EKLER

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 190
 TABLOLAR
Dikdörtgen kesitli kirişlerde dengeli donatı
BETON SINIFLARI VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ (28 GÜNLÜK BETON)
oranları
fck
2
N/mm Gc ≈ γmc=1.4 γmc=1.5 γmc=1.7
Beton fctk Ec αc Çelik Beton
ε cu µc

Eski yapılar için

2 k1 2 0.4Ec
Sınıfı
silindir
Küp N/mm N/mm
N/mm
2 1/C°° S220 C16/20 0.0327 0.0305 0.0270
(15x15x15) S220 C18/22 0.0368 0.0382 0.0303
C16/20 16 20 1.4 0.003 0.85 27000 10800 0.20 10-5 S220 C20/25 0.0409 0.0378 0.0337
C18/22 18 22 1.5 0.003 0.85 27789 11116 0.20 10-5 S220 C25/30 0.0511 0.0477 0.0421
C20/25 20 25 1.6 0.003 0.85 28534 11414 0.20 10-5 S420 C16/20 0.0141 0.0131 0.0116
10-5 S420 C18/22 0.0158 0.0148 0.0130
C25/30 25 30 1.8 0.003 0.85 30250 12100 0.20
S420 C20/25 0.0176 0.0164 0.0145

Yeni yapılar için

C30/37 30 37 1.9 0.003 0.82 31800 12720 0.20 10-5
S420 C25/30 0.0220 0.0205 0.0181
C35/45 35 45 2.1 0.003 0.79 33227 13291 0.20 10-5
S420 C30/37 0.0254 0.0237 0.0209
C40/50 40 50 2.2 0.003 0.76 34555 13822 0.20 10-5
S420 C35/45 0.0286 0.0267 0.0235
C45/55 45 55 2.3 0.003 0.73 35802 14321 0.20 10-5
S420 C40/50 0.0314 0.0293 0.0259
C50/60 50 60 2.5 0.003 0.70 36981 14792 0.20 10-5 S420 C45/55 0.0339 0.0317 0.0280
Ec = 3250 fck + 14000 Bağıntısından hesaplanmıştır. TS 500/2000 de bu değerler S420 C50/60 0.0362 0.0338 0.0298

Deprem bölgelerinde kullanılamaz

yuvarlatılmıştır. Her iki değer de kullanılabilir. S500 C16/20 0.0110 0.0103 0.0091
S500 C18/22 0.0124 0.0116 0.0102
C16/20 ve C18/22 Deprem bölgelerinde ve önemli yapılarda kullanılamazlar. S500 C20/25 0.0138 0.0128 0.0113
S500 C25/30 0.0172 0.0161 0.0142
S500 C30/37 0.0199 0.0186 0.0164
S500 C35/45 0.0224 0.0209 0.0184
S500 C40/50 0.0246 0.0230 0.0203
ÇELĐK SINIFLARI VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ (TS708/1996) S500 C45/55 0.0266 0.0248 0.0219
fyk fsu Min kopma uzaması εsu S500 C50/60 0.0283 0.0264 0.0233
Çelik sınıfı 2 2 yüzey
(N/mm ) (N/mm ) φ ≤ 32 mm φ > 32 mm
NOT:
S220a BÇI-a 220 340 0.18 0.18 D
S420a •S220 ve S500 çeliği kiriş ve kolonlarda kullanılamaz (Bak:
BÇIII-a 420 500 0.12 0.10 N, P
Dep. Yön.-2007, Madde 3.2.5.3).
S500a BÇIV-a 500 550 0.12 0.10 N, P
S420b BÇIII-b 420 550 0.10 0.10 N, P •S420 b çeliğinin kullanımından kaçınılmalıdır.
Hasır

S500bs BÇIV-bs 500 550 0.08 0.08 N, P •C16 /20 ve C18/22 betonları deprem bölgelerinde
S500bk BÇIV-bk 500 550 0.05 0.05 N, P kullanılamaz (bak: Dep. Yön-2007, Madde 3.2.5.1)

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 191
 DONATI ÇUBUKLARI KÜTLE VE ALANLARI (mm2)

Kütle Çubuk sayısı

Çap φ (mm)
kg/m 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
6 0.222 028 0.57 085 113 141 170 198 226 254 283 311 339 368 396 424
8 0.395 0.50 1.01 151 201 251 302 352 402 452 503 553 603 653 704 754
10 0.617 079 157 236 314 393 471 550 628 707 785 864 942 1021 1100 1178
12 0.888 113 226 339 452 565 679 792 905 1018 1131 1244 1357 1470 1583 1696
14 1.209 154 308 462 616 770 924 1078 1231 1385 1539 1693 1847 2001 2155 2309
16 1.579 201 402 603 804 1005 1206 1407 1608 1810 2011 2212 2413 2614 2815 3016
18 1.998 254 509 763 1018 1272 1527 1781 2036 2290 2545 2799 3054 3308 3563 3817
20 2.467 314 628 942 1257 1571 1885 2199 2513 2827 3142 3456 3770 4084 4398 4712
22 2.985 380 760 1140 1520 1901 2281 2661 3041 3421 3801 4181 4561 4942 5322 5702
24 3.522 452 905 1357 1810 2262 2714 3167 3619 4071 4524 4976 5429 5881 6333 6786
25 3.854 491 982 1473 1963 2454 2945 3436 3927 4418 4909 5399 5890 6902 7433 7964
26 4.169 531 1062 1593 2124 2655 3185 3716 4247 4778 5309 5840 6371 8005 8621 9236
28 4.834 616 1232 1847 2463 3079 3695 4310 4926 5542 6158 6773 7389 8005 8621 9236
30 5.549 707 1414 2121 2827 3534 4241 4948 5655 6362 7069 7775 8482 9189 9896 10603
32 6.315 804 1608 2413 3217 4021 4825 5630 6434 7238 8042 8846 9651 10455 11259 12064
40 9.867 1257 2513 3770 5026 6283 7540 8796 10053 11309 12566 13823 15079 16336 17593 18850
φ≤10 mm çubuklar boyuna donatı olarak kullanılmazlar. φ6 eski yapılar içindir, yeni yapılarda kullanılmaz.

BĐR SIRAYA SIĞAN ÇUBUK SAYISI

bw Çap φ (mm)
(mm) 12 14 16 18 20 22 24 25 26 28 30 32 40
200 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2
250 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 3 2
300 6 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 3 3
350 7 6 6 6 6 5 5 5 5 5 5 4 3
400 8 8 7 7 7 6 6 6 6 6 5 5 4
450 9 9 8 8 8 7 7 7 7 6 6 6 5
500 10 10 9 9 9 8 8 8 8 7 7 7 5
550 12 11 10 10 10 9 9 9 8 8 8 7 6
600 13 12 12 11 11 10 10 10 9 9 9 8 7
650 14 13 13 12 12 11 11 10 10 10 10 9 7
700 15 14 14 13 13 12 12 11 11 11 10 10 8
750 16 16 15 14 14 13 13 12 12 12 11 10 8
800 17 17 16 15 15 14 13 13 13 12 12 11 9
850 19 18 17 16 16 15 14 14 14 13 13 12 10
900 20 19 18 17 17 16 15 15 15 14 14 13 10
950 21 20 19 18 18 17 16 16 16 15 15 14 11
1000 22 21 20 19 19 18 17 17 16 16 15 14 12
Net beton örtüsü 30 mm, net donatı aralığı 30 mm ve etriye çapı φ≤22 için 8 mm,
φ≥24 için 10 mm alınmıştır.
bw= 200 mm eski yapıların kontrolü amaçlıdır.

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 192
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

Donatı Planları

h1
Ast/8
Ast/8
h
Donatı planı 1 Donatı planı 2 Donatı planı 3 Donatı planı 4

Nd
n= Ast toplam donatı alanıdır.
b h f cd n, mx ve my değerlerine ve çelik sınıfına bağlı olarak ω değeri tablodan alınır.
100 M xd
mx = Varsayımlar:
b h 2 f cd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
100 M yd εcu=0.003
my = k1=0.85
b 2 h f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
ω f cd εsu=0.10
A st = bh b1/b=h1/h=0.10
100 f yd

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 193
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 1
n=0 n=0.1

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 194
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
Donatı planı 1 b1/b=h1/h=0.10

n=0.2 n=0.3

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 195
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
Donatı planı 1 b1/b=h1/h=0.10

n=0.4 n=0.5

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 196
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 1
n=0.6 n=0.7

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 197
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 1
n=0.8 n=0.9

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 198
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 2
n=0 n=0.1

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 199
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 2
n=0.2 n=0.3

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 200
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 2
n=0.4 n=0.5

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 201
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 2
n=0.6 n=0.7

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 202
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 2
n=0.8 n=0.9

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 203
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
Donatı planı 3 b1/b=h1/h=0.10

n=0 n=0.1

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 204
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 3
n=0.2 n=0.3

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 205
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 3
n=0.4 n=0.5

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 206
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 3
n=0.6 n=0.7

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 207
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd Varsayımlar:
100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.
my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 3
n=0.8 n=0.9

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 208
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420

h1
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd
Ast/8
Ast/8

Varsayımlar:
h

100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.

my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 4
n=0 n=0.1

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 209
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420

h1
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd
Ast/8
Ast/8

Varsayımlar:
h

100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.

my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 4
n=0.2 n=0.3

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 210
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420

h1
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd
Ast/8
Ast/8

Varsayımlar:
h

100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.

my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 4
n=0.4 n=0.5

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 211
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420

h1
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd
Ast/8
Ast/8

Varsayımlar:
h

100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.

my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 4
n=0.6 n=0.7

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 212
 AYDIN/AKGÜN/TOPÇU Kolon Tabloları

n=
Nd Çelik: S420

h1
b h f cd
Ast toplam donatı alanıdır.
100 M xd n, mx ve my değerlerine bağlı olarak ω tablodan alınır.
mx =
b h 2 f cd
Ast/8
Ast/8

Varsayımlar:
h

100 M yd Basınç bloğu modeli: eşdeğer dikdörtgen.

my = εcu=0.003
b 2 h f cd
k1=0.85
ω f cd Elasto-plastik çelik: σs=Esεs≤fyd
A st = bh
100 f yd εsu=0.10
b1/b=h1/h=0.10
Donatı planı 4
n=0.8 n=0.9

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 213
 N S220a
Ac f cd d’/h=0.75
10 çubuk

U. ERSOY Abakları1
1 ERSOY, m=fyd/fcd
U., v.d., Taşıma gücü El Kitabı, ODTÜ, Ankara, 1980
ρt= ΣAs/Ac
Ac= πh2/4

M
Ac hf cd

N
S220a N
Ac f cd
d’/h=0.85 S220a
Ac f cd
10 çubuk d’/h=0.95
10 çubuk

m=fyd/fcd m=fyd/fcd
ρt= ΣAs/Ac ρt= ΣAs/Ac
Ac= πh2/4 Ac= πh2/4

M M
Ac hf cd Ac hf cd

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 214
 N S420a ve S420b
Ac f cd d’/h=0.75
10 çubuk

U. ERSOY Abakları1
1 ERSOY, m=fyd/fcd
U., v.d., Taşıma gücü El Kitabı, ODTÜ, Ankara, 1980
ρt= ΣAs/Ac
Ac= πh2/4

M
Ac hf cd

N
N S420a ve S420b S420a ve S420b
Ac f cd
Ac f cd d’/h=0.85 d’/h=0.95
10 çubuk 10 çubuk

m=fyd/fcd m=fyd/fcd
ρt= ΣAs/Ac ρt= ΣAs/Ac
Ac= πh2/4 Ac= πh2/4

M
M
Ac hf cd
Ac hf cd

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 215
 N S220a
N S220a Ac f cd hi/h=0.6
Ac f cd hi/h=0.6
d’/h=0.75 d’/h=0.95
10 çubuk 10 çubuk

m=fyd/fcd m=fyd/fcd
ρt= ΣAs/Acn ρt= ΣAs/Acn
Ac= πh2/4 Ac= πh2/4
Acn= π(h2-hi2)/4 Acn= π(h2-hi2)/4

M
M
Ac hf cd
Ac hf cd

N S220a
Ac f cd hi/h=0.8 N S220a
d’/h=0.75 Ac f cd hi/h=0.8
10 çubuk d’/h=0.95
10 çubuk

m=fyd/fcd
ρt= ΣAs/Acn m=fyd/fcd
Ac= πh2/4 ρt= ΣAs/Acn
Acn= π(h2-hi2)/4 Ac= πh2/4
Acn= π(h2-hi2)/4

M
M
Ac hf cd
Ac hf cd

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu U. ERSOY Abakları1 216
 N S420a ve S420b N S420a ve S420b
Ac f cd hi/h=0.6 Ac f cd hi/h=0.6
d’/h=0.75
d’/h=0.95
10 çubuk
10 çubuk

m=fyd/fcd
m=fyd/fcd
ρt= ΣAs/Acn
ρt= ΣAs/Acn
Ac= πh2/4
Ac= πh2/4
Acn= π(h2-hi2)/4
Acn= π(h2-hi2)/4

M M
Ac hf cd Ac hf cd

N S420a ve S420b N S420a ve S420b

Ac f cd hi/h=0.8 Ac f cd hi/h=0.8
d’/h=0.75
d’/h=0.95
10 çubuk
10 çubuk

m=fyd/fcd m=fyd/fcd
ρt= ΣAs/Acn ρt= ΣAs/Acn
Ac= πh2/4 Ac= πh2/4
Acn= π(h2-hi2)/4 Acn= π(h2-hi2)/4

M
M
Ac hf cd
Ac hf cd

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu U. ERSOY Abakları1 217
EŞDEĞER PARABOL - DĐKDÖRTGEN GERĐLME DAĞILIMININ ÖZELLĐKLERĐ
Gerilmenin tarafsız eksen ile εc0 arasında 20 derece parabol, εc0 ile εcu arasında dikdörtgen dağıldığı varsayılır. TS 500 /2000 de εc0 = 0.002, εcu = 0.003, fc = 0.85fcd dir.

x
ε cu fc 0.003 0.85f cd
f
2f 3f
5 5
ε cu − ε c 0 1c
c
ε cu 3
3a
8
ε c0 fc 0.002 0.85f cd
G
a

εc σc εc σc
ε c0 2c
5a c
8
G : Ağırlık merkezi
ε cu 3
Parabolün alanı = 2 af
3
2
y(x) = af ( 2x − x 2 )
a
y
20 derece parabolün geometrik özellikleri

ε c = xc ε cu ε c = xc ε cu
0 ≤ x < εεcuc0 c arasında : 0 ≤ x < 23 c arasında :
Parabol kısmın alanı = 23 ε c0
ε cu
cf c Parabol kısmın alanı = 94 c 0.85f cd
2
ε c2
σ(ε c ) = f c (2 εεc0c − ) σ(ε c ) = 0.85f cd (2 0.002
εc
− εc 2 )
0.002
ε 02
c ≤ x ≤ c arasında :
2
ε c0
c ≤ x ≤ c arasında : 3
ε cu
Dikdörtgen kısmın alanı = 13 c 0.85f cd
Dikdörtgen kısmın alanı = ε cuε−cuε c0 c f c σ(ε c ) = 0.85f cd
σ(ε c ) = f c

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 218
ÖRNEK: Eşdeğer parabol-dikdörtgen gerilme dağılımı
Genişliği 250 mm, yüksekliği 600 mm olan dikdörtgen kesitli bir kirişin açıklık kesitinde güvenle taşıması gereken moment 125 kN.m dir. Malzeme
C20/25/S420a, beton örtüsü 40 mm, şantiye denetimi iyidir. Eşdeğer parabol-dikdörtgen gerilme dağılımı varsayımı ile gerekli çekme donatısı alanını
belirleyiniz.

Malzeme bilgileri :
f cd = 20 / 1.5 = 13.33 N/mm 2 , f ctd = 1.6 / 1.5 = 1.07 N/mm 2
ε c0 = 0.002, ε cu = 0.003, k 1 = 0.85, ρ b = 0.0164
f yd = 420 / 1.15 = 365.22 N/mm 2 , ε yd = 0.001826
1c
1c
3
6
1c
Kuvvetler :
6
1c
4 f c1 = 13 c0.85f cd b w = 13 c0.85 ⋅ 13.33 ⋅ 250 = 944.21c
2c
3 5 c
12
f c 2 = 94 c0.85f cd b w = 94 c0.85 ⋅ 13.33 ⋅ 250 = 1258.94c
f s = A s f yd = A s ⋅ 365.22
Tarafsız eksen :
f c1 (d − c + 125 c + 14 c + 16 c) + f c 2 (d − c + 125 c) = M d
944.21c(560 − 16 c) + 1258.94c(560 − 127 c) = 125 ⋅ 10 6
c 2 − 1278.51c + 139664.80 = 0
c1 = 110.1mm, c 2 = 1268 mm ⇒ c = 110.1 mm
Donatı alanı :
f c1 + f c 2 = f s
944.21c + 1258.94c = A s ⋅ 365.22
944.21 ⋅ 110.1 + 1258.94 ⋅ 110.1 = A s ⋅ 365.22
A s = 664 mm 2
Kontrol :
ρ= 664
260⋅560 = 0.0047 < 0.85ρ b = 0.85 ⋅ 0.0164 = 0.01394
< 0.02
> 0.08 ffctdyd = 1.07
365.22 = 0.0023

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 219
ÖRNEK: Eşdeğer dikdörtgen gerilme dağılımı
Genişliği 250 mm, yüksekliği 600 mm olan dikdörtgen kesitli bir kirişin açıklık kesitinde güvenle taşıması gereken moment 125 kN.m dir. Malzeme C2025/S420a,
beton örtüsü 40 mm, şantiye denetimi iyidir. Eşdeğer dikdörtgen gerilme dağılımı varsayımı ile gerekli çekme donatısı alanını belirleyiniz.

Malzeme bilgileri :
f cd = 20 / 1.5 = 13.33 N/mm 2 , f ctd = 1.6 / 1.5 = 1.07 N/mm 2
ε c0 = 0.002, ε cu = 0.003, k 1 = 0.85, ρ b = 0.0164
0.003 0.85fcd
f yd = 420 / 1.15 = 365.22 N/mm 2 , ε yd = 0.001826
Kuvvetler :
Fc f c = 0.85c0.85f cd b w = 0.85 ⋅ 0.85 ⋅ 13.33 ⋅ 250c = 2407.73c
f s = A s f yd = A s ⋅ 365.22
Tarafsız eksen :
Tarafsız eksen f c (d − 0.425c) = M d
Md=125 kN.m
2407.73c(560 − 0.425c) = 125 ⋅ 10 6
c 2 − 1320.27c + 122399.02 = 0
As As c1 = 100.3 mm, c 2 = 1219.9 mm ⇒ c = 100.3 mm
Fs Donatı alanı :
fc = fs
bw=250 Deformasyon Gerilme dağılımı
2407.73c = A s ⋅ 365.22
2407.73 ⋅ 100.3 = A s ⋅ 365.22
A s = 661 mm 2
Kontrol :
ρ= 661
260⋅560 = 0.0047 < 0.85ρ b = 0.85 ⋅ 0.0164 = 0.01394
< 0.02
> 0.08 ffctdyd = 1.07
365.22 = 0.0023

Eşdeğer dikdörtgen gerilme dağılımı modeli kullanılarak As=661 mm2, eşdeğer parabol-dikdörtgen gerilme dağılımı modelli kullanılarak As=664 mm2 bulundu.
Görüldüğü gibi aralarındaki fark önemsenmeyecek kadar azdır.

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 220
ŞEMATĐK YAPIM HATALARI

Betonarme yapıların inşasında yapılan hataların şematik gösterimi (biraz değiştirilmiş).

Mehmet Ali TAŞDEMĐR ve diğerleri, Betonun Performansına Göre Tasarımında Yeni Gelişmeler, THBB.

Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu 221