17.02.

2011 Snav => derste anlatlanlar sorulacak Halil Tekin Fuat Turgut lme ve Deerlendirme Kitab Durmu Ali zelik Konu balklar

1) Eitimde lme ve Deerlendirmenin nemi 2) lme ve Deerlendirme ile lgili Kavramlar a) Deiken ve Deiken Trleri b) lme, Deerlendirme, lek 3) lt ve Deerlendirme a) b) a) b) c) d)
Deerlendirme Trleri: lte Gre Deerlendirme Yapl Amacna Gre Deerlendirme

Alternatif Deerlendirme Trleri: Performans Deerlendirme z Deerlendirme Akran Deerlendirme Portfolyo Deerlendirme a) Gvenirlilik b) Geerlilik c) Kullanllk

4) lme Aralarnn Nitelikleri:

5) Eitimde llen zellikler

lme aralar (szl-yazl, oktan semeli doru yanl boluk doldurma vb. snavlar) Alternatif Deerlendirmede Kullanlan lme Aralar:7 a) Projeler b) devler c) Performans Grevleri d) Gzlem e) Anekdot Kaytlar f) Rubric (dereceli puanlama anahtar)

6) Test Gelitirme ve Madde Analizi a) Madde Glk ndeksi b) Madde Ayrt Edici ndeksi (Soru gelecek vize+final iin ok nemli) 7) lme Sonular zerinde Yaplan statistikler: (Verilerin toplanmas, oluturulmas, gruplanmas, grafikte gsterilmesi) a) Merkezi Eitim lleri: Mut-medyan, yzdelik, aritmetik ortalama(x) b) Deiim (yaylm, dalm) lleri Ranj (Range), eyrek Sapma, Varyans, Standart Sapma A = NORMAL DAILIM ERS

B = STANDART PUANLAR ( Z ve T puanlar) C = SINAV SONULARININ NOTA EVRLMES KORELSYON

Bir Eitim Programnn eleri Hedef / Kazanm erik (Muhteva) Eitim Durumlar Deerlendirme Niin retiyoruz? Ne reteceiz? Nasl reteceiz? Ne kadar rettik?

lme olmadan deerlendirme olmaz! lme : Gzlenen ve aratrlan deikenlerin gzlem sonularnn say ve sembollerle belirlenmesi ve betimlenmesidir. lme bir betimleme iidir. Yani bir nesnenin ya da nesnelerin belli bir zellie sahip olup olmadn, eer sahipse sahip olu derecelerinin gzlenerek sonularn say ve sembollerle ortaya konulmasdr. Aratrlan Gzlem yapma lme Sreci Bir lme ileminde 3 nemli basamak vardr: 1) llecek bir deiken olmaldr. 2) Deikenin gzlenebilmesi gerekir. 3) Gzlenen zelliin say ve sembollerle ifade edilmesi gerekir. Deiken : Bir lmn dier lme farkl deerler alabilen kavramlardr. Deiken Nitel (medeni durum, baar, cinsiyet, vs.) Nicel (arlk, boy, snavda elde edilen not, vs.) lme ve deerlendirme kavramlar birbiriyle yakn ilikide olup deerlendirmenin salkl olabilmesi iin lme sonularnn objektif ve salkl elde edilmi olmas gerekir. Deerlendirme Sreci lme sonucu veriler
rn. Ali 60 alm

Say ve sembollerle ifade etme

lt

Karar Hkm Yarg

snfta kald

70 geer not

24.02.2011 SUNUM KONULARI

1) 2) 3) 4)

Performans Deerlendirme 3 Mart / Yunus anl & Eray Sevim Akran Deerlendirme 3 Mart / Zarife Kaya & Kbra zer Portfolyo Deerlendirme 3 Mart / Derya & Mediha Develiolu Alternatif Deerlendirme 10 Mart / Hrrem & Damla Demir a) Projeler 17 Mart / Filiz nal & pek b) devler 10 Mart /Elif & Arzu c) Performans Grevi 17 Mart zlenen Ka & Eda Kazancolu d) Gzlem 17 Mart Osman e) Anekdot Kaytlar 10 Mart f) Rubric 24 Mart 5) Snav Trleri a) Yazl Snavlar Yasemin & Soraya b) Ak Kitap Snav 24 Mart c) Ksa Cevapl Snavlar (Boluk doldurma) 29 Mart / Yasemin & Yasemin d) Doru-Yanl Tr Snavlar 29 Mart / Emrullah & Kadri e) oktan Semeli Snavlar 29 Mart / Merve & Canan 24 Mart Ek Konu : Bilisel Davranlar, Duyusal Davranlar, Psikomotor Davranlar 10 Mart / Mine&Merve&Glsm&Ayke&Ebru

f) Eletirmeli Snavlar g) Szl (Mlakat) Snavlar

29 Mart / Semiha & Meltem

dev hazrlanrken/ deerlendirilirken dikkat edilecek hususlar! - Sunum sresi 10 dk - Slayt says 10 taneyi gemeyecek - Slaytn hazrlanmas,sunumu - Sunum Word ile hazrlanp kts Ertu Beye verilecek - Word kts 3 sayfay gemeyecek + 1 sayfa soru tipine rnek - Yazm kurallarna dikkat edilecek - Kaynaklar sunumun son sayfasnda yer alacak - Konumuzun KULLANIM AMALAR, SINIRLIKLARI neler? Birer rnek - 1. Slayt KAPAK 10. Slayt KAYNAKLAR Vize & Final soru rnei: dev konunuzu anlatn (20 Puan) veya dev konunuzun yararlar/ snrlklar nelerdir?

Eitimde lme ve Deerlendirmenin nemi 1) renciler hakknda bilgi edinilerek uygulanacak olan program iin retimin balang noktas tespit edilir. Bu ekilde retimi rencilerin dzeyine gre ayarlamak mmkn olur. 2) retim devam ederken nitelerdeki renme eksikleri ve glkleri tespit edilerek bu eksikliklerin ve yetersizliklerin giderilmesi ya da nitenin daha iyi renilmesi salanr. 3) Programn banda belirtilen hedef davranlarn ne oranda kazanlp kazanlmad tespit edilerek programn ngrd hedeflere ulalp ulalmadna baklr. 4) Eitimle ilgili retmenler, idareciler ve veliler ile evredeki dier ilgililere bilgi verilmi olur. 5) Okullarda retmenler ve idareciler kullandklar yntem ve stratejilerin ne kadar etkili olduunu anlayarak kan sonulara gre kendilerini yeniden dzenlemektedirler. 6) Deerlendirmeler rencilerin geleceklerine ynelik kararlar verilmesinde etkili olduu iin deerlendirme salkl yaplm ise rencileri motive eder. 7) Eksikliklerin zamannda giderilmesi ve daha etkili retim ortamlar oluturulmas iin her zaman lme deerlendirmeye ihtiya vardr. Soru kabilir: lme ve deerlendirmenin eitimdeki neminin en nemli maddesi nedir? (3.madde) Klasik soru: Eitimde lme ve deerlendirmenin nemi? (7 madde de yazlacak!) lme ile ilgili Kavramlar Deiken: Bir nesnenin denir. a) b) c) d) e) f) veya kiinin sahip olduklar zelliklere veya durumlara deiken Nicel Nitel Srekli Sreksiz Baml Bamsz

rnek soru: Snavdan ok yksek not alan rencinin baml ve bamsz deiken? Derse devam etme -> Snavda baar Neden Sonu Bamsz Baml Alkol kullanm -> Trafik kazas Neden Kaza olan yerde trafik tabelalar vs. tam olmal. Gerektende tek neden alkol ise NEDEN bamsz deiken olur Alkol -> Kaza -> 2 l -> yetim kalan ocuklar Kitap sayfa says 15. -> Nesnelerin belirli zelliklere sahip olup olmadn tespit etme.

lme Trleri 1) Dorudan a) Temel lme b) Dorudan lme 2) Dolayl

1) a)

Tem lme: gzlenebilmesidir.

llecek

deikenin

deerlerinin

dorudan

doruya

rn: Elimizde metre yok, admla veya karla lmeye almak. Bir bahenin eninin admlarla llmesi 1) b) Dorudan lme: Konusu olan doru gzlemlenen zelliin bir ara yardmyla llmesidir.

!NOT! Dorudan lme sonularnn geerlilik ve gvenirlilii yksektir. nk nesnenin sahip olduu zellikler dorudan gzlemlenir. Ayrca dorudan lmenin sonular evrenseldir. Yani; Mehtap Hanmn boyu 164cm ise, her yerde 164cmdir. rn. Denizin boyu llm Binann ykseklii 40mdir.

2) a) Dorudan llemeyen zellikler onunla ilgili olan baka bir zellik gzlemlenerek
llmeye allr. Geerli ve grecelii dktr. rn. Scaklk, ilgi, tutum, yetenek, kiilik ve akademik baar. Aye ALESten 72 almtr.

!NOT! Eitimde llen zellikler dolayl lmedir. !NOT! Dolayl lmede alnan sfrlar bal sfrdr. Yani her bir rencinin durumu farkldr. 2) b) Gsterge ile lme: Dolayl lme trnde llen deikenin yaplandrlm bir lme arac yardmyla llmesidir. rn. Hava scaklnn llmesi iin yaplandrlm bir termometrenin kullanlarak scakln llmesidir. Dorudan lme 1) llecek zellie benzer lme arac dolayl kullanlr. 1) Dolayl lme Baka bir zellik gzlemlenerek

2) 3)
4) 5) 6)

7)

8) 9)

olarak llr. rn: derse kar tutum birim ile llemez. lme sonucu birimlerle ifade edilir. (lt.km) 2) Birimler farkl Sonu herkes tarafndan ayn yorumlanr. 3) Sonular herkes tarafndan farkl yorumlanabilir. Mutlak sfr noktas vardr. 4) zafe (greceli) sfr noktas vardr. Sfr, yokluk anlamna gelir. 5) Sfr, yokluk anlamna gelmez. Negatif deerler alamaz. 6) Negatif deerler alabilir. Sonular aras oranl karlatrma 7) Oranl karlatrma yaplamaz. rn. Alinin boyu 1.70cm 1cm uzun rn. : Notu 70 Ayenin 1.69cm 1cm ksa M: Notu 65 , Mden 5 puan daha fazla biliyor denilemez. lme ilemi direkt yaplr. 8) lme ilemi dolayl yaplr. Hata oran dktr. 9) Hata oran yksektir.

Tablo NEML! (KPSS iin de nemli!)

03.03.2011 LEKLER 1) Snflama lei: Nesnelerin veya durumlarn herhangi bir zellik asndan birbirlerine benzeyip benzememekle gruplama ilemidir. rnein bekr ve evli, sarn, esmer, kumral ve kz, erkek gibi gruplama belirlenebilir. * Snflama lein bandaki rakamlar belirsizlii ortadan kaldrmaktadr. En basit lek trdr. 2) Sralama lei: Nesneleri belirli zelliklerine gre sralayan l trdr. Ancak bu lek trnn kullanlabilmesi iin llecek deikenin tam olarak bilinmemesi sfr deerinin anlamnn olmamas gibi zelliklerin olmamas gerekir. !NOT! llen zellik hakknda nesnelerin veya kiilerin ilgili zellie baka kiilerden daha az veya daha ok sahip olduunu syleyebiliriz. Ancak zelliin miktar hakknda bir ey

syleyemeyiz. Ancak veriler arasnda karlatrma yaplamaz. Sralama lei, snflama leinden daha fazla bilgi vermektedir. 3) Eit Aralkl: Belirli zellikler asndan nesneler ve durumlar arasndaki farkllk ve benzerlikleri saysal olarak belirleme imkn varsa aralkl lekler kullanlr. rnein scaklk lmlerinde kullanlan termometrelerde olduu gibi eit aralkl lekte balang noktas belli deildir. Ayrca IQ testleri ve baar testlerinde eit aralkl leklerle belirlenir. !NOT! Eit aralklarla yaplan lm sonularnda, sonu ne kadar ilgili zellik hi yoktur diyemeyiz. Eit aralkl lekler eitim alannda en fazla kullanlan ve ok sk istatistiki ilemlerin yapld snflama ve sralama leklerin kullanld her yerde kullanld lek trdr. Yalnzca oranl karlatrmalar yaplamaz. 4) Oranl lek: llen zelliin balang noktas gerekten sfr ise ve birimleri arasnda eitlik sz konusu ise bu tr lekler oranl lektir. Eit aralkl lekten tek fark, gerek sfr noktasna sahip olmasdr. Balang noktas sfrdr. Her trl matematiksel ve istatistiksel ilemler yaplabilir. rnein; arlk lleri, uzunluk lleri, elektrik lleri, ses iddeti, basn birimleri bu tr leklerde sklkla kullanlan aralardr. Deerlendirme Yarg Hkm Karar eitli lme sonucunda eldeki veriler hakknda kii veya kiilerin bir ltle karlatrlarak bir deer yargsna gre verdikleri hkm, karar veya yargdr. lme ve Deerlendirme arasndaki Farklar .... SUNUMLAR - Performans Deerlendirme - z Deerlendirme - Akran Deerlendirme Soru kabilir: z deerlendirme amalar? 10.03.2011 lme Aralarnn zellikleri Soru kabilir: Aadakilerden hangisi lme aralarndan biri deildir? 1) Gvenirlik (Gvenli olmaldr.) 2) Geerlik 3) Kullanlk lmede Hata lme ilemlerinde yaplan hatalar lme sonularn, dolaysyla da lme aracn etkileyecektir. lmede hata lme ileminden sonra elde edilen deer ile llmek istenen zelliin gerek deeri arasndaki farktr. !NOT! lme aracndaki birimler ne kadar kk olursa hata da o oranda azalr. lmede Hata Kaynaklar lme sonucu 45 lt (kriter)

1) lmeciden Kaynaklanan Hatalar:

lmeyi yapan kiinin eitim durumu, bilgi seviyesi, psikolojik durumu, ya, motivasyonu, duyu organlarnn hassasiyeti hataya neden olabilir.

!NOT! Bu hatalar ortadan kaldrlabilir.

2) lme Arac ve Yntemden Kaynaklanan Hatalar:

lme aracnn yeterli duyarllkta olmamas, bozuk ya da hatal retilmesi, kullanlan yntemin uygun olmamas. !NOT! Bu hata tr yok edilemez ama azaltlabilir.

3) llen zellikten Kaynaklanan Hatalar: lme yaplacak olan kiinin zelliklerinden, llen zelliin tam olarak belirlenmemi olmas ve bu zelliin zamanla deiiyor olmas hataya neden olur. rnein; grip olan biri hastayken snava giren birinin lmesi doru olmaz. 4) lme Ortamndan Kaynaklanan Hatalar: Fiziki koullar. Is, k, kalabalk, mevcudiyet, ses, grlt lmede Hata Trleri lmede yaplan hatalar 3e ayrlr; a) Sabit Hata b) Sistematik Hata (Kayt 21:20) c) Tesadf (Rasgele) Hata Sebebi, miktar, kayna belli olmayan hatalar. rn: Kast olmakszn, snav kontrolnde puanlar toplanrken yanllk olabilir. SUNUMLAR - Portfolyo Soru kabilir: Portfolyonun amalar neler? - Anekdot Kaytlar - Bilisel, Duyusal ve Psikomotor Davranlarn llmesi Soru kabilir: Aadakilerden hangisi bilisel alann basamaklarndan deildir? - devler Soru kabilir: Bir dev konusu belirleyiniz. Deerlendirme formu belirleyiniz. 14.03.2011 lme aralarnda olmas gereken zellikler. Devam lmenin 3 temel zellii var: - Geerlilik - Gvenirlik - Kullanlk Gvenirlik: Bir lme arac ile belli bir grup zerinde deiik zamanlarda yaplan lme sonularnn, birbirine benzer yani birbirine yakn sonular vermesidir. ! Gvenirlik geerliin n kouludur !!! Gvenirlik olmadan geerlik olmaz !!! Bir lme aracnn gvenilir olup olmadn renmemiz iin gerekli olanlar; 1. Duyarlk 2. Tutarlk 3. Kararllk Gvenirlik tanm: vermesidir. lmede gvenirlik, lme aracnn her defasnda ayn sonular Yani tesadfi hatalarn az olmasdr.

1) Duyarlk: lme aracnn biriminin kk olmas dolaysyla hassas lm yapmasdr.

Hata Forml: Hata = Gerek Puan Gzlenen Puan !NOT! Eer lmlerde hi hata yoksa gvenirlik katsays 1 (bir) dir. (Snav sorusu) !NOT! Gvenirlik katsays 0 (sfr) ile 1 (bir) arasnda deer alr. Ve gvenirlik katsays 1e yaklatka gvenirlik artar. rn: Aadakilerden hangisi daha gvenilirdir? (Snav Sorusu) a) 0.15 b) 0,42 c) 0,88 d) 0.92

Duyarlk; HASSAS LM dedik.

2) Tutarlk: Belli bir ortamda llen sonularn baka bir lm aracyla

gerekletirildiinde de ona yakn deerlendirmesi tutarl olduu anlamn tayor. Ayn lm arac ile bir zellii ltmzde ayn ya da yakn deerler kyorsa o kadar tutarldr. !NOT! Bir lme aracnn gvenirliini belirlemek iin u yntemler kullanlr: 1) Test Tekrar Yntemi: Bir test ayn grup- ayr zamanlarda uygulanr. Sonular birbirine yaknsa test gvenilirdir. Korelasyon Katsays ki deiken arasndaki iliki derecesi

pozitif korelasyon Biri artarken dieri de artyor. Planl programl ders alma ile baarnn artmas.

negatif korelasyon deikenden biri artarken dierinin azalmas

sfr korelasyon rnein boy uzunluu ile kitap okuma arasnda korelasyon olamaz. 2) Edeer Formlar Yntemi: A 1) B 1)

3) Testi Yarlama Yntemi: Bir lm sonucunda elde edilen veriler 2 edeer paraya blnerek aralarndaki korelasyon katsaysna baklr. !NOT! Bu yntemde Spearman Brown itutarlk katsays hesaplanr. 4) Kuder Richardson Yntemi: Soru kabilir: K-R20 ve K-R21 ne ie yarar? !NOT! K-R20 testi, testteki her bir maddeyi ayr ayr ele alr ve testin gvenirliini belirler. Madde analizi yaplm testlere uygulanr. K-R21 forml ise, testteki btn maddelerin ayn glk derecesine sahip olduu hesaba katlarak uygulanr ve madde analizi yaplmam testlere uygulanr. 5) Cronbach Alfa Katsays ( ) parantez iindeki alfa iareti! rx = 0 ile 1 arasnda deer alr. Bir snavn gvenirlik katsays asla 0 sfr ve 1 bir olamaz! SUNUMLAR.. Filiz&pek Soru kabilir; Projenin aamalar zlenen & Eda Melih Osman & Tolga 22.03.2011 / Sal SUNUMLAR Yasemin & Soraya Soru kabilir; Yazl snavn avantajlar veya dezavantajlar ? Analiz Aydn & Can & Karin Deniz & Tuba Akel Mehtap & Gler Soru kabilir; Edeer formlar yntemi Testi yarlama yntemi (tekrar) Fotokopi lmenin gvenirliini arttrmak iin dikkat edilecek noktalar unlardr; (fotokopi) lmenin Standart Hatas ile Gvenirlik arasndaki iliki lmede Geerlik

lme aracnn amacna ve konusuna uygun olmas lme aracnn lmek istedii rn: Boy leceksem metre gibi uzunluk ls birimlerinden faydalanrz. Arlk ls birimleri ile boy llemez! Geerlik Trleri (Fotokopi) 1) Kapsam Geerlii 2) Yordama (Tahmin) Geerlii Merkezi snavn yordama geerlii dk. 3) Yap Geerlii (Fotokopi) Belirtke Tablosu -> Bir dersin konular ile o konularn bal olduu alt davranlarnn ilikisini gsteren zet bir tablodur. Konular lmenin Tanm Snav Trleri Bilisel X X X Duyusal Psikomotor

4)

Grn Geerlii (Fotokopi) 29.03.2011 / Sal

Testler ve Karlatrmas
Yazl Yoklama st Dzey (AnalizBilgi Dzeyi Sentez Deerlendirm e) Kapsam Dk Geerlii Hazrlama Ksa Sresi Cevaplama Uzun Sresi Puanlama Uzun Sresi Puanlama Subjektif Sresi zellik Gvenirlik Dzeltme Forml Dk Uygulanmaz Boluk Doldurma Alt Dzey (BilgiKavrama Uygulama) Yksek Ksa Ksa Ksa Objektif Yksek Uygulanmaz DoruYanl Alt Dzey (BilgiKavrama Uygulama) Yksek Ksa Ksa Ksa Objektif Yksek Uygulanr oktan Semeli Her Dzey Bilgi-KavramaUygulamaAnaliz- SentezDeerlendirme Yksek Uzun Ksa Ksa Objektif Yksek Uygulanr Eletirme Szl Yoklama st Dzey

Her Dzey

Yksek Uzun Ksa Ksa Objektif Yksek Uygulanmaz

Dk Ksa ounlukla Ksa ounlukla Ksa Subjektif Dk Uygulanmaz

Yanl ve eksik bilgilerin belirlenmesi zgn ve Avantaj yaratc dncelerin ortaya karlmasnd a etkilidir. Kapsam geerlii dktr. Yaz gzellii Dezavantaj ve imla kurallar puanlamay etkileyebilir.

Yanl kavramlarn belirlenmesi.

Kullanl en yksek test trdr.

Eitimin her kademesinde kullanlr.

Kapsam Yanl ve eksik geerlii bilgilerin olduka renilmesind yksektir, e hzl dnt ans baars (geribildirim) dktr. verir.

Kitaptaki ayn Dzeltme bilgiler forml sorulursa uygulanmazs renciyi a ans ezbere baars ynlendirir. %50'dir.

Problem zme, yaratc ve eletirel dnme becerileri llemez.

ok sayda ve ayn glk dzeyinde soru hazrlamak zordur.

Kendini ifade etmekte zorlanan bireyler iin uygun deildir.

Vize -

Konular Snav karma olacak Yazl snav oktan semeli vs. Eitimde lme deerlendirmenin nemi? (7 maddeden 4) lme? Deerlendirme? ve farkllklar lme trleri Dorudan <-> dolayl lme karlatrmas lmede hata? lmede bulunmas gereken Geerlik / Gvenirlik Bir retmen hemerisi olan birine not verirse -> sistematik hata olur. Fotokopide iaretlenenler (snav trlerinde dikkat edilecek hususlar) Herkes kendi sunumunu iyi bilmeli Rubric Portfolyo vs. tm devlerden 4-5 soru olacak

19.04.2011 Vize sonras konularmz. 1) Test ve Madde Analizi a) Test Analizi b) Madde Analizi c) Madde Glk ndisi (indeksi) d) Madde Ayrt Edicilik Gc 2) lme Sonularnn statistik lemleri a) Puanlarn Sralanmas b) Frekans Dalmlarnn yaplmas c) Puanlarn Gruplanmas d) Verilerin Grafikle Gsterilmesi 3) Merkezi Eilim lleri a) Aritmetik Ortalama ( x ) b) Mod (Tepe Deer) c) Medyan (Ortalama) 4) Dalm Erileri ve Karlatrlmas a) Normal Dalm b) Saa arpk Dalm c) Sola arpk dalm 5) Deikenlik (Yaylma) lleri a) Ranj (Dizi Genilii) b) eyrek Sapma c) Standart Sapma d) Varyans 6) Standart Puanlar a) Z Puan b) T Puan

1) Test ve Madde Analizi

a) Test Analizi:
Test analizinde ama testin toplam puan ile testin alt boyutlar arasndaki ilikiyi belirlemektedir. Bu amala aritmetik ortalama, mod, medyan, ranj, standart sapma gibi deerler dikkate alnr.

b) Madde Analizi:
Testteki her bir maddenin ne kadar ayrt edici olduunu belirleme ilemidir. Madde analizinde bir maddenin ne kadar zor ne kadar kolay olduu rencilerin her bir maddeye verdikleri cevaplarn tek tek analiziyle elde edilir. 5) 6) 7) 8) Madde Analizi Yaplmasnn Amalar: Maddelerin zor olup olmadn Maddelerin alan ve almayan rencileri ayrp ayrmadn Maddelerin geerli ve gvenilir olup olmadklarn eldiricilerin ne derece uygun olduklarn belirlemek

26.04.2011 a) Madde Analizi ile ilgili istatistiki ilemler: Madde Glk indisi (px) : Bir maddeyi doru cevaplayan rencilerin saysnn toplam renci saysna blnmesi ile bulunur. P= Nd Nt P: Madde glk indisi Nd: Doru cevaplayan renci says Nt: Toplam renci says rn: 40 kiinin girdii bir snavda 5. maddeye rencilerin 30u, 7. maddeye ise 10u doru cevap vermitir. ki maddenin glk indisi ve yorumlar nasldr? NOT: Madde glk indisi 0 sfr ile 1 bir arasnda deer alr. 1e yaklatka kolay, 0 sfra yaklatka zorlar.

b) Madde Ayrt Edicilik Gc (rjx) rjx=d Bir maddenin ayrt etme gc llen zellie sahip olanlarla olmayan rencileri ayrt etme derecesidir. Maddenin ayrt edicilik indisini bulmak iin ncelikle snavda alnan puanlar bykten ke veya kkten bye sralanr. Bu sralamada yksek puanlarn %27si ve dk puanlarn %27si st ve alt grup olarak ayrlr. rn: 75, 36, 16, 92, 85, 68 16, 36, 68, 75, 85, 92
%27 alt Forml: d= Dn-Dna n %27 st (n= alt ve st gruptaki toplam renci says)

d= Ayrt edicilik indisi Dn= st grupta doru cevap verenlerin says Dna= Alt grupta maddeye doru cevap verenlerin says rn: Bir test sonucunda 16 kii alt grup, 16 kii de st grup olarak belirlenmitir. st gruptakilerin 13 tanesi 1. soruyu doru iaretlemiken alt gruptakilerin sadece 6s doru iaretlemitir. Bu maddenin ayrt edicilik indisi nedir. d1= 13-6 = 7 = 0,44 16 16 NOT: Madde ayrt edicilik indisi -1 ile +1 arasnda deer alr ve snflandrma aadaki kriterlere gre yaplr; 1) 0,40 ve daha yksek indekse sahip maddeler olduka iyi (madde testte kalmal) 2) 0,30 ile 0,39 aras indekse sahip maddeler iyi ama dzeltilebilir. 3) 0,20 ile 0,29 aras indekse sahip maddeler dzeltilmesi gerekir 4) 0,19 ve 0 aras indekse sahip maddeler kullanlamaz 5) 0 ve -1 aras indekse sahip maddeler ok kt bir madde, testten kartlmaldr.

03.05.2011 Madde Standart Sapmas ve Varyans (Kayt 00:12:58) Bir maddenin varyans o maddenin doru yant oran ile (p) yanl yant orannn (q) arpmna eittir. rnein: p= 0,50 ise q= 0,50 olur Diyelim ki 100 soru sorulur. 100 sorunun 50sini doru yaptysan ka tane yanln olur? 50 tane 70 tane dorun varsa ka tane yanln olur? (eer bo brakmadysan) 30 tane P7= 0,50 Sx = 0,50 x 0.50 = 0,25

Madde varyansnn forml = Sx (standart sapmann karekkdr)

!NOT!: Madde varyans 0,0 ile 0,25 arasnda deer alr. p q 2 rn: Sx = 0,30 x 0,70 = 0,21 Maddenin Standart Sapmas: Forml: Sx =
p.q

Kk bir tekrar; standart sapma ne anlama geliyordu -> bir grubu oluturan rencilerin girdikleri herhangi bir snavda aldklar notlarn ortalamadan fark, ne kadar saptklar!

rn: Yaplan bir snavn ortalamas 65 standart sapmas da 7. Bu ne demek; 65ten 7 kar ve 65e 7 ekle

x = 65

SS =7 58 72

(SS= Standart Sapma)

!NOT! Bir maddenin gvenirlik indeksi madde ayrt edicilik indeksi ile maddenin standart arpmasna eittir. Yani; FORML: rj = rjx x Sj rn: p= 0,50 q= 0,50 Sx =
0,5 x 0,5 0 0

= 0,5

c) lme sonular ile ilgili istatistiki lemler !NOT! : lme sonular ile ilgili salkl ilem yapabilmek iin sonularn bykten ke veya kkten bye doru sralanmas gerekir. rn: 9, 5, 1, 4, 6, 2 x 1 2 4 5 6 9 frekans 1 1 1 1 1 1
=6

1, 2, 4, 5, 6, 9

rn: 2, 3, 3, 3, 4, 4, 7, 7, 9, 10, 10

x 2 3 4 7 9 10

f 1 3 2 2 1 2

fx 2 9 8 14 9 20

aritmetik ortalama forml: fx = 62 = 5,8 x = f 11

x =35

=11

fx = 62

Puanlarn Gruplanmas: Bir seride puanlar ok fazla olduunda gruplama ilemi yaplr. Bunun iin ncelikle notlarn yani puanlarn grup aralklar belirlenir. En yksek puanla en dk puan birbirinden karlr. 10-2= 8 x 47 44 43 41 39 f 1 1 1 3 2 x 37 33 32 28 27 f 1 2 1 1 1 x 23 24 18 14 13 f 1 1 1 1 2 x 11 9 8 7 6 f 1 1 1 2 1

Aralk puan = 476= 41 Ka kii snava girmi? = 26 NOT: Gruplandrma yaparken puan aral ve aralk katsaysndan yararlanlr. Ka gruba blnmek istenirse (kendimiz belirliyoruz, keyfi) elimizdeki puan araln bu saynn 1 eksiine blerek aralk katsays belirleriz. rn: 10 Gruba blmek istersek 47 6 = 41 41 = 41 = 4,55 101 9 Puan aral 47 43 42 38 37- 33 32,5 32 28 27 23 22 18 17 13 12 8 73 Frekans 3 5 3 2 2 2 3 3 3 N= 26 30 25 20 15 10 5 Orta Deer 45 40 35 15 13 11 9 6 6 Toplamal Frekans 26 23 18 Gerek Snrlar 47,5 42,5 42,5 37,5 37,5 32,5 27,5 27,5 22,5 22,5 17,5 17,5 12,5 12,5 7,5 7,5 2,5

Merkezi Eilim lleri: Mod ( tepe deer) Aritmetik Ortalama (x) -> defterden yazlacak Ortanca (Medyan) Bir grup lmn tmn aklayabilen ve temsil edebilen llerdir. x x= Toplam puan N renci says rn: 34, 38, 38, 42, 54 x 34 38 42 54 f 1 2 1 1 fx 34 76 42 54

2 06

rn. Madde ayrt edicilik gc ile ilgili.. Soru 4 = a b c d e st grup -> 14 Alt grup -> 25 21 20 17 15 13 18 35 22 =100 =100

d= Dn-Dna = 35-22 = 0.13 n 100 Ayrt edicilik gc dktr, kullanlamaz. NOT: Bir iyerine ya da bir okula mracaat eden kii says fazla, alnacak kii says kii saysnn dk olduu bir seme snavnda madde glk indeksi (p) ve madde ayrt edicilik gc (rjx) nasl olmaldr? p sfra yakn olmal! rjx ise 1e yakn olmaldr yani ayrt edicilik zellii yksek olmaldr. Bir Testin Ortalama Gl Bir testin ortalama gl 0,50 derecesinde olmaldr. p p= veya p = x K K Testteki toplam soru says rn: p1 = 0,20 p2 = 0,70 p3 = 0,30 0,62 10

MOD (Tepe Deer)

Bir dizi lm iinde en ok tekrarlanan deere mod denir. Mod kaba bir merkezi eilim lsdr. Mod hesaplama yntemleri unlardr: 1) Bir say dizisinde btn deerlerin frekans ayn ise bu dizinin modu olmaz. 2, 4, 6, 7, 9, 11 x f 2 1 4 1 6 1 7 1 9 1 11 1 2) Bir dizi lmde en ok tekrar eden deer o lmn modudur. 2, 2, 4, 6, 7, 9, 11 x f 2 2 4 1 6 1 7 1 9 1 11 1 Mod = 2 Tablonun verilmesi durumunda xe bakp cevap veririz! 3) Bir dizi lmde ARDIIK en byk iki deer ayn frekansa sahipse bu iki deerin ortalamas bu lmn modudur. 2, 3, 4, 4, 5, 5, 6, 7 4,5 <-(4buuk) x f 2 1 3 1 4 2 5 2 6 1 7 1 Mod = 4,5 4) Bir dizi lmde ardk olmayan iki deer en fazla frekansa sahipse iki modludur. 2,3,3,4,5,5,6,7 x 2 3 4 5 6 7 f 1 2 1 2 1 1 Mod = 3 ve 5

5) Gruplanm ve puan aral verilmi dalmlarda en fazla frekansa sahip araln orta noktas grubun modudur. Orta deer olan 40 mod oluyor.!!!

10.05.2011 Madde glk indisi ve madde ayrt edicilik ile ilgili bir rnek: Bir snavda sorulan 10. soruya snava giren 50 renciden 30u doru dierleri yanl cevap vermitir. Bu sorunun glk indisi nedir? P10= 30 = 0,6 ne ok zor ne ok kolay bir soru diyebiliriz

50 MEDYAN (ORTANCA) Bykten ke ya da kkten bye doru sralanm bir dizi lmn alt yarsn st yarsndan ayran tam ortadaki deere ortanca deeri diyoruz. Yntem 1: Bir dizi lmde sraya konulan verilerde lm says (N) tek say ise medyan N +1 dir. 2 rn: 7, 3, 5, 2, 6 -> 2, 3, 5, 6, 7 5 +1 N = =3 2 N Yntem 2: lm says ift ise sadan ve soldan ortadaki deer forml ile bulunarak 2 bu veri ortanca olarak kabul edilir. rn: 7, 3, 5, 2, 6,8 -> 2, 3, 5, 6, 7, 8 2,5+3 rn: benzeri snavda da gelecek, farkl saylarla! 20 puan!
12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 2 3 4 5 6 7

a) Dalm modu = 4 b) Snava giren renci says= 53 (3+5+6+8+9+10+12) fx 223 c) x = = = 4,2 N 53 d) Medyan= 4 (nk tam ortadaki deer) e) Dalm ne tr bir zelliktedir? Normal dalm zellii gsterir. Yani Mod= Medyan = aritmetik ortalama x f fx 1 2 3 4 5 6 7 3 6 9 12 10 8 5 3 12 27 48 50 48 35

<- Yukardaki soru bu ekilde de gsterilebilir!

Normal dalm; yani Mod, Medyan, aritmetik ortalama birbirine yakn, snfn baars normal, baar birbirine yakn. Dalm trleri 1) Normal dalm

5 3

fx = 223

Ortanca = mod = x

2) Saa arpk Dalm Baar dzeyi dktr. Snf hakknda yorum yapabilmek iin
aritmetik ortalama ile birlikte ortanca kullanlmas gerekir.

Mod < ortanca < x

3) Sola arpk Dalm. Sola arpk dalmda snfn ortalama baars olduka yksektir.
Yani renciler kazanmalar gereken davranlar, kazanmlarn ounu kazanmlardr.

x < Medyan < Mod

DEKENLK (Yaylma lleri) Merkezi eilim llerinin aklayamad durumlarda deikenlik llerinden yararlanlr. Bu deikenlik lleri unlardr; ranj, eyrek sapma ve varyanstr. Ranj: Bir dizi lmdeki en byk deer ile en kk deer arasndaki farktr. NOT: Ranjn gvenirlii tek bana kullanldnda olduka dktr. rn: 2, 3, 5, 6, 10, 19, 26 262=24 eyrek Sapma: Haftaya! imdiye kadar ilediklerimiz ile ilgili rnekler: 1Defterde

2Bu serinin

14, 18, 22, 22, 25, 29, 33, 33, 33, 41, 49

a) x = defterde b) Mod = 33 c) Medyan = 29 d) Ranj = 4914 = 35 e) Ne tr bir dalmdr? 14, 18, 22, 23 25, 29, 33, 34, 35 41, 49 32, 2, 3, 4, 5, 5, 5, 7, 7, 8, 8, 8, 8, 9, 9 a) x = b) Mod = 8 c) Medyan = 7 d) Ranj = 92=7 e) Ne tr bir dalmdr? KAYIT!! Sola arpk 4I. Test II.Test DEV : 100 kiilik bir snfta 25 renci 70, 35 renci 65, 21 renci 80, 19 renci 50 almtr. Bu dalmn modu katr? 17.05.2011 Ranj: yaylma llerinden biri Eer ranj ne kadar bykse standart sapma o kadar byk.. ne kadar kkse.. Standart Sapma x = 65 ss= 6 59 - 71 x=65 ss=2 63 67 Forml: Q=

-> daha iyi eyrek Sapmalar

Q3 Q1 2

I. yzdelik = Q1 = Y25 II.yzdelik = Q2 = Y50 II.yzdelik = Q3 = Y75 Puan: Frekans= 2, 4, 6, 8,10,12,14,16,18,20,22,24,26,28 1, 3, 2, 1, 1, 1, 3, 2, 1, 2, 1, 3, 5, 2 =28

1.eyrek:Q1= %25 (alttan) = 8 puan ve altnda kalanlar 2.eyrek:Q2= %50 = 16 puan ve altnda kalanlar 3.eyrek:Q3= %75 = 24 puan ve altnda kalanlar Q=
Q3 Q1 24 8 = =8 2 2

Tekrarlanm Verilerde Ortanca Hesaplamas

xort = Aort

n tfa 2 + f ort

Xort = Ortancann deeri n= lme says tfa= ortancann bulunduu arala kadar olan frekanslar toplam fort= ortancann bulunduu araln frekans Aort= ortancann bulunduu araln alt snr deeri x 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 f 3 8 5 6 9 12 5 7 9 11 6 ymal frekans 3 11 16 22 31 43 48 55 64 75 81

Ranj= 50 renci says = 81 Mod=25 Med= 25 81 31 Xort =24,5 + 2 = 12

2.rnek: puanlar 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 10 9 8 5 f 1 2 2 4 3 6 4 4 1 4 1 1 1 1 1 1 ymal frekans 38 1 37 36 34 32 28 25 19 15 11 10 6 5 4 3 2 1

8 1

x ort

N=38 38 15 2 = 16 ,5 + = 16 ,5 + 1 = 17 ,5 4

SINAVDA!!! Alttan hesaplanarak gidilecek rnek: Gruplanm verilerde medyan hesaplamas Grup aralklar f top.frekans 46 2 2 79 8 10 1012 15 25 1315 12 37 1618 3 40 Gerek snr 3,5 6,5 6,59,5 9,512,5 12,515.15 15,5 18,5

1921 2224 2527 a= aralk katsays = 3

5 4 1

45 49 50

18,5 21,5 21,5 24,5 24,5 27,5

50 10 Xort= 9,5 + 2 x 3 = 12,5 15

a= aralk katsays=3

Standart Sapma lmlerin ortalamadan farklarnn kareleri ortalamasnn karekk. statistikte en fazla kullanlan llerden biridir. Standart sapma aritmetik ortalamaya baldr. O yzden birlikte kullanlr. NOT: Standart sapma sonularna bakarak bir grubun homojen (benzeik, birbirine benzer) veya heterojen (ayrk) olduunu sylemek tek bana yeterli deildir. nk bu yorumu yapabilmek iin birden fazla grubun standart sapma deerini bilmemiz gerekir. NOTa rn. x= 60 x= 60 ss= 2 ss=7 58-62 53-67 Homojen Heterojen Sx =

f ( x)
N 1

rn: aritmetik ortalamas = ? x f fx 2 1 2 4 2 8 6 3 18 7 1 7

x= Sx 35 =5 7
7

3 5

x- x 2-5=-3 4-5=-1 6-5= 1 7-5= 2

(x- x )2
9 1 1 4

( x x )
N 1

15 15 = 7 1 6

rn:
x 24 23 22 21 20 19 f 1 1 2 2 4 3 44 42 80 57 24 23

18 17 16 15 14 13 12 10 9 8 5

6 4 4 1 4 1 1 1 1 1 1

108 68 64 15 56 13 12 10 9 8 5

N=38
Standart Puanlar lme ile elde ettiimiz puanlar ham puanlardr. Bunlar yorumlamamz iin bir takm ilemlerden geirmemiz gerekir. statistikte en ok kullanlan Z ve T puanlardr. Forml: Z= ham puan aritmetik ortalama Standart Sapma rn: Ders Ad 2Geliimverenme =60 1lme ve De. =62,5 5Trke 33,4 4Yabanc Dil 36,4 3Matematik =56,25 Ham puan (x) 70 90 80 50 65 75 90 65 60 Z= x x SS

x
60 12 6 11 8

SS 10

Z deeri Z= 70-60 = 1 10 90-75 = 1,25 12 80- 90 = 1,66 = 6 50-65 = 1,36 = 11 65-60 = 0,625 8

Bir snfta renciler bu derslerden snava girmiler Bu rencinin hangi derslerde daha baarl olduunu syleyebiliriz? xx + 50 T = 10 => T = 10 ( Z ) + 50 S NOT: Z puanlar negatif kabilir. Sfr deeri alabilir. Ve yorum zorlaabilir. Sonu olarak ayn olmasna ramen T puan pozitif deerler aldndan anlalmas daha kolaydr. Yani T puann yorumlamak Z puann yorumlamaktan daha kolaydr.

24.05.2011 Fotokopi datld! 1, 2, 3 2. sayfadan. x x- x (x - x )2

7 0

8 8 7 7 7 6 6 5 5 4 4 3

2 2 1 1 1 0 0 -1 -1 -2 -2 -3

4 4 1 1 1 0 0 1 1 4 4 9
( x x )
2

=3 0

S=

( x x )
n 1

2 =

30 130 = = 2,72 = 0,5 12 1 11

S x=

S 0,5 = = 0,05 1 12

imdiye kadar ilediimiz konularla ilgili soru rnekleri: rn1: Soru 1 2 3 4 5 Pjx rjx rjx= madde ayrt edicilik

0,35 0,65 0,40 -0,35 0,80 0,20 0,25 0,25 0,85 0,50

1) Eer dzeltilemiyorsa sorulardan hangisi mutlaka testten kartlmaldr? rjx eksi deer aldndan 2 numaral soru! 2) Bavuru says ok, alnacak kii says az ise hangi tip sorular kullanlmaldr? Maddenin gl, g bir madde olacak, Pjx 1e yaklatka kolay olur, rjxi yksek olacak Bu sebepten sorunun cevab 1 numaral soru! 3) Hangisi kolay ve ayrt edici bir sorudur? Pjxi 1e yakn olacak rjx de yksek olacak, bu sebepten cevap 5 numaral soru!

rn2: Maddeler Madde gl Pjx Madde ayrt I 0,1 II III IV 0,6 V 0,9

0,15 0,5

edicilik gc rjx

0,08 -0,15 0,5

0,28 0,43

1) Hangi maddenin gvenirlie katks en yksektir? Cevap III nolu madde 2) Yaplandrlacak bir testte hangi maddede en kkl deiiklik yaplmaldr? Cevap II nolu madde (-0,15 yznden!) rn3: Maddeler 1 2 3 4 5 Korelasyon katsays 0,2 -0,1 0,5 0,6 -0,7

1) Bu maddelerden hangisi en iyi ayrt edilebilecek maddedir? Cevap 4 nolu madde rn4: Testler Madde1 1 2 3 4 5 0,14 0,4 0,3 0,8 0,2 Madde glk indeksleri (Pjx) Madde2 0,5 0,8 0,4 0,7 0,4 Madde3 0,6 0,9 0,5 0,6 0,3 Madde4 0,5 0,7 0,2 0,5 0,1 Madde5 0,6 0,3 0,9 0,9 0,5

1) 3. testte yer alan en zor madde hangisidir? Cevap Madde 4 (0,2) 2) 5. testte madde ayrt edicilik (rjx)i en yksek olmas beklenen madde hangisidir? Cevap Madde 5 3) En kolay test hangisidir? Cevap Test4 rn5: Bir snftaki rencilerin 5 farkl testteki yantlar 80 zerinden puanlanm ve bu puanlarn istatistikleri tabloda sunulmutur. Testler I II

x
65 35

Mod 75 55

Med 70 40

SS 7 6

III IV V

40 40 60

40 25 40

40 30 45

8 9 16

x <Med<Mod => Sola arpk en baarl Mod<Med< x => saa arpk en baarsz

a) Hangi testten elde edilen puanlarn dalm simetriktir? Cevap III nolu test simetriktir. b) En yksek ve en dk renme dzeyleri hangi testlerde olmutur? x x Z= SS Cevap yksek-> I nk x =65 dk -> II nk x =35

c) renciler aras farkllama en ok hangi testtedir? Cevap V nolu test nk SS 16 yani en dk => Ayrk Benzerliin en ok olduu test de II nolu test =>Benzeik NOT: Bir testten alnan puanlarla ilgili olarak yalnzca standart sapmann kk olduunu (bal deikenliin az olduunu) bilen bir kii; rencilerin testte llen zellik bakmndan birbirine benzer olduunu syleyebilir. rn6: Ders Mat Trke Fizik Kimya Psikoloji

x
50 50 50 50 50

SS 5 8 10 15 20

Ahmetin puan (x) 65 65 65 65 65

Soru: Ahmetin snfna gre en baarl ve en baarsz olduu dersler hangileridir? Cevap: Baarl olduu Mat, baarsz olduu Psikoloji

rn7: Almanca snfndaki rencilerin 25 soruluk lme ve deerlendirme testinden aldklar puanlar gruplanm ve frekans grafii verilmitir. Grafik DEFTERDE 1) Almanca snfnn mevcudu katr? Cevap 20 kii 2) Almanca snfndaki lme ve deerlendirme dersinin aritmetik ortalamas katr? Cevap defterde 3) Almanca snfndaki lme ve deerlendirme testi puanlarnn tepe deeri yani Modu katr?

Mod= frekans deeri en yksek olan deerin karsndaki-> cvp 18

31.05.2011 / Sal rnekler rn.1 TABLO NEML Dersler

Z+50)

Soru Says

Medyan

Mod

SS

Z
20 8 =3 4

T (=10 x

Kimya

20

10 x 3+50

Tarih
1,42+50

40

30

35

39

40 30 =1,42 7 30 15 = 2,5 6 50 30 =1,81 11 40 14 = 2,8 9

10 x

Trke
2,5+50

30

15

15

23

10 x

Fizik
1,81+50

50

30

30

30

11

10 x

Felsefe
2,8+50

40

14

10

10 x

Bu tablo bir grup renciye uygulanan, dnem sonu snavlarna ilikin istatistiki tablo

Soru saylar var bu da x oluyor!!!!

a) rencilerin en baarl olduu ders = Kimya b) rencilerin en baarsz olduu ders= Tarih

!NOT! rencilerin deiik derslerden aldklar puanlara ilikin tablo verildiinde eer tabloda puanlara ek olarak MOD ve MEDYAN var ise o zaman saa arpk ve sola arpklk deerleri kullanlarak grubun baars arpklk deerinden yola klarak bulunur. Hatrlatma: Sola arpk (baar yksek) => x < Med < Mod

Buna gre ; Tarih: 30 < 35 < 39 -> en baarl olunan ders! Trke 5 < 18 < 23 Tabloda 2 tane sola arpk var -> standart sapma devreye giriyor bunun sonrasnda da en baarl ders tarih oluyor nk aritmetik ortalamas byk!!!
Saa arpklk Mod < Med < x

Kimya: 4 < 6 < 8 -> en baarsz olunan ders!

Felsefe: 7 < 10 < 14 2 tane saa arpk deer var, aritmetik ortalamasna bakyoruz = Kimya rn.2 Ayn rencilere uygulanan ve bal deerlendirme yaplan iki snavla ilgili aritmetik ortalama ve standart sapma deerleri tabloda verilmitir. Bu tabloyla ilgili nasl bir yorum yaplabilir?

Snav I II

x
55 60

SS 15 5

Ali 70 ?

Aye ? 68

Ayenin ikinci snavdaki baars Alinin 1. snavdaki baarsndan daha iyidir. SS baknca gryoruz!

x = 60 SS= 5 yani renciler 55 ile 65 aras snfn ortalama notu. Buna gre de 68 alan Aye, ortalamann stnde bir not almtr.
rn. 3
P 1 2 3 4 5 6 f 2 10 5 4 3 2
f 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 2 3 4 5 6 Puan

saa arpk

6 maddelik bir snavdan alnan puanlara ait frekans tablosu verilmitir. Bu snav ka kiiye uygulanmtr? = 26 NOT! Tek modlu ve saa arpk bir dalmdr! rn. 4 Test Felsefe Fizik Kimya Biyoloji Tarih

Gvenirlik Katsays
0,96 0,91 0,84 0,75 0,64

Testin
SS 5 15 10 4 15

Testin x
15 60 25 20 40

Madde Says
50 100 100 50 100

Adaylara en zor gelen test hangisidir? Cvp: Kimya nk madde says ve aritmetik ortalamasna baktk!! DEFTERDEN!!!