeleri:

İyi bir plan kazancınızı devam ettirmenize yardım edecektir. İyi plan duygularınızı
karar verirken elimine edecektir. İyi plan size şunu söyleyecektir; ‘ Eğer piyasa trendi
işleminize göre devam ediyorsa o zaman kazancınızı koruyacak takip stop konulmalıdır.
Bu seviye piyasaya göre gerektiğinde değiştirilebilir. Fakat bu seviye piyasadan çok uzağa
konulmamalıdır’. İyi plan size aynı zamanda hatırlatacaktır ki; ‘ Eğer işlemin başındaki
temel nedenler hala geçerli ise ve teknik göstergeler işlemi onaylıyorsa işlem
kapatılmamalıdır. Eğer %50’lik kâr oranı varsa o zaman işlemi kapatabilirsiniz’.

Şartlar izin verirse planınız kazançtaki işleminize ilave işlem eklemenize olanak
vermelidir. Fiyat seviyelerinin ve kazanç hedeflerinin yazılmış olması önemlidir. Ayrıca bu
yazılı kılavuz yatırımcıyı, temel ve teknik göstergeler pozisyonun devamını önerirken
küçük kazançla pozisyondan çıkmasını önlemelidir. Bununla birlikte eğer temel ve teknik
göstergeler pozisyonun devamını teyit etmiyorlarsa hemen işlemden çıkılmasını
sağlamalıdır. Ayrıca yatırımcı kazançlı pozisyonda iken gelen bilgilerin kaynağına iyi
bakmalı ve karar verirken dikkatli olmalıdır.

9- Duygularının işlem yaparken kullanmamaları:

En iyi yatırımcılarla yaptığımız görüşmelerde kendilerinin işlemlerini duygularını

katmadan yaptıklarını gördük. Kendilerini işleme yatırmamaktadırlar ve bu sayede
işlemden çıkmaları kolay olmaktadır. Bazı yatırımcıdan farklı olarak heyecan ihtiyaçlarını
gidermek için ve sıkıntıdan kurtulmak için işleme girmemektedirler. Duygusal korkular
yatırımcıları zarardaki pozisyondan çıkmalarını önlemektedir. Bu yüzden başarılı bir
yatırımcı duygusal olarak değil, mantıksal olarak hazırlanır, grafiklere, rakamlara,
haberlere bakarak karar verir.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DİĞER MADDELER :

- Her zaman işleme girilecek diye bir zorunluluk yoktur. İşlem dışında beklemekte
bir işlem sayılmalıdır, bu yüzde ekran başında oturduğunuz her an pozisyon
açma güdüsüne kapılmayın. Özellikle kendinizden emin olmadığınız zamanlarda
işleme girmeyin. Forex piyasaları her zaman olacaktır ve sizi bekleyecektir.

- İçinizin rahat olacağı, uykularınızın kaçmayacağı işlemlere girin.

- Yatırıma yönlendirdiğiniz miktar, hayat standartlarınızı etkilememesin.

- Kendi psikolojik yapınızı iyi anlayın. İşlemde iken hırs, telaş, korku, gurur gibi
kararları etkileyecek duygulardan mümkün olduğu kadar kaçının.

- Forex de gerçek işlemlere başlamadan önce yeterince bilgi sahibi oluncaya kadar
pariteler takip edip ve deneme hesaplarında tecrübe kazanın.

73
 - Piyasanın tersine işlem yapmaktan çekinmeyin (açığa satış).

- En tepe ve dip seviyelerden işlem yapmaktan kaçınmayın. Bu seviyelerin

kendisini ispatlaması beklenilmelidir.

- Çok sayıda pariteye yönelmektense belli birkaç pariteye odaklanabilirsiniz. Bu

sayede işlemde olduğunuz para birimlerini daha iyi inceleme fırsatınız
doğacaktır.

- Hatalı ve zarar getiren kararların yoğunlaştığı dönemlerde işlemlere belli bir süre
ara verin ve bu sürede düşünsel olarak toparlanmaya çalışın.

- Zararlarınızı inceleyin. Onlardan öğrenecek çok şeyler olacaktır.

Unutmayınız !
- Stop Loss koyma
- Sağlam yazılı işlem planı
- İşlem yaparken gerekli bilgi donanımına sahip olunması
- Para yönetimi
- Trende karşı işlem yapmama
- Disipline sahip olma
- Yeterli sermaye ile başlama
- Kazançtaki işlemi sürdürme
- Duygularının işlemlere etki etmemesi konularının yatırımcıya sağladığı avantajlar
aklınızdan çıkmamalı.

74
 SÖZLÜK
Açığa Satış :
Sahip olunmayan menkul kıymetin ödünç alınmak sureti ile satılmasıdır.

Açık Emir :
Yatırımcının verdiği emirde eğer emrin geçerlilik süresi yoksa bu emre açık emir denir.

Alçalan Trend :
Bir piyasada fiyatların düşüş içinde bulunduğu trend yapısı.

Aracı Kurum :
Sermaye piyasası faaliyetinde bulunmak üzere, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından
aracılık yetkisi verilmiş anonim ortaklıklardır.

Arbitraj :
Fiyat farklarından yararlanmak amacıyla para, kıymetli maden, tahvil ve hisse senedi,
döviz alıp satma işlemidir. İki piyasa arasında fiyat ilişkisi sıra dışı olarak
nitelendirildiğinde bir piyasadan alış yapılıp diğer piyasadan satış yapılır.

Broker :
Ülkemizde “üye temsilcisi” olarak bilinen bu görevi üstlenen insanlar, üyelerin işlemlerini
piyasaya aktarımını yapar.

Çapraz Kur :
İki yabancı para biriminin bir başka ülkedeki değerlerini göstermek için kullanılan
terimdir.

Dar Piyasa :
Piyasa talebinin üretim hacmine nazaran yetersiz oluşudur. Piyasa hacmini genellikle ülke
nüfusu, gelir düzeyi, gelir dağılımı, aynı zamanda ülke halkının zevk ve tercihleri gibi
faktörler belirler.

Dealer :
Müşterilerinin hesabına hisse senedi alım satımı yapan kişi.

Devalüasyon :
Bir para kurunun değerinin aniden ve yüksek oranda düşmesine izin verilmesidir. Bu
operasyonlar merkez bankaları tarafından yapılırlar.

Direnç Noktası :
Fiyat artışının yoğun satışlar sonucu durdurulduğu seviyeyi ifade eder.

75
Destek Seviyesi :
Fiyatların düşerken yoğun alımlar ile karşılaştığı ve daha da aşağıya düşmekte zorlandığı
seviyedir.

Döviz :
Ulusal para dışındaki tüm yabancı paralar ve bu para cinsinden değer taşıyan tüm menkul
değerlere verilen isimdir.

Döviz Arbitrajı :
Herhangi bir dövizin ucuz olduğu piyasadan alınarak pahalı olan piyasada satılarak ya da
çapraz kurlar arasında bozulan uyumdan yararlanarak kar elde etme işlemleridir. Döviz
arbitrajı çapraz kurlar arasındaki bozulan uyumun yeniden tesisini de sağlar.

Döviz Kuru :
Bir ülkenin ulusal parasının yabancı ülkelerin parası cinsinden değeridir.

Döviz Kuru Riski :

İleri bir tarihte döviz geliri elde edecek veya bir döviz ödemesi yapacak olan kişilerin bu
süre zarfında döviz kurlarında ortaya çıkacak olumsuz değişimden dolayı zarara uğramaları
olasılığı.

Efektif :
Merkez Bankası tarafından alım ve satımı yapılan ve Türk lirası olarak kurları belirlenen
yabancı ülkelere ait kâğıt paradır.

Efektif Fiyat :
Efektif fiyat malın alıcı tarafından satın alınması sırasında kabul edilmiş olan fiyattır.

Faiz :
Ödünç alınan belirli bir fonun kullanma bedelidir.

Futures Piyasası :
Fiyat dışındaki şartları standartlaştırılmış bir vadeli (forward) sözleşmenin işlem gördüğü
piyasalardır. Bu piyasalarda sözleşmeye konu teşkil eden ürün kontrat şartlarına uygun
olarak ileri bir teslimat tarihinden alınıp satılmaktadır.

Grafik Analizi :
Geçmişteki fiyat hareketleri sonucunda oluşmuş formasyonları bulmak için fiyat
grafiklerinin incelenmesidir. Temel kavram mevcut piyasada benzer modellerin
oluşmasının aynı yönde olası bir piyasa hareketinin sinyalini verebilmesidir.

Hedging :
Nakit piyasada bulunulan bir pozisyondan oluşan risklerden diğer piyasalarda ( ör: FOREX
) tersine pozisyon alarak korunmasıdır.

76
İşlem Hacmi :
Her hisse senedi için gerçekleşen işlemlerdeki hisse senedi sayısı ile işlem fiyatının
çarpılmasıyla elde edilen değerlerin toplamıdır. Tüm hisse senetlerinin işlem hacimleri
toplamı, piyasanın toplam hacmini oluşturur.

Kambiyo ( Döviz işlemleri ) :

Madeni ve kâğıt para şeklindeki tüm yabancı ülke paraları ve bu paralarla ödeme
yapılabilen her tür hesap, belge, bono, poliçe, çek vb. parasal araçların tümüne kambiyo ya
da döviz denir.

Kaldıraç :
Kullanılan sermaye miktarından daha büyük dolar (veya TL) bedeline sahip olan bir
emtianın ya da finansal aracın elde edilebilmesidir. Kaldıraç pozisyonu ne kadar büyük
olursa kar veya zararda o kadar büyük olacaktır.

Kapanış Fiyatı :
Yatırım aracının belirli bir zaman dilimi içindeki en son işlemin fiyatıdır.

Kısa Pozisyon :
Düşen piyasadaki fiyat hareketlerinden kar elde edebilmek için satışa geçilerek uygulanan
bir pozisyon tipidir.

LIBOR :
Londra mali piyasasında bankalarca belirlenen ve birinci sınıf bankalara uygulanan faiz
oranıdır. LIBOR'u bir sepet faiz oranı olarak adlandırmamız mümkündür.

Likidite :
Menkul kıymetin piyasa fiyatından veya bu fiyata çok yakın bir fiyattan en kısa sürede ve
kolayca nakde çevrilebilmesidir.

Limit :
Bir ekonomik değişkenin alabileceği maksimum veya minimum değerdir.

Limitli emir :
Emri veren alıcının, işlemin gerçekleşmesi için kabul ettiği en yüksek fiyatı, satıcının ise
satmaya razı olduğu en düşük fiyatı belli ettiği emir tipidir.

Lot :
Hisse senetleri piyasasındaki işlem birimidir. İMKB Hisse Senetleri Piyasası'nda 1 lot 1000
adet hisse senedini veya 1.000.000 TL nominal değerli hisse senedini anlamına gelir.

Manipülasyon :
Piyasada canlılık yaratmak amacıyla yapay alım/satım yapılmasına denir.

77
Market Maker :
Hisse senetlerinden, bonolardan, dövizlerden veya gayrimenkullerden bir piyasa oluşturan
jobber (simsar) veya stockbroker (borsacı). Diğer bir deyişle yukarda belirtilenlerin alım-
satımını yapan kişi.

Merkez Bankası :
Banknot ihraç eden, hükümetin para ve kredi politikasını yürütmede yardımcı olan,
veznedarlık görevini üstlenmiş, devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan kurumdur.

Net Faiz :
Bankaların mevduata verdikleri faizden vergi ve komisyonlar düşüldükten sonra geriye
kalan kısımdır.

OPEC :
1960 yılında Bağdat'ta İran, Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezüella tarafından
kurulmuştur. OPEC, petrol ithalatçısı ülkeler üzerinde siyasi ve ekonomik baskı kurarak
iktisadi ve politik bir üstünlük sağlamaya yönelik bir örgüttür.

Opsiyon Piyasası :
Vadeli işlem piyasalarına benzeyen bir piyasadır. Opsiyon sözleşmelerinin alınıp satıldığı
bir piyasadır.

Piyasa Fiyatı :
Sermaye piyasası aracının arz ve talebinin karşılaşması sonucu oluşan fiyatıdır.

Portföy Yönetimi :
Bir portföyün yönetilmesi, mevzuatın ve içtüzüğün izin verdiği sınırlar dâhilinde, portföye
varlık ( hisse senedi, tahvil, bono, döviz ) alınıp satılması ve bu varlıkların getirilerinin
(faiz, kar payı gibi) tahsil edilmesi faaliyetleridir. Varlıkların alınıp satılması kararlarına
dayanak teşkil eden her türlü araştırma ve analiz gibi faaliyetler de portföy yönetiminin
kapsamına girer.

Rezerv Para :
Uluslararası mali kuruluşlar ile hükümetlerin ellerinde bulundurdukları altın ve dövize
denir.

Risk :
İstenmeyen sonuçlarla karşılaşma olasılığıdır.

Risk Kontrolü :
Piyasada karşılaşılabilecek olan zararları sınırlamak amacıyla kullanılan bir trading
yöntemidir.

78
Risk Yönetimi :
Bir işletmenin normal faaliyet süreci boyunca karşılaşabileceği risklerin giderilmesi,
minimize edilmesi veya bunların sigorta ettirilmesi ile ilgili konular ile ilgilenir.

Spekülasyon :
Bireyin gelecekle ilgili beklentileri doğrultusunda hisse senedi fiyatlarında veya döviz
kurlarındaki olası değişimlerden bir gelir elde etmek amacıyla yapılan işlemlerdir.Bu terim
sık sık manipülasyon (yapay fiyat hareketi) ile karıştırılır.

Stop Emri :
Belirlenen fiyat seviyesine geldiğinde piyasa emrine dönüşen emirlerdir.

Teknik Analiz :
Hisse senedi veya borsa endeksi fiyatında ya da işlem miktarında meydana gelen
değişmelerin genellikle grafiklerle açıklanması ve geleceğe yönelik trend belirleme
aracıdır.

Temel Analiz :
Hisse senetlerinin gerçeğe en yakın fiyatlarını bulmaya yönelik bir yöntemdir.

Teminat :
Borsa üyelerinin, borsa işlemleri dolayısı ile müşterilerine ve borsaya verebilecekleri
zararlara karşılık olmak üzere, Borsa tüzel kişiliği adına yatırdıkları meblağa denir.

Trend :
Bellirli bir zaman dilimi aralığında belli bir seyri oluşturan değerlerde ortaya çıkan sürekli
artma ya da azalmaları ifade eder.

Uzun Pozisyon :
Yükselen fiyatlardan kar edebilmek için satın alma emirleri ile oluşturulmuş pozisyondur

Vadeli Döviz İşlemleri :

Dövizin ileri bir tarihte belirli sabit bir fiyat üzerinden alınıp satılacağına dair yapılan
sözleşmelere bağlı işlemlerdir.

Valör :
Kredi ya da mevduat için bankaca faizin işletilmeye başlandığı tarihe denir.

Zamanlı Emir :
Zamanlı emirler ancak verildikleri zaman aralığı içinde geçerli olurlar.

79
 -- SON SÖZ –
Tüm kitap boyunca sizi Forex Piyasalarıyla tanıştırmaya, piyasalara giriş
yaptığınızda yabancılık çekmemenizi sağlamaya çalıştık. Her gün 2 trilyon Amerikan
Doları’na yakın sermayenin döndüğü bu piyasalardan sizinde faydalanmanız için destek
olmaya çalıştık. İyi anlaşılacağını umduğumuz bir dil ve grafikler kullanmaya dikkat ettik.
Ülkemizde bu piyasalarla ilgili kaynak bulmanın ne kadar zor olduğunu bizde farkındayız
ve bu farkındalık yola çıkış amacımız olmuştur.

Düşük rakamlarla çok yüksek oranlarda yatırım yapma olanağı, açığa satış, anında
işlem yapabilme gibi sayısız avantajların olduğu piyasada umarız ki sizde başarılı
olacaksınız. Aynı zamanda hedge amaçlı işlemlerin, ticari hayatınızda da sizi
koruyabildiğini unutmayın.

Son tavsiyelerimiz ise, piyasaya girerken hederlerinizi baştan koymanız, işlem

yapacağınız kurumu seçerken tecrübesine ve size yaklaşımına önem vermeniz, normal
yatırım mantığında olduğu gibi sadece yükseliş beklediğiniz araçları alıp yükselmesini
beklemek gibi düşüş beklentisi içinde olduğunuz araçları da açığa satış yapıp fiyat düşünce
alıma geçerek kâr etmenizdir. Özellikle stop noktalarını çok kayıp vermeyecek şekilde
ayarlamanız, yükseliş trendindeyken aceleyle pozisyon kapatmak yerine tüm sinyallerin
düşüşü desteklediği durumda satış yapmanızdır.

Bazı yatırımcılar, stop seviyesini daha işleme başlamadan kafalarında belirlerler,

çünkü yatırımcı psikolojisi satışa geçip zararı durdurmanızı engelliyebilir. İçinizden hep
“simdi ters dönüş olacak” derken, fiyat iyice düşebilir ve sermayenizi eritebilirsiniz. Fakat
sizde taktir edersiniz ki, o sermaye ileride ihtiyacınız olacak.

Paranızı yatırmadan önce, kısa bir süre deneyim kazanmak ve Forex ekranında
tecrübe kazanmak için, şirketlerin demo hesaplarına kayıt olarak, hiç para yatırmadan işlem
yapmaya başlamanız daha faydalı olur. Hem işleyiş hakkında biraz tecrübe sahibi
olursunuz, hem de platformu kullanmayı çok daha iyi öğrenirsiniz.

Umarız, faydalı olabilmişizdir. Yatırımlarınızda başarılar.

KİTAP İLE İLGİLİ HER TÜRLÜ YORUMUNUZU info@hedefonline.com ADRESİNE

GÖNDEREBİLİRSİNİZ.

80
 KAYNAKÇA
www.hedefonline.com
Eğitim Arşivi
2006

Yusuf Sarı
Borsada Göstergelerle Teknik Analiz
İstanbul, 2001, 4. Baskı

John Jargesen & S. Wade

Profiting with Forex
USA, 2006

Callum Handerson
Currency Stategy : A Practitioner’s Guide to Currency Trading, Hedging and
Forecasting
USA; 2002

Peter Rosanstreich
Forex Revolution : An insider’s Guide to the Real World of Foreign Exchange
Trading
USA, 2005, 2.Baskı

Michael Archer, Jim Bickford

Getting Started in Currency Trading : Winnig in Todays Hottest Marketplace
USA , 2005

81