pe HenG k m

Kurd - Kurd
%

Kamran Bot

(SPDEZ

Ferhenga Kamran

..,'^^!S^''<:

Xwediy Imtiyaz

Hafiz Qaz

Sernivskar

Mueyed Teyib

Maf apkirin
parasti ye

Jimara wean: (152)

Adrs

Nav pirtk: Ferhenga Kamran Danan: Kamran Silman Bot Derhnana hunerrNazdar Cizr Berg: Beyar Ceml Serperitkar ap: Zagros Mahmd apa: kem
Traj: (1000) Dane

raq - Kurdistan
Duhok

Avahiiye yektiya sendikayn karkern kurdistan

Qat syem

Tel. 7225376 - 7222125

Jimara Sipardin: (] 7 ] )

li sala (2006)

apxaneya Wezareta Perwerdey/Hewlr

www.spirez.org

Weanxaneya Sprz

www.spirezpagcne^

, jMJJlj <lfiUal] jije^ jb

SPIREZPRESS&PUBLISHER

FERHENGA

KAMRAN
kurd- kurd

Danan

Kamran Silman Bot

2006

Im ipM^t^^U

Waverok

Pgotin

Jibo i ferhenga kurd- kurd bi

remvisa latini 11

Kurtkirin Jder RtaA PtaB PtaC

19 29 31 51 123

Pta PtaD KtaE

141 167 229

Pta
PitaF

241
247

PtaG
PtaH

259
299

Pta I

337

Pta
PtaJ RtaK

339
343 353

PtaL

407

PtaM PtaN PtaO

423 453 481

PtaP
PtaQ PtaR

485
543 565

KtaS..... Pta
RtaT

595 635
663

KtaU
Kta KtaV KtaW
HtaX

669
701 703 713
723

PtaY PtaZ

751 755

Pgotin

Her ji zarokny, min pir hez ji ziman xwe y zikmald di kir

hjta

ez

ne

bm

xandingehan,

li

mala

me

gelek

Idtbn

helbest, rok, zanist hebn dema birayn min yn mezin bo me di xwandin wne na me di dan, min gelek keyf p di hat bawer ne di lcir kan keng d rojek bi im qutabxan ez j mna wan d
rok helbestan bi xwnim.

Li destpka jiyana xwe ya xandin dema me wane bi ziman kurd di wrgirtin mamostay bo me irove di Idr navn

giyandar, mirov, ber, dar iya bi kurd di gotin, me hest bi xwe dilgermy di kir.
Dema ez fr zimann d di Idrim, min di viya hember her

peyveka biyan, yeka kurd danim, gelek caran heger ew peyv min ne zaniba da pisyara k areza kem, yan j irovekirinek dabo darjim. Li qonaxn navinc amadey, dema rijm pkol di kir li

xandingehan d ziman kurd ne mne, pitir gwil min kevt ser,

min pitir pite di da waneyn bi kurd ji yn ereb, jiber girev dijwestana qutabyan, rijm near b dubare wan waneyn kirn ereb bi ke kurd ve.
Herdem di xwast peyvn kurd kom kem ziman xwe bi hz bi kem. Gelek caran li xandingeh (Birayet) qutabyan berkana peyv

bijavtina ziman kurd di kirin li ber hev di rawesta bn kan k d peyvn biyan, nemaze ereb di nav gotinn xo da bi kar bnit da
pkeve berden tiranan p ken. Li gund dwanxanan min gelek guhdarya prejin premran

di kir, dema mamik, pend stiran di gotin peyvn n demildest

min li ser kaxez di nivsandin dako ji bra min nein.

Herwesa gelek guhdarya bemameyn zgeha kurd ya Bexda

di Idr.

Li end saln pmegaty min bi hizaran peyvn irn yn kurd li gundan devern cuda yn Kurdistan ji zardev gundyan di wergirtin li salnameyn xwe yn berk di nivsan xirve di kirin
hing hrve min rnivsa latn dest p kir, jiber ko min ne dixwast

tbn nivsn min kes bi xwne, ev end ez paldam ko d

rnivsa bi ptn latn ez ji xwe ra bi kim bingeh.

Serdem

xwandina

zangeh

derve,

nemaze

Sovyet

Holenda tit her nexwe ez p di herim dema qutabyn kurd ji Kurdistana raq sury ferheng ziman ereb bi kar di hnan,
yn ran bi faris yn Turkya bi turk, gelek caran tirane j bi me
di kirin dema me di go, em bi kurd hosa di bjin yan ev peyve

kurdye!. Min di xwast mna her kesek biyan, mina ereb geln din ferhengeka ziman kurd heba, l mixabin, nebn, jiber hind
heger her ferhengek min ji bgav bi kar bi anba, min pkol di kir

hizira xwe di kurdkirina wan zaravayn di kir bi zaman kurd hember zimann biyan ramana peyvan di nivs na hevaln
xwe di da ko mej ziman anda xwe heye ji i zimann d kmtir

nne, eger zengntir j nebit rnivsa me ne ptn ereb yan silav

ne, l latn taybetye xweserya kurd ye, ziman me ne

bermay zimann turk, ereb faris!.

Pit serhiladana bihar azadbna pikeka mezin ji Kurdistan, ptek mezin bi ziman kurd hat

dan

bi

kurdkirina

xandina
xizmeta

piranya xandingeh, peymandgeh zanngehan, avakirin danana

hijmareka mezin ya radyo kenaln telvizyon ko di

pvebirina and, drok ziman da ne, danana endn zandorn

ziman li bajrn kurdistan.

bi

hizir

min

hjta

wek

pdv

giring

bi

war

ne

hat ye dan wek warn d, mna avedan tenahy. Jiberko ziman

bingeh her tit ye, pwste ptek gelek mezintir p bi ht dan, li dezgeh rvebiryan bi awayek rast dirist bi ht bi kar ann ,

heger bi v destdar bi
faris leng bi be.

rve bi it, d ziman kurd wek ziman

Mixabin nxweyek kevin di nav na rewenbr da belave, ewj

bi kar hnana peyv zaravayn biyan nemaze ereb, gelek caran dema mirov guhdarya werzivanek li kenaln televizyon yan

zgehan

di

ket,

yan

fermanber

rvebiryek,

axivtina

nvnveye ji peyvn ereb eger pitir j nebe, l her ew kes reng nizane bi ereb bi peyve, eve j ji egera giring nedana bi zarav a ziman, unk kes xem j naxot xo mand na ket , jiber ko i dezgeh nnin zrevany l bi ket. L eger berpirs li cih kar wek
biryareka bi xurt pgiry bi ket bi danana nav zaravayan,

karmend xelik j d hn wan peyvan bin rojane asay d bi

kar hnin. Hindek nav zarav n n, evca bi zanebn yan ne, hatin

danan ii wek wan hatin gotin kevtin ser ziman gel, xelik sade j bi kar di hnin by hizir a xwe di wergerana w yan hember w bi
ereb hest bi kmany bi ken, ev zarava j bo mnak: pmerge,

sopa, asay, tozba, bale, fermande, htd ango heger ronakbr

karbidest bi kar bi hne, xwelik j d bi kar hnin.Jibo v end j

pdivye pngavn mezin bi hn havn jibo xurtkirina ziman

kurd, rizgarbn ji v nexwey.

Jibo ci ferheit^a fcurd- kurd bi

rnivsa latn?.
Ziman kurd k ji zengntirn zimann chan ye, l jiber rewa

siyas parebna Kudistan, ziman j pare b gelek zarav

devok peyda bn diirat keft di nav van devokan da, herweha

end rnivs di ziman da egereka neyn heye, unk kurdn bi

ptn ereb di nivsin di xwnin nikarin mifay ji nivs kitbn bi

latn hatn nivsn wer bi girin dsan piranya kurdn H ewropa, bakr li rojavay Kurdistan nikarin rnivsa ptn ereb bi xwn
mifajbi wergirin.

Rnivsa latna ziman kurd dirist ciwantir p di hn nivn,

wek nav, kiryar corn kiryaran(xur, darijtt, lkaday), herwesa

bi ptn ereb hendek pt deng hinda di bin, bi a di hn nivsn

yan j cihgurk di bin, wek ptn

y ;yar, ; nan,

ko du ptn

cudane l di rnivsa ereb da di bin yek.

Hinde peyvn resen yn kurd hene, jiber ko xelik hizir nivsn

wek ya ereb di ken, lewra lvkirina wan wek ereb l di ht,

herende ew pt di ziman kurd da nnin. Wek: Erd, Esman, l bi
ya latn ciwan dirist di hn nivsan xandin.

Nav kiryar n darijt lkay bi latn pir zelal ciwan xuya di

Idn, mna karldrin, berhevbiin, mrak, sermezin htd, l dema bi ptn ereb di
peyvekin.

nivsin mirov nizane kan

yek peyve

yan end

Jibo piran j di rnivsa latn gelek ciwan diyare, wek. Gul =gulan, Gule = guleyan, dehbe= dehbeyan hw.l bi ereb wek
dehban gulan di nivsin ev ende renge hinde caran ramana
peyv bi gihore.

Cih dilxwey ye noke li Kurdistana azad giringyeka ba bi

nivsna latn di ht dan , xasim endn govar li belavokn bi latn di hn weandin li kanal K TV v dawy li kursad, sereray kenaln din, nivsn bi ptn latnye, hd hd xelik xwe hn v rnivs di ken. Herende gelek ayn nivs rzman hene, l

11

pngaveka gelek proze ku kurd li hem dera di karin bi xwnin

di hevdu bi gehin.

Jiber v yek min di vya li gor karnn xwe v ferheng jibo

xwendevan xemxwern ziman kurd, bi taybet ptn lat danim.

Pitire ji panzde salan ez mijl v kar me, ji xirvekirina peyv, pend,

rzaman htd .Li van ar saln dawy min dest bi nivsna
ferheng kir xit ser kompiyoter.

Ferhenga kurd-kurd latn jibo k?.

Mebest ji kirina v ferheng ewe ko bi dtina min ziman

kurd gencyeka mizin ya pir peyv pende, l mixabin em ne

karne weke pwst bi kar bi hnin, lewra li dv iyann xwe min di

xwast karek bi kem jibo hnbna ptn latn bi zimanek xur dako xelk me mifay j bi wergire.Ev ferhenge ji zimanek xur bijavt pkhatye,hem kes di hem pileyn xwandin di karin

mifay j bi bnin,unke bi kurdyeka sade hsane. Min gelek

pkol kirye ko peyvn biyan ewt ne xim nav da, l gelek peyv

heye, renge ne kurd bin, l jiber yn kevtn nav ziman me da kurd

rojane bi kar di hnin, herwesa zarava peyvn navnetewey chan wek xwe hatne ez bi pdiv na bnin bi hn wergerandin
wek:kompiyoter, televizyon, radyo, faks htd.

Kesn ji nii fr xwendin nivsn di bin, di karin bi hsan

mifay ji v ferheng wergirin, unko peyv ya hat nivsn kan

ewa d hn nivsandina w bin, riste bi awayek sade hatine
darijtin, gelek pendn pnan mamik tda hene, irovekirina peyv ewatya lvkirina w bi kar ann di risteyan da.

Dsan kesn ziman kurd bi rnvsa ptn ereb xwandine di

karin z li hsan fr latn bi bin, herwesa biyanyn hez di ken

ziman kurd fr bi bin, kurt kurmanc kesn di her ast qonaxn

xwandin da di karin mifay j bi wergirin.

Ramana her peyveka kurd her bi kurd ye piran peyv hatne

irovekirin, ewanya bi kar ann di nav hevokan da, enca i hevokeka asay yan gotineka mezinan , herwesa hember w

12

peyveka

ko

heman

wate

heye,

hat

ye

danan

gelek

caran

berdij(berevaj) hember hatye danan.

a- Li berahk ewanya lvkirina peyv, kan ewa bi diristay d ht xwandin, heger peyv ji du birgehan ptir pkhatibe, bilinddek di kevit i al peyv, peyva ji yek birgeh pakhat bi

k selqe di ht lvkirin, mna peyva Ez, Tu, Dar, Ber, Can

htd.

L peyva ji yek birgeh pitir d bilinddek kevit di alek

w da ; minak ewayya lvkirina peyva KURDISTAN

bilinddek di

keve dawya peyv,

ango;

deng (selq) d li

dawy bilihd bi be xek li bin w cih hatye kiandin wek;

Kurdistan . ango deng li papirta

TAN bilind di be.Hej

gotin ye piranya peyvan bilinddek di keve dawya peyv, l

hinek peyv hene di keve berahya w, wek:Bevil.

Bivir,inia(bo),dehil,gelek htd.

b- Diyarkirina cor navan ji aly ziman, kan i core nav hene

wek:

1-

Navn mirovan. Mna:Azad, Nermn, Camr, Jiyan

htd.

2- Navn candaran wek:Se, Kitik, piling, hesp, ker, Sxur

htd.

3- Navn

titan,

wek:

Dar, ber, xan,

fqyan

mal, mze, sn,

wek:sv, zerdil,

,hesin, htd.

Herweha navn

hijr, hinar, gundor htd.

4-

Penav

navn

peya jnirovan

wek:

Nojdar,

zrgir,

mamosta, endazyar.karker, nanpj htd.

5-

Karnav; navn girday kar mirov di ke wek: Nrevan.

nojdar, paley, cotkar, rncber htd.

6-

Welatnav. Ang navn welatan. Wek: Kurdistan, Yapan,

Misir, raq htd.

7-

Nejadatnav,yan

netewenav,

naveke

girdaynejad

netewey ve ye. Wek: Kurd, ereb, faris, rs, holend

htd.

13

8- Malbatenav,

navn

bi

malbat

ve

girdayne.

Wek:

berwar, mran, dosk, Duhok, Hewlr, gund htd. 9- Devernav, cugirrafnav Navn deveran. Wek:

berwarbala, bergare, navkur,Barzan, badnan htd.

10- Navn iya. Cugrafnav Wek: gare, metn, zozik, pris,

helgord, irn htd.

11- Navn

em(robar)an

cugrafanv,

Wek:

xabr,

xazir,

dcle, ryn, z htd.

12- Naznav, hine navin jibo nazandin yan birndarkirin di bjin jibo mirov candaran, nr,m ya du zayend. Wek:
Xif, pit, can, xiro, lingo, hro, htd.

13- Bangnav yan navn hodeng. Wek: nr, m, duzayend

pirn; helalino, birano, gavano, xorto, zarokino, kuro,

ke, jin, xk htd.

14- Hijmanav, naveke jibo hijmar hijmartin bi kar di ht.

Wek: deh, hizar, du, syem, aremn htd.
C- Nav ji aly pkhatin ve: S cor hene:

1- Navn xur: navn xur ji navek bi ten b pgir, navgir

pagir pkhatne, navn mirov,candar titan bi xwe

ve di girin,

wek: Evn, Hja, Tir, hstir, ker, dar,

kevir, sor, dwar, kaxez, ira, guh htd. 2- Navn darijt: core navekin ji navek xur pgir, > m
pagirek heye. wek:

(da)Danan, (da) daxistin, (da) darijtin, (der) derkirin,

(ve) veguhaztin, (ve)vexwarin,(wer) wergirtin,

werpan.

Pagir;

avan

(vaii),

karker(ker),

karder(der) htd.

3- Navn lkday, ji du yan ptir peyvan hatne darijtin her

peyvek ramana xwe heye.

Wek:

avre,

mrak,

bejinbilind,

sermezin,

difmbilind,

lingxwar

navn

aIoz(gelek

lkday)

avbixal (av bi xal), svbinerd ( sv bin erd) li htd.

14

- Jderenav; kiryar yan kirinn mna nav jder bi kar di hn.

1- Xur: wek :Xwarin. Kirin, nivistin,andin, ann, kujtin

htd.

2- Darijt wek: Rabn, hilbn, dakevtin, vedan, vekirin,

htd

3- Lkaday

wek:

Karkirin,

nanpatin,

serkevtin,

bilindbn, Kezwankeltin htd.

4- Jderenav

aloz(gelek

Ikay)wek:

Hatinn,

bserberkirin, dansitandin bhinikbn htd.

d- Cihnav : ez, min, em, me,te,tu,hn, hewe, we,
ew,ew,w,w, ewan.

e- Havalnav(rengdr): corek navn pesindarin end corin.

1- Hevalnav xur. Wek: Ciwan, tal, xwe, rind, bihnd, pr,

peyt, lewaz, irn, gemar htd.

2- Hevalnav

darijt.

Wek:

Dilvan,

berxvan,

golikvan,

hilkeft,
xapnok

dair,
htd.

damay,

qurmi,

zerik,

vekir,

lezgn,

3- Hevalnav lkday.
guhbel, ezmandirj.

Wek:

bhinfireh, avnetirs, nander,

4- Hevalnav geleklkday. Wek:gunehbarkir, drpkir,

- Prbest(daek) alveke jibo-girdana hevekan bi kar di ht; 1 - Prbest xur. Wek: li, di, ji, i.ho, ko ku, xwez, , ax,
dax, mixabin htd.

2- Prbestn lkaday. Wek: iqas, herend, ewqas, itov, wetov, jibo, jiber, beweko,jiberko htd.

15

Abeyakurdji 31ptanpkhatye:

A
a

C
c

H h

D d

E
e

E
e

F f

G
g

I i

I
1

J J
P P

K
k

L
1

M
m

N
n

o
0

Q
q

R
r

S
s

T
t

U
u

V
v

W
w

X
X

Y
y

z
z

Ptn kurd li ser du desteyan parve di bin:

1- Ptn nivok (dengdar) 23 ptin, ew j ev xar ne:

16

2-

Ptn zingok(dengdr) het ptin ew j evn li xar ne:

A
A

E
e

I i

o
0

U
u

U
A

Ptn zingok i caran bi hevra nabin di hevekan da, herdem

pteka nivok di keve navbera du zingokan.Wek:

KURDISTAN.

HAVN.

LNAN

ewayya bi kar ann nasna ptan.

A mna Amed

B mna Botan

C mna cotyar

mna iya

D mna Daristan

E mna Evn

mna var
H mna helbest

F mna feran

G mna Gare

I mna bizin

mna nan
L mna Lezgn

J mnajiyan

K mna Kurdistan

M mna Mihabad

N mna Nazdai"

O mna mirov

P mna pale

Q mna Qehreman

R mna Roj

S mna span

mna ore

T mna tevger

U mna kurd

mna n
X mna xebat

V mna Viyan

W mna War

Y mna yar

Z mna zozan.

17

Kurtkirin

Di v ferheng da gelek peyv bi away kurtkir hatne bi kar nan,

jiber ko endbare bne yan jibo nivsn hsan tire, ewj bi

hilbijartina end ptan ji peyv piran pta yek, yan end ptn ji
peyv wek evn li xar:

kurtkir
N Nr

Raman

Nav.

Nrne zayend(niv) nr. Myne zayend(tuxm) m.

M
DN
DZ

Navn du niv(ango nr m). Navn duzayend(ango nr m).

Hevalkar Hevalnav.

HK HN RD
Rdx

Rengdr.

Rengdr xur (havalnav xur).

Rdl
Cihn
Kam

Rengdr Ikday(he_valnav lkday).

Cihnav. Kamav.

Prb X NX
Hnx

Prbest.

Xur, sade.

Nav xur, ser, av, berx, jin.

Hevalnav xur. wek; ciwan, rind, peyt, kirt.

Hevalnav lkday.wek; avbelek, serxwe.

Hnl

19

JN K Bdn

Jdemav. wek; mirin, vexwarin, hlan. Kiryar(kirin). wek; di kem, bi xwe, hat. Berdewam dema noke(niho). wek; di hm, di bjin.

Bdb

Berdewamya dema bihor (derbaz). wek;di hatin, di

leyzm.

Db,dr

Dema bihor(derbaz) ya dr.wek; b, hatib,

xwarbn.

F Pn
Rz Cugim

Ferman(firman); wek here, bne, bi nivin. Penav.wek; zrgir, endaziyar, nojdar.

Rzman. Cugrafnav.iya, em.

Devem

Devem(nav deveran).

Pir
Dar
G L

Pirn(piram). daran, hevalan.

Darijt.
Gelek. lkday.

GL
Kurt

Gelek Lkday.
Kurtkirin.

Gazn Bangn
HK HD

Gaznav(gazkirin). Bangkirin(nav bangkirin).

Hevalkar. Hodeng(gaz).

Biyan
Chn

Biyan(nav biyan).
Nav chan. wek;tIefon.

Netewn
Nejn Hijn

Netewe nav.wek; ereb.

Nejad nav.wek; kurd Hijmamav.wek; k, d, deh.

20

ewa
Br end

eway,ewan(nav eway).
Berdij(berevaj). enday(nav enday).

Drok

Nav yan zaravayn drok.

Kevin
s.x Pr htd
hw

Nav zaravayn kevin.wek; ramsan.

Silavn xud liser bin. Paeroj. Heta dawy.
Herwesa.

Navn ar werz duwazdeh meh n sal:

Bihar:

Avdar(axlve) - Nsan - Gulan

Havn:

Xizran(cehzeran)

- 'nrmeh(coxnan) - Tebax

Payz:

lon(rezber) - iry k(pin) - irya duw(pain)

Zivistan: Kann(kann)a bik- Kann(kann)a mezin - ubat.

Navn heft rojn hefty:

1- kemb.
2- Duemb . 3- Semb.

4- aremb.

5- Pncemb.
6- Eyn(n).

7- emb.

21

navn end welatan:

Lsteya navn end welatan ewayya bi kar nana welat(xelik

welat) mitay ji wan.

Mnak : Hja Kurdistan ye ango ji Kurdistan ye, Hja kurde, ango ji neteweya kurd e, ziman w kurd ye. Ava metn Kurdistan ye, ango li Kurdistan hat kirin.

Nav walat

Welat, neiad kelpeln w

A
Afganistan
Afrka Albanya Amerka Angola Arcentnya Armnya Asya Azerbaycan

Afgan Afrkay(Afrk)
Albanyay(Alban)

Amerkay(Amerk) Angol
Arcentn

Armn(Ermen)
Asyay

Azerbaycan(azer)

B
Bangikad Berazl Belcka Blarsya Birtanya Bolviya
Bosnya

B angiIad(B angal)
Berazl

BeIckay(BeIck) Blars (Riisya sip)

Birtan BoIviyay(Bolv) Bosn Bulgar

Bulgarya

C
Cezayr Cezayr

22


nya n l

l
kya
n

k
n

D
Danimark

Danimark

E
Elmanya Emrka Erden
Ermnya Etyopiya

Elman(Alamanya-Alman) Emrk(Amrka)
Erden

Ermen(Aminya-Armn) Etyop

F
Felestn Filipn Finland(Filanda) Fimsa(Firensa) Felestn Filipn

Filend
Firens(Firensay)

G
Gana(Xana)
Giwatmala

Ganay(Xanay)
Giwatmal Gurcistan(Corc)

Gurcistan(Corciya)

H
Hindistan Hindoras
Hingarya

Hindistan(Hind)
Hindoras Hingar

Holenda

Holend

23

ndonsya

Indons

ran raq

ran

raq rland

rlanda
srayl

srayl tal

talya

J
Japan Jamayka

Japan Jamaykay

K
Kamron
Kambodya Kazaxistan

Kamron

Kambodyay
Kazaxistan(Kazax) Kened Knyay Kirgizsatan(Kirgz) Kirwat

Keneda Knya
Kirgiztan Kirwatya

Kongo
Korya Kurdistan
Kuweyt

Kongoy
Koryay(Kor)

Kurdistan(Kurd, kurd)
Kuweyt

Kba

Kb

L
Latvya Lawus(Laos) Libnan Lbya
Luksemgurg

Latv

Lawus Libnan Lb Luksemburg

M
Masdonya

Masdon
Medexesker

Medexesker

24

Malzya Malta Meksko Mengolya

Malz Maltay Meksld

Mengol

Mexrb
Mortanya Mozambk Misir

Mexrb Mortan Mozambk

Misr

N
Nerwc Ncrya
Nkaragwa

Nerwc Ncr Nkaragway Npal

Npal

O
Ogenda Ozbekistan

Ogend

Ozbekistan(Ozbek)

P
Pakistan
Panama

Pakistan

Panamay(Panam)
Proy
Polenday(PoIon)

Pro PoIenda(PoIonya) Portugal

Portugal

R
Romanya

Roman Ruwend Rs

Ruwanda
Rsya

S
Silovakya

Silovak

Silovnya Sirbiya Sirlanka

Silovn

Sirb
Sirlank(Sirlankay)

25

Siwd Siwsra Sngapor

Siwd

Siwsr(Swsray) Sngapor Somal Span Sdan Sr

Somalya
Spanya

Sdan
Srya

T
Tajkistan
Tanzanya

Tajiki

Tanzan Tayland
Taywan

Tayland
Taywan

Tonis
Turkiya

Tonis
Turk(Turk)

Turkmenistan

Turkmenistan(Turkmen)

krayna
krayn

V
Venziwla
Vtnam

Venziwl Vtnam

Y
Yapan(Yaban)
Yemen Yonanistan

Yapan(Yaban) Yemen Yonan

Z
Zambiya
Zayr

Zamb Zayr Zmbabiy.

Zmbabo

26

Hind eveng(man) chan

Hind eveng(nan) alavn bi kurd yan chan di hn bi kar ann

ramana wan:

Bilinddek; cih selqe l bihnd di be.

d; kurya meymn, di gel navnann elektiron bi

kar di ht.

Xal; jibo bhinvedana nevbera hevokan.

Bhnok; bhinvedaneka kurtir ji xal.
>

Kivanamezin.

{ }

Kivana navinc.

( )
:

Kivana biak.
Duxal; du xaln li ser yek.

;
?

Xalbhnok; xalek li ser bhnok.

Pisyar;jibopiryarkirin. Seyrjibokarekseyrhicmetbn.

Yro parey hevgirt endn welatn ewropa.

$
%
=

Dolar; Parey welat Emrka.

Sedased;rjeyasedji sed.
Yeksan

Komkirin. 2+1=3.

Jbirin.

2-1=1.

1/2
V4

Nv.
ark; ji ar k.

M.

Nr.

27

Jder

end jdern mifa j hat wergirtin jibo v ferheng:

1-

Ferhengn

ziman

Holend

yn

zimanvan

(van

Dale).nemaze

ferhenga ziman holend jibo biyanyn di xwazin hn ziman holend bibin. ya sala 2003. 2Du ferhengn Holend_Ingilz Ingilz-Holend yn

G.J.Kroes.sala 1996. 3456Ferhenga Kurd-Ingilz ya Ezz Emndarov. 1994. Ferhenga Rs-Holend, Holend-Rs 1989. Ferhenga Kurd-Turk ya Izol 191987. Ferheng Kurd-Turk ya Musa Anter 1967.

7-

Rzmana kurd,

kirmancya jr jor ya hevberkir, ya seyda

S.Baha-adin Amd apa yek 1987. 89Radyoya kud li bexda. Radyoya deng Kurdistan.Radyoya rvan.

10-

Radyoya deng emika pika kurd,

me.

xasime bemamey ziman

11-

Berhem gotarn seyda M.E.Osman li ser ziman kurd(ziman

xo bi zane).

12-

rok romann seyda M.Bozerselan.

13-

Romana Labrenta Chan ya Hesen met sala 1994.

14-

Kitta rokn gelr ya seyda Mela .M.Drew (mitaxa iya ji

gotinn pya).

15-

Kenaln telefizyon yn esman wek med tv, K TV.

161718-

Ferhenga Kurd-Holend ya Mahabad Qilor & Nrvan Qilor.

Branna El Kaifpr apa yek ptn latnl997. Pln Brkirin, Mustafa Aydogan 1997.

1920-

Ard, ji kurterokn gelr ya Hesen met 1990.

Heftenemeya Peyman mijarn zimanvan.

21-

Kan; komele tkistn folkilor, pirta yek, Seyda A.Qeren 1984.

29

A l.Pta k ji abey. 2.Bersivdana eyn[ern] anku bel. Er.3.

dema axivdnek ne ron bit mirov bixazit biht dubarekirin. 4.
Gavan yan xwed evr, gare (l ga) jibo hawikirin,
serrkirin yan vegerandina lekan dibjin.: A were l!.
Abad (n.kevin.nr) kevin Avay. Abdar (n.x.nr) Hesp.

A be_ Rzkirina ptd kurd ji a ta z .Zanna rzkirina ptan : Abya

kurdi ji 31 pitan pk di ht.

Abone (n.x.m) Parek vebir bkute mirov di dit part yan dezgehek ko endam w bit.:Aboneya mehane, aboneya sanale
htd.

Abonedan (k.jn.I.m) Weke endamek aboneyan di de. : Ez mehane

10 dnar abone di dim dezgeh. :Heger aboney ne d nikar bib
endam. (K) bn: Dan.

Abor ( n.x.m) Destgirtin.

Abori, (n.x.m) l.destgijrtin, km mezaxdn 2. tit tkil bi kir

firotin ve hebit.

Abornas ( n.I.dz) bn: Abrzan. Aborvan (ndar.dz) bn : Aborzan.

Aborzan (n..I.dz) Mirov pispor li areza di ware abor da.

Aborkirin (k.jn.I.m) Abor tda kirin. km mezaxdn. Destgirtin.

(Di vt em abory[abor] di parey xweda bi kin, dako bi karin
xany xwe ava bi kin. (K) bn: Kirin.

31

Adar ( n x m) Meha k ji bihar, ser sala kurdi. Pend : Adar I^Gik li dar ne li vr li beriya ingar. Pend :Avdar nait b gul.
Ade (n.x.m) Paqijkirina andinin ji gyayn b mifa.

Adekirin (k.jn.I.m) Jinavbiiin dernana gyay bi ziyan ji nav andin. : Rez xwe ade kir. Bax ade bi ke. (K) bn: Kirin.

Adekir (hk.I.ewa) Zev, em yan bax ji gyay ziyandar ha

baqijkirin. :Zevya adekir. Ev reze y adekir ye. Adem (n.x.nr) kemn babkalk mirovan. Adem Hewa.
Ademzad (n.dar.dz) Mirov. Meriv.

Ad (n,x,nr, hn.x.ewa), l.Giyandarn bik yn jehirdar wek dpik, zvzve,teviprk,...htd. :Adyek y pveday. 2. Dmnde.
ADK (kurtkir) Ajansa dengubasn Kurdistan.Dezgeha
ragehandin li belavkirin li Kurdistan.

Adodik (n.dar.m) Hesinek dev zirav tje bi destikek dar ye kirye jibo dernan kengir serikn Gyayn xwann. Hadud.

AM (n.x.m) Derd, kovan, nexwe.: Afatek d bi ser ht unk

mirovek ne hecimtye.

Aferin, (alv.pesindan) Destxwei , keyf p hatin, pesin dan , aferin

tu di xandkna xweda serkefti.

Afirander (n.dar.dz) Kes afirandin diket.

Afirandi (hk.dar.ewa) Hadye afirandin.

Afirandin (k.jn.x.m) Tit n kirin. Hizirn n peydakirin.Avrandin.(K) bdn: ez di afirnim em di afinnm, tu di

afirn hn di afirnin, ew di afirnit[...ne] ewan di afirmn. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di afirand, di afirandin. Db,dr :afirandibu.
....biin.(F) : bi afirne, bi afirnin.

Afret, (n X, m) Niv m , jin. Prek. Kulfet.

Afrka (hk.cih.cugm) Kwera Afrka. Welatn Afrka.

AfrkaxL(nej,n.dar.dz) Mirov ji Afrka.

Afrk (n.nej,n.dar.dz) 1. Mitay ji Afrka. 2. Mirov Afrkay.

Agah (n.x.m) Ageh.

Aeahbn (k.in.I.m) Hiyarbn. Agehbn. (K) bn: Bn.

Aeahdar (hn.dar.ewa) Agehdar.

32

Agahdarbn (k.jn.gl.m) Agehdarbn. (K) bn: Bn.

Agahdar (n.dar.m) Agehdadr.

Agahdarkirin (k.jn.gl.m) Agehdarkirin. :Ber tu her navend min

agahdar bi ke!. (K) bn: Kirin.

Agahker (n.dar.dz) Agehker.

Agahkirin (k.jn.I.m) Agehkirin. (K) bn: Kirin.

Ageh, (n.x.m) Hay. Ne. Peyam.

Agehbn (k.in.l.m) Hiyarbn. Hestkirin. (K) bn: Bn.

Agehdar(hn.pesn.dar.cewa) Haydar

Agehdar (n.dar.m) Hay ji biyerek heye.Hay.

Agehdarkirin (k.jn.gl.m) Hiyarkirin. Haydarkirin.:Ez d te bi

encamn dawy agehdar bi kim.. (K) ez agehdarim, em

agehdarin tu agehdari hn agehdarin ,ew,ew agehdare, ewan

agehdarin. (K) bn: Kirin.

Agehker (n.dar.dz) Kes ku mirov haydar dike, hiyar dike.

Agehkirin (k.jn.I.m) Hiyarkirin. Haydarkirin. (K) bn: Kirin.

Ageh (n.dar.m) Dezgehn agehdar kirin.Hay j hebn. :Min

agehi ageh ji te heye.

Agir, (n.x. nr) Germyeke bi reng, hilim dkle, pileya w

biIinde,jibo thin germ bi kar di ht Pend :Agir berbo mala
direwini, kes bawer nekir. Pend :Agir ji dehmena mirov.

Agirdiz (nl.m) Volkan. Borkan. Girkan.

Agirkirin (k.jn.I.m) Hilkirina agir. Agir berdan. (K) bn: Kirin.

Agirpers (nl.dz) Y agir proz di bne di persit.

Agirperistin (k.jnlm) Bawer nan bi prozya agir. (K) bn:

Peristin.

Agirvan (n.dar.n) l.Kes hilgir, xudan yan kar agiri dike.2 .Nav
mran.

Ah , (Prb) rzman Alav dax kovan. Ax, nexwei, peman, u

mixabiniy bi kar di ht : Ah bo welati.

Aha, (prb) rzman Alaveke jibo hicmetibn bi kar di ht. : Aha min
zani ! aha min dit!. Aha ew tu by te tlefon kir!.

33

Aheng (n.x.m) Brann. Cejin.Govend. Sema. : Evro ahenga Newroz ye. : Ahenga me geleka dilveker bii.

Ahenggran (k.jn.I.m) Ahengkirin. :HersaI li 21 adar gel

Kurdistan ahengan di grin. (K) bn : Gran.

Ahengkirin (k.jn.l.m) Saxkririna brannan. Grana cejin ahengan. (K) bn: Kirin.

Ahengvan (n.dar.dz) Kesn ku piikdarin di aheng da. Xwendyn aheng. : Ahengvann hja em bi nav tpa mzJd dengbjan
prgnya we di kin. Ahn (n.x.m, alv.keser) 1. Axn. Dax. 2. Nav jinane. Ahn (n.x.ni) 1. Hesin. A-sin. Bihz.2. Axnk. Naln. Keser. 3.
Nav jinane.

Aho (n.x.m, alv.hrs), l.Aso ,dtina ji diarve.2. Alaveke bi kar di

ht, dema mirov end barekirina gotinek ve hris di be. Helo.
H. Ho. : Aho ma ez bi kre di peyvim.

Ah (n.x.m) Ask. Mamiz. Xezal. Ahramazda (p.l) kevtn Xweda.Xuday dna Behdn [Zerdet]. Aians (p biyani n,x m) Dezgehn ragehandin belav kirin. Ajawe (n.x.m) Tkvedan ,andina tov duberkiy. Ajawegi ( hk.I.ewa) Kes hez ji tkvedan, ajaw dike.
Ajel (n.x.m) Giyandar. Giyanewer. Ginawur. Lawir. Ako (n.x.nr) Nav Mrane.

Akordiyon (n.biyan.m) Amrek mzk ye.

Akr

(hk.cih,cugr,n) Bajrek ,ciwan kevnare,Ii Kurdistana Iraq.

Akrobat (nbiyan.dz) bn: Lbk.

Al

(n .x.nr)

La , rex, tenit, t :Ez li alek, tu li y d.

A|a (n.x.nr) Perok welat yan dezgeh wek nana (sinbola) xwe bi
kar di hnin, perem, alaya kurdan kesik, sip sor zere. Alan (n.x.nr) 1. Evndareke di dastana mem alanda hatiye.2.

Nav kurane.

34

Alandin [t alandin] (k.jn.x.m) Li dor alandin, dor zivrandin. :

Lewend di zendn xwe alandin. :Destn xwe tkalandin. :tik di bejna xwe aland. :Wers di dar di alnin. (K) bdn : ez di
alnim em di alnn, tu di aln hn di alnin, ew di alne[...it]

ewan di alnin. Pr :d[bi]

alnim, di alne. Bdb : di aland, di

alandin. Db,diir: alandibij, alandibn. (F): bi alne, bi alnin. Alav (peyv.x.m) rzman Ji ptek yan pitir pkhatye,jibo girdana

risteyan (hevokan) bi kar di hn.wek : Li, ji, j, cem, ,yan, htd .Amrn jibo titn saz bi kar di hnin ; wek eku, das, kartk,
amr tiromblan htd.

Alban (netew,n.dz) Xelk Albanya.

Alban (netw,n.dar) 1. Mitay Albanya. 2. Xelk Albanya. : Mamostay me di kiika xwe da alban ye.

Albanya (cugm. Hk.cih) Welatek Ewropay ye. : Alabanya

welatek pir xwee.

Alif (n.x.m) Alka giyandaran.

Alifdan (k.jn.l.m) Alif danan ber caneweran. Me ahf daye

kewalan. (K) bn: Dan.

Alizandin (k.jn.x.m) 1. Mirov davek di hev bi alne, bi aliznit. :

Te davn dez yn di alizandn. 2. Alozkirina kar. Zehmet

xistin. Kar me ne alizne !. (K) bdn : ez di aliznim em di ahznn,tu di alizn hn di aliznin, ew di alizne[...it] ewan di

aliznin. Pr : d[bi] + bdn. Bdb : di alizand, di alizandin. Db,dr:

alizandibia. ... bn. (F): bi alizne, bi aliznin.

Alizn (k.jm) Hilinn. Dinavkda kevtin. Davik ahzn.

Al (n.x.m) Rex. Tenit. Klek. : Were v al (bi) rne.

Algir (hn.dar.ewa) Kes ku aliy mirovi digirit,yan girday bi

keseki , partek yan desteyek ve. :Ew aligir
Algir (n.dar.m) Tagir.

ye. Tagir.

Algirkirin (k.jn.gl.m) Mirov tay yek bigire. (K) bn: Kirin. Algirtin (k.jn.I.m) Tagirtin. Tagirkirn. (K) bn: Girtin.

Alk (n.x.m), Xwarina giyandaran. :Hespi alka xwe xwar. :Alka

bizinan. Alif.

Alkar (hn.l.ewa) 1. Kes ku aliy mirovi bi girit .Harkar. Xud

alkar bit. 2. Nav kurane.

35

Alkar (n.I.m) Harkar. Supas jibo alkarya te.

Alkarkirin (k.jn.gl.m) Harkarkirn. .:Tu di kar alkarya bav

xwe bi k?. (K) bn: kirin.

Alkdan (k.jn.I.m) Xwarin dan lawiran. Alk bi de pez. Gavan

l alk dan.

Alkirin (k.jn.I.m) Harkirin. (K) bn: Kirin.

Alnok (n.l.m) l.Zevya nokan.2. Pirtn nokan.

Alstin (k.jn.x.m) Dema mirov xwarinek bi ezman tam bike bi mje. : Zarok tiln xwe di alstin. Seg snka xwe di alze.(K)
bdn: ez di alsim em di alsn, tu di als hian di alsin, ew di
alse, ewan di alsin. PR: d bi +bdn. Bdb : di alst, di alstin.
(F) : bi alse, bi alsin.

Aloz (hn.x.ewa) epirze, epil, y ku r liber berze. : Ez gelek

alozim nizanim d i (bi) kim..

Alozbn (k.jn.I.m) epiln. Evro babo glek aloz b, karn w

hebn.(K) bn: Bn.

Aloz_(n.dar.m) Asteng. epirzey. :Pir aloz kevtin di rya min da,

l min xwe j qurtal kir.

Alozkirin (k.jn.I.m) epilandin. :Wwe aloz neke ez d im. (K)

bn: Kirin.

AIle_(hn.dar.ewa) Rya rik bi epr.: Eve ryek a alleye, em

ni karin l bi in.

Amade (peyv.x.ewa)

Berhev. :Ez y amade me di gel te bi hm.

Amadebn (k.jn.I.m) Berhevbn. :ima duh tu li civn amade ne

by?.(K) bn: Bn.

Amadekar (n.I.dz) Y ku amade di ket. : Ew bi xwe amadekar

ahya xwe ye.

Amadekar (hk.I.m) Berhev.

Amadekirin (k.jn.l.m) Berhevkirin. (K) bn: Kirin. Amadey ( hn.x.end,n.dar.m) Berhev, rzn pit sy qonaxa xandin. :Azad li rza (sy,ar, pnc,e) ye.

Aman (n.x.m) Kelpeln xwarin.sn, qazan, tirar, kefik,

mencel htd. : Pit xwarin amanan di iin.
Amanc (n.x.m) Armanc.

36

Amang (kam.I.dz) Kes kar w tina amanan.

Amank (n.I.nr) Titn amanan p di n. Lfikn amanan. :Ha bo te amaniik perdax p bi .

Amar (n.x.nr) Serhijmar, serjimr, proseya hijmartina welatiyan :
Kurdistan ji 40 milyonan pitire.

Amed (hkc.m) Diyarbekir, Bajrek mezin dirold ye, paytext

Kurdistane.

Amd(hkc.cugr,n.dz)

l.Bajarek kevnar li dirokiye, cih , mrgeha

Badinan, liser kevirek hatiye ava Idrin.2. Xelk Amd y. Amr,(n.x.nr) Amraz, bo titn teknoloc bikar t, kelpeln

pesaz, hinde caran wek : kesn xwefiro darsest amr dest

dujminane. Alav.

Amokirin (k.jn.I.m) diledildan.tenakirin. Hawkirin.

Amokirina zarokan.bn : kirin.

An (Prb. pvegir) Alaveke jibo desestnankirin bi kar diht. :Ev tite bo wye an bo wye, yan. An na it a an d avan kujit.
Ang ; mirov serhik xirabkar.

Ananas (n.niyan.m)/^- Core fqyeke, mezin

xwe rine.

we berasye, tam

Ananas

Ane, anne, (prb) rzman Alaveke jibo misogery di pirsin. :DiIovan

li male an ne ?. :D bajr anne?.

Ango (prb. I) rzman Alavck girdan ye, jibo hevber kirin bikar t, mebest j. Bi gotineka d. :Ez w di nasim, ango nas mine.
Ann (k.jn.x.m) Veguhaztina tit ji cihek bo y al xwe :Min

pere bi xwere ne an. : Te jin anye ?. nan. (K) bn : Ann, nan.

Annziman (k.jn.l.m) Derbirn. :Ez nizanim awa diladbiina xwe
bi hnim ziman jiber hilbijartina Barzan jibo serokatya
Kurdistan. Anko (prb) bn :Ango.

37

Ap (n.x.nr) l.Biray bab. 2.Jibo rzgirtin dibjin kesn ji xwe

mezintir.

Afo, (hd.dar.n) Gazkirina biray bab yan mirov ji xwe

mezintir. Mamo.

Apo (n.dar.dz) Kesn ser bi partya pkk ve.

Aqar (nx,n) l, dervey gund bajran. :ivan pez berda(bire) aqari. : Ez pir hez ji geryana li aqaran di kem. : Aqar gund me.
Agil (hn.x.ewa) Jr ,tgehiti, zrek. :Ew kurek gelek bi aqile. Pend

:Kar bi aqil t kirin. Pend :Ac[iI sivik bar girane. Pend :Aqil ji
b aqilan higvc.Pend :Aqil xirab, rya xirab dide ber xodan. Pend
:AqiI di seran daye , ne di myan daye. Pend: Aqill hebit,ne^

ciwan. Pend :AqiI xwe male ,bo xodan kemale. Pend :AqiI bi hvya xelk her pemane.p^Hrf :AqiI tanca(Kulav) zrne, l di
ser hem kesan da nne.

Aqilane (hk.dar.ewa) Serederkirna dirist jrane.

Aailcih (hn.I.cewa) Mirov mna cihyan bi aqil zana.: Seyad

mirovek aqil cihye.

Aqildan (k.jn.I.m) Kes ret gotina ak di de xelk. (K) bn:

Dan.

Aqiidar(hn.dar.ewa) Kes bi aqil areza, zirek. Xwed ho, xwed aqil. Jr. :AqiIdara mal. Aqildar gund.
Aqilfiro (n.I.dz) Kes aqil di dit.

Aqilfirotin (k.in.I.m) Aqildan. (K) bn: Firotin.

Aqilgirtin (k.jn.l.m) Weke mirov aqil ji yn zana werdigire. Pend

:AqiI j ib aqilan bi gire.(K) bn: Girtin.
Aqilmend (n.dar.dz) Aqildar.

Aqilsivik (hn.I.ewa) B aqil. Mejhik.

Aqilsivikbn (k.jn.gl.m) Dema aqil mirov km dibe. :Dapra w

weke ber ne maye, aqil w sivik bye!.(K) bn: Bn.
Aqilsivild_(n.I.m) B aqil.

Aqilsivikkirin (k.jn.gl.m) Bi qutan li birndarkirina yek dibe

egera dnbiina w. (K) bn: Kirin.

Ar 1 (n.x.nr) Toza ji hrana genim, ceh,. . .htd, peyda dibe ko hevr

di kin nan j di kin. Ar genim. Ar nokan. Ar ceh.

38

Ar 2 (n.x.nr) Agir.

Aram (hn.x.ewa) l.Tena . Bdeng. Hedar. :Rewa welat ya

arame. 2.Nave kurane.

Arambex (n.I.dz) Y ko aram di de, di bexe.

Arambexn (k.jn.I.m) Aramdan.

Arambn (k.jn.l.m) Tenabn. Hawbn.

(K) bn: Bn.

Aramdan (k.jn.l.m) Y ko aram di de.(K) bn: Dan.

Aramder (n.dar.dz) Arambex.

Aramgeh (n I, m) Cih tenah aramy, pitir ji bo gor goristanan bikar t : Aramgeha w ya dawy.ang; goristana l
hat vearin.

Aram ( hn.x.nr) Tenah, xwe, b are.

Aramkirin (k.jn.I.m) Tenakirin. Hawkirin. (K) bn: Kirin.

Aramxane (n.dar.m) Cih aramy, nemaze jibo pran. Arandin,(k.jn.x.m), arandin. Azirandin. arandin, elengkirin,

torekirin , gekirin. ore bi arnin, mraniy bi arnin.(K) bdn:ez di arnim, em di arnin,tu di arn hin di arnin,ew di arne(di arnit) ewan di arnin, PR: d bi + bdn. Bdb: di arand, di
arandin. Db,dr: arandib, ... bn. (F) : bi arne, bi arnin. Ararat (cugira.) Agir, iyayek bilind Kurdistan ye bi

girkan(kan agir) ,orean berxwedan navdare. 2. Nav

kurane.

Araste (n.x.nr) Sent.

Arastekirin (k.jn.l.m) Ber w dan sentek. (K) bn : Kirin.

Arav (n.I.m) Avar. : Arav dana ber bizina nesax.

Araz (n.x.nr) Nave emek, (rbar) di keve Azerbaycan, pit "repvana mezin ya nemir Barzan pmergn di gel w da, li v
em derbaz axa Sovyetistana berbyn, navdeng w di nav

gel kurd da belav bo, bo dastaneka drok sedan kur ke bi

w di hn navkirin, ko gel kurd anazy p di ke.

Arceng (n.dar.m) Cih yekgirtina hesty lama ser bin ya

mirov li giyandaran.

Ard (n.x.nr) Ar. : ard genim, ceh htd.

Arezo (nx,m), 1. Vyan , hez. :Arezoya w xandina kitbn drok

ye.2. Nav keane.

39

Arge (n.x.m) AIoz, giriftar. Asteng. :Areya av h Duhok hat

care kirin. :Te areyeka mezin jibo min kir.

Arik (n.dar.m) 1. Ar ji miarkirina daran peyda di bit.2. Ar

genim, nok, piskt. toz htd.

Ar 1 (n.x.m) Alkar. Harkar.

Ar 2 (n.x.dz)l. Nejadek kevin e miletane , jiwan gel kurd, 2.

Nav kurane.

Arkar (n.dar.dz) Kes alkary dike. Alkar.

Arkarkirin (k.jn.gl.m) Alkarkirin. (K) bn: Kirin.

Arkar (n.dar.m) Alkar.

Arnejad (n.I.dz) Ji nejad ar. :GeI kud arnejade. Arnk (n.x.m) Corek giry ye. Kelegirn. : Arnkn zarok di
gehitin ser gund.

Arnk (n.dar.m) Ar nokan.

Arnok (n.I.m) Nokn hrkir. Nokn ikesti.

Arjing (n.x.m) Bjnk.

Armanc (nx,m) 1. Nan, mebest, kla venay bo ldanda beran

yan tivengan,pilan.2. Nav xort keane. : Armanca me
serkevtina gel meye. : Bi xebat d gehn armanca xwe. Arms (n.x.nr) Avirm.
Aro (n.x.nr) Xiyar. Arvan (kara.dar.dz) Avan. Aevan.

Arxavk (n.I.m) Xwarineke ji ar rn di ht kirin. Ar qeland

di gel rn.

Asan (hn.x.ewa) Sanah. : Waneya evro gelek a asane.

Asanbn (k.jn.l.m) Sanahbiin. Hsanbiin. (K) bn: Biin.

Asan (hn.dar.ewa) Sanah. : Bi asan ez hatim v der.

Asankirin (k.jn.I.m) Hsankirin. (K) bn: Kirin.

Asankir (hk.I.ewa) Kar asankar jibo hat kirn. Bi sanah kir.

Asax (hn.x.ewa) Normal. Xurst. :Kawdan asayiye.

Asavbn (k.jn.l.m) Vegeran ser bar xwe y asay. Hsanbn.

Arambn.

40

Asaykirin (k.in.I.m) Rew mna ber zivirandin.

A (hn.x.ewa) Cihek as, bi zehmet bo gehitin, mirovek as ,

serreq. Sext. Dijwar. :Rya iyay gelek a as ye.

Asbn (k.jn.I.m) Weke titek as bi be. Peytbn. Dergeh as

bye na ve bit.(K) bn: Bn.

Asgeh (n.dar.m) Cih as. Hiargeh.

Askirin (k.jn.I.m) Zepkirin. Peytkirin.

: Zarok xwe di mal da

as kir. :Mar y xwe di kun da as kir. (K) bn: kirin.

Askir (hk.I.ewa) Tit hati tund kirin d mirov bi asteng nikare

t bi xebite.Hati as kirin. Hati qaym kirin. Asik (n.x.m) Zik. Gede.

Ain (n.x.nr) l.Kanzayek reqe , qayme. Pend :Asin ji asin na xwe.

2. embera(simbola) bergir berxwedan ye. Pend : Asin bi sari
xar di ket.(emne) Pend :Asin bi pufan nerim nabit, sero bi tiran
germ nabit.

Asingir (pn.dar.dn) Kes ko kar asin di ket.

Asingir (kam.dar.m) Kar helandin kirina asin. Ak_(n.x.m) 1. Bizina kv . Xezal. Mamiz.2 Nav kiane.

Astan (n.x.m) Hew. Derzan. :Havnan xelik li astand malan

da di rnin.

Ask (n.x.m) Xezal. Asman (n.x.nr) Esman.

Asman (hn.dar.cewa) n mna aman. Reng mna y

asman.Esman.

Ao (n.x.m) Peroj.

Aho. Rast.

Asoi (hn.dar.ewa) Rast di gel erd. Terb. Brx Stn.

Ast (n.x.nr) iyann mirov, ast zanna mirov , rewenbrya

mirov. Ast bilindbna av.

Asteng (pn.x.m) Tit r li pven di gire, rgirtin :i asteng di

rya teda hene?.

Astengbn (k.jn.l.m) bne asteng. :Ev zelame y bye asteng di

ryameda!.

41

Asteng (n.dar.m) Are. AIoz. :Ez hv ji te di kem bes

astengyan bo min ke.

Astengkirin (k.jn.I.m) Alozkirin. R l girtin. (K) bn: Kirin.

Asde (hn.x.ewa) Tena. Aram. Jiyana asode; ang jiyana tena d

ji derd belayan.

Asdej[ (n.dar.m) Tenay. Bextewer. As^a (hk.cih,cugm, n.x.m) 1. Kwera asya. 2. Nav jinane.
Asyai (nejn.dar.m) Xelk Asya. Mitay Asya.

A (n.x.nr) Amrek aloz mkank ye, bi zivrna du beran liser k jibo hran (h(irkirna)a genim, ceh..htd, bi hza av, bay, agir

yan kareb kar di ket. Pend :A nezanan xud di gre. Pend :A

m z xudan di hnin p z di kene derw. Pend :A di gere li ser av kur di gire ol bav. Pend :A li xeyalek , avan li ka
d.
Asevan (pn.dar.dz) Avan.

Av (n.x.m) Xepare.: Noke dema ava bstanane.

Asvkirin (k.jn.I.m) Xeparekirin. Rezvan rez av kir. :Min rez

xwe av kir. (K) bn: Kirin.

Asik (n.dar.m)l. Hrk qehw.2. A biiikjibo hrkirina

dermank, biharat, bi badan tov li berikn giyay di bin arik.

Aik

Asiin (n.dar.m) Dava str ya bendikn ji miiyn bizinan, jibo

diriina xiraran bi kar di ht.

Asrk (n.x.m) Mekeke ji kevil bizinn titr dirist di ken, mast

av t di kin bo kirina rn(nvik li dew).

Askera (hn.x.ewa) Li ser av xisti. Dyarkir.Xuya. :Gotina ,kirya aker.ang; ne vear berav. Brx Nepen. Nihn. Askerabn (k.jn.l.m) Xuyabfin. :Nihnya te akera b.(K) bn :
Bn.

42

Askerakirin (k.jn.I.m) Xuyakirin. Dyarkirin. Derxistin hol. :

Gunehn neyaran hatin akera Idrin.(K) bn : Kirin. Askerakir (hk.I.ewa) Tit hati akerakirin. Seravxistin.

Ana (pn.x.ewa) l.Nasyar, areza, bisteh. 2. Nave kiane.

At (rd.x.ewa) l.Tanah. Pkhatin. Li hevhatin. Tebay. Nemana

er ajawe. :Ati daxwaza meye. :Jibo aty em di xebitn. 2.

Nave kuran.

Asop (n.x.m) Hizir. Br Xewnn dr dirj.:Keft di nav aopan

da.

AoE (hn.dar.ewa) Hizir.:FimIek, rokeka aop.

Asjin (n.x.m) Derzya mezin a girdana cewalan.

Avan, (nl,dz), xodan yan karker a, bo semyan , xodan j bikar

di ht .

Ataf,(pnx,m), am , nexwe,derdeser, kuvan, ferman.

Axane (n.dar.m) A. Ataf (n.x.m) am.

Atn (n.x.m) tn. Komir.

Av (n.x.m) ileyka b reng, tam bhin e, reng w aman di
girit y t di kinnana kimyay ,.. H20. Pend :Ava xurtan ser

evraze.ang ; mirov hzdar di karit her karek bi ket by asteng.

Pend :Av avayye. Pend :Av vexo ji kanyan, jin bne ji eslyan,
da bibn nedtfyan. Pend :Ava zye abor \cye.Pend :Av rawesta ew

ne rawesta. Pend :Av bi kevit cih teng, d deng j ht. Pend\A\a.

kanya gen nabit. Pend :Av bo b a xo bo. Pend :Av avah ye.
Pend :Av te bi bit li pira nemerd siyar nebe. Pend :Ava li dw

mwja, weko ramosana kja. Pend :Ava li dwv tir wek giya bab mir. Pend :Ava li dwv bery, wek maa bin pery.Penrf :Av
agir dijminn hevin. -.Pend :Ava li d kezana, weke kar nezana. Ava (hn.x.ewa), l.Dirist. kir. Xanedan. Peyt :Gundek ava.

:MaIeka ava. 2. Cih ku roj l berve (niqo) dibit.3. Mirov

difinbilind . :Ew he di zik xweda end avaye!.

Avabn (k.jn.l.m) l.Dema titek li ber avan hinda di be. :Roj U

varan ava di be. :Roja me ava bii.2. Hatin avakirin. :Supas bo
xud xwelat me jinii ava b ve.(K) bn: Bn.

43

Avakirin (k.jn.I.m) Dema mirov xanyek, dikanek, pirek li htd

ava di ket. Ranan. :Me ji xwe n xanyek ava kir. :Gund me
dubare hat avakirin. Damezrandin. : Em d gund li bajran ava

bi kin. Pend: Ta mizgeftek ava kir, drek wran kir. Ang; ta mirov karek ba di ket, hember w yek xirabtir di ket.
Kavilkirin. (K) bn: Kirin.

BRx

Avakir (rd,hk.I.ewa) Diristkir. Ranay. Y hati avakirn. :Xandingeha avakir.ang;hati ye ava kirin. Brx Kavilkir.

Avan (n.x.dz) 1. Ava. Avakir. 2.Nave xort kiane. : Avan hate

mal. :Eve qelem avan(avan)ye.

Avah (n.x.nr) Cih ava ko mirov l bi karin bi jn, mna gund bajran , xanyn dirsitkir. :Ev avahye ji pnc texan pk di ht.
Avay. Avba (n.I.m) Biyav. Seqa.

Avberdan (k.jn.I.m) Vekirina rya av rjtin ser erd. Avrjtin.

(K) bn: Berdan.

Avdan ( k.jn.l.m) Weke mirov av bi de giyandar , darubar andin. (K) bdn: ez avdidem,em av didin tu avdid, hiin avdidin,ew, avdidit(dide) ewan avdidin.(F) : avde, avden. PR: D av[bi] dim, d,.bn : dan. : pez av de. Bstan avde.

Avdank (n.dar.m) Amanke bi lepik cilkir jibo tkirna av, li

aqaran mifa j wer di girin. Dolik av.

Avdel (kara.ddar.dn) l.Kes av liser co bsanan belav di ke. 2.

Nave kurane.

Avdest (n.I.m) 1. Cih tina dest li avan.2. Tewalt. Dair.

Avedan (hn.dar.ewa.) Ava. Bi xudan. Sexbrkir.Gundek avedan.

maleka avedan. Welatek avedan.

Avedan (n.dar.m) Bizava avakirina ar ii gundan.Avakirin. :Kar

avedany li Kurdistan berdewame. Avedank (n.I.dar.m) Dolk av.

Avsta (n.x.m) Pirtoka proz a dn behdn, ko jibo pxember

Zerdet (s.x) hatye.

Avhil (n.x.m) Destpk. Berahk. Nikve. :AvhiIek em gehitim.

Avgen (n.I.m) Ava gemar. Avan ps.

Avik (n.x.m) l.Xwarina il, 2. Ava km, nazik, 3. Tov

giyandaran.

44

Avilk (n.dar.m) Peqkn bi avin li dest pyn mirov ji egera

karkirin yan rven peyda di bin. Avlek.

Avir (n.x.m) l.Nrnek ciwan,kurt balk.2. av l niqandin.

avkirin.

Avirandin (k.jn.x.m) Tit honer, zann, sazkar.htd y ji nii bt ldrin.dahnan.(K) bdn :ez di avirnin em di avirnin, tu di

avirn hiin di avirnin, ew di avirne[...it] ewan di avirnin.

Pr :d[bi]+bdn. Bdb : di avirand, di avirandin. Db,dr : avirandib, aviradibn.(F) :bi avirne bi avirnin.

Avirner (kara.dar.dz) Mirov avirandin dike. Avirm (n.I.m) Tevin yan qeska kirmek taybete, mirov bo dumsit kirina periikan bikar di hnin, kurtek avirm. Avis (hn.x.ewa) Giyandarn zikpir. Dugiyan.Tjik di zik da. :
la avis. Bizin, mih, kitik a avis.

Avisbn (k.jn.I.m) Ji encam cotbiina nr li myan, tux m avis

di be. Bergirtina giyandaran. Giranbiin. Zikpirbn. (K) bn: Bn. Avi_(n.dar.m) Diyarbiina nann avisbn. Avisbiin.: Avisya v
bizin xuya na ke.

Avisn (k.jn.x.m) Avisbiin. Girbiin.

Aviskirin (k.jn.I.m) Pa cotbna nr li myan, niv m ji aly y

nr ve di ht aviskirin. (K) bn: Kirin.

Aviskir (hk.I.ewa) Giyandar bi r destkar hat aviskirin, yan li

demek taybet da berdana nrnan jibo nav myan dako bi

perin..

Av (hn.dar.ewa) Darbarn bi avdan dijn. Ne dm. : Zev ya

av. Hijra av. BRxDm.

Avkirin (k.jn.I.m) Dema mirov zevyek, erdek bi ne av berde ser. Me erd xwe y dm kire av li d zerdil svan l
nn.(K) bn :Kirin.

Avvan (nl.m) 1. Kes av liber mhvanan di grit. Avder. 2.

Nave kiane.

Avien (kam.dar.dz) Melevan. Ayjenn (k.jn.I.m) Melekirin. (K) bn: Jenn.

Avks (hk.l.dz)l. Mirov av di hne. 2. Pemp av.

45

Avksan (k.jn.I.m) Kana av. nana av.(K) bn: Kan.

Avpalvtin (k.jn.I.m) Av li pate yan kaxezeka nemaze di kin jibo

ava pakij peyda bi bit. (K) bn : Palvim.
Avlek (n.dar.m) bn :AviIk.

Avlkirin (k.jn.gl.m) Av berdane ser cihek. Pdakirina av. :Av

li belgn giyay kir. (K) bn: Lkirin.

Avokado (n.biyan)/ev Core fqye wek hirmkane, tama irn tda

nne.

Avokado

Avpalv (n.l.m) Amr palavtina av. Rlter.

Avpijandin (k.jn.I.m) Avreandin. :Av li nan bi pejne. (K) bn :

Bijandin.

Avpiink (n.dar.m) Amr pijandina av. Amr av reandin.

AvEl (n.I.m) Amr pvana ast av. Amr pna endya av.
Avpvaz (n.I.m) Xwarine ji av pvazan pkhatye. Avka
pvazan.

Avpvan (k.jn.I.m) Pvana ast endya pirbn zdebna av.

(K) bn : Pvan.

Avrabn (k.jn.I.m) Dema ava em coyan jiber barna befir

baranan bo di bit. (K) bn: Rabn.

Avreandin (k.jn.l.m) Weke mirov ipikn av li titek bike. (K)

bn: Reandin.

Avri 1 (n.I.m) l.Destav. Av lkirn. Mztin.2. Tewalt. Dair. Avri 2 (n.l.m) Borya av j di dn dema mirov ve di ke.

Avrj

Avrik (n.dar.nr) Mesn. Mesn avdan.

Avritin (k.jn.l.m) Rjtina av. Berdana av. (K) bn: Rjtin.

Avrijandin (k.jn.l.) Avrjtin.

46

Avsark (n.I.nr) Gozik. Cer. Den. :Ava avsark ya tezye. Avsrk

ikest.

Avile (n.I.m) Xoavn tr.Ava fq ya tr.

Avsir (n.dar.m) l.Slav.SIav.2. Tewalt.

Avirdoq (n.dar. m) Avika b tam ne kel. :Metfn ya bye
avirdoq.

Avork (n.dar.m) Ava or. Sravk. Avtal (n.dar.m) 1. Derya. 2. Ava tal. Talavk.
Avtawe (n.x.m) Axlewk.

Avzl (n.dar.m) Cih av kur (teqin) l kom by pt by.

Leh.

Avzr (n.l. m) Ava zr.

Avzrkirin (k.jn.I.m) kirina zr. Vavartina zr bi av.

Palvtina zr. (K) bn : Kirin.

Avzih (n.I.m) Erd yan cih av l di zt. :Jiber barna barana pir,
avzih n li zevyan biiyne.

Avzone (n.dar.nr) 1. Cih av l xir di bit, di be goI.Gola av.2.

Hesink demhijmr li bendikn(qeytan) plavan.

Aw (n.x.m) bn :Av.

Awa (n.x.n) Reng. Cor.we.: Bi v away; bi v reng.

Awar (n.dar.m) Av ar tkel kirin bo xwarina kewalan. Avar.

Aware (n.x.dz) Derbider. Dr ji mal welat xwe. Revend.

Miext.

Awarebn (k.jn.I.m) Ji mal

war xwe derkevtin. :Hizaran kurd

jiber zordarya dagrkeran li biyanistan aware bn.

Aware;]^ (n.dar.m) Derbider. Xerb. : Jiyana awarey. Jiyana diir

war li cih xwe.

Awarekirin (k.jn.l.m) Bi dar zor ji mal waran derxistin. B

hez ji cih xwe drkevtin.

Awat (n.x.m)l. Hv. 2. Nav keane.

Awaz (n.x.m) 1. Selqe. 2.Nav kean.

Awazdanan (k.jn.l.m) Dema mirov awazan jibo staranan di dane.
(K) bn : Danan.

47

Awazdaner (pn.I.dz) Kes pispor di war danana wazan da.

Awazkirin (k.jn.l.m) Awazdanan. (K) bn: Kirin.
Awir (n.x.m) Avir. Avr.

Awz (n.x.nr) Amr. Awzd radyoy.

Awrng (n.x.m) Nav kiane.

Ax 1 (n.x.m) Xak. Erd. :Axa seran . Xxa sor. Axa pti. Pend :Axa
dr derman avn kotikhor). Ang; tit diir y irn bihadare.

Ax 2 (prb) rzman Alav dax li keser ye. Mixabin, kovan .Ah. .^

Jan. :Ax bo w roja em xo seiferaz di bnn !. :Ax day i bi ser
hat !. Pend : Ax jibo ka bi kemax.

Axa (nax.nr) Rsip. Mezin gund, hoz ,binemal. Serok hoz.

Pend :Heger axa bi be ker pyn xwe l ne hejne. Ang; rzgirtina
mirovn kenkele.

Axafi (n.dar.m)Mna axa sereder kirin.

Axavtin (k.jn.x.m) Axivtin.

Axeban (n.I.m) Ax a bann avahyan p di nixvin. Axa ser

banan.

Axebankirin (k.jn.I.m) Pa avakirina xan [li gundan]bi daw hat

d ban ax ken.

Axivandin (k.jn.dar.m) Dane axivtin.

Axivn (k.jn.x.m) Peyvn. Gotin. Ev jine pir di axivit (K) bdn : ez

di axivim em di axivn, tu diaxiv hiin di axivin, ew diaxive[...it] ewan di axivin. Pr. D[bi] + bdn. Bdb : di axivm, di axivn, di
axiv, axivti,di axivn(axivtin) . Db,diir : axivtibiim, .biiyn, by,..
bn,..biin. (F) : bi axive, bi axivin.

Axivtin (k.jn.x.m) Axivn. . Pend :Heger axivtin zv be, ne axivtin zre. Pend :Axivtina ev ii rojan ne ke.Pend :Axivtina mran bje,
roja peviin li mal nebe.

Axn (prb) l.AIav dax kovanan. Brannn bi jan, kovan,

peman .Ax. 2. Nav kiane.

Axnkisandin (k.jn.l.m) Weke mirov axnkek bnit xwe. Bje

ax,dax. (K) bn: Kiandin.

Axnrahlan (k.jn.l.m) Axnkiandin. (K) bn: Rahlan. Axlve (n.x.m) Meha avdare. Destpk. Niisal.

48

Axurk (n.dar.m) pik Axwrk. Axr axwr(n.x.m) Cih hewandina dewaran. :Hesp xwe bire
axr.

Axwrk (n.dar.m) Corek pyn bike li havnan peyda di bin

xwna candar mirovan di mjin.

Ay (prb) rzman Alav peman y ,keseer.derbirn ji jan , derd ,nexwe sotin, :Ay babo end peyameka disoj b. :Ay te ez
andim!.

Aya (prb )

Alav pisyar. Er ?.

Ayn (n.x.n) = dn , ol. ayna slam,.. Ayg (n.x.m) Nave jinane, gaz kirina(Aya) ye.

Aza (hn.x.ewa) Zrek. Bi cerg. Mr. Mrxa. 2. Destorday. :ivan

hesp xwe aza kir, l born. Gerdena min aza ke.
Azad (n.x.n) 1. Serbest. 2. Nav kurane.

Azadbn (k.jnlm) Rizgarbn. (K) bn: Biin.

Azad (n.dar.m) Serbest. :Hemii kes di br ii bonn xweda

azadin .:Xebat ji pxemet azadya welat.

Azadkirin (k.jn.I.m) Gelek, kesek ji bindest y bi ht derxistin. :GeI kurd, Kurdistan bi xwna xort li ken xwe azad Idr.(K)
bn: Kirin.

Azakirin (k.jnl.m) Lbiirn. Berelakirin. Ixxwebn.

Gerdenazakirin.:Ez hv ji te di kim min v car azake.:Lewend

ker xwe aza kir.

Azakir (hk.I.ewa) Mirov hat aza kirin. Candar hat aza

kirin.:Ew mirovek azakir ye hema i di ke bila bi ke.: Ev hstire

ya azakir ye.

Azar (n.x.m) .Nan Nexwe. Derd.

Azardan (k.jn.I.m) andin. (K) bn: Dan.

Aza^ (n.dar.m) Zrek. Mran.

Azerbeycan (hk,cih. Cugm) Welatek [komareka]Sovyettistan a

ber.

Azerbeycam (nete,n.dar) Xelik mitay Azerbaycan.

49

Azer (net,n) Azerbaycan. Azirandin (k.jndarm) tu kesek titek bi azirn. Wzarok ne

azirne. (K) : bdn :ez di azirnim em di azirnn, tu di azirn hn di azirnin, ew di azirne[..it] ewan di azirnin. Pr :d[bi] azirnim, azirnin, azirn, azirinin, azirnit[..ne], azirnin. bdb : di azirand, [pir] di azirandin. Db,diir : azirandib, ...bn. (F) : bi
azirne, bi azirnin.

Azirn (arizn)( k.Jn.x.m) Tingijn. Torebn. Pindivn. stng, m, zirktik ya(y) azir, (K)

:Mirov,

bdn :ez di azirim em di

azirn, tu di azir hiin di azirn, ew di azire[..t] ewan di aziri n. Pr: d[bi] azirim, azirn, azir, azirn, azirit, azirin. bdb: di azirm, di azirn,di azir, di azirn di azir, di azirn. Db,dr :
azirbn, azirbiiyn, by, .. bn bii. (F) :bi azire bi azirin. Azmn (n.x.m) Ezmiin. Aznf (n.x.m) Yarya domne.

Azoqe (n.x.n) Erzaq. Xwarin. : Azoqey me tra du mehane.

Titn xwarin. Erzaq.

50

B pta duw ji abeya kurd.

Ba 1 (n.x.nr) Gazek b reng bhin e, bi av naht dtin. Pend :Ji

ber bay ber barov. Ang;

Tan mirov ji belayek derbaz di be,di keve ka mezintir./'erf :Ba di ht jaran jar di ket, hejaran har di ket. Ang ; gihorn. Pend : Hay ji
bay dinyay nne. Ang; kes (mest) i bi xo ne kete xem. Pend

:pev xwe di bay di wernit.ang; kes avtar xwe di havt her

tit kevte ber.

Ba 2 (prb) rvnan Alav nzkirin ye.Cem. Nik .Li ba. Li Cem. Liba. Licem. : Were ba min. Ez li ba kalk xwe biim. Bab (n.x.nr) Niv nr ji daybabn kur li kian yan k ji makn
nr bo tjikan. Bav.

Baban (welatn) Nav mrgeheka kevin a kurdane.

Babam (malb,n) Xlik n mrgeha Baban.
Babe (n.x.nr) Bab.

Babel (n.dar.m) Tilya navbera qil nv. Tila gustl.

Babelsk (n.dar.m) Bay dijwar hzdar, y di zivirit ziyan di

gehnit.

Babelsk

Baberkevtin (k.jn.gl.m) Perivn. vitn. (K) bn: Kevtin.

51

Babet (n.x.nr) Mijar.

Babet (hn.dar.ewa) Girday mijarek, babetek.

Babik (n.x.n) Berebab. Dara malbat. :Ez ii ew mirovn kin , l

babikn me cudane.

Babil (cugr,n.hk.cih) Bajrek kevine li Iraq.

Babir (n.I.mr) 1. Dwar. Berbest. 2. Corek cilikane mirov li ber xwe di ken jibo xwe parastina ji serma,hur bay.
Babirc (n.dar.m) Gula behetok.

Babirek (n.dar.m) Perdeya bi hza bay gemyan pal di de. Babkalk (n.I.pir) Niv. Berebab. Nejad. :BabkaIikn w ji
Kurdistana Turki ne.

Bablekan (n.I.m) Sitraneka kevine, folkilor ya kurdiye , ta noke li

ayyan t gotin, govend liber di ht kirin. Bablsok (n.dar.m) Babelsk.

Babole (n.dar.m) Pary nan y mezin.BaloIka nan. Balolik. BabsaIar_(rd.I.ewa) Dema deshelat di dest bab da bit bab
semyan bit.(patiyark).Bab serwere.

Babn (k.jn.I.m) Hzik ji alyek di e y din.Bi ba kevtin. Dadan.

Hsk ba b. Dartevin gelek ba di bit.
Babne (n.x.m) Gula beybiin.

Bac (n.x.m) Rjeka parey ji welatyan di ht wergirtin , diit

xizna hukmet li bo projeyn ntiman di ht mezaxtin.

Baa (n.dar.m) Kuna derkevtina diikl. Kuleka ban.

Bacan (n.x.m) Berhemek andinye Temate. Bacansor..

Bacanrek (n.I.m) Berhem andinye reng w ree. wey w dirje ii liileyye, bi kelandin, birajtin, dagirtin, xav ii htd t

xwarin. Balcan. :praxn bacanrekan.

Bacansork (n.l.m) Bacaneka reng sore we xire,bi xav kaland
, birajt t xwarin.

K^^

Bacansork

52

Bacdan (k.jn.I.m) Dana bac. :Di v herkes li gor dahaty xwe

bac bi de.

Bacdanan (k.jn.I.m) Danana bac liser mity. (K) bn: Danan. Bacdann (k.jn.I.m) Danna bac. Bacdanan. Bacgeh (n.dar.m) Rvebirya bac.

Bacgir (pn.dar.dz) Kes bac werdigire.Fermanbir bacgeh.

:Biray min bacgir, li bacxan. Bacik (n.x.m) Bber. Filfil.

Bacwergir (pn.I.dz). Kes yan dezgeha berpirs bi wergirtina bac.

Bacwergirfin (k.jn.I.m) Wergirtina bac.(K) bn: Wergirtin.
Baermok (n.dar.nr) ekekle. evkork.
Baik (n.dar.m) Cigare. Bad (n.x.n) Ba.

Badam (n.x.m) Bahv.

Badan (k.jn.x.m). Lkzivrandin zivrandin. Titek badey,

axivtinek badey, xwe badan xwe ragirtin, mezin kirin. (K) bdn:
ez badidim em badidin, tu badid hn badidin, ew

badide(badidit) ewan badidin. (di badan, di badim, di badit,..)PR

: d bi + bdn. Bdb :Badida badidan (di bada, di badan). Db,dr :

badabii. ...bn. (F): bi bade bi badin(daden). : xwe di ber
bjngra ba dide.

Badav (pesin.x.ewa) Tit hati badan . :Zendn baday. Bendik

badayi .

Bade (n.x.m) Corek vexwarina kiholye ji tir di ht kirin reng

sor yan sipye. Wayn.

Badefiro (kar,n.I.dz) Kes badey di firoe.

Badek 1 (n.x.m). Kaxezn hilgirt di nav bergek de,dako bi hn

paraztin. Fayle.

Badek 2 (n.dar.m) Dirl karebay kunkirina dar, dwar, pencer

htd.

Badeno (peyv.alv. niza) Peyveke li dema vexwarin kopan li hev

di din li daxaza saxya hevdu dikin bi gotina [badeno bit]. ..
no can bit. Demaraiman.

Badev (n.dar.m) Bay tez. Bakuzrk. :Duh badeveka dijwar

heb. :Jiber bdev mirov nikare ser xwe ji der derxe.

53

Badn (n.dar.m) Kop vexwarina ereq.

Badnan (cugraf,n.dar). Deverek binavdenge li Kudistana bar.

Wargeha mran bo.Ramana w ji badn hatiye ango dn proz,
ko dn Zerdetye.

Badnan (malbn.deveradar) Xelik yan kelpeln ji devera

badnan.

Badn (malbn,devera,n.n.dar.dz). 1 .Zar(devoka) badn .2 Xelk

devera Badnan. 3. Mitay badnan. Bagie (n.dar.m) Babelsk. Bagird (n.dar.m) Bagje. Bagirtin (k.jn.I.m) Bawbiin. Bagirt (hn.I.ewa) Mirov baw. Nesax.

Bagurdan (n.dar.nr) Berek mieyye destikek mna darlastkan heye di kunn herdu alyn w de di zivirin, liser bann ax di hnin ii di bin jiob ban dilopan neke.Penrf :Banek ii
bagurdanekin.ang; kesn gelek heval tkeln hev.

Bahv (n.x.m) 1 Dareka bi bere li cyn dm yan av, hin di bit.2.

Ber dara bahv, wek kakilk di ht xwarin gelek rengn xwarin sabnan j di kin, herwesa pa gehitin req di bit,
kakilka w bo xwarin ii nav zad mifa j t wergirtin. Bahfterk (nl.m) Ber bahv dema y ter(kesik).
Bahor (n.dar.m) Persv. Pej. Serma.

Bahoz (n.x.nr). Bay dujwar, bi hz, digel xwe toz, baran, befr
radimalit.

Bajar (n.x.nr) Bajr.

Bajail(n.dar.dz) Bajr.Kur ken xelk bajran.

Baiarok (n.dar.nr) Bajrk.
Baiarvan (n.dar.dz) Bajrvan.

Bajarvan (n.dar.m) Bajrvan. Baiele (n.dar.m) Nexweyeka psti ye.

Baien (n.l.m) Bawenk.

Bajle (hn.x.ewa) Dema candar ji cih xwe di revit, hinda di bit.

Berela.

54

Bajlebon( k.jn.I.m) Dema mirk li ser hk ii cih xwe ne raweste

:Mirka me ya bajleye.

BaJr (hk.cih,n.x.nr) ar. Avayy hijmara w zde bit, mercn

pkeftina jiyan l hebin , wek xandingeh, polsxane, nexoxane, htd. :Bajr gelek mezine. Nav bajr te iye?.
Tu xelk kjan bajry?. :Jiyana li bajran ne wek ya gundane.

Bajr (n.dar.dz) Xelk bajr. Xwecihn bajr.: Reng te diyare,

tu bajry!.

Bajrk (n.dar.nr) Bajr bik y ko bajvan heye. Gund mezin. Bairvan (n.dar.dz) l.Xwecih bajr. Xelk[a] bajr.2. Serok
bajr.

Bajrvan (n.dar.m) l.Rvebirya bajran. arvan. 2. Pveiin.

Sivl.

Baks (n.I.m) Pank. Bateznk.

Bakirin (k.jn.I.m) Dane bay. (K) bn: Kirin.

Bakuzrik (nl.m) bay dujwar ii sar deng ii awaz j dihn.

Bakr (hk.cih.cugr,n) l.Semta jorya cihan. Ser. Ser.Jor. Ser.

Brx bar.2. Nav mrane.

Bakre (n.dar.nr) Gopal.

Bakr (nej,n.dar.dz) l.Xelk bakiir. 2. Nav mrane. Bakt (n.dar.m) ala pir befir. Kuleka tij befir biiy jiber bahoz. Bal 1 (n.x.n) 1. eng. Per.2. Rex. AI. Bal 2 (n.x.m) Nrn. Serinc.
Bal 3 (n.x.m) Bejin.

Bala (n.x.m) Bilind. Balaban (n.x.m) Amrek mzk y pifkirin ye.

Balaberz (hn.I.ewa) Bejinbilind. Balbalok (n.dar.pir) candar Kul.

Balbas (kara.dar.dz) Zrevann zom yan xvetgehan. l.

Balcan (n.dar.m) Bacanrek. Balermok (n.dar.nr) Baermok.ekekle. Baldar (n.dar.m) Candarn bi per ko di firin. Firinde. Tewal.
ik. Teyr. : Kotir baldare. : Baldar fir.

55

Baldar,(n.dar.m) Hiyar. Ageh.

Baldirj (hn.I.ewa) Bhinfireh. Milpan.: Bapr kesek baldirje. Baldirj (n.l.m) Bhinfireh. Baldirjbn (k.jn.I.m) Xwe jkrakan. Bhinfirehbn. (K) bn :
Bn.

Baldirjkirin (k.jn.I.m) Bhinfirehkirin. (K) bn: Kirin.

Bale 1 (n.x.m). Perokn pay, n kevin li nii
....perokan.

. Bazar balan,

Bale 2 (hn.x.ewa) Lewe. ivl. Baleban (n.x.m) mzk Balaban. Balefir (n.l.m) Firoke. Balefirgeh (n.I.m) Cih firn danana firokeyan. Firngeh. Firokexane. :Firokeyan li balefirgeh dadan. :BaIefirgeha
Hewlr.

Balefirvan (pn.dar.dz) Mirov balefir di hajot. iifr balefir.

Balefirxane (n.I.m) Balefirgeh.

Balekirin (k.jn.I.m) Kesthavtin. Girtin. Bezn. : Dayk bale kir

dest zarok. (K) bn: Kirn. Balete (n.dar.nr) Balte. Balgeh (n.dar.m) Balfk. Palgeh. :Ser xwe liser balgeh dana li di
xew ii.

Balinde (nl.dz) candar Giyandarn bi bal . Tewal. Teyr.ik.

Balf (n.dar.m) Balv.

Ballk (n.x.m) Gotek zdeye, wek pirsikane,Ii dest giyan

mirov di hn.Baliik.

Balv (n.x.m) Balgeh. Sern. wey lake, lley ye, ji hiry,

miiya, pern mirk li tewalan yan sfenc dagrirtye, bo bin ser

dema razan, didin ber pal xwe dema bhinvedan.

Balk (hn.I.ewa) Tit bala mirov dikit. Sericrak. Gotina we

balke. Ango cih xwehalya mine.

Balk (n.I.m) Tit bala mirov di kine. Balkiandin (k.jn.l.m) Mirov di xwaze li titek yan kesek, ba bi
nre. Mirov bala xwe di kine..: Ew bi gotinn xweyn rind,
bala guhdaran kiand. (K) bn: Kiandin

56

Balkon (n.x.m) Eywanka ser ban.

Balnek (hn.I.ewa) Mirov yan tit bala mirov na kine. Brx

balk.

Balnek^ (n.l.m) Ne xweik. Ne rind ku bala mirov nakine.

Balolk (nl.m). Tit pay, liilkir, wek baloka nan.Pary mezin. Balolkkirin (k.jn.l.m) Dema mirov paiy nan di pe di ke. : ivan nann xwe kirin balolk li bi rve xwarin.(K) bn :
Kirin.

Balg (n.x.m) Ballk.

Balpal (hn.dar.ewa) Qelew. Pifpife. Zegzege.

Balr (n.x.m) Baliig. Ballk.

Balyoz (n.x.dz) Nner welat xwe li welatek din.

Balvozxane (n.dar.m) Bingeh yan avayy riinitina balyoz. Bam (n.x.m) Dengek hdy, mna ldana dil, dihol ii htd.
Bamb (n.biya.m) Dareke. Dara bambii.

Bamern (hk,cih,cugr,n) Bajrkeke li Kurdistana Iraq.

Bamern (malbn) Xelk bajrk Bamera. : Ew ji kye?. Ew
bamemye.

Bam (n.x.nr) 1. Ber andinye loleyye. :Me evsale li bstan

bam andine. 2.Xwaraeke, metfnya bamyan.

Ban (n.x.n) Ser xan, avay. :havnan liser banan dinivin. :

xwezyek ji ban bilind.

Banandin (k.jn.x.m) Kehkirin ii hnkirina candaran, nemaze

kewan. Pez ii bizin.

Banbank (n.dar.nr) candar Curd. Banav (n.I.m) Zha av ya ser. Brx Binav. Bandev (n.l.m) Kuleka ban. Pencerka ban.

Bandr (n.dar.nr) Bagurdan. Makna bagurdan ya tundkirina r

cadeyan.

Bandor (n.x.m) p. Eger.

Bandorkirin (k.jn.I.m) Bandor l kirin. p liser kirin. .

:Dijminan bandora xirab liser xortan kirye. (K) bn: Kirin.

57

Bane 1 (cugr,n.hk,cih) Bajrek li Kurdistana Iran.

Bane 2 (hn.x.ewa) Peyveke nemazeye jibo giyandarn mal bi kar

t , bizineka, miheka baneye , ango;li ser kar, berx xwe di

mne. Keh. Guhdar. Sexbrvan. Qayl. Bane 3 (n.x.m) 1. Zozan. Zom. 2. erdan. erwan.

Banebn (k.jn.I.m) Hinbiina nasna kewalan jibo tjikn xwe.

Qaylbn. (K) bn: Bn. Banegeh (n.dar.m) Zozan. erwan.

Banekirin (k.jn.l.m) Dema candarek di hn banekirin. Banandin.

Hnkirin. (K) bn: Kirin.

Bang (n.x.dn) 1 Bi deng hewar di key mirovek . Gaz. Hewar. Bangdan (k.jn.I.m) l.Gazkirin bi dengek bilind, xasim mela da xelik bi hn mizgeft jibo nimj. :MeIay bang da.2. Qrandina
Kelebang. :KeIebang liser ban bang di da.
Ban (n.x.m) Cihn bilind ii rast.

Bapr (n.I .nr). Bab dayk yan bab mirov. :Bapr min
notsalle. :Bapr diy. :Bapr bab.

Baq'(n.x.m) Dirjya navbera py ii ok mirov. Nexasim al

pit.

Baqilk (n.x.m) l.Giyayek, klka di girit ii tov baqilk tda

dirist di bit.2. Ber baqilk mn fasolye, pane, ya ter reng keske,

dema di gehe reng qehway ye.

Baqilk Bar (n.x.nr) 1. Pertaln liser pita dewaran di ken yan bi tiroblan vediguhzin. :Bar te ye?.2. Kawdan, rew. 3. Pik. Bara min bara te. 4. Berpirs . :HiIgrtina v bar giran, berpirsya mezin.
Baran (n.x.m) ipik (dilop) n av yn ji asmanan di kevin. :
Jiber baran ez ji mal ne derkevtim. :

Baranbarn (k.jn.l.m) Hatin yan kevtina dilopn av ji esmanan. :

li biharan pir baran di bare.

Barbar (nl.m) Deng(barna) pez.

58

Bargeh (n.l.m). l.cih barkirina mitay.2. patirya barkirin(zax

kirina) titn eliktiron, wek teIefon..yd.

Bargr (n.I.nr) Hesp bar, barhigir. Bargr hzdar. :Bargrek

lewaz.

Barn 1 (k.Jn.x.m) Hatina baran. Ketina baran. Werana titan. Barn 2 (k.jn.I.m) Deng pez. :Mih di barit. Barna beran.

Barkirin (k.jn.I.m) 1. Kar bar, bar danana ser pita dewaran. Tirombl bar kirin.2. zivrandina ser bar destpk ,
demjimr(se'et) barkirin.

Barot (n.x.m) Keresteyek peqnere,potiraye bo peqandina

guleyn top ii tivengan di cengan da bi kar di ht. Bart.

Barove (n.I.nr). Bayek dujwar ,bi toz li duman, li havn payzan.

Pend :Jiber bay ii ber barov.

Barzan (devera) l.Devereke. 2. end hozin . 3.Gundeke , li Kurdistana raq, wargeh xebatker ii ntimanperwerane ,^yn mna ; . Ebdulselam ,. Ehmed, Nemir Mustefa Barzan ,Idrs herdem znd, Serok M.Barzan ti gelekn d. Ko can xwe kirin
gor doza gel Kurdistan.

Barzan (dever,n.dar.dz) 1. kes kii xelk dever yan gund Barzane 2. Nemir bab gyan neteweya kurd kurn w yn dij bi
rbaza proz a w di den.

Bas (n.x.nr.biyan) Gotin. Tekes.Gil.

Bask (n.x.nr) l.Girk ii miln ser zirav ,tj. ivan pez li ser bask di erand. 2.Dark cigaran. :Bask cigara w ji dara kinr ye. 3. Lvn goreyan. :Bask gora min gelek di tundin, pyn min di nin. 4. ingil mirovi" ji enk ta binkef li mil. :Baskd
lstikvan di badayne.

Baskirin (k.jn.l.m) Gilkirin. (K) bn: Kirn.

Ba (hn.x.ewa) ak. Qenc. :Geryan va bae. :Ez ba di zanim ev

iye. :Mamostay me mirovek pir bae. Brx Xirab.

Basbn (k.jn.I.m) Tit ber bi bay die. : Rewa jyan ba
bye. (K) bn: Bn.

Ba (n.dar.m) Kar ba. ak. Qenc. :Ev kure ba xiraby ji

hev cuda nake.

Baskirin (k.jn.l.m) Qenckirin. Pend :Bay bike, da bay bi

bn. Pend :Bay bi ke li di ber av da berde.ang; ak b

berhember. (K) bn: Kirin.

59

Baskirin (k.jn.l.m) Pxistin. Qenckirin. : Te ba kir ku tu zivir

mal. (K) bn: Kirin.

Bakir (hk.I.ev/a) Hati bakirin.

Basr (hk.cih.x.nr) Jrya her cihek.: Bar Kurdistan. :Ez ji

baiir di hm.

Bateznk (n.I.m) Amreke karebay ye, li havnan bay di tezne,

jibo xwe ji gerim paraztin bikar di ht. : Bateznka me kar na
ke. :Bay batezn pir sare.

Batirsok (n.I.m) Ree. : Batirsok li ber avan bi biin. Ji

batirsokan di tirse.

Batfa (cugir) Bajrkek li Kurdistana Iraq.

Bawer (n.x.m) 1. Kar yan kiryaran mirov ji dil wergire bi pejirne. 2. Hizir. Ez bi bawerm ku em d serkevn di kar xwe
da. 3. Nav xort ii keane.Bawer.

Bawer (p.x.m) Gotin ti kiryara di cih xwe da. Pitrasti. Pitgrdan bi karek yan gotinek. :Bawerya gel me ji gefn
dijminan bi hz tire.

Bawerhnan (k.in.I.m) Bawerkirin. :Bawerya min naht

hevalnya w bi kem. : Te ima bawer bi w pel hna?. i

caran bawery bi mirov xapnok ne hne !.

Bawerkirin (k.jn.I.m) Mirov gotin yan sozek sedased

wergire.Mirov gotina k bi pejirne. :Ez bawer di kem ji soza te.

Bawer bi ke ez rast di bjim. :Tan bi avn xwe ne bn bawer neke. Pend :Agir berb mala direwn tu kes bawer ne di kir.
Bawesr (n.l.m) Nexweyeke, riivika rast kul di bit.

Bawek (n.I.m) Bay li dema xewa mirv di ht yan mirov mand di bit, ji dev der di kevit, dev ve di bit dengek wek (AA)di gel
da di ht. : Bawekn v zarok di hn, diyare xewa w ya di ht.
Bawk (n.x.nr) bn :Bab.

Bawksalar (hn.l.ewa) bn :BabsaIar

Bax (n.x.nr). Werz. Rez fq. Baxe. :Ew he baxek gelek xemildare.:Gundn Kurdistan pir baxin. :Bax xwe av da. :iin
nav bax.

Baz 1 (n.x.nr) l.Ast. : 2. K yan npyn pezkvyan.

60

Baz 2 (n.x.nr)/>OTrfe Core balindeyek goxwere hez ji nra

candarn mna kvr, kew,ssk li htd di ke.

Baz

Bazar (n.x.nr). Cih kirn firotin. Pend :Bira biraye, bazar cuda
ye.

Bazarkirin (k.jn.I.m) Dema bikir pisyar genge bi firoyar ra

di ke, jibo ko bi pdivyan bihayek erzan bi kire. :Pit me

bazar xwe kir, min xan firot. : Min bazar di gel dikandar
nekir, jiber hind w ez xapandim.

Bazbend (n.I.m) Nivityeke di xin zenda xwe dako mirov ji belayn dunyay ti prhevyan bi ht paraztin. Melay bazbendek
bo ,.. kir.

Bazgeh (n.I.m). l.Cih derbazbon yan xirvebna mirovan giyandaran. 2. Xaln kontirolkirin yn hatin nav bajran
derkevtin.

Bazin bazink (n.x.nr)l. Xelekek ji zr yan zv di ken zenda xwe

nemaze jin.Xelek. Bazinn dest w zrin. 2. weyek endazey

xire. Gx. : Bazinek liser dwar kir.

O
Bazin

Bazin (hn.dar.ewa) wey endazey mna bazinan. : Xsany

bazin. :Zevya me ya bazinye. Baz_(n.x.dz) Bav jin mrane. Teyr baz.

Bazok (n,ch.m) Bazoka. Rakt .Core topeke,dij tank maknn

leker bi kar di ht.

Bee.(hk.dem, n.x.nr) Het rojn zivistan, yn bi sermay

navdengin. Pend :Bee, ji mala xwe nee.

Bed (hn.x.ewa) l.Neba. Xirab. Ps.herim. Re. 2.B.Bed rewi,

ang; b rewit.

61

Bedbext (hn.I.ewa) Mirov b ens. Mirov xoIser.Mirov b r. Bedew (hn.x.ewa) Ciwan. Rind.xweik. :Xortek bedew. Kjeka
bedew.

Befir (n.x.m) Petlkn ava besti, reng sip ji esan di barin. Berf.

pend :Befir kar xwe na hlit. Pend :Befir gijegije, daxaza kitik
jije.ang; i di bit mirov her liser ya xwe.

Befir (hn.dar.ewa) Mna befir sip rind.

Befrk (n.dar.m) Dareke ser w skuj ye, destikek dirj pveye, jibo malna befir ji banan ii kolanan bikar diht. Berfavj. :
Befir b befrk ji ser ban bi male.

Befrn (hn.dar.ewa) 1. Pir befir. Berfn. : Kurdistan welatek

befrne. 2. Nav keane.

Befirmaln (k.jn.I.m) Havtina befir ji ser ban kolanan. : Te

befira ban mal?. (K) bn : Maln.

Beg (n.x.dz) Rsp. Mezin. Axa, binemal yan hoz.

BegL( beg) (n.x.m) Nav jinane ji beg hatye. Begzade (malb,n.dz) Nivi began. Malbeg. Malmezin. Pend
:Begzade kurore l biine kade.

Behane (n.x.m) Dema mirov di vt karek ji xwe ra rewa bi bne

berevaj, mirov d li hcetan gerit. PeIka.:W ji xwe ra

behanek dt ko bi karit destiiry ji mamostay xwe bi sitnit. R.

:erha xema dil bikim behane, Zn ii memo bikim
behane.(h;A.Xan)

Behdnan (cugraf,n.x) Devereke li Kurdistana kaq. Parzgeha

Duhok, Musil. Zaxo Akr htd.

Behdn (malbn.dar) 1. Xelk devera behdnan. 2.Devoka xelik Badnan p di peyvin. Zar behdnan. 3. Dn proz (zerdeti).
Ola zerdet.

Behest (n.x.m) Mala xod ya xwe dilveker, ko cih akan ii ^

xodnasan. Pend : Beheta ker golik l bi erndojehe.. :Xud

cih w bi kete behet. Hvdarim tu bi behet. : Kurdistana

wek behet ye. Ang; cihek herend y xwe li ciwan bit, heger
mirovn ne rind l hebin d bite dojeh. Brx Dojeh.

Behet (hn.dar.ewa) Mirov ak xwediv, ko xelik hertim

daxaza behet jra di kin.: Ew mirovek hind, hjaye behetye.

62

Behetok (n.dar.m) Giyayek kiivye, gula w sip ii nva w

zere..: Mirov p di lzin, dema pern gul di kin ;di bjin

behet , ya dii re dojeh, yan ez divm , ez nevm. Evca kan d per dawy (behet, dojeh, viyan yan ne viyan) be. Babirc.

Behit (hn.x.ewa) Mirov behit; ango mirov pir tirsonek ji tirsan da reng zer pt di bit, yan ji egera mizgnyeka nexwe pt di
bit. :Eve i zelamek behit ye!.

Behitn (k.jn.x.m) Reng zerbiin ji tirsan, birsan nesaxyan.

Ptbiin.(K) bdn: ez di behitim em di behitn, tu di behit hn di

behitin, ew di behite[...it] ewan di behitin. Pr: d bi + bdn. Bdb : ez di behitm em di behitn, tu di behit, hn di behitn, ew di
behit ewan di behitn. Db,dr : ez behitbiim, em bihitbyn, tu

behitbtiy hiin behitbiin, ew behitb ewan bihitbiin. (F) : bi

behite, bi behitin. Beh (n.x.m) Danana civatan ji aly mirovn mir ve li xelik di

hn serexoy li wan di ken ti nizaya behet ji miry wan ra di

kin. n. Behcin (n.I.dn) Mirovn di in behya xwedy mir. : Evro gelek behin ji gund hatin behya me. Behdanan (k.jn.I.m) Dema xudann mir behy li mal yan

mizgeftan di danin ji xelik bi hn sersaxya wan bi xwazin. : Er

behya . . . . Li kr ye?.

Behdar (n.dar.dz) Kesn di hn behy. Piikdarn ehy. Behin. Behn (k.jn.x.m) Giya li werz payz reng zer di bit.genin ceh behn dema diriinane. :Li meha
Giyay aqar beh.

xizran p di behit .Seridn.

Beht (hn.x.ewa) Mirov bizdihay.Behit. : Eve te ye tu y

beht ?.

Behtman (k.jn.I.m) Behitn. (K) bn: Man.

Behre (n.x.m) Bar. Pik. Par. : Te i behre di mal da nne. Behra

pitir jibo biray mezine.

Behredar (kara.dar.dn) Pikdar. Behredar (n.dar.m) Pidar. Behredarkirin (k.jn.gl.m) Pikdarkirin. (K) bn :Kirin. Behremend (hn.dar.ewa) Xwed iyan. Xwed hizir. Hizirvan.

Behzad (n.l.nr) 1. Kur ji malan ,resen. Niv ba.2. Nav kurane.

63

Beiin (n.x.m) Pkhatinale morov .Qedii navteng. Bala.

Bejina w mna tay dar yc.Pend :Bejin i di dirn, ziko i di

xoy.ang; jibo kes zengn ii her tit liber destan.

Beiinbihost (hn.I.ewa) Mirov bejina w gelek kurt. :Bejinbihost

rih il gez.

Beiinbilind (hn.l.ewa) Mirov dirj bi bejin.

Beiindan (k.jn.I.m) Mezinbn. Gebn. Bilindbn. :Nemamk

bejin daye. (K) bn: Dan.

Beiindiri (hn.I.ewa) Mirov bejina w dirj bilind.

Beiinkirin (k.jn.I.m) Bejindan. (K) bn: Kirin.

Beiinzirav (hn.I.ewa) Kes bejina w zirav. Navtengzirav.

Bektirva (n.cha.x.m) Candarek hrike, bi av naht dtin.

Beko (n.x.nr) 1. Qehreman dastana Mem Znan, y ku navbera

herdu evndaran tkday.2. Nana tkdan.Tkder.Bekrok. Bekrok (hn.dar.ewa) Mirov tkder mna bekoy.

Bel (hn.x.ewa) Diyar . Xuya .Tit bilind nexasme jibo guhan t

gotin eger di bilind bin(ji ser), guhbel. Bela (n.x.m) Derd. Bive. : Mal wan bo bela ser wan.

Beladfin (k.jn.I.m) Bela di ht ser mirov. (K) bn: Dtin.

Belafiros (hn.dar.ewa) Kes ku hertim hez ji are ii balayan dike,

karn xira dike.: Tu ima hosa y belafiro?.

Belafirotin . . .firostin (k.jn.l.m) Dema mirov di bit egera bela

nexweyan jibo xelk. (K) bn: Firotin.
Belakir (hn.dar.ewa) Belafiro.

Belakirin (k.jn.I.m) Mirov nexwe ke. (K) bn: Kirin.

Belakirn (k.jn.I.m) Belafiro.
Belam (alav) Bel .L.Bes.

Belas (hn.x.ewa) Tit, mita b hember, b pare. Herwe. :Te ev

cilike bela yn di kirn.

Belasdan (k.jn.I.m) Mirov titi bide xelk b pere li b heniber. Bi

herwe dan. : Hevsy me kea xwe da yek bela. Ang; b next[qelen]. : Heger tu plava xwe bela bi d min ez li pn xwe
nakim. (K) bn: Dan.

64

Belakirin (k.jn.I.m) Dane xelk bela. : ro dikandarek gundor

bela kiribiin, evca xelk ji xwe ra di birin. (K) bn: Kirin. Belatnk (n.dar.m) Pelatnk.

Belav (hn.x.ewa) Tit yan mirovn ji hev diir. : Pez me y

belave. Zevya belav.

Belavbn (k.jn.I.m) Bijyan. Jihev cudabn. Jihev pian. Pa ku

dujmin gund me wran kir, em mna mryn bi per balav
biin.(K) bn: Bn.

Belavker (kara.dar.dn) 1. Kes tit belav diket.2. Pkker.

Neyan belav dike radigehne. Belavker pika beraameyn

ramyar.

Belavkirin (k.jnlm) Gehandin. Bijandin. (k) bn: Kirin.

Belavkir (hk.I.ewa) Hat belav kirin. Ji hev belavby. Belavok (n.dar.m) Tit liser kaxez hat nivsn. Nit. :Belavoka niieyan d li demjimr ar var ht pk kirin.
Belbeltank (n.dar.m) Pelatnk.

Belbn (k.jn.I.m) 1 Mezinbiin, bilindbiin. 2. Pikivn, bikivn.

Gebiin. (K) bn: Bn.

Belcka (hk,cih.cugra) Welatek Ewropayye. Welat Belcka.

Belckaj^ (tetewn) Mirov yan mitay ji Belcka.Belck. Belek (hn.x.ewa). Kever. re sip bi hevre. belekn befr,(cih

hin befir hin ax),.avn lielek.ang re ii sip. Kewaln belek.

Belekbn (k.jn.I.m) Befir ji zinar berojan di buhoje nve dibe.
(K) bn: Bn.

Belekav (hn.I.ewa) avbelek. Belek (n.dar.m) Dureng.

Belem (n.x.m) Amr veguhaztina mirov keliipelan bi rya av.

Qayk. Papora bik. : Deryaya pir beleme.

Belemvan (n.dar.dz) Y ku belem di hajot. Xwedy belem. Belengaz (hn.x.ewa) Hejar. B guneh. Sade.
belengaze.

: ... mirovek

Belengazbn (k.jn.I.m) Hejarbn. (K) bn: Bn.

Belengaz_(n.dar.m) Hejar. Neyn. ^

65

Belengazkirin (k.jn.I.m) Hejarkirin. : Rewa abor xelk me y

belengaz kir. (K) bn: Kirin.

Bel l(ngazkir.dar.m) Candar m y guhn w di bel, bizinabel.

Mihabel.

Bel 2 (prb) Alav eyn (erkirin) ye. Er. :BeI; tu rast di bj.
Bel weye.

Bel 3(prb) Alaveke jibo bonena berdij bi kar di ht. L : Eve

diriste, bel ya d dirist tire. : Ez da hm seredana te, bel mvan

jibo min hatin.

Bel 4 (alv. qaylbn) Heger mirov digel biina k bit. Bi yek ra

be.Er.

Belkirin (k.jn.I.m) Pitraskirin. Erkirin. (K) bn: Kirin.

Beln (n.x.m) Peyman. Soz. Belndan (k.jn.l.m) Sozdan. (K) bn : Dan. Belnder (n.dar.dz) Qonter. Belfe (n.x.m) Xap . find. Serdabirin.

Belg (n.x.n) Pern kesik yn bi daran ve di hn. Pelg. :Belgn dar. Pend :irnya dar ji belgale.ang ji ber kesek ,mirov hez ji
mal, mirov ii cihn w bi ke.

Belgdan (k.jn.l.m) Dema belgn daran ve di bin. : Dara hew

belgn dayn. (K) bn: Dan.

Belge (n.x.m) Tit nivs, tomarkir, wenekir. Grove. : Gelek

belge di dest min da hene jibo girtina gunehbar.

Belgename (n.I.m) Nameyn di hne bi kar ann wek belge,

grove. Grovename.

Belgih (n.dar.m) Nivn.

Belgkirin (k.jn.I.) Qurtifandina belgan. Jkirna belgan. : Dayka

min belgn mw jibo praxan j kirin. (K) bn :Kirin.

Belgmw (n.I.m) Permw. :praxn belgmwan.

Belgweran (k.jn.l.m) Belgn daran di kevin. : Li payz belgn
daran di werin.

Belgwerandin (k.jn.l.m) Mirov yan hzek belgn daran bi werne.

:Dar belgn xwe di werne. (K) bn: werandin.
Belgwesan (k.jn.l.m) Belgweran.

66

Belgweandin (k.in.I.m) Belgwerandin. (K) bn : Weandin.

Belifandin (k.jn.m) Serdabirin. Xapandin. : W bazirgan ez
belifandin.

Belindir (n.dar.m) Mha du ,s sal.Berindir. Beliyandin (k.jn.dar.m) Belkirin. Erkirin.

Belkirin (k.jn.I.m) Ekerekirin. Xweyakirin. Bilinkirin. : Hesp guhd xo belkirin. Bilindkirin. Qtkirin. : Hesp, seg guhn xwe
bel kirin. (K) bn: Kirin.

Belkir (hk.l.ewa) Hati belkirin. Akerakir. Serav keft. Bella (prb) rzman Alaveke jibo gotineka, byereka ne misoger..
Gotina bi goman. Qem. Dako. Jiber ko. : Ez im bazar belk bo
xwe kirasek bi kirim.

Belko (prb) Belk.

Belo (ngazkir.dar .nr) 1. Beran, nr ,ango kewaln nr yn

guhbel. 2. Mirov dilpak. Dilsax.

Belokirin (k.jn.I.m) Akerakirin. Xuyakirin. Diyarkirin. (K) bn:

Kirin.

Bel (nei.n) Neteweyeke li ran xwecihin.

Belistan (hk.cih,cugra.dar) Welat belan.

Belxem (n.x.nr) Bilxem. Ben (n.x.m) Bend. Bendik.

Benav 1 (n.x.m) Kulind. Kundik.

Benav 2 (n.x.m) Dareke li iyayn Kurdistan hin di be. Benc (n.x.m) l.Madeyeke dema ldan le mirov b hest di ke.
:Heker didan min benc ne bi kira, ez ne di wram bnim der.

2. Mirov mest. Serxwe. Mirov hay ji xwe tune. Bdeng.

Bencbn (k.in.I.mi Bdengbn. Bhobn. (K) bn : Bn. Benckirin (k.jn.I.m) Cihek le yan hemiiy benc di kin jibo ku
mirov ne e dema nijterkirin. : Dansaz didan w benc kir ii
derna. (K) bn: Kirin.

Bend (hn.x.ewa) l.Reben . xsr. Girday.girt. Zndan. 2.Bend

xwed. 3. bendik.

Bendav (n.l.m) Cih ko rya av bend dwar di ken jibo

pengandina w bo karn pdv.Pengav. Sikir. :Bendava Duhok.

67

Bendbn_(k.jn.I.m) Girdan. Qedexebn. (K) bn: Biin.

Bende (hn.x.ewa) Bend. Reben.

Bendek (n.dar.m) 1. Dema barkirina dai'an li pita dewaran, end

darekan di xin ser kurtan wek hev rk di xin daku bar xar ne

bit ii peytbit, pa da, d darn din danin ser ta bi daw bt. Bar ii
bendek li hesp xwe kirin. Wekhev. Hevsan. 2. Zehmet. Dijwar.

Bendekkirin (k.jn.I.m) Dirstkirina bendekan Hevsankirin. (K) bn:

Kirin.

Bendeman (k.jn.I.m) Li bend di mnit. Li hvy man. : Ez li benda te mam, tu ne hat.(K) bn: Man.
Bender (n.dar.m) Cih rawestana papor beleman. Bendewar (hn.I. ewa) l.Kes dr ji ax , cih welat xwe li br

kovana jibo di kine.

Evndadr. Girday war xwe. Tengezar.

2. Nav xortan yan keane.

Bendewarbn (k.jn.gl.m) Korewarbiin. Brkirn. (K) bn : biin.

Bendewarkirin (k.jn.gl.m) Korewarkirin.: Eve end salin tu iiy,
te em bendewar kirn. (K) bn: Kirin.

Bendewar (n.I.n) Kovandar. Evndar. Bendey (n.dar.m) Noker. Xolamn. Bindest.

Bendik (n.x.n).Ta yan davn ji dez stiir tir. Dezyn tkaland dirj bo girdana titan. Pend :Heger tu bendik sor ii zer bay, da

bi himbanka xwe ve b!.ang ; kes bi kr xo ne ht bi kr kes

din naht.

Bend (pn.x.ewa) Girt. Zndan. Bendxane (n.dar.m) Girtgeh. :Gunehbar xist di bendxan da.
Bendkirin (k.jlm) Girtin. Xistine nav zndan. : Jiber gunehn xwe hat benkirin. (K) : bn Kirin.

Beng (n.x.m) 1. Benc. 2. Dn. Mest. 3.k ji du karkn roka zeng

ii beng .

Beng (hn.dar.ewa) Bengn. Mest. Bengn (hn.dar.cewa) 1. Serxwe. Mest 2. Benckir(bho) 3. Nav
kuran.

Bengks (hn.l.ewa) Mirov he bi kar dihne.Bengn. Bengksan (k.in.l.m) Kana he. (K) bn: Kan.

68

Benik (n.x.nr) Bendik.

Ben (n.x.m) Dara ben. Dara benok.

Bent (n.x.nr) Madeyek ire ji stirka daran, nemaze dara kezwan

peyda di bit, mirov di dev xwe da di ciit by dahrn. Cl. Pend :Mna bent keskanan ma bi dehmenan ve.ang; mirov rast

areyek yan kesek neak di be, nikare bi tu ryan xwe j derbaz ke. Pend : Bii bent dev xelik.ang ; kes karek seyr ii ne rast bi ket, hemii kes liser di axivin. Benk (n.chx.m) Cih dan wergirtina perey. Bank.

Benok (n.x.m) Dara benok ye li yayn Kurdistan hin di bin.

Dara ben.

Benq (n.ch.x.m) Benk.

Beq (n.x.m) hikav Giyandarek hikavye, gelek vanok li ser

hatne gotin. embera(simbol) kirty ye. Beqa pivday.ang; mirov qelew. Pend :Heger beq ne qurit, d (bi) dirit.ang; mirov
axivtin xwe di dev da na girin.

^'
Beq Beqal (kara.x.dz) Y ku giya ii dermanka di fire. Beqal_(kn.dar.m) Kar beqaly.

Beqalkirin (k.in.I.m) Mirov kar beqaly dike. (K) bn: Kirin. Beqbeqok (n.dar.m) 1. Cih bilqn av j di hn. 2 .Peqokn li
dest li pyan di hn. 3. Amaneke rncber av di kin jibo nav
zev ii aqaran.Avdank.

Beqlawe (n.x.m) Xwarineka xwe li irne ji hevr ii ekir di

kin.

BeqK (n.x.m) giya Core giyayek pelik pan li keske jibo kirina
praxan yan qelandin di nav avikan da bikar di hnin. : paraxn beql. Beqlyn zer kir.

Beqseme (n.x.m) Coreke irnye.

69

Ber (n.x.nr) l.Tenek reqe jibo dwarn xan pdvyn avakirn

mifa j di ht wergirtin. Kevir. Pend :Ber li cih xo y bi qedre.Pend :Y ber ji xwe mezintir bi hilgire, d bi ser keve.ang; kar ji

iyann mirov mezintir, ne pdv kirin ye.Pend :Beran ne havje kan ya te av j vexwar. Ang: (emekdar) qency jibr neke.2.
Tuxm giya ii giyandaran. Berhem. Ber darn fq. Mita.: Me hijreka mezin di hew da heye, l mixabin ya b bere. 3. Sing.
Sent. : Ber xwe bi de min.

Bera (prb) rzman Alaveke jibo pejirandin daxwazkirin bikar di

ht. Bila.

Beraber (hk.cih) Beramber. Singiising.

Beradan (k.jn.I.m) Havtin hevdu. Di kdu werkirin.. Berek dana

w. (K) bn: Dan. Beraf_(n.x.m) irove.

Beraftin (k.jn.x.m) irovekirin. Di beraft,bi berfe, d bi

berfim,....

Berah (hk.dem,n.dar.m) Destpk. Pek. :Li berahy bi nav

xwe prgny li mvanan di kem. Brx Daw.

Beramber (hk.cih,.ewa) Du tin ber wan h hev be. Mala min

beramber a wane. Singsing.

Beramberbn (k.jn.I.m) Beramber hev di bin. Rbiriibtin.

Hember hev di rawestin. (K) bn: Biin.

Beramber (hn.dar.ewa) Rbirii. : Ez li beramber seyday xwe

riinitim.

Beramberkirin (k.jn.I.m) Kevtine beramber hev. Hevberkirn.

Wekhevkirin. Riibirkirin. (K) bn: Kirin.

Beran (n.x.nr) Tuxm nr pez ye. Diimahk qonaxa gehitin ye .(berx, kavir, ..ek ,beran). Pned :Ser du branan di dzek da
nakelin.

Beranek (n.dar.m) Tilya beran.

Beram 1 (hn.x.ewa) Gelemper. Tebay. Zarek. Ne ferm. Beran 2 (n.x.m) 1. Tilya mezin ya desti. Beranek. 2. Paika
mezin ya py

Beraqil (hn.l.ewa) Tit yan gotina cih bawery. Bgoman.

70

Bera5_(n.I.n) Du berin di kin distarn a , liserk zivrna wan dan hwr diken, di bit ar. Pend :Bern beraan av birin tu pisyara kengirperan dikey.ang ; dema amek di bit, mirovek pisyara

titn bi biha bi ket.

Berago (n.dar.nr) Berav. Husan. : Bi berao dev das his. Beratav (hn.l.ewa) Kes pir nexwe ii derd di hn ser.: Wey
babo ew i mirovek beratave!.

Berav_l (n.I.n) Berek nemazeye jibo husn, xwekirin yan

seqakirina das bivran bi kar di hnin. Husan.

Berav 2 (n.I.m) l.Perav. Ser lva av. 2.Li ber avye jibo iitin.
Beravtin (k.jn.x.m) Berhavtin. :Bizin beravt.

Beravkirin (k.jn.I.m) 1. Hisn. 2. jrvkirin.tin. (K) bn : Kirin. Beraz (n.x.dz) candar 1. Giyandare(ginawerek kv yan keh
ye.smbola qelew gemary ye. Di hindek dnan da (Islam

cuh) herimye ii got w herame. 2. Nana gemar ps y.

Beraz

Beraze (n.dar.nr) Asinek reqe jibo jihev cudakirina titn req

bikar di ht.Lhaz..

Berazgeh (n.dar.m) Cih ku beraz l di miene. Mexela berazan. Beraz (hn.dar.ewa) Karn ne yn mna berazan mirov, bi
taybet zaro di kin. Gemar.

Berazkirln (k.jn.I.m) Xirabkirin. Serreqkirin. : Berazyan neke

kuro!. (K) bn: Kirin.

Berazku.i (n.l.m) Corek nemaze, y guleyn ifteyane[tivenga

nr] jibo kujtina berazan bikar di hnin.

Berai (hk.dem,n.dar.m) Berah.

Berba (hn.l.ewa) Li ber bay. Hilvir. : Xwarina berba ya pse.

Berbabn (k.jn.l.m) Liber bay man. (K) bn: Bn.

Berbakirin (k.jn.l.m) 1. Liber bay danan. :CiHk berba kirin dako

zuha bi bin. 2. Danebay. :Savar berba di ke da siviv iinav derkeve. (K) bn: Kirin.

71

Berbad (hn.dar.ewa) Gemar. Ps. Herim. Berbadkirin (k.jn.I.m) Pskirin. (K) bn: kirin.

Berban (n.I.m) Banek nizim e di kevit ber banek d di bit hew

jibo mal, ku jibo riinitin bi kar di ht.

Berbang (hk.dem.n.l.m) Ber spd.Elind. : Li berbang seda

mizgeft.

Berbar (kn.dar.dz) Mirov baran bi pit, yan galiskeyan keliipelan

ji cihek bo y d di veguhzit.

Berbeiin (n.I.m) Dareke cilikan pve di kin. Dar hilwstina cilan.

Berbeiink (n.I.m) Niviti. Hemaylok.

Berbelav (hn.dar.ewa) Tit yan mirov ji hev dr ii cuda. Berbelavbn (k.jn.I.m) Parvebtin ji hev diir ketin. : Piti me zanngeh bi daw an, hevaln me li welati berbelav bn
heryek li cihek kar di ke. (K) bn: Bn.
Berbelav (n.I.m) Belavbiin. Jkvebiin.

Berbelavkirin (k.in.l.m) Ji hev dr xistin. (K) bn: Kirin.

berben ( n.dar.m) Corek ristikane jin bi kar di hnin, bi kulav ve

girdaye, di bin guhan ii di bin erzink ra di brit.

Berbend (hn.I.ewa) Kar ku nabit bi ht kirin. Qedexe. :iinejor

berbende.

Berbendbn (k.jn.l.m) Pengn. Der l hatin bend kirin.

Berbend (n.I.m) Qedexe.

Berbendkirin (k.jn.I.m) Qedexekirin. : Rijmn dagrker ziman

kurd li xwendingehan berbend kir ye. (K) bn: kirin.
Berber (nej,n) Neteweya berber.

Berber (nej.dar.dz) Mirov bi nejad berber.

Berbest (hn.I.ewa) Berbend. Girt. Drp. Sikir.

Berbesfi (n.I.m) Berbend.

Berbestkirin (k.jn.I.m) Dwarkirin. R l girtin. Berbendkirin. (K)

bn: Kirin.

Berbext (hn.l.ewa) Mirov jy w nz ji 13 tan 18 sal. Sinle.

Berbi (pn.l.dz) Mirov paeroja xelik di bje. Xvzan.

72

Berbiber (hn.dar.ewa) Hd. Hdhd. Gav bi gav. Berebere. :

Em d ber bi ber dest bi kar xwe bi kin. Berbisk (n.I.m) Toq. Tle.

Berbk (kam.I.m) Kea ku bi biik reye di dema ahy ku xizmet jra dike ii retan di de w. Pend :K dibe biik tu xwe
dik berbk!. Ang; Kes may xwe di her titi di ke.

Berav_(hn.I.ewa) Xuya. Diyar. Ekera. : Xebata we gelek ya

berave.

Beravk (n.I.m) iieyn mirov jibo batir dtin dixin avn xwe. :avan seyday me ba nabnin, jiber hind beravk di ke
avan.

Beravkirin (k.jn.l.m) Desnankirin. avn xwe liser dann. :Te

k ji xwe ra berav kirye ?. (K) bn : kirin.

Beravkir (hk.I.ewa) Hati beravkirin. Destnankir. Berek (hn.I.ewa) ekdar. Bi kr ek higirtin di ht.
Berem (n.I.m) Lva em. Rex robar.

Berlk (nl.m) Li cem teyran cy xarin di it . zik. Gede. Hefik.

Bersing.

Berile_(n.x.m) Meha duwazdeye .Kanna bik.

Bercek (n.dar.m) Berlk.

Bern (n.dar.m) eper(dergeh) kosk li kotanan.

Bergn (k.jn.I.m) ji ber n, Zarok ji ber dayk n. Berhavtin. :

Bikjiber. (K)bn:n.
Berd (n.x.nr) Ber. Kevir.

Berdan (k.x.m) l.Derxistin. Azadkirin. Ji girtgeh berdan, jina

xwe berda. 2. Di pade hitin. Hlan. Bi cih hlan. 3. Ne
pejirandin. (K) bn: dan.

Berdar (hn.dar.ewa) l.Dar, giya yan giyandarn ber di girin. Sv,

zerdil, xox, a berdar. Dara berdar.ang; dara bi ber. 2. bi Krhati. Xwed karn. 3. Gehiti.

Berdaj (hn.dar.ewa) Azadkir. Hati berdan.

Berdeborm_(n.dar.m) Destr. Phlan. Bihl. Berdgg_(n.dar.m) Lztineke du yan pitir zaro li ser pyek
radiwestin ii miln xwe li hev dixin tan yek bi keve.

73

Berdeqan (n.dar.m) bendikek dirj nva w cih beran l heye,

ba di din ii bera p di havjin.

Berdeqkirin (k.jn.I.m) Dema mirov yarya berdeq di kin. (K) bn:

Kirin.

Berderes (devera.l.m) devereke li Kurdistana bar.

Berdestk 1 (n.I.m) Pateyeke didin ber dest xwe li dema hilgirtina

amann xwarinn yn gerim, jibo destn mirov ne sojin.:
Berdestk bi de ber destd xo, aydank y kele.

Berdestk 2 (n.I.dz) Mirov kar yek dike pdivyan liber desti di

dane.Murd. agird.

Berdest (hn.I.ewa) Berhev. Amade. : Keliipeln pdiv berdest ke,

daku em herin seredana dost xwe li nexwexan.
Berdestbn (k.jn.gl.m) Berhevbn.(K) bn: Bn.

Berdetik (n.I.m) Du pere patene we bazin, lake, skuj htd

bi bendek bi hevre girdayne mirov didin berdestn xwe jibo girtina qazan li dervankd kel(gerim) daku dest ne sojin. Destir.
Destgir.

Berdest (hn.I.ewa) Deshil. Berkevti.

Berdestkirin (k.jn.gl.m) Berhevkirin. : Min hem keliipeln xwe

berdest kirine, unk suba dwexer kem.(K) bn: Kirin.

Berdevk (pn.I.dz) Kes li iina welatek,alyek yan sazyek di axivit. Boiina wan dibjit. Peyvdar. :Berdevk dewlet.
Berdevk.(n.I.m) Kar retvany.

Berdewam (hn.ewa) Hertim. Dirjdem.bkuta.

Berdewambn (k.jn.I.m) Mirov liser karek, gotinek berdewam be. B rawestan. : ro barna baran ji sib ta var ya berdewam
bii. : Keremke liser gotina xwe berdewam be. (K) bn: Biin.
Berdewann (n.dar.m) Ne rawestan. Hertim.

Berdewamkirin (kin.I.m) Liser ya xwe man b rawestan. (K) bn:

Kirin

Berdevk (pn.l.dz) Kes li na welatek,alyek yan sazyek di axivit. Boiina wan dibjit. Peyvdar. :Berdevk dewlet.
BerdK (n.dar.m) 1. Li ciy. Li na. 2. Pgihork.

Berdii (hn.l.ewa) Karvedana her pestanek yan hzek ye. Kardan.

74

Berdijbn (k.jn.gl.m) Kevtin hember yek. R bi r bn. (K)

bn :Bn.

Berdiikirin (k.jn.gl.m) Danan berhember hev.Hevberkirin. (K) bn

:Kirin.

Berdil (n.dar.dz) 1. Brann. 2. Evndar. Dilber.

Berdilk (n.I.m) Ristika bi stoy xwe ve di kin ii dilikek pveye, di

keve ser sing. Dilik.

Berdwar (n.I.m) Cih rnitin liber dwarn malan.

Bere l(n.x.m) En. Sing. Berok. P.

Bere 2 (hn.x.ewa) Pirt. Pek. Hd. Gav bigav. Berebere.

Berebere (hn.l.cewa) Gav bi gav. Pp.

Berecot (n.I.m) Bern a. Du bern distar. Bera.

Beredan (k.jn.x.m) Berdan.

Berendam (n.I.dz) Kes destnankir jibo hilbijartin. Berbijar.

Berste (n.dar.m) Bereke ii pere hesineke li hev dixin jibo
peydakirina agir. Sitewber.

Berevai (hn.l.ewa) Tit ber li pitn w hatn lkzivirandin.

Beriipit. Berdij. : Berevajya hatin Cin e.

Berevajbn (k.jn.gl.m) Lkwergeran. Lkzivirn. (K) bn: Biin. Berevajkirin (k.jn.gl.m) Beriipitkirin.
xwe kir! .(K) bn: Kirin.

: Te kiras berevaj li ber

Berevajkir (hk.l.ewa) Cil yan tit ha berevaj kirin. :Kirask

teybervajkirye!.

Berevan (hn.dar.ewai 1. Kes di keve navbera kes, xelkek, ji

pxemet ne hlana er ii nakoky.dudill. 2. Nav kurane.

Berevan_(ndar.m) Kar berevany. Navbij.

Bervankirin (k.jn.gl.m) Navbijkirin. Ewan er di kirin, min

berevan di kir. (K) bn: Kirin.

Berevankar (hk.I.ewa) Kes yarnekar w berevan. Parzer.

Bereysk (n.dar.m) Dariastk. Bertivk. Ber (hk.dem) Dema y. Ji mje. Di kevinda.

Berbihar (cugm, 1) Gundeke li devera Duhok- Kurdistan Iraq.

75

Berxwedan (k.jn.I.m) Temaekirin. Hvkirin. Mzekirin. : Ber

xwe bi d w kye ji w ve di ht?. (K) bn: Dan. Berz (hn.dar.ewa) 1. Hja. Rzdar. Birz.2. Nave mirovane.
Berf (n.x.m) Befir. Berfavj (n.I.m) Befrk.

Berfende (n.dar.m) Cihn pyan yn ekir di nav befir de, jibo

ku mirov ne keve.

Berfiravn (n.I.m) Xwarineka sivike ber zad nvro[firavn] mirov di xwe, xasim pale ii rncber. : Demhijmr yanzde me
berfiravnk xwar.

Berfireh (hn.I.ewa) Cih fireh ii mezin. : Mala berfireh. Xwarina

berfireii; ang. Pir. Zaf.

Berfirehbn (kin.I.m) Cih fireh mie biin. (K) bn: Biin.

Berfireh (n.I.m) Erzan. B mineti. Cih fireh mezin. Berfirehkirin (k.jn.I.m) Mezin ii fireh kirin. (K) bn: Kirin.

Berfirehkir (hk.I.ewa) Hati berffireh kirin. Mezinkir. Mala

berfirehkir. Cih berfirehkir.

Berf (hn.dar.ewa) Reng sip xweik mna berf.

Berfn (hn.dar.ewa) l.Cihn pir berf l di bare. Befrn. :Kurdistan

welatek befrne.2. Nav kean. Berg (n.x.m) Cilik. Kevil. Kiras.

Bergeh (n.dar.m) Meydan. Qad. Dep any. Berger (kara.dar.dz) Zrevan. Nrevan. avdr.

Bergervan (k.jn.l.m) Li dii titi iin. Li peyn. (K) bn: Geryan.

Bergir (hn.dar.ewa) Asteng. Rgir.
Bergir (n.I.m) Berevan.

Bergirtin (k.jn.I.m) Avisbiin. Ragirtin. (K) bn: Girtin.

Bergirfi (hk.I.ewa) Xweragirt. Avisbiin.

Bergz (n.dar.pir) Cilikn kurd yn zelaman, ji merez di hn

ristin. al epik.

Bergkirin (k.jn.I.m) Kiraskirin. (K) bn: Kirin.

Berguh (n.l.m) Du serikn di kin guhn xwe jibo guhdarya

radyo, tlefon ii htd.

76

BerheIist_(hn.dar.ewa)Berhingar.
Berhelstkar (hn.l.ewa) Dij. Ne p re.

Berhem (n.dar.nr) Ber. Tuxim. Karpk. :Berhem xebata gel me

ev azad ya em li bin sbera w di jn.

Berhemdar (hn.gdar.ewa) Bi ber. Bi berhem. Berdar.

Berhemberbn (k.jn.gl.m) Keftin heber yek. Rtibirbiin.

Berhemberkirin (k.in.gl.mi Ann hember yek. Kevtin bersing

hev. Riibiriikirin.

Berhe5i(hk,hn.dar.ewa) Amade. Peyt. : Ez berhevim, da bi n.

Berhevbn (k.jn.gl.m) Amadebn. (K) bn : Bn. Ez y berhev
biim jibo tine seyran, l tu ne hati!.

Berhev (n.dar.m) Amadey. :Berhevya xwe diyar kir, jibo yar Berhevkirin (k.jn.I.m) Xwe berhev kirin.: Em berhev ya xwe di
kin jibo aheng

Berhevkirin (k.jn.I.m) Amadekirin. :Ez xwe berhev di kin jibo

seredana mam xwe. (K) bn: Kirin.

Berhevok (n.dar.m) Belavok. Berhingar (hk.dar.ewa) Dij.

Berhingarbn_(k.jn.I.m) Dij rawestan. Bersing l girtin. :Li aqar

marek berhmgar min bii, bi kotek min xwe qurtal kir. (K) bnBiin.

Berhingar (n.dar.m) Ne p re. Ne digel. Dij.

Berhingarkirin.(k.jn . gl .m) Dij atkirin .

Berhingay_(hn.dar.ewa) Berhingv. -

Berhigv (hn.dar.ewa) Lezgn. Bi lez. Lezbez.

Beok^(n.dar.m) l.Remal. Mzer. Pend :Berika xwe ji av

derna.ang; Xwe ji tengasy qurtal kiv.Pend :Pyn xwe hind benka xwe di rj ke.ang ; Mirov karn ji xwe mezintir neke.2
Bere pik. GuIIe. Berik dariastk. Berik tiveng. Berik
mekn, .. htd.

Ber (n x.m) 1. Ber darberye . Berii. 2. Dara ber ya li iyayn

Kurdistan pire. 3. Detek pan mezin, nexasim xz bit.

77

Berk (n.x.m) Cihn al, nexasime li cilkan diken jibo hilgirtina

pare li pdvyan. Kiirik. Grfan.

Berkan (n.I.m) Core yarne di navbera du kesan , biran da t

kirin ka k d bi serkevit. Kbirk.

Berkankirin (k.jn.I.m) Lztika berkan di kin. (K) bn: Kirin.

Bermask (n.l.m) Beryn darmazy . Ber dara maz.

Bermask

Berieng (n.l.m) Nan. : Berjengn baran hir bane.

Berjewend (n.dar.m) Girng. Mifa. : Kar di keyn jibo

berjewendya git.

Berir (hk.I.ewa) Semiv. Seror.

Berjrbn (k.jn.gl.m) Bemivbn. Xwarkevtin. (K) bn: Bn.

Berjrkirin (k.jn.gl.m) Semivkirin. (K) bn: Kirin.

Berikir (hk.I.ewa) Hati berjr kirin. Hatiye semivkirin. Cerik

berjrkir Berior (hk.I.ewa) Serevraz.

Berjorbn (k.jn.gl.m) Serevrazbn. :Karwan li iyay berjor bn.

(K) bn: Bn.

Berjorkirin (k.jn.gl.m) Serevrazkirin. :Destn xwe berjorkirin ji

xuda niza di kin. (K) bn: Kirin.

Beriorkir (hk.I.ewa) Ber w/w/wan daye ser.

Berkas (n.dar.nr) Helan. Kevir. Kaeber. :Bin mezela me hem

berkae.

Berkaskirin (k.jn.I.m) Kakirn. Helankirin. :Dwar nexwexan

berka kirin.

Berkatok (n.dar.m) Mita , feq yar maz, yn bi awayek xwezay

du yan pitir pkve niisay bin.

Berkel (hk.l.ewa) Zad nv kel. Zad kelek haty p xwe bi

gl-n cami xwarina me ya berkele, ha v gav de berhev bit.

Berkelbn (k.jn.gl.m) Kelel hnan zad. ^Zadjne je berjel by. . :Me"mrka danaye ser agir, gelek nemaye berkel bi be.

78

Berkelkirin (k.jn.gl.m) Kelek yan end kelek hatne zad. Nzke

bi kelit. :Min zad berkel kir.

Berkele_(n.dar.m) Golika nz s salan. :Gavan golika berkele

firot.

Berkes (n.dar.m) Sn. Sn.

Berkegk (n.dar.m) Berkeok. Ferxesn. Snya bik. Berkevtin_(k.jn.I.m) Bi kr hatin. Hja. (K) bn: Kevtin.
Berkevti_(hk,hn.dar.ewa) Hja. Krhat.

Berkr (hk.I.ewa) 1. Kewal bi kr serbirn[serjkirin] diht]. 2.

Qurban.

Berkrbn (k.jn.I.m) Bi kr serjkirn di ht. :Kelebang berkr

b, d dem hat,d serj bi kn.(K) bn: Biin.

Berkrkirin (k.jn.I.m) Mezinkirin ann ber kr. (K) bn: Kirin. Berksk (n.I.m) Galiskeya ber kan. Erebaneya beran.:Me
bern xany xwe hem bi berkk kan.

Berkoj (n.I.m) Kiraseke ji aly singve di kin ber xwe, jibo

parastina cilan dema karkirin, mna; pezdotin amantin htd.

Ber^ur (n.dar.m) Cih xwarin di e nav piti ji gery derbaz dibe. Gede. Zik. :Berkura mirovan. :Berkura tewalan.
Berkurk (n.dar.m) Berlk.

Berlker (n.gl.m) rvnan Pgir. Ppirt.

Bermak (hk.l.ewa) Zaro yan tjikn candaran yn sava. Berr.

Bermgl (n.I.m) 1. Eywana rnitin. Jiira prgny. 2. Bersiv.

:Mvan hatin, jin li bermal , riinitin li mr li mvanxan.

BermaB (n.I.m) Kaban. Kewan. :'BermaIya te ji kye?, ji amed

ye.

Bermalk (n.I.mi Berik. Remalk. :BermaIk li bermal raxist.

Berman (k.jn.dar.m) Ji ber man. Tit ji ber di mne, zde di be.

(K) bn: Man.

Bermax 1 (n.dar.m) Defterka cigaran. Perikn cigaran. Bermax 2 (n.dar.m) Saptik. Bersaptik.

BermajlCn.dar.m) Tit zde di mne. :Bermayy xwarin bi

dem kewalan.

79

Bermi (n.I.m) Giyandar ii zarokn li ber sing mak dayk a xwe

r di mjin. Bermak.

Berml (n.x.m) Amaneke neft av t di kin. :BermIa gaz bi

end ye?. :Av ji berml vala ke!.

Bername (n.dar.m) Program. Pilan. :We ro i bemame heye, hn

d i bi ken?.

Berna,..niyas (hk,hn.I.ewa) Y ko mirovan z di nase, yan gelek mirovan di nasit berevaj. . Beraiyas.:Xal min gelek y
beraase.

Bernav (n.I.nr) Nav mirov y k, berahk. Nav. Brx Panav. :

Nav te y sqol; Azad Lezgn Baran e, ango bemav te Azade.

Bernexn (hk.dar.ewa) Semiv. Berjr.

Bernexnbn (k.jn.gl.m) Seraivbn. Berjrbn. :Kedn

bemexiin bii av rijya. (K) bn: Bn.

Bernexnkirin (k.jn.gl.m) Seraivkirin. Berjrkirin.

Bernixn (nhn.dar.ewa) Beraexiin.
Berniyas (hk.dar.ewa) Beraas.

Beros (n.x.m) Qazan. Quxan. Dz. :Beroa kutildew ya mezine.

Berpas (hk.l.ewa) Pittipit. Pave.

Berpagn (k.jn.I.m) Bizivneke mirov pitiipit di e.

Berpei (n.dar.m) Bersiv. Bersivdan.

Berpk (n.I.pir) 1. Bendikn nemaze jibo girdan peytkirina ^ ^ deing goreyan. 2. Dema xwelkdan herkes pekole di ke peye xwe bi de ber y hember xwe jibo ko li erd bi xe.3. Astengi.
Aloz.

Berpkdanan (k.jn.gl.m) Piyd xwe xistin ber k dako yek yek li

erd bi de. :Ew ne di kar min l w berpk danan.
Berps (n.I.m) Pilan. Berhev.

Berpkirin (k.jn.gl.m) Berhevkirin. (K) bn: Kirin. Berpisvar (kara.dar.dz) Kes bi rvebirina karek bi stoy xwe ve
digire. Serk.

Berpisyar (n.dar.m) Serk. Rber.

Berpisvarkirin (k.jn.gl.m) Kar guneh xistine ser miln yek.

(K) bn: Kirin.

80

Berra (prbest.alv.pvgir) Di ber re. Di rex re. : Ez di ber ra borm.

Berran (n.I.m) can Pikeka leye di keve navbera bin zik ii

dawya ser ran. Bersev (hk.cih,n.dar.m) Cih hatine jor ya malan. Nihan. Bersiv (n.dar.m) Vegerandina pisyara kesek.: Pisyara min ya b bersiv may. Br x Pisyar.

Bersivdan (k.jnlm) Mirov pisyara hember xwe bi de. : Min

pisyarek kir, l te bersiva min neda!. (K) bn: Dan. Bersivk (n.dar.m) Bersev.Bermal. Bersoi (n.dar.m) derd Dema mirov hin xwarinn qelew yan zde di

xwe, berkura mirov mand di be, di soje li birkn tamasojt j

dihn. : Jiber xwarina savar bersoj ya hat min. Bersork (n.l.m) 1. Bern reng wan sor. Kevirn sor. 2. tewai Corek iiikane sing wan y sore.

Bersto (n.l.nr) Pisto. Bers (hk.I.ewa) Gunehbar. Gunehkar. Bersbn (k.jn.gl.m) Gunehkarbiin. :Min hay ji i nne ez bi
guneha te bersii di bim!.(K) bn: Biin.

Bersiikirin (k.jn.gl.m) Gunehbarkirin. :Ji nezanna xwe, xwe bers di ke. (K) bn: Kirin.

Berskir (hk.I.ewa) Hst gunehbarkirin. Pend :Berskir b

gunehe, ta guneha w xuya ne be.

Berv (n.I.m) Xwarina sivik ya ber v.

Bertav (hk.cih,n.I.m) Cih gerim hetav l di keve, mirov l di
riine,Li ber hetava roj. Liber tava roj.

Bertavkirin (k.jn.gl.m) Mirov tikek dane ber tava roj jibo

gerim ti hik bi be. : Eve te ye heval te ho xwe bertav kir?. (K)
bn: Kirin.

Berteng (hk I.ewa) 1. Cih tengav. Cih teng, km. Cih tra
neke. : Xany me gelek bertenge, jiber hind me divt bi firon.2. Ber perok y biiike, tenge.

Bertengbn (k.jn.gl.m) Cih ko teng dibe. Tengas dibe. (K) bn:

Bn,

Berteng (n.l.m) Tengav. Qetiaz.

81

Bertengkirin (k.in.gl.m) Tengkirin. : Mvanan ber pyn me yn

teng kirn. (K) bn: Kirin.

Bertker (n.dar.m) Per xurde. Hiirde.

Bertt (n.I.m) Xwarina sivik ya ber tt. Sertt. Bertivk (n.dar.m) 1. Bern biiik mirov di nav tibiln xwe di
have, deng tivn j di ht. 2. Qosk. Lastk.

Bertl_(n.dar.m) Diyaryeke di din yek ko ji mirov re

kareld,rberyek bi ke. Pend :BertI beran nerim di ke.

Bertldan (k.jn.l.m) Wek mirov bertlek di de kesek, perpirsek.

(K) bn: Dan.

Bertlder (kara.dar.dz) Kes bertl di de.

Bertlgirtin (k.jn.I.m) Mirov bertlan werdigire. (K) bn: Girtin. Bertlgir (kara.dar.dz) Kes bertl werdigire. Bertlkirin (k.jn.I.m) Mirov k bertl bi ke. (K) bn: Kirin.
Bertrk (n.l.m) Berkurk. Gede.

Ber (n.x.m) 1. Dara Ber. 2. Ber darbery. Ber.

Berk (n.dar.m) 1. Ger. 2. En. 3.Destpk.

Bervaj (hk.I.ewa) Berevaj.
Bervale (hk.dar.ewa) Hejar. Berteng. Bber.

Bervank (n.dar.m) Tit di din ber xwe dako cil ii la wan gemar nebe. Perey di xin ber kemaxn zarokan dako xwe ps ne kin. Bervedr (pn.dar.dz) Parzer.

Bervekirin (k.jn.I.m) Ber w vekirin. Vajkirin. (K) bn: Kirin.

Bervekir (hk.l.ewa) Vajkir. Vekir.

Berwar (hk,hn.dar.ewa) 1. Xar. Xariiv. P. ep. 2. Nav

mrane.

Berwarbn (k.jn.I.m) P hiliin. Vraiin. Di ber re iin. (K) bn :

Bn.

Berwar_(malb,n) Treyeka kurdane.

Berwarkirin (k.jn.gl.m) Xwarkirin. Kekirin.

Berwarkir (hk.l.ewa) Hat xwarkirin. Xwarkir.

82

Berx (n.x.dn) candar Tjik pezan. :Berx nr. :Berxa m. Pend

:Berx liber mak.ang; bo mirov nazand di bjin. Berx

mm.Pend :Berx nr bo serbirn ye.ang; weke mrak rast tengavyan di bin yan di hn kujtin.

Berx Berxik (n.dar.dn) Berx bik.

Berxistin (k.jn.dar.m) 1. Akeraldrin.2. Hnkirin. (K) bn : Xistin.

Berxist (n.dar.m) Pniyar. Berxudan (k.jn.I.m) Xebata b rawestan. Bergir. Berevan ji

dozek proz. Berxwedan.

Berxudar (hn.dar.ewa) Jdirj. Parazt. Proz. Supasdar.

Berxudarbn (k.jn.I.m) Jiyan ba btin. J dirjbn. (K) bn: Biin. Berxudar (n.dar.m) Supasdar. Berxvan (pn.dar.dz) Kes avdrya berxan dike. Xwedy ker
berxan. : Law w berxvane.

Berxwarin (n.I.m) Xwarina sivik mna orbe ii giyay, mirov ber

zad di xwe.

Berxwar (hn.I.cewa) Y ko ber dahat di xwe. Berxwedan (k.jn.I.m) Berxudan. : Gel kurd jibo azady liber
xwe di de.(K) bn: Dan.

Berxwekevtin (k.in.gl.m) erimkirin. Ji xwe fedkirin. Daman.

Berxweketin.(K) bn: Kevtin.

Berxwekevf (hn.gl.ewa) Ji xwe erimkir. Ji xwe fedkir.

Damay.

Berxweran (k.jn.gl.m) Kes hertim ciln xweik li ber xwe di

ke li Piite bi rkpkya xwe di de. Xwe peytkirn. : Te i guh l

biiye, van rojan tu gelek di ber xwe ra di ?. (K) bn: iin.

Berxwerawestan (k.jn.gl.m) Dema mirov ageh ji kiryar gotinn

xwe hebe ti tu ayan meke. (K) bn: Rawestan.

Berxwerawesta^ (hn.gl.ewa) Mirov xwe ji ne rindy bi parze.

Berxwr (n.dar.m) Zevya mezin. Erd andin.

83

Beryek (n.I.m) Kesat. Taybet.

Berz (hn.x.ewa) Bilind.

Berzbn (k.jn.I.m) Bilindbiin. (K) bn: Biin. Berze (hn.x.ewa) Hinda. Nediyar. Nexweya.Winda.Bseriin. :

Eve tu li kvey, her berzey ?.

Berzebn (k.jn.I.m) Hindabiin. : Cizdanka min ya berze biiy.

:Xwe berze neke min karek bi te hey!. (K) bn: Biin.

Berzekirin (k.jnlm) Hindakirin. Bsernkirin. Windakirin.: Min

parn xwe berzekirin. (K): Kirin. Berzik (n.I.m) candan Binzik.

Berzin (n.dar.m) Cank. Cehik.

Berzin (nejadn.dar.dz) 1. Hozeka kurdane. 2. kes ser bi hoza

berzinc.

Berz (n.dar.dz) 1. Bilind. 2. Nav mrane. Berzne (n.dar.m) Bern rengereng.

Berzkirin (k.jn.I.m) Bilindkirin. (K) bn: Kirin.

Bes (prb) 1. Alav vebirkirin ye.Bitin. : Bes tu digel min were.2

Alav nehitin. Nabit. Ne. Nern. :Bes wesa bike.3. Alav

hevberkirin.

L.Lbel.

Besbn (k.jn.l.m) Hibiin. Bedengbiin. Bi dawhatin. (K) bn: Biin.

Bese (prb) Bes.Tra heye. Fermane jibo bi daw anna kar ii
gotinan.

Besezman (hn.dar.ewa) Bguneh. Bdeelat. Belengaz. Kes ne

berevany ji xwe bike.

Besre (n.dar.nr) Tiy ne gehit. Bsre.

Beskirin (k.jm) Bi domah nan. Vebirn. Bi daw ann

.Kutakirin. :D bes ke camr tu end dirj di k!. :Ma te hjta xwarin bes nekirye?. (K) bn: Kirin. Besna (n.I.m) Nav jinane dema daybaban h zaro bi vn v nav li kia xwe di kin.

Best (n.x.m) Ixva em. Rex riibar y zuha bi xz cercr. Li

best xwe dirj kir. Beste.(n.x.m) 1. Peste. 2. Deste. Qeft.

84

Bestek (n.dar.m) 1. Pivdank. 2. Qeft. 3. Pere erd. Zev.

Besterbar (n.I.m) Hikayy ber lva riibar. Best. Bestevn (hn.dar.ewa) Seqayek evn,dilveker. Sermest. Bestik (n.dar.m) Cok, Riibark.

Bestin (k.jn.x.m) Girdan. :Peymanek best. Giryek best. Der best. (K) Bdn: Ez di bestim em dibestn, tu di best hn di bestin,
ew di beste ewan di bestin. Pr D[bi] + bdn. Bdb :di best, di bestin. Db,diir : bestib, biin. (F) : bi beste, bi bestin.

Best.(n.dar.m) 1. Qers. Besty erd, ava girt Erd best. 2. Qersa li ser erd ket.3. Girt, pay, riiy xwe y best. Be (hn.x.ewa) 1 . Jkvebiiy. Vekir.2. Tit kur[khur]. Ew mirovek dev bee Pend :Kvrok candarek bee.ang ; Bela di hne rya mirov. Bebn (k.jn.l.m) Jkvebiin. Vebiin.: Dev w ji keyfan be bii.
(K) bn: Bn.

Bedar (hn.dar.ewa) Pikdar. Bedarbn (k.jn.gl.m) Pikdarbiin. (K) bn : Bn.

Bedar (n.dar.m) Pidar.

Bedarkirin (k.jn.gl.m) Pikdarkirin. (K) bn : Kirin.

Bedarkirin (k.jn.gl.m) Pifstkitin. (K) bn: kirin. Bekirin (k.jn.I.m) Jkvekirin. Vekirin. (K) bn: Kirin. Be (hn.x.ewa) Mirov ji kfan dev w bee. Kfxwe. Devken. E)ebeng.

Beten(n.x.m)l. Tenita girek . Evraz. Berik li beten. Min dt

dema kew ji beten di fir. Pend :Mineta te li beten, va te di legen. 2. Texeyn perokan. Qemsele, akthtd. Du betene.

Betil (n.x.nr) Amanek iieye, dirj ii liileyye, ileyan t di kin.

BetU

85

Betiln (k.jn.x.m) Mandbiin. Westan. Pelixn. (K) bdn: ez di

betilim em di betiln, tu di betil htin di betilin, ew di betile[...it] ewan di betilin. Pr: d [bi] + bdn. Bdb: di betilm, di betiln,

betil. Db,dr: betilbm, byn, by,... b... bn. (F) : bi betile,

bi betilin.

Betir (hn.dar.end) 1. Ptir. 2.Ber.wvetir.

Betirpr (hk.dem.l) Berya s rojan.

Betirprar (hk.dem.I) Berya s salan.

Bevil 1 (hn.x.ewa) Mirov nimone. Serpik.Behredar. Gevil. :

. . .mirovek bevile.

Bevil 2 (hn.x.ewa) Hevrik. :Ma tu bevil min?. Beweko (prb) rzman Alaveke jibo hevberkirin bi kar di ht.
Herweko.

Bewr (hn.x.ewa) Dirinde. Kv. :Gur candarek bewre.

Bewrenk (n.dar.m) eke psye. Nexweyeka ermye.

Bexe (n.dar.nr) Bax. Baxik. Rez. Cink.
Bexcevan (n.dar.dz) Xwedy bexe. Baxvan. Rezvan.

Bexirn (k.jnxm) Azirn. :Ev zaroke y bexir. Bixirn.

Bexiandin (k.jn.I.m) Bexkirin.

Bexsn (k.jn.x.m) Dan. Diyarkirin. Pkkirin.

Bex (n.dar.m) Diyar. Xelat.

Bexssdan (k.jn.I.m) Diyarkirin. Xelatdan. :Zavay bex dan

diholvan. (K) bn: Dan.

Bexsskirin (k.jn.I.m) Xelatkirin. (K) bn: Kirrin.

Bext (nax.n) 1. ens. 2. Tor. Wijdan.: Xwe havt bext axa, ku li

w bibore.

Bextak (hn.l.ewa) Biens. Bextyar. Brx Bextre. Bext (hn.I.ewa) Bextak.

Bextdan (k.jn.I.m) Mirov soza lborn bide yek .Lborn.

Azakirin.: Heger tu bext xwe bid min, ez werim ray.

Dan.

(K) bn:

Bextdar (hn.dar.ewa)Bextyar.

86

Bextiyar (hn.dar.ewa) l.Keyfxwe. Dilxwe. B are. Asode. Ew

di jiyana xo da mirovek bextiyare. 2. Nav mrane.

Bextivar (n.dar.m) Xwe. Aram. :Xud betiyar bi de gel me. Bextre (hn.l.ewa) Mirov bext w hetim re. Bens. Brx
Bextak.

Bextrebn (k.jn.gl.m) Mirov bens di be, amek bi ser mirov

di ht, mirov di kareka di keve.

Bextre_(n.l.m) Bens. Xwelser. Bextrekirin (k.jn.gl.m) Bela bi ser ann. Xwel bi yek werkirin.
Beyan (nx.dz) Nav keane.

Beyanbn (k.jn.I.m) Xweyabiin. Diyarbiin. Stra sub beyan b.

(K) bn: Bn.

Beyan (hkcih) Sipde. Beyankirin (k.jn.I.m) Xweyakirin. Dyarkirin. : Viyana xwe ji nim
ra beyan ke. (K) bn: Kirin.

Beyankir (hk.I.ewa) Ronkir. Zelalkir. Beyanname (n.I.m) Ragehandina beyanek. irin.Daxuyan.

Daxweyan.

Beyar (hn.x.ewa) 1. Erd ne kolay. Zevya ne kir. :Em d

zevya xwe evsal hln beyar. irin.2. Nav mrane.

Beyarbn (k.jn.I.m) Cih, zev, bax ii htd, ko d na ht avdan

sexbrkirin. Biine beyan. Rez te y biiye beyar.

Beyarhlan (k.jn.l.m) Ne kolan sexbrkirina erd. em xwe

hla beyar.

Beyarkirin (k.jn.I.m) Rez ,bax, ii htd, hlan beyar. Sexbr

nekirina rez ii baxan , ne kolan adekirin.

Beybn (n.x.m) Corek gulane.

Be^(n.x.m) Behv. Bahv. Beyn (k.jn.x.m) Behn. Beytik (n.x.m) Sivandok. Sivyank. Beviv (n.x.m) Bahv.

Bez (nx.nr) Riin gyandaran.

87

Bez (n.x.m) Rev.

Beza (hn.dar.ewa) Rehwan. Hesp beza ango; hesp rehwan.

Bezan (k.jn.x.m) Bezn. : Ez bezam. Ew beza. Here bi beze. Bezandin (k.jn.dar.m) Mirov titek bibezne. Rateqandin. (K)
bdn: ez di beznim em di beznn, tu dibezn hiin di beznin, ew
di bezne[...it] ewan di beznin. Pr: d[bi]+bdn.
bi beznin.

Bdb : di

bezand, di bezandin. Db,dtir: bezandib, ....biin. (F) : bi bezne,

Bezdonek (hn.dar.ewa) Bizdiyay. Bizdonek. : Ey hewar eve i

mirovek bezdoneke.

Bezek (hn.dar.ewa) Beza. Bi xar.: Mirov bezek.ang; mirov

psivik.

Bezey (hn.dar.ewa) Dilewat. Bezgirtin (k.jn.I.m) Jiber qelewbtin le mirv bez di gire.
Qelew. (K) bn: Girtin.

Bezgirr (hn.I.ewa) Mirov, candar le w pir bez. Mirov pir

bez. Mirov qelew.

Bezn (k.Jm) Revn.Xarkirin. Xardan. (K) Bdn: ezdi bezim em di

bezn, tu di bez hiin di bezin, ew di beze[. . .zit] ewan di bezin.Pr: d[bi] + bdn. Bdb: di bezm, di bez, di bezn. Db,dtir: Bezbiim, ...biiyn, .. biiy,...biin. (F) : bi beze, bi bezin. Bezok (pn.x.ewa) Kes di beze. Lesivik. Bi bizav.

(prb) Alav neykirin.

Nabit. Neyn. Net. Nej. Zirbarkirin.

B, mal ,b bawer, b welat...b xudan, ... b ser.htd.

B ah (hn.I.ewa) Ne bi tu alyan re. Blayen.

Bbab (pn.I.ewa) 1. Babmir. 2. Bj.3. bwijdan.

Bbab (n.I.m) 1. Swt. 2. Bwijdan. Xwe nenas. Bbar (hn.I.ewa) l.Bara mirov tda nebe. Zirbar.2. Ne barkir.:
Dewar bbar,ang ; bar li pit nekirye.

Bbarbn (k.jn.gl.m) Bara w/w, tda tuneye. Zirbarbn. (K) bn:

Bn.

Bbar (n.l.m) Zirbar.

Bbarkirin (k.jn.gl.m) Zirbarkirin. : Wan xweha xwe ji mal

milkan bbar kir. (K) bn: Kirin.

88

Bbarkir (hk.I.ewa) Hat bbar kirin. Zirbarkir.

Bbav (n.I.dz) Bbab.

Bbav (n.I.m) Bbab.

Bbawer (hn.I.ewa) 1. Mirov bawer bi xwe nebe.2. Lewaz. 3.

Bdn.

Bbawer (n.I.m) Bawer bi hebn tunebn.

Bbeln (hn.I.ewa) Bsoz.

Bber (hn.I.ewa) l.Candar giyayn ber nagirin. Stewir. Xir.2.

Teng. Peroy ber w teng.

Bbext (hn.I.ewa)l. Bwijdan. Dilreq.2. Bens. 3. Xwefiro.4.

bbawer.

Bbexf (n.I.m) Soz iknan. xanet.

Bbextkirin (k.jn.gl.m) xanetkirin. Sozberdan. Direw l kirin.
Xapandin. (K) bn: Kirin.

Bbin (hn.I.ewa) 1. Cih kiir. 2. gotina vala. Bbingeh. : Deryaya

bbin.

Bbinbn (k.jn.gl.m) Weke bin bi titi ve nemne. Bin w/w j

ve biiye. (K) bn: Biin.

Bbingeh (hn.gl.ewa) Gotina ne cih bawery. Pii.

Bbinkirin (k.jn.gl.m) Bin titi jvekirin. Bin titi pkirin. (K)

bn: Kirin.

Bcan (hn.I.ewa) Mirov, candar mir.

Bcerg (hn.I.cewa) Tirsonek. Kulekfireh.

Bcih (hn.I.ewa) Bwar. Bmal. Bare (pn.I.ew) l.Lewaz. Bgav. 2. Pr.

Barebn (k.jn.gl.m) l.Prbiim. 2. Lewzbn. (K) bn: Biin. Barekirin (k.jn.gl.m) l.Lewazkirn. 2. Prkirin. : Xemn mal
zarokan ew y bara kir. (K) bn: kirin.

Barejl(n.I.m) 1. Lewaz. Bgav.2. Pr.

Bav (hn.I.ewa) Kore.

Bgek (hn.l.ewa) Mirov ek w tune be.

Bekkirin (k.jn.gl.m) ek j standin. Ji ekkirin. (K) bn: Kirin.

89

Bekkir (hk.I.ewa) Mirov hat ji ek kirin.

Beng (hn.l.ewa) 1. Bper.2. Br. Bendewar.

Bcengkirin (k.jn.gl.m) 1. Bperkirin. eng l birn. 2.

Bendewarkirin. (K) bn: Kirin.

B_(n.x.m) Tilyn pyan. Pik. Bdad (hn.I.ewa) Bwijdan. l. Bdad (n.l.m) Bwijdan. Ne rast. Mafxwarin.

Bdaw (hn.l.ewa) Tit dawya w tune be. B dmahk.

Bdayk (hn.I.ewa) Daykmir. Sw.
Bdehng (hn.I.ewa) Ezmandirj. Bhetik. Berm.

Bdeng (hn.I.ewa) Mirov km di peyve. Mit. Pend : Bdeng zik

pirbj dirand. :Zarokek bdenge.

Bdengbn (k.jn.gl.m) Hibiin. Mitbiin. :Heger hn bdeng nebin em nikarn civna xwe bi bin ser.(K) bn: Niin. Bdeng (n.I.m) Mit. Ker. Ne xivtin. : Bdeng nana qaylbn
ye.

Bdengkirin (k.jn.gl.m) 1. Hikirin. Hema xwe bdeng bi ke jibo

te batire. 2. Hawkirin. V zarok bdeng bi ke. 3.Kujtin. (K)

bn: Kirin.

Bdengkir (hk.I.ewa) Deng j hat birn. Hat kujtin. Hat

bpjinkirin.

Bderew (hn.I.ewa) Gotina derew t tune be. Bgoman.

Bderman (hn.I.ewa) Birna derman jra tune be.: Derd

bderman.

Bdidan (hn.I.ewa) Pr didann wne mabin. Pend :Xwed got

didet b didanan.

Bdil (hn.I.ewa) Kar ne bi dil mirov be. : Ez bdil xwarin di

xwem.

Bdil (n.I.m) B gwil. Diliknan.

Bdilkirin (k.jn.gl.m) Mirov dil yek bikne. Dil k bi hlit. : : Tu bi xud bdil ya zarokan ne ke. :Ew zaroryek sw, nabe
bdil ya w biht kirin. (K) bn: Kirin.
Bdiran (hn.l.ewa) Bdidan.

90

Bdn (hn.I.ewa) Kes bawerya w bi dnan tuneye. Kes ne hser

i dnan. Bbawer. B ol.

Bfed (hn.I.ewa) Mirov fed ji xwe nake. Berim.

Bfeht (hn.I.ewa) Bfed.

Bfirik (hn.I.ewa) Meriv bi kr xwe ii kes nay. Bbawer.

Bzax.

Bgar (hn.I.ewa) Kes kar b pere ii b hember dike.

Bgav (n.I.m) Near. Br. Near.

Bgavbn (k.jn.gl.m) Nearbn. Brbn. (K) bn: Bn.

Bgav (n.I.m) Near.

Bgavkirin (k.in.I.m) Near kirin. : Min bgav neke her bi

axivim!.

Bgavkir (hk.I.ewa) Nearkir. Brkir.

Bgavman (k.jn.gl.m) Nearman. Man b r. (K) bn: Man.

Bgerd (hn.I.ewa) Bguneh.

Bgwil (nhn.I.ewa) Bkeyf. Damay.

Bgwilbn (k.jn.gl.m) Gwil mirov di ik.Dilirmisn.

Bgwilkirin (k.jn.gl.m) Gwilfisandin. Gwilikandin.: Bi xud

te ez gelek bgwil kirim, ko te wesa got!.

Bgwil_(n.I.m) Dema mirov y b gwil be. Kiz.

Bgiyan (hn.l.ewa) Mir. Bcan.

Bgoman (prb )AIav misogerkirin. Gotina goman tde tuneye,

sedased raste.

Bgot (hn.I.ewa) Lewaz.

Bgotbn (k.jn.gl.m) bn :Lewazbiin.

Bgova (cugra.hk.cih) Gundeke li Kurdistana bakiir.

Bguneh (hn.I.ewa) Kes guneh nebin. Kes ji kiryareka xirab

bbar be.bgerd. Pak. ak.

Bgunehbn (k.jn.gl.m) Weke i guneh li cem mirov demekeve.

: Ew y b guneh bii.

Bgunehkirin_(k.jn.gl.m) Ji guneh rizgarkirin. Bguneh

derxistin. : Dadgeh ew bguneh kir.

91

Bhay (hn.I.ewa) Weke meriv ageh ji xwe nebe.Hay ji i

nne.Bhi. Bho.

Bhaybn (k.jn.gl.m) Hay ji xwe neman. Ageh ji xwe neman. (K)

bn: Biin.

Bhempa (hn.I.ewa) Mirov bi kar kiryarn xwe yn qenc ji

xelk cudaye. Nimone. Tek. Bevil.

Bhengam (hn.I.ewa) Mirov, xelk ji gotin ii kiryarn w hris di

be.

Behetik (hn.I.ewa) Bfed. Bfeht. Ezmanps. : Ez naxazim i caran xwe di w hilkem, hind mirovek bhetike.

Bheval (hn.l.ewa) 1. Mirov hevaln w nebin. Ten. 2. Bhevr.

Bhempa.

Bhevr (hn.l.ewa) 1. Bheval. Tin. 2. Bhempa.

Bhz (hn.I.ewa) Meriv sist. Meriv hza w tunebe. Bare.

Lewaz.

Bhzbn (k.jn.gl.m) Barebn. Xavbn. Sistbn. (K) bn: Bn.

Bhz_(n.I.m) Sist. Lewaz. Xav.

Bhzkirin (k.jn.gl.m) Lewazkirin. Hz j birn. Hz t nehlan.

(K) bn: Kirin.

Bhin (n.x.m) 1. Hatin li ciina bay bo nav shan(sing) ii bervaj. 2.

Kar difin (kep) bi nasna cuda kirina titan. Bhna xwe , ne

xwe (gemar).3. Demek kurt, gavek, bstek.

Bhinav (hn.I.ewa) Tirsonek. Kulekfireh.

Bhinav (n.I.m) Tirsonek. Kulekfireh. : Wey bavo bhinavy

weha li te kiriye ku tu ne wr ji mal derkev.

Bhinberdan (k.jn.I.m) Dema mirov bhinek belav bike, berde. : Bhina gulav yan bhinn din berdide. . (K) bn: Berdan. Bhinbiserketin (k.jnl.m) Ji egera gelek westan bhina mirov bi
lez diht di it.

Bhinik (hn.I.ewa) Mirov, candar bi zehmet yan nikare bhina

xwe bne ii bibe.

Bhincikbn (k.jn.l.m) Bhina mirov bi zehmet yan na ht ii

biit.Bhinkurtbtin..: Jiber diikla cigaran bhna min ik bii. (K)

bn: Bn

92

Bhinik (n.l.m) Derdeke ku bhina mirov teng di bit.

Bhinkurt.

Bhinikkirin (k.jn.gl.m) Dema titek bhina mirov ik dike. :

Tu dikar end irkeyan bhina xwe ik bi k?. (K) bn: Kirin.

Bhindan (k.jn.I.m) 1. Tit bhin dide. Fk bhina xwe didit.

2. Xwe xavkirin. Bhinvedan. 3. Nrn. Balkiandin. (K) bn:
Dan.

Bhindar (hn.dar.ewa) Tit bi bhin. Tit bhin j di ht. : Gul,

sv, gulav ii htd a bhindar.

Bhingirtin (k.in.I.m) Tit bhin di kevit, bhin di gire.: Ciln

min bhina cigaran yn girtn. Bhindan. (K) bn: Girtin.

Bhinfireh (hn.I.ewa) Mirov z tore nabe, her titi bi zann

liser xwe encam di de.Milpan. Baldirj. Babo mirvek gelek
bhinfirehe. Brx Bhinteng.

Bhinfireh (n.I.m) Xwe ragirtin. Tore nebiin. Milpan. : i ji

bhinfirehy batir nne.

Bhinfirehbn (k.jn.gl.m) Weke bhina mirov fireh di be. : Aha

ji nii bhina min fireh bii , pa(K) bn: Biin.

Bhinfirehkirin (k.jn.gl.m) Mirov xwe hris neke. (K) bn: Kirin.

Bhinnanbirin (k.jn.I.m) Kar mjtina bay bo nav shan ii
derxistin. (K) bn: nan, l^irin.

Bhinkirin (k.jn.I.m) Gyandar bi rya kepy bhina tit ji hev

cih di ke. (K) bn: Kirin.

Bhinkurtbn (k.jn.l.m) Dema bhina mirov kurt di be. (K) bn:

bn.

Bhinkurtk (n.l.m) Ji egera nexwe yan westan bhinik

mirov di girit.

Bhinpak (hn.l.ewa) Dilpak. ak. Hja. Bhinpak (n.I.m) ak. Dilpak.

Bhinteng (hn.I.ewa) 1. Kes bi zehmet bhina xwe bne ii bibe.2.

Kes zii hris di be. B aram.

Bhintengbn (k.jn.I.m) l.Bhina mirov teng di bit. 2.

Tengavbn. (K) Bn.

Bhinteng (n.l.m) l.Bhinik. 2. Tengav.

93

Bhinvedan (k.jn.I.m) Xwe xav kirin ,xwe rihet kirin.Dilvekirin. :

Ez gelek mand bym, d bhina xwe vedem.

Bhnefs (hn.dar.ewa) Kes zde hez ji xwarin di ke ii di xwaze pary xwe ji wra be. Mirov avtar bo xwaiin.
Bhnef_(n.dar.m) avtar jibo xwarin.

Bhnefskirin (k.jn.l.m) Weke meriv bhnefsy di ke. (K) bn:

Kirin.

Bhniin (k.jn.x.m) Ji egera xuranek yan livnek li bvila meriv, bayek bihzdar li dengdar ji kepy derdikeve b
mirov bi kare bi rawestne.(K) bdn: ez di bhnijim em di bhnijn. Tu di bhnij hiin di bhnijim, ew di bhije[...it] ewan

di bhnijin. Pr: d[bi]+ bdn. Bdb : ez di bhnijm em di bhnijn,

tu di bhnij, hiin di bnijn, ew di bhnij ewan di bhnijn.

Db,dr : Bhnijbm, byn,..by,..b.... Bn. (F) : bi bhnije, bi

bhnijin.

Bhniik (n.dar.m) Bhnijna ji difin a mirov derdikeve. Pikn. :

Bhinjka te pir dendare (bi denge) !. Bhnijka min nehat. Bhnok (n.dar.m) rzma.Naneke di nava rzikd nivsaranda, li
dema xwendin mirov hinek di rawestit. Nana (,) .

Bhnok

ian (hn.I.ewa) B . Ne jan.

Bjam (n.I.m) Ne an. : Derman bjan y,ango ; derman jan

rawestan.

Biankirin (k.jn.gl.m) Derman yan derz dane meriv jibo

rawestana jana le. Benckirin. (K) bn : kirin. Bje (p.x.m) 1. Gotin. Peyv. Axivtin. : Tu dizanbjeya

KURDISTAN ji end ptan pkhatye? 2. bje fermana [gotin]e, ang ; bi peyve. Bi axive. : Ka nav xwe bje?.
Biekar (pn.dar.dz) Kes gotinan di ke. Peyvdar.

Bievan (pn.dar.dz) Mirov semnar di de. Bjedar.

Biing (n.x.m) Bjnk.

94

Bink (n.x.m) Amreke ji depek emand wey bazin bi bendikn erm hatye raandin, bo jk(ji hev) cudakirina dan ii

gil .bi livandineka bazin, dan di binda die ii ka, zil ber(tit
zde) biser dikeve.Arjing.

Binkkirin (k.jn.I.m) Dan li bjnk di ken jibo ji zwan pakij

bi be. :Savar li bjng kir. (K) bn : Kirin.

Bjok (n.dar.dz) Pirbj. :Bjoko ma dev na kevit serk?.

Bjtin_(k.jn.x.m) Gotin. di bjim di bjn di bj, di bjin di bje,

bje. di bjin. Bi bje, bi bjin.

Bkar (hn.I.cewa) Meriv tu kar nebin.

Bkar (n.l.m) Nebtina kar. Pend :er ji bkary batire. Bke (hn.I.ewa) 1. Mirov kes xwe tunebe. Bxwed.
Bxudan. 2. Nav mrane.

Bke (n.I.m) Bxudan.

Bkeskirin (k.jn.gl.m) Ji keskaran kirin. B xwedkirin. : Xwed

kes bkes neke. (K) bn : Kirin.

Bkesman (k.jn.gl.m) Bxwedman. : Piti bav w mir ew ma b

kes ii b xwed.(K) bn: Man.

Bkevf (hn.I.ewa) Damay. Posde. Bgwil. : Te iye tu evro y

bkeyf?.

Bkr (hn.I.ewa) Bi kr nehati. Bwic.

Bkuta (hn.l.ewa) Bdaw. Bdmah.

Bl (n.x.m) Hesineke pane, destekek dar pve heye, jibo kolana

erd bi kar di ht.

Bla (nax.m) Xany mezin ii du s texe.

Blp (n.dar.m) 1. Cih hik li gerim. Ber. Biyaban. 2. Cihek

bilinde di navbera du eman. 3. Pile. Peysk.

Blaj^en (hn.l.ewa) B al. Ta negir.

Blblava (n.l.m) Yaryek (lstik)a zarokane, kskek di kuna(bor)a ban ra ber di din xwar ii di bjin : blblava xud kur hew bi kit zava . dako xwedy mal ekirok, gz yan kezwanan bo bi kene ksk wan ii dubare hil di kin ser ii ve di
ken kan i bo kiry.

Blkirin (k.jn.I.m) Erd bi bl kolan.(K) bn ; kirin.

95

Bmik (n.x.m) Rengek keskann hiirikin.

Bnivi (pn.I.ewa) Herim, gemar nemaze ji al dnve. :Mirov

bnivj.ang ; mirov herim, mirov nimjan neke.
Bnivj (n.I.m) Dema jin heyvane av di bnin.

Bnivibn (k.jn.gl.m) l.Hatina xola bnivjya jinan ya mehane.

2. Herimn. (K) bn : Bn.

Br (n.x.m)l. Pezdtitin. 2. Mer a kulan .

Brdos (n.l.m) Amaneke jibo dotina giyandaran bi kar di ht.

Setil.

Brvan (pn.l.ewa)l.Ke, kaban a die br jibo dotina pez

bizinan. 2. Nav keane.

Bserber (hk.gl.ewa) Mirov bserber ;ang miroy ne lekday. Very^y. Kar bserber ang ; kar sist, xav kare nennd. kare
bi kmas.

Bserberbn (k-jn-gl-m) epiln. Tengavbn. epirzebn.

Bserber (n.gl.m) Tengav. Nerkkpk. Bserberkirin (k.jn.gl.m) Tengavkirin. epilandin.
epirzekirin. :Xwe bseriiber ne ke em de henn mal.

Bserav (hk.gl.ewa) Bhetik. Briimet. Necamr. :ZeIam

bseriiav. Jina bseriiav.

Bsc (hn.I.ewa) Bguneh. Bscbn (k.jn.gl.m) Bgunehbn.

Bs (n.I.m) Bguneh. (K) bn :Bn.

Bsckirin (k.jn.gl.m) bgunehkirin. (K) bn:Kirin.

Bsckir (hk.I.ewa) Bgunehkir.

Bserim (hn.I.ewa) Bfed. Zirerim. :Wey babo eve i mirovek

berme.

Berim (n.l.m) Zirerim. erim nekirin.

Bsivan (hn.I.ewa) Bkr. Lewaz. Sist. Kraehatf.

Btam (pn.l.ewa) 1. Xwarina tama w tune.2. Mirov btam,ang ;
mirov xwntal. Zinx.

Btese (n.dar.m) Gotin kiryarn sivik b hizir ko civat hris

di ke.

96

Bthn (hn.I.ewa) Giyan yan amr thn tda tunebe. Germ t

nebit. Bcan. Mir.

Btl (hn.I.ewa) Amrn b tle kar dikin, mna tlefon,

kompiyiiter, ii htd.

Btir (prb) Alav zdekirin.

Pitir. Zdetir.

Btirn (prb) Pitirn. Ji hemyan zdetir.

Btirs (hn.l.ewa) Meriv karek bi ke ii netirse. Netirsan.

Bv (n.x.m) Tora girtina masyan ji epern dar hatye diristkirin.

Ste. Sulte.

Bvankes (n.nediyar.dar) Li cih nav bikar diht. Kesek nediyar.

Bvn (hk.dar.ewa) Bgwil.

Bvil (n.x.m) Kep(difin) kunn difin . ximximk.

Bwar (hk,hn.n.l.dz,.ewa) 1. Bmal. Bcih. Bxan. 2. Nav

mrane.

Bwexer (hk.I.ewa) Kur(khur). Be.

Bwic (hn.I.ewa) Bikraehati. Bkr. Bmifa.

Bwjidan (hn.I.cewa) Dilreq. Bdil.

Bx (n.x.m) Rih. Bxn didan. Rihn didan. Bxr (hn.I.ewa) Kraehati. Bkr.

Bxret (hn.I.cewa) Tembel. Gemo. Gemjo.

Bxref.(n.I.m) Xret nekirin. Tembel.: Ew ji bxreti na here

xwendingeh.

Bxudan (hn.I.ewa) Mirov kesn w tunebe. Bkes.

Bxwed.bsemyan.

Bxudan (n.l.m) Nebiina xudan. : Bax me ji bxudan hik b.

Bxwed (hn.I.ewa) Bxudan.

Bxw (hn.I.ewa) 1. Xwarina xw dinav de tunebe.2. Mirov

bxw, ang ; mirov sist ii xav. : Ev zade y b xw ye. Girara
bxw.

Bxwn (hn.I.ewa) Xwn di le da tune. Candarn bxwn. Bxwn^^(n.l.m) Nebiina xwn. Kmxwn.

Bxwnman (k.jn.gl.m) Xwn di la de neman. (K) bn : Man.

97

By (alv.pvgir) Ne dige. Ne pra. Tunebe. By te ez naim. Brx

Digel. Pra. B.

Bz (n.x.m) Dilre (tit) ps ,gemar.

Bzar (hn.l.ewa) 1. B ezman. Nezan. 2.Hris. Tengav.

Bzarbn (k.jn.gl.m) Hrisbn. Tengavbn. (K) bn: Bn.

Bzar (n.l.m) Tengas. Hrisbn.

Bzarkirin (kjn.gl.m) Hriskirin. Tengavkirin. Torekirin. (K) bn:

Kirin.

Bzever (hn.l.ewa) Bzirav. Kulafe. Kulekfireh. Bzirav (hn.l.ewa) Tirsonek. Kulafe. Kulekfireh.
Bzirav (n.I.m) Kulekfireh.

Bi (Prb alv.pvgir) l.Digel. : Ez bi dil can bi te ra me. Bi hevre 2 P'pirta kiryar.bi ke. Bi xwe. Bi zanin. Bi dta. 3. Pepirte pesinnavan. Bi hv. Bi bawer, ... 4.Ppirta sndxwann.Bi
gora nemiran. :Bi xud.
Bickov (n.dar.m) Bikov.

Bik (hn.x.ewa) Tit hr. Ne gir. Ne mazin. : Xany bik.

Mirov biiik. Gund biiik.

Bikatbikati (n.dai-.m) Dema jy zarokn y. Her ji

biiikatfya xwe min hez ji xandin di kir.

Bikbn (k.jn.I.m) Kinbn. Hrbn .Tkn. Gund me sal bo

sal bik di bit. (K) bn : Bn.

Bickkirin (k.jn.l.m) 1. Dema mirov qebar titek km bi kit. Me

bax^mala xwe bik kir. 2. Nazikkirin. Nazandm. Jy xwe
kmkirin. : Ev jine end xwe biiik di ke.

Bigoman (hn.dar.ewa) Tit goman tda hebe. Ne sedased. :Ew bi

goman li kar me di nrit.

Bigor (n.dar.m) Amr kontirolkirina thina kareb.

Bigost (hn.dar.ewa) Trgot. Qelew.

Biha (n.x.nr) 1 Nirx, nirxe. 2 Hja. Proz. : Bihay kloyeka svan

ende ?.

Bihagiran (hn.l.ewa) Pir hja bi biha. Giranbiha. : Heval

bihagiran.

98

Bihaname (n.I.m) Kaxeza bihayn mitay keliipelan liser hatye

nivsHr
Bihar (hkdem.x.m) Werzek sal y xwee dema hin(n)biina
gya li darane, ji mehn avdar, nsan gulan an pk di

ht.Pend :Biharan di
xwe sanah di ke.

de ber dil xwe. Ang ; kes ji xwera titan

Biharanavn (n.I.m) Meha nsan. Biharapan (n.I.m) Meha gulan. Biharapn (n.I.m) Meha adar.

Biharat (n.dar.m) Ar giyay tam ii bhin xwe di kin nav

xwarinan da. :Kar, bber, gijnj, catirk ii htd biharatin.

Bihare (n.dar.m) Genim li bihar jibo di behit jibo diriin y

berheve.

Bihl (n.dar.m) Kaxez, yan karta destr ya ne jor ,pikarkirin

di alakyan da. Bihla ; ahing, snemay, pangeh ii htd. Te bihl nebit, nabit tu bi aheng. :Bihay her biheleka yarya
topan, deh dnarin.

Bihz (hn.dar.ewa) Xwed zendiibaz. Zeberdest. Hzdar. : Hesp

han pir bihze, dikare arsed kg bi hilgire.

Bihist (n.x.m) Behet.

Bihstin (k.jn.x.m) Hestkirina dengan bi rya guhan. Guhlbn.

Gulbiin. Bstin. : Te bihstye kur Svdnjin ji xwere
xwaztye ?. (K) bdn : ez di bihzim em di bihzn, tu di bihz

hiin di bihzin, ew di bihze[. . .it] ewan di bihzin. Pr : d[bi] +

bdn. Bdb : di bihst, di bihstin. Db,dr. Bihstib, .... Bn. (F) :
bi bihze, bi bihzin.

Bihstok (n.dar.m) Tlefon. Bihnok (n.dar.m) Bhnok. [,]

Bihojandin (k.jn.dar.m) Heladin. :Riin liser agir bihojand. :Bi bihojnin, di bihojand, d bi bihojne, bihojandib, .

Bihojn (k.jn.x.m) Helan. Helyan. :Qerse jiber germa tav bihoj.

Bihok (n.x.m) Bh.

Bihrbiiar (hn.I.ewa) Kes hiirik hizir dike. Kes bar w giran li

xema her tit di xwe. Xemxor.

Bij (n.x.m) l.Heza mirov jibo xwarin. Gwil. Vyan. : Ev

meheke bija min jibo xwarin pir km biiye. : Ez xwarind tj di
xwem dako bija min ve bi be. 2. Gyan. Can.

99

Biiandin (k.in.x.m) l.Belavkirina ntieyan liser xelik, hendaman. Belavkirin. Reandin. 2. Pir ji xwaiin hezkirin. Ji dil vyan.

Jibo dnbn. Pijandin. (K) bdn :Ez di bijnim em di bijnn, tu di

bijn hn di bijnin, ew dibijne [...it] ewan dibijnin. Pr: d bi +
bdn. Bdb: di bijand, di bijandin. Db,diir : bijandibii
(F): bi bijne bi bibijnin.

btin.

Biiang (n.x.pir) Mijlank.

Biiar (hn.dar.ewa) 1. Tit di nav birek ji hemiiyan ge ii ciwan

tir. Bijare. 2. Bi hejar. Bi jar. : Dayk zarok xwe bijar xwed

kir. 3 .Nav mrane.

Bijare_(hn.dar.ewa) Mirov, candar,mita, cil ii htd y ji hemiiyan

ba ii xweiktir. Serpik. Bijar. Bijarte (hn.dar.ewa) Bijare.

Biiartin (k.jn.x.m) Tit ba xirab jihev cudakirin. paqijkira. :Dayk dan savar bijar ii pa lna. (K) bdn: ez dibijnm em
dibijrn, tu dibijr hn dibijrin, ew dibijre[. . .it] ewan

dibijrin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di bijart, di bijartin. Db,dr :

bijartib, ...btin. (F):bi bijre bi bijrin.

Bijarf (hn.dar.ewa) Y hati bijartin. Xwarina bijart.

Biiikandin (k.jn.dar.m) Mirov titek belav bi ke. Pare bi ket. Bi

pirtiknit. :k cama pencera me bijikand. (K) bdn : ez di bijiknim em di bijiknn, tu dibijikn hn di bijiknin, ew di bijikne[...it] ewan di bijiknin. Pr : d[bi] + bdn. Bdb : di
bijikand, di bijikandin. Db,diir: bijikandibii, ...bn. (F): bi
bijikne, bi bijiknin.

Bijik.(hk.dar.ewa) ikesti. Periti. Pirtik.

Biiikn (k.jn.x.m) Belavbn. Pirtikn. : Demhijmr kevt bijik.

Bij (fermana. jiyan) Daxaza jyek dirj jibo yek bi kin. Desxwe
l kirin.Afern. :Bij Kurdistan.

Bijn (hn.da.ewa) 1. Pakij. Pak. Jaravkir. Amann bijn. 2.

Hezkirina xwarin. Bij. 3. Sax. Zind. eleng. Jndar.

Biinbn (k.jn.gl.m) l.Paqijbn. Bi giyan kevtin. 2.Zaxbn.

Peytbn. (K) bn: Bn.

Biinkirin (k.jn.gl.m) 1. Pakijkirin. Jaravkirin.2. Zaxkirin.

Peytkirin. Destan bijn ke. (K) bn: Kirin.
Biinkir (hk.l.ewa) Paqijkir.

100

Bijr (hn.dar.ewa) Mirov zrek ii homend. Zanebn. Jrane.

Biikoi (n.dar.m) 1. Pikovk. 2. Nav keane.

Biin (hn.x.ewa) 1. Xwe. Peyt. Lesax. 2. Biber. Berdar.

Biinbn (k.jn.I.m) Pakijbiin. Saxlembiin. (K) bn: Bn. Biinkirin (k.jn.Im) bijnkirin. Pakijkirin. (K) bn: Kirin.

Bikarann (k.in.gl.m) Weke meriv titek, amrek, maknek kar

tda bi ke, yan p bi ke. Karpkirin. :Ez tirombla xwe jibo
ahy bi kar bnim.(K) bn: Ann.

Bikarnan (k.jn.gl.m) Bikarann.

Bikr (hn.dar.ewa) Meriv hja, peyt, eleng. Tit qenc.

Bikrhatin (k.jn.gl.m) Dema mirov yan kelpel jibo xwe civak

y zana ii peyt be. Ji hej cih l kar di ke. :Ew plav bi kr
pyn te na ht. (K) bn: Hatin.

Bikrhat (hn.I.ewa) Mirov di kare bi ak kar ii seredery bi ke.

Peyt. Hej. : Xortek bi krhatf ye.

Bikok (hn.dar.ewa) Peyt. Zivt. eleng. Kok.

Blkoran (hn.dar.cewa) Mirov karek b hizir darijtin bike.

Bikoret.

Bikoref_(hn.dar.ewa) Bikoran.

Bikirk (n.dar.m) Bin br, kan, al, aman an htd.

Bil (prb) Alaveke jibo ji nav girtin ii vederkirin, bi kar di hnin.

ne ev, l yek din. Ji bil. Ji bil. Eve ne,
savar.

y/ya d. : Dergeh jibo

her kes vekirye ji bil zarokan. : Ez hemii zadan di xwem ji bil

Bila(prb) rzman Alaveke jibo pejirandin ii qaylbiin li ser biryarek,

gotin yan daxwazek.Bae. Qeyd nake. Xem nake. :Bila ez di gel hewe bi hm?. Pend :BiIa r bit, bila diir bit, bila ki bit, bila
pr bit.

Bilandin_(k.jn.dar.m) Hawkirin. Tenakirin. Bdengkirin.

Kmkirin. Tlefizyona xwe bi bilne, ez di xwnim. Zarok

bilandin. Di viya min zarok bi bilanda.(bilandiba). (K) bdn: ez di bilnim em di bilnn, tu di biln hn di bilnin, ew di bilne[..it]
ewan di bilnin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di biland, di bilandin.

Db.dr : bilandib, ....bn. (F) : bi bilne, bi bilnin.

Bilav (hn.x.ewa) Belav.

101

Bilbil (n.dar.nr) baiinde eikeka ciwan ii deng xwee, bi awazn

diln di stire. Nana evndary.

Bildirik (n.dar.m) Dar ii tiran bi stir. Dir.

Bilez (hn.dar.ewa) Kiryara di v zii bi ht kirin. Lezgn. ima tu

weha y bilez?. Pend gotina xesoyan :Min bkek na bilez ii bez,

sivika mal biime ez.

Bilt (n.x.m) Karta bihly. Bihl.

Bilind (hn.x.ewa) 1. Tit ji erd dr, li ser. Berz. Evraz. Esman bilind. Dareka bilind. iyayn bilind. Bejin a bilind. Pend :Y bilind bi firt, d nizim bi erd kevit. Ang; kes xwe mezin bi ke li kesn li dora xwe k bi bne, d rasti aman bi be. 2. Nav
mrane. Brx Nizim.

Bilindah (n.dar.m) Bilind. : Bilindahya spndar bt gezin.

Bilinday_(n.dar.m) Bilind. Bihndbi (hk.l.ewa) Dengbilind.

Bilindbn (k.jn.I.m) Ber bi evraz ve iin. Jheliin. Bibakevtin. Bay li kaxezda, bilind bii. (K) bn: Bn.

Bilinddek (n.dar.m) re-zman. Cih selqa deng bilind dibe di peyv

da (^). : Mnak: deng mirov li birgeha (tan) ji peyva Kurdistan
bilind dibe.ango bilindek di keve tan.

Bilind (n.dar.m) Tit yan cihd bilind. Evraz. : Ew ji bilindya

deh gavan kevte xwar.

Bilindne (hn.dar.ewa) Giring.

Bilindkirin (k.in.I.m) Ber bi evraz ve birin, avtin. Berzkirin..: Mamostay gote xwendekaran; y bersiva pisyara min bizane,

bila dest xwe bilind ke. Deng xwe bilind ne ke!. (K) bn: Kirin.
BiHndkir (hk.I.ewa) Hati bilind kirin.

Bil (prb) rzman Alavcke jibo jgirtin ti neykirina titek ji birek.

Ji bil. Bil.Heger ne.

Bill (n.x.m) mak Amrek mzk ye du ll ye bi pifkirin deng

j der dikevit. Biliir. Billbi (psn.l.dz) Billvan. Bilrvan.

Billbi (kam.l.m) Kar gotin pifkirina biliir.

Billvan (pn.dar.dz) y bill l dixe. Billbj. Bilrvan.

102

Bilvan.(kara.dar.m) Billbj. Bilmet (nh.x.ewa) Bevil. Bilo 1 (n.x.m) Tevinprk. Prik. Bilo 2 (n.x.nr) 1. Bilind. Bel. 2. Hedam guhnel y nr.Kr. Bilok (n.x.m) Libneyd avakirina dwaran. Libne. Biloq (hn.x.ewa) Bel. Derkevt. Zq. Gir. : avd biloq. Bilot (hn.x.ewa) Bilind. Serevraz. : Paya bilot. Bilotbn (k.jn.I.m) Bilindbn. (K) bn: Biin.
Bilotkirin (k.jn.I.m) Biiindkirin. Brlkirin. (K) bn: Kirin. Bilq (n.x.m) 1. Pqkd bay ji nava av derdikevin.2. Dema ileyek[av, xwn, zad ii htd] bi gor der die.

Bilqhavitin (k.jn.I.m) Derkevtina bilqan. . :Kan ya bilqan di

havje. (K) bn: Havjtin. Bilqok (n.dar.m) Bilq.

Bilr (nx.m) bn :BiII.

Bilrien (pn.dar.dz) Biliirvan. Bilrienn (k.jn.I.m) Biliirkutan. Biliirldan. (K) : Jenn.

Bilrkutan (k.in.I.m) Wek mirov li biliir dixe. Bilridan (k.jn.I.m) Ldana bilr. Bilrjenn. (K) bn: Ldan.

Bilrvan (pn.dar.dz) bn : Billvan. Bin (hkc.nnr) l.Pika xar ya tit. Al bin y dwar. 2.Cih tit
xwe liser digirin. Bin, p, xan, amanan, derayn htd :Ez li bin

dar nivistim.. Brx Ser.

Binae (n.dar.m) Binemal. Niv. Berebab.

Binanxw (hn.gl.ewa) Wefadar. :

ti i caran dostn xwe ji br nake.

, mirovke bi naniixw ye

Binar_(n.dar.nr) 1. Ar di keve bin gonyan. 2. Bingeh. engiste. Binas (n.x.pir) Sii. Guneh. :Binasn tene, evro em gro bn. Binaskar (hn.I.ewa) Siibar. Gunehkar.

Binaskarkirirn (k.jn.gl.m) Gunehbarkirin. :Jiber w byera xirab

gelek kes hatin binaskar kirin. (K) bn :Kirin.

103

Binaskar (hk.I.ewa) Gunehbar. Siibar. Bina (n.I.m) Bingeh. Binaxe. engiste. Binav 1 (n.I.m) Bin av. Binav 2 (hn.dar.ewa) l.Navkir. Y ko nav heye.2. Nav w di
nava xelk de belave. Binavdeng.

Binavbn (k.jn.gl.m) Kevtin bin av. Niqobiin. :Cerk binav bii.

(K) bn: Bn. Binavdeng (hn.I.ewa) Merivek bi nave. Seraas. Beraas.

Binavdengbn (k.jn.gl.m) Binavdengkevtin.: Eve ji keng ew

hosa binavdeng b. bn: (K). Biin

Binavdengkevtin (k.jn.gl.m) Navdeng w/w di nav xelk da

belav biiye. (K) bn: Kevtin.

Binavkan (n.I.m) Lztineke mirov hevdu di bin av ve di kin.

Binavkankirin (k.jn.gl.m) Hevdu di bin av ve kirin. : Were ez ii

tu binavkan bi kin!. (K) bn:Kirin. Binavkirin 1 (k.jn.gl.m) Nav dann ser kes, tit yan candarek.
Nav l kirin.

Binavkirin 2 (k.jn.gl.m) Xistin bin av. Hevdu xistin bin av. Niqokirin. Min xwe di bin av ve kir. Hevdij xwe binav kir. (K)
bn : Kirin.

Binavdeng (hn.gl.ewa) Binavdeng.

Binax (n.I.m) Bin ax. Di bin ax de. Kiiray. Bingeh. Binaxbn (k.jn.gl.m) Man di bin ax da. Ax kevt ser. (K) bn:
Bn.

Binaxe (n.dar.m) Bingeh. Binaxkirin (k.jn.gl.m) Mirov titek bi ke bin ax. Ax radan ser. Veerin. : Miryd xwe binax kirin. (K) bn : Kirin.

Binba (hn.I.ewa) 1. Tit pir sivik.2. Corek ard sipye.

Binbal (n.I.nr) Binkef. Binhingil. Binbir (hn.dar.ewa) Wran.Vebir.

Binbirbn (k.jn.gl.m) Bi kcar jinav hat birin. Wranbiin. (K)

bn: Bn.

Binbirkirin (k.jn.gl.m) Bi kcar jinav birin. Nehlan.Qirkirin.

(K) bn: Kirin.

104

Binc (n.x.m) Jaj. Ral.

Bincilik (n.I.m) Kiraskn mirov li ben cilan li ber xwe di ke.

Fanle.

Bin_(n.I.m) Doek. Nalk. Bincav (hk.I.ewa) 1. Kes li bin zrevany be. 2. Zha bin ya
av.

Bincavkirin (k.jn.gl.m) Xistine bin avan. Zrevan l kirin. (K)

bn: Kirin.

Binavkir (hk.I.ewa) Kes di bin av ii nrn da. Bineng (n.I.pnr) Binkef. Binaper.

Binengan (n.I.m) Xwelkdan. : Du zarokan binengan di kirin.

Binne (n.l.m) Bingeh. Bina. Binaxe. Binok (n.I.nr) Cihek ale di kevit bin ok.

Bindank (n.I.m) Dan di keve bin amanan. Hiirik savar. Bindar (n.I.m) Siha dar. Sbera dar. 2. Jina iikir. Jina mrkir.
Bindeq (n.x.m) Coreke erezn dindik xire. Bindest (hn.I.ewa) Mirov li bin dest yek. Mirov ne serbest.
Girday. Girt. Ne azad.

Bindestbn (k.jn.gl.m) Meriv di keve bin dest al, yan

kesek. :Ta keng em d bindest bn ?. (K) bn : Biin.

Bindest (n.I.m) Jiyana bin dest dagkeran. Jiyana ne

azad. :Bindest derde.

Bindestkirin (k.jn.gl.m) Tepeserkirin. Dagrkirin. (K) bn: Kirin.

Bindestkir (hk.I.ewa) Binavkiii. Tepeserkiri.

Bindok (n.I.m) Rn di keve bin amanan. bin rn.

Binecih (hn.l.ewa,hk.cih) l.Peyt. Neliv. Rkiipk.2. Xwecih.
Riinit.

BinecihbJjn (k.in.l.m) Akincbiin. Rnitin. :Em hjta binecih ne

biine.(K): bn. Biin.

Binecih (I.dar.m)
bit.

1. Cih j hat .kiik.2. Cih mirov l akinc di

Binecihkirin (k.jn.l.m) 1. Seriiberkirin.rkxistin. 2. Xwecihkirin.

:Piek xwe binecih bi kin di dii ra em d herin. (K): bn ICirin.

105

Binecihkir (hk.I.ewa) Peytkir. Hatf binecihkirin.

Binech (hn.I.ewa,hk) bn :Binecih.

Binefs (n.x.m) 1. gui Corek gulane, pir rengn wan hene. 2. Nav
jinane.

Binefg (hn.dar.ewa) Reng mr.

Binegeh (n.dar.m) Bingeh. Binecih.

Binekar_(n.dar.m) Kar binvebinve. Xapandin. Di serdabirin.

Fl.

Binemal (n.dar.m) Malbat. Babik. Niv. : Ew ji binemaleka

kurdperwer b.

Binerd (hk.I.cih) Cih li bin erd. Tit bin erd, ax. : Sva bin
erd.

Binerdbn (k.jn.gl.m) Tik di keve bin erd. Binaxbn. (K) bn:

Biin.

Binerdik (n.I.m) Svbinerd.

Binerdn (hk.l.cih) Cihn kunkir mna ryan di bin erd ve.

Binerdkirin (kin.gl.m) Tit mirov bxe bin erd. Meriv ax bike

ser titek. : Cotyaran tov binerd kirin. (K) bn: Kirin.

Binerdkir (hk.I.ewa) xisti bin erd. Verar.:Ev pitate ya binerd

kir ye.

Binetar (n.dar.m) Bingeh.

Binevs (nl.m) gui 1. Corek gulane(kull)a .2. Nav jinane. Binef.

Binsk (n.dar.m) Pirta dawy ya biiik ya jiber sabiin di mne.
Bint (n.x.nr) Bent.

Bingeh (n.I.nr) l.Destpka danana her titek. engiste.Binetar. 2.

Navend. Bingeh ronakbr.

Bingehavtin (k.jn.gl.m) Pngavhavtin jibo avakirina bingehek.

Damezrandin. (K) bn:Avtin.

Bingehdann (k.jn.gl.m) Avakirin. Dana bingeh.

Pngavhavtin.Danana engisteyan, (K) Dann.

Bingehgirtin (k.jn.gl.m) Binecihbiin. Xwecihbiin. Riinitin. (K)

bn: girtin [em bingeh digirin]..

Bingehn (hn.I.ewa) Tit, gotina bingeh. Giring. Serek. Serpik.

106

Bingehziman (n.I.m) Rzman. Bingeha, kiika ziman.

Bingelte (hn.l.ewa) Mcriv pir hej ji henekan di ke ii axivtin irn.

Tiraneker. Yarker.

Bingeltey (n.l.m) Tirane.

Binhar (hn.dar.ewa) bi nhar, Mirov jiber mirna xwedivyek

ciln re li xwe di ke. Bi n.
Binhingil (n.I.nr) Binkef.Binbal. Bineng.

Binik (n.dar.nr) Bin titn biiik, binik cigar, binik qelem ii

htd.

Bim (hk.cih) 1. Xwar. Aly jr. 2. Bin. Binik. 3. Pin. Tewil. Bindann (k.jn.I.m) Avakirin. Damezrandin. Bingeh jre
dann.(K) bn: Dann.

Bingirtin (k.jn.I.m) Weke xwarinek bin aman digire. (K) bn:

Girtin.

Binkirin (k.jn.I.m) Pinkirin. Plav binkirin. (K) bn: Kirin.

Binkiandin (k.jn.gl.m) Ji destan wergirtin. Ji destan derann. (K)

bn: Kiandin.

Binkolan (k.jn.l.m) Xapandin. Di serdabirin. Axivtin j kirin.

Vekoln. (K) bn : Kolan.

Binewat (n.I.m) Binvereng. Binewata praxan pir xwee.

Binewitn (k.jn.gl.m) Dema zad bi bin qazan ve di ewite. (K)

bn: ewitn.

Binkask (nl.m) Kasika digel peyal, yaku peyala ay liser

dadinin. Kasik.

Binkef (n.I.nr) Cy di kevit bin bask ii sermild mirov y mii l

di ht. Binhingil. Pend :Bikefd w di xurin.ang; di xwazit
kiryareka seyr bi ke.

Binkl (n.dar.nr) Binkef.

Binkirask (n.I.nr) Kiras di bin cilikan di ken ber xwe. Binkirask

sip. Binkirask w y vebtiy.

Binkol (n.dar.nr) Xermae. BinE_(n.I.m) l.Bin py. Panka py. 2. Mehsika plav. Binpbn (k.jn.gl.m) Kevtin bin pyan.

107

Binpkirin (k.jn.gl.m) lkirin. Brzkirin. Briimetkirin. Kirtkirin. :Mafn welatyan binp di ken. Biyara bab xwe
binp kir. (K) bn: Kirin.

Binpkir (hk.I.ewa) Xistin bin pyan. Brmet. Binrex (n.dar.m) Doek. Nalk. : Liser binrex xwe dirj kir. Binrexa dumre.

Binta (n.I.m) 1. Bingeh. engiste. 2. Ttina ta digel. Tiitina kate. Bintat (n.dar.nr) Corek tirye. Tir. Binvebinve (hn.I.ewa) Mirov bdeng km axivtin dyar, l di binve gelek y bi ken ii gotin xwee.Yan mirov xwed find ii
fl.

Binzik (n.I.m) candar Pareyeke di keve bin zik.

Binznk (n.I.nr) Tiirk yan kulav di keve bin zn liser pita
dewaran.

Bir (n.x.m) 1. Deste. Revde. :Bira kewan. Bireka mirovan. 2.

Dema derbaz, kiryara birin.

Bira (n.x.nr) l.Kurn daybabd mirov. 2. Jibo riimet di bjin

hevdu.

Birader (.n.dar.dz) Heval. Hevr. Hevkar. Niyas. Bira. Biraderi (biradern) . Heval. Hevaln.Birayn.

Birajtin (k.jn.x.m) Xwarin liser agir danan, yan di nava pelan da,
by av ii riin, tan bikr xwarin bt. Got birajtin, hk birajtin.
(K) bdn: ez dibirjim em dibirjn, tu dibirj hn dibirjin, ew

dibirje[...it] ewan dibirjin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di birajt, di

birajtin. Db,diir : birajtibii, ...biin. (F): bi birje, bi birjin.
Birale (n.dar.m) Nemamk. itil.

Biramak (n.l.nr) Biray ji dayk. Biray r.

Biratin (k.jn.x.m) Birajtin.

Birat_(n.dar.m) Birayn. Birayane (hk.dar.ewa) Sereder ii bi hevre jyana mna birayan.

Birayet (n.dar.m) 1. Hevaln. Baray. 2. Rojnameyeka rojaneye

zimanhal PDK.

Birajl (n.dar.m) 1. Birayd hevdu.2. Hevra kar kirin wek bira, bi

dilsoj. Dilsax.

108

Biraza(n.dar.n) Kur bira y mirov. Pisbira.: Azad birazay

mine.

Birazava (n.l.nr) Keseke li dem ahy hertim bi zavay ra ye,

jibo xizmeta w bi ke li retan bi d.

Biraz (n.dar.nr) Biraza. Kurbira.

Birbend (n.dar.m) Dolab. Refik. Kendor. Birbir (hk.I.ewa) l.Komkom. Destedeste. : Kew birbir firn. Destedeste firn.2. Zvik a pita mirov ti candaran. Birbire (n.dar.m) l.Birbir. 2. Zvik.

Bir (n.x.m) Avayy bilin ii as jibo zrevany bi kar di ht.

Bircabelek (n.I.m) Kevine birca wargeh mran, li Cizra Botan.

Bir (hn.x.ewa) Hestkirina candaran ko pdv bi xwarin

heye.Birs. :Ez bir me.

Birbn (k.jn.I.m) Dema giyandar bir di bin. Pdv xwarin di

bin. Birsbiin. (K) bn: Blin.

Birkirin (k.jn.I.m) Ne xwarina zad, ne dana zad.zahidkirin.

Xwe bir kir ang; zii zad ne xwar. (K) bn: Kirin.

Birkir (hk.I.ewa) Bir hitin. Hlan birs. Birt (n.dar.m) Dema xwarin nemne yan k di be. Qetlaz.
Derd dirbiin. Birst. Kulb. :Heger baran ne bare, d birt li
welat me peyda bibe.

Birek (n.dar.nr) Alavek asinne pan ii tenike, didankn tj hene

jibo birna daran ii titn din bikar di ht. Miar.

Birek

Birekkirin (k.jn.I.m) Birna daran bi birek. Miarkirn. (K) bn:

Kirin.

Birz (hn.dar.ewa) Rzdar. Biriimet. Birgeh (n.dar.m) rzman Cih birn. Cih vebirn. Cih
rawestan.cih hevgirtina gehan. : Peyva Kurdistan ji s

birgehan pk di ht; kur - dis - tan.

Birh (n.x.m) Birii.

109

Birik (n.x.m) Bayek bhin nexwee pa zadxwarin ji dev

mirov der di keve.Qirp.

Birikhatin (k.jn.I.m) Derkevtina birikan ji dev. : Birik di hne

min. Birikn min di hn. (K) bn :Hatin.

Birikn (k.jn.x.m) Birikhatin. (K)ez di birikim em di birik, tu di

birik hiin di birikin, ew di birike ewan di birikn. (F): bi birike,
bi birikin.

Birin (k.jn.x.m) Veguhastin ji cihek bo y d. Livandin.

Bizizandin. (K) bdn: ez di bim,em di bn,tu di b hn di bin. ew

di be[...et] ewan di bin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di bir, di birin.

Db,dr : birib, ...bn. (F) bi be, bi bin (bi ben).

Birinc (n.x.m) l.Danek andin sip ii ciwane. 2. Xwarinek xwe ii

bi tame.

BirinL(hk.ewa,pn.x.dz) 1. Wek birinc ciwan. 2. Bijare.

Birincok (hn.dar.ewa) Tit ron, y meriv ronahy tra di

bne.Ron.

Biriskn (k.jn.x.m) Teysn. : Cihk di biriskin.

Bir (n.x.m) 1. Bir. 2. Xwe givatina meriv ii candarn m dema

zan.

Birkar (pn.dar.dz) Kes karn k bi stoy xweve di girit ii

serdery bi karn w di ke. Cihgir.

Birkar (kam.I.m) Kareke di ht kirin navbera kesanda ko k di

ht destnankirin jibo bikarn w rabibe . Cihnian.

Birkarvagist (n.I.me) Birkarya hem mal kar di ht kirin,

Birkarvanemaze (nl.dz) Birkaryeke ten jibo karek nemazeyc.

Birkarname (n.l.m) Nameyeka yan formeke bi mza birkar ii

ddvanan hatiye berhevkirin.

Birkirin (k.jn.l.m) Xwe givatin li dema zan. :Bizin ya biryan

di ke wesa diyare d zt. (K) bn : Kirin.

Birn 1 (k.jn.x.m)Dukerkirinatiti.Jvekirin.:Darbirn. :Serbirn.

(K) bdn : ez di birm em di birn, tu di bir hiin di birin, ew di bire[...it] ewan di birin. Pr : d [bi] + bdn. Bdb : di bir, di binn.
Db,dr : birb, . . . bn. (F) : bi bire, bi birin.

Birn 2 (n.x.m) iina gurzek. :Cihek ji le mirov xwn j bi ht "^ma gurzek v di keve. Cih ldan,hingavtin. Kul. : Birna
xencer.

110

Birndar (hn.dar.ewa) 1. Kes birnek liser le w biiye. 2.

Nav kurane.

Birndarbn (k.jn.I.m) Weke birnek ji egera hingavtinek li le

meriv bi be. :Li peviina di gel dujmin s pmergeh birndar

bn.(K) bn : Biin.

Birndarkirin (k.jn.I.m) Dema mirov gurzek li yek bi de tan

xwn ji le w b. .Dilewitandin. ikldan. : lesta xelik

birndar di ke. (K) bn: Kirin. Birndarkir (hk.l.ewa) Tit hat birndarkirin. Tay dar birndar kir ye. Birnkul (hn.l.ewa) Dilkul. Kovandar. Dilewit. Birnp (pn.I.dz) Kes kar w dermankirin pana birnn
birndarane.

Birnpcan (k.jn.I.m) Pan ii girdana birnan. (K) bn: Pan. Bir_(birosk) (n.x.m) Xek ronah li asmanan ji egera vketina

bay sar germ bargehn kareb peyda di bin li deng ronah di

hn bihztin ii dtin.

Birsvedan (k.jn.I.m) Dema deng birsyan digel ronahy li

esmanan di hn.

Birskn (k.in.x.m) Biriskn.

Birk (n.x.m) Cih av l ragirtin , alek we aral, lak yan

bazin ku av t dixin,. Birka av.: Xwe havt birk. Ava birk berda. Birka tij.

Birmt (n.x.m) Birmt.

Birmz (hn.I.ewa) Mirov gelek di mze. Zarok pir di mze. Pirmz. Y ku bi xweve di mze. :Zarok birmz.

Birmt (n.x.m) Ar tiitin, premr ii prejin bi difn

hildikin.Birmt.

Bir (n.x.m) le Miiyn bi rz bi wey kivane h hindav avan.

Birsk (n.x.m) Birs.

Birskldan (k.jn.I.m) Birsvedan.

BirjQ (n.x.nr) Pirtn asinn bi xirkin asin daran pkve peyt(tund)
dikin.

111

birx (n.x.nr) Birx.

Birx

Biryan (n.x.m) Corek zadye, ji tkhelkirina birinc, got, pitat,

biharat li htd dikin.

Biryar (n.x.m) Derxistin yan derbazkirina her gotin yan kiryar

bo qonaxa bicih kirin.: Eve biryara bajrvany ye di v em

pgir y p bi keyn.

Biryardan (k.jn.I.m) Standina biryaran. Derbazkirina biryaran.

:Biryar hat dan, ji evro ii wve cigarekan li rberyannabit. (K)

bn : Dan.

Biryargirtin (k.jn.I.m) Biryardan.(K) bn: Birtin. Biryarname (n.I.m) Nivsara biryar. Nameya biryar. :Biryar

daye, ko qutab bi in seyran min biryamame dt ye.

Birvarsitandin (k.jn.I.m) Biryardan.

Bisemt (hn.dar.ewa) Bi krhat. Peyt. Ji hej.

Bisk (n.x.m) Du pare ji pora ser mirovan, nemaze kean ko di

ser guhan , diber herdu riiyan da derbaz di ii be di hte xwar, nexasne.:Biskn baday, Biskn re.Biskn dirj.

Bist (n.x.m) l.Darkek nz metrek dirj mna wey iirye jibo

wergrana nan sl bi kar di ht.2. Darikn zirav yan iiikd hesin jibo birajtina pikan bi kar di ht. 3. Bihost.

Bisf (n.x.m) Tayn ter ti nazik yn nkati, dava zirav ya di keve

navnbra belg ii eq daran.

Biavtin (k.jm) Paqijkirina tit tkel di avda wek; dan ,ax, biavtin. Ji av girtin.yan iitin bi av pa j gijrtin. (K) bdn :ez

di bivin em dibivn, tu di biv hiin di bivin, ew di

bive[..it] ewan dibivin. Pr: d bi +bdn. Bdb: di biavt, di
biavtin. Db,diir: biavtibti, ...btin. (F): bive bivin.
Biewat (hn.dar.ewa) Bi kovan.

Biewaf (hn.dar.ewa) Bi kovan. Kovandar. Biskavtin (k.jn.x.m) Ji hev cihkirin. Jk cudakirin.

Biskiv (hk.x.ewa) Ge. :Gula bikiv. Ry bikiv.

112

Biskivn (k.jn.x.m) Gebiin. Pikivn.

Bikoi (n.dar.m) Gula ne gehist, negebiiy. Sava. Ne veby.

Bikul (n.x.m)Pikil.
Bire (hn.dar.ewa) Tore. Hris. Tengav.

Bisrebn (k.jn.l.m) Torebiin. Tengavbiin. Hrisbn. (K) bn:

Bn.

Bisrekirin (k.jn.l.m) Tengavkirin. Hriskirin. (K) bn: Kirin. Bitim (n.x.m) Corek keskanane, ji kezwanan mezintirin. Bitir (hk.hevber) l.Pitir. 2. Tore. Tirbilind. Bitirpr (hk.dem.dar) Berya s rojan. Betirpr. Bitirprar (hk.dem.dar) Berya s salan. Betirprar.

Bive (hn.x.ewa) Titek bitirs nemaze bo zaroyan. Bela. : Agir

biveye.

Bive Bivir (n.x.nr) Alavek hesin nemazeye dev tje destikek dar pve,bo birna daran mifa j t wergirtin. . . . Pend : Wek bivir melaye.ang ; kes i kmas l nebin. Jiber ko bivir melay y
seqakirye ii kar p nay kirin.

Bixrig (n.dar.m) Amaneke ji cerik yan feyftirye di keve bin

henefiya av. Destii. Cirae.

Bixirn (k.jn.x.m) Giyandar nirenir ji xwe di hnin dema tore di bin. Gay mezin y bixir. :Kitik a di bixirit. Xinzirn.

Bixr (n.x.m) Madeyeke ji corn fk hatye kirin li cejin brannn proz di ewitnin bhinek xwe ji dkela w der di
keve.

Bixrdan (k.jn.I.m) Diikela bixiir li civat belav di kin. (K) bn:

Dan.

Bixrdank (n.I.m) Amaneke bixiir t dixin.

Bixsk (n.x.m) Xz. Berexz. Biyanet_(hn.dar.ewa) Derd biyan ii xerby.

113

Biyanetkirin (k.jn.I.m) Hestkirin bi biyan y. : Ev bizine ya biyanet y di ke;ang: hest di ke ko ya biyan ye li b arame. Biyam (hn.x.ewa) Kes ne xelk welatek, deverek gundek htd. Be. Pend :Got ran, bi d biyan, her peman. Brx
Xuyan.

Bizanebn (k.jn.l.m) Kar mirov bi pilan ii ji qesta bi ke. : Ew

kar w kir ne ji bdest, l bi zanebiin kir ye. Brx Bdest.

Bizanld (hn.I.ewa) Bizanebn.

Bizarkirin (k.jn.I.m) Dema mirovek mna yek bi peyve.
Bizarvekirin. (K) bn: Kirin.

Bizarvekirin (k.jn.l.m) Bizarkirin.

Bizav (n.x.m) Livn. Xebat. Tkon.

Bizavkirin (k.jn.I.m) Livn. Xebatkirin. Pelijn. (K) bn: Kirin. Bizavtin (k.jn.x.m) Bizavkirin. Bizbizok (hk.dar.cewa) Livlivok. Bizdandin (k.jn.x.m) 1. Piandin. 2. Tirsandin.: Bendik
bizdandin. (K) bdn: ez di bizdnim em di bizdnn, tu di bizdn

hiin di bizdnin, ew di bizdne[...it] ewan di bizdnin. Pr: d[bi]

+ bdn. Bdb : di bizdand, di bizdandin. Db,dr : bizdandibii, . . . biin. (F) : bi bizdne, bi bizdnin.

Bizdn (k.jn.I.m) Bizdandin.

Bizdok (hn.dar.ewa) Tirsonek. Kulekfireh.

Bizdonek (hn.dar.ewa) Bizdok.

Bizv (n.x.m) Bizav.

Bizin (n.x.m) kewai Giyandarek rdere, mye, qonaxa daw ya tuxmye, (kar , gsk, tir, ..).

Bizinakoc (n.I.m) Bizin a b qo. Bizina b ax.

Bizinako

114

Bizinakov (n.l.m) Bizina li ol ii iyan dijt , diir ji merivan.

Bizindo (kara.I.dz) Kes r bizinan di doe. Brvan.

Bizink (n.dar.m) 1. Darikeke dixin paya dev karikan h patika

wan gir di din jibo nikare guhan maka xwe bi mje.
Devbizink. 2. Bizinna biiik.

Bizinko (n.I.m) Bizin a b ax.

Bizinmi (n.l.dz) giyandar Candareke di kevin da wesa bawer di kirin

ko r bizinan ji guhanan dimje ii di xwe. Bizinmik.
Bizinmisk (n.I.dz) giyandar Candarek xiok ii kovye.
Bizir (hn.x.ewa) Berze. Hinda.

Bizirbn (k.jn.I.m) Berzebiin. Hindabiin. (K) bn: Biin.

Bizirkirin (k.jn.I.m) Berzekirin. Hindakirin. (K) bn: Kirin. Bizivandin (k.jn.dar.m) Livlivandin. Livandin.

Bizivm (k.jn.x.m) Bizavkirin.(K) bdn: ez di bizivim em di bizivn,

tu di biziv hiin di bizivin, ew di bizive[...it] ewan di bizivin.

Pr:d bi +bdn. Bdb : ez di bizivm em di bizivn, tu di biziv hiin di bizivn, ew di biziv ewan di bizivn. Db,dr : ez bizivbiim
em bizivbiiyn, tu bizivbiiy, htin bizivbiin, ew bizivb ewan bizivbiin. (F) : bi bizive, bi bizivin.

Biz (hn.x.ewa) Bargiran.

Bizmar (n.x.m) 1. Asinek yan darek sertje bo

pkvensan(girdana) titan bikar t. Mx.2. Birndar kirina
mirov ji aly deriinve . axivtinn kirt li nexwe.

Bizmarkirin (k.iin.I.m) Bizmarldan. Dergeh bizmarkir. Text

bizmar kir. (K) bn: Kirin.

Bizmarldan (pnl.m) 1. Bizmar kirina titf bo girdan. 2.

Birndarkirin. kirtkirin. (K) bn : Ldan.

Bizot (n.x.nr) Dar serek w sot(ewit) ii ge. Bizotlkdan (k.jn.I.m) 1. Xwe, ge kirina agir. 2. Lk xistina
mirovan. Tkvedan. (K) bn :Lkdan.

Bizrik (n.x.m) Pirsik. Kulik.

B (n.x.m)/ev Bih.Bh.

115

Bber (n.x.m) giya Filfil. :Bbera sor. Bbera kesk. Bbera tj.

Bber Bbk (n.x.m) l.Reika av. Nva av.Zarok zava. Pizok.

Bbok (n.x.m) Bbk.

Bh(bih) (n.x.m)/ev 1. Darek fqye. 2. Fqyeke tam bhin

xwee. Pend :Ker tama bh nizanit. Ang; kes bihay tit nizane. Bhn (n.x.m) Bhin.

Bhndar (hn.dar.ewa) Tit bhin j diht. Bi bhin. Bhindar.

Bhnfireh (hn.I.ewa) Bhinfireh.

Bhngirtin (k.jn.I.m) Bhinvedan. Bhin nan, birin.

Bhnkirin (k.jn.I.m) Bhinkirin. Bhnok (n.dar.m) Bhnok. (,).

Bhok (n.x.m) Darek b bere, avye, ciwan xemildare, sbera w

dil vekere.

Bjin (n.I.m) Jina mrmir. Jina berday. Jina b mr.

Bj|_(hk.x.ewa) 1. Niv yan tuxm ne bi ryn rewa peyda di bit.2.

Kes lbiik ii bingelte.

Bjok (hk.dar.ewa) Dirinde. Hov.

Bkar (n.dar.nr) Renok.

Bk {biik} (n.x.m) l.Ke , jin li dema ahya w(mr) kirina w.

2. Kabanya kur mirov.

Bkmar (n.I.nr) Giyandarek xiiik ii biiike bi dest ii p ye.

Bme (n.x.m) Giroveya bmekirin.

Bmexane (n.dar.m) Cih, avahy,berpisyar jibo bmekirin.

Bimekirin (k.jn.I.m) Heger mirov, xwe ii navmaly, bme bike,
herdema mirov rasti amek yan nexwek hat, yan tit mirov
hat dizn, ewitn jinaviin htd, mirov di kare pere li cih
ziyana xwe werbigire. (K) bn: Kirin. Bnah (n.dar.m) Bnay.

116

Bnay_(n.x.m) l.Dtin snay.2. Xwediv, bnayya avan.

Bner (n.dar.dz) Temaevan. Y di bne. :Bnern telefizyon.

Bnn (k.jn.x.m) Dtin. (K) : Bdn:ez di bnim em di bnn tu di bn

hiin di bnin, ew di bne[. . .it] ewan di bnin. Pr: d[bi]+ bdn. Bdb : di dt, di dtin. Db,diir: Dtibii, . . . btin.
bnin.

(F) : bi bne, bi

Br 1 (n.x.m) Hizir. Boiin.

Br 2 (n.x.m) Cih av l kom di be. ala av.:Av ji br hilka.

Bra (n.x.nr) Biray jina mirov. Xizim.

Brann (k.jn.I.m) Saxkirina cejin ii byern netewey,dn,

ehdan(nemiran) .Brewer. Yadkirn. (K) bn:Ann.

Brbir (hn.dar.ewa) Qonaxa jiy mirov pitf sinleyy.Meriv

gehit.

Brbirin (k.jn.I.m) Li bra xwe ann. Brbor (hn.dar.ewa) Mirov bho.

Brborn (k.jn.I.m) Dilgirtin. Bhobiin.

Brdar (hn.dar.ewa) Homend. Xwed br. Xwed hizir.

Brdar (n.dar.m) Zrek. Brtj. Brdoz(n.I.m) Dtina br, hizran. Tyiir.
Bre (n.x.m) Vexwarineka kihol ye.

Brhatin (k.jn.l.m) Brann. : Bra min di ht wek ez biiik me U

vr yar di kirin.

BrhatL(n.I.m) Zindkirina tit li bra meriv may. Brhatin.

Brname (n.I.m) Nameya brannan.

Brov (n.x.m) Nexweyeke ji eger tewil , yan pinyn dewk,

gewir yan sip liser le, (rii, dest) dibin.

Brov (hn.dar.ewa) l.Kes brov li le hebin. 2. Pinya mna

brov.

Brti (pn.I.ewa) Kes tita jibr neket , her li br bin. Hizirtj.

Brbawer (n.I.m) Xebat ii doza mirov bawer p heye ii
qurbany jra di de.

Brvecn (k.jn.l.m) Ji egera pkevtina gurzek yan mizgnek dilewat bhina mirov ik di be, hind caran bho di be. (K) bn:
n.

117

Brweran (n.dar.m) Binav salveiin. Gehitin.

Brxistin (k.jn.I.m) Li bra xwe ann. Zindkirin. Saxkirin. Hizir.

(K) bn: Xistin.

Brxistok (n.I,dar.m) Nameyeke jibo cihek yan alyek pdv di

nrin, yan ra digehnin ji pxemet xuyakirina helwstek hember
biiyerek.

Bsk (hk.dem.m) Demek kurt. Gavek. Bstek. : Ez bsk herim

mala cran xwe, kan i di ke.

Bst (hij.n.) Hijmara 20. 10+10= 20.

Bstan (n.x.nr) Erd tere [aro, bacan, bacanre, bam, htd] l di

ht andin li inn. Bax. Cink.

Bstek (hk.dem) Demek kurt. Gavek. Bhnek. Bsk.

Bstemn (hijn.rzkirin) Ya/y/yn bst.

Bseng (n.I.m) Corek bhokane xemildar ciwane, ta ii belgn

w mna por di ht xwar. B (n.x.m) Rk.

Btik (n.x.m) Corek pirsikane nemaze li zhn cavan di hn.

Bkik.

Bv (n.x.m) Delve. Derfet. Dem.

Bz (n.x.pirn) ikn ristina goran.

Bl (n.x.m) Biriisk. Birs. Blr (n.x.m) Bill. Blrvan (n.dar.dz) Billvan.

Bo (prb. alv.pvgir) rzman 1. Alaveke jibo pirsn bikar di ht. Bo. ima. Te bo we kir.
kr, bo kiive?.

2. alav hebtin Ji. Bo k? Bo min .

Bo te. Ang; ji kra. 3.Alav sent kirin. Ber bi i sent ve. Bo

Bo^ (prb alv.pis) rzman Alav pirsn Bo. ima. : Bo duh tu

nehat civne ?.
Bombe (n.x.biyan.m) Top.

Bombebaran (n.I.m) Barna gule bomban mna baran.

Topbaran.

Bombebarankirin (k.jn.gl.m) Top havtin ser cihek.

Topbarankirin. (K) bn: Kirin.

118

Bona (prb.alv.merc) rvnan Alaveke mna merc li sedem bi kar di

ht. Ji bona jiber. : Ji bona te ez hatim vir.

Bor (pn.x.ewa) l.Titek bi tov. Pir . tij, genim, ceh birinc ii htd, bor. Brx elal. 2. Rengek gewir tar ye. 3. Derav em(rbar) cih tenk bo derbazbiin. Pend : Da bor. ang:dema mirov gotineka ne di cih ii dem xwe da bje.4. Bekere (btir dez = beker dez).5. kevin Hesp(dastana bor re, hesp re ya
folkilor).

Borandin (k.jn.x.m) Derbazkirin. Dem borandin. : Ew y ji bab xwe borand bi gotina stiranan. (K) bdn: ez di bornim em di bornn, tu di born hiin di bornin, ew di borne[...it] ewan di bornin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di borand, di borandin. Db,dr :
borandibii, ...biin. (F) : bi borne, bi bornin.
Borangeh (n.dar.m) Hln yan ls kotiran.

Bore (n.x.m) Deng l ii kewalan. Marn. Barn.

Borebor (n.dar.m) Bore.

Borres (n.I.nr) Hesp re di dastana sseban da. Bor (n.x.m, k,derbaz) 1. Liilekn dirj ti nva wan vala jibo
veguhaztina av ii ileyn din.2. . Derbazbii.

Born (k.jn.x.m) Derbazbiin. Biserdaiin. Biserveiin. (K) bdn: ez di borim em di born, tu di bor hiin di born, ew di bore[. . .it] ewan di borin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di borm , di bor, di born. Db,diir : borbm, bii,..biiyn...biin. (F) : bi bore. Bi borin.

Borzan (kam.dar.dz) Kes areza di war jenna amrn miizk

yn pifkirin da.

Bore (n.biyan.x.m) Cih gihorn (kirn ii firotin)a dirav. Bo (hk.x.ewa) Xwarina sot. Tam ilbhina zad ewit.

Bosbn (k.jn.l.m) Zde kelna zad ta bos bi be.Sotina xwarin

di amanan da.

Boskirin (k.jn.l.m) Sotina zad dema zde di kelit.(K) bn :Kirin.

Bost (n.x.m) Bihost.

Bo (pn.x.ewa) 1. Avabo Pir. Tij. Mit. 2. Xilole. Vala. BoaM (n.dar.m) 1. Valay. 2. Pirn. Gelek. Dengdor.
Boat (n.dar.m) Male, cihek pir ji mirovan.

119

Bobn_(k.jn.I.m) Pirbiin . Zdebiin. : Li bihar avn co ii robaran

bo di bin.(K) bn : Biin. Bokirin (k.jn.l.m) Zdekirin. Pirkirin. : Heger ava coy bo nek,

nikar avdan liber bik. (K) : Kirin. Bot (n.x.m) 1. Kun. 2. Plav. Pot. Botan (cugraf,n.hkdev) Devereke. Hozeke li Kurdistana bakiir, devera Cizr. Mraina bi nav xwe navdare.war Mem ii Zn. Botik (n.x.m) Cih av j di havt . yan tte xwar, nexasme di borkan da. Bor. irik. Boz (pn.x.ewa) Dewk. Po. Buha (n.x.nr) Biha. Buhar (hk.dem.m) Bihar. Buhartin (k.jn.x.m) Borandin.

Buhrk (n.dar.m) rzm; Dema derbaz. Dema bor.

Buhtan (n.dar.m) Bbext. Direw. Xapandin.
Buhut (n.x.m) Behet.

Buhtankirin (k.jn.I.m) Direw, bbext kirin. Xapandin.

Buin (k.jn.x.m) Weke meriv pir ji titek hez bi ke. Dil mirov
titek bi xwaze. Di bujim , bi buje.

Bulbul (n.x.nr) Bilbil.

Bulgar (nejn.n.dar.dz) 1. Xelk Bulgarya. 2. Keltipeln ji

Bulgarya.

Bulgar^ (hk.cih. cugra) Welat Bulgaran.

Bulgaristan (cugra. Hk.cih) Bulgarya.

Bulq (n.x.m) Bilq.

Bulqhavtin (k.jn.l.m) Bilqhavtin.

Burno (n.x.m) Tivengek dirje , peyvek byanye , l bye

embera berxwedana gel kurd, nana pmergaty ye, nemaze
pmergeyn eylol.

Burx (n.x.nr) Birx. Birxii.

Buxik (n.x.m) Pare perokek lake yan argoeye, bo nixavtin

parazatina ilik, nan, xwarin htd. Mdek. Serhevrk.

120

iien (n.x.nr) Madde. Bk (n.x.m) Bk. Pend :Bk di gel te me, xesoy guh hidl.Pend

:Btik bi dil zavaye.ang ; heger karek bi dil k be, guh nade tu kesan. Pend : Biikek hna bi lez bez,me ldan rez ii pez, sivik a mal biime ez. Pend :Biika sal berde nav mal.

Bkabaran (n.I.m) Helameteke li gund ii kolanan di gernin xelik av pda di kin dako baran bi bare. emo.
Bkemar (n.l.nr) Bkmar. Bknan (n.dar.m) eva k ko biik bi zava reye. Bm (n.x.m) taUnde Kund.

Bn (k.jn.x.m) Kirin . Rdan. :Biraye te d bit i? D bite

endazyar. (K) bdn: ez di bim em di bn, tu di b hn di bin, ew di be[..it] ewan

be, bi bin.

di bin. Pr d[bi] + bdn. Bdb ; bi bii, bi biin. (F) : bi

Bnebn (n.I.m) Byer. B (hn.x.ewa) Rl. Pir.

Belan (n.dar.m) Ava bo. em yan cokn av dema bo di bin.

E)arbarn pir. Rl.

Btik (n.x.m) Kepir. Byer (n.dar.m) Riidan. Qewmn. Evsane. vanok.

Byn (k.jn.x.m) Ji daykbn. Peydabn. Zayn.

121

c
C pta sye ji abeya kurd. Ca 1 (n.x.nr) 1. Cih.
Ca 2 (prb.av girdan) Vca . Evca. Cacik (n.x.nr) Xwarineka ralye , xiyar ii swr an di kin nav
mast.

Cade (n.x.m) Rya tirombl ii maknan . ar.ryek pan , mezin.

Cadibaz (kara.dar.dz) Cadger. Cadibaz (n.dar.m) Cadiiger. Cadir (n.x.n) l.giya Catir. Catirk. 2. Kevne navek mran(peyayan )
zelamane.

Cad (n.x.m) Nivit.yn ko mela, x xvzank, bi nexwen

giyan yan deriin ve di kin jibo nojdar ii paristin ji ecine,prhev ii giyann xirab.

Cadger (kamdar.dz) Mirov cadii, nivityan dike. Nivitvan. Cadger_(kar.n.dar.dn) Kar cadii, nivit kirin. Caf (malbn) Nav trek (hozek)a kurdane li baiir Kurdistsn.

Cahsik (n.dar.nr) Cehik. Calcaloke (n.dar.m) Tevinprk. Daprok.

Cam (n.x.m)

1. iieya penceran. iieya di xin ser keval li

wneyan. 2. Tirar av.

123

Cambaz (n.I.dz) Kes lesivik ii pehlewan.areza di huner

livnda.

Cambaz (kam.dar.m) Kar canbazan. Lztina canbazan.

Cambazkirin (k.jn.I.m) Bi kar canbazy ra di bin. (K) bn :

Kirin.

Cambazxane (n.I.m) Cih frbiina canbaz ii yaryn cambazy.

Camr (hn.x.ewa) Pesindana mirov ba, qenc, hja, avvekir. : Te ban min digel y xwe gra, supasya te dikim, tu camr.
:D bi hle bi bi peyvit camr!.

Camr (n.dar.m) Mirov kiryara w ba. Merdn. Serferaz.

Camker (pn.dar.dz) Y kar w camkirina pencer, der ii htd.

Camkirin (k.jn.l.m) Cam xistine pencer degehan. (K) bn: Kirin.

Camxane (n.I.m) 1. Dikana firotina caman. 2. Xan, avayy ji
caman diristkir.

Can 1 (n.x.nr) Giyan. Thna saxya le. : Ke li xort can xwe di

kin qurban doza gel xwe.

Can 2 (pn.x.ewa) Xweik. Xukok. irn. Ciwan. : Cilikd te pir

di canin.

Canan (n.dar.m) Xediv.

Canavtin (k.jn.I.m) Bi dil ii can xwe avtin karek, titek. Pir

hezkirin.

Canbaz (n.dar.dz) Cambaz.

Canber (n.x.m) Canaarek deryayye, hiirike mna kirim a ne,

mirov jibo xwarin nr di kin.

Canbzar (hn.I.ewa) Pir westiyan. Gelek mandbiin. Kesrebiin.

Candan (k.jn.I.m) Can xwe kirin qurban jibo dozeka hej. : Jibo
azadya welat em amadene can xwe bi din. (K) bn: Dan.

Candar (n.dar.nr) Giyandar. Canewer. Mirov, hesp, pez, kotir

htd candarin.

Canega (n.I.n) Gay can. Xurt.ne pr. Golik xurt nr. Canemerg
Canewer

(hk.l.ewa) Mirina zii. Kes hj genc,xurt di mirit.

(n.dar.dz) Giyandar.Giyanewer. Ginawir.

124

Can (n.dar.hd.m)l. Nav jinane. Ji cany hatye.2. Gazkirin ii

naznav keka can.

Cans (hn.I.ewa) Hest ii deron birndar. Bzar. Kovandar.

Canfeda (hn.I.ewa) Kes can xwe gor dozek bike . qehreman.
Qurban.

Canfedakirin (k.jn.gl.m) Can xwe kirin feda. (K) bn: Kirin..

Canfedaj^ (n.l.m) Xwe gorkirin. Qurban.

Cang(n.x.m) Core peroyek sipye wek cilkn xew yan binda di ken ber xwe, yan jibo kifin miryan bi kar di hnin. Pend :Cang
w bii rs.ang; ermizar biin.

Canga (n.I.nr) Canega.

Cangiran (hn.I.ewa) Mirov hertim mand ii le. Zemro.

Gemjo.

Cangor (hk.I.cewa) Kes can xwe jibo ryeka proz dike gor.
Canfeda.

Cangorkirin (k.jn.gl.m) Can xwe di ke qurban.: ehdan can

xwe kirin gor welat, jibona gel azad bi be. (K) bn: Kirin.

Canik (n.dar.m) Jin . Ke. Xatiin. Brx Camr. Can (n.dar.m) l.Ceh hesp, hstir, y can. Cankui (hn.I.cewa) Kujek.
ola (n.I.dz) Meriv can w mna polay qaym. Mrxas.
Xweragir.

Cantik (n.dar.nr) Cihoreke ji bendikn hiri yan qay hatye

diristkirin, jibo tkirina kelpelan mifa j di ht wergirtin. Cewtik.:Cantik xwarina xwe bi mil xwe ve kir ii ii ser kar.

Canxwes (hn.I.ewa) Meriv lesax ii peyt. Saxlem. Git.

Canxwebn (k.jn.gl.m) Peytbiin. Saxbn. : Can te xwe be ko

te ji mere lawik gotin. (K) bn : Biin.

Canxwe (n.I.m) Lesax. Nojdar. Peyti.

Canzer (hn.I.ewa) Ji egera nexwe, tirs yan lewazy, can

meriv zer xuya di ke. Pt.

Canzerbn (kjn.gl.m) Can mirov jiber tirs, nexwe yan lewaz, zer dib! (K) bn : Bn.

125

Car (n.x.m) Ger. Hel. :Cara yek min tu li mala Azad dt. Pend
:Car proz di bin car qiloz di bin(di kevin). Pend :Car bo di mirin, car p di mirin.

Caran (hk.dem) l.Hin cai-an. Di demekda. 2. Ji mje. Ber. Carcar (hk.dem.rzkirin.I) Demek nediyar, ne rk. Hindek caran.
Heyam heyam. Ne herdem.

Carcarani (alv pvegir) Hinde caran j. Carcr (n.x.nr) Saciir tivengan y ko guleyan di xin nav.

Cardin (hn.dem.jgirtin) Careka d. Carek din. Pa. Delvek din. Carek (hijn.l.m) Demek vebr.. Ek car. Pend :Carek di bjin befra
sare.

Carek (hk.dem) Demek. Serdemek. Rojek. Carek ji caran.

Carina (hk.dem) Caran.

Ca (hn.x.ewa) Ji nav ker hat wergirtin . ang ; Kes ek

dujmin hildigirit dij gel xwe. Xwefiro. ete.Rgir.Ker.

Caat_(kara.dar.m) Y di be ca, caaty di ke. : Kes caaty

dij gel xwe bike, liber avn xelld hertim riiree.

Caik (n.dar.nr) Cehik. Ker biiik. Catir (n.x.m) giya Giyayek tiraoke belgn w di hiirik li boz ve
ne,bo nav xwarinan bi kar di hnin, tam tje. :Catirk kir nav

zad. :praxd bi catirk.

Caw (n.x.m) Perokn ji hir, pembii ii avirm.

Cawbir (n.I.m) Amreke jibo birna hir ii miiyn kewalan ii pora

mirovan bi kar di ht. Cew. :Pora xwe bi cawbir kur kir.

'^
Cawbir Cawbirkirin (k.jn.gl.m) Kurkirn li birna pora seran yan hir ii
miiyn kewan bi caw.

Cawn (n.dar.m) Caw.

Caz (n.x.m) mzk Awazek , selqek miizk taybete. ji aly ren
bakiir Emrka ve hatye pxistin ii mzka afrk rojavay
kart kirina lkir.

126

Ce (prb) rzman Alaveke jibo xwekirin ii bihzkirina axivtin t(di

ht) bikar ann. Ce bixud. Ce bira.

Cebar (pn.x.dz) Kese dest ii pyn ikest yn mirov ii

giyandaran ve di girit.

Cebilxane (n.dar.m) Cih danana ekan.

Cebirandin(k.jm) Cebirn.

Cebirn (k.jm) l.Dest, p, (cih), piti ikestin xwe lkday. 2. Bergirtina fq. :Bahv kullkd xwe hem cebirandin.
Cedew (n.dar.m) Nexweyeke, kewalan di girt, ko dev lvn
wan kul di bin.

Cedewgirtin (k.jn.l.m) Candar rasti cedew di bin. Girtina

nexweya cedew. (K) bn: Girtin.

Cefe (n.x.m) Derd. Westan. Zehmet. Renc.

Cefakar (hn.dar.ewa) Kes pir zehmet di bne. Yan zehmet dt. Cefak (hn.dar.ewa) Y gelek derd ii nexwe kiandine. Cefakan (k.jn.gl.m) Dema mirov pir derd ii zehmetan di bne.
Cefakiandin. (K) bn: Kan.

Ceg (n.x.nr) Amreke bo bilindkirina maknan ji aly fiteran ve

kar p t kirin, bo kirina tiromblan, terekiran htd.

Ceger (n.x.m) l.candan Mlak. Kezeb. Cerg.2. Niv. : Kur/ kea

w/w; cegera w /w ye.

Cegerhez (hn.I.cewa) Dayk yan bav pir ji zaroyn xwe hez di ke.

Cegersot (hn.I.ewa) Mirov xwedivyek w wexera dawy

kirye. Dilsoti. Kovandar. Tanot.

Ceh (n.x.m) giya (dan) Mitayek andinye. Daneke jibo xwarin

nemaze, alka giyandaran , gelek corn xoav xwarinan j

dikin.

Cehrr (n.I.nr) Cercr. Xz gir y ber avan di ken nav mentoy

bo kar avayyan.

Cehd (n.x.m) Cade. ar. Cehik (n.x.nr) Aro. Xiyar.

Cehi (n.x.dz) 1. Tjik keran. Ker. 2. Kes xwe firotf li ek

dujmin dij gel hidigirt. Ca. Cahi.

127

Cehzeran (hk.dem.I.m)
Xizran.2. burc; Cmik.

l.Meha despka havn. Meha e.

Cein (n.x.m) Brannn dn netewey :Cejna Neweroz,

qurban,Remezan, cemay.

Cejnane (n.dar.m) Diyari ii xelatn bi helkevtina cejnan.

Ceinname (n.I.m) Kartn bi reng ti nivs xemland, li cejnan di

kin diyar bo kes ii nasan.

Ceinproz (n.I.m) Silaveka taybete p cejna hevdu proz di kin. Ceinprozkirin (k.jn.gl.m) Cejna hevdu prozkirin. : Em jibo
cejnprozkirin iin mala hevl xwe. (K) bn: Kirin.
Celadet (hn.x.ewa) Mxas. Mran.
Celal (n.x.nr) ok. Rbar. em.

Celal (malb,n) Hozeka kurdane li Kurdistan.

Celeb (n.x.nr) 1. Birek, kerek pez. Komek kewalan.2. Hevsar

dewaran.3. Cor. Rbaz.

Celebnav (n.I.nr) rvnan Nav lkday; wek keyfxwe. Dilveker.

Sersip.

Cem (prb) rzman Alaveke jibo cih nz bi kar di ht. Li cem . Li

nik. Li def . al. :Ew li cem te ye? : Were cem min riine.
Cema (n.x.m) Cejneka dn ya ziyyane.

Cembel (n.x.n) 1. Mr hekari di gelek serhatiyan da bas

navdeng w hatye kirin.2. Nav peyayan(zelam)e.
Cembaz (kam.I.dz) Canbaz.

Cemciqandin (k.jn.dar.m) Pirtikanin. Hincinandin.

Cemedan_(n.x.m) Dersok. Kivink. aik. : Bapr cemedan li ^

ser xwe kir ii ti nr.Cemedan gelek liser eliiepikan di ht.

:Cemadanya sor. Cemedanya re. Cemedan girda.

Cemik (n.dar.m) Milhb. Duguh. arguh. :Bi cemik danebay di

ken.

Cemser (n.I.nr) Gopika ser. Kulovank. Pol. :Cemser baktir ii

baiir goka erd.

Cenabet (n.x.m) bi cenabet;Mirov kar guhnel kir hta can

xwe jarav nekirye.

128

Cenabetkevtin (k.jn.l.m) Mirov cenabet liser. (K) bn: Kevtin. Cener (n.x.m) Amrek mezine li wey tirobl, bi dwv

dewaran ve di kin bi zivrna balteyn ji devn bivrn tj pkhat qesel hiir di ke ti di ke ka, dako dan ii kay ji hev cuda bi kin.

Cencerkirin (k.jn.I.m) Qutan ii hiirkirina qesela genim,ceh, nsk

htd bi amr cencer. : Cuxn hjta ji cencerkirin bi daw ne
hatye. (K) bn :Kirin.

Cenculok (n.dar.m) Candareke(jiy w ji du sal ii phel) reng

xwe mna cih l, di guhre.

Cendek (n.dar.nr) Can candarn mir. Terim. Kelex. Kele. :

Nvan gurg kire cendek. Cendirme (n.bivan.dz) Pols leker.

Ceng (n.x.m) Peviin . er. ore. : Cenga chan a yek ii duwem.

Cengawer (kara.dar.dz) ervan . orevan. Y pikdar di ceng da.

Cengbaz (kara.dar.dz) Cengawer.

Cengn (k.jn.x.m) Pevtin. Pevdaiin. Cengkirn. (K) bdn :Ez di

cengim em di cengn, tu di ceng hiin di cengin, ew di

cenge[...it] ewan di cengin. Pr d bi + bdn. bdb : ez di cengm em di cengn, tu di ceng hiin di cengn, ew di ceng ewan di
cengn. Db,diir : ez cengbiim, em cengbtiyn(biin), tu cengbiiy,

hn cengbn, ew cengbii, ewan cengiibiin. (F) : bi cenge, bi

cengin, bi cenge.

Cengkirin (k.jn.I.m) Peviin. erkirin.: Em dij dagkeran ceng

bi kin. (K) bn : Kiiin.

Cengname (n.I.m) Name yan giroveyn kirin ii daw anna ceng.

Giroveyn libery cengan. rokn liser ceng.

Cer (n.x.nr) Amaneke ji axek nemaze di ken bo av tda bt

higirtin ii tez bi be. Kedn. :Xatiinxer av dan ser mil xwe.

Pend :Cer bi rya av ve di ikt. ang ; mirov i ti li kr kar di

ke,d mna w ti li wr rast biiyeran bi bit.

Cerbader (n.I.nr) Amreke ser w tj ii pane yan xa ye, jibo peytkirin ti vekirina birxiiyan bi kar di ht. Deraefs.
cercer (n.dar.m) Corek ristikane, ji zr yan zvye.

Cerr (n.x.m) Cehcr. Cerde.(n.x.nr) Birek mirovane r li xelk digirin di elnin. ete.

129

Cerdel (n.dar.m) Setila ri, av. Setil. Cerdevan (n.dar.dz) Mirovn diz ii rgir. ete. Qaax. :Cerdevanan bi ser gund da girtin ter kewaln wan
talankirin.

Cerg (n.x.nr) Mlaka giyandaran. Ciger. 2.

Nana kesn

xwetiv. :t)ayk gaz kur xwe kir ii got cerg min ka tu ?.

Cergdar (hn.dar.ewa) avnetirs. Mrak. Bi cerg. :Pmergeyn
cergdar.ang ;pmergeyn qehreman.

Cest (hn.x.ewa) Mirov peyt. Mirov zx. ixt. st. Cext (n.x.nr) Misoger kirina tit. Destnankirina tit. Cew (n.x.m) Amreke jibo tirana[birna] miiyn kewalan yan
pora ser mirovan bi kar di ht. Cawbir. Hevring.

Cewdik (n.x.m) Amanek av t kirinye, ji peroyek qaym hatye

kirin, bo vexwarina av li kar ii aqaran.

Cew (n.x.m) Madeyeke nseke ji qurm tayn daran derdikeve.

Strk.

Cewkirin (k.jn.l.m) Tiran.(K) bn : Kirin.

Cewr (hn.x.ewa) Bikar annna hz. Xurt. Kotek. Zor.

Cewrik (n.dar.pir) Tjik, kiiikn segan. Sey biiik. Cewtik (n.dar.nr) Cantik. Cezme (n.x.m) Plava basik dirj.bo parastina pyan ji serma,
teqin ,stir. htd.

Cez (n.x.nr) Cezwe. Cezwe (n.x.nr). Amanek taybete y tda kelandin ii daxkirina
qehw. Qehwedan.

C (n.x.m)

Cih . iin . War .

Cbn (k.jn.l.m) Cihbiin. Cudabn. Ji hev dakevtin. Jkvebiin.

(K) bn: Bn.

Cga = C. Cih. Cker (n.dar.m) Naveger. Derverperistin. Ckirin (k.jn.I.m) Cudakirin. Cihkirin. Ji hev qutkirin.

Jkcudaarin. (K) bn: Kirin.

Cmik(n.x.m) Du zaro kar ,berx yan pitir. htd bi hevre.li dema
zan.

130

Cnig (n.x.m) Cnk.

Cnk (n.x.m) Rze myn pira ser ii rh(rhdn) d mirov, liser

herdu sretan di gehnit hev. Cifre ( n.cha.m) Nivs, axivtin yn nexasime di hn bi kar ann dako alyn dij nepenyn wan t negehin. Cifte (n.x.m) Core tivengeke bo nra giyandar ii tewalan bi kar di hnin.Qurpe. Cifteya xwe bi mil xwe ve kir. Cifteya du liil.

Cigare (n.x.m) Tiitin di nav kaxezeka pay bi forma(we)

liiley, agir di berdin dkla w di kin.

Cigareks (pn.l.ewa) Kes cigaran di kine. Kes cigareyan ve di

xwe. :Mirov cigarek y kmxwereye.

Cigarekan (k.jn.l.m) Weke mirov cigareyan bi kit. :Ez cigaran nakim. Cigarekan qedexeye. (K) bn : Kan, Ciger (n.x.m) Cerg. Mlak.

Cih (n.x.n) tin. War. Pend :Ber li cih xwe bi qedre.Penrf :Nee cih tu kes te l nebe.: Kurdistan cih jiyana meye. : Here ser cih
xwe bi nive. :Cih w li def me nemaye.

Cihal (n.x.nr) Tiirkek(twrik) ji bendikan, dez, yan elte hatye kirin , dan ii pdvyn jiyan di kine tda. :CihaI kal. Gon.
Tels. Cewal.

Cihann (k.jn.x.m) Bi seriiberkirin. Bi c ann. Berhevkirin. : Kar

ii erk seyda got min, hemii bi cih an. (K) bn : Ann.

Cihbn (k.jn.I.m) Bi mal ii hal kevtin. Akincbiin. Xwecihbiin.

(K) bn: Bn.

Cihdan (k.jn.l.m) Dema dezgehek yan welatek cih bi de mirovek

jibojiyan.

Cih (hn.x.ewa) Cuda. Cihbn (k.jn.l.m) Cudabn.(K) bn: Bn. Cihker (n.dar.m) Cker. Naveger.

Cihkirin (k.jn.I.m) Cudakirin. (K) bn: Kirin.

Cihl (hn.x.ewa) Law. Xort.Genc. Tolaz. Pend :Cihl stiryekbi
dve niisya hay j nebii.ang; cihl di xwn germin hay ji xwe nnin.

Cihz (n.x.m) Karbar bk. Pdivyd biik.

131

Cihgir (pn.I.dz) Cgir.

Cihgir (kara.I.m) Kar cgirye. :Ew d bi kar cihgir ra bi be

tan heval w di vegere.

Cih (netew, x)

1. Dneke( yehod) 2. Neteyeke li axa Israyl, ko

welat, ziman xwe heye. (IsrayI).Pne</ :Cihy(cy) pr nabit busilman.ang; mirov di jiy mezin da zii hn tit na be.
Cihnan (k.jn.I.m) Cihann. (K) bn: nan.

Cihkirin (k.jn.I.m) Bi cih kirin. Cih jibo peydakirin. Bi mal

kevtin. (K) bn : Kirin.

Cihk (hn.dar.ewa) Di cih de. Di ciy xweda. Xwecih.

Cihnav (n.l.nr) rvnan. Peyveke cih nav di gire li iina nav bi kar di ht., ez, em, tu, hiin, ew, ewan. Me, min, te, hewe, we,
wan.

Cihnisan (kara.I.m) Birkar.

Cih (netw.n.) Cih. C. Cihwar (n.l.nr) Cwar. iinwar. Cihwar (n.I.m) Cihiiwar.

Cihwarbn (k.jn.gl.m) Weke mirov li cihek binne jibo jiyan.

Akincbiin. Riinitin. (K) bn: Biin.

Cihwarkirin (k.jn.gl.m) Dema yek li cihek akinc bi ken. :Rijma jinaviiy, kurd bi xurt li jrya raq cihwar di
kirin.(K) bn: Kirin.

Cil (n.x.m) 1. Pare peroke sitiir ji hir ii patan dirst kirye, liser

pita dewaran da dinin li bin yan ser kurtan ji ber barkirin dako
ji pita wan ne girint. 2. Cilikn mirov liber xwe di kin. Kinc. Cildann (k.jn.I.m) Cil jiber xwe kirin. Xwe elandin. Xwe
rwskirin. (K) bn: Dann.

Cildank (n.dar.m) Dar yan sing cil hilawstin. Hilo.

Cildir (n.dar.m) Mekna diriina cilikan.

Cildirvan (pn.l.dz) Kes cilikan bi dest yan mekn di diriit.

Cildirvan (kam.gl.m) Kar diriina cilikan.

132

Cilew (n.x.m) Alaveke ji qay dirist kirye wek toreka elal bi ser ser dewaran da di girin wers yan kinifek pveye bo girdana wan yan zep kirin li dema siwarbiin. Cilik.(n.x.pir) Perokn mirov li ber xwe di kin. Cilkn netewey Cilikn ol. Cilikn xew.Cilikn ferm. Cilikn leker. :Cilikd
havn, zivistan neke berxwe.

Cilkan (nbiyan.x.m) Dewlik yan aman av tkirn ji naylon

dirist kirye.

Cilgo (n.dar.m) Mekna titina cilikan. Amr tina cilan.

Cilo Cinabet (n.x.m) Cenabet.

Cinawir (n.dar.nr) Ginawir. Dirinde.

Cindi (hn.dar.ewa) Mirkn per pinpin (gewir, boz , qehway).

:Mirka me ya cincile.

Cincilandin (k.jn.dar.m) l.Nazkirin. Dindilandin. Nazandin. : Te

ev zaroke gelek y cinciland.2. Zelalkirin. Jaravkirin. Parzinn.

Cindl (hn.dar.ewa) Zelal. : Ava cincil ;ang ava zelal. Cinciln (k.jn.x.m) Parzinn. Vavartin.

Cincig_(hn.dar.ewa) Cincil. Hemereng. Pirreng.

Cinciqkirin (k.jn.x.m) Parzinn. Zelalkirin.

Cindar (n.dar.dz) evsane; Kes dest ecinan digel da heye. Y ku

cin w hene.

Cind (hn.x.ewa) Xweik. Rind. Ciwan. : Kur ap min xortek

cind ye.

Cinn (n.x.m) Bexe. Rez. Cink. Cingane (malbn.x.dz) Qere.

Cingir (n.dar.dz) evsane;Kes ku bi ecinan re daniisitandinan di ke,

u di gire. Xvzank.

Ciniqandm (k.jn.dar.m) Tirsandin. Hesp cininqand. (K) bdn: ez

di ciniqinim em di ciniqnn, tu di ciniqn hiin di ciniqnin, ew di ciniqne[...it] ewan di cinignin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di ciniqand, di ciniqandin. Db,dur : ciniqandibii, ....bn. (F) : bi
ciniqne, bi ciniqmin.

133

Ciniqn (k.jn.x.m) Rawestaneka bi tirs. Di cihda rwesta ji tirsan.

(K) Bdn. Ez di ciniqim em di ciniqn , tu di ciniq hiin di ciniqin,
ew di ciniqe[...it] ewan di ciniqin. PR : d [bi] + bdn. Bdb : di ciniqm, di ciniqn, di ciniq,. db,diir :Ciniqbiim,...biiyn...bii..
biin. (F) : bi ciniqe, bi ciniqin.

Cink (n.x.m) Bax fq. em. Rez. Bax. Bstan. :Cinka pir hinar
zerdil.

Cins (hn.x.ewa) Ps. Gemar. Qirj.

Cire (n.x .m) Hevpeyvnn daniistandina bi toreyve, dijwar,

gerim. Gengea gerim. eredev. : Eve i cireye hii di ken gelo?.

Cirebir (n.dar.m) Dijwarbna cirey. eredev. Cirecir (hn.dar.ewa) Dengiidor. Cirebir.

Ciren [bi] cireiin(k.jn.I.m) Mirov dev di girin hev. eredev. :

Hevsyd me yd bi cire iiyn. (K) bn: iin.

Cirekirin (k.in.I.m) Dema mirov cirey di kin. :Bab cire di gel

kur di kir. (K) bn: Kirin.

Cirik (n.x.nr) Kirm armo. Qeska avirm. Cirk (n.x.nr) Dermanek nvrone, civre, jibo avd kul ii birnan
bi kar di ht. Milhem.

Civak (n.x.m) Bireka mirovan di and, ziman, ttal ii htd

hevpikin, bi hevre li cihek kar ii jiyana xwe di bornin li civak
pk di hnin. Komelgeh.: Civaka Kurdistan.

Civak (hn.dar.ewa) Kiryar ii jiyana bi hevre. Tebay.: Rewa

civak. elengyn civak. Areyn civak.

Civaknas (pn.dar.dz) Merv pispor ii areza di war zanna

civak da. Zanay kariibarn civak.

Civakzan (pn.dar.dz) Civaknas.

Civakvan (pn.dar.dn) Civaknas.

Civandin (k.jn.x.m) Komkirin. Xirvekirin. :Xelik gund bi

civnin, d seyda jibo wan bi axivit. (K) bdn: ez di civnim em di civnn, tu di civn hiin di civnin, ew di civne [...it] ewan di
civnin. Pr:d+bdn. bdb : di civand, di

civandin.db,diir :civandibii, civandibiin. (F): bi civne, bi civnin.

Civat (n.x.m) Komeka merivan. Bireka mirovan. Dwan. Civa

nneran, civata bajrvany, civata pran.

134

Civatgeh (n.dar.m) Cih civat l di riinit. Jora kombiinan.

Civatname (n.I.m) Name yan berhev ya civna civat ko tda

ret ii boiinn cihvat hatne nivsn ii berhevkirin. Civatnin (k.jn.I.m) Civn.

Civatok (n.dar.m) Civateke biiike ji end kesan pk di ht, bi

hevre daniistandinan di kin beri civata mezin bi cive.

Civn 1 (n.x.m) Kombna mirovan liser mijarek daniisitandin di

ht kirin. Gengee, mitiimir bt kirin.kombn.

Civn 2 (n.x.m) Axiftinn pii. Birdarkirin. Sixf. Djn. Civndan (k.jn.I.m) Xebergotin. Dijiindan. Sixfdan.

Civnvan (n.dar.dz) Kes ku li civn amade dibit. Berhevbyd

civn.

Ciwan (hn.x.ewa) 1. Xukok. Can. Pend :Ciwanya liser ciwany,

ya bextree. Pend :Ciwanya jin nan nne d bixweyn .2. Xort.
Law. Genc.3.Navek du nive.

Ciwanga (n.l.nr) Canega.

Ciwam (n.dar.m) l.Xweik. Rind. 2. Xortn.

Ciwankar (n.I.m) Kar tda kirye tan ciwan biiy.Kar ciwany.

Ciwankarkirin (k.jn.I.m) Karek ciwan tda hatye kirin.
Ciwankirin.

Ciwankirin (k.jn.l.m) Xweikkirin. Peytkirin. Tazekirin. (K) bn:

Kirin.

Ciwanmr (hn.I.ewa) Meriv hja, mrxaz. Zrek. Peyt. Camr.

Cixare (n.x.m) Cigare.

Cixareks (n.I.dz) Cigarek.

Cixarekiandin (k.jn.I.m) Cigarekan. (K) bn: Kiandin.

Ciyawaz (hn.dar.ewa) Cuda. Cih.

Ciyawaz (n.dar.m) Cuday.

Cizdank (n.dar.m) Tiirikeke ji erim , naylon , yan patey hatfye
kirin, parey tda di parzin. Peldank. Perdank.

Cizme (n.x.m) Cezme.

135

C (netewen)l. Cih(cihii). Pend :C kur xwe quta hta cang bi avda neiiy. Pend :Gotin c da bi bim behet, got ; evro emb ye. 2. (n.x.nr) Cih.3. Nivn.: Cy min liser ban dane.
Cgir (n.I.dz) Kes li ciy beipirsek kar di ke dema ew ne amade be. Cihgir. Cgir.

Ohan (n.x.m) Cih jiyana mirovan. Erd ko em liser dijn.

Dunya. :Ev chane gelek a mezine. Qhanger (pn.dar.dz) Kes li chan di gerit bo karn zann akera lanina nepenyan. , gerok.

Qhangr {cangr} (kara.dar.ewa) 1. Serwer. Serdar. Semyan .

Deshelatdar.2 Navek kud y zelamane.

Qhangr (n.I.m) Serdar. Serwer. Semyan. Globalizasyon. QI (n.x.nr) Bent. Qla (n.x.m) Stirkeka nseke jibo pkvekirna darii kaxezan bi kar
diht. Qlakirin (k.jn.l.m) Depek, kaxezek bi cla, bi ht Pkveniisan. (K) bn: Kirn.

Qn (nax.m)

Ref bir . kiim. Gurop. Me xwe kir du cn .

Qnar (nl.dz) Kesn mal, kar, cihkarn wan bi rex kve yan nzk
hev. Hevs.

Qnav (n.I.nr) rvnan. Cihnav. Cnosayd (nbiyan.x.m) Qirldrn,a bi komel. Ferman. Pakkiraa
nejad.

Cran (n.x.dz) Cnar. Cwar (n.I.m) Cihwar. Qwarbn (k.jn.I.m) Cihwarbiin.

Qwarkirin (k.jn..Im) Cihwarkirin.: Em bi xurt h vir cwar kirin!.

Qwe (n.x.nr) Keresteyek nvrone, di nav gerimpv da heye.
Zbeq.

CNK (kurt) Civata Ntiman a Kurdistan(Perieman) li 1992 hat dan pa hilbijartinan, baregay w li Hewlr e.

Co (n.x.m)

Cih av tra diit. vik. :Coya av. :Coya xwn. Pend

:Coya av l neiiy, l nait. ang; kes merdn ii mran ne kir

d nikare bike.
Cobar (n.l.m) Coya mezin. Rwbar biiik . Coya rabiiy.

136

Cobir (n.I.nr) ad Candareke li bin erd di nav bax ii bstanan dijt, co ii malikn mitay di bire.

Codelk (n.I.m) Mer a li ser di riinin. Gildik. Tat. Mer. Doeka

tenik.

Cod (cugin.x) yayeke li Kurdistana Iraq , devera Zaxo. Coga = Co. Col (n.x.m) 1. Bizav. 2. Zincr.

Colandik (n.dar.m) Ciheke , wersek ducar dixin du tayn daran li hember hev, ko herdu tayn wers li rasta yek bin, pereka tat yan peroyen hind cih razana zaroyek bi herdu alyn tayn wers ve gir di din, mirov, nemaze zarok tda di razin di
hejnin. Doldank.

Colandin (k.jn.dar.m) Livandin. Hejandin. Colane (n.dar.m) Colandik. Cole (n.x.m) Livn. Bizav. Colek (n.dar.m) Bir. Celeb. Ker. Revde.

Con (n.x.nr)l. alek di ber kolay bi wey liiley, dan t di

ken bi berek liiley(destecon) l di din (di qutin) jibo cuda

kirina dan ii siviy. 2. Navek kurane.

Coqcoq (n.dar.dz) Elok. El. Coge (n.x.nr) Birek mivn yek ast. Wek hev.

Cor (n.x.n) Reng. Teba. Awa. :i core cilikan tu hez j di k? Corbicor (n.dar.I.ewa) Gelek cor. Co (hn.x.ewa) Gerim. .

Coandin (k.jn.x.m) Kelandin. Lnan-. Gerimkirin. : Ez xwarin

bi conim.

Con (k.jn.x.m) Keln. Gerimbiin.

Cot (hn.x.ewa) 1. Dii . Dudij.2. Hijmara cot(ne kit) dii ar,
e,..hta.3. Klana zev erdan bi dewaran.

Cotbn (k.jn.I.m) Giyandar di bin cot. Jinann. Kew biine cot. (K)
bn: Biin.

Cotik (n.dar.nr) l.Du tit bi hevra.2. Pnldana dewran. :Cotikek

lda.ang ; phinek l da.

Cotkar (kam.l.dz) bn;Cotyar.

137

Cotkar (n.I.m) Kar cotkaran.

Cotkirin (k.jn.I.m) l.Klana zevyan bi dewaran. : Cotyar cotf

di ke2. Biine cot. . Tily xwe kirin cot. (K) bn: Kirin. Cotmeh (demn.I.m) Meha deh.

Cotyar (n.dar.dz)l. Kes kar cot ii klan di ke. Kes zev, em ii rezan di kle.2. kes peya w andin bit. 3. Nav mrane.
Cotyar (kara.I.m) Cotkar. Coxn (n.dar.m) Bnder. Bder.

Coxnan (hk.dem,n.dar.) Meha heft. Meha duw ji havn.

Trmeh.

Cozerdan (nl.m) Cehzeran. Xizran.

CTN (kurt) Kurtkirya ; Civata Tenayya Navnetewey,

rkxistyeka navneteweyye erk bi hev ra jiyan ii parastina

tenayya welatn endam ii chan bi stoy xwe ve di girt. Cuda (hk.x.ewa) Tit ne bi hevra. :Em ii ew ji hev cudane. Cudabn (k.jn.I.m) Dema mirov ji hev diir di kevin. :Biraji hev
cudabn ; ang : bn du mal. (K) bn : Biin.

Cudakirin (k.jn.I.m) Ji hev vekirin. Ji hev diirxistin. :Hind ez di hm nikarim wan du cmikan ji hev cuda bi kim. :Cotyar genim
ii ka jk cuda kirn. :Pareyn htir gir ji hev cuda ke. (K) bn :
Kirin.

Cuday (hn.dar. ewa) Ne wek hev. Ne wek yek. :Ez b cuday li

wan di nrim.

Cudaykirin (k.jn.l.m) Mirovkankirin. Tagirkirn. :Nabit cuday

di navbera zarokan da bi ht kirin. (K) bn: Kirin.
Cuh (nej.n) Cihii.

Curd (n.x.n) candar Core mikek mezine. Geklek reng cor hene.
Curf (n.x.m) Tirsek ji nikav. Liit.

Curfvkevtin (k.jn.gl.m) Dema ji xafilk ve dengek tt mirov ii

liitek bi mirov di kevit. : Kewek ji nik ve fir, curfek bi gavan

kevt(keft). (K) bn:Kevtin.

Curne (n.x.m) Birkeka biiike ya vegirtina av. Destii.

Cuwan (hn.x.ewa) Ciwan.

138

Ciibirk (n.l.nr) Cobir.

Ciie (hn.dar.ewa) Bik. Hiirik. ikune.

Ccik (n.dar.m) Tjikn tiikan. Ciin (k.jn.I.m) Hiirkirina zad bi diranan. Par di cm.(K) ez di ciim, em di ciin, tu di ciiy hiin di ciin. Bi cii, bi ciin.
Cre (n.x.m) Cor.

Ct (n.x.m) Hijmarn ciit, du, ar, .. deh, ii htd. Ctin (k.jn.x.m) Dema mirov yan candar xwarin di dev xweda
bi didanan di hrin.

139

 (e) Pta ar ji abeya kurd.

a (n.x.m) l.Giyayeke belgn w, hiik di ken digel ava keland

tkel di kin , pit reng sor werdigire di kin kopan, yan peyalan
di gel ekir tkve di din vedixwen.

adir (n.x.m) Nhanyek ji perokan hat diristkirin wek xan t bi

kar ann. Xvet. Remal. Kon.

adirgeh (n.dar.m) Cih end adir l hati vedan. Xvetgeh. :Eve

adirgeha penaxwazane.

adirvedan (k.jn.I.m) Danan peytkirina adir dako wek mal bi

kar bi hnin, jibo di nav da jiyan. :Me adira xwe liser gir
veda. K y arezaye jibo adirvedan?. (K) bn:Vedan.

ak (hn.x.ewa) Ba. Qenc. Hja. :Mirovd ak ji dinyay qir

nabin.

akbn (k.jn.I.m) Babiin. Qencbiin. : Pit vexwarina derman

ez ak biim. (K) bn: Biin.

akt (n.x.nr) Qutik. Qemsele.

ak (n.dar.m) Ba. Qenc.

Cakkirin (k.jn.I.m) Ba, qenc -kirin. Pend :aky bike, bila di

ber avda bie. (K) bn: Kirin.

akkirin (k.jn.l.m) Bakirin. kirin. Peytkirin. :Text k kir.

:Pora xwe ak di ke.(K) bn: Kirin.

141

ak (n.x.nr) Amreke jibo mxkirin yan dernana

mxan(bizmaran) ji dar, dep, text htd bi kar di ht.

aku

akulMan (k.jn.l.m) Bikar anna aku jibo gird. Lxistin bi

ScrC Koi3.nc.

akui. .akuek li mixe da. :Deng akulna asingir di gehit

al 1 (n.x.m) 1. Kratyeke di erd yan her cihek da. :ala genim

:ala befr. 2. Plan. B bext. Pend : Y al bo k bikolit,fw

Dixwe de kevite.

al 2 (hn.x.ewa) Kewaln xaleka sip li enya(navbera avd) wan

heye, mirove tewleka sip li enya w. :Bizina al. :Karika al.

^ atkr"'''^^'^^^ ^^^^"^' ^'''' ^^^^- ^' ^'^''"'- ^^''^^' qutabyek

alaK (n dar.m) Bizav. : alakyn meha gulan yd bingeha me
ji hemu mehan pitirin. ^ i^iiicuame

alav (n.I.m) ala av t kom di be. Br. Birk.

al^ 1 (k.jn^I m) Weke alek di erdek ve bibit. : Cih guletop

ve kevti y bye al.(K) :Bn.

ujciop

a^^ 2 (k.jn.I.m) Xaleka sip li hindav avan bye. (K) bn

al^ (cugraf,ndar m) Deverk kurdye. Peymana bi nav alderan ko li v cih hatib girdan cai-a dt Kurdistan du
pare kin navbera Osaman Sefewyanda, sala 1814 .
aleke (n.dar.nr) candar Qurbek.

aleEk (hk.dar.ewa) Dema zaro liser lep okn xwe bi r di e

^^^c^^i^ ^^^." , ^' '^'P'^^' Z^o bi alepka di ht di

it. .Kea wi jmu bi alepkan bi rve di it.(arlep).

^^^ Ll^rvS'Vn """" 'T "^"^^ ^' ''^^^ bike.: Te vr

Befk cal k^r ^ ^^'"^'"^ ^^'^" ^' "^^^y'- B^r alkirin.

142

alkirin 2 (k.jn.I.m) Dema hindav avn kewalan yan mirov,

xaleka sip l bi ht ngarkirin. (K) bn : Kirin.

alkir (hk.I.ewa) l.Mitay di lan da hati hilgirtin. : Genim

alkir.2. Xala sip li eny hati kirin.

am (n.x.m) Byern kovandar. Femran. Kujtina bi komel. Tengavyn mezin. Serphatyn nexwe.:Dujminamn mezin
ann ser kurdan.

and (n.x.m) Rewenbr. Ronakbr. Keltor. :Wezareta and ya

hikometa Kurdistan.

anda;^ (hn.dar.ewa) and.

andin (k.jn.x.m) Tov, nemamik, ta, serik yn giya daran binax

di kin jibo hin bibin. Pend : Cotyaro di n, go heger hin bii d bn. : Kes bi xwaze akyek jibo miry xwe bi ke bila darek bi ne.reta pxember,Zeredet( s.x). (K) bdn: ez di
nin, em di nn, tu di n hii di nin, ew ne[...it] ewan di nin. Pr:d [bi] + bdn. Bdb : di and, di andin. Db,dr:
andibii, . . . biin. (F) : bi ne, bi nin.

and_(rd.dar.ewa) Mijarn rewenbr. :eIengyn

and. :Werzn and. :Bizava and.

ante (n.x.nr) Trk. Cihor.Cante.

ap (n.x.m) Makna(amr) nivsna pertokan. apan (n.x.m) Core perokek sipye. Nifs. Cang.
Capez (n.dar.nr) aydank. Qorik.

apker (kara.dar.dz) Kes ko liser ap kar di ke.

apkirin (k.jn.I.m) Nivsna bi tpn makn,
ap.tpkirin. :Kitba w hjta ne hatye apkirin. :B zehmet v
nivsar ap bi ke !.(K) : Kirin.

apxane (hk,n.dar.m) Xany ,cih nivsna pertokan. Ciht tp

kirin .Weanxane. :apxaneya xebat.

aq (n.x.nr) eq.

Caqrt (hn.l.ewa) Hejar. Riit. Belingaz.

afl (n.x.m) Krik. Kr.

ar (hijn.end) Hijmara 4. 2+2=4. :ar pareyn Kurdistan.

Carbaz (n.dar.m) argav.

143

arbaz (n.dar.m) Beza argav ya hespan. arabik (n.dar.m) Gavek. Demek kurt. Pngav.

aref.(n.dar.m) Pateyek ciwan arguj yan lake bi ser text ii

nivinan da di kin.

arira (hk.cih,devera.I.m) Meydaneke li bajr MihabadKurdistana Iran, ko serok komara kurdistan Q. Mehemmd l
hatye li sdaredan.

arv (n.dar.nr) Delve. Dem. War.

arde (hijnen.I) Hijmara 14.
ardeh (hij,n.I) arde.

ardehemn (hijn,rzkir.l) Ya/ y ardeh.

ardest (hn.I.ewa) Dema mirovek ji nikve nexwe di be, yan bho dibe, xelik bi desatan radikin di gehnin cem nojda'r. -Dil
mam min hat girtin, me bi ardesti gehand nexwexan.

are (n.dar.m) Daw nana her karek bi serferaz, serkeftf. Jibo

qurtalbiin ji v tengavya em tda tu are nnin.

arekirin (k.jn.l.m) Bakirin. Nojkirin. Saxkirin. Qurtalkirin

Supas bo xud me are are kir. (K) bn: Kirin.

arem (hijn.rzkkirin.end) Ya/ y ar. aremn (hij,rzkirin.end) Ya/ y ar.

aremg.(n.I.nr) Paeroj. : arenivs hizaran kurdn enfalkir ne

areser (n.dar.m) are.

areserbn (k.jn.I.m) arebn. bn. akbn. :Heger tu

cigaran ne hel i caran areser nab !.

areer (n.dar.m) are.:Nojdar mijl areserya nexwe ye.

areserkiin (k.jn I^) arekirin. :Hjta areya wan ne hatye

areserkmn. (K) bn:Kirin.
benda te mabum.

-^

ark (hijn.end.I) Pikek ji aran V^. :arka demhijmrek ez li argiTjn.I.m) Xara dewaran bi ar lingn xwe. :Hesp bi argav

^"igaii f(k")ifi''^:f ""' " ""''

argose (n,endaz.I.m) bn :arkuj.

"*" ^^" '""' y'

144

arhizar (n.hijnl.end) Hijmara 4000. Carik (n.dar.m) Har. Dersoka jinan. Pe.

arn (n.dar.m) Ji ar rex, bend, risteyan pkhatye.

Carkinar (n.I.m) ar al yan sentn cihan, Bakr, baiir, rohilat

ii rojava. arrex.

arkindle (n.dar.m) Silka ekir. ilindir.

Carkuj (n.l.m) endaze weyn endazey ko ar kujyn wekhev

hene.

arkuj
Carlep (n.I.m) alepk.

arlepk (hk.l.ewa) iina zarokan bi alepkan.

armedor (n.l.m) Dormandor. Rexiian. Dewriiber. Hawirdor. armrk (hk.l.cewa) Riinitina li erd dema mirov lingn xwe di
emne di bink ra di be. armvank.

armiIyon (hijn.end.I) 4000000.ar milyiin.

armx (n.I.m) Du xd diser yekra derbazbyn. arriyan.

+
armx

arnear (hn.I.ewa) Areyn nvbero mayn li ne hatn arekirin.

Bre.

arnk (hn.dar.ewa) Mirov xwed serbor. areza. Zana.

aroke (n.x.m) Hara jinan. Dersoka jinan.

arpare (hn.I.ewa) Tit hat parkirin, parekirin, biiye ar pirt.

arparebn (k.jn.gl.m) Pirtbn. Perebiin. (K) bn: Bn. arparekirin (k.jn.gl.m) Pirtikandin. Hincinandin. (K) bn: Kirin. arfi (hn.I.ewa) Candarn liser ar dest ii pyan diin, mna
hesp, ker, bizin htd.

145

Carrex (n.I.nri aral. arr (n.I.m) arryan.

arryan (nkcih.m) ar ry di berk yan serk ra di brin.

arhizar (hijn.I) Hijmara 4000.

armiIyon (hijn.I) Hijmara 4000,000 ared.(hijnl.end) hijmara 400.

argenib (demn.I.m) Rojeka hefty. Roja navbera smb

pncemb .

arj[ek (hijn.end) ark. atir (n.dar.m) Catir.

av (n.x.n) hedam Endamn dtin yn giyandarane. Pend :av lker

xwehya sen.Pend :avn li der, bi hn der. Pend :avn ps jehir a mar, weko yekin bi kar. Pend :av kanka kilne.p.m/ :aveke te kure b, y d kure neke.Pend :avan dijmin xo di
n3sm.Pend :Ditna avan, sotina hinavan. Pend :Dtina avan

direwe. Pend :xwe bi av dev havt, ang : dema mirov karek

bi avtan di vt bi ket.

av

avbarenegirtin (k.jn.gl.m) avpnerabn. :Ew avabare na gire

ko biraye wi ji wi zrek tire.

avbelek (hn.l.dz.ewa) avn ciwan siplik sip reik pir res

yan rengen din. : avn re belek. ^ f 9

avber^ (k.jn.I.m) Dema meriv li yek/ yek hrik bi nre

avhden. Temaekirin.: W av xwe berdaye ser kea mam
xwc.

avbilofl (hn.I.ewa) Mirov avn w mezin derkeftf.

avbirL(hk.l.ewa) avbirs. Dinyanedti. :i Jineka avbir ye

ji male dine ter nabe !. ^ ir .7 >

avbirt (n.l.m) avbirsti. avtar.

avil_(hk.dar.ewa) Mirov dinyanetti. Heflief. Kirt. epel.

avils (n.dar.m) Heflief. Kirti. Herim.

146

Cavdamilandin (k.jn.I.m) Pdem zann. Pbnkirin.

avdan (k.jn.I.m) Sexbr. Sexbrkirin. Xwedkirin. Nrn. :Ez bext teme av xwe bide mal tan ez di zivirim. (K) bn: Dan.
avdar (pn.dar.dz) avdr. avdar (kara.dar.mi avdr.

avdarkirin (k.jn.gl.m) Sexbrkirin. Xwedkirin. Xudankirin.

Piitedan. (K) bn: Kirin.

avdr (pn.dar.dz) Kes av xwe di dit candaran, rez baxan,

mirovan htd. Sexbrker.Zrevan. Nrevan.

avdr (kam.dar.m) Sexbr.

Cavdrkirin (k.jn.gl.m) avdarkirin. : Ew avdrya rez di ke

(K) bn:Kirin.

aven (hk.l.ewa) Navavgir. Posde.

aver_(hn.I.ewa) 1. Kes li benda mizgnek,biiyerek bi mine.

2. Nav jin li mra ne.

averbn (k.jn.gl.m) Li bend man. Li hvy man. : Ez duh

demhijmrek aver te biim, l tu nehati ?. (K) bn : Biin.

averkirin (k.jn.gl.m) Li bend man. Li hvy man. : Tu

avery i dik, d ew naht (nema t)?. (K) bn: Kirin.

avs (hn.I.ewa) Mirov avn w di in.

avsan (k.jn.l.m) derd ana avan. avana te ne ya bae, here

cem nojdarek!. :avn min ji m di in.

av (n.I.m) ana avan. avkul. avgirdan (k.jn.l.m) 1. Core listokeke avn mirov gir di din.
2. Xapandin.:av l tarkirin. (K) bn: Girda.

avgirdai (hk.I.ewa) Mirov di serda bir. Mirov xapand.

avhar (hk.I.ewa) avhz. avdijwar.

avhavi_(hk.I.dz.ewa) Mirov avan li titi di dit.:Hiyar be li

zarokn xwe, jiber avhavjan.

avhavitin (k.jn.I.m) avIdan.:Ev prejine avan di havje. (K)

bn: Hvetin.

avhz (hn.I.ewa) avlider.

avik (n.dar.m) 1. Ch av j di hilavjit. Serekan. avkan. 2.

Beravik.

147

Cavn (hk.dar.ewa) Kar bi avan di ht kirin.

avnbn (k.jn.l.m) Hat avnkirin.

avnkirin (k.jn.l.m). Hin mirov temaay kesek, zaroyek xweik

bi kin di bit egera nesaxbiin yan kujtina w. Tkdana mal, kargeh

ii htd.Bi avan karkirin ser mirov, candar titan. (K) bn: Kirin.
avkan (n.l.m) Serekan. Jder.

Cavkirin (k.in.I.m) 1. Dema mirov av xwe li k bi neqnit. 2.

Bi avkirin; ang destnankirin. (K) bn: Kirin.

avlbn (k.jn.gl.m) Weke av mirov li kesek, candarek yan

titek be. Ptepdan. : Sube ez d herin seredana hevalek, av te li zarokan be. av min l bti dema ew ji mal derkevti. (K)
bn: biin.

Cavldan (k.jn.gl.m) avnkirin. k avek li kur min daye, eve

end roje y nexwee (K) bn: Ldan.

Cavlgerandin (k.jn.gl.m) Lgeran. Lnrn. Temaekirn. : Hind

avn xwe l di gernim, yara xwe li i deran nabnim. (K) bn: Gerandin.

Cavlider (hk,hn.I.ewa) Y ber xwe dide jinn xelk. Yan mineta

xelk d hildigirt. avlider (n.I.mi Mirov li benda alkarya
biyanyan. Pend :av li der, xwelya ser.

avnebar (hk,hn.I.ewa) Dilps. Kumre. Zikre.

avnebar (n.I.m) Dilps.

avnebarkirin (k.jn.gl.m) Kumre, dilps kirin. (K) bn: Kirin.

Cavnr (psn.dar.dzi avdr. Zrevan.

Cavnr (kara.dar.m) avdr. Zrevan.

avnrkirin (k.jn.gl.m) avdrkirin. (K) bn: Kirin.

avnig_(hn.dar.ewa) Y ku qencyan z ji br bike. Pend :Kitika

avniq.ang; kitika pti tr di xwe, avn xwe di niqne , qencya
xwed xwe jibr di kit.

Cavniqandin (k.in.I.mi Weke mirov avn xwe ,daneser hev,

bigire. Biniqne. (K) bn: Niqandin.

Cavpkefitin (k.jn.I.m) Hevdtin. Gehitin hev. :ya bi ya

nakevin, l av bi avan di kevin.(K) bn: Keftin.

avpirp (hn.l.dz.ewa) Mirov ku avn w di b serber bin.

148

Cavre (hn.I.dz.ew, n.I) 1. Mirov ku reng avn w di rein. 2.

Navek kurdye.

avre (n.I.m) Dilps. Kumre. avnebar. avron (hnl.ewa) Mirov avn w di ronin ii titan ba di bnit. Cavronbn (k.jn.gl.m) Dema kesek xwedivyek xwe di bne
bne yan ji wexereka diir biht, xelik daxaza dilxwey jibo
dike, di bje ; avn te ron bin. (K) bn: biin.

Cavronkirin (k.jn.gl.m) adbiin. : Te avn me ronkirin ku tu bi

silmet vegeray mala xwe. (K) bn: kirin.

Cavsivik (n.I.m) Brz. Sivkat. avsor (hn.I.ewa) Tore. Hris. : Bapr min avsore!.

Cavsorbn (k.jn.gl.m) Torebiin. Hrisbn. :Hjta avd min sor

be biine!. (K) bn: Biin.

Cavsor (n.I.m) Hrisbiin. Tingijn. Torey. Pend : avsor jibo gay

nabit.

avsorkirin (k.jn.I.m) Torekirin. Hriskirin. (K) bn: Kirin.

Cava (hn.I.cewa) avwir. avhewl. Xl. avtirwar.Vr. Cavikandin (k.in.I.m) Mirov gurzek li k bidit, ko i caran ji
bir neke. Tirsandin. Pavebirin. (K) bn: ikandin.

avsikest (hn.I.ewa) Kes hatye tirsandin ii dema ew biiyer li

bra w di ht, ji xwe fed di ke.

avn (pn.l.ewa) 1. Mirov avn w di n bin. 2. Nav Jin li

mrane.

avor (hk.I.ewa) Seror. Pii. Bzax.: Ew kabirayek avore,

bila tu kes tkelya ne ket.

avorbn (k.jn.I.m) Serorbn. Vehtbiin. (K) bn: Biin. avor (n.l.m) Seror. Bzax. Ta keng d bi avor bi jn ?. avorkirin (k.jn.I.m) Serorkirin. Ji fehtyan avt xwe er di
ket. (K) bn: Kirin.

avtar (hn.I.ewa) I. Kes ronahy ba nabne, jiber ko avn w

di Iewazin.2. Dinyanedt. Hefhef.

avtarbn (k.jn.gl.m) l.Dema avn mirov lewaz di bin ii d

ba nabnin. 2. Dema mirov tore di be yan di tirse av tar dibin. (K) bn: Bn.

149

avtarkirin (k.jn.gl.m) Weke mirov titek yan gotinek nexwe

bi bihzit, av dihn tar kirin. : Hind Azad y bi lez bii av U min tar kirin, min jibr kir pisyara bab w bikim. (K) bn: Kirin.
avteng (hn.I.ewa) irk. avteng (n.I.m) irk.

avtr (hn.I.ewa) Meriv merd ii dinyadt. Mirov nandeh.

Cavtr (n.I.m) Merdn. Nandeh. Cavtirsandin (k.jn.I.m) Dema mirovek biht tirsandin ii hertim tirs di dil w da be. (K) bn: Tirsandin. Cavtirsand (hn.I.ewa) Mirov tirs dt, her di dil da may. Cavvekirin (k.jn.l.m) 1. Mirov avn xwe yn niqay, veke.2.
Hatin ser dinyay. Ji daykbiin. Peydabiin.

Cavvekir (hk.l.ewa) Mirov hez ji mvan ii hevalan di ket li xwarin ii perey di mezxit jibo dinyadary. Merd. Nandeh.
Dinyadt.

Cavxwnbn (k.jn.gl.m) Jiber kerb ii torebiin avn mirov mna

xwn sor di bin.

Cavzlk (hn.dar.ewa) Kes di xwaze her tit bi zane. Davdoz.

avzlk (n.dar.m) Heza mirov jibo zanna her tit.

avzil (hn.I.ewa) Mirov avn w di zilin. avzq. Cavzilbn (k.jn.gl.m) Dema avn mirov jibo dtina titek gir ii
vekir di mnin. (K) bn: Biin.

avzilkan (n.I.m) Yaryeke, du kes hember hev di rawestin ii

avn xwe zil di kin, kan k d bi kare pitir avn xwe bi hle vekir ew d bi serkeve.

Cavzilkirin (k.jn.gl.m) Dema mirov avn xwe zil dike ji egera

bihstin yan dtina titek seyr. (K) bn: Kirin.

Cavzq (hn.l.ewa) Y avn xwe jiber biiyereka seyr vediket,

mezin diket ii avn w di teysin.

Cavzqbn (k.jn.gl.m) avzilbiin. (K) bn:Bn. Cavzqkirin (k.jn.gl.m) avzilkirin. (K) bn:Kirin.
awa (prb) rzman Alav pirsn. ewa. :awa d wesa bi be?. Hiin awanin?. Reng esman y awane?.

150

ax (hk.dem) Dem. Wext. Gav. :ax ber, ne wek v ax bo!. ay (n.X.m) glya, vexwarin a.

ay (kara.dar.dz) Kes ay dikit li ber ayxanan . aydan (n.dar.nr) apest. Qor.:a di aydan da di kelit.
:aydank asin.

aydan

Cayxane (n.l.m) Xany bhinvedana xelik , cih ko ay l di

ken ii di firoin.

e (n.x.nr) Nazikkirina destye bi zar zarokan. Ceitin (k.jn.x.m) Tamkirin.

ek (n.x.nr) 1. Amrn erkirin;mna top, tiveng, demance

htd. 2. Zrn jinan, ristik. Guhark,.htd.

Cekekle (n.dar.nr) giyandar Candarek rdere, firindeye bi ev elenge. evkork. Pend ekekle ne ev di dyarin, roj di
berzene.ang; kes herdem ne diyar.

Cekekle (n.dar.nr) ekekle. Cekemjok (n.dar.nr) ekekle. Cekdanan (k.jn.I.m) Dema mirov ek xwe di danit. : Me soz daye em ek jibo dujminan ne danin. (K) bn: Danan. ekdann (k.jn.I.m) ekdanan. (K) bn: Dann.

ekdar (p.dar.dn) Mirov ek hil digrit. Leker.Xudan ek.

BrxBek.

ekadar (kn.dar.ewa) Kar bi ek di ht kirin. alakyn

ekdar. orea ekdar.

ekxane ( n.dar.m) Cih l danna(hilgirtina) ekan. Cebilxane.

el (n.x.nr) elake.

elake (n.dar.n) Darek dirje dawya w uklek xar pveye bo

girtina tit; wek inna maz, giiz htd, bi kar di ht.

151

elem (n.x.m) Kelem. eleng (hn.x.ewa) 1. alak. Zx. Peyt. 2 .Bedew. Rind.
Ciwan.:Qutab y eleng.

eleng (n.x.m) aIak.:Me liber end elengyd ronakbr h

meha gulan bi keyn.

el_(cugir) Bajarek Kurdistana bakiire.

Celiqandin (k.jn.x.m) Jk vekirin. Dar eliqand. (K) bdn: ez di

eliqnim em di eliqnn, tu di eliqn hn di eliqnin, ew di eliqne[..it] ewan di eliqnin.Pr: d bi + bdn. Bdb: di eliqand, di eliqandin. (F): bi eliqne, bi eliqnin.

elitandin (k.jn.x.m) Tvkil di serda nan. Sipkirin. Selixandin.

elitn (k.jn.x.m) Selixn. erim di serda n. elixt (n.x.m) Cih vit. Werim.

elkew (n.dar.dz) Tjikn kewan. Tjkewk.

elk (cugira) Gundek kurdane li Kurdistana Iraq. elp (n.x.m) Deng lemna dev li dema xwarin. : elpeelp.
elqandin (k.jn.x.m) ilqandin. Celqn (k.jn.x.m) ilqn.

em (n.x.nr) 1. Cink. Bax fq. Rez. 2. Rbar. Robar.

emandm (k.jn.x.m) Xwarkirin. Tewandin. : Ser xwe emand ji

fedyan de. Pend :Asin bi sar emandin.ang; bi hz ii iyane. (K)
bdn : ez di emnim em di emnn, tu di emn hiin di emnin,
ew di emne[..it] ewan di emnin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di

emand, di emandin. Db,diir: emandibii, .... Biin. (F) : bi

mne, bi emnin.

emand.(kn.dar.ewa) Tit hati emandin. Tewand.

Xwarkir. :Dara emand. Gopal emand.

emaj[ (hn.dar.ewa) emand.

ember (n.x.m) 1. Nan. Smbol. 2. wey bazin.

embil (n.x.nr) imbil.

Cemik (n.dar.m) ivik. Dark.

emn (k.jn.x.m) Xwarkirin. Bi emne, bi emnin.

Cemyan (k.jn.x.m) emn. emya;^ (kn.dar.ewa) emay.

152

end (prb) rzman Alaveke jibo pisyara enny di ht bi kar ann.

Jy te ende?. Ev tite bi end ye? Pend :end fayde min ji cuxn dtye, heta, ji kay?. Pend :end mrak b, ji te mraktir
hene. Pend :en tengav hene, hinde berfireh j hene.Pend :end
diir b, irntir.

ene (n.x.m) endam Erzink.

enebaz (pn.dar.ewa) Mirov pirbj ii kfxwe. Tiraneker.

Henekbaz.

enebaz (n.dar.m) Henek. Gelte. Tirane.

eng (n.x.nr) Zendiibas. Destiimil. Per. Pend :Mirov teyr b

enge.Pend :Mna ika eng l bir. Ang ; kes ji hmii titan hat bbehirkirin.

Cengal (n.dar.m) Core kevikeke, du, s yar ar tilye jibo girtina

xwarind req ii nreq bi kar di ht. :Zad bi engal di xwar.

engal
ente (n.x.nr) ante. entebask (n.I.nr) ent mil. :entebask bi mil xwe ve kir ii
!.

Centedest (n.I.nr) ent dest. entik (n.dar.nr) ent biiik. ep (hn.x.ewa) 1. Kes bi dest ep kar di ke.2. Xwar. Xwariiv.
. Khe.

epdan (k.jn.I.m) Dema mirov senta xwe bi gihore ii bo aly ep

yan rast vegere. : Jiber ko min ne di xwest xelik min bi bne, li
rasta gund min ep da. (K) bn: Dan.

epel (hn.hk.x.ewa) Mirov kiryar ii gotinn kirt di kit. Mirov

,gemar. Ps. Herim. Lewe.:Dujmin epel.

epeh (n.dar.m) Kiryara epel.Gemar. eper (n.x.nr)l. Amreke iv ii dar di berk ra birn, weke
dergehek bo kotan ii govn kewal dewaran, yan perjanan, bi
kar di hnin.2.Dwarek yan orhek nijinye jibo xwe li pit parastin dema pevdaiinanda. 3. Nav mrane.

153

eperkirin (n.x.nr) Perjankirin. Tankirin. :Gov eper kir. (K) bn:

Kirin.

cE (n,gazkir.dar.m) Naznav ii nav bangkirina kea, jina ep.

epik (n.x.pir) Dema mirov bi kar ti gotinan hember xwe ad bi

be, epikan jra dixwaze.Destqutan. eple.

Cepikldan (k.jn.I.m) Dema mirov epikan l di de. (K) bn:

Ldan.

Cepiklxistin (k.jn.I.m) epikldan. (K) bn: Lxistin.

efi (hn.x.ewa) ep.

epn (hk.dar.ewa) Kar bi ep t kirin. Kar bi dest, p, av ii

htd ep t kirin. Mirov epn,ang: mirov ep. epkirin (k.jn.I.m) Berevajkirin. (K) bn: Kirin. eple (n.x.m) Destqutan. Destikadan. epik.
Cepo (n.gazkir.dar.nr) Naznav nav bangkirina mr ep.

Cepr (pn.I.ewa) Kes br bawera ep heye. Sosyalst.

eq (n.x.nr)l. Tay daran.2. Liq. Pik.

eqei (n.x.dz) candar Giyandarek kviiye.ji gropa gurg ii seyan.

Riiv.

eqel
Ceqilk (n.dar.nr) eq. eqilandin (k.jn.x.m) iklandin. Ceqilmast (n.I.m) Avemast. Dew.

Ceqn (k.jn.x.m) ikiln. Rawistan. :Sing di erd ra eq. Ceqrt (kn.dar.ewa) Xazok. er (n.x.m) erwan. :ivan pez bir er. Cerandin (k.jn.m) Kewal dewar berdan ser giy ii pelex li mal yan

aqar,da ko xwarin bi xwen.: Gavan dewar erandin. :ivan pez erand. (K) bdn: ez di rnim em di ernn, tu di rn hiin di
ernin, ew di erne ewan di ernin.Pr: dbi +bdn. Bdb: di erand, di erandin. Db,dr: erandib, erandibiin.(F): bi erne, bi rnin.

154

Cercirandin (k.jn.dar.m) Jenn. ilqandin.

erd (n.x.m) Peyveke bo jk cuda kirina pez, bizin bi kar di ht. Cerdbn (k.jn.I.m) Cudabiin. Jkvebiin. Cerdkirin (k.jn.l.m) Cudakirina kewalan. Cudakirin. Ji hevkirin.:
Kar ii berx ji hev erd kirin. (K) bn: Kirin.

Cern (k.jn.x.m)Weke giyandr xwarin di xun. Xwarin; taybete

jibo candaran bi kar di ht. : Kewald gund yn li zevy di erin. :Ev karike na ere, uk hjta r mak di xwe.

erm (n.x.nr) Pst. Post. Pend :erm gon xwe bixo, mineta
qesab he\negir.pend :Ji mirk erm xwee.

Cermik (n.dar.m) Pereyn erm jibo plav, cante ii keliipell din

bi kar di ht. Kevilk.

Cermiqandin (k.jn.m) Tamdan ii rengkirina eman.

ermiqn (k.jn.x.m) Hatine rengkirin. Renggirtin. Reng wergirtin.

Cermn (hn.dar.ewa) Plav, cente, cilik ii htd yn ji erm hatne
kirin. :Sakoy ermn. Plava ermn.

Cermsor (nejn.I.dz) Hindokn sor. Pstsor.

Cerxandin (k.jn.x.m) l.Lkzivrandin. 2. Xapandin.Pare j

erixandin. mal w j erixand.

Cerxkevjal (n.I.nr) Kvjale.

Cerxn (k.jn.x.m) Lkzivrn. (K) bdn: ez di erxim em di erixn,

tu di erix hiin di erixin, ew di erixe[....it] ewan di erixin. Pr: d[bi] +bdb. Bdb: ez di erixm em di erixn, tu di erix hiin di
erixn, ew di erix ewan di erixn.Dbdiir: ez erixbiim em erixbiiyn, tu erixbiiy hiin erixbtin, ew erixbii ewan

erixbiin[bi biin]. (F): bi erixe bi erixin.

erxkirin (k.jn.I.m) Xwekirina devd das, bivir, sator htd.

Tjkirin. Seqakirin. :Dev bivir erx kir. (K) bn: Kirin.

erxldan (k.jn.I.m) 1. erxkirin. 2. Zivrn. en (n.x.nr) Cor. Reng.

et (n.x.m) Tam. etkirin (k.jn.l.m) Tamkirin. :Ez xwarin et di kim. (K) bn:
Kirin.

erwan (n.dar.m) Cih era(erandin)a ter kewal. kiiz.

155

esp (n.x.m) Madek nseke bo pkve besitina kaxez li tistn d

Stirk.

espan (hk.x.m) eleng. Zrek .krhat.

espandin (k.jn.x.m) Kar esp kirin.Pkvensandin.

ete (pn.x.dz) Ca. Xwefiro .Rgir.
etel (n.x.m) engal.

etei (kara.dar.dn) Caatf. Rgir. :W di jiyana xu da etey

nekirye!.

e^ (hn.x.ewa) Tit bi zehmet, kar giran ii bi zehmet.

Cetnbn (k.in.I.mi Bi zehmet biin. Asbn. Alizn.
etn (n.dar.m) Zehmet. zehmeti. Dujwar.

Cetnkirin (k.jn.I.m) Bi zehmetxistin. askirin. Alozkirin.

evandin (k.jn.dar.m) emandin. Tewandin.
ev|i (k.jn.x.m) eman. Tewan. emyan.
evr (n.x.g) gagoik l, ga golik.

ewa (perb) rvnan Alav pirsn ye. ima.awa.: Te ewa zan ez

li vr me? eway ba? . ewa di be bila bi be.
Cewal (n.x.nr) Cihal. Cewal.

ewender (n.x.m) Silika ekir. ilindir.

ewir (n.x.m) Bez. Ron.

ewsandhi.(k.jn.x.m) Weke mirov, deshelatek zor kuteky li

xehk bguneh bi ^:e. Plkirin.Binpkirin.

ewt (hk.x.ewa) a. Nedirist. :Gotina te kir ya ewt bii 'Kar

ewt.

ewt_(n.dar.x.m) a. Hele.: Bibore ew ewtiya min bii. ewtkirin (k.jn.I.m) akirin. : Waneya evro min gelek
ewtyn rzman kirne.(K) bn: Kirin.

(hk,hn.x.ewa) Ba. ak. Hja. :Ew mirovek ye.

bn (k.jn.I.m) Babiin. peytbiin. Saxbiin. : Tu biiy'^- ez batinm supas. :Ew kar ez h d di geram b. (K) bn: Bn.
j (n.x.m) Tam. ja swr, tir, irn, taL.htd.

jandin (k.jn.m) Tamkirin. ez di jnim, tu di jn, ewan di

ejinin,...

156

jdar (hn.dar.ewa) Xwarina,zad xwe bi tam.

Cikirin (k.jn.I.m) jandin. Tamkirin.

jtin (k.jn.x.m) jandin. Tamkirin.

Ckirin (k.jn.I.m) Diristkirin. Peytkirin. Lkdan. Pend :kirin

kirina xud ye. Pend :kirin bi zehmete, xirabkirin bi
sanahye.(K) bn:Kirin.

l (n.x.m) candar Giyaudarek rdere ,bi mifaye. Manga. Pend:e\

dotin, kezwan kelotin. Pend :l mir dew birya. Pend :leka tiro,
garanek tiro diket.

lek (n.dar.m) l.

i (gazn.m) Naznav ii nav bangkirina jina wek lan qelew li

gemjo.

lik (n.dar.m) ikn mirkan. iielk.

lkirin (k.jn.l.m) Baskirin. Li ser axivtin. (K) bn : Kirin. |o (hd,n.nr) Naznav ii navek gazkirin mr gemjo.
r (n.x.m) er. erwan.

rgeh (n.dar.m) erwan.

tin (k.jn.x.m) jtin.

tir (hn.dar.ewa) Gelek . Batir. :Ma ne tire heger em bi

hevre biin mala Heval?.

tirbn (k.jn.l.m) Batirbiin. Babin, lhatin.

i (prb) rzman Alav pisyar jibo kar ii titan.Pisyareke jibo ti

nexuya bikar diht. :Tu i di bj ? Ev iye Ipend :i di n, ew

di heln. Pend :i di kene kwar, ew di hte xwar.Pend :i roja barane,zivistane. Pend :i roja bar zivistane.Penrf :i dar nnin ba
li belgan nede.

iik (n.x.m) hedam Endam r y giyandaran. Sing.Memik.

Guhan, guhandn.

ift (hn.x.end) Hijmara cot ; wek du, ar,... deh ii htd.

157

Cifte (n.x.m) Tivenga nr. Cifte. ik 1 (hn.x.ewa) Rawestay. Ava ik, bhin a ik.

ik 2 (n.x.m) Gotinn bi bizmar ko mirovan birndar di ke. ::Jiber

ikn cranan, mala xwe ji gund barkir.

Cikandin (k.jn.dar.m) iklandin. Cikbn (k.in.I.m)l.Hi$kbtina kan, em cokan ji av.2. Bhin

westana mirov :Bhina min ik bii.

Cikcik (n.I.m) Deng ldana demjimr.

ikikandin (k.jn.gl.m) Deng ikik j ann. Cikdanan (k.jn.I.m) Lomekirin. Birndarkirina hesta mirov.(K)
bn:Danan.

ikkirin (k.jn.I.m) Hikkirin. Rawestandin. Zepkirin. :W ji tirsan

bhin a xwe ik kir. (K) bn :Kirin.

iklandin (k.j.x.m) Dar yan tit ser w tj di erdek ra kirin, ta

di cih xwe da di mne.:Singek di erd ikiland. (K) bdn:ez di iklnim em di iklnn, tu diikln hn diiklnin, ew diiklne[..it] ewan diiklnin. Pr: d[bi]+ bdn. Bdb : di ikland,

di iklandin. Db,diir. iklandibii,...biin. (F): bi iklne bi iklnin.

Ciklt (n.x.m) ekrokea irn piloxe, gelek cor, reng ii tam hene.

iklt

ikl (hk.x.ewa) Dar di erd ra ikil.Gil ikil.Mirov req liser

pyan rwestay.

Cikln (k.jn.x.m) Dema titek sertj bx nav titek, wek ax. :

Ev dare ji mje di dwar ra ikl ye.

il (hij.m) hijmara40. 20+20=40.

ile 1 (hk.dem.dar.nr) il rojn gelek sar li ziviztan yan gelek

gerim li havn. :il zivistan.

ile 2 ( hk.dem) Meha yek.

158

ilik ( n.dar.pir) il rojin, her ji ya peydabiina zarok tan roja il,

dayk hinde pgir hene wek xwe diirxistin ji kar guhnely ii
derkeftin.

ilikdar (hn.dar.ewa) Jina di ilikan de. Ew ya ilikdare, di

ilikan da ye.

ilikdar (n.dar.m) il rojn ilikan.

il ( n.x.nr) Ta ti belgn daran, nexasim dara ber maz, bo>

xwarina kewalan ii kirina kepran mifa j t wergirtin.

ilz (hk.x.ewa) 1. Nsek.2. Rezl. Gemar. ir.

ilkandin (k.jn.dar.m) Dilop j xistin. Werandin. Cilkn (k.in.x.m) Kevtin, werana dilopan. Kevtina ipikan.
ilm (n.x.nr) Kilm. ilmisn (k.jn.x.m) irmisn.

Cilmkirin (k.jn.l.m) Kifkirin. Kilmkirin. ilp (n.x.m) Demg dev li dema xwarin. Lem. ilpandin (k.jn.dar.m) Tama dev xwekirin. ilpeilp (n.dar.m) ilp. Lemelem.
ilpeilpkirin (k.jngl.m) ilpandin. ilpn (k.jn.x.m) Deng ilpna dev. ilqandin (k.jn.x.m) ilqandin. Bi ilqne.

im (n.x.nr) Bin plav y ko di kevit bin panya py mirov.

ima (perb) rvnan Alav pirsn. ewa. awa.: Tu ima na hy

ahenga me?. :Ez ima qencya w jibr bikim?.

iman 1 (prb) rzman Alav pirsn. jma. iman 2 (k.jn.x.m) eman. emyan.

imandin (k.jn.dar.m) emandin. imbil (n.x.m) Destkn ceran, qazanan , dulkan. Htd. : imbilk
mesn ikest.

imir (n.dar.m) 1. Hzik[hsk].Colandik. Doldank.2.

Mencenq.

imolk (n.dar.m) Hzik. Colandik.

159

imento (n.x.m) mento.

imk (prb) rvnan Alaveke jibo sedeman bi kar di ht. unk. Cinar (n.x.m) darfcar; .Dareka bi xemil ii ciwane li ser avan n di
bit belgd w pan ii pencpencin. 2. Nav kiane. indik (n.x.m) Xwe havtin. Lotik.

ing (n.x.mr) Deng zingna asin. Ting. :Deng inga hefsar

hesp di hat guh mirov.

Cingeing (n.dar.m) nign. :ingeinga dolab.

ingn (n.dar.m) Zingn. ingil (n.x.nr) Zendiibas. eng. Hingil.

in (n.x.m) Pirt ii pareyn nan yn jiber xwarin di mnin. :

Kur min, here inyd nan dane ber kewalan.

Cinn (k.jn.x.m) l.Jkirina ber fq ti mitay.

:Sube d svan

inn. 2. Nav keane.(K) Bdn : ez di inim em di inn. Tu di in hn di inin, ew di ine[...it] ewn di inin. Pr. d[bi]+ bdn.
Bdb : di in, di inn. Db,dr : inbti,... biin. (F) :Bi ine, bi
inin.

inko (prb) rvnan Alavek (sedem) jibo girdana hevekan.

Jiberko . jiber. :Ez nahm cem te , inko y nexweim. ip (n.x.m) Dilopa av.

ipcip (n.I.m) l.Kit kit ketina dilopan. Dilopdilop. 2. Deng

dilopan.

Cipik (n.x.m) Dilopn av.

Cipkirin (k.jn.I.m) 1. Dema ipik ji erdek di kevin. dema xan

dilopan dike. 2. Zepkirin. Girtin.

ipo (gaz.n.dar) Naznav ii nav bangkirin y zelam lenger.

iqas (prb.I) Alav pirsna end y.end. Herend.

iqil (n.x.nr) eq daran. Tay daran.

ir (hn.x.ewa)l. Madeyek nwsek, bi tit ve di mnit.2. Tit ron

pit ava w km di bit.Kizir.

Qra 1 (prb) rvnan Alav pirsn. awa. ima. :ira te wa kir ?.

ira 2 (n.x.m) Lempe. Ronanah. Find. 2.Nav keane. Ciran (n.x.m) Diran. diryan. : Pate ira. Di ire, di irin.

160

irandin (k.jn..dar.m) Dirandin. :

cilikd xwe irandin.

irav (n.dar.m) Cihn ji egera baran av l di pengit.

irire (n.dar.m) giyandar Candarek biiike, bi ziyane, liser mwn

tir ti darn fq dijt. irirk. irirok. Circirk (n.dar.m) irire.
irirok (n.dar.m) irire.

irn (n.dar.m) Deng dirna pero, kaxezan. Deng irir j

hatin. :Rstann w raka bo irn j hat.

irove ( hn.dar.ewa) Rojn pir sir, seqem ii befir baran gelek di

barin.

irik (hn.x.ewa) Rek yan guleyn ne teqin.

irikandin 1 (k.jn.dar.m) Deng ii awazn teyr ii ikan. ik

liser dar di irikne.

Cirikandin 2 (k.jn.dar.m) Deng tkhisiina didanan. :.... didand

xwe bo er di irikandin.(K) bed: ez di iriknim em di iriknn, tu di irikn hiin di iriknin, ew di irikne[...it] ewan di iriknin. Pr: d bi +bdn. Bdb :di irikand, di irikandin. Db,d{ir: irikandibii, .. biin. (F): bi irikne, bi iriknin.

irikn (k.jn.x.m) Tehisandina didanan liser yek ta deng j bi ht,

xasme dema nivistin.

irisandin (k.jn.dar.m) Titek bi irisne; bi teysne. Cirisn (k.jn.x.m) Teysn. Birisn. ir_(kn.dem.x.m) Mehn payz.

irk (hn.x.ewa) Mirov nemerd. avteng. Ew zelamek pir

irke, naxwaze nanek bi de mvanek. Brx Nandeh.
Cirk (n.dar.m) Nemerd.

Cirsk 1 (n.x.m) Pirteka biiik ya agirye ji darn soti yan cigar

di peit. Guryek biiike ji egera lkxiandina du tenn zivir

peyda di be.2 embera hv,xewin xwezy. 3. Nav ke ii

xortane.

Ciryapain .(n.I.m,hk.dem) Meha yazdeye .

Ciryap$n(n.l.m, hk.dem) Meha deh.

Cirkandin (k.in.dar.m) Deng ikn j ann. : Tilyn xwe

irkandin. Teqandin. Qirandin.

161

irke (hk.dem,n.x.m) l.Dengek biiik. Demek kurt. Gavek. 2. stka xolgeha demhijmr.1/60. irt (n.x.m) Zibil yan zilqa teyr ti tewalan. Cirtemz (hn.l.ewa) Pirmz. irmz. Cirtemz (n.l.m) Derd pirmzy. Cirskandin (k.jn.m) irskandin. Cirskn (k.jn.x.m) irskn. Cirxs (n.x.m) xwann Core xadeke ji arik ceh ii rn pez di nav k
da di qelnin, nemaze li roja Xidir Ilyas.

Ciryan (k.jn.x.m) Diryan. Diran. :Cihkn birndar di berda iyan. Ciryay (hk.dar.m) Diray. Diryay, xasme jibo ;cilik yan pateyn
diray t bikar ann.

it (hn.x.ewa) Git. Peyt. Zx.eleng.

Cistbn (k.jn.l.m) Zxbiin. Peytbn. (K) bn: Biin.

ir (n.dar.m) Peyt. Zrek. it (Prb.alv.pisyar) Di lztika itkitan da, ang; i tda ye?. i di
dest min da heye, cot yan kit?

Citandin (k.jn.x.m) Hajotina kewalan. :ite nry kever!.ango;

here!. BRxWitandin.

itkitan (n.I.m) Lstoke zarokek, maz, tebel[mat] ii htd, d xit

di destn xwe da ii d minin, an hember xwe de, ii bje it?. Hember w d bjit cot yan kit, heger mna w got derkevt, ango w bir d hemti mat yan maz jibo w bin l heger a
derkevt kan end di destan da hene d hind wan bide hember
xwe.

ivl (hn.x.ewa) Y herdem yar li henekan di ke, caran ji tixiiban

derdikeve.

ivn ( n.x.m) Deng ikan. Civir (hn.x.ewa) Teqin yan hevr, pit vestirn piek zuha di bit.
: Teqna ivir bo avahyan ya bae. Kizir. Civk (n.x.m) iiik.

ivn (k.in.x.m) Xwendina tewalan. Deng ikan. ix (n.x.m) Renya befir. ixt (hn.x.ewa) Peyt. Zivt. Zx. st.

162

i^ (cugira.x.nr) 1. Bindayyn bi kevir, dar ti av. ax.2. Nav

mrane. Pend :Xwed iya di bne, lewra befir l di barne. ang ; tit biht rya mirov binasd mirov bi xwe ne. Pend :iya bi

iya na kevin, l av her d bi avan kevin.ang ; hind ji hev dr

bin her d gehin hey.Pend :Ez iya ii tu iya gohk ma b giya.ang;

heger her kes xwe mezin biket, i kespan neket, ziyan di gehit hemiiyan.Pnerf :iyayd mezin b befir nabin, newald ktir b av
nabin.

Civanisn (devera.I) Xelik iya. iyavan.

ivaqaf (n.I.nr) kevineop yay qaf iyayek evsaney ye gelek

mezin as ye di vanokanda heye. :MaIa kiral li pita iyay

qaf ye, ke na gehit !.

Ciyavan (n.dar.dz) 1. Xelik iya. 2. Pehlewan bi wersan hil di

bit iya. 3. Nav mrane.

iyai (devera.dar) 1. Xelik iyay. 2. Nav mrane. Cizandin (k.jn.dar.m) Xkirn. X di bin ra kan. izn (n.x.m) Dengek hd zirave caran ji guhn mirov di ht.

(perb) rvnan Alavcke jibo piyarkirn bi kar di ht. Pend : gotina

min kir, te xwe di ber ra kir. (n.x.m) ana hingiv. Ss.

Cal (n.x.m) elk.

Cek (n.x.m) Gul. Gulek.

Cik (n.x.m) tewai Giyandarek , wala(tewal)e firindeye hk kere ii

biiike. Pend :ik bixwe i nne, heta bez w titek bit.
kek (hn.end) Piek. Hindik.

k (n.x.m) Berek yan darek mezine, di yarya kan da, di kin

nan.ng.

kandin (k.jn.dar.m) Qjandin. Hewarkirin.

kan (n.dar.m) Yaryek [Iztin]e, zarok di bin du bir , yek liber

k di mne ii ya din xwe di vere, bira liber k d xwe parve

kin, hin d mnin ii hin d in li bira hevdij xwe gern tan

hindekan ji wan di girin, evca d ew kevin ber k, l heger

nekarn bira vear peyda bikin ii bigirin, yek jiwan d ht bi

dizve dest xwe li k bi de d dubare serkevin herin xwe
vrin.

163

lan (n.x.nr) Hiik.

qiik (n.x.nr) Takn dar. m (n.x.nr) Giya. Hinay.men.

qmen (n.x.m) Cih nkati ciwan .Mrg. Bax.

mento (n.x.m) imento.

Cmenzar (n.dar.m) men.

n 1 (hk.cih.cugm) Welat nyan. Welat n.

n 2 (n.x.nr) Nex. Ngar.

n 3 (n.x.m) Texe. : na karkeran.

m (nejadn.n.dar) Xelik yan mitay ji n.

nkirin (k.jn.I.m) Ngarkirin.

nko(n.x.m) Amann bi rengek likey tamdayn.

r 1 (hn.x.ewa) l.Bizina miiy w sip. 2.Sip.Mirov nexasme kea por zer ii sip. Kej.

r 2 (n.x.m) endbarekirina axivtin. rok.

Ordiri (hk.I.ewa) Mirov pirbj. Mirov gotinek endbare di

ke. :r bes dirj ke, te em gj kin!.

r (n.dar.gazkirin.m) aznai'.l.Bizina r.2. Kea porzer. Ss.

Crn (hn.x.m) Dengek taybetiye, mna ; deng dergeh .rna

dergeh. Penceran li htd.

ro (ngazkirin.dar.nr) naznav l.Nry r. 2. Mr porzer.Ss.

rok (n.x.m) Vegrana biiyeran bi awayek hiiner. Serhati. ^ldan. Serphati. Crokbi (pn.dar.dz) Kes rokan di bjit.rokniv
(pn.dar.dz) Kes rokan di nivse.

Crokvan (pn.dar.dz) Kes rokan di nivse. roknivs.

st (hn.x.ewa) Zx. Peyt.

t (n.x.nr) 1. Perokek sipye. Nifs.2. Xl. Po. Har.

tare (n.x.nr) Peroyd t.

v (n.x.nr) Dareke mirov di dest xwe di girit. Destedar. Pend

:v stre, tixiib diire, v zirave tixb ave. Cvhavi (hk.dar.ewa) Mirov v di havje. Cvanok (n.x.m) Serhati ii rokn evsaney ii prhevyan.

164

vv (n.dar.m) Deng iiikan. ww.

vcvkirin (k.jn.gl.m) iiik awazan di xwnin. ivn.

Civn (k.jn.x.m) vvkirin.

ye (prb) rvnan Alav pisyarkirin. : Ev ye? Te ye?. Nav te

ye.

zfe (nl.m) Deng zna ikan. Deng mik curdan.

zn (n.x.m) Dengek taybet ii zirav, wek deng tekn ikan .

zok (n.x.m) Zlk ji n hinby, y giyay derketina bistka

"eke.
ok (n.x.nr) le Geha navbera baq ran.
itV

ok

Cokdanan (k.jn.l.m)Dema mirov liser okd xwe di raweste hember dujmin ser xwe or di ket. (K) bn:Danan.

Cokdaner (kam.dar.dz) Kes xwe jibo neyaran di tewne.

Xwefirot.

Coksikn (hk,rd.dar.ewa) Kes axivtind wesa dike ko dil xelk

pe di k. eqiliken.

ol (n.x.nr) Aqar.: Ew bi ev li ol raza, ji ber ko gund ii avay h

nzk tunebiin.

olan (n.dar.m) Lstikeke, end xn wekhev liser cihek rast di

kin dirjya gavek, zarok liser hngek ber ole bi peyeki ji xan derbaz di kin, li navbera hinekan bhina pyn xwe ve di
din.

ole (n.x.nr) Berek pan biiike zaro yarya olan p di kin. Colistan (n.dar.m) Cil ol ii b avah.'
ol (n.x.n) Nav mrane.

om (n.x.nr) em. Robar.

oman (cugira.cih) Bajrkek Kurdistana Iraq ye.

une (hijmar.n) Tune.Nne. Neyn. Sifir.(O). 2-2=0.

ong (n.x.nr) le ok.

op (n.x.m) Lastkeke pir baye di nava tayrn tirombl

paysiklan daye.

165

or (n.x.m) teyr Por.

ox (n.x.m) oxik

Coxik (n.x.n) Cilikek str b hiik. lekeke ji hiry kir ye.

unk (prb) rvnan Alav eger(sedem) ye, Jiber ko. Lewra. Jiber hind. : Ez ne iim xandingeh, unk[unko] y nexwe biim. Curtanok (n.dar.nr) Pere hestiiyeke di keve ser ok
mirov.Serok.

cik (n.x.m) Civk. wik. k (n.x.m) baiinde Sivaudok. Ckres (n.I.m) haUnde Hacrek.

n (k.jn.x.m) Livn ji cihek bb y d. Pend : ser av av l hik

bii.Ang; bens. (K) bdn : Ez di im,em di n, tu di hn di

in, , ew di e[it] ewam di n. Pr : d [bi] im, in, <^\. Bdb : ez di iim, em di iiyn [iin] tu di iiy, hn di iin. Db,dur : iibtim,
..buyn, ..bii, btin.(F): Bi e, (bi ii), bi in[ here. Herin] .

Cnava (k.jn.l.m) Binavbiin. Niqobn.

neve_(k.jn.dar.m) Dubare iin cihek. Vegeran mal.

Cnhatin (k.jn.I.m) Bizivna du ser.ang ; mirov bi it cihek ii

vegerit. Hatiniiiin. Piyase.

andin (k.jn.x.m) Rawestandin dewaran. iiandin. Gotin

dewaran u.

wv (n.x.n) dar. Darek di dest xwe di girin.

166

D (de) pta pnc ji abeya kurd. Da 1 (n.x.m) l.Dayk. Deyk.2. Gazkirina dayk. Da 2 (ppirt) er. Bl. Ppirteke di keve ber kiryaran, mna ; dakirin Alav eyn,ang ;

dahnan, daqutan. Daleqandin. Da 3 (prb)

Dab (n.x.m) Rewut.

Dabarn (k.jn.dar.m) Barn.

Daba (n.x.m) Daniistandin. Babet. Mijar. Dabakirin (k.jn.I.m) Daniistandinkirin. Htirarn. Lgeran.

Dabebn (k.jn.I.m) Parvebiin. Pikbiin. Pirtbiin.

Dabekirin (k.jn.l.m) Parvekirin. Lkvekirin. : Mamosta defter

qelem liser xwendekaran dabekirin. (K) bn : Kirin.

Dab (n.x.m) Daba. Dabkirin (k.in.I.m) Dabakirin.

Dabilandin (k.jn.dar.m) Dahran.

Dabinartin (k.jn.dar.m) Dariibar andin. Binaxkirin. Dabiristin (k.in.dar.m) Miln xwe dane hev li rzbiin. Rzbn. bi
rzbiin.

Dabnkirin (k.jn.dar.m) Peydakirin. Misogerkirin. (K) bn: Kirin. Dabn (k.jn.dar.m) Niqobiin. binavbiin.

167

Daek (n.dar.m) rzman Prbest.

Dacikandin (k.jn.dar.m) andina tayn daran. iklandin. andin. Dad (n.x.m) 1 Perwer. Rast. Parastina mafan.2. Alav
pemany.

Dadan (k.jn.dar.m) 1. Girtin. Daxistin. : Derdade. 2. Paldan.

Rahavtin. : Hsk dade. 3. Li peyiin. h d iin. (K) bn: Dan. Dadbex (hn.l.ewa) Mirov rasrew ii dilovan.

Dad (ngaz,hd.dar.m) Gazkirn ii nazandina dayk.

Dadgeh (n.dar.m) Xany, Cih kar riinitina dadvanan.
Dadgeha serbaz.

Dadger (pn.dar.dz) Kes kar w qann li li dadgeh kar di ke.

Dadvan.

Dadgehkirin (k.jn.l.m) Li dadgeh derbazkirina biyara kesek i

gunehbar yan b guneh.

Dad (n.dar.m) Rast. Dadperwer. Wekhev.

Dadmend (n.dar.m) Rastgo. Dadvan.

Dadperwer (n.I.ewa) Dadvan. Dadperwer (n.I.m) Dad.

Dadvan (pn.dar.dz) Dadperwer. Dadger.

Dadok (n.dar.m) Kes avdr yan sexbrya zarokan di kit. Li ber

zarokan di mnit. Daf (n.x.m) Dav. Dager (n.dar.dz) Nrevan. Zrevan. Berpirs. Dagerandin (k.jn.dar.m) Zivrandin. Vegerandin.

Dagern (k.jn.dar.m) Vegeran. Vegeryan. Zivrn.

Dageryan (k.jn.dar.m) Dagern.

Dagirtin (k.jn.dar.m) Pirkirin. Tijkirin. : Cewal ji mwjan dagirt.

Zik xwe dagirt.

Dagrker (kara.dar.dz) Kes yan desteyek mal n welat mirov ji

xwere bi gire.: Rijmd Turk, Iran ii Ereb,dagrkern Kurdistan

ne.

Dagrkirin (k.jn.l.m) Dest biserde girtin. : Kurdistan ji al ar

rijman ve hatye dagr kirin.(K) bn: Kirin.

168

Dahatin (k.jn.dar.m) Hatin xwar. Nizimbiin. Av ya dahat. vitna

birn ya dahat;ang . ya km kir. Hat xwar.(K) bn: Hatin. Dahat (n.dar.nr) Pere ii ber keda dest mirov yan dezgeha mirov l kar di ket, di gehit heftane, mehane, salane.

Dahat (n.dar.nr) Dahat.

Dahnan (k.jn.dar.m) Avirandin.

Dahner (pn.dar.dz) Kes avirandin di ke. Dahnanan dike. Dahilandin (k.jn.dar.m) Weke mirov titek jorda bihavjit.
orkirin.Dahlan.

Dahitin (k.jn.dar.m) Bdeng rawestan. Hiirik hizir liser kirin.

Mitbn.

Dahran (k.jn.dar.m) Kiryareke xwerin ii vexwarina ji dev di e

nav gedey mirov ii giyandaran. (K) Bdn: ez (di) dahrim em

dahrn, tu dahr hiin dahrin, ew dahre[...it] ewan dahrin. Yan dia di hrin. Pr : d da[bi] hrim, hrn, hr, hrn, hre[. . .it],

hrin. .Bdb: di dahra (dadihra) di dahran(dadihran). Db,dr:

dahrabii, . . . .biin. (F): da bi hre, da bi hrin. Yan bi dahre, bi
dahrin.

Dahol (n.dar.m) aiav mzk Dihol.

Daketin-kevtin (k.jn.dar.m) Serjrbiin. Ber bi xwar kevtin.

Dakan (k.jn.dar.m) Dema du giranyd wek hev hember yek di

teraz yan destan de danin, yek ji ya din girantir be; ango ya

giran ya sivik di dake. Bo bin kan. (K) bn: Kan.

Dakirin (k.jn.I.m) Giyandar kirine jor , hajiitine jor. Pez dakir.

Bizin dakir. Radan nav.

Dako (prbest) rvnan Alav sedem ii encam. Jiberko. Lewra.

Jibona.: Em xwarin di xwen dako n mirn.Ez hatim dako te bi

bnim.

Dakutan (k.jn.dar.m) l.Dar di hejne ta fq bi keve erd.

2.Lihf, nalk, pero ti htd dadiwenin jibo toz ji nav derkeve.Werandin.

Dal (n.x.m) Gel. Newal. Nihal. Dol. Dalan (n.dar.m) Ciheke navbera dwaran ber bi avahyan ve die.

Rya hatin yan iin a jiir. Bersivka away w dirj lak, bazin
,arkuj ii htd.

169

Daleh (n.dar.m) Rexne yan gazinde bi awayek nazik, xasim di

nav mal ii hevalan da, by ko hember mirov sil bi be. Bistey.

Dalehkirin (k.jn.l.m) Gazindekirin. Xwe biste kirin. (K) bn:

Kirin.

Daleqandin (k.jn.dar.m) ikilandidn. : Alaya xwe daleqand.

Hilawstin. Li sdardan. Mirandin. (K) bn: Leqandin. Daleqn (k.jn.dar.m) Sdardan. Hilawstin.

Dalho (n.x.nr) Helamet. Mamik nav rez baxan.

Dalistin (k.jn.dar.m) Alstin. Mtin. Dalkerxur (n.dar.m) baiinde Qelerek. Damalitin (k.jn.dar.m) Damaln.

Damaln (k.jn.dar.m) Bi carek rakirin paqijkirin.

Daman 1 (k.jn.x.m) Pade man. Veman. Posdebiin. Bgwilbiin.

Daman 2 (n.x.m) Dehmen.

Daman (n.dar.m) Yarya dam[damey].

Damankirin (k.jn.I.m) bi Daman lstin.

Damar (n.x.m) Demar.

Dame (n.x.m) 1. Sindoqa dameyan.2. Lstikeke bi daman di ht

kirn.

Damelztin (k.jn.I.m) Daman. Damankirn.

Damezrandin (k.jn.dar.m) Diristkirina part, deste navendan. Li

sala 1946 PDK hatye damezrandin. Ang ; Avakirin. (K) bdn
:ez [da] dimezrnim em dimezrnn, tu di mezrn hiin di mezrnin, ew di mezrne[..it] ewan di mezrnin. (F) da bi
mezrne ....nin.

Damilandin (k.jn.dar.m) Daxistin. Girtin.

Damxe (n.dar.m) Mor.

Damxekirin (k.jn.I.m) Morkirn. (K) bn: Kirin.

Dan 1 (k.jn.x.m) Ttitek bidey k. (K) bdn: ez di dim em di dn ,tu did hn di din, ew di de [...it] ewan di din. Pr: d [bi] bdn. Ber,db : di da, di dan. Db,dr. Dab, ...bn.(F): bi de , bi din.(bi
den).

Dan 2 (n.x.nr) Tov dindikn genim, ceh, nsk ii htd.

170

Dan 3 (hk.dem) Demroj. S dann roj, mna ; Dan sipd. Dan nvro. Dan vari.Dan sal, mna bihar havn bayz ii zivistan. Dana (n.x.dz) 1. Xd li tina birnan liser le di mnin. 1. Nav
mrane.

Danan (k.jn.dar.m) l.Mirov titek dane cihek. : Kitb dane ser mz. Zad dane. Cilikn xwe danan. ek dana. Dann.Liser erd raxistin. 2. Twerkirin. Havtin. : Heger tu ne rawest ez d berek danim te.Dann.3. Avakirin. :Danana navenda civak. Danasn (k.jn.dar.m) Xwe dan nasn. Pkkirin. Danbercavan (k.jn.gl.m) Xistine ber avan.andan. Nadan. Xuyakirin. Ronkirin. Zelalkirin.

Danberhev (k.jn.gl.m) Hevberkirin. Danan hember hev.

Rtibirkirin.

Dane (n.x.m) Pik. Mnak.

Danedest (jn.k.I.m) Mirov titek bi de dest yek. :Kesek yan girtyek bi d dest al yan kesek. Pkkirin. Radestkirin.
:Gunehkar xwe da dest polsan.

Daner (kara.dar.dz) 1. Kes kitb yan nivsek di danit.Kes xwed

berhemek nivsld.2. Nav mrane. Danezan (n.I.m) Danpdan. Derxistin. Daxuyan.

Danr (pn.dar.dz) Dadvan.

Dang (n.x.m, hk.cih) 1. Dehmen. 2. Cih erandina kewal li

zivistan. 3. Bin. Jr. : Gund me li danga iyaye.

Danhev (jn.x.m) Vecemandin. Pkvekirn. Pkguhrn. Danhrk (n.I.m) Core xwarineke ji genim hray dikin ji savar hiirtire.Danhrk kelandin .Danhrk kutilkan.

Danik (n.dar.m) Dindik. Tov. Dan.Tomik. Dank (n.dar.pir) Genim keland ii nerim y jibo savar di kelnin
ii bi germ tt xwarin.

Dann (k.jn.dar.m) Danan.

Dannberavan (k.jn.gl.m) Li ber avan danan. Nadan.

Dannberhev (k.in.gl.m) Hevberkirin. Danigeh (hk.cih.n.l.m) Zanngeh. Zanko.

171

Dantin (k.jn.dar.m) Riinitin.

Dankujtin (k.jn.I.m) Biryara kujtina k bi d ii bi dest yek bi

kuj. : Dujmind dagrker kurdan bi destd kurdan di din kujtin.
(K) bn: Kujtin.

Danmr (k.jn.I.m) Daybab yan seyman kea xwe di din mr.

Danti.

Dannasn (k.jn.I.m) Mirov xwe yan hevalek bi de nasn, ango navnanana w bi dit xuyakirin : Ev heval mine, nav w
Hjaye.

Dannivsandin (k.jn.I.m) Nameyek yan nivsek ji al kesek yan dezgehek ve jibo mirov bi ht nivsn.

Danqut (n.I.m) xarin Xwarineka nemazeye, ji genim qutay ii siv

j kir dirist diken, di gel nok, got ii hindek corn giyay di
lnin.

Danpey (jn.k.I.m) Kevtin dii. Li opa w/w iin. : Me da pey

wan.(K) bn: Dan.

Danpdan (k.jn.I.m) Karek yan biryarek dema ji aly kes,

navend ii welatek d bi ht pejirandin yan pesendkim. Nasn. Danr (jn.k.I.m) Bi r kevtin. : Demhijmr pnc var me da r,
nvev em gehitn qonax. Dansal (n.I.m) Dand sal. Werz. Demsal. Dan (n.dar.m) Dank.

Danstandin (jn.gl.m) Mitiimir. Gengee. Hevrik.:Jiyan dan ii

standine. Danstandinkirin (k.jn.gl.m) Mitiimrkirin. Gengeekirin.

Cireldrin. :Daniistandin di nvabera me ii wan da di hn kirin. (K)

bn :Kirin.

Dansal (n.I.nr) Danek sal. Werzek sal. :V dansal me libere

em bi n zozanan.

Danyar (n.dar.dz) Daner. Nivsevan. Dapan (n.dar.m) Nana jbirin. (-). Dapalandin (k.jn.dar.m) Palavtin. Parzinn.

Dapaland (hk.dar.ewa) Hat parzinn. Parzin.Dilopandin.

Dapaln (k.jn.dar.m) Parzinn. Dilopandin.: r dapaland; ango li

pateB kir jibo ko ji gil pakij bi bit.

172

Dapr (n.I.m) Dayka bab yan dayka dayk. Dayka pr. Dayka
mezin.

Daprk (n.I.m) Jina sexbrya zarok niihatf dikit ii navika w di

birit.

Daprsk (n.I.m) Jina sexbrya zarok nii ji daykbiiy di ke.

Dapos (hk.dar.ewa) Nixavtf. Sergirt. :Qazana dapo.

Daposn (k.jndar.m) Nixavtin. (K) bdn: ez da di poim em da di

pon, tu da di po hn da di poin, ew da di poe ewan da di poin. Pr : d da bi+ bdn. Bdb: da di po, da di pon. Db,diir:
Dapobii, . . . biin.(F): da bi poe da bi poin. Daqulandin (k.jn.dar.m) Dabilandin. Dahran. : Pary nan

daquIand.(K) bdn : ez (di) daqulnim em daqulnn, tu daquln

hiin daqulnin, ew daqulne[..it] ewan daqulnin, yan da(di) qulnin. Pr : d bi + bdn. Bdb : di daquland, di daqulandin.

Db,dr : daquIandibii,..biin.(F) : da bi qulne, yan bi daqulne, da

bi qulnin, yan bi daqulnin.

Daqurandin (k.jn.dar.m) Daqulandin. Daqurtandin (k.in.dar.m) Daqulandin.

Dar (n.x.dz) 1 Riwekek mezine, hin di bit bi rih, qurm, ta, eq ii

bi ta li belgan hatiye xemlandin. : Dara ber, maz, sv ii htd. 2
Cwv. Destedar. Dar hiik. Pend :Kirm dar ne ji dar be, nemana w nne. Pend :Dar di bin xwe ra birn.ang ; karek ji xwe
mezintir ii bive bi ht kirin.Pend :Dara xozyan ya xire.
Pend :Dara sber li xo ne ke.ang ; mirov bzax.
Dara (n.x.nr) Nav mrane. Daray (n.dar.m) Dirav.

Darbe (n.x.m) Bizaveka leker dij deshelatek ii wergirtina w

bi rya ek yan pesta xelk. Gurz.Kodeta.

Darbekirin (k.jn.I.m) Gurz ldan. Jinav birin. (K) bn : Kirin. Darbend (n.dar.nr) Ban bi daran hati bendkirin, Ranan. Ban.

Darbendkirin (k.jn.gl.m) Girtina ban bi daran. Nixavtina ban.

(K) bn: Kirin.

Darber (n.I.m) Dareke li iyayn Kurdistan ya meye

embera neteweyya kurdane.Dara ber.

173

Darbest (n.l.m) Texteke ji daran hatiye kirin, berikek yan patek di raxin, birndar yan miryan liser di danin mirov ra di kin.
Darterm.

Darbir (kam.dar.dz) Kes daran di bire.

Darbirn (k.jn.I.m) Dema mirov daran di bire. Darperekirin. (K)

bn: Birn.

Darcigark (n.I.nr) Darkek kunkir(simt), serek w cigar di

xin ii y d di kene di dev xweda dwkla cigar tra hi di

kin. Basik. :Darcigark bapr ji dar kinre. Darn (n.I.m) Giyeke tamxwee di kin nav xwarin vexwarinan.
Dardarok (n.I.m) Darqoz. Hophopk.

Dardarok

Dardekirin (k.jn.I.m) Li sdar dan. (K) bn: Kirin.

Dardnk (n.dar.m) Darek dutaye, ser w y stiir di erd ra kirye du sern din serevrazin,alka ter mna il, rws, giya ii htd dixin nav jibo candar bi sanah bi gehin bi xun, herwesa da ne
keve erd ii ps ne bi be.
Darevan (kara.dar.dz) Darvan. Darfiros (pn.I.dz) Kes daran di firoit.

Darfiro^ (kara.I.m) Kar firotina daran. Darfirotin (k.jn.I.m) Firotina daran. Darfirotin. : endn salan
kar w darfirotin bti.
Daring (n.dar.m) Made.

Daring (hn.dar.ewa) Tit madey.Kerestey.

Daristan (nl.m) 1 Welat daran. Cy pir dar. 2. Nav jinane.

Darnk (n.dar.m) Amann dar. Qazana dar.

Darnqz (n.I.m) Darek dirje li ser khela darek din yan cihek
bilind dana ye, du kes yan pitir li ser herk ji sern w di rnin hevdu nizim ii bilind di kin. Qimaqz. Hophopk.

174

Darkar (kam.m) Kar birn , kirn ii firotina daran.

Darkirok (n.dar.nr) Darkoke.

Darkoke (n.dai-.dz) Giyandarek firindeye xwarina w bahv ii fisteqin , dara kun di ke jibo hllan yan vearina xwarina xwe
b dem pdv. Pend :Tiiba darkokey .kes hercar biryar bide ko karek bihlit, l roja din dsan dubare bi kit.

Darkoke
Darkunker (n.I.m) Amreke bi dest yan thna kareb kar di ke,
jibo kunkirina dar, dwar ii htd bi kar di ht. Mikare. Darkutik (n.I.nr) Darkoke.

Darlastk (n.I.m) ek kujtina balindeyan ; ji darek dueq ii du

lastk pve girdayne ii sern d bi kevilkek ve girdayne. Berikan di kin di nava kevilk da ra dikin di balinde iiikan
wer di kin. Qosk.

Darmaz (n.I.m) Dara maz, li yayn Kurdistan hen di bit

gelek ciwan ti bi xemle.

Darqesp (n.I.m) Dara qesp. Darqosk (n.I.m) Darek duta(eq) sip ii hul kirye, her rexek
lastkek di xin ii her du sern d yn lastka bi alyn kunkir
yn kevlek di bin ii gir didin. Qoskek j dirst di bit.

Darta

(pn.I.dz) Kes kar dartiran di ket. Pesazya daran di

ket. Wek diriskirina kentiir, qumsor, text ii htd. Dartag (kam.I.m) Kar kirin ii lkdana keliipeln navmalyn ji
dar di hn kirin; wek tex, dwar, depebend ii htd.

Darterm (n.I.m) Darbest.

Dartevin (n.l.nr) Yaryeka dilvekere wersek bi darekve di ken ser din bi du alyn darek qa^m ii hul ve gir di din, her^serek

dar mirovek liser radiwestit u wers digirt ii li nv du, s

mirov di riinin xwe di dawenin dako dartevin bi ht li diit wek colank ii dartevinvan sitranan dibjin.

175

Dartevinvan (kam.I.dz) Mirovn bi dartevin di lzin.

Dartira (kn.I.dz) Darta.

Dartira (kn.dar.m) Darta. Dart (n.I.m) Dara tiiy. Tti. Darvan (pn.dar.dz) 1 Mirov daran li^ya ii olan dara di birit bii

sotin ii karn mal.2 nav mrane. zingvan.

Darvan (kar.dar.m) Kar birn, kirn ii firotna daran. Darxistin (k.jn.dar.m) l.Li sdar dan. Hilawstin.2. Rxistin. Darx (n.I.m) Qam.
Darxurme (n.l.m) Dara xurme. Dara qesp.

Das (n.x.m) Amreke hesin, dev tje destikek heye, jibo birn
hildana daran bi kar di Das (n.x.m) Stiryn havn di nav pelex da bi cil li delingn meriv ve di mnin. Dastan (n.x.m) Drok serphatyn qehreman mrxasy ii herdem li ser ezman xekne . Dasandin (k.jn.dar.m) Daweandin. Dair (n.dar.m) Tewalt.

Dav (n.x.m) l.Tay bendik. Tay dez. 2. Tora giritina iiik ,kew
tewaln d. 3.PIan.

Davdoz.(hk.I.cewa) Y divt her tit agehdar bit . nehecimt.

areza. : Eve tu li vir i dik davdozo?. Eve i premrek
davdoze !.Matker.

Davdoz (n.l.m) Mtkirin.

Davek (n.dar.m) Qay. Dawer (pn.dar.dz) Dadwer. Dadvan.

Dawerandin (k.jn.dar.m) Daqutan. Werandin. (K) bn: Werandin. Dawern (k.jn.dar.m) Weryan. Kevtin. Daweandin (k.jn.dar.m) danan)ldana) gurzek bi hz ko wen j bi ht.(K): ez dadi wenim em dadi wenin, tu dadiwen

hn dadiwenin, ew dadiwene ewan dadiwenin. (F): da bi

wene da biwenin, yan bi dawene, bi dawenin.

176

Dawen (k.jn.dar.m) ilqan. Hijyan.

Dawet (n.x.m) Dewat. ah. Govend. Dawetkirin (k.jn.I.m) ahkirin. Leyzn. (K) bn: Kirin. Dawn (n.x.m) Dehmen. Dang. Lv.

Dawnpak (hn.I.ewa) Dehmenpak. Hja. Xwed riimet.

Dawnps (hn.I.ewa) Dehmenps. Bnams. Bhetik. Dawiyandin (k.jn.dar.m) Bi daw ann. Bi dmahk nan.

Kutakirin.(K) bdn : ez di dawnim em di dawnn, tu di dawn,

hn di dawnin. Pr : d bi +bdn. Bdb : di dawyand, di

dawyandin. Db,diir : dawyandibii,..biin. (F) : bi dawne, bi

dawnin.

Daw (n.x.m) Dmah. Brx Berah.

Dawhatin (k.jn.l.m) Dawiyandin. Bi Diimahhatin. Kutabn. (K)

bn : Hatin.

Dawn (hn.dar. end) Ya diimahy. Ya dawy. :Cara dawn. Meha

dawn.

Dawudkdunikil (n.gl.nr) Core teyreke kumrek mna nikil liser

ser w ye, mna du nikilan xuya di ke. Teyr Silman
pxember.

Dax 1 (n.x.m ) 1. iina (cih) sotin li ser le. 2. Kovan.

Dax 2 (hk.dem) Kevin, Roj. Brx ev.

Daxaz (n.dar.m) l.Her titek dil mirov bi vt. Dest b cUrj^ kirin. Viyan. Hv. : Daxaza min ewe ko tu y ak ii j dirj b.2.
Nav xort li keane. Daxaz (n.dar.m) Daxaz.

Daxazkirin (k.jm) Tit mirov daxaz bi ke.Tit mirov di vt. :

Ez dTdaxazek ji te bi kem, ne bje ne !. (K) bn :Kirin.

Daxistin (k.jn.dar.m) Girtin. (K) Bdn: ez da dixim, en dadixn, tu dadix, hun dadixin, ew dadixe, ewan dadixin.yan di (daxin). PR: d bi daxim, daxn, daxx, daxin, daxe, daxin. Bdb : Dadixist. Dadixistin, yan di daxist, di daxistin. Db,diir: Daxistibii,..bn. . (F) : daxe[dabixe] daxin[dabixin]. Yanbi
daxe, bi daxin.

Daxkirin (k.jn.I.m) Bi Hesin, pel yan bizotf cihek le bi

ewitnin dako bi ht nakirin. Guhd kewalan dax di ken dako

bi hn nasn. Birn dax kir. (K) bn : Kirin.

177

Daxme (n.dar.m) Mor.

Daxmekirin (k.jn.I.m) Morkirin.

Daxuandin_(k.jn.dar.m) Li erd xiandin. Rakan.Xikirin.

Revandin.

Daxuyan (n.I.m) Tit di ht xuyakirin bi nivsn. Ragehandin.

Ronkirin.

Daxwaz (n.dar.m) Daxaz.

Daxwazkirin (k.jn.gl.m) Daxazkirin.

Daybab (n.I.pir) Dayk ii bab. Semyann zaroyan.

Da^ (n.gazkir.m) Dayk.

Dayk (n.x.m) Xwedya yek yan pitir zaroyan ko ji w peyda

biine. . Da. Dad.

Daim 1 (n.dar.m) Jina li iina deyk sexbrya zarok di ke. Da^ 2 (k.jn.x.m) Dan.: Pere dayn. Xwarin dayn. Daykemar (n.I.m) Bizinmik. Bkmar mezin.

Dazamn (k.jn.dar.m) Diyarkirin. Xuyakirin. (K) bn: Zann.

De (hk.dem) D.

Debane (n.x.m) ekek bike fiek ii guleyn nemaze di xwe. bo er ii berevaniy bi kar di ht. Demance. Werwere.

Debance

Debar (n.x.m) Kar ii koka jiyan. Rvebirin.Berhev.

Debarkirin (k.jn.I.m) Kar xwe kirin. darekirin. . : Ez di karim

evsal debara xwe bi kim, by pdv kes bi bim. (K) bn: Kirin.
Debe (n.x.m) Setil.

Debeng 1 (hn.x.ewa) Kfxwe. Devken.Beo.

Debeng 2 (hn.x.ewa) Bmej. Sawlke.

Deal (n.x.n) Di rokn dn da hatye ko gyaneyek xirab li roja dawya dunyay d xuya bit, dema xwarin nemnit, ew hemii corn xwrin hene mirov gelek birs(bir)ye , l y nikarit xwe
ragirit li dwv biit d xwe ji xud ket kafir bit..

178

Def 1 (n.x.m) mzk Amrek mtizkye baziney, alek w bi kevil

gyandaran dapoye ii lvn al din bi xelekn hesin rz kirne

ii bi dest l di xin . Def 2 (hk.cih) 2. Nik. Rex. Tenit. Ba.Cem.: Were def min xorto. Li def me befir ya bar. Defandin (k.jn.dar.m) Li def xistin.

Defne (n.x.m) Xizne.

Degme (hk.dem) Caran. Caraa. Hinde caran. Km caran.
Degmen (hn.x.ewa) Zehmet. Km. Deh (hijn.end) Hijmara 10 . 5+5= 10. Pend :Li deh avan derbaz bii , gozeka w ter ne bii. Dehan (hijn.en.dar) Bi dehan. Dehcark. : Li pevnek de bi dehan kes hatin kujtin. Dehbe (n.x.n) 1. dinnde Giyandarn(ginawir) dirnde yn gotxwer

, ter ii kewalan di xun. Wek gurg, heftiyar. 2.Mirov kirt

dirinde. Dehcark (hijn.end dar) Riidann bi dehan car dubare di bin. Dehem (hijn.end) Ya/ y deh.

Dehik (hk,en.m) 1. . k ji deh. 1/10. 2. Deh rojn bi xr ko xelk

dindar niza ii rojyan di ken ti di girin. Dehil (n.x.nr) Cihek tij(pir) qerem, stir, eq ti tira. Pend :Heger

agir berbii dehl, ter hik pkve di ewitin(sojin), Ang ; heger

kiryareka ewt rii bi ziyan di gehe de ak ii xirab wek hev.

Dehmen (n.x.m) lvn kiras ii kurtekan. Dehmenpak (rd.I.ewa) Mirov hja ii ji xwe erimkir. Dehmenps (rd.I.ewa) Kes ezmanrfe, b rz ii riimet.

Dehol (n.dar.m) Dihol. Dehol.ien (kara.I.dn) Diholjen.

Deholldan (k.jn.gl.m) Diholldan. (K) bn : Ldan. DehoUxistin (k.jn.gl.m) Diholldan. (K) bn: Lxistin.

Deholvan (kara.dar.dz) Diholvan.

Delak (kam. x.dz) 1. Kes li seriixanan xizmeta xelk di ke. 2. Sertira.

179

Delakxane (n.dar.m) Sertiraxane.

Delal (hn.x.ewa) l.Xweik. Rind. Ciwan. 2. Nav keane.3.

Navbij.

Delalbn (k.jn.I.m) Xweikbn. Ciwanbiin.

Delah (kn.dar.m) Keseke li meydankn kewal ii dewaran navbij

ya kirn ii firotin dike navbera xwed ii bikiran. Delalkirin (k.jn.I.m) Ciwan. Rinkirin. (K) bn :Kirin. Delav (n.dar.nr) l.Aman vexwarina av. Dohk.2. Kendav. Girav.
3. Covan. Kerax.4. Pl.

Delik (n.dar.m) Pere pateyek nsek ii bijne ii dermankir ye, di

xin ser birn ii cihn kul.

Delikandin (k.jn.dar.m) Delik bi le ve kirin. (K) bdn: ez di deliknim em di deliknn, tu di delikn hiin di deliknin, ew di dehkne[..it] ewan di deliknin. Pr: d bi + bdn. Bdb : di
delikand, di delikandin. Db,diir: delikandibii, delikandibn. (F):
bi delikne, bi delknin.

Deling (n.dar.nr) Cih(iina) p di derp,pentelon, elwal da der

dikevit. Dawya di kevit ser pyan. Del (n.x.dz) Qere. Mutirb.

Delve (n.x.m) 1 Derfet. 2 Der . Cih derbazbn.

Delv (n.x.m) Setil.

Dem (hk.dem,n.x.m) Kat. Wext. ax.: Her ev v dem ez di

nivim. : Dema we xwe be. Dem (hk.dem.x.ewa) Xasme jibo ay bikar diht ango.dijwar,

bitov. : aya hewe ya bi deme, we diyare gelek tov kiry.

Demabor (n.I.m) rzman Dema iiy. Derbazbiiy.
Deman (n.dar.m) Kir.
Demance (n.x.m) Debance.

Demar (n.x.m) 1. Rihn le mirov yn hevbendkirina navbera

mej ii le. 2. Boryn xwn.

Demarniman (k.jn.l.m) Daxazkirina xwe nojdary jibo

hevdu.Nocan. (K) bn : Niman, nimyan.

Dembosk (n.l.nr) Derzk yan her asinkek sertj bo peytkirna

cilikan ii alavn din.

180

Demdem (hkdem,rzkirin) Carcar.

Demdem (hk.I.ewa) Meriv ko her demek bi rengekye, yan

boiinek heye. Li dw dem xwe di guhorit. Gwlo.

Demek (hk.dem) Carek. Heyamek. Zemanek.

Demhat (hk.dem) 1. Dem. ax. 2. Nav mrane.

Demhijmr (n.I.m) Amreke jibo hijmartin li diyarkirina dem bi

kar di ht. Gelek corn wan hene, mna, demhijmra dest, berk, dwaran ii htd. 2.Pikeke ji eviirojan.ango 1/24, her
demhijmrek 60 xolgehin ii xolgeh di be 60 irke.

Demhijmr
Demgirday (hk.I.ewa) Mirov girdaye jiber jivanan ii dem kme.epil.epirze. Demildest (hk .dem) Karek di dema xweda bi ht Idrin(encamdan) .kser. Lezgn. : Wan demildest nexwe xwe gehand xestexan. Dem (hk.dar.ewa) Kat. ax. Wext. Brx Herdem. Hergav. Demn (n.dar.m) l.Ttal. Dabiinert.2. Dema bi serve iiy,
derbazby.

Demjimr (n.I.m) Demhijmr. Demkirin (k.jn.I.m) Tova kirin nav ava keland jibo reng w sor
bi be. (K) bn : Kirin.

Demokra_(n.peyv.biyan) Sstemeke ko gel rol xwe di deshelata

w da pire.

Demokrat (hn.peyv.biyan) Kes,deste yan part y/ya jibo demokrasy xebat di ke ii bawer bi w heye. Demsal (hk.dem) ar demn sal.Werz. Dansal. Den (n.x.m) Cerek mezine ji ax dirst kirye(axa cerkan) bo ava tez a vexwarn bi kar di hnin.2. Zik. Dendik (n.dar.m) Dindik.

Dendik (hn.dar.ewa) Navok.

181

Dendikre (n.I.nr) Zebe. it.

Deng (n.x.m) Awaz, xurn, nizeniz, ya ji dev mirov,

giyandar,Iivn yan vk kevtina tenan peyda di bit .: Deng kew

li iyan xwe di hi.Pend :Dengean, kelex man. Ang; kes
gotinn ji xwe mezintir di ke. Pend :Deng dihol ji diir

xwee.ang; ti kes, yan cih mirov ne dt li nik mirov y xwe

irne.

Dengbi (pn.I.dz) Sitranbj. Lavjebj. : ivan Perwer dengbjek

bi navdenge.

Dengbilind (hk.I.cewa) Mirov hl di axivit. Deng w bilind.

Dengbilind (n.l.m) Dengiidor. : Dengbilindya zarokan ez ji xew
rakirim.

Dengbilindkirin (k.jn.gl.m) Dengbilind. Dengtidor.

Dengbirn (k.jn.l.m) Bdengbiin. Hibiin. (K) bn: Birn.

Dengdan (k.jn.I.m) Li dema hilbijartinan xelik dengan di de

berbijarn xwe.: Ez d deng xwe bi dim w kes y berjewend

ya gel me bi parze. (K) bn: Dan.

Dengdar (n.I.m) Hemii ptn abeya kurd ji bil het dengdran.

Nivok.

Dengdr (n.l.m) Ptn dengdr di abeya kurd da hetin : a,e,,i,,o,u,ii. Zingok.

Dengr (hn.dar.ewa) Bi navdeng. Navdar. Navdr.

Dengjar (hn.I.ewa) Mirov deng w dilsoj.Meliil.

Dengketin (k.jn.I.m) Dengkevtin.

Dengkevtin (k.jn.I.m) Ji egera nexwe yan qjandin deng mirov kiz di bit li bi ser nakevit. : Hind duh min kirye hewar deng
min y keft. (K) bn: Kevtin. Dengkirin (k.jn.I.m) Bangkirn. Gazkirin. (K) bn: Kirin.

Denglkirin (k.jn.gl.m) L xurn. L heytandin. Gazinde j kirin. :

Deng xwe li zarokan neke, dako ji te ne tirsin. (K) bn: Kirin.

Dengirn (hn.I.ewa) Y deng w jibo gotina sitran, helbest ii rokan pir irn.Dengxwe. Dengdor (n.l.m) Qerebalix.: Eve i dengdore ji mala cranan di
ht.

182

Dngtidorkirin (k.jnlm) Qerebalixkirin. (K) bn: Kirin.

Dengvedan (k.jn.I.m) 1. Dema dengek der di kevit, dubare

berevaj di bit ii di ht bihstin, xasme li gel ti newalan. 2. Bi navdeng kevtin. Pend :Mna kevir deng ve di de. Ang; mirov gotinn hevber xwe di veciit dubare di ke. (K) bn : Vedan. Dengxwe (rd.I.ewa) Y deng wjibo stirn xwendin xwe be.
Dengzar (n.I.m) Dengiidor.

Denik (n.dar.m) Dindik. Denmark (cugr.n.hk.cih) Welatek Ewropaye. Denmark (nej,n.dar) Mita yan mirov ji Denmar.

Dep (n.x.nr) 1. Darek pan li tira ye bo text, dergeh ii pdvyn d

mifa j werdigirin. 2. Pan. dep sing w.

Depre (n.I.nr) Depeke bi dwaran ve kir ye,li xwendingehan

cihd d waneyan liser di nivsin.Textere.

Deq (n.x.dz) 1. Pare nivs. Nivsar. : Mamosta deqa nivs ji mere

xwand. 2. Xaln re yan n ko mirov liser dest ii giyan xwe

wne di ke. 3. Mat,mazyeke ko zaro p di lzin li yn hev dixin.

4.Wire.GwiI. Keyf. Deqandin (k.jn.dar.m) Deq liser le kirn.
Deqdan (k.jn.I.m) Deqandin. (K) bn: Dan.

Deqkirin (k.jn.I.m) Deqdan. (K) bn: Kirn.

Deqsikandin (k.jn.I.m) Lheytandin. Pavebirin. Gwilikandin. : Mamostay evro ps deq min ikand unk min waneyn xwe
berhev ne kiribn. (K) bn: ikandin.

Der (n.x.m) l.Dergeh . eper. 2. R. 3. Dervank. Qepax. 4. Cih : Tu ji kiider di hy ? 5. rz,..P ti papite. : Hatinder. Kirinder.
Derkirin. Derxistin. Derbazkirin. Derhavtin.
Derabzn (n.dar.m) Deraznk.

Deramet (n.x.nr) Mita. Ber. Dahat.

Derann (k.jn.dar.m) !. Ann der. Inan der .derxistin. : Nojadar

zilikek ji av nexwe deran. 2. Akerakirn. Xuyakirin.

Derav (n.x.nr) 1. Cih ava w ya tenik ko mirov ii candar l

derbaz di bin.2. oya av. : Kanya gund me deravek av jiber

di it.3.Kawdan. Rew.: Niha hn di i derav de dijn?.

183

Deravok (k.dar.nr) 1. Derav biiik. Deravk. 2. Cih derbazbn.

Deraznk (n.dar.m) Dwarkek biiike di der malanda, di kevit

aly bin dergeh, dergeh xwe li ber di girit ii rya hatina ba ii

sermay di girit.

Derbaz (hn.dar.ewa) rzman Dema iiy. Biserven.

Derbazbn (k.jn.I.m) Li cihek,iyayek, avek bi dey ti bi aly

din. Tpern. (K) ez derbaz di bim em dderbaz di bin, tu derbaz di b hiin derbaz di bin, ew derbaz di bit ewan derbaz dibin. (F)

derbaz be , derbaz bin, yan derbaz bi be, derbaz bi bin. Derbazkirin (k.jn.I.m) Meriv barek, mirovek yan titek li ciyek bi borne. : ivan pez kk li em derbaz kirn. :Mr ew mre y xwe j (tengav) derbaz bi ke. (K) bn :Kirin. Derbend (n.dar.m) Cih, gely der w hat dwarkirin jibo
xirvekirina av yan derbazbiin. Sikir. Pengav.

Derbendkirin (k.jn.gl.m) Dwarkirin yan nijinna der gel, newal yan qodkan. Girtin ii tundkirina der amanan. (K) bn: Kirin. Derbest (hn.dar.cewa) Tit der w hatye girtin, bestin. Dergirt.
Nixavt.

Derbestkirin (k.jn.gl.m) Dema der amanek bi ht girtin. Derbider (hn.I.ewa) Kes ko ji welat , mal ii war xwe diir di
keve.Aware. Miext.

Derbiderbn (k.jn.gl.m) Ji mal li war xwe dtir kevtin.: Ji egera

nexwe kawdann aloz gelek ji xor ii ken kurd derbider
biin. (K) bn:B{in.

Derbider (n.I.m) Awarey.

Derbiderkirin (k.jn.gl.m) Bi xurt ii mal war derxistina xelk.

(K) bn:Kirin.

Dern (k.jn.dar.m) l.Derkevtin. Derketin. : Eve du roje bab

min ji mal der iiye.2. Serkevtin. : Xwendekarn gund me sal
hemij deriin. (K) bn: iin.

Derd (n.x.nr) 1. . Jan. Nexwe. Kovan. Brx Derman.

Derdan (k.jn.dar.m) 1. Weke ipikn av ji cihek der di kevin.
Drandin.2. Pivdank.

Derdandka mz (n.l.m) Pivdanka mz. Mzdan.

Derdekopan (n.l.m) noj Nexweyeka jand dujwar di kevin

masolkn mirov. Ttaniis.

184

Derdekurtan (n.I.m) noj Derdekopan.

Derdee (n.l.m) no/ Nexweyekeji egera geztin[leq]a segn nesax

ii har mirovan di gire.

Derdest (rd.dar.ewa) Desteser.

Derdestkirin (k.jn.gl.m) Desteserkirin.

Derdmend (hn.dar.ewa) Nexwe. Nesax.

Derebeg (kara.I.dz) Keseke ji texeka bilind zengne, erd mal

hejaran ii keda wan di xot. Axa.

Derebegat (n.dar.m) Axat. Kedxwar. Derebeg (hk.dar.m) Derebegat.

Dereng (hk.dem) Direng.

Dereng (hk.dem) Direng.

Derengkevtin (k.jn.I.m) Grobn.

Derengtir (hk.dem) Pitir dereng. Hjta direng. Pitir veman. : Ez

piek ji te derengtir vegerim mal unk karek min heye.

Derengtirn (hk.dem) Ji hem deman derengtir. Derew (n.x.m) Direw. Vir.

Derewbi (hk.I.ewa) Mirov derewan dike. Meriv viran di bje.

Derewbn (k.jn.I.m) Dema gotinek di be derew. : Ta derew dibit
rast ser xwed t diit.: Ew gotinn dij hewe hatn kirin, hemii biin derew.

Derewn (hk.I.ewa) Direwn. Derewbj. Direwker.

Derewn (hk.dar.cewa) Derewn. Bafiro.

Derewker (hk.dar.ewa) Derewn.

Derewkirin (k.jn.I.m) Virkirin. Direwkirin. (K) bn: Kirin. Derewzn (hk.dar.ewa) Xapnok. Derxistin (k.jn.dar.m) 1. Derkirin. J havtin. : Bab kur xwe ji
mal derxist. 2. Akerakirin. Xuyakirin.

Derfet (h.x.m) Delve. Hel. Hilkeftin. ens. Kewdann eyn.

Dergeh (nl.n) 1 Der. : Dergeh mala xwe li mvanan vekir. 2 Ifv.

: Xwed dergehek jibo me veke.3. R.

185

Dergehvan (n.dar.dz) Kes ku liber dergah baregeh, yan malan di

rawestit ti nrevan ii sexbr ya xelk diket. Parzvan. Dergehvan (n.dar.m) Nrevan. Parzvan.
Dergisfi.(n.dar.dz) Desgirt. Dezgir.Xasti.
Dergs (n.dar.dz) Desgirt.

Dergs (n.dar.m) l.Landik. Ddk. 2. Zarok sava di landik de.

Derhatin (k.jn.dar.m) J hatin der. Derkevtin.(K) bn: hatin.
Derhnan (k.jn.dar.m) Derhnan. Derann.

Deriz (n.x.m) Keliteka bitik, tkeke di keve dwar, ber, hestii ii

htd.

Derizandin (k.jn.dar.m) Mirov yan hzek ji egera ldan cihek,

givatin tkek bi xit cihek.: Deng topan dwarn me yn derzandn. (K) Ber,dn:Ez di deriznim, em di deriznn, tu di
derizn, hiin di deriznin, ew di deriznin, ewan di deriznin. Pr: d[bi]+ ber,dn.Berd,db: di derizand, di derizandin. Db,diir:
Derizandibii, ...btin. (F) : bi derizne, bi deriznin.

Derhnan .(k.jn.dar.m) tiek bn der. Dernan. Der dihnim. Der

dihnn. Der dihnit. Der bihne, der bihnin.

Der (hk.cih,n.x) 1. Der. Dergeh.2 gely teng.

Dernan (k.jn.dar.m) Derhnan.

Derzan (n.dar.m) Hew. Astan. Deraznk. Derkar (nax.m) Gundeke li devera Sind - Zaxo.

Derketin (k.jn.dar.m) Derkevtin.

Derkevtin (k.jn.dar.m) l.Titek, kesek yan candarek ji cihek,

avahyeld biht der. J hatin der. 2. Peydabiin. : Corek nii y

tiromblan derkevtye. (K) bn: kevtin.

Derkirin (k.jm) 1 Kesek ji kar w diir bxin. Ji mal derxistin.

Derxistin.2 Peyda kirina titek nii. (K) bn: kirin.
Derling (n.dar.nr) Deling.

Dermal (n.dar.m) irn, xwarn ii vexwarn hin caran pere ii cilik,

ku mala zavay jibo mala biik di kin diyar li dema nany.
Dermale (n.dar.m) Parey mehane y fermanberan. Heyvane.
Mehyane.

186

Dermal_(n.dar.m) Xwarin ii vexwarina mala zava jibo ya biik di

nin.

Dermalkirin (k.jn.gl.m) Xwedkirin ii sexbrkirina kewalan di

mal da, daku qelew bibin jibo firotin yan serjkirin.

Ribtekirin. Malofkirin. (K) bn: kirin.

Derman (n.x.m) l.Xwarin ,vexwarin, irenqe li htd ji giya candaran diht kirin jibo arekirina mirov li gyandard nexwe. 2. are. Brx derd. : Derman i j nehatin dest danane.derman dermale.derman nebiin kar xud ye. Dermanfiro (kn.l.dz) Kes dermanan di firoe. Xwedy dikana dermanan. Xudan yan karmand dermanxan.
Dermangeh (n.dar.m) Cih kirin firotina dermanan.
Dermanxane.

Dermankar (kn.I.dz) Meriv dermanan dike. Pispor kirina

dermanan.

Dermankar (n.I.m) Kar kirina dermanan. Dermankirin (k.jn.l.m) Derman xistin ser bir cihd kul .Derman

dane nexwean. : Nojdar birna birndar derman kir. (K) bn:

kirin.

Dermanxane (k.dar.m) Dermangeh.

Dermansaz (kn.I.dz) Kes liser dermanan xwend ii dermanxanan

kar diket. Dermankar.

Dermansaz (n.l.m) Dermankar. Dernefs (n.x.nr) Cerbader.

Dernexn (hn.dar.ewa) Tit ser w jibo xwar hatye wergeran ii

bin w jibo al ser. Seraiv.

Dernexnbn (k.jn.gl.m) Seraivbiin. : Cerrik av demexiin b.

Dernexnkirin (k.jn.gl.m) Semivkirin. Wergerandin. : Kaban
hris bii, mencela xwarin demexiin kir.

Derp (n.I.m) Kiras , cilik mirv di kete berxwe ku her du lingan

ta kemax di girit pitir cilikn ev yan xew i dirj yan kurt, libin pentor yan elwalan diken ii jibo melekirin di av de bikar
diht.: Derp jibo beq kirin.

Derpdanan (k.jn.gl.m) Li dema xwe iitin, xwe gihorn yan

karn din, mirov derpy xwe ji pyn xwe dike.

187

Derphavtin (k.jn.gl.m) Xwe bderpkirin. Bfed. Bzax. Li

derdan.

Derp-ji-pkirin (k.jngl.m) Derpxistin.

Derp-Ii-pkirin (k.jn.gl.m) Derp li pkirin. Li ber xwe kirin. Derpxistin (k.jn.gl.m) Derpdanan. Derpdann.
DerE (n.I.nr) Derp.

Derposk (nl.m) dergehk. Dervank.

Dersm (cugm.) Bajreke li Kurdistana Turk.

Dersim (malb.n) Xelk Dersm.

Dersok (nl.m) cemedan.

Derso (n.dar.nr) Lfik pakijkirina amanan. Amanok.

Derber (n.I.pir) Cih mirov tda.Rexan. arov. Biyav.

Derdor (n.dar.pir) Biyav mirov di nav de dijt. Rexiian. Dever.

Dern (n.x.n) Nepenyd di nava mirov da. Hz hizira
navxwe.Can. Giyan.

Dern (hn.dar.ewa) Kawdand girday bi dern ve.:

Nexweyn deriin. andina deriin. er deriin.

Dernna (kara.I.dz) Pispor di war deriin de.: Nojdar deriinnas.

Dernna (n.dar.m) Xwendin karn girday bi zanista dern

ve.

Dernzan (kam.dar.dz) Deriinnas.

Dernzan (n.dar.m) Deriinnas.

Dervank (nl.m) ew para di xin ser yan da dinin ser tit. Derok.
Der. Derxwnk.

Derve (hk,cih.dar) Cih, yan tit ne li avahyan da. : ne li jor. :

dervey welat ; ang ne di nava tixtibn Welati. Dervedan (k.jn.I.m) Danpdan. Danezan. Derve^ (hn.dar.ewa) Tit derve. Biyan. Derwaze (n.dar.m) 1. Gahske. 2. Dergeh.

Der^_(n.x.dz) 1. Mird. 2. Nav mrane. Derw Evd,

mrxaseke stran p hatne vehandin.

188

Derxwnk (nl.m) dervank.

Derya (n.x.m) Gol, gomn av yn mezin. Derya navn . derya
re. Htd. Deryavan (pn.dar.dz) Mirov bi gem ii kelekan kar di nav deryayan da di kin.

Deryavan (kara.dar.m) Kar deryavanan.

Derz (n.x.m) Valah, peq, kelite , ya dikevit cihek , dwarek yan
hest.

Derz 1 (n.x.m) Pare asinek zirav ii tje jibo diriina cilkan ii karn
mal bikar di hnin. Pend :Bra bi derzk di kolin.

Derz (n.x.m) irenqeya ldana le.

Derz
Desnivj (nl.m) 1 bermayy xarina gyandaran ku ji pay der di keve.2 xwe utin bo nijj kirin, ez bi desnijjin anku dim
nivj bi kim.

Dest (nax.n) pikek le bi baskan domah di hn ii iitin, her k ji pjnc tiblan pkhatye. (p): dest mino kes mino. Dest mand(westiyay) li ser zik tre. Dest bi tin deng j na
ht.dest dizan bi dizan na hte birn.dest li bin berye. Dest
dest di nasit.

Destajo (hn.dar.ewa) Guhdar. Destakirin (k.jn.I.m) Dema destn jin ii mran bi hev di kevin, div desnivj dubare bigirin. : Tu bi xud desta min ne, ez bi
desnivjim. (K) bn : kirin. Destan (n.x.m) Dastan. Destar (n.x.nr) Distar.

Destav (n.I.m) Cih desnivj ii destiiav tinan. Tewalt. : D

im destavek.

Destavi (hn.l.ewa) Desthavj. Gurzwen.rikar. Hrivan.

Destavj_(hn.l.m) Gurzweandin. Hrikirin-birin.

Desravtin (k.jn.I.m) Desthilandin. Hrikirin. (K) bn : avtin.

189

Destavgeh (n.gl.m) Cih destav. Tewalt.

Destavkirin (k.jn.gl.m) iin destavgeh. iin desnivj.Mztin.

Rtin. (K) bn : kirin. Destavxane (n.gl.m) Destavgeh.

Destberdan (k.jn.I.m) Heger mirov destan ji titek berde. Bi cih

bihlit.Destdahlan. : Ez destan ji te brbidim, unk tu nab
mirov. (K) bn : berdan.

Destberdaj (hk.I.ewa) Kes gelek pere dirav bi mezxit. Destbilindkirin (k.jn.gl.m) Xwe dane dest. Hatin ray
Destbira (h.I.nr) Destebira.

Destbizv (hn.l.dz) Zeberdest. Desthil. : Ew palek destbizve.

Destcalak (hn.I.dz) Desthil. Destbizv. Zeberdest. Destepilandin (k.jn.l.m) Destqutan. Destikdan. Destnk (n.dar.m) Sele ji pareyn levenan hat kirin. Zemblk.

Destdaman (k.jn.I.m) Mitay ku di dest mirov de di mne bi kr

firotin nah, xerc nabit.

Destdan (k.jn.l.m) l.Dema mirov destd xwe li titek yan kesek

bixe,.. bide.Destldan. Desttwerdan. Bi destan girtin.2.

Desthijandin. Destleqandin. 3.Destiirdan. Rdan. : Heger

mamosta dest bide, ez d sube li mal mnim ii na herim xwendingeh.4. Destn hev girtin. iin destn hev. : Min silav

kir l w dest xwe ne da min, nizanim bo y sile.

Destdeman (k.jn.I.m) Destdaman.

Destdeneman (k.jn.gl.m) Weke i pere ii mal di destd mirov de

nemne.Hejarbiin. Bperebiin. Belingazbiin. : Ez pir hez dikim alkarya te bikim, l mixabin i di dest min de nemaye.

Destdiri (hk.I.ewa) Mirov destn w di gehim hemii cih

alyan.l. matker. 2. Zordar.

Destdirikirin (k.jn.gl.m) Dema kesek destn xwe dirj ke ser

mal ii namiisa xelk. Kirtkirin. (K) bn: kirin. : Y destn xwe dirj biket ser axa me, d destd w birn.

Deste (hk.x.m) l.Grop. Revde. Bir. : Desteyeka nii ji xortan ber bi

xwendingeh ve n.2.Qeft. : Desteyeka gulan dan ser gora ehdan.

190

Desteber (nl.n) 1. Berek hilye didest xwe digirin bo hisna dwarn kurtanekir da hil ii ciwan bibit.2 Kes bo k destebery dike.

Desteber (nl.m) Dema mirovek xwe berpisyar hember kesek yan

alyek di dane li cih k din ku soz yan biryara liser bicih bne,
l y desteber kir li iina w d ht sizadan eger xwedy k soza xwe bicih ne na.

Destebira (hn.I.nr) Hevalek qenc, .. ba. Heval . Dost. Hevr.

Hevkar.

Destecon (nl.n) Berek dirj ii hulye di dest xwe di girin li con y

dan t di din bo lokirina dan ji sivy.

Destedvk (n.I.m) Amrek cotyarane, liser hincarye, li dema cot

cotyar dest xwe liser di danit jibo ragirtin ii livandina hincar.

Destegir (n.I.m) Berdestik.

Destekirin (k.jn.I.m) Destakirin. (K) bn : kirin.

Destemo (n.dar.m) Jin yan kea kar pakijkirina mal ii avahyan

dike hember perey. Desteng (hn.I.ewa) Hejar. Destkurt. Belingaz.

Desteng (n.I. m) Hejar.

Destduw( peyv.I) Cil ii mitayn hatine bikar ann. Keviniinw.

Desthevgirtin (k.jn.gl.m) Weke du yan end mirov destn xwe

didin hev, mebest j alkarya hev dikin. Bi hevre xebat

tkon dikin. Li rojn teng div em destd hev bigirin. (K) bn:
girtin.

Destxwetdan (k.jn.gl.m) Desttwerdan. Matkirin.

Destgiran (hn.l.ewa) l.Mirov dest w bi hz dema gurzek da di

wenit. 2. Kes gelek hd kar ii nivsan dike. Ne eleng.

Destgirdan (k.jn.I.m) Kelabekirin. : Polsan destd diz h pit

girdan xistin nav girtgeh.(K) bn : girdan.

Destgirt (hn.l. ewa) l.irk. Brx Nandeh.2. Dezgir. Destgr (n.dar.m) Berdestik. Destgr (n.dar.dz) Dezgir.

191

Destgork (n.dar.m) Coreke goreyd taybetin ji hir yan pemb

dihn kirin mirov jibo parastina destan ji sir yan ciwany,dikin destn xwe. Lepik. Destk.

Destgork

Desthelat (n.dar.m) Desthilat.

Desthilandin (k.jm) li rojn tengav pevdanan mrxas li

meydan ek bi destin ii bexodan diken.

Desthilat (nl.m) Kes yan partyen her tit di dest de. Serwer.
Semyan.

Destik (n.dar.nr) Qeft. : Destik gulan. Destikek

pvazterkan.destikek nrgizan.

Destir (n.dar.m) Berdestik.

Destcer (k.I.nr) Gozik. Cerik.Kedn.

Destiberdan (k.jn.gl.m) Dema mirov destan ji titek yan karek berde ii bi yekcari bihlit.: Jiber ku ez nikarim w kar bikin, min
dest j berda. : Em tu car destan ji xebat beraadin. (K) bn :
berdan.

Destikisandin (k.jn.ggl.m) Destjberdan. (K) bn: kiandin.

Destkar (hn.l.ewa) Zeberdest.

Destkar (nl.m) Bi dest karek yan guhornek tda bi ht kirin. Destkarkirin (k.jn.gl.m) Mirov bi dest di titek yan karek di
xebitit ii hin guhernan tda dike. Destkar-tda-kirin.(K) bn:
kirin.

Destkeytin (k.jn.I.m) wergirtin. Peydakirin. Bi dest xwe xistin. : Di elengyek da gelek ek li keliipeld leker kevtin dest
pmergeyan.

(K) bn : kevtin.

Destkevt (n.l.pir) Tit ku bi dest mirov dikeve. Keliipeln mirov ji xwe re peyda dike. : Destkevtyd we i biin di v erda?
Destk (n.dar.m) Destgork. Lepik.

192

Destkan (k.jn.I.m) Xwe ji karek yan kiryarek dan pa. Xwe j

diirxistin. : Min dest xwe ji w kar kan jiber ku y bi sergj bo. : Destd xwe ji kar xirab bi ke, heger d poman
b.Destjberdan.(K) bn: kan.

Destkiandin (k.in.I.m) Destkan. (K) bn: kiandin. Destkurt (hn.I.ewa) 1. Kes ku i p nabit. B desthilat. Kmehat.2.Hejar. Belingaz. : Ezman dirj destkurt; ang mirov bi ezman pir soz dide di bje, l kiryar berevajye.

Destkurt (n.I.m) Hejar. Belingaz. Destlgerandin (k.jn.I.m) Weke mirov bi destan li titek bi
gerne.

Destlkevtin (k.jn.l.m) Dema dest bi titek kevtin. Destlwesandin (k.jn.I.m) Desthejandin. Destleqandin.
Destlxistin. Tepldan. Qutan.

Destlxistin (k.jn.gl.m) Dest xwe ldan. Dest xwe l xistin.

Dest xwe gihandin. Bi destan girtin. (K) bn : xistin.

Destlibakirin (k.jn.gl.m) Dest xwe l hijandin. (K) bn : kirin. Destlipitxistin (k.jn.gl.m) Dema mirov dest xwe h pita yek
bixe, jibo destxwe ii afern l kirin. (K) bn: xistin.

Destmal (nl.m) Pare pateyeke jibo maln ii zuha kirina destan .

kefk.

Destmaye (n.I.nr) Pare ii mal di mirov de di mnit. Sermaye. Destmayedar (kn.I.dz) Mirov yan dezgeh dzengn, xwed mal li
sentenet. Sermayedar.

Destmj (n.dar.m) Desnivj. Destmjgirtin (k.jn.gl.m) Desnivjgirtin. (K) bn: girtin.

Destnivs (n.I.m) Mijard bi dest dihn nivsn.

Destpak (hn.I.ewa) Mirov dilsax. Mirov disoj. Mirov b ziyan.

Mirov ak.

Destpaqij (hn.I.ewa) Destpak. Destpelink (hn.dar.ewa) Dema mirov li tarsatan i na bnit, bi

destan rya xwe dizanit. Lepequt.: ev tar bo ez bi destpehnk li plavd we geryam.

Destpelix (hn.l.ewa) Tembel. Destkurt.

193

DestE (n.dar.m). Berah.

Destpk (n.dar.m) Destp. Berahk.

Destpkirin (k.jl.gl.m) Weke mirov dest bi karek bike. : Evro w

dest bikar xwe kir. (K) bn: kirin.

Deste (hn.I.ewa) Mirov b riimet. Mirov destdirj.

Destgo (n.dar.m) Cih mirov destd xwe tda di ot. Destr(nl.m) Rdana mirov ji kar bo heyamek, bhinvedan.
Rdan.

Destrdan (k.jdar.m) Dema mirov destry bi dit,yan ji yek bi

xwazit.(k) bn : dan.

Destrname (n.I.m) Name yan karta bi away ferm destr tda

nivs ye. : Min destname jibo mehek wergirt da herim dervey
welat.

Destvala (hn.I.ewa) Mirov nikarit i bikit, i senga xwe nebit i

p nebit. B biryar.

Destvank (n.dar.m) Kelabe.

Destvank

Destvekir (hn.I.ewa) Nandeh. Merd.:Mirovek destvekir. Jineka

destvekir.

Desstxistin (k.jn.I.m) bi Dests kevtin. Peydakirin. :Tirombl bi

dest xwe xist. (K) bn :Xistin.

Destxist (n.I.m) Tit bi dest mirov di keve. Kar di keve dest

mirov. Serkevtina bi dest mirov ve di ht. :Fdralzim yek ji
destxistyn gel meye.

Destxwsk (n.I.m) tirn heval ii dosta mirov. Destyar (hn.l.ewa) 1. Alkar. 2. Kfxwe. Xwnirn. Det (cugra.x.m) 1. Cih, erd pan ii rast. 2. Rast.Brx ya.
Detf (dever,nav.) Xelk li det dijn.

Dev (nax.nr) Valayya didan ii ezman tda. Axivtin iixwarin. :

Dev xwe bi girire ii ne peyve.

194

Dev (prbest,alav.pvegir) Li dev li nik, li rex. Li cem. Li ba. : Ew

li dev bab xwe na mne. Xandingeh li dev mala meye.

Devavtin (k.jn.I.m) l.Weke mirov yan lawir dev xwe bihavjt

titek ii leq bidet.Leqdanan. Geztin. 2. Bi gotinan hr birin ser
yek. Dij axivtin.(K) bn : Avtin.

Devberday (hn.I.ewa) Mirov i nepen xwe di dev de na girin.Kes ku gotinan ne li cih demn hej diket. : i gotina li
dev w neke, ew mirovk devberdaye.

Devbes (hn.n.I.dz.ewa) 1. Mirov hertim dev w vekir. 2. Pirbj.

3. Y tuca ji xwarin ii gotinan tr nabe. 4.Devken.

Devbeskirin (k.jn.gl.m) Dev xwe bekirin. Dev xwe vekirin.

(K) bn : Kirin.

Devbixwn (hk,hn.l.ewa) Hov. Xwnmj. Dirinde.

Devcn (n.I.nr) Bent. Qaik. : Bi rve di it ii devcn xwe di

ct.:Devcn di dev kewalan da.

Devcn (n.l.nr) Devcn. Devdifink (n.I.m) Dervank bitik y der iieyan. Tepedor. Devdir (hn.I.ewa) Mirov km di axivt. Mirov kmbj. Mirov
hez ji axivtin nake.

Deye (n.x.m) Htir. Devedet (n.dar.m) Sergn. Dever (cugra.x.m) Cihek diyar kirye ji ya, yan detan pk
hatye hin caran gund ii bajran bi xwe ve digirt. : Devera badnan. Devera amdy. Devera Barzan ii htd.

Dever_(hn.dar.ewa) Seraiv. Wergeray. Berevaj.

Deverkirin (k.jn.gl.m) Seraivkirin. Berevajkirin. Serabinkirin.
(K) bn: Kirin.

Devgem (n.dar.nr) Hevsar.

Devgen (hn.I.cewa) l.Kes ku bhna gen ji dev hilma w diht.

2.Mirov ezmanre.

Devgili (hn.I.ewa) Mirov gilj ji dev w di rjit.

Devgilz (hn.l.ewa) Devgilj.

Devgir (hn.dar.ewa) Hin xwarinin tamek taybet heye di giran

dev mirov di girin.

195

Devgirtek (n.I.m) Dervank.Devdifink.

Devgirtin (k.jn.l.m) I.Bdengbtin. Bdengkirin. Hibiin- kirin.

Mitbiin-kirin. : Hema tu dev xwe bigire ii ne axive. 2. Hin

corn xwarin mna kar ii fqy negehiti dev mirov di
girit.(K) bn: girtin.

Devik (n..n) 1 Devek yan kelitek biiik. 2. Msn rihtran.

Devik (n.dar.nr) Dervank. Derk. Tepedor.

Devikks (n.I.m) Amreke jibo derann yan kiandina devik

(tepedor) n der iieyan(betil).

Devilxwn (hn.l.ewa) Devbixwn. Devxwn.

DeyL(n.x.m).DehiI. Rl.Tira. Be.

Devstan (cugir.n.cih.n.dar) Cih pir dev. War pir tira, giya,p

pelex.

Deviberdan (k.jn.gl.m) Wek mirov karek yan titek bi cih bihlit. Hlan. : Ev pnc salin bapr min dev ji cigarekan berdaye. : Zarokino ; dev ji karn xirab berden. (K) bn : Berdan.
Deviihevcn (k.jn.gl.m) Jibo mirov devberday diht gotin. Devken (hn.I.ewa) Y ku hertim di kene.Mirov pir di kenit.
Riixwe. Keyfxwe.

Devken (hn.I.ewa) Devken.

Devkenok (hn.I.ewa) Devken.

Devkevcik (n.I.nr) Kevik. Kefgr.

Devk_(hn.dar.ewa) Dema peyv ii gotar, bi dev dihn gotin

belavkirin.

Devlkirin (k.jn.gl.m) Tamkirin. (K) bn: Kirin.

Devlixwn (hn.I.ewa) Devbixwn.

Devlo (ndar.m) derz yan devek biiik dem dikevit erm, qaya
yan lastkan.

Devken (hn.I.ewa) Beo. Debeng.

Devok (n.dar.m) Ziman xelik li deverek bikar dihnin.Zar.

Devps (hn.l.ewa) Kes gotinn ps, brmet ji dike.Bhetik.

Xeberre. Bdeling. Devpos (n.l.m) Dervan. Derpo.

196

Devr (n.l.nr) Seriiav.Diriim.

Devgr (n.I.m) Core guleke mna dev rane. bn :Mnak.

Devr

Devtij (hn.I.ewa) Mirov km axivtin. Bdeng. Mit.

Devly.(n.gl.m) Dev lv.

Devlvkirin (k.jn.gl.m) Livandina dev li lvan. Dirj gurc

kirina dev ii lvan. (K) bn: Kirin. Devr (n.gl.m) Devrii.

Devxwn (hn.I.cewai Devbixwn.

Devzrn (hn.I.ewa) Kfxwe. Tiraneker. Devxwe.

Dew (nax.m) ji tklana mast ii avan peyda di bit, i bi mek

yan amanek din bii vexwarin bi kar t.

Dewank (n.dar.m) Dervank.

Dewar (hnx.g) gyadarn mezin wek hesp, hstir ii ker.

Dewdew (n.dar.dz) Pepegay. Tot.
Dewen (n.x.nr) Dehil.

Dewik (n.x.nr) Dew mek.

Dewifln (k.jn.x.m) Gehitin, helbn yan zerbna fq. : Ev sve

ya tire, ango ne dewiqye.

Dewin (k.jn.x.m) Givatina titan bi dest, p yan amran. Liser hev givatin.di navkdabirin. (K) Br,db :Ez di dewisnim, em di dewisnin,tu di dewisn, hiin di dewisnin, ew di dewisnit(...ne)
ewan di dewisnin.Pr: D bi + berd,db. Db: Di deswisand, di

dewisandin. Db,diir: dewisandib, ... biin. (F) : Bi dewisne, bi

dewisnin.

Dewin (k.jn.x.) Tit bi giran hz biht pestin.Givatin. : Ban

jiber ba ne hatye dewisn, dilopan dike.

Dewixandin (k.jn.x.m) xwe t alandin.Dest li hevk nan.

Xiniqandin.

197

Dewixn (k.jn.x.m) Di ht dewixandin.

Dewn (nax.m) Xwarinek kurdye ji dew t kirin, dew dan .

Dewiin (n.I.n) Dew mek.

Dewk (hn.dar.cewa) Dema giyan mirov reng mna dew di girit,

jiber germ yan mandbiin.

Dewks (n.I.nr) 1. Dew zuha di nav tiirikan de.2.Liirik.

Dewlemend (hn.dar.ewa) Zengn. Hy. Dewlemendbn (k.jn.I.m) Zengnbh.

Dewlemend (n.dar.m) Zengn.

Dewlemendkirin (k.jn.I.m) Zengnkirin. Dewlet (n.x.m) Welat. Deshelat.

Dewlik (n.x.m) Amaneke naylon yan asine, wey liilye av,

avemast ii corn xoav(vexwarin) an t dikin.

Dews (n.x.m) opa li cih piyn mirov ii lawiran peyda

dibe.iinp.wnp.

Dewsgirtin (k.jn.m) Li ser dews ya r iin. Cihgirtin. Frbiin. :

W dewsa bab xwe ya girt. (K) bn: girtin.

Dexel (n.x.m) Gyayn ziyano dinav bax ii rezan ku ziyan di

gehnin andin.

Dexes (hnx.dz) mirov zikre. Dexil (n.x.nr) Dan. Genim ii ceh.

Dex (hn.x.ewa) Dema mirovek, nemaze zarok h cihek gelek bi

mt hris bibit.Mand. westay.

Dexsbn (k.jn.I.m) Dema mirov mand dibit. K): ez dexs di bim em dexs di bn, tu dexs dib htin dexs dibin, ew dexs dibit
ewan dexs dibin. (F): bibe bibin.

Dexskirin (k.jnlm) Bi cih ne hnana daxazn mirovek,zarokek

:We ev zaroke di jor ve dexs kir, bhnek bibin
der.Hriskirin.(K): bn :Kirin. Dexo (hn.dar.ewa) Zikre.

Dexsoy (n.dar.m) Zikre. Dey (n.x.m) Deng. : ima tu dey nak ?.

198

Deyat (n.dar.m) Daykat. Dayn.

Deybab (nl.g) Cot gyandarn nr ii m yn zaro yan tjik j peyda

dibin. Deyk bab. Deydik (n.dar.m) Ddk. Colank.

Devkirin (n.jn.I.m) Peyvn. L xurn.Dengkirn. Axivtin. (K) bn:

Kirin.

Deylkirin (k.jn.gl.m) Deykririn.

Deyn (n.x.nr) Pere yan mal mirov li cem yek bit, div jibo
xwed biht vegerandin. : 200 dnar deyn hevalek li mine.

Devndan (k.jn.I.) Dema mirov deynek bi de yek. : Mam min

1000 dnar bi deyn dane min. (K) bn: Dan.

Deyndar (hk.dar.ewa) Mirov deyn k (pare yan mal) l bit. :

Min p nabit xan bi kirin, jiber ku ez deydarim.

Devndar (n.dar.m) Weke mirov li bin deynan ve be. Per xelk li

cem mirov be.

Devnder (hk.dar.ewa) Mirov deynan dide xelk. Kes per w li

xelk bit.

Deyngirtin (k.jn.I.m) Mirov pere ii mal ji yek yan dezgehek bi

deyn wergire. (K) bn: Girtin.

Devnkirin (k.jn.I.m) Deyngirtin. : Min tu deyn ji kesekne

kirne.(K) bn: Kirin.

Devz (hn.x.ewa) Kes rberya karn kirt jibo xelk dike, mina
gehandina jin ii mran jibo guhnel ya ne rewa, hember parey.
Dezgah (n.dar.m) Dezgeh.

Dezgeh (hkcihl.m) Deste ya bi rvebrrina elengyan.Kargeh,

rvebir, cih, Saz.htd.

Dezgehdanan (k.jn.gl.m) Danan yan avakirina dezgehan. (K) bn:

Danan.

Dezgehdann (k.jngl.m) Dezgehdanan. (K) bn: Dann.

Dezgehkirin (k.jm) Dema mirov yan deshelat dezgehan ava

ke.Serbixwekirina dezgehan. (k) bn: kirin.

Dezgehvan (n. dar. dz) Daner dezgeh. Avaker dezgeh.

Birvebir dezgeh

199

Dezgir (n.dar.dz) 1 Kea xast, yan kur jibo ke xwast, gustir h

tibl yan hez ji hevdu biken. : Dezgira heval min li zanngeh di xwnit.

Dez (nax.n) Bendik zirav ku jibo dirotina cilan bikar dihet. Ta.
Dav.

D 1 (nx.m.hkd)Dayk .

D 2(alav.dem) Dema diht. Pa. : Pa meheka din ez d herim

dervey welat. : Ez d sube im karwan.

D3 Alav girdan k mirov digel boiinek be. D bae. Er d.

D vca bes dirj ke, te ser min gj kir.

D4

(alv) Alaveke jibo daxaz bikar diht. : D tu bi xud sube

were mala me.

D 5 (hk.dem,cugr,n.x.nr) Gund.

Dbav (n.l.pir) Dayk ii bav. Dayk ii bab. Daybab. Deybab.

Ddk (nl.m) cihek asin y nivistina zarokan. Core landikeke. Dh (n.x.nr) Gund. D. Dhlik (nax.m) Seya m. Kiiika m.

Din (kj.m) l.Daxaza berdewamya jyan. 2.Nav kiane. Dkane (n.x.m) Coreke irika darane gelek nseke liser cih tayn
daran di danin jibo girtina ik ii teyran. Bwkane.

Dl (n.x.m) Dhlik.

Dleba (n.I.m) Heyama gunelya dl ii segan.

Dlegur (n.I.m) Mgur. Mgurg.

Dlemar (n.I.m) 1. Mara m. Mmar.2. Bkmar.

Dler (n.l.m) ra m. Dm 1 (n.x.nr) Seriiav. Rii :. Sma.

Dm 2 (hn.x.ewa) Cih yan nkaty liser baran di jt. Ne av.

Dmanl (n.dar.m) Dirotina dexil ii dan. Dman 2 (n.dar.nr) Serav.Dm.

Dmar (n.dar.m) l.Jinbab.2. Dayn. Dmacame (n.l.m) bn : Dmcane.

200

Dmcane (n.I.m) Periikek aral bi daranve as ii tund kirye ii weney mar iiadyan li ser kayne daii dama rav gyandar ji tirsa xwe xirve ken nrvan hijmarek pitir bi kujit.

Dmdiri (hn.I.ewa) Jin yan peyay dm w/w dirj be.

Dm (n.dar.m) Erd dm. Zevya dm. Dmxir (hn.I.m) Mirov dm w girovir be. Dn (n.x.nr) Deyn.

Dr (n, cugm.x.m) 1. Perisgeha felan. 2. Gund.

Dran 1 (cugr,n.dar.nr) Gund. Dran 2(hn.dar.ewa) Wran. Xirabe. Dran 3(hn.dar.ewa) Lewaz. Bare.

Drandin 1 (n.jn.dar.m) Dema dilopd av ji erdek di derkevin.

Gozik me gelek av di drne.

Drandin 2 (k.jn.dar.m) andin. Tovkirin. Nemamkirin. Drelok (hk.cih.cugr.n) Bajrkeke li devera badnan. Drelok (malb.n.dar) Xelk drelok.

Drik (hk.cih,cugraf,n.m) 1. Gund. 2.Bajrek Kurdistana Sury.

Drs (hn.x.ewa) Ps. Gemar. Dersbn (k.jn.I.m) Psbiin. (K) bn: Biin. Drsim (hkc.cugrafn.nl. m) Bajrek Kudistana turk ye. Drsim (malbn.dz) xelk Drsim.
Drsbkirin (k.jn.l.m) Pskirin. (K) bn: Kirin.

Drew (hk.cih.cugrafn.m) Gundeke li Kurdistana bakiir.

Drew (malbatnl.dz) Xelk drw.

Drzeman (hkdl.m) Demek ji mje. Demek gelek dr.

Dfi (n.dar.m) Daykn. Dayn.

Dv (n.x.nr) Dw. Dvzime (n.dar.nr) Gapsk.

Dw (n.x.nr) l.Helametek evsaney y liser erd yan firindeye

alkarya qehremn rok di kir jibo vegustina wan. Caran j bervaji, bi karn xirab di rabii.2. embera mirov zelelah bi
hz.

201

Dwane (hn.dar.ewa) 1. Kes mna dwan bi hz zebelah. 2.

Dn. t. Dze (hn.x.ewa) Kes retale. Esmer.

Dzeres (nl.dz) Kes gelek re. Reqelay.

Dz (hn. Gaz.dar.m) Jina dze. Re. Dzo (hngaz.dar.nr) Zelam dze.

Di (pb.alv.g) rzman Ppirta kirinane . di kem , di e. Di xwen. Di

hn. : Min di dil xweda di got.

Dibe (Allav. misogerkirin) rzman Dibit. Brx nabe. Dibistan (hkl.cih.m) Xandingeh. Qutabxane.
Dibit[dibe] (alv.mis) di bit.: Dibit evro ez li mal bim. Brx nabit.

Didan (n.x.nr) Hesty sip di dev candaran da, jibo hrana(cna)

xwarin. Didand mezinan 32.Didand sr, didann zaroyan ji jiy end meh tan 6 sal.

Didan
Didansaz (kar,n.dar.dz) Pispor di war kirina didanan da.
Niijdar didanan.

Dido (hij.n.x) Hijmara du. Du. 2. Didoyan (hij.n.dar) Yd/y/ya duy. : Xany yek ne, didoyan y
ap mine.

Difin (n.x.m) le Hedam hesta zanna bhin, bhinnanntibirin.

Kep. Kepo. Liit. Poz.

Difin

Difinbilind (hn.I.ewa) Mirov xwe mezin dike. Mirov ji xwe zde bi bawer. :Ev i zelamek difinbilnde. : Jineka difinbilind. Dihindan (k.jn.x.m) Reqkirin. Peytkirin.

202

Dihlik (n.dar.m) Dhil. Seya m.

Dihol (n.dar.m) Duhol. Def. Dij (hk.x.ewa) Her karek ne di gel vyana mirov. Brx berdij. : Hevrik.

Div em hem dij erebandina Kurdistan bi westin. Dijane (hk.dar.ewa) Berevaj.

Dijafi (n .dar.m) Weke mirov dij karek be. Rikat.:Dagrker

dijatya me di kin.

Diiber (hn.dar.ewa) Beevaj. Rikeber. Berdij. : Dijbera ; were x

here.

Dijber (n.dar.m) Berdij. Berevaj.

Dijgiran (n.I.m) Dema giran ya du tend hevberkir ne mna hev bin. Tayd terazy ne wek hev di giran bin.

Dij (hn.x.ewa) Dij.

Diimin (n.x.dz) Dujmin. Neyar. Xwdar. : Dagrkern Kurdistan

dijmind me kurdanin.

Dijminay (n.dar.m) Kiryarn dijminkar.

Dijminkar (n.I.m) Kar ii kiryarn dijminane. Dijminay.

Dijrabn (k.jn.gl.m) Hember kesek mna dijmin sereder kirn.

(K) bn: Rabiin.

Diin (n.x.m) Civn. Sixf. Xeber.

Dijndan (k.jnl.m) Civndan. Sixfdan. Xebergotin. : Mirov

ezmanps herdem dijiinana di de.(K) bn: Dan. Di.inkirin (k.jn.l.m) Xebergotin. Dijiindan. (K) bn: Kirin.

Dijwar (hn.x.ewa)l. Tit har,tj.Tuhd. Zirek. :Bber dijware. Pvaza dijwar. :Mirov dijwar. 2. Nav kurane. Dikan (hk.cih.m) Cih firotina ii kirina kelopelan.firogeh.: Li tax me pir dikan hene. : Dikan li rex mala meye.

Dikandar (pn.dar.dz) Xwed yan mirov liber dikan kar dike. :

Dikandar dikan vekir.

Dikandar (kara.dar.m) Kes pe yan kar li ber dikan di

ket.:Dikndar karek dilvekere.

Diktator (hn.biyan.dz)) Mirov yan desheta maf mirov civak

l diket. Deshelata tekrew.

203

Diktator (n.dar.m) Rijm yan sistema takrew.

Diktor (pn.biyan.dz) Nojdar. Dixtor.

Diktor (kai-,n.dar.m) Nojdar. Dixtor.

Dil (n.x.nr)

l.Endamek le ye dinav sebeteya sing da, mna

pempek xwn di havje can ii di vegerne,.: Ez di dil xweda di bjim. 2. Siiz. Viyan. Hezkirin.: Dil min gelek bi hejaran di ewite. :Pend :dila dilan di evne. Pend :DiI pr nabit. Dilandin (k.jn.dar.m) Mirov zaro( kur ii ke) yan candaran bi naz
xwed bike ii seredery pra bi ke. Nazkirin. Nazikkirin.

Nazandin. Nazdarkirin. Dindilandin. Ez di dilnim hiin di

dilnin,ew di dilne,

Dilawer (hn,ewa.dar.) 1. Mrak. Wrek. avnetirs. 2. Nav

mrane.

Dilawer_(n.dar.m) Mrxas.

Dilazad (hn.I.ewa) Mrak. Dilr. Dilbawer (hn.I.ewa) Mirov z bawery bi hember xwe
dihnit.Dilnazik.

Dilbaz (hn.I.ewa) Mirov,xasime kea bi cilik ii rapa xwe bala

mirov di kine.

Dilbaz (n.I.m) Kes xwe dilbaz bikit.Nazdar.

Dilbazkirin (k.jn.gl.m) Nazkirin. Xwe tivtivandin. (K) bn: Kirin.

Dilbend (hn.I.ewa) Evndar. Dilbend (n.I.m) Evandin. Evnkirin.

Dilber (hn.nl.m) 1. Pesidana ox ii engya jinan. Ciwan . Xwek.

Naz.2. Dilreq. Evnirk. Dilbiin (hn.I.ewa) Kes dil w bi it titek. Dilvekirin. Dilbirn (hn.ewa,n.I) l.Dil birndar. bi kovan, Xem ,pejare. 2.
Navek kurd kurane. Dilborn (k.jn.I.m) Bhobiin. Bhiman. Hay ji xwe neman. Dilgirtin. (K) bn: Born. Dilepel (hn.I.ewa) Zinx. Tamsar.

Dilirmis (hk.I.ewa) Bgwil. Posde.

Dilcirmisn (k.jn.l.m) Bgwilbn. Mirtiibn. (K) bn: irmisn.

204

Diln (k.jn.l.m) Dema mirov di xwazit xwarinek bi xwe. : Dil

min gelek di it savar. Dil w nae praxa. (K) bn: iin.

Dildan (k.jn.I.m) Weke mirov dil xwe dide yek. Mirov hez ji k
biket. : W dil xwe daye kea mezin gund. Gul min dil daye
te, ev end salin ez li benda te.(K) bn; Dan.

Dildar (hk.n.l.ewa) 1. Evndar. 2. Nav kuran.

Dilday (n.I.m) Dildar.

Dilevn (hn.I.ewa) Kes evn keti dil w. Evndar.

Dilr (hn.dar.ewa) Aza. Dilr. Dilawer.

Dils (hn.I.ewa) 1. Mirov posde. Birndar. Kovandar.2.Mirov bi

gotinan xelk birndar diket, dil mirov di nit.

Dilsandin (k.jn.I.m) Gwilikandin. Pavebirin. Birnkirin..: Tu

bi wan gotinan dil min ii y di n. (K) bn: Eandin

Dilfireh (hn.I.ewa) Mirov bhinfireh. Singvekir. Liser xwe.
Merd. Bi aram.

Dilfireh (n.I.m) Bnfireh.

Dilgerm (hn.I.ewa) Mirov xwed thin li hz.Gebn . Xurt.

eleng.

Dilgerm (n.I.m) eleng. Zrek. gebn.

Diledildan (k.jm) kmkirina xema mirov dilteng y ku titek l

qewim. dilnerimkirin. Ji brbirin. Bn: dan.

Dilges (hn,nl ewa)l.Kes dil w xwe. Keyfxe. Gebn.2 nav

mran.

Dilge (n.I.m) Kfxwe.

Dilgir l(hn.l.ewa) Zad giran dema mirov p gj di bit.. Xwarina

pir evir.

Dilgir 2 (hn.I.ewa) Mirov di dil xweda mezin, qebe. Ji xwe raz.

Dilgiran (hn.I.ewa) Mirov sil. Mirov Tore. Mirov hris. : Mamostay min ji min dilgirane, jiber ku min waneyn xwe ne
nivsbiin.

Dilgiran (n.l.m) Silbn.Hrisbn.

Dilgirtin (k.jn.l.m) 1. Silbn. 2. Bhobn. Jibrven. 3. Li

hevhatin. Pkhatin.

205

Dilgr (hn.dar.ewa) Sil. Hris. Tore.

Dilhebn (k.jn.I.m) Dema mirov gwil hebit jibo karek. : Min

dil heye sube herim em biray xwe bi mvan.

Dilhesin (hn.l.ewa) Kes dil s req mna asin.Dilreq. Dilqaym.

Dilhlan (k.jn.I.m) Weke mirov dil k bi gotint gemar bi

iknit. Dilikandin. Birndarkirin. : Bibore eger min dil te hla bit. :Tu bi xud dil w ne hle.(K) bn: Hlan.
Dilhik (hn.I.ewa) Dilreq.

Dilhistin (k.jn.I.m) Dilhlan.

Dilik (n.dar.nr) 1. Nazik yan biiik-kirina dil.2. Wney dil liser ristik ii stovankan, ku mirov bi dest yan stoy xwe ve diken.
Dilikkirin (k.jn.I.m) Nazkirin. Pikkirin. Dilandin. Dindilandin.
(K) bn: Kirin.

Diln (hn.dar.evva) Sozdar. Hest. :Stiraneka diln. :Helbestena

diln.

Dilr (hn.dar.ewa) Dilr.

Diliar (hn.I.ewa) Kovandar. Dilkul.

Diliar (n.I.m) Dilikestin. Kovan.

Dilkevir (hk.I.ewa) Dilreq. Dilw mna keviran reqe.

Dilkevtin -ketin(k.jn.I.m) Dema dil mirov kesek yan titek bi xwazit. : Dil gelek ketye tirobla te. (K) bn: kevtin- ketin.

Dilkevt (hn.l.ewa) Dildar. Evndar.

Dilk (hn.I.ewa) Balk. Xweik. Dilkirin (k.jn.I.m) Hezkirin.Viyan. Xwaztin. (K) bn: Kirin.
Dilkiandin (k.jn.I.m) Hezkirin. Dilkul (hn.I.ewa) Dilikest. Dilbirn. Dilirmis. Kovandar. :Jineka dilkul.Mrek dilkul.

DilkuJ (n.I.m) Derd. Kovan.

Dilkutan (k.jn.I.m) Ldana dil. Qutana dil.

Dilkutn (k.jn.I.m) Dema dil l dide. Qutana dil. Dilqutan. Dilkuzrandin (k.jn.I.m) Dilsotin. Dilewitandin. :Te dil kuzrand
bi wan gotinan. (K) bn : Kuzrandin.

206

Dilkuzrn (k.jn.I.m) Dema ji kovanek yan amek dil mirov di

ewite. : end ez w zarok di bnim, dil min di kurrit, unk bab w diht bra min. Dilsotin.(K) bn : Kuzrn.

Dillihevkevtin (k.jngl.m) Hez ji hev kirin. Hevdu viyan. Dild

wan kevtin hev.

Dilman (k.jn.I.m) 1. Silbiin. Posdebiin. Hrisbiin. ; Ez nizanim ima dil w ji min maye ?. Dil te ne mnit ez d te ji kar
dexim.2. Navek kurd ye.

Dilmezin (hn.I.ewa) Mirov merd ii singfireh. Hja. Dilovan. Dilmezin (n.l.m) Dilovan. Singfireh.

Dilm (hn.dar.ewa) Nazik. Xav. : Hka dilm. Dilnas (kar,n. I.dz) Pispor nexweya dilan. Niijdar dilan. Dilnas (n.I.m) Zainn ii xwendina li dor dil t kirin. Dilnazik (hn.I.ewa) Diln. : Ew mirovek hinde dilnazike, i caran net guhdarya deng xoy biket. Pend :DiI nazik negehit i
miradan.

Dilnerim (hn.I.ewa) Dilovan. Liser xwe.Singfireh. Dilnazik. Brx

dilreq.

Dilnerimkirin (k.jn.gl.m) Diledildan. Dilxwekirin. (K) bn :

Kirin.

Dilop (n.x.m) ipik. ilk. ipikd av.

Dilopandin (k.jn.l.m) Bi amran av dilop dilop bi fteran paqij

bijn di kin jibo vexwarin.

Dilopand (hk.dar.ewa) Ava bi dilopandin hat bijn kirin. Ava

paqij. Avabijn.

Dilopkirin (k.jn.l.m) Dema dilopn av ji cihek di kevin. : Ban

me li biharan dilopan diket. (K) bii : Kirin.
Dilovan (hn.I.ewa) 1. Dilsoz. Sozdar.2 Nav kuran.
Dilovan (ndar.m) Sozdar.

Dilpak (hn.I.ewa) 1. Dilsoz. 2. Navek kurd hevpike.

Dilpak (n.l.m) Dilsoj. Dilsoz.

Dilps (hn.I.ewa) Kumre. avnebar. Dilps (n.I.m) Kumre. avnebar.

207

Dilqiin (n.dar.m) Derdeke ku zik(geda) mirov jan dike. Di sojit.

Di ewite. Janegede. Janezik.

Dilqusn (n.dar.) Dilqijn.

Dilrabn (k.jn.I.m) Hilandin. Hilavtin. : Jiber xwarina zad

kevin dil rabii. Dilrast (hn.l.ewa) Rastgo. Vekir. Dilsax. Dilrast (n.I.m) Dilsax.

Dilrawestan (k.jn.l.m) Dema dil mirov yan candaran ji ldan di

rawestit. : Dil w ji ldan rawesta ii malavay li me kir.

Dilres (hn.I.ewa) 1. Mirov ne dilsax. 2. Zad ps, gemar.

Dilrebn (k.jn.gl.m) Dil mirov ji kar,tit, xwarin yan yek re bi

be; mirov w na xwaze. Xwe j dorxistin. (K) bn: Biin.

Dilre (n.I.m) Ps. Gemar.

Dilreskirin (k.in.gl.m) Mirov dil xwe ji titek, zadek re kit;

ango mirov ew tit d nevt..: Dil xwe ji zad re re neke. (K)
: Kirin

Dilron (hn.I.ewa) 1. Mirov zii di zannan wer bi girit.areza.2.

Dilvekir. Bguneh.

Dilsax (nl.m) kes i xirab di dilda nebit. B guneh. Dilsax (n.I.m) Bguneh. Sadey. Rasgoy. Dilsar (hn.I.ewa) Kes b hv. Rebn. Brx dilgerm.

Dilsarbn (k.jn.gl.m) Dil j sar biin.Wek dil mirov ji karek sar

bi bit. : Dil w ji xwendin sar biiye, lewra ne vt herit
xwendingeh. (K) bn: Biin.

Dilsar (n.I.m) Rebn. Bgwil.

Dilsarkirin (k.jn.gl.m) Bhvkirin. Gwilikandin. : Heger dil

xwe sar key, tu ney liser kar xwe berdewam b!. (K) bn:
Kirin.

Dilsotin (k.jn.I.m) Kovann mezin. am . Derd. Dilewat. Dilsoz (hn.l.ewa, n.I.dz) 1. Y dil w bii dozek hej di ewute.
sozdar. Perwer.2.Navek duzayende.

Dilsoz (nl.m) Perwer. Dilsoj. Ntimanperwer. Dilga (hn.l.ewa) 1. Bi keyf. Kfxwe. 2. Dilmezin. 3. Navek du
zayend.

208

Dilad (hn.I.ewa) l.Kefxwe. Nav mrane. Dilay (hn.I.ewa) Dila.

Dilsewat (hn.I.ewa) Dilsoj. Kovan. Dilsewitandin (k.jn.I.m) Dilkuzrandin. (K) bn: ewitandin.

Dilsewitn (k.jn.I.m) Dilsotin.

Dilr (nl.dz) 1 mrxas. Qehreman. Bi cerg. 2 nav kuran.

Dilsikandin (k.jn.I.m) Dilhlan. Silkirn. :.Dil w ne ikne. (K)
bn: ikandin. Dilikestin (k.jn.l.m) Dilman. Silbiin. Kovandar. :Heger dil ikest d sax nabit. (K) bn: ikestin.

Dilikest (hk.I.ewa) Sil. Damay. Bgwil. Dilteng (hn.I.ewa) Bhinteng. B aram. Dilteng (n.l.m) B aram. Bhinteng.
Dilter (hn.I.ewa) Mirov i bi xwe nekit xem li hez ji cild ciwan, stirant xurt ii kean ii bejina xwe biket.: Bapr end dilte, mna xurtek li govend di leyze.

Diltevdan (k.jn.I.m) Gjbn. Diltrbn (k.jn.gl.m) Dil ji kare, mirovek yan xwarinek tr bibit,

ango d w naxwazit, d nevt bi bnit. Dil j rebiin. : Dil

min ji dinyay tr biiye, ango ji her tit ez bzar biime.

Dilxirab (hn.I.ewa) Kumre. Dilps.

Dilxirab (hn.I.ewa) Dilps.

Dilxirabkirin (k.jn.gl.m) Dema jin yan mr bawer bi hevjn yan
xuik bara ne be, ji w ve av mirovan lisere.

Dilxwastin (k.in.l.m) Ji dil viyan. Hezkirin.

Dilxwes (hn.l.ewa) Kes i ar di jiyana xwe de nebin, yan xwe
ji bo xwe bildt..Keyfxwe.

Dilxwebn (k.jn.gl.m) Kfxwebtin.: Bi hatina te dil min pir

xwe bti.

Dilxwes (n.l.m) Kfxwe.

Dilxweskirin (k.jn.gl.m) Mirov bi gotinan dil yek xwe ke.
Jibrvekirin.: Te bi w mizgny dil xwe kir. (K) bn: kirin.

209

Dilzar (nl.n.n) 1. Dilsax. 2. Navek kurd y kurane.

Dim (n.x.nr) Pika dirj ii req bi ser iiik li tewalanve jibo

girtina xwarin(tomik, got .htd). Dim mirk, kotir,
sivandok ii htd. Nikl. Dev.

Dimbik (n.dar.m) Duhol. Def Tombilk. Dimik (n.dar.nr) l.Zdeyyeka dirj ii bitik .2. Dim ika 3.
Dim biiik.

Dimil (zar,n.x.nr) Zaravay zazak. Din (p.ap) Tit ne ew y kii li ber teye. D. Ne ev y(ya) din. Dinbil (.zar,nx.nr) Zazay. Dindik (n.dar.m) l.Tov fq yan genim , ceh .htd . : Didan wek dindikn birinc. Ango; sip.Lib. 2. une. : Ez dindik di axivtina
te ne gehitim.

Dindikhinar (n.I.m) 1. Dindikn hinaran. 2. Nav rokeka

zarokane, ii qehremana w ji keeke bi heman nav. Dindil (hn.x.ewa) Nazik. Nazdar. Xwediv.: Hesp dindil. Dindilandin (k.jn.dar.m) Piite pdaneka mezin.Nazandin.Nazdarkirin.

Dindiland (hk.l.cewa) Nazkir. Sexbrkir. :Hesp dindiland.

Mahna dindiland. Zarok dindiland.

Din (hk.cih.cugir.n.x.m) Dinya. Chan. : Li sala 1970 ew hate

din. : Mal din li din di mne. Mal din qirja destane.

Dindt (hn.I.ewa) Mirov dindt;ango mirov xwed serbor ti

zana.

Ding (n.x.nr) Dwar mezin ii qaym. : Ding daye ber rya gund
daku xirab nebit. Dinge (n.x.nr) Ding.

Dinya (hk.cih.cugr.n.x.m) Din. : Dinya ya pe. : Dinya jibo kes ne male. Mal dinyay qirja destane.: Li ser dar dinyay
min ev xan ye heye.

Dinyay (hn.dar.ewa) Kar jiyana li dinyay di ht kirn.

Kiryarn ne jibo ol, dn.

Diqdiqandin (k.jn.dar.m) Qidqidandik vekirin. Gilzank vekirin. Diqdiqank (n.dar.pir) Qidqidandk. Gilzank.

210

Diraf (n.x.nr) Bn :Dirav.

Dirah (n.x.m) Direw.

Diran 1 (n.x.m) 1. Cih hat dirandin. Kelatin. 2. Direw. Vir. Diran 2 (n.x.nr) Didan.

Dirandin (k.jn.x.m) Dema mirov peroyek di kelit, eqek di cihek vekit. : (K) bnd; ezz di dirnim, em di dirnn, tu di dirn, hiin di dirnin, ew di diriinit(....ne) ewan di dirnin.Pr: d bi + Bdn. Bbd: min di dirand, me di dirand. Db diir: Dirandib{i,dirandibtin. (F): bi dirne. Bi dirnin. qandin. qkirn. Pirtandin. Pirtkirin.: Ji kerban cilikd xwe dirandin. Dirankirin (k.jn.l.m) 1. kirina diranan, didanan. 2. Leqdanan.
Gestin. Diransaz (kar.n.dar.dz) bn Didansaz.

Diray (hn.dar.ewa) Diryay. Tit hat dirandin. : ....cilikn diray

jibo kar liber xwe kirin.

Dirav (n.x.nr) Pare. Pend :Dirav sip, jibo roja re.

Dirar_(hn.dar.ewa) Tit tkel bi dirav ve hebit. Raporta dirav,

mijara dirav, zanna dirav htd.

Diravname (n.I.m) Raporta dirav ya rojane, mehane yan salane, diht berhevkirin ku mazaxt ii hat bi hijmar tda t xweyakirin. Direng (hk.dem) Ne zii. varek, salek, evek direng.: ro ez direng
ji xew rabiim. Here mala da li te nebit direng. BrxZti.

Direngeev (hk.I.dem) Demhijmrn nz dawya ev.

:Direngeev mvanek jibo me hat.

Direw (n.x.m) Gotina nerast. Axivtina ne dirist. Vir. :Gotinn w

hemti direwin !.

Direwn (hn.dar.ewa) Kes direwan'di kit. Pend :Direwn carek di xot firavn.fend :Agir berbii mala direwn kes bawer ne di kir.

Direwkirin (k.jn.I.m) Wek kesek gotinan ji direw bi ket, i rast

di axivtina w de ne bit. Virkirin. (K) bn : Kirin.
Dirext (n.x.pir) Dariibar.

Diri (hn.x.ewa) Tit ne kurt. Nekin. Ew jineka dirje ; ango

"Bi^inbilind. Robarek dirj. Darek dirj. Pora dirj. Brx Kurt.

Dirjar (n.dar.m) Yekeyeke jibo pvana tenan. :Dirjay ya v
roban ende ?. Dirj.

211

Diribn (k.jn.I.m) Titek dirj bi be. Lastk bi kan dirj di bit. Kateya dar ya dirj biiy. Pend :rok dirj bii, ser guhdaran gj
b. (K) bn : Bn.

Dirj (n.dar.m) Yekeya pvanan. : Dirjya bax me 70 metire.

Dirjya te ende ? Brx Pan.

Dirikirin (k.jn.I.m) 1. Birakan yan givatin, tit, ten dirj di

bin. : Xwe dirj kirin ;ango razan, raketin.2. Axivtina b rawestan. : rok dirj neke ; ango kurt vebire. (K) bn : Kirin. Dir (n.x.m) Core ojine, ji hesin hat kirin, sertje, destikek dari heye, jibo kunkirina cewal ii berikn qayn, pa kunkirin dav di kun ra di kinii p di diriin. : Ev gonye hinde y
qayme, bi dir j naht simtin. Dirh (n.x.m) Dax. Cih qimyay. Sotin. Dir.
Dirhan (n.dar.m) l.Diryan. Diran. 2. Direw. Dirhkirin (k.jn.l.m) Dirkirin. (K) bn : Kirin. Dirik (n.dar.m) Kenari. Dir. Stir.

Dirinde (rd.dar.ewa) 1. Candar bi klbe ii pencan, nra xwe

pere di ke. 2. Hov. avsor. Bewr.

Dirindey (n.dar.m) Away dirinde. Hov. avsor.

Diringandin (k.jn.dar.m) L xurn. L heytandin.(K) bdn: ez di

dirngnim em di diringnn, tu di diringn hiin di diringnin, ew

di diringne ewan di diringnin. Pr: d bi + bdn. Bdb : min, te

,ew, ew(w,w) di diringand ;

diringandin.

me,hewe(we), (ewan)wan, di

Dirist (hn.x.cewa) Kiryar, gotin, kar ii htd yn b kman ii rast. : Gotina te diriste.Dirist bi xwne ii binivse. Brx a. ewt. Nedirist.

Diristay (hn.dr.cewa) Bi rast. B ewt.: Ez bi diristay

tnegehitim mebestan te ye?.

Diristbn (k.jn.I.m) Rastbiin. Petbiin. Hatin ser rya dirist. biin.

Diristf (hn.dar.ewa) Diristay. : Nav xwe bi dirist bje.
Diristkirin (k.in.I.m) kirin. Peytkirin. R an dan. Ji ayan vavartin. Berhevkirin. Amadekirin. (K) bn: Kirin.

212

Dir 1 (n.x.m) giyal. Giya tiraeka bi stirye, belgt w di kesik ii

xemildarin, ber w mna tiiyane, irn jdarin, reng wan di
rein, ber gehitin di kesik ii sorin.2. Dehil.

Dir

Dir 2 (n.x.nr) Naneke, nemaze xwedy kewalan, bizin pezn

xwe ji yn din p di nasin, dema bi daxkirin yan birn hser
guhn wan di ken.

Dirdan (k.jn.I.m) 1. Xwnberdan ji guhan. Dirkirin. 2.Tankirina

bax li rezan bi diryan. Perjan bi diryan hat kirin.

Dirn (k.jn.x.m) 1. Jkirin. inn. Birn . 2. Pkvegirdan a cilkan.

.Dirtin.: Tu cilan kerke, ez d dirm. Dema dirna cehane.

Dirkandin (k.jn.dar.m) Akerakirin. Ji hol derxistin.

Beravkirin. Ragehandin.

Dirke (n.x.m) Zibil iiikan. Z. Zq. Dirne (nax.m) inn.

Diro (n.x.m) Direw. Vir. Newey.

Dirov (n.x.m) Diriiv.

Dird (n.x.m) Silavd proz. Silavd pxember ii akan. Silav.

Dirn (k.jn.x.m) Dirna genim, ceh, nsk ii htd h zevyan Dirna
cilikan.

Dirne (n.dar.m) Kar dirtina zevyan,genim, ceh, birinc, nsk ii

htd. : Meha biht dema diriine ya genim ye.

Dirnekirin (k.jn.I.m) Dema pale'zevyan di diriin. : Salek me

diriina genim di kir, baranek mezin bar.(K) :Kirin.

Dirngeh (n.dar.m) Zev yan cih diriin. Dirnkar (pn.dar.dz) Pale ii cotkarn dirn di kin.

Dirnkar (kara.dar.m) Kar dirna dexil li giyay.

Dirust (hn.x.ewa) Dirist.

Dirs (n.x.nr) Bin py.

213

Dirsim (n.dar.m) 1. Rii. Riimet. 2. Parole. 3. Rew.

Dirtin (k.jn.x.m) Dirn.

Dirv (n.x.m) 1. Pere kaxez, yan peroyeke bihay mitay Hser di

nivsin jibo firotin.2. Rii. Rmet. Seriiav.

Dirvandin (k.jn.dar.m) we diriskirin.Guherandina wey

tenan. (K) bdn : ez di diriivnim, em di diriivnn. Tu di diriivn,

hiin di diriivnin. Ew di diriivne[...it], ewan di diriivnin. Pr : D bi + bdn. Bdb : di diriivand, di diriivandin. Db,diir : Diriivandibii, ... biin. (F) : bi diriivne, bi dirvnin.
Dirvdan (k.jn.I.m) kirin. Peydakirin. Avirandin. (K) bn : Dan.
Dirwne (n.x.m) Diriine.

Disan (prb) rvnan Alav dubarekirin ye.Dsa. Dsa. Carek din.

Careka d.

Dismal (n.dar.m) Destmal. Desmal. Kefk. Distar (n.x.nr) 1. Du bern pan ti zivir hser hev di zivrnin, jibo hrana dan.Ak dest. 2.Hmaya xebat ii berxwedan. Distarhr (kara.dar.dz) Mirov distar di hre. Distarhran (k.jn.I.m) Kar distar. Hrana dan bi distar. (K) bn
: Hran.

Distarhrk (n.dar.m) Dema hranan distar, nemaze eva ko d li

malek dan bi hrin. : ev li mala bapr distarhrke.

Di (n.x.m) Xiika jin. : Dia w ye ii jinbira wye ,ango ; Xweha

jina w jina biray w ye.

Divle (n.x.m) Bendikn ji erm yan lastk hatne kirin.

Diwa (n.x.m) Daw. Domahk. Diwazde (hijn.end) Hejmara 12. 6+6= 12. Diwazdeh (hijn.end) Diwazde.

Diwazdehmn (hijn.end) Ya/y/yd diwazd.

Diwazdehizar (hijn.I) 12,000. Diwazdemilvon (hijn.l) 12,000,000.

Diwl (n.x.m) Divle.

Dixtor (pn.x.dz) Kes nexwean are di ket. Nojdar.

Pizk.Diktor.

214

Dixtor (kam.x.m) Nojdar.

Diyar (hn.x.ewa) l.Akera. Xuya. Berav.. 2.Nav mrane.

Divarbn (k.jn.l.m) Xuyabn. Akerabiin. AvhiMn.: Eve tu h

kve y diyar bibe!. (K) bn: Biin.
Diyar (n.dar.m) Xelat.

Divardan (k.jn.l.m) Diyar pkkirin. Diyar parvekirin. :Evro

mamosta diyar dan qutabyan. (K) bn: Dan.

Divarkirin (k.jn.I.m) Xuyakirin. Akirakirin. (K) bn: Kirin.

Diz (kam.x.dz) Kes mal xelk bi rya ne rewa ji xwere di be. Dizker. Pend :Diz bi biliir.ango mirov dixaze karek bi diz ve
bi ke, l ji nezanna w kar akera di be. Cerde./'e/.rf:Diz(dizker)

ji diz(dizker) kir diz(dizn), erd ii esman leriz. . Pend :Diz

maxwey mal biin heval.ga di kulek ra dizn.
Dizd (n.x.m) Diz.

Diz (n.x.m) Kar ko mirov mal xelk bi diz ve di stne.

Dizker (kara.I.dz) Kes pe yan kar w dizye . Diz. Dizkirin (k.jm) Dema yek titek bi dizit. (K) bn: Kirin.

Dizn (k.jn.x.m) Dizkirin (K) bdn:z di dizim, em di dizn, tu di

diz hiin di dizin. Ew di dize[. . .it] ewan di dizin. Pr: D bi dizim,..n. Bdb : di diz, di dizn. Db,diir :Dizb, ...bn.
(F) :Bi dize, bi dizin.

Dizok (kar,n.dar.dz) Diz. Dizker.

D (prb) rzman Alav hevberkirin.Eve ne, ya d, y d, yn d.

Rojeka d. Careka d. Saleka d. Demek d. Din.
Dbae (n.x.m) Pgotin.

Dcle (cugira.x.nr) Yek ji mezintirn em n Kurdistan.

Ddar (n.dar.m) Dtin. Hevdtin. Hevpeyvn.
Dde (n.x.m) Ddar. Dtin.

Ddevan (kara.dar.dz) Kes ko tit yan byer bi vn xwe

dye.Zrevan. Nrevan.

Ddvan (kara.dar.dz) Ddevna.

Dk (n.x.nr) Dkil.

Dkl (n.x.m) Kad. Dkel. :Dkla kuk. Dkla cigar.

215

Dklkirin (k.jn.I.m) Peydabna dkl. :Sope dkl di ket.

Dkil (n.x.nr) Tewalek malye, nrn mirkane.
Kirosk.Kelebang.

Dkilok (n.dar.m) Strka tiveng.

Dkor (n.bivan.x.n) Mal , jor , xan. htd. Xemland.

Dkorkirin (k.jn.l.m) Xemlandin.

Dksilman (n.I.nr) baiinde Teyrk Silman pxember. Teyrik

dunikil.

Dktator (hnbiyan.ewa) Diktator. Dktator (n.biyan.dar.m) Diktator.

Dl (hn.x.ewa) Kes di kevit dest neyaran .Girt.zndan. Ne azad.

Bend.

Dlan (n.x.m) l.Keyf. Xwe. 2.Govend. ah(ay).3. Nav

keane.

Dlankirin (k.jn.I.m) Govendkirin. aykirin. Kfkirin. : Werin

dlan bi kin evro roja meye. (K) bn: Kirin.

Dlawer (hn.dar.cewai Dilawer.

Dlbaz (hn.dar.cewai Xweik. Balk. Ciwan. Rind.

Dl (hn.dar.ewa) Girt. Bend. xsr. Reben. : Ew bi dl kevte

dest dujmin.

Dlokvan (kara.dar.dzi Serk desteya dengbjan ko li dlan di

stirin.

Dmen (n.x.m) Cih jibo dtina avan balk ii bi xemil.: Dmen

iyay han pir ciwane.

Dn 1 (hn.x.ewa) Kes ji aly mej ve kmas hebin. t.

Aqilsivik.

Dn 2 (n.x.nr) Bawer. OI. Din slam, Felan ii htd.

Dnamk (hn.bivani Bi bizav.Livn. eleng.

Dnamld (n.biyan) Tit berdewam di livn ii guhorn da.

Dnamo (n.biyan) Dnemo; Amreke di zivirit, thna kareb j

peyda di bit.

Dnar (n.x.m) Par welat raq hindekn din.

216

Dnbn (k.jn.l.m) Dema aqil kesek sivik dibe. Ji tirsan dn b.

(K) bn: Bn.

Dndar 1 (hn.dar.ewa) Kes pgir beramber dn hebit. Mirov

xudanas. Xwednas. Olpers.

Dndar 2 (n.dar.m) Dareke li iyayn Kurdistan hin di bit. Dndar (n.dar.m) Kar ii xebata jibo dn diht kirin. Olperistin.

Dnemr (hk.I.ewa) Mrxas. Mrak. avnetirs.: .... Dne mre

her nizanit mirin heye yan ne.

Dnemr (n.I.m) Mrak. : Dnemr ya w bo her kes xuyaye. Dn (nhd.dar.m) Gazkirin ii naznav jina dn.

Dng (n.x.nr) Kilka pez ya qelew ii bi bez.: Dng mih, beran,

berx.

Dnik (hn.dar.ewa) Mirov kmaqil. Piek dn. Nvdn. Sade. Din.1 (rd.dar.ewa) Karn tkel bi dn ve hebin. OI. : Bizava
dn, gotara dn, partyn dn,ii htd.

Dn 2 (n.dar.m) Kiryarn mna dnan. Dnati. : Te bo xwe bi dn

y bire ser.

Dnfi (n.dar.m) Dn. Dnat.

Dnk (n.x.m) Cihek kizir ii bijne alk l di danin ii pez ii bizin

ber di din ser dako bi erin. Dardnk.

Dnkirin (k.jn.I.m) Weke mirov jiber tirs, kutek yan her

sedemeka d dn bi be yan mej w tk bi de. . :Deng firokan

zarokd me dnkirin. (K) bn: Kirin.

Dno (ngaz.dar.nr) Bangkirin naznav peyay dn.Zelam dn.

Dnozor (n.chan) Candarek mezine, ji mje jinav iiye. Daynesor.

Dnozor
Dnperist (hn.l.ewa) Dndar. Dnperisfi.(n.l.m) Dndar.

Dnsist (hk.l.ewa) Mirov pgirya w bi dn km be.Kes sisty

di erk dn da di ke.

217

Dnxane (n.dar.m) Cih avdrya dnan.

Dq (n.x.m) derd Nexweya sihan. a zirav. Sile.

Dpik (n.dar.nr) ad Giyandarek adye , xioke, jehirdare.
Diipik.

Dr (hn.dem,cih) l.Tit dr(diir) y ko delve navbera w ii y d da

hebit. Diir.

Drafi (n.pvan,dar.m) Delve. Cih dr.Dirj. : Dratya navbera

Duhok ii zaxo nz 50 kme. Diir. Drbn (k.jn.I.m) Diirbiin. Dr (n.pvan.dar.m) Drat.
Drkevtin (k.jn.I.m) Drkevtin.

Drkirin (k.jn.I.m) Drkirin. Drkui (hk.I.ewa) Tit yan mirov ji drve ciwan . Ji diir xukiik. Drok (n.dar.m) Zanna nivsn ti tomarkirina biiyern demn
kevin yn netewe, welatan.

Drok (hn.dar.ewa) Biiyern tkel bi drok ve hehe. : Waneyd drok, Dviinn drok ii htd. Droknivs (kara.I.dz) Kes pispor di war nivsna drok da. Drokvan (kara.dar.dz) Droknivs.
Drokzan (kara.dar.dz) Drokvan.

Dsa (prb) rzman Alav duca li endcarkirin. Tit, byera dubare

di bit. Carek din. :Dsa te we got. Ango;ber nuke j gotye.

Dsan (prb) Dsa. Dsanek (prb.dar) Dsa.

Dk (n.x.m) l.Du darikin bi destik bagurdan ve, di kevin herdu

alikn bagurdan. 2. Dska Kompyoter.

^
Dsk
Dtbar (hn.dar.ewa) Berav. Xuya. Mirov dikare bibne.

218

Dtin (k.jn.I.m) l.Dema candar bi avan di bnin. Pend :Dtina avan direwe.2. Boiin. Nrn. :Bi dtina min eve krek ake.(K)
Bdn: ez di bnim, em di bnn. Tu di bn, hiin di bnin. Ew di

bne[..it] ewan di bnin. PR: D[bi] + bdn. Bdb: di dt, di dtin. Db,dr: Dtibii, ....biin. (F): Bi bne, bi bnin.

Dtir (prb) rzman Alav jgirtin. Ya d ne ya dtir. Eve ne, l ya

dtir. D. Din.

Dv (n.x.m) l.Kilka giyandaran. Dv. 2. Pa.:Ez d im tu h dv

min were.

Dvn (k.jn.l.m) Pisyar ii lgerana titan , btiyeran ta mirov di

gehit dawyek. Vecoln . Lgeran.Lkoln.(K) bn: iin.

Dvcnkirin (k.jn.gl.m) Dviin. :Min dna w biiyer kir, l
hjta ne zelale.(K) bn:Kirin.

Dvdvk (n.I.dz) 1. Tit yan kes herdem bi dv mirov yan tit ve.
2.Texteke yan epereke di xin dv cencer jibo hulkirina
qesel(kay).

Dvelank (pin.dar.dz) Kes bi dv dujmin gel, mal , refa xwe bi

kevit. Xwefiro. Kirgirt.

Dw (n.x.m) gi-ya; Silk.

Dwan (n.x.m) l.Koika pir ji mvanan.:Dwana axay ya germe,

ang; tijye ji mirovan. 2. Pertoka hozanan. Dwana melay

cizr.3. Bireka mirovan bi hevre.4. Kenepe. Qenepe. Dwanxane (n.dar.m) Koika mvanan.

Dwar (n.x.nr) Dokeke ji beran yan, libnt ax yan mentoy di ht ranan jibo avahyan. orhe :Dwar xan. :ar dwarn
girtgeh. Pend :Dwar liser befir.ang; gotin ii kiryara sist u
b.bingeh.

Dwardanan (k.jn.l.m) Dana dwaran. Avakirna dwaran. (K) bn:

Danan.

Dwarkirin (k.jn.l.m) Diristkirina dwaran. Avakirina dwarn xanyan. Nijinn. : Me hewa xwe jiber kewal ii candarn din
dwarkir.Dwargirdan. (K) bn: Kirin.

Dyar (hn.x.ewa) 1 Tit berav, y di bn. Xuya.Diyar. 2 Nav

kurane.

Dyarbn (k.jm) xuyabiin .bn :Biin.

Dyar_(n.x.m) 1. Xelat pk kesek bikey. 2. Navek

duzayende.

219

Dyarkirin (k.jm) Xuyakirin. (K) bn: Kirin.

Dz (n.x.m) Aman t lnana xwarin. Qazan. roka zarokan :Kza terecan kete dza pan. Neman sit ii xan. Pend :Du ser di dzek da na kelin.ang ;heger du semyan yan du rber hebin d aloz peyda hin.Pend :Dza kabany iknand, deng j naht. Dobe 1 (n.x.m) l.Hingvn zelal y ji aneyan cuda di bit.
Dilopeke irnya zer ji hijran di ht xwar. Dobe 2 (n.x.m) Kelek. Daverist.

Doieh (n.x.m) Cih agir sizadana mirovn xd nenas li gunehkaran. Agir. Cehnem. BR x Behet. Dol (n.x.m) Newal. Nihal. Dolik (n.dar.nr) Amaneke ji like, asin yan tie hatye kirin, ava
vexwarin t di ken. Nihalk.

Dolar (n,biyan.x) Parey hinek welatane, xasim Emrka. Dolar. $.

Doldank (n.dar.m) Hzik. Hsk. Colandik. Domne (n.biyan) Amreke p di lzin, domn p di kin.

Domnekirin (k.jn.I.m) Lstika domn di ht kirn.Bi domn

lstin. (K) bn: Kirin.

Don (n.dar.nr) evir. Riin. Nvik. Bez. Pend :Don w di ser w

da. Ango; dema mirov retek yan diyark bi de yek her ji ked
ii mal w be.

Dongirtin (k.jn.I.m) Qelewbtin. Bezgirtin.

Donzde (hijn.end) Diwazde. 12. Doq (n.x.nr) 1. Dar. v. 2. Svok.

Dor (n.x.m) Ger. Hel. : Dora kye, dora mine. Bi dore, ne bi zore. Dorandin (k.jn.dar.m) Belavkirn. Parvekirin. Dorgirtin (k.in.I.m) Abloqedan. Dorpan. Dorgirt (hn.dar.ewa) Abloqeday.

Dorhl (n.dar.m) Dewrber. Kawdan. Rew. Dormandor (n.dar.m) Hem al. Dorp. Rexan.
Dorp (n.dar.m) Abloqe.

Dorpyan (k.jn.l.m) Dorgirtin.(K) bn:Pan.

220

Dosk (malbn.x) 1. Hozeka kurdane li Kurdistana Iraq,Turkya

Iran. 2. Kes ji hoza dosk.

Dost (n.x.dz) Heval. Birader. Hevr. Pend :Dujmin zana tire ji dost nezan. Pend :Dinya di bit bihost, dujmin nabit dost. Dostane (hn.dar.ewa) Kiryard hevall. : Yarya dostane.
Dostan (n.dar.m) Dostn.
Dostik (malb,n.x) Dosk.

Dostn (n.dar.m) Hehaln.

Dosandin (k.jn.x.m) Dotin. r yan ava fq dotin. Bi done. Bi

doe.

Doav (n.I.m) Ava irna ji tir ii fqyn d t kirn.

Dosek (n.x.m) nivn Perokek stiire mirov li ser di raze dema xew
phinvedan. Lalk.

Dosn (k.jn.x.m) Givatina her titek tan ilyek j bi ht. :l don. Pez don. Pend :Ez di bjim nre, ew di bj bi doe. (K) : bdn : ez di doim em di don, tu di do hiin di doin, ew di doe[...it] ewan di doin. Pr : d[bi] + bdn. Bdb : di dot, di
dotin. Db,diir : dotibii btin. (F) : bi doe, bi doin.

Dostin (k.jn.x.m) Don. Dotin.

Dot (n.x.m) Niv m y daybaban. Ke. Ki. Dota mam. Dota

xal, Dota bira, htd.

Dotin (k.jn.x.m) Don. Pend :I dotin ii kezwan kelotin. Ang;

kirina du karn ji hev diir. Dotir (prb) Dtir.

Dotmam (hn.I.n.m) Kea mam.

Dox (n.x.m) Bar. Rew.

Doxn (n.x.m) Bendikeke di el yan elwal ra derbaz di kin jibo

tundkirin.

Doxnsist (hn.l.ewa) Mirov doxna w sist be. elwalsist. Mirov

bserber. Mirov xav.

Doxnsil (hn.I.ewa) Doxnsist.

Doz (n.x.m) l.K. 2.Daxaz. 3. Armanc.4.R.Doza gel kurd.

Dozkar (n.I.dz) Kes daxwazek yan gazindek pk alyd

havdar di ke, mna dadgeh. Daxwazker.

221

Dozkirin (k.jn.I.m) Daxwazkirin. Sikalakirin. (K) bn : Kirin.

Du (hijn.end) Hijmara 2. 1+1=2.

Dubare (hk.ducakirin) Wek karek yan byerek careka d r di

det.Careka d. Carek din. : Ev filme dubare ye.

Dubarrebn (k.jn.gl.m) Dema karek yan biiyerek dubare di bit. :

Gotina hat kirin dubare na bit. (K) bn : Biin.

Dubarekirin (k.jn.gl.m) Kar ii kiryar carek d di ht kirin.: Tu

dikar gotina xwe dubare bik?. Bapr min di got i caran
axivtina xwe dubare ne ke. (K) bn: Kirin.

Dubarekir (hk.I.ewa) Kar hat dubare kirin. :Beraameya

dubarekir.

Dubend (hk.I.cewa) Duta. Duser. Hevgirtin.

Dubend (n.I.m) Hevnegirtin. Berelay. Bser. Yeknegirtin.

Duber (hk.I.ewa) 1. Peroyd du ber hebin. 2. Candarn sal du car
di zn. : Pezn duber. 3. Dar yan giyayt sal ducar ber di din. :
Hijra duber.

Dubrank (n.dar.nr) baiinde Teyr nr. Baz.

Dua (hkducakirin) Du kar bi hn kirin. Dubare.: Ez duca iime derveya welat. :Xany w duca ji y min mezintire. du ca du di
bit ar.

ducabn (k.jn.gl.m) Dubarebn.

Ducakirin (k.jn.gl.m) Dubarekirin. (K) bn: Kirin.

Ducan (rd.I.ewa) Jina giran yan candara avis.
Ducar bn: duca.

Ducarbn (k.jn.gl.m) Dubarebiin.

Ducarkirin (k.jn.gl.m) Dubarekirin. (K) bn: Kirin.

Duar (n.dar.m) Serphatyn nexwe.am. Derd. Karesat. Ducarbn (k.jn.gl.m) Rasti derd ii aman hatin. Tobiin.
Tkevtin.(K) bn:Bn.

Duarkirin (k.jn.gl.m) Tokirin. (K) bn: Kirin.

Ducark (hn.l) Duca kar di h kirin.

Dueng (hk.I.ewa) Du aper, du dest.l. rzman. Ptn du deng

hene, mina P, ,L htd. Dudeng.2. Du al.

222

Duerx (hk.I.ewa) l.Duta. Du xirxal. 2. Paysikil. Kerk asin. Dudil (hk.l.ewa) Mirov di kevit navbera du karan ii nizane i bi
bijre. :Ez du dilim nizanim bi im nik w yan ne !.Gomandar.

dudil (n.l.m) Mirov ji gotin yan kiryara xwe ne pitraste.

Nepitrast. :Jiber dudilya xwe ew herdem ya aloze.

Dudu (hijn.end) Hijmara du. 2. 1+1=2.

Duduyan (hk.hevberkir.hij) Ya/y/yd duw. Dugihan (h.dar.ewa) Ducan. Avis. Duguh (n.l.m) Milhba bi du guhan. Duh (hk.dem) Roja iiy. Roja bihor.Duh. :Duh baran di bar. Duhem (hk.hevberkir,hij) Ya / Y / Yn duw. Duhizar (hk.hij,n) Hijmara 2000,.

Duhin (n.x.nr) Riin.

duh (hk.dem) Duh.

Duhok (hk.cih,Cugrafn) Bajareke li bakiir Kurdistana Iraq, devea
Badnan.

Duhold (malbn) Xeilk yan kes ji bajar Duhok. Duhol (n.l.m) mzk Amrek miizkye du al hene bi, dar iveka zirav.I di din. Li ahyan di gel awazn ziraay l dixin. Dujmin (n.dar.dz) Neyer. Xwndar. :Nezann dujmine. Du.iminay (n.dar.m) Dujminah. Neyar. Xwdar. Dujminkar (n.I.m) Dujminah.

Dumah (n.x.m) Senta dawya her tit. : Dumahya roj; ang var.
Dumahya heyv, sal.Kutay.

Dumahhatin (k.jn.I.m) Kutahatin. Dawhatin. :Kar me bi

dumah hat.

Dumahk (n.dar.m) Dumah. Dumarekol (n.I.nr) Diipik.

Dumbelan (n.x.m) Coreke hikatf ye, reng boze girovire mna

kivarkane.

223

Dumilyon (hijn.I.end) Hijmara 2,000000,.

Dundan (k.jn.I.m) Dema titek candarek yan xwarnek bi dun bi

ht tamdan.Zeytkirin. : W tivenga xwe dun di da. Pita hesp
dun dan. (K) bn: Dan.

Dunday (hk.I.ewa) Hati dun dan. : Dorika dunday;ango nan

dunday.

Dundul (hn.dar.ewa) Dindil.

Dundulandin (k.jn.dar.m) Nazkirin. Nszandin. Dindilandin. Dupik (hk.I.ewa) Ji du pikan pk hati ye.Dube. Dubar.
Dupit (hk.I.ewa) Duber. Duser. Durex. Du al.
Dupocik (n.dar.nr) Diipik.

Duqat (hk.hevberkirin.ewa) Duca. Ducark. Duberamber. :

Bihay cilikan bye duqat.

Dur (n.x.m) Core berek ciwan ii bi bihaye jibo nexkirina gostl

ii ristikan bikar diht. Mirar.
Dureh (hk.I.ewa) Duryan.

Durehkirin (k.jn.l.m) kirina du ryan, du hqa, du coya ii htd.

(K) bn : Kirin.

Dur (n.x.nr) Naneke xasime kewaldar bi kr yan daxkirin liser guhn bizin ii mihan di ken dako ji yn din bi hn cudakirin, ango her malek dur y xwe heye. Dax. Nan.

Durn (k.jn.x.m) 1. inn.2.[cilik] Peytkirin. : Zev durn. (K)

bdn:ez di durm, em di durn, tu di dur, hn di durn, ew di durt, ewan di durn. PR: D[bi] + bdn. Bdb: di dur, di durn.
Db,diir : Durbii, ...biin. (F) : bi dur, bi durin.

Durne (n.dar.m) Durna dan. : Dema durna genim ii ceh.

Durust (hn.x.ewa) Dirist.

Dur (hk.I.ewa) Mirov li her cihek bi rengek seredery di ke, ii

hez ji tkvedan bi ke. Ang ; li cem te hevale ii li pit te

dujmin. : Bawerya xwe bi w ne hne, ew mirovek durii ye.

Durt (n.dar.m) Dema mirov kar [durii] bi ke. Durv (n.dar.m) Diriiv. Durzle (n.dar.m) giya Geznk.

224

Dused (hijn.l.end) Hijmara 200.

Dusibe (hk.dem) Roja li pa sube. Pit sube.

Dustar (n.x.nr) Distar.

Dusaxe (n.dar.m) Nexwe, a diftrya.

Dusem(b) ( hk.dem) Roja di keve navbera kemb ii semb. Duta (hk.I.ewa) Du rex. Du al. Du dav.Du kit. Dutabn (k.jnl.m) Dema titek di be duta.

Dutakirin (k.jn.I.m) Mirov davek yan titek bikete du ta.

Cotkirin.

Duvk (hk.dem) Di diiv re. Pa. Bhneka din. Duwa (hk.x.ewa) Ya dumahk.Daw.
Duwazde[hl (hijn.end) Hijmara 12.

Duwazdehizar (hijn.I) Hijmara 12,000. Duwazdemilyon (hijn.I) Hijmara 12,000,000.

Duwem (hijn.end) Ya/y/ yn duw.

Duw (hijn. end) Duwem. Cara, roja, sala duw.

Duwl (n.x.m) Divle.

Duzerik (hk.l.ewa) Hk [hlik] a du zerik tda bin.

Duzil (n.I.m) /7!Mzr^,Dudik.

Duzn (hk.I.ewa) Dewar, [nemaze] hesp ar sal.

D (hn.hij.n.x) 1. Hijmara 2. 1+1= 2. 2. Dv. Kilk. Kur. 3. Pa.

Dv re.4. Dkl. Kad. Dman.

Dbare (hk.ducakirin) Dubare. Dblai (n.biyan) Deng liser filman hat danan.

Dblaikirin (k.jn.I.m) Deng xistine ser filman ku digel hvn bit.

Dbrang (n.dar.nr) Teyr nr. Dar (n.dar.m) Duar. Diiar- biin, ...kirin.

Diin (k.jn.l.m) Li dvn. Lgern.Vekoln.

Dde (hk.dem) Dra. Pa.

Ddeman (k.in.l.m) Berdewam li diiv un.

225

Ddik (n.dar.m) Dudik. Dg (n.x.nr) Dwng. Kilk. Dkan (n.dar.m) Dikan.Dukan.

Dkevtin (k.jn.I.m) Weke mirov bi keve d kesek yan karek.

Peykevtin. (K) bn: Kevtin. Dkl (n.x.m) Kad.

Dkirin (k.jn.l.m) Kadkirin. :Kuik d di ke.

Dmahk (n.dar.m) Daw. Dumahk.
Dman (n.x.m) Dkl. Kad. Mij.

Dmeqesk (kn.l.m) baUnde iiika kur meqesk. Hacrek.

Dn (n.x.m) Bez. Riin. Nvik.
Dndan (k.jn.I.m) Dundan.

Dng (n.x.nr) Dng. Kilk. Kur.

Dngirtin (k.jn.lm) 1. Nvikji ji mast cuda ldrin.2. Qelewbn.

Bezgirtin.

Dpik (n.l.nr) Dupik.

Dpik
Dr (hk.x.pvan,ewa) Tit ne nz. Ne nzk. : Gund me ji bajr
gelek diir e.

Dra (hk.dem) Pa.Dr ra-re. Drah (npvan.dar.m) Diir. Drat (npvan.dar.m) Diir.

Dray (pvann.dar.m) Diirat.

Drbn 1 (n.l.m) Drbne.

Drbn 2 (hk.l.ewa) Kes bhinfireh pispor ko li paeroj di

nrit.

Drbn (k.jn.l.m) Dema tit, mirov dr di bin li ber avan. Dre (hk.dem) Diira.

226

Drxistin (k.jn.I.m) Diirxistin.

Drgeh (n.dar.m) 1. Girav. 2. Girik. Mil.

Drhl (n.dar.m) Tjt, kiryara berav ii rast.riyalist. Drik (n.dar.m) 1. Nan sl y gerim piek ji nan tenik stiir tire. Diirika diin. Diirika miryan ; ango nan bi xra miryan
didin. : . . . . du diirik bi ay xwarin.

Dr_(n.dar.m) Pvana delveya navbera du alyan. tit dr.

neziki.

BRx

Drkevtin (k.jn.l.m) Mezinbiin yan firehbiina delve di navbera

titan yan kesan da. : Ji welat xwe diir kevtin.

Drkirin (k.in.l.m) Ji hev diir kirin. Ji hev d xistin. Ji hev dane pa. Jk cudakirin. (K) bn : kirin. Diirtir (n.hevberkirin) Ptir diir. Hjta dr. J pitir dr. : Tu end ji
welat diir, heval min hjta ji te diirtie.

Drtirn (n.hevber) Ji hemiiyan diirtir. Gelek diir.Pir dr.

Drxistin (k.jn.I.m) Diirkirin. Dv (n.x.m) Kilk. Kur. Dvik (n.dar.m) Diiv.

Dvlerznk (n.I.m) giyandar Corek iiikane.Kurreprepnk. Dvmeqesk (n.l.m) Kurmeqesk. Hacrek.

Dvra ( hk.dem) Dra. Dvre (hk.dem) Diivra.

Dzele (n.dar.m) mzk bn :Dudik.

227

E 1 Pta e ji abeya kurd.

E 2 (prb) rvnan Alav ern, ang ;bel.Er. : Te zad xwrye?. ; E,

min xwarye.

Ebloge (n.x.m) Abloqe. Dorp.

Ebloqekirin (k.jn.I.m) Abloqedan.

Ebres (hn.dar.ewa) Jina pa zarokbiin r di singan de nebe.

Ebqat (kar,n.x.dz) Parzer. Berevankar. Ecel (n.c.m) Nzbtina mirina mirov.

Ecelhatin (k.jn.I.m) Egern nzbiina mirin zde di bin mirin di

ht. Pend :Ecela bizin hat, nan ivan xwar.
Ecem (netewe,n) Faris. Iran. Ecem (netewe,n) Mirov ecem.

Ecine (n.x.dz) Cann berze. Jimetir. Jimebotir.

Edav (n.x.m) Daringek nvreqe,sip ye dema kulbona birnan yan

di nava pirsikan da kom ti peyda di bit.Km.
Edem (n.x.nr) Adem.

Efend (hn.x.ewa) Efind. Efern (pesindan) Afern.

Efind (hn.x.ewa) Xudan sentor ii pentoran. Mrza. Seyda.

229

Efganistan (hk.cih.cugir,n.I) Welat efganan.

Efgam (nejad,n.dar) 1. Xelik Efganistan.2. Kelpeln ji

Efganistan. : Cilikn efgan. Efrka (hk.cih.cugir,n) Kwera re. Afrka.
Efrkay (nejad,n.dar) Efrk.

EfrkL(nej,n.dar) 1. Xelil Efrka. 2. Kelpeld Efrk.

Efsane (n.x.m) rok ii serhati yn dirj ii pir biiyer.

Efser (pn.x.dn) Kes piledar di nav hza leker da. Berpirs

serbaz.

Efser_(kam.x.m) Kar efseran. Efsn (n.x.m) Sehrebaz. Efsane.

Eger 1 (prb) rvnan Alavek girdan ye di risteyan(hevek) da jibo

merc bi kar di ht. :Eger te dem hebe, were cem me bi mvan. Eger xud hez ket ez d xanyek bi kirim. Pend :Eger gul neb,
stir j nebe. Heger.

Eger_2 (n.x.m) Sedem. Ho. Hokar. : Egera nehatina w nesax ye.

Ka bje eger ine te xwe sil kir ?. Egd (hn.x.ewa) Xwemr. Qehreman. Mrxas.

Eh (prb) rvnan Alavckc jibo hicmetbn yan dema mirov bi gotin yan kiryarek nexwe bit, bi kar di ht. : Eh pa karek ak bo te kir !. Eh eve iye dsan !. Eh d bela xwe ji min veke!. Ehrmen (n.dar.nr^pe^'vefeafcei-meXweday er ii xiraby. Satan. Brx
Hormiz.

Ejdeha (n.x.nr)l. Mar gelek mezin. 2.Paayek xwnmj bii ko bi dest kawey asinger hat ji nav birin.3. Candarn zebelah ii
dirinde.

Eidahak (n.x.nr) Xwnmjek efsaney ye sitemek mezin li gel kurd dikir ii bidest kawey hesingir hat kujtin kurd ji bdad a w rizgar biin ii bi agir Newroz mizgn da gel.
Eider (n.x.nr) Ejdeha. Nav xor ii kean e.
Eidiyar (n.dar.nr) Ejdeha.

Ejn (n.x) ok. Elamet (n.x.nr) Helamet. Dalho.

230

Elho 1 (n.hn.x.n) baUnde Tewalek mezin, gotxwer, firindeye.

Teyr kelexan. 2. Kes sivik ii espan [peyt].

Elho 2 (n..x.m) Sinet. Sinetkirin. Birn.

Elhokirin (k.jn.I.m) Birna zde got hedam guhnely nr y

zarokan. Sinetkirin.

Elind (n.x.nr) l.Spdeka zii dema dinya ber bi zelalabiin di

e.2.Nav mrane.

Elmas (n, biyan.x.nr) Berek bi biha ye. Almas.

Elok (n.x.dz) baiinde Tewalek mal yan kiiv, hkkere. Mirkea.

amirk. El. Coqcoq.

Em (cihn. Pir) rvnan Kes k y piran(gelek). : Em s kesn di

mal da. :Em hevald hevin.

Eman l.(prb) re'vnan Alav gaz hewar kirn ye. Hewar.

Eman 2 (hk.cih.cugra) Bajareke, paytext welat Erden ye.

Emerka (hk.cih.cugir, welat,n) Emrka.

Emrka (hk.cih.cugir,n,welat) Welatek mezin rojavaye. Welat

Emrkyan e.

Emrkay_(nejad,netewe.n) Emrk.

Emrk (nej.netewe.dz) 1. Xelk Emrka. 2. Mitay ji Emrka.

Encam (n.x.m) Daw. Dumah. Verj. Ber. Berhem.:Encama
hilbijartinan hjta ne hatye ragehandin.

Encamdan (k.jn.I.m) Kirn. Prabiin.Behemn. : Li demek nz

qutab d taqyn nva sal encam bi den.(K) bn: Dan.

Encame (n.x.m) Hesinek kelabeye dergehan p bi der ve gir di

den ii bi sanah dergeh di h girtin ii vekirin.

Endam (n.x.dz)l.Mirov bi away frm, ser bi yane, dezgeh, part,

li htd vebit. : ew endam navenda civak ye. Endama civata

bajrvany. Endam di partyek da. 2.Pikek, parek yan pirtek

ji le giyandaran. Hedam.

Endam (kam.dar.m) Kar yan hebiina mirov di dezgehek da. Endaze (n.x.m) Zanna xwendina deng, k,pvan, saz ii htd, ya
weyan.

Endazev (hn.dar.ewa) wey endazeye.

231

Endazekirin (k.in.I.m) Pvan. wekirin- Danan. (K) bn: Kirin.

Endaziyar (pn.dar.dz) Mirov xandina endaze bi daw anye ii

kar di ke. Pispor war endazey.

Endaziyar (kara.dar.m) Kar tkel bi zanna endazey ve heye.

Ende||_(n.x.m) ikTiik.

Enirandin (k.jn.x.m) Torekirin. Hriskirin. :Bab zarok xwe

enirand. (K) bdn: ez di enirnim em di enirnn, tu di enirn htin di enirnin, ew di enirne[..it] ewan di enirnin.Pr: d bi +bdn.
Bdb: di enirand, di enirandin. Db,diir: enirandibii,... biin. (F) : bi
enirne, bi enirnin.

Enirn (k.jn.x.m) Gelek torebiin,hrsbn, xeydn. : Bi nre ew mirov hen y enir.(K) bdn : ez di enirim em di enirin, tu di enir hiin di enirin, ew di enire[..it] ewan di enirin. Pr : d bi +bdn. Bdb : ez di enirm em di enirn, tu di enir hiin di enirn, ew di enir, ewan di enirn. Db,diir : ez enirbiim, em enirbiiyn,

tu enirbiiy, hiin enirbiin, ew enirbii, ewan enirbiin yan(bi

bn).

Enitn (k.jn.x.m) Dem ko mirovek pir hris di be entn(intn) j di ht. Enirn. (K) bdn : ez di enitim em di enitn, tu di enit htin di enitin, ew di enite[...it] ewan di enitin. Pr : d bi +bdn. Bdb : ez di enitm em di enitn, tu di enit htin di enitn, ew di enit ewan di enitn. Db,diir : ez enit(bi)biim em enitbiiyn, tu enit biiy hiin enitbiin, ew enitiibii ewan enitbn. (F) : bi enite, bi
enitin.

En (n.x.m) l./ey Pareya ser mirov a riit ii pan di keve hindava

her du avan du birii li serin. 2. Hevalbend ya navbera end part

yan desteyan da. Qulp. Berok. Enk (n.x.m) le Cih girdana(gehitina) zend ii baskn mirovan.

Enk
Entere (hk.dem.kevin.x) Rojeke ji yn seqem, ko di kevit meha

kannamezin, hember meha duw. Pend :Entere, di kujit ga kere, xudan y b xebere. Pend :Entere, hey ji mal biit dere,
y kere.

232

Entke (n.biyan.x) l.Kevin. Gelek kevin.2. Seyr. Enzelok (n.dar.nr) Zinc.KoIik. Holik. Erbetan (hk.cih.cugir.kevin) Paytext dewleta mdya bii. Erd (hk.cih.cugir,n.x.nr) Tepa erd. Aqar. Zev. f, ^

Erdin (n.dar.nr) Erd bi kr andin di ht. Erd and.

Erdelan (zara.x) Zarek kurd taybete li Kurdistana ran. Erdhej (n.l.m) Erdhejn. Erdhejn (n.I.m) Dema livn di keve erd ii di hejit ii gelek caran
di bit egera amn mezin.

Erdn (hk.dar.ewa) Tit tkil bi erd ve hebit. Ne esman. :

Kenal tlevizyon y erdn.

Erdnas (pn.I.dz) Kes pispor di zanna nn erd da. Cyoloc. Erdnas (kara.I.m) Zanna pkhatiyn erd. Cyoloc.
Ereb ( netewe,n.x.dz) Neteweyek mezine .

Erebandin (k.jn.l.m) Poltka rjmn dagkern ereb li bajar gundn kurdan ereb akinc di kirn ii riinitvann kurd ji ser mal ii warn wan der di xistin jibo gorna and, cugraf ii ziman.

Erebane (n.x.m) Galiskeka du destike xirxalek yan du hene jibo

kariibarn andin ii avakirin bi kar di ht.

Erebane Erebe (n.x.m) Erebane.

Erebistan (hk.cih.cugir,n.dar) Welat ereban. Se'iid.

Ereb (nej,n.dar.dn) 1. Ziman ereban. 2. Kelpeld ji welatn

ereban.

Erebkar (n.l.m) Erebkirin.

Erebkirin (k.jn.l.m) Erebandin.

Er 1 (prb) rvnan Alav eyn.Alav erkirin. Bel. : Er wesa ye.

Er ez bi tera me. Er tu rast di bj.

233

Er 2 (prb) rzman Alaveke jibo pisyar bi kar di ht . : Er tu i di bj heger ez xany xwe bi firoim?. Er biray te ne diyare, li kve ye?. Erbn (k.jn.l.m) Misogerbiin. Erdann (k.jn..I.m) Erkirin. Erkirin (k.jn.I.m) Misogerkirin. : Min bilta xwe er kir, sube heger xud hez ke d ber bi Ewropa ve firim.ingadang; ok. : (K)
bn: Kirin.

Erm (hn.dar.ewa) l.Rasvekir. Pitrastkir. Hebiin.2.

ak.Pozetv. Eyn.

Ergo (hk.cih.cugir,nx.m) Gundek Kurdistan ye. Erg05.(maIbat,n) Xelk Ergo.

Erik (prb) rzman Alav seyr hicmetbiin. Erik kuro tu d i bi k?.

Erinn (k.jn.x.m) Hrsibiina. Torebiin. Enirn. Ern (hn.dar.ewa) Ern.

Erieng (hn.dar.cewa) Tirs. Sehim. Erk (n.x.nr) Kar ku liser mild mirov ye, div biht kirin. : Erk ii maf li ser miln her welatyeke hene. Ermen (nejad,n) Kes ji netewe ermen bit. Ermenistan (hk.cih.cugir,n.dar) Welat ermenan.Ermnya.

Ermen (nejad.n) l.Ermen.2. Ziman ermenan.

Ern (n.x.m) Kovan.Qehir.

Erno (hn.dar.ewa) Kovandar. Dilkul. Hris. Enir.

Ernok (hn.dar.ewa) Emo.
Err (perb) bn :Erk.

Errik (perb) bn :Erik. Erwend (hn.dar.ewa) l.Jr. Zana. Aqil. 2.Ciwan. Xwek. Erzan (hn.x.ewa) Tit li bazar bi parek km ii hej bi ht kirn. :

Gundor li bazar gelek di erzanin. BRx Giran.

Erzanbn (kjn.l.m) Kmkbiia bihay mitay. Hatine xwara nirxa
mitay. : Bihay cilikan gelek y erzan by. : D keng kir erzan
bin ?.

234

Erzan (n.x.m) Dema mita ii keleiipel li bazaran erzan di bin. : Li

cem me wek ber nemaye, noke erzanye !. Brx Qetlaz.Giran. Erzankirin (k.in.I.m) Kmldiina bihay keltipelan. : Hikmet biryar daye ku kirya xanyan bi ht erzankirin. (K) bn : Kirin. Erzankir (hk.I.ewa) Hatye erzankirin. :Gundorn erzankir bi
kire!.

Erzaq (n.x.nr) Tit xwarina, wek ar, savar, birinc, nok, nsk ii
htd.

Erzl (n.x.nr) KoI.KoIik. Zinc. Erzn (n.x.m) le Pikeka ser mirov di keve bin dev, navbera
lva bin gerden.Erzink.

Erzink (n.x.m) le Erzn. Eskmo (nejad,n) Neteyeke li Sovyeta ber di jn.

Esman (hk.cih..x.nr )

Bilind ya ko sitr , roj ii heyvan li himbza

xwe di girit, reng ine. :Ji rd heta esman ew jk di cudane.

Esman 1 (rd.dar.ewa) Reng n wek esman. Esaman 2 (hk.dar.ewa) Hza bi karn esam ra di bit, i sivl yan leker. Firokeyn esman.Kenaln telefizyon yn esman. Esmanger (kam.I.dz) Kes pispor di war gerana li esman bi firoke ii roktan., li esmanan di gern jibo karn zanist.

Esmanger

Esmanger (kar.l.m) Kar ku esmanger p ra di bin.

Esmer (hk.hn.x.ewa) Kes dm w ber bi re ve.

Esp (n.x.nr) candar Hesp. Estewir (hn.x.ewa) Stewir. Xir.

Ekene (n.x.m) Ldan . Qutanek berdewam. andina deron.

Azar.

Ekencedan (k.jn.l.m) Azardan. andin. :Girtyn ramyar li

girtgehn dagrkeran rojane di hn ekence dan. (K) bn : Dan.

235

Ekencekar (kara.I.dz) Azarder. Zordar. Hov. Ekencekirin (k.in.l.m) Azardan.(K) bn : Kirin.

Ekere (hn.x.ewa) Akera. Xuya. Ekrebn (k.jn.I.m) Aerabn.

Ekerekirin (k.jn.I.m) Akerakirin.

Etn (n.x.m) Komir.tiin.

Ev (cihn.niadan) rzman Eve.

Evan (cihn.pir) rvnan Cihnav nz jibo nadan y pirn. : Evan

mirovan em hlan ii iin. :Evan cilikan li ber xwe bi ke.
BRxEwan.

Evandin (k.jn.x.m) Hezkirin. Viyan. Pend :Nan duca reand, zad

duca keland, biika duca xemland tu dilan ne evand. (K) bdn:
ez di evnim em di evnn, tu di evn hn di evnin, ew di

evne[....it] ewan di evnin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di evand, di

evandin. Db,diir: Evandibii, ....biin. (F) : Bi evne, bi evnin.

Eyca (prb) rzman Alavek girdana ristane jibo berdewam ii

misogerkirina biiyer. Vca. Jiber. Jiberko.

Evdal (hn.dar.ewa) Reben. Jar. Bkes.Peran.

Eve (cihn.n.tek) rvnan Cihnaveke jibo nandana tit nzk. :Eve

ye?. :Eeve kye?. :Eve tuy li vr?. : Ha eve qelem te, gelek
supas.

Ey (cihn.x.m) rvnan Chnaveke ibo nadana tit yan kes m y

nz. :Ev jin i bi ser me an. :Ev car ez nahm digel te.
:Ev dar ne bire gunehe!.

Eyil(hn.dar.ewa) Pe^veka darijti ya kevne ang; di gel hilavtina

yekem bilqa av. Ek. Yekem. Avhil. Lezgn.
Evir (n.x.nr) Ewir.

Evn(n.x.m) l.Hezkirinamirovanji hevdura, ji jyan, jngeh

.htd. Vyan . Hezkirin. Dilandin.2. Nav jinaye.

Evncirk (hn.l.ewa) Kes bihay evn nezanit.

Evndar.(hn.dar.ewa) Kes hez ii evn di ke armanca xwe.

Evndar (n.dar.m) Evn.
Evn (n.dar.m) Hezkirin.

236

Evnkirin (k.jn.I.m) Evandin.Evnkirin. Evnkirin (k.jn.I.m) Avandin. : Te end caran di jiyan da evn

kir ye?
Evnperwer (hn.I.ewa) Kes evn li cem proz.

Evnperwer (n.I.m) Prozya evn.

Evrandin (k.jn.dar.m) Hinde bilin kir gehand evran.Pesindan.
Rzgirtin. Bdkirin. Evrav (hn.dar.ewa) Proz. Xuday. Evraz (hk.cih.n.x.nr) 1. Jhel. Jlel. Jiirda. Seri.Pend :i evraz di b niiiv nnin. Pend :Her evrazyek nivyek heye. 2. Nav mrane.

Evrim (n.x.m) Avirm. Evro (hk.dem) Roja ko mirov tda. Ev roje.Iro. : Te evro i kar heye?. : Evro cejina biina mine. :Evro ne wek duh ye. Evsar (n.dar.nr) Hevsar.

Ew (cih,n.tek) l.Cihnavek teke ,

got?. Ewan

kes sy ye. :Ew pismam

mine.Ew kye?. Cihnav pisyara nadan :Ew iye? Ew te i

(cihn.pir) rzman Cihnavek piranye(gelek) , Kes sy. Ewan

ji mera diyaryek an. Ewam paran bi de hejaran.

Ewend (prb) Alav pvan ii endcarkirin. iqas.

Ew (cih,n.tek. m.nadan) rzman Cihnavek teke, mye, kes sy

ye.:Ew tikir. Ew ke i got?.

Ewha (prb) rzman Alav hevberkirin, destnankirin.: Ewha bi

rve ne !. Ewha ne bje!. Weha.

Ewir (hn.x.ewan.x.nr) Mij yan morana li esman peyda di bit, hin cara nizim ii di bit baran , befir, terg. ii htd.:Ewrek re tar li hindava iyay me diyar bii.:Dinya ewre. Pend :Ne ewr girgir, ne mr tirtir.ang; ne merce ewr dengdar baran ii befir j bi
barin ii mirov dengiidor di ket, mrak bit. Ewik (n.dr.dz) Tit. Ew tit.

Ew (cihn.x.nr) rvnan Cihnavek teke, nre, kes sy ye. : Ew got.

Mala ew(w).

Ewk (n.dar.dz) Ewik.

237

Ewqas (prb) rvnan Alav nirxndin ii nadan ye. Wesa. Wek w.

Hind.

Ewqas (prb) Ewqas.

Ewropa (cugir,n) Kwera Ewropa.

Ewropay (nejad,n) Ewrop.

Ewrofi (nej,n) l.Kes xwedy nasnameya ewropa.2. Keliipeln ji

Ewropa.

Ewt (n.x.m) Deng rewna segan. Hef. : Ew v sey ye ewt ewta

w?.

Ewtandin (k.jn.l.m) seg Weke mirov segan bi di rewandin.

Ewitn (k.jn.x.m) seg Rewn. :Se di ewite.

Exlewk (n.x.m) Axlewk. Ey (prb) rvnan Alava girdana risteyane jibo hiyary bi kar tt.
:Ey bira. Ey eve iye?.

Eyd (prb) rzman Alav pvegire. d.

Eylo (n.x.nr) teyr Elho.

Eyll (hk.dem.n.x) meh Meha neh. Meha yek ji payz. lon.

Eyn (hk.dem) Roja li pa pncemb di ht. Roja niza li cem
musilmanan. Pend : Heger pr ya xrker bit, eyn di miene.ang:

heger mirov bi v karek ak bi ke, li her dem ii cih di kare bike. Eyreqb (n.I.m) bi Navdengtirn siroda ntiman ya kurd. Eywan (n.x.m) 1. Balkon. Hew. Berbank.2.Jor. Mezel. Ode.
Eywax (alav. Keser) rzman Ax. Dax. : Eywax dilo.

Ez (cihn.tek) rvnan Cihnavek teke kes k ye,dema mirov li ser xwe di bjit. : Ez kurdim. :Ez ji te hez di kim. Ez nizanim nav
te ye?. :(nr)Ez y mand me. :(m)Ez ya mand me.

Ezben (hn.dar.ewa) Pesindane jibo rz ii riimet girtin bi kar di ht. Hja. :Ezben kerem ke. :BeI ez ben, min hay ji te heye.
Ezber (hn.dar.ewa) Gotina mirov di ser xweda tomar bi kit. Jiber.

Ezberkirin (k.jn.l.m) Jiberkirin. (K) bn: Kirin.

Ezez (hk.l.ewa) Kes herdem ii her tit ji xwe re bi vt pesina

xwe bi det. :Tef beroka xwe.

238

Ezit_(hk.dar.ewa) Ezez.

Ezman (n.x.n) 1. endam Hedameke di devda ye ku jibo tamkirin ii

axivtin alkary diket.2. rzman Ziman.

Ezmandiri (hn.I.ewa) Mirov gelek axivtinn ji xwe mezintir di

ket. B perwerde. Lewe. Pend : Ezman dirj darkok ser
xudan ye.

Ezmanps (hk.I.ewa) Ezmanre.

Ezmanre (hn.I.ewa) Kes hergav axivtinn kirt di kit. Civnan
di det.

Ezmansork (n.I.dz) kevin Mirovn di vanokanda jibo tirsandina

zarokan bi kar di hn.

Ezmanxwe (hk.l.ewa) Mirov gotin selqeyn dilveker di ket.

Kfxwe.

Ezmn (n.x.m). Nirxandin yan sengandina kar mirov.

Taq.

Ezmnkirin (k.jn.l.m) Mirov xwe taq di ke dako kar xwandina

xwe di de sengandin. :Meha bi ht d ezmnn ser sal li dibistanan (bi) hn kirin.

Ezperist (hn.l.ewa) Ezez. Ezperist_(n.l.m) Ezez.

239

 1. Pta heft ji abeya kurd. 2^(prb) rvnan Alav pejirandin ye. Er. E. :Suba were cem me, ; bae ez d hm.
3. (pagir.hd,gazkirin) Pagira gazkirin jibo m. Xuk . Yay.
Jin. Heval.

4 (prb) rvnan Alav daxwazkirina berdewamy di gotinan da.

d d bje, ka i l hat!.

5 (cihn.nediyar.nr) Y. Pend : ne li er, re. din (prb.a.destni.nr) rvnan Peyveke diht bi kar ann jibo
helbijartina titan ji hev. Ek d. Yek din. : Ev ne din.

d (n.chan.m) evengeke di navnann nameyn eliktiron da

bi kar di hnin. @.

Ed

d (prb) rzman Alavck girdan , di dawya nivsn dajibo

l^mdana mijar. :Nivisara min bi daw hat, d supas bo hewe.
Ji nih ti pave. :Ez d na herim mala wan.

gcar (hk.dem) 1. kcar biiyera carek rii di de.2. Rehay. gcar ne

wusa !.

k (hijn.end)Hijmareke pa une dest p di kit. 1. 4-3=l.Yek.

Nva duw. : Xud ke.

241

kane (hn.dar.ewa) Daybabn bi tin k kur yan ke hebin. kur

yan kin b xwk bira.. Beraz b xuk ii bira. :Kur mala
cran me gelek nazand ye, unke kaneye.

ket_ (n.dar.m) Hevgirtin. Yekt. kgirtin.

k (hn,x,end) 1 Tit, kes m , nedyar. k(jinek) we got. 2
Rzkirina tit, ya k.

kgirtin (k.jm) Bi hevra kar, xebat kirin bo k

armanc.Hevalbend. Birayn. Tebay. (K) bn :Girtin.

k (hn,nedyar.nr) Kes nr y ne dyar, :k y bir. k got.

kmale (cugim) Navn gelek gundane li Kurdistan. Malek.

kser (rd.I.ewa) 1. Ti^t demildest r di det. Zind. :Bemame bi awayek ksere. 2. Ek alk sent. k araste. :Min bihleka(tikt)
kser kir.

I (n.x.nr) Avahy pir mirov iixanedan. Xvetgeh. Kuerat. Hoba.

l (n.I.dz) Zrevann l. Leker mr, paa, yan l.

leg (n.x.nr) Elek. lek (n.x.nr) oxik ji periikan kir.
Elinc (n.x.m) candar Hestyn mil. Kelkelk.

lin (n.x.pir) Reweke mirov tda gj di be ji egara xwarineka

ps di ged mirov da yan dtina titek gemar,dengek bolbol ji

dev ii gery peyda di be,dev

ra bi be(mirov bi hilne).

pir av di be ii nzke dil mirov

linchatin (k.jn.I.ni) Dema mirov hest bi lincyan di ke ii nze

d mirov veriit. linc yd di hne min, ez bawer di kem dil

min d rabit. (K) bn:Hatin.

linckirin (k.jn.I.m) Mirov dixwaze lincyan bike jibo ko bi

kare zad di zik da bi hilne. (K) bn:Kirin.

Em (n.x.m) Alka lawiran. Alka candaran.

Emdan (k.jn.l.m) Aldan. Xwarin dane kewalan.

r (n.x.nr) Agir. re (hk.cih) Hre. Hire.Vre. Vr. V dir.V der.

Eris(n.x.m) l.Biser cihek da girtin jibo dagirkirin yan rizgarkim.2. Dabezne ser al yan kesek bi rya ragehandin.
Hri.

242

riber (kara.dar.dn) Y ku ri di bit ser berdij xwe.Hriber.

risbirin (k.jn.l.m) Hrikirin. (K) bn : Birin.
rikar (kara.dar.dz) Hriber. riker (kara.dar.dz) Hriber.

riskirin (k.jn.I.m) Dema mirov eri di ke ser kes, yan birek. :

Gur ri kir ser ker bizin. (K) bn : Kirin.
Esik (n.x.nr) candar Hest.

sta (hk.dem) Nuke. V bav.Niha. stir l(n.x.m) Rondik.

stir 2 (n.x.dz) candar Hstir.

(n.x.m) 1. Nexwe. Nesax. Derd. 2. Jan . Pend :i kes wek

xudan a le xwe nizanit.

gan (k.jn.x.m) sana le ye. Derd. (K) Bdn: Ez di im em di

n .tu di hiin di in. Ew di e[..it] ewan di in. PR :

d[bi]+ bdn. Bdb: di am, di a, di ay, di an.Db,dr.

ab,...bn.(F) : bi e, bi in.
Eandin (k.jn.x.m) Mirov, giyandar ji aly kes yan desteyek ve
bi ht andin. Yan kek azar bide. Azardan.(K): Bdn; ez di nim em di nn, tu di n hiin di nin, ew di ne [..it]
ewan di nin. Pr: d [bi] nim, nn,n,nin, ne[..it],

nin. Bdb : Di and, di andin. Db,diirandibii,... biin. (F):

bi ne bi nin.

Em (k.jn.x.m) Eandin. (K) bdn : ez di im em di n, tu di

hiin di in, ew di e[..it] ewan di in. Pr : d bi +bdn. Bdb :
Ez di am, em di ayn , tu di ay, hiin di an, ew di a,
ewan di an. Db,diir : ez abiim, em abiiyn(biin), tu

abiiy(bii), hiin abiin, ew abii, ewan abiin. (F) Bi e, bi

in.

Etm (hn.x.ewa) Zaroyn b dayk yan bab. Babmir.

Daykmir.Sw. Bsemyan.

E^ (n.x.m) Cih asin tda di ht bihujandin[helandin].Kurha

asingiran.

243

tn , (n.x.m) l.Avahyek heremye bi ax dirist di ken daran t

dixin jibo sotin dako rejy j peyda bi kin. Komir. 2.Germya
her pile bilind.3. Bizot agir.

var (hk.dem.m) 1. Daneke ji roj, pit nvro.Ber bibit ev.2.

Nav kur ii keane.

varan (hk.dem.dar) Dema var. Li varan. :Hemii varan ez

guhdarya niieyan di kim.

varbas (silav.proz) Silava var. : Daxwaza vareka xwe ba jibo k bj. :varba heval.
var (hk.dem) Dem roj be bi rojava ve di e. Dan var. Keng

d te bnim?. var. vitn (k.jn.x.m) nexwe Cih ji egera ldanek yan kulbiibn
birndarbn re ii n di be ii bilind, pif di be. Perivn.
Wermtin.

vn (hn.x.ewa) Le bi hz. Le peyt. Mirov peyt. Mirov

lkday.

vnk (hn.dar.ewa) Peyt. Saxlem. Sirt. vnte (hn.x.ew) vn. xistin ( k.jn.x.m) l.Dema mirov titek, kesek li erd bi de yan ji
bilindy bi xe xwar. Li erd dan. Xistin. :Cild xwe xistin. : Du mirovan xwe lkdan k k xist. 2. Pvekirin. Pkvekirin. Girda. :Dervank avdank bx(bi x). :Kaxez xist dwar. (K) Bdn: ez di xim, em di xn, tu di x, hiin di xin, ew di xe[..it], ewan di xin. Pr: d [bi] + bdn. Bdb: xist, xistin.

Db,diir. xistibii,... biin. (F) bi xe, (bi x)bi xin(bi xin). xre 1 (n.x.m) Dirwareke li dern xirar, gon, telsan di din jibo
ko kurt ii peyt bi be.

xire 2 (n.x.m) Rizdeya kevir. xir a iyay. xsr (hn.x.ewa) Dl. Girt . bend. xte (n.X.dz) canda( dewarr) Hstir. xtiyar (hn.x.ewa) Navsalveiiy. Pr. Kal. zdan (n.x.nr) Xuda. Xwed. Ezdan. zd (hn,nl.dz)l.Kevitirn dn(ol) a kurdane. 2. Kes bawerya w

244

bi dn zdyan hebe.

zdxane (hk.cih,l.m) Bingeha zdyan. Civaka zdyan. zdyafi (n.dar.m) Belavkirina ola zdyan. Xebat jibo saxkirina
dn zdyan.

zing (n.x.nr) Dar. Kte. Nre. zingvan (n.dar.dz) Darvan. Darbir. zmg (n.x.m) zmk.

zmk (n.x.m) ad Tevinprk.

245

F
F (fe) Kta het ji abeya kurd.

Fabrqe (n,biyan.m) Kargeh. : Ferhad li fabrq kar di ke. Fafon (n.x.m) Daringek reqe wek asin ,piran ya amanan j di
hn kirin.

Fal l(hn.x.ewa) Candar nr y ne xesand ko ji aly guhnel ve

y peyte ii bi kr pern di ht.. :Hesp fal. Nry fal. :Ker fal.

Fal 2 (n.x.m) Falik. Falavi (pn.I.dz) Falveker. Falbi (pn.I.dz) Falveker. Falbj (kara.l.m) Kar vekirina falikan.

Falbn (pn.I.dz) Falveker.

falgir (pn.dar.dz) Valveker. Falik (n.x.m) Dtin yan akerara kirina paeroja mirov i bi
nrna panka dest yan fincan dema qehwe bi daw di ht.

Falinc (n.x.m) Nexweyeke(nesax) demarane mirov p il di bit

ji egern zikmak, niv yan derek, nemaze zaroyan di girt.

Falincbn (k.jn.I.m) Rast derd falinc Hatin. (K) bn: Biin. Falincgirtin (k.jn.I.m) Falincbiin. Falveker (pn.l.dz) Kes bi falikan paeroja mirov diyar di ket. Falvekirin (k.jn.l.m) Vekirin ii nrna bext mirov bi falikan. (K) bn: Vekirin.

247

Fanle (n.x.nr) Cilikek tenike li bin kiras ii cilkn d di ken ber

xwe, hiikkurte yan bi lepike. Bincilk.

Fanos (n.x.m) Core irayeke. Lempe. Fener. :Fanos hilke (pke). :Li ber ronahya fanos di xwnn. :Jineka hinde cane wek
fanos.

Faris (nejadn.x.dz) l.Neteweyeka lranye.2. Kes farisziman.

Fari (ziman,n) Ziman farisan.

Farzik (hn.dar.ewa) avbir. avbirs. FasoK (n.x.m) andin Giya ii ber giyayek ye, dindik biiike gelek
cor reng hene.

Fasol
Fazm (n,biyan) Sstemek zordar ii dirindeye. Faist (hn.biyan.dar.ewa) Zaravek ramyarye, kes yan desteya

dardest ii zordar xwe bi ser xelk da bi sepnit.

Fatarek (n.dar.m) lezan Xalxalk.

Fatfatk (n.dar.m) lewai Kevoka kiiv. Kokuxt. Fatk (n.x.m) ad Margsk. Bkmar. Fatmok (n.dar.m) tewai Fatfatk. Fe (hn.x.ewa) Mirov difina w biiik serevraz. Feer (hn.dar.ewa) Mirov fe.
Fe (n,gazldrin.m) Bangkirin ii naznav jina fe.

Fe0 (hd,gazn.dar.nr) Gazkirin ii naznav kur,zelam(peya)

fe. Feda (hn.x.ewa) Qurban.

Fedakar (pn.l.dn) Kes xwe di ke qurban , gor dozek. fedakar (kam.l.m) Xwe gorkirin. Xwe fedakirin.
Fedakirin (k.jn.l.m) Gorkirin. Qurbankirin. (K) bn: Kirin.

Federal (zarav,biyan) Hevalbend. ketya bi hez ii viyan.

Federal (zara,biyan) Stema bi hevra kar-xebarkirin.

248

Fed (n.x.m) erim.:Ma ne fed ye tu wesa di k ?.

Fedker (rd.dar.ewa) ermn. ermok.

Fedkirin (k.jn.I.m) erimkirin. : Ew fed di ke, lewra na xwaze bi stire. (K) bn: Kirin.
Fedfi (n.dar.m) erim.

Fedok (hn.dar.ewa) Fedker. :Zarok fedok. Jina fedok. Feht (hn.dar.cewa) erim ii fedyek mezin . Kirt.

Fehtn (k.jn.x.m) erimkirin. Fedkirin. (K) di fehte, bi fehtin.

fehil (hn.x.ewa) candarFai.

Felafle (n.x.m) Qutan ldana bin pyan.

Felaqedan (k.jn.I.m) Core ldaneke bi dar li qamyan li bin pyn mirovan di din. (K) bn : Dan. :Dayk kur xwe felaqe da,
unk diz kiribii.

Fele (dn,n.x.dz) 1. Dn mesh. 2. Kes mesh. Felek (n.x.m) 1. erx. Zeman. 2. Nav kean.

Felestn (hk.cih.welat,n) Welatek erebane axa felestnyane. Felestn (nejdad,n) 1. Xelik welat Felestn. 2. Kelpel yan
mitay ji Felestn.

Feht (hn.x.ewa) Felte.

Felte.(hk.x.ewa) Mirov bi kraehati. Kur kulana. Kulan.

elati. P.

Feltebn (k.jn.l.m) Mirov ji rya ak derkeftf ii karn xirab di

ket.: Kur w y biiye felte, d li mala xwe na rawestit.

Felte (hk.x.ewa) Mirov, xasime jina p.

Feltey_(n.dar.m) Kar felte. Kar pii. pwat. Fend (n.x.m) Find. ira. Lemp. Fenek (n.x.m) amr Panka bay. Fener (nax.m) Lempe. ira.

Fenik (hn.x.ewa) Honik. Hn. Fnik. :Bi ev gund me pir feneke. Feg_(p.x.dz) Xwndkar dn, y li mizgeftan waneyn ola Islam
di xwnin. Soxte.

249

Feqyafi (kara.dar.m) Kar feqyan y xwendin ii hnbiina zanista

dn.

Fer (prbest.x) Pdv. Giring. Hej. :Ya fere bjn, Feran (hk.cih,n.x.m) 1 Deverek hn ii biyav xwe , dilveker h Kurdistana bakr. 2. Zozan ii cihn xwe ii fnik li Kurdistan. Ferat (cugira) emek mezine li Kurdistan. Rbar furat.

Ferde (n.x.nr) Trik yan gon y dexil ii dan diken. Tels.

Fereh (hn.x.ewa) Fireh.

Ferhad (n.x.nr) 1. Naveke di dastana fehad ii irn da hetye.

Evdar irnye.2. Nav kurane.

Ferheng (n.x.m) Pertoka rzkirina peyvan li pejna(raman) wan i

bi irove kirin bit eger yek ziman be yan hember bi zimanek

din.Zanna peyvan.

Ferte (n.x.nr) l.Firte. Milyaket.2. Zer. Per.

Ferman (n.x.m) 1. Qirkirina bi komel. Jinav birina neteweyek.
Pakkirina nejad.Cnosayd. 2. Nav jinane.

Fermanber (kara.dar.dz) Kes li rvebiryek kar di kit mehyan ji

dezgehek werdigirit.

Fermandan (k.jn.l.m) Biryara karek fermanek bi ht

derbazkirin. (K) bn: Dan. Fermandar (kar,n.dardz) l.Desthelatdar. Xwed biryar.

Karbidest.Serok.2. Serleker. Qumandar. Fermankirin (k.jn.I.m) Fermandan.

Fermanname (n.I.m) Nameya ku tda ferman di ht nivsn ii

ragehandin.

Ferm (hn.x.ewa) Biryarn qaniin yn ji dezgehd qaniin derbaz di bin. :Encama dengdann civata bajrvany bi awayek ferm
hat ragehandin.

Fermn (k.jn.x.m) Keremkirin. Fermo (k.ferman) Jibo rz rii met bi kar di ht. Keremke.:Fermo were nav mal. :Fermo zad bi xo. :Fermo riine.

Ferik (n.x.m) Berek pane jibo nivjan bi kar di ht. Helank

nimjan. : Nivja xwe liser ferik kir.

Fesad (hn.x.ewa) Mirov axivtina di navbera kesan da di

veguhzit.

250

Fesad (n.dar.m) Axivtin veguhaztin. Duriiy. Fesadkirin (k.jn.I.m) Axivtin veguhaztin. (K) bn: Kirin.
Fekilandin (k.jn.dar.m) Pkirin. Herifandin. Ji nav birin. Feskiln (k.jn.x.m) Piibn.Heriftin.ji navtin. Fetisandin (k.jn.dar.m) Heger mirov titek, giranyek danit yan bikevit ser dev ku rya hatintiiina bay bo nav sing rawestnit

di bit egera mirin. Bhinikkirin. (K) bdn: ez di fetisnim, em ewan di fetisnin. Bdb: di fetisand, di fetisandin. D fetisnim, d
fetisnn.

Fetisn (k.jn.x.m) Bhinikbiina mirov yan candaran ta di mirit.

(K) di fetisit, di fetisin. d bi fetisit, d bi fetise. bi fetisin.:
Dergeh veke, heger d fetisn.

FeyJ (malb,devn) l.Devereke kurdane li Kurdistana Iraq li Iran. 2.

Zaravek kurd ye.3.Kes feyl, xelk devera feyl l xwecih. Fld (n.x.nr) Fq.

Fl (n.x.m) Xapandin.Serdabirin. Xap. Flbaz (hk.dar.ewa) Xapnok.

Flkirin (k.jn.I.m) Xapandin.

Fnik (hn.dar.ewa) Cih xwe ii dilveker , sar li havn.

Hwn.Honik. :Spdeyeka fnik.

Fq (n.x.nr) Ber darn bi ber ko piran tam irninin, mna

sv,xox, zerdil, tir, gundor ii htd. Pend :Fqy zivistan zarokin.

Fr (n.x.m) Zann. Xwendin.

Frbn (k.jn.I.m) ewayya wergirtina waneyan, yan her karek.

hnbtin. . :Ez di xwazim fr zimann biyan bi bim. (K) bn :Biin

Frby (hk.I.ewa) Kes fr karek biiye. Frdar (pn.dar.dz) Frvan.

Fre (n.x.m) Wane.:Freya ziman kurd.

Frgeh (hk.cih,n.dar.m) Cih frbiina xwendekaran yn law.
Xandingeha pa berhev y.

Fris (hn.x.ewa) Pelewan. Hja. Pehlewan. Zrek. Frkirin (k.jn.l.m) Hnkirin. .:Ez d xwe fr ziman faris bi kim.
:Te xwe fr hajotina tiromblan kir?. (K) bn: Kirin.

251

Frvan (pn.dar.dz) Kes xelik li ber dest w fr di bin. Mamosta.

Seyda.

Fsad (hk.x.ewa) Bekirok. Fesad.

Filan (hk.x.ewa) Kes, yan titek nedyar. :FiIan kes got. Filan
tit ji min ra bne.Bvan.

File (dn,n.x) Fele.

Filfil (n.hnx.dz) l.nkatfyeke, bi xav ii lnan t xwarin, gelek cor

ii tam hene ; mina ;,tj , irin . Bber.2.Mirov dujwar. Har.
Filipn (hk.cih.cugir,n) Welat filipn.

Filipn (netewe,n) 1. Xelik filipn. 2. Kelpel yan mitay ji

Filipn.

Filis (n.x.n) k ji hizara dnra Iraq ye. Wek sent li hind welatn
d.

FiUtn (k.jn.x.m) Pen. Firn. Qurtalbiin. Filte (hk.x.ewa) Felte.

Fincan (n.x.m) Kopn vexwarna qehw, ay ii

htd.:Fincanekaqehw dana ber mvan.

Fincan
Find l(n.x.m) ira. Fener. emalk.

Find 2 (n.x.m) Fl. Xap.: Ew zelamek bi finde.

Finddank (n.dar.m) Amankeke findik yan emalk tda di danin.

:B zehmet emalk bi di finddank da.
Findiq (n.x.m) Bindeq. Fiqerok (n.dar.m) Kivark. Kukavok.

Fir l(n.x.m) Pieka av ko mirov bi carek di qurne. Qur. :

Fireka av, ay, r htd.

Fir 2(n.x.m) Firneka kurt. Liitik. Xwe avtin. Pend :Kes bi firek
na gehit ser milek.

Fir 3 (rd.x.ewa) Fireh. :Gava fir. Ang; gava ji hev diir.

252

Firajm (k.jn.x.m) darbar Pikovkdan. Pikdan. :Darn rezan yn

ririjn.

Firake (n.x.m) Cihek bilind, kendalek bilind. Lat. Kevirn bilind

ko mirov ii candar liser dikevin ii di firin.

Firandin (k.jn.dar.m) l.Dema tewal tjikn xwe ji hln der di ke

di firne. 2. Havtina ber,dar kevir ii htd.(K) bdsn: Ez di firnim em di firnn, tu di firn hn di firnin, ew di firne[..it]
ewan di firnin.Pr: d bi +bdn. Bdb: di firand, di firandin.

Db,dr: firandibii, ...biin. (F): bi firne, bi firnin.

Firaym (n.x.m) Xwarina dan nvro. Zad nvro. :Firavna evro

tirike, praxe.savare. ii htd.

Firawan (hn.x.ewa) Fireh. Firax (n.x.pir) Aman.

Firge (n.x.nr) Alaveke ji davan hatf kirin destikdare,jibo

paqijkirina didanan, yn mezin jibo malan. Gzik. Havlk.

Fire

Firekirin (k.jn.I.m) Didan firekirin; paqijkirina didanan bi firey didanan. Firikirina mala;ang malna mal bi firey
mezm.

Firdik (n.x.m) Xwaiineke ji nan ii dew, yan nan mast yn tkel

pkhatye.

Firefir_(hk.dar.ewa) Dengeke ji dev dewaran di hn, yan mirov

persvdar. :Te iye firefira te?.

Firefirkirin (k.jn.gl.m) Candar ii mirov deng firefir ji dev xwe

di hnnin. (K) bn: Kirin.

fireh (hn.x.ewa) l.Yekeya pvan jibo panya titi bi kar tt. Veday. 2.Pir.ir. Mezin. Cilkn fireh, xany fireh, htd. Brx
Teng.

Firehbn (k.jn.l.m) Mezinbiina qebare. Jiberk hatin der. Dema

^ tit fireh di bit. :CiIik firehbn. (K) bn: Bn.

Fireh (n.dar.m) endaze Yekeya firehbna tenan. udya firehbn.

: Firehya xan, zev, bstan htd.

Firehkirin (kjn.I.m) Jkrakana titi ta fireh bi be. Mezinkirin.

:Coya av fireh bi ke!. :Bhina xwe fireh kir. (K) bn: Kirin.

253

Fireng (nejad,n) Ewrpay.

Firengistan (hk.cih.cugr,n) Ewropa.

Fireng (nejad.n) Fireng.

Firena (hk.cih.cugr,n) Welatek ewropay ye.

Firensay (nejad,n) 1. Xelk Firensa.2 .Kelpeld ji Firensa.

Firen (nejad,n) Firensay.

Firzer (nbiyan,x.m) Amrek wek sindoqe, xwarin fq t

dixin dako tez bi be ii ji xirabbiin bi ht parastin.
Firfire (n.dar.nr) Perwane.

Firfirok (n.dar.m) Virvirok. Firoke. Firinde. Firgeh (hk.cih.dar.m) Firokexane. Firngeh.

Firin (n.x.m) Cih patin firotina nan.
Firinde (n.dar.m) Firoke.

Fir (n.x.m) spyatt Berhemek ral ye rojn k pit zana

giyandaran ko ji kelandina r di bit. Pend :Li hvya firy
gay man.ang; li benda karek ko bi zehmet hebna w heye.
Gazya diiv gur.

Firm (k.jn.x.m) Hatin iina tewalan, iiikan ii firokeyan di

valayy da (li asmanan )bi apern xwe.Pend : Y bilind bi firt, d nizim bi erd kevit. (K) :Bdn : ez di firim em di firn, tu di fir

hn di firn, ew di fire[...it]ewan di firin. PR: D[bi]+ bdn.

Bdb : Di firm, firn, fir, firn. Db,dr : firbm, ...byn,...
biiy,..bii.. biin.(F) :bi fire, bi firin.

Firngeh (hk.cih,n.dar.m) Cy firoke l di nin di

firin.Firokexane

Firgte (n.x.dn,hn.x.ewa) 1. Melayketn ji asmanan tn xwar jibo

bi cih anna hezn xuda.2.embera ciwan y. Zer. Per.
Firz (n.x.nr) Firz

Firz (n.x.nr) giya Giyayek keske li baxan di nin jibo ciwany.

Firne (n.x.m) Cih nan patin. Tenr.

Firnik (n.dar.m) 1. Fimeya bik. 2. Kund difn. Bvil.

Firo (n.x.nr) Fir.

254

Firoke (n.dar.m) Makneyeka mezine bi hza agir li bilindyan di firit jibo karn veguhastin li leker mifa j tt wergirtin. Balefir.

Firoke

Firokeyan (pn.dar.dz) Kes firokeyan di firne(haiot). : Biray w

firokevane.

Firokevan (kara.dar.m) Kar hajotina firokeyan.

Firokexane (hk.cih,n.dar.m) Firngeh.

Firoser (pn.dz) Kes kelpelan,fq htd di firit. Kes kar

firotine dike.

Firogeh (n.cih.m) Dikana mezin. Cih firotina kelpelan, titan. Firotin_(k.jn.x.m) Her tit(mitay) beramber parey yan mitayek bi d yek. (K) Bdn:ez di firoim,em di firom, tu di firo, hn di firoin, ew di froe[..it] ewan di froin. PR: D[bi] + Bdn. Bdb: Di firot, di firot, di firotin.di firotin. Db,diir:
firotibii,...biin.(F): bi froe, bifroin.

Firoyar (pn.dar.dz) Firoer.

Firosvar (kara.dar.m) Kar frotina kelpelan.

Firotin (k.jn.x.m) Firotin.

Flrsik (n.x.nr) candar 1. Nermegot navbera zik ii sing lawiran ji

nav da. 2. Hvn penr ko ji hedam lawiran kir ye.

Firkbn (k.jn.l.m) Pa zayn jibo cara yek karik yan zaro r dayk,maka xwe di xwe. :Bi r mak firik bii. (K) bn: Biin.

Firikkirin (k.jn.l.m) kem car r^nak di din karikan.Yekem

car zaro r di xon.(K) bn: Kirin.

FiriktengL(hn.I.ewa) Bhinteng. :Wey hewar i jinkeka

firiktenge!.

Firteng (hn.l.ewa) Firikteng. Firtine (n.x.m) Hur. Bahoz. Babelsk.

Fis (n.x.m) Bay ji paya mirov ii candaran di keve der.

Derdikevit. Ku.

Fisandin(k.jn.dar.m) 1. Ba jiber berdan. Pivdank fisand. 2.Perna

tewalan.Perna iiikan. Cotbna tewalan.

255

Fisgur (n.dar.m) Core giyayek qehway ye, m kzikan di girit.

Fisken (hk.I.ewa) Kes ko fisan di ke.

Fiskirin (k.jn.l.m) Derxistina bay hinavan. Kukirin. (K) bn:

Kirin.

Fisqe (n.x.m) Pvazn biiik.Kixs.

Fisteq (n.x.m) darbar 1. Dareka mna dara keskannane fisteqan di

girit. 2.Corek erezane, tvkilreqe, yan kakile.

Fisandin (k.jn.x.m) l.Ba jiber berdan. Valakirin. Tepik fiand. 2.

Kifkirin. IXwarkirin. : Pita ker di bin bar ve fiand.

Fiefij (hn.dar.ewa) Deng kifekifa difin devan.

Fisefiskirin (k.jn.gl.m) Difinradan tan deng j bi ht.Kifkirn.

Fiskandin (k.jn.dar.m) Derxistin. Derkirin.
Fikilandin (k.jn.x.m) Pirtikandin.

Fikiln (k.jn.x.m) Pirtikn. Peritn.

Fistiqandin (k.jn.dar.m) Piikirin. Xirakirin. Akerakirin.

Jinavbirin.

Fitiqn (k.jn.x.m) Piibiin. Xirabbn. Herifin.

Fitare (n.biyan) Xwarina k ya ikandina rojy, li dema roj ava d

bit.

Fitarekirin (k.jn.I.m) Xwarina fitar. (K) bn: Kirin.

Fk (n.x.m) deng Ft.

Fkan (n.x.m) Htik.

Fkandin (k.jn.x.m) Rtikvedan. (K) bdn: ez di fknim em di fknn, tu di fkn htin di fknin, ew di fkne[. . .it] ewan di fknin. Pr: d [bi]+ bdn. Bdb: di fkand, di fkandin. Db,dr: fiikandibii biin. (F): bi fkne, bi fknin.

Fl (n.x.dz) candar Mezintirn giyandar rdere, liser erddi jt. :Flek

mezin. :Limbs fl.

ff
Fl
Flim (n.byiyan) Film.

256

Flter (n.biyan) Parzinnk.

Fncan (n.x.m) Kopeke ji axa cerik yan e hatye kirin, bi

reng ngaran xemiland ye, mirov jibo p vexwarina qehwe ii ay bi kar di hme.Pend :Vexwe heft fincand jehr, ne vexwe
fincaneka qehir.

Fnok (hn.x.ewa) Jinka yan zelam pii.Rispe. Frandin (k.jn.dar.m) Rtikvedan. (K) bdn: ez di frnim em di
frnn, tu di frn hiin di frnin, ew di frne[..it] ewan di frnin.

Pr: dbi +bdn. Bdb: di frand, di frandin.Db,diir:

frandibii,..frandibiin. (F): bi frne, bi frnin.

Fre (n.x.m) Zikn. Rk. Fredan (k.jn.l.m) Zikiin. Bi fan kevtin. Hinavn. (K) bn:Dan. Frik (n.dar.m) l.Deng ftna ji dev t.2. Amreke bi pifkirin
ftn j di ht.

Fstan (n.dar.nr) kiras jina y dirj . F (n.x.m) Tit il y bi pest di it wek zikiin. Rn w di in.

Feng (n.x.m) Fiek.

Fengbend (n.dar.nr) Rext fekan.

Fek (n.x.m) Guleyn tivengan.

Fek

Fik (n.dar.m) R.
Fikn (k.jn.I.m) Zikiina mirov ii giyaneweran. Hinavn.bi
Rikan kevtin.

Ft (n.x.m) l.Deng bi hza paldana bay ji lvan peyda di bit. Pend

:Fita Hesed hewr. Ang; kar ko gelek dirj di bit.2. Peyt.

Dirist. : Cilik yan her tit ji mirov bi ht. Ev kirase jibo te

fte.ang; jibo te y diriste.

Ftter (pn.dar.dz) Kes alavn ikest njen di ket. Fter (kam.dar.dn) Kar kirin niijenkirina amran.

257

Ftik (n.dar.m) deng Rt.

Ftikvedan (k.jn.I.m) l.Bi pifkirina bay ii gurckirina lvan mirov

deng awazan ji dev xwe di hnin. 2.Pifkirin amr ftik tan

deng j bi ht. Rkandin. (K) bn: Vedan..

Ftkirin (k.jn.I.m) 1. Nehlan. Jinav birin. i ji ber xwarin vexwarin neman. :Zad xo ft kir. Nan xwe ft kirin.2.
Rtikvedan. (K) bn:Kirin.

Fxan (n.x.m) Naln. Zmar. Kovan. : Axnk rahlan. Kovan

kiandin.

Fxankirin (k.jn.I.m) Kovandarbiin. Xemxwarin. Fzar (n.x.m) Rxan.

Eizarkirin (k.jn.I.m) Axn rahlan. Xemxwarin. (K) bn:Kirin. Fzk (n.biyan) l.Zanna xurist. Zanna xwezay. 2. Hza la.
Fzknas (pn.l.dz) Pispor di war fzk da.

Fzknas (n.biyan.I) Zanna fzyay.Rzk.

Fzya (n.biyan) Rzk.

Folklor (n.biyan) Rewit,ttal, cilik ii kelpeln kevnar yn gelr.

Kelepor.

Folklor (hk.dar.ewa) Titd folklor. Kevin. Kelepor.

Frans (cugira) Welat Firensa.

Fran (maln.n.dar)l. Xelik yan ziman welat frans. 2. Keliipeln

ji Fransa.

Frkirin (k.jn.dar.m) Bi r kirin. andin. Rkirin. Hinartin.

Fus (n.x.m) Fis.

Ftik (n.x.m) Pare perokeke bo nivj li ser kirin bi kar di hnin. emilk. Cilnivk.

258

G(ge) Rta neh ji abeya kurd.

Ga (n.x.nr) Giyandarek rdere, nre, keh yan kvye. Pend :Gay

cot ne kir mirbay min Idr.Pend :Gay kilik qut ma ji xwe na rewmii.Pend :Gay nav golikane, ang; kes karn zarokane bi

ke.Pend :Ga di ke, xwed di xwe.Pend :Gay pr h nabit cot. Ang;

mejyn kevneperist di gel serdem narahn. Pend :Ji gay guh na da. Ang; kes piranya mal yek ji xwe ra zep di ke ii km di det. Pend :Ne me ga li garan, ne nob li gavan.ang ; y i
nebe, sergj ii xem j nebe.nabe.

Gabar (hk.cih.cugir.n.) end gundekin li Kurdistan.

Gabar (malbat.n) Xelk gundn gabar.

Gabinzk (n.dar.m) derd eke stoy mirov rnc[girj] di be,

mirov nikare ser xwe bi bade. Xinzirna stoy mirov.

Gabinzkgirtin (k.jn.gl.m) To derd gabinzk biin.

Stoxinzirn. Rast gabinzk hatin.

Gader (hkcih.cugira) iyayeke li Kurdistan. Gadr (kar,n.dar.dz) Gavan. Gadr (kara.dar.dn) Gavan.
Gaj (n.x.m) Gulolka bendikan.

Gakl (pn.dar.dz) 1. Cotyar. Cotkar.2. Gay jibo klana zevyan

bi kar di hnin.Gay cot.

Gakotir (n.l.dz) baUnde Balindeyeke mna kotirane. Gapil.

259

Gakv (n.l.dz) candar Gay kiiv. Gay kwv. Bzon.

Gakiiv
Galgalsk (n.dar.m) giyandarzan Ger. Gewr. Gero.Gelalk. Galiske (n.x.m) Erebeyeka teybet ye, cih rnitina end kesan di
nav da heye, di xin dii hespan jibo veguhaztina mita yan
mirovan.

Galte (n.x.m) Henek. Yar. Gelte. Tirane. : Ew mirovek bi

gelteye;ang tiranekere. Galtebi (hk.dar.ewa) Tiraneker. Galteker (hk.I.ewa) Tiraneker.: Mirov galteker. Galtekirin (k.jn.I.m) Tiranekirin. W herdem galte di kirin. (K)
bn: Kirin.

Gams (n.x.dz) candar Giyandarek mal, rdere ji bira evrya ne. Gan (n.x.m) Cotbiina navbera du giyandaran. Guhnelya
giyandaran. Kutan.

Gander (hn.dar.ewa) Pii. Rispe.

Ganr (n.dar.nr) Gay nr.

Gankirin (k.jn.I.m) Kutan. Pern.Cotbiin. (K) bn :Kirin. Gapsk (n.I.nr) Helameteke dema nivistin mirov we hizir di ke ko xwe bi ser le mirovan da di girit ii bhna mirov ik di bit.
Dvzime.

Garan (n.dar.m) Birek (komeka) l ii ga, garean bi hevra li erwan. Pend :leka tiro garanek tiro di ket.ang ; kesek
ziyano, ziyan di gehne civakek.

Gare (hk.cih.cugim.x.n) 1. iyayeke li Kurdistana Iraq.2. Nav

xort ii keane.

Gares (n.l.dz) l, gol li ga. evr.

260

Gari_(n.x.nr) giya Mitayek dindik hiire jibo xwarn wek nan mifa j di hat wergirtin ii wek tomk iiikan bi kar di
ht.Pend :Garis du r bi stiin ve di bet.ang ; mirov zorzan.

Garte (n.x.n) Darek dirj ii stiire bo ser avahyan ii karn din bi

kar di ht.

Gasik (n.dar.m) Pelgir. Gazik.

Gasin (n.dar.nr) Gsin.

Gav (n.x.m) 1. Diirya navbera du pyan dema rveiin.2. Pkeftin.Pven.3. Dem. : pend gava xud da, na bjit tu kur
ky?. Gava tu hati, d bi r kevn.

Gayan (pn,dar.dz) Kes di it ber garean(evryan). Sexbrker

garane.Pend : Fayd gavan siwarbiina dewarane.

Gavan (kara.dar.m) Kar ber dewaran. avdr dewar ii

evryan.

Gavankirin (k.jn.gl.m) Dema mirovek kar avdr ya gare

dewaran di ke. :W heft salan gavan kir. :Gavankirn karek
dijware.

Gavavtin (k.jn.I.m) l.Dema mirov bi r di e ii gavan di

havje.2. Pveiin. Pdaiin.3. Destpkirn. :Me gav avtine
jibo avakirina dezgehek. (K) bn: Avtin.

Gavber (hn.dar.ewa) Dijber. Dij. Gavdan (k.jn.I.m) Bazdan. Bezn.

Gavhaytin (k.jn.I.m) Gavavtin. (K) bn: Havtin. Gavn (n.dar.m) Navbir. Vebir. Heyam. Navber. Gavkirin (k.jn.I.m) ) Gavhavtin. (K) bn: Kirin.

Gawir (n.x.dz) Mirov b bawer, y ji xud netirs. Bwijdan.

Gaz (n.x.m) l.Madeyek sivike di naVbay da, gelek cor hene
mna oksicn, haydiroc, htd. 2. Gaza sotin ya jibo karn
gerimkirin ii xwarin lnan bi kar di hnin.

Gazel (n.x.pir) Belgn zern daran,Ii payz di werin.

gazijk (n.x.m) 1. Berbiska bi rwk.2. Amrek du deve jibo girtina peln kuik ii teniiran bi kar di hnin. Pelgir.

Gazind (n.x.m) Gazinde.

Gazi^e_(n.x.m) Dema mirov ji karek ne qayl bit bi xwaze

aiyen w diyar bi ke rya dirist nan de. Gil.Rexne. Daleh.

261

Gazindekirin (k.jn.I.m) Rexnegirtin. Gileykirin. Dalehkirin. (K)

bn: Kirin.

Gazinok (hk.dar.ewa) Mirov pir gazindan di ke. Pitpit. Gaz (n.x.m) Bang. Hewar.Deng mirov. : pe?id Gazya diiv gur, ang; dema kar ji dest mirov der di kevit d hind hewar bi k
na zivirit.

Gazker (n.dar.dz) Kes gaz di ke. Gazkirin (k.in.I.m)l. Bangkirin. Daxazkirin.(k) bn :Kirin. Gazvan (n.dar.dz) Gazker. Ge (n.x.m) G.
Geda (hn.x.ewa) Hejar. Nedar.

Gedandin (k.jn.dar.m) Dest xwe li ber xelk ragirtin jibo

alkary. Xwaztin. Xazokkirn. (K) Bi gedne, di gednn,

gednin. Di gedand. Gede (n.x.n) le Hedam hrana xwarin. Zik. Berkurk. Bertiirk. Gef (n.x.m) Gotineke dij mirovek di ht kirin bi kiryararek
andin yan ldana gurzek. Gefandin (k.jn.x.m) Gefkirin. (K) bdn: ez di gefnim em di

gefnn, tu di gefn hiin di gefnin, ew di gefne[...it] ewan di gefnin. Pr: d[bi]+bdn. Bdb: di gefand, di gefandin.Db,diir:
gefandibti, gefandibiin. (F) : bi gefne, bi gefnin.

Gefkirin (k.jn.I.m) Kirina gefan dij kesek. : W gefa kujtin li

hevdij xwe kirye, eger pareyn w ne zivrnit.

Geh 1 (n.x.m) leCih kgirtina du sern hestyan. Gir. :Janek

kevtye gehn destn min.

Geh 2 (n.x.m) Car. Carcar. Dem. Gav. :V geh ne ka d d hm.

Geh 3 (n.x.nr) kevin Pagireke bi peyv ve di mne ramana cih di de; wek bingeh, dezgeh, xwaringeh ti hw. Cih. Gehandin (k.jn.dar.m) Dema mirov yek, titek ji cihek bo y din bi gehne. : B zehmet van zaroyan di gel xwe bi gehne xwendingeh. (K) Bdn: ez di gehnim, em di gehnn, tu di

gehn hn di gehnin, ew di gehne[..it] ewan di gehnin. PR: d[bi]+ bdn. Bdb: di gehand, di gehandin. Db,diir: Gehandib,... bn. (F): bi gehne, bi gehnin.

262

Gehn ji gehiin (k.jn.I.m) Dema geha hest ji cih xwe diit ji

egera ketin yan hilgirtina tit giran. : oka min ji geh iiye.(K)
bn : iin.

Gehitin (k.jm) l.Dema titek di gehit wek fq yan mirov mezin

di bit. i.Titek yan kesek di gehit cih pdv. Gehn.

Gehn (k.jn.x.m) Gehitin. (K) : Bdn: ez di gehim em di gehn, tu
di geh hiin di gehin, ew digehe[. . .it ]ewan di gehin. PR: d[l5i]+ Bdn. Bdb: Gehit, gehitin. Db,diir : gehitibiim,...bii, byn,
b..biiy. ... biin. (F) : bi gehe bi gehin.

Gehkurt (hn.I.ewa) Mirov hedamn can w di kurt bin.

(ejgermk (n.dar.m) Babelsk. Zivroka bay.

Gejmirandin (k.jn.dar.m) Gemirandin.

Gel (n.x.dz) l.Bireka mirovan yek ziman, ax ii ttal hebin.
Netewe.:GeI kurd. :GeI faris, htd.2. Deste. Bir. Kom.

Gela (n.x) darbar Belg. Gelale (n.x.m) Renivs. Mijar. Gelalk (n.x.m) Ger. Gero. Gewr. Hefk. Gelavi (n.x.m) str Gilavj. Geleiimr (hk.I.end) rzman Pir. Gelek. Ji gelek hijmaran pk
hatye. Gelek (hk.end) Pir. Zor. : pend Gelek nede ber das da ne mnit as.
Pend :GeIek gotin dilsotin. Pend :GeIek bizane km bi axive. Pend

:Ji gelekan gelek di in, ji piekan piek.ang; dema ziyan di gehe mirov zengn yan malbata pir mirov pir mirov ii mal wan
di e ii yn destkurt ii km mirov ziyana wan ya kme.

Gelemper (n.dar) Civak. Komel.

Gelemper (hn. Dar.ewa) Git. Bi git. Civak. Tebay. Gelr (hn.dar.ewa) Tit kelepor , huner, sitran, cil, htd. Gel. Gel l(hk.cih.cugira.x.m) Navbera du iyan, giran. : Gely
Duhok, Zaxo, Zlan li htd.

Gel 2 (hn.ewa) Gelr.

Gelmicandin (k.jn.dar.m) Germiandin. Gelmisandin (k.jn.dar.m) Periqandin tkhelkirin.

263

Gelnas (hn.I.cewa) Dilsoj ti xebatker ji pxemet gel ii welat xwe.

Welatparz.

Gelo (prb.alv.bangkirin) rzman Alaveke jibo gazkirin ii hiyarkirin

bi kar t.: Gelo ma ta keng em d bindest mnn?. Gelte (n.x.m) Tirane . Henek. Yar.

Gelviandin (k.jn.dar.m) Periqandin. Pankirin. Gelwaz /hn.cewa.n.dar.m) Gulwaz. Gilwaz.Qeft. Gemar (hn.x.ewa) Tit riz, gen ps.Qirj. :Ava gemar.
Xwarina gemar. Mirov gemar.

Gemarbn (k.in.I.m) Rsbn. Qirjbiin. Gemardan (k.jn.I.m) Dorpkirin. Abloqedan.

Gemar_(n.dar.m) Ks. Qirj.

Gemarkirin (k.jn.I.m) Pskirin. Qirjkirin. (K) bn: Kirin.

G^maro (n.dar.m) Dorp.

Gemarodan (k.in.I.m) Dorpkirin. (K) bn: Dan.

Gembol (n.dar.nr) Seg nr. Se.

Gemirandin (k.jn.x.m) Vemaln yan perixandina le mirov. (K)

bdn: ez di gemirnin em di gemirnn, tu di gemirn hn di
gemirnin, ew di gmirne[..it] ewan di gemirnin. PR: d bi +

bdn. Bdb: di gemirand, di gemirandin. DB,dr; gemirandibii,

...biin.(F): bi gemirne, bi gemirnin.

Gem (n.x.m) Amrek bi hza bay, zendik yan ewatek kar di

ke, jibo veguhaztina mirov ii keliipelane di av da mifa j di ht
wergirtin. Belem. Papor. Ket.

Gemvnan_(pn.dar.dz) Kes gemy di hajot. Xwedy gemy. Gemvan (kar.dar.m) Kar hajotin ii sexbrkirina gemyan.
Gemjo (hn.x.ewa) Mmirov qelew gj ii tembel. lo.
Gemgo (hn.x.ewa) bn:Gemjo.

Genc (hn.x.ewa) Law. Xort. Cihl . Tolaz. Nestl. Azad hj

gence.

Gencne (n.x.m) Xizne. Defne.

Gencjn. (n.dar.m) Lawn. Cihl. :Gencn ya hem li biyany

derbaz bii.

264

Gendel (hk.x.ewa) 1. Mirov pere ii dahat dezgeh, kargeh welat ii htd jibo xwe di dzit. 2. Nav mrane.
Gendel (n.dar.m) Dema ajawe, berelay ii qetlaz di kevit nav

civakek da, ko pere jibo meremn kesat bi hn bi kar ann, i nrevan liser ne be.

Gendii (hn.dar.ewa) Kes bhna gemar j di ht. Gen. Gengee (n.dar.m) Hevrik. Mitomir. Dantistandin. :Ez di
xwazim bizanim gengeeya hewe li ser iye ?. Gengeekirin (k.jn.I.m) Cirekirin. Hevrikkirin.

Genim (n.x.nr) Mitayek andin ye, dindika w wek savar, danqut, danhr di jibo xwarin bi kar dih ii nan j di ken. Pend :

Genim neb, ceh be, ceh neb tkel he.Pend :Nan genimye bi her zad t xwarin.ang ; mirov ak yan amr desthil jibo her kar
mifa j di ht wergirtin.

Genim (hn.dar.ewa) Reng mna genim.:Pora w genim ye.

Genimsam (n.l.nr) Genmok. agenim. Genima

Gen_(rd.x.ewa) Gemar. Herim. :Mirov gen. :Jajy gen. :Hka

gen.

Genbn (k.jn.l.m) Gemarbiin . psbn. Rizn. Rizbiin. :Zad

liber tav may gen bi bii. Genkirin (k.jn.l.m) Pskirin. Rizkirin.
Genmok (n.dar.nr) Genimam.

Gen (n.x.nr, hn.x.ewa) Gen. Gep (n.x.m) Rii. Gone.

Ger 1 (hk.cih.n.x.m) Cih av l peng, kombiiy. Gol. : Gelek mas

yn di ger da. :Xwe havt ger.

Ger 2 (prb) rvnan Alav merc. Ang; eger.:Ger min bi zanya tu d

wesa bi k..?.:Ger ez iim bajr, d ji te ra tembiirek bi kirim.

Ger 3 (n.x.m) Dor. :Tu here pa gera mine. :Gereka d ez d

xwarin lnim.

Geran (k.jn.x.m) Hatiniiiin . Piyase. Geryan : Pend :Geryane,

diryane. (K) Bdn: ez di gerin em di gern, tu di ger hiin di gerin,

ew di gere[...it] ewan di gerin.PR: d [bi]+ bdn. Bdb: di geram,

di gerayn, geray, di gera ,di geran. Db,diir: Gera[gerya] bm,

byn(bn),..biiy(bii)...b.. bn.(F): bi gere bigerin.

265

Gerandin (k.jn.x.m) Grandin. Mirov yek bi gerne. . : Pend Jina

min, were pita min, da te bi gernim li din. Dayka min bela
ser min. (K) Bdn: ez di gernim em di gern, tu di gern hiin di gernin, ew di gerne[...it] ewan di gernin.. PR: d [bi] + bdn.

Bdb: di gerand, di gerandin. Db,diir : gerandbii,...biin.: (F) : bi

gerne, bi gernin

Gerav (n.dar.m) Girav. Pengav. Gerdelle (n.x.m) Babelsk.

Gerden (n.x.m) leicanj Pirteka le mirov ye ,ji bin erzink ta

sing .Hefik.

Gerdenaza (hn.I.ewa) Mirov hat aza kirin ji ayan. Azad.

Serbest.

Gerdenazakirin (k.jn.I.m) Lbihorn. Azakirin. L xwebiin. :

Heger min dil te hla bit, hvye gerdena min aza ke. (K) bn :
Kirin.

gerdenbend (n.I.m) Ristik.Stovank.

Gerdengaz (hn.l.ew.ewa) Mirov, nexasime jina gerdena w

dirr ciwan.

Gerden (n.dar.m) Stovank. Ristik.

Gerdenkl (hn.I.ewa) Jina gerdena w mna kl ciwan diyar. Gerdenzer (hn.I.ewa) Xudana gerdena zer xweik. Gerdn (hk.cih.cugira.x.m) Chan. Dinya. Topa erd. : heWest Min
d alema kelam mewztin , al bi kira ji ban gerdiin.Helbestvan ; A.Xan.

Gerdn (hn.dar.ewa) Chan. Valay. : Heyva gerdiin.

Gereke (prb) rvnan Pdvye.

Gerew (n.x.m) Barimte. Li cih k. P yek ve. : Biray te di

gerewa te da ti.

Gerewdan (k.in.l.m) Mirov pare, yan mal li p yek ve bi de da

bi ht azadldrin,i ew kes y girt bit yan karek ne r dij yek
encam da bit.

Gerewkirin (k.in.l.m) Mirov bi barimte bi ht girtingirtin.

Gerger (n.dar.nr) Cercr. Cehcr. Gergerok (hk.dar.ewa) Gerok.

266

Gergnk (n.dar.m) Stovan. Ristik.

Gerik (n.x.m) l.Tov gul Ci giyay y hiirik mna toz.2. Toza havnan liser belgn daran di nit. 3. Gera av a bitik. Gerim (n.x.mhn.ewa)l.PiIeyeka bilind. Havna gerim. Germa agir. Evro rojeka ewane?.; rojeka gerime.2. eleng. espan. Mirovek gerime. :Berka w ya gerime. Ava gerim. Xwarina
gerim. BRx Sar.

Gerimbn (k.jn.I.m) Bilindbiina pileyn gerim. Av li be tav

gerim di be. Havn dinya gerime. (K) : Biin. Gerimkirin (k.jn.l.m) Mirov pileya gerima titek bilind bi ke. :
Av gerim bi ke. ay gerim bike. (K) bn: Kirin.

Gerimkir (hk.l.ewa) Hat gerim kirin. Ava gerimkir. r

gerimkir.

Gerisandin (k.jn.x.m) Dema mirov xwe li k bi dit, bxit erd

kelex w werbadet ii bi geviznit. (K) Bdn: ez di gerisnim em di gerisnn, tu di gerisn hiin di gerisnin. PR: d[bi] + bdn. Bdb: di gerisand, di gerisandin. Db,dtjr: gerisandibii, .... bn.
(F) : bi gerisne, bi gerisnin.

Gerh (hn.x.ewa) Bahva ne gehiti. Bahvterk.

Gerla (n.dar.dz) Gerok.

Germ (k.jn.x.m) l.Geryan. 2. Gerandin.3. Jvebiin. Bela xwe

ldan.: Ez ji te nagerim ta pern min ne d. Ji min bi gere.
Germ (n.x.m, hn.ewa) Gerim. G^rmandin (k.jn.dar.m) Kerimkirin.

Germav (n.I.m) l.Kanyn ava wan gerim. 2. Sero.

Germay (n.I.dz,hn.ewa) Mirov, xasim jin yd di in gemav jibo

otina cilik ii seran. Balav.

Germavxwes (silav.proz) Dema k ser xwe di ot, prozy l di

kin jra di bjin ;germavxwe. Nocan be.

Germhiimr (n.I.m) Amr pvana pileyd germ.

Germiiandin (k.jn.dar.m) Gerimkirin.

Germiin (k.jn.x.m) Gerimbiin. Gelek gerimbiin.

Germiiok (n.dar.m) Dema can mirov li ber germ di ewite.

Tavbirin. Taw. Tav.

Germik (n.dar.m) l.Patek gerimkir di danin ser la mirov

westay dako giyan w nerim bi bit. 2. Germav.

267

Germikdan (k.jn.gl.m) Germik li ser erd westay ti girj di danin dako nerim ii tena bi be. : :W zendika xwe ya periv ii nbiiy
germik da.(K) bn:Dan.

Gernugk (n.dar.pir) Ji egera tava dujwar a havn, coreke pirsik

horik li can mirov di hn.

Germixandin (k.jn.dar.m) Gerimkirin ii zuhakirina titf bi

nixavtin.(K)bdn: ez di germixnim em di germixnn, tu di germixn hn di germixnin, ew di germixne[. . .it] ewan di germixnin. Pr: dbi + bdn. Bdb : di germixand, di germixandin.

Db,dr: germixadibti, germixandibn. (F): bi germixne, bi

germixnin.

Germixm (k.jn.x.m) Liber tava roj, yan li ber germ fq,

zad,vexwarin gerim di bin di rizin.

Germiyan (hk.cih.cugim.dar) Cihn gerim , nemaze li dema

zivistan ii biharan. BRx Zozan.

Germ (hn.dar.ewa) Bilinbiina pileyan .Gerim. :Germya le. Germdan (k.jn.lm) Cih yan tit ko germa j peyda di be.: Ev
sopeye i germy nade?.(K) bn: Dan.

Germiimr (n.I.m) Gerhijmr.

Gerna (hn.dar.ewa) Mrxaz. Qehreman. Mrak.

Gerok ( hk.dar.ewa) l.Mirov li welat ii cihan di gerit jibo

Ikolnan.2. Kes pir di gere.

Ger (n.x.m) Gewr. Ger.

Geryan (k.jn.x.m) Geran.

Gesik (n.x.nr) Gzik.

Gestin (k.jn.x.m) Geztin.

Ge (hn.x.ewa)l.Ron. Bi ronah. : Heyva ge, lempa ge iray

ge htd. 2. Veby. Vekir. : Gula ge. avn ge.Dil ge
htd. BR X Tar .irmis.

Gebn (k.jn.I.m) l.Vebn. :Jiber avdan guld bax me ge bn.

bn.(K) bn : Bn.

2. Xwebiin .Ronbiin. Bikurn :Bi hatina te em pir ges di

^ ^

Geg (n.dar.m) Ronah. Vebiin.

Gekirin_(k.jn.l.m) Ronkirin. Vekirin. (K) bn : Kirin.

268

Gevaztin (k.jn.dar.m) Gevizandin.

Gever (devem.m) Devereke li Kurdistana bakr.

Gevez (hn.x.cewa) Pora sor. Pira sor.

Gevil (hn.x.ewa) Bilmet. Behredar. Bevil.

Gevizandin (k.jn.dar.m) Di toz,ax werkirin. Di toz vedan. (K): [di,d] geviznim, geviznn,gevizn, geviznin, gevizne[...it], geviznin. Bi gevizne, bi geviznin. Gevizand, gevizandin.

Gevizn (k.jn.x.m) Canewer ji ber xurandina le, xwe di nav toz,

ax, yan xz da dirj di kin ii hemii can xwe wer di grin. Xwe
di gevzin.

Gevizk (n.x.nr) Cih bi toz ii xz, giyandar bi taybet dewar xwe l

di geviznin. Tozgevisk.

Gevjo (hn.dr.ewa) Mirov pora w b serber ii ne kir. Sergij.

Sergijavij.

Gewc (hn.x.ewa) Bmej. Dn. Aqilsivik. Xim.

G^We (hn.x.ew) Lewe.

Gewerbn (k.jn.I.m) Mirina giyandaran. Sekitn. Mirarbiin. :

Ker melay gund y gewer biiy. (K) bn: Biin.

Gewir (hn.ewa) l.Reng sipy tar.2. Zrek .Peyt. Rind.

Gewixandin (k.jn.dar.m) Desthefk danan. Xeniqandin. (K) bdn:
ez di gewixnim em di gewixnn tu di gewixn hiin di

gewixnin, ew di gewixne[...it] ewan di gewixnin. Pr: d bi +bdn. Bdb : di gewixand, di gewixandin.Db,diir: gev/ixandibii,... biin.

Gewlaz (n.x.nr) Hevsar dewaran.

Gewr (hn.x.ewa) Reng gewir.

Gewre (hn.x.ewa) Mezin. Pir mezin. Gewr (gazn. m) Pejin,bangkirn ii naznav n jina gewir, ciwan. Gewrik 1 (hn.dar.ewa) Rengd re ii sip tkel.Boz.
Gewrik 2 (n.x.nr) Kevik.

Gewro (ngaz.nr) Pejin, bangkirn naznav yn mr gewir.

Geystin (k.jn.x) Gehitin.

Gez l(n.x.m) Core tiraeke(dar) kesk ii bhinxwee.

269

Gez 2 (n.x.m) Yekyeke bo pvana dirjy bi kar di ht, mna

perokan. Pend :Gez ii cew di destf da ne;ang; hemii biryar ii

ferman di destf da ne. :W du gezn peroka kirn. aleka deh

gezan kiir di hew da ye.

Gez 3 (n.x.m) Leqa mirovan,ad, pikan htd. : pend Mar gestf ji

wers di tirsit.

Gezandin (k.jn.x.m) Gezkirin. Sotin. : Xwarina tj ezman gezand.

Gezgeznk (n.dar.m) giya Geznk.

Gezn l(k.jn.x.m) Dema 'tav gerim di bit bi avan livnek t dtin.

Tav di gezit.

Gezn 2 (k.jn.x.m) Gestin. Geztin. Cotin. ewitf. Jan.

Gezmk (n.dar.m) giya Core giyayek keske le mirov di gezne.

Gezkirin (k.jn.l.m) Leqdan. Leqdanan. Pvedan. : Zarok tibila
bab xo gez kir. (K) bn: Kirin.

Geznex (malb.n.x) Hozeka kurdn felene ji gund geznex li

Kurdistana Turk hatn Kurdistana Iraq li devera Silvane
xwecih biine.

Gezo (n.x.m) l.irnyeke di kevit ser belgn daran.2. Core

ekrokeke.

Gezok (n.dar.m) giya Geznk.

Geztin (k.jn.x.m) Gestin. Leqdan. Tamkirin.

G (n.x.m) l.Corek axa sip ye jibo avahyan bi kar di ht.

:Dwar mala me ge. 2. Tebar.

Gkirin (k.jn.I.m) Mirov avah, xan yan dwark bi g di

xemlne. :We xany xwe g kir?. (K) bn: Kirin.

Gj (hn.x.ewa) Mirov hay ji xwe ne bit li titi ji br bi kit. Gl.

Gjbn (k.jn.I.m) Wek mirov gj di be. : Heger ez zad ne xom,
ez gj di bim. :Jiber bhna dermanan gj b. (K) bn: Bn.

Gjelok (n.dar.m) Lstokeke zaro di dora xwe da di zivirin tan

gj di bin.

Gj (n.dar.m) Nexweya gjbn. Gjbn. : Gjya w ji

nexwarin ye.

Gjnk (n.x.m) giya Core giyayke kiivye, di ht xwarin, tam tje. Gjkirin (k.jn.l.m) Dema mirovek, hzek bi be egra gjbna k. :

270

Hind tu di axiv te ez gj kirim. Iro me xwe bi geryan gj kir. (K) bn: Kirin.

Gjnok (n.x.m) Gjnk. Gl (hn.x.ewa) Gj.

Glas (n.x.m) fq Core fqyeke irne wek helhelokane, gelek

reng hene.

^
Glas
Gle (n.x.m) Mr. Gleok (n.dar.m) Dengiidor. Qerebalix.

Glexur (n.dar.m) Kunmr.

Glme (n.x.m) Tkelkirina gelek corn xwarinan. Pend :Glma gavan.ang: jibo tit tkel ii di nav k ra di bjin. Zad tkel y gavan. Ji ber ko gavan xwarina xwe ji maln gundyan
werdigirin ii di kene di k aman da.

Gran (k.jn.x.m) Belavkirin yan pikkirina titek h ser xelk.

:ay di grnit ang; di det xelk, mvanan.avan di grnit ,

temaa di ke. (K): Bdn: ez di[ grnim em grnin, tu grn hiin grnin, ew grne[..it]ewan grnin]. PR: d[bi] + bdn. Bdb: di

grand, di grandin. Db, dtir: grandib, ...biin. (F): bi grne bi

grnin.

Grav (hn.x.ewa) avlkirin. Zarvekirin.

Gravkirin (k.jn.lm) l.Zarvekirin. avlkirin. :Ew grava bav xwe di ke. 2. Sextekirin. W di xwast nasnameyeke grav bi
ke.[ango mna w ke.] (K) bn: Kirin.
Graz (n.x.m)- Glas.

Gre (n.x.m,hn.ewa) l.Dewaran ber di din ser qesel dako hr bi bit, jibo cudakirina dan ii kay^2. Titek peyt ii b kmas bit. :
Kar ewan bi rve di e? . . . Greye.

Grekirin (k.jn.I.m) Qutan ti hiirikkirina qesel dema dewaran li

ser di gernin (K) bn: Kirin.

Gerekir (hk.l.ewa) Qesela yan p hatf grekirin.

Grik (n.x.m) candar Coreke mryane di hiirikin.Moryn

piiik.Mrk.

271

Gre (n.x.nr) Distar. Destar.

Gsin (n.x.n) Asineke bi ser hincar ve ye, sertje jibo klana

zevyan, erd bi kar di ht.: Gsin, terektir yan dewaran.

Gsinkirin (k.in.I.m) Klana zevyan bi gsin. :Cotkar zev gsin

kir. (K) bn: Kirin.

Gsinldan (k.jn.gl.m) Gsinkirin. :Gsinek li zevya xwe da. Gwil (n.x.nr) Hizir ii viyana mirov jibo encamdan yan ne
encamdana kar.:BeIa xwe ji min veke min gwil te nne!. :Te
gwil heye em piek derkevin?.

Gwildar (hk.dar.ewa) Mirov bi keyf. Mirov gwil hebe jibo

kirna karek. Bi gwil.

Gwilsarbn (k.jn.l.m) Dil ji karek sar biin. Bgwil.

Gwilsar_(n.l.m) Bgwil.

Gwilsarkirm (k.jn.l.m) Dilsarkirn ji karek. :i caran gwil xo

ji xwandin sar neke. (K) bn: Kirin.

Gwilsikandin (k.jn.l.m) Bgwil kirin. Dilsarkirin. Deqikandin.

:Gwil min y ji hajotina tiromblan ikest.

Gwilkn (hk.I.ewa) Kes eqilikn. Mirov deqikn. :Tu

mirovek gwilikn ii dil mirov ji her tit sar di key.

Gwl_(hk.Iewa) Jina kar li gor gwl di ke.

Gwlo (hk.dar.ewa) Mirov her gavek xwe di gihorit, car bi gwil car b gwile.: Nojdar mirovek gwloye, bi xwe nizanit
wi di vt!.

Gzer giyay zer(n.dar.m) andin Giyeke riha w ya zere ii tt

xwarin derman avane ji ber vtan A tda heye.

Gzer

GzU (n.x.nr) Dav ,zil, ivik yan davn naylon wek destik
pay, yan j kirne fire jibo maln ii paqijkirina mal yan

kolanan. :Gzik kareb. Gzike y bi kareb kar di ke toz

qirj di mje.Sinik. Havlk.

Gzikdan 1 (k.jn.l.m) Maln bi gzik. :Here gzikek li mal bi

de ya pse. (K) bn:Dan.

272

Gzikdan 2 (n.dar.m) Cih gzik l di hilgirin. :Gzik li krye.

Di gzikdan da ye.

Gzikkirin (k.jn.I.m) Maln bi gzik. Gzikdan. (K) bn:Kirin.

Gzirandin (k.jn.x.m) Grokirin. akirin. Serdabirin. (K)bdn: ez

di gzirnim em di gzirnn, tu di gzirn hn di gzirnin, ew

di gzirne[...it] ewan di gzirnin. Pr:d bi +bdn. Bdb : di gzirand, di gzirandin. Db,diir: Gzirandibii, ..biin. (F): bi
gzirne, bi gzirnin.

Gicgicandin (k.jn.dar.m) ile; ilqandin. Hijandin. Zirziqandin. : Derman bi gicgicne pa bi de zarok.(K) bdn: ez di gicgicnim em di gicgicnn, tu di gicgicn hiin di gicgicnin, ew di gicgicne[...it] ewan di gicgicnin.PR:dbi +bdn. Bdb: di
gicgicand, di gicgicandin.

Gid (n.x.dz) Jibo nazandina karkan bi kar di ht.

(m)Gid..(nr)Gido.

Gidik (n.dar.dz) Karik. Gid.

Gid (hn.x.ewa) l.Xort. Xorto.2. B bawer. B wefa.

Gid (n.x.m)l Komek qesela genim, ceh yan dann d ye bi

weyek lake yan argoe ldrye,liser yek hatye danan pa
diriin jibo ko hik bi be bi kr cencerkirin were.
Gidok (n.x.nr) erd Girik.

Gidk (n.x.nr) Girdok. Girik.

Gidvan (hnal.n)

1. Gid 2. Nav mrane.

Giftgo (n.dar.m) Gengee. Dansitandin.Mitmir.

Giftgokirin (k.jn.I.m) Dansitandin.(K) bn: Kirin.

Gihan (k.jn.x.m) Gehitin. Gehan,

Gihandin (k.jn.dar.m) Gehandin.

Gihar (n.x.nr) Derav av y tenik. Bor. : Li gihar derbaz bm.

Gihsk (n.x.m)/.-?f Fqyek kv ye, piran di reng zerin, xir tam
irnin.

Gihorn (k.jn.x.m) Wergitina titek hember y d. Li hev

guhartin. (K)bn: Guhartin.

Gij (hk.cih..x.ewa) Cih pir tefeber ii kevirn tfj.

273

Gijayii (hn.dar.ews) Pora jiberk y ne ekir. :Mirovek ser

gijavij.

Gijeber (hk.cih..l..mr) Cihek , zevyek pir ji berd gij.Gelek berd

gij di nav k ra hebin.

Gijn (n.dar.m) deng Deng baran gijik. :Gijna baran.

Gijnhatin (k.jn.I.m) Bihstan deng gijna baran gijlok

:Gijna deng gijik di ht.

Gijgii (n.I.m) deng 1. Deng pjna giyandaran dem di nav p ii pelex da di Iivin.:Gijgija pyn w ya di ht.2. Deng gijna
baran.

Gijgijandin (k.jn.dar.m) Hejandin. Leqandin.

Gijik (n.x.m) 1. Dilopn baran yn pir tez di bin qerse li di

bann. 2. Por. Pir. :Ez gijika te bi girim.
Giilok (n.x.mi Gijik.

Gijnj (n.x.m) andtn, giya Giyayeke tov w biiik ii xire bhxwee

pitf qutan, ar w bo nav nan nav xarinn d mifa j t
wergirtin. :Sawikd gijnjan.

Giink (n.x.m) candar Kim.

Gil (n.x.m) erd Ax.Teqin.

Gilale 1 (hk.cih.devera.cugira) Bajrkeke li bar Kurdistan

Kurdistana raq.

Gilale 2 (n.x.m) /lo/rfan Bahvokn di gerya mirov da . Hestk. Gilaii(hn.dar.ewa) Ava gemar. Ava bi teqin. Teqnav. Kurebeq.
Gilayi (n.x.m) l.Streka gee li sipdeyan der di kevit 2 Nav
kiane. /

Gil (n.x.nr) 1. Dareke ser tjkirye dako di erd da biit bi iklit

Sing.2.Kesek ji piyanve rawestay pir bi minit. : D rne tu
hser pyn xwe biiye gil.

Gilas| (n.dar.m)Yaryek (lstikek) zarokane giln xwe di ber k

da di ikihnn , herkes y d xist d ji xwe re gil berdij
wergire. : Zaro yd iiyne gilan.

Gilanldrin (k.jn.gl.m) Liztin bi gilan. :Em d gilan bi kin. :Wenn gel zarokan da gilan bi kin. (K) bn : Kirn.
Gildik (n.x.m) Codelk. Mer.Tatf.

274

Gild (n.x.m) Peroyn mna balolkan hat werpan. Balolik. Gildkirin (k.jn.l.m) Werpan. Balolkirin. :Min nivnt xwe gild
kirin ti iim bi xwere birin ser ban.(K) bn:Kirin. Gili (n.x.nr) Gilz.
Gilikirin (k.jn.l.m) Gilzkirin.

Gille (n.x.nr) Babelsk.

Gilne (n.x.m) candar Bbka av.

Gilik (n.X.m) zindewerzanlTtiik.

Gils (n.x.nr) Bermayy xwarin li titn malan , sercadan yn di

havjin.

Gil (n.x.m) Gazinde. Gazin. Gildar (n.dar.dn) Gilkar.

Gilkar (hk.dar.dz, ewa) Kes gilyan di ke.Gazindeker. Gilkirin (k.jn.I.m) l.Liser axivtin. Baskirin.2. Gazindekirin.
GeleFgiliyan neke!.(K) bn : Kirin.

Gilz (n.x.nr) Aveke ji dev mirov, nexasim zarokan di keve.

Gilzank (n.dar.pir) Qidqidank.

Gilankvebn (k.jn.gl.m) Mirov ji gilnkan di tirse. Qidqidankn mirov ve di bin. :GiIzankd min ve di bin, dest xwe ne ke zike
min !.

Gilzkirin (k.jn.I.m) Dema gilz ji dev mirov, xasim zarokan di

keve. (K) bn : kirin.

Gilzok (hn.dar.ewa) Mirov dev bi gilz. Devgilz.

Gilken (hk.cih.I.m) Cih(ala) ax j ra di ken jibo avahyan

karn din.al.

Gilok (n.x.m) Tkalandina bendikan tan weyek girover j

peyda di be.GiloIk. Gilolka bendikan.

Gild (n.x.m) Xwarineka kurd ye, ji dew yan masti dan[bimc,

savar] di kin.

Gilolk (n.x.m) Gilok.

Gilolkkirin (k.jn.I.m) Badana bendikan tan away girover

werdigire.ekirina gilolkan. (K) bn:Kirin.

Gilor (hn.x.ewa) endaze weyn girovir. Xir.

275

GilorMn (k.jn.l.m) GirIbn.:Bagurdan di ban keft li kolan

gilorbu.(K)bn:Biin.

Gilorldrin (k.jn.I.m) Girlkirin. :Xwe di kenda da gilor kir (K)

bn: Kirin. ' ^ ^

Giloxe (hn.x.ewa) elkn qaz werdekan.

GilE (n.x.m) Gurya agir. Agir.

Gilviandin (k.jn.dar.m) Periqandin. Heriandin. Givatin (K)

bdn: Ez di gilvinim. em di gilvinn, tu di gilvin hn di gilviinin, ew di gilvine[...it] ewan di gilvinin. Pr- d bi

+bdn. Bdb : di Gilviand, di gilviandin, Db,dr : gilviandib, ...bun. bi gilviine, bi gilvinin.

Gimandin (k.jn.x.m) Dengek hd[kiz] j ann, j berdan (K)

Bdn: ez di gimmm em di gimnn, tu di gimn hn di gimnin
ew di gimine[..it] ewan di gimnin, Pr: d bi +bdn. Bdb- di

gimand, di gimandin, Db,dr:Gimandib,... bn. (F)- bi eimne

bi gimmin. ^ ^ &

Gimgimok (n.dar.dz) candar Kimkime. :Gimgimok li ser kevir

rawestaye.

Giffin (k.jn.x.m) Dengek kiz j hatin mna tivna p man

Di gimine, di bi gimnin, bi gime.

Ginawir (n.dar.dz) Giyandar. Jyandar.Candar. : Ew he i

gmawire , li w der rawestaye ?.

Gindr (n.x.nr) Kincir

Gincirandin (k.jn.dar.m) Dirandin. irirkirin. .(K) bdn- ez di

di gincinne[...it] ewan di gincirnin. Pr : d bi+bdn Bdb
gincinne, bi gincirnin.

gincinnim em di gmcirnn, tu di gincirn hn di gincirnin ew di

gmcirand, di gincirandin.Db,dr: gincirandib, ...bn (F) -Bi

Gindirandin (k.jn.x.m) Girlkirin. Pan. Werbadan Girovirkinn. (K):Bdn: ez di gindirnim em di gindirnn, tu di

gmdinni hun di gmdirnin, ew di gindirne[...it] ewan di

Db,dur:Gindirandibu,... bn. (K) :Bi gindirne, bi gindirnin.

g"^j!?""^.Pj; d bi+bdn. Bdb: Di gindirand, di gindirandin.

Gindinn (k jn.x.m) Girlbn. Girovirkirin. :Berek ji kendal

gmdm u ket navagund.

Gindor (hn.x.ewa.n.x) we l.Girovir. Xir.2. /^^r Gundor.

276

Ginegin (n.dar.m) Deng yan axivtina di difin ra. Gingin (hk.dar.ewa) Mirov di difinan ra di axivit.
Gir 1 (n.x.nr) 1. Agir. 2. derd Nesaxyeke le mirov di sojit.

Gir 2 (hn.x.ewa) Mirovek yan titek bi kelex, mezin. Qebe. :Ev

zebee end y gire!. BrxHiir.

Gir 3 (n.x.nr) Bilinday, girik. iyay biiik. :Ez m ser gir.

:MaIa wan li ser gir ye.

Giram (n.navnet.m) Yekeyeka pvan. k ji hizar a kloy.

Giran (hn.x.ewa) 1. Tit bihay w pitir pare be. Mitay nirxa w
ji asay ptir bit. Br x Erzan. :Nirxeya van perokan gelek ya girane, kes nikare bi kire. 2. Tit bi seng .Bi bariste. BrxSivik. 3. Mirov xwed riimet. Mezin. Hja. : pend Giran be da girav b.

Giranbiha (hn.I.ewa) Hja. Rzdar. Riimetdar.

Giranbn (k.jn.l.m) 1. Dema nirxeya keliipelan di it ser. .

:ewtek li bazar pir giran biiye. :Bihay xwarin rij bo roj girantir di be. 2. Dema baristeya tenan ptir di be. :Senga gartey gelek ya giran biiy,jiber ko li ber baran bii. (K) bn: Bn.

Girandin (k.Jn.x.m) Dema mirov yek bi gotinan wesa l bike ko

dest bi giny bi ke[bi girtj. Pend :Y te bi girne dost teye, ne y te bi kenne.(K) Bdn: ez di girnim em di girnn,tu di girn hiin di girnin, ew di girne [..it]ewan di girnin. Pr:d bi+bdn.

Bdb :Di girand, di girandin. Db,diir : (min kgirandibii), ..wez

girandibiim..,.biin.

Giram (n.dar.m,hn.ewa) 1. Baristeya giran. Senga mezin. :

Giran ya v kevir ende?.Giranya tirombla te ende?. BrxSivik. 2. Bilindbiina bihay keliipel ii xwarin. Qetlaz.: Li
welatn rojava pir giranye. Brxerzan.

Girankirin (k.jn.I.m) 1. Bilindkirina bihay tit. :Te zan ye

bihay fq y hat giran kirin?. BfxErzankirin. 2.Bariste pitir l kirin. : Te bar ker xwe giran kirye. BrxSivikkirin.

Girar (n.x.m) Xwarina wek savar , birinc,danqut, htd. : pend Girara

ron ji km danye. Pend :Xw ya xwe di ke nav hem giraran.

ang;mirov davdoz ii matker. Pend :Girara mran bi bhna fireh

di kele. Pend :Girara ron ji km dan ye.

Girav (hk.cih,n.l.m) erd Pare erdek axe, hemii rex ii ann w

ave. Gir di av da.

Gira^ (malbn) 1. Hozeka koeran a kurdane.2. Kes girav. Kes

bi riimet. Hja. : pend Giran be da y girav b.

277

Giraw (n.x.m) Gerew.

Girbn (k.jn.I.m) Hinbiin. Gebiin.Mezinbiin. Qebebn.

:Kerikn hinaran yd gir biiyn. (K) bn: Biin.

Girdane_(n.dar.m) Corek stovankane ji zr yan zv ye. Berben. Girde (n.x.m,hn.ewa) 1. erd Girav.2. giyan Kemax.3. Pareyn gir.
Girdek (n.dar.m) rvnan Ptn mezin. Rtn gir.
Girdik (n.dar.m) gtyan Masolke.

Giregir (n.dar.m) deng Deng ewran, tiromblan,amran ii htd.

Girn.

Girev (n.x.m) Dema mirov dij kiryarek radiweste. Gireva

birbiin.xwe zahidkirin. Ne xwarina zad.

Girevgirtin (k.jn.I.m) Mirov girev di gire.Mangirtin.

Kurdistanyan heyama end rojan gireva birbn girtin dij
desdirjyn dagrkeran. (K) bn :Girtin.

Girevkirin (k.jn.l.m) Girevgirtin. (K) bn :Kirin.

Gir (n.x.m) 1. nojdar Cih viti li ser le. : Giryek ya liser mil
min by. Kulik.2. Cih hati girdan. Bendik liser k ra bir . 3. Asteng. Pirs. 4. Kurk : Enya gir. Navavn gir.: pend
Girya bi destan ve di be, pdiv didanan nake.

Girba (n.l.m) rf^r^ Nexweyeke, masolke ii gehn mirovjan di

ke.. Ba.

Girbend (n.I.m) l.Cih gir ya bendik l hatf tundkirin . 2.

Peyman.Raport. Rkkeftin.

Girbendajinnan. Marekirin. Markirina jin ii mran. Gircan (n.I.mi Bhinkurtik. Bhinikbiin. Girik (n.dar.m) candar Gehn tibilan. Gehn tilyan.

Girdan (k.jn.I.m) Pkvensandin. Tit girday. Pkve

tundkirin. : Doxna xwe gir da. Dewar girdan. (K) Bdn:Ez

girdidim em girdidin, tu girdid hiin girdidin, ew girdide

[..it] ewan girdidin.(bi girdan). Pr:d bi +bdn. Bdb : gir

dida,(di gir da) gir di dan(di girdan). Db,diir : girdab,..bn.

(F): bi; girde bi girdin(gir bide, gir biden).

278

Girdank (n.dar.m) Peyman. Girbend.

Girday_(hk.dar.ewa) Hati girdan. Ne serbixwe. : Ew y

girdayye bi karn mal ve.

Giri (n.x.m) candar Memik. Guhan.

Girikirin (k.jn.I.m) Dema nzbna zan(serzan), guhann kewalan gir di bin. : Bizin girja xwe ya kir, d li van rojan
(bi)zt.

Girk (n.dar.m) Giryek biiik. Girya biiik.

Girkor (n.I.m)Girya bi dar tund kir. k.

Girlbn (k.jn.dar.m) Dema titek di keve ii liser alek xwe ji
girek, yan bilindyek di zivire ti di e bin. : Kevirek ji iyay

verest ii girl bli tan bil gel. (K) bn: Biin.

Girlkirin (k.jn.I.m) Havtina tenek ko liser alyn xwe bi zivirn

di e. :Tepik li jordan girl kir.

GirmiUl (n.dar.m) erd Jordan. Niv.

Girpc (n.l.m) Babelsk. Gerdelle.

Girgire (hn.dar.ewa) Kenkene.Gir. Mezin.:Evro girgirn gund

hem d li mizgeft bi civin.

Girgirli (n.dar.m) Erebanka zarokan. Polk.

Girgn (hn.dar.ewa) Bhinteng. Bhinik. Tengav.:Ez jiber te pir

girgnim, ima tu ne xuyay ?.

Girhar (hk.I.ewa) Mirov har. Mirov tore. :Jineka

girhar. :Mrek girhar.

Girik 1 (n.dar.nr) l.erd Gir pik. 2. Tepikd hevr, yd hatn vestirn ii berhevkirin jibo pjtin. Girikd hevr. :Jinik ya
girikan di ket d nan pjit. Girik 2 (n.x.m) Serma. Seqem.

Girikhatin (k.jn.l.m) Dema mirov ji ber sermav di lerze. :Girikn di hne v zarok ji serman da. (K) bn :Haten.

Giring (rd.x.ewa) Tit yan kar pdv. Fer.Bi biha. :Xwandin

jibo me pir ya giringe.

Giring (n.dar.m) Pdv. Pwsti. Berkevti.

Giringpdan (k.jn.gl.m) Dema mirov ptey bi karek, yan kesek

bi de. Putpdan. :Hikmeta me gelek giringy bi malbaten
ehdan di de. (K) bn: Dan.

Girivan (k.jn.x.m) Giryan. Girn.

279

Giriyandin (k.jn.x.m) bn :Girandin.

Gir (n.x.m) Zmareke bi deng yan bdeng, ji mirov der di kevit ii hstir(rondik) ji avan di barin dema kovanek yan keyfek
mezin rii di de. Xirk. n. :Deng gir ya zarokek di ht guhn

min.: pend Gir ya jin ek jin. Pend :Girya biik ne ya ji dile. Girdeng (n.I.m) deng Lorn. Deng giry. Zmar. Girkirin (k.jn.I.m) Kiringir; bn :Girn. Girn (k.jn.x.m) Wek mirov deng giry ji xwe di hnit. :Eve te iye, ima tu di gir ?. BrxKenn. (K) bdn : ez di girm em di girn, tu di gir hiin di girn, ew di girt ewan di girn. Pr d [bi]+ bdn. Bdb : di girm, di gir, di girn, girn. Db,dr :
girbiim,...biiyn,...biiy, ...bii,... bn. (F) : bi girbi girn.

Girnok (rd.dar.ewa) Mirov zii zii di gir. Kizgiryok. Dilnazik.

Girkan (n.x.m) Agirdiz. Volkan.

Girkan
Girkirin 1 (k.jn.l.m) Mezinkirin. Girkirin 2 (k.jn.I.m) Agir hilkirin. BRx Hiirkirin.(K) bn; Kirin. Girmandin (k.jn.x.m) Deng girmegirm kirin.Di girmne,
girmnin. Bi girmnin.

Girmegirm (n.dar.m) Deng girmegirm.:Deng girmegirma

topan.

Girmegirmkirin (k.jn.gl.m) Deng girmegirm kirin.: Ew kye

girmegirm li ser ban di ket?.

Girmik (n.dar.m) Mist. Lep.

Girmixandin (k.jn.dar.m) bn :Germixandin.

Girmix (hn.dar.ewa) Tit ji sedema gerim pii by. Gen.

Riz.

Girmixn (k.jn.I.m) Li ber gem piibiin. Rizn. :Ev zade y li ber

tav girmix!. Girmisk (n.dar.pir) derd Germik.

Girmn (n.dar.m) Deng girmegirm. : Girmna ewran.

280

Girnas (hn.dar.ewa) Gemas.

Girnijandin (k.jn.dar.m) Mirov bi gotin yan kiryarek wesa h

kesek bi ke ko bi kene(bi giraije). (K) bdn:ez di giraijnim

emgiraijnn, tu di giraijn hn di gimihnin, ew di

gimijne[...it] ewan di gimijnin. Pr: d bi +bdn. Bdb : di gimijand, di giraijandin. Db,dti : gimijandib,... biin. (F) : bi
gimijne, bi giraijnin.

Girnin (k.jn.x.m) Dema li seravn(smay) mirovnana keyf

ii ken dyar di bit. Kenyan b deng. (K) bdn: ez di gimijim em

di gimijn, tu giraij htin di giraijin, ew di gimije[..it] ewan di

gimijin. PR; d[bi]+ bdn. Bdb : di giraijm,gimij, gimijn.

Db,diir : giraijbiim,...biiyn,..biiy,..bii,... bn. (F) : bi gimije, bi

gimijin.

Girosk (n.x.m) Dervank. Tepedor.

Girove (n.x.m) Belge. :Giroveya xandin. Giroveyn kirn ii

firotin. Girover (hn.x.ewa) bn :Girovir. Giroverbn (k.jn.I.m) Bn :Girovirbiin.

Giroverkirin (k.jn.l.m) bn :Girovirkirin.

Girovir (hn.x.ewa) endaze wey mna pta ,0, yan tepikan. Xir.
Bazin. :Tepa erd girovire.

Girovirbn (k.jn.I.m) wey titan, tenan di ht gihorn taxir bi be. Xirbn. :GiIomika befr di destan da girovir bii. (K) bn:
Bn.

Girovir (n.dar.m) wey xir. Girovir.

Girovirkirin (k.jn.I.m) Mirov yan hzek wey tenan bi gihore tan girovir di be. :Girikn hevr girovir bike!. (K) bn: Kirin.
Girs (hn.x.ewa) Mezin.Gir.

Girsandin (k.jn.x.m) Mezinkirin. :Girikn xwe bi girsne^.jK)

bdn: ez di girsnim em di girsnn, tu di girsn hiin di girsnin,

ew di girsne[. . .it] ewan di girsnin. Pr:d bi +bdn. Bdb : di

girsand, di girsandin. Db,diir: girsandibii, girsandibiin. (F): Bi
girsne, bi girsnin.

Girwk (n.x.m) andin Corek hirmkane, li l beyaran hin di

be.Hirmka kiiv. Hirmka dm ya kv.
Gir (n.dar.m) Mezin. Gir.

281

Girtek (n.dar.m) Pare kaxezeke dema mirov titek bi kiiit wek

girove di din mirov ko biha, nav cor w liser hatfye nivsn,
caran navnana mirov j liser tomar di kin. : Ez d plava xwe vegernim, unk jibo pyn min ya tenge ii min girteka wan
heye.

Girtik (n.dar.m) le Kirkirk.

Girtin (k.jn.x.m) l.Ketinedest. Zndankirin. :PoIsan gunehbar girtin. 2. Daxistin.:W xanyek bi kir girt. :R hat girtin.:Nrvan kewek girt. :Der bi gire.(K) Bdn: ez digirim
em digirn, tu digir hiin digirin, ew digire[..it] ewan digirin PR:

d [bi] + bdn. Bdb: di girt di girtin. Db,diir: Girtibii,... btin. (F) :

bi gire, bi girin.

Girfi (n.dar.dz,hn.ewa) 1. Zindan. Bend. : Girty, (girtiya)

ceng. 2.Girday. : Der xan girtye.

Girtgeh (hk.cih..dar.m) Cih girtyan t dixin. Zndan. Girtxane.

Girtxane (hk.cih..I.m) Girtgeh. Gir (hk.cih.x.ewa) Erd ne kir. Beyar.

Girn (k.jn.x.m) Kevilkirin. Kevil di ser da ann xwar. Guran. (K)

bdn:Ez di giriim em di giriin[giriiyn], tu di giriiy hiin di giriin,
ew di girt ewan di giriin. Pr:d bi+ bdn. Bdb : di gura, di
guran.db,diir : gurabii, gurabiin.(F) :Bi girii bi giriin.

Girxane (hk.cih..dar.m) Cih serjkirin ii kevilkirina kewal

evryan.

Giryan (n.x.m) Gir.

Giryandin (k.jn.dar.m) Girandin.

Gi (hn.pir) Hemii. Gif.

Gik (hn.pir) Gi.Git. Hm. Tebay. Gelemper.
Git l(hn.pir) 1. Teba. Gelemper. Hemii. Git 2 (hn.ewa) Peyt. Ciwan. Zx. Qit.

Gifi (hn.ewa) Gelemper. Tebay. Bi hevre. : Civ me ya gitf ye.

BRx taybetf .

Givande (hk.cih..x.m) 1. Cih bilind. :W xwe ji ser givand

havt xwar.Kendal. Mil.2. Hl.X.

282

Givandin (k.jn.x.m) Hvn l kirin. Meyandin. Mast givand.

Penr bi givne. Hevr givand jibo sawikan. Hvnkirin.

Tirkirin. Mehandin.(K) bdn: ez di givnim em di givnn, tu di

givn hiin di givnin, ew di givne[..it] ewan di givnin. Pr:d bi

+ bdn. Bdb : Di givnd, di givandin. Db,dtir: givandibii,
givandibtin. (F): bi givne, bi givnin.

Givastin (k.jn.x.m) Pestan xistin ser. Periqandin. Pestkirin. : W dest heval xwe girt givat.(K) bdn: Ez di givim em di

givn, tu di giv htin di givin, ew di give[..it] ewan di givin. Pr:d bi+ bdn. Bdb: Di givat, di givatin. Db,dr:
givatib,...biin. (F) : bi give bi givin.

Givegiv (n.dar.m) deng Givn.:Givegiva bay di ht.

Givn (n.x.m) deng Deng bay. Deng hur.:Givna bay.

Givgiv (n.dar.m) deng Givegiv.

Givisk (n.dar.m) Bizaveke mirov ji egera xew, westan, can

xwe ji hev di rakit.

Giviskdan (k.jn.I.m) Dema mirov givikan di de xwe. :Tu ima givikan di d xwe, diyare xewa te di ht ?.
Givir (n.x.nr) candar Kitka kiiv. Gvir.

Givrik (hn.x.ewa) Mirov hzdar. Mirov Peyt. Mirov xurt. Giya (n.x.nr) Keskatiy ksal ii biiik, mna firz. Hinkat. : pend
Giya liser bin xwe hin di be ii liser bin xwe j di hehe.Pend
:Giya ewe y bi dev bizin xo bit.

Givabenst (n.l.nr) giya Giyayeke mna benti bi kar di ht. Qaik. Givagewrk (n.I.nr) giya Core giyayek reng w keskek ber bi gewr
ve ye, xwarina kewalane bi ter yan hik.
Giyagezok (n.l.nr) giya Geznk.

Givagzik (n.l.nr) giya Giyayeke jibo gzikan bi kar di hnin.

Givan (n.x.nr) l.Can. 2. Jiyan. Le. Pend : Ne zan xweya giyan.

Givandan (k.jn.l.m) Xwe gorkirin. Mirin. (K) bn: Dan.

Givandar (n.dar.dz) Candar. Jiyandar.Mirov giyandare, hesp, kitik,

kew,mas ti htd, giyandarin.

Givangirfin (k.jn.I.m) Qelewbn. :W piek giyan girtye. Giyam.(n.dar.m) Tit girday bi giyan ve. Can.

283

Giyanleber (n.dar.dz) Giyandar.

Giyaxor (hk.I.ewa) Giyandar yan mirovn tin xwarina giyay di

xon. BRx Gotxor.

Giyaxwer (hk.I.ewa) Giyaxor. Giz (n.x.m) Hizir. Viyan. Hez. Balkiandin.

Gizdar (hn.dar.cewa) Balk.

Gizr (n.x.m) giya Gzer.

Gizgiz (n.dar.m) Lerzn. Lerzik.

Gizgizandin (k.jn.dar.m) Lerzandin. Hejandin. Vehejandin.

Livandin. Zirziqandin. (K) bdn: ez di gizgiznim em di

gizgiznn, tu di gizgizn hn di gizgiznin, ew di gizgizne[..it]

ewan di gizgiznin. Pr: d bi + bdn. Bdb: di gizgizand, di gizgizandin. Db,diir: gizgizandib, gizgizandibn. (F): bi
gizgizne, bi gizgiznin.

Gizgizn_(k.jn.x.m) Lerzn. Livn. Gijyan. (K) bdn: ez di gizgizim

em di gizgizn, tu di gizgiz hn di gizgizin, ew di gizgize[...it]
ewan di gizgizin. Pr: d bi +ben. Bdb: ez di gizgizm, em di gizgizn, tu di gizgiz, hiin di gizgzn, ew di gizgiz, ewan di gizgizn. Db,diir: ez gizgizbm, em gizgizbyn(bn), tu

gizgizbiiy, hn gizgizbiin, ew gizgizbii,(gizgiz,..bi

bii,biin,biim,biiy, biiyn)

Gizgizkirin (k.jn.I.m) Deng gize giz j derkevtin. Lerzn.

Gizing (n.x.m) Elind.

Gizr (kar,n.dz) Mezin gund ii l . Serwer. Semyan. Kwxe.Pend

:Gund b gizr na be.ang; tu cih di b xwed nnin.

Gizvanok (n.dar.m) Kez.GuIwaz.

G (n.x.nr) 1. Git. Hemii.2.Bermay y xwarin y ko ji paya

giyandaran der di kevit. Zibil.psati.Rx. Desnivj. Gii. Ghanek (n.dar.m) rvnan Prbest.

Gfank (hk.cih..x.n) Cih zibl l xir ve di ken. Gfik. Sergflc.

Zibildan.

Gfik (n.x.m) l.Serkn patey bi rk, nexand di xin kulav,

dersok perokan jibo ciwan y. Pend :Te gfik bim! Ang; dema
mirov karek, i j neke. 2. Gfank. Sergfk.

Gl (n.x.m) Her. Teqin. Kur(khur).

284

Gm (n.x.n) Cewal.Cihal. Ferde.Gn. Gr (hn.x.ewa) Tund. As. Girt. Rawestay. Grav (hk.cih..I.m) Ava tkel di gel madek din wek av ii xuw.

Grbn (k.jn.I.m) Qebizbiin.Rawestan. Asbn. (K) bn:Bn.

Grhe (n.x.m) Madeyek sip y tarye[r], li bin aydank, cerik, qazan htd, ve di bit ji wan madeyn digel av bay.

Gro (hn.x.ewa)

Vemay. Ne gehitin. Pave, pada man.

Grobn (k.jn.I.m) Dema titek , mirovek z ne gehit jivan yan

ser kar xwe.(k) bn: Bn.

Grokirin (k.jn.l.m) Pada hlan. :Te ez gro kirin, d na gehim

ser kar. Pend :Zivistanan xwe gro neke, biharan xwe ter neke.(K) bn: Kirin.

Gsin (n.x.nr) Gsin. Gsinkirin (k.jn.I.m) Gsinkirin. Gsk (n.x.dz) candar Kar k sal pit ji rxwarin ve di bit. :Gsk
melay.

Gtin (k.jn.x.m) bn Gehitin. Gtar (n,biyan.m) mzk Amrek jenn y miizk ye.
Gx (n.x.m) Xeka kay ya bazin. X.

Gva (n.x.nr) Giya.

Gyandar (ndar.dz) Giyandar.

Gz (n.x.m) 1. Darek mezin ii xemildare. 2. Ber bi dargz ve di

ht, xire, reqe ii kakilka w wek xwarin bi kar di hmin.Pend

:Gzn xwe li ser dil xelk di ikne.ang; mirov hemii gazin li areyn xwe bibe cem k tilove ji areyan. Pend :Gz liser difin ikand(iknand). Pend :Gza mizgeft ye.ang ; kes yan
tit nazdar ii bijn.

Gzan (n.x.m) 1. Miisa rih tiran.2.Krik. Sator.

Gzankirin (k.jn.I.m) Tiran. Rihd xwe gzan kirin. :Ser w

gzan kir. (K) bn : Kirin.

Gzankir (hk.l.ewa) Ser yan rihd hatn tiran.Rt. Riitkir.

Gzik (n.X.nr) candar Kul.

Go (n.x.m) l.Milhb. arguh. Duguh. 2. Tepe.Gog.Gok.

285

Goyan (n.x.nr) Gopal. Gog (n.x.m) Go. Gok.Tepik.

Gogirandin (k.jn.dar.m) Tit ko mirov bixwaze guhorna tda bi

t , hindek j km kit i bi birn , tiran yan kurtkirin. Beran

jibo avakirin di gogirnin. . (K) bdn: ez di gogirnim em di
gogirnn, tu di gogirn hiin digogirnin, ew digogirne[..it] ewan di gogirnin. Pr: d bi +bdn. Bdb : di gogirand, di gogirandin.

Db,diir : gogiradibii, gogiradibiin. (F): bi gogirne bi gogirnin.

Gok (n.x.m) Tepe. Tepik. Goka py. Goka dest. Gokan (n.dar.m) Kirna yarya tepan. Lstin bi gok. Gol (n.x.m) l.Di lstina tepa pyda, ciheke di navbera du daran da
ii tor kirye, tep di havn. 2. Cih pengandin ii xirvekirna
av.Gom. Derya.

Golan

(n.dar.m) Yarya (lstika) Tepa py. Fotbol.

Gol (kara.dar.dz) Kes li ber gol ye jibo ne hle tepe bi keve

gola wan.

Golik (n.x.dz,, hn.ewa)l. Tjik l. Conega.2. Mirov nezan Ci

xim. : pend Golik bi ikeik na bite ga. Pend :GoIik biyan

wers xwe di pine.Pend :Bi golkan tirsand ye. Golikvan (pn.dar.dz.) Kes di e ber golikan ti avdrya wan di
ke.

Golikvan (kara.dar.dn) Kar liber glikan. Sexbrya golikan. Golkirin (k.jn.I.m) Tomarkirina xalan di lstika tepa py da.
:Yaneya Duhok du gol kirin hembera xwer. (K) bn: Kirin. Gom (n.x.m) Gola av.

Goman (hn.x.ewa) Ne pitrast. Dudil. : Bi hatina w ez bi

gomanim.

Gomanbar (hn.I.ewa) Mirov cih goman. Mirov ne cih

bawery.

Gomankirin (k.jn.I.m) Mirov goman ji karek yan kesek he be li

bawer p ne be. Mirov ji kiryarek pirast ne be.(K) bn : Kirn.

Gone (n.x.m) Gep. Rii.

Gopal (n.x.nr) Dareke ser w emand ye di dest xwe di girin ser d rast ii dirje, jibo hajotina kewal, rveiin ii karn din mifa j di ht wergirtin. Gopal ivan.

286

Gopik (n.x.m) Ser yan dawya her tit. :Gopika dar .:Gopika yay. Kopik. Gor l(hk.cih.x.nr) Cih miryan tda di verin. Ziyaret. Tirbe.

Gor 2 (prb) rzman Alav girdan ye.Li gor. Li pey. Li dii. : Li gor iyann xwe em d xebat bi kin. :Li gor zanna min, ew kur
seyday gund ye.

Goran 1 (hk.cih.devera,cugir) 1. Deverek Kurdistan ye. 2. Xelk

goran.3. Nav mran.

Gk)ran 2 (n.x.m) Cih pir dehil ii giya.Mrg. men. Gorangeh (hk.cih..dar.m) Mrga cih seyran Ci bhinvedanan.

Goran l(n.x.m) Devokeke ji ziman kurd..

Goran 2.(n.x) Stiran. Lavje.

Gore (n.x.m) Cilikek taybete ji pembii,nayIon yan hir, kirye

mirov di kin pyn xwe.

Gorevan 1 (pn.dar.dz) Jin yan mr goreyan di init.

Gorevan 2 (pn.dar.dz) Kes kar w kolan ii kirina gorane jibo

vearina miryan. Gorvan.

Goristan (hk.cih..x.m) Cih ji gelek gorn miryan pkhat. Cih

goran, tirban. Welat miryan. Goristana ehdan.

Gor (hn.x.ewa) Qurban. Heyran. : pend Jtijko day gorko b stirko.ang; dema mal mirov li ber avn mirov pir irn be.
Gorbn (k.jn.I.m).Ji pxemet dozek mirov di be qurban. : Ez
gor welat xwe bim. (K) bn: Biin.

Gore (n.x.m) Klya gor. Klya tirbeyan.

Gorkirin (k.jn.I.m) ) Xwe gor, qurban ryek kirin. : W xwe

kir gor welat jibo azad y. (K) bn: Kirin.
Gorn (k.jn.x.m) Gihorn.

Gosale (n.dar.dz) Golika/ golik yek sal. Canega. Goe_(yek.endaze) Kuj. Quncal. Quncik.

Gosegr (hk.dar.ewa) Kes hez ji ji^ana bi ten di ke. kes tkel

bi mirovan tune be, yan km be. Ekane.

287

Goegr (n.dar.m) Cuday. Tekane.

Goepv (n.dar.m) endaze Amreke jibo pvan kirna goeyan lis

er kaxez ii erd.

(ot (n.x.m) Nermeya le giyandaran . Got bizin, pez , mirk,

htd. Got birajt[Iiser agir], qeland[di riin da], keland[di av

da]: pend Got mran ne bi kan ii pvane; ango nirxandina

mirovan ne bi kelwa wane.Pend :Got le xwe di xwe.ang;

kar mirov pir ne ji dil ii xurt bi ke. Pend :Xud got di de

bdidanan.ang; mirov nezan, tit ak di kevit dest,I bihay

w nizanit.

Gotfiros (pn.l.dz) Kes got di firoe.

Gostfiros (hk.cih) Cih firotina go. Qesabxane.
Gotgirtin (k.jn.l.m) Qelewbn.

Gostnexur (hk.I.ewa) Mirov yan candarn got na xun,ango ten

xwarinn giyay di xun.

Gotxor (hk.I.cewa) Mirov yan candarn xwarina wan gote.

Gotxwer (hk.l.ewa) Gotxor.

Gotar (n.x.m) Peyv, gotina hatf pk kirin. :Te guhdar li gotara

serok kir?.

Gotardan (k.in.l.m) Dema kesek gotarek belav di ke, di xwne,

di de. (K) bn:Dan.

Gotarvan (pn.dar.dz) Kes gotar berhev uan pk di ke.

gotegot (n.dar.mr) Gotin ii biiyern liser dev xelik di hn gotin.
Gotgotik.

Gotin (k.jn.x.m) 1. Peyvn. Axivtin. 2. Peyv. Wue. Axivtin. :pend

Hizar gotin gor kiryarek bi bin. (K): Bdn: ez di bjim em di bjn, tu di bj hiin di bjin, ew di bje[. . .it] ewan di bjin.

Bdb: di got, di gotin. Pr: d bi+ bdn. Db,dr : gotib,... bn.(F):

bi bje, bi bjin.

Gotgo (n.I.m) Gengee. Mitiimir. Daniisitandin. Gov 1 (hk.cih.x.m) Cih , avay y kewalan. :Gova pez. Gova
bizin.

Gov 2 (hk.cih.x.m) Deryak. Gol. Gera av.

Govan (hn.dar.dz) Kes biiyer bi avn xwe dt. Ddvan.

288

Govan (kara.dar.m) Bi av dtin. Ddvan. Govanname (n.l.m) Girove ii nivsna liser biiyeran.

Govend (n.x.m) l.ah . dlan . Dewat. 2.Nav keane. : pend er

govenda mrane.

Govenddanan (k.in.I.m) Weke desteyeka mirovan mr jin dest

hev di girin ii govend di kin. (K) bn : Danan.

Govenddann (k.jn.I.m) Govenddanan. (K) bn; Dann.

Govendgr (hk.dar.ewa) Kesn govend di ken.

Govendgran (k.jn.I.m) Govendgirtin. (K) bn: Gran.

Govendgirfin (k.jn.l.m) Govenddanan. : Xortino, keino werin

govend bi girin!. (K) bn: Girtin.

Goyi (n.x.m) darbar Gihk.

Govn 1 (hn.x.ewa) 1. Mirov bi ken.Pkenok. Lbk. Oyn.2.

Dema bor, dema iiy.

Goyn 2 (n.x.m) Kotira darstanan. Gapil.

Govn 3 (n.x.m) Zrevan. avdr. Govnvan (kar,n.n.dar.dz) Zrevan. avdr.

Goz (n.x.nr) Amaneke ji axek nemaze di ht kirin jibo av

tkirin . Cerik biiik. : pend Gozik bi rya av ve diik,^

ango ;dema mrxasek t kutin. pend Gozik n ye, ava tez ye,
ang ; tit n y irne.

Gozek (n.x.m) /? Cotek hestiyn reqin, di kevin herdu aln her

yek ji pyn mirov. Gozik (n.x.nr) Goz biiik.

Guik 1 (n.x.nr) /e? l.Guh.

Guik 2 (n.X.m) endaze Kuj. Sw.

Guh (n.x.nr) /. Hedam bihstin, guhlbn (guhdarkirin) ye.

Guik. : pend Guh xwe bi de min bel, av xwe ne ke min. pend

Guh nede mirov nezan da ne b peman. Pend :Di guhek ra di

e, di y din ra derdikeve.ang ; kes mejhik.

Guhan (n.x.m) /ejEndam r giyandarane. Guhandn. iik.:

Guhann lek. Guhann bizin.

289

Guhar guhark (n.x.nr) Xelek ii pirtn zr yan zv yan kanzayn din, jin di kin guhn xwe.Pend :Bi ke guhark ii bi ke guh
xwe.ang; reta ko na be bi ht ji br kirin.

Guharn (k.jn.x.m) Guhorn. Guhartin. Guhartin (k.jn.x.m) 1. Tit pk guhorn .Xanyn xwe guhartin. 2. Titek ji cihek bo y din b veguhaztin.(K) Bdn: ez di guhorim em di guhorn , tu di guhor htin di guhorn, ew di guhore[..it], ewan di guhorin. Pr: d bi + Bdn. Bdb : di guhart, di guhartin.
Db,diir: guhartibii,...bn. (F): bi guhore bi guhorin.

Guhastin (k.jn.x.m) Guhaztin.

Guhaztin (k.jn.x.m) Titek ji cyek bo k d bi ht birin.. Veguhastin. (K) Bdn :ez di guhzim em di guhzn, tu di guhz
htin di guhzin, ew di guhze[...it] ewan di guhzin. Pr : d bi +

bdn. Bdb : di guhast,(guhazt) di guhastin(guhaztin). Db,diir :

guhaztibii, .... biin.(F) :bi guhze, bi guhzin. :Boka xwe guhztin (veguhastin).

Guhbel (rd.l.ewa) Mirov guhn w bel bin.

Guhdan (k.jn.I.m) 1 .Bihstin. Guhlbiin. 2. Bi dil kirin.
PgirIdrn.3.BalIdandin. : pend Guh nede y nezan, da neb peman.(K) bn :Dan.

Guhdar (hk.dar.ewa) 1. Mirov tit wer di gire. Pgir. 2. Nav

mrane. Ew gelek guhdare.

Guhdar (n.dar.m) 1. Pgir. 2. Guhdan. Bstin.

Guhdarkirin (k.jn.gl.m) Mirov guh xwe bi de deng, miizk,

stran ii htd. :Te ro guhdarya niieyan kir?. (K) bn: Kirin. Guhderz (hn.dar.ewa) l.Brtj. 2.Guhdar. Seraerim.

Guhdr (hn.dar.ewa) Guhdar. Semerim.

Guhern (k.jn.x.m) guhorn.

Guhrandin (k.jn.x.m) Guhorn.

Guhrbar (hn.dar.ewa) Mirov, candar yan tit bi kr guhorn were. Bi sanay di ht guhorn.

Guhrek (hn.dar.ewa) Guhrbar. Guhrgeh (hk.cih..dar.m) Cih guhorna parey. Guhrn (k.jn.x.m) Guhorn. Guhrk (n.x.m) Guhorn. rzman Pagir. Pare, cil, fq-guhrk.

290

Guhgiran (hn.I.ewa) Mirov na bihze yan ba na bihze. Kher.

Guhi (n.x.m) Panya blav. imik.

Guhisandin (k.jn.dar.m) Hicmetkirin. : Ew te i got, te hosa

xelik hemii te guhiandin.(K) bdn : ez di guhinim em di

guhin, tu di guhin hiin di guhinin, ew di guhine[...it]

ewan di guhinin.Pr : d bi +bdn . Bdb : di guhiand, di guhiandin. Db,dtir : guhiandibti, guhiandibiin.(F) bi guhine,
bi guhinin.

Guhism (k.jn.dar.m) Ji egara tirs yan mizgneka ne xwe, mirov

bdeng di bit. Mitbiin. Daman. Sarbiin. Hicmetbiin. (K) bdn : ez

di guhiim em di guhin, tu di guhi hiin di guhiin, ew di guhie[...it] ewan di guhiin. Pr : d bi +bdn. Bdb : ez di guhim em hiin, ewan di guhin, tu,ew di guhi. Db,dr : ez guhiiibm(bibm) em guhibyn, tu guhibiiy, ew guhib,
ewan guhibiin. (F) :Bi guhie, bi guhiin.
Guhj (n.x.m) dar.fe'g Guhk. Gihk.
Guhk (n.x.m) Guhj.

Guhlbn (k.jn.l.m) Bihstin. :roka te noke gotf min tu caran

guh l ne bye !. (K) bn : Bn.

Guhlkirin (k.jn.I.m) Guhdarkirin. (K) bn : Kirn.

Guhmas (n.I.dz) eytanok.

Guhmas

Guhnel (n.dai-.m) Kar pern ti cotbiina candaran.

Guhnr (n.dar.m) Perna giyandai-an. Guhnel.

Guhsor (hn.I.ewa) Mirove herdem ser xwe di tewne(emne)

naxwazit guh bi de tu kesan.

Guhvecinn (k.jn.l.m) Mirov giyandar li dema pjinek yan dengek di ht,guhn xwe bel di ken jibo ba bi bihzm. (K) bn:
Veinn.

Guiim (n.x.m) Bireka parey dema komkirn, parvekirin,jbirin ii lkdan ko jiber di mnit. Yekeyeke jibo bireka peran t gotin. : Per ko hatf mezaxtin jibo kirna xwarin, cil ii hatin u une di be Pirojeyek bi gujm bshizar dnaran hat dest pekinn.

Gujn (k.jn.x.m) Hri. Hrikirin. Bi guje, bi gujin. Di gujim, di

. gujin, di gujn , d bi gujim, di guj, di gujn, gujb,.

291

Gul (n.x.m) l.Kulkn rengn li ciwan bi dar ii giyayan ve dihn,

h hindek daran ber[fq] j di be. Gula, zer,sor, sip ii htd.2. Nav keane.: pend Gul ji stiryan di bin ii stir j ji gulan.iPenrf :
Heger gul neb,sir j ne be.ang; heger her nikar karn ak bi k, yn xirab neke!.

Gulac (n.dar.m) Pikovk.

Gulan (hk.dem) Meha dawy ji bihar. Meha pnc.: pend Meha

gulan, xudyo ne de tava baran, pezkiiv y liber zan.

Gulav (n.l.m) Ava bhinxwe a ji gulan di ht wergirtin, mirov li

xwe di kin.

Gulavdan (n.l.m) Aman yan iieyd gulav t dixin.

Gulbeiin (hn.l.cewa) Jin yan mr bejinzirav ciwan.

Gulberoi (n.I.m) Gulek mezine reng zere, qeda w dirj raste,

belgn kesik pan di det, rnj dirist di ken tovikn w bi
qeland di xun.

Gulbihar (n.I.m)l.GuIn bihar. 2.Nav jinane. Gulan (n.dar.nr) Asinek req ii tunde, ser w xware jibo rakirin ii
ji hev cudakirina asin, dwar, dar ii htd bi kar di ht.

Gulcin (kam.l.dz) 1. Mirovn gulan di inin.2. Nav keane.

Guliek (n.dar.m) Gulek.

Gulek (n.dar.m) Corek gulane pir reng di bhinxwein.

Guln (kara.l.dz) Gulin.

Guldan (n.dar.m) Amand gulan di xin. Qafik gulan . Gulwaz.

Gule_(n.x.nr) Berikd tiveng ii topan. : Dujmin gule berdan ser
gund me.

Gulekalane (n.I.m) Geznk.

Gulendam (hn.l.ewa) Bejinzirav.

Gulexizm (n.I.m) Corek gulane mna helalan, gelek reng ii corin. Gulgemm (n.l.m) Gulya ser genim ya pire ji das ii dindikn genim.Gulya genimi. Gul.

Gulgenim

292

Gulgul (hn.l.ewa) Kiras yan her tit bi reng mnakn gulan

xemland, gulgule

Gulgul (hn.l.ewa) Gulgul. .: pend Gulgul y ji mafr kme.

Gulik (n.dar.m) Pikovk.

Gulistan (n.dar.m) Cih gulan andin. Welat guIan.Bax gulan. Guh (n.x.m, malbn)l. Gula(serk) genim. Gulgenim.2. Hozeka
(tre) kurdane li Kurdistana raq. 3. Davn pora(pira) keikan.
Gulfk (n.dar.m) Bisk.

Gulnk (n.x.m) endamie Endam guhnel,y m, y mirov(jin)

candara. Ko.

Gulstan (n.dar.m) Gulistan.

Gulzar (hn,nl.m) 1 .Bax gulan.. 3.Nav jinane.

Gulzer (hn.I.ewa) 1. Jin (ke) a gulkn pora w reng zerin.2.

Nav prekane.

Gulkelem (n.I.m) Qeraabt.

Gulle (n.x.m) Gule.

Gulor (hn.x.ewa) Girover.

Gulpik (n.dar.m) 1. Gopik.2 .Pikovk.3. Lep. Mist.

Gulen (n.dar.m) Bax gulan. Gulistan.

Gulte (n.x.m) l.Stiin. 2. Dareke dirje digehe bi kef mirov, ser

w bi dareke d y kurt mna pta T, mirovn lenger dixin bin
hingiln xwe jibo bi rve b i in.

Gulte

Gultekirin (k.jn.l.m) Dema mirov stiinek dixit bin kepir,

ban,strik htd dako xwe liber girany bi gire. (K) bn: Kirin.

Gulwaz (n.dar.m) 1. Qeft. Destik. 2.Guldan. Gulzar (n.dar.m) 1. Bax gulan.2. Nav jinane. Gumegum (n.dar.m) deng Gumgum.

Gumgum (n.dar.m) Deng top tivengan.

293

Gumgumkirin (k.jn.gl.m) Deng gumgum j peyda di be.(K)

bn: Kirin.

Gumgumok (n.dar.dz) Kimkime. Xemegur. Gumn (k.in.x.mi Teqn. Peqn. Gumn.

Gumtil (n.x.nr) Dirgd ax. Komeka ax, ekir ii htd, pkve nsay. Pend :Zarok wan mna gumtilk ekir ye.ang; zarokek
hinde irn ii ciwane.

Gun (n.x.nr) endamie Hendamek cot,guhnel y nrn

giyandarane.

Gunan (k.jn.x.m) Hnbiin. Rahatin. Wekhev.(K) bnn: ez di

guncim em di guncn, tu di ginc hiin di guncin, ew di gunce[...it] ewan di guncin. Pr: D[bi] guncim, guncin, gunc, hun guncin, gunce[...it], guncin. Ddb: di gncam. Di guncay di guncan.di guncayn. Db,dur: guncabiim, guncab, guncaby guncabiiyn, guncabn. (F): bi gunce, bi guncin.

Guncandin (k.jn.dar.m) Xwe li gor kawdanan gihorn. Guncan.

(K) bdn: ez di guncnim em di guncnn, tu di guncn hn di guncnin, ew di guncne[...it] ewan di guncnin. Pr: d bi +bdn.

Bdb : di guncand, di guncandin.Db,diir: guncandibii,

guncandibiin. (K) : bi guncne, bi guncnin.

Gund (hk.cih..x.nr) Hijmareka malan bi hevre. Biiiktir ji bajaran

Pend :Gundeke, gundoreke. Ang; dema xwarina (keliipel) di
kem mirov gelek bin ii i bi kese ra negehit.

Gundik (hn.dar.ewa) Xelik gundan.

Gundirandin (k.jn.dar.m) Tit girover girlkirin. (K) bi

gundinne, bi gundirnin, d gundirnim,... htd.

Gund_(hn..dar.ewa) 1. Xelik gundan. 2. Nav mran 2

Kmzan. Sade. : pend : Gund nabin cind.
Guncn (k.jn.x.m) Guncan.

Gundor (n.x.nr) Fqyek xwe ii irne, xire mezine,gelek cor

reng hene.

Guneh (n.x.m) Karn ne ba ne ak. Ne rewa. Tawan. :Guneha w

ye, hewe wesa bi ser na ?.

Gunehbar (hk.dar.ewa) Kes ayan dij dn di ke, yan pgiry

bi qann neke. Kar w guneh. Tawanbar. Gunehkar (hk.dar.ewa) Gunehbar.
Gunehkar (n.l.m) Guneh.

294

Gunehkirin (k.jn.l.m) Dema mirov gunehek di ke. (K) bn: Kirin. Gunek 1 (n.x.m) Guneh.
Gunek 2 (hn.dar.ewa) /lejrH-ej Ritio.

Gungul (hn.dar.ewa) Pir. Tij. Dagirt.

Gupik (n.x.m) Gopik.

Gur (n.x.dz) Giyandarek kiiv ye,dirindeye, dujmin

kewalane.Pend :Biin gur iyan. Ang; b xwedbiin. B war

biin. :Pend :Gur dev bi xwn. Ang; mirov tore.avsor.

Guran (k.jn.x.m) Dema pst(erim)kelexn kewal serjkir bi

serda di hnin. Bizin guran.(K): ez di gurm em di guryn , tu di

gury hn di gurn, ew di gurt ewan di gurn. Pr: d[bi] gurm, guryn,gury, gurn,gurt[..re], gurn. Ddb :di gura, di guran. Db,dr: Gurabii, gurabiin. (F): bi gure[], bi gurn.
Gurandin (k.jn.dar.m) Gihorandin.

Gurc (hn.x.ewa) Peyt. Tund. BRx or. :Lvn gurc. Kiras

dehmen gurc.

Gurcbn (k.jn.I.m) Peytbiin.

Gurckirin (k.jn.I.m) Peytkirin. Tundkirin. :DeIingd xwe gurc bi

ke da bi kar la em derbaz bi b!.
Guregur (n.dar.m) Deng giregir.

Gurg (nx.dz) Gur.Pend :Heg dewleta xwe. Ang; kes bi kr xwe

nehat.

Gurge (n.dar.m) giya Corek giyay ziyandare, di nav werzan da

hin di be ii ziyan di gehne andin li bax bsatanan.
Gurgeh (n.dar.m) Gurge.

Gurgn (hn.I.ewa) 1. Mirov dijwar wek gurgan. 2. Nav mrane.

Gurgur (n.dar.m) Giregir. Girgir.

Gur 1 (hn.x.ewa) Mirov bi nexweya pstf di kevit li can w

kul di bit.

Gun 2 (n.x.m) Soratfya reng agir.Gurya agir. Pt Gurmn (n.dar.m) Deng Top, tiveng, evran htd.

295

Gurmm (k.jn.x.m) Gurmna deng ewran. Gurmn.

Gurtil (n.x.nr) Gumtil.

Gurz (n.x.nr) 1. Darek stiir desthile, mirov jibo bervankirin

, peviinan bi kar di hnin. 2. Destik, qef. Gurzek giyay.

Gurz

GurzdaweandinL(k.jn.l.m) Bi kar anna gurz. Ldana li dijmin.

Pmergeh gurzek mezin daweand dijmin.

Gustl (n.x.m) Xelekek zr, zv, aasin htd, sade yan bi

mor,mirov di xin tilyd xwe.

Gustl

Gustlk (n.x.m) Gustl. Gustrk (n.x.m) Gustl.

Gusn (k.jn.x.m) Givatin.

Guvandin.(k.jn.x.m) Makirin. Makirin.

Guvatin (k.jn.x.m) Givatin.
Guvisk (n.x.m) Givik.

G (n.x.nr) Bermayy xwarin ko ji paya candaran di derkeve

Rx.

G (n.x.m) Kuj. Gfik (n.x.mi Gfik.

Ghesin (n.dar.dz) eytanok. Guhmas.

Ghr (n.x.nr) Gil.

Gjine (n.x.m) erd Nihal. Dol. Newal. Herivte.

Gkirin_(k.jn.l.m) Rtin. (K) bn: Kirin.
Gr (hn.x.ewa) Qurban.

296

Grbn (k.jn.I.m) Xwe kirin qurban ji pxemet karek. B

qurban. : Ez giir welat xwe bi bim (K) bn: Biin.

Grkirin (k.jn.l.m) Qurbankirin. Xwe kirin qurban..: W jibo i xwe kir giir?. (K) bn: Kirin

Giistrik

(n.dar.m) candar Strstrok. Strok.

GiisL (n.x.nr) y tir.

Gv (n.x.m) Gov. Axur. GZ (n.X.m) daraberdar GZ.

Gz
Gzan (n.x.m) Krka devxwe. Devik.

Gzek (n.x.m) endamekie^ Cot hcstyn liser rexa herdu pyd

mirov.

Gzik

(n.x.nr) arf Kul.

Gzdan (k.jn.x.m) Pkhatin. Lihevhatin. Gm (n.x.nr) Ferde. Cewal. Cihal.

Gwn (n.x.nr) Giin.

Gwrisk (n.x.m) giya Giyayek biharye, li iyan hin di be, di ht

xwarin bi kelandin yan zerkirin.
Gwriz (n.x.m) Gwriz.

Gwz (n.x.m) bn :Gz.

297

H (he) Pta deh ji abeya kurd.

Ha 1 (prb) rvnan Alav hicmetbn. :Ha; eve keng wesa b!. Ha 2 (prb) rvnan Alaveke jibo dan wergirtin bi kar di ht.: Ha ji
te ra!. Ha bi gire! Ha were.

Hacan (hozn) 1 Hozeka kuern kurdane.

Hacan.(malbn) Kes ser bi hozHacan ve.

Hacrek (n.dar.dz) ikeka bike re sipye, koere, li

biharan di hn Kurdistan jibo danana hk ii tjikan.
Haf (n.x.m) Cih. Meydan. Himber.

Hajn (nl.m) Nan dana jn. Ev jyane . Jyan bi v reng ye. 2

Nav jinane.

Han (cihn) rvnan Cihnaveke jibo kes yan tit dr bi kar di ht. ^ Hen.: Tu mirov han y liser ban di bn?.:Gund han. Kevire
han.

Han.(cihn) rvnan 1. Han. Hen.2. Alav dan.;Han bo te. Han

wergire.

Har (hk.x.ewa) l.Giyandar z tore di bit. Dijwar. Mirov har. Jina har .Tore. bhinteng.2. Xwarina har, ang; xwanna dijwar.
Tj.Bberahar.

299

Har|mn (k.jn.I.m) 1. Torebn. Bhintengbn. :Sey ciran y har

buye. : pend Jm ji b mr har di bin, mr ji b jin jar di bin 2 Bi hez kevtm. Gekirin. Qelew.:Bacann me evsale d har bin (Ki
bn :Biin. " ^

Har (n.dar.m) Derd harbn. Dijwar. Tond. Torey -Harya

bberan ne wek ya pvazane.

Harkar (hk.I.ewa) Alkar. :Xud harkar be.

Harkarbn (k.jn.gl.m) Bn pitevan. Bn alkar. :Xwed

hankar we bit. :Bab min herdem harkar b ko ez ez bi
xwnim.

Harkar.(n.l.m) Alkar. : Ez pdiv Harkarya te me.

Harkarldrin (k.jn.gl.m) Alkarkirin. :Heger tu harkarya min

ya diravi bi key, ez d xanyek bi kirim.

Har^ia (k.jn.I.m) Digel kar kirin. Jra karkirin.Pitevankirin

jBe zehmet har min bike da v bar dann ser pita hesp. (K) bn:
Haryan (n.dar.m) Nav mrane.

Harkirin (k.jn.I.m) l.Dijwarkirin. Torekirin. Hriskirin Te ev

harkinn. (K) bn: Kirin.

sege ye har kir!. 2.Bi hzkirin. :Bacann xwe bi lkirina zibil

Hatin (k.jji.x.m) Ji cihek zivrn ,yegeryan.Pend :Hat ve dest ii

peyan direjtir. Ang; i bi destf ve nehat. Armanc bi cih ne hat Pend :un bi mirovye, l hatin ne. Pend :Hat deng duhol, prejin negehitm sol(plav). (K) Bdn: ez di hm em di hyn(di hn) tu di hey hun di hn, ew di ht ewan di hn. Pnd bi + bdn Bdb- ez di hatim em di hatn, tu di hatf ,hn di hatin, ew(w, w) di hat ewan di hatin. Db,dr: ez hatibm,em hatibyn, tu hatiby, hn hatibun, ew hatibu, ewan hatibn. (F) :bi hy, bi hn[were
wenn]. Brx iin.

Hat (hn.dar.ewa) Vegeray. Mvan. Gehit. Eve hatne, kan

uyi l.pend :Hati di yne, xwazti di birne. Ang; y hati her d
vegent, ya xwaztf d her ht birin.

Havana (hk.cih) Paytext welat Kba.

Havanay (malbn) Keln xwecihn Havana.

Havan (malbn) Havanay.
Havevn (n.x.nr) Hvn.

300

Havitin (k.jn.x.m) Titek ji cyek bo y din bi bizivit. Firdan. Firandin. :Kevirek havjt(havt). : Cild xwe yn kevin havjtin. :W xwezy ji mejy xo bi havje.(K) bdn: ez di (havjim) em
di havjn , tu di havj, hiin di havjin(havn) ew di havt(havjit) ewan di havn(havjin).). Pr: d[bi] havjim, havjn, havj, havjin, havjit[..je], havjin. Ddb: di havjt, di havjtin. Db,diir: havjtibii, ... btin.(F): bi hav(havje) bi
havn(havjin

Havil (hn.x.ewa) l.Biryar. irove.2. Nav mrane.

Havildar (hn.dar.ewa) Pvegirday. Peywenddar.oIej. : Jibo aly haviIdar,ango cih peywenddar. Hav (hn.x.ewa) Bajle. Berela. Teqyay.Derbider. Aware.

Havbn (j.n.m) Derbiderbiin . Awarebiin.(K) bn: Biin.

Havkirin (k.jn.I.m) Derbiderkirin. Derxistin. Awarekirin.

Havn (hk.dem,n.x.m) l.Wezek sal ye, germtirn werze, ji mehn xizran, trmeh ii tebax pk t.2. Nav keane. Pend :Havn daybabe, havn malbabe.ang; li havna pir corn fqyn xwe
hene ii li her der erzan ye.

Havngeh (hk.cih,n.dar) Cih fnik ii dilveker , mirov jibo derbazkirina demn xwe l di mnin. Cih bhinvedana havnan. Havngeha Siyaretika. Havngeha gely elbeg.
Havgeha Sersik. :Havgehn welat me pirin. Havnvan (n.dar.dn) Nav jin ii mrane. Havvan (n.dar.dz) Nav ke ii xortane. Havlk (n.x.nr) Fire.

Hawar 1 (n.x.m) l.Dema mirov daxwaza alkary di ke. Gaz.

Hewar. 2. Nav mrane.

Hawar 2 (prb) rvnan Alav keser ye.

Hawarhafin (k.jn.I.m) Weke mirov di hana yek bi e dema di

keve tengavy. Hawargehandin (k.jn.I.m) Dema mirov

hawar bi gehnit kesek, yan desteyek ko di hana mirov bi hn

li demn tengav.

Hawarkirin (k.jn.I.m) Daxwazkirn alkarya lezgn, bi deng,

nivs yan ragehandin.Qjandin. Gazkirin li dema tirs,jibo di

han hatin. (K) bn: Kirin.

Hawr (hk.cih) Rex. Al. Dewriiber.Rexiian.

301

Hawrdor (hk.cin.n.dar.m) Rexan. Deriidor. :Dujmin

hawrdora me girtine.

Hawr (hk.cih) Hawr.

Haw^ (hn.x.ewa) Tena . Bdeng. :Zarok haw.

Hawbn (k.jn.l.m) Tenabn. Bdengbn. : Kuro te iye, d

haw bi be!.

Hawkirin (k.jm) Dmokirin. Tenakirin. :Day zaroy xwe haws

di kir. (K) bn .-Kirin.

Hay (n.x.m) Ageh. Zann. :Haya min j tune. :Min hay j nne. Hay[ar.(hn.n.dar. ewa) Agehdar. :Mamosta got: gel qutabyan
hiin di haydarin ko sibe me seyrane?.

Haydarbn (k.jn.gl.m) Agehdarbn. Zann. :Ez bi i biryaran

haydarnebiime!.

Haydar (n.dar.m) Agehdar.

Haydarkirin (k.jn.gl.m) Aghedarkirin. .:Her gihorneka bi bit ez

de we haydar bi kim.

Hayjbn ( k.jn.gl.m) Ageh j hebn.. Agehdarbn. . :Haya te ii

w zarok hebe.

HD (kurt) Heta dawy. Heta domahy.

Hebn (hkm.k.jm) 1. Mirov titek hebe. rok :Heb, tuneb, .... Prjinek heb. : W pnc zaro hene. : Te i' heye ji me ra bi bje. 2. Amadebtin. :Hebiina te li v dir giringe Brx
Tunebn. Nebn. '

Hechedk (n.dar.dz) Hacrek.

Hecinn (k.jn.x.m) Tenabn . Hawbn. :Ev i zaroye, li ciheli

na hecime!. (K) bdn : ez di hecimim em di hecimn, tu di hecim^ hn di hecimin, ew di hecime[..it] ewan di hecimin. Pr:d

bi+bdn. Bdb : ez di hecimm, em di hecimn, tu, ew di hecim,

hn, ewan di hecimn.Db,dr :Ez hecimbm, em hecimbyn', tu hecimbiiy, hiin hecimbn, ew hecimb, ewan hecimbiin(bi '
biin ). (F): bi hecime bi hecimin.

Heil (n.x.m) Darek dueqe(ta) di xin serek wers dako jibo

girdana baran sanah bi be.

Hedar (n.x.m) 1. Aram. Bhinfireh. 2. Nav jinaye.

302

Hedarhatin (k.jn.l.m) Hewyan.Hawbtin. Tenabiin. Rihetbiin.

. :Hedara min li i diran naht:Hedara w li vr naht. (K) bn :
Hatin.

Hefik (n.x.m) le Gerden. Ger. :Hefka w ya kul btiy. Hefqas (prb.dar) rvnan Hinde. Hind. Temet.

Hefsar (n.dar.nr) Serlixafa dewaran. Cilew. Devgem. :Hefsar

ker di ser da hat.

Hefsarkirin (k.jn.gl.m) Mirov hefsar di xin ser dewaran. : Min

hesp hefsar kir dako bi herim daran.

Heft (hijn.end) Hijmareke 1+6 =7 . 10-3= 7.

Hefte (hk,dem.m) Heft rojin. : kemb, duemb, semb, aremb, pncemb, eyn(n), ; emb,. ar hefte di bin mehek.

Heftem (hijn.end) Hijmareke heger hefit bin , jibo ya daw y

diht gotin. Ya/y hefit . Hefit car bii, kirin. Roja heftem. Cara
heftem.

Heftemn (hij,n) Ya hefit . Heftem.

Heft (hijn.end) Hijmara .70 , 7x10=70. Hefthizar (hijn.I.end) Hijmara 7000. 1000x7=7000.

Heftiyar (n.x.dz) candar Giyandarek dirindeye, rdere. Keftar.

Heftiyar
Heft (hk,dem..m) Hefte.

Heftmilvon (hijn.I.end) Hijmara 7000000. Heftreng (n.I.m) Keskesor y ji heft rengan pkhatye, li dema

barana hiir yan hebiina xunav peyda dibe, ko rengd roj

berevaj di ke; sor, pirteqal,zer,kesik,esman,n ii mor.
Kelestiin.

Heftsed (hijn.end) Hejmara 700. 100x7= 700.

Heger (prb) rvnan Alaveke di hevekanda wek merc bi kar di ht.

Eger. :Heger tu hatf, ez j d hm. : Heger min bi zaniba tu li
vir, ez ne hatim.

303

Hej (n.x.nr) eqn ir ii tij yd daran. Tayn daran. :Bi hej agir
vemirand.

He.iandin (k.jn.x.m) Leqandin. Livandin. Livlivandin. :Ala hejandin. :Ser xwe hejand. (K) Bdn:ez di hejnim em di hejnin,
tu di hen htin di hejnin, ew di hejnef . . .it] ewan di hejnin. Pr: d bi + bdn. Bdb: di hejand, di hejandin. Db,dr: hejandib, ...
biin. (F): bi hejne bi hejnin.

Heiar (hn.x.ewan) 1. :Mirov hejar,ang; mirov km mal ii pare. Belingaz. Jar. Pend :Mirov bmej hejare, ne y b mal ii pare. 2.
Nav mrane.

Hejar (n.dar.m) Belingaz. Ney. Pend :Derd hejary pir girane.

Pend :Mirin heba, l hejar tune ba.

Heian (k.jn.x.m) bn: Hijyan.

Heideh (hijn.end) Hijmara 18. 20-2=18. Hejdehem (hijn.end) Ya, y, yn hejdey.

Heidehemn (hijn.end) Hejdehem.

Heidehizar (hijn.end) Hijmara 18,000.

Heidemilyon (hijn.end) Hijmara 18,000,000. Heiheiok (hk.dar.ewa) Tit yan mirov, di heje. Sist. Xav.
Livlivok. Leqleqok.

Hej (hn.x.ewa) Rzdar. Bi riimet. Mirovek hejye ; mirovek

berkevt, bi rz. Hja.

Hain (k.jn.x.m) 1. Leqn. Livn.Hijyan.2.Navek nr ii m ye.

Hejmar (n.x.m) Zanna hijmartinan. Nana rzkirin ii hijmartin

1,3,4,5,7, ...ii htd, komkirin, parvekirin, jihevbirin ii lcdan.

Hejmarfin (k.jn.x.m) Hijmartin. : K di kare xwendekaran di pol
da bi hejmre?.

Hek (prb) rvnan Alaveke jibo dem hicmetbiin(seyr) bi kar di ht.

:Hek eve tuy li vr?.

Hekar (hk.cih.devera) 1. Devereke li Kurdistana bakiir. 2. Nav

mrane.

Hekar (hkc.malb,ndar.dz) 1. Hekar .devera hekar.2. Hekail

devoka ko li devera hekar p di axivin. 3. Hekar, xelk devera
hekar .

304

Helte (prb) rzman Alav merc. Eger. Heger. Heker.

Hel (n.x.m) 1. Derfet. Delve. : Ez bi hel dizanim ko em bin seredana heval xwe li xestexan. 2. Car. :V hel ez d bi
ezmiina dawy bi serkevim.

Helan 1 (n.x.nr) Kevir pan, hul ii mezin. :Mala wan hser

helanek ye

Helan 2 (k.jn.x.m) Helyan. Bihojn.:Qerse di hele. Nvik li ber

germ helya. .(K) bdn :ez di helim em di heln, tu di hel hn di helin, ew hele[...it] ewan di helin. Pr :d [bi] +bdn. Bdb : ez di
helam, em di helayn, tu di helay hiin di helan, ew di hela ewan

di helan. Db,diir : ez helabiim em helabiiyn, tu helabiiy hiin helabn, ew helabii ewan helabn.[bi bn]. (F) : bi hele, bi helin. Helan 3 (k.jn.x.m) Derkeftin. Helhatin. Xuyabn. :Roj di helt. Helandin (k.jn.x.m) Dema mirov titek(riin) bi gerimkirn bi

helne.:Qe bi helnin. :Te dil min heland, d vebire!. (K) bdn: Ez di helnim em di helnn, tu di heln hiin di helnin, ew di helne[...it] ewan di helnin. Pr:d bi +bdn. Bdb : di heland,
dihelandin. Db,dr:Helanbib{i, heIandibiin.(F) :Bi helne, bi
helnin.

Heland (hk.dar.ewa) Tit hati helandin. Bihojandin. Riin

heland.

Helann (k.jn.x.m) 1. Parastin. 2. Vearin. Veartin. Varkirin.

Helar (n.x.m) Gur ya agir. Pt.

Helat (n.x.m) l.Kiryara dema derbaz ya (helatin) . Xuyabn.

Diyarbiin. Derkevtin. Roj helat. 2.Nave jinane.

Helatin (k.jn.x.m) Derkeftin. Xuyabtin. Diyarbiin. :Roj li

spdeyan di helt.

Helbest (n.dar.m) Derbirna hizran bi awayek selqe dilveker .Hozan. Riste. :Me guhdarya helbesta seyday di kir, pir
dilveker btin.

Helbesfin (k.jn.dar.m) Girdan. Bestin. Vehandin. Ristin.

Rzkirin.

Helbestyan (pn.dar.dz) Kes helbestan di vehnit. Hozanvan.

:Helbestvan dna xwe ya k da apkirin.

Helbestvam (kam.dar.m) Kar nivsan vehandina helbestan.

:Ew bi helberstan y ve xerke.

305

Helbet (prb) rvnan Alav misogerkirin.l.i p nevt. Bgoman

.2. Er. Bel. : Sube d iye xandingeh? helbet d im!.

Helbiiarfin (k.jn.dar.m) Weke mirov kesek jibo karek yan

berpirsyek ji nav end kesan bi bijre deng xwe jra bide
dako niinerya mirov bi ke. :Mirov titek ji endd din bi gire.:Sube d helbijartind bajarvan dest p bi kin. (K) bn:
Bijartin.

Helbiir (n.dar.dz) Berbijar.

Helbirn (k.jn.x.m) Helgirtin. Rakirin. Hilandin.Hilgirtin.

Helcinandin (k.jn.dar.m) Maln. Pakijkirin. Vemaln.
Helcinn (k.jn.x.m) 1. Paldjkirin.2. Alizn.

Heldan (k.jn.x.m) Bilindkirin. Rakirin. Helgirtin. : Ser xwe

heldan. Ala heldan.(K) bn :Dan.

Heles (hk.x.ewa) Mirov xemsar y her tit bi keve destan xirab

di ke.

Helgirfin (k.jn.x.m) Hilgirtin.

Helhelan (k.jn.dar.m) Qjandin. Hewarkirin.

Helheloli (n.dar.m) 1. Dareka(tira) dme bi bere. 2. Ber helhelok , fqyeke xir biiike pir reng hene , sor ,zer, htd,
tama wan irn ti xoe.

Helhiln (k.jn.dar.m) Helyan. Bihojn.

Helisandin (k.jn.dar.m) Hulisandin. Tehisandin. Hilkirin.

Helisn (k.jn.x.m) Hulisn. Tehisn.

Helikandin (k.jn.x.m) Bgavkirin jibo gotin yan kirina karek. Pdan kirin. Pdan gotin. Azirandin. :Tu mijar helikne ji
wer wve xema min.(K) bdn: ez di heliknim em di heliknn,
tu di helikn hn di heliknin, ew di helikne [...it] ewan di

heliknin. Pr: d [bi]+bdn. Bdb: di helikand, di helikandin.

Db,diir: helikandibii, helikandibiin. (F): bi helikne, bi
heliknin.

Hehz (n.x.m) giya Giyayek ter ii bi xemle, li iyayn Kurdistan hin di be, xwarineka ba a kewal(ter) e.2. Nav jinane. Helkopter (n.biyan) Firokeka bi perwaneye, ceng yan jibo karn sivl mna veguhaztina nesax, birndaran ii andin bi kar di ht.
Helme (n.x.m) Hilim.

306

Helmegirtin (k.jn.I.m) Hilimgirtin.

Heln (k.jn.x.m,n.x.m) 1. Helyan. Helan. Bihojn. 2.Nave

jinane.3. Hiyarbn. Rabiin ser xwe. Destheln. Desthelan.

4.Hlan.

Hele (n.x.m) Xwarina ron. Avik. Metfn.

Helkeft (n.I.nr) 1. BCiyera ko b zanebiin r di det.2.Nav mrane.

Helkeftin (k.jn.dar.m) Haelkeft.

Helkehelk (n.dar.m) Li dema westan yan tirs bhina mirov

lezgn di ht ii di it. Hilkehilk.

Helkehelkkirin (k.jn.gl.m) Ji egera nexwe, tirs yan westan

deng helkehlk ji mirov di ht. (K) bn :Kirin.
Helketin (k.jn.l.m) Helkevtin.

Helkevtin (k.jn.I.m) l.Brann. Breweri.2. Serkevtin. Serevazbn.

Bilindbiin.

Helkirin (k.jn.dar.m) l.Pkirin. Agir, cigare, lempe helkirin.2.

Hilkolan. Kolan. Klan. Zev hel kir. 3. Kan alandin.

:Bendik hilkirin. : Dav bi ke ii di darhel bi ke. (K) bn: Kirin.

Helkisandin (k.jn.dar.m) Titek^ (dav, wers, bendik) mirov jibo aly xwe ve bi ke. Annder. Inander : Nojdar didan w
helkiand. (K) bn :Kiandin.

Helikn (k.jn.x.m) Helkehelkkirin. (K) : bdn: ez di helikim, em di helikn, tu di helik hn di helikin, ew di helike[..it] ewan di helikin. Bdb: ez di helikm, em di helikn, tu di hlik, hn di
helikn, ew di helik ewan di helikn. Db,dtir:

hehkbm,...byn,..by,...b,... bn. (F): bi hehke, bi helikin.

Helkulm (k.jn.dar.m) Gavhavtina xwarv. Lengn. : (K) di helkulim di helkul, di helkuln, di bi helkulim, bi helkule :ima
di helkul, ma py te birndare?.

Helkutan (k.jn.dar.m) 1. Pyd xwe liser erd rakirin danan, nemaze dema di qerimin[ii serma]. 2. Hn kinn ser malan.
Kevtin nav.

Helm (n.x.m) Hilim.

Helmesvan (k.jn.dar.m) Bi ser gir iya kevtin. Pven jibo

ser. Serevrazbiin.

Helmet (n.x.m) Hr. Pven. Kiryar.

307

Helmik (n.dar.nr) Liileyeka kune, jibo veguhaztina ileyan ji

amanek bo y din. Sondey av. Merp.

HeIo_(n.x.nr) l.Teyr kelexan. EIho.2. Nav mrane.

Helpehelp (n.dar.m) Helkehelk.

Helpehelpkirin (k.jn.gl.m) Helkehelkkirin.

HelEyan_(k.jn.x.m) Dijndan. Xebergotin. (K) bn :Pvan.

Helsengandin (k.jn..dar.m) Tit ko taq bikey bizan kan bae

yan ne. Nirxandin. :Kar me bi diristi hat helsengandin!.

Hehandin (k.jn.x.m) Xerakirin. Kavilkirin. Hilweandin.

Herifandin.

Helttan (k.jn.dar.m) armvank rnitin. (K) : Heltte, helttin,

d bi heltiite.

Helie (n.x.m) 1. Hilk. 2. Helhelk.

Helweandni (k.jn.dar.m) Ji navbirin. Pkirin. Xirabkirin.

Herifandin. : Biryara rijm hat heweandin. (K) bn: Weandin.
Helxe (n.x.m) Tirane. Gelte. Yar.Henek.

Helyan (k.jn.x.m) Tit bi gerimkirin ron bi bit. Bihojn. :Ron

helya.

Hem (prb) rvnan Alaveke jibo zdebarkirin bi kar di ht. : Hem

zelaman ii hem jinan pikdar di govend da kirin.

Hema hema_(prb)l. Rikati yan rijd liser biryara xwe. Jiber ku Te ima weha kir? Hema !. 2. Jibo vebirn bi kar di ht Hema
tu ne axive! Hema bje. Hema bila we li te bi ht, tuy hei w
yek y.

Hemahema (prb.dar) rvnan Ew qas. Wesa. Kmkm.

Heman_(prb) rvnan Alav wehevkirin. Mnak. Tit mna y ber

xwe bit, wek w be. Evar ez li mal biim min a di vexwar li heman dem temaey filmek di kir. Heman dem. Heman car.

Hemayi (n.x.m) 1. Corek ristik[zincrn] zr yan zv ye.2.

Nivit.Bazbend.

Hembajr (n.l.dz) Mr yan jina xelik /a heman bajr mirov bit.

: Ew hembajry mine; ango ez ew ji yek bajrn.

Hember (hk,cih.n.dar) Li aly din.Beramber. Berhember. : Mala

mezin gund li hember mizgeft ye; ango berd wan[malan] li
kin.

308

Hembz (n.x.m) Bermil. Des li mil.

Li klek. Li sing.

Hembzkirin (k.jn.l.m) Dema du kes singn xwe di gehnin k ii

bi destan li navmiln devdu dixin.Dest li mild hev xistin. Xwe di k werkirin. Prozkirin. (K) bn: Kirin. Hemdem (hn.I.ewa) Mirov yan tit di gel dem di guncit.
Serdem. Pvero. Nxaz. Heverx.

Hemz (n.x.m) l.Pit. Bermil. Gurz.2. Hembz.

Hemzkirin (k.jn.l.m) Hembzkirin. Hemgund (hn.I.ewa) Gundyn hev. Gundyd k.

Hem ( hn,nediyar) 1 Git. Vkra. 2. Her. : Ez hem roja di im

geryan. Hemii.

Hemnav (hn.l.pir) Kesn navn wan mna hev. Yn navd wan wek k.

Hem (hn.nediyar) Git. Hem. : pend Hm tit bi ziravy di pirit,

l kutek bi stony.pend :Hemii zikan xwarin divn, hemii bejinan cilik divn. pend Hemii tit dirone, merc av ii birone.

Hemwelat (hn.I.ewa) Xelik heman welat. Hevwelat.

Henar (n.x.m) fq Hinar. Henae (n.x.m) Bhin. Henasedan (k.jn.I.m) Ba ji sing[sh] derkevtin.
Henasegirtin (k.jn.l.m) Ba kevtin nav sing[sh]. Hendef (n.x.nr) erdzan Gir. Girik. Mil.

Hene (n.biyan) Xena.

Henek (n.x.m) Gelte. Helxe. Tirane.

Henekkirin (k.jn.I.m) Tiranekirin. Geltekirin. :Heneka jibo zarokan bi ke, dako tena bi bin. :Ew hertim henakan di ke. (K)
bn: Kirin.

Hengame (n.x.m) Dengiidor. Hera. Hengav (n.dar.m) l.Demekkurt. 2.Pngav. Hengil (n.x.m) /ey Hingil.

Henk (n.x.m) le Enk.

309

Her (prb) rvnan Alavek pvegire jibo destnankirin bi kar di ht. Her kes. Her tit.Herdem. pend : Her kes keek nazand, w
gundek bezand. pend : Her teyrek ii refa xwe, her kes ii welat xwe. Pend: Hcr evrazyek nivyek li dti ye. Pend : Her pez ii

ppikn xwe, her mirov ii kiryarn xwe.pend :Her kes bi lezne, d erxa xwe hizdine.pend : Her kezzerek simblsorek heye. pend
: Her rondikek jibo av kul geleke.

Hera (n.x.m) Dengiidor. Qreqr.Gleok.

Hercar (prb.dem) rvnan Alav cendbarekirina biiyeran. Hemii

caran.

Herend (prb) rvnan 1. Hind. Sereray.iqas.2. L. Jibil ku:

Herend min pkol kir ko bi hm cem te, ez ne iyam. : Herend
min ne di xwazt bi im, l min i r nebiin.

Herdem (prb) rzman alav berdewamy. Hem deman. Hergav. :

Herdem tu li bra min.

Herder (prb.cih) rzman Alav hebiin(miebiin). Her cih. Her war.

Her al. : Li herder deng kewan di ht.Herdu , hers, herar ii htd;alav wergirtin, pejirandina hemiiyan. Dema mirov du,s, ar ii htd, titan, kesan, gotinan ii htd di helbijrit. :Te sv yan

iiinar div? Herdu; ango sv ii hinar div.

Heres (n.x.m) Gef

Hereekirin (k.jn.l.m) Gefkirin.

Herewez (n.x.m) Zibare.

Her (prb) rzman l.AIav erkirin, pejirandin. Er. Bae. : Tu

hat?; Her ez hatim. 2. Alav hicmetbiin. :Her kuro eve tu li
vir i di k?.

Herk (prb) rvnan Alav desnankirin Herkes. Heryek. k k. :

Herk ji we 10 dnaran bi hnin, da em tepeyek bi \drin.: pend Herk dkil w y di bin kev w ve. Ang; herk nihn yek li
cem heye.

Herm (hk.cih) l.Deverek mezin. Herma Kurdistan. 1. Nav jin

ii mrane.

Hergav (prb.dem) rzman Alav berdewamya demye. Hemii

gavan. Hemii deman.

Herho (prb.I) rzman Alav hevberkirin, nadan. Her hosa. Hosa.

Wesa.

310

Herhosa (prb.I) rvnan Hosa. Ha hosa. Herdem hosa.

Herifandin (k.jn.dar.m) Dema mirov titek,avahyektkpk bi de. Kavilkirin. Xerakirin. Wrankirin. :Dwar herifand. .(K): bdn: ez di herifnim em di herifnn, tu di herifn htin di

herifnin, ew di herifne[..it] ewan di herifnin. Pr:d bi+ bdn.

Bdb : di herifand, di herifandin. Db,diir: herrifandibii, ...biin.(F):
bi herifne bi herifnin.

Herifn (k.jm) Kavilbiin. Wranbn. Hirgumn.:Xany kevit

herift.:Dwar herift.

Heriftin (k.jn.x.m) Herifn.

Herimandin (k.jn.dar.m) Rskirin. Gemarkirin. Bnivjkirin. ^

:Zarok xwe herimand. Pend : mast seg herimad, her jibo w^

bae. (K) bdn: ez di herimnim em di herimnn, tu di herimn hn di herimnin, ew di herimne[..it] ewan di herimnin. Pr: d bi + bdn. Bdb : di herimand, di herimandin.Db,dii herimadibii,
...bn. (F) : bi herimne, bi herimnin.

Herim (hn.dar.ewa) Gemar. Gelek ps. : Ew mirovek herim ye.

Herimn (k.jn.x.m) Psbiin. Gemarbn. : Av herim. Cilik di

herimin,.

Heri (n.x.m) rai Firo. Fir.

Herisandin (k.jn.m) Mirov titek yan cihek bi give ta

weyek d di girePeriqandin.Pelixandin.(K) bdn: di di

herinim em di herinn, tu di herin hiin di herinin, ew di

herine[...it] ewan di herinin.Pr: dbi +bdn. Bdb: di heriand,

di heriandin. Db,diir: heriandib, heriandibiin. (F): bi herne,
bi herinin.

Herin (k.jn.x.m) ITkn, guhorna y titi. :TirombIa wan

ya heri. Pelixn.2. Peydabiina tinwar gurzek h ser le mirov. 3. Bi gotinn kirt ii birndarkirina deron mirov di

herie.(K)bdn:ez di heriim em di herin, tu di heri hn di heriin, ew di herie [..it] ewan di heriin. Pr:dbi +bdn. Bdb: ez di herim em di herin, tu di her hn di herin, ew di hen,
ewan di herin. Db,dr: hrib{im,..biiyn,..biiy,..biin, ..bii,...bun.
(F) bi herie, bi heriin.

Her (n.x.m) Ax ii ava tkhelkir a reng ii weyek taybet di girit.

Teqin. Khur(qur).

Herkl (n.I.m) Klana zevyn birinc di nav hery da, pitf erd
pir av di ken bi dewaran ii amran di klin.

311

Herklkirin (k.hn.gl.m) Klana zevya jibo andina birinc, bi

herkl. (K) bn:Kirin.

Herkirin (k.jn.I.m) Mirov hery jibo avayyan di ke. : Me

herya kir d sube libinan birn.Teqinkirin. :Me dwar xan her
kir. (K) bn: Kirin.

Hern (k.jn.x.m) iin. (K) bdn: ez di herim em di hern, tu di her

hn di herin, ew di here[...it] ewan di herin. Pr:d bi + bdn. Bdb : ez di herm tu di her, em,hiin di hern, ,..Db,dr: Herbiim,..biiy,..biiyn,. . . biin. : iin pitir bi kar di ht. Here (n.x.m) bn :HeIse.

Herkes (prb.l) rzman Alaveke jibo kes nediyar. :Herkes di karit

piikdar aheng bi bit.

Herm (n.x.m) fev Hirmk.

Herm (n.x.m) fq Hirmk.

Herro (hk.dem.keng) endbarebna byeran. Rojane. Herroj.

Herroi (hk,dem) Hem rojan. : Herroj ez demhijmrek di

Izim(werzi di kirn).

Hertim (hk.dem) Herdem. Hergav.

Hertist (n.I.nr) Hemii tit. : Li mal hertit li cih xwe ye.

Herweha (prb.l) rvnan Alav endbarekirin. Alav li ser
zdekirin. Herhosa. Herwesa.

Herwek herweko (prb.I) rvnan Her wek. Mna. Bo nimone. Wek

ya din. Wek ya hat gotin, kirin.

Herwesa (prb) rzman Herhosa.Herweha.

Heryek (prb.desn) rvnan Herk.

Herzalik (n.x.m) Kepir. Kolik. Zincik. Heshesok (n.dar.nr) ax candaran Qo.

Hesin (n.x.nr) kanza Asin. :Ew mna hesin qayme. Pend :Hesin ji
hesin na xwe.

Hesingr (pn.dar.dz) Asinger.

Hesinger (kam.dar.m) Kar kirin ii lkdana asin. Asinger.

Hesim 1 (hn.dar.ewa) Mirov serreq mna hesin. Tit wek asin
req.

312

Hesim (malbn) Treyeka kurdane.

Hesinlar (pn.dar.dz) Asinger. Hesingr. Hesinkar (kara.I.m) Kar kirina hesin.

Hesk (n.x.m) Heskv. Heskfk (n.x.m) Heskvk.

Heskvk (n.x.m) Kefikek mezine jibo tkvedan yan rwkirina

xwarin bi kar di hnin.

Hesp (n.x.nr) dewar Giyandarek mal yan kv ye, mezine jibo siwarbiin ti bar veguhaztin bi kar t, hmaya hz ye.: pend Hesp
kir zn div, zn kir siwar div. Pend :Hesp bi zn b siwar na ^ be, newala kr b av nahe.Pend : Hesp hat ber nalkinn, kvjaleyi

py xwe bilin di kir;ang kes ji hza xwe mezintir bi xwe di danit. Pend : Hesp qesp li nik w kin: ang; y merd, i bi de
mvan biraderan li nik w her keme.Pend :Mna hespe fale.ang;
mirov bi hz dijwar.

*^
Hesp

Hespres (n..l.nr) kevin Nav hespekye di dastana sseban da.

Bor re.

Hespkderva (n.l.dn) Giyandarek avye bike, wek hespane.

Hespkderya

Hesret (n.x.m) Kovan. Dax. Rxan.

Hest (n.x.m) l.Tit mirov ne bne p di zane. Hesta tam,

germ,sar, ii htd. 2. Soz.

Hestbirndarkirin (k.jn.gl.m) Dilikandin. Gwilikandin.

andin. :Te hesta min birdar kir, bi wan gotinen kiret.

Hestkirin (k.jn.l.m) Wek mirov hest Wgonnn rex anan di keTP di zane. :Ez hest bi dilxwey di kem deme te di binim.
Hestan 1 (k.jn.x.m) Rabn.

313

Hestan 2 (n.x.m) Sitrann koik ii dwanan. Lawik. Heyran.

Heste (n.x.m) Mekna agir hilkirin. : Ka hesteya xwe bi de min

da cigara xwe p berdem(hil bi kem).

Hest (n.x.nr) le Hedam leye, req y ko la mirov ii candaran

peyt di ke ii liser hatye ragirtin.. Hesty can mirov pitir ji 600
pirtan pkhatye. ser, ling, zend, ii htd.

He (n.x.m) Hi. Hizir. Br.

Hesm (hn.x.ewa) n. Hin. Dareka hin,ango; dareka bi xemil ii

bi ta, eq li belg.

Henafi (n.dar.m) Xemila kesik ya dariibar ii giyay. nkatf. Henbn (k.jn.I.m) Dema dar, giya bi tov yan nemamkan hin ii
ge di bit. Pend : Dara Azady bi xwn hin di bit. Pend :Cotkaro
iye di n?, ;heger hin b b (bi) bn!. (K) bn: Bn.

Henkirin (k.jn.I.m) Dema mirov giya yan darek di ne hisn

di be.(K) bn: Kirin.

Hekirin (k.jnl.m) Hestkirin. Het (hijn.end) Himara 8. 4+4= 8. Hestdeh (hij,n.l) Hijmara hejde. 18.

Hetem (hij,n,rzkirin) Ya/ y / yd het.

Hetemn (hij,n,rz) Hetem. Het (hij,nl) Hejmara 80. 8x10= 80. Hehizar (hij,n.I) Hijmara 8000. Hetir (n.x.dz) candar Htir. Deve. Hestmilvon (hij,n.l) Hijmara 8000000,
Hestsed (hij,n.I) Hijmara 800.

Heta (prb.pvgir) re'zman Tixtibdana dem ii diir. :Ji evro heta sube
di v te bi bnim. Ji mala me heta mizgeft deh gavin. Heta keng d li benda te mnim?. Pend : Heta mirin, kirine. Pend :Heta liser ser bi rve ne, bihay pyan nizan. Pend :Heta di bjim ii di bjimeve, d im ii d hmeve.Pend :Heta biik xemil govend
vemir. Pend :Heta mar rast nebit na ite di kun we.Pend :Heta ne

kev dest dujmin, bihay mirov xwe nizan.Pend :Heta stiir

zirav di bit, zirav di piit.Ta. Tan.

314

Hetako (prb.dar) rvnan Tan. Heta. :Hetako ez hatim tu li w der

nemabiiy.

Hetav (n.x.m) Ronahya roj. Tav. : Ew liber hetav gj di bit. :

Hetava havn dijware.

Hetil (n.x.m) erim. ermizar. Kirti.Fehti. Nams.

Hetikandm (k.jn.dar.m) Pskirin.Kirtkirin. Fehtkirin.

ermizarkirin. (K) bdn :ez di hetiknim em di hetiknn, tu di hetikn hn di hetiknin, ew di hetikne[...it] ewan di hetiknm.
Pr : dbi +bdn. Bdb : di hetikand, di hetikandin. Db,diir:
hetikandib, hetikandibn. (F): bi hetikne, bi hetiknin. Hetikbirin (k.jn.I.m) ermizarkirin. Kirtkirin.Brmetkirin.

ikandin. Ez d htika w bi bim. :Camr d bese te hetika me

bir?.

Hev (prb) rvnan Ppirtekc di hevekanda bo girdana wan. k.

Pkve. Bi hevra, hevdeng, hevbr, htd.

Heval (n.dar.dz) Birader. Dost. Hevr. Hevkar.: pend Heger heyal

tekir bit, hemy ne xwe.: pend Heval bab di bit hevale kun.: pend -Heval qel nikil bi gye,ang; hevaln ya mirov ne ak
herdem poman ye. pend : Heval y dil ye, bira y lei ye.

Hevalbend (n.dar.dz) Hevaln ya bi hevra. Desteya hevalan. Hevalbend (n.dar.m) Avakirina en, bere, di nav bera kesan yan
desteyan da jibo alkarya hev bi kin di kar xebate da. Qulp.
Peyman.

Hevalcmk (n.I.m) Cmik. ;Ew xweha xwe hevalcmkin.

Hevaln (n.dar.m) Dostn. Biradern.

Hevalnkirin (k.jn.l.m) Bn hevaln hev. :Hevalnya kes xirab

ne ke!.Ez hevalnya w na kim.

Hevalkar (kn.dar.dz) Hevaln kar. Hevkar. :Ez w hevalkarin.

Hevalkiras (n.I.m) Derp di gel kiras, xasime y jinan. Serdehng.

Hevalnav (n.l.m) rvnan Peyveke yan navek ko pesindare; mna
hevIhTav xur :ciwan, , zana, jr, hejar. Hevalnave danjti mina:
rengn guhdar. Nrevan. Karker. Havalnav lkdayi mina:

mejhik, sermezin Bejinbilin htd. Rengdr.

Hevalti (n.dar.m) Hevaln.

315

Heybawer (hn.dar.ewa) Hevbr. : Ew biray min hevbawein.

Hevbend (n.dar. dz) Heval. Hogir.Hevalbend.
Hevbend. (n.dar.m) Hevaln. Tkil.

Hevbendkirin. (k.jn.gl.m) Tkilkirin. Peywedkirin (K) bn^

Kirin.

Hevbr (hn.dar.ewa) Mirovn heman br bon hebin Xwed

yek armanc.

HevbrL(n.dar.m) Yek armanc.Hemanbr.

Hevar (n.dar.nr) Hincar.

Heverx (hn.dar.ewa) Mirov xwe digel pvena dem di

guhre. Serdem.

Hevdeli (hij,n.end) Hejmara 17, hevdehhizar, hevdehmilyon.

Hevdeliem (hij,n) Ya/y/ yn hevd. Hevdehemn (hij,n) Hevdehem.

Hev^(hn.dar.ewan) 1. Heverx. Digel dem xwe digihorit.2

Nave ke u kurane.

Hevdu (prb) rvnan kdu. Hev.

Hevdtin (k.jn.l.m) Hevdu dtin. kdu dtin. avpkevtin Kurdistan TV hevdtinek jibo end qutabyan rkxist.
Heyek (n.x.m) rvnan Riste. Rz. Rzik.
Heyz (n.x.m) Rikeha balindeyan.

Hevgehandin (k.jn.I.m) Hevgihandin.

Hevgihandin (k.jn.l.m) Vecivandin. Xirvekirin.

Hevgur (n.dar.dz) Heval. Hogir.

Hevhatin.(k.jn.dar.m) Pkhatin. Peyman girdan. (K) bn :Hatin.

Hevirand (k.jn.dar.m) Gogirandin. Birn. Kezaxtin. : Pora w
hevirand, tayn dar di hevirnin.

Heya: (n.x.nr) Ar av n tkelkir hatn vestirn, nerim by

{1^ ^^^ "^^^-" ^didann hevr.ang ; didann lewaz 'sist.

Hevire didanan.ang ; hevr tina didanan.

316

Hevrdidan (n.I.m) Hevrek nemazeye di kin serfirey jibo

iitina didanan bi kar di hnin, gelek cor tam hene.

Hevrdidan

Hevrkirin (k.jn.I.m) kirin ii berhevkirina hevr. :Dayk got kea xwe rabe hev bi ke d mvan hn.(K) bn : Kirin.

Hevrtirs (n.l.nr) Madeyek nemazeye, di kin nav hevr dako tir

bi bit ii bi kr patin bi ht.

Hevin (n.dar.dz) 1. Mirovn bi hevre dijn. Heval. 2. Mr yan jin. : Seyran hevjna Memoye ii Memo hevjn Seyran ye.

Hevkar (n.dar.dz) Hevalkar. Heval. Alkar. :Araz hevkar min e. Hevkar_(n.dar.m) Hevaln di kar da.Alkar di kar da.
Hevkarkirin (k.jn.gl.m) Alkarkirin. Bi hevre

karkirin. :Hevkarya min bi bi ke. :Supas jibo hevkarya we di

gel me da kir.(K) bn :Kirin.

hevketin (k.jn.I.m) Li hevkevtin. Lkkevtin. Peviin.

Hevkevtin (k.jn.dar.m) Hevketin.

hevkirin (k.in.I.m) Li hevkirin. Pkkirin. (K) bn: Kirin.

Hevling (n.dar.nr) Zelamn jinkn wan xukn hev.: Azad hja

hevlingin, ango jinn wan xukn hevdu ne.

Hevnav (hn.dar.ewa) Yn navn wan mna hevdu bin. :Ez te

hevnavin.

Hevojtin (k.jn.x.m) bn:Hevotin.

Hevok (n.x.m) rz,an.Hevek. Riste. :Ji peyva welat hevokek dirist

bike!.

Hevoksaz (n.I.m) rvnan Zanna diristkirin ti darijtna hevokan.

Hevor (n.x.nr) candar Ga.

Hevotin (k.jn.x.m) Perwerdekirin. Wanedan. Hnkirin. Frkirin. :

Mamosta xwendekaran di hevoje. (K) : Ez di hevojim, bi hevoje,

dbi hevojin,...

Hevpar (hn.dar.ewa) Hevpik. Hevkar.

317

Hevpevivn Gn.l.m) 1. Ddar. 2 Digel k axivtin. Bi hevra

peyvin. :Radyoy hevpeyvnek di gel min da kir.

Hevfla (prb.alv, end) rwian Jibo endayy bikar diht. : Hevqas

tu li vir ii min tu ne d. : Hevqas pere,. Hinde. Temet.

Hevra_(hn.dar.ewa) Bi hevre.Pkve. :Em d bi hevra herin

seyran.

Hevran (n.x.nr) Dan ; genim, ceh di gnyan. :Mik hevran

hingaftin.

Hevraz (n.x.nr) Evraz.

Heyre (hn.dar.ewa) Bi hevre.Pkve. Bihevre.Tebay.:Ew bi hevre

rnitin.

Hevr (n.dar.dz) Kes bi mirov ra di ryek, cihek,

qonaxek.Heval r. Heval.

Hevring (n.x.m) Cewa birna miiy pora mirvan ii bizinan yan

hirya pezan. Cew. Cewbir.

Hevrit (n.x.m) Dareka b bere, herdem ya keske, belgn w mna

stiryane. Qa. : Pend Hevrist ne dare, nergiz ne bihare, ke ne
unware.

HevrL(hn.dar.ewa) Wekhev. Hevcor.

Hevrim (n.x.m) Avirm.

Hevaii(n.dar.nr) l.Hefsar. Cilew. :Hevsar ker y bi ser ve. 2

Hevs. Cran.

Hev (n.dar.dz) Cran. Cnar. Hevs.

Hev (n.dar.dz) Hevs.

Hevs (n.x.nr) Ciheke li l, xwed ter, pez bizinn xwe l bi

ev l di hlin(mexel di kin).

Hevzik (hn.dar.ewa, n.dar.nr) Cmik.

Hew 1 (n.x.m) Prabiin. : Hewa ldana derzkan li zarokan sube

de dest p bi ket.

Hew 2 (n.x.nr) Derd. Kul.

Hewandin (k.jn.x.m) Mhvan li mal wergirtin jibo xwarin,

vexwarin nivistin. . Prgnkirin. (K): Bdn: ez di hewnim em di hewnn, tu di hewn hiin dihewnin, ew di hewne[. . .it ]ewan

di hewnin. Bdb: di hewand, di hewandin. Pr: d[bi] hewnim hewnn, hewn hewnin, hewnit[ne]. Db,diir: hewandibii,
. . .biin. .(F): bi hewne bi hewnin

318

Hewcar (n.x.nr) Hincar.

Hewdan (k.jn.I.m) Vekoln. Kulbiin. vitn. : Birna w ba ne

hatibii deiTnankirin, lewra hew daye.(K) bn: Dan.
Hewl (hn.x.ewa) Vr. avtirwar.

Hews (hn.x.ewa,n.m) 1. Panka desti. 2. Mirov porweyay,

serweryay.Keel.

Hew (n.x.m) Jina biser jin hati. Jinn yek mr di bin hewyn hew.Pend : Hew hate nav der, axn keft jina berLpend :Hewy
jiber hewy xwe ciwan kir, jinty jiber jintiy mal kir.
Hewdar (hn.dar.ewa) Xudan hew. Bi ser hew.
Hewdar (n.dar.m) Jiyan di gel hewyan.

Hew (n.x.m) Meydana ber deryan, ko li bihar ii havnan l di

riinin. Astan. Derzan.

Hewvan (k.jn.x.m) 1. Rawestan bdeng. Rihetbiin .:Ev zaro

nahewit nizanim w i divt.. 2. Wergirtin. Pwazkirin.

Pejirandin. Hecimtin[hecimn].(K): bdn ez di hewtyim em di

hewyn, tu di hewy[hew] hiin di hewyin, ew di hewyit ewan di

hewyin. Pr : d[bi] hewim(hewyim) hewyn(hewn),

hewy(hew)hewyin(hewin) hewyit(hewit). bdb: di hewya(hew)

di hewyan (hewn). . (F): bi hewye [hewe] bi hewyin [hewin] Hey (prb) rzman Alveke jibo hicmetbiin ii hodary bi kar di ht.
Heya (prb) bn: Heta.

Heyam (hk,dem. x.m) 1. Demek kurt yan vebir. : Eve heyameke

tu ne dyaii(xuyay). 2. Nav jinane. Heyam kea Beroj ye.

Heylio (prb) rvnan Alaveke jibo pemany bi kar di ht. :Heyho

mamo tuj ya xwe bje.

Hey (hn.x.ewa) Mirov xudan mal ii pare. Zengn. : pend Hey be, kur ker be, ;ang mal ii pere li cel xelik giringe, ne riimet.
Heyn (k.jn.x.m) Hebiin.

Heyv (n.x.m) l.Stra mezin li esmanan reng sip, wey ^ xir[girover] yan alok di wergirit. Pend :Heyva xwe runiti dit !. Di bjin bvankes heyva ji perve(piyanve) dt.:Jibo mirove bi bext di ht gotin.ang ; mirov ensdar. Pend :Heyva bm ewn.ang ; mirov berze, ne diyar. 2. Meh. 3. Nav jinan mrane.

Hez (n.x.m) Tit dil mirov p xwe be.Vyan. : Heza te iye ?.

Heza min xwendina rojnameyane.

319

Hezar (hij.n) Hijmara 1000. Hizar.

Hezaran (hij,n) Gelek hezar. end hezar. Bi hezaran. Hezkirin (k.jn.I.m) Mirov hez ji titek yan kesek bi ke. Ez hez ji
te di kim. (K) bn: Kirin.

H (prb) rvnan Alav hicmetbiin ye. : H; Ew tu li wr[w der]

i di Id!

Hbeti (hn.dar.ewa) Hicmet. Seyr.

Hbetbn (k.jm) Dem mirov tiek seyr bi bnit bawer nekit ,

hbeti dibit .hicmetbn. (K) bn: Biin.

Hcet (n.x.m) Dema mirov nexwazit karek bi ket d jibo xwe li

hindek behanan gerit dako hember xwe raz ket. Behane.
:Heger tu naxwaz bi kar, hema nee, bes li hcetan negere.:

m!d. :Bi hceta silk xwe gehand kutilk ;ango dema merem ji gotin yan kiyara mirov ne ew bi xwe be l titek mezintir be.

Hd (hn.ewa) 1. Kiryareka mirov li ser xwe bi dil xwe bi ke ,

lez nekit. . 2. Nav mrane. Brx Lezgn.

Hdhh (hn.dar.ewa) Gelek hd. Hd.

Hdla (hn.dar.ewa) Hd. Pdizk. : Ez hdka derkevtim da zaro

ji xew ne rabin.

Hdkirin (k.jn.I.m) Sistkirin. Leza w/w/wan kmkirin.

Kmkirin. : Leza tirombl hd ke. : Deng televisyiin hd ke.

Hj (prb) rvnan Alavckc jibo kar ne btiye bi kar di ht..Ta noke.

Ta vgav. Heta. : Eve hj tu li mal ?.

Hja (hn.x.ewa) l.Biriimet. Birz. Rzdar. Tu mirovek hjay. 2.

Nav jin yan mrane.

Hiandin (k.jn.x.m) Nirxandin. Bilindragirin. Helsengandin.

Hir (n . X . m) fq Hijr .

Hjmar (n.x.m) Hijamar.

Hjmartin (k.jn.x.m) Hijmarin. Hijmartin.

Hk (n.x.m) Tuxm giyandarane, ji kevilek req ti xir yan hek [Iiile]pkhatye di navda ileyek tr heye du pikin splk ii
zerik.Hkn mirk, ik, qaz, ii htd. : Pend :Hka dikil ;ang jibo
tit kcar km yan qetlaz dibjin. Pend :Hka evro tire ji mirka sube. Pend :Hek her hke tameke, i sor,zer yan

keske.Penrf :Hka dilm ye. Ang ; mirov gelek xwe nazik di ke.

320

Hkan (n.dar.m) yar Lstikeka kevina kurdewarye , end kes di riinin ser hkan lk diden, y ko hka hember xwe biknit
ya sersax bi mnit, d serkevit herdu hk bo w di mnin.

Hkern (n.I.m) Xwarineke ji hk riin dirist di kin, bi hevra di

qelnin.

Hkey (hn.dar.ewa) endaze wey mna hk lIey.wey erd

hkey ye.

Hld (hn.dar.ewa) endaze bn :Hkey.

Hkker (hk.dar.ewa) Giyandarn hkan di ken. : Mirka hkker.

Hkkirin (k.jn.l.m) Dema giyandar, nemaze bahnde, hkan di

kin. :iiik hkek kir.

Hl 1 (n.x.m) Xa bi qelem yan her titek din kay. Gx. X. Hl 2 (n.biyan .x) Corek biharatane di kin nav a yan xwarn jibo
tama w xwe bi be.

Hl 3 (cugim.x.m) AI. Rex. :SmI li hla Duhok ye.

Hlan (k jn.x..m) 1. Tiek li cyek dan ne bizivn. : Min kitba a xwe li cem w hla . 2. Karek kuta bi k. Dest je ^ berdan. :Biray min cigare hlan. 3. Destrdan. Rdan. 4 Nave iinane (K)- Bdn: ez di hlim em dihln, tu dihl hn dihehn, ew dihle[..it] ewan dihlin. Pr: d bi + bdn. Bdb: di hla di
hlan. Db,dr: hlab,..bn.(F): bi hle bi hlin.
Hlane (n.x.m) Hln.

Hlanek (n.dar.m) Colandik. Hzik.

Hlil l(n.x.n) le, Endamek cot y guhnelya candarn nre. Gun.

Hlik 2 (n.x.m) Hk.

Hln (n.x.m) 1. Mala teyr tewal bj p pelex dikin hkn

xwe di danin. 2. Nav jinane.

Hln

Hlkan (n.x.m) Hlanek. Colandik.

Hlke (n.x) Hk.

Hma (h.x.m) ember. Smbol. Nan.

321

Hmin (hn.x.ewa) 1. Hd. Aram. 2. Nav mrane.

Hnan (k.jn.x.m) Ann. nan. Hnan.
Hncet (n.x.m) Hcet.

Hnik (hn.x.ewa) Hiinik. Fnik. Hnikbn (k.jn.I.m) Hnikbn.

Hnikkirin (k.jn.l.m) Hiinikkirin.

Hr (hn.x.ewa) Mirov hay ji xwe nebit. Difinbihnd.

Hran (k.jn.x.m) Hrkirina dan, xwarin. :Genim bi distar hra

Bi a hra.(K) bdn :ez di hrm em dihrn, tu dihr hiin

dihrin, ew dihre[..it] ewan dihrin. Pr : d bi + bdn. Bdb

di

hra , di hran. Db,dr : Hrab,... bn. (F): bi hre bi hrin.

Hrandin (k.jn.dar.m) Dan hran. Hatin hran. Hrkirin.

Hrifandin (k.jn.dar.m) Herifandin.
Hrifn (k.jn.x.m) Herifn.

Hri (hn.x.ewa) Tore. Enir. Xeyd. :Seyday me ro gelek

hrise.

Hrisbn (k.jn.I.m) Torebn.Enirn. :Ez nizanim w iye, gelek

hns by!. :Tu bi xub hris nebe. (K) bn : Bn.

Hriskirin (k.jn.I.m) Torekirin. Enirandin.:Te ez hris kirin Min

tu hris kir. (K) bn:Kirin.

Hrioli (hn.dar.ewa) Silsilok. Tore. Navavgir.: Tu end

hrisok, min nikare henekan bi te ra bi ke!.

Hrig (n.x.m) r.:Hria pmergeh bo ser epern dijmin li

spd dest p Idr.:Hrieka berfireh.

Hriamn (k.jn.l.m) ribirin. :Dujmin hriek mezin an ser

devera rizgarkir.

Hrisbirin (k.jn.I.m) ribirin. Hriskirin (k.jn.l.m) rikirin.

Hrn (k.jn.x.m) Hran.

Hro (n.x.m) 1. gui Guleka ciwane reng sp, sor,pvaz htd, li iyn
Kurdistan hin di be.2. Nav jinane.

Han (hn.x.ewa) Sanah. Xur. Sivik. Brx etin.

322

Hsanbn (k.in.I.m) Sanahbiin. :Hatiniin roj bo roj hsan tir

di be.(K) bn : Bn. Hsandin (k.jn.dar.m) Sanahkirin.

Hsan (hn.dar.ewa) Sanah. Sanay.

Hsankirin (k.jn.I.m) Sanahkirin. (K) bn: Kirin.

Hil (n.x.m) Cumek taybetiye ji; ber, kils yan dar hatye
diristkirn, jibo kirina doav. iisle.

Hr (hn,n.x.ewa.dz) Dl. Bend. xsr.

Hsk (n.x.m^j-an Lstikek dilvekere, wersek bi darek ve hilawstf

, herdu sern w li xar gir di din ii mirov tda di riinit xwe di

hijnit. Hzok.

Hstir 1 (n.x.m) Dilopn(ipik) av yn ji avan di barin. Rondik.

:Hstirn avn w mna tevya baran di barn.

Hstir 2 (n.x.dz) dewar Giyandarek mal ye tuxm ji ker mahnane yan hesp makeran. Pend :Suxra hstiran rvyan bazdan.

^
Hstir

Hta (prb.dem) rvnan Hj.Hjta. Hta bab min y li xestexan.

:Hta w jin ne an ye!.
Htir (n.x.dz) candar Deve.

H (n.x.nr) y tir.
Ht (n.x.nr) le Hestiy ran. Ran.

Ht (n,gazkirin.dar.m) rvnan Jina leng. Jina li dema rven di

lenge.

Hto (n,gazkirin.dar.nr) Mr leng.

Htn (n.x.m) Komir. tn.

Hvn (n.x.nr) 1 .Nivie her titek y ko ji w peyda di bin.
lvn, masti, penr ,htd jibo mehandine bi kar di het.
Hy (n.x.m) Hv.

Hvdar (hn.dar.ewa) Daxwazker. Hvdar.

. Hvkirin (k.jn.l.m) Hvkirin. Daxwazkirin. (K) bn :Kirin.

323

Hvkirin (k.jn.dar.m) Berxwedan. Temaekirin.Nrn

Mzekirin. Meyzandin. (K) bn: Kirin.

Hy[er (n.x.nr) Biray mr[jibo jin]. T.

Hwirandin (k.jn.dar.m) Xwecihkirin. (K) bdn: ez di hwirnim

em di hwirnn, tu di hwirn htin di hwirnin, ew di hwirne[..it] ewan di hwirnin. Pr: d bi+bdn. Bdb :di

hwirand, di hwirandin. Db,diir: hwirandib,... bn (F)- bi

hwirne, bi hwirnin.

Hwirn (k.jn.x.m) Xwecihbn. Hewyan. (K) bdn: ez di hwirim

em di hwirn , tu di hwir hn di hwirin, ew di hwire[ it] ewan di hwirin. Pr:d bi +bdn. Bdb : ez di hwirm, em hn
ewan di hwrn.tu,ew di hwir. Db,dr : ez hwirbm em

hewirbyn, tu hwirby, hn,ewan hwirbn, ew hw'irb

(F): bi hwire bi hwirin.

Hz (n.x.m) l.iyana fzk(Ie) . :Hza xwe l taq kir. :Kareke ji heza min mezintire. Karn. Tund. 2.Yekeyeka lekerye ii end
pemergeyan pkhatye.

H^an ( hn.dar.ewa) Mirov,candar bi hz. :Azad xortek

hezane.

Hzdar (hn.dar.ewa) Hzan. Bi hz.

Hzok 1 (hn.dar.ewa) Tit di hejit. Livok. Leqok.

Hzok 2 (n.dar.m) Hsk.

HHK (kurt) Hukometa Herma Kurdistan.

Hicmet (hn.x.ewa) Seyr. Semere. Hbetf. :Wey day i xortek

hicmetiye ?. j j ^

Hicmetbn (k.jn.I.m) Hbetbn. Seyrman. :Te iye tu hosa

hicmetf biiy ?.(K) bn : Biin.

Hicmetkirin (k.jn.I.m) Hbetkirin. (K) bn : Kirin.

Hiliaii(n.dar.m) Bbera sor ya har. Bbera tj.

Hiik (n.x.nr) Cih destn mirov tra derdikevin ii kirasan

Kiras hiikkurt , hiikdirj. lan.

gym (n.dar.ner) Xwarinek pir irne di nav anan da mhingvn

ediket.Hingiv. Hingvn. Hijandin.(k.jn.x.m) Tit mna hlsk

di bizivit. Hejandin.Leqandin. Livandin. : Landik hijandin. Dest hijandm. (K) bdn: ez di hijnim em di hijnn, tu di hijn hn di
hijinin, ew di hijme[...it] ewan di hijnin. Pr:d bi+bdn Bdb di

324

heijand, di heijandin. Db,diir: hijandibii,.. biin. (F): bi hijne bi

hijnin.

Hiideh (hijn.end) Hejdeh.

Hiir (n.x.m)/? 1. Dareka belg pane, berdare.2. Fqyek xwe ii

irne gelek cor ii reng hene. Pend :Hat dema tefsik ii hijran,
mald me xwetirin ji yd mran.

Hijr
Hijmar (n.x.m) Hejmar. 1,2,3,70, htd.

Hijmartin (k.jn.m) Zanna endy. Rzkirina hijmaran. (K) bdn: ez di hijmrim em di hijmrn, tu di hijmr hiin di hijmrin, ew di hijmre[...it] ewan di hijmrin. Pr:d[bi]+ bdn. Bdb: di

hijmart, di hijmartin. Db,diir: hijmartibii,.. bn. (F): bi hijmre bi

hijmrin.

Hikmet (n.x.m) Deshelat. Hukomet. Civata wezran. Hilann (k.jn.dar.m) l.Bilindkirin. Rakirin. Rahijtin. 2.

Tolhilann; tolevekirin.(K) bdn: ez di hilnim, em di hilnin, (F):

bi hilne.

Hilavtin (k.jn.dar.m)l.Derkevtina xwarin ji gedey di rya dev

da ji egera psbiina zad yan nesaxy. Hilandin. Dilrabn. 2.Titek bilind bihavj. :Zarok xwe ji keyfan di hilavt. Ang;
xwe bilind di kir. Di hilavn, bi hilavje,

Hilawstin (k.jn.x.m) Wek mirov titek bi tayek ve gir de bi darek yan cihek bilind ve bi girde. Daleqandin. :Xwe bi dar ve hilawst. (K) bdn: ez di hilawsim em di hilawsn, tu di hilaws htin di hilsawsin, ew di hilawse[..it] ewan di hiIawsin.Pr:d
bi+bdn. Bdb: di hilawst, di hilawstin. Db.diir: hilawstibii, ....
Btin. (F): bi hilawse, bi hilawsin. Hilber (n.x.m) Ber. Berhem.

Hilberandin (k.jn.dar.m) Berhemann. Gekirina abor.

Hilbijartin (k.jn.dar.m) Jgirtin. Ji nav girtin. Bijartin. :Kesek

hilbijrin jibo ntiner ya mirov di dezgehek da bi ke. (K) bn:
Bijartin.

Hilbijir (hk.dar.ewa) Mirov maf dengdan ii hilbijartin hebe. Y deng xwe di de berbijarek. BRx Berbijar. Berbijr.

325

HilM (k.jn.dar.m) 1. Agir berdane titek. Agir hilb. Pkevtin

2. Bi ser kevtin. Serevrazbiin. :Ew hilbii iyay.

Hilciniqandin (k.jn.dar.m) Ciniqandin.

Hilciniflm (k.jn.dar.m) Ciniqn.

Hilinn_(k.jn.dar.m) Dema bendik yan dez tk di alizin

Ahzn. :Kast hiin. Xirvebna dav liser k.

Hilo (n.x.nr) Darik hilawtina cilikan. Cildank.

Hildan (k.jn.dar.m) 1 .Bilindkirina her tit jibo ser

??#*'^t]\"^^^^^^'^^"- delinghidan.2. Kezaxtin. :Dara ber, maz

hi da (K): ez hildidim em hildidn, tu hildid hn hildidin ew
hildide ewan hildidin. (F): (bi) hilde hildin.

Hilyirn (k.jn.dar.m) Tit dapo hilvirn,ang; der, dergeh

dervank, u htd liser rakirin. :Qazan ya hilvir. (K) bdn ez'di hi evinm em di hilvirn, tu di hilvir hn di hilvirin ew di

di hiIevinn.Db,dr: hilvirb, hilvirbn[bi]. (F): bi hilvire bi

hilevinn. BrxNixavtin.

5' uVi'^f-r'^^ ewan di hilvirin. Pr: d [bi] +bdn. Bdb: di hilvir

Hilyir (hk,rd.dar.ewa) Aman b serpok. Dervank liser rakir

Ev xwarine ya hilvir ye. BRx Pein.

Hilgaytin (k.jn.dar.m) Hilgirtin. Rakirn. (K) hilgavie di

hilgavejin.

Hilgirtin (kjn.dar.m) 1. TiteM bi dest rakey. Rakirn. 2. Danana

titi jibo heyamek. : Me berka nav mal ya hilgirt tan

hilgire bi hilgirin.(K) bn :Girtin.

zivistan^Vearin, veartin. (K): Ez hildigirim em hildigirn, tu hildigin hun hildiginn, ew hildigirit ewan hildigirin (F)- bi

Hilingij^ (k.jn.x.m) Dema bi rven berek yan her titek bi

kevit ber peyan, mirov bi kevit yan bi setimit. Setimn. (K) bdn^ ez di hihngi vtim em di hihngivtn, tu di hilingiv hn di

Db,dur: Hihngivtibum,.byn, by, b.. bn. (F): bi hilingive bi

hihngivm. ^

Sk j-^

^^il"^',^.",' ^^ hilingive[...it] ewan di hihngivtin. Pnd bi + bdn

S"^'''^''^'.'^^ hilingivtn, di hilingivt, di hilingivtin.

Hilkeliilk (n dar.m) Deng hatinna bhina mirov dema

westane. Behin bi ser kevtin.

Hilkehilk^ (k.jn.gl.m) Mirov hilkehilk di ke. : . . .hin mand

buye, ye hilkehilk di ke.(K) bn : Kirin.

326

Hilksan (k.jn.dar.m) Rakana titek ji aleke yan ciheke khur bihra fzk. Derann. Inan der. : Dixtor didane wi hilkea. Dahran. :DkeIa cigar hilka. :Seti ji br hiIk.:Kyd xwe
hilke ber xwe. (K) bn: Kan.

Hilkirin (k.jn.I.m) l.Pkirin. Berdan. Agir hilkirin. 2. Dernan.

HilkiandiiL(k.jn.dar.m) Derann. nan der. Qurtifandin. (K) bn:
Kiandin.

Hilkisn (k.jn.dar.m) Bilindbiin. Serevrazbn.

Hilm (n.x.m) 1. Gaza bi av ya ji encam keln yan gerimbna av

radibit.2.Bay gerim ji dev mirov derdikevit.
Hilo (f) Rabe. Rabe ser xwe.

Hilperitin (k.jn.dar.m) Hilbne evraz. Serkevtin. : Ew hilperie

kevir.

Hilandin (k.jn.x.m) bn :HeIiandin.

Hil (hn.x.ewa) Tit hiI;ango y ne zivir, ko tit hser di hihsin.

Dwar hilii, Dergeh hilti, pora hil,sabuna hilu.

Hilbn (k.jn.I.m) Dema titek hil di be. : Pa rengkirin dwar

me y hil by. (K) bn: Bn.

Hilkirin (k jn.I.m) Dema cilek bi ht hilkirin. : Didann xwe bi

firkTrin hil kirin. :Pora xwe hil kir. (K) bn: kinn. Hilweryan (k.jn.dar.m) l.Tit bi kevit xwar. Weryan. Daqut^. Dar hiIweryaye,ango belgn w hemu weryane.2. Lewazbun.
:Ev mirove y hilweryay. (K) bn :Weryan, weran.

Hilwegan (k.jn.dar.m) Jinavn. Neman (K) bn: Wean. Hilweandin (k.jn.dar.m) Biryarek bi hiwenit.Jinavbirin. Pkiri" :Pariementa Kurdistan piraniya biryaren ser dema
rijm hilweandin. (K) bn: Weandin.
Him (prb) rvnan Alav wekhevkirin.Hem.Heman.

Himban (n.x.m) Pst kewalan di serda di hnin xar(di gurn) ^

m^w j diken pa hik di bit dibe kevil jibo t kinna dan u

pdvyn mal. Pend :Erzankiro himban diro.ang; Y^ pi^ mitayen mitay km ak bit bila giran bit.

erzan bi kire, d himbana w dirit ziyan gehit male, jiber hinde

Himber (n.dar.m) beramber.:Mala me li himber ya wane. :Ez U

himber w rawestam.

327

Himbz (n.x.mi Hembz.

Himbzkirin (k.jn.l.m) Hembzkirin.

HimbiL(hn.x.ewa) Cilikn peritf, diray. Kinir.

Himhim (n.dar.m) deng Dengdor. Deng sofyan li mizgefta.

Hin (prb) rvnan Jibo kes yan tit nebinavkir. :Hin dizanin ii hin
nizanin. : Hin bi mnin hin werin.

Hinar (n.x.m) fq 1. Dareke bibere. 2. Core fqyeke xire

dindikdare, gelek cor ii tam hene.

Hinar

Hinare (n.dar.m) and. Hinart

Hinarik (n.dar.nr) les Cot hestyn di kevin bin herdu avan li ser
riiyn mirov.

Hinar^i (k.jn.x.m) andin. Virkirin. (K) bdn: ez di hinrim em di hinrn, tu di hinr hn dihinrin. ew di hinre[...it] ewan
dihinrin. Pr:d bi + bdn. Bdb : di hinart, di hinartin.(F): bi
hinre bi hinrin

Hinar 1 (n.x.m) Xirk.

Hinar 2 (hn.dar.ewa) Core rengeke, ber bi sorek ge ve ye, wek

reng hinaran.

Hinartin (k.jn.x.m) bn :Hinarin.

Hinav (n.x.pir) le l.Valayya navbra berg giyadar endamn

nav zik ii sing. 2. Mran. :Ew mirovek bi hinave;
angomrake.

Hinavres (hn.I.ewa) Zikre. Dilre. :Wey bira eve i jineka

hinavree!.

Hinavsot (hk.I.ewa) Dilsot. Kovandar. Hinavsm (hn.I.ewa) Zikre. Hinavre.

Hinar (n.x.nr) Alaveke cotyar jibo klana erd bi kar di hnin.

:Hincar cotyar bi erd ra ikest. Hevcar.

328

Hincinn (k.jn.x.m) Pirtikandin. irandin. :Can w bi guleyan hat hin"cnn. (K) bdn: ez di hicinnim em di hincinnn, tu di hincinn hiin di hincinnin, ew di hincinne[...it] ewan di hincinnin. Pr:d bi + bdn. Bdb : di hincinand, di hincinandin. Db,dr : hincinnandibii,... biin. (F) : bi hincinne, bi hincinnin.
Hincirandin (k.jn.dar.m) Givatin. Pestandin.

Hinchinc (hk.dar.ewa) Parepare. Pirtpirt.

Hinchinckirin (k.jn.gl.m) Hincinandin.

Hind 1 (prb) rvnan Kes yan tit nebinavkir.

Hind 2 (hk.cih.cugr,n) Hindistan.

Hinda (hn.x.ewa) Berze. Nexuya .Nediyar. :Ev end salin law w

hinda ye.

Hindabn (k.jn.I.m) Berzebn.(K) bn: Bn. : Pareyn w h aqar

hinda biin.

Hindakirin (k.jn.I.m) Berzekirin. (K) bn: Kirin.:Heta gore

d,plav hinda kir.

Hindav (hk.cih) Li aly ser. : Ez hatim hindav ser w li ser

kevir. : Gund me di keve hindav em.

Hindek (prb) rvnan Hind.ftrf :Hindek p mirn, hindek bo ^

rmnx\.Pned :Hindekan wey bab wey babe, hindekan bist u
kebabe.

Hindik (hn.dar.ewa) Piek. Km. Pek.: Axivtina te hindike, l

rindike.

Hindikal_(hn.dar.ewa) Kmati. Kmayeti.: Kurd li fraq ne

hindikahye.

Hindikbn (k.jn.I.m) Kmbn. Li km dan. (K) bn: Bn.

Hindikkirin (k.jnl.m) Kmkirin. (K) bn: Kririn.
Hindistan (hk.cih.curgir,n) Welat hindyan.

Hind_l (netew,n) Xelik Hindistan.

Hind 2 (prb) rv,.an l.Alav endye ye. Herend. end. :Hind

bel ew xortek hjaye. : pend Hindi bi mmin de binin. Pend .Hindi li benda tebim, d her ev male bim. 2. Temet. Hevji. : Xaniye
me hind y weye. :Ez ii tu hind kn.

Hindur (hk.cih) Navxwe. Navxo. : Li hidur welat. Brx Derve.

Hinek (prb) Hindek.
Hiner (n.x.nr) Huner.

329

Hinermend (kar,n.dar.dz) Pispor di war huner da.Hunermend.

Hingav_(n.dar.m) Pngav.

Hingavtin (k.im) Gurzek bi titek bikevit ziyan bi gehit. Birndarkirin. Ldan. Lxistin. :Firokeiknan firokek hingaft.

(K) bdn: ez di hingvim em di hingvn, tu di hingv htin di hingvin, ew di hingve[..it]ewan di hingvin. Pr:d bi + bdn.
Bdb : di hingaft, di hingaftin. Db,dr : hingavtibii, ... bn. (F):
bi hingve bi hingvin.

Hing (hk.dem) rvnan W serdem. Dema ber.Hng.

Hingiitin (k.jn.dar.m) Mirov ji avtar xwe bi havt titek. Lpalebiin. Hingijtine titi : Bezn, xwe avtin.(K) bdn: ez di hingijim em di hingijn, tu di hingij hiin di hingijin, ew di hingije[...it] ewan di hingijin. Prdebi +bdn. Bdb: ez di hingijm em di hingijn, tu di hingiji hiin di hingijn, ew di hingij ewan di
hingijn. Db,diir: ez hingijbiim em hingijbiiyn, tu hingijbiiy

hiin hingijbiin , ew hingijbii ewan hingijbiin(bi biin). (F): bi

hingije, bi hingijin.

Hingil (n.x.nr) candar l.Zendik.ingiI.2. Kemax. Til.

Hingiv (n.x.nr) Hingivn. :Hingiv zozan pir xwee.

Hingivn 1 (n.dar.nr) Xwarina irn ii bi tam ya mhingiv di

ke. Hingiv.2. Mirov yan tit mna hingivn rnd ii irn.
HingL(hk.dem) Hng. Hng. Hingilsk (n.dar.m) Gustlk.

Hinik (prb) rvnan Kes yan tit Nediyar. Hinek.

Hir (n.x.nr) Bay bi hz ii toz. Hur.

Hir (n.x.dz) gmaH-ir Candarek kvye,rdere, dirindeye, li daristan

ii iyan dijt. Pend :Hir candareka xirabe, unko hekan na kei.Pend

:Hira bi kud ne berde doraeund. Pend :Hir cot riiv gre!.

Hir

Hirn (n.x.m) deng Deng bay.Deng hir. :Deng hirna baye,

diyare d baran bait?.

Hirhir (n.dar.m) deng 1. Deng bay. Hirn.2. Dengek nexasime

ivan bi kar di hnin jibo hawkirina kewaln xwe. fflr (n.x.m) Miiyn pez. :Hirya mihan. :Hirya baranan. :
Sakoy ji hir y pir getme.

330

Hirn (n.x.m) Hirmk. :Hirm fqyek bi tame.

Hirm

Hirnk (nax.m) fq l.Dareka fqye. 2. Fqyeke ber dara

hirmkye.

Hisan (n.x.nr) Berav.:Hisan me y berzeye, niza li kr ye. :Das

HTiisan xwe kir.

Hisk (n.x.m) giya Hinkatiyek dme, tiraa w bi stir ye, xemil kS"ske ber w xir yan dirjoke, di keskin, zaro di beran di hism
na w sor di be. Dema hiik di be di henn u are we di gel
ekir tkel di ken li di xun. Xumfk.

Hisn (k.jn.x.m) Tjkirina dev das, kr, sator htd. Seqakirin.(K) Mn- ez di hism em di hisn, tu di his hn di hisin, ew di hise
[ t ] ewan di hisin. Pr:d bi+ bdn. Bdb : di hisi, di hisin.
Db,dr : hisb, ...bn. (F): bi hise bi hism.
Histewr (hn.x.ewa) Stewir. Xir.

Histukur (n.x.m) candar Sto. Stukur.

Hi 1 (n.x.m) Ageh. Ho.

Hi 2 (ferm.hibn) Fermane jibo bdengkirin bi kar di ht.

Hisar (hk.cih..x.m) Hiargeh.

Hisargeh (hk.cih.dar.m) Cy bi av daristan jibo hewana ,

bhinveda ivan, karwan ii pmergan.

Hiavtin (k.jn.x.m) Dahran. Qurandin. Bi hive, di hivin.

Hi (hk.x.ewa) Bdeng. Mit.

Hisbn (k.jn.I.m) Bdengbn. Mitbn. Kuro hibe, heger d te

derxim !. (K) bn : Btin.

Hisli (hn.x.ewa) Zuha. Neter. Neil. :Dara hik. :Cihkd

hTk. :Ber hik. : dev hik.
Hikandin (k.jn.x.m) Hikkirin.

Hikat (n.dar.m) Dema nehatina baranan, erd zuha di be. : Jiber

hiatya evsale, av km biin seqa genm bu..

Hikav (h.cih.I.ewa) Tit yan cih ji hik av pkhatf.

Hikav (hn.I.ewa) Giyandarn jyana wan di av hikay da,

weO)eq.

331

Hikbn (k.jn.I.m) Zuhabiin. :Kanya gund evsale ya hik biiy.

(K) bn: Bn.

Hikesal (n.I.m) Sala b rj, ya berf ii baran ne, yan km bi barit.

Hikirin (k.jn.I.m) Bdengkirin (K) bn : Kirin. Hik (hn.dar.ewa) Hikat. Hikkirin (k.jn.I.m) Zuhakirin. . Av j birn. Zuhakirin. (K) bn:
Kirin. Hisivik (hn.I.ewa) Bmej. Kamaqil.

Hitin (k.jn.x.m) Hlan. Bi cih hlan. J geryan. :Min pern xwe

li mal hitin. :Rih hitin. Ang ; rih berdan.

Hiyar (hn.dar. ewa) 1. Kes herdem eleng bit. Ne nivistin. Haya

w hebit.2. Nav mrane.

Hiyarbn (k.jn.I.m) Ji xewrabiin.Agehdarbiin. Bi agehhatin.

Berhevbiin. (K) bn: Biin.

Hiyar (n.dar.m) Ne nivistin. eleng. Zrevan.

Hisyarkirin(k.in.l.mm) Ji xewrakirin. Agehdadrkirin. Ez dil nadem ji xew hiyar bi kem. (K) bn: Kirin. Hivdeh (hijn.end) Hevdeh. 17. Hivdehem (hijn.end) Ya/y/yn hevd.

Hizar (hijn.end) Hijmareke. 1000.

Hizlk (n.dar.m) aleke fq t dixin.:Ev zivistan em d bi fq

xin bn, unk hizlka pire.

Hizir (n.x.m) Br. Aiip. : Hizrek hat bra min. : Ez her di hizird
w da.

Hizirn (k.jn.x.m) Hizirkimn. (K) bdn: Ez di hizirim em di hizirn

,tu di hizir hiin di hizirin, ew di hizire[...it] ewan di hizirin.

Pr:d bi +bdn. Bdb : ez di hizirm em di hizirn, tu di hizir htin di hizirn, ew di hizir ewan di hizirn. Db,diir : ez hizirbiim em
hizirbiiyn, tu hizirbiiy hiin hizirbiin, ew hizirbii, ewan hiziriibiin(bi bti). (F) : bi hizire, bi hizirin.

Hizirkirin (k.jn.I.m) Brkirin. : Hizra xwe bi ke diira biryar bi de.

(K) bn: Kirin.

Hizirvan (pn.dar.dz) 1. Kes nivsnn hizir di danit. Xudanhizir.

2. Nav zelamane.

Hizirvan (kam.dar.m) Kar hizirvanan.

332

H (prb.neyn) Ne i . Tune. : H kes,der, tit ti htd. Hlandin (k.jn.x.m) Deng hespan. ihn. :Hesp ji tirs ii birs di
hlne.

Hlhl (n. dar.m) deng Deng kenya mirovan dema ji diir ve bihnd di be. :Eve i Iilhle, ma we i bihste ?.

Hm (n.x.nr) Bingeh. engiste.

Hmdanan (k.jn.I.m) Bingeh danan. engiste dann. Hmdaner (kar,n.I.dz) Kes ber hm di dane. Kes bingeh di dane.

Hmdann (k.jn.I.m) Hmdanan. :Hm gundek serdem hat dann. Hn (prb) rvnan Hta. :Ew hn xuya nebiiye.
Hna (prb) rvnan Hn.Ta niha.

Hnan (k.jp.xm) nan. Ann. Ez di hnim. Hiin di hnin, bi hne. (K)bn: nan.
Hnbn (k.jn.I.m) Frbiin.(K): ez hndibim em hndibn, tu hndib
hiin hndibin, ew hndibit ewan hndibin.(F): hn bibe hnbibin. Hnga (hk.dem) Hng. Hing.
Hhik (hn.dar.ewa) Hnik. Fnik. :Rojeka hnik.

Hnkirin (k.jn.I.m) Frkirin. : Mamosta qutabyan hn miizkay

dTIXK) bn: Kirin.

Hphop (n.dar.m) Darn.Darnqiiz. :Were em herin yarya
hphop.

Hphopkirin (k.jlgl.m) Bi hphop lstin. Zarokn hphop di ken.

(K) bn:Kirin.

Hr (hn.x.ewa) l.Hiir. Biiik. :Ew peyayek hre. BrxGir. 2. Pirt.

Ker.

Hrandin (k.jn.x.m) deng ihna hesp'an. :Hesp hrand.

Hrbn (k.jn.l.m) Biiikbiin. Kerbiin. Pirtbiin. Tkiin.
BrxGirbn. (K) bn : Bn.

Hrde (n.dar.nr) Parey hr, wek snt, filis.

Hr (gaznx.m) 1. Naznav li nav bangkirina jina hr. 2.Nav

jinane.

Hrik (hn..dar.ewa)l. Pika hr. 2. Mirovek hr. 3. Dr. : ffirik

hizira xwe bi ke. Hrkirin (k.jn.l.m) Pirtkirin. Kerkirin.(K) bn: Kirin.

333

Hro (hd,gazn.dar.nr) 1. rvnan Gazkirin jibo zelam hr. 2. Nav

mrane.

Hsar (n.x.m) Dersokeka tenik ii rengne jin di xin pora

xwe.Hjar. Hzar.

Hv (n.x.m) bn :Heyv.

Hr (n.x.m) Daxwaz. Hez. Vyan. Xewin. :ffivya min serkevtina

teye.

Hvdar (hn.dar.ewa) 1. Kes hvyan di xwazit.2. Nav kur

Idane.

Hvkirin (k.jn.I.m) Daxwazkirin. (K) bn : Kirin.

Hwa (n.x) ffiv.
Hzar 1 (n.x.nr) Miar.

Hzar 2 (n.x.m) ffiar.

Hzii (cugir,n) emeke[riibar] li Kurdistan.

Ho 1 (n.x.m) Eger. Sedem.

Ho 2 (prb,gaz) rman Alav gaz-bangkirin.:Ho gavano!!!!. Hoba (hk.cih..x.m) Cih (aqar) mirov l xvetan vedidin ii xwecih di bin, jibo erandina ter ti kewal xwe. Koerat. Hodeng (n.dar.m) rzman Deng yan navn gazkirin, mna; ho, wa,
ey, gelo ii htd.

Hogir (hn.dar.ewa) 1. Mirov bi titek( xwarin, vexwarin) ve bi

ht girdan ii nekare bi hle. 2. Nav miane. Hojn (n.x.dz) 1. Gazkirinajn.Gazindekirin ji jiyan.2. Navek
kurd du zayende.

Hol (hk.cih,n.x.m) Rex. AI. Hl.

Holenda (hk.cih,cugir,n) Welatek ewropay ye.

HoIendL(maIb,n) 1. Kes yan ziman holend. 2. Mitay Ji Holenda.

Holil (n.x.nr) Kolk. Kol. Zinc.

Honer (n.x.m)l. Tit tkel bi keIepor,and mzk, htd

heye.Huner. 2. Nav jinane.

Honermend (pn.dar.dz) 1. Kes ji honer dizanit, areza bit.2.

Navkurane.

Honermend (kam.dar.m) Karn honermend di kin.

Hophopk 1 (n.dar.m) tewai Corek balindeyane.

334

Hophopk 2 (n.dar.m) Darnqiiz.

Hophopkan (n.dar.m) Yarya hophopk. :Zarok hophopkan di

ken.

Hosa (prb.pvegir) rvnan Nadana mnakek. Frkirn. Rasterkiiin.Berdewambiin di peyvna da. :Hosa ne bje. Hosa diriste. Hosa hat ii hosa . Hosa rindtire.
Hosaj (prb.dar) rvnan Herhosa. Hosa.

Hosta (pn.x.dz) l.Kes pispor di war avarkirina xan ti piran da. p^:Hosta ne ji dil kir, dwar xwar kir. areza. Seyda. Pispor.
Hostay (kam. m) Kar hotayan. Kar avakirina xanyan.
arezay. :Hostay karek bi mifaye.

Hostavkirin (k.jn.I.m) Weke meriv kar hosta di ke; ango xanyanava di ke.: Niho tu i kar di k? Ez hostayi di kim.(K)
bn: Kirin.

Ho (n.x.m) ffi. Ageh. Hosdar (hn.dar.ewa) Xwed ho. ffiyar.

Hodar (n.dar.m) ffiyar. Agehdar.

Hosdardan (k.in.gl.m) Agehdarkirn. :Nojdaran hodar daye

welatyan ,ko fqy neuti ne xun.

Hoseng (n.dar.dz) 1. Hiyar. 2. Navek kurd duzayende.

Hotov (prb.pvegir) rzman Hosa. Wetov.

Hov (hn.x.ewa) Mirov yan desteya diir ji sinc miroyaiity.

Xwnmj. Dirinde. Bewujdan. :Rijmeka hov. :Dujmine hov. Hovber (n.dar.m) Dirindey. Xwnmj.

Hovti (n.dar.m) Dirindey. Xwnmj. :Hovti a dujmin.

Hoz (n.x.m) Malbat.cax. l. Er.Civak. :Hoza biradosti. Hoza

ikak.

Hozan (n.x.m) 1. Hesbest. Riste. .:Hozana kilask. Hozana nxaz.

'tiranbj. 3. Nav kean ii xortane.

Hozanvan (kam.dar.dz) 1. Y hozana di nivse. Kes helbestan di

vehne. 2. Nav mrane.

HSK (kurtkir) Heyva Sora Kurdistan.Rxistyeke alkarya

qurbanyn am ii cengan di ke.
Hul (hn.x.ewa) ffilii.
Humban (n.x.m) ffimban.

335

Hundir (nl.m) Navn . Navxwe.Di nav da.

Huner (n.x.nr) Honer.

Hunermend (pn .dar.dn) Honermend. Hunermend (kara.dar.m) Honermend.

Hur (n.x.nr) Bayek bihz. Bahoz. :Duh hirek mezin hat. Hurdar (hn.dar.ewa) Bi hur. Rojeka hurdar;ang rojeka bi hur. Hurmiz (n.x.kevin) kevin Xuda di dn badn da[ zerdet].

Hurba (hn.n.I.m, ewa) Hur. Toz. Hurdar.Bahoz. :Jiber hurbay

em nikarin ji mal derkevin. Hcik (n.x.nr) ffiik. Hiinn (k.jn.x.m) Vehandin.

Hphpik (n.dar.m) tewai Hophopk.

Hr (hn.x.ewa) ffir. Brx Gir.

Hrbn (n.dar.m) 1. Mkroskop.2. (hn.I.ewa) Mirov di kar ii

kiryaran da htirik ii rkiipk.

Hrbn (k.jn.I.m) ffirbn. avn w hr bne.Brx Girbn.

Hrkirin (k.jnl.m) ffirkirin. Pirtkirin. : Pvazan hr bi ke. Giyay

hiir di ke.BrxGirkirin.

Hrhr (hn.dar.ewa) Gelek hr. Pirtpirt.:Hrhiir baran l kir.

HTD (kurtkir) Heta diimahy.Heta dawy.

HWD (kurtkir) Herwek din. Herwesa. Heta dawy.

336

1
I Pta yazeh ji abeya kurd.

InU (n.x.m) ncl.

Ingirandin (k.jn.x.m) Hriskirin. Torekirin. (K) Bdn: ez di

ingirHni eri di ingirnn, tu di ingirn hn di mginmn, ew d^^

ingirne [..it]ewan di ingirnin.Pr:d bi + bdru Bdb: di m^r^d, di ingiranddin.Db,dr: ingirandib, ...bn. (F): bi mgmne, bi
ingirnin.

Ingirn (k in.x.m) Torebn. Hrisbn. (K) bdn: ez di ingirim em

SgMn, tu di ingir hn di inginn, ew di ingire[. it] ewan di

ingiiin. Pr:d bi + bdn. Bdb : di ingin, di mginm, di ingmn

Db dr :ez ingirbmem ingirbyn, tu inginbuy hun ingmbun,

ew'ingirb, ewan ingirbn(bi bn). (F) : bi mgire, bi ingmn.

Inirn (k.in.x.m) Torebn. Enir. (K) bdn : ez d inirim em di

Sfrn, tu di inir hn di imnn, ew di inire[. . .it] ew^n dnnmn^

Pr dbi +bdn. Bdb : ez di inirm em di inmn, tu di mm hun di inirn ew di inir ewan di inirn.Db,dr :ez mirbum em
bn). (F) : bi inire, bi inirin.

inirbyn, tu inirby hn mirbn-, ew iniriib, ewan inmbun,(bi

Int (hn.x.ewa) Bhinteng.

Intn (hn.dar.ewa) deng Ji kerban da dengek ji mirov di ht. Kerb.

Intnhatin (k.jn.l.m) Deng i^tn ji kerban ji mirov di ht^: Bi erdkifrintn j hat. : Ji kerban da mten je hat.(K) bn . Hatin.
Istekan (n.x.m) Piyale.

337

1
Pta duwazdeh ji abeya kurd.

bB (n.biyan.n) Xuday er ii xiraby. ca (prb) rvnan Evca. Vcar.

cax (n.x.m) l . Hoz. Tre. Malbat. :Tu ji ljan cax y?.

dis (n.x.cha.m) Nexweyeka kujeke, bi rya guhnel xwn di

ht veguhaztin.

fl(n.x.m) derd falince.

flcbn (k.jn.l.m) Nesaxbn bi falinc.Rastf nexweya falinc

hatin.

hanet (n.x.m) Xwefirotin.

hanetkirin (k.jn.I.m) Xwefirotin.

lon (hk.dem.x.m) Meha k ji werz payz. Meha neh.Eylol.

:orea lon.

m (Cih.x) rvnan Ev. EVC.

mam (nbivan.x.nr) Zanay oI[dn] y ko gotarn dn ji bo

musilmanan di bjit, nexasim rojn n. . mela.

mro (hk,dem) Evro. Iro. msal (hk.dem) Evsal. Isal.

mza (n.x.m) Hmaya nemaze ya kesek jibo pejirandina her kreld , ko her mirovek mzayeka nemze liser kaxez bi kar di
hnit.Mor.

339

mzakirin (k.jn.I.m) Mirov mzaya xwe liser kaxez di ke.

Morkirin. (K) bn: Kirin.

mzakir (hk.ewa) Hati mza kirin. Morkir. :Kaxeza mzakir.

n (hk.dem. m) Roja bhinvedan ji kar ii nizakirin li cem

musilmanan.Eyn.

nan (k.jn.x.m) Ann. ffinan. :Te jin naye?. :Here xwarin bo xo

bne. (K) bdn: ez di nim em di nn, tu di n hiin di nin, ew di ne[. . .it]ewan di nin. Pr:d + bdn. Bdb : di na, di nan. Db,diir :
nabii, ...biin. (F): bne bnin.

nandin (k.jn.x.m) bn : nan.

na (prb) rvnan Evca. Vca.
nrl (n.x.m) Kitba proz ya dn mesh. ngilz (malb.) l.Kesn ji neteweya ngilz.
ngilz (n.dar.m) Ziman yan keltipeln ngilzan.

n (nx.m) bn : n.
prax (n.x.m) Xwarineka kurdye belg, bber, kulind, hd, pir bimc
ii got dikin dilnin.

ran (hk.cih.wel.x.m) Welat ran.

ran (malb,n.dar) Kes yan tit ran.
raq (hk.cih.wel,nx.m) Welat Iraq.Welet ereb,kurdan ii
neteweyn din.

raq (malb,n.dar) Kes yan tit ji raq.

rlanda (hk.cih.wel,n) Welatek ewropayye. rland (malb,n) Xelik yan mitay ji rlanda.

ro (hk.dem) Evroj. Evro. :Em ro herin mala cran xwe. :ro roja
yek ye ji payz.

roke (hk.dem) Evroke. Evro.

roym (hn.ewa) Tit ro. Mitay evro. : Nan royn.Rojnameya
royn.

sal (hk.dem) Evsale. Evsal. : sal em d herin seredana kur xwe li

dervey welat.

sk (n.x.m) Ji egera xwarin hind caran dengek mna ft digel

bay ji gerya mirov di dev ra di derkevit b viyan.

340

skandinay (nej,n) Xelik welatn skandinavya. skdan (k.jn.I.m) Dema sk ji mirov di hn.

skkirin (k.jn.I.m) bn: skdan. skvedan (k.jn.I.m) bn :skdan.

slam (din,n.x.m) Dn musilmanan. :Piranya kurdan slamin. slam (dn,n. dar) Mirov ku bawerya w bi ola slam heye.
bawer ii rewitn slam.

sravl (hk.cih.wel,n) Welat sraylyan.

srayl (nej,n.dar) Xelik yan ji welat srayl. Mitay srayl.

stgeh (n.dar.m) zgeh.

stkan (n.x.m) Perdaxa ay. Piyale.

(n.x.nr) Kar. ol. : min pire. : Tu i di k?.

ev (hk.dem) Eveve. :ev cejin a Newroze. ev ez na nivim

jiberko filmek xwe heye.

s (n.x.nr) 1. Bireka dan ,dindikan bihevre. end tilyn tir bi katekve. 2. end kes bi hev ra piyasek yan rpvanek rxin.

skks (hn.I.ewa) Kes serkya desteyeka mirovan di ke, li

dema rpvanan da.

skksan (k.jn.I.m) Rpvan. Li hev civyan. Xwe nadan.

k (n.x.m) Girya jibo tundkirina baran bi darek qaym end

caran di ht badan bo peytkirina bar.

kav (n.x.m) Sindoq. Elbik. :kava nan.

ker (kara.dar.dn) Mirov rncber. Pale. Karker. skirin (k.jn.I.m) Karkirin. olkirin. (K) bn:Kirin.

qilk (n.dar.m) Lztineke mirov li ser lingek radiweste ling

din bi destf ra di gire ii di e.

qilkkirin ( k.jn.I.) Yarya qilk di kin. (K) bn: Kirin.

van (n.x.n) Nav mrane.

Itir (prb) rzman Edi.

zgeh (hk.cih.dar.m) Cih xirvebna tiromblan, pasan. bingeh

belavkirinan, mna tevizyiin, radyo..

341

J
J (je) Pta szdeh ji abeya kurd.

Taiern (n.l.m) Xwarineke ji jaj riin n di nav k da qeland di

ht berhevkirin. :Firavn evroj jajeriine.

Jaj (n.x.nr) rai Berhemek spyatiye, ji dew civirkir di gel

srkan yan giyayn din t diristkirin di ken cerkan. Ral.
Jairn (n.I.m) Jajeriin.

Jakaw 1 (hn.x.ewa) Hov. Kiiv. Dirinde. Jakaw 2 (hn.x.ewa) Qurmi.

Jan (n.x.m) 1 .. Derd. 2 kovan. : Jana min pir girane.

Tanazirav (n.l.m) derd Nexweyeke li sihd mirov di kevit. Sile.

Jandan (k.jn.I.m) an. Didan min janan di dit.
Jandar (hn.dar.ewa) Bi jan. Bi .

Janeer (n.I.m) Seran. :Jiber janeser min hay ji xwe nne!.

Jangirtin (k.jn.l.m) Jandan.

Jan (n,gaz.dar.m) Naznava jina le.

Jankirin (k.jn.I.m) Jandan. an. : Didan min y janan di ke. (K)

bn: Kirin.

Jano (n, gaz.dar.nr) Naznav mr le. Japan (hk.cih.weln.m) Welat japanyan. Yaban. Japon.
Japam (malb,n) Xelik yan tit Japan.

343

Japon (hk.cih.wel,nhk,cih) Japan.

Jar 1 (hn.x.ewa)

1. Hejar. Belingaz. Mell. :Zarok bi jar ii jr

hatye xudankirin. 2. Jan. Derd.

Jar 2 (n.x.m) Jehir. :Jara mar. :Jara zerktk. Jarav (hk.da.ewa) Bijn. Jrav.

Jaravbn (k.jn.gl.m) Bijnbn. Paqijbiin. :Ev amane ba jarav

nebiine!.

Jaravkirin (k.jn.gl.m) Pit amanan di on avek liser di kin jibo kefa sabiin pve nemne ii bijn bi be. (k) bn: Kirn.

Jaravkir (hk.I.ewa) Amann hatne jaravkirn. Bijn. Jarbn (k.jn.I.m) 1. Hejarbiin. 2. Meliilbiin.: pend Jin ji bmr har
di bin, mr ji bjin jar di bin.(K) : Biin.

Jar (n, gaz.dar.m) 1. Jina mehil ii b gwil. Kovandar. 2. Nav

jinane.

Jar (n.dar.m) l.Hejar. Belingaz. 2. Meliil.

Jarn (k.jn.x.m) Girn. Naln.
Jarkevtin (k.jn.I.m) Hejarbiin.
Jarkirin (k.jn.I.m) Hejarkirin.

Jaro (gazn.nr) 1 Nazanv ii nav bangkirin peyay jar mell. 2

Nav zelamane.

Jebe (n.x.nr)/evFqyek mezin, naviksor, dindik(tovik) ree, pir

av ii tama w irne. .Zebe.

Jehir (n.x.m) ileyeka kujeke li cem giyandaran ii giyayan heye.

Jehir a mar, diipik, stng, ii htd.

Jehirdan (k.jn.l.m) Cadar ii giyayn jehir di rjin, di den. Jehirdar (hn.I.ewa) Candar ii giyayn bi jehir. : Mar jehirdar.
Brx Bjehir.

Jehirkirin (k.jn.I.m) Dema candar yan giya jehir di kin nav le. Jehrav (n.I.m) Jehir ii av bi hev ra. av jehir d tkel.
.Tehremar (n.l.m) Jehir a maran.

Jehrn (hn.dar.m) Xwedjehir. Jehirdar. : Mar jehrn.

344

Jem (n.x.m) Danek xwarin . Jema nvro. Dan nvro. Dem.

Zeman.

Jeng (n.x.m) Madek sor ser qehwey ve, ji egera av ketina ser
asin peyda di bit.

Jengar (hk.dar.ewa) Asin jengbiiy. Asin jengar; ango asin

jengdar. Jenggirt.

.Tengdar (hk.dar.ewa) Jeng. Jenggirt.

Tenggirtin (k.jn.I.m) Dema jeng asin di girit.

Jenggirt (hk.I.ewa) Kanzay jeng girt. Jengby.

JengL(hk.dar.ewa) Jeng girt. Asin jeng.
Jengbn (k.jn.I.m) Jenggirtin.

Jengkirin (k.jn.I.m) Dema mirov kanzayek, nemaze asin li ber

av, baran bi hlit, tan jeg di girit.
Jengn (hn.dar.ewa) Jengar. Jengdar.

Jenn (k.jn.x.m) 1. Livlivna ronahy ji dtirve. 2. Ldana amiirn mzk. Tembiir jenn. (K)bdn : ez di jenim em di jenn, tu di jen hiin di jenin, ew di jene[..it] ewan di jenin. Pr:d bi +bdn. Bdb : di jen, di jenn. Db,diir :jenbti, jenbiin. (F): bi jene bi
jenin.

J 1 (n.x.m) Dav. Divle.

J 2 (prb) rvnan Digel. Pra. 3 Jinav. L. Ji w,w,wan, hewe, me

ii htd. Pend : Ne me j ne t.ang ; me i tkel bi w kiryar ve

nne, ne ji diir ii ne ji nz.

Jber (n.dar.m) Pirteka lastikye jibo j birina nivs bi kar di ht.

Jbir (n.dar.m) Jber.

Jbirin (k.jn.l.m) Nehlana nwar titi. Kmkirin. Nav min

jbir. Yek ji ar bibe, di mnin s. 4-1=3. (k) bn : Birin.

Jbn (k.jn.I.m) J peyda biin. J ve kirin. :Ew li sala 1975 an ji

dayk biiye.

cn (k.jn.l.m) Ji nav n. J kmbiin- kirin.: Nasnameya min

kevte di av da hem nivsn j n. :Dehan pnc j bi in di

mnin pnc; 10-5=5. (K) bn: n.

345

Jder (n.dar.nr) rvnan J der di kevit .avkan. Lker. :Jderek bawer pkir got; . . . , : Jder hat, hatine. : Jder ii iin e.

Jderenav (n.l.m) rzman Peyveke jder ii nav,ang; ji jder ii nav

pk di ht. wek; karkirin. xwarin, hatin, mirinii htd. end jderenav hene: xur mna kirin, dan, kujtin, birin ii htd. darijt: mna dakirin, vekirin, dasepandin htd. Lkday: mna karkirin,

sertiran, serjkirin, jkcudabiin ii htd. Gelek lkday: mna biseriiberldrin, desttwerdan ii htd. avkan.

Jgern (k.jn.I.m) Bela xwe j vekirin. Lgern. Bi cih hlan. Dest

j berdan. : D j gere camr !.

Jgirtin (k.jn.dar.m) Tit mirov bivt ji yn din bigirit.

hilbijartin. : Min ji xwe ra ciwantirn qelem j girt. (K): ez

jdigirim em jdigirn, tu jdigir hiin jdigirin, ew jdigirit

ewan jdigirin. (F): jbigire jbigirin.

Jgirti (hk.l.ewa) ffilbijart. Bijart.

Jhatin (k.jn.l.m) 1. Pbiin. Karn. iyan. Pend : Lhatin tire ji
jhatin. Ang; ens ptir rol xwe di lze ji iyana mirov. 2. Li ser hatin. : Cilikn kurd gelek ji te di hn. (K) bn: Hatin.

.That (hk.l.ewa) 1. Kes kiryar bi dest ve di hn.Bi krhat. Hja.

Peyt. 2. Xwed hz. :Gizr gund me mirovk pir jhatye!.

Jhel_(n.dar.nr) Evraz.
jordanyek heye.

Brx Jordan. Pend :Her jhelyek

Jk (hn.dar.ewa) Ji k. Digel k. Bihevre.:Em d lstoka biran bi

kin ez ii tu jk.

Jkan (n.dar.m) Yaryn(Istik) zarokan dema di bin birbir. end

bir. Ref. : Ez, tu ti haval jk, ti yn d hemii jk.

Jkann (k.jn.dar.m) Jgirtin. Jkcudabn (k.jn.ggl.m) Cudabiin. Ji k cuda biin.

Jkcudakirin (k.jn.ggl.m) Ji k cuda kirn. Ji hev diir kirn. Jk ve
kirn.

Jknepas (k.in.ggl.m) Ji hev dtir kevtin. Jk silbn. :Er te

zanye crant yt jk iiyne pa?.

Jkdrkeytin (k.jn.ggl.m) Ji hev diir keftin. :Dujniinan wesa li

me kir ko em j dii bi kevn.

Jkirin (k.jn.l.m) Jk ve kirn. Jbirn. J derxistin. Birn.

Piandin. : Ser berx j kir.

346

Jkkirin (k.jn.gl.m) Ji hev dtir kirin. :Wan bbextan em jk

kirn. :Tivenga xwe jk bi k!.

Tkvebn (k.jn.gl.m) Cudabiin. Jk iin pa. :Eve demhijnireke

du kelabang berbiine hev ii hj jkve ne biine. (K) bn : Bn. Tkvekirin (k.jn.gl.m) Cudakirin. Ji hev diir xistin. (K) bn : Kirin.
Jlel_(n.dar.nr) Evraz. Jhel.

Jr (hk.cih) Bin. Xwar Li xwar. : Gund me di kevit jr iyayek

mezin. Brx Jor.

jrda (hn.da.biziv) Senta ber bi xwar. Jibo bin.Ber bi Jr. Brx

Jorda.

Jrde (alv.biziv) bn : Jrda.

Jr (hn.ewa,hk.cih) .Bin. Kurmancya jr. Xwar. Brx Jor.

Jrn (hn.ewa, hk.cih) Jr.

Jvekirin (k.jn.I.m) Jkirin. Qurtifandin. Birn.: ima te mnak

xwe ji dwar ve kir?.(K) bn: Kirin. Jza (n.dar.m) Nejad. Tuxim. Niv. Resen.

Ji (prh) rvnan Alav girdaua hevokanc. :Ji tera, ang; jibo te. Amed ta Duhok ende?. Ji meha avdar ta xizran seqa y
Kurdistan xwee.: Ji te pve min kes nav.

:Ji

Jibil (prb) re'vnan Alav bijartin. By. : Hem kes di karin

pikdar ahenga me bi bin jibil Ati. Bijl.

Jiber 1 (prb) rvnan Gotina di ser mirov da diht tomarkirin ii

mirov bizanit by xwandin yan nrn. : Ev zaroke gotind

nivjan jiber di zane. : Helbesteka pir xwee, l mixabin ez jiber

nizanim.

Jiber 2 (prb) re'vnan Alavek eger mercane. : Jiber te ez ahtim.

:Jiber i te we kir?.

Tiberkirin l.(k.jn.gl.m) Wane, helbest, rok htd di mej y xweda tomar bik ti by nrn bi karbj.: Hozanvan hem
hozand xwe jiber kirne. (K) bn: Kirin.

Jiberkirin 2 (k.jn.gl.m) Di ber xweda nan. Ji xwe kirin. Xwe ^

elandin, gihorn. xistin. : Ciln xwe jiber xwe kirin.: Sakoy

xo jiber xo kir.(K) bn: Kirin.

347

Jiberko (prb.merc) rvnan Alav merc ye. Ango. unk. Jiberko Hja qutabyek zreke, mamostay xelat kir.

Jibo (prb) rvnan Alav hebiin ye. : Jibo dtina te ez hatim vr. Jibona (prb) rvnan Jibo. Jipxemet.:Jibona serferazya Kurdistan
me xebat kir.

Jider (prb) Ji derve. Derve. : Ez ji der di hm. Brx Jinav.

Jidla (prb) rzman Alaveke jibo cihgirtinan bi kare. li iina. Li

cih. Pve. Bi nav. : Mamosta jidla birvebir di axive. Jidil (hn.dar.cewa) Mirov karek bi kfa dil xwe bi ke. Mirov p xwe bit. Pir. Gelek. :Ez jidil supas ya te di kim ko tu hat
seredana min. : Em jidil proz y li te di kin jiber serkevtina te.

Jih (n.x.m) Kezk. Dav. Simbl. .Tihevkirin (k.jn.gl.m) Jkvekirin. Cudakirin. : Dujmin em ji hev
kirn.

Jihevxistin (k.jn.gl.m) Jihevkirin. Jij (n.x.nr) Got biziman zarokan. Jij (n.X.dz) candar Jj. Jikerye ji kherve (hn.dar.ewa) Jinikve. Bdengve. :Eve i bo tu
hema jikerve bi jor keft ?. Jimare (n.x.m) Hijmar. 1,2,3,4,..

Jimardin (k.jn.x.m) ffijmartin. Jimartin (k.jn.x.m) ffijmartin. Jimebotir (n..I.dz) Jimetir. Jimectir (n.I.dz) bn : Ecine. Jimje (hk.dem) Dema derbazbiiy. Ber noke. Di kevin da. : Keng xandina te bi daw hat?. Jimje. : Ji mje em li benda v roj. Jimryar (n.dar.m) Amr hijmartin. Jimryar (kara.dar) Xwandin yan kar hijmaritin jk vavartina
per di ht ii di ht mezaxtin.

Jimrvan (pn.dar.dz) Kes kar hijmartin vavartina hat

mezaxtin di ke.

348

Jin (n.x.m) Zayendm y mirovan. Niv mirovan yd m. Hrek. Afret. Kulfet. Pend: Jin male binyat xan, mixabin jina ba bikevit dest nezan. Pend :Jina xirab berde, mr xirab derde. Pend :Jinin mran p di xin. Pend : Jin bihne ji malan mizgny bi de

xalan. Pend :Jina bkes, nan re, dew tir, mala min xirab di \dn.pend : Jin av lidere, mr xwel sere. Pend : Jin stiina mal ye.
Pend :Jin heye tera mal, jin heye rewa mal. Pend :Jin, were

pita min, da te bigrnim li din, dayka min bela ser min.

Pend : Jin hene gula mr xwene, jin hene kula mr xwene.

Pend :jin gula malane, jin derd mrane. mrane, ya xirab derd a girane.

Pend :Jina ba, tir pita

Pend :Jin kanya jn ye, dil

kanya vn ye. Pend : Jinan av li jinan kir, mala mran xira kir.Pend :Karn jinan, bsiiarin, du j di diyarin, ewjnan
girarin.

Jinane (hn.dar.ewa) 1. Niv m.2. Cil, plav, zr kar ii htd yd

jinan. : Ev kirase jinaneye!. Jinann (k.jn.I.m) Jin ann. Jin nan. Jinnan.Cotbiin. (K) bn: Ann. ;W xort hat hjta jin ne anye?. Jinap (n.I.m) Jina ap mirov. Jinmam.

Jinbab (n.l.m) Dema bab jineka din liser jina xwe ya xwed zaro di hnit yan pit mirin yan berdana dayk. Jina bab. Zirdayk.
Pend :Jinbab, kafirbab, ez birsme li pit dolab.
Jinbav (n.I.m) Jinbab. Jinbira (n.I.m) Jina biray mirov.

Jinbra (n.I.m) Jina biray jina mirov. Jina xizim mirov.

Jineb (n.dar.m) bn : Bjin.
Jinik (nanz,n.dar.m) Nazikkirina jin . Jin.

Jinikye (hn.ewa) Demildest. ksr. Ji xafilkve.

Jinnan (k.jn.I.m) Dema jinek digel mrek girbenda hevjny

mza di kin. Dema^mirov jin di hnit. Avadrina xzan.

Markirin. (K) bn: nan. Pend :Jin bne ji eslya av bne ji kanya
da bibn xweya.

Jinkok (naz,n.dar.m) Nazkkirin yan biiikkirina jin. Pend : Jin

hene ii jinkok j hene. Ang; jinn ak ii xirab hene.

Jinmam (n.I.m) Jina biray bab mirov. Jina mam mirov. Jinap.

Jinpisman (n.l.m) Jina pismam mirov. Jina kur mam mirov.

349

Jinpisxal (n.I.m) Jina kur xal mirov.

Jint (n.I.m) Jina biray mr her jinek.

Jinxal (n.l.m) Jina biray dayka mirov. Jina xal mirov.

Jiyp (n.x.m) Dema mirov di gel k r bi kevit jibo hev dtinek

li dem ii cihk diyarkir. Pend : Jivana jj,ang; eger mirov jivan
di gel k hebii, diyar nebii. Jivana b wic.

Jixwe l.(hn.dar.ewa) B mifa. Bwic. Kmehatin.

Jixwe 2 (prb) Bo agehdar. Jibo zann. Herende.

Jiyan (k.jn.x.m) l.Candarn di karin bhina xwe bi stnin ii

derxin, xwarin di xwen, di bizivin, werar di kin. Brx Mirin.

(K) bdn : ez di jm em di jn, tu di j hiin di jn, ew di j[..t]
ewan di jn. Pr :d bi + bdn. Bdb : ez di jiyam, tu di jiyay, ew di

jiya, hiin, ewan, em di jiyayn. Db,dr : ez jiyabiim, tu jiyaby, ew jiyab, em jiyabiiyn, hn, ewan jiyabiin. (F) : bi j, bi jn. 2.
Nav keane.

Jiyandin (k.jn.m) Wek mirov avdrya candar yan dariibar di

ke ta bij.

Jiyanname (n.l.m) Mirov droka jiyana xwe yan ya yek di nivse,

yan tomar di ke, kan i kirye, ji kr ye, k b htd.

J 1 (n.x.nr) Temen. :Jy te ende ?. :Xud jy te gelek dirj ke.

J 2 (prb) rvnan Alav hevberkirin. Weke hin kar, kiryar, tit
endam li htd wekhev bin. : Ez j wek te qutabme. :Ew j ji
Kurdistan hati ye. : Gotina te j raste. Jjik (n.x.dz) bn: Jj.

Jj (n.x.dz) Jiij. Giyandarek kv, bi sitiryan dapoye. Pend :Jjko,

daygorko, b stirko,. Ang ; herkes pesina tit xwe di de. Jman (n.dar.dz) Navek kurd dutuxme.
Jn (n.x.m) Jyan.

Jndar (hn.dar.ewa) Y ko di j. Candar. Jiyandar. Jndar_(n.dar.m) Jiyan bi ser birn. Dinyadar. Jndewar_(hn.dar.ewa) Candar. Zndewer.
Jnengar (n.l.m) Jiyanname.

Jngeli (hk.cih,dar.n.m) Cy jyana giya ii giyandaran. :Pdvye

em jngeha Kurdistan bi parzin.

350

lnhat (n.dar.dz) Navek kurd y jin yan ii mrane. Tnjan (n.I.dz) Navek duzayende. Tnsal (n.l.m) Temen. J. Jnyan (ndar.dz) Navek kurd duzayende. .Tnwar (n.I.dz) Navek kurd duzayende. Jnyar (n.l.dz) Navek kurd duzayende.

Jr (hn.x.ewa) Mirov jr, ang; mirov zrek, homend. :Zarok

jrJrane (hn.dar.ewa) Zrekane. Pehlewan. ffiyar.

Jr (hn.dar.ewa,n.m) Zrek. Jo (prb) bn: Jibo.

Joj (n.x.dz) bn: Jj. Jor (hk.cih) Ser. Bakr. Evraz.Ode.

Jorda (hn.ewa) Bizava ber bi serve. Serevraz. Ber bi jor.Brx

Jrda.

Jorde (hn.ewa) bn: Jorda. Jj (n.x.dz) Jj.

Juji

Jiir (hk.cih.n.x.m) Mezel. Olk. Eywan. Xany w ji pnc jran

pk di ht.

Jr (hk.cih.m) Ser. Bakr.Brx Jr.

351

K (ke) Pta ardeh ji abeya kurd.

Ka l.(prb) rvnan Alav pisyarkirina kesek yan titek nedyar. :Ka

Azad?. :Ka pirtoka min?. :Ka tu li kve y?.

Ka 2 (prb) rvnan Alaveke jibo daxwaz bi kar di ht.: Ka bzehmet were vr. :Ka d rawese camr!. : Ka tu bi xude
bdengbi be!.

Ka 3 (n.x.m) kha Qesela genim yan ceh, piti cencerkirin dan j

cuda di kin, jibo alka candaran bikar di ht.

Kab (n.x.nr) Hestiyek navbera gehn pyn kewal piti^ vekutina wan di hnin der jibo mezin li zarokan, p di lzin.

Kaban (n.dar.m) Yaryeke(lstik) bi hilavtina kaban , eger kete

ser tyek xwe y al, bi

xalek ye , ser tiy hil bi du xaiane.Pend :Kab bvan kes y

hatf.Ang: bo mirov bi ens ii bextsip di ht gotm.

Kabankirin (k.jn.I.m) Bi kaban lztin. :Werein gel gundyan da

kaban bi kn.

KabanL(n.x.m)l. Jina kar mal bi rve di bit. Xwedya mal. 2. Jina mrkir. :Kabanya Serdar ya nesaxe. Pend: Xwanna du
kaban ken d ya swr yan bxw bit.

Kabgolik (hn.I.ewa) Mirov kabn w mna yn golikan str.ango

:Hestfgiran. Dargiran.

Kabira (n.dar.nr) Kesek nediyar. Navnay. Navbir. :Evro

kabirayek gundor li kolan di firotin.

353

Kabne (n.biyan) 1. Hukmet. : Kabneya ar ya HHK.2. Jor yan

fagone.

Kabnet (n.biyan) bn: Kabne.

Kaan (n.x.pir) Amann xwarin. Aman. :Kaanyan jarav bi ke.

Kaik (n.x.nr) Amreke ji dar yan hesin (fafon) hatye kirin
mirov jibo xwarin vexwarin bi kar di hnin, pir cor, reng qebare hene wek: kaikn xwarin, ay, zadlnan ii htd
Kefik.

Kadan (n.dar.m) bn: Kadn. :Ka di kadan da riz. :Kadana kay. Kade (n.x.m) Nanek nexasime, girkn bik yn hevr pir di kin ji gwz, xurme, kakilbahv, htd, di tenran da sor di kin jibo
rojn cejin ahyan. Sawik. Kole.

Kadir (n.biyan.dz) Kes zann di her war da hebin wek; ramrar, teknk, nojdar htd bi xwandin ii rya zandoran . areza
Pispor.

Ka^(n.I.dz) Mirov dizya kay di kit. Rya kadizan; Xeka sp h asmanan jiber ko wek kay diyare bi (rya kadizan) navkirye.
Kadn (n.dar.m) Cy yan xany kay tda di higirin. Kadan. Kafir (hn,biyan.ewa) Mirov karn dij qannn r^t bi ke ii
reya xwed derkevti. xudnenas.Bbawer. Kahn (n.dar.m) Nav jinaye.

Kaj (n.x.m) Dareka xemildar ii ciwane herdem ya keske li

Kurdistan gelek cor hene. Sinewber.

Kajistan (n.dar.m) Bax kajan.Daristana ten kajan.

Kajn (n.n.I.m) 1. ffivya jyan. Lgeryan jibo jyan. 2 Nav

keane.

Kak (n.x.n) 1. Bira. Biray mezin. 2. Hja. Mrza.

Kale_(n.x.n) 1. Gazkirina kak.2. Nav mrane.

Kaigan (k.jn.I.m) Kana kay. Ka kay. Rya kadizan.

Kaliili (n.x.m) Giyeke li yan hin di be di ht xwarin dema
bizdandina bistkn w, r j t.

Kakil (n.x.m) 1. Navika mitay hik req, wek bahv, gz, htd
Navik.2. Nav mrane.

Kakilbaliy (n.l.m) Kakila bahv.: Kakilbahv kirin nav birinc.

354

Kakik (n.x.m) bn :Kakijk.

Kal 1 (hn.x.ewa) 1. Pr.Sere. 2. Berebab. Ji paprphel.

Kal 2 (hn.x.ewa) Reng sor tar.bizna kal. Kalan (n.x.nr) bn: Kavlan.

Kalbapr (n.I.nr) Bapr mezin. Mr navsal. Gelek pr. Kalbn 1 (k.jn.l.m) Prbiin. Kevinbiin. Navsalveiin.:Zava biik
pkve pr kal bi bin.(K) bn: Bn. Kalbn 2 (k.jn.I.m) Sorbn.

Kale (n.x.m) Corek plavn nerim in, jin mr li pyd xwedi

kin. Kalek (n.x) fk Gundor.

Kalekal (n.dar.m) deng Deng bizinan. Maremar.Barebar.

:KalekaIa bizin ye, jiberko ya bir ye. Kalekalkirin (k.jn.gl.m) Marna kewalan(bizinan).

ICalemr (n.I.nr) Premr. :Hja mirovek kalemre d nikare here

nav bax.

Kalepr (hn.I.cewa) Mirov gelek pr. Kalepr (n.I.m) Pr. Prat.

Kal (gazn.dar.m) Naznav ii gangkirina jina sor, yan kelan lam ii

guh sor.

Kahk 1 (n.dar.nr) Bapr yan bab bapr.

Kalik 2 (n.dar.m) kevin Plaveka nemazeye bin lastk ii tenitn w

bi bendikan hatye raandin. Kalik ti gore.

KaB (hn.dar.ewa) Pr. Kevin.

Kalsk (n.x.m) bn:GaIiske.

Kalo (n.gaz.nr) l.rvnan Bangkirina mirov kal(pr).2. Nav

mrane.

Kam (prb) rvnan Alav pirsn ii jgirtin. K. K. Kjan.

Kambax (hn.dar.ewa) Bbext. Xwelser. Wran. Kembax. Kambaxbn (k.jnl.m) Xirabiin. Wranbiin.(K) bn: Bn.
Kambaxkirin (k.jn.l.m) Wrankirin. (K) bn: Kirin.

355

Kamra (n.biyan.m) Amiir girtina mnakan. Amr wnegirtin.

Kamre (n.biyan.m) Kamra.

Kamran (hn.ewa,n.x.n) 1. Xwe. Tenay. Werar. 2. Nav

xortane.

Kamran (n.dar.m) Tenay. Xwe. Serkevtin. :ffivya jiyaneka

pir kamn ji bo we di xwazn.

Kamran (hn,n.x.nr) Kamran. Kan (n.x.m) alik. Krik. Kend.

Kanay (n.I.m) ala av. Kan.

Kan (prb) rvnan Alav pisyarkirin ye.: Kan biray te, ne

diyare?. Ka.

Kangeli (hk.cih,n.dar.m) Cih al ko av l kom di be.Kanya av.

Kan (n.x.m) Ciheke av l di zt di pengit. avika av.

Kanbihark (n.l.m) Kanyn li bihar di zn ii havnan ik di bin.

Kangulan (n.I.m) Kanyn di nav mrg ii gulan da.

Kamk (n.dar.m) rzman Naznav yan nav biiikkir ya

kany.Kanya biiik.

Kanmas (hk.cih.cugr,n.I.m) Bajarkeke li Kurdistana Iraq

devera Amdy.

Kanmas (n.I.m) l.Kanya pir ji masyan. Gera masyan.2. Tit

yan xelk Kanmas.

Kanm l.(hk.dem.n.m) Mehn zivistan. Kaniin.

Kamn 2 (k.jn.x.m) (Khann) bn: Karn. :Ez di kanim bi bjim. Kannabik (k) (hk.dem,n.I.m) Meheka sal ye, [ya kurd ku 31 rojin ii ji 15 meha 12 ta 15 meha k ya zayn]. Pend :Kanna
bik, befir hat pik pik, bi erd ve bo nsik.

Kannamezin_(duw) (hk.dem,n.I..m) Meha duwazde.[ya kurd 31

rojin ji 14 meha k ta 14 meha du ya zayn]. Pend :Befira

. kanna mezin bi erd ve di bit asin, di qerisit di bestit. Pend : Kanna mezin, befir hat rumbejin, wesa ti, te di go agir li

bin.;ang befira v meh z di helit. Pend :Hejdey kann roj ber

xwe da havn. Pend :Hejdey kann rojeke ji rojn havn. Ang;
seqa pek gerim di bit.

Kann_(hk.dem) Meha kann.:Meha diwazdeh ya sal zayn.

356

Kapot (n.x.nr) Sako.

Kar 1 (n.x.nr) ol. . :Niha kar iye?. Pend :Kar berwext, mna
paay ser text.

Kar 2

(n.x.dz) khar Tjika bizin.: Karika li ber mak. :Kar ii berx.

Pend :Kar guh berx di xwar, her w bi xwe di kir hewar.

Karann (k.jn.l.m) Kar p kirin. Bi karnan. (K) bn: Ann.

Karbend (n.dar.m) Kar ko mirov di ke.Pe. Karberdan 1 (k.jn.I.m) kharberdan Kar ji kotan ii govan derxistin iil jibo erandin.
Berdan.

:Zarokan karikn xwe berdan iil. (K) bn:

Karberdan 2

(k.jn.I.m)

Kar xwe bi hlan. Xwejikarkan. Pa

pnc var em kar xwe di berdin di in mal. :Berpirs wan

karberdana xwe da. (K) bn: Berdan. Karbidest (kara.I.dz) l.Xwedy-ya kar. Kardr. 2. Berpirs. : Karbidestn hukmet.

Karbon (n.biyan.m) Rej. Kaxeza rengder.

Karcik (n.x.m) Corek hirmyane. Girsik.

Kardan (k.jn.I.m) Bersiva hember her pestanek yan hzek ye.

:Karvedan . Berdij. :Her karek kardan heye.(K) bn: Ban.

Karder (karn.dar.dz) Xudan kar. Kes kar di det. Rvebir

kargeh yan cih.

Kardo (n.x.nr) Navek kurd peyaya ne.

Kardox (n.x) drok Kevne babkalkn kurdane.

Kareba (n.x.m) Thineke bi hza av, ba, sotin ii htd kar di ket jibo ronah, gerimkirin, karkirina amran htd di nav mal ii
dezgehan da.

Karekar (n.l.m) deng Dengiidor. Pitpit. pp. Qareqar.

Karesat (n.x.m) bn: am.

Karj (n.dar.m) zinderwar Gehn herdu alyn ser ii bin lama dev
mirov li candaran.

Karz (hk.cih,n.x.m) l.Coyekakiirmezine,h rexnzevii

bstanan di kin, dako ji av ziha bibin mita yan nkatf

nerizit. Xendek. 2. Ry h bin erd, iyan. Tonel.

Karg (n.x.m) Kivark.

357

Karggh (hk.cih,n.dar.m) Ch kar l t kirin. Mekna diristkirina

titi. :Kargeha doav, cilikan, htd. Fabrqe.

Kargr (kara.dar.dz) Endamn dezgehan. Bi rvebirn dezgehan.

Kargir (kam.dar.dz) Kes kar werdigirit. Karker.
Karguzar.(hk.dar.ewa) Civak.
Karhati (hk.l.ewa) Hej. bi Krhatf.
Karik (n.x.m) Kara bik.

Kar (n.x.m) giya Giyayeke belg, pane, keske li biharan li iya

zeviyan hiin di bit, bi kelandin lnan, xwarineka xwe i
dinst di kin, bi xav naht xwarin. : Kar ya kel.

KarkatE (nbiyan) Derbirnek honerye bi mnakn nemaze jibo

nirxandma kar,kiryaran byeran bi awayek dilveker ken.

Ka^ (k.jn X m) l.iyan. : Ez di karim bjim. 2. Nav keane (K)

bdn: ez di kanm em di karn, tu di kar hn di karin, ew di

kare[..it] ewan di karin. Pr: d bi+ bdn. Bdb: di karm, di kar, di

kann. Db,dur: kanbu, . . .bn. (F): bi kare, bi karin.

^^l^S^u-^-?"^^ Karann. :Tu di kar evro qelem min bi kar

bini .(K) bn: Inan.

Karnay (hk I.ewa) Hatf ye bi karnan. Dest duw. Kelpeln

kevm yen hatin bi karann.

Karte_(n.x.nr) Gariie.Pend :Karte liser dwaran di rawestin.

^^^r^end'''^^'^''^ ^''''^ ^^ "^' ^^' ^^^^ " kargehan kar di ke.

Karlitiii 1 (k.jn.I.m) 1. Karkevtin.:Ji karakevtin; Tirombl ji karketin ango; d bi kr kar naht. 2. Bi karkevtin.ango kar jra
peyda bun.Dest bi kar kirin. ^

Karltin 2 (k.jn.I.m) andin(dar,darmw, gundor, htd) ji karketin.ang; Gelek qelew bn. Karkinar (hk.I.ewa) Dema
xizmeta mirov ya kar pa endn salan di daw di ht bi

navsa ve di e, yan ji egera byer nexwey mirov d kar

nake, le mehyanek di wergire. Kamin.

KarkinarMn (k.jn.gl m) Dema mirov ji kar di raweste maf

karkmanye hebe.(K) bn:Bn.

Karkinarjdos (k.jn.gl.m) Dema mirov di ht karkinarkirin

Kamim di be.(K) bn: Kirin.

358

Karkirin (k.jn.l.m) olkirin. ixuln. :Ez kar di kem. :Kar bi ke.

ima tu kar nak?.(K) bn: Kirin.

Karmend (hk..dar.dz) Karker. Fermanber. :Karmend radyo, Tv,

kargeh ii htd. Karmend (n.dar.m) Pe. Karbend.

Karname (n.l.m) Danana nexeyn her projek ber encamdana

w. Proje. Nexe.

Karniyar (kar,n.dar.dz) Kesek pispore, end pirsan ji mirov di ket herwesa bawemame ii iyann mirov di nirxne, jibo mirov
liser karek bipejirne.

Karniyar_(kam.dar.m) Helsengandin jibo wergirtina mirov bo

kar.

Karnivarkirin (k.jn.gl.m) Hevpeyvn li nirxandin li barey karna

mirov di xwaze karek bi ke. (K) bn: Kirin.
Karok (n.x.m) Kivark. Kulavok.
Karpk (n.dar.m) Berhem.

Karsaz (kam.dar.dz) Xwedy kar. Karder. Karsaz_(kara.dar.m) Cih kar.

Kartk (n.x.nr) Hesinek zivir e jibo hisan ti hiliikirina kr, das,

sator ii htd bi kar di ht. Mivred. :Bi kartk sator seqa kir.

Kartix (n.x.nr) Kartk. :Kartxek li krik bi de da xwe bi bt.

Kartol (n.x.m) Pitat.

Karton (n.x.m) 1. Miqawe. 2. Filmn karton.

Karbar (n.dar.nr) Kar rojane.:Kariibar ro bi daw hat.

Karbarkirin (k.jn.gl.m) Karkirin. Xwe berhevkirin. : Em

karbar cejin di kin. :Em d bi xwe kariibar xwe bi keyn.
(K) bn: Kirin.

Karvan (kara.dar.dz) 1. Karker. Xudan kar.2. Navek kurd

kurane.

Karwan ( hn,n.x.dz) l.Bireka dewarn barkir bi hevra mirov jibo karn bazirgan bi kar di hnin. Bireka tiroblan.. 2. Nav
kurane.

Karwam (kam.dar.dz) Mirov karwanan di ke.

359

Karwan^ (k.jn.l.m) Mirov bi dewaran mitayjibo mal yan

firotine ji ciheki bo y din di veguhze. (K) bn: Kirin.

KarwankuL(n.l.m) Streke li spdeyan li elind xuya di be.

Karxane (hk.cih,n.I.m) Kargeh.

Kar^ (hk,hn.dar.ewa) 1. Mirov areza di kar da 2 Nav

merane.

Karzan (kam.I.m) arezay di kar da.

^^fkist'"''"^^ Pey^le. :Kaseya ay dana ber mvanan. :Kase

Binkask.Semk. :Kasika peyal ya rengne. : ay di kasik de
sar bi ke u bi de zarok.

Kat.(n.ch.m) Peyveka navnetewey ye.bekereya

tomarker(tp). :Kasta n ya ivan Perwer li bazar heye.
Ka (hk.cih,n.x.m) Tat. Beten. Evraz.
Kagan (n.x.m) Bizmarn dar.

Kaane (n.x.m) Koik. Sera. Ville.

Ka5_(n.x.n) Helaneke gogirand xemlandye li bin xanya

dadminjibociwany. ^

KaliriiL(k.jn.I.m) Xemilandin bi helann ka. :Roja xwe ka

di ke. :Me termeye mala xwe ka kir. (K) bn: Kirin.

Kakirin_(k.jn.I.m) Rastkirin. Hilkirin.(K) bn: Kirin.

Kago (n x.nr) Dareke ser w bi girye jibo hajotina dewar

kewalan yan yaryan bi kar di ht. Doqiik.

Kaoyan| (n.dar.m) yan Lztineka kurdewar ye, mirov xwe liser

du desteyan (bir) parve di kin, her yek kaoyk di destrdave di kevin du tepikek jibo ko bi havjii gola yan tora berdij xwe

Kat (n.d.nr) Dem.

Katjimr (n.I.m) Demhijmr.

Kayan (n.x.m) bn: Kovan.

^kavaS.^"''^^'^^'^^^ ''" ^^^"d^^ Ji"^ kavandar, mr

^^&"'''"^^'^^^ ^^'^"- ^^^^b.Herift. :Gund kavil . Maleka

360

Kavilbn (k.jn.I.m) Wranbiin.Heriftin. :Gund me ji mje kavil

biiye.: Mala dujmin kavil bi be. (K) bn:Biin. Kavilkirin (k.jn.l.m) Wrankirin. Herifandin. : Dujminan gund
me kavil kir. (K) bn: Kirin.

Kavir (n.x.dz) Berx ksaI.:Kavir berdan ser aIk.:Kavir xwe bo

mvanan serjkir.

Kavlegund (n.I.m) Gund kavil. Gund wrana. Bi nre w he

gavlegundeke!.

Kawa (n.x.nr) 1. Qehreman kurd y evsaney , ko ejdehak kut

gel kurd ji sitem rizgar kir li 21 adara hersal branna
Newroz cejna rizgar ti sersala kurdane . 2. Nav mrane. Kawan (n.x.dz) tewai Sivandok. Sivyank.

Kawdan (n.x.m) Rew. Biyav. : Eger kawdan ber bi aky ve

iin em d serdedana derve bi kin.

Kawi (n.x.m) Vecn. .Bent.Qaik. : Kawj bizin di dev

wda ye.

Kawikirin (k.jn.I.m) Veciin. :Bent xwe kawj di kir waneya

xwe di nivs.(K) bn: Kirin.

Kaws (n.x.nr) Gapsk.

Kaxez (n.x.m) Pare peroyeka tenike, sipye hin caran rengne, ji

dar yan pembo kirye, jibo nivsn mifa j di ht wegirtin.
Kaxik (n.x.nr) Qafik.

Kavn (k.in.x.m) Veciin.Vecwn. :Xwarina ir, bent kayn. (K) bdn:ez di kaym em di kayn, tu di kayy hiin di kayn, ew di kay ewan di kayn. Pr: d bi +bedn. Bdb : di kay, di kayn.
Db,diir : kaybii, kaybiin. (F) : bi kay, bi kayn.

Kebab (n.x.m) zad Gotek hiirkir ii tkel digel hende xwarinn d

wek pvaz, sr, kar, htd bi an vedikin ii liser agir di ht
biratin.

Kebam (n.x.m) bn:Kavan.

Ke 1 (n.x.m) 1. Jina nekir. Mraekir. Khe. 2. Dot. : Peyman

kea mam Araz ye.

Ke 2 (hn.x.ewa) Xwar. Nerast. :Axivtina ke. :Ev Xfanye y

kee !.

361

Kel (hn.x.ewa) Mirov pora w weryay ji egera gemar(ps) bn yan niv. mnan :Keelo tikve tikve, ma mezin nik
ve.ang ; gotineke jiber gemarya sern keelan di bjin. Hews.

Keel (n.dar.m) Weryana pora ser mirov.

Keelol 1 (n.dar.dz) tewai Core balindeyek gotxore, ser w y b

pere jiber ko bixe nav kelexn candaran. Teyr nr. Elho.

Keeioli 2 (n.x.m) Xwarineke , ji birinc nsik yn bi hevra kelandn pkahati. Pelavnsik. :Firavna ivan keeloke.

Ke (hd,gazn.dar.m) rzman Naznav bangkirina keikane.

Kelil (n.l.m) Zirke. Zirki.
Keik (n.dar.m) Ke. Kiik.

Ke 1 (n.dar.m) Xwar. Nerasti.

Ke 2 (hk.dar.ewa) Khe. Qunaxa hj mme kirina kean. Ken.

Ken (hk.dar.ewa) khe Ke.

Keldrin (k.jn.l.m) Armanc negirtin. Xarn. . Bab min tivengek

dana kl, l ke kir , birex ket. (K) bn: Kirin

Kexapnoli (hk.I.ewa) Kes bi gotinn xwe nazik kean di

xapne.

Ked (n.x.m) Berhem renca mirov. Kar. Paley. Bizav.Renc.

Keder (n.x.m, n.nr) 1. Mlak. Cerg. Kezeb. Kovan.
Keser.2.Nav zelamane. Ked (hk.x.ewa) Keh.

Kedbn (k.jn.l.m) Kehbn.(K) bn : Bn.

Kedk (n.x.dz) tewai Core iiikeke(tewal) li detan heye.

Kedkirin (k.jn.I.m) Kehkirin. (K) bn :Kirin.

Kedn (n.x.nr) Cer av.:Zery kedn dan ser mil xwe ser
Kedlar (kam.dar.dz) Karker. Rncber.

Kedn (n.x.nr) Kedn. :Kedn di rya av da ikiya.

Kedxwar (n.l.dz) Kes keda dest hejaran j distnit dixwet

Sitemkar. Derebeg. :Kedxwaran ked dest hejaran di di xwen.

Kedxwarin (k.jn.l.m) Dema mirovek yan rijmek ber renca xlik

di xwe. (K) bn : Xwarin.

362

Kedxwar (hk.I.ewa) Jina bindest kedxwar derebegan.

Kef (n.x.m) IGrheka sip ye ku ji ilqana ava tkel digel madeyn

din peyda dibit. Kefa r, kefa sabiin, htd. 2. Cih emay y gopal ku mirov di dest xwe di gire. Kefa gopal.3. Panka
dest.

Kef (kn.x.ewa) Mirov difina w serevraz. :Kurkek kef. Jineka

kef. Bizin a kef.

Kef (hd,gazn.dar.m) Naznav yan bangkirina jina kef.

Kefik (n.x.nr) Kaik.

Kefcikdan (n.I.m) Aman tda parztina kefikan.

Kef (n.x.nr) Kefik. Kefcdank (n.dar.m) Kefikdan.

Kef0 (hd,gaz,n.dar.nr) Naznav yan bangkirina mr kef.

Kefdan (k.jn.l.m) Dema tit kef didin. :Sabiin kef dide. :Min
destd xwe bi sabiin kefdan ii av nema. (K) bn : Dan.
Kefen (n.x.nr) Kifin. Sindirk.

Kefgirtin (k.jn.I.m) Bi kef kevtin. Kef j peyda di be.

Kefg; (n.l.m) Kefikek mezine jibo jgirtina kef ji xwarin

bikar dihnin.

Kefgr

Kefk (n.x.m) Pare perokeke jibo rtialna dest ii riiyan.

Destmal.MendI.

Kefkirin (k.in.I.m) Kefgirtin. Kefdan. :Ev ampoye kef nakit,

diyare ne ji corn bae!.

Keftar (n.x.dz) cardar Heftiyar.:Keftar giyanewerek dirindeye.

Keftin (k.jn.x.m) Tit yan kes ji cihek bilind biht xwar, yan ji
cih xwe bikevit. Kevtin.

Kefteleft (n.dar.m) Keftleft.

Keftleft (n.dar.m) Bizavek mezin jibo peydakirina pary jiyan.

363

Keftleftkirin (k.jn.gl.m) Bizvn. Xebatkirin. Lezkirin. :Kar

nne, bel ez y keftiileftek dikem. (K) bn: Kirin.

Kefxo (n.x.dz) Mezin gund. Kwxe. Seregund.

Kefxw (n.x.dz) Kefxo.

Kefzer (n.dar.m) giya Kevz. :KEfzer gera av ya girt.

Kevz (n.x.m) giya Giyayek keske di avan da li ser beran hin

dibe.

Kelil (hk,hn.x.ewa) 1. Dewar sivik ii peyt jibo siyarbn bar.

Seklaw.2. Jina ciwan ii peyt.

Keli (hk.x. ewa) Giyandar mal. Giyandar ne kv.

keh. : Kotira keh. Br xKiiv.

:Kew

Kehbn (k.jn.I.m) Dema giyandar kv hn jiyana di gel

mirovan di be.: Ev zaroye y keh biiy. ;ang d erim nake di
gel di hte nav civatan di kene, di axive. (K) bn: biin.

Kehkirin (k.jn.l.m) Weke mirov giyarek keh bi ke. : Serbesti du

kew di mal da keh kirin.(K) bn: Kirin.

Kehn (n x.m) Kan.: Kehn derbiin.

Kehrik (n .x.m) Karik.

Kej (hk,hn.x.ewa) Ke yan xort porzer.Reng ciwan li veboy.

Zer. Pora kej, pora zer. Mazya kej.

Kejai (hn.l.ewa) l.Kea por ii r kej,zer. 2. Nav keane.

Kej (hd,gazn.dar.m) Naznav yan nav bankirina kea kej.

Kej (n.x.m) Kez.

Kejo (hd,gazn.dar.nr) Naznav yan nav bangkirina xort kej.

Kek (n.x.n) Kak. Bira . Heval . Birader. :Serbest kek mine.

Keko (hd,gazn.dar.nr) Gazkirin jibo kek. :Keko eve tuy?.

Kel 1 (hk.x.ewa) Gelek gerim. Pir gerim. :aya kel. Ava kel.

Kel 2 (n.x.m) Dema perna pez bizin yan pez kv.; Dema kela
pezkiivyan e.

Kel 3 (n.x.m) Garan. Bireka candaran. :Kela pezkvyan li iyay

di erin.

364

Kel 4 (hk.cih.x.m)

Avahn mezin as liser gir ii yan jibo xwe

parastin ji dujmin ii neyaran, kelhe.:Kela xwn. :Kela

berxwedan. Pend :Kela jin ava bi ken, i kes nikarin xirab bi ken. :KeIa dimdim. :KeIa nrwe.

Kel 5 (hk.dem,n.x.m) Rojeka taybet ye jibo kelandin ii iitina

cihkan. Balav.

Kelabge (n.x.m) Du kelabk bazinne bi hevre girdayne dixin destd mirov bergoman jibo nikarit i bizavan biket.Kelame.
Destvank. Kelabe (n.x.nr) Darik yan didankn hilawstina cilikan. Sing.

Kelagir (n.dar.m) Kizgirk. :Kelagir di sing da ma. Kelandin (k.jn.x.m) Zadlnan. Lnana xwarin. Gerimkirina
bdn: ez di

xwarin di nav av da,ta bi kr xwarin biht. (K)

kelnim, em di kelnn, tu di keln hiin di kelnin, ew di kelne[..it]ewan di kelnin.pr: d [bi +] bdn. Bdb: di keland, di

kelandin. Db,diir: kalandibii,

biin. (F): bi kelne bi kelnin.

Keland (hk.dar.ewa) Zad lnay. Xwarina berhev. :Zad zde keland b tame. Kelar (hk.cih,cugim.x.m) arek Kurdistana Iraq ye. Kela (n.x.m) Corek plavn kurd ye ji bendikan dikin.
Kelan Silmany binavdengin.

Kelatin (k.jn.x.m) kirina coyek li erd. Kelatina le;

eqkirin. eliqandin. Co di erdek ve kirin. :Berazan erd kelatn. (K) bdn :ez di kelim em di keln, tu di kel hiin di kelin, ew di kele[...it] ewan di kelin. Pnd bi+bdn. Bdb: di kelat, di kelatin. Db,dr: kelatibii, kelatibiin. (F):bi kele, bi kelin.

Kelat_(hk..dar.ewa) Cih ko hatye kelatin. :Birna kelat.

Kelat (hk.cih.x.cewa) Cih as. Rik. Zir.

Kelax (n.x.nr) Kelex. Mirar.

Kelbetan (n.dar.nr) Klbetan.

Keldan (k.jn.I.m) Kelandin. Kele (hk.x.ewa) Gelek. Pir. Mezin. Kele dirj.

Keleba (n.x.nr) Kirosk. Dkil.

365

Kelebang (n.dar.nr) Keleba. Dkil.Kirosk. Xirosk.

Kelebang

Kelebe (n.x.m) Kelabe.

Kelebeldrin.(k.jn.l.m) Dema destn kesek bi keleb gir didin

(k) bn: Kirin.

KelebeIdr_(hk.I.ewa) Kes destn w bi keleb girday.

Kelediri (hn.dar.dz) Mirov gelek dirj. Roqdirj.

Kelegir (n.l.m) Kizgiryok. Kizgirk. :KeIegir ya keftf hinavn

we.

Kelegur (hn.dar.dz) Mirov yan candar gemar. Mirov gur

Mirov ps.

Kelek 1 (n.x.m) kheiek Komeka beran liser k. Kelk. Komeka

keviran h ser hev.

KekK 2 (n.x.m) Gem. Belem. :Bi kelek li ava em derbaz di Kelekyp (kam.dar.dz) Xwedy kelek, yan kes kelek di haiot
Gemivan. Pend :Bi kev nav pln av yan liser okn kelekvan
mne !. ang; bi serbihndi bi mire,yan bi seror bij.

Keln 1 (n.x.nr) kheiem 1. Darek sertj yan stiryek tj. Pend

Qelem. Xame.

^Keleme ave neyaian. Ang; jibo mirov mrak di ht gotir

^

Kelejm 2 (n.x.m) giya kheiem Kelem.

Kelems (n.dar.m) M. Ma mezin. Kermoz.

tekpeayine, wey girovir werdigirin, bo prax xwarinn din
bi mitaje di he wergirtin.

*?,("^^-"^^) ^'J"' hinkat.Core riwekeke(giya) belgn w

Kelem

KelenM (hk.dar.ewa) Mirov gelek di mze. Pirmz.

366

Kelemsor (n.I.m) giya andin Corek kelem ye reng w sore. Kelendr (n.x.m) giya andtn Giyayek keske, bi stirye, gula w ya more, rhn w di gel xwarna avikan, zerkir yan xav di xon.
Xelendiir.

Kelepe (n.x.m) Kelebe.

Kelerim (n.x.m) giya Gulkelem.

Kelestn (n.dar.m) Keskesor. Heftreng.

Kele^ (hn.x.ewa) 1. Mak. Zrek. 2. Rind. Ciwan.

Kelesr (nl.nr) Dk. Dkil. Kirosk.Kelebang.

Kelex (n.x.nr) La (le) giyandar yan mirov mir. Terim. Mirar.:KeIex gur. Kelex bizin. Kelex kctir.

Kelexbn (k.jn.I.m) Dema candarek dirj di be, i mirin, nexwe

yan mna miryan li xwe di ke.:Seg me y bye kelex.
:Zelamek li bin dar btiye kekex.

Kelexkirin (k.jn.l.m) Dema candar yan mirov mna kelex mir ra

di keve.: Ka rebe eve iye te wesa xwe kir kelex?.

Kel (hn.x.ewa) Xwarina bxw. Xwarin kmxw. Bxw. Kelj_(n.x.m) can n kilikeke(kur) di keve dawya zvka pta
mirov.

Keligirtin (k.jn.I.m) Nojdarn gelr, keljya mirov keljya

wi keft bi rya rakirin ii perixandina keljy nexwe are di
kin.

Keljkevtin (k.jn.I.m) Di kurdewar da core derdeke kelj ya

mirovji cih di it.

Keljrakirin (k.jn.gl.m) Keljgirtin.

Kelhor (n.x.m) Devokeka taybete, ya devereka rojhilata

Kurdistan.

Kelkov (n.l.dn) candar Nr ii bizinn kiiv.

Kelkov

367

Kelik (n.dar.m) Xank. Kelek. Kelistin (k.jn.dar.m) fficmetbtin. (K) ez di kelizim , tu bi kelize,
hii d bi kelizin... .

Keliztin (k.jn.x.m) bn :KeIistin. Keliandin (k.jn.dar.m) Derz l kirin. Kelatin. (K) bdn: ez di kelinim em di kelinn, tu di kelin hiin di kelinin, ew di keline[...it] ewan di kelinin.Pr :d bi+bdn. Bdb: di keliand,

di keliandin. Db,diir:keliandibii, keIiandibiin.(F) :bi keline,

bi kelinin.

Kelin (k.jn.x.m) Peqn. Derzn. : Erd ji b baran y kelit.

Kelite hk.cih,n.x.m) Cihek , erd yan dwarek derzn mezin bi kevin. Peq. Derz. Kelitin (k.jn.x.m) Kelin.

Kel (hk.x.ewa) bn: Kel.

Keln (k.jn.x.m) Kelna av yan xwarin. :Xwarin kel. :Av di kele.
:Mirov ji german di ke. (K) bdn: ez di kelim em di keln, tu di kel hiin di kelin, ew di kele[...it] ewan di kelin. Pr :d[bi] +bdn. Bdb : ez di kelm em di keln, tu di kel, hiin di keln, ew di kel

ewan di keln. Db,diir: ez kelbiin em kelbiiyn, tu kelbtiy htin kelbiin, ew kelbii, ewan kelb{in[bi biin]. (F) : bi kele, bi kelin. Kelk (n.x) Mifa. Pare. Kelle (n.x.nr) candar Kulox ser mirov ii giyandaran.

Kellereq (hn.I.ewa) Mirov seiTcq y ji ka xwe neht xwar.

Riko.

Kelojtin (k.jn.x.m) Dema mirov bi didanan tovik keskan ii htd di iknit ii kakilan di hne der ii di xot. Pend : l dotin ti
kezwan[keskan] kelotin.ang; dema k du karn jihev cuda ii seyr

di yek dem da di ke.(K) bdn: ez di kelojim em di kelojn, tu di keloj hn di kelojin, ew di keloje[...it] ewan di kelojin. Pr:dbi
+bdn. Bdb : di kelojt, di kelojtin. Db,diir : kelojtibii, kelojtibiin. (F) : bi keloje, kelojin.

Kelotin (k.jn.x.m) bn :Kelotjtin.

Kelpik (n.x.nr) Qelpik. Tvkil.: Kelpik tuivka gulberoj. :KeIpik

bermask.

Kelp (n.x.m) Libin n ji axa taybet dirist di kin jibo avahyan.

Bilok.

368

Keliipel (n.dar.pir) Tit. PertaI.:Keltipeld nav mal. :Kelpeln

xwarin.

Kelwa (n.x.nr) Kelex mezin. Le gir. Kelex qebe.

Kelwadar (rd.dar.ewa) Mirov bi kelwa. :Kesek kelwadare.

anko; kelex mezine .Zepzepe.

Kem 1 (hn.end) Km. Pek.

Kem 2 (hn.x.ewa) khem Mirov yan giyandar lva w xwar yan

keli.
Keman (n.x.m) mzk Kemane.

Kemange (n.x.m) mzSk Core amrek mtizk ye.

Kemancejen (pn.I.dz) Kes amr keman l dixe. Lder-ra

keman.

Kemaneyan (pn.dar.dz) Kemanejen.

Kemax (n.x.m) le Cih di kevit navbera tenit ii ranan.Ciwanya

bejin ji kamaxane,nemaze li cem jinan. Pend :Keeka kemax

krke.ang; kemaxd w weke yd kvriikan di rindikin.

Kemax

Kembax (hn.x.ewa) Kavil. Wran. Herifti. Mal kembax, mal '

wran. Kambax.

Kember (n.x.m) Kemer.

Kemer (n.x.m) Qaya li pit di bestin(gir di din). Kemera zr.

Kem (gazn.dar.m) Naznav yan gaznav jina kem. Kemo (hd,gazn.dar.nr) Mr kem.Gazkirina zelam lvkem.

Kemole (n.x.m) Betilkek iie, dar yan like, girovire, yan xariive
der w tenge, ileyan di nav da di parzin..
Kemtiyar (n.x.dz) candar Heftiyar.

Ken (n.x.m) Ken.

Kenal (n.ch.m) l.Co. Cok . :2.Kenal tlevizyon.

369

Kenandin (k.jn.m) Dema k ken ya mirov bi hne, bi kiryarn lbok yan gotinn bi ken, yan mirov kenya k bnit. Dane kenn. (K) bdn: ez di kennim em di kennn, tu di kenn hiin di kennin, ew di kenne[...it] ewan di kennin. PR:dbi +bdn. Bdb di kenand, di kenandin. Db,diir: Kenandib, kenandibn (F) bi
kenne, bi kennin.

Kenar (hk.cih) Rex. Al. Kinar.

Kenar (n.x.m) dar rirayi.Tiraeka xemildare, keske, stirdare 2

iiikeka biiike.

Kend (hk.cih..x..m) al. Kr. Nihal.:Cih lkeftina guleya top

kendek ya di erd da by.

KendaL(n.l.nr) Tenita giran ya bi baran hatye renn, xwarin

Beten.

Kengaro (n.biyan) Giyandarek rdere, ling kilik dirje, li

Ustralya di jt, tjika xwe di antik zik xwe da xwed di ke.

Kengaro

Keng_(hk.dem) rvnan Keng.

Kenar (n.x.nr) giya Riwekeke li olan hen di bit zxikn w bi

keladin ii xav di hn xwarin. Kering.

Kengirosk_(n.dar.m) Tov, yan dan kengiran. Sis.

Keng (prb) rvnan Alav pvegir pisyar. :Keng d Heval hf^

Keng tu oy welatf?.

Ken.(n.x.m) deng Deng ji dev mirov derdikevit di gel bikurna

semavan caran rondik ji avan di hn ,dema gotinek yan

buyerek seyr r di dit. Pend :Ken ji dil xwe di ht, baran ji evr
re di ht.

KemS (k.jn.x.m) Wek mirov bi yek, kirayak yan gotineka seyr

bi bme yan bi bihze,kenya mirov di ht. (K) bdn : ez di kenim em di kenn, tu di ken hn di kenin, ew di kene[..it] ewan di kenm,. Pr :d[bi] + bdn. Bdb : ez di kenm, em ewan, hn di kenm, m,ew di ken. Db,dr : ez kenbm, em kenbyn, tu keniby, ew kenb, ewan, hn kenbn. (F) : bi kene, bi kenin.

Kenkene.(hn.dar.ewa) Mirov mezin zengn, xwed mal

sentenet. Berpirs. :Tkelya w bi tin bi kenkenan ra ye !.

370

Kenok (hk.dar.ewa) Mirov herdem di kene. Devken.

Devbe.Devkenok. :Tu end kenok ?. :ffind ya kenoke,

mirovdi kenne !. Kepen (n.x.nr) Cilek stiire ji hirya pez kirye, ser milan ta di gehit erd y dirje, ivan, berxvan, karikvan,gavan htd, jibo xwe parastin ji serma ii baran. di kin ber xwe. Kepir (n.x.m) ar yan pitir stiinan bi wey arkuj yan lak di

ikilnin dar ti pelex liser di danin jibo liser yan li bin riinitin ii
nivistin yan higirtina mitay.

KeQ (n.x.nr) can Poz. Difin.

Kepr (n.x.m) can Pid. Kep (n.x.nr) can Difin. Kep. Poz.

Ker l(n.x.nr) candar Giyandarek malye mirov bo veguhaztina

mitay bikar di hnin. Guhdirj. Hmaya mirov sade bmej.

Mamik :Ker zir, pikul fir.ang ;teqna tiveng. Pend :Kero ne

Ker

mire, ta bihar di xemilit. Pend :\i Ker siwarbn ermeke, peyabiin dune. .Pend :Ker mel ii ziyana me\.Pend :Her ker berye, l
kurtan nye.ang ; mirov ten bi serve goraye, di dil da her

wek ber ye.Pend : Ne di iya ker, pal hila.ang ; dema mirov

karek p ne be, xwe bi yek kmtir ve xerk di ke.

Ker 2 (hn.x.ewa) kherr Mirov yan giyandar ba nabihze. :Ma tuy

ker te hay ji min nne ?.Guhgiran.

Ker 3 (n.x.nr) kher Pirt. Pare. :Kerek nan.ang; pirteka nan. Pend
:Kerek sv ji ber vekir.ang; heger du mirov wek k bin.

Ker 4 (n.x.nr) kher Bira bizin. Bira Pez. Ker.Celeb. :Kerek

pez berda nav ziyan. Kerajjo (kam.dar.dz) Kes liber keran keran di hajot.

Kervan(gavan keran).

Kerane (hk.dar.ewa) Kerat.

371

^^Kern*'^^"'^^'^'^^'^^^ Kiyarn sade b aqilane mna keran.

Kerati 2 (n.dar.m) kherrat Nexweya kerbn. Nebstin.

Kerax (pn x.dz) Mirov zrevanya coyn li ser rez bstanan

parve di bm, di ke dako av bi diristi balav bi bit bi herwe ne
it.

Kerarf (n.dar.m) Kar keraxan.

^^ke^^ta^KSn'""^^ ^^^ ^^'''^' ^""- '-^^'^' ""^^ '^ ^^'^^'y^ ^'

Kerb (h.x.m) Kn. Torey. Hrisbn. Dilre. Daxdil.
Kerbeng (n.dar.m) giya Kerbek.

Kerbegl^ (n.dar m) giya Core giyayek bi sitrye di ht xwarin

ZrZ7 f

dewaran. Jiber hind wesa hatye navkirin.

kerbeka keran ji ber ko mirov na xon, l xwarinek xwee jibo

^y^-Sf^^ '^or hene ji wan j, ; kebeka xwarin

Kerbn 1 (k.jn.I.m) Weke mirov kiryarn a bi ke, mna

keran.Aqisivikbun. :ffid wve tire, ew kertir bi de.

Kerbn 2 (k.jnlm) khen-bn Mirov rastf derd ne bihstin di ht ii

Srr^^' ^'"' ^'"''""^' ^"hg'^^"''n. :Jiber deng topan y

Kerilandin (k.jn.dar.m) Periqandin tkelkirin.

Kep (hn.x.ewa) Mirov karker espan. Mirov ketxoda Pend

b^eSdSrvT'' '''""''"' ' "'' ^'"^"^^^ '"'^"

Kereft (n.x.m) giya r^erejCoreke giyayek tere bi xav di gel
xwannan di xon, hin caran di gel zad di lnin.

Keremldrin (k.jn.I.m) Prgn l kirin. :Kerem ke

.l^ermo. :Rzdar kerem kir got ; di v em .. (K) bn :Kirin.
Kereng (n.x.nr) Kengir.

Kereste (n.x.nr) Kelpel. Made.

Kergez.(n.x.dz) baUnde Elho.

Kerguli (n.l.dz) Kvrk.Kvrok.

^^hS^hUetif^^'' ^^ ^^^ avbirs kirt zad di xwe. : D

372

Kerik 1 (hn.x.ewa) khen-ik Fqy ne gehitf. : (Bacan, hijr, sv

htd) a kerik. :ZerdiI gehitne?, ne bi xud hj kerikin!.
Kerik 2 (n.dar.m) candar Ker bik.

Kerik 3 (n.dar.m) kherik Kerek biiik. Pirta piiik.

Kerixm (k.jn.x.m) Gelek mandbn. Gelek westan. Bgwilbn. (K) Bdn. :Ez di kerixim, em di kerixn.tu kerix, hiin di kerixin,
ew di kerixe[..it]. PR:d bi + bdn . Bdb : ez di kerixm, em, hn,
ewan di kerixn, tu di kerix, ew di kerix. Db,diir: ez krixbm,

em kerixbiiyn(biin), tu kerixbiiy, hiin kerixbiin, ew kerixbii, '

ewan kerixbiin.(F): Bi kerixe, bi kerixin.

Ker 1 (n.x.m) khen Ker pez li bizin.

Ker 2 (n.dar.m) ^*em Derd ne bihstin.Kerbiin. Guhgiran.

Kern (hn.dar.ewa) Kar a ii b wic.b aqil. B mej.Dnatf. Kerkedan (n.x.dn) candar Candarek mezin ii hikav ye, di zt.

Kerkedan

Kerkirin 1 (k.jn.I.m) Mej iitin xapandin ta aqilsivik di be, wek

keran. Mna keran sereder di gel da kirin.

Kerkirin 2 (k.jn.I.m) kherkinn Parekirin. Pirtikandin. Pirtpirtkirin.

:Sv ker kir. :KutiIk ker kir. (K) bn:Kirin.

Kerkirin3 (k.jn.I.m) khen-kinn 1. Bi dengek mezin,gurzek, yan txebitna guhan, mirov k yan xwe to nexweya kerbiin bi
ke.2. Mitbiin. Gotina bi dil nebit xwe ker di ke. (K) bn: Kirin. Kerkv (n.dar.dn) Ker kiiv. Zbra.-

Kerkuvi (zebra)

Kerkl (hk.cih.cugm) Bajrek zengne bi neft li Kurdistana raq.: Kerkiik dil Kurdistan ye.; serok neteweya-kurd M.
Barzan.

373

Kerkld (malb,n) Xelik Kerkk.Azad kerkiik ye,ang; Azad ji

Kerkk ye.

Kerm (n.I.m) candar Meke mezine liser xwna dewaran di jt.

Kermoz.

Kermoz (n.I.m) candar Kerm. Kerok (n.x.dz) candar Kvrk.

Kerii (n.x.m) Pikuln dewaran. Zibil dewaran y nvreq ii

tepik.

Kert (n.x.nr) Pirt. Ker(kher).

Kertik 1 (n.dar.nr) l.Darek dutaye mna du guhan di dirjin bin w yek taye, il yan dir hejn bi stir dixin nav guhan liser
miln xwe di danin. kunork.

Kertik 2 (n.dar.nr) Erd di navbera malikn andin, cih hatin ii

iina mirovan. : Pyn xwe dane ser kertikan da p li ak ii tayn
xiyara ne dan.

Ker (n.x.m) Kflc.

Kerbn (k.jn.I.m) Kfkbn. : Nan ker by. (K) bn :Btin.

Kerwan (n.x.nr) bn: Karwan.

Kerxane (n.dar.m) Xana keran. Gova keran.

Kerxur (hk.I.ewa) Mirov herdem (wek keran) di xwe ii tr nabe.

Hefhef.

Kes (n.nedyr) Jibo mirov dema ne dyer bi kar di ht. Mirov. Pend
:Kes mino dest mino ; ang div mirov bi xwe keda xwe bi ke.Pend :Kes nne pdiv kes nebit. Pend :Kes mna xudan, nizanit derd giyan.ang; xudan bi xwe ak, neak, derd ii
derman n xwe di zane, nek kes d.

Keser (n.x.m) Kovan. :Wexerkirina w keserk mezin di dil me da

hla.

Kesk( hn.x.ewa) reng Reng giya ii dariibaran. :Giyay kesk.

Keskan (n.dar.m) dar 1. Dara keskana di dit. 2. Ber dara keskan,

reng w kesk ii girovire, bi tern yan pa hiik di be, kakila w
di ht xwarin ii gelek corn derman ii sabnan j di hn
diristkirin. Kezwan.

Keskankiroi (n.dar.m) baiinde ikn bi xwarina keskanan

navdengin.

374

Keskanterk (n.I.m) Kezwanterk.

Keskbn (k.jn.I.m) Dem titek reng kesk di gire. ::Li ser giyay
riinit elwal w kesk bii. (K) bn:Biin.

Keskesor (n.I.m) Heftreng. Kelestn. :Baran vekir keskesor

peydab.

Keskkirin (k.jn.l.m) Mirov reng kesk li cihek bi de. Pira xo

kesk kir.

Kesksor (n.gl.m) Keskesor. :Kesksor heft reng.

Kesksor

Kesme (n.x.m) Core naneke wek sawik, yan kade dirist di ken bo
xwarin di gel ay ii zadn din.

Ke (n.x.m) eway ya pileyn gerim , ba, baran. Biyav . Seqa.

Kee (kara.nr) Qee.

Kes ( kara,nr) Kee.

Kexane (n.dar.m) Dra kean.

Kek (n.x.m) rau Dew civir di ken tepik li li ser ban ii erdan di
danin tan hiik di bin, jibo gelek corn xwarina bi kar di hnin.

Kekern (n.I.m) Xwarineke ji kekn di nav riin da qeland

hatye kirin. :Kekeriin xwaineka xwee.

Kenas (pn.I.dz) Pispor war kenas y. Kenas (kara.I.m) Zanna pbnna seqay.

Keti (n.x.m) Gem. Papor.:Ketya deryay. :Ketf ya esman.

:Ket ya ceng. :Ketf ya Nuh.

Ketgeli (hk.cih,n.dar.m) Cih rawestana ketyan.

KetyanL(kar,n.dar.dz) Kes ketf y di hajot. Rving ketf y.

Ketin (k.jn.x.m) bn: Kevtin.

Ketxiida (kar,n) l.Mezin gund.Hja. Rncber. Pend :Ketxda ewe

y av w ne li dest xelk.

Ke^ (n.x.m) Wne(mnak) n huner .Tablo. Dmen. :Kevalek

ciwan. :Keval govenda kurd.

375

Kevan (n.x.nr) Kivan.

Kevatin (k.jn.x.m) Givatin.

Kev (n.x.nr) Kefik.

Keyer.(hn.x.ewa) Rengn sip ii re yan rengn d bi hev ra.

Belek. : Enya kever.ang ; pesina ke yan xort por re dm
sip. : Bizin a kever.ang ; bizina re ii sip.

Kevil (n.x.nr) Pst lawiran y hikir.

Kevilbn (kj.n.I.m) Lbn. Kevil di serda n. (K) bn : Bn. Kevilkirin (k.jn.I.m) Kevil lawiran piti vekujtin di serda di
hnin. (K) bn : Kirn.

Kevilldr (hk.I.ewa) Kevil di ser da naye. :KeIex gsk kevilkir.

:Bizin a kevilkir.

Keviljank (n.I.nr) ariive. Kevil.Biyav.

Kevin (rd.x.ewa) 1. Giyandar jy w dirj ii bi salve y. :Ew

mirovek kevine!. 2.Tit ne n. :Xanyk kevin. :Gotineka
kevin. Brx Nii.

Kevinbn (k.jn.I.m) Dema candarek temen dirj di bit, titek pir

di ht bi kar ann reng w kirt di bit. :Cilikd min yn kevin
biiyn. :TirombIa w ya kevin di bit. (K) bn: Biin.

Kevinkirin (k.jn.I.m) Weke mirov titek, (cil, plav, tirombl

htd) bi kar di hnit ti kevin di bit. (K) bn: Kirin.

Kevinperz (hn.I.cewai Kevneperist.

Kevinnw (n.I.m) Cilikn dest duw. Cilikn kevin. Kincn

kevin.

Kevir (n.x.nr) 1. Bern pan ii mezin. Helan. Ber. Pend :Kevir havn pav(bi havje) kadn.ang; her tit mirov bi kare li havn vecivne, dako li zivistan mirov mifa j bi wergire.2. Nav mrane.:Ew weke kevir ye.ang; mna kevir (dengvedan)
gotina hember xwe dubare di ke.

Kevite (hk.x.ewa) Mirov kesatf lewaz. Sade. Kraehatf. Kolan. Key.(n.x.m) 1. Belekn berf li lat zinaran li bi har havnan di
mnit.2. Nav ke mrane. Kevial (n.x.dz) Kvjale.

Kevkan (n.dar.mi Berdeqan.

376

Kevnar (hn.dar.ewa) Pir kevin. Gelek kevin.

Kevneperist (hk.I.ewa) Kes hizir ii boiinn kevin li cem .Tit

kevin di persit. Pakevt. Pavero.

Kevneop (rd.I.ewa) Rewitn kevin yn gelan. Kevin.'ntal.

KevneoE (n.I.m) Kar ii titd tkel bi bi ttaln kevin ve heye.

Kevnik (hn.dar.ewa) Kevin.

Kevok (n.x.m) baiinde Balindeyeka keh yan kv ye li Kurdistan

chan pire. Kotir.

Kevot

1 (n.x.m) dar l.Dareke li iya hin di be ii ivn w jibo

gopal ii destedaran bi kar di hnin.

Kevot 2 (n.x.dz) baUnde Tivrk.

Kevtin (k.jm) Livn yan wergerana tenan ji cih xwe. Fq ji dar

kevt. Mirov kevtin. Pend : Ji me kevt ii bi me kevt.ang; kes mirov mezin di ke, li dawy dij mirov ra diweste.(K) bdn: ez di kevim em di kevin, tu di kev hiin di kevin, ew di keve[..it] ewan di kevin. Pr : d bi + bdn. Bdn : di keft[kevt] di

kevtin[keftin]. Db,diir : ez kevtibm, em kevtibyn, tu kevtibiiy, hiin kevtibiin, ew kevtibii, ewan kevtibiin.
Kevz (n.x.m) Kefz.

(F) : bi keve bi kevin.

Kew (n.x.dz) baiinde Balindeke dengxwee, li iyayn Kurdistan

mieye, mmaya neteweya kurde. Pend :Kew dujmin ser
xweye.

Kew

Kewal (n.x.dz) candar Giyandarn wek pez ii bizin. Ter. :Kewal ji

gov berdan.

Kewandin (k.jn.x.m) Tiek germ yan dermanek dijwar di dan

ser cihek kul yan birdar da ku are bi bit. (K): ez dikewnin em dikewnin, tu dikewn hiin dikewnin, ew ewan dikewnin. (F):
bi kewne bi kewnin.

Kewar (n.x.m) aneya hingiv man.

Kewcern (hk.dem) Demsaleke di bjin kew li ber tava heyv di

erin.

377

Kewyrk (n.dar.dz) Kew.

Kewden (hn.x.ewa) Lewe. ivl.Gewe.

Kewgr (kara,dar.dz) Nrvan kewan.

Kewn (k.j.n.x.m) Hatine kewandin. Birna w kewya.

Dermankirin.

Kewvan (kam.dar.dz) Xudan kewan. Mirov kewan xwed di ke.

Kewssk (n.l.dz) Ssik.Ssk. Kewtkewt (n.dar.m) deng Deng rewna segan.

Kewtkewtkirin (k.jn.gl.m) Rewn. :Seg cran kewtkewt di kir.

Kewitn (k.jn.x.m) Rewn.: Dhil di kewite. Key 1 (prb) rvnan Alav pirsn.Keng. Key 2 (kara.x.dz) Peyveka kevnare ango Paa. a. Keya (kar,n) Kedxda. Mezin gund yan hoz.

Keyn (k.jn.x.m) ilqandin. : Mek keyn. Bi key. Di keyt.

Keyf (n.x.m) Xwe. Dilxo. Bijkurn.

Keyfldrin (k.jn.I.m) Demn dilveker derbaz kirin. Bi keyf kevtin.

:Em d n seyran ji xwe ra t keyf bi kin. (K) bn:Kirin.

Keyfxwes (hk.I.ewa) Mirov herdem kiryar gotinn dilveker di

ke. Mirov riixwe. Mirov gotin ti pkennn xwe di ke.

Keyfxwes (n.I.m) ewan ak. Keyf ii xwe. Keyfxweskirin (k.jn.gl.m) Silavkirin. ewan ii ak di gel hevdu
kirin. ; Noke kabirayek keyfxwe di gel min lar, l ez w na
nasim!. (K) bn:Kirin.

Keyvan (n.dar.dz) l.Berpirsa-berpirs mal. Semyan. Kaban.

Xatiin.2. Nav ke ii mrane.

Keywan (n.dar.dz) Keyvan.

Kezaxe (n.x.m) Birna, hildana dariibar. bn: kezaxtin. :ax

kezax ye.Biray min y iiye kezax.

Kezaxtin (k.jn.x.m) Birna eq ii tayn zde yn daran jibo bi hz

bi kevin ii ber wan batir bi bit. : Mwa tir kezaxt. (K) bdn: ez di kezxim em di kezxn, tu di kezx hn di kezxin, ew di kezxe[..it] ewan di kezxin. Pr:d bi + bdn. Bdb: di kezaxt, di kezaxtin.Db,diir: kezaxtib,.... bn. (F): bi kezxe, bi kezxin.

378

Kezeb (n.x.m) can Mlak.

Kez (n.x.m) end davek pora(pir) yan bendikn vehand.

:Kezyn dirj. Gizvanok.

Kezkur (hk.I.ewa) Jina kez l hatn birn. :am bi ser hat. :Wey kez kur ez, eve i xwelye bi ser me werb!.

Kezmar (hk.l.ewa) Kea kezkn w mna mar re di re dirj.

Kezsor (hk.l.ewa) Jina kezyn w di dirj. Kezzer (hk.l.ewa) l.Keika kezyd w di zer bin.2. Nav jinane.
Kezwan (n.x.m) Keskan.

Kezwankelotin (k.jn.I.m) Keskankelotin. Kezwanterik (nl.m) Kezwann ter,ber bi behin.

K (prb) rvnan Alav pisyar. Pisyara Heyn. Pisyara kar,

boyerek yan kesek. :K wesa kir?.K got?.

K.K di v?.Pend :K kir k xwar!.

:Eve xany kye?

Kbirk (n.dar.m) Leystokeke k ji k di bit. Berkan.

K (n.x.m) candar Giyandarck kirmijoke li ser xwna giyandaran,

mirovan dijt kevneop Pend :K m, tu bi sa k tu bi msa k tu

ev eve min aza k. Ev gotina di nav kurdan de t gotin ji ber
leqn kan yn ne xwe.

Wl!
K
Kgir (pesnl.dz) Mirov kan digirit ii di kujit.

Kcgirtin (k.jl.m) Girtina kan ii kiitin. Pend : Kor(khor) k

girt, ang;dema titek bi kevit dest mirovek ii d ji destan
qurtal ne be. (K) bn: Girtin.

Kf (n.x.m) Keyf Xwe.

Kfkirin (k.jn.I.m) Kefldrin. (K) bn: Kirin.

Kfwes (hn.l.cewai Mirov bi keyf. Riixwe.

Kfxwes (n.l.m) Riige. Rxwe.

Kfxweskirin (k.jn.gl.m) bn:Keyfxwekirin.

379

Kk (n.x.m) Xwarineke ji ar, ekir, riin, corn fq dirist di ken

bo cejin ii brannan.

Kk

Kl (n.x.m) l.Berek venay ye jibo sregirtin ldan i bi ek

yan ber destf. Nan. :Here klek bi iklne da armancan bi
keyn. 2.Tit bilind ii berav.

Klan (k.jn.x.m) Rakirina erd kolan bi hincar li dewaran yan

terektiran jibo andin. : Cotyar zevy di klit. (K) bdn^ ez di kehm em di kln, tu di kl hn di klin, ew di kle[ it]ewan di khn. pr:d bi + bdn. Bdb: di kla, di klan. Db dr^
klabii,.... biin.(F): bi kle bi klin.

Klan (n.dar.m) yar Yaryeka kevina kurdewar ye, mirov xwe di kin du bir her alek hember hevdu s klan di venin,(ikilnin)
ale hers kln berdij xwe bxit, serdikevit xal bo di hn nvsn, bira herskln hember xwe bxit i yn w neketibin de s xalan bi dest xweve hnit sersax bit, l eger yek yan du kl di ketf bin kln berdij hemtiyan bxit xalek d wergirit
cihn xwe gihorin.

Klankirin (k.jn.gl.m) Yarya klan di kin. : Genc hem yn li

danga gund klan di kin. (K) bn :Kirin.

Klb (n.x.nr) Du didann tj yn lama ser ii herdu rexn dev

mirov. Didann giyadarn dirinde.

Klbetii (hk.I.ewa) Candarn dirinde yn xudan didann tj.

Klbee (hn.l.ewa) dijn Ye didann w mna klbeyn seyan bin.

Klbetan (n.dar.nr) Amrek hesin bi destike dev w mna
kelbeyane jibo girtina bizmaran ii deranna wan bi kar di ht.

Kldan (k.jn.dar.m) Dirtina cilikan. : Kl ldan. (K) bn: Dan. Klek (n.x.m) ;.,, dh Tenit. Rex. T. AI. :Were li kleka min [bil
rune. " -

Klend (n.x.m) alok. : Bi klend giya dir.

Klgeli (hk.cih,n.x.m) Erd bi kr klan andin bi ht Zev

Pawan.

Kh (n.x.m) Berek pane wek klan liser gora miryan di iklnin

hinde caran nav u biina w h ser di nivisin.

380

Klk (n.x.m) giya Ber end corn gyay, di nav qelpek da,
hijmara wan cuda ji yek ii pitir. Klnok. Nsik, htd. Klnok (n.I.m) giya Klkn nokan.

Klk (n.x.m) Bo jinn dn wan ne slam yan neteweyn din, di

ht gotin.

Kln (n.x.m) Killeka mezine, ji dar yan hesine, jibo daxistina

dergehn mezin.

Klnkirin (k.jn.I.m) Daxistin bi kltin. (K) bn: Kirin.

Km 1 (n.x.m) ileyek sip ii ire, li cihn (birn) kul peyda di

be. :Kma keft birna w.

Km 2 (prb.alv.end) Ne zor. Ne gelek . Ne pir.: Me km pare

hene. : Qelemek min y kme.Pend :kman km j di in, zoran
zor j di in.Pend :Km bi de ber das, da ne bit as.

Kmam (hn.dar.ewa) Kmas. :Bi kma d heftyek li mal

mnim.

Kma_(hn.dar.ewa) Kar bi dirist ne hat kirin, wek pdv p

ranebiin. Leng. Nvberii. Qetiaz. : Supas bo we i kmas li def me nnin.

Kmaskirin (k.jn.l.m) Encam nedane kar wek pdv.: Ew i

caran kamas di kar xwe da ne kir ye. (K) : Kirn.

Kmbawer (hk.I.ewa) Mirov kesat ya w lawaz. Rebn.

Kmbawer (n.l.m) Bbawer. Rebn. Kmber (hk.l.ewa) Candar yan mitay km ber di hnit. Xir. Kmbr (hk.I.ewa) Mirov zii tit jibr di ke. Brkurt.

Kmbn (k.jn.l.m) Dema mita, pare, candar ii htd km di bn.

Jiin. : Roj bo roj ttaln neak km di bin. (K) bn: Biin.

Kmdtin (k.jn.I.m) avtarbiin. Xirab dtin.(K) bn: Dtin. Kmendam (hn.l.ewa) Kes ji aly can ve leng. Pekkeft. Kmhedam (pesnl.dz) Kmendam.

Kn (n.dar.m) Kmbn.
Kmkirin (k.jn.I.m) Jinavbirin. Jbirin.:Demhijmra min km di
ke.(K) bn: Kirin.

Kmtir (hn.dar.end) Piektir. Ji hindekan pektir.

381

Kmtirn (hn.dar.end) Ji hemiiyan piektire. Gelek km. Pir km.

Kmzde (hn.I.end) Ne km ne zde. Navinc.Pitir yan kmtir. Kmxwn (hn.l.ewa) Mirov xwna w km be. Kmxwm (n.I.m) derd Nexweyeke mirov di girit ji encam
kmbiina xwn di can da.

Kr 1 (n.x.m) eqo. Satork.Pen</ :Stoy xwe da ber kr. ang; kes

nezan bi dest xwe ji xwe ra belayan di hne.

Kr 2 (hn.x.ewa) kUr Qenc. Ba. Mifadar. Hja. Krandin (k.jn.x.m) kirina tit bi kr karnan bi ht.
Niijenkirn. Bijnkirin.(K) bdn:ez di krnim em di krnn, tu di krn hn di krnin, ew di krne[...it] ewan di krnin. Pr:dbi
+bdn. Bdb : di krand, di krandin. Db,dr : krandib,

krandibn. (F) : bi krne, bi krnin.

Krann (k.jn.l.m) Bi karann. Kar p kirin.bi Kr nan.

Krat (n.x.m) tira Core dareka keske, biharye,guleka zera biiik

di det aveka irn tdaye zarok di mjin, her jiber hind di bjin mjok, Ijer w mna fasolyane, di nav klkan da, ten
kewal di xwen di bjin pezpezok. . Tira.

Krhatin (k.in.I.m) Jibo karann dirst. Peyt. Bkmatf. Hja. :Ev

plave bi cr te naht. : Ez bi kr w kar di hm. (K) bn: Hatin.

Krhati.(hk.l.ewa) Hej. Hja. Peyt. : Azad xortek khatye. Brx
Kraehat.

Krik (n.dar.m) Kra berk. Kra bik.

Krk (n.x.dz) candar Giyandarek rdere, mal kiivye. Ximk.

Krk Kvriik.

Krk Krt (hk.cih,n.x.m) alik. Cih nikirand. Cih tkolay. Krtkirin (k.jn.l.m) Nikrandin. Tkolan. Qewartin.(K) bn :Kirin.
K 1 (n.x.m)I. Doz. Are. Ka me keka siyas ye.

K 2 (n.x.m) Bariste. Giran. Seng. :Ka v kevir du klo ne.

382

K 3 (n.x.m) Karek fzkye bo rakana tenan bi aly xwe ve.

Kan (k.jn.x.m) 1. Rakan bi aly xweve. nan. :Bar kan . 2.

Mtin. ffiIkan.:Cigare kan. (K) bdn: ez di kim em di kin, tu di k hiin di kin, ew di ke[...it] ewan di kin. Pr:d bi + bdn. Bdb: di ka di kan. (F): bi ke bi kin. Kte (n.x.nr) Darek dirj ii raste bo ser avah, yan diriskirina
perjanan bi kar di hn. Nre.

Kvjale (n.x.nr) candar Giyandarek hikavye, reqe, gelek ng

heye, du destn wek cewbiran hene jibo girtina xwarin ii xwe

parastin.

Kvandin (k.jn.m) Keyandin.ilqandin.

Kz (n.x.m) candar fcziitGiyandarek biiike , gelek cor hene. Pend

:Kz j hate rz.

Kzgilolk (n.l.m) candar kzik Kzeka ree rxa candaran di ke gilolk

jibo xwarina xwe ii tjikan di nav da di ke.
Kzggern (n.l.m) candar kz Kzgilolk.

Ki (n.x.m) l.Jina ne wkir. 2.Niv m y daykbaban, kia w,

w . Jyan kia mam mine.Dot. Ke.

Kiane (hn.dar.ewa) Keliipeln kian. :Plavqa kiane. :Kiras

kiane.

Kicik(nazn.dar.m) Kia biiik yan nazikkirin.

Kif (hn.x.ewa) deng Deng vemirandina agir bi av. Deng

daxkirina le yan giya ii tit ter.

Kifn (n.dar.m) deng 1. Deng kifkifa agir av.2. Deng mar,

Kifnhatin (k.jn.l.m) Deng kifn je hatin. : Tilya min bi agir
kevt kifn j hat. :Kifna mar ya di ht!.

Kifir (n.x.m) tira Core dareke liber lvn eman hin di bin,

gelek mezin nabin. Pend : Garte ji kifran ranabin. Ang; daybabn

kmehat niv wek xwe berhem di hnin.

Kifkif (n.dar.m) deng Deng ji dinfna mirov, giyandarn nexwe

yan lewaz derdikevit. Pipi.

Kifkif (hk.dar.ewa) Mirov kifkif di ket. Pipi.:Zelamek

kifkif. :Jineka kifkif.

Kifkifkirin (k.jn.l.m) Deng kifldf j hatin, ann. : Ev peza

kilmok end kifkif di ke.

383

Kifkirin (k.jn.I.m) Mirov bi hza bay ji nav shan kilm bo derve birya kepy pal di de ii di havje derve. (K): bn: Cirin.
Kifko (n.x.nr) Kfko.

Kifliobn (k.jn.I.m) Kiflcobn. Kifr(hk.cih,cugim) Bajrek Kurdistana baiire.

Kifte (n.x.m) zad Core xwarineka kurd ye, hevr danhrk pir
got ti pvaz di ken di avkda t kelandin yan birinc li got
vestir ii di rn yan av da keland. Kutilk.

Kik (hn.ewa) deng Deng vkketina didanan, lkdana texma ser ii

bin.

Kiln_(n.dar.m) deng Deng vkkevtina didanan.

Kikniiatin_(k.jn.I.m) Deng kikn di ht guh mirov. Kil 1 (n.x.nr) Core dermanek reng ree, bo ciwan ii rekirina
avan, jin bi kar di hnin.2. Kilv.

Kil 2 (n.x.m) end caran livna ldan ii kiyana mek. ilq. Pal.
Kilan (n.x.m) Eletirk. Layt.

Kilan
Kilcav (n.I.nr) Kilv. Kilv (n.l.nr) bn: Kilav.

Kily (n.I.nr) Darikek lley hulye jin bo kildana avan bi kar di

hnin.

Kildan (k.jn.I.m) avkildan. avrengkirin.avrekirin. :Xatiin

avd xwe kil dan. (K) bn: Dan.

Kildank (n.I.m) Trikek bike kil kilv tda di hn hilgirtin.

Kilb (n.x.nr) Xermae.BinkoI.

Kilbkirin (k.in.l.mi Zev, rez, bi kilb hiliikirin.

Xermaekirin.(K) bn: Kirin.

Kilj (n.x.m) bn: Kelj.

Kilik (n.x.m) can Kurya giyandaran. Dwv.dv.

Kilikdar (hn.dar.ewa) 1. Candarn bi kilik. 2. Strn wesa xuya di

kinko kilik hene.

384

Kilisandin (k.jn.x.m) Pvensandin. Tdan. Pradan. : Pilasterbi

dest xwe ve bi kilisne.Niisandin.

Kill (n.x.m) Amrek ji hesin yan dar ye jibo daxistin vekirina a

dergehan bi kar di ht. Seqat. Kliin.

Kim (kln)

Killdan (k.jn.I.m) Daxistina dergeh, sindoq, pencer htd bi

kill. (K) bn: Dan.

Killkirin (k.jn.l.m) Killdan. (K) bn: Kirin.

Kilkirin (k.jn.l.m) Kildan. ;avan kil di kein. (K) bn :Kirin.

Kilmesk (n.I.m) Dema kil li mek di ht xistin di ber re di

stirn; pend : kilmek mekn , dar loleb zenne.

Kilms (n.x.nr) Keresteyek il, nsek rone di nav shn mirov

giyandaran da di rya difin da derdikevit.

Kilmldrin (k.jn.I.m) Kifldrin. (K) bn: Kirin.

KiImok(rd.hk,dar.ewa) Mirov yan candar difin bi kilm. Kes

herdem kilm ji kep y di ht xar.

Kilosk (n.x.nr) khHosk Amaneke ji axa taybetf hatye diristkirin bo

txistina mita, pere, zr ii htd. Gozik.

Kilox (n.x.nr) candar Hesti ye ser candaran y mej di nav da di ht

paraztin.: Kilox ser mirovan. Kulox.
Kim (n.x.m) Kum.Kulav.
Kimax (n.x.m) Kemax.

Kim (n.x.m) Tepedora dar.

Kimkime (n.dar.dz) candar Candarek xiok bike liser kevir

beran di jt. Xemegur.

Kin (hn.x.ewa) Hwr Hrk. Bik. Nizim. Nev.

Kinar (hkcih) Rex. Tenit.

Kinbn (k.jn.l.m) Tkn. Kurtbn. (K) bn: Bn.

385

Kinc (n.x.pir) Cil .Cilik. Berg.

Kindr.(n.x.pir) Cilkn diryay, kevin peritf.

Kin (gazn.dar.m) 1. Naznav ii bangkirina jina ciwan hiirik. 2.

Navek kurd jinaneye.

Kinr (n.x.m) dar Dareke li iya hin di bit, jibo ivgopalan bi kar
di ht.

Kinr (n.x.m) derd Qunr.

Kimf (n.x.nr) Bendek stiir dirje ji naylon hatye kirin bo

girda giyandar tundkirina baran bi kar di ht.

Kint (n.x.nr) Rondik( hstir) n avan yn reng zer hiik, ji

egera nivistin yan avkuly bi mijlankan ve di mnin.

Kinoi (hk.x.ewa) Zikre. Tef berok xwe.

Kir 1 (hn.x.ewa) kin- Kewala guh bik. :Bizina , miha kir. Kir 2 (k.derbaz) rvnan Dema derbazby ya kirin. :Te i kir?.
Kir 3 (hn.x.ewa) khvr Bdeng. Mit. Ker[guhgiran].

Kirandin (k.jn.x.m) Mirov yan giyandar xwarinek nvreq di xot kirtekirt ji didanan di ht. :Seg hestyan di kirne. : (K) bdn: ez'
di kirnim em di kirnn, tu di kirn hn di kirnin, ew di

kirne[..it] ewan di kirnin. Pr :d[bi] kirnin, kirnn, kirn kirnin,kirnit[..ne], kirnin. Bdb : di kirand, kirandin. Db dr
kirandib, ... bn. (F) : bi kirne, bi kirnin.

Kira (n.x.m) Cihkn jina yn dirj ii mran yn ser.

Kir 1 (n.x.m) Xan, dikan, tirombl htd, mirov parey di dit xwed dako bi kar bnit, ang ; mirov bi kar di hnit kir di
dit. Deman. : Mm dukanek bi kir girtye, ez meh dused
dinaran kir ya w di dim.

Kir 2 (gazn.m) kirr Nazanav ii gaznanav kewala kir. Kirdan_(k.jn.l.m) Mirov xan, erd, dukan htd bi kir di de
xeliki.

Kirdar (n.dar.dz) Y ko di xany kir da di jt.Brx

Kirder[xudan].

Kirder (n.dar.dz) Y ko xan, tirombl,dikan htd bi kir di dit.

Xudan.

Kirgirtin (k.jn.l.m) Mirov xan, dikan, htd bi kir ii yek di

wergire.

386

Kirgirti (hk.I.ewa) Mirov bi kir hati girtin jibo pare ii mal.

Xwefiro. Dardest. Ca.

Kirkar (kara.I.dz) Karker. Pale. Rncber.

Kirkirin (k.jn.l.m) Kirgirtin.

Kirt (hn.x.ewa) 1. Neciwan. Gemar. Neirn. Nerind. 2. Nav

mrane.

Kirtbn (k.jn.I.m) Nerindbiin. Gemarbn. Psbiin. (K) bn : Biin. Kirtkirin (k.jn.I.m) l.Gemarkirin. Pskirin. Neirnkirn. 2. Bi
xurt di gel cotbiin. Brzkirin. Briimetkirin. ermizarkirin.
(K): bn Kirin.

Kirim (n.x.nr) candar Giyandarek zirav Iiileyye di nav ax da yan

dar beranda di jt.

Kirin (k.jn.x.m) l.Kiryareke mirov p ra di bit. Bi cih nan. Bi c ann. Papirte digel peyvn din . karkirin, darkirin. Nivjkirin ii
htd. 2. inn ; j kirin. :Ser j kirin. :Sv j ve kirin. 3. rman

Kiryar. Pend :Bi ke bi keran, bi xwe bi mran.(K) Bdn :ez di kim(kem) em di kn(keyn), tu di k(key) hn di kin(ken), ew di
ke(ket)ewan di kin(ken). Pr : d bi + bdn. Bdb : di kir, di kinn.

Db,dr : kirib, ...bn. (F): bi ke bi kin[ken].bi kra, kinba.

Kirinder (k.in.dar.m) Derkirin. Derxistin.

Kirn (k.jn.m) Tit yan mitay mirov bi pare di wergirit. : (K)

bdh: ez di kirim em di kirn, tu di kir hn di kinn, ew dikire[..itj

ewan di kirin. Pr :d bi + bdn. Bdb : di kir, di kirn.

Db,dr :kirb, ...bn. (F): bi kire bi kirin. BrxFirotin.

Kirv (n.x.dz) Peyveke jibo rzgirtin, nemaze li cem zdyan bi di

ht. Bira. Heval.

Kirv- kirvaxwn (n.I.dz) Dema mirovek kur xwe liber heval xwe sinet bikit, d bin kirvn xwn yn hevdu.ang ; dost
birayn xwn.

Kirkirk (n.I.m) le 1. Madeyek le giyandarane nvreqe. Girtik. 2.

Hefik.

Kirm (n.x.m) kinnijok Candarek xwnmj bike li ser xwna

kawalan di jt.Gijnk.

Kirosk (n.x.nr) Xirosk. Dkil. Pend : Kirosk li ber der xwedy

xwe bang di de.

Kirpandin (k.jn.x.m) Xistina tit req nvreq ber didanan

kirpe kirp j peyda di bit. :Miik nan di kirpne.

387

Kirpekirp (n.I.m) deng Kirpn. :KirpeIdrpa didant kitik di ht, ta

hestyan di xut.

Kirpn (n.dar.m) deng Deng ldrtkirta(kirtandina xwarind req)

didann candaran, nemaze mik.

Kirtn 1 (n.dar.m) deng Dengek kiz. Dengek nizim. Kirtn 2 (n.dar.m) rvnan Nana (,). Rawestaneka kurd. (,) Kirtkirt (n.dar.m) deng Deng didann giyandaran wek mik, dema titek yan xwarinek ker di ket. : Kirtkirta w ye y
inkn nan di kir di kirnit. Kirtkirtkirin (k.jn.I.m) Deng kirtkirt nan.
Kirtopk ( n.x.m) bn: Pitat.

Kiryar (n.x.m)

Kirn. Prabiin. Pend :ffizar gotin gor kiryarek

bin. Ang; gotin i biha nne eger kiryar(kirin) pnebit.

Kisk (n.x.m) Bez qeland li dema xwarin kiskis j di ht.

Kisld (ndar.m) deng Deng dev mirov dema xarinek nvreq di
xwe, wek kiskan.

Kiandin (k.jn.x.m) l.Kan. 2.Wergirtin. 3.Rakan. :Min gelek derd cefa kiandin. (K): di kinim, di kinn,d bi kinin,
kiand, kiandibii.
Kikisandin (k.jn.dar.m) Kikirin.

Kikirin (k.jn.I.m) l.Hajotin yan derxistina mirkan. : Mirk ki ke.2. Handan. Srdan. Paldan. .: Kie mirk W sey xwe
kikire karwanyan.(K) bn: Kirin. Kimis (n.x.m) Mwj.

Kjtijkal (n.dar.m) andin. andin. Kit (hn.x.end) 1. Titek bi tin. Tek. k. 2. ffijmara kit, ne cot,
wek 1,3,5,7,9,21,43 htd. Brx Cot.

Kita [keta] (n.x.m) kevin Peyveka zend avstaye ango; nivsn yan
belgename .

Kitan (n.x.nr) Corek perokane pitir jin bi kar di hnin.

Kitb (n.x.m) Pirtok.

Kitbxane (n.dar.m) Cih xandin yan kirna kitban. Pertokxane.

388

Kitik (n X dz) Giyandarek rdere ,malye yan kuvi. Piik.

Gvir Pend :Kitika avniq.ang; kes qencyan ji bir di kepend ^
:Kitika heft giyan.ang; miro yan candarn jibo mirine di qayim,
zii na mirin.

Kitik (pik)

Kitild (hn.dar.ewa) Xwarina kfko di girit. Kfldiy.

Kitikbn (k.jn.I.m) Kflcobn.

Kitkit (hn.dar.end) Yekyek. kk. Brx Cotcot.

Kivan (n.x.m) l.Amrek xarkir ye, bendikek lastk yan ^ "imngek pve girdaye bi kan berdana w tiran di haveje, bo karn ceng yan werzi bi kar di ht.2. embereke peyven
nemaze di xin navbera wan.

Kivanabick (n.I.m) ( ), (kivan). Kivananavinc (n.I.m) {}, {kivanj.

Kivanamezin (n.I.m) []. [kivan].

Kivark (n.x.m) giya Corek xwarina giyay ye. Serkulaflc.

Kulavok.

Kivark .

Kixe (hn.x.ewa) Bi ziman zaroyan. ang; Ps. Gemar.

Kixs (n.x.m) giya Hvaza bik ya pa andin di bite pvaza dirist.

Kiz (hn.x.ewa) Mirov b aram. Tengav yan zarok girya w

nzk, yan xewa w b.

Kizbn 1 (k.jn.I.m) Zarok nazdar z di gir. Mirov kovandar.

(K) bn: Bn.

Kizbn 2 (k.jn.l.m) Kmbn. : Ronahya iray gelek kiz byel.

(K) bn :Bn.

389

Kizgirk (n.I.mi Kelegir.

Kizgiryol (n.dar.m) Kizgirk. KeIegir.:Kizgiryok kefte heflca w.

Kizir (hk.x.ewa) Tit ter dema pek zuha di bit. Herya kizir
hevr kizir, der li kolann kizir.

Kizirbn (k.jn.I.m) Dema tit kizir di bit. :Keng d der ii kolan

kizr bin?.

Kizirkirin (k.jn.I.m) Mirov titf kizir di ke. :Hevr bi ar kizir bi

ke!.(K) bn :Kirin.

Kizr (kara,x) Mezin gund. Keya. Kedxda

Kizkirin 1 (k.jn.I.m) Nazdarkirin. Girandin. .:Hewe ev zaroke

gelek kiz kir!.

Kizldrin 2 (k.jn.I.m) Kmkirin. :Deng radyoy kiz ke. (K) bn^

Kirin.

K (prb) rvnan Alavcke bo pisyarkirina kes. :K dizanit nav w

ye? :Ew k bo hat?.: Tu k y?.

Kf (n.x.nr) Perokek(cilek) nemazeye wek trik bo tda hilgirtina

(paraztina) titi bi kar di ht. Trik.:Kf tiveng.

Kj 1 (prb.) rvnan k ji Alavckc bo destnankirina titek yan

kesek ji birek. :K ji we biray Azad ye?.
Kj 2 (n.x.m) khj Ke. Ki. Kjan (prb) K ji wan. Kj.

Klo (n.chan,x.m) Yekeyeka chan, ya pvana baristeyan. 1000

gram : Kiloyeka sv,birinc, asin, hir htd.

Klogram (n,chan)) Klo.

Klometir (chan.I.m) Yekeya pvana dirj y. 1 km= lOOOm.

Kmya (nchn,x.m) Zann ii waneya nemaze li ser xandina

kgirtin ii jkvebiina madeyn kmyay.

Kmyager (kam.dar.dz) arezay zanna kmyay.

Kmyager (kara.dar.m) Kar kmyageran.
Kn (n.x.m) Kerib. Torey. Tengijn.

Kndar.(hk.dar.ewa) Mirov herdem av li tole andina

mirovan. Mirov bi kn. Mirov avsor.

Kndar.(n.dar.m) Dirindey. avsor.

390

Kngirtin (k.jn.I.m) Kerb ii kn mirov di gire. Torebiin.

avsorbiin.

Knoy (hn.dar.ewa) Kndar. Kr 1 (n.x.nr) khr Hedam guhnel y nr.

Kr 2 (hk.x.ewa) Ktir.

Krbn (k.jn.I.m) Krbn. Krkirin (k.jn.l.m) Krkirin. Ks (n.x.m) Trik. antik. Ke (n.x.m) Ks.

Ksele (n.x.dz) candar Candareke pita w bi kavlanek req hest

dapoye. Kiis. Kselfi.(n.l.dz) Ksele.

Ksk (n.dar.m) Trikek biiike ttin di ken. Ksk tiitin.

Ko (n.x.dz) Ksel.

K ; kj.

Ke (n.x.m) Awayek taybet zdekirina berhem ye,tayek dar nemaze mw, ji bin, di bin ax ve di kin, ser w di cihek d ra
derdixin hin di bit dareka nii zde di bit.

Ksekirin (k.jn.I.m) kirin zdekirina keyan. (K): bn :Kirin.

kg (gazn.dar.m) rzman Bangnav jina direwn. kgo (gazn.dar. nr) rvnan Bangnav mr direwn.

Kswer (hk.cih.cugir.n) end welatek bi hev ra. : Kwera Asya,

Efrka, Ewropa ii htd.

Kvar (n.x.m) giya Corek giyaye, bi stir ye nrika w ya ter

tamdare,xwarina mirov candarane. Kerbek. Qvar.

Kve (hn.piri Pirsna bizivne, sent. Kuda. Bo kiive. : Tu d sube

kve ?.

Kvi 1 (n.biyan) Fq Fqyek xwe ii irne.

Kv

391

Ky 2 (n.b-yan) pennde Balindeye.

KIo (n.x.nr) ax candaran. Klo bizin. Ko (n.x.m) Veguhastin yan diirketin ji war xwe. Miext. Kober(hn.dar.ewa) Kes ko di bit. Miext. Aware. Revend. Koek (kara,x) Zanayek piledar dn zidyat y.

Koer 1 (hn.dar.ewa) Mirov ji warek bo y d di e. Gerok.

Koer 2 (malb,n) Hozeka kurdane.

Koer_(n.dar.m) Jiyana gerok li d erwanan jibo pez ii bizin.

Kocik 1 (n.x.m) Mvanxane. Sera.

Kocik 2 (n.x.nr) candar Seg. Se. Ko.(hk.dem) Miext. Sala ko.

Kockirin (k.jn.l.m) Mirov ii candar war xwe bi cih di hnin.

Miextbiin. Awarebiin. (k): bn: Kirin. Kod (n.x.nr) Cer. Cerik. Gozik. Avdank.

Kodqeln (rd.l.ewa) Tit yan mirov bi be egera bela li aman.

Kur. Be. Serxwer.

Koga (hk.cih,n.x.m) Xan yan dikann mezin yn kirn ii firotinan.

Firogeh. Koh (hk.cih,cugira.x.nr) iya. ax.

Kok 1 (n.x.m) Niv. Berebab. : Ew di koka xwe ji gund jr ye,

l li gund me xwecihe.

Kok 2 (hk.x.ewa) Peyt. Bi seriiber. : Ez kokim ii i ji min ne

kme.

Kokakola (n.biyan.I.m) Vexwarinek irn ii bi tame. Core

xoaveke.

Kokandin (k.jn.I.m) Peytkirin. Bi seriiberkirin. Li karkirin.: Jiber cejin xelik gund hemiiyan xwe kokandne.(K): bdn: ez di
koknim em di koknn tu di kokn hiin di koknin, ew di

kokne[...it] ewan di koknin. Pr:dbi +bdn. BdB : di kokand, di

kokandin. Db,diir: kokandibti, kokandibiin. (F): bi kokne, bi
koknin.

Kold (n.dar.m) Ciwan. Rind. Peyt.

Kokkirin (k.jn.l.m) Kokandin. Peytkirin. Kr xwe kirin.

392

Kol 1 (n.x.nr) Xanyn b serber bi hery hatn diristkirin bo

kewal ii hinde caran mirovan.

Kol 2 (hn.x.ewa) khoi Rt. Rs. Xas. Serkol. B kulav dersok.

Kolan 1 (k jn.x.m) Rakirina ax bi pmer yan maknan. Klan. : Dema kolana rezne. : Kakil y bstan xwe di kolit. (K) bdn: ez

di kolim em di koln, tu di kol, hn di kolin, ew di kole[ it] ewan di kolin. Pr:d bi +bdn. Bdb: di kola, di kolan. Db,dur:
kolabii,.... bn. (F): bi kole, bi kolin.

Kolan 2 (n.x.m) khoian R yan cadeyn navbera malan da.

Kole (n.x.dz) Bend. Bindest. Reben.

Kolebn (k.jn.I.m) Bindestbn. Bendbn. Peranbn. (K) bn

:Bn.

Koledar (kam.dar.dz) Mirov xelik wek kole bi kar di hnit.

Zordest. Zordar.

Koledar (n.dar.m) Jiyana bindesti.

Kolekirin (k.jn.l.m) Bindestkirin. Tepeserkirin. (K) bn :Kirin.

Koln (k.jn.x.m) bn: Kolan.

Kolk (n.x.m) Kol bik.KoIk mirkan.

Kom (n.x.m) Gelek. Zor. Piran. :Komeka mirovan. :Komeka ax.

:Komeka candaran.

Komando (nbiyan.x.nr) Serbazn bi rahnann nemaze meiq

kirn. Leker taybet. Pmerge.

Komar (n.x.m) Welat ko serok l di ht hilbijartin.

Komar (hk.x.ewa) Sstema welatn bi serok ko ji aly gel ve di

hn hilbijartin.

Kombn (k.jn.I.m) Lk xirvebn lihev civyan. Civn. (K) bn:

Bn.

Komcivn (n.I.m) Kombn. Civn.

Komel (n.x.m) Civak.

Komelayeti (hk.dar.ewa) Civak.

Komelgeh (hk.cih,n.dar.m) Civak.

Komd (hk.biyan.ewa) rok filmn rexney bi away dilveker

li kenok.

393

Koimli (n.dar.m) Komn biiik. Girik.: Komikn ax.

Komikan (n.dar.m) Yaryeke, zaro di bin du bir, yek liber mak

di mnit ya d li cihn ne diyar komikn ax di kin ii pa bira

ber mak d li komikn berdija xwe gerin jinav bin, eger i

keomik neman, d xwe lk gihorin l eger hinek kom'ik man ne

xirab kir d wek xal bo xwedyn komikan hn tomarkirin ii
yar d hosa berdewam bit.

Komkan (n.dar.m) Yaryeke bi perikan di ht kirin mirov di bin

du deste di leyzin.

Komkirin (k.jn.I.m) Civandin. Xirvekirin. : Kizir gund hemii li

mala xwe komkirn. (K) :Kirin.

Komir (n.x.m) Avahyek nemazeye liser daran t diristkirin ii ban w bi ax digirin ji avkek agir berdidin ,jibo kirina
rejy. Eton. Kiirik.

Komiryan (kara.dar.dz) Xudan yan rvebir komir.

Komte_(n.x.m) Lijne. Deste.

Komliar (n.dar.m) Civat. Dezgeh. Komele. Navend.

Komkirin (k.inlmi civandin. Xirkirin.(K) bn: kirin. Kompyoter (n. chl.nr) Makna yan amr zanyaryan. Komomt (n.biyan.dz) Kes ser bi partya komonstf ve.
Kon 1 (hn.x.ewa) Kevin.
Kon 2 (n.x.m) can Qon.

Kon 3 (n.x.nr) adir. Xvet.

Konfirens (n.biyan) Civneka nemaze jibo daniisitandin liser mijar

ii btiyern giring.

Kongire (n.biyan.) Civnn mezin jibo nirxandina desteya kevin li

gihornan bi rya dengdan . Civn.

Kontirat (nbiyan.x.m) Girdana peyman, rkkevtinan li navbera al, saz yan kesan bo encamdana karek yan dirstkirina
projeyan. Qonterat. Girbend.

Konter^ (kara.dar.dz) Kes yan xwedy kontirat. Qonter.

Belnder.

Kop (n.x.nr) 1. Perdax. 2. Den. Cer.

Kofi (nbiyan.x.m) Amr libergirtina nivs yan mnakan. Jgir.

394

Kopkirin (k.jn.I.m) Libergirtina kop yan. : Min nasnameya xwe

kop kir heger berzeb da min mnaka w hebe. Jgirtin. (K) bn:
Kirin.

Kore (hn.x.ewa) khore Mirov yan giyandar ne bnit. Nabna.Peittf

:Kore di bje korey wve here!. Pend :Kore na ite rava, premr
na bite zava.

Koral (n.dar.m) Korebiin. : Korah bi avan da bi ht. Koran (n.dar.m) Korah. Korati (n.dar.m) Korah. avtar. Korbn (k.jn.I.m) Korebiin. Korebn (k.jn.I.m) avn mirov ii candaran ji egera nexwe yan zikmak kore di be ii d nikare bi bne. (K) bn: Biin. Korek (hk.cih,nx) 1. iyayek bilinde li Kurdistan devera

Hewlr. 2. Hleka telefonn berkane li Kurdistan, bi bi nav

heman iya.

Korekirin (k.jn.l.m) Dema ji egera ldan yan birndar y av

kore di bin.(K) bn: Kirin.

Koremar (n.I.nr) Corek mar jehirdare, jiber mit ya w bi kore

navdenge.

Korewar (hk.I.ewa) Kes diir welat xo ii herdem brya w bi

ket.

Korewarbn (k.jn.gl.m) Ji xak welat xwe diirkevtin ii brya

kesiikar, welat,war iihtd kirin.

Korewar (n.I.m) Evndarya war ii welat.

Korewarkirin (k.jn.gl.m) Mirov xwe yan k ji welat, war cihwar n w bbar bi ke ku herdem brya wan bi ke. Kor (naz,hd,bang) Gazkirina jina kbre, hest birndarkirin.

Kor (n.dar.m) Koratf. Korkirin (k.jn.I.m) Korekirin. Koro (hd,gazn.dar.nr) birdarkirin, Gazkirin zelam kore. Koe (hk.x.ewa) l.Zelam b rih simbl. 2. Xapnok. 3. giya
Corek kulindn dirje.

Kok (n.x.m) Kotana bik. Kotana karikan. Kotana berxan.

395

Kosp (n.x.m) Asteng.

Ko (n.x.m) 1. Dehmen. 2. Hedam m y guhnel y.

Kot (n.x.m) eper.Kozik.

Kotan (n.x.m) Li cihek rast dwarek ktan kir ,wey bazin

yan lak b bane derek heye kewal di xin nav bi taybetf li
havn. Tan. Perjan.

Kotek (n.x.m) Zor. Zordar. Xurt:Keotek ez karm biser ban bi

kevim.

Koteid (hk.x.ewa) Zor. : Dujmin bi kotek axa me dagr kir ye.

:Bi kotek kea xwe da ii.

KoeL(n.x.m) l.Burceka mezin ii bilinde jibo ciwany wek nan li cihn btiyerek l hatf riidan ava di ken ii wne, hma nivs an liser di ken.2. Malcoyek stiin ye jibo ava diit ser a bi pengnit
ii hza w xurt bi bit jibo zivrandina bern a liser k.

Kotir (n.x.m) Balindeyeka kiiv yal mal ye,pir reng hene.Kevok.

:Kotir evenga ay ye.

:Kotir li ser hkn kurk bii. Kotir fir.

Koti 1 (n.x.m) derd l.Derdek vegire,di bit egera gurbiina pst

mirov. 2.Mirov gur.Koti.

Kotbn (k.jn.I.m) To derd koti bn. Gurbn.(K) bn: Bn.

Koyan (n.x.m) 1. Nexwe. Xem. . Azar.Beh. Jan. 2. Nav
mrane.

Kovandar (hk,hn.dar.ewa) Kes bi kovan. Bi xem.

Kovandar (n.dar.mi Xem. Nexwe. Behdar.
Kovar (n.x.mi Govar.

KoyiI_(n.x.m) Amreke bin w boryek zirav ser w firehe,

jibo il kirine amann der teng bi kar di ht.

396

Koy (hk.dar.ewa) Dirinde. Hov.

Kox (n.x.nr) Kol. Kolk.

Koz (hk.cih,n.x.m) Cih bi p ii pelex, ko her gundek para xwe

heye, jibo erna kewal ii dewaran. Pawan. :Koza gund jor.

:Koza pez.

Kozik (n.x.nr) eper pevnan.

Ku (prb) rvnan Alav girdana hevekane. : ewa ku ez hatim vr,

min... . Ku careka d kar wesa dubare be bit. Ko. Kubar (hn.x.ewa) 1. Rind. Ciwan. 2. Nav keane.

Ku (n.x.nr) Ber. Kevir. rKuek di ktiik werkir.

Kuik (n.x.nr) Du s beran yan hery di din rex kve tda agir
daran di ht hilkirin jibo lnan ii gerimkirina av ii xwarin.
Kuk daran, gaz htd. avka agir.

Kucikres (hk.l.ewa) Mirov am bi ser hat. Malwran .

Kucikre (n.I.m) Malwran.

Kulte (hk.cih,n.x.m) Rya ko dumahya w girt.

Kud (n.x.dz) Kudk.

Kudk (n.dar.dz) candar Tjika hir.

Kufandin (k.jn.x.m) deng Deng kufn[kifn] j nan, wek

vemirandina agir bi av.

Kuj_(hk.cih,nx.nr) endaze Cih derve y avayyan. S, arkuj. S.

Brx Qula.

Kul (n.x.m) derd 1 .Cihek viti ii kmgirt, edavgirt. Birna

gemar.2. Kovan . Derd.3. n giran .4. Biryan. Pend :KuIa

Heleb bikevit mala dujmin.

Kulate (hk.x.ewa) Tirsonek. Kulekfireh. Bzever.

Kulares (n.I.m) a zirav.

Kulav (n.x.nr) Perokeke bi qayda ser, mirov liser ser xwe

dadinin jibo ciwan yan xwe parastin ji serma ii germay.

Krxm.Pend :kulavek kir ser w.ang; xapandin. Pend :KuIav xwe
xar kir. Ang; pitrast.tena.

397

Kulavpistan (n.I.m) Lstikeke ; end zaro bi awayek bazin di

riinin, yekh dora wan di zivire, bi dizve kulav li pit hevalek riinit di dane; heger w heval zan li pit wye d dest dete kulav ti kevit pey heval xwe bi kulavan d lxit, heger ne zan,
heval di zivire de gera zivirna berdewam bi ke ta di gehe nik

y kulav li pit danaay, d dest havt kulav l xit ii ewj d bi away bazin baz det ta di gehit cih xwe ii hosa yar berdewam
d bit.

Kulb (n.x.m) Nemana xwarin.Qetlaz.

Kulbn (k.jn.I.m) Dema kulek li cihek can mirov peyda di bit.

(K) bn :Bn.

Kuldar (hn.dar.ewa) Kovandar. Birndar.

Kulek 1 (n.x.m) Konek di dwar kolay wey, girovir, arkuj

htdT, bo tkirina keliipelan.

Kulek 2 (hn.dar.ewa) kUoiek Kuldar. Gur. Kulekfireh (hk.I.ewa) Kulafe. Tirsonek. Kulfet (n.x.m) Jin. Prek. Afret. :KuIfeta hjay ya nexwee.

Kulik (n.dar.m) Pirsikek mezine li edav digirit. Kul. :Kulikek ya li

mil w hat.

Kulim (n.x.m) Dest miand. Mist.

Kulimdanan (k.jn.I.m) Dema mirov kummek bi danit. :KoIim

danaser, gj bii!.

Kulimldan (k.jn.gl.m) Kulimdanan. Kulind (n.x.m) giya andin l.Giyayeke belg pane kulk zer di de.2.

Ber kulind ye, gelek cor, reng ii qebare hene, jibo xwarinn
cudaduda mifa j di wergirin.Kundik.

%
KuUnd

I^I 1 (n.x.n) candar khui Giyandarck kirmijoke liser nkatf dijt ii

ziyan di gehnit andin.

Kul

398

Kul 2 (n.x.m) ffirya pez.

Kullk 1 (n.x.m) giya Guln biiik ,ciwan ii rengn yn li biharan

gedibin.

Kulpindk (n.I.nr) candar Corek kulyan e di pindin.

Kulkirin (k.jn.I.m) Weke mirov bi be egera kulbiina cihek li

giyan mirov. :Hind di difin a xwe di xebit ya kul kir. :Te bi
wan kiryard epel dil min kul kir!. (K) bn :Kirin.

Kulkul (n.x.nr) tewai Balindeyek rengne, ciwane, hlna xwe di

kendalan da dirist di ket, xwarina w mik mhingive.
Mxur.

Kulkul (hn.x.ewa) Mirov b bawer ii gelek vira di ket. Kulore [kurore](n.x.m) xwarin Corek nan sitwr ii tirsye liser sl,
tenr yan pelan dirist di kin. Pend :Begzade kurore l biine kade.
Ang; heger mirov bir bo her tit liber dev xwe di bit.

Kulovank (n.dar.m) can Nva, gopika ser. Tirar ser. :Selik dana
ser kulovanka ser xo.

Kulox (n.x.nr) can Kelleya hesty req ya ser candara ii mirovan,

ko mej tda di ht parastin.

Kulox

Kum (n.x.n) Ku\av.Pend :Ser keel di kum da bae.

Kumir (nl.m) can khumir Got rengsor bi ser dk mirkan ve.

Kumra dkil.

Kumre (hk.I.ewa) Kes goman liser jina, yan mr xwe heye ko

av li dere. Dilps. avnebar.

Kumzir (n.I.nr) kevtn Kulav asin, jibo xwe paraztin li ceng,

ervanan li ser xwe di kirin.

Kun (hk.cih,n.x.m) Cihek vekir. Cihek xulole. Kunmiik, curd,

mar ii htd.

Kunbn (k.jn.l.m) Dema cihek , erdek kun di bit.(K) bn: Biin.

'

399

Kunc (hk.cih,n.x.m) 1. Cih xwe vearina candaran. Kuna

candaran. :Kunca riiv. 2. Quncal.

Kuncandin (k.jn.x.m) khuncandin Dema mirov berek yan tebelek li

yeka d di de, bi hz ji cih w di firne ii cih w di gire. (K) Bdn: ez di kuncnim em di kuncnn tu di kuncn hn di

kuncnin, ew di kuncne[...it] ewan di kuncnin. Pr:dbi+bdn. Bdb : di kuncand, di kuncandin. Db,diir :kuncandibii,
kuncandibiin. (F) : bi kuncne, bi kuncnin.

Kuncik (hk.cih,n.dar.m) Kuj.Quncal.

Kunc (n.x.m) giya Mitayek dindik hiire, tehn ii gelek corn

xwarinan j di bin.

Kund (n.x.nr) baiinde Core balindeyek avzer ii mezine,Iiser beran

ii kavlegundan di dadit ii rava mik ikan di ket.

Kundie (n.dar.dn) candar Tjika beraz. Tjik beraz.

Kundir (n.x.nr) Kulind.

Kunr (n.x.m) derd Kulikeka mezin ii bi jane li can mirov di ht.

Qunr.

Kunker (n.I.nr) Amr titan p kun di kin.

Kunkirin (k.jn.l.m) Vekirina kunek di cihek. Dwar, erd, cok,

dar kun kir. (K): bn Kirin.

Kunmr (n.I.m) Mala mryan. Kuna mryan. Glexur.

:Kunmryak di eywank da heye. Kunork (n.dar.nr) Kertik.

Kur 1 (hk.x.ewa) khur 1. Xort ko hj jin ne anye. Zigurd. 2.

Niv nr ji daybaban. Pis.

Kur 2 (n.x.m) khur Mirka ser hkan. Kurk.

Kur 3 (n.x.m) Her. Teqin.

Kur 4 (hk.x.ewa) Serxwer.Kodqeln. :Krk giyanewerek kure.

Kur 5 (hk.x.ewa) khur Kurt. Kurbek (kn.x.dz) candar Qurbek.

Kurbn (k.jn.I.m) Kurtbiin.: Pora ser te kur be. (K) bn :Biin. Kurd (nej.n) Kes nasnameya w kurdye.Ser bi neteweya kurde. Kurdayet (n.dar.m) Xebat jibona azad doza gel kurd.
Kurdnf.

400

Kurde (n.x.m) Nav jinane.

Kardewan {n.dar.m) Ziman, and, kelepor, yn babkaln kuidan.

Keweopn kurdan.

Kurdistan (hkeih. cugir.n.m) Welat, war ^kurdan. rOujminan

Kurdistan pare kirin. s: :Kudistan yanneman.

Kurdistan(neten.dar.dz) Welatyn Kurdistan. :Ew Kurdistaitf

ye l ne kurde.

Kurd.(hk,hiiewa) 1 . Tit. x\varin,ziman htd, yn kurdan. 2. Nav

xortane.

Kurdn fndar.m) Kurda>'et.

Kurik (n.dar.nr) khurih Kur biiik.

Kuriko (hd,gaz,nr) Gazkirina kurik.

Kurisandin (k.jn.x.m) Kuncandin.(K) bdn:ez di kurisnim em di

kurisnn, tu di kurisn hiin di kurisnin, ew di kurisne[. ..it]
ewan di kurisnin. Pr:d bi +bdn. Bdb : di kurisand, di

kurisandin. Db,dr :kurisandib, kurisandibin. (F) : bi kurisne,

bi kurisnin.

Kur (n.x.m) can Kilk. :Kurya l. :Kur}^a sey. :Kurya kew.

Kurn (n.dar.m) Jyana bjiny. Hta kur. Zigurd. :Bi kurin

min karn weha ne kirne, evca d ewa noke kem!.

Kurk 1 (n.x.nr) Cilkeke di havn ser milan. Sako. Qemsele.

Qapt.

Kurk 2 (hk.x.ev^-a) Mirk ii balindeyn liser hkan jibo

mariqkirin.

Kurkbn (k.jn.I.m) Dema baleinde li ser hlak di mnin jibo tjik

peyda bi bin. :Kewa me ya kurk biiy!.

Kurkirin (k.jn.I.m) Kurtkirin. :Mirk xwe liser hkan kurk kir.

(K) bn: Kirin.

Kurmam (n.I.nr) Pismam. :HevaI Helgord kurmamn hevdu ne.

Kurmanc (nejn) Kurd.

Kurman (n.dar.m) Kurd. Xomal. :Zar kurmanc. :Bacankd

kurmanc.
Kurmatx (n.x.m) can Kemax.

Kurme (n.x.m) ek Cifte.

401

Kurmwk (n.I.mi Bistka tay mwa tir ya ter nazik tama w

miz ti xwee.Qurmwk.

Kur (n.x.m) Amrek arppike, cih rnitin ii pita mirov heye

jibo liser riinitin bi kar di ht.

Kurt (hk.x.ewa) Aly bik ji dirj panya endazeyan.Tit kurt ; tit ne dirj. Mirov kurt ; mirov ne diri. Jiy kurt iv

nedirj.Tky. Kin. Nev.

' ^

Kurtan (n..x.nr) Cilek nemazeye li ser pita dewaran di bestin jiber barkirin ti xwe girtina bar, herwisa parastina le wan.
Kurtane (n.dar.m) Herya li dwaran di din.

Kurtanekirin (k.jn.l.m) Teqinkirina dwaran. Hisna dwaran (K)

bn: Kirin.

Kurtanler (kam.l.dz) Mirov kurtanan dirist di ket. Kar w

kirina kurtanane. Kurtay (hk.x.ewa) Kurt.

Kurtbn (hk.I.ewa) Mirov hizirteng. Km dtin. :Xortek

kurtbne. : Jineka kurtbne.

Kurtbn (n.I.m) Hizirteng. Km dtin. :Kurtbnya te ji

kmbawerya teye.

Kurtbn_(k.jn.l.m) Bikbna titan. Tkn. : Kirsk min y

kurt bye.(K) bn :Bn.

Kurt (hk.ewa,n.dar.m) Gotina kurt. Kurtvebirn. :Rex kurt y

tit pvay. :Bi kurt; Pend Kurt kirmanc. Dirj nekirin. :
Kurtya niieyan.

Kurtkirin (k.jn.I.m) Birna titek ta kurt bi be. Vebirn.Peyva xwe kurtkir. ; peyva xwe vebir. :Pia ser xo kurt bi ke.(K) bnKirin.

Kurtkirmanc (hk.l.ewa) Dema mirov axivtinker bi xwazit

gotma xwe kurt vebirit mijar bi daw bi hnit himber xwe
t bi gehnit.

Ku (n.x.m) Bay ji paya mirov yan giyandaran der dikevit .

Kul{en_(hk.l.ewa) Y kuan di kit.

Kukirin (k.jn.l.m) Dema ku t kirin. Baberdan. (K) bn :Kirin. Kut (hk.x.ewa) Tit, amr ser w ne tj. Serpan. Brx Tj.

402

Kutabn (k.jn.I.m) Bdengbiin. Bi daw hatm. : Gotina w kuta

hat; bi daw hat.

Kutakirin (k.jn.l.m) Bi daw ann . Bdengku-in.(K) :Kirin.

Kutan (n.x.m) 1 .Guhnelya navbera nr ti myan. Cotbiin. 2.
Qutan. Ldan. Kutay (n.dar.m) Daw. Domah.

Kutbn (k.jn.I.m) Dema ser kr, sator, das ti htd kut di bit. (K)
bn: Biin. Kutek (hk.x.m) Zor.xurt. Kutek (n.dar.m) Zor. Xurt.

Kutildew (n.l.m) xwarin Xwarineka kurdye, kutilkn arxavk yan

got di kin nav dew ti di lnin. :va me kutildewe.:Dayka min

kutildew ya bo me kir. Kutilk (n.x.m) xwarin Girikn hevr, danhr, birinc ii htd pir got, pvaz ii xwarinn din, di kelnin di nav avikanda yan di riin da di qelnin.

Kutkirin (k.jn.I.m) Ser yan dev amran kut bi k. (K) bn: Kirin. Kuxekuxkirin (k.jn.I.m) Kuxn. Kuxik (n.x.m) derd Deng ii bay ji gerya mirov derdikevit ji egera ketina madek di nava shn mirov da, yan nexwebtina shan. Kuxn (kjn.x.m) Dema mirov di kuxit. (K) bedn: ez di kuxim em

dlTcuxn, tu di kux hiin di kuxin, ew di kuxe[...it] .ewan di kuxin.

Pr:d bi + bdn. Bdb : di kuxm, di kux, dikuxn. Db,diir :

kuxbiim, biiy, btiyn, bti,... biin. (F) : bi kuxe, bi kuxin.

Kuzrandin (k.jn.x.m) ewitandina pern mirk ii balindeyan liser

agir 3a2o tu mii ti per pve nemiiin dema di ht lnan yan

birajtin. Sotina mtiyn mirov. (K) bdn : ez di kuzrnim em di

kuzrnn, tu di kuzrn htin di kuzrnin, ew di kuzrne[. . .it] ewan

di kuzrnin. Pr :d bi + bdn. Bdb : di kuzrand, di kuzrandin. Db,diir: kuzrandibii, .... biin. (F): bi kuzrne, bi kuzrnin.

Kuzrn (k.jn.x.m) ewitn. Sotin. : Pora w li hindav agir kuk

kuzr.

K l(hk.x.ewa) Bizin ii nryn b ax. :We end bizinn kii

hene?.

K 2 (n.x.m) hh Sttina mezin ya ji ax yan ber ii mentoy hat

avakirin, bo ragirtin ii ciwanya banan. Dinge.

403

K (hd,gaz.x.m) Gazkirin ti naznav bizina kii.

Kik (n.dar.nr) Se. Seg.

Ko (hngaz.dar.nr) Gazkirina ii naznav nry kti. Kd (n.x.nr) Amaneke ji dar yan naylon hat kirin, ivan av
yan r tda hildigirin.

Kk (n.x.m) Nejad. Bingeh. Ew di kiika xweda wesane. Kln (hk.cih,n.x.m) Cih paraztina dan ti xwarin.Kwar. Kogeh.
Knek (hn.x.nr) Qondeh.

Kp (n.x.nr) l.Bilintirn ser yay. 2. Perdaxa av, ay, htd.

Kiir (n.x.m) al. Qiir. Kend. Krekr (n.dar.m) Dengiidor.

Kremar (n.l.nr) Corek marn jihrdarin, li Kurdistan pirin, di

bjin di korene, yan ji kore (bi xafilk) ve gurz xwe da di
wenin. Koremar.

Krhe (n.x.m) Amrek wek mek ye bi pestan bayek bihz j derdikevit bo xwekirina agir jibo helandin(buhujandina) asin.
Krhevan (pn.dar.dz) Kes li ser kiirhey kar di ke.

Krik (n.dar.m)I. Kiira biiik. 2.Komir. tiin.

Ke (hk.x.ewa) Kose. Ksel (n.x.dz) Ksele.

K (n.X.dz) candar KSCle.

Ks (ksele) K (n.x.m) I.Hedam guhnel y gyandarn m. 2. Dehmel.

Ktal (n.x.m) Perok.

Ktek (hk.x.ewa) Kutek. Kteld (hk.x.ewa) Kutek.

ktekkirin (k.jn.l.m) Zorkirin (K) bn : Kirin.

404

Kz I (n.x.m) Erd (cih) erwan kewalan y pawankir.

Kz 2 (n.x.nr) Gozik.

Kwa (prb) rzman Alav pirs. Ka.Kan

Kwan (prb) rzman Kan.

Kwar (hk.cih,n.x.m) Cih mita tkirin. Embar. Kiiln. Kar. Pend

:i bi kin kwar ew di ht xwar. Kwt (hk.cih,weIn)WeIatek erebye. Kwrinc (kam) Kes peya kwrinc y heye.

Kwrinc (kam.x.m) Karker veirna hiry bi amrek nemaze hiry vedirit daku ji navk biht der ti paqij bibit , bo nivnan Kwstan (hk.cih.m) Cih ti warn xwe ii fnik. Zozan.Feran.
Kwt (n.x.m) Ftik.

Kwtandin (k.jn.x.m) Ftandin. Ftikvedan.

Kw^e (hnx.dz) Rhsip ii mezin hoz,gimd yan tax.

405

L (le) Pta pazdeh ji abeya kiu-d. La (hk.cih.x.m) Al. Rex. Tenit. Klek. T. :Lay rast. Lay ep. Labik (n.x.m) Tepik. Xefk. Labor (nbiya.x.m) Ezmongeh. Taqgeh. Lac (n.x.nr) Kur(A//rr).Law.:Ar lac Hmin e. ang; kur Hmin e.
Lacik (n.dar.nr) Kurik.

Ladan (k.jn.I.m) Ji r derkevtin. Serdaiin.(K): ez ladidim em

ladidn, tu ladid hiin ladidin, ew ladidit ewan ladidin. (F): (bi)

ladeladin.

Lad (hk.cih,n.x.nr) I . Xanyn mezin li gundan. 2. Gund.

Lader (ndar.dz) Mirov laday.

Laf (n.x.m) Axivtin. Gotin. Lafavtin (k.jn.I.m) Axivtin. Peyvn. (K) bn: Avtin.havtin.

Lafazan (rd.I.ewa) Pirbj. Lafaw (n.x.m) Dema av ti em ji egera befir ti barann mezin, bo di bin ii bi ser avah ii rez bstanan da di hn ziyan di gehnin
. Lhmit.

Laflafk (n.dar.m) giya Corek giyaye, belg pan keske, bi akan xwe di dar avahyan di alne bi ser di keve. Daralnk.

Laflafok (n.dar.m) bn: Laflafk.

407

Lalg (n.I.m) endaze weyek endazey ye, dirj ji pany

ptire.:Xanyek lak.

Lal (hk.x.ewa) Mirov ne t (nikarit) bipeyvit, bi livnana destan dantisitandinan di ket. :ZeIamek lal. :Jineka lal. Lalbn (k.jn.l.m) 1. Dema mirov lal di bit.2. Bdengbiin. :Ji tirsan
da lal b.(K) bn: Bn.

Lale (n.x.m) gui Helal. Laleiai (n.dar.m) Lava. Hv.

Lalelalkirin (k.jn.l.m) Lavakirin.Hvkirin.

Laleng (n.hiym..m)fSqt Corek pirteqalan e, tvkil wan bi sanas

j ve di bit.

Lalezar (n.l.m) Bax laleyan.

Lal (hngaz.x.m) Nav bangkirin yan naznav jina lal.

Laiis (hk.cih,n.x.m) Cihek proze ii rtigeha zdyane li
Kurdistana baiir. Lalia noran.

Lal_(n.x.m) derd 'biexweya lalbiin.

Laik (n.x.m) aman Sn. Snk. :LaIka pir Danqute.

Lalkirin (k.jn.l.m) B ezmankirin. :Xwe lala ne ke!. (K) bn:Kirin.

Lalo (hngaz.dar.nr) Nav bangkirina zelam b ezman, lal. Lam (n.x.m) le Hesty dev didan liser rz dibin. Lama ser ii
bin.Lama jr ,lama jor.

Lama (n.biyan) candar Candareke mna deveyane ii ji bizina

mezintire.

Lajne (n.x.m) le Cot girkn di kevin jr herdu avn mirov.

Hinarok.

Lan (n.x.m) Kunca candaran.

Landik (n.x.m) Amreke ji dar hatf kirin, zarokan tda

dinivnin. Dergii.

Laper (n.l.nr) Layek kaxez. Berper.

Lar (hn.x.ewa) Xar.

Larbn (k.jn.l.m) Xwarbiin. Xarbiin.

Larkirin (k.jn.l.m) Xwarkirin. Xwehirkirin. Kekirin.

408

Lasay (n.x.m) avlkirin. Zarvekirin.

Lasaykirin (k.jn.I.m) Zarvekirin.

Laser (n.dar.m) Leh.:Lasereka mezin li aqar biiye, jiber barana

zor.

Lastk (n.x.m) I . Keresteyek nerim e. :PIava lastk, cantik

lastk. 2. Jber.
La (n.x.m) can Le.

Lagiran (hk.I.ewa) Westay. Mand. Legiran. Kerix.

Lagiran (n.I.m) Nexwe. Westan.

Lat (hk.cih,n.x.m) 1. Cihnbilind. Firake. Zinar.2. Coyamezin.3. Pareka erd.

Latik (n.dar.m) I . Lata bitik. 2. Malikn birinc, bacan, gul ii htd. Latn (nbiyan) Ziman ii nivseka taybete ji ep bo rast dest p di ke, mna zimann ngilz, elman kurd ii htd. Latkirin (k.jn.I.m) kirina latikan jibo andin. :Me erd xwe y lat kir d birinc nn. Lava (n.x.m) Hv. Daxaz. Lavlav.

Lavakar (hk.dar.ewa) Kes lava di ke. Kes bo xwe hvya ji yek

di ke jibo alkaryek yan azakirin ii lbtirn.

Lavaldrin (k.jn.I.m) Hvkirin. Hvxastin. Daxazkirin.

Lavlavkirin. Qutab gelek lava ji mamostay kirin dako l bi

bore.(K) bn: Kirin. Lavje (n.x.m) Sitran .Deng. Awaz.

Lavjegotin (k.jn.I.m) Stirangotin. Stirn. : Ji kerema xo lavjek

jibo me bje. (K) bn:Gotin. Lavlav (n.I.m) bn: Lava. Lavlavkirin (k.jn.I.m) bn : Lavakirin. Law (n.x.nr) I . Ciwan. Xukok. Qnc. ak. 2. Xort. Genc. Cihl. :
Xortek law. Jineka law. Xanyek law.

Lawaz (hk.x.ewa) Lewaz. Barebiin. Sistbiin. Mandbiin. :Nry Lawazbn (k.jn.I.m) Bar( ivan lawaz biiye, hind ;y westyay. (K) bn :Bn.

Lawaz (n.dar.m) Sistf . Xav.

409

Lawazkirin (k.jn.I.m) Sistkirin. xistin.

Lawik (n.dar.nr) I . Corek kevine stirann evndar, gelr kurd ne

. 2. Nav mrane.

Lawir (n.x.nr) Giyandar. Candar. Canewer.

Lawn (hn.dar.ewa) Jiy lawn y. Jiyana gencn.Tit nii bit

ntiyat.

Laz (nej,n) Neteweyka ji Kafkazya. Lebat (n.x.m) Bizav. Xebat.

Leb (prb) rzman Alav pejirandinye.Bel. Er.

Lebitandin (k.jn.x.m) Dane axivtin. Bizivandin. Harkirin.

elengkirin. (K) bdn : ez di lebitnim em di lebitnn, tu di lebitn hiin di lebitnin, ew di lebitne[..it] ewan di lebitnin.
Pr :d(bi)+bdn. Bdb : di lebitand, di lebitandin.

Db,diir :Iebitandibii, lebitandibiin. (F) :bi lebitne, bi lebitnin. Bi

lebitne.

Lebitn (k.jn.x.m) Bizivn. elengbiin. Livn.(K) bdn : ez di

lebitim em di lebitn tu di lebit hiin di lebitin, ew di lebite[. . .it]

ewan di lebitin.Pr :d(bi)+bdn. Bdb : ez di lebitm em dilebitn, tU'di lebitf htin di lebitn, ew di lebiti ewan di Iebitn.Db,dik: ez

lebitbiim em lebitibiiyn, tu lebitbiiy hiin lebitbiin, ew lebitbii

ewan lebitbiin.

Lebleban (hk.dar.ewa) Mirov bi dev ti ezman. Zorzan . Pirbj.

Devxo.

Legan (n.x.m) aman Legen.

Legen (n.x.m) Amanek firehe xwarin t di kin.

Leglege (n.x.dn) perinde Balindek kiivye, lingdirje, xwarina w

beq, mik ii marin.

Leglege

Lelieng (hn.x.ewa) avnetirs. Palewan. Mrak. Mrxas.

:Pmerge di cengan da lehenge.

Leh (n.x.m) Cih, kendal ji egera barna befir ii baranan di herift

di bite kur di helweit bin.

410

Lemelem (n.dar.m) deng Dengeke ji dev mirov di ht dema zad

xwarin. :LemIem a dev w ye.

Lemcelemckirin (k.jn.gl.m) Deng lemelem ji dev hatin. (K)

bn : Kirin.

LemE (n.x.m) Corek fanosane, jibo ronah, bi gaz kar di ke,

iiek bi ser binek pan da girtye ii peltika w agir pveye,

awzkek km ii zde kirin heye, liser cihak yan bi dwar ve di

hailawsin.

Lempe

Lenc (nhn.x.ewa) Xar. Baday.

Lencn (k.jn.x.m) Xwe badan. Xilingn.(K) bdn : ez di lencim em

di lencn, tu di lenc hiin di lencin, ew di lence[...it] ewan di lencin. Pr : d[bi] +bdn. Bdb : ez di lencm em di lencn, tu di
lenc hiin di lencn, ew di lenc ewan di lencn. Db,diir : ez^

lencbm em lencMyn, tu lencbiiy hiin lencbiin, ew lencbii

ewan lencbiin. [bi bti]. (F) : bi lence, bi lencin.

Leng (hn.x.ewa) Xar. il. Ke.:Mrek leng. :Jineka leng. :Bizina

leng.

Lenger (hk.dar.ewa) Y py w ne rk, di lengit.

Lengn (k.jn.x.m) Li dema rvetin mirov ii giyandar di lengin. Nicimn.(K) bdn: ez di lengin em di lengn, tu di leng hiin di
lengin, ew di Ienge...[it ]ewan di lengin. Pr:d(bi) +bdn. Bdb : ez

di lengm, em di lengn. Tu,ew(w, w) di leng, htin, ewan di

lengn, Db,diir : ez lengbiim,em lengbtiyn, tu lengbiiy, hiin,

ewan lengbn, ew lengb,(bi bnj. (F): bi lenge bi lengin. Lep (n.x.nr) can Dest. Mist. : Aras lepek ekirokan kirin berka
xwe .:Lep hir.

Lep

411

Lepik (n.x.nr) I . Bendik. Rwk. Destik. Lepk cantey.2.

Desgork.

Leq I (n.x.m) Cih leqa bi didanan. Gez. :Leqa v zarok gelek di

it.

Leq 2 (hn.x.ewa) Livok. : Ev dare ya leqe.ang; di livit.

Leq 3 (n.x.nr) Ta. eq.

Leqandin (k.jn.x.m) Livandin. Hijandin.(K) bdn: ez di leqnin em di leqnn, tu di leqn hiin di leqnin, ew di Ieqne[..it] ewan di

leqnin. Pr:d bi + bdn. bdb: di leqand, di leqandin. db,diir:

leqandibti, leqndibiin. (F): bi leqle, bi leqnin.
Leqdan (k.jn.l.m) Dema mirov xwarinek yan titek bi ke di

dev xwe da ii didand xwe liser bi give. Geztin. (K) bn :Dan.

Leqn (k.jn.x.m) Livn. Bizivn. :Didan min di leqit.(K) bdn :ez di leqim em di leqn, tu di leq hiin di leqin, ew di Ieqe[. . .it]
ewan di leqin.Pr :dbi +bdn. Bdb : ez di leqam em di leqayn, tu di leqay hiin di leqan, ew di leq ewan di leqan. Db,dtir :ez

leqabiim em leqabiiyn, tu leqabiiy htin leqabiin, ew leqabti ewan

leqabiin. (F) : bi leqe, bileqin.
Leqkirin (k.jn.I.m) Sistkirin.

Leqleqok (hk.dar.ewa) Livlivok. :Stiina kepir ya leqleqoke. :Didan leqleqok.

Leqldan (k.jn.gl.m) Leqdan. Geztin. :Leq li sv da.

Leqyan (k.jn.x.m) Leqn.

Leqandin (k.jndarm) zivrandina titan. livandin. Hejandin.ser

xwe leqand. Bejna xwe leqand ; leyzn. (K) : ez dileqnin em dileqnn, tu dileqn hiin dileqnin, ew dileqnit ewan dileqnin.
(F) : bileq bileqnin.
Leqyan (k.jm) livn.

Leqleqok (hn.I) tit di leqit. Dilivlivit. Didan leqleqok. Lerzandin (k.jn.x.m) Livandin. Hejandin. :Xwe di lerzne. (K) bdn : ez di lerznim em di lerznn, tu di lerzn hiin di lerznin, ew di Ierzne[...it]ewan di lerzninPr :dbi +bdn. Bdb : di

lerzand, di lerzandin. Db,diir: lerzandfbii, lerzandibtin (F): bi

lerzne, bi lerznin.

Lerzeta (n.l.m) rferrf Nexweya melarya.

412

Lerzn (k.jn.x.m) 1 . Ji egera tirs, serma yan tay le mirov di livit. : Ew y ji serrnan da di lerzit. 2. Mirov bo keyf ii ahyan
xwe di lerzne. Govendkirin. ahkirin. (K) bdn : ez di lerzim

em di lerzn, tu di lerz htin di lerzin, ew di Ierze[...it] ewan di

lerzin. Pr:d bi + bdn. Bdb : ez di lerzm,em di lerzn, tu di lerz, hiin di lerzn, ew di lerz ewan di lerzn. Db,diir: ez lerzbiim, em lerzbiiyn, tu lerzbiiy, htin lerzbtin, ew lerzbii, ewan lerzbiin.

(F): bi lerze, bi lerzin.

Lerzok (hk.dar.ewa) 1 .Mirov xwe di Ierznit.2. Lerzn. Le (n.x.nr) can La. Can. :Le mirov.

Leker (n.x.nr) Mirov ekdar. Stipa. Pmerge.Serbaz.

Lekergeh (Iik.cih,n.dar.m) Cih yan baregy meqkirina leker.
Leker (kar,ndar.m) Pmergat.

Lekerk (n.I.m) Komkirina leker li berokek bo hek yan

her karek serbaz. Lekerxane (hk.cih,n.dar.m) Lekergeh.

Lesax (hk.l.ewa) Mirov le w peyt ii i nexwe li dev nebin

.Saxlem.

Lesax (n.I.m) Saxlem. :Lesaxya w ji egera pir xwarina fqye. Let (n.x.m) Pirt. Ker. Pare.

Letbn (k.jn.I.m) Kerhn(kherbn). Pirtbtin. Letkirin (k.jn.l.m) Pirtkirin. Levan (n.x.m) Leven.

Leven (n.x.m) darbar Core hinkatye_ke(tira) liber lvn avan

hin di bin , tilheka (ta) raste ii girgirye ii nva w xuloleye bo ciwan, tan ti avahyan mifa j diht wergirtin. Qam.

Lewant (n.x.mi Gulav. Bhin.

Lewaz (hk.x.ewa) Bhz. B got. Sist.Virik. :Mirovek lewaz. :Bizina lewaz.

Lewazbn (k.jn.l.m) Bhzbtin. Sistbiin.Km gotbiin.Helyan.(K)

bn: Biin.

Lewaz (n.dar.m) Nesax. Lawaz. Lewazkirin (k.jn.l.m) Bhz- sist kirin . (K) bn: Kirin.

413

Lewe (hk.x.ewa) Briimet. Ezmandirj. Hestgiran. :i kurek

leweye!.

Lewebn (k.jn.I.m) Mirov bi kiryarek yan gotineka lewe ii kirt li ber avan di keve. :Ew wek ber nemaye, gelek lewe by !.
Lewekirin (k.jn.I.m) Xwe lewekirin.ang ; xwe sarkirin li ber
xelik.

Lewey (n.dar.m) Gotin ti kiryarn kirt. :Ew tu caran dest ji

leweyyd xwe ber nade.

Leweykirin (k.jn.l.m) Mirov gotin ii kiryarn lewe di ke.

Lewe (n.x.m) Teqin. Kur. Her.

Lewend (kk,hn.x.ewa) 1. Ciwan. Peyt. 2. Azad. Serbers.3. Nav

mrane.

Lewend (n.dar.m) Pare perokek sip ti dirje di gel cilkn kurd,

zelam di zendikn xwe bo ciwan di alnin, herwesa jin j li ser

kiras ii fstanan bi kar di hnin. Lewer (n.x.m) erwan. Kiiz. Lewerandin (k.jn.m) erandin.

Lewitandin (k.jn.x.m)I. Xirabkirin. Wrankirin. 2. Pskirin. gemarkirin.(K) bdn: ez di lewitfnim em di lewitnn, tu di

lewitn hiin di lewitnin, ew di Iewitne[..it] ewan di

Iewitnin.Pr:d bi+bdn. Bdb: di lewitand, di

Iewitandin.Db,diir:lewitandibti, lewitandibiin. (F): bi lewitne, bi

lewitnin.

Lewitn (k.jn.x.m) I.Pelixn. Heriftin. Pirbiin. Pengn. 2. Psbtin.:

Sig w di xuh re lewit.

Lewra (prb) rzman Peyveke jibo bi hevre girdana hevekan.

Jiberko. Dema. Ew dem.

Leyzandin (k.jn.x.m) Govendkirin. Lerzandin.

Leyzn (k.jn.x.m) Govendkirin.(K) bdn: ez di leyzim em di leyzn, tu di leyz hiin di leyzin, ew di Ieyze[...it] ewan di leyzin. Pr:

d[bi]+bdn. Bdb: ez di leyzm em di leyzn, tu di lez hiin di

leyzn, ew di leyz ewan di leyzn. Db,diir: ez leyzbii em leyzbiiyn, tu leyzbiiy hiin leyzbiin, ew leyzbii ewan
leyzbtin.(F): bi leyze bi leyzin.

414

Lez (n.x.m) Kar yan bizava ko zii bi ht kirin. Gro nebit. : Bi lez here mal, bje biray xwe da bi ht vr. Pend: Min btikek hna bi lez ii bez, sivika mal biime ez. ang; dema dayk biikek jibo

kur xwe di hne, jibo ku kar mal liser miln xesiiy sivik
bike, berevaj kar girantir di bit btik alkary nake.Lezgn. Brx
Hd.

Lezandhi (k.jn.x.m) Lezkirin. : Bi lezne here cem bapr xo ii

bj da bi ht vr.(K) bdn: ez di leznim em di leznn, tu di

lezn hiin di leznnin, ew di lezne[..it] ewan di leznin. Pr:d bi

+ bdn. Bdb : di lezand, di lezandin. Db,diir: lezandibii, ... biin.
(F): bi lezne, bi leznin.

Lezgn (hk.hn,dar.ewa) I . Bi lez. :Peyameka lezgn ii bersiveka

lezgn.2. Nav mrane. Lezgn (n.dar.m) Lez. Bi lez.

Lezn (k.jn.x.m) Lez. : Lezna hajotina tirobl 120 km/dem. Lezkirin (k.jn.I.m) Bizavkirin jibo zii karek bi cih bnin.
Lezandin.(K) bn:Kirin.

L (prb) rzman Alavckc hevberkirin ye. jiber hind. Bel. :Ez d

digel te hm, l bawer nakim merema me bi cih bi ht. : Azad hat
lHelgordnehat!. Lbel (prbl) rzman L. Jiberko.

Lbok (hk.n.dar.ewa) Mirov bi cil, reng ti gotinan keyf ii kenya xelik di hnit.Kenok.
Ln (k.jn.I.m) Pveiin. Wekhev. :Ew li bab xwe di e.:Li
heman r iin.:Agir li pelex xwe ii.

Ldan (k.jn.I.m) Qutan. andin.Azardan. Lxistin. :Nabit

mamosta li qutabyan bi den, unke ldan qedexeye. (K) bn: Dan.

Ldw; (kar.dar.dz) Kes li amrek miizk di de. Miizkvan. : Evn leaera tembiir ye ii Hja lder keman ye.

Lgern (k.jn.dar.m) Dema mirov li karek yan kesek bi gerit.:

Eveende ez li te di gerim, tu li kr btiy?. (K) bn: Geran [gern].

Lgeryan (k.jn.x.m) Lgeran.Lgern. Lhatin i^k.jn.dar.m) Dema tit b renckan yan zann bi dest
mirov di kevin.; Pend: Ma d her bo l ht?. Pend :Lhatin tire,

jijhtin. (K)bn:Hatin.

415

Lhad (hk.dar.ewa) Mirov bi ens.

Lhmit (n.x.m) Tit bi komel , karek bi komel, amek mezin,

ek komkuj. Barovek wranker,htd. Lkn (k.jn.I.m) Pkveiin. : Ev du xwkn han gelek lk di in!.

Lkdan (k.jn.I.m) I. Dema mirov tenek li y din di de.:Destd

xwe lkdan. :Tiromblan lk dan.2. Lkdana hijmaran. : Duw li duw bi de d bit ar. 2x2= 4.(K) bn: Dan. Lkday (hk,hn,.dar.ewa) 1 . rzman Peyveka ji du yan pitir peyvan hat avakirin; mna serbilind. avbelek ii htd. Celeb.2. Peyt.
Rapay. Bi seriiber. :Xortek lkday. :Jineka lkday. :MaIeka lkday.

Lkderkirin (k.jn.I.m) Ji hev birin. Jkbirin. :k ji siyan bi bin

d mnin du.3-l=2. Jbirin. Lker (n.dar.nr) rzman bn :Jder.

Lkevtin (k.jn.dar.m) Bi w-w-wan kevtin.P kevtin. V kevtin.:

pend tiik bi dar w keft.

Lkgeran (k.jn.I.m) Li k geran. Pisyara k kirin. Lkirin (k.jn.dar.m) Jkirin. Jvekirin.:BeIg li dar kir. Lkkevtin (k.jn.I.m) Peviin. Pevdatin. Lkoln (n.dar.m) Li peyiina kar, niie yan byeran. (K): ez

ldikolim em ldikoln, tu ldikol hiin ldikolin, ew ldikolit

ewan ldikolin. (F): lbikole l bikkolin. Vekoln.

Lkolnvan (kam.dar.dz) Y kar ti peya w lkoln. :Pismam

min lkolnvane.

Lkvekirin (k.jn.I.m) Parvekirin. Piikkirin. :Dehan liser pncan

lkveke d mnin du. 10-^5=2.
Llav (n.x.m) Liilav.

Ll ; (alv) Gotineke di lawik ii heyranan da bi kar di ht. Br

xLiilii.

Lmit (n.dar.m) Lhmit. Lre (hk.cih) V dir. Vr.

Lrabn (k.jn.dar.m) Serhildan. Dij rabiin. :Dem hria dujmin hat, xelik l rabiin ii (K) ji dever derxistin. bn : Rabtin.

416

Lv (n.x.m) l.can Pare hedamek reng pvaz ye li ser dev mirov

.Pend :Lv ptirin ji didanan..Ang ; xizim ti nas ji biyanyan ptirin. 2. Rex. Kinar. : Lva cem. Lva riibar.

Lv Lvabin (n.l.m) can Lva di kevit al bin y dev.

Lvajrn (n.I.m) can Lva bin. Pend :Lva jrn h ya jorn ne

da.Ang ; mit bii.

Lvajorn (n.I.m) can Lva ser.

Lvaser (n.l.m) can Pare lva di kevit ser, ya zelaman simbl

dikevin ser.

Lvbill (hk.I.ewa) Mirov lvn w di bilind .Lvmii .

Lvbilir (hk.I.ewa) Lvbill.

Lvkirin (k.jn.I.m) Zanna eway ya diris xandina [dengn]

peyvan. (K) bn: Kirin.
Lvld (hk.dar.ewa) Bi lvan.

Lvmii (hk.I.ewa) Mirov lvn w derkeft bin, bilind bin, dirj

bin.

Lvn (hk.I.ewa) Mirov navavgir. Girt. Miriito.

Lvr (hk.l.ewa) I .Mirov nizniz, nexasim zarok.2. Lvmii.

Lxistin (k.jn.dar.m) Ldan. Qutan. :L xe. :Gavan \i gay xist.

(K) bn: Xistin.

Lxwebn (k.jn.I.m) Azakirin. Lbiirn.(K) bn : Biin.

Lxwehatin (k.jn.I.m) azakirin. (K) bn: Hatin.

Lzim (n.x.pir) Xizim glek nzk mirov. Kirv xwn. Xzan.

Li (pr) rvnan Alavck girdane, jibo cih. Ez li mal mame. :Li Kurdistan befir di barit. Li bin, rex, ser, tenit , htd. :Tu li kr
by?.

Lib (n.x.m) Dindik. :Libeka nok. :Libeka hinar.

Liba (Pr.I) rvnan Li nik. Li cem. Li def.

ybin (n.x.m) Bilokn ji her yan mentoy hatn kirin bo

avakirina dwar ti xanyan.

417

Libhinar (n.l.m) Libn hinaran. Dindikn hinaran. Dindikhinar.

Licem (prb.l) rzman bn : Liba. Lidef (prb.I) rzman bn: Liba.

Lihevhatin (k.in.l.m) Pkhatin. :Pitf cire ii peviinan, gundyan

ew li hev hnan. (K) bn : Hatin.

Lihevliat (hk.l.ewa) Xweik. Rind. Ciwan. Rapay.Lkday.

:Keeka lihevhat.

Lilif (n.x.m) Pateyek stiire pir hir, mirov jibo xew bi ser xwe
di dadin.: Lihfa hir, pembii, pate ii htd.
Lijne (n.x.m) Deste. Komte. Linik (prb) rzman bn: Liba.

Limbs (n.x.n) can Pareke dirje bi ser fl ve jibo girtina p ii pelex yan av vexwarin ii xwe terkirin bi kar di hnit.

Ling (n.x.n) can Pareya le ji kemax ta bin py ,ran ii baq bihev

re. :Lig nr y birndar biiy.

Lingdiri.(hk.I.ewa) Mirov yan giyandar lingn w dirj bin.

Pdirj. ::LegIege balindeyek lingdirje.

Lingte ( hk.l.ewa) Mirov lewaz y lingn w zirav wek teyan.

Lingzirav (hk.l.ewa) Lingte.
Lingo (hk.ewa) Mirov lenger.

Liq (n.x.nr) eq. Ta. :Liq ketfya mamostayan.

Uva (n.x.m) Hirya berxan. Hir. :Balfkt ji livay.

Livandin (k.jn.x.m) Hejandin . Leqandin. Ba belgn daran di

livnit.

(K) bdn: ez di livnin em di livnn, tu di livn hiin di livnin, ew di livne[...it] ewan di livnin.Pr :d bi + bdn. Bdb: di livand, di Iivandin. Db,dtir : livandibii, ...biin. (F): bi livne bi livnin. Livn (k.jn.x.m) Bizivn. Na rewestan. Civcivn. (K) bdn: ez di hvim em di livn, tu di liv hiin di livin, ew di live[..it] ewan di hvin. Pr :d bi + bdn. Bdb : ez di livm, tu,ew di liv, ewan, em, hun di hvn. Db,diir : ez livbiim, em livbiiyn, tij livbiiy hiin,ewan livbiin, ew liv b. (F): bi live bi livin.
Livok 1 (hk.dar.ewa) Leqok.

418

Livok 2 (n.dar.m) can Gehn le.

Lixaf (n.x.nr) Hevsareke di xin ser ser ii devn dewaran ii hindek

di kevit nav dev jibo siyar bi karit li dema pdv bi rawestnit. Lixafldrin (k.jn.I.m) Lixaf xistin ser dev dewaran. : Hesp xwe
lixaf kir.(K) bn : Kirin.

an (n.x.m) Depek pane li zivistan dema befira sttit di

kevit,bi bin pyan ve bi bendikan gir di din dako pyn mirov

di befr da ne in xar.

Lfik (n.x.nr) Parek peroy zivir e mirov le xwe p di on.

Lfikdan (k.jn.l.m) Mirov lfk kefday li can xwe di de dako

pakij bi be. (K) bn : Dan.

Lfikkirin (k.jn.l.m) Lfikdan. :Da pek giyan xo lfk bi kin,

ez qirj biiym. (K) bn :Kirin.

Lhaz (n.x.nr) Asinek dirj ii ttmde jibo rakirina beran bi kar di hnin, alek di xin bin ber as ii hza xwe biser al d da di kin
tan bi ht wergeran. Qirase.

Lkav (n.l.m) ileya di dev da. Tif Gilz.

Llk (n.dar.m) Llaqn qers yn li zivistann seqem, bi kevir ii

sivandan ve di bin. Sqal.

Lne (n.x.nr) Cerek mezine doav, av yan mitay t di ken.:Lney

doav.

Lre (n.x.m) I . Pirsikn sor li le mirov peyda di bin ji egeratoz

yan pvedana adyan .2 gogokn liser ristikn zr.

Lrn (k.jn.x.m) Ltirn.

Ls (hk.cih,n.x.nr) Cih hewana teyr ii tewalan. Ls kew, ssk vi

htd.

Lsbn (k.jn.I.m) Balinde kar nivist di kin ii di ls xwe da di

nivin. :Mzeke kew me i ciwan y ls biiy!. Lsik (hn.x.ewa) Jiber ba ii barovan cilkn mirov hemii ter(il) di bin. Ter. :Ez li ber baran biim lsik.

Lskirin (k.jn.I.m) 1 . Dema nrvan dviina kew ii tewalan di kin ta ls wan akira di ken.2. Dviina gomarikiryan ii destnankirina cih wan. .(K): bn Kirin.

Lste (n.x.m) Kaxeza nav yan navnan liser rzkirn. Lsteya

navn xwendekaran li cem mamostaye. Xite.

419

Lstik (n.x.m) Yar. Werzi.: :Lstika ngan. :Lstika dartiran. Lstikvan (kam.dar.dz) Yarvan. Werzivan. Lstin (k.jn.x.m) Yarkirin. Lztin.(K) bdn: ez di lzim em di lzn, tu di lz hiin di lzin, ew di Ize[. . .it] ewan di lzin. Pr:

dbi+bdn. Bdb : ez di lzam em di lzan, tu di lzay htin di lzan, ew di lza ewan di Izan.Db,diir :ez lzabm em lzabiiyn(biin), tu lzabiiy hiin lzabtin, ew lzabti ewan lzabiin. (F) : bi lze, bi
lzin. Lstok (n.dar.m) Yaryn zarokan. Biikn zarokan.

Ltav (hk.cih,n.I.m) Cih av ii xiz tkel ku hin caran mirov yan

candar t di ikilin. Avzih.

Lztin (k.jn.x.m) Yarkirin. Lstin.: Em d bi topa py bi lzin.

Lo (prb) rzman Alav girdan ye ; D ka were lo. Lobk (n.x.m) giya avrek.
Loke (n.x.nr) Pembii.

Loma (prb) rzman Lewra. Loqe (n.x.m) Bazdana hespan ya ko xwe di hilavjin ii dengek mezin ji pyn wan di ht. Loqekirin (k.jn.l.m) Bazdana bi loqe ya hespan. (K) bn : Kirin.

Lor (nej.n,hk.cih) I. Kurdn bi zar lor di peyvin.2.Devera loran. Lorandin (k.jn.x.m) Gotina stirann xem ii xerb y, nemaze dayk di ber landika savan. (K) bdn : ez di lornim em dilornn, tu di lorn htin di lornin, ew di Iorne[..it] ewan di lornin. Pr:d

bi +bdn. Bdb : di lorand, di lorandin. Db,diir : di lorand, di

lorandin.

Loristan (hk.cih,cugir.devem) Devera loran.

Lorik (n.x.nr) sptyatt Xwarineka ral ye.

Lorn (k.jn.x.m) l.Stirn. Gotina awazn xemdar. 2. Deng gurg,

se ii riiv yan. (K) bdn: ez di lorim em di lorn, tu di lor htin di

lorin, ew di Iore[..it] ewan di lorin. Pr:d bi +bdn. Bdb : ez di lorm, tu, ew di lor, em, hiin, ewan di lorn. Db,diir: ez loriibiim

em lorbiiyn, tu lorbiiy hiin lorbiin, ew lorbii ewan lorbiin.(F)

bi lore, bi lorin.

Lotik (n.x.m) Xwe havtina hindek tewalan bi herdu pyan

nexasime iiik. : Tjika kew hjta nafrit, l bi lotikan di it.

420

Lii (hk.x.ewa) Kakilkn tvkil j kirn. Sipkir. Kevil di ser da

iiye.

Lbn (k.jn.I.m) Kevil di ser da iin. :TiIya min kevt bin ber jiber hind lii bii.

Lsk (n.x.m) Kakila ji kelp kir. :Liiska bahv. Lkirin (k.jn.l.m) Kevilkirin. Sipkirin. Ji kelp kirin. (K)
bn:Kirin.

Lkir (hk.I.ewa) Kevilkir. :Bahvn liikir.

Llan (hk.cih,devem) Devereke li Kurdistana batir.

Llav (n.dar.m) Befra bi av ii bihoj. Llav. Llbn (k.jn.l.m) Mna liileyan l hatin. Xelekbiin.
Lie_(n.x.m) Bor. Lwl.

Lletiveng (n.I.m) Liilya tivengan ya xilole ko gule j der di

kevin. Lley(hk.dar.ewa) wey wek liile, bor.

Llkirin (k.jn.I.m) wek liileyan kirin. Xelekkirin. : W pora

xwe Itil kir ye.

Lr (nej.n) bn:Lor. Lor.

Ls (hk.x.ewa) Hilii. Hil. : Erd Itis. Lsbn (k.jn.l.m) Hiliibiin.

Lskirin (k.jn.l.m) Hiliikirin.

Ltke (hk.cih,n.x) Gopik. Kopik. Ser.

421

M (me) Pta azdeh ji abeya kurd.

Ma (prb) rzman Alav pisyarkirin, jibo misogerkirin. :Ma tu ne

iiye mal ?. Ma d heta

keng hosa mnn ?. Ma heger min zanba hoye, da ewa we kem.

Qey.Qem.

Mack (nbivan.x.nr) Corek qelemane, nivsna wan ya gir ii di

rengnin.

Ma (n.x.m) Mirov lvn xwe

di gehnit lv yan riiyn kesek

xwediv deng ji dev xwe di hnit. Ramtisan.

Maajn (nl.m) Maeke ya mirov pif di kit dev kes bho ( bhinik) dako dubare bhina w bt ii biit.

Maamirin (n.I.m) kevin Kes xiinmj(vampr) bi di danan leqadi

havjin ii xwn ji le mirov di mjin.

Maandin (k.jn.x.m) Makirin. (K) bdn:ez di manim em di mann, tu di man hiin di manin, ew di mane[...it] ewan di
manin. Pr:d[bi]+bdn. Bdb: di maand, di maandin. Db,diir:
maandibii, maandibtin. (F): bi mane, manin.

Marn (k.jn.x.m) Makirin

Makirin (k.jn.l.m) Dema mirov yek ma di kit.(K) : bn Kirin.

Made (n.x.nr) 1 .Tit ko cihek digirit bariste(pvan) hebit.

Daring. Kereste. 2.Dirav.

Mad (hk.dar.ewa) Mirov parepers. irk.

423

Maf (n.x.nr) Darijtina deshelat di danin jibo welatyan ko i kar kiryar eleng di karin bi ken ii berevaj, i nabe bi ht kirin. Maf axivtin, dengdan, jyan, maf arenivs ii htd. Brx Erk.
Mafnas (kar,n.dar.dz) Pispor di war zanna maf da.
Mafzan (kar,n.dar.dz) Mafnas.

Mahn (n.x.m) candar Niv m y hespan. Mehn. Mak (n.x.m) Tuxm giyandarn gehitf yn m. Dayk. :Maka;
tiikan. Maka tjikan.

Makder (n.dar.m) rvnan Jder. avkan.

Maker (n.I.m) candar Tuxm m y keran. Kera m.Pend :Maker li

ber avd ker xatiine.

Makne (n.x.m) Amrn bi hza kareb, gaz, panzn ii htd kar di kin.: Makna; cilotin, cildiriin, tirombl, hran,
nivsandin ii htd.

Mal (n.x.m) 1. Xan yan cih jyana mirov. .: Mala wan li cem
mala meye. :MaIeka mezin.

Pend :Malan barkir, jinti me xwe hiyarkir. Pend :Mala b ser ya

kavile.2. Tit[pare , keltipel] mirv. .Pend :MaI dinyay qirja

destane.Penrf :MaIa zran xira di be, mala mran xirab
nabe.Pend :MaI bi tir hat, bi fs di it.

Malava (hk.I.ewa) Mirov avverkir ii xanedan. Xwed mal.

Malavabn (k.jn.gl.m) Zengnbiin. Malavakirin (k.jn.gl.m) Xwe zengnkirin.

Malavay (n.I.m) Dema mirov kestikar yan heval ii nasyaran bicih

di h lit. Xatirxastin.

Malavaykirin (k.jn.I.m) Xatirxastin. Bicihhlan. (K) bn: Kirin.

Malaxwed (n.I.m) Malaxuda. Malaxud. Mizgeft.

Malbab (n.I.m) Mala bab, bi taybet jibo kea mrkir dema serdana mala daybaban di ke; di bjin ii malbab. li malbaba
xwe ma.

Malbarkirin (k.jn.I.m) Dema mirov mala xwe ji cihek bar di ke

bo cih din. Pend: Malbarkirin malxirabkirine. (K) bn :Kirin.

Malbat (n.dar.m) Binemale. Xzan.

424

IMalbat (Xzan)

Babkalk
;:SV'

Daykalk
iJSH

Daykalk
S^

Babkalk

Daykalk

Babkalk

Daykalk

Babkalk

.&

'
'S>Bapr Dapr Dapr

n^
*
Bapr

'
Met
_J
Mam

Bab

Dayk

Xal

Xalet

UI
Dotmam

Dotxal
Bira

Kimet

Dotxalet

Ez

Xk Xsk

Pismet

Pismam

-Wk
Biraza jL
Pis
Birazaya

Pisxal

Pisxalet

l
Dot

Xarza

_
Xarzaya

t'
Nevya(ki)
Nev(kur)

9
Nev(kur)

Nev(ki)

d
Nevir(kur,ki) Nevir(kur,ki) Nevirk(ke,kur) Nevirk(ke,kur)

425

Malbav (n.I.m) Malbab. Malb (n.l.nr) Malbitik.

Malbik (n.I.nr) Cih zaro (mbiriyo) tda di zik dayk da.

Pizaan.

Maldar (hk.dar.ewa) Mirov areza di war rvebirin ii sereder ya mal da. Xanedan. Maldar (n.l.m) Xwekirina rewa abor ya mala xwe. Xanedan.

Maldarkirin (k.jn.l.m) Rvebirin ii pdabirina rewa jiyan li

mal.

Malevn (hk.dar.ewa) Mirov desgirt. Mirov irk. Mirov

nemera.

Malhol (n.l.m) Jrav. Solne.

Malinc (n.dar.nr) Pare asineke hiliiye, hosta jibo mentokirin,

gckirin ii teqinkirina

dwaran bi kar di hnin.

Malinc
Malitin (k.jn.I.m) Maln. Gzikdan.

Maln (k.in.x.m) Paqijkirina mal, hew bax ii htd, bi gzik.

Gzikdan. (K) bedn: ez di malim em di maln, tu di mal hiin di

malin, ew dimale[....it] ewan di malin.Pr :d bi +bdn. Bdb : di

mal, di malin.Db,diir : malbii, ...bn. (F) : bi male bi malin.
Malker (hk.dar.ewa) Y xwe mand di ket jibo bakirina rewa
xwe ya abor. Rncber.

Malldrin (k.jn.I.m) Karkirin jibo peydakirina dirav ii parey. Pend :MaI jibo kur ak yan y xirab neke. (K) bn: Kirin.
Malmezin (hk.I.cewa) Mirovn zengn ii hey. Xanedan.

Malof_(rd.dar.ewa) Giyandar hn mirov ii nav mal di bit.

Bizina,mha malof.

Malfier (n.l.m) Berperek yan jorek vekir jibo zanyar li niieyan ii

daniistandin di (Intemet) da.

Malwran (hn.l.ewa) Kes mala w wran, amek bi ser hatf.

Malxirab.

426

Malwranbn (k.jn.l.m) Wran- xirabbiina mal ji egera amek.

(K) bn :Bn.

Malwran (n.l.m) Derdeser.Malxirab.

Malwrankirin (k.jn.l.m) Dema amek di be egera wran ii

derdeser ya mal. Pend :Mala xwe bi dest xwe wran kir.ang ;
y bi xwe karn xwe tk di de. Malxirab (hk.l.ewa) Malwran.

Malxirabbn (k.jn.l.m) Malwranbiin. Mabtirab (n.l.m) Malwran.

Malxirabkirin (k.jn.l.m) Malwrankirin. Malxw (n.l.dz) Xudan mal. pend : Ger diz ii malxw bi bin k d

gay di kulek ra bi bin.

Mam (n.x.nr) Biray bab.: W kea mam xwe ji xwe ra an. Mama (nbiyan.x.m) Dayk. Dad. Mambiz (n.l.m) Xezal. Mamiz.

^'

Mamend (n.x.nr) Nav mrane. Mamik 1 (n.dar.nr) Helametek di nav rez, zev bstanan di

iklnin dako giyandar j bi tirsin ti zyanan nekin. Dalho. Mamik 2 (n.dar.m) Titk. Tderxistinok ; mna :derya ne, av t
nne. ang ; Keskan.

Mamir (n.x.m) Mirka yek sal ii hj hk ne kirine. Mamirk (n,biiik.dar.m) Mamir.

Mamiz (n.l.m) Xezal.Mambiz.

Mamo (gazn.dar.n) Gazkirina mam.'

Mamosta (karn.dar.dz) Pispor di karek da. Seyda. Frvan.: Mamostay ziman kurd.

Mamostay (kam.I.m) Kar mamosta. kar wanegotin. Man (k.jn.x.m)l.Hebiina mirov. 2.Grobiin. (K) bdn: ez di mnim
em di mnn, tu di mn hiin di mnin, ew di mne[. . ..it] ewan di mnin. Pr: d [bi] mnim, mnn, mn, mne[mnit] Bdb: ez di
mam, em di mayn, tu di may, hiin ewan di man , ew di ma.

Db,diir : ez mabm,em mabiiyn, tu mabiiy, hin mabiin, ew

mabii,ewan mabiin . (F): bi mne bi mnin.

427

Mandel (hn.x.ewa) Direw. a. Nerk.

Mandelkirin (k.jn.I.m) Direw derxistina gotin yan kiryarek. Mand (hk.x.ewa) Westay. Westiyay. : Ez evro gelek mand
me.Pend: Dest mand liser zik tre. Ang; y kar ii zehmet bi ke, d jiyana xwe xwe bi ke.

Mandbn (k.jn.I.m) Westan. Westiyan. (K) bn: Biin. Mandkirin (k.jn.I.m) Westandin. : Tu xud xwe wesa mand
neke. (K) bn: Kirin.
Mang 1 (n.x.m) Heyv. Mang 2 (demn.m) Meh.

Manga (n.dar.m) l.lek.

Mangirtin (k.jn.I.m) Girevgirtin. (K) bn :Girtin. Mango (n,hiyan) fsq Core fqyeke, girovir yan hk ye, mezin tam
irne.

Mant (n.biyan.m) Serntie. Bijkoj.

Mar (n.x.nr) adt Giyadarek xiok,dirj ii b pye jehirdare[bi jehire]. Pend :Mar bin gelgeley. Ang; mirov binvebinve.Perf
:Mar nabit yar. Pend :mar zik w hate rya w.

Marav (n.I.nr) candar Mar di av da di jt, yan melevan. Mar av.

Mardn (hk.cih,bajn.x.m) Bajareke li Kurdistana Baktir. Mrdn.

Marekirin (k.jn.I.m) Markirin.

Margestin (k.jn.I.m) Dema mar bi mirov yan giyandarek ve di dit

yan gez di kit. Marpvedan.

Margest (hk.I.ewa) Y mar pveday yan leq lday. Pend :Margesti ji wers ditirsit.ang; jiber tirsa w ji mar, wers li ber avan di bit mar. kes bi ser hat ii avtirsay.
Margiros (n.dar.nr) tewai Nrekew. Rubad.

Margse (n.dar.nr) candar Giyandarek xiok ii biiike , dest ii p

hene.

Margsk (n.dar.nr) candar Margse. Markirin (k.jn.m) Girbenda navbera jin ti mran li cem mela

yan oldarek ve, yan j li dadgeh. . Jin markirin ; jinnan. (K):

bn :Kirin

428

Marmark (n.I.m) candar kirimtk Corek kirmn zirav ii biiikin di zik mirov da ii di nav desnivj diyar di bin.

Marmas (n.I.m) candar Corek masyn dirje mna marane.

Marmas
Mas (n.x.m) candar Giyandarek xwnsar ii avye, hindek hkkerin

lirndek di zn, gelek cor ii reng hene.Pend :Masyan di av da di

firoit.Penrf :Masy^^ a eman, nabe nehinga deryayan.Penrf :Mas li
dm najt.

Mas
Masgir (pn.l.dz) Ravker yan nrvann masyan. okvan. Masgir (kam.dar.m) Rava masyan.

Mast (n.x.nr) sptyat Xwarineka ral ye , ji r gerimkir it hvnkirin end demjimran di ht nixavtin, di mehit u jibo
xwarin berhev di bit. Mastfiro (pn.l.dz) Kes kar firotina mast di ke. Mastfrog (kkarn.dar.m) Mastfrotin.

Maslke (n.x.m) can camiar Got bi hz ii peyt y le candar ii mirov ko mirov di karit bi Iivnit.

Ma (n.x.m) gtya Giyayek andin ye ber w wek dindikane, bi

tin yan digel xwarinn din t berhev kirin. Pend: Te da nav maan. ang; dema mirov gotineka ke di bjit, hember mirov

jibo hiyarkirin v gotin di bjit.

Mat (n.x.m) Tebel.

Matan (n.dar.m) lztin Tebelan. Matankirin (k.jn.I.m) yar Tebelankirin. Matker (hk.dar.ewa) Mirov may xwe di hemti karan da di
ke.Davdoz.

Matkirin (k.jn.dar.m) avdrkirin. Xwedkirin. Mat j kirin.

Mati ji zarokan di ke.(K) bn: Kirin.

Maytkirin (k.jn.dar.m) Dest di karn xelik werdan. : Tu may

xwe di kar min da neke. Ang; te olej nne.(K) bn: Kirin.

429

Maz (n.x.m) darabar Dareke belg kesik ii xemildare, li iyayn

Kurdistan pirin, du corn ber di det wek; mz bo derman ii tamdana kevlan mifa j di ht wergirtin, ii ber, ku di bjin
bermazik.

Mazin (kar,n.l.dz) 1. Kes ku li iyan li mazyan di gerit di init.

2. Nav jin ii mrane.

Maz (n.x.m) Maz. Mazvan (kam.dar.dz) Mazin.

Me (cihn) rzman Kcs yek piran, heyn . :Kurdistan welat (me)

ye. : Stiranek bo me bje.:MaIa me. Em. Me divt gel kurd serferaz bit. : Wek me biv d wesa bi be. Mebest (n.x.m) irovekirina gotina mirov di vt bjit bo hember xwe.Ya dil mirov. Merem.:Mebesta te ji w gotin iye?.
Mec (dn,n) Kevine oleka ran yane. Meger (prb) rzman Alavekejibojgirtin, cudakirin Jibil. Eger ne.

Meh (hk.dem,n.x.m) l.Sh roj. S meh werzek pk di hnin.Sal

duwazde mehin. :Meha gulan. Meha xizran. :Eve meheke min cigare hlane.Heyv.

Mehandin (k.jn.x.m) Lkirina hvn taybet li r, pa end demhijmran tr di bit ii mast, yan penr jibo xwarin berhev di
bit.2.Trbtin. :(K) bdn: ez di mehnin em di mehnn, tu di

mehn hiin di mehnin, ew di mehne[...it] ewan di mehnin.

Pr:d bi +bdn. Bdb : di mehand, di mehandin.Db,diir: mehandibii, ...biin. (F): bi mehne , bi mehnin.

Mehane (hk.dar.ewa) Kar li meh carek di ht kirin. : Ez mehane

mehyana xwe di wergirim.

Mehan (n.dar.m) bn: Mehyane.

Mehbirin (k.jn..l.m) Her ji 20 rojn destpka avisbiin ta meha

ar,jin gj di bin ii di veriin. Pend : Ya ne bit meha, bila bnit deha.ang ; mehbirinji biina zarokan girantire jibo jinan. (K) bn:
Birin

Mehik (n.dar.m) Roj nivj ii nizay di hindek mehan da.

Mehir (n.x.m) Mehira jin.

Mehirkirin (k.jn.l.m) Markirina jin ii mran li cem mela, yan

dadgeh.

430

Meli (hk.dar.ewa) Mast, penr, hat mehandin. Trbiiy. : Xwna

meh.

Mehn 1 (k.jn.x.m) Tr yan xesyana madeyn il. Wek mast

mE. r di mehit di bit mast.

Mehn (n.x.m) candar bn :Mahn.

Mehol (n.x.nr) Amrek mna akuane, jibo iknandina keviran

STcar di hnin.

Mehol Mehsik (n.dar.m) Pereke ji qay di xin di plav da, li bin py

jibo peytkirin. Binp.

Mehyane (n.dar.m) Par mehek y mirov werdigirit hember kar.

Heyvane. Ratib. Mej (n.x.nr) bn: Mej.

Mej (nx.nr) can 1 . candar Madcy di kulox, yan hestyn mirov ii giyandara da heye. Mejy ser. 2.Jr. Aqil. :Ew mkovek hinde
gemjoye d bj mej di ser da nne.

Mejhisik (hn.I.ewa) Mirov zii fr tit nabit , i nait di ser da.

Tnegehit. Gemjo.

Mekne (n.x.m) 1 . Amrek agirye bo berdana(hilkirina) cigare

yan karn din bi kar di ht. 2. Matorn livn ii paldana tiroblan ii amrn d. Dnemo.

Mekke (hk.cih,cugrir.n) Bajreke li Erbistan, riigeha misilmanan

lye.

Meia (kar,n.x.nr) Zanay ola (dn) islam. Melay (hk.dar.ewa) Mirovn bi rbaz iinav M. M Barzan
daxbar. Derwn rika serok netewey ii can Barzan.

Melar [melarya],(n.x.m) derd eke tayn sar ii gerim di hnit

mirov, birya leqn pya di ht veguhastin. Lerzeta.

Melbend (hk.cih,n.x.m) Bingeh. Komele. Mele 1 (kam.x.nr) Mela.

Melg 2 (n.x.m) Melevan. : Ez ne meleme. ang; melevanyan

nizanim.

431

Melekirin (k.jn.l.m) Mirov di zane di av da mele bi

ke.Melevankirin. (K) bn :Kirin.

Melevan (hk.dar.ewa) Y di karit di avda bi ht, bi it , xwe niqo ket ii bi ser av bi kevit. Pend : Melevan di xeniqit. Melevan (n.dar.m) Serkevtin, niqobiin ii hatiniiiin di avda. Melevankirin (k.jn.I.m) Melekirin.(K) bn: Kirin.
Melexan (n.x.m) alok.

Melez (n.x.nr) Miiyn rebizinan. Merez.

Meiy (n.x.m) Milhb.

Melhem (n.x.nr) Milhem.

Melhemkirin (k.jn.I.m) Melhem danan ser birnan, yan kirin

avn kul.

Melin (k.jn.x.m) Dema balinde,mirk, werdek, kew, kevok ti htd xwe liser hln yan ls mit di kin.: Mirka pr lisr hkan
melis ye.

Meli (hn.x.ewa) Mirov damay. Bgwil. Posde.Dilikes.

Mellbn (k.jn.I.m) Dilikestin. Bgwilbiin. Meli (n.dar.m) Posdey. Daman.

Mellkirin (k.jn.I.m) Bgwilkirin. Dil ikandin. Melok (n.x.m) Komeka qesela genim, ceh , nok ii htd.. di kin gurz dako jibo hilgirtin ii birina ser cuxn desxwe bi bit. Gurz.
Meii (hn.x.ewa) Mell. Mellbn (k.jn.I.m) Posdebiin. Daman. (K) bn: Btin.
Mell (n.dar.m) Daman. Dilikestn.

Meliilkirin (k.jn.I.m) Bgwilkirin. Dilikandin. (K) bn :Kirin.

Mem I (n.x.nr) 1. Nav mrane, 2. Qehreman dastana mem ii
zn.

Mem 2 (n.x.m) can Sing, iik.Memik.

Mem (n.x.nr) Nav mrane. Mem.

Mem alan (n.l.nr) 1. Qehreman dastana mem alan..

2.Dastaneka kurd ye,roka du evdarane li izra botan ,binav

dastana Mem-alan.

432

Memik (n.x.nr) can l.Sing. iikn jinan. Guhann giyandaran.2. ]Ve]kek lastike zarok di mjin dako p haw bi bin. 3. Amanek
liileyye r bo zarokan t di kin. Plik.
Memnn (n.x.m) Supas.

Memiizn (nl.m) I . Dastana navadeng a mem ti zn. 2. Du

evdEffm Mem ii Zn qehremann dastan.

Mencel (n.x.m) Qazana mezin ya bi dervan, bo gerimkirin ii

kelmdina av ii zadan bi kar di hnin.

Menceliik (n.dar.m) Menceleka biiik ya bi destik ii b dervane,

bo r, mast ii htd, bi kar di ht.

Mend (hk.x.ewa) Hd. Rawestay. Ava rawestay. Pend : Ji ava pl

ne tirse ji ya mend bi tirse. ;ang kes bdeng biveye.
Mendehos (hk.dar.ewa) Hicmeti. Hay ji xwe neman. Serxwe.
Gj.

Mendehosbn (k.jn.gl.m) Hay ji xwe neman. Hicmetbiin. (K)

bn: biin.

Mendehoskirin (k.jn.gl.m) Serxwekirin. Guhiandin. (K) bn:

kirin.

Mendehosman (k.jn.gl. m) Hicmetf man. Ageh ji xwe neman. (K)

bn: Man.

Mendel (hk.cih,bajarn) Bajreke li Kurdistana raq.

Mentese (n.x.m) Corek stovankn zr yan zv jin di xin stoy xwe

liser sing belav di be. Menzel (n.x.m) Mezel. Jtir. Eywan. Meram (n.x.m) Mebest. Merem.

Mer (n.x.m) Amreke jibo kolana rez ii bstanan bi kar di ht, destikek heye, bi pyan liser metirka di di givin di erd da di
it.

Merbr (n.l.m) Amreke, devek pan' qr heye, jibo ax havtin ti'ra"koIan mifa j di ht wergirtin.Penrf :Merbr di cewalan da
naht vearin.

Merbr

433

Merc (n.x.nr) Nirxandina mirov kan d krit kar ii erkek encam bi det. Mercn endamy,. . . ango i di karit bi kit yan yan ine. : Ez d qelem xo demef te, bi mercek tu sube bo min bi
vegern.

Mer (n.dar.m) i^avek jinan kevine.

Merd (hn.x.ewa) Kes nandeh ii cavvekir. :Ew mirovek

rnerde.Pend: Mal qels ii merd wek k di it. Pend :Merd be ii ne
tirse, li malan bixo ii ne pirse.

Merdan (n.x.n) I.MehoIk. aku.2. Merd. 3. Nav mrene.

Merdane (hn.x.ewa) Mran.

Merdbn (k.jn.I.m) Mirov fr mvandar nandeh y di be. :

Dumahya temen xwe ew y merd biiy. Seyda ber ji vgav

merd tir bii.

Merdejin (hk.I.ewa) Jina merd, nandeh ii awekir.

Merdemr (hk.I.ewa) Mr merd, nandehavvekir.

Merd (n.dar.m) Merdn.

Merdn (n.dar.m) Nandeh. : Bi merd jiya ii bi merdn mir. Merdkirin (k.jn.l.m) Dema mirov bi mal ti dirav jibo mvanan
ya pdiv bi ket. : Div jibo mhvanan mirov xwe merd bi ke.
Merem (n.x.m) Mebest.

Merfl (n.x.m) Hez. Vyan. Daxaz. Xewin.

Merege (n.x.m) .Dan req di gel xwarina il tkel di ken. Birinc

yan savar di xin nav nsk.

Merez.(n.x.m) l.Miiyn bizinn r.2. Kea porzer.

Merg (n.x.nr) I . Can. 2. Mirin.

Mergever (hk.cih,dever.n.dar) Nav deverekye.

Mergonel (n.dar.nr) Bagurdan.

Merhem (n.dar.m) Dermanek nv reqe, jibo birn ii avkuly bi

kar di ht.

Meriv (n.x.nr) Mirov.

Mermer (n.dar.nr) Helanek ciwan ii rengne, dwar ii bin xanyan

p di nexnin. Merov (n.x.nr) Mirov.

434

Mer (n.x.m) Mzer. Mafr.Rayex.

Mertai (n.x.m) Metal. Meai (n.biya.x) Le perixandin.

Meh (n.biyanx.n) Pxember sa, s.x.I.

MesM (dnn.bawer) Fele.

Mea (n.x.nr) Amanek av ye destikek ii miyek pve ye, bo

otina seriiavan, desnivjgirtin yan avdana baxan.

Mest (hn.x.ewa) Serxwe. Evndar. Dvane. Gj.

Mestbn (k.jn.I.m) Serxwebn. Gjbiin. (K) bn: Biin.

Mestkirin (k.jn.I.m) Serxwekirin. Dnkirin. (K) bn: Kirin.

Mek (n.x.m) Pst kewalan pa kirin mastf ii av t di xin bi wersek di hilawsin, endek di kyn dako nvik dew ji hev
cuda bi bin.

Meskkivan (k.jn.I.m) ilqandina mek jibo bi dest ve na dew

nvik.(K) bn: Kiyan.

Meq (n.x.m) Rahnann le jibo mirov le qaym peyt bi bit.

:Meqa leker. Rahnan.

Meqdan (k.jn.l.m) Fr rahnanan kirin. (K) bn: Dan.

Meqday (hk.I.ewa) Kes, serbaz fr rahnanan bye. :Ew

serbazek meday ye.

Mesqkirin (k.jn.I.m) Rhnan kirin. (K) bn :Kirin.

Met (n.x.m) Xuka bab mirov. Xweha bav.

Metai (n.x.m) Amrek kevine, mna slwanan e, ji hesin tunde,

ervann ber di dan ber xwe jibo xwe paraztin ji tr ii iirn
dijmin. Metare (n.x.n) Mitare.

Metirle (n.x.m) Darek kune temet plav yan piek mezintire, di destik mer ra di kin ta di gehit ser mer, mirov li dema kolaiie( erd,rez bax) py xwe liser di danit pal di dit dako di erdi da bi
it xwar.
Metir (n.x.m) Tirs.Bive.

Mern (hk.cih,cugir,n) 1 . iyayeke li Kurdistana raq. 2. Nav

xortane.

435

Metran (n.x.nr) Zanay dn feleyan.

Mewii (n.x.m) Mw. Mewj (n.x.m) Mwj.

Mexd (hk.cih,n.x.m) Cih bhinvedana kewalan. : Mexela pez.

Mexelbn (k.jn.l.m) Xirvebiina kewalan ii bhinvedana wan li
mexal. : Pez ivan li bin dar y mexel biiy.

Mexelkirin (k.jn.I.m) Bhinvedan dane kewalan. : Bizin xwe

mexel ke ii were da fravn bi xoyn. (K) bn :Kirin.
Mey (n.x.m) Vexwarina kihol.

Meyan 1 (hn.x.m) Mehn. Mehan.

Meyan 2 (n.x.m) Nav jinane. Meyandin (k.jn.x.m) Mehandin. Meydan (n.x.m) Qad.

Meyger (kam.dar.dz) Kes vexwarina mey di de mvanan.

Meyizandin (k.jn.x.m) Nrn. Ber xo dan.Temaekirin. Bi

meyiznin, di meyizand.

Meyizn (k.jn.x.m) Temaekirin. Nrn. Bi meyize. Di meyizin.

Meyn (k.jn.x.m) Mehn.

Meymn (n.x.dz) candar Giyandareke lesivik ii pelewane,li

daristanan di jt. :Ew mrek hinde kirted bj meymiine!.

Meymiin

Meyxane (hk.cih.n.dar.mi Cih vexwarina mey.Bare. : Du

demjimran li meyxan ma.

Meyzekirin (k.jn.I.m) Meyizandin. (K) bn: Kirin.

Mezar (n.x.nr) Gora mirovn navdar ii xwednas.: Me serda

mezar nemiran kir.

Mezargeh (hk.cih,n.dar.m) Cih mezar ak ii navdaran.

436

Mezaxtin (k.jn.x.m) Per mirov li kirna xwarin keliipelan di de. :

Li v meh min 2000 dnar mezaxtin. (K) bdn: ez di mezxim em di mezxn, tu di mezx htin di mezxin, ew di mezxe[. . .it]
ewan di mezxin. Pr: d[bi] + bdn. mezaxtin. Db,diir : mezaxtibti,
mezxin.

Bdb : di mezaxt, di biin. (F) : bi mezxe, bi

Mezdek (n.x.nr) drok Nav pxemberek kurdane.

Mezel (n.x.m) Ode. Eywan.

Mezin (hn.x.ewa) 1 . Ne piiik. Gewre. Qebe.Gir. 2. Navsalve iiy. J dirj. Kevin. Pend :Mezin bi bite pir, di ser ra derbaz nebe.ang ; rzgirtin li mezinan. Pend :Mezinan i bo bikan ne
hiaye.Pend :Mezin aqil biiik.

Mezinay (n.dar.m) Gewrey. pilebilind. . : Meznay jibo xwed bae

Mezinbn (k.jn.I.m) Gebiin. Werarkirin. Girbiin. : Law Siwar y mezin biiy. (K) bn: Biin.

Mezinkirin (k.jn.I.m) I . Xwedkirina zarokan, candaran ii htd tan mezin di be. Gewrekirin. :Min zarok bi jar mezin kirin. 2. Pvebirin. : Hevsy me gelek xwe mezin di ket, jiber hind ez hez j na kem. (K) bn: Kirin.

M (hn.x.ewa) i.rzman Tuxm, zayend m. 2. Candar ii mirov n

m. Dhil, bizin, mirk,maker ii htd, jin, ke, dayk, met ii htd.

$
Mdek ( n.x.m) Serhevrk. Buxik.
Mga (n.I.m) candar Gaya m.Manga, l.

Mgank (n.I.m) candar Golika m. Mhreban (hk.dar.m) I . Dilovan. Dilpak. : Jina mhreban. :Mr mhreban. 2. Nav jinane.

Mhvan (n.x.dz) Mvan. Mj (hn.x.ewa) Kevin. Ber. ji mje. Mjandin (k.jn.x.m) rdan zarokan, karikan. : Te karik
mjandne ?. (K) bdn: ez di mjnim, tu di mjn hiin di mjnin,
ew di mjne[. . .it] ewan di mjnin.Pr:dbi +bdn. Bdb: di mjand, di mjandin. Db,dtir: mjandibii, mjanndibiin. (F): bi

mjne, bi mjnin.

Mjmjol (n.l.m) Mjok.

437

Mjo (n.x.m) Drok.

Mjoli (n.dar.m) Tit bi dev di ht mjtin. Memik.

Mjonivs (kam.I.dz) Drokvan.

Mjtin(k.jn.x.m) Mirov yan giyandar, dev xwe di xit titek bi

hilkit dako il yan diikl bi ht di dev da. (K) bdn: ez di mjim em di mjn, tu di mj hiin di mjin, ew dimje[....it ]ewan di mjin. Pr:d bi+bdn. Bdb : di mjt, di mjtin. Db,dtir :
mjtibti, ...biin. (F) : bi mje bi mjin.
Mkew (n.I.m) Kewa m.

Mialt (n.x.m) can Endamek navxwey y le mirov yan

giyandarane. Cerg. Ciger.

Mm (n.x.m) Navek kevnar y jinane.

Mnandin (k.jn.x.m) Pveiin. Wekhevbn.Bi mnne, di

mnnin,..

Mr 1 (n.x.nr) 1. Tuxm nr. Zelam . Peya. : Pend : Mr liber

emr[ferman]a jin, her y li ber mirin. Pend : Mr du jinan

^ytik kete pit gunan. Pend :Mr bin dest jin, y bae jibo

niirin. Pend :Mr av bi der, jina xwelser. Pend :Mr di revin, jin
diravin./'erf :Mr du jinan pitn kevte pit gunan.

Mr 2 (hn.x.ewa) Zrek. avnetirs. Qehreman. Pend : Mr bi nanek nabin nandar ii bi darek nabin navdar. Pend: Mre, bel ji
navda qulre. Pend :Mr b dujmin ne mre. Pend :Mr hene,
mrkokjhene.

Mran (n.dar.m) Gehreman. Zrek. avnetirs.: Mran ya

pmergehan li chan deng daye.

Mrcak (hk.I.ewa) Mr. Mrxaz.

Mrald (pesin,nl.m) mran.

Mrdn (hk,cihc.m) Mardn.

Mrg (hk.cih,n.x.m) Cihek bi av, dar, giya xemil. men. Bax

xwezay.

Mrgeor (baj,cugim,cih.l) Bajrkek Kurdistana bare. Mrgcmen mr men (n.l.m) 1 . Gulistan. 2. Nav bemamek
dilvekere li K TV di ht pk kirin.

438

Mr.(n.x.m) can Giyandareke biiike kima xwe li bin ax dirist di

kit hijmarek mezin bi hevre dijn. Gee.Pend :Wek mryn

perdar l hatin. Ang; ji hev dir kevtin li he\a\h\m.Pend :Mryn

kunekne ii beriyd darberyekne.

Mr
Mrzerk (n.I.m) can Corek mr yn hiirikin ii reng zerin. Mrkirin (k.jn.l.m) tikirin. : Ber s salan ehyan mr kir ye.
(K) bn: Kirin.

Mrkir (hk.I.ewa) Jina tikir. iikir. : Zozan jineka mrkir ye. Mrkuj (hk.I.ewa) 1 . Y ko mran dikujit. Kujek.2. Jina har,
dujwar.

Mkuj (n.l.m) Kar k mr kujtin bin.: Ew hertim bas mjya

xwe di ke. Mr (n.x.m) Mr.

Mrxas (hk,hn.I.ewa) Mrxaz. Pend :Mrxas ji zndanan na tirsin,

tirsonek ji bay hinavn xwe di tirsin. Mrxas (n.I.m) Mrxaz.

Mrxaz (hk,hn.I.ewa). Mr.Zrek. avnetirs.Qehreman.

M (n.x.m) candar Giyandarek frinde, kirmijok ii biiike liser

xwarin ii tit gemar dijt.

Merek

Mahingiv (n.I.m) candar Mhingiv.

Mahingvn (n.I.m) candar Mhingiv.

Melok (n.dar.m) candar M. Mereik (n.l.m) candar Ma rea nav malan. M.

439

Miiinay(n.l.m) candar Ma ko hingiv dikit, jehirdare.ma

hinavn hingvn.

Mhingiv (mahingvn) Mkuj (n.I.m) Amreke karebay yan destf ye , jibo kujtina
man bi kar di hnin.

Mxur (n.l.nr) baiinde Perindeyeke xwairina w m ii mhingive.

Kulkul.

Mtal (n.x.biyan) Kanza.

Mtin (k.jn.x.m) Mjtin.

Mtingeli (hk.cih,n.dar.m) Cih azar andina xelk.Zorxane.

Mtinkar (kam.I.dz) Xwnmj. Zordar.
Mtlle (n.x.pir) candar Rik.

Mvan (n.x.dz) I. Kes li malek byan bi xwe, vexwe ii bi nive.

Pend :mvan ji mvan ne xwee, malxoy ji her duyan. Pend

:Mvan xwee evek. Pend :Mvan direwn, di xot carek

fravn. 2. Nav mrane.

Mvanbn (k.jn.I.m) Mirov li malek yan cihek di bit mhvan.

Biinemvan.

Mvandar (n.dar.m) Kar, rz, berhev xizmeta jibo mvanan di

ht encamdan.

Mvankirin (k.jn.I.m) Dema mirov kesek di fhal da di hewnit.

(K):bnKirin.

Mvanperwer (hk.l.ewa) Mirov gelek keyfa xwe bi mvanan di

hnit.

Mvanperwer (n.I.m) Rzgirtin ii xizmeta mvanan.

Mvanxane (hk.cih,n.I.m) Cih hewandina mvanan. Otl.

Mvok (n.x.m) Bijkoj. Pijkovk. Mw (n.x.m) dar Dara tir.

Mwj (n.x.m) mita Tiry gehiti di ht hiikkirin yan mizeytidrin

li li mitaxan radixin ta hiik di bit .

440

Mwjare (n.I.m) mita Ji tiry re [remw] di bit.

Mwjazer (n.I.m) mita Ji tirye zerike. Mwkk (n.x.m) giya Giyayek bi xemle li yayn Kurdistan hin
dibit.

Mze (n.x.m) Depek raste liser ppikan qaym kirye, xwarin, nvsn ii htd liser di ht danan ii kirin. Teble. Mzekirin (k.jn.l.m) Berxwedan. Nrn. Lnrn. Sehkirin.
Meyzandin. (K) bn: Kirin.

Mzer (n.x.m) Berik. Mer. Pend : Ev zere ji v mzer kme. Mziinotamya (cugim.dar.m) Navek drokye, ango;weIat
navbera du eman. Kurdistan.

Mi (cih.n) rvnan Miu. : Biray mi. Ser mi,.

Miandin (k.jn.x.m) Girtin. Pkdadan. Bestin. : Dev xwe bi

mine. ang ; dev xwe dane serk.(K) bdn : ez di minim em di

minn, tu di min hiin di minin, ew di mine[..it] ewan di
minin. Pr : d bi + bdn. Bdb : di miand, di miandin. Db,diir :
miandibii, ... btin.(F) : bi mine, bi minin.

Mikirin (k.jn.l.m) avniqandin. av l niqandin.

Mifa (n.x.m) Krhati.Ba. Bi biha. Siid. :Mifay xwarina fq jibo

mirov geleke.

Mifadar (hn.dar.ewa) Tit, xwarin, vexwairn, kiryarn bi

mifa. :Bazirgan karek mifadare.

Mih (n.x.m) candar Giyandarek mal ti rdere.Pez. Mh.

Mihabad (hk.cih,bajrn.cugir) l.Bajrek Kurdistana rojhilate.

Paytext komara kurd ya bi nav Mihabad bii. 2. Nav jinane.

Mij (n.x.m) Dema ewir di kevit ser erd ii dinya tar di bit. Miiran.
Mij yayn girtn. Mijad (n.x.m) Mijar. Mjiandin (k.jn.x.m) Mjandin.

Mijane (n.x.nr) Destedarek qayme, li dema klana zevjan bi dewaran, cotyar bi destn xwe di girit da bi karit hincari wek w
bi v rast ragirit ii xa w rast derkevit. Mijang (n.x.pir) can Mijlank.

Mijar (n.x.m) Navnana her karek yan nivsek. Babet. Civna me ji end mijaran pk hatye ji wan dirav, eleng, leker ii
htd.

441

Mijbn (k.jn.I.m) Dema mij erd di girit. Biine mij. :Dinya mij ,
me berpd xwe ne di dtin.

Mijdar (hk.dem) I.Meha yazdeh.2. Bi mij. 3.Nav jin ii mrane.

Mijde (n.x.m) bn: Mizgn. Mije (n.x.m) Tam.

Mij (hk.dar.ewa) Rojek, eveka bi mij. Mijdar. Mijl (hk.x.ewa) Y bi karek ve xwe mijl di kit. :Ez nikarim
herim mal, unk y mijlim. :Tu niha mijl iy ? ango; i kar
dik?

Mijlank (n.x.m) Rza miiyn liser herdu zhn ser ii bin yn

avan. Bijang.Mijang. Miijank.

Mijlah (n.dar.m) Mirov karek di ket, di titek bi xebitit.

Xebitn. Xwe ji brvekirin.

Miilkirin (k.jn.l.m) Dema mirov xwe yan yek mijl di kit. (K):
bn :Kirin.

Mijmiie (n.l.m) 1. Dara mijmij . 2. Fqyek bihar ti pir xwee

reng w zere. Zerdil.

Mijl (hn.x.ewa) Mijl.

Mikare (n.x.nr) Amrek asine bo kunkirin ii renna(tiran) daran

bi kar di ht. Nikare.

Mil (n.x.dz) 1 . can Herdu bilind yn zendik pve hatn girdan ii ser
di kevit navbera wan da. 2.Gir.Girik. :Seg li ser mil rawesta.

Milan (n.dar.m) Corek govenda kurdye mirov miln xwe di din

hev dema di leyzin.

Milemil (n.dar.m) Miremir.

Milet (n.x.nr) Xelik bi hevra bijt ti ziman ii anda xwe he bit.

Gel. Milb (n.x.m) Milhb. Milv (n.x.m) Milhb. Milhem (n.x.nr) Cirk.

Milhb (n.x.m) engaleke du s yan ar guhe, destikek dirj

pveye jibo hilavtin ii dane bay ya genim, ceh,nsk ii htd dako

dan ii ka ji hev cuda bi bin. Cemik. arguh.

442

Mil (hn.x.ewa) Tit girday miletek bit, xwemal wek ;govend

yan cilkn mil. Gelr.

Milk (n.x.nr) Mal. Erd. Dirav.

Milkirin (k.jn.I.m) Liser mil xwe danan. Di mil xwe kirin. : S^ zarok xwe li mil xwe kir. Milmilan (n.l.m) Hevrikyek nern bkuta, mirov pkol di kit
dako zutir ji hember xwe bi gehit armanceke, evca i berpisyan
yan dirav bit.

Milok (n.dar.m) Melok.

Milvard (hii,n.end) Hizar car milyon.

Milyardr (hn.l.ewa) Kes par w milyardek yan pitir be.

MiIyon_(hijn) Hizar car hizar.

Milyonr (hn.l.ewa) Mirov par w milyonek yan pitir be. Min 1 (cihn.tek) rvnan Kes k. Hebn. Min du kur keek hene.
Min di vt . Min di got. Min nne. Mala min. Kure min . . .u htd.

Min 2 (n.x.m) Yekeya pvana mita titi ye k min nz klo nv

e.= 3500 gr. pend: Sivore ber mind xwe. :Mineka pivazan.
:Mineka zerdilan.

Minal (n.x) Zarok. Mindal (n.x) Zarok.

Min (n.x.m) Lava. Hv.

Minkar (hk.dar.ewa) Supasdar. : Eger tu v kar bo min bi k, ez

djiteminkar bim.

Minkirin (k.jn.I.m) Supaskirin. Hvkirin. Lavakirin. (K) bn :

Kirm.

Minminol 1 (hk.dar.ewa) Mirov kiryar bizavn hd di ke.

Ninmimok. Nerim.

Minminok 2 (n.dar.m) candar Pelatink.

Miqawe (n.x.m) Kaxezeka sitre, ji kay hatf diristkirin. Karton.

Miqilk (n.x.m) Axlewk.

Mirandin (k.jn.x.m) I.Dema mirovek wek mir ^^t navmairin. 2.Xwe bdengkirin. Bhokmn. Xwe mjand^^^^^^

(K) bdn: ez di mirnim em di mirnin tu '^^J^^'l'^^'^,^'^''}^''^

ew di mirnit ewan di mirnin. Pr:d bi + bdn. Bdb : di mirand,
di mirandin. Db,dr : mirandib, ... bun. (F): bi minne Di
mirnin.

443

Miraii(hn.x.ewa) Kelex giyandar mir. :Sey mirar. -Ker

mirar.

Mirarbn (k.jn.I.lm) Dema giyandarek di mirit.

Mirar (n. x.m) l.Madek bihadare, di kin ristik bo ciwany bi kar

di het, nemaze li cem jinan. Dur.2. Nav prekane.
Miremir (n.dar.m) deng Mirn.

Miremirldrin (k.jn.gl.m) Deng miremir j hatin. :Panka hewe

gelek miremir di ke!.

Mirn (n.x.m) deng Deng firokan, tiromblan, ba htd 'Mirna

tromblan di hat. Virn. Hurn.

Mirm (k.jn.x.m) Dema mirov can xwe winda di kit. iin ber dilovan ya xud. Neman.Mirina w ji egera nexwey b
Pend :Mirina bi heval, tire ji jiyana b heval (K) bdn- ez di
minm em di mirn, tu di mir hn di mirin, ew di mire[ itl ewan

di minn. Pr : d bi+ bdn. Bdb : ez di mirm, em di mirn tu di

min hun di mirn, ew di mir ewan di mirn. . Db,dr
bi mire bi mirin.

ez

mirbiim, em mirbn,tu mirby,ew mirb, ewan mirbn (F) Mir (hn.dar.ewa) La (le) bcan. Miry xwe veartin, binax
kirin. .Pend :Mir qon bi doave.

Mirok (hk.dar.ewa) Mirov sist, xav, lewaz.

Mird (kam.x.dz) Kesn tbedar li ber des^ x, xwednasan

akan Ii ser rya wan herdem di xilwe nizayan dane.

Mirk (n x.m) perinde Baldarck mal hkkere.Pend :Mirk hka^

di ket, kelebang biryan di ket.

Mirk hk

Mirgo (kam.I.dz) Mirov ku miryan di t.

Mirmirk 1 (n.dar.nr)/gf C< MirjmiJ (n.dar.nr)/g<,f Corek tirye reng sor tar yan ree.
Bsrane. ijesirane.

Mirmirk 2 (n.dar.nr) P.

444

Mirov (n. x.dz) l.Giyandarekjre, sozdare. : penrf :Mirovan mirov ne xwarne.ang ; jibo mvanan di ht gotin dema daxaza
vehewandin ji xwed y mal di kin..Pend :Mirov dn di ah ii

nyan da diyar di hin.Pend :Mirov di mirit, bel nav di mnit.2 Jr. : Ez nizanim ev xorte d keng bit mirov. 3. Xizim. : Dayk ii babn w mirovn hevin. :Ew y b xwed ye ii tu mirov nnin.Pend :Mirov bi mirov xwe mirove. Mirovam (hn.dar.ewa) Girdana mirovan bi hevra. Xizman. ji xiinek. : Mirovan ya wan ya kevine. Mirovat (hn.dar.ewa) Kar ii kiryarn tkeil bi alkaryn mirov ve hebin. :Alkaryn mirovat.
Mirovayet (n.dar.m) Mirovat.

Mirovmirovkan (hk.dar.ewa) Dema mirov tay mirov xwe di

girit, liser rast ii ay[ewt]. Tagir. Cuday.

Mirovmirovkankirin (k.jn.ggl.m) Tagirkirin. Cudaykirin.

Miroy (hn.dar.ewa) Mirovayet.

Mirovxwer (hk.I.ewa) Di vanokan da prvev ti serkirnk ko

mirovan di xon. Mirz (n.x.m) Mirt. Gwil.

Mirztir (hk.I.ewa) Mirtn.Navavgir.

Miryem (n.x.m) 1 .Dayka Isa y pxembere (s.x) .2. Nav keane.

Mis (n.x.nr) Kanzayek nerime , reng sorek tar ye. Mishef (n.bivan) Kitba proz. Qur'an.

Mishefare (n.I.m) Kitba proz ya dn zdyan.

Misilman (hn.x.ewa) Mirov ji ola slam.
Misir (hk.cih,welatn.cugim) Mezintirn welat ereb ye.

Misr (nejn) I. Xelik welat Misir. 2. ziman, keliipeln ji Misir . Misk (n.x.m) Corek gulav ye. Bhin.
Misoger (hk.x.ewa) Kar yan kiryara goman tda ne be. Sedased.:Serkevtin misogere.

Misogerbn (k.jn.l.m) Gotin yan kiryara goman tda ne mnit ii

sedased bi bite cih bawery.

Misoger (n.dar.m) Mirogerbiin.

445

Misogerkirin (kjn.l.m) Senastkirin. Pitrastkirin. :Here misoger

ke kan sube cejin e yan ne?.(K) bn: Kirin. Mist (n.x.m) I . Dest mirov y miand. Buks. 2. Dest pir. :Misteka genim, tovikan ti htd. Girmik. Lep.

Miar (n.x.dz) 1 . Amrek asin ye didan tje bo birna daran bi kar

di ht.2 Malikn arkuj yan alk [lake] bo andina mitay,

wek pvaz, sr kixs ti htd.

Mis (hk.x.ewa) Zehif, berfreh. :Xwarin a mieye. :Dar di miene

li Kurdistan. Pir.

Miebn (k.jn.I.m) Pirbiin. Zafbiin.Zorbtin. : Giyanewer li

Kurdistan yd mie biiyn.

Miey (rd.dar.ewa) Berfreh. Miekirin (k.jn.l.m) Zehifldrin.Zorkirin. Miexor (hk.I.ewa) Kirmijok.

Mik (n.x.nr) candar Giyandarek rder ti biiike bi ziyane di nav

malan ii liser xwarin ii hevranan di jt.

Mik
Mit (hn.x.ewa) Pir. Tij.

Mitaxe (n.I.m) Tir ji mwan di ht kirin ii li cihek hul kir ii

paqij, iiyan bi rex kve radixin daku hiik bi bin ii bibin
mwj.

Mistbn (k.jn.I.m) Tijbn.

Mir (n.x.nr) Alka gyandaran. Xwarina kewal ii dewaran.

Mistkirin (k.jn.I.m) Pirkirin. Tijkirin. Mit (hk,hn.x.ewa) Bdeng. Kmaxivtin. Mita (n.x.nr) Haty mirov ji andin wek genim, ceh, nok,
bacan, xiyar ii htd. Berhem.

Mitare_(n.x.nr) Amaneke ji fafon yan plastk ye, av bo vexwarin t di kin li aqaran yan nav zev milkan ku av l nebit.
Avdank.

Mitbn (k.jn.l.m) Bdengbiin. Kirbiin. (K) bn :Biin.

446

Mit (n.dar.m) Bdeng.

Mitkirin (k.jn.I.m) Xwe mitkirin. Xwe

bdengkirin.Mitkirin.Bdengkirin. Kirkirin. (K): bn Kirin.

Mivred (n.x.nr) Amreke ji hesin hatye kirin jibo hisan ii

xwekirina devn das, bivir, sator ii htd bi kar di ht.

Kartk.

Mixabin (prb) rzman Alaveke jibo pemany di ht gotin. :

Mixabin w jinav me barkir. : Mixabin welat me li bin destane.
: Mixabin ez nikarim alkarya te bi kim. Miyaw (n.x.m) deng Deng kitkane(pik). Newnew. Miyawn (k.jn.x.m) Kitik deng miyaw ji xwe di hnit.Miyawkirin.

Miyawkirin (k.jn.I.m) Miyawn. Newkirin. Newn.

Miz (hk.x.ewa) Tama tir ii irn tkel (bi hevre). Mize (n.dar.m) Xwarinn sivik di gel ereq di xwen. Mizeyt (n.x.nr) Roja tir li av dane, ko di kin mwj.

Mizeytkirin (k.jn.I.m) Tir li zirikav(ava zirik ) dan,da bi bit

mwj. (K) bn: Kirin.

Mizgeft (n.x.m) Avahy xudaperistin li cem misilmanan.

Perisgeha misilmanan.

Mizgn (n.x.m) 1 . Ntieyek xwe, gotinek dilveker. 2. Nav mr ti jinane.

Mizgndan (k.jn.I.m) Gehandina niieyn xwe. : Ez mizgny

bi dim te, kurdan maf xwe wergirt. (K) bn : Dan. Mizr (malbn) Nav hozeka kurdane, piran ya xelk w li Kurdistana Iraq xwe cihin. M (n.x.nr) Davn pora ser mirov ii le giyandaran. :Myn
bizinan.

M 1 (n.x.n) le Kab.

M 2 (hk.x.ewa) Vala.

Mnk (n.dar.nr) Amrek dutaye, mna gazikan jibo dernana

miiyan bi kar di ht.

Mkirin (k.jn.l.m) Valakirin. Firkirina vexwarinan tan i di

aman tkir nehlin, piran bo tirane bi kar di ht. (K): bn

:Kirin.

447

MdaJ (n.biyanx.m) Pare asin yan plastke wek ristik bi zincr yan bendikek ve girdaye, pk wan mirovan di ken yn kar yan elengyn bi biha encam dane, yan kesn zana ti qehreman.
Mdalya Barzan , mdaly a orea Eyliil, ti htd.

Md (nejn) drok Kevine babkalkn kurdan li ser dema dewleta

Mdya.

Mdya (hk.cih,n.x.m) drqk l.Kevine dewleta kurdane. 2. Nav

kean. Mdyay (nejn) Md. Mh (n.x.m) candar Pcza m. Mih. Vez.Pend :Mirovek wek mh ye.ang; mirovek nerim li liser xweye.

Mh (mih)
Mkrob (n.ch.x.m) Candarek hiirike, bi avan naht dtin.
Ml 1 (n.x.nr) Trka biiik ya demhijmr. Her demjimr ji s mlan pek diht,ml demjimr, . . . .xulgan,. . . . irkan. Ml 2 (nchan)Yekeya chan ya pvana dirjy.
Mna (hn.hk.x.ewa) Nimiine. Wek.

Mnak (n.dar.m) l.Nimiine. Risim.2. Bevil. ;Eve mnak k ye ?. Mnakkan (k.jn.I.m) Kana wneyan. Wnekirin. :Tu di kar ji
min ra mnakek bi k ?.

Mnakkirin (k.jn.l.m) Mnakkan. Wnekirin. Mr (karn.x.dz) Kes rveberya deverek dikit ti li paytext di
riinit. Mr amdy, Botan, Hekar, Baban ii htd. Mran (n.x.dz) Nav kur ii keane.

Mrgeh (hk.cih,deven.I.m) Dever yan cih rveberya w mrat

bit. Mrgeha Botan . . .ii htd.

Mran (malb,n) Hozeka koern kurdane li Kurdistan. Mr. Mrat (kam.dar) Kar mr p ra di bit. :end salan mrat li
mrgeha,... kirye.

448

Mr (hn.x.ewa) I . Dezgeh, kar, mal, erd ii htd, yn girday

desthelat. 2. Mran.

Mrkut (n.I.nr) Darek duser sitiir ii mezine, nva w ya simt ye ti

destikek pveye, jibo qutana savar ii dan bi kar di ht. Mro (hd,gaz,dar.nr) 1 . Alavek gazkirin bo riimetgirtin, wek mr
.2. Nav mrane. Mrqut (n.I.nr) bn: Mrkut.

Mrxan (n.I.dz) 1. Mr. 2.Nav kurane. Mrxiik (n.dar.m) derd Corek pirsikn avdarin, li ser le miro-v

nemaze zaroyan di hn.

Mraa (malb.n) 1 . Kur mran. 2. Nav mrane.

Msekirin (k.jn.I.m) Pakijkirina zev ii rezan ji dar ii beran dako giyayn din l bi nin.(K) bn: Kirin. :Zevya bin gimd hem ya
me kir, l ya ser ya may.

Mx (n.x.m) Bizmar.

Mx
Mxdan (k.jn.I.m) Bizmardan. :Dep mx de. Myaw (n.x.m) Miyaw. Mz (n.x.m) Ava di le mirov li giyandaran da heye ii bi rya hedam mztin derdikevit.

Mzdan (n.dar.m) Cih mz l xirve(kom) di bit. Pivdanka mz.

Mm (n.x.m) Cih hedam guhnel y giyandarn nr tda di ht

veartin, nemaze ga ii nryan.

Mzldrin (k.jn.l.m) Mztin. (K) bn: Kirin. Mztin (k.jn.x.m) Kiryara derkeftina mz ji le, di rya hedam

mztin da. (K) bdn: ez di mzim em di mzn, tu di mz hiin di mzin, ew dimze[...it] ewan di mzin. Pr:dbi + bdn. Bdb : di mzt, di mztin. Db,dtir : mztibii, ...biin. (F): bi mze bi mzin. Mobayl (nbiyan.x.m) Navek chan. Tlefona mobayl; . . .
girdana hl . tlefona berk.

Mor 1 (hn.x.ewa) Ren sor ii n tkel. Binev.

449

Mor 2 (n.x.m) Amrek biiike nav ii navnana mirov yan ya

cih kar mirov t kolaye, li kaxezan di din wek mza.

Moran (n.x.m) Mij. :Bara ptir di gel min di h gotin. :Dinya mij
ii morane.

Morbn (k.jn.l.m) Dema reng mor cihek reng di ket.

Moril (n.dar.m) Pareyn girovir ji iie yan plastk hatine

diristkirin, di simtne wek ristik yan tizb j di hn kirin ii

hemereng ii hemecorin. Mor 1 (n.x.m) Morik.

Mor 2 (n.x.m) Mr.

Morstan (n.dar.m) Kunmr.

Morkirin (k.jn.I.m) Ldana mor. mzakirin. : Rvebir

kamameya min mor kir.

Morkir (hk.l.ewa) Kaxez, biryar ya mor l hatf dan.

Morldan (k.jn.l.m) Morkirin.
Mosek (n.x.m) Topa mezin. Rokt.

Moxii (n.x.m) Bjinga hiir jibo parzinna ar bi kar di hnin.

Moz (n.x.m) Stng. M 1 (n.x.nr) l.M.

Mii 2 (deng) Deng orna lekan.

M (hn.x.ewa) Tit bilind yan ji nav derdeft.lvn mii, dirj,

bilind. Mirovek lvmtie.

M(iil (n.dar.nr) Kaik mezin y dew.

Ming (n.dar.nr) Miik.

Mirk (n.dar.m) Ji egera tirs yan sermay lerzikek bi ser can

mirov da derbaz di bit. Tezlank.

Mckirin (k.jn.l.m) Bilindkirina titi, nemaze lvan. :W lvn

xwe miikirin, dirjkirin. (K) bn:Kirin.
Mjank (n.dar.piri Mijlank.

Mks (n.l.nr) Mnk.

Miim (n.x.m) Keresteyek emaye yan bez, petlkek pveye agir ber didin bo ronahy yan brannan mifa j di ht wergirtin.
emalk.

450

Mm (n.x.m) Navek kevin jinane.

Mrn (k.jn.x.m) deng Deng ga ii lan.

Ms (n.x.nr) Devik rihtiran. Gwzan. :Min bi miis riha xwe

kurkir.

^
Ms rihtiran
Miisa (nx.nr) Nav pxember dn cihoyan. (cyan). M (hk.cih,bajam) Bajarek Kurdistana baiire.

Ms (malb.n) Xelik Mii.

Mz (n.x.m)ye? Nav fqyek reng zer we liil, tam irn Efrikay ye.

Mz
Mzexane (hk.cih,n.dar.m) Cih parastin nadana keliipeln kevnar.

Miizk (n,cihan.m) mazk Amrn cuda ti hemereng n lda awazan.

Tembiir, def, dehol, kemane.

Mzkjen (kam.l.dn) Mtizkvan. Miizkvan (kam.dar.dz) Kes awazn miizk di jenit.

451

1
N (ne) Pta hevdeh ji abeya kurd.

Na (prb) rzman Alav neykirin. :Ez na im, na xwem(xom), na

hm, Na hnn, na bje ..ii htd. Ne.

Nabe (prb.I) rzman Alav berbenkirin, neykirin. Nabit.

nabit. :Nabe tu her mala wan. :Weha
nebe. BRxDibe.

Nabit (prb) rzman Alav neykirin yan nehlan. Qedexe.

nabit. :Nabit tu cigaran bi k. Br x Dibit.

Nabna (hk.I.cewa) Y avn w di kore ii i nabnin. Koray.

Nabnk (n.x.m) Corek trokane kurt, ii sttire ji k pare yan du

darn tkda pkhat ye jibo pankirina hevr nan, sawik
kadeyan bi kar di ht.

Nabnk

Naar (hk.dar.ewa) Near. Bgav. Br. ;Ez naarim di vt bi im

mal !.

Naarbn (k.jn.l.m) Bgavbiin. Brbiin. Naar (n.l.m) Bry.

Naarkirin (k.jn.l.m) Nearkirin.

453

Nadan (hk.I.ewa) Nemerd. a-vteng. irk.: Ew mirovek nadane, kes ji dest w aky na bne. Nakold (n.dar.m) Yeknegirtin. Duberek. Netebay. :Nakok
keftye navbera wan da.

Nal (n.x.m) Pare asineke bi bizmaran li bin py dewaran di din dako bi hn parastin li dema bi rve iin ii kar. Sol. Nalbend (pn.dar.dz) Kes dewaran nal di kit. mirov ku kar w

diristkirina nalane. arezay kirina naln dewaran. Solbend.

Pend :Nalbend hesp nal di kir, kvjaley p xwe bilind di kir. Nalbend (kam.dar.m) Kar nalbendan. :Eve ende tu nalbendy
di k?.

Nalenal (n.dar.m) zmar Deng ax ii of ji mirov westay yan

nexwe di ht.

Nalenalkirin (k.jn.gl.m) Deng naln j hatin. : Zarok me hinde

y nisaxe, y nalenal di ke. (K) bn :Kirin.
Nalik (n.x.m) Qebqebk. imik.

Nalk (n.x.m) Doek. Binc. Binrex.

Naln (k.jn.x.m) l.Dema mirov ji egera nisax, westan, tengav y

naenal dike. (K) bdn : ez di nalim em di naln, tu di nal hiin di nalin, ew di nale[...it] ewan di nalin. Pr :d bi + bdn. Bdb : di ez
di nalm, em di naln, tu, ew di nal hiin, ewan di naln. Db,diir :

ez nalbtim, em nalbtiyn, tu nalbtiy hn nalbiin, ew nalbii

ewan nalbiin. (F) : bi nale, bi nalin.2. Nav keane. Nalkirin (k.jn.l.m) Nalbend pyn dewaran bi nalan nal di

ke. :NaIbend hesp min nal kir. (K) bn : Kirin.

Nalkir (hk.dar.ewa) Dewar ku hatfye nalkirin. Hstir, hesp, ker

nalkiri.

Namdar (hn.dar.ewa) I. Navdar. Navdeng. 2.Nav xortane. Name (n.x.m) Kaxeza nivs ku mirov ji hevalek yan nasek ra bi
init. :Nameyek ji biray min gehit dest min.

ISl
Name

Namenivsn (k.jn.l.m) Nivsna nameyan. Kaxetek bi ht nivsan.

Namerd (hk.l.ewa) Nemerd.

454

Namerd (n.l.m) Nemerd. irk.

Namlke (n.dar.m) Balavoka ragehandin ii zannan.

Nams [nams](n.x.m) Tit her proz li cem mirov, wek welat,

ax, jin, zaro ii htd. eref.

Nan (n.x.nr) Xwarineke ji ar genim dih diristkirin pit

hevrkirin li ser sla gerim yan teniir diht birajtin , gelek cor
we hene ; wek nan tenik y sl, sewik, semiin,.. ii htd.

:Nan digel hemii zadan diht xwarin. Pend :Nan xwe bi bi we bi av, mineta xeil pav(bi hav).;'enrf :Nan garis bi xot, tird play di ket. Pend :Nan nekeran li tu deran nne.Pend :Nan
serory bi din segan j p raz nahin.Pend :Nanjibo nanpjan./'e/K/ :Nan slye, ne bere nepite. Nanciicik (n.l.m) giya Tolk.

Nandank (n.dar.m) Buxik. Mdek. Servrk. kav. Pend :Nan di

xwe, nandank di dirne.

Nandar (hk.dar.ewa) Nandeh.

Nandeh (hk.dar.ewa) Mirov qedirgir ii nan di dit xelik ii

mvanan. Merd.Pend :Nandeh be, qedir giran be.

Nankor (hn,hk.I.ewa) Mirov qenc ii ak y zii jibr di kit.

Nanpj (pn.I.dz) Mirov nan di kit, di pjit.

Nanpi I (hk.cih,n.l.m) Cih nan l diht diristicirin. Nanpj ya

Azad li kr ye?.

Nanpj 2 (kam.I.m) Kar patin(pjtin)a nan. : W deh salan

nanpj kirye.

Nanxw( n.I.dz) Nan ii xw bingeh git zadane, lewra bye ^ nana nirxandina mirov. ango bi naniixw, yan b naniixw ye.
Wefa. BrxNankor. Nar 1 (n.x.m) Narn.

Nar 2 (n.x.m) ye?j Hinar. Narinc (n.x.m) fq Pirteqal. Narin (hk,hn.dar.ewa) Reng pirteqal. Reng hinar.

Narn (hn.x.ewa) 1. Bejina ciwan li rkiipk. Biik. 2. Nav jinan.

Nas(lm.x.ewa)Kesmirovcarekdt, Hdefmirovynase ,

tit mirov dt , mirov di nasit. Bemas.

455

Nasandin (k.jn.x.m) Mirov xwe yan mirovek bi k bi de nasn,

nav kamav n xwe di bjit. : Ez d evro te bi rvebir me y nii bi dim nasandin. (K) bdn: ez di nasnim em di nasnn,tu di nasn hiin di nasnin, ew di nasne[. . .it] ewan di nasnin. Pr:dbi +bdn. Bdb : di nasand, di nasandin. Db,dtir :nasandibii,
nasandibiin. (F) : bi nase, bi nasin.

Nam (k.jn.x.m) Naskirin. Zann. : Min nasn di gel w heye, ez w di nasim; nas di kim. Nasna me ji mjeye.(K) bdn : ez di

nasim em di nasn, tu di nas hiin di nasin, ew di nase[...it] ewan di nasin. Pr: d bi +bdn;. Bdb : di nas, di nasn.Db,dr : nasb,
... biin. (F) : bi nase, bi nasin.

Naskenan (n.l.m) Nanek tenik bi rn sertk ve di din liser sla

gerim di qelnin tama w pir xwee. Dorika donday.

Naskirin (k.jn.l.m) Nasn. :Ez te nas nakim. :W em nas di kirn

(K) bn :Kirin.

Natin (k.jn.x.m) Najtin. Vearin. Binaxkirin. Nator (n.x.dz) Zrevan. Nrevan.avdr.

Natorkirin (k.jn.I.m) avdrkirin. Zrevankirin.

Natorvan (pn.dar.dz) Zrevan. Nrevan.

Natorvan.(kam.dar.m) Zrevan. Nrevan.

Nav I (n.x.nr) Peyveke her mirov, giyandar yan tit p di hn nasn ii ji hev cudakirin. Nav te ye?. Pend :Navek giran ti
warek wran.

Nav 2 (n.x.m) Tda. Li. Li nav de. Li nav. Di nav. Liba : Nava gund me kes nexwendevan tune. : Xwez noke Ferhad di nav
me da ba.

Navandin (k.jn.dar.m) Navkirin. Nav l kirin. :Te pizok xwe navandye ?. (K) bdn: ez di navnim em di navnn, tu di navn hiin di navnin, ew di navne[. . .it] ewan di navnin. Pr :dbi +bdn. Bdb : di navand, dinavandin. Db,diir : navandibii,
navandibtin. (F) : bi navne, bi navnin.
Navbend (hk.cih) Navber.

Navbend (n.dar.m) Diir yan dirjya di navbera cihan da

Navber (hk.cih) Cih yan tit c kevit di nva du yan pitir cihan, di deveran. : Sml di kevit na navbera Duhok ii Zaxo. Navbii (hk.dar.ewa) Berevan.

456

Navbii (n.dar.m) Berevan. :Kar min tin navbijye, ne mat

kirine!.

Navbiikirin (k.jn.gl.m) Berevankirin. Ji hev dane pa. (K) bn :Kirin. Navbiivan (kam.dar.dz) Berevan. Berevankar.

Navbir (n.x.m) Bhinvedana kurt di nav dema kar da. :Em d

pit navbireka kurt dubare dest bi kar xwe bi kin. Navbirdan (k.jn.gl.m) Bhinvedana kurd : Jiber civnvan di mandne, em d navbirek din civn. (K) bn : Dan.
Navav (n.I.pir) can Navbera derdu avan.

Navcavk (n.l.m) Core plekeke, ji zr zv yan kanza, jibo ciwany

di xin ser enya zarokan, li nav avan.

Navavgir (hk.gl.ewa) Mirov ne vekir. Mirov bi riiik w y gir, xuya ko y toreye. Tingij. Hris. Miriit. : Seyday me y
nii gelek navavgir ye.

Navavgirbn (k.in.gl.m) Tingijn. Duh te i bii wisa navavn te di gir bn ?.(K) bn : Bn.

Navavgirkirin (k.jn.gl.m) Tingijn. Hrisbiin.:Bapr min

navavn xwe wesa yn kirne gir d bj qey diipikan

govenda xwe l girdaye. (K) bn : Kirin.

Nave (dever.cih.m) Dever. :Naveya Barzan.

Navdan (k.jn.I.m) I.Navdeng belavbiin. 2. Pesindan.Nav li xwe

dan.

Navdanan (k.jn.I.m) Mirov navan liser zarok, candar yan titan di

dane. : Te i na danaye ser kur xwe?. ang; Te nav w kir i?.
(K) bn: Danan.

Navdar (hk,hn.dar.ewa) I. Binav. Bi riavdeng. :Mirovek

navdar. :Jineka navdar. Mrek navdar. 2.Nav xortane.

Navdarbn (k.jn.gl.m) Bi navdeng kevtin. Navdeng, w, w,

wan belavbiin. (K): Biin.

Navdar (n.dar.m) Navdeng. Nasn. :Min ji mje navdarya te

bihsye.

Navdarldrin (k.jn.gl.m) Navdengkirin. : Bab w di xwazit w

navdar bi ke, l ew bi xwe ne wesa ye.(K) bn: Kirin.

Navdeng (hk,hn.l.ewa) Mirov geleg xelik w di nasin. Bi karek

lavden navdenge. :Bi nav.

457

Navdengbn (k.jn.gl.m) Navdarbtin.

Navdengkevtin (k.jn.gl.m) Navdarbiin. Navdr (hk,hn.dar.dz) I .Navdar. 2.Nav xortane:

Navdrbn (k.jn.gl.m) Bi navdeng kevtin. : Nav te iye, lawo?. :

Serdar e; .. navdrb.
Navdr (n.da.m) Navdeng.

Navdrkirin (k.jn.gl.m) Navdarkirin. Navend (hk.cih,n.dar.m) Cih kar ii eleng yn and, ramyar,

civak l di hn encamdan .Bingeh. Civat. Komele.

Navend (n.dar.m) Navbij. Berevan.
Naverast (hk.cih) Navn. :Deryaya naverast.

Naverok (n.I.m) Pkhat. Mijar. Rengvedana her nivs yan

gotarek.

Nav (hk.ewa) Hinav. Zik. Zikiin. Navan (k.jn.l.m) Jan ke-vtin nav hinavan.Hinavan.

Navgir (n.l.m) rvnan Pirteke yan birgeheke di keve nava pey^'eka

lkday , wek hatiniin. pta ii navgire. Navpirt.

Navik (n.dar.m) I .can Pikek wek liilekane di kevit nva zik,

zarok yan tijikn giyandaran xwarin bi rya w werdigirin, cih

w di mnit pa mezinbtina candaran. 2.KaIdIa mita y wek
kezwan, bahv ii htd. 3 .Nva tit mna; navka nrgiz.

Navn (hk.cih,n) Tit di kevit nva cihek, deverek. :RojhiIata

navn .Naverast. Deryaya navn.

Navkirin (k.jn.I.m) Nav danan ser.: D i nav li kur xwe bi

k?. :Kia xwe bi dapra w navkirye. (K) bn :Kirin. Navldan (k.jn.l.m) Nav danan ser. Bi nav kirin. (K) bn :Dan.

Navlk (n.dar. m) rzman Nav ii devok taybet bi ziman ve. Idyem.

Navlkirin (k.jn.I.m) Navkirin. Navmal (n.I.m) Al mal ji nav da

Navmal (n.l.m) Keltipel li pdivyn nav mal, wek, nivn, aman, text ii htd. . :NavamaIya xwe rkxist.

Navmil (n.l.pir) can Cih di keve navbera herdu milan ji al pita

mirov.

458

Navnetewey (hk.l.ewa) Chan. Gelemper. :ngilz zimanek

navnetewey ye.

Navnsan (n.I.m) Nav ii nav cih jiyana mirov. nav welat,

bajr, yan gund, rendek, kolan ii hijmara xan. :Navnana mm
Kurdistan ,Duhok, tax,... hijmara xan,...

Navpirt (n.I.m) rzman Pirteke di ziman kurd da di keye nva

peyvan. mna ;parvekirin par ve kiim. ang; ve navpirte.
Navpit (n.I.m) can Nva pit.

NavQoIinc (n.l.m) can Nva ser ya pit.

Navran (n.I.m) can Cih di kevit navbera du ranan.

Navrz (n.l.m) niv'isn Delve yan vebira navbera rzan. ^Na-vrzan gelek mezin neke da kexez tra nivsana te bi ke.
Navro (n.I.m) 1 .Nvro. 2.Firavn.

Navroi (n.I.m) Nvroj . Firavn. :Navroja xwe ba. Navronk (n.l.m) Delve. Delav. Derav. Pl.

Navai (hk.I.ewa) Jy dirj . Kevin.. Bi temen. Mirovek bi

navsalvetiy ye ; ... mirovek pr.

Navsalvecn (k.jn.gl.m) Prbiin. J dirj biin. : Ew zelamek

navsalveiiye.(K) bn :iin.

Naver (n.I.m) Zozan. Feran.:Havnan keer di herin Navser.

Navteng (n.I.m) Bejina mirov. Klek . Bejin. Navtenga w

zirave, ciwane..

Navtengzirav (hk.ewal) bejinzirav.

Navnan (n.I.m) Navnan.

Navdeng (n.I.nr) Navdeng.

Navxo (hk.cih) Di nava,.. di nav da. Naxoya wewat.ang ; li welatf.

Brx Derve.

Navoy (hk.I.ewa) Karek peywend bi navxo ve heye. :Pevnn

navxoy.

Navxwe (hk.cih) Navxo.

Navzed (n.dar.dz) Berbijar. Berendam.

Navzedkirin (k.jn.gl.m) Kes di ht desnankirin jibo berbijary :Ew jibo civata bajvany hatye navzedkirin.(K) bn:Kirin.

459

Navzik (n.I.m) Aly zik mirov candaran di nav da. : Endamn

di kevin nav zik da. Nawis (n.x.m) l.ikeftok. 2. Bindav. Nay (n.x.m) mazk Amrek pifkirin miizk ye.

Naylon (n.x.nr) Corek taybet peroyane, tenik ii hiltiye, agir zii di

girit. Plastk. Nalyon.
Naz (n.x.m) Nazdar.

Nazandin (k.jn.m) Deybab zaroyan nazdar di kin. Mirov candaran di naznin, nazdar di ken.(K) bdn : ez di naznim em di naznn,
tu di nazn htin di naznin, ew di nazne[..it] ewan di naznin.
Pr:dbi +bdn. Bdb : di nazand, di nazandin. Db,diir:nazandibti, nazandibiin.(F):bi nazne, bi naznin. Nazdar (hk,hn.dar.ewa) 1. Mirov xwe di ber kawdan ti peyvn
ne xwe negirit. Brx Qaym.2. Nav jinane.

Nazenn (hn.dar.ewa) I .Nazdarkir. Xwediv. 2. Nav jinane. Naz (hd,gazn.m) Nav gazkirin, jibo ki yan jina bi naz yan
nazdar navkir.

Nazhewn (hn.dar.ewa) Keyfxwe. Rtixo.

Naz (n.x.m) Naz.

Nazn (k.jn.x.m) Nakirin. (K) bdn: ez di nazim em di nazn, tu di naz hiin di nazin, ew di naze[. . .it] ewan di nazin.Pr:dbi +bdn.
Bdb: di ez di nazm em di nazn, tu di naz htin di nazn, ew di naz ewan di nazn. Db,diir: ez nazbiin, em nazbiiyn, tu nazbtiy

hiin, ewan nazbiin. Ew nazbii. (F): bi naze, bi nazn.

Nazkenan (n.I.m) Naskenan.

Nazkirin (k.jnnl.m) Mirov nazan di kit, xwe naz di kit.(K) bn:

Kirin.

Naznazok (n.dar.m) gui Corek gulane gelek di nazikin, dema

germ di irmisin ii li hnkat ge di bin.

Ne (prb) rvnan Alavckc jibo neykirin bi kar di ht. Na. Nexr. No. : Bab min ne li male. :We ne ke.Pend :Nee cih te i kes

xwe l ne bit. Pend :Ne vyane ne dtin dermane. Pend :Ne tu b ii

ne ew kar te kir. Pend :Ne gund bz, ne ktin b pez, ne mr
di bjit ez ii ez.

460

Neban (hk.dar.ewa) Y hinde titan na pejirnit, nemaze kewaln m, dema kar yan berx xwe wemagirit ii nahlit r w bi

xot. : Bizina neban.

Nebez (hk,hn.I.ewa) I.Nerev.2. Nav mrane.

Nebiin (hn.l.ewa) Ne paqij. Gmar. Ps. Nebnok (hn.I.ewa) Mirov yan tit ne diyar, neberav. Berze. Nebn (n.l.m) Neman. Ney.Ne berherhev. Tune. Timebiin.
BrxHebtin.

Necimn (k.jn.x.m) Mirov yan candar li iin di lengin. (K) bdn:

ez di nicimim em di nicimn, tu di nicim htin di nicimin, ew di

nicime[..it] ewan di nicimin. Pr: d bi+bdn. Bdb : ez di nicimm, tu, ew di nicim, em hiin ewan di nicimn.Db,diir :ez nicimbiim em necimbtiyn, tu necimbtiy hiin, ewan necimbiin, ew

necimbii. (F) bi nicime, bi nicimin. Near (hn.I.ewa) Bgav. Br. : Ez nearim li mal bi mnim.

Necarbn (k.jn.I.m) Bgavbtin. :Ya near bii ,heger wesa ne di

kir. (K) bn : Bn.

Naar (n.dar.m) Bry. : Ji near ew paleyy di ket.

Nearkirin (k.jn.I.m) Bgavkirin. Brkirin.(K) bn: Kirin.

Ne (hk.dar.ewa) Xirab. Neba.
.

;Zelam ne. Jina ne. Brx

Nediyar (hk.I.ewa) I . Berze. Hinda. Winda.2. Nav xor ii keane.

Nedtbar (hn.I.ewa) Nabnok.

Nedt (hk.I.ewa) Mirov dinya nedti. aviar.Pend :Nedti i ne di

dt, dema dt bi xwe ve rt.

Nefei (n.x.m) giya Giyayek bi xemil ti keske.2. Nav keane.

Nefer (n.x.dz) Kes,mirov : Pasa 30 ne'fer. Nefern frok 180 e.

tirombla min pnc nefer ye.

Neferhigir (n.I.m) Amrn hilgirtin ii veguztina

neferan. :Firokeya neferhigir. :Basa neferhilgir. Neferma (hk.l.ewa) Dezgeha ne ferm. Sivl.

Nefret (n.x.m) Nizaya ne ak li kesek mirov nevt. Nifrn.

Nefretkirin (k.jn.l.m) Nifrnn xira l kirin. (K) :Kirin.

461

Neft (n.x.m) Keresteyeke hemii corn sotin j di bin. Zr re.

Pitrol. Neft (hk.dar.ewa) Reng n tar. Neguhzbar (hk.l.ewa) Dorpkir.

Neh (hijn.end) Hijmar 9.

4+5=9. 10-1=9.

Nehan (hij.n) Hijmara neh.Jgirtina neh. : Roja nehan; roja neh.

Nehat (hk.dar.ewa) Bber, Bberhem. :Saleka nehat ye, b ber ii
b barn.

Nehem (hijn.end) Ya-y-yn neh. Nehemhev (hk.l.ewa) Nehevgirt. Berela. Belav.

Nehemn (hijn.end) Neh.

Nehevii.(hk.dar.ewa) epel. Lewe.

Neh (hijn.end.rz) Ya,y, yd neh. Tit hat hijmartin ta jimare

9, bi hijmara 9 bi daw di ht. Nehem.
Nehhizar (hijn.l) Hijmara 9,000.

Nehik (n.dar.pir) Neh rojn xwed peristin. Rojn rojgirtin.

Nehmilyon (hijn.l) Hijmara 9000,000. Nehsed (hijn.l) Hijmara 900.

Nejad (n.x.nr) I.Koka mirov :Nejad kurdan ar ye. Tuxim.2.

Nav mrane.

Neker (hk.I.ewa) Mirov i karan jibo xwe ne ke. Kmehat.

Tembel. Pend :Nekero dilkesero, kerewo xwerewo.ang ; mircv?

rncber herdem berhemdar ti serferaze. Nekes (hk.l.ewa) Bkes. Br.

Neko (prb) rzman 1. Alav hodarkim jibo kiyareka bive. Hiyarbe!. Ne webit!. 2. Bigoman .bi tirsan.: Kuro;neko te ew
kar kirye?.

Nemam (n.x.m) ivikn daran n ter bi rih yan b rih di

berhevkirne jibo andin. itil.

Neman (k.jn.l.m) Mirin. Jinav iin. Biryan. Qirbiin. ::Ji mje dapra heval nemaye!.

Nemaze (hk.x.ewa) Taybet. Nexasim. : Karek, mirovek, titek

nemaze.

462

Nemerd (hk.I.ewa) irk. Nemr_(hk.I.ewa) Zelam hedam w y guhnely kar na ke.

Nemrbn (k.jn.gl.m) Kamekirina hedam nr jibo guhnel y. Ji

mrn kevtin. (K) bn: Bn. Nemr (n.l.m) derd Nemrbiin.

Nemrkirin (k.jn.gl.m) Ji mrn xistin. :Diktor nexwe nemr kir. Xesandin. (K) bn: Kirin.

Nemir (hk.l.ewa) I .Mirov xizmetek mezin di ket ii navdeng di

bit, herende di mire, l nav w her sax li ser ezman xelk di

mne.2. Nv mrane.

Nemre (n.x.m) Hijmar. Pile.

Nenas (hk.l.ewa) Kes yan tit mirov ber noke nedye. Biyan.:
Mvan me y nenase. Brx Nas.

Nepak (hk.l.ewa) Mirov nepak; mirov herim, mirov ne,

mirov dilps. Gemar.

Nepaqii (hk.I.ewa) Nepak. Nepen (n.dar.m) Tit ne diyar, vear-t. Nexuya. Neqandin (k.jn.x.m) Niqandin.

Neqand (hk.dar.ewa) av girt. Hatf neqandin. Neqole (hn.I.ewa) Nerawestay. Ne hecimtf. Berevajya tena.
Nerast (hk.I.ewa) ewt. a.Berevajya rast.

Nerev (hk.I.ewa) I .Xweragir di ceng ii nexweyan da. Mrxas.

Cavnetirs. Nebez.2. Nav xortane.

Nern. (hk.dar.ewa) Kar yan tit a, nerast , nedirist. Ne . BrxErn, eyn. : Di civn da karn ern ii nern hatin
xuyakirin.

Nerim (hk.x.ewa) I.Tit mirov bi girtin di zanit y nerme, ango

di navkda diit. Vil. :Pembii y nerim. :Nivnd nerim.^2.

Mirov lis er xwe. Pend : Ziman nerim ti er, mar ji kon di ht

der. Brx Req.

Nerimbn (k.jn.I.m) l.Tit req nerim di be. : Erd jiber baran nerim di be.2. Mirov pitf bhina w freh di bit, axivtina w j
nerim di bit. (K) bn :Btin.

Nerimker (n.dar.dz) Y titf nerim di ke.

463

Nerimkirin (k.jn.l.m) Vilkirin. Piloxkirin. : Divt tu serederya

xwe di gel xelik nerim bi k. : Hevr nerim kirin. (K) :Kirin.
Nerind (hk.I.ewa) Xirab. Xera. Neqenc.

Nerind (n.I.m) Xirab. Nerman (n.x.nr) Nav ke ii xortane. Nerme (hk.dar.ewa) Axa nerim jibo kolan ii andin ; Axa rez me nermeye. :Got nerme.ang ; yb hest. Nermik 1 (hk.dar.ewa) Mirov binvebinve. Pend : Nerimk bin kay,agir berda dinyay.
Nermik 2 (n.dar.nr) can Cihn nerim ji can mirovan. :Nermik guh.

Nerm (hk.dar.ewa) Ziman ii serederya hd ii nerim bi xelik ra. Nermn (hk,hn.dar.ewa) l.Nananaziky.2.Navjinane.
Nesax (hk.l.ewa) Mirov, giyandar, dariibar n bi .ne saxlem. Nisax. Nexwe. Nesrn (n.x.m) gui I. Core guleke. 2. Nav keane.

Nestl (n.x.dz) Zaro. Biiik. Xort. Genc.

Nenl (n.x.m) Navek jinaneye.

Neter (n.x.m) Krika devtenik ii tj.Niter. Neterger (pn.dar.dz) Nojdar kelatina can mirov ii candaran bi
neter, dako parek zde, yan madeyek kul ii zde derxit ii are bi ket.

Neterger (kam.dar.m) Kar nojdar neterger. Netewe (n.x.m) Nasname ii pkhatya miletek ko ziman ii anda
xwe hebit. Neteweya kurd. Gel.

Netewepers (hk.I.ewa) Neteweperwer. Neteweperist (hk.l.ewa) Mirov gelek hez ji neteweya xwe di ke.
Nejadperist. Neteweperist (n.l.m) Nejadperist. Neteweperwer (hLk.l.ewa) Dilsoj neteweya xwe. Neteweperist.

Neteweperwer (n.l.m) Viyana gel li netewey.

464

Netewey (hk.dar.ewa) Kes yan tit girday netewek bit. :Ew

mlrvk netewey ye ; ang ; xemxor neteweya xweye, ziman,

and ala xweye. : Ahengn netewey. Welatparz. Mill.

Gelvan. Gelr.
Netew (hk.dar.ewa) Netewey.

Nevis (n x dz) Zarok bab w mir yan dayka w hati berdan, &a w dubare mrkir, zaro di be nevis jibo mr dayk ti
heger bab jineka din bi hnit zaroyn mr nevisyn jina wi
ne. : Ango zaro nevisyn j inbab yan zirbab xwene.

Ney 1 (n.x.dz) Zarokn kur yan kia mirov i xort yan ke bin.:
Nevya w, nevy w.

Ney 2 (hk.x.ewa) Nizim. Ne bilind. Kin.

Nevbn (k.jn.lm) Nizinbiin. (K) bn : Bn.

Nevcirk (n.dar.dz) Zarokn nevyan. :Ew deh nevirk hene. Nevkirin (k.jn.I.m) Nizimkirin. : Ser xwe nev ke, da te ne
btinit!.(K)bn:Kirin.

Neyyan (n.jn.I.m) Neyar. Nehez. Pend : Nevyane, nedtin

dermane.ang;mirovjidujminxwedtirbe. Brx Vyan.

Newal (hk.cih,n.x.m) bn : Nihal. Dol.

Newekhev (hk.I.ewa) Ji hev cuda. Ne wek k.

Newekhev (n.I.m) Pkve ne n. Hevnegirtin. Ji hev dtir. Jk diir.

Newr (hk.l.ewa) Tirsonek. Kulafe.

Newran 1 (hk.I.ewa) Cih ava. Ne kavil.

Newran 2 (k.jn.I.m) Tirsan. : Ez newrim bi ev derkevim. (K)

bn: Wran.

Newrek (hk.I.ewa) Tirsonek.

Newkn (k.jn.x.m) Newnewkirin. Mfyawn. : Kitik ji birsan di

newike.

Newroz (n.I.m) 1. Roja n. 2. Cejna sersala kurdan, li 21 avdar.

3. Navek kurd nr yan m ye.

Newzad (n.I.n) 1 . Nbere.Niv n.2.Naveke kurd mrane.

Nexasim (hk.dar.ewa) Nemaze.

Nexr (hn.x.ewa) Kur yan kia k. :ivan nexry deyka xweye,

ang; y yekeme , ji hemiiyan mezintire.

465

Nexrn (hk.x.ewa) Mirov ji xew ra di bit ii hj xwarin nexwar. :

Ez nikarim cigar bi kim jiber ku y nexrnim.

Nexrn (n.dar.m) Dema mirov spd ji xew ra di be hj i ne

xwar yan vexwar.Bapr min bi nexrn cigare ka[vexwar]. Nexrnsikandin (k.jn.l.m)Yekem pary xwarin yan qura vexwarin, mirov di xwe li spd. : Min nexrn a xwe bi svek ikand.

Nex (n.x.m) Himer kan ii kirina ngar ti risman li ser kevir, kaxez, perok ii htd.
Nexandin (k.jn.x.m) Xemilandin ciwankirin bi nexan.(K) bem:

ez di nexnim em di nexnn, tu di nexn hiin di nexnin, ew

di nexne[..it] ewan di nexnin. Pr:d bi +bem. Berdb : di

nexand, di nexandin.db,diir:nexandibii, ... biin. (F) : bi

nexne, bi nexnin.

Nexge (n.x.m) Wneyn kay, bi reng ii xan yn welatan ku

tda dirj, firehya welat ii bajr,em , iya ii htd, hatne
diyarkirin. : Nexeya Kurdistan.

Nexkan (k.jn.l.m) Ngarkan.Nex kirin.(K) bn : Kan. Nexkirin (k.jn.l.m) Nexandin. (K) :Kirin. Nexwe (hk.I.ewa) l.Nesax. Nexo. 2. Btam.

Nexwebn (k.jn^gl.m) I. Nesaxbiin. : Jiber sermay ... nexwe

bii. i.BtamMn. : Ev zade pit sar biiy, tama w nexwe biiye.

(K) bn : bn.
Nexwekvetin (k.jn.gl.m) Nisaxbiin.

Nexwekirin (k.jn.gl.m) 1. canrfar Nisaxkirin. 2. rorf Btamkirin. :

Kabany hine xw ya kirye v xwarin, ta tama w nexw kir.

(K) bn : kirin. Nexo (hk.I.ewa) Nexwe. Nexoxane (hk.cih,n.dar.m) Xestexane.

Next (n.x.nr) Dirav daybab yan semyann ke wer di girin

hember dane tiyaya w. Bihay kean.:Next kia te ende? W

kea xwe da ii b next. Ney (n.x.m) mazik Amrek miizk y pifkirin ye.

Neyar (n.l.dz) Dujmin.

Br x Yar.

Neyar (n.l.m) Nehez. Dujmin.

466

Neyeksan (hk.I.ewa) Ne wek hev. Ji hev cuda. Ne hind k.

Neyn (hk.dar.ewa) Nern.

Neyien (kam.dar.dz) Kes li ney di xe. Lder ney.

Neyjen (kam.m) Kar jenna amr ney.

Neymk (n.x.m) iieya mnaka mirov berevaj di kit ii mirov

xwe tra di bnit. Xodk.
Nevnok (n.x.m) Nnok. Penc. Newan (kam.dar.dz) Neyjen.

Nezan (hk.dar.ewa) Mirov tnegehitf . Kmaqil. Mejhiik.

Xim. Pend :Heger nezan, av de cran. Pend :Xud a nezanan
di grit.

Nezan (n.I.m) Tnegehitin. Pend :Nezan xweya giyan.

Nezann (jn.l.m) Tnegehitin. : Ew ji nezanna xwe wesa di

axivit.

NY (kurt) Neteweyn yekgirt. Neteweyn yekbiiy.

N (prb) rzman Alavckc jibo girdana hevekan bi kar di ht. Man.

Ed. Jiberko. :N min ne dizan tu d hy. :N ez na im mal.

Nr (n.x.m) I. Kar lgerin kujtina giyandarn kv.

2.Giyandar di bit qurban li dema nr. Rav.

Ncrkirin (k.jn.I.m) Kujtina giyandarn kwv. Ravkirin. (K) bn:

Kirin.

Ncrvan (pn.dar.dz) Mirov kar w nr, y nra giyandarn

kiiv di kit.

Nrvan (kam.dar.m) Kar rav ii nran.

Nk I (n.x.m) Gopik.
Nk 2 (n.x.m) can Kemax.

Nr (hk.x.ewa) 1 .Mirov, giyandar hinkatf y hedam nrn

hebit. mr, xort, bab, bira, peya htd. Ker, hesp, neri, beran, ^ seg, dkil htd. Pend :di bjim nre, di bje bi doe. Ang; kese liser ewtya xwe rijd. S-1. rvnan Navn nr: Azad, iya, ser,
dest, didan,gopaI, htd. Br x M.

Nrevan (pn.dar.dz) Mirov kar nrn dwviin di ket.

Zrevan.

467

Nrevan (kam.dar.m) Zrevan.

Nrg (hk.x.ewa) Hzdar. Bi hz. Timd. Nrgiz (n.dar.m) gui 1 .Guleka reng zer ii ciwane li iyayn
Kurdistan hin dibit. 2. Nav keane.Pend :Nrgiz ne bihare.

Nrik (n.dar.m) Qed yan bistka ter ya giyayn xwerin. ; Nrika kerbek, rvas ii htd. Nr (n.x.nr) candar 1 .Giyandanek mal ye, endam nr heye ji bira rderane. Nrn bizin. l.kevin Nav zelamane.

Nr
Nrn (k.jn.x.m) Berxwedan. Boiin. :Nrna te ye bo kar me
kir? ; tu ewa di bn? (K) bdn: ez di nrim em di nrn, tu di

nr hiin di nrin, ew di nre[...it] ewan di nrin.

bi nrin.

Pr:d bi +

bdn.Bdb : di nra, di nran. Db,diir : Nrabii, ... biin. (F): bi nre

Nrwe (hk.cih.devem.tren) 1. Devereke li Kurdistan. 2. Hozeka

kurdane li Kurdistana raq.

Nrwey (malban..dz) Kes di koka xweda ji hoza nrwe ye. Nrz (n.x.nr) Gil di karit hemti gilan. Sergil. Nz (hk.x.ewa) Nediir. :MaIa Azad nz ya mam w ye. Nzbn (k.jn.l.m) Nzkbiin.
Nz (hn.ewa) Nzk.

Nzk (hn.x.ewa) Nz. Nzkbn (k.jn.I.m) Kmbiina diiry. : Newroz ya nzk btiy. (K)
bn : biin.

Nzld (n.dar.m) Heyam. Dr. : Eve nzk deh rojane ez li v

der.

Nzkkirin (k.jn.l.m) Kurtkirina diiry. : Xo nzk w ne ke,ew

y nesaxe.

Nzkirin (k.jn.l.m) Nzkkirin.

468

NH (kurt) Kurtkirina Neteweyn Hevgirt. Rkxistyeka navneteweyye, baregay w li Emrkaye ii piranya welatn

cna tda end.amin.

Nicimn (k.jn.x.m) bn : Necimn.

Nifrn (n.x.m) Nizaya xiraby. Dijn. : Xud pita dujminan bi

ene. Xud w nehlit! . Pend : Nifrn di du serin.

Nifrnkirin (k.jn.l.m) Daxaza ikestin ii neman ji xud, jibo yek
kirin. Dijiinaan.

Nif (n.x.nr) bn : Niv. Nig (n.x.nr) can Ling.

Niha (hk.dem) V gav. Noke. Niho. :Niha demjim 9.50; e.

Nihal (hk.cih,n.x.m) Cih navbera du giran kiir ti av xwar, bi

av yan b av. Newal. Dol.

Nihalk (hk.cih,n.dar.m) 1 . Dola biiik.2. Dolik av.

Nihan (n.x.m) Cih mirov bi kare xwe bi de ber dema baran berTai barit. Avay. Berevez. Pend : ewr sor spdeyan , gaz di
kite karwanyan, xwe bi dene nihanyan. Nihn (hk.x.ewa) Nepen. Vear.

Nihl (hk.cih,n.x.m) Aqarn bi dol, nihal ii gir.

Nihl (maln) Treyeka kurdane li Kurdistana raq.
Nilio (hk.dem) Niha.
Nihom (n.x.m) Texe.

Nijde (n.x.m) Hri. Talan. Cerde.

Nijdeyan (kam.dar.dz) Talanker. Rgir. Cerdevan.

Niiinandin (k.jn.da.m) Nijinn. Avakirin. BrxHerifandin. (K) bdn: ez di mjinnim em di nijinnn, tu di nijinn, hiin di nijinnin, ew di nijinne[. . .it] ewan di nijinnin.Pr:d bi +bdn.
Bdb: di nijinand, di nijinandin. Db;diir: nijinandibii,
nijinandibtin. (F): bi nijinne, bi nijinnin.

Nijinn (k.jn.x.m) I. Li ser hev danana ber ii keviran bi awayek

endazey bo iirheyn rez, bax, avay ii htd. Kelek kirin.

iirhekirin.2. Dema mirov di kevit di hizir ii aiipan da.Hizirn. :

Ez her di nijinim ii di herfm, nizanim d i bi kim. (K)bdn: ez

di nijinim em di nijinn, tu di nijin hiin di nijinin, evv di^

nijine[..it] ewan di nijinin. Pr: d bi +bdn. bdb :di nijin. di nijinn. db,dr : nijinbii, ...biin. (F): bi nijine bi nijinin.

469

Nik (prb) runan Alavekc jibo hebiina tit li rex mirov, nz. Li

nik. li ba, li cem. : Were nik min da bo te gotinek bi bjim.

Nikare (n.x.n) Amrek hesine jibo nikirandina dar ii beran bi kar

di ht. Mikare.

Nikarn (k.jn.dar.m) Ne iyan. :Eger tu nikar berhev bib,

tlefon bike. (K) : Ez nikarim em nikarin, tu nikar hiin nikarin,

ew nikarit ewan nikarin.

Nikil (n.x.nr) can Dim tewalan.

Nikilandin (k.jn.dar.m) Balinde nikil xwe l di din.Cih nikil

tewalan li sere. : iiikan ev hijre ya nikiland. Nikirandin.
Nikilldan (k.jn.l.m) Nikilandin.

Nikrandhn (k.jn.dar.m) Tkolan ii renna tit req, nexasim ber ii

keviran. (K) bdn: ez di nikirnim em di nikirnn, tu di nikirn hiin di nikirnin, ew di nikirne[..it] ewan di nikirnin. Pr:d bi + bdn. Bdb : di nikrand, di nikrandin. Db,diir: nikrandibii, ...biin.
(F): bi nikirne, bi nikirnin.

Nimandin (k.jn.dar.m) Nerimkirina titek, xwarinek nemaze di

avdatan nerim di be. : Danhrk bi nimne dako bi bite kutilk.

Birinc nimandin. Savar nimandin. Erd nimandin. (K) bdn: ez di nimnim em di nimnn, tu di nimn hiin di nimnin, ew di
nimne[...it] ewan di nimnin. Pr: d bi + bdn. Bdb : di nimand,

di namandin. Db,dtir : nimandibii, ...biin. (F) : bi nimne, bi

nimnin.

Nimi (n.x.m) Nivj.

Nimn (k.jn.x.m) Nerimbiin. : Erd di nimit, dan y nimay.

Nimre (n.x.m) Nemre.Pile.

Nimne (hk.x.ewa,n.x.m) 1 . Mnak. : Mamosta end nimiine

gotin dako xwendekar t bi gehin.2. Serpik. Bevil. : Araz
nimiineya qutabyn elenge.

Nimney (hk.dar.ewa) Serpik. Serbor. : Xandingeha nimiiney.

Nimyan (k.jn.x.m) Niman.

Nimyay (hk.dar.ewa) Tit bi av hati nerimkirin. Hatye

nimandin. :Dan nimyay bi kr vestirn di ht.

470

Niqanidin (k.jn.x.m) Dema mirov yan giyandar avn xwe liser

hev di danin, nexasim dema nivistin. (K) bdn: ez [avn xwe]

di niqnim em di niqnn, tu di niqn hiin di niqnin, ew di

niqne[...it] ewan di niqnin. Pr :d bi+bdn. bdb : di niqand, di

niqandin. db,diir : niqandibii, niqandibtin. (F): bi niqne bi

niqnin.

Niqav (n.I.m) Belemek taybete di bin avda di gerit jibo karn nrn ii leker bi kar di hnin.

Niqn (k.jn.x.m) avniqan. av kevtin serk. ; Mirov di nivit,

avn w di niqin.

Niqrosk (n.dar.pir) Dema avn mirov di kevin serk ii ser

mirov radihejit xewa mirov di ht.

Niqroskhatin (k.jn.l.m) Xewhatin. : Niqroskn v zarok yn di

hn, xewa w ya di ht.

Nirandin (k.jn.x.m) Giyandarn dirinde, mna r, piling, deng ji

xwe di hnin. :r nirand.

Nirn (n.x.m) deng Deng xurna hinde candarn dirinde, wek r,

piling. Nirx (n.x.m) Biha. Giran. Seng.

Nirxandin (k.jn.dar.m) Nirxandina mitay, keleiipelan: Danan ii zanna bihay wan. Sengandin.Helsengandin .Nirxandina
mijarek, gotinek : Destnankirina ern ii neynyan

.Hilsengandin. (K) bdn : ez di nirxnim em di nirxnn, tu di

nirxn htin di nirxnin, ew di nirxne[. . .it] ewan di nirxnin.
Pr :d bi+bdn. Bdb : di nirxand, di nirxandin. Db,diir: nirxandibii,nirxandibiin. (F): bi nirxne, bi nirxnin.
Nirxdanan (k.jn.I.m) Nirxe liser danan.

Nirxkirin (k.jn.l.m) Danan nirx li ser mitay di danin Biha li ser

danan. (K) bn : Kirin.

Nia (n.x.m) Arik. Nin (jn.x.m) Riinitin. Xwarkevtin.

Nigy (hk.cih,n.x.nr) Nizim. Xwar. Bin. Br x Evraz.

Niy (n.dar.nr) Jordan. Nizim.

Nikav (hk.x.ewa) Biiyer yan riidanek bi lez ii ne averkir. :Ji

nikav min dt bi jor keft. Demildest.

471

Nikye (hn.dar.ewa) Nikav. Ji nikve.

Niter (n.dar.nr) Krik ii devikn sertj , seqa kir, bo derkirina

kulik yan birnan t bi kar ann.
Nitin (k.jn.x.m) Nin.

Niv (n.x.nr) Niv.

Niyan (k.jn.x.m) Nitin. Nivan (n.x.pir) Nivn.

Nivandin ( k.jdar.m) Dema mirov yek di nivne. Dayk zarok xwe nivand. (K) bdn: ez di nivnim em di nivnn, tu di nivn

hiin di nivnin, ew di nivne[..nit] ewan di nivnin. Pr :d bi +

bdn. Bdb: di nivand, di nivandin. Deb,diir: nivandibii,nivandibtin. (F): bi nivne bi nivnin

Nivi (n.x.m) Nizayeka taybete mirov daxaz ji xud di kit dako li

gunehn mirov biborit ii rya rast nan bi dit. :Her dnek nivja xwe ya taybet heye , yn misilmanan roj pncin.
Nivjlier (kam.dar.ewa) Mirov nivjan di ke.

Nivildrin (k.jn.I.m) Dema mirov dndar nivjan di ke. (K)

bn :Kirin.

Nivsan (k.jn.x.m) Nivsn.

Nivsevan (kam.dar.dz) Kes yann nivsn hene, wek raport,

gotar, peyam ii htd. Nivsevan. Nivskar.

.Nivsn (k.jn.x.m) Hizir ii pilann mirov bi qelem li ser kaxez yan titn d da bi rjit. (K) Bdn: ez di nivsim em di nivsn, tu di nivs htin di nivsin, ew di nivse[...it] ewan di nivsin..Pr. d[bi] nivsim, nivsn, nivs, nivsin, nivse[...it]. Bdb: di nivs,di nivsn. Db,dtir: nivsbii, nivsbtin. (F): bi nivse, bi
nivsin.

Nivsngeh (hk.cih.n.dar.m) Cih nivsn ii parztina nivsaran.

Nivistin (k.jn.x.m) Xewkirina candaran weke avn wan di kevin ser hev ii ageh ji dinyay namne ti zivrna xn di leda hd di be. Xewtin. (K) bdn: ez di nivim em di nivn, tu di niv hiin di nivin, ew dinive[...it] ewan dinivin. Pr :d bi + bdn. Bdb: ez di

nivistim em di nivistn, tu di nivinst hiin,ewan di nivistin, ew di nvist.Db,diir : ez nivistibtim, em nivistibtiyn, tu nivistibiiy hiin,ewan nivistibti, ew nivistibii. (F) : bi nive bi nivin.
Nivist (hk.dar.ewa) Mirov yan candar di xew.Raket.

472

Nivit (n.x.m) Kaxezek werpay ye end gotin ii nizayn proz l hatine nivsn ko x, mela ii oldar(dndar) jibo nexwean di kin dako ji derd ti prhevyan bi hn pariztin.

Niyn (n.dar.pir) Keltipeln nivistin wek doek(nalk), lihf ii

balf(palgeh).

Nivsar (n.dar.m) Nivsn. Nivsevan (kam.dar.dz) Nivsevan. Nivskar (kam.dar.dz) Nivsevan.

Nivsvan (kam.dar.dz) Nivsevan

Nivok (hn.dar.ewa) 1. Sist. Nivist. Nizim. 2. rzman Ptn

nivok.ang Ptn dengdr. (a,e,,i,,o,u,ii).

Niv (n.x.nr) Berebab. Kok. Tuxim. Rivit. : Kurd ji niv ar ne.

Nivsperist (hk.I.ewa) Kes cuday ya niv, dn, deveran di ket

titn xwe ji yn xelik din ba ii proztir di zanit.
Nixandin (k.jn.x.rm) l.Tewandin. emandin.Nizmandin.2.

Pirkirin. Tijkirin. Qubandin.(K) bdn: ez di nixnim em di

nixnn, tu di nixn htin di nixnin, ew di nixne[. . .it] ewan di

nixnin. Pr: dbi +bdn. Bdb : di nixand, di nixandin. Db,diir :
nixandibii, nixandibtin. (F) : bi nixne, bi nixnin.

Nixavtin (k.jn.x.m) Paraztina xwarin ii mita ii titn din, bi

perokek yan her titek din bi ser da di din. Dapon. (K)

ber,dn: ez di nixvim em di nixvn, tu di nixv hiin di nixvm,

ew di nixive[..it] ewan di nixvin. Pr : d bi xberd,dn. Berd,db :

di nixavt, di nixavtin. Db,dr : nixavtib, ...btin.(F) : bi nixve,
bi nixvin.

Nixv (n.x.m) Derpok. Dervank.

Niximandin (k.jn.x.m) Nixavtin.

Nixivandin (k.jn.x.m) Nixavtin.

Nixte (n.x.m) Roj ewir ti bi barna befr ii

baranan.irove. :Evroj rojeka nixteye.

Nixyan (k.jn.x.m) Hatin nixandin.

Niyan (n.x.m) Kutan.Pern.

Niyandin (k.jn.x.m) Kutan. Pern.

473

Niyaz (n.x.m) Karek mirov pilan jibo dana ye ku d bi ket.

Niyet. : Niyaza min ewe ku ez ev sale biim dervey welat.min li

ber, ...

Niza (n.x.m) Dema mirov ji xwere daxaza aky ji xud di kit.

Nivj.

Nizakirin (k.jn.l.m) Daxaz ji xud kirin. Nivjkijkirin. Destn

xwe hember xwed serevrazkirin.

Nizar (hk.cih.n.x.nr) l.Cih beten ii na kevit ber roj. Brx Beroj.

2. Nav mrane.

Nizim (hk.x.ewa) Nev. Kin. : Dara nizim. Xany nizim. Deng

nizim.

Nizimbn (k.jn.I.m) Nevbiin. Kinbiin. (K) bn: Bn. Nizimkirin (k.jn.l.m) Nevkirin. Kinkirin. Kmkirin. :Deng xo pek nizim bi ke, mirov di nivistne!.(K) bn: Kirin. Nizniz (n.I.m) deng Dema zarok bi gir ii gazinde daxazek bi ke,
yan dema zaro ne rihet bit.

Niznizkirin (k.jn.dar.m) Dema zarok nizniz di ke. (K) bn :K irin.

Niznizok (hk.dar.ewa) Zarok herdem nizniz di ke.

N (hn.x.ewa) Tit taze li ne kevin.Nii. :CiIikn min di n ne. Br

X Kevin.

Ndar (hn,hk.dar.ewa) 1. Nti. 2.Navek kurd ye jibo nr ii myan

bi kar di ht.

Ngar (n.x.m) Wne. Mnak.Nex.2. Nav xort keane.

Ngarlis (pn.dar.dz) Kes ngaran di ke. Pispor wnekan.

Ngarksan (k.jn.I.m) Wne kirin. Keval kirin. (K) bn:
Kan.

Ngarkg (kam.I.m) Kar kana ngaran.

Ngarkirin (k.jn.I.m) Ngarkan. Wnekirin. (K) bn :Kirin. Nhat (hk.l.ewa) Kes n dest bi kar kirye, wek xwendekar,
leker, karker ii htd.

Pend :N hatin kevin xelatin. Ang; dema tit yan mirov nii peyda di
be, kevin km biha dibe.

Nien (hk.l.ewa) Niikir. Njen.

474

Njenkirin (k.jn.I.m) Tit dubare bi ht nkirin , wek xan, pir,

cade ii htd. (K): bn: Kirin. Njenkir (hk.I.ewa) Avayy dubare hat kirin(nkirin). Njtin (k.jn.x.m) Wek yek bi xurt ji cihek bi k der. Derxistin.
Derkirin. Bi nje, d bi njim. di njn.

Nl (cugimx.nr) emek mezine di welat misir ii Sodan ra derbaz

dibe. Nn (n.x.m) Ttme. ine. Hijmara (0). Nne (hn.neyn.tek) Tune. Nebtin. : Min dem nne li cem te bi

mnim. :Ew li mal nne. Nnin (hn.neyn.pir) Tune. Nebiin. : Serdar pare nnin tiroriiblek bo xo bi kirit.
Nnok (n.x.m) can Paree hesty pan ii tenik li ser til(tibil) ii pikn(tibiln p) mirov ii hinde candaran. Penc.

Nre (n.x.nr) bn: Kte. ;Nre jibo kotan peyda kirin. Nsk (n.x.m) giya 1 . mita Core mitayek rengsor yan zere, li Kurdistan t andin, dan w di ht kelandin xwarika bi mifa li
tam, j di bit. 2. Xwarina ji nskan t kirin.

Nadan (k.jn.l.m) I. Dema mirov div titek dane ber avn yek. :Ew ye di dest teda, ka na min bi de?. 2.Hnkirin Frkirin. : B zehmet d y v waney na min bi d? (K) bn:
Dan.

Nan (n.x.m) 1. Saloxdan. Smbol.2. Xal. tip. Penrf :Nann mirin tane, yn nixt hane.Pend :Nann kurkan oxikn hirne, yn keikan ser ii kezne.

Nandan (k.jn.l.m) bn: Nadan. Ndan (k.jn.I.m) Nadan. Nangir (hk.dar.ewa) Sregir. Srevan. Nangirtin (k.jn.I.m) Mirov bi tiveng yan tiran bi av hiirik sr
li nana venay di girit di havjt dako bi hingvit. Sregirtin.
(K) bn: Girtin.

Nan (n.dar.m) Jibo ko xelik bizanin ya xwaztye, nanek bi

ke ve di kin,wek gustlk ii demjimre, hin caran ahengeka xzan biiik li mala biik bi v hilkevt di grin ii irn di ht

belav kirin.

475

Nankirin (k.jn.I.m) Jibo nasn ii ji br nekirin, mirov titi bo

xwe nanek l di ket yan da di nit. : Min qelem xwe y nan

kir, da ji yn hevalan cuda bi bit. (K): bn Kirin.

Nanldr (hk.I.ewa) Hatye nankirin. : Ev bizine ya

nankirye.:Kitba nankirye.

Nsanxwes (hk.l.ewa) Kes bi tiveng yan tr li nan di

xe.Srevan. Seyvan.

Ntecih (hk.l.ewa) Xwecih. Xocih.

Ntecihbn (k.jn.gl.m) Xwecihbiin. : Ez li bajr Duhok

ntecih biim. (K) bn: Biin.

Nstecihldrin (k.jn.gl.m) Xwecihkirin. : Hikometa Kurdistan,

pnzdeh mal li gund me ntecih kirin. (K) bn: kirin.

Nstiman (n.x.nr) Wargeh gelan. Welat. :Ntiman me

Kurdistane.

Ntimanperwer (hk.I.ewa) Kes hez ji ntiman xwe di

ke.Welatparz.

Nv (n.x.m) I. Pareka tit kerkir (pirtkir) bo du pareyn wek hev. 1-2= '/2.. 2. 2. Xala di kevit nva titi. Nva xan, . . . desti,. ..
ser,.... iihtd.

Nvbero (hk.l.ewa) bn :Nvero.

Nyel (n.dar.m) Nv. : Nveka pareyn mam min bo cigaran di

hn mezaxtin. : Nveka ser w kul biiye. Nvenv (hk.dar.ewa) Nvnve.

Nvero (hk.dar.ewa) Kar mirov nebit ser ii bi nv bi hle.

Nvbero.

Nvik (n.x.nr) rai Xwarineka evr ye . Rtin xumal y

giyandaran yan riin karxaneyan.

Nv (hk.dar.ewa) Lkvekirina titi bo du pikn wek yek. : Em d

bi hevra bazirgany kin ii pare bi nv.

Nvbn (k.jn.I.m) Parvebiin bo du nvan. : Darn iyay rex

gund me jiber birn ti sotin, bi nv btine.(K) bn: Biin.

NviIarin_(k.jn.I.m) Du piikkirin.. : Min ii heval xwe, xwarin bi

nv kir. ang; her yek nvek gehit. :Sv nv kirin. :Kar xwe
bi nv kir.(K) bn : Kirin

Nvkir (hk.l.ewa) Tit kirye du nv. Piikkir.

476

Nvmr (hk.l.ewa) Sinle. Pend: N'vmre nabit tre.ang: nvmr gelek xwarin di xwe.

Nvnve (hk.dar.ewa) Nz nv biiye. Duker. Nvn wek hev. :

Pora ser w nvnveye.ang; nv sip ii nv re.

Nvreq (hk.I.ewa) Tit ne pir req ii ne nerim.

Nvroi (hk.dem.I) Nva roj.ango demhijmr duwazdeh roj.

Nvro (hk.dem.l) Nroj.

Nvev (hk.dem.l) Nva ev. ango demhijmr duwazdeh ev.

:Eve v nvev tu ji kiive dihy?.

No (prb) rvnan Alav neykirin. Ne. :Bab te li male?. No ne li

mle.

Nobe (n.x.m) Dor. Ger. :Subah nobeya teye a garan, pez, bizm.
Nobedar (kam.dar.dz) I . Kes nobey di gire. Noba w ye.2.
Navek xortane.

Nobedar (n.dar.m) Nrevan. Sexbr.

Nobegirtin (k.jn.I.m) Li dor rawestan. Li ger rawestan.

Nojdar (pn.dar.dz) Pispor kar arekirina mirovan. Dixtor.

Diktor. Pizk. Noidar (kam.dar.m) Kar dixrory.

Nok (n.x.m) giya mita Mitayek dindik xire li Kurdistan di ht

andin ii bi gelek awayan di kin xwarin , wek kelandin, di gel

avikan, qelandin ii htd.

Nole (hk.dem) Niho. Vgav. :Noke tu bi i ve mijiil ?.

Noker (hk.x.ewa) I.Xizmetkar. Xulam.2. Xwefiroti.
Noker (n.dar.m) I. Xulamn. 2.Xwefrotin.

Nokerkirin (k.jn.I.m) Xolamn ya xelik kirin. (K) bn: Kirin.

Nola (prb) rzman Mna. Wek. Nol (prb) bn :Nola. No [niij](hn,hk.x.ewa) Proz. Saxlem.

Noan (hn.I) Daxaza lesax ii niijdary bo k di xazin dema xwarinek bi xwe yan vexwarinek vexwue Nii can bit.
Nocanbn (k.jn.gl.m) Proz bit. Demamiman.

477

Non (k.jn.x.m) 1 .Bi xwe vexwarin. Vexwarina doavn

proz.2. Nav prekane. Not (hijn.end) Hijmara 90. Notem (hijn.desni) Ya,y, yn not. Nothizar (hijn.I.end) Hijmara90,000.

Nnotmilyon (hijn.l.end) Hijmara90,000,000.

Nozdeh (hijn.end) Hijmara 19.

Nozdehem (hijn.end) Jgirtina hijmara 19.Ya/ y/yn nozdeh.

Nozdehemn (hijn.end) Nozdehem.
Nozdehizar (hijn.l.end) Hijmar 19.000. Nozdemilvon (hijn.l.end) Hijmaral 9,000,000.
Nuh (hk.x.ewa) Nii. Taze. Teze.

Nuha (n.dem) Noke. Niho. Nuhurandin (k.jn.x.m) Axnk rahlan. Xwez

xaztin.Pomanbtin.(K) bdn: ez di nuhurnim em di nuhurnn, tu

di nuhurn hiin di nuhurnin,ew di nuhurne[. . .it] ewan di nuhurnin. Pr:d bi +bdn. Bdb : di nuhurand, di nuhurandin.

Db,dtir : nuhurandibii, nuhurandibtin. (F) : bi nuhiu-ne, bi

nuhurnin.

N (hk.x.ewa) N. Taze. Ter.

Nber (n.x.dz) Zarok yek. Ber yek. Nexr.

Niibihar (n.l.m) 1 . Biharek nii. 2. Nav pertoka(kitba)

helbestvan mezin E. Xan ye ya zarokan.
Nciwan (nl.dz) Xortn nii gehit. Ne (n.dar.m) Dengiibas.:Niieyn var.
Negihan (pn.I.dz) bn: Niievan.

Niegihan (kam.dar.m) bn :Niievan.

Nevan (pn.dar.dz) Mirov kar ntieyan di ke ii jibo dezgehek

di ne. Peyamnr.

Niievan (kam.dar.m) kar gihandina ntieyan. Peyamnr. Ndem (nl.m) Dema nii. Heverx. Serdem. Nj (nx.m) candar kirmijoh Biyandarck kirmijok biiike, li ser
xwna kelan di jt.

478

Nienkirin (k.jn.l.m) bn: Njenkirin. Njenkir (hk.I.ewa) bn: Njenkir.

Niike (hk.dem) Nii. Vgav :Niike tu i kar dikey?. :Niike dema

neyn seqay( biyav) ne.

Nsal (hk.dem.l.m) Sala nii. Sersal.

Nsan (k.jn.x.m) Pveman. Pvemana kaxez,belg, cilik bi titek

ve. :CiIikn birdar ji ber xwn bi le ve ntisan.

Niisar (n.x.m) Aveka rengdare di kin qelemn pindan jibo

nivsn.

Niisikandin (k.jn.x.m) Pve niisan. : Kaxez bi stirk bi dwar ve

ntisikand. (K) : bi niisikne, di niisikandin. Nsgiyan (hk.l.ewa) Proz.

Niigiyanbn (k.jn.gl.m) Prozkirin.(K) bn: Biin. Nn 1 (k.jn.x.m) Nosn. Nn 2 (hk.x.ewa) irn.

Nvedan (k.jn.I.m) Ji nii ve gebiin. Niiza (hk.l.ewa) 1. Niiber. 2. Ntijenkir.

Nwsan ( k.jn.x.m) Niisan.

479

0 l.Pta hejdeh ji abeya kurd. 2. rzman Alav gazy. : Wa.

Ocax (n.x.m) bn: cax. Malbat.

Ocaxzade (n.l.dz) Mirov bi riimet. Kur ocaxan.

Ode (n.x.m) Mezel. Eywan : Xan y me ji ar odeyan pk di ht.

Of (prb) rvnan Alav kovan ti dax, kovan ii keser. : Of i bi ser

hat.

Oho (prb) rzman Alavckc dema karek rti di dit, mirov hicmeti di
be. : Oho eve vca iye?.

Oksin (n.biyan) Gazeka Breng, tam ii bhin e, di valayy da

heye, mirov ii canewer jibo bhinkan bi kar di hnin. 02.

Okyan (n.x.m) Deryayn mezin; mna Etles, Hind ii htd.

01 (n.x.m) Dn. :OIa zerdet. Ola slam. Oldar (hk.dar.ewa) Dndar. Xudnas.

Olperist (hk.I.ewa) Dndar. Xudpers. Olperistin (k.jn.gl.m) Xudaperistin. Ddar. 01perist_(n.I.m) Kar ii erkn peristina dn.

Olperwer (hk.I.ewa) Olperist.

Olperwer (n.I.m) Olperist.

One (n.x.m) giya Giyayeke belgn w di kesk,s ii hin caran ar
tibil ye, mina dil ye.

481

Oqyans (n.x.m) Okyaniis. Or (nx.nr) Zik. Den.

Ordek (n.x.m) tewai Balindeyek hkkere, hikav ye. Werdek. Ord_(n.x.m) ekdarn ferm yn berevan y ji axa welat xwe di
ken. Leker.

Ordgeh (hk.cih,n.dar.m) Cih xwechbtin ti rahnann lesker. Serbazgeh. Lekergeh. Orn (n.x.m) Deng lan. : Deng orna golik di ht. Org (n.ch.x.m) mazk Amrek miizk ye. Orgel. Organ (nbiyan.x.m) Hedam. Endam. Navend.
OrisE_(hk.x.ewa) Jina/mr pti. Pit. Ormek (hk.I.ewa) Zikmek. Ormezin (hk.I.ewa) Zikmezin. Orte (hk.cih,x.m) Navn. Navinc.

Osman (nbiyan.dar) Imperatorya Osman ya Turkan.

O (p.x) .

Ogo (n.x.dz) Bi zar zarokan ; ango dewar. Otax (n.x.m) Mezel. Ode. Otl (n.cha.m) Cih hewandina mvanan. Mvanxane.

Otoban (n.ch.m) arya serek ii mezin, li navbera bajran. Otomatk (hk.ch.ewa) Amrn serbixwe kar di kin.
Otomobl (n.x.m) tirombl.Tumbl.

Otonom (nbiyan.x.nr) Hikim li xwe kirin. Xwe bi rvebirin.

Ox 1 (prb) rzman Alav kovan ii dax : Ax.

Ox 2 (prb) rzman Alavckc jibo derbirna xwey bi kar di ht. : Ox

tu zarokek end ciwan ! .
Oxir (n.x.m) Wexer.

Oxir be (daxaz) Daxaza wexereka xwe. Daxaza serke-vtin di

wexer da.

482

Owl.(nx.m) Balkiin.

Oy (prb) rvnan Alavckc jibo keser, yan jan bi kar di ht.

Oye (n.x.m) Divleyn yan pateyn nexand di xin kuUeyn

landikin, eref ii perdeyn penceran.

Oyeldnn (k.jn.I.m) Bi oye xemilandin ti nexandina perde, kuUe ii

arfan. (K) bn : Kirin.

Oyn (hk.ewa) Livnn bi ken.Lbiik. Goyn.

Ovnbaz (hk.l.cewa) Mirovek zarveker, xwe bi rengan ii cilikan di

guhore dako xelik p bi kenin. Lbiik. Akrobat.

483

P (pe) Pta nozdeh ji abeya kurd.

Pa 1 (prb) rzman Alavckc jibo bxistin ii pisyar bi kar di ht. :Pa

te di got d n bazar ti tunehat.: Seqanasan di go baran na

barit, pa eve iye?. Pa 2 (n.x.nr) P. Ling.

Pac (n.x.m) Medalya serkevtinan. Paye.

Pae (n.x.m) zad Sertipk.

Pai] (n.dar.nr) I. Pyn bik. 2. Tilyn pyan( paika :

beran,). Pik.

Pane (n.dar.m) Pstirk. Peysk.

Pangeli (hk.cih,n.dar.m) Cih bilind,mna peyskan. Peysk.

Girik.

Padag (n.x.m) Diyar. Qenc. aba.Xelat.

Padakirin (k.jn.I.m) Xelatkirin. (K) bn : Kirin.

Padah (karn ) Paa.

Pag (hk.cih,n.x.m) Cih paraztina candaran. Pgeh.

Pageh (n.dar.m) Pgeh. Pahn (hn.x.ewa) Pan.

Pahnbn (k.jn.l.m) Panbiin. (K) bn: Bn.

Pahn (n.dar.m) endaze Yekeya pvana diiry. Pan.

485

Pahnkirin (k.jn.l.m) Pankirin. (K) bn: Kirin.

Paj (n.x.m) Pik. Par. Pirt.

Pajne (n.x.m) Panya py mirovan. imika plav. Pak (hk.x.ewa) Tit paqij. tit. Bijn. :MaIeka pak. Bajrek pak. :Gotinekapak.: Dilekpak.
Pakane (n.dar.m) Mirov akyek li kesek di ke. Qenc. ak. Pakbn (k.jn.I.m) Paqijbiin. Bijnbiin. (K) bn:Biin.

Pakii (hk.x.ewa) Pak. Paqij. :Zarokek pakij. :Fqy pakij. Pakijbn (k.jn.I.m) Pakbiin. :Ta bi sabon neiiy, destn te pakij
na bin. (K) bn: Biin.

Pakii (n.dar.m) Pak. Paqij. Veiit. . :Pakij ji behet ye. Pakiikirin (k.jn.I.m) titin. Bijnkirin. Paqijkirin. (K) bn: Kirin.
Pakiikir (hk.I.cewa) Tit iit. Bijnkiri. Paqijkir. Pakistan (hk.cih,cugir.n) Welat Pakistan. Pakistan (nej,n) I. Xelik pakistan. 2. Mitay Pakistan. PaM (n.dar.m) Paqij.

Pakja (hn,hk.ewa) bn :Pakza. Paldte (n.x.m) Amaneke ji karton hat diristkirin bara pirit lakeye . : pakta cigaran 20 cigare tda hene. Paket. Pakt. Pakfea (hn,hk.dar.wa) Kia mr nekir. Ki. Ke. Pakldrin (k.jn.I.m) Paqijkirin. Pakijkirin. :Didand xwe pak bi ke.
:MaI pak di kir. (K) bn: Kirin.

Pal (n.x.m) Beten. Klek. Rex. :Gund me li pal iyaye. Palandin (k.jn.x.m) Livandin. Paldan. (K) bdn : ez di palnim em
di palnn, tu di paln hiin di palnin, ew di palne[. . .it] ewan di

palnin. Pr :dbi +bdn. Bdb : di paland, di palandin. Db,diir :

palandibii, palandibiin. (F) : bi palne, bi palnin.

Palavgeh (hk.cih) Cih, zgeh, kargeha pala-vtin. :PaIavgeha av.

Palavte (n.dar.m) Parziink. Flter. Palavtin (k.jn.x.m) Parzinn. Dapaln. Dapalandin. (K) bn : Palvtin.

486

Paldan (k.jndarm) 1. Dema mirov hz bi kar di hnit jibo

livandina titek ji cihek bo y din.2. Wek mirov pita xwe di dit dwarek, palgehek, kevirek ii htd.(K) bdn: ez pal di dem em pal didin, tu pal di d hiin pal didin, ew pal di de ewan pal didin..pr: ez d paldim[pal bidim] ,...bid,
paldin.(palbide). Paldank (n.dar.m) Dwarke mirov pala xwe di dit. Kursk.Kurska hzok. Pale (pn.x.dz) Mirov bi kar ii keda dest xwe , xwe xudan di ke. Karker. Palet (kar.ndar.m) Karkirin li karxaneyan, yan rez ii baxan, ko himber kar w d dirav wergirit yan hind rojn kar kir d xudan kar bo pal xwe kar kit. Karker. Palevan (pn.dar.dz) Pelewan. Qehreman.

Bi din,...bi de.

bdb: pal dida. pal di didan. Db,dtir: PaldaM, ... btin. (F): palde

Palevan (kam.dar.m) Pelewan. Qehreman.

Paley (kam.dar.m) Palet. Karkirin.

Palvtin (k.jn.x.m) Ji hev cudakirina titan[madeyan], wek av ii xz, av ti penr ii htd. Parzinn. (K) bdn: ez di palvim em di

palvn, tu di palv hiin di palvin, ew di palve[. . .it] ewan di

palvin. Pr:[ d] (bi) palvim pavn, palv palvin,

palve{palvit] . Bdb: di palaft[palavt] di pala-vtin.^palaftin] .Db,diir : palavtibii, ... biin. (F): bi palve bi palvin.

Palgeh (n.dar.m) Balgeh. Balf. Sern. :Premr pal xwe da bii

palgeh.

Palik (n.dar.m) Zn dewaran.

Palpit (hk.I.ewa) Alkar. Pitevan. :Biray w herdem palpit w

ye jibo xandin.

Palpit (n.I.m) Alkar. Pitevan. :Ez pdv palpitya te me !.

Palpitkirin (k.jn.gl.m) Alkarkirin. Palto (n.ch.nr) Sakoy dirj zivistan.

Pan (hn.x.ewa) Tit veday. Xir. Ne dirj. : Mirovek pan.

Palgeha pan.

Panav (hk.I.ewa) Erd bilind ii ser w rast ii pan. Ban.

Panay (n.dar.m) Pan.

487

Panbn (k.jn.I.m) Tkiin yan firehbiina wey tenan. : Girikn

hevr di destn nanpj da pan di biin. (K) bn : Biin.
Panda (n.biyan) Giyandareka beleke, mna hiane.

Panda

Pan (ngaz.m) Nav bangkirin ii naznav jinka pan. Qelew ii xir.

Pan (n.dar.m) endaze l.Yekeya pvana dtirya weyan. :Pan ya
pencera me 90 cm ii dirj 240 cm. Pehn.2. Panya py

mirovan.Bin py mirov ii caneweran.

Panldrin (k.jn.I.m) Givantin yan qutana tenek ta pan bi bit. : iy xwe pan kir d bj y li mala fel xwe. (K) : Kirin.
Pano (ngaz.dar.nr) Bang yan naznav zelam qelew ii pan.
Pantol (n.x.nr) Pentelon. Pentor. Pantor (n.x.nr) Pantol.

Panzdeh (hijn.end) Hijmara 15. pazde. 5=10=15. :Panzdehhizar,

panzdehmilyon ii htd.

Panzdehem (hijn.rz.end) Y/ ya/ yn panzdeh.

Panzdehemn (hijn.rz.end) Panzdehem.
Panzdehizar (hijn.end.I) Hijmara 15,000.

Panzdemilyon (hijn.I.end) Hijmara 15,000,000 .

Papo (n.dar.m) Plavn zarokan.

Papor (n.x.m) Belema mezin. Keti. : Papora Niih.

Paqii (hk.x.ewa) bn: Pakij. Pak.

Paqijbn (k.jn.l.m) Pakbiin. Pakijbiin. (K)bn: Biin.

Paqij (n.dar.m) bn. Pakij.

Paqiikirin (k.jn.l.m) bn: Pakijkirin.(K) bn : Kirin.

Paqil (n.x.m) giya Baqilk.

Par 1 (hk.dem) Sala iiy. Sala bor. : Par v dem ez li Kurdistan

biim.

488

Par 2 (n.x.m) Piik.

Parandin l.(k.jn.x.m) 1 .Parvekirin. 2. Lkvekirin.(K) bdn : ezdi

parnim em di parnn, tu di parn hiin di parnin, ew di

parne[. . .it] ewan di parnin. Pr : dbi +bdn. Bdb : di parand, di

parandin.Db,diir :parandibii, parandibiin. (F) : bi parne, bi
parnin.

Parandin 2 (k.jn.x.m) Gazindekirin. Pareparkirin. Lavakirin.

Hvkirin.

Parastamol (n.ch,m) Dindikn derman rawestana janeser ii

ann Ie.(latin ;ParacetamoI). Parastni (k.jn.x.m) bn :Paraztin.

Parav I (hk.x.ewa) Mirov herdem gelte, henek ii pkennan di

bjit ii ji tuxwb der di kevit. avr. ivl. :Kuro ma tu ji
paravyn xwe ve nab ! .

Parav 2 (hk.dar.ewa) Fqy bi av. Avdar. : Ev bacane gelek di

paravin. Piav.

Paray (n.dar.m) Gelte. Henek. Tirane.

Paravkirin (k.jn.I.m) Henekkirin. Tiranekirin. ; Bes paravyan bi

ke, min gwil te nne!.(K) bn :Kirin. Paravtin (k.jn.x.m) Palavtin. Parzinn.

Paraztin (k.in.x.m) Dtirxistan ti avdrya kesek yan titek, ji derd ii belayan ii ne hlana zory liser. : Di vt em xwe ji nexweyan bi parzn. :Xud welat me bi parze.(K) bdn: ez di parzim em di parzn, tu di parz htin di parzin, ew di parze[...it] ewan di parzin. Pr: d bi + bdn. Bdb : di^
parazt[parast] di paraztin[parastin]. Db,diir : paraztibii,
paraztibn. (F) : bi parze bi parzin.

Pare.(n.x.m) Ker(kher). Pirt. Pin. :Pareka erd, asin ii htd.

Parebn (k.jn.I.m) Ji hev cudabtin. Pirtbiin. Jkvebtin. (K) bn:

Bn.

Parcekirin (k.inlm) Pirtkirin. Kherkirin. Hincinn. :Perdax pare

kir. :Kaxez pare di kiirn. (K) bn: Kirin.

Parceparce (hk.dar.ewa) Pirtpirt. Kerker. Hincin.

Parceparcebn (k.jn.gl.m) Parebn. Pirtpirtbiin.

Parceparcekirin (k.jn.gl.m) Parkirin. Hincinn.

489

Pardar (hn.hk.dar.ewa) Pikdar.

Pardarbn (k.jng.I.m) Pidarbiin. (K) bn: Bn.

Pardar (n.dar.m) Pikdar.

Pardarkirin (k.jn.gl.m) Pikdarkirin. (K) bn: Kirin.

Pardarkirin (k.jn.I.m) Pikdarkirin.

Pardest (hk.I.ewa) Karbidest. Xwed biryar.

Pardest (n.l.m) Civak. Pikdar. Gelemper.

Pare (n.x.nr) I.PIek ii kaxezn taybet yn bankane jibo kirn ti

firotin bi kar di hn . Dirav.Pere. :Parey Emrka dolare, y

Iraq dnar, y Turk lre ii htd. :Heger min pare hebane, da

tomblek kirim.2. Mifa. Siid. :Hind bo te bjin b pareye.ang;

b mifaye, i nait nav mej.

Paredar (hk.dar.ewa) Xwed pare. Zengn. Hey.

Paredar (n.dar.m) Zengn.

Parek I (n.dar.nr) Parey asin. Pirtn asin mna peran.

Parel 2 (n.x.m) rvnan Ppirt, navpirt ii papirt di ziman kurd

da.

Pareksan (k.jn.I.m) Kan yan wergirtina parey ji bankan. (K)

bn: Kan.

Parekirin (k.jn.I.m) Vejandin. Bi biha xistin. Bilindkirin. : Piti cadeya gund me qrkir, mitay me hat pare kirin. (K) bn :
Kirin.

Parekiandin (k.in.I.m) Parekan. (K) bn: Kiandin.

Parepers (hk.I.ewa) Kes hinde hez ji parey di ke, dinyadar ji

bra w di e. Parey di persit. irk.

Pareperistin (k.jn.I.m) Dema mirov parey ji dn ii dinyay giringtir bi bnit. mirovaty ji br di ke. (K) bn : Peristin. Parerijandin (k.jn.I.m) Weke mirov parey glek li karn neba bi
mezxit.

Parz (hk.x.ewa) Dema mirov ji egera nexwe, yan qelewbiin

tuxbek jibo xwarina xwe di dane, ka end ii i core zad bi xwe
yan ne xwe. : Ez birinc na xom, ink bi parzim.

Parz^: (pn.dar.dz) Pispor qaniin mirov ji gimehbarkirin di

parfe.

490

Parzer (kam.dar.m) Kar parzeran. : : Pismam min li zangeh j ibo parzery di xwnit. Parzgar I (kam.dn) Zrevan. avdr.

Parzgar 2 (kam.dar.dz) Serok bajrn mezin. Serok parzgeh. Serok bajrvany. :Parzgar parzgeha Duhok.
Parzgar (n.dar.m) Paraztin. Parzgarkirin (k.jn.gl.m) Paraztina ser ii mal welatyan. (K)
bn :Kirin.

Parzgeh (hk.cih,n.dar.m) 1 . Bingeh paraztin. 2.Cih kar

serok bajr. Baregeh bajrvany.3.Bajrn mezin yn

parzgar l heye.:Pargeha Duhok.Parzgeha HewIr.:Pargeha

Kerkok. Parzgeha Silman.

Parzgirtin (k.jn.I.m) Mirov jiber qelew yan nexwey xwe ji xwarin ii vexwarina hine corn zad ii xoavan di parze. (K) bn :
Girtin.

Parztin (n.jn.x.m) Paraztin. Parzvan (kam.dar.dz) Zrevan. avdr.

Par_(n.x.nr) Pirteka nan bi qayda dev mirov bi tirs yan di xwarinek di hilnin yan di kene dinav da. Balolik. : Paryek U
masti da. Pend: Pary malbab.; ang tam ii xweya taybet heye.

Parkirin (k.jn.gl.m) I. Parvekirin. Lkvekirin. 2.Dirstkirina par

jibo xwarin.

Parckirin

(k.jn.gl.m) (K) bn: Kirin.

Park (nbiyan x.m) Cih bi darbar ii dilveker jibo bhinvedan.

Cih rawestana tiromblan. Bax.

Parker (nbiyan.x.n) Corek qelemn tkirina rengav ye.

Parlament (n.chan) Perleman. Civata ntineran.

Parmend (karn.dar.nd) Pikdar. : Ew j di v guneh da parmende.

Parmend (n.dar.m) Pikdar. Paroi (n.dar.m) Diriiim. Dr.

Parolebilindkirin (k.jn.gl.m) Bilindkirina paroleyan : Li ne\yroz

kurdan li derve ii Kurdistan, bi hizaran parole bilind di kirin ko

tda daxaza ati ii azady di kirin. Paronek (n.dar.dz) Golik. Mgank.

491

Parpv (n.dar.m) Civat.

Parsal (hk.dem.I) Par. Sala iiy . Salapar. : Parsal ez li Dervey

welat biim.

Parsek (n.x.dz) Xazok. eqriit.

Parseng (n.I.m) Giran. Seng. Pvan.

Parskirin (k.jn.I.m) Xaztin. Xazokkirin. (K) bn: Kirin.

Part (n.x.m) Pare. Bir. Ref. Deste.

Part (n.x.m) 1 .Desteyeka ramyar[siyas] .2. Partya Demokrat a

Kurdistan.PDK.

Partzan (n,biyan) ekdareke li devera xweya bindest dij

dujminan xebata ekdar di ke. Gerle.

Parvekirin (k.in.I.m) Pikkirin. Lkvekirin. : Evro xwarin li ser

maln hejaran hat parvekirin. (K) bn : Kirin. Parveldr (hk.dar.ewa) Lkvekir.Pikkir.
Parzemn (n.dar.m) Tepa erd.

Parzinn (k.in.x.m) Mast, dew, penr ii htd, li patek di ken dako

av j bi ht girtin .Palavtin. Brvan r parzin ; ang; li tiirk kir da ji gil pak bi be. (K) bdn: ez di parzinim em di parzinn, tu

di parzin hiin di parzinin, ew di parzine[...it] ewan di parzinin.

Pr:d [bi] parzinim, parzinn, parzin, parzinit. Bdb : di parzin, di parzinn. Db,dtir: parzinbii, parzinbtin.(F) : bi parzine bi
parzinin

Parzinnk (n.dar.nr) Amreke ji pero yan moxil hati diristkirin

jibo parzinna r, penr a ii htd.

Parzn (n.x.nr) Cantek[cihtirek] nemazeye ji bendikn hiry yn

rengereng hati ye kirin, wey skuj ye, jin di xin pita xwe, meka r ti keliipeln din t di ken jibo veguhastin ji mal
bo aqar ii berevaj.

Parznkirin (k.jn.I.m) Parzinn. (K) bn: Kirin.

Parzn (n.x.nr) Parzinnk. Filter. Parznkirin (k.jn.I.m) Parznkirin. Pasban (pn.dar.dz) Zrevan. avdr. Pasevan (pn.dar.dz) Pasban.

Pak (n.x.m) Cih vekir. Ban. Erd bilind. Basik.

492

Paport (n, biyan.m) Giroveka nivs ya taybete, mirov di kare bi

w, ji welat bo y din bie. Paseport.

Pa (hk.dem) Pit. Piti. Daw. Diimah. iinda.

:Pa deh salan d

rewa abor li Kurdistan gelek ge bit. Brx P. Paga (pn.x.dz) Kes pit ah di bit ah. Cihgir ah. a. Kiral.
Paan (hk.dem) Pa.

Paandin (k.jn.x.m) Pavebirin. Perwerdekirin. Terbkirin. (K) bdn: ez di panim em di pann, tu di pan hiin di panin, ew di pane[...it] ewan di panin. Pr: dbi +bdn. Bdb : di paand,
di paandin.Db,diir :paandibii, paandibiin.(F) : bi pane, bi
panin.

Paat_(kam.m) Welat ko deshelata w paay be.Kar paayan.

Paay (pn.dar.dz) Paat. Pabend (n.dar.m) rvnan Papirt. Pagir. Brx Pbend.

Pabi (hk.dar.ewa) Kes li pit [ango ne li nik mirov] bi ne ak behs mirov di ke. Durii. Pabj (n.dar.m) Wek mirov dij yek gotinn kirt bi bje ii
dema ne cem mirov.

Padank (n.dar.m) Rzman Pabend. Pada (hk.dar.ewa) Pave. Li pa.

Padabirin (k.jn.gl.m) Pave zivirn. Pave kan. Pave bizivn. :

Tirombla xwe pek pada bi be, da cih ya min j liebe.(K) bn:

Birin.

Padan (k.jn.gl.m) Pavetin. Jibo aly pit vegern.Paveiin. ; Dujimin jiber gurzn kujekn pmergehan pada tin. (K) bn:
n.

Pade (hk.dar.ewa) Pada. Padir (hk.dar.ewa) Seg har. Seg kulana y dirinde.

Paecar (hk.I.ewa) Cara pain. Kurt ii kirmanc. Li dawy. Cara

domahk.

Pael (n.x.m) Paxil. Sing.

Paeroi (hk.dem.l) Dem ti rojn di hn. (Li hin devaran dem

rojn derbaz biine). : Em daxaza paerojeka ge jibo gel xwe di

kin.

493

Paewar (pn.dar.dz) Lger. Vekoler.

Pa (n.dem) Pa. : Pa waneya me bi dav^ di ht em d herin

mal.

Paai (hk,cih.m) Rvnan Pirta dawya titi yan peyv digirit.

Papirt. Pabend. Mna van ji Darvan. Gir ji zrgir. Geh ji
Havngeh. ker ji karker ti htd.

Pagotin I (n.I.m) Gotina dawy. Peyva domahy.

Pagorin 2 (n.I.m) Pabj.

Pasil_(n.x.m) Paxil.Sing. ::Du dnar di paila v^ da hene. PailE (hk.I.ewa) epel. Lewe. Ezmandirj.
Pas (hk.dem) Pa.

Paberdan (k.jn.I.m) Kevtin dii karek, kesek yan dozek.

Pahatin (kjn.I.m) bi Dawhatin. Kutakirin. Kutabtin. Bi
Domahk hatin.

Pagn (hk.dar.ewa) Ya/y/yn domahy. Dawy. :Meha, roja

cara pan.

Parv.(n.I.m) Xwarina direg ev li cem rojgiran. Xwarina

direng. :Pav xwar ii roj ne girt.

Paskevtin , paketin (k.jn.I.m) Grobn. Paveman. Padaman.

(K) bn: Kevtin.

Pakevt... . keti (hk.I.ewa) Mirov xwed hizir ii brn kevin ti

kevineperist ii pavemay.

Pagnvro (hk.dem.gl) Pitf nroj. Nro.Panvroj. var. Paperde (hk.I.ewa) Bk nan. Veguhaztina bk.
Pan (hk.l.ewa) Pitiipit. Berevaj.

Papbn (k.jn.gl.m) Berevajbiin.

Papldrin (k.jn.gl.m) Berevajkirin. PaEirt (hk,cih.m) bn: Pagir.Pabend.

Paroimend rn.I.m) Paerojeka ge ji xwe ra misogerkirin, bi

malkirm ti dirav civandin. Paye (hk.dar.ewa) Pada.

Pavebirin (k.jn.l.m) Pitpit birin. L heytandin.Padabirin. : Kuro ma tu fed na k hinde di hye pavebirin. (K) bn : birin.

494

Pasven (k.jn.I.m) Jibo aly pit bizivn. (K) bn: iin.

Paveman (k.jn.I.m) Pakevtin.(K) bn: Man. Pavemay (hk.I.ewa) Pakevt.

Pasvero (hk.I.ewa) Pakevt. Kevinperist.

Pasxwarin (n.I.m) Zad giran ti gerim, mna got, mirk,

birinc,savar, metfn ii htd y li dii xwarina sivika(pxwarm) wek avik, zelate piek nan ti htd, di ht xwarin. Zad serek.
Pate (n.x.nr) 1 .Perok. Pare perok. 2. Pin. Pne.

Patekirin (k.jn.l.m) Pnekirin. Pinkirin. : Kuna kirask xwe li

cem cildiriivan da pate kirin.

Patekir (hn.I.ewa) Pnekir. Pinkir. : Derpy patekir. Sakoy

patekir.

Patexwer (hk.I.ewa) Xwefro. Dardest dujmin.

Patii (n.x.m) candart Pareyeka leye ya di kevit navbera ser ii

pita mirov ti giyandaran.al pit y sitoy.

Patin (k.jn.x.m) bn: Pjtin. Pend : Nan patin ii kezwan kelotin.

Patir (n.x.m) Tenek lley, pan skuj htd ji bireka dyarkir a kareb pkhatf ye, jibo karkirina radyo, kilan, demjimr ii htd
bi kar t. Pl.

Par (hk.dar.ewa) Hatf patin. : N patf .

Patpatik (n.dar.m) Tiveng ii debance yn zarokan. Teqteqok.

Pavan (n.x.dz) Pikdar di yary da. Lstikvan. Yarvan.

Pawan (n.x.nr) Daristan yan cih erwan pez, taybet y malek yan gundek ko nabit i kes ii candar nz bibin, ji bil y xwed
ii dema pv. Kiiz. erwan. erdan.

Pawankirin (k.jn.I.m) Dema mirov cihek bi ke pawan. (K) bn:

Kirin.

PaxiL(n.x.m) Cih titf t hildigirin navbera kiras ii^tika inirov yan navbera du kirasan[cilkan] aly sing. :Bapr min ksk
xwe kire di paxila xweda. Pail.

Pavdar (n.l.m) Ciy ko siwar paysikl pyn xwe li ser di dane ii

di zivrne dako bi hajtit.

Paye (n.x.m) Mezin. Gewre. Riimet.Pile.

495

Payebilind (hk.l.ewa) Xwed paye. Sentenet. Piledar.

Payedar (hn,hk.dar.ewa) Piledar. Xudan sentenet.

Payz (hk,dem.m) Werzek sal ye ji mehn ln, irya ke irya duw pk hatf ye. Xezam. Pend : Mast payzan bi din ezzan.
PayiJdi (n.x.m) Core amreke mirov l siyar di be ii bi ldana
paydaran di hajiit. Kerk asin.

Paytext (bajam.nr) bajr serok yan a l di mnit. Her welatek

paytext xwe heye. Bexda paytext Iraq ye. Pazde (hijn.end) Pazdeh. Panzdeh. Pazdeber (n.l.m) Lztika daman.

Pazdeh (hijn.end) Hijmar 15. panzdeh.

Pazdehem (hij,dest) Ya,yyn pazdeh. Pazdehemn (hijn.dest) Pazdehem. Pazdehizar (hijn.I.end) Hijmara 15,000.

Pazdemilvon (hijn.I.end) Hijmara 15,000,000.

Pazen (n.x.m) aref

PDK (kurtn) Partya demokrata Kurdistan.

Pe (n.x.m) Pta P. Lvkirina pta P.
Pe (hk.x.ewa) Fe. Pee (n.x.m) Pe.

Pe (hn gaz.dar.m) Fe.

Peinn (k.jn.x.m) Nixavtin. : Zad, fq bi peine.(K) bdn: ez di peinim em di peinn, tu di pein hiin di peinin, ew di
peine[....it] ewan di peinin. pr : d[bi] peinim, penn, pein,
penin, peimt. Bdb: di pein, di peinn. Db,dr:

peinbti,peinbiin. (F): bi peine, bi peinin.

Peo (gazn.nr) Feo

Pegirandin (k.jn.x.m) Bijnkirin. Jaravkirin. tin. (K) bdn : ez

di pegirnim em dipegirnn, tu di pegirn hiin di pegirnin, ew di pegirne[...it] ewan di pegirnin.Pr :dbi+bdn. Bdb : di
pegirand, di pegirandin. Db,dr : pegirandib, pegirandibiin.(F) :
bi pegirne,bi pegirnin. Pehin (hn.x.ewa) bn: Pan.

496

Pehinbn (k.jnl.m) Panbiin. Pehin (n.dar.m) endaze Pan.

Pehinkirin (k.jnl.m) Pankirin.

Pehn (n.x.m) 1 .Panya py mirov.2. Peysk. Pehlewan (n.I.dz) Mirov lesivik ii bi ser rist, ra derbaz di bit. Canbaz.
Pehn 1 (n.x.m) endaze bn: Pan. : Pehnya ban xan 70 m^. Pehn 2 (n.x.m) can Panya py.
Pejare (n.x.m) Xem. Kovan.

tle ii cihn bilind

Pejilandin (k.jn.x.m) Periqandin. Ji nav birin. Heriandin.(K)

bdn: ez di pejlnim em di pejilnn, tu di pejiln hiin di pejilnin,

ew pejilne[...it] ewan di pejilnin. Pr:dbi +bdn. Bdb : di

pejiland, di pejilandin. Db,diir :pejilandibii, pejilandibiib. (F) : bi

pejilne, bi pejilnin. Peiin (n.x.m) Saloxdan. Nirxandina mirov, kar ii tit.ewanya tit, mirov ti htd.

Peiinandin I(k.jn.x.m) Nav l dan. Nav li xwe dan. Bilindkirin. Serxistin.(K):bdn: ez di pejinnim em di pejinnn, tu di

pejinn htin di pejinnin, ew di pejinne[...it] ewan di pejinnin.

Pr:d bi+bdn. Bdb : di pejinand, di pejinandin.

Db,diir :pejinandibii, pejinandibiin. (F) : bi pejinne, bi pejinnin.

Pejinandin 2 (k.jn.x.m) Ta ii eqn daran jkirin da jibo bar ii

sotin hilti ii dest xwe bin. Kejaxtin. Perjinandin. Veperjandin.

Pejirandin (k.in.x.m) Kar, biryar ii biiyern mirov yan dezgeh

liser raz be ii were bi c ann. Qaylbiin liser. :PerIeman

birayara civata wezran pejirand. (K) bdn: ez di pejirnim em di perjirnn, tu di perjirn htin di pejirnin, ew di pejirne[. Jt]
ewan di pejirnin.. Pr : d [bi] pejirnim pejirnn, pejirn,
pejirne(nit). Bdb: di pejirand, di pejirandin. Db,diir:

pejirandibii,pejirandibtin. (F): bi pejirne bi pejirnin

Pei_(n.x.m) derd Nexweyeka Vegir. Persv. Serma.

Pek (prb) rzman Alaveke jibo hicmetbiin bi kar di ht. : Pek eve
pileyn tene hosa di bilind ?.

Pekkevtin (k.jn.dar.m) Kes hedamek le w seqet[leng] bit.

Kmhedam.

497

Pekkevt (hn,hk.I.ewa) Kmhedam. Seqet.Lenger.

Pekko (prb) rzman bn : Pek.

Pel 1 (n.x.m) Pirtn daran li dema ewitn ge ti sor xuya di kin,

jibo gerimkirin ii lnana zad mifa j di ht wergirtin.
Pel 2 (n.x) Ta. eq. :Peln daran.
Pela (n.x.m) Tava baran.

Pelakevtin (k.jn.l.m) Di erd da iina baran. Nimana erd jiber baran ii befir :PeIa gsn ya ketf. Ang ; hind gsn ax ter biiye.
: Pela gor.ang; hind ktirya gor baran iiye xwar.(K) bn
:Kevtin.

Pelandin (k.jn.x.m) Dest ldan. Hembzkirin. Perixandin.

Hiliikirin. ekirin.(K) bdn :ez di pelnim em di pelnn, tu di

peln hiin di pelnin, ew di pelne[...it] ewan di

pelnin.Pr :dbi+bdn. Bdb : di peland, di pelandin.

Db,dtir :pelandibii, pelandibiin. (F) bi pelne, bi pelnin Pelatnk (n.dar.m) candar Giyandrek ciwan ii rengne, li biharan
pirin ii liser gul ii giyayan dijn. Peltank. Belatnk.

Pelatnk

Pelay (n.x.m) xwarin Zadek taybete ji du yan pitir xwarinn tkel di

ht kirin.

Pelavma (n.l.m) xwain Pelava ji birinc ii maan pk hat. Pelavnsk (n.l.m) xwarin Pelava nsk ii birinc Yan savar ii nsk.
Pelax (n.x.nr) Pelex.

Peliqandin (k.jn.x.m) bn :Periqandin.

Peldank (n.dar.m) Cizdank. Perdank.
Pei (hk.x.ewa) Lez. Pelekirin (k.jn.I.m) Lezkirin. Pelemar (n.dar.m) Hri.

498

Pelemardan (k.jn.I.m) Hrikirin.

Pelendar (n.dar.nr) Bizot. GuUetiveng. Feka gury.

Pelepel (hk.x.ewa) Gav bi gav.

Pelepelkirin (k.in.l.m) Gav bi gav xwe ji astengyek qurtal bi

kin. (K) bn : Kirin.

Pelepife (n.dar.) Nan tenik liser pelan qeland. Qelqelok.

Pelex (n.x.nr) Bermay y darik, p ii belgan. Pelg (n.x.m) dar Dareka bi xemil ii keske, liser lvd co ii ceman hin di bit. Pend :Sbera pelg, ne li xwe ii ne li xelk. Ang ; kes ne kr xwe ii ne bi kr kes d na ht. Mirov bsiiz.

Peliin (k.jn.x.m) Bizivn. Xebitn. (K) bdn: ez di pelijim em di

pelijn, tu di pelij hiin di pelijin, ew di pelije[...it] ewan di

pelijin. Pr:dbi +bdn. Bdb : ez di pelijm em di pelijn, tu di pelij hiin di pelijn, ew di pelij ewan di peIijn.Db,diir :ez peljbiim em pelijbtiyn, tu pelijbiiy htin pelijbiin, ew pelijbii ewan pelijbiin. (F) : bi pelije, bi pelijin.
Pelik (n.x.nr) darbar Belg.

Peling (n.dar.m) Peysk. Pstirk.

Paliandin (k.jn.x.m) Tkbirina wey madeyan nemaze req.

Periqandin. :Teneke peliand. (K) bdn: ez di pelinim em di

pelinn, tu di pelin hiin di pelinin, ew di peline[...it]

ewan di pelinin. Pr:d bi + bdn.Bdb: di peliand, di peliandin. Db,dii peliandibii, peliandibiin. (F) bi peline, bi pelinin. Pelin (k.jn.x.m) Tkiina wey teyan bi givatin. Herin. : Xirxaln tirombl pelin. : Selik di bin bar ve peli.
Peliqe (hk.I.ewa) Krnehati. Pii. Kevin. Periti. Bwic.
Peliqebn (k.jnlm) Pbn. (K) bn : Bn.

Peliqekirin (k.jn.I.m) xirakirin. Piikirin. (K) bn :Kirin.

Pelixandin (k.jn.x.m) Le, ten yan tit wey w tkiiy dema hz yan givatinek di keve ser. Heriandin. (K) bdn:ez di

pelixnim em di pelixnn, tu di pelixn htin di pelixnin, ew di

pelixne[....it] ewan di pelixnin. Pr: d[bi] pelixnim pelixnn,

pelixn pelixnin, pelixnit[ne]. Bdn : di pelixand , di pelixandin. .db,diir: palixandibii,pelixandibiin. (F) : bi pelixne, bi pelixnin

499

Pelixn (k.jn.x.m) Tit hati pelixandin. :Hind min kar kir ez pehxm. (K) bdn: ez di pelixim em di pelixn, tu di pelix htin di pelixin, ew di pelixe[..it] ewan di pelixin. Pr : d [bi] pelixim
pelixn, pelix pelixin, pelixit[xe]. Bdb : ez di pelixm em di

pelixn.tu,ew di pelix, htin,ewan di pelixn, Db,dtir: pelixbti,

. . .biin. (F) : bi pelixe bi pelixin.

Pelka (hk.x.cewa) Behane. Hcet.

Peit (hk.x.ewa) Felte. Kolan. Kmehatf.

Peltank (n.dar.m) bn: Pelatnk.

Peltii (n.l.m) Pirt. Parek patey. : Peltikn befir yn di hn.

Peltika lemp, iray, fanos.
Pelp (n.x.m) Behane.

Pelpne (n.x.m) giya Prpne.

Pembe (hn.x.ewa) reng Reng pvaz.

Pem^(n.x.nr) giya I.Giyayeke di ht andin ber w jibo perokan mifa j di ht wergirtin.2. Ber giyay penb ye reng sip ii
nerme.

Pemb (n.x.nr) bn : Pemb.

Pembiiien (kam.dar.dz) Kes pembti di veirit.Kwrinc. Pambienn (k.jn.I.m) Veirna pemb. (K) bn: Jenn.
Pena (n.x.m) Hewar. Daxaz. Hv.

Penaber (hk.I.ewa) Y hewara xwe di gehnit welat, al yan kesek dako can w ji belay bi ht paraztin.

Penageli (hk.cih.m) Cih, welat hewandina penaberan. Wargeha

penaberan. Hewangeh.

Penaxaz (hk.I.ewa) Y penay ji cih yan welatek di xaze. Penaxaztin (k.jn.I.m) Daxazkirina hewandin ji alyek. Penc (n.x.m) Nnokn dirj ii tj , nemaze yn giyandaran, wek;
kitik, seg, r ti htd.

Pencbaz (hn.I.ewa) Mirov hez ji are ii cireyan di ke. eqeloz.

Mtiirk. tim.

Pencdanan (k.jn.l.m) Mirov yan candar bi pencan H yek bi xin.

Penc l dan. :Kitik pencek li dest zarok da. :Hiyar be, ew
pik pencan di dane. (K) bn: Danan.

500

Pencer (n.x.m) Ciheke li dwaran bi caman ava kirye jibo ronah

iibabijor bikeve.

Pencer (n.I.m) rferrf Nexweyek kujeke,di bite egera vitna le

saxlem ii kujtina w.

Pencik (n.dar.m) Penc.

Pencikkirin (k.jn.I.m) Pencdanan.

Pencirk (n.dar.m) Ldana pencan. Cih bi pencan veriiand.

Quncirk.

Pend (n.x.m) Gotinn bi biha . retn mezinan. :Pendd pnan.

:Gotind mezinan. Penddan (k.jn.I.m) retkirin. Pend (hk.x.ewa) Xuya. Diyar. Berav.
Pendvan (kar.ndar.dz) retvan.

Peng (hk.x.ewa) Rawestay. Bdeng. Neliv.

Pengav (hk.cih,n.I.m) Cih av l di pengit, i xurist yan dwarkir

bit. Bendav. Sikir.

Pengn (k.jn.x.m) Dema av yan her ileyek ji egera r l girtin h

ser hev xirve [kom] di bit. Av di pengit. Xwn di pengit. Pen I(hk.cih) li Pit. Berve. :Gund me di kevit pen w gir
hen.ang; pit gir han.

Pen 2 (Iik.x.ewa) Xuya. Vekir. Akera. Brx Nepen.

Penr (nx.nr) sptyati Berhemek giyandar ye, ji xwarinn ral ye.

r keland hvn di ken ti pa di xin nav perokek giranyek li

ser di danin dako ji av vewerit ti nvreq bi bit. Pentoi (n.x.nr) Pentelon. Pentor. elwal teng.
Pep (n.x.nr) P bi zar zarokan.

Pepexa (nbiyan.x.m) Tiit.

Pepez (n.x.m) I. Kartn Ieystin.2. Core leystineke bi kartn

taybet di ht kirin.

Pepezan (n.dar.m) Lstina bi pepezan. Kartan.

Pepiik 1 (n.x.m) baiende perinde Teycrekc (balinde) deng xwandma

w wek nav w ye, ango nav w ji deng w hatye wergulm. Pepk 2 (hk.x.ewa) Reben. Jar. Damay.

501

Peq (n.x.m) Derza mezin. Kelite. :Peqn levtne erd ji ber

hikesal y.

PeqandinL(k.jn.x.m) I.Tikek yan tenek bi pestan[givatin] yan

her karek din ko bi be egera tkdana wey w ii deng j peyda

di be. Teqandin. : Zarok pivdanka xwe bi didanan peqand. 2.
Qutaneka mezin. Ldan, lxistin. (K) bdn: ez di peqnin em di
peqnn, tu di peqn hiin di peqnin, ew di peqne[....it] ewan di

peqnin.. Pr : d[bi] peqnim peqnn, peqn peqnin, peqnit[ne].

Bdb: di peqand, di peqandin. Db,diir: peqandibii,peqandibiin.

(F): bi peqne bi peqnin.

Peqbn (k.jn.I.m) Peqn. :Erd bye peq. :Lvd w y biiyne peq.

Peqik (n.dar.m) Kulik. Vilik. Bilqik. Peqilk (n.dar.m) Pivildank. Peqk. Peqiok (n.dar.m) Peqilk. Peqik.

Pegn (k.jn.x.m) Ten wey w tk di it ii deng j di ht. Pivdank peq. :Hind mabii ez ji kerbada bi peqim.(K) bdn: ez di

peqim em di peqn, tu di peq hiin di peqin, ew di peqe[. . .it]

ewan di peqin. Pr: d[bi] peqim peqn, peq peqin, peqit. Berd,b:

di peq, di peqn. Db,dtir: peqbii, peqbiin. (F): bi peqe, bi peqin.

PegsJ (n.x.m) I . Pivdankn bik yn ba t, wek bilqkn av,

sabiin ii htd. 2. Cihek vala, yan xulole. : Peqka kezwan. :

Destn min peqkn l hatn jiber bivr.

Per (n.x.nr) l.Tit nerim y ko le balindan da di poit. 2.

Kaxez. 3. CiIik[perok].4. Belg.

Perandin (k.jn.x.m) Derbazkirin.

Pera_pera (n.x.m) can Rze hestyn le ne yn sebeteya sing

pk di hnin.

Perasperas (hk.I.ewa) Tit yan cih wek wey perasyan rzkirr[darijti], ango nizim ii bilind heye. :Dwar yan kevir
perasperas.

Perastr (hk.I.ewa) Difinbilind. Xwepers.Nijadpers.

Peray (hk.cih,n.I.m) 1. Lva av. Kinar. 2. Pln av.
Percan (n.dar.m) Perjan.Tan. Kotan.
Per (n.x.m) Peqik. Per^e (n.x.m) bn: Pare.

502

Perem (n.x.m) I. Por. Pir. :Away ekirina por. 2. Pora pya

ser li hindav eny. Tembor.

Perciqandin (k.jndarm) 1 .Dema mirov titek nvreq bi

herinit.2. mafn xelk binp bi ket.(K) bdn :ez di periqnim em di periqnn, tu di periqn hiin di periqnin, ew di
periqne[...it] ewan di periqnin.. Pr: d [bi] periqiiim

periqnn, periqn periqnin, periqnit. Berd,db: di

(F): bi perqne, bi periqnin. Periqand (hk.dar.ewa) Bi dest yan hzek tit hatye
periqandin. Heriand.

'

periqand, di periqandin. Db,diir : periqandibii,periqandibiin.

Perig_(hk.dar.ewa) Heri. Hati periqandin. :Bacand

periq. :Tiry periq.

Perign (k.jn.x.m) Titek ji egera givatinek bi heriit.(K)

berd,dn : ez periqm em periqn, tu periq hiin periqn, ew

periq ewan p Pr: d[bi] periqim perqn, periq perqin,

periqit. Ber,db : di periq, di periqn. Db,diir : periqbii, ...
biin. (F): bi periqe, bi periqin.

Percivandin (k.jn.x.m) vitandin. Pifkirin. : W avd x-we^bi

xew perivandin.(K) bdn : ez di perivnim em di perivnn, tu

di perivn hiin di perivnin, ew di perivne[...it] ewan di

perivnin. Pr : d[bi] perivnim, perivnn, periyn, perivn,

perivne.Bdb : di perivand, di perivandin. Db,diir :

perivandibii, perivandibiin. (F) : bi perivne, bi perivnin. Periym (k.jn.x.m) vitn. Werimtin..(K) bdn: ez di perivim em
di pervn, tu di periv hiin di pervin, ew di perve[...it] ewan di perivin. Pr : d[bi] perivim, pervn, periv, pervin,

perive[vit]. Bdb : ez di perivm, em di pervn,tu di periv, hiin, ewan di perivn, ew di periv. Db,dr :ez perivbiin, em

perivbiiyn, tu perivbtiy, hiin, ewan perivbiin, ew perivbxi.

(F) : bi perive, bi perivin.

Pern (n.dar.m) Amreke jibo askirina kaxezan bi derzkan.

Pern

503

Percnkirin (k.jn.I.m) Dema bi derzkn asin bi makna pern

kaxezan bi yek ve di bestin. :Mvan bi pern deftera xwe

pern kir.(K) bn : Kirin.

Perdax (n.x.m) Kop av, ay. :Perdaxeka ay. :Av bi perdax

vexwar.

Perde_(n.x.m) Pare peroyeke di xin penceran yan di ken navbir jibo parastin, ciwan ii ji hev cudakirin. :Perdeya pencer.
Perdekirin (k.in.I.m) Perde xistin pencer, navmalek yan her

cihek din. :Em roj hemy mijtil perdekirina penceran btivn

(K)bn: Kirin.

Perdekir (hk.I.ewa) Hatye perdekirin. : Dwar perdekir. Perdepos (hk.l.ewa) Bi perdeyan hati girtin. Perdekir.
Pere I (n.x.nr) Piite. Giring. Pere 2 (n.x.nr) Pare.Dirav.

Pereng (n.dar.nr) Agir. Gurya agir.

Perepdan (k.jn.l.m) bn: Giringpdan. Peresendin (k.jn.dar.m) Pkevtin. Werarkirin.

Pereslik (n.I.m) Hacrek.

Pertin (k.jn.x.m) I.Mirov xwe jibo prozyek, titek, canek bi

tewne ii nivj ii nizay ji wra bike. :Xud peristin. :Pot peristin. 2. Niikerkirin. (K) bdn :ez di persim em di persn, tu di pers

hiin di persin, ew di perse[..sit] ewan di persin.Pr:d[bi]

persim persn, pers persin, persit,..[se]. Bdb: di perist, di peritin. Db,diir : peristibii, peristibiin. (F): bi perse, bi persin
Pergal (n.dar.pir) Keliipel. Alav.

Pergar (n.dar.m) Pilan. Nexe.

Pergeli (hk.cih,n.dar.m) Cih firotina pergaln nivsn, wek kaxez, qelem, defter, jber, qelemtira htd.
Pergihandin (k.jn.dar.m) Pan. Destik kirin. Liser hev rzkirin. :

Hemii kitb ii badek n xo di refikan da pergihandin.(K) bdn : ez di pergihnim em di pergihnn, tu di pergihn hiin di pergihnin, ew di pergihne[...it] ewan di pergihnin. Pr :dbi +bdn. Bdb : di
pergihand, di pergihandin. Db,diir : pergihandibti, pergihandibiin.(K) bi pergihne, bi pergihnim. Perginde (hk.dar.cewai Peritf. Belavbiiy. Bijale.

504

Pergindebn (k.jn.I.m) Belavbiin. Perebtin. (K) bn: Btin. Pergindekirin (k.jn.I.m) Belavkirin. Perekirin. (K) bn: Kirin.

Perg (n.x.m) Kelpik. Tvkil.: Pergy keskan. Pergy bery.

Pergn (n.x.m) Prgn.
Perik 1 (n.dar.m) 1 . Per kaxez y biiik. 2. Pern biiik yen

balindeyan.3. Kartn lztin. 4. Perikn kaxez yn tiitin di xin nav ii di pin jibo kirina cigaran.
Perik 2 (n.dar.m) Bawenk. Peristin (k.jn.x.m) Perstin. Peritandin (k.jn.x.m) Mirov titek pirt, pere bi kit.

Hincinandin. Pirtkirin. : Ji kerban kaxe ti cilikn xwe peritandin.

(K) bdn: ez di peritnim em di peritnn, tu di peritn htin di

peritnin, ew di peritne[...it] ewan di peritnin. Pr: d[bi] peritnim peritnn, peritn peritnin, peritne[nit]. Bdb: di

peritand, di peritandin. Db,diir: peritandibii,peritandibiin. (F): bi

peritne, bi peritnin.

Peritn (k.jn.x.m)

Pirtikn. Pirtpirtbtin. Mandbiin. : Heta ez bi ser

yay keftim, cilikn min peritin.(K) bdn : ez di peritim em di

peritn, tu di perit hiin di peritin, ew di perite[...it] ewan di

peritin. Pr: d[bi] peritim, peritn, perit, peritin, peritit[te]. Bdb:

ez di peritm, em di peritn.tu di perit, hun, ewan di peritn. ew di perit. Db,diir: ez peritbiim,em peritbtiyn(btin), tu peritbiiy, hiin, ewan peritibtin, ew peritfbti. (F): bi perite, bi peritin.

Perixandin (k.jn.x.m) Gemirandin. Mesajkirin. Vemaln. :Dayk

pita zarok xwe di perixand. (K) bdn :ez di perixnim em di
perixnn,tu diperixn htin di perixnin, ew di perixne[.^..^it] ewan di perixnin. Pr :d[bi] perixnim, perixnn, perixn,

perixnin, perixne[. . .it] . Bdb: di perixand, di perixandin. Db,diir : parixandib,perixandibtin .(F): bi perixne, bi perixnin

Per I (hk.cih,n.x.m) Ciheke taybet y perdekiri ti xemland, biik TT bin di danin :Per ya btik.
Per 2 ( n.x.m) Jinn ox ii ciwan wek firte. Zer.

Pern (k.jn.x.m) Kar guhnely. Cotbtin. : Dema perna

kewalane. (K) bdn :ez di perim em di pern, tu di per hiin di

perin, ew di pere[....it] ewan di perin. Pr: d[bi] perim, pern,

per, perin, perit. Bdb: ez di perm,em di pern, tu, ew di per, ^ hiin,ewan di pern. Db,dtir : ez perbiim,em perbiiyn, tu perby,
hiin, ewan perbiin, ew perbii. (F): bi pere, bi perin.

505

Peran (hn,hk.x.ewa) I . B r. Posde. Westay. Bgwil.

Xemgn. Hejar. 2. Nav prekane.

Peranbn (k.jn.I.m) Hejarbtin. B cih ii r biin. Pergendebiin.

(K) bn : Bn.

Peran (n.dar.m) Derdeser. Hejar. Malwran. Perankirin (k.jn.I.m) Derbiderkirin. Hejarkirin. Malwrankirin. (K) bn: Kirin.
Perk (n.x.m) Petlkn berf. Kullkn befir.

Perxan (n.I.m) Nav jinane.

Perzade (n.I.m) I.Jina nazdar ya ji niv peryan.2. Nexweyeke ji egera tktina kar derdanan, gerdena mirov di
vite[werimit].

Perian (n.dar.nr) Tan. Kotan. Pjan. Periankirin (k.jn.I.m) Tankirin. : Em d rextiann bax xwe perjan kin dako ji ziyanan bi ht paraztin. Perjankir (hk.I.ewa) Tankir. : Tu kes ni kare bie nav gorisatana
gund me unk ya perjankir ye.

Perjinn (k.jn.dar.m) Hildan aderkirina daranaji eq ii tayn zde jibo bi qelew ii xemildar bi de. Veperjinn.

Perin (n.dar.nr) Perjan.

Perleman (hk.cih,.ch.m) Civata ntinern hilbijart ji aly gel ve. Parlamento. Permw (n.I.m) Belg darmwan. Belgn mwan. Pero (n.x.nr) Patey ji pembii, kitan, melez, hir ti htd di ht kirin mirov cilik, perde,kule, aref ii htd j di kin. Perok (n.dar.nr) Pero. Peroznk (n.dar.m) Teqele. Xapandin. Binkolan. Tepik. Perperok (n.dar.m) Pelatnk. Perpitandin (k.jn.x.m) Gevizandin. Hilavtin.Xo perpitandin, ango; xo hilavtin.Veperpitandin. :Mirka serbir xwe perpitand. : (K) : bdn: ez di perpitnim em di perpitnn, tu di perpitn hiin di prpitnin, ew di perpitne[...it] ewan di peipitnin. Pr:d +Ddn. Bdb : di perpitand, di perpitandin. Db,diir :perpitandibii, perpitandibiin. (F) : bi perpitne, bi perpitnin.

506

Perpitn (k.jn.x.m) Gevizn. Lerzn. Rahavtin. (K) bdn : ez di

perpitim em di perpitn, tu di perpit hiin di perpitin, ew di

perpite[...it] ewan di perpitin. Pr :d bi+ bdn. Bdb : ez di

perpitm, em, hiin, ewan di perpitn, tu, ew di perpit. Db,diir : ez

perpitbtim, em perpitbiiyn, tu perpitbtiy, hiin perpitbtin, ew

perpitbti, ewan perpitbiin. (F) : bi perpite, bi perpitin.

Perqijandin (k.jn.dar.m) Pirtikandin. Hincinandin.(K) bdn : ez di

perqijnim em di perqijnn, tu di perqijn hiin di perqijnin, ew

di perqijne[...it] ewan di perqijnin.Pr :d bi+bdn. Bdb : di

perqijand, di perqijandin. Db,diir : perqijandibii, perqijandibiin. (F) : bi perqijne, bi perqijnin.

Perqiin (k.jn.dar.m) Pirtikn.Bizdiyan. Herin. . (K) bdn : ez di

perqijim em di perqijn, tu di perqij htin di perqijin, ew di perqije[...it] ewan di perqijin. Pr :d bi+bdn. Bdb : ez di
perqijm, em,htin,ewan di perqijn, tu, ew di perqij. Db,diir : ez

perqijbtim, em perqijbiiyn, tu perqijbiiy, hiin,ewan perqijbtin,

ew perqijbii. (F) : bi perqije, bi perqijin

Persv (n.x.m) derd Nexweyeke difinn mirov di hn xwar ii mirov di bhnijit, hind caran ta j di gel da di ht.
Pert (hk.x.ewa) Belav. Pirt. Bsertiber.
Pertal (n.dar.pir) Keliipel. Pergal. Pertay (n.I.m) abta roj, ronahy, layt ii htd.

Per (n.x.m) candarpk Strstrok.

Perk (n.dar.nr) Pateyn ji hir,pembii, avirm ii htd hatn

kirin. Perok.

Perwa (n.x.m) Tirs. Sehim. Erjeng.

Perwane (n.dar.n) I.Xudan per.2.Pern bi hza agir, bay yan her

thneka din di zivrin jibo paldana tenan yan hnk[fnik]kirin bi

kar di ht. Pinpink. 3. Pelatnk. Perwaz (n.dar.m) I. Kev. 2.Firn. Perwer (hn,hk.x.ewa) Dilsoj. Evndar.

Perwerde (n.dar.m) I. frkirin. 2. dezgehn frkirin. Sexbri. Perwerdekar (kam.dar.dz) Frvan. avdr. Xwedker.Sexbrkar.

Perwerdekirin (k.jnlm) Frkirin. Sexbrkirin. :Mamostay

qutabyn xwe ba perwerde kirine.(K) bn: Kirin.

507

Perwer (n.dar.m) Dilsoj. Perwn (n.x.m) Nav keane.

Perzn (n.x.m) Cantik name ii kaxezan. Poste. Name.

Perzoi (n.I.m) xwarin Got birajt y perasyan.
Pesar (n.x.nr) ol. Aqar. Beten. Basik.

Pesin (n.x.m) Nandana kar ii xebat ii kesatya mirov. Navldan.

Biha. Nirx.

Pesinandin (k.jn.dar.m) Nirxandin. Biha dan.(K) bdn: ez di pesinnim em di persinnn, tu di pesinn htin di persinnin, ew di pesinne[...it] ewan di pesinnin.Pr:d bi+bdn. Bdb: di pesinand, di pesinandin. Db,diir: pesinandibii, pesinandibn. (F):
bi pesinne, bi pesinnin.

Pesindan (k.jn.I.m) Bilindkirin. Nirxandin. Pesinandin. : Ervo

mamostay gelek pesina qutabyn xwe di da. (K) bn: Dan.

Pesinkar (kam.dar.dz) Kes xebara mirovan di nirxne.

Pesinkirin (k.jn.I.m) Pesinandin.

Pespende (hk.x.ewa) Bdeshelat. Lewaz. Kmehatf. Bbiha.

Pespinde (hk.x.ewa) Pespende. : Pespindeyo; keng tu we l hati

li dwanan bi axiv.
Pest (n.x.m) Giran. Givatin.

Pestal (n.x.m) Plav [cezme]ya serbazan.

Pestan (n.x.m) Pest. Givatin.

Pestandin (k.jn.x.m) Givatin. : Penr bi pestine da av ji nav der

bi keve.(K) bdn: ez di pestnim em di pestnn. tu di pestn hiin

di pestnin, ew di pestne[...it] ewan di pestnin. Pr: d bi + bdn. Bdb: di pestand di pestandin.db,diir: pestandib,pestandibiin.
(F): bi pestne, bi pestnin,

Peste (n.x.m) Strann sivik ti bi lez. Lavje.

Pestegotin (k.jn.I.m) Gotina stirand peste. :Pestegotina w ne

wek yan devera meye.

Pestek (n.x.nr) lek. oxik.: Pestek xwe li ber xwe kir ii

govend.

Pestkirin (k.jn..Im) Giran xistine ser.(K) bn : Kirin.

508

Peman (hn,hk.dar.ewa)I. Mirov karek di ke,ne wek dixwaze derkevit. Mirov encam kar xwe ne qayl be.2. Nav mrane.
Poman. Pend :Heger ax li peman hatibana da yn min gehin esman.

Psmanbn (k.jn.I.m) Pagezbiin di karek da . Dema mirov peman di be. (K) bn :Bn. Peman (n.dar.m) Xwez nekirina kar mirov kir. Pmanbtin. Psmakirin (k.jn.l.m) Mirov we li yek bi ke ko ji kiryar ii gotina
xwe peman bi be. (K) bn :Kirin. Peik (n.x.m) Pirtn tenn peq. Seme. ipik. Dilop. :Top peq peikt w di ser ser me ra derbaz biin. Pen (k.jn.x.m) Pirtek ji titek ve bit ti bi frit. Firn. Vedan.
Vepen.

Pekn (k.jn.x.m) Bgavbiin. Nearbiin. Pem (n.x.m) Hir.Rs. Pemergz (n.I.pir) eliiepik.
Pemn (n.x.m) Pem. Hir.

Petemal (n.I.m) al. tik. Peyan (k.jn.x.m) Pen. Vepeyan.

Peta (n.x.m) Persv. Pej. Pet_(hk.x.ewa) Zelal. Vavart. :Ziman kurd y pet. Ang;

zimanek vavart ji peyvn biyan.

Petkirin (k.jn.I.m) Zelalkirin. Vavartin. (K) bn: Kirin.

Petrol (n.ch.m) Neft.

Petrome (n.x.m) Pika darek hin ii ter di cih bi miar yan kr

kelat da and.

Petromekirin (k.jn.I.m) Pik andin di nav keliteya dar da, ya

hati kirin bi rya petomeyan , bi naylon di pin ta end rojan

hin di be.(K) bn: Kirin.

Petromekir (hk.I.cewa) Hati petromekirin. :Hirmka petromekirPev (prb) rzman Alav girdan. Bi hev. Bi hev ra. Pkve.

Pevn (k.jn.dar.m) Du yan ptir bir, deste, mirov yan giyndar

dij hev duj wary bi kar bi hnin,bi cengin ji pxemet

meremek. Pevdaiin.

Cengn. Li hev ii du dan. (K) bn: iin.

509

Pevdeng (hk.dar.ewa) Hevdeng. Hevbr.

Pevhatin (k.jn.dar.m) Li hev hatin .Pkhatin. Brx Peviin. (K) bn^

Hatin.

Pexan (n.x.m) l.Deqeke bi gotinn xwe ti selqe hatye

darijtin.2. Nav jinane.

Pey (prb) rvnan Li pey. Li dv.: Biray min ii ii me da pey w.

Peya I (n.x.nr) Zelam. Mr.

Peya 2 (hn.x.ewa) Y bi pyan di it. Bi r di e. Ne siyar [siwar

]. Pend :Siyar xelk her peya ye.ang ; di vt av mirov ne li
dest biyan be.

Peyabn (k.jn.l.m) Weke mirov ji ser pita dewaran yan

tiromblan da di keve. Di hte xwar. Dakevtin. (K) bn : Biin.

Peyade (n.dar.dz) Mirovn bi pya di in yan di hn. Ne siyar.

Peyakirin (k.jn.I.m) Ji tirombl yan dewaran ann xwar. :Btik ji

ser pita mahn peya kirin. (K) bn : Kirin.

Peyai (n.x.m) Perdaxeka biiik. Piyale. Peyam (n.x.m) Niie. Dengiibas. Birske.

Peyamber (pn.l.dz) 1. Hilgir nameyaproz[pxember].2.

Niievan. Ntiegihan.

Peyamnr (pn.I.dz) Y peyaman di ne. Peyamber. Ntiegihan.

Ntievan.

Peyamnr (kam.I.m) Kar niievanan.

Peyar (n.I.m) l.Rya taybet jibo peyadeyan. 2.Rexn cadeyan, bi tin mirov bi pyan l di hn ti di in.
Peyda (hk.x.ewa) Xuya. Berav.

Peydabn (k.jn.l.m) Xuyabiin. bi Destkevtin. : Ez li te di geram ii

tu Ii tu cihan peyda nab ?.

Pevdaldrin (k.in.I.m) bi Dest xwe xistin. : Tu di kar bo min

kitbek peyda bi k?. (K) bn : Kirin.

Peydok (n.dar.m) l.Sdare. 2. Darik hilawtina cilan. Peysk (n.x.m) Pstirk. Ppelsk.Ppelok.
Peyje (n.x.m) Peysk.

Peyler (n.x.nr) Mnak mirov yan candaran bi ber, gc, mento ii

htd hat avakirin. Pot.

510

Peykersaz (pn.dar.dz) Kes pispor di war kirina peykeran da.

Peykervan.

Peykersaz (kam.l.m) Kar peykersazan. :Kar biray min

peykersazye.

Peykertira (pn.I.dn) Peykervan.

Peykertira (kam.I.m) Peykervan.

Peykervan (pn.dar.dz) Kes peykeran dike.

Peykervan (karn.dar.m) Kar peykervanan.

Peyman (n.x.m) I. Sz. Rke-vtin. Qulp. 2. Nav jinane.

Peymanbestin (k.jn.I.m) Peymangirdan.

Peymandan (k.jn.I.m) Stizdan. :Em peyman di din ko liser xebata xwe jibo azadya Kurdistan berdewam bin.
:Peymandana me ji dile. Peymangirdan (k.jn.I.m) Sozdan. Rkkeftin.miirkirina

peymanek.(K) bn : girdan.
Peymangirtin (k.jn.I.m) Peymangirdan. Peyrew (n.x.m) Bemame.Rbaz. Nan.

Perewkirin (k.jn.I.m) Pekevtin. Peytin. Pgirtin. Peyt (hn,hk.x.ewa) bi Serber. Rkpk.Qaym. Zx. ixt. Gurc.
Peytbn (k.jn.I.m) Qaymbiin. (K) bn : btin.
Peyt (n.dar.m) Zrek. Zift.

Peytkirin (k.jn.I.m) Seriiberkirin. Rkiipkkirin. Qaymkirin. (K)

bn : Kirin. Peyv (n.x.m) I.Gotin. Wue. Bje. :Ciwantirnpeyvpeyva

KURDISTAN e. :Serok peyveka nirxdar pk kir. 2. Navek

kurd du nivhs ye.

Peyvdar (pn.dar.dz) Axivtinker ferm y dezgehek yan partek.

Peyvn (k.jn.x.m) l.Axivtin. Gotin. : Seyday me di heman dem da^i nivse ii di peyve. 2. Navek kurdi du zayende.(K) bdn: ez

di peyvim em di peyvn, tu di peyv hiin di peyvin, ew di peyve[....it] ewan di peyvin. Pr : d [bi] peyvim, peyvn, peyy, peyvin,peyvit[peyve], peyvin. Bdb : ez di peyym, em,ew, hn di peyvn, tu,ew di peyv. Db,diir : ez peyybiim,em peyvbiiyn, tu peyvbiiy,hiin,ewan peyvbiin, ew peyvbti. ( F) : bi peyve, bi
J)eyvin.

511

Peywend (n.dar.dz) Navek di zayende.

Peywend (n.dar.m) Tkil. Gehandin. :Peywendya tlefon,

internet tv ii htd. Peywendkirin (k.jn.I.m) Tekelkirin. Pra axivtin.

Daniisitandin.(K) bn : Kirin.
Pez (n.x.dz) candar 1 .Bircka mhan. Kerek mhan. 2.Mh. Pezare (n.x.m) Derd. Jan. Pejare. Kovan. Pezzank (n.dar.m) tira Pezpezok. Pezkkui (n.I.m) tewai Ttk. Pezkv (n.I.nr) Pez kiiv. Pezpezok (nl.m) Tov yan baqiln kratan.

Pezdan (hk.dem) Spde zii. Berbang. Elind. :Di gel peziidan em

ji xwe rabiin. Pezvan (kam.dar.dz) Xwedy pez. ivan pez.

Pezvan (karn.dar.m) Kar xwed yan sexbrkirina pez. P I (n.x.nr) can Yk ji du,ar yan pitir hedamn le,
rve di it. Ling.

pareya bin

ji ling ko tibil ii du gozek li serin, di mirov ii giyandar p bi

P
P 2 (prb) rzman Alav girdana hevekan,ango :bi w, bi w, bi
wan ii htd. : Xwarin p kevik xwar.

P-alinkan (nl.m) yan Lztikek zarokane xwe lk di din pyn xwe tk di alnin ka k d k li erd bi de. Pbaz (n.dar.m) Pira derbazbtina peyadeyan. P I (hk.x.ewa) Xariiv. Ry xar, bi epiir.Tit werbaday.
P 2 (n.x.m) Pe. Pan (k.jn.x.m) Titek lk di werbadin, p di ke :Bapr min

cigare pa, dersiik pa.(K) bdn : ez di pim em di pn, tu di

p hiin di pin, ew di pe[...it] ewan di pin Pr: d[bi] pim, pn, p, pin, pit[pe]. Bdb: di pa, di pan. Db,diir : pabii,pabiin. (F): bi pe bi pin. Pe (n.x.m) Perok jin seriiavn xwe p di pin.

512

Pik 1 (n.dar.m) 1 .Pateyeke, zarokn sava p di pin. Qumatk.2.

Tiirik.

Pik 2 (n.x.m) Tilyn pyan. Paik.

P (n.x.m) Tilyn pyan.

Pcoke (n.dar.m) endaze weyn p.

Pclk (n.dar.m) Du darin cih pyn mirov li ser hene endek

ji erd bilindtirin, jiber her ii befr mirov pyn xwe li ser
ukln wan di danin ii birve di in.

Plk
Pn (k.jn.dar.m) Li dii tin. Peykevtin. Vekoln. Pda (hk,cih) Li ser da hatin . Dane ber xwe. Jiirda.

Pdadan (k.jn.I.m) Ldan. Qutan. :Kur xo girt ii p da da.(K) bn

:Dan.

Pdakirin (k.jn.l.m) Pwerkirin. Bi serda kirin. Rjtin ser. : Av bi

agir da kir.

Pdann (k.jn.dar.m) Dan nasn. Misogerkirin.

Pdark (n.I.m) Plava dar. Qepqepk.

Pdiri (hlc.I.cewa) Mirov yan giyandar lingdirj.

Pdy (n.I.m)I .Tit mirov pwst p hebe. :Pdvyn navmal.
Pertal. Pwst.2. Gereke. Divt.

Pdizld (hk.I.ewa) Dema mirov ji tirsan bi dizve ii hiyar bi r di it da deng ji pyn mirov ne ht.

Pdizldcn (k.jn.gl.m) Hd bi dizve iin dako kes p nizanit. :

ima tu weha bi pdizk di ?. (K) bn:tin.

Pdizldve (hk.I.ewa) Kiryara hd li bi diz ve ku kes j haydar

nebe. Pdizk.

Pdizkvecn (k.jn.gl.m) bn :Pdizkiin. :Ez bi pdizk ve iim

ser cih xwe dako kes ji xew ra ne kem.

513

Pgeh (hk.cih,n.dar.m) Cih mirov bi t l bi mnit, p xwe li ser

danit. Wargeh.

Phin (n.x.m) Ldana gurzek bi py.; lstikvan phinek li tep da. Pn.
Pgir I (hk.I.ewa) Mirov pyn w di mezin. Pmezin.

Pgir 2 (hn,hn.dar.ewa) Mirov biryar ii siizan bi c di hnit.

Pgir (n.dar.m) Milke. :Pgirya xwe hember biryar da zann. Pgirkirin (k.jn.l.m) Bi cih anna erk ii biryaran. : Div em her
dem pgiry bi qantin bi kin.(K) bn: Kirin. Pgotin (kjn.dar.m) Dema mirov stiran yan rokan liser

navdarek yan btiyerek

wan,w,w gotin).

di bje ii pesina w,w di de. :

Dengbjan pir stran bi qehremanya pmergehan gotine. (bi

Pgot (hk.I.ewa) Mirov xelik gelek liser di axivin. Mirov

hemas.Pend :Sor di sotne, sip di ptne(sar), re di pgot ne.

Phl (n.dar.m) Giroveya desttirdana karirin, derbazbiin, iinejor ii

"EtH. Bihl. : Phla hajotina tiromb.

Phlan (k.jn.dar.m) Destiirdan. L xwebiin. Azakirin. (K) bn:
Hlan.

Piandin (k.jn.x.m) Nan kirin, nan yan sawik qelandin.Patin.:

Kaban nan di pjit.

Pjin (n.x.m) Deng pyn mirovan yan ginawiran di ht, b ko mirov tiek bi bnit.:Pjna mirovek ya di ht neke diz bit!.

Pitin (k.jn.x.m) Nan patin. Nan qelandin.pjandin. Pend :Di pjit,

lna pjit.ang ; gotina b kiryar. (K) bdb: ez di pjim em di

pjn, tti di pj niin di pjin, ew di pje[....it] ewan di pjin. Pr :

d[bi] pjim, pjn, pj, pjin, pjit[je], pjin. Bdb : di pat[pjt]

di patin[pjtin]. Db,dtir : ptibii, (pjtibii).... biin..(F) : bi pje , bi

pjin.

Pk (prb)

rzman Bi k. Bi hev.

Pkann (k.jn.l.m) Rkxistin. Pk nan. li hev an. Diristkirin.

(K)bn : Anan.

Pkdan (k.jn.dar.m) Wrankirin. Kavilkirin. Xirakirin. :

Dujminan gund me tk ti pk da.

Pkdadan (k.jn.dar.m) 1 . Li hev xistin. k ii du qutan. Peviin. 2.

Pan. Werpan. Girtin. Tkwerkirin. : Nivnd xwe pk da

dan ii . (K) bn :Dan, dadan.

514

Pkenn (k.jn.dar.m) 1. Gotinn bi ken. : Mam min pkennek got gelek ya bi ken bii. .2. Mirov bi titek yan btiyerek seyr bi
kenit.(K): ez[p] di kenim em di kenn, tu di ken hiin di kenin,

ew di kenit ewan di kenin.(F) : [p] bi kene bi kenin. Pr : d{p} [bi] kenim, kenn, ken, kenin, kenit[kene] kenin. Db: [p] ken,
kenn.

Pkenok (hk.dar.ewa) Mirov bi ken. Lbok.

Pkevtin (k.jn.dar.m) Li dii kevtin. Ke'vtin pey.Peykevtin. Pkhatin (k.jn.I.m) Lihevhatin. Atbtin. Gehitin biryarek. (K)
bn: Hatin.

Pkgihorn (k.in.I.m) Dema mirov titek bi det yek ii hember titek d ji w wergirit.cih, erd, xan ii htd pk bi gihorin.
Azad ti At tirombln xwe pkgihorn.(K) bn: Gihorn.

Pkirin (k.jn.dar.m) Hilkirin. Berdan. : Agir, lempe, sope p kir. Pkkirin (k.jn.I.m) mirovn ko di karin bi hevra bijn.Ii hevkirm.
Guhdar ya k bi ken (K) bn: Kirin. Pkol (n.I.m) Bizav.Xebat.Xaztin. Viyan.

Pkolkirin (k.jnlm) Xwaztin. : Min gelek pkol kir ko te bi

bnin.(K) bn: Kirin.
Pkotir (n.I.m) giya Pmirk.

Pkve (hk.dar.ewa) Bi kve . Di gel k. Bi hevre. Tebay. : Em d

pkve herin seyran.

Pkveman (k.jn.I.m) Bi kve man. Mane bi kve. Bi kve niisan. :Ev du kefike hind di nsekin yn mayne pkye.
: Man.

:Eve

hewe iye hiin mayne bi stoy k ve ?. ang ; cirebirkirin. (K) bn

Pkvensan (k.jn.I.m) Pkveman. (K) bn : Niisan.

Pkxistin (k.jn.I.m) Lkdan. Li hev xistin.

Pl (n.x.m)

I .Vedana av. Hatina hilmeka bay. epol. Delav.2.

Nav keane.

Plav (n.I.m) Tite mirov li pyn xwe di ke. ekal. Pldan (k.jn.I.m) Diristbna plan. Av vedan.Plvedan.
Plkvan (n.dar.nr) Nav xortane. Plvedan (k.jn.I.m) Pldan.

515

Plwe (n.dar.m) Radyo. zgeh.

Plweandin (k.jn.l.m) Wean bi radyoyan. Belavbiina plan.
Belavkirin.

Pmirsk (n.I.m) I. Pyn mirkan. 2. Giyayeke li iya ti doln

Kurdistan pire, bi xav ii zerkir di ht xwarin, belgn w mna pyn mirkane. 3. Bizaveke mirk bi lingan di ke jibo
peydakirina tomik xwe.

Pmirk
Pmirskkirin (k.jn.ggl.m) Balinde, nemaze mirk pencd pyn xwe li erd di xit ii di vekolit jibo peydakirina xwarin li bin erd ii gelgeley. :Kew pmirk di ke dako ji xwe ra dan ji nav
pelex derne ii bi xwe. Pmz (n.dar.m) Mztina seyan.

Pmzkirin (k.jn.I.m) Seg li dema mztin pyek xwe bilind di

kit.

Pn (n.x.m) bn: Phin. Pnae (n.I.m) ewayya nasna zaravan. Nasn.

Pnc (hijn.end) Hijmara 5.

4+1= 5. 10-5=5.

Pncem (hijn.destni) Ya,y,yn Pnc. Pncemn (hijn.dest) Pncem. Pnchizar (hijn.end) Hijmara 5000.

Pnc(hij.end)Hijmara50. 40+10 = 50.

Pncmilyon (hijn.end) Hijmara 5000000.

60-10 =50.

Pnokan (n.dar.m) yan Yaryeke, zarok yan sinle, bi pn beran

di lzin.

Pncsed (hijn.end) Hijmara 500.

Pncemb (n.l.m) Rojeke ji hefty, roja ber n li pit aremb.Heger ji kemb dest p bi ken, d bite roja pnc ji

hefiy.
Pndav (n.dar.m) Corek emay ye mhingiv der kuna xwe p di girin ii teng di ken jibo parastin ji gerim,sir ti adyn dujmin.

516

Pndeya (n.dar.m) Pndav. Pndixe (n.dar.m) Pnc rojn kanna biiik ji roja 25 meha 12 a zayn tan 30 heman meh. arezyn seqay di kevin da bawer di kirin ko ev pnc rojn han by befr barn derbaz babin.; Pend :Pndixe derbaz nabin b tilxe. ang; tilxeya befr. Pngav (n.l.m) .1. Dirjya di ht pvan navbera havtina du
gavn mirov. Gav. 2. Pkevtin.

Pngavhavtin (k.jn.l.m) Pveiin. (K) bn: Havtin. Pngiwn (n.ch.m) candar Giyandarek balindeye, na frit, hkkere,
hikavye, li gopikn tepa erd bi away bir(revde) di jn.

Pngiwn

Pniin (k.jn.x.m) Hizirn. Hizirkirin. Nijinn. Pniy (n.l.m) Qelem. Xame.

Ppan (hk.ewa) Mirov ppan. Pmezin.

Ppeling (n.I.m) Ppelsk.

Ppelsk (n.I.m) Peyska ji daran hatf diristkirin, ppikn w j her

ji dar ne. Pstirk. Peysk.

Ppelok (n.dar.m) Ppelsk. Ppet (hk.dar.ewa) Pxas.

Ppik ( n.dar.m) 1 . Pyn kewal ser bir.2. Darn peysk yn mirov pyn xwe li ser da dinit jibo bi serkevtin. :Peyska ban
ji 30 ppikan pk di ht.

Pr (hk.dem) Du rojn born. : Ji pr were[hir ve] min heval xwe

ne dtye. Pra (prb.alv.gir) rzman Di gel . Bi w,w,wan re.

Prar (hk,dem) Du saln born.Berya du salan. :Prar ez iibiim

derveya welat.

Prbest (n.dar.m) rvnan Alavn girdan di ziman de ; mna : ii,

weha, jiber. Ji, li, lewra, unk, tan, i, iqas ii htd. Ghanek.

517

Prgn (n.dar.m) Prgn.

Prgn_(n.dar.m) Pwaz. Bi xrhatin.

Prgnkirin (k.jn.I.m) Pwazkirin. Xrhatinkirin. . . :Ahingvann hja em ji dil ti can prgny li hewe di ken. :Bi
nav btik zava bab zavay prgn li dewatyan kir.(K) bn :
Kirin.

Prpne (n.x.m) giya Gyek hilye, li ber oyan hin di be, jibo
xwarin di xin nav mast ii avikan.i'e/irf :BiIa prpne liserdil w hin bi be. ang; mirov ne ht ray, mirov rikdar.
Pr (n.x.m) Nav strane.

Pii(hk.cih,n.x.m) Cih di kevit nav yan nz ranan li al sing.

Dang. Dehmen. Zincra elwal. Beten. Danga iya ii girikan.

Pstirk(n.dar.m)l. Ppelsk. Peysk.2. Giranbna le. Qerisna

le.

Pstirk

Pstirkgirtin (k.jn.I.m) Le mirov ji tirsan di raweste ii mirov ne

t bi livit. :Reek bo w bii, pstik girt ne ya bi revit. (K)
bn : Girtin.

P (hk.dem) Beray. Li berahk.Ii ber.p avan, li ber avan. Brx

Pa.

Pandar (kam.dar.dz) Rber.

Pangeh (hk.cih,n.dar.m) Pangeh.

Pay (n.dar.dz) Berah. Serk. Serokati. :Li payy em

prgnya mvand hja di keyn.

Pbaz (n.dar.m) yart Berkan. Pbend (n.dar.m) rzman Pgir.

Pber.(n.dar.dz) 1. Misoger.2.Ber bi p. Serwer.

Pber (n.dar.m) Misoger.

Pberkirin (k.jn.l.m) Hevber k kirin. Ann hember hev.

Hevberkirin.

518

Pbirli (n.dar.m) yart Berkan.

Pbn (hn.I.ewa) Mirov zana y paeroj di xwnit. Pbn (n.I.m) Hizirkirina btiyerd di hn .Diirbn.

Psbnkirin (k.jn.gl.m) Hizir zanna paeroj ti xwe jibo berhev kirin. : Ez pbnya rojeka ge jibo gel kurd di kim. (K) bn :
Kirin.

Pav (hk.I.ewa) Tit mirov bi avan di bnit. Diyar. Xuya.

Akera.

Pscavkirin (k.jn.gl.m) Xuyakirin. Rtinkirin. Zelalkirin. Li ber

avan dann. (K) bn : Kirin. Pda (hk,dem) Beray. Dema li p. Psdar (pn.dar.dz) Serok. Rber. Serdar. Pdar (kam.dar.m) Serokati. Rber.

Psdarkirin (k.jn.gl.m) Serkkirin. Serokatkirin. Rvebirin.(K)

bn : Kirin.

Pde (hk.dem) Pda.

Psdecn (k.jn.gl.m) Serkevtin. Pkevtin. (K) bn : n.

Psdem (hk,dem.m) Demek zii. Kar bi ht encamdan ber jivan.

Pwext.

Psdest (hk.I.ewa) Berhev. Di desti da.

Pdesr (n.I.m) Ber hemiiyan. Li berahy. Yekemcar

Psdestkirin (k.jn.gl.m) Li pya her kes dest p kirin. .

:Cantik xwe pdest bi ke, da jibr ne key.
Pseng (n.dar.dz) Beray. Serk. Serwer. Semyan.
Pseroi (hk,dem. M) Rojn li p mne.

Psevan (karn.dar.dz) Serok. Berhk.Rber. Psewa (karn.dar.dz) Serok. Semyan. P.

Psxistin (k.jn.I.m) Pxistin.

Pgir (hk,cih.m) rzman Tit li cihek berayy digirit. Pirteka p

ya peyv di gire. Pbend.

Pgotin Gn.I.m) Gotina li berahy di ht knin yan nivsn. Brx

Pagotin.

519

Phat (n.dar.m) Biiyer ii riidann paeroj.

Pin (hk.dem) P.

Pg 1 (n.dar.dz) Serk. Semyan.

P 2 (n.x.m) can:ar Mikeka kirmijoke li ser xwna giyanewer ii

mirovan di jt.

Pgm (hk.dem) P. Cara pn. Ang; cara yek.

Pnan (n.dar.dz) Kevineop. Mezin. Babkal. :Pendn pnan.

Pne (n.dar.m) Par ne k. Par ka, berhev. Pare.
Py (hk,dem.m) Paeroj. Rojn li p.

Plar (pn.dar.dz) Kes li ber dezgeh, karxane, frogeh an kar

nrvany di ke. Zrevan.

Pkar (kam.dar.m) Kar zrevany.

Pskep (hk.I.ewa) Kes hevrik mirov di kar ii hilbijartinan da.

Pkevtin (k.in.I.m) ne p. Serkevtin. (K) bn: Kevtin.

Pkevt (hn.I.ewa) Heverx. Pvey. Pilebilind. Serkevt.

Plg (hk.dar.ewa, n.dar.m)!. Rktipk. Peyt.2. Diyar.

Pkkirin (k.jn.I.m) 1 .bi Diyar dan. :Mam kea xwe pk

birazay xwe kir. 2. Dane nasn. (K) bn: Kirin. Pmal (n.dar.m) Bermalk. Berkok.

Pmerge (pn.dar.dz) ekdarn berevan y ji ax ii neteweya

kurdistan di ken. Xwegorker.

Pmergat_(kam.dar.m) Kar pmergeyan. Pnyar (n.dar.m) Dema mirov boiin ti hizir n serkevt pk
alyek havildar di ke jibo batirkirina kar. Pnyaz.

Pniyardan (k.jn.gl.m) Pkkirina pniyaran .Dana hizimn

pke-vt. (K) bn : Dan.

Psniyarkirin (k.jn.gl.m) Pniyardan (K) bn: Kirin.

Pniyaz (n.dar.m) Pniyar.

Prew (kanr.dar.dz) Serok. Pber.Serk.

Pg (n.X.m) candar P.

Ppirt (hk,cih.m) rzman bn: Pgir.

520

Pye I (hk.dem) Ber bi p . Jibo p. Aly sing. Pye 2 (hk.dar.ewa) Li iina. Li cih. :Ew p bab xwe ve ii zibar. Psvebirin (k.jn.I.m) Ber bi p paldan, birin. Serxistin.

:Pvebirina kar, ast jiyn, ast zann.(K) bn: Birin. Pven (k.jn.I.m) I.Pkevtin. ; Pmerge pveiin ji eperek bo y d. 2. iin. py.iin berhy. Pwaz l kirin. :Ber bi gehin, gund p mvanan ve iin. (K) bn: iin.
Pvey (hk.ewa) Pkevt.

Pver (hk.dar.ewa) Mirov heverix. Pkevt.

Pvery (n.dar.m) Pkevtin. Pwaz (n.dar.m) Prgn.

Pswazkirin (k.in.I.m) Prgnkirin. :Pwaz li mvanan kirin.

Bab zavay pwazyeka gerim li xandyan kir. (K) bn: Kirin. Pswext (hk.dem) Pdem. Zii. :Pwext em li jivana xwe amade
bi biiyn.

Psxistin (k.jn.I.m) Pvebirin. Bilindkirin. Ast and li

Kurdistan hatiye pxistin. (K) bn: Xistin.

Pt 1 (hk.x.ewa) Rengzer. Rengmiri. ::Ev zaroye her pte neko

y nisax bit?.

Pt 2 (n.x.m) Hilim gur ya agir. :Pta agir bilind b ber

esmanan.

Pt 3 (hk.x.ewa) Peyt. : Jineka pt. Xortek pt.

Ptaz (hk.I.ewa) I. Pxas. 2. Xazok. :Ptz ji mal derkeft. Ptbn (k.in.l.m) Ji tirs, fehti yan mandbn reng rik
(K) bn : Bn.

_ mirov zer ii xav di be. : Zarok hjar ji tirsa bab xwe pt bi bii.

Ptik (n.dar.m) Zilik ixat. Bizotk.

Ptik

521

Ptiy (n.dar.m) bn: Pdiv. Pt (hk.dar.ewa) Renggor.. Breng. Xav. Xir. :Darapt. Ptbn (k.jnlm) Pibiin. Dar pt bii.ang; xavbii. :Nan sl ji kevin da y pt biiy. (K) bn: Btin. Ptkirin (k.jn.I.m) Mirov titek pt bi ke.Ptbiin. Ptkirin (k.in.l.m) Peytkirin. Pvajo (n.dar.m) Bemame. Prose.Heyam.Qonax.

Pve (prb) rzman 1 . Ntisan tit bi kve. 2. Pve (hk,dem) Pave.

:Ji niho pve ez d dest bi rahnann werzi bi kim . Ji niho
pave. Ji vr ti wve.

Pven I (k.jn.l.m) Heger mirov karek a kir, div pve bi it jibo dubare nebit. Pemanbtin. (K) bn: iin. Pvecn 2 (k.jn.I.m) Wek hev. Li hev tin. : Ev kee bi dayka xwe
ve iiye.

Pvedan (k.jn.dar.m) 1 . Gestin. Leqdan. :Mar, dwpik bi w

veda. 2. Ldan. :Nan, sewik bi tentir vedan .ang;nan qelandin.
(K) bn: Dan.

Pveder (hk.dar.ewa) Mirov derd ii belay bi xwe ra di hnit.

Mirov kur.Mirov be. Kvroka be.

Pvekirin (k.jn.l.m) l.Dema mirov titek di xit titek din. :

Hevsya me cilik bi rist ve kirin. 2. Txistin. :Di erm xistin. Ketine kiras erm. :Hewe ez pve kirim, heger da ewa wesa
bjim. (K) bn: Kirin.

Pveman (k.jn.I.m) I . Pkaveman . Pkvenwsan. :Reng maye bi

dwar ve ii j nait. 2. daxwazkirin. Hvkirin. :Ez gelek mam pve ko qayl bi bit w kar ne ket. :Ez gelek pve mam da w
qayl bikem, dest ji cigarekan berde. :CiIk bi le ve man . :CiIk bi le ve man. (K) bn: Man.

Pvenan (k.jn.I.m). Dema titek bi y d ve di espn, bi niisn. bx ser yan bi gehn hev
w ve na.:(K) bn: man.

:Stirk bi kaxez ve na.:Dest bi dev

Pveniisan (k.jn.l.m)
: Niisan.

Pveman. :Bent bi cilikan ve niisa. (K) bn

522

Pvensandin (k.jn.dar.m) Bi w,w, wan ve girdan. Pve

espkirin. Pvekirin. Pwst (rd.dar.ewa) Pdv. :Karek pwst.

Pwst (n.dar.m) Pdv. Gerek. Div.:Pwstya min bi te heye. Pxam (prb.alv. Pvgir) rzman Jibo. Jibona. Jiber. Pxemet.
:Pxam te ez hatin vira(v dir).

Pxas (hk.l.ewa) Mirov plav di pyan da ne bit. :Pxas demekeve, d stir di piyn te ra in!.
Pxasbn (k.jn.gl.m) Plav di pyan da neman. Pxa (n.I.m) B plav. P taz.

Pxaskirin (k.jn.gl.m) Plav ji pyan kirin. Plav danan. : Li mizgeft div herkes xwe pxas bi ke. (K) bn :Kirin. Pxember (karn.dar) Hilgir nameya proz. Hinartf y xud jibo aksaz y ra. Pxember Islam Mihemmede (s.x). :Zerdet
pxember (s,x).

Pxemet (prb.alv.pvegir) rzman Jiber. Ji biina. Ji pxemet. :Em xebat di keyn ji pxemet azad ya gel xwe. Pxam.

Pxistin (k.jn.dar.m) Hilkirin. Berdan. :Agir pxistin. :Cigar p

bi xin.(K) bn :Xistin.

Pxwarin (k.jn.dar.m,n.dar.m) I.Xwarinn mirov bi nan di xwe, mna mast, penr, giyayn zerkir, hk ii htd. : Firavn ro

pxwarine, me i girar ne Inane.2. Di gel da xwarin. :Kerefs bi

zad di xon. :Nan bi ay xwar.

Pzann (k.jn.dar.m) Tit mirov agehdare ii di zanit. Saloxdan.

Zann. : Min tu pzann liser ewayya mirina w nnin.

Pican (k.in.x.m) Bizdiyan. Qurtivn.' :Bistka giyay pia[piya]. 2.

Tirsan. :Ez piam ji tirsan da. :DiI min pia wek min ew dehbe
dti!.(K) : Bdn: ez di piim em di pin, tu di pi hiin di piin,

ew di pie[...it] ewan di piin. Pr :d[bi]+ bdn. Bdb: ez di piam

em di pian, tu di piay htin di pian ew di pia ewan di pian.
Db,dr: ez piabm em piabyn, tu piaby hn piabn, ew
piabii ewan piabiin. (F): bi pie, bi piin.

PHK (kurt) Perlemana Herma Kurdistana Iraq, avahy w U

Hewlra paytexe.

523

Piandin (k.jn.x.m) I. Qurtivandin. Kherkirin.Bizdandin. : W bi didanan dez piand. ; dava giyay piand 2. Tirsandin. :Deng
kifna mar dil min piand. (K) bdn: ez di pinim em di pinn, tu di pin htin di pinin, ew di pine[..it] ewan di

pinin. Pr : d[bi] pinim, pinn, pin, pinin, pine[..nit]. Bdb: di piand, di piandin. Db,diir: piandibii, ... biin. (F): bi
pine, bi pinin.

Piek (hk.x.end) Pek. Kmek. endek km. Demek km. :Ez

piek bir me, piek zad bi de min. :Pieka may d roj ava bi
bit.

Picir (n.dar.pir) camiar Didann sing yn piandina par. Klbe.

Picopio (hn.I.ewa) Pipi.

Pipic I (hk.I.ewa) Kmkm. Hiirik. Hd. Pp. Pipi 2 (hk.dar.ewa) Pirtpirt. :Bendik pipi. Pipickirin (k.jn.gl.m) Pikkirina titf jibo pirtn bitik.

Pirtpirtkirin. :Curd wers bi didanan pipi kir. (K) bn : Kirin.

Pipiok (hk.dar.ewa) Tit zti di piit. : Ev divle gelek di
pipiokin.

Pick (hk.x.ewa) 1. Biiik. Hiir. 2.(n.x.pir) Zarok. :Piiik di in

nav bax.

Pikat (hk.dar.ewa) Jiy biiikaty. :Brn piiikaty ji bra

mirov nain!.

Pikbn (k.jn.I.m) Bitikbiin.

Pikirin (k.jn.I.m) Biiikkirin.

Pid_(n.x.m) can Got di dev da ku didan tda rzkir ne.p. pidii.

Kepr.

Pido (n.x.nr) can Hedam nrn mztin y zarokan ii bi zar

zarokan.

Pid (n.x.m) bn: Pid.

Pif 1 (n.x.m) Bay ji dev der di kevit dema mirov lv xwe gurc

di ket ii deng pifn j di ht. Pifa w agir ge kir.

Pif 2 (hk.x.ewa) Tit pir ba. Tij ba. Qelew. : Riiyn v zarok di
pifn.

Bifbn (k.jn.I.m) vitn. Qelewbn. : Zik kitk pif bye, hind

xwarina xwar.

524

Pifdan (k.jn.I.m) Ba kirine titek bi dev yan pemp, wek mek, pifdank ii htd. Bat t kirin. : Pifdank pfde. (K) bn : Dan.
Pifdank (n.I.m) I.Lastkeka nva w xuloIeye[vala] rengerenge

bay t di kin jibo ciwan ti yaryan. Zeqzeqe.2. Mzdank. Pifdankamz (nl.m) bn: Mzdan.

Pifek (n.dar.m) xwarin 1. Corek dindikinjibo xwarine ji pitatan yan

genmokan hatne kirin. 2. Pifek. ang; Yek pif k pif.

Pifkirin 1 (k.jn.I.m) Bay dev kirin derve. :Pif kir agir jibo
vemirandin yan gekirin. (K) bn :Kirin

Pifkirin 2 (k.jn.I.m) Direwkirin. Virkirin. (K) bn: Kirin.

Pifkirin 3 (k.jn.l.m) Batkirin. vitandin. Qelewkirin. :AIekd

xwe pifkirin.

Piiak (n.x.m) l.ipik. Dilop.2. Deng dilopan. Dengvedan.

Pijandin (k.jn.x.m) Bijandin. Belavkirin.
Pijkoi (n.dar.m) Bijkoj.
Pijme (n.x.m) Bhnijk.

Piimn (k.jn.x.m) Bhnijn.(K) bdn: ez di pijmim em di pijmn, tu

di pijm hiin di pijmin, ew di pijme[...it] ewan di pijmin. Pr:d

[bi]+bdn. Bdb: ez di pimm em, htin, ewan di pijmn, tu ew di

pijm. Db,diir: ez pijmbtim em pijmbiiyn, tu pijmbiiy hn

pijmbtin, ew pijmbii ewan pijmbiin. (F): bi pijme, bi pijmin.

Pik (prb.alv.hic) rzman bn: Pek. Pikii eve i titek seyre !.

Pil 1 (hk.x.ewa) I.Tit sist. Xav. Xo negir. Bhz.; . Ewy pile

ko lve bi bit.

Pil 2 (n.x.m) Ldana bi tibil. Lkdana du tibilan. Pend :Bi pilek ii ser milek. Ang ; zti bilind biin. :PiIek li difna w da.

Pilan (n.x.m) l.Nexe.2. Renivs. Rojev. :PiIanate iye?. :Te i

pilan hene?.

Pilandanan (k.in.I.m) Mirov di xwaze pilanek jibo karek dane. :Hukmet pilan danaye, ko hind avayiyan jibo fermanberan ava
bike. (K): bn Danan.

Pilandaner (kam.I.dn) Pispor pilanan di deanit.

Pilandariitin (k.jn.l.m) Pilandanan. Nexe danan.

Plaster (nbiyan.m) nojdar Pare perokek dennankir nseke jibo

pana birnan bi kar di ht.

525

Pilastk (nbiya.m) Lastk.

Pilbn (k.jn.I.m) Sistbiin. Leqbtin. :Didan min y pilbiiy, d

kevit. (K) bn: Biin.

Piie (n.x.m) l.Nemre. Peysk. 2.PiIeya germ, li Kurditan 35 e.

Pilepil (n.dar.m) Pitpit.

Pilepilkirin (k.jn.l.m) Pitpitkirin. (K) bn: Kirin.

Piiing (n.x.dz) candar Candarck gotxwer ii dirindeye. :Piling

giyanewerdirindeye .

Piling

Piltan (n.dar.m) Pstirk. Ppelsk.

Piltn^ (n.dar.m) Pare, pirtn nvil[kizir]. Pirik. Piltikn psati.

:W piltikek berda nav elwal xwe.

Piltkirin (k.jn.I.m) Serfrandin . Birn. Serjkirin. :Stoy mirk

bi gzan pilt kir.(K) bn: Kirin.

Pilldrin (k.jn.I.m) 1. Mirov di titek bi xebitit ta sist bi bit, leq bi bit. 2. Xavvekirina mirovek ta qayl bi be. : bi Xud min y pil
kir hema d qay bt.(K) bn: Kirin

Pilidan (k.jn.gl.m) pil-I-dan Mirov pilan li titek bi dit. :Bapr pilek h cigara xwe da got ; (K) bn: Dan. Pilox (hk.x.ewa) Xwarina nerim jibo pidti ii didanan. :Sva pilox.
Gundor pilox.

Pind I (n.x.m) candar 1. Kzikeka kirmijoke li ser xwna

giyandaran dijt nemaze, kewalan. 2. Kilka mirk ya verand.

Pind 2 (hk.x.ewa) Qelew. Xir. Girover.

Pindbn (k.jn.I.m) Wek pindan qelewbn. Pifbn.

PindejBr (n.I.m) Tevinprk. Prik.

Pind (ndar,hd,gaz.m) rzamn Gazkirin[navkirin] a candar m yan

kea qelew.

Pindik (n.dar.m) Pijkoj.

526

Pindikn (k.jn.I.m) Cih xwe girtin.Pindbtin.

Pindild (hk.dar.ewa) Cih xwe girt. Xwe pind kir. Qelew.

Pindilk (hk.ewa,n.dar.dz) Zarok ciwan, biiik ti qelew.

Pindivandin (k.jn.x.m) Torekirin.Hriskirin. :Te bti zarok

pindivand. (K) bdn.: ez di pindivnim em di pindivnn, tu di

pindivn hiin di pindivnin, ew di pindivne[....it] ewan di

pindivnin. Pr: d bi +bdn. Bdb: di pindivand, di pindivandin.

Db,dtir : pindivandibii,pindivandibiin. (F): bi pindivne, bi
pinvnin.

Pindiyn (k.jn.x. m) Torebiin. Hrisbn. (K) bdn: ez di pindivim

em di pendivn, tu di pendiv hiin di pindivin, ew di pindive[...it] ewan di pindivin. Pr: d[bi]. pindivim,pindivn,

pindiv, pindivin, pindivit[..ve]. Bdb: ez di pindivm, em di

pidivn, tu di pindiv, hiin,ewan, di pindivn, ew di pindiv. (F):
bi pindive, bi pindivin.

Pindkirin (k.jnlm). Dema mirov tr di xut ii zik xwe pir di ket,

nexasim zarok. Xwe pankirin (K) bn : Kirin.

Pindo (hd,gazn.dar.nr) tirane Gazkirin [navkirin] a xort qelew. Pin (n.x.m) 1 .Xaleka mezin. Tewil. 2. Pareka patey. Pne ;
elwal w ji pinyan tilove ye. Pend :Kun ji piny mazintire.ang;

dema mirov nikare bawerya hember xwe bi gotinek bne. Pindoz (pn.dar.dz) Kes kar w pin kirina cilik ii plavan.
Pindoz (kam.dar.m) Kar pindozan.

Pindozkirin (k.jn.gl.m) Kes plav cilikan pin di ke. :Cran

me pindozy di ket.

Pinkirin (k.jn.I.m) I. Ldana parek bi cih diryay ve. Cilik

pinkirin. 2. Gotinekjibo yekpinbi key. ang; p wve

behanek key, yan gotina w rastve bik. Pend : Direweka hmde

mezine nah pinkirin. (K) bn: Kirin.
Pinldan (k.in.I.m) bn: Pinkirin.

Pinpin (hk.I.ewa) Candar yan tit xal pin liser hene. : Kirask
w pinpin ye. :Segek pinpin.
Pinpimk (n.dar.m) Perwane.

Pir 1 (hk.x.end) Gelek. Zor. Zehf. Mie. :Eez pir ji geryan hez
di kim. :Mirovd ak li welat me pirin.

527

Pir 2 (n.x.m) Avay y li ser avan, eman yan cihn bilin hatn

kirin jibo derbazbiina mirov, giyandar ii hin caran tiromblan.

: Pira delal li Zaxo ye.

Pirandin (k.jn.x.m) Zafkirin. Miekirin.

Piran (hk.dar.end) Bara pitir. Zorbe.Behra pitir. :Piranya xelik

Kurdistan kurdin.

Pirbi (hk.I.ewa) Mirov pir hez ji axi-vtin di ke.;Jineka pirbj.

Mrekpirbj.

Pirbj (n.I.m) Axivtina zor. Gelek axivtin.

Pirbn (k.jn.I.m) Tijbiin. Mitbtin. : Xany me pir av bii. (K)

bn:Btin.

Pir (n.x.m) Mtiy ser. Por. :Pira sor, zer, re htd.

Pirandin (k.jn.dar.m) bn : Piandin.

Piril (n.l.m) Pirt. ipik. Seme. :Pirikn, av,xwn ii htd.

Pirikandin (k.jn.m) Pirandin.

Pireiimar (hn.I.ewa) rzman Pirn. Gelek.

Pir (hn.end) Piran.
Pirsk (n.x.m) Pirik.

Pirkam (hk.dar.ewa) rferrfNexwe deron ko caran nikare xwe

ragire ii di qjne yan hris di be.

Pirkam (n.dar.m) derd Derdeke deronye, mirov di girit. Hstrya. Pirkirin (k.jn.I.m) Tijkirin. Tejikiim. Dagirtin. : Cotyar tovdan ji genim pir kir. (K) bn : Kirin. Pirmz (hk.l.cewa) Birmz.:Zarok pirmz. :Kitika piraiz.
Pirpne (n.x.m) giya Prpne. Pirpirok (n.dar.m) Pelatnk.

Pirs (n.x.m) Pisyar. Serexo. :Pirsa te iye ?.

Pirsgeli (hk.cih,n.dar.m) Cih yan nivsgeha nemaze jibo xwe dan nasn jibo pisyarkirin ii wergirtina zanyaryan, dema mirov li
desgen yan baregayek karek hebit.

Pirsgirk (n.I.m) Are. Asteng. :Pirsgirka me ma hilawsti.

Pirik (n.x.m) Nan yan girkeke li ser le mirov nemaze riiyan

peyda di be ji egera kulbiin yan li qonaxa jiy sinleyy da.

528

Pirsn (k.jn.x.m) Pisyarkirin. Pend :Heger dixaz bizan her bi pirse ji xudan. (K) bdn : ez di pirsim em di pirsn, tu di pirs hiin di pirsin, ew di pirse [..it]ewan di pirsin. P : d[bi] + bdn. Bdb: ez di pirsm, em, hiin, ewan di pirsn, tu,ew di pirs. Db,diir : ez pirsbtim,em pirsbtiyn, tu pirsbiiy hiin, ewan pirsbtin, ew

pirsbii. (F) bi pirse, bi pirsin.

Pirsker (hk.dar.ewa) Pisyarker.

Pirskirin (k.jn.l.m) Pisyarkirin. (K) bn

:Kirin.

Pirseng (hn,hk.I.ewa) I. Gelek ciwan. Pir xweik. 2. Nav jinane.

Pirsn (n.dar.m) Trojk.

Pirt (n.x.m) Ker (kher). Pare. Pirteka sawik, nan. Pirtbn (k.jn.I.m) Parebiin. Kerbiin (kherban). (K) bn : Biin.

Pirteqal (n.x.me) fq Core fqyeke, xire, reng sore, tam irn ii

mize.

Pirteqal Pirteqai (hk.dar.ewa) Reng sor veb.

Pirtikandin (k.jn.dar.m) Hiirkirin. Kerkirin (kherhirin).

Parekim.(K) bdn: ez di pirtiknim em di pirtiknn, tu di pirtikn hiin di pirtiknin, ew di pirtikne[....it] ewan di

pirtiknin. Pr : d bi + bdn. Bdb: di pirtikand, di pirtikandin. Db,dtir : pirtikandib, ...bn. (F): bi pirtikne, bi pirtiknin.

Pirtildn (k.jn.x.m) Parbn. Hincinn. Peritn. : Ciln w di berda

pirtikn.

Pirtir (hn.end) 1. Ptir. Pitir.2. Tijtir. Zortir.

Pirtirn (hn.end) Ji hemiiyan ptir. Ji hemiiyan tejtir. Zortir.

Pirtpirt (hn.I.ewa) Parepare.

Pirtpirtbn (k.jn.gl. m) bn: Pirtbtin.

Pirtpirtkirin (k.jn.gl.m) Pirtikandin. Parekirin. Htirkirin. (K) bn:

Kirin.

Pirtk (nl.m) bn: Kitb. Pirtkxane (hk.cin,n,l) Kitbxane.

529

Pirxandin (k.jn.x.m) Xirxirkirina mirov ii candar nivisti.

(K) bdn : ez di pixnim em di pirxnn, tu di pirxn htin di

pirxnin, ew di pirxne[...it] ewan di pirxnin.Pr:d bi+bdn. Bdb:

di pirxand, di pirxandin. Db,diir: pirxandibii, pirxandibiin. (F): bi

pirxne, bi pirxnin.

Pirxepirxkirin (k.jn.gl.m) Xirxirkirin. Pirxandin. (K) bn : Kirin.

Pindn (k.jn.x.m) Pirxandin. (K) bdn: ez di pirxim em di pirxn, tu di pirx htin di pirxin, ew di pirxe[...it] ewan di pirxin. Pr:d
bi+bdn. Bdb : ez di pirxm, em, hiin, ewan di pirxn, tu, ew di pirx. Db,diir : ez pirxbiim em pirxbtiyn, tu pirxbtiy hiin
pirxbtin, ew pirxbti ewan pirxbiin. (F) : bi pirxe, bi pirxin. Pis (n.x.nr) Niv dayktibaban y nrn. Kur. Law.: Ew pis mine.ang law mine, kur mine.
Pisandin (k.jn.x.m) bn: Piandin.

Pisaxa (n.l.nr,malb,n.dz) I.Kur axan. Malmezin. 2.Treka

kurdane li Kurdistn.

Pisepis (n.dar.m) bn: Pistepist.

Pisepiskirin (k.jn.I.m) bn: Pistpistkirin.

Pisk (n.X.dz) candar Pik.

P'smam (n.l.nr). Kur biray bab. Kurmam. :Araz ii armanc

pismamd hevin.

Pisniet (n.I.nr) Kur xuka bab. Kurmet. Pismr (maln,n.l.nr) Ji maln mran. Kurmr.

Pisoie_(n.x.m) Kazez yan karta navnan ii bihay kirn ti frotina

pertalan.

Pispis (n.dar.m) Pisepis.

Pispiskirin (k.jn.gl.m) Pistepistkirin. (K) bn : Kirin.

Pispor (kam.x.dz) Kes di warn cuda da arezay hebit. Zana. areza. : Ew pispore di droka kurdan da.ang; drokzane.
Pispor (kam.dar.m) arezay.

Pisteppt (n.I.m) Axivtina hd tin aly havildar t di gehit. Di

guh da axivitn.

Pistepistkirin (k.jn.gl.m) Pispistkirin.

Pisto (n.dar.nr) Pare patey kiras y ko patika[sitoy] mirov di girit her du sern w li hefk di gehin hev yan hevdu di girin.

530

Pistpistkirin (k.jn.I.m) Di guh hevda axi'vtin by ku kes d t bi

gehit. (K) bn: kirin.

Pisxal (n.I.nr) Kur biray dayk. Kurxal. Pisxalet (n.I.nr) Kur xuka dayk. Kurxalet. Pisxalt (n.I.nr) Pisxalet.

Pisyar (n.x.m) I .Heger mirov daxazek hebit ii ji kesek bi kit, yan

gotin, titek ne xuya bit d daxaza irovekirin bi kit. Pirs.: Ev
pisyare gelek ya bi zehmete. Brx Bersiv.2. evenga pisyarkirin.

Pisyar
Pisyarker (hk.dar.ewa) Mirov pir di pirse. Gelek pisyaran dike. Pend :Zanabe, pisyarker be. Pisyarkirin (k.jn.l.m) Pirsn.:Ez d pisyarek ji te kem, l bi rasti

bersiva min bi de. Br x Bersivdan. (K) bn: Kirin.

Pi 1 (n.x.m) can Mlaka sor. Sh. Pi 2 ( hk.x.ewa) Tit nerim. Vil. Sist.
Pig (ngaz.dar.m) Gazikirin[navkirin]a pika m.

Pirandin (k.jn.x.m) Biavtin. Bijartin.

Piik (n.x.m) I . Pirt. Kher. Pare. : Ji mitay evsale du piik bo

cotkara ne. 2. Pirtn got xav, qeland yan birajt._:Firavna

evro pikn got ne.3. 13elgn hta ne vebiiyn.Pijkov.

Piikkirin (k.jn.I.m) Lkvekirin. Parvekirin. (K) bn: Kirin.
Pik (nl.m) Kitik. Pikandin (k.jn.x.m) Bnijn.

Pikan (n.dar.m) Kiryara piikkirin. Sstem parvekirina mitay,

keliipelan ii htd.
Pikavtin (k.jn.x.m) Bikivn.

Pildi (n.dar.m) Psati yn giyandaran yn kitkit; wek pikiln

kewal, krk, pezkiiv ti htd.

Pikilkirin (k.jn.l.m) Dema giyanewer pikilan diken. Rtin. (K)

bn : Kirin. Pikinn (k.jn.x.m) Lgeran. Dviin.

531

Pikn (k.jn.x.m) Bhnijn. Pikovk (n.dar.m) Belg yan guln ne vebyn.

Piksal (kn.dem) Demsal. Salwext.

Pikul (n.dar.m) Pikil. Kersil.

Piso (hd,ngaz.nr) Gazkirin [navkirin]a kitk nr. Pend : Mereqa pioy jije[got]e.ang; mirov karek, destke'vtyek ten bo xwe bi
vt.

Piodan (k.jn.l.m) Bhinvedan.

PiEis (hk.dar.ewa) 1 . Wek mirov yan xudan gaz pika xwe di

ket.2. Deng mirov gingin. Yan dema xewkirin deng pipi
j di ht.

Pipis (hk.dar.ewa) Mirov deng piepi ji dev kepyan di ht.

Pispikirin (k.jnlm) Wek mirov yan giyanewer pipi di ke. (K)
bn: Kirin. Pit (n.x.m) l.ca Aly le mirov y pit. : Mirov ji rex pit

ve.: Pita w di it jiber w barek giran hilgirtibii. berevaj. (hk.dem) 2. Pa.

Al pit.

:Kiras v zarok y beriipite. Ang: pita w zivrandye ber ii Daw 3.(n.x.m) Hz. Alkar. :Pita te ya germe , ma d ji i tirs ! Ew y bi pite, ang : hzek li pit
w ye. 4. Hawkima zarokan.Pitpit jibo kirin. Pit (hk.x.ewa) Jina pii. Orisp.

Pitdan (k.jn.l.m) I . Ji brkirin. Piite p nekiim.2. Alkarkirin.

Pitgirtin.(K) bn : Dan. Pitdet (n.I.m) Pita dest.

Piteban (n.I.m) Aly pit y ban. Pita xan.

Piteder (n.I.m)

Li ayya jinnan, dema veguhaztina btik, yek,

i jin yan mr, d dergeh girit ii na veke ii btik radigire ta dewat ango mirovn zavay diyaryek (pare) di den. Pitevan (hn,hk.dar.ewa) 1. Alkar. 2. Nav xortane. Pitevan (n.dar.m) Alkar. : Bi xebata kur ii kin Kurdistan ii pitevanya dostn me, welat ji sitem rizgar bii.
Pitgerim (hk.l.ewa) Kes bawer bi xwe heye. Xwed heval ii
mirov. Bi pit. Bi xudan.

Pitgerm (n.l.m) Bminet.

: Pitgerm ya w ji mirovn w ye.

532

Pistgir (n.l.m) Alkar.

Pitgirtin (k.jn.l.m) Alkarkirin. Harkirin. Tagirtin.: Heger tu

pita min ne gir ez di v kar da bi semakevim.(K) bn : Girtin. Pitik (hk.I.ewa) Jina pii. Zelam pti. Brz. Bsinc. Brewit. Pit (hk,nl.mnr) I .Bareke bi qayda pita mirov di h peytkirin ii mirov bi pita xwe ve di guhzit cih pdv. 2. (hk,dem,x) Pa.
Pa. :Pit mal hemii sot, tu di hewara me di hy ?. Pistk (n.dar.m) 1. Pityek biiik.2. (n.dar.m) Cihek biiik ku di kevit pit yan ban titek. 3. (n.dar.m) can Skujya di kevit bin

zik hindav endam mztin y mirovan. Pistkov (hk.I.ewa) Pitkiid.

Pitkd (hk.I.ewa) Mirov pita w xar, nexasim premr ii prejin.

Pistkdbn (k.jn.gl.m) Ji egera prbtin ti nexweyan pita mnov

di emit. (K) bn :Biin.

Pitkd (n.I.m) derd Pitktid. :Egera pitkiid ya bapr ji

nexwey ye, ne ji pry.

Pistkdkirin (k.jn.l.m) Mirov li rvetin pita xwe kiid di ket.

Di emne. (K) bn: Kirin.

Pitfi (n.I.m) Pita py. Ban py.

Pistpist (hn.I.m) deng Dengeke jibo zarokn sava di bjin, da haw

bi bit yan keyfa w bi h, bi kenit.

Pistpistkirin (k.jn.gl.m) Pitpit jibo zarokan gotin. (K) bn : Kirim.

Pistrast (hk.I.ewa) Bawer bi xwe hebiin. Bi hv.Dilinya.: Ez ji

w pitrastim d di ezmiinn xwe da serkevit.

Pitrastbn (k.jn.gl.m) Dilinyabtin. : Pitrast be ez te na hlim bi

tin. (K) bn: Biin.

Pitrast (n.l.m) Bawer. Dilinyay.

Pistrastkirin (k.jn.gl.m) Bi hv xistin. Dilinyakirin.(K) bn :

Kirin.

Pitre (hk.dem) Pa. Diire.

Pistpist (hk.l.ewa) 1. Pave. Bo pit. Bo aly pit. : Pyn w

jiber iin, pitiipit bi erd kevt.

533

Pistpitn (k.jn.gl.m) Wek mirov ji tirsan, henek yan lstin bi aly pit ve di it by riiy xwe bi zivrnit[vegerne]. :TirombI pittipit di e. (K) bn: iin. Pitxar (hk.l.ewa) bn: Pitkiid. Pitxar (n.l.m) bn: pitktid. Piii 2 (n.x) Bhinvedan. Pit 1 (hn.x.ewa) Girover. Xir. Ciwan. Pit 2 (n.x.nr) Xudayn ji kevir ii daran di hatn diriskirin, hindek
miletan di peristin. Pot.

Pit 3 (n.x.m) deng Deng bayek biiik ko ji cihek derdi kevit. Pitat (nx.m) giya I. Giyayeke di ht andin mifa ji ber w di ht
wergirtin. 2. Serikn pitat we xir, hk ii htd. Gelek corn xwarin j di hn kirin. Kirtopk. Pitax (n.x.m) Xol. Xwel. Pitepit (n.dar.m) Pitpit. Gazin. Birmebirm.

Pitepit_(hk.dar.ewa) Mirov devgazin. Mirov hertim pitpit di

ke. : Jinka pipit.

Pitepitkirin (k.jn.I.m) Gazindekirin. Mirov pitepit di ke. (K) bn:

Kirin.

Pitew (hk.x.ewa) Qaym. Mikum.

Pit (hd,gaz,n.m) Gazkirin[ navkirina] kiik yan jina qelew, hiir ii

ciwan. Pitir (hk.end) Zortir. Gelektit. Ptir.

Pitir (hk,end ) Piran. Bara pitir.

Pito (hk.hd,gaz.nr) Gazkirin yan naznava xort qelew ii girover.

Pitpit (n.dar.m) Gazinde. Pindepind.

Pitpit (hn.dar.ewa) Mirov her gav pitepit di ke. Hez ji pitpit di

ke. Devgazinde.

Pitpitkirin (k.jn.I.m) Gazindekirin. Pir gotin. (K) bn : Kirin. Piv (n.x.m) Bay bi deng y ji pay der di kevit.
Pivdank (n.dar.m) bn :Pifdank. Pivken (hk.dar.ewa) Mirov pivan di ket.

534

Pivkirin (k.jn.I.m) Pix (n.x.m)

Derkevtina bay nav zik. (K) bn : Kirin.

deng Dengek taybete jibo tirsandin bi kar di hirin.

Pixkirin (k.jn.I.m) 1 . Weke mirov xeweka giran da bit ii deng pixpix ji mirov bi ht. :HevaI y pixkir ye xew. 2. Dema

hajiitina karikan deng pixpix di ken dako bi in.3. Eger mirov

bi vt k bi tirsne d deng pixn ji xwe bi hne. : Pixkir. (K) bn : Kirin. Pixok (n.dar.m) Tiveng bi zar taybet y zaroyan.

Piyade (hk.dar.ewa) Mirovn bi pyan bi r di gerin. Peyade. Piyai (ndar.m) iieyn vexwarina ay. Peyale. Piyano (nbiya.m) mztk Amrek miizk ye.

Piyae (n.dar.m) Bi rveiina hd. Hatintiiineka hd. Li ser

[pyn]xwe geryan. Geryan.

Piyasekirin (k.jn.I.m) Wek mirov li ser pyan hd di gere. Hatintiiina hd.:D ka werin da piyasek bi kn, berya firavn
berhev di be. (K) bn:Kirin. Piyaw (n.x.nr) bn : Peya .Zelam.

Piz (n.x.m) Zaro yan tjik candaran y di zik dayk yan makda.
Sava. Tjik.

Pizdan (n.dar.m) Cih zaro, yan tjikn giyandaran tda durist di

be, di nav zik da.

Piz (hn.hd,gazm) Naznav yan gazkirina zaroka sava.

Piznk (n.dar.nr) Memik yan mjok lastk, y di kin di dev

zarokn sava da, dako tena bi bin. Pizk (pn.x.dz) Dixtor. Diktor. Nojdar.
Pizid (karn.dar.m) Nojdar.

Pizo (hn,pesin.nr) Naznav yan gazikirina zarok sava.

P I (n.x.n) can P.Ling.

P 2 (n.x.m) can Pid.

P (hk.x.ewa) Neba. Neak. Neqenc. P. Kmehati. Bbiha.

Briimet. Xir.

Pat (n.dar.m) Karn p. Kiryarn neba. Pati. Pbn (k.jn.l.m) Dema titek, xwarin gen, gemar di be yan mirov ji rya rast der di kevit. Piibiin. (K) bn : Biin.

535

Pek 1 (hk.dar.ewa) Mirov p. Mirov kmehat.

Pek 2 (hk.x.end) Hindik. Km. Piek.: Pek ya may d roj ava

bit.

P (hn.gaz.m) Jina bi kmehat. Jina p.

Pkirin (k.jn.I.m) Weke mirov titek b biha bi ke. Mirov karek

tk bi de. Piikirin. (K) bn : Kirin.

P0 (hn.gaz.nr) Zelam. Peyay p.

Pcpc (hn.cend) Hindikhindik. Pipie. Kmkme. :Pp ez t di

gehim.

Pdza (n.biyan.m) Corek sawikane bi got, penr, kivarik ti gelek

xwarinn din tkel kirne.

Pk 1 (n.x.m) 1. deng Dengek zirav ji encama der kevtina bay ji

dev, pivdank ii htd peyda di be. 2. Pka zimay, dudik bilor ii

htd ya bi pifkirina hza bay dengek xwe ti nazik j peyda di

bit.

Pk 2 (n.x.m) 2. Pika dara ter ya berhevkir jibo pk yan

petromekirin.

Pkeb (n.biyan.m) Corek tiromblane.

Pkkirin 1 (k.jn.I.m) Wek mirov pikeka dareka ter li dareka din

di de jibo berek batir peyda bi bit.

Pkkirin 2 (k.jn.I.m) deng Dema ba ji ber yek di ht dengek wek

pk j bi ht. (K) bn : kirin.

Pl 1 (n.x.nr) Pare kaxezkeka biiike, wne nivsn li ser rexek

nexandne al din y nseke, li bergnameyan di din wek
giroveya parey andin.

Pl 2 (n.x.m) Patiryn radyo, tomar, demhijmr ii htd. Pia (n.x.m) 1. Core asinek req ii gelek qayme. Pola. 2. Nana
hz ti xweragiry ye.

Plan (n.x.m) Pkola jinavbirin yan lewazkirina

bizavek. :Darijtina nexeyn neyn dij kes yan desteyek.

:PIand dujmin jibo vemirandina bizava gel kurd bingor bn. Plangran (k.jn.l.m) Plan dij alyek encam dan. Plankirin (k.jn.l.m) Plangran. : Neyar di xwazin dij me
planan bi kin.

536

Plik 1 (n.x.nr) Kes navbera maln btik ii zava hatiniitin di ke ji

seriiberkirina kar ay y. Postevan. Teter. Plik 2 (n.x.nr) Amanek liiley ye r jibo zarokan t di xin.
Memik.

Plik
Pne (n.x.nr) Pare. Pin. Pirt. Seme.
Png (n.x.nr) giya Giyayek kesk ii bhinxwee, li ser ok ii beravan hin di be. Pq 1 (n.x.m) 1 . Baskn pyn mirovan. Baq.

Pq 2 (n.x.m) Psaty ron y giyandaran. F. Pr l(hk.x.ewa) Jdirj. Bi temen. Kevin. :Premrek pr. Jineka
pr,.Bizina pr.

Pr 2 (kam.x) Yek ji texeyn oldarn dn zdyan. Pran (hk.cihdevem) I.Devere, gundeke li Kurdistana bakiir.Wargeha x Seld Pran.2. Nav xortane.

Prat (n.dar.m) Navsalveiin. Kevin. Pend: prat ii hizar derd. Pend

:Mirin heba, prat tuneba.

Prbn (k.in.I.m) bi Navsalveiin. Kevinbiin. Pend :Ez prbiim l

dil pr nabit. (K) bn: Biin. Prebizin (n.I.m) Bizin a pr.

Preiin (n.I.m) Jina bi navsalveiiy. Jina pr.

Prek (n.x.m) Jin . Afret.

Premr (n.I.nr) Zelam pr. Mr pr. Kevnemr. Qertemr.

Preeg (n.l.nr) Sey pr.

Pr (hn.hd,gaz.m) Naznav ii gazkirina jina pr yan dapr.

Prhev (n.dar.m) Di rokan da prejinn srebaz, kirt,

klbedirj, li gzikan siyar di bin ti deng kenyeka kirt ji xwe

di hnin, zarokan di dizin ji xwere di kin xizmetkar.
Prhevok (n.dar.m) Prhev.

Pril 1 (n.dar.m) l.Dapr.2. Daprok.

537

Prik 2 (n.dar.m) candar Tevinprk.

Pris (hk,cugim) 1 . iyayeke li devera Akr, Kurdistana Iraq.2.

Navek kurd y mrane.

Pr (n.dar.m) bn: Prat.

Prkirin (k.jn.I.m) Kevinkirin. : Xem ti kovanan em pr kirn. :Ez

pr nebiim, te ez pr kirim. (K) bn: Kirin.

Prmem (hkcih.I) Bajrkek ciwan ii havgeheka dilvekere, ser bi

Hewlr ve li Kurdistana Iraq. Selahedin.

Proz (hk.n.x.ewa) I.Tit xelik rz l di girin. Bi rtimet. Cih

proz. Nav proz. Brannn proz. :Rojn proz. 2. Nav prekane.

Prozbay (n.dar.m) bn : Proz.

Proz (n.dar.m) Prozkirin. : Em iin proz ya xany dost xwe.

Prozkirin (k.jn.l.m) Mirov li hilkeftek, cejnek daxaza serfrazy ii borandina demek xwe ti dileveker bo kes yan

alyek bi ket. :Cejna hewe proz bit. ay ya hewe proz be.

Cejna btina te proz bit.

Prozname (n.I.m) Kart yan kaxezeke mirov ji hevalek yan nasek

ra di hinrit, bi helkefteka xwe, tda mirov aheng, cejin, yan keyfa wan proz di ke. Prpend (n.I.m) Mamik. Tderxistinok.

Prt (n.x.nr) Komeka miiyan. Por. Pir. Mii. Pend :Mr bi prt.
Ps (hk.x.ewa) Gemar. Herim. Nepaqij. Qirj. Psat (n.dar.m) Tit ps. Gemar. Ps.

Psbn (k.jn.I.m) Wek titek, mitayek, mirovek ii htd, ps di bit. Gemarbiin. Genbtin. :Ev ave ya ps biiy!.:Gora te gelek ps bi
b!.(K)bn:Bn.

Ps (hn.gaz.dar.m) Jina ps.Jima kirt.

P (n.dar.m) Tit ps. Psay. Psat.

Psldrin (k.jn.l.m) Herimandin. Gemarkirin. : V zarok y xwe

ps kir. :Min destn xwe ps kiim. (K) bn: Kirin.

Pso (hn.gaz.dar.nr) Zelam ps. Mr gemar.

Pst (n.x.nr) can 1 .erim giyandaran pit tamdan ti

xwekirin[peytkirin] xwerinn ral di xin nav, wek jaj ti

penr.2.erim.

538

P (n.x.nr) Giyay beh. Hiik. Pelex. Pend :PaI p. ang ; kar i

pve neht.

Pangeh (hk.cih,n.dar.m) l.Cih nadana keliipalan. 2. Cih

frotina keltipelan.frogeh.

Pje (n.x.m) Zann ii xwandina mirov jibo kar. Kar. Karbend. Pt (nx.m) Pkahatya peyvan. Bje. Tp. :Pta k ji peyva welat
;w;e

Pte (n.x.m) Giring. Sexbr.

Ptedan ptepdan (k.jn.l.m) Giring p dan. Pte p dan. (K) bn:

Dan.

Ptepkirin (k.jn.I.m) Giring pdan. :Evro seyday gelek pte bi haval di kir!. (K) bn: Kirin.
Ptepnekirin (k.jn.I.m) Pitguh ve havtin. Xwe bi serve ne

birin.: Ez di ber ra iim, min i pte p nekir. :Seyday i pte bi

min ne kir, diyare y sile. (K) bn : Kirin. Pvan (k.jn.x.m) Hilsengandin. Sengandin. Kan. Baristekirin,

(K) bdn: ez di pvim em di pvn, tu di pv hiin di pvin, ew di

pve [...it] ewan di pvin. Pr: d [bi] pvim, pvn, pv, pvin, pve[..ve], pvin. Bdb: di pva, di pvan. Db,diir: pvabii,

pvaMn. (F): bi pve, bi pvin. Pvandin (k.jn.x.m) Pvan. Baristekirin. Di pvnit, bi pvnin.

Pvaz (n.x.m) giya Mitayeke serik ti bist yn w jibo xwarin mifa j di ht wergirtin, tama w tj yan irne we xir yan hk ye , rengn sip ti sor hene. Pvaza ;sor, sip, irn tj. Pend :Y pvaz ne xwe bhin ji dev naht.ang mirov na havt i kesan
heger karek a ne kiribe.

Pvazok (n.dar.m) giya I.Pvaza ter. Pvaztek.2. Serik. Serikn

hinde gulan.

Pvazterk (n.I.m) giya Pvazn ter,yn begn wan hjta di kesik ii

bi kr xwarin di hn. hin. Pvazok.

Pvazterk

539

Pver (n.dar.nr) endaze Yekeya pvana titan. Teraz. Terazo. Pvok (n.x.m) giya Giyanek kiiv ye serikek sip di nav pkek da
heye ii tin pitatka w di ht xwarin.

Pyae (hn.I.m) bn: Piyase.

Pz (n.x.m) giya Giyayek tere li ber avan hin di bit ii bi ter di ht

xwarin.

Pzang (n.x.m) Stng. PKK (kurt) Parteka syas ya kurd ye li Kurdistana Tirk, bi nav
;Partya Karkern Kurdistan.

Pol (n.x.m) Rzn xwandin. : Biray min li pola pnc ye.

Pola (n.x.m) Pla.

Poi (kam.x.dz) Fermanbereke bi ciln ferm, kar w paraztina

yasa, can ii mal xelik ye.

Polsxane (hk.cih,n.dar.m) Baregeh polsan. Polonya (hk.cih,welatn.cih) Walatekewropa rojhit ye. PoIon.(nejad.I) I. Xelk Polonya. 2. Mitay Polon. 3. Ziman
Polon.

Ponijn (k.jn.x.m) Hizirkirin. Bdeng man. (K) bdn: ez di

Donijim, em di pnijn, tu di ponij htin di ponijin, ew di

oonije[...it] ewan di ponijn. Pr : d [bi ]ponijim, ponij,

3onijin,..Bdb : ez di poniim, em, htin,ev\'an di ponijn, tu,ew di 3onij. Db,diir : ez ponijbiim em ponijbtiyn(bun), tu ponijbtiy
liin, ewan ponijbtin, ew ponijbii. (F) :bi ponije, bi ponijin. Por 1 (n.x.m) Pir. :Porasor. :Porazer. :Porakurt. :Poradirj. Por 2 (n.x.dz) baiinde Perindeyck hkkere, dengxwee, di nav
daristan li rezan da di jt.

Por
Porpor (n.dar.m) Pitpit. Pitepit. Pilepil.

Posde (hk.x.ewa) Mirov bgv^I. Tkiiy. Miriito. :Te iye tu

hosa y posde?.

Posdebn (k.jn.l.m) Wek mirov b gwdl di be.: Duh tu gelek

posde btiy te i bo? (K) bn: Bn.

540

Posdekirin (k.jn.l.m) Hriskirin. Bgwilkirin. :Xwe posde ne

ke!.

Post 1 (n.x.m) Name.

Post 2 (n.x.nr) can Pst.

Posteg (kam, I.dz) Mirov kar poste ve guhastin di ket. Teter.

Postevan.

Postevan (kam.dar.dz) Pose. Postxane (hk.cih,n.dar.m) Avay karn potey. Po (hk.x.ewa) Reng sip y ser n ve. :Pira nvnve sip ti re,
wek n xuya di ke. Bizina po, pora po. :Pora w ya poe.

Posbn (k.jn.I.m) Dema pora ser mirov sip di bit. (K) bn:Biin.
Po (n.x.m) Xi. Dersok.

Pores (hn.I.ewa) Mirov poya re di ke ser xwe, nexasim jin. Porek (n.I.m) conrfar Corek kirmikane li biharan peyda di bin.
Zarok stranan jra di bjin ii destan di qutin [ qutim, qutim

pore, kiras sor bihar] ti ew di gel awaz di leyzin.

Poman (hn,hk.x.ewa) bn: Peman.

Pomanbn (k.jn.I.m) bn: Pemanbiin.

Poman (n.dar.m) bn: Peman.

Posmankirin (k.jn.I.m) Penkirin.

Poxn (n.x.m) Xwarineke, ar genim, nok, xumfk ii htd di gel

ekir tkelkir ye.

Poz (n.x.nr) I.Difn. Kep. 2. Pa.

Pozbadan (k.jn.l.m) Xwe miriitokirin. Difinbadan. Pozberan (hk.I.ewa) Mirov kepya wwek a
beranane.Difinberan.

Pozbilind (hk.l.ewa) Difinbilind. Pozbilind (n.l.m) Difinbilind.

Pozxane (hk.cih) Girtgeh. Proje (n.x.nr) Nexe. Pilan. Kamame.
Program (nbiyan.x.m) Bemame.

541

Propagenda (n.dar.biyan.m) Ragehandina berdij ya lewazkirina ii

jinav birina projeyn dujmin yan hevrikan. Proe (hnx,biyan.m) Bizava bkuta jibo bi cih nana nexeyn

darijt, kar bo hat kirin. Proseya dengdan, ait y ii htd.

Proye (hn.biyan.m) Xwe berhev kirin jibo encamdana elengyeka , huner, siyas ti htd. Rahatin.
Puxte (n.x) Naverok.

P (hk.x.ewa) bn: P.
Piiat (n.dar.m) bn: Pat. Pbn (k.jn.I.m) bn: Pbiin. Pi (ndar.m) Piiat.

Piickirin (k.jnlm) bn: Pkirin.

Pian (n.x.m) Png. Pl (n.x.nr) Pl.

Pr (n.x.m) Avdestxane. Desta-vxane.

Prt (n.x.nr) Prt.

P (n.x.nr) Pw

P (n.x.m) Har. kefk. Kesrewan.

Pt (n.x.m) Blava nerim ji patey , bendikan. Kale.

Pte (n.x.m) Pte.

Piitepdan (k.jn.I.m) Ptedan. Piitepkirin (k.jn.I.m) Ptepkirin.

Ptn (nl.m) bn: Pt.
Pwte , bn: Pte.

PYSK (kurt) Partya Yeketya Sosyalsta Kurdistan. Li 2127.04. 1 996 hatye avakirin.

542

Q (qe) Pta bst ji abeya kurd. Qa (nx.m) darabar bn :Hevrist. Qaax (hk.x.ewa) 1 .Bazirganya nerewa. Kar nerewa. 2. Ji
dervey qaniin.3. Navek kurd y mrane.

Qaaxbn (k.jn.I.m) Revn ji qaniin, ji zory, ji sitem. Der bi

der biin.(K) bn: Biin.

Qaax.(kam.dar.dz) Bazirgan mita ii karn qaax.

Qaaxyat (kam.dar.m) Kar qaax. Kar nerewa.

Qaik (n.dar.m) giya Corek giyay ye wek benti di ciin.

Qaiksivan (n.I.nr) giya Giyayek reng w boze, ivan di xin div

xweaamna bent di ciin.

Qad (n.x.m) Meydan. Cih. Delve. :Qada xebat, qada peviin,

xwandin ii htd.

Qadk (n.x.m) Setil.

Qaf (n.x.nr) Tit req ti vala, xiliile wek tirar .Qaf ser, :Nojdar
qaf ser w rakir. Qaf kuIind.:Qaf gulan ii htd. ikev.

Qafbn (k.jn.I.m) Pirtbiin. Kerbtin(kherbn). :Ser w qaf bii.

Qaf (hk.cih,n.x.m) iyayek evsaneyye, di vanokan da heye.

Qafik (n.dar.nr) Amanek we lleyye ji axa cerikan di ken.

CeriK.Guldan. Tirar.

Oafldrin (k.jn.l.m) Pirtkirina wek qafan. :Ser w qaf kir. (K) bn:
Kirin.

543

Qafqaf (hn.l) Pirtn wek qafan, wek tiraran. Pirtpirt.

Qafqafbn (k.jn.I.m) Pirtikn. :Cer ji mil keft qafqaf bii.

Oafqafkirin (k.jn.gl.m) bn: Qafkirin.

Qaj (n.x.m) Morik. Morika gustlk.

Qajeqai (n.I.m) deng 1. Qjeqj. 2. Deng qelerekan.

Oaieqaikirin (k.jn.gl.m) Qareqarkirin. Qjeqjkirin. (K) bn:Kirin.

Qajn (n.dar.m) deng Qjn. Qajeqaj. Qainkirin (k.jn.I.m) Qjandin. Qal (n.x.m) Pirteka req, pan ii tenik.

Qaiib (n.x.nr) Bergek req ii qayme jibo txistin ii peytkirina tit.

Qalib libneyan, bilokan birn; bilokan tda dirist di ken dako
hemti wek yek der bn.

Qalik (n.x.m) 1 . Amankn valakir, elbikn valakir. Qalikn fkekan; fekn hatn bi kar ann[teqandin]. 2. Kavlan. Qalika
iir, xencer.

Qam 1 (nx.m) Rex. AI.

Qam 2 (n.x.m) Bejin.

Qam 3 (hk.x.ewa) Rewt. Sinc.:Mirovek bi qame, qamdare, bi since. :Zarokek bqame; ang nerawestay. Nehecim. Qam_(n.x.m) Kinifek reqe destikek heye jibo lda[qutan] bi
kar dihnin. Darx.

Oamckirin (k.jn.I.m) Bi qamyan lxistin. Qam ldan.

Qamldan (k.jn.I.m) Qamkirin. Qamclxistin (k.jn.gl.m) Qamkirin. Oamdar (hk.dar.ewa) Bi sinc. Sincan. Xwed rewt.

Qame (n.x.nr) Sator yan krikek, bi ser tivengan ve ye jibo karn

leker bikar diht.Qeme.

Qamik (n.dar.pir) 1 . Girikn tilyn dest mirov. 2. Tilya

beran.

Qamis (n.x.m) Qam. Qam (nx.m) Leven . Qerem.

Qamio (hk.cih,curig.n) Bajreke li Kurdistan- Siirya.

544

Qann (n.x.m) Yasa.

Qann (hk.dar.ewa) Yasay. Oaniinvan (kam.dar.dz) Pispor war zanna qaniin.Yasavan.

Qaniinzan (kam.dar.dz) Qaniinvan.

Qap (n.x.m) Gotina ji qebar xwe mezintir. Axivtina gir ii qelew. Oapberdan (k.jn.I.m) Mirov gotinn ji ji xwe mezintir bi ke. (K)
bn: Berdan.

QaE (hdgazn.dar..m) Navkirin[gazkirin]a jina bi qap.

Axivtinmezin.

Oapik (n.I.m) Dergehk. Dervank . Derpok.

Qapo (hd,ngazn.dar.nr) Navkirin[gazkirin]a mr bi

qap.Axivtinmezin.

Qapiit (n.x.nr) Sako. Qemsele.

Oarandin (k.jn.x.m) Qjandin. (K) bdn: ez di qarnim em di qarnn, tu di qarn hiin di qarnin, ew di qarne[...it] ewan di
qarnin. Pr:d bi+bdn. Bdb : di qarandi, di qarandin.Db,dtir :
qarandibii, qarandibtin. (F) : bi qarne, bi qarnin.
Qareman (hn,hk,.dar.ewa) Qehreman.

Qareqar (n.dar.m) bn: Karekar.Qj.

Oareqarkirin (k.jn.gl.m) Qjandin. Qjkirin. (K) bn: Kirin.

Qar (n.dar.m) yar Lztikn zarokane di ken qr bi gotina {qar}ii Tlez baz di din by bhina xwe bnin ta di gehin cih
desnankir.

Qarn (n.dar.m) deng Dengek bilind ji xwe derxistin, ji encama xrs, yan janan. :Dema nojdar birna zarok derman di kir,qaren
j hat. Qjn.

Oarik (hk.dar.ewa) Mirov bare. Mirov lewaz.

Qarome (n.x.nr) Qerome.

Qa (n.x.m) Morka ciwan a di nav gustil ii ristikan da.: Qaa

gustla min ya ne.

Oaskirin (k.jn.l.m) I.Nexandin.2.Qa liser danan.

Qawe (n.x.m) Qehwe.

Qayde (hk.x.ewa) Bi qayde , Bi kr di ht. Ft. : Ev plave bi

qayda pyn mine.

545

Qayk (n.x.m) Belem. Kelek.

Oaykvan (kam.dz.dz) Kelekvan.

Oayl (hk.x.ewa) Nedij. Pra. Raz. Qaylbn (k.jn.I.m) Pejirandin. Hatin ser r. :Biray w pir hv j kirin, ko qayl bi be mr bi ke.(K) bn: Btin.
Qaylkirin (k.jn.I.m) Razkirin. Senkirin.(K) bn: Kirin.

Qaym (hk.x.ewa) Bi hz. Tund.

Qaymbn (k.jn.I.m) Tundbiin. Bi hzbiin. : Hind ban bi gr pitir qaym di bit.(K) bn: Btin. Qaym (n.dar.m) Hz. Tund. Oaymkirin (k.jn.I.m) Tundkirin. Bi hzkirin. :Xwe qaym bi ke, gelek nemaye, d gehn ser iyay!.. Qaymtir (n.hevber) Tundtir. Qaymtirn (n.hevber) Tundtirn. Ji heman tundtir. Oay (n.x.m) Parek pan ii dirje ji em giyandaran, perok, yan

naylon hat ye kirin, mirov jibo girdan ii tundkirina pita

xwe, yan peytkirina bar ti titn din bi kar di hnin. Kemer. Davek.

Qaz (n.x.m) baiinde Firindeyek hkker , hikavye,ktiv yan keh

ye.

Qaz Qazan (n.x.m) Aman kelandina av yan lnana zad. Mencel.

Qaz (n.biyan.nr) Zanay ola Isam.

Qazbaz (n.I.m) kzik Kzikeka ciwan ti perrengne, zarok yaryan

p di ken.

Qazbaz
Qazbeznk (n.l.m) Qazbaz.

Qebare (n.x.m) Mezinya tenan. Mezinna amann ragirtina tit. Qebe (hk.ewa.ewa) Gir. Mezin. Ava. :Ew hen end qebeye,
de bejimire!.

546

Oebekirin (k.jn.I.m)
mezinkirin. (K)

Xwe qebekirin. xwe ragirtin. Xwe

bn: Kirin.

Qebiz (hk.x.ewa) Wek desnivja mirov nvreq di bit. : Ev zaroke

y qebize.ang; bi zehmet desnivj di ke. Pr xHinav. Qebizbn (k.jn.I.m) Mirov ii candaran to qebizy di bin. (K)
bn: Btin.

Qebiz (n.dar.m) derd Qebizbiin.

Qbizkirin (k.jn.I.m) Qebizbtin. : Zad xwaringehan ez qebiz

kirm. (K) bn: Kirin

Qebn (k.jn.x.m) Dema kew di xwnit. Di qebit. Xurna kewan.

Xwandina kewan. Lheytandin. lxurn. (K) bdn: ez di qebim em di qibn, tu di qeb htin di qebin, ew di qebe[...it] ewan di

qebin. Pr :d[bi] +bdn. Bdb: ez di qebm em di qebn, tu di qeb hiin di qebn, ew di qeb ewan di qebiin. Db,dtir: ez qebbtin em qebbiiyn, tu qebbtiy htin qebbtin, ew qebiibii ewan qebbtin.
(F): bi qebe, bi qebin.

Qebqeb (n.dar.m) deng Deng xwandina kewan. Qebqebkirin (k.jn.I.m) bn :Qebn.

Qecax (hk.x.ewa) bn : Qaax. Qed (n.x.m) Ta. Bejin.

Qedare (n.dar.m) endya berhevkir ko hind pdv, hind aman.

: Qedarey birinc, du pedaxn av di gel du yn birinc.

Qedexe (hk.x.ewa) Nehlana kirina karek. Nabit .berbend. :

Cigarekan qedexeye.: iine jiir qedexeye.

Qedexebn (k.jn.I.m) Nehlan. Berbendbiin.

Qedexekirin (k.jn.I.m) Berbendkirin. Nehlan. Nehitin.

Qedir (n.x.nr) Rz. Riimet.

Qedirgiran (hk.I.ewa) Birz. Rzdar. Xwed qedir. Bi riimet.

Hja. : Mvann qedirgiran hiin gelek bi xr hatin.

Qedirgirtin (k.jn.I.m) Rzgirtin. Rmetgirtin. : Camr gelek qedrme girt dema em l biin mvan. (K) bn : Girtm.
Qedfe (n.x.m) Corek perokane.
Qefare 1 (n.x.nr) Qerome.

Qefare 2 (n.x.nr) Killeka mezine ji dar ye jibo daxistina

dergehan bi kar di ht. Kliin.

547

Qefarekirin (k.in.I.m) Daxistin. Killdan. (K) bn: kirin.

Qefe (n.I.m) Avayyeke bi ivikn dar, asin ii yan kinif bo

parastina mitay yan xwedkirina gyandaran, balindeyan. Rikeh.
Qefesa : kewan, sing, amanan ii htd.

Qeft (n.x.m) Destik. Gurz. Qefteka gulan ; destkek gulan.:

Qefteka gulan jibo hevala xwe kir diyar.
Qeftan (n.x.m) Fstan. Kiras.Xiftan.

Qehreman (hk.x.ewa) Mrxas. Mrak. avnetirs. Zrek.

Qehreman_(n.dar.m) Zrek. Mrxas.

Qehway (hk.dar.ewa) Rengekek taybete. Reng qehw.

Qehwe (n.x.m) Corek vexwarina gerim yan sar e, reng
qehwayyek ser reve ye.

Qehweyan (karn.dar.dz) Xwed yan kes qehwey di de mvan.

Xudan qehwexan.

Qehwexane (hk.cih,n.dar.m) Cih, xany vexwarina qehw.

ayxane.

Qelacokirin (k.jn.dar.m) Jinav birin. Qelandin.

Oelacolan (hk.cih) Bajreke li Kurdistan, devera Silman.

Qelandin 1 (k.jn.da.nn) I. Kelandina zadn wek hk, got, giya ii

htd, di riin da, yan bi hik li ser agir, wek nan : Firavna me

evro got qeland ye. (K) bdn: ez di qelnim em di qelnn, tu di qeln hn di qelnin, ew di qelnit[..ne] ewan di qelnin. Pr: d bi +bdn. bdb: di qeland, di qelandin. Db,diir : qelandibii, ... biin.
(F): bi qelne, bi qelnin.

Qelandin 2 (k.jn.x.m) Ji hol rakirin. Ji navbirin.: Dujmin di xwazin me bi qelnin. (K) bdn: ez di qelnim em di qelnn, tu di qeln hiin di qelnin, ew di qelnit[..ne] ewan di qelnin. Pr: d bi +bdn. bdb: di qeland, di qelandin. Db,diir : qelandibii, ... bn.
(F): bi qelne, bi qelnin. Qelebask (n.dar.m) Qiqilank. Qelebelok (n.dar.m) Qiqilank.

Qelefil (n.x.m) Corek xizmane, xire ii wek gulane ii bi birxiiye

jin dixin difna xwe.

Qelem (n.x.nr) Pnivs. Xame. Kelem.: Qelemrisas, qelem hik.

Qelemhibir. Qelem avkildan. Qelemreng. ii htd.

548

Oelemdank (n.dar.m) Aman, yan tiir tkirina qeleman.

Oelemtiras(n.I.nr) Amr tjkirina qeleman.

Qelemzir (n.I.nr) Qelemrisas. Qelen (n.x.nr) Next. :QeIen jinan girane.

Qeleresk (n.lm) tewai Teyreke(perinde) reng w ree, nana tkdan, durtiyy ye.

Qelew (hk.x.ewa) Pir got ti bez. Mirov qelew, candar qelew; y

tr got ti bez. Brx Lewaz.

Qelewbn (k.jn.I.m) Dema mirov, candar qelew di be.

BrxLewazbiin. (K) bn: Biin.

Qelew (n.dar.m) derd Kiryara zdebtina got ii berz an.: Qelew ya

w gelek j di ht. BrxLewaz.

Qelewkirin (k.jn.I.m) Candar di ht sexbkirin da qelew bi bit.

:Xwe bi zde xwarin ii vexwarin qelew kir. (K) bn: Kirin.
Qelihandin (k.jn.x.m) Birandin. Qelandin.

QelLzandin (k.jn.x.m) Xwe vedizn. (K) bdn: ez di qeliznim em di qeliznn, tu di qelizn hiin di qeliznin, ew di qelizne[...it]

ewan di qeliznin. Pr:d bi+bdn. Bdb : di qelizand, di qelizandin.

Db,diir: qelizandibii, qelizandibtin. (F): bi qelizne, bi qeliznin. Qelizn (k.jn.x.m) Bi dizve derbazbtin. Bi dizve iin. Pdizk bi

r kevtin.(K) bdn : ez di qelizim em di qelizn, tu di qeliz hiin di qelizin, ew di qelize[...it] ewan di qelizin. Pr :d bi+bdn. Bdb^: ez di qelizm, ew, htin, ewan di qelizn, tu, ew di qeliz. Db,diir :
ez qelizbiim em qelizbiiyn, tu qelizbiiy htin qelizbiin, ew

qelizbii ewan qelizbiin. (F) : bi qelize, bi qelizin.

Qel (n.x.m) xwarin Pikn got hrkiri di gel rn bez di

mencelanda di qelnin, pitf sar di bit dixin cerikan Ii ziyistan u

demn pdv di gel xwarinn din wek tirik, prax ii htd bi kar di
hnin. Qeln (n.x.m) bn :QeIn.

Qeli (n.I.m) xwarin Pikn got liser sl di ht birajtin.

Qelsiyan (n.I.m) xwarin Corek qely ye taybet jiboivan di hat

kirin.

Qelp (n.x.nr) Tvkil req. :QeIp; dar, kezwan[keskan] ,. Kelp.

Qelpik (n.dar.nr) Qelp.

549

Qelqelok (hk.dar.ewa) Nan li ser sl qelyay, li dema xwarin

kirekirj di ht.

Qeln (n.x.m) Corek borkane ji axa cerikan yan kanzayan hat

kirin, serek mezin ii serevraze,xir ii valaye tiitin di xin nav ii

pelek liser di danin, yan agir ber di din ii ser din dixin di dev xweda di mjin, mna kana cigareyan. Sebl.Qeln.

Qeliin
Qelyan (k.jn.x.m) Xwarin, zad hat qelandin. :Ev nane gelek ya
qelyaye.

Qemandin (k.jn.I.m) Dema titek bi ht gerimkirin bhin j di ht , l nesojit.: Patek qemand; nvsot.nan qemand. (K) bdn: ez di qemnim em di qemnn, tu di qemn htin di qemnin, ew di
qemne[....it] ewan di qemnin. Pr: d [bi] qemnim, qemnn, qemn, qemnin, qemnit[..ne], qemnin. Bdb: di qemand,

diqemandin. .db,diir: qemandibii,qemandibiin. (F): bi qemne, bi

qemnin. Qeme (n.x.nr) Qame.

Qemirandin (k.jn.x.m) 1 .Qemandin.2. Qerimandin.

Qem (prb.alv.gir) rzman Ji pxemet. Dako . jibo ko. Belk.

Qemsele (n.x.n) Qapiit.

Qemyan (k.jn.x.m) Dema titek di ht qemandin.

Qemyay (hk.dar.ewa) Nvsot. Hatye qemandin. : Ev pate y

qemyay.

Qenat (n.x.biyan.m) Co. Kenal. Qenat Kurdo (n.l.nr) Rewenbrek ii zimanvanek kurd
Sovyet ye.

Qenc (hk.x.ewa) Ba. ak. Hja. Xwemirov. Berkeft. Qen (n.dar.m) ak. Ba. Pend :Qenc, naht li kurmanc. Qenckirin (k.jn.l.m) Ba, akkirin. Pend : Qency bi ke ii di ber
avda berde. (K) bn : Kirin.

Qenctir (hn.dar.hevber) aktir.

550

Qenctirn (hn.dar.hevber) aktirn.

Qend (nx.m) ekirok.

Qendav (n.I.m) Ava gerim di gel ekir by a. ekirav.

Qendl 1 (n.x.m) ira.

Oendl 2 (hk.cih,cugir.n) iyayke li Kurdistan- Iraq. QeneE (n.x.nr) Cihek wek taqikane ji depan hatye kirin ii bi sfenc ii perokan dpo ye, mirov jibo li ser riinitin bi kar di
hnin. Dwan. Kenepe.

Qenepe
Qentere (n.x.m) R yan solna li bin; r, pir, ber, gir, iy an. Kenal.

Qepan (n.xm) I . Terezya pvana mitay. 2. Cih firotina mitay bi

kom. Qepat (hk.x. ewa) Dapo. Dergirt.

Qepatbn (k.jn.I.m) Hatin dergirtin. : avn w qepat biin. Ang; kevtin ser hev. Qepatkirin (k.jnlm) girtin. Daxistin. (K) bn: Kirin.
Qepax (n.x.m) Derk. Dergehk. Dervan. Derpo.

Qepon (n.x.m) Bin fekn tiveng debance ii topan, y derz bi

w di kevit dema eqandin.

Qeramk (n.x.m) Derok. Dergehk. : Qeramk avdank. : Qeramk

aydank. Qerebalix (n.dar.m) Dengiidor.

Qerebalixkirin (k.jn.I.m) Dengiidorkirin. (K) bn: Kirin.

Qerec (nejad.n.x.dz) Desteyeka mirovn gerok ii xazokin. Del. Qerean, qerekan (hk.dar.ewa) Bizar qerean ve kirin. zarav
qerean.

Qerecox (hk.cih,cugir.n.biyan) iyayeke li Kurdistan. Qeredax (hk.cih,cugir.biyan) Bajrek Kurdistana Iraq ye.

551

Qerefil (n.x.m) Corek bazinn taybete jin di xin lingn xwe. Qerem (n.x.m) Qam.

Qerimn (k.jn.x.m) I. Qerisn. Tezbiin. 2. Mandbiin.(K) bdn: ez

di qerimim em di qerimn, tu di qerim hiin di qerimin, ew di qerime[. . .it] ewan di qerimin. Pr: d bi + bdn. Bdb : di qerim, di qerimn. Db,diie : qerimiibii, . . . biin. (F) : bi qerime, bi qerimin. Qerisandin (k.jn.x.m) I. Tezandin. Sarkirin. 2. Ji kar rawestandineka demk.

Qeri_(hk.dar.ewa) Qerisok.
Qerin (k.jn.x.m) Bestin. Tezbiin. Sarbiin.: Ava qeris. Ya btiye qerse. : Mirov qeris.. sar biin.

Qerisok (hk.dar.ewa) Mirov herdema piek seqa sarbti, ji serman

di lerzit.Y xwe di ber sir na gire. Qere (n.x.m) Berif a req. Cemed. Qe. Qersok (hk.dar.ewa) I . Dema qerse erd di girit. 2. Qerisok. Qerqode (n.dar.m) Kelex eland. Kelex ptibtiy. Kelex bgot. Qerqodey : tirombl, dewarn mir. Mirovek qerqode ;
mirovek lewaz ii bgot. Mirovek nvmir.

Qerome (n.x.nr) Darek dusere, bin w qaym di erd ra di ken,

dusern din jibo emandina gopalan bi kar di hnin. Qefare.

Qerqee ( n.dar.m) l.Cirebir. Cire.2. Are. Qerqesekirin (k.jn.I.m) I .Dengkirin. Dengiidorkirin. Cirekirin. 2. Arekirin. (K) bn: Kirin. Qert (hk.x.ewa) 1. Qonaxa dawya jy nr. Nry qert. 2. Pr. Qertejin (hk.I.ewa) Jina bi temen. Pr. Qertemr (hk.l.ewa) Zelam navsalveiiy. Pr. Qesel (n.x.m) P ti pelex genim, ceh, nsk ti htd. Ka gir.

Qesik (n.dar.m) Madeyek wek tevin ye kirimk giyandarn bitik

Hrqonaxeka jyan da di nav da di mnin. : Qesika kirim

avirm.

Qesl (hk.cih,n.x.m) Cih qesel. Zevya hat diriin ii qesel l may. Qeslk (n.dar.m) Davn hatn diriin. Qesela nav zevy ya hat birn. Zilik.

552

Qesp (n.x.m) Fqyek irn bi tame, ber dara xurmey ye. Pend: Dyar qespe, tindyar hespe. ;ang .kiryara ba bersiva w
herdem batire.

Qesrli (n.I.m) Tirarek liiley ye di landik da li bin zarokan di

danin jibo desnivja wan bi it nav ii xwe ps nekin. Oestakirin (k.jn.I.m) Livn, bizivn ber bi sentek. : Min qesta ; mal, ser kari, def hevalek ii htd kir.(K) bn : Kirin.
Qea (n.x.m) Befra req. Cemed. Qerise.

Oesabn (k.jn.I.m) Qerisn. Av qea bii,ang; av cemid.

Oesagirtin (k.jn.I.m) Qeabiin. Qerisn. Cemidn. Oesakirin (k.jn.I.m) Cemidandin. Qerisandin.

Qeayl(hk.dar.ewa) Le mirov, ji ber seraiay nexasim lv ii

dest reng wan sip di bin ii di peqin[eq di bin] mna qeay.

Qeavbn (k.jn.I.m) Weke deviilvn mirov qeav di bin. (K)

bn : Btin.

Qese (n.x.n) Zanay dn meshyan. Kee.

Qesitandin (k.jn.x.m) Weke mirov li k bi xurit bi ket

der.Derxistin. Bi qeite.

Qeitn (k.jn.x.m) Bi sermand derkevtin.Bi seror ji hol

derkevtin.

Qesmer (hn.x.ewa) dijn Lewe. Parav. Qesvan (k.jn.x.m) Qeitn. : Bi qeye.

Qetlaz (n.x.m) Kmasya xwarin. Girannya kelpelan tit

xwarin.

Qetlazbn (k.jn.I.m) bn qetalz Neman yan kmbna pertaln

jiyan.

Oetlazkirin (k.jn.I.m) kirin qetlaz Di kawdann nexwe

peviinan da,mirov di bin sedema qetazyan.

Qetran (n.x.m) I .Rengek ree mirov li pora xwe di din da re bi

bit.2. Qr.

Qewal (kam.dar) Dndarek dn zdyane.

Qeware (n.x.m) Qebare.

Oewarok (n.dar.nr) Amr qewartina bacan, kulind htd.

553

Qewartin (k.jn.x.m) Qewirandin. (K) bdn: ez di qewrim em di

qewrn, tu di qewr hiin di qewrin, ew di qewre[...it] ewan di

qewrin. Pr:d bi+bdn. Bdb : di qewart, di qewarin(tin). Db,diir: qewartibii, qewaritibiin. (F): bi qewre, bi qewrin. Qewirandin (k.jn.m) Jinav nane der. Bacan, bacanre, kulind ii

htd bi qewarok qewirandin navka wan j nan der.(K) bdn: ez di

qewirnim em di qewirnn, tu di qewirn hiin di qewirnin, ew

di qewirne[...it] ewan di qewirnin. Pr: d[bi] qewirnim,

qewirnn, qewirn, qewrnin, qewirnit[..ne], qewirnin.Bdb: di qewirand, di qewirandin. Db,dtir: qewirandibti, ... biin. (F): bi
qewirne, bi qewirnin.

Qewirn (jn.x.m) l.Jinav naye der. Bacana qewir.2. krikeka taybet ye jibo qewirandina mitay wek bacanrek, xiyar kulind ii htd bi kar di ht. (K) bdn: ez di qewrim em di qewrn, tu di qewr hiin di qewrin, ew di qewre[...it] ewan di qewrin. Pr:d bi+bdn. Bdb : di qewart, di qewarin(tin). Db,diir:
qewartibti, qewaritibiin. (F): bi qewre, bi qewrin.

Qewitandin (k.jn.m) Derkirin. Derxistin. Qewirn (k.jn.x.m) Derkevtin. Qeyan. Qey (prb.alv. gir) rzman Ma. : Qey tu y korey tu min nabn ?.

Qeyd (prb) rzman Gerek. Pdv. :qeyd nake, ne gereke, ne pdv

ye. i qeyd ye.

Qeym (hn.x.ewa)bn: Qaym.

Qeymax (n.l.nr) sptyatt Sertk. Nexasim sertk gaman.

Qeynax (nl.m) Amrek ji pirteka qay ti keka asin ser

baday,dema driina dexlan cotyar dixin tibln xwe jibo pitir

qesel di dest xweda bi girin ii parastina destan ji stir ti
qurinkan.

Qeyre (hk.x.ewa) Jiy navn y kea bi temen ii ti nekir yan

law bi temen ii zigurd.

Qeyrebn (k.jn.I.m) Navsalveiina ke ii xortan. (K) bn : Biin. Qeyrejin (hk.l.ewa) Jina qeyre.
Qeyremr (hk.I.ewa) Mr qeyre. Qey (n.x.m) Mijmija hiikkir.

Qeytan (n.x.m) Bendikek peyt, zirav ii qayme. Bendik. Dav. :Mr simbl qeytan ; simbln w di ziravin.

554

Qezme (n.x.n) Amrek kolana erd ye, du ser hehe yek tj ti yd

pane, jibo rakirina erd cihn as bi kar di hnin.

Qezme

Oiandin (k.jn.dar.m) Hewarkirin. Qjkirin (kirine qj). (K) bdn : ez di qjnim em di qjnn, tu di qjn hiin di qjnin, ew di qjnit[..ne] ewan di qjnin. Pr: d[bi] qjnim, qjnn, qjn, qjnin, qjne[....it], qjnin. Bdb: di qjand, di qjandin.

Db,dtir: qjandibti, ... btin.

(F): bi qjne, bi qjnin.

Qj (n.x.m) deng Ji tirs ii sehiman da hewarkirin. Dengek bilind ii

bi sehim. Qj.qjn.

Qr (n.x.nr) I .Keresteyek ree, jibo kirina ar ii kolanan bi

kar di ht. 2.Re. Qr (hk.gaz.m) Bang yan navkirina jina re.

Qr (n.x.m) bn: Qj. : Eve iye tu ho di k qr?.

Qro (hk.gaz.nr) Navkirina mr re. '

Qiceqic (n.dar.m) deng Deng sotina daran. Qiqi.

Qireqir.qirn.

Qicn (n.dar.m) Qirn. :Qin ji didanan hat.

Qidk (n.x.m) Qidqidank. Gilzank.

Qidqid (n.I.m) deng Deng xwandina mirkan.

Qidqidank (n.dar.gel) Hia hind cihn nemaze yn le mirov bi

destvedan ji aly yek din ve ken ya mirov di ht. Gilzank.
Qidqidankyebn (k.jn.gl.m) Hikirin bi gilzankan. : Dest xwe
nz zik min neke qidqidankd miri ve di bin.

Qidoidankvekirin (k.jn.gl.m) Heger yek qidqidankd mirov ve

bike. Gilzankvekirin. : Qidqidankd zarok ji bin pyan ve
kirin.

Qij (hk.x.ewa) Pora ne ekir.pira gijavij. Ser qij. Pora qij. Gij.
Qiiilandin (k.jn.x.m) Kuzrandin. Qemandin.

555

Qil (n.x.m) can Tibila bik ya dest yan pyd mirov ii hind
candaran.

h'f^-

Qil
Qilo (n.x.nr) candar Qo. ax.
Qim (n.x.m) Qur. Qurm.

Qumdan (k.jn.l.m) Qumldan. Qunnldan. Dema mirov frek li

ave, cigar di de.

Qimii (n.x.m) camiar Qembelk. Corek kzikane.

Qimyan (k.jn.x.m) bn : Qemyan.

Qimyay (hk.dar.ewa) bn : Qemyay.

Qinare (n.x.m) Sdare.

Qinarekirin (k.jn.l.m) Sdaredan. Hilawstin.

Qint (n.x.nr) Nivi. Berebab. Kk. Qinyat. Tuxim.
Qinyat (n.x.nr) bn: Qint.

Qir 1 (hn.nx.m) Ferman. Jinavbirin. Nehlan. am.

Qir 2 (n.x.m) bannde Qelerek. Pemi : Heval qir nikil bi gw[el

ye.;ang: hevalin a kes xirab y wek qir, peman ye.3. Sir

Qirandin_(k.jn.dar.m) iknan. Deng qirn j nan

Ew

bdn: ez di qinnim em di qirnn, tu di qirn hn di qirnin, ew di qirine[....it] ewan di qirinin.Pr: d[bi] qirnim, qirnn,qirn,
qirinin,qinnit[..ne], qmnm. Bdb: di qirand, diqirandin Db d qirandibu,qirandibn. (F): bi qirne, bi qirnin.
Qirae (n.x.nr) Lhaz.

darek qirand. ,. . .pita xwe qirand[veqirand] ;qirpn i na (K)

Qir (n.x.m) deng Deng ikandina hesti, dar, asin ii htd.

Qirandm (kjn.x.m) Vekirin yan kana gehan ta deng [qirnl

je bi het. : Tiliyen xwe ne qirne, eger d fr b.(K) bdn: ez di
qirinim em di qirinin, tu di qirn hn di qirnin, ew di qirine[....it] ewan di qirnin. Pr : d[bi] qirnim, qirnn,

qirimn.

qirandin. Db,dur : qirandib,qirandibim. (F): bi qirn bi

^ ^ y >

qirmi qirinin, qirinit[...ne], qirnin. Bdb : di qiriid, di

556

Oirceqir (n.I.m) Qirqir.

Oirceqirckirin (k.jn.gl.m) Qirqirkirin.

Qircn (n.dar.m) I .deng Deng ji egera rakan yan vekirina gehn le.: Min tibila xwe ka qirn j hat.2. Deng ikestin.
Oirqir (n.l.m) bn: Qieqi.

Oircqirckirin (k.jn.gl.m) Deng qireqir kirin.

Qirdl (n.x.m) Pere lastkeke ,mna gulane ke pora xwe p gir

di din.

Qirdon (n.x.m) Corek stovankane. Corek ristikane.

Qiri (n.x.m) Gemar. Ps.

Qirj (hk.dar.ewa ) Ps. Gemar. : Tu end qirjy, here ser xo

bi ti!.

Qirjbn (k.jn.I.m) Psbtin. Gemarbiin. . :Le min jiber gerim a

duh y qirj biiy.
(K) bn: Bn

Qirikirin (k.jn.I.m) Pskirin. Gemarkirin. : Azad cilkn xwe

yn qirj kirn.(K) bn: Kirin. Qiriok (hk.dar.ewa) Qirj. Gemar.

Qirik (n.I.m) can Gerden. Hefik.: Ew qirika min ber na de.: ang: ji
min ve nabe.

Qirsk (n.x.m) bn: irsk.

Qirkirin (k.jn.I.m) Qelandin. Jinavbirin. Nehlan. Ji hol rakirin.

(K) bn: Kirin.

Qirnaqz (n.dar.m) bn: Darnqiiz. Qirpn (n.dar.m) bn: Qirn.

Qirpnhatin (k.jl.m) Qirpn j hatin 1. Deng qirpn. 2.

Biiyerek nexwe ji nive qirpn ji pit hat. .: Dema min
werbtiy!.

avn w dtn, qirpn ji pita min hat., min zan xweli ya bi eki

Qirpnkirin (k.jn.gl.m) Qirpnhatin.

Qirpik (n.dar.m) Birik.

Qirpikhatin (k.jn.I.m) Birik hatin mirov.

557

Qirpikhelatin (k.jn.I.m) Qirpikhatin.

Qirqir (ndar.m) deng Dengek taybete, wek y qelerek, der ii htd.

Qirqirkirin (k.jn.gl.m) Deng qirqir j hatin.

Qir ( n.x.nr) I.Dindikeka gil. pirteka dar, ber, ax ii htd.

2.Takn darn hik.

Qiryan (k.jn.x.m) ikestina daran jiber giranya eqan, bay yan

her hzeka din. : eqn sva me yn qiryayn hind svn pve

hatn.

Qiqilank (n.x.m) tewai Core balindeke, kilik dirje, hkker, reng

w re ti sipye, hlna xwe liser darn bilind di ket. Mamik :Ji qr retire, ji befir siptire, kur ji bejin dirjtire. Qit (hn.x.ewa) Zx. Peyt. Git. Qitbn (k.jn.l.m) Zxbtin. Peytbn. Qit (n.dar.m) Zrek. Peyt. Qitkirin (k.jn.l.m) Peytkirin.

Q (hk.x.ewa) Bilind. Bel. Derkeft. : Didann w di qin.

Qbn (k.jn.I.m) Bilindbiin. Dyarbiin. Xuyabtm. (K) bn: Biin.

Oldrin (k.jn.I.m) Xuyakirin. : Didann w ji diir ve q dikin.
(K) bn: Kirin

Qiandin (k.jn.x.m)

Qjandin.

Qin (n.dar.m) deng Qjeqj. Qarn. Qieqi (n.I.m) Qjn.

Qieqildrin (k.in.I.m) Qreqrkirin. : Qjeqjabalindey,

tiik.(K) bn: Kirin.

Qin (n.dar.m) Qjn.

Qm (hk.x.ewa) Tr. Trakirin. Piite. :Qma xwe p na an.ang;

piite p ne kir.

Qme (hnx.m) xwarin Got gelek hrkir. Got hray.

Qmekirin (k.jnlm) Got hiirkirin. Go hran.(K) bn: Kirin. Qmphatin (k.jn.l.m) 1. Trakirin. P trbiin. :Qma min p na ht. 2. Piite p kirin. : Qma xwe p ne hna.(K) bn : Hatin. Qqilofl (hk.dar.ewa) deng Selqa deng bangdana kirosk.

558

Qrandin (k.jn.x.m) Qjandin. Qrn j berdan. Girandin.

Qrn (k.jn.x.m) Qrn.

Qt (hk.x.ewa) Bilind. Berav. Q.

Qtil (n.dar.m) Girk. Pirsik. : Qtika dar;ang girkn liser

qurm daran.

Qyar (n.x.m) bn: Kvar.

Qz (n.x.m) Ke. Dot. Kj.

Qo (n.x.m) Ldana ser ya hindek giyandaran; wek beran, nr ii

htd. Pend :Qoa kevir; ang pkola b berhem ii i pve nehatin. Qoldan (k.jn.I.m) Giyandarn bi ser (qoan) di danin.(K) bn :
L dan.

Qodk (n..m) I .Amaneke jibo tkirina xwarinan bi kar di ht. :

qodka : doav, xoav, tematey ii htd.2. bn : Xudk. Qodkkirin (k.jn.I.m) Pirkirina qodkan. Tkirina xwarin.
Dagirtina qodkan.(K) bn : Kirin. Qol (n.x.nr) Bir. Deste.

Qol_(kam.dar.dz) Zrevan daristanan. Qolinc (n.x.m) derd I . Navmiln mirov. 2. Core derdeke di kurdewar da ko ji egera westan masolkeyn mirov kirj di bin
ii zik ti pit bi janan di kevin. Qonax I (hk.dem.m) Dem. Heyam .Rojev.: Qonaxa k ji ya
avakirina xany me bi domah hat.

Qonax 2 (n.x.m) Avah. Xan. Hewangeh.

Qondere (n.x.m) Plav. Qontax (n.dar.m) Dep bin tiveng y pane, mirov li dema

teqandin di xit mil xwe dako ne livit. Qop (hk.x.ewa) Mirov bi pyek yan b p. Mirov pbir. Qopbn (k.jn.I.m) Ji destdana pyn mirov. QoE (hk.hd,gaz.m) Navkirin yan gazkirina jina qop.

Qopik (n.dar.nr) Tit bir. Kurtkir. Qopik cigar. Qopkirin (k.jn.I.m) Birn. J ve kirin.(K) bn : kirin. QoEO (hd,hk,ewa.nr) navkirin yan gazkirina zelam qop.

559

Qor (n.x.m) bn: Qur.Kur.

Qoreqor (n.I.m) Qorn.

Qorn (n.dar.m) bn: Orn. Qor (n.x.nr) Amanek taybete ava ay tda gerim di kin.
aydank. Qosk (nx.m) bn: Darlastk.

Qubandin (k.jn.dar.m) Wek mirov amanek da girit ii pek ji lvn w bilindtir bi be.ji pirkirin pitir.: Sindoq, giin bi
qubne. (K) bdn: ez di qubnim em di qubnn, tu di qubn htin di qubnin, ew di qubne[. . ..it] ewan di qubnin.. Pr : d[bi]

qubnim, qubnn, qubn,qubnin, qubt[...ne], qubnin. Bdb : di

quband, di qubandin. Db,diir : qubandibti, qubandibiin. (F): bi qubne, bi qubnin

Qube (n.x.m) Avayyek we nv hk, yan nv tepik[xir]e li ser

cihn proz ava di kin jibo xemlandin. Li mizgeft ti mezargehan, bi reng kesik yan zer xemlandine.
Qub^e (n.x..m) bn : Qume.

Qul (n.x.m) Cih hat qewirandin.kun. al. Khor. : Darkokey bahv kirin di qula dar da.

Qulac (n.x.m) Cih bi nav ve iiy. Pa. :QuIaa jor [mezel].

Quncalk. BrxKuj. Qulipandin (kjn.x.m) Mirov yan hzek titek wergernit. : Mam

min tirombla xwe qulipnd. (K) bdn : ez di qulipnim, em di

qulipnn, tu di qulipn hiin di qulipnin,ew di qulipne[. . . .it]

ewan di quIipnin..Pr : d[bi] qulipnim, qulipnn, qulipn, qulipnin.qulipnit[...ne], qulipnin. Bdb : di qulipand, di
qulipandin. Db,diir : qulipandibii, qulipandibiin. (F) : bi qulipne, bi qulipnin

Qulipn (k.jn.x.m) Wergeryan. : py min qulip.ang : py min wergerya.(K) bdn : ez di qulipim em di qulipn, tu di qulip htin
di qulipin, ew di qulipe[ it] ewan di qulipin. Pr : d[bi]

qulipim, qulipn, qulip, qulipin, qulipit[...pe], qulipin. Bdb : ez

di qulipm,em di qulipn, tu di qulip, hiin di qulipn, ew di qulip, ewan di qulipn. Db,dtir : ez qulipbiim, em qulipbiiyn, tu

qulipbiiy hiin qulipbiin, ew qulipbii, ewan qulipbiin. (F) : bi

qulipe, bi qulipin.

560

Oulzn (n.dar.m) zmar Dema biiyerek bi tiris yan nexwe rii di

dit, jin ti zarok ii mr bi hevre di ken qj.hewar ii gaz. Zmar. :
Deng balefiran hat, qulzn kete gund.

Oulkirin (kjn.I.m) Kunkiim. alkirin. al t vekirin.

Qewirandin. (K) bn : Kirin.

Qulp (n.x.m) Gir. Hevalbend. Hevpeyman. Hevgirtin.

Qulpik (n.dar.m) Qume. Meyk.

Qum (n.x.m) Qur. Qurm. : Qumek li cigar da.

Oumandar (kar.if.dar.dz) Serieker.
Quma (nx.nr) Perok.

Qumatk (n.x.m) Pateke di zarokn sava dipin. Pe.

Qume (n.dar.m) Corek meykane, du pirtin di kevin nav yek.

Qumik.qube.

Qumr (n.x.m) 1 . perinde Corek teyrn mezin ii geriike. 2. Nav

jinane.

Quncal (n.I.m) Qula.

Quncik (n.dar.m) Kunc.

Qunr (n.dar.m) Kulikn bi janin li le mirov peyda di bin.

Quntar (hk.cih) Betena iya. Beten. Jhel.
Qur (nx.m) Kur. Teqin.

Qurad (n.x.m) giva Giyayek dme, bi serik kvye, iDistkn w

wE yn sr ne, tama w tije jibo xwarine bi kar di himn di Kin
nav sawikan.

Qurad

Qurafdn (k.jn.x.m) Tir inn. inna tir. Di qurfim, bi qurfe,

di quraft.

Qur an (n.biyan) Kitba proza dn slam.

Qurandin (k.jn.x.m) deng Qorn kirin. Quray (n.I.m) Kura bi av. teqina riin.

Qurban (n x nr) 1 . Peyveke jibo rzgirtina miroyn mezin bi kar

df. Gor. 2 Ser giyandaran di len qurban h cejna qurbane.

Gor. Ser.

561

Qurbandan (k.jn.I.m) 1. Xwe gorkirin. 2. Ser kewalan kirin xr

(K) bn: Dan.

Qurbankirin (k.jn.l.m) Gorkirin. : ehdan cann xwe kirin

. qurban xaka Kurdistan.

Qurbek (n.l.dz) candar Core giyandarek ktiv, rdere. Qur (n.x.m) Fireka av yan terayya dev ko mirov bi k car da
di hrit. Qureka av.

Qurandin (k.jn.x.m) Dahran. Qurdahran. (K)bdn: ez di

qurnim em di qurnn, tu di qurn htin di qurnin, ew di qurne[...it] ewan di qurnin. Pr:d bi+bdn. Bdb : di qurand,

di qurandin. Db,dtir :qurandibii, qurandibiin.(F) : bi qurne,

bi qurnin.

Qurcdahran (k.jn.I.m) Dema mirov qurek da di hre.(K) bn :

Dahran.

Qurcldan (k.jn.I.m) Firek ldan. Ek fir dahran. : Qurek li

perdaxa av da. (K) bn: Ldan.

Qurcifandin (k.jn.dar.m) Serfirandin. Piltkirin. Birn. :Tu di bn rkoy pikovkn van gulan hemti yn qurifandn ?.
Qurtifandin.(K) Bdn : ez di qurifnim em di qurifnn, tu di qurifn htin di qurifnin, ew di qurfne[ it] ewan di qurifnin. Pr : d[bi] qurifnim, qurifnn, qurifn,

qurifnin,qurifnit[...ne], qurifnin. Bdb : di qurifand, di qurifandin. Db,dtir : qurifandibti,qurifandibiin.(F) : bi

qurifne, bi qurifnin.

Qureder (n.dar.m) dijn Corek civndan ye. Corek nifrnane.

Qurfil (n.dar.m) Selik.

Qurn (k.jn.x.m) Deng qorn beqan. Pend : Heger beq ne qurit,

d bi dirit.

Qurm l(n.x.dz) 1. Qeda stiir ya dar. Korvilkn bir jibo sotin.Korvilk. 2. Corek ek nrane. Cifte.

Qurm 2 (n.x.m) endeka diikla cigar ya carek. Hilmeka

cigar.

Qurmn (n.dar.m) deng Deng tiveng ti qurman. Gurmn.

Qurmnhatin (k.jn.l.m) Deng qurmn ji tiveng di ht. (K) bn :

hatin. Gurmnjhatin.

562

Qurmicandin (k.jnlm) dema mirov kaxezek, gulek, cilkek destve di dit ta wey w tk bi it yan bi gihorit, kirt bi bit.(K) bdn: ez di qurminim em di qurminn, tu di qurmin

hiin di qurminin, ew di

qurmine[. . .it] ewan di

qurminin..Pr : d[bi] qurminim, qurminn, qurmin,

qurminin, qurminit[...ne], qurminin. bdb: di qurmiand,

dqurmiandin. Db,diir: qurmiandibti, .... btin.(F): bi qurmine, bi qurminin.

Qurmi (hk.x.ewa) Tkiiy. Hat qurmiandin. Lewaz.

:Mirov

qurmi :Riiik qurmi. Sva qurmi. Qurmin (k.jn.x.m) Tit tkiiy, mirov le erim w tktiy.: kur te end qurmi ye?(K) Bdn: ez di qurmiim em

di qurmin, tu di qurmi htin di qurmiin, ew di qurmie[...it]

ewan di qurmiin. Pr: D[bi] qurmiim, qurmin, qurmi,

qurmiin, qurmie, qurmiin. Bdb: ez di qurmim em di qurmin, tu di qurmi.hiin, ewan di qurmin, ew di qurmi.
Db,diir: ez qurmibtim, em qurmibtiyn, hiin, ewan

qurmibiin, eww qurmibii. (F): bi qurmie, bi qurmiin.

Qurmldan (k.jn.l.m) I .Dema mirov dtikla cigar qurm qurm di

kit ti ber di dit. (K) bn: Ldan. 2. Teqandin, ldana
qurm[cifte].

Qurnet (n.x.m) Kunik. Qula. Kuj y ji nav da.Brx Kuj [s].

Qurt (n.x.nr) perinde Coreke ji teyrn kelexan.
Qurtal (hn.x.ewa) Rizgar.

Qurtalbn (k.jn.I.m) Rizgarbtin. :Ez li tu deran ji ber te qurtal

nabim!. (K) bn: Biin.

Qurtalkirin (kin.I.m) Rizgarkirin. :Tu d ewan xwe ji destn

qurtal bi k!. (K) bn: Kirin.

Qurtifandin (k.jn.x.m) bn: Qurifandin.

Qurtifn (k.jnxm) bn: Qurifn.

Qusandin (k.jdar.m.biyan) Birn. Tiran. Jkirin.

Quxank (n.dar.m) Qazan.

Qut (hk.x.ewa) Kurt. Kin. Bir.

Qutab (n.dar.dz) Xwendekar. Xwndkar.

Qutabxane (.dar.m) Xwandingeh. Dibistan

563

Qutan (k.jn.x.m) Ldan. Lxistin. .(K) bdn : ez di qutim em di qutn, tu di qut htin di qutin, ew di qute[. . .it] ewan di qutin.(. Pr D[bi] qutim, qutn, qut, qutin, qutit[...te], qutin. bdb : di quta, di qutan. Db,dr :qutabii, qutabiin. (F) : bi qute, bi qutin

Quta (n.dar.nr) Navek kevin kurd ye.

Qutbn (k.jn.l.m) Birn. Bizdyan. Pian.(K) bn : Biin. Qutn (n.dar.m) deng Deng ldana dil.

Qutkirin (k.jn.I.m) Birn. Kurtkirin. (K) bn : Kirin.

Qutqut (n.I.m) Qutna dil.: Qutquta dil min bti ji tirsan da. Quz (n.x.m) can Endam guhnel ti mztin y jinan yan giyandarn m. Ko.GuInk.

Qiin (n.x.m) I . Kuna paya mirov ti giyandaran. Kon. 2. Aly pit. :qonbe, qonfreh ; kulekfreh ; tisonek.qoncihork, y qonn w wek cihoran.qonmezin, qonpan, qonxar.
Qndere (n.I.m) Plava qay.

Qrn (n.x.m) Qorna ga ii lan.

564

R (re) Pta 2 1 ji abeya kurd.

Ra (hk.cih,n.x.m) R.

Raber (kar.n.dar.dz) Rber. Raber (n.dar.m) Rber.

Raberkirin (k.jn.I.m) Rberkirin.

Rabor (hk.dem) Dema bor. y. Kar hati kirin derbazaby.

Rabn (k.jn.dar.m) 1 .Dema mirov yan tit bilind di bit, radi westit. :Ew rabii ii qesta der kir.: Dapra min hind a pre, nikarit rabit. 2. Bilindbtina bihay pertalan. : bihay Dnar y rabiiy.
Brx Rnitin. (K) bn: Bn.

Raandin (k.jndar.m) Titek bi ir, bi tov belav bi kin.

an'Hineka bi tov. : :Erd bi mnan hatiye raandin.

Raand (hk.ewa) Hatye raandin. :Tevin raand.(K) bn:

anHn.
Racav (hk.dar.ewa) Hicmeti. avzil.

Raavbn (k.jn.I.m) Hicmetbiin. Hbetbiin.

Racavkirin (k.jn.I.m) Dema gotineka seyr di hn kirin , mirov bi

avanbawer neket. Hicmetbiin.

Rasi (n.dar.m) Kaxezek nivs jibo irovekirin yan pirkirina

zannan. Girovename.

Radan (k.jn.x.m) Malna, paqijkirina birkek av, kanyek av, govek htd. Paqijkirin. Kanya gund radan. :Gova pezi de
rade. (K) bn: Dan.

565

Radar (n.biyn.m) Amrek kompiyoter ye jibo akerakirina her livnek yan nianeka dujmin, herwesa kariibarn zann.
Rader (n.dar.nr) rzman Jder.
Radest (hk.dar.ewa) Di destan da.

Radestbn (k.jn.gl.m) Kevtin destan.

Radestkirin (k.jn.gl.m) Xwe dane dest.: Evro end serbazn

dujmin xwe radesti pmergeyan kirin. (K) bn: Kirin.

Radyo (n.biyan.m) Amr guhdarkirina dengan. zgeh

gehandina deng. Plwe.

Ragehandin (k.jn.dar.m) Gehadina ntieyan bi rya rojname,

radyo, TV ii htd.

Rageg (hk.dar.ewa) Mirov areyn demar hene. Y zti hris di

bit ii nikarit xwe ragirit.

Rageg (n.dar.m) derd Derd to demarn mirov di bit.

Demartund.

Ragirdn (k.jn.dar.m) I. Hilgirtin. Rakirin. Liser destan bilindkiim. 2. Xwedkirin. Bhinfrehbiin. : Div em hember
dujmin xwe ragirn. (K) bn: Girtin.

Raguhazdn (k.jn.dar.m) Ji ser cih ti war rakirin veguhaztin jibo

cihek din . :Rijma jinaviiy kurd di raguhaztin jrya raq. (K)

bn: Guhaztin.

Rahadn (k.jn.dar.m) Mirov xwe digel kawdan, byavek bi

guncnit. Hnbiin. :Em hjtajibo jiyana derve ne rahatne. (K)

bn: Hatin.

Rahavdn (k.jn.dar.m) Pkolkirina giyandaran ko xwe ji dest mirov bi derxin. Bizava revn. Bizava bazdan. (K) bn:
Havtin.

Raheiandin (k.jn.dar.m) Titek bi hz bi hejnit, bkuta bi hejnit,

ji kerb bi hejnit.veleqandin. Vehejandin. Vezirziqandin. :MiI

w rahejand ii got ma qey tuy korey tu min na bn?.(K) bn:
Hejandin.

Rahlan (k.jn.dar.m) Kevtin dii. Kevtin dwv. Bi dwv ketin.:

Seg rahlay ii ew bazda.[rev]. (K) bn: Hlan.

566

Rahnan (k.jn.Idar.m) Frkirin. Hnbiin. :Rahnann serbaz. Rahidn (k.jndarm) Mirov xwe bi emnit[bi tewne] jibo rakirina titek. Balekirin.bezn. :Ez rahitim ekal ii min li ling xwe kir. W rahit darek ii ji erd rakir. Rajr (hk.cih) Jr. Bin.
Rajor (hk.cih) Jor. Ser.

Rakevtin (k.jn.da.rm) Razan . Xwe dirjkirin. Nivistin. Xwekirin. :Ez d bhink rakevim xwe min a di ht. (K) bn: Kevtin. Raksan (k.jn.dar.m) Girtin ti kana tit jibo aly xweve ann.: Bab guh pis xwe raka; ang, girt ti ka. (K) bn: Kan.

Rakirin (k.jn.dar.m) Bilindkirin. Hilgirtin. : Ber ji erd rakir. :Sv

ji bin darsv ragirin. (K) bn: Kirin.

Raman (n.dar.m) Tgehitina kar, kiryar, gotin ii htd. Ango.

irovekirin. Mebest. Hizir.

Ramedan (k.jn.dar.m) Razan. Rakevtin. Ramsan (n.x.m) Ma. Makirin.

Ramiisandin (k.jn.x.m) Makirin. Makirin.

Ramiisn (k.jn.x.m) Makirin. (K) bdn: ez di ramtisim em di

ramiisn, tu di ramiis hiin di ramiisin, ew di ramiise[...it] ewan di

ramiisin. Pr:d[bi] ramiisim, ramtisn, ramiise, ramiis, ramtisin.Bdb: di ramiisa, di ramiisan. Db,diir: ramtisabii,
ramiisabtin. (F): bi ramiise, bi rainiisin.
Ramyar (n.dar.m) Siyaset.

Ran (n.x.n) can Pika ser str ya ling. Ji iik tan kemax.

Ranan (k.jn.dar.m) Li ser dwar zdekirin.Dwar bilindkirin.

Bankirina xan. Axkirine serban. Avkirineve.

Ranerim (hk.I.ewa) Nerimr. :Mirovek, parteka ranerim.

Ranik (n.dar.nr) can 1. Ran bitik.2. Rann iiikan, mirkan.

Rapern (k.jn.dar.m) Serhildan. Serhildan.

Rapcan (k.jn.dar.m) Pan. Werpan. Kirin Balolik Komkkin

ii hajotin nav cihek. (K) bn: Pan.

Rapckirin (k.jn.gl.m) Wek mirov titek yan bireka mirovan

paldet serk derxit ber bi sentek ve bi bit wek gilohk

tkwer bi bin, wek pan l bi ht. (K) bn : Kirin.

567

Rapor (n.ch.m) Nivsn ii irovekirina kiryar ii biiyeran.

Raport (nbiyan.m) bn :Rapor. Rasern (hk.dar.ewa) Dilpak. Dilsoj.
Rasine (n.x.nr) Wers. Kinif.

Rast (hk.x.ewa) 1 . Tit rast; tit ne xar .B p. B ep. : Rya

rast,dar rast, b ep.2. dirist. Ne sa . Ne direw. Gotina rast.

Peyva rast. Peyama rast.

Rastandin (k.jn.x.m) Raskirin. Rasvekirin. : Mamosta nivsna

qutab di rastine. (K) bdn : ez di rastnim em di rastnn, tu di
rastn hiin di rastinin, ew di rastne[...it] ewan di rastnin. Pr : d [bi] rastnim,rastne, rastnit, rastnim,

Rastbi (hk.I.ewa) Kes ko direwan na kit. Viran nake.

Rastgo.Dilpak.

Rastbi (n.I.m) Rastgoy.Dilpak. Rastdil (n.l.m) Dilsax. Rastgoy.

Rastdtin (k.jn.I.m) Mirov karek yan gotinek dirist bi bne. Ba bi bnit. : Biryara tedaye, tu bi bi derve jibo xandin, ez rast di
bnim.

Raste (n.dar.nr) Pare darek yan naylonek nexand ii hijmarkirye

jibo kana xan li ser kaxezan ii titn din bi kar di ht. Rastek.
Rastehez (hk.I.ewa) Mirov rasbn. Mirov dtirbn.
Rastek (n.dar.nr) Raste.

Raster (hk.I.ewa) Rya rast, kar dirist.

Rasterbn (k.hn.gl.m) Kevtin ser rya rast, dirist. (K) bn :Biin.

Rasterldrin (k.jn.I.m) Rya rast nadan. Senkirin. (K) bn:
Kirin.

Rastgo (hk.I.ewa) bn: Rastbj. :Nirov rastgo ewe y direwan

neke. Brx Vireker. Direwn.

Rastgoy (n.I.m) Dilsax. Rastbj. Rasthatin (k.jn.I.m) Hevdtin. avpkevtin.

Rast (n.dar.m) Gotina rast. Peyva rast. Kar dirist. Pend :Rastf di kulavxarin. Ang: xelk hez ji rasty ii rexney nakin.

568

Rastkirin (k.jn.I.m) 1. Tit xar wek bizmar, dar, rast kirin.

Peytkirin.2. Mirov rastkirin, mirov nane ser rya rast. Ber w dane rya rast ii dirist. Hiyarkirin. :Xwe rast ke, da xud te bi ser bxt. (K) bn: Kirin. Rastkir (hk.I.ewa) I. Peytkir. Hatye rastkirin. 2. Kevtine ser
rya dirist.

Rastnivsan (k.jn.I.m) eway ya frbiina dirist nivsn.

Vehecandin. Rateqan (k.jn.dar.m) Revn. Teqyan.

Rateqandin (k.jn.dar.m) Bi dar zor derxistn. Rahlan. : Pmergehan dujmin ji gund rateqandin. (K) bn: Teqandin. Ratib (n.x.m) Par heyvane y hember karkirin. Mehyane.
Rav 1 (n.x.m) Nr.

Rav 2 (n.x.m) derd 1 .Pinyn rengn, li giyan mirov di hn,

nemaze rtiyan.2. erim. 3. Rv. Raye (n.x.m) irove.

Ravek (n.dar.m) Pareka nivsan yan film.

Ravekew (n.I.m) Nra kewan.

Ravekirin (k.jnlm) irovekirin. :Heger tu bi kar ji me ra v

gotar rave bi k, em d minkar bn.(K) bn: Kirin.

Ravevan (karn.dar.dz) Kes kar w ravekirin e.
Ravker (kam.dar.dn) Nrvan.

Ravi (n.x.m) Hizir. Raman. Nijinn.

Ravjlar (kam.dar.dz) retvan.

Ravjyan (karn.dar.dz) Ravjkar.

Raweradin (k.jn.dar.m) Kutek l kirin ta xwe bi tewne, lava bi

ke. ZHlkirin ta xwe bi iknit.

Rawest (n.dar.m) rzman Rawestan li xaleke. Navbir.

Rawestan (k.jn.dar.m) Ji cih xwe ne livn. Ne bizivn. (K) Bdn: ez iraSwestim em radiwestfn, tu radiwesti hiin radiwestin, ew
radiwete[...it] ewan radiwestin. Pr: D ra[bi] westim, rawestin,

rawesti, rawestin, rawestit[...te], rawestin. bdb: di [radiwestam,radiwestan, radiwetay, radiwestan, radiwesta, radiwestan]. Db,d: rawestab, ... bm, btiy, byn.bun. (F): bi
raweste, bi rawestin. Rabiweste, rabiwestin.

569

Rawestandin (k.jn.dar.m) Ragirtin. Ne hlan bi bizivin. : Lawo;

here teksyek rawestne, da siyar bn ti bi n seredana mam te.

Rawestek (n.dar.nr) Amr p rawestandina makna. : Rawestek

tiromb. Rawestek paysikl. Stop.

Raxirandin (k.jn.dar.m) Rakaneka bi hz ko deng xirn j bi ht. Rakan. (K) bn: Xirandin. Raxistin (k.jn.dar.m) Danana nivnan liser erd ii textan di danin.

Mal raxistin ; mer, berik, mehfr l danan. (K) bn: xistin.

Raxist_(hk.dar.ewa) Mal yan cih seriiberkir. Hat raxistin. :
Mala wan her dem ya raxist ye. Raxt (n.x.nr) candar Ad.

Raz (n.x.m) Nihn. Nepen.: Ez nizanim raza te iye tu hosa y

damay?.ang; titek vear di nava te da heye. Razan (k.jn.dar.m) Rakevtin. Xwe dirjkirin. Xewkirin. Nivistin. (K) Bdn: ez di razim em di razn, tu di raz htin di razin, ew di
raze[...it]ewan di razin. Pr D[bi] razim, razn, raz, razin, razit

[...ze], razin[razn]. Bdb: di razam, di razayn, di razay, di raza, di razan. Db,dtir : razabiim, ..bti, biin, biiy. radiza,radizan. (F): bi raze[raz], bi razin[razn]. Razandin I (k.jn.m) Nivandin. Dirjkirin. : Dayk zarok xwe

razand.(K)bdn: ez di raznim em di raznn, tu di razn hiin di

raznin, ew di razne[...it] ewan di raznin. Pr:d[bi] raznim, raznn, razn, raznin,razne. Bdb: di razand, di razandin. Db,dtir: razandibii, razandibiin. (F): bi razne, bi raznin. Razandin 2 (k.jn.I.m) Xemilandin.Ciwankirin. : Me baj xo y razand jiber cejina Newroz. .(K)bdn: ez di raznim em di raznn, tu di razn hiin di raznin, ew di razne[...it] ewan di raznin. Pr:d[bi] raznim, raznn, razn, raznin,razne. Bdb: di

razand, di razandin. Db,diir: razandibii, razandibiin. (F): bi

razne, bi raznin. Razanxane (n.dar.m) Cih razan. Jora razan. Jora nivistin. Razay (hk.dar.ewa) Mirov, candar razay. Ang ; mirov nivist. Nivist. Di xew. Rakevt. Dirjkir. Reben (hk.x.ewa) 1 . Texeka oldarn meshyan [felan]ne.2 . B deshelat. Jar.3. Bend. Dl. Girt. Rebeq (hk.x.ewa) Bi hevre. Pkve. Liser k. : Deh saln rebeqin ew ji gtmd xo dtir kevtye.

570

Recel (n.x.m) xwarin Xwarineka irne ji fq hatye kirin. Mirebe. Reela xoxan, zerdilan, svan ii htd. Ref 1 (n.x.m) Depeke bi dwar navmal ve qaym di ken, kitb ii
pertalan li ser di danin.

Ref 2 (n.x.m) Birn teyran [balindeyan] . Refa kewan, sskan,

kutiran ii htd. Pend: Her teyr ii refa xwe. ang: mirov digel kes hevaln xwe.

Refank ( n.dar.m) Refa dwar.

Reg (n.X.m) darbar Rih. Regez (n.x.nr) Niv. Tuxim. Nejad. Regezperist (hk.I.ewa) Nivperist. Nejadpers.

Reha (hk.x.ewa) Tit ko bgoman d rti bi de. Rehwan (hk.dar.ewa) areza. Hnbiiy. Frbiiy. Bisteh.: Hesp
reliwan. Beza. Bezek. Rehwan (n.dar.m) arezay. Bisteh.

Rejgeh (gk.cih,n.dar.m) Slav. Sl. : Rejgeha gely Elbeg.

:Rejgeha gely Duhok.

Rej (n.x.m) Pirtn dar yn nvsoti ii reng rein,jibo gerim ii

karn lnan bi kar di hn. Peln hatine vemirandin ber hemii bi

sojin. Rejti.
Rejber (n.l.m) Berqr.

Rej (n.x.m) bn: Rej.

Remedan (n.biyan) Remezan.

Remezan (nx.biyan.m) Meha rojgirtin li cem olan, xasim

Islam.

Remil (n.x.m) Xz. Teqin. Kur.

Renc (n.x.m)

Mandbiin .Zehmet.

Rencan (k.jn.x.m) Torebiin. Hrisbiin. Rencber (kam.dar.dz) Rncber.

Rencn (hk.dar.ewa) Mirov mand. Mirov westay. Renck.

Rencks (kam.l.dn) Zehmetk. Rencn.
Rende (n.x.m) Kartk.

571

Rendek (n.x.m) Tax. Gerek. Reng (n.x.m) 1 . Sor, zer, pvaz, kesk, n, esman, mor, hinar, pirteqal, yan hind reng tkel rengin.
away.

Kesk, sip,sor ii zer

rengn ala ya kurdistan ne. 2. Awa. Cor. Bi v reng ; bi v

Rengavtin (k.jn.I.m) Rengdan.

Rengbn (k.jn.I.m) Tit rengek wer di girit. : Kiras w y reng

biiy.

Rengdan (k.jn.I.m) I.Cilikn bi iitin reng j der di keve ii di de cilikn d. : Sakoy min li ber baran reng xwe di dit ii ipikn
ava sor j di kevin. 2. Dengvedan. Navdeng kevtin. Rendgder (hk.dar.ewa) Tit reng di det. BrxRenggir.
Rengdr (n.dar.m) rzman Hevalnav.

Rengn (hn,hk.dar.ewa) Hemereng. Pineng. Gelek reng bi hev ra.

: Televizytina rengn.

Rengkirin (k.jn.I.m) Wek mirov rengek li cihek yan tikek bi

ke. Sorkirin, zerkirin, Morkirin ii htd. :Me dwar xan reng kir.
(K) bn: Kirin. Rengkir (hk.I.ewa) Hatye rengkirin. : Dwar xan y reng kirye.

Rengkor (hk.I.ewa) Mirov avd w hinde rengan ji hev cuda na

ke.

Rengkor (n.I.m) Core eke avn mirov hinde rengan ji hev

cuda nakin.

Renik (n.dar.m) rzman Jber.

Ren (n.x.m) Dema befr ji binve di bihujit ti li betenn gir ii iyan giran di bit bi hz ikestin di kevit di ht xar, gelek caran di be
egera wrankirina gund ti deveran.

Renn (k.jn.x.m) Dema mirov alavek zivir bi titek ra di xine, pirt ti kern bitik j ve di ke. : Dar ren, Dwar ren.(K) bdn : ez di renim em di renn, tu di ren btin di renin, ew di rene[. . .it] ewan di renin. P : d[bi] + bdn. bdb: di ren, di renn. Db,diir : renb, .... Biin. (F) : bi rene, bi renin.

Renok (n.dar.m) Amreke li xwaringehan jibo renna penr, fk ii

htd bikar diht. Bkar.

572

Rep (hk.x.ewa) Bel. Berhev. Qt. Bilind. Biloq. : Guhd v hesp

di repin.

Repbn (k.jn.I.m) Belbiin. : Guhd ker ji tirsa gur rep bi biin. Repkirin (k.jn.I.m) Dema mirov yan giyandar b deng di bit di
xazit bi bzit i denge, guhn xwe bel di kit , nexasim
giyanewer. (K) bn: Kirin. Reprep (n.I.m) deng Deng pyan dema rveiin. : Ji deng
reprepa pyn w ez ji xew rabiin.

Reprepkirin (k.jn.l.m) Deng ji pyan hatin. .: Reprep neke da

cran hris nebin. (K) bn: Kirin Req (hk.x.ewa) l.Tit qaym.Tit ne nerim. Tund. Dijwar.. :
Dwar, ber, asin; req. Brx Nerim

Reqbn (k.jn.I.m) Dema tit req di bit.: Nan y req biiy. 2. Mirin.
Sekitn. (K) bn: Bn.

Reg (n.dar.m)I. Rewit tit req.: Jiber reqya erd, kolana rez bi zehmete.

Reqkirin (k.jn.I.m) Gihorna made yan titn din ji gaz, ile ti nerim bo req. (K) bn:Kirin. Resen (hk.x.ewa) Xur. Xumal. Bijavt.

Re (hk.x.ewa) Reng re. Tar.: Ten a re. Bizina re. Rej a re.
:eva re.

Readok (n.I.m) giya Giyayek kesk ii tamtje, di gel zadan di ht

xwarin.

Resandin (k.jn.dar.m) Av lkirin bi ipikan.(K) bnd: ez di renim

em direnn, tu di ren hiin di renin, ew di rene[. . .it] ewan di renin.. Pr : D [bi] renim, renn, ren, renin, renit[...ne], renin. Bdb : di reand, di reandin. Db,dii:randibii, reandibtin. (F): bi rene, bi renin

Rear (n.dar.m) Tit, cih re xuya bi ke. : Ji dtir reati a w xuya

di kir.

Resbelek (n.I.m) I .Saloxdana ciwan ya rengn sip ii re tkel.

:avn rebelek. Ang: avn re ii siplka sip.2.ahyaji jinii
mran pkhat. Govenda tkel.
Rebext (hk.I.ewa) Bextre.

573

Rebn (k.jn.I.m) Reng ber bi re di e. : Li ber tav erim w

re bii.

Rege (n.dar.m) Ji tirsan da helamet li ber avn mirov di bin. Sehim. Tirs. Batirsok.: Reek jibo dewaran bi bii, lewra
revn.

Reeba 1 (n.I.m) Bahoz. Barove.

Reeba 2 (n.I.m) derd Derd bawbtin.

Reedir (n.i.m) fqt Dir.

Reg (ngaz.dar.m) Naznav ii nav bangkirina jina re.

Rei (n.dar.m) baiinde Rewle.

Reii 1 (hk.dar.ewa,n.dar.m)I. Mirov re ii lewaz. 2 .Reya

av. Reka av.

Resik 2 (n.dar.m) Corek kevin plavane. Kalik. Pend :Reika re,

iloxa sip, eve ne, ka d.

Re_(n.dar.m) bn : Reati.

Res (n.dar.m) Teveka bara km.

Rekirin (k.jn.I.m) Reng re ldan. :Jiber mirina xwedivy

xwe, xwe re kirin. (K) : Kirin.

Remal (n.I.m) Xvet. Kon. adir.

Remar (n.I.n) candar Mar re y b jehir, yan jehirdar.

Remw (n.l.nr)/f Core tiryek reng ree.

Reniy (n.I.m) Nivsna liser kaxwezan, hj ne hatiye rastvekirin

ev^ ii ne rk tda heye, piti di ht rasvekirin di xin ser
kaxezeka din yan kompytiter.

Reso (ngaz.dar.nr) Navkirina peyay re. Mr re. ReEog (hk.I.ewa) Mirov ciln re li ber xwe di ket ji xeman.

Resposkirin (k.jn.I.m) Ji egera kovanek mirov xwe bi cilkn re

di poit. (K) bn: Kirin.

Reqelyan (k.jn.l.m) Dema mirov li ber tava gerima havne re di

bit ii erm mirov wek qelyan l di ht. (K) bn: Qelyan.

Reqelyay (hk.I.ewa) Mirov ji ber gerim re biiy ii qelyay.

Resresk 1 (n.l.m) l.Corek biharatane dindikn w di re ii

htirikin. 2. Perdeyn yan pirtn re li ber avan dumst di bin.

574

Rerek 2 (n.l.m) can Reka av. Rerihan (n.I.m) giya Rihana ciwan ii re ve. Retale (hk.l.ewa) Mirov re. Dzere. Re ii tar.
Retar (hk.l.ewa) Re tar. :eveka retar. Reiik (n.dar.m) Coreke kevin tivengane.

Rev (n.x.m) Baz. Bazdan. Bez.: Seg da dii diz, bi reva xwe ra ne
gehit. Revandin (k.jn.x.m) Titek yan mirovek bi xurt bi xwera bi b. Rakan. Dizn. : Pis cran me jineka revand. (K) bdn: ez di revnim em di revnn, tu di tevn hiin di revnin, ew di revne[. . .it] ewan di revnin. Pr : d bi + bdn. Bdb : di revand, di
revandin. Db,dtir :ravandibii,revandibtin.(F): bi revne, bi

revnin. Revde (n.dar.m) Bireka giyandaran bi hevre, wek guran ii seyan. : Zivistanan revdeyn guran di miene.

Revend (hk.dar.ewa,n.dar.m) I. Mirov ji wargeha xwe dtir di keve. Koer. Revenda kurd li derveya welat. 2. Nav mrane.
Rev (n.x.m) Bir. Revde. : Revya dewaran.

Revn (k.jn.x.m) Ji cih xwe bi tirs yan xurt derkevtin[tin].

Bazdan. Teqyan. Pend :Revn jibo mran erme.(K) bdn : ez di

revim em di revn, tu di rev htin di revin, ew di reve[. . .it] e\yan

di revin..Pr : d[bi] revim, revn, rev, revin, revit[...ve], revin.

Bdb:ez di revm,em di revn, tu,ew di rev, htin,ewan di revn.

Db,dtir : ez revbiim,em revbiiyn, tu revbiiy, hiin,ewan revbiin,

ew revbii. (F) : bi reve, bi revin
Revvan (kam.dar.dz) Nvan.

Revok I (hk.dar.ewa) Y ji tirsa neyaran di reve.

Revok 2 (n.x.m) candar adt Kzikeka frinde, reng gewir veye ii

jehirdare, hingiv wan irn ii xwee, di kunekeviran da aneyan
di danin.

Revotik (n.dar.m) candar Revok.

Revrevik (n.l.m) Stavk ti snahyn liber avn mirov di bin,

di rast da nnin.

Rewa (rd.x.ewa) Tit, gotin, kiryar n qantin yn mirov maf heye

p ra bi be.

575

Rewan (hk.x.ewa) 1 .Can. Giyan. Deron. 2. Zx. peyt. Zrek.

Desthil.

Rewanbi (hk.l.ewa) Mirov zrek ii desthil di gotin vehandina

peyvan da.

Rewanbi (n.I.m) arezay di war selqe, gotin ii vehandina peyvan. :Waneya rewnbjya ziman kurd; ang ewayya frbiina ziman kurd bi awayek rast ciwan.
Reway (rd.dar.ewa) Qaniin. Yasay.
Rewjtin (k.jn.x.m) Birn. Birndarkirin. Rewit (n.x.m) Sinc.

Rewitpak (rd.I.ewa) Mirov xwed sinca pak. Rewitps (rd.I.ewa) Sincps. Dehmenps. Brewit. Bsinc.
Rewitps (n.I.m) Bsinc. Dehmenps.

Rewn (k.jn.x.m) Deng segan. :Seg hewe ev gelek di rewit, diyare dehbe yd li dora gund?. Pend :Se di rewit, karwan bi rya xwe di it.ang; ne pdivye ptitey bi din gotinn vala yn
mirov pitpit.

Rew 1 (n.x.m) I . Keyf Xwe. Aram. Ronah. : Rewa mal

zarokin.

Rew 2 (n.x.m)
bae.

Bar. Kawdan. : Rewa tenahy li welat me pir

Rewen (n.dar.m) I.Ciwan .2. Nav jinane.

Rewenbr (rd.I.ewa) Mirov xand ii zana. Xudan br, xwed

hizir. Ronakbr.

Rex (n.x.nr) AI. Tenit. Klek. Hja li rex heval riinit. Rexne (n.x.m) Destnankirina ayan ti dyarkirina rya
arekirin.Rexnya avaker ; jibo batirkirina doz ye. Rexneya kavilker di bit egera tkdan ii ajawe y. Rexnegir (pn.I.dz) Kes kar w rexne girtine. Rexnegir (kam.dar.m) Kar rexnegiran.

Rexnegirtin (k.jn.l.m) Dema mirov rexney di gire. (K) bn :

Girtin.

Rexnekirin (k.jn.l.m) Rexnegirtin.

576

Rexnevan (pn.dar.dz) Rexnegir. Rexnevan (kam.dar.m) Rexnegir. Rext (n.x.nr) Qayeke taybet hatye diristkirin jibo hilgirtina
fekn tivengan.

Rextik (n.dar.nr) Kulind zer. Rexcan (n.I.pir) Dewriiber. Hemii al. Nrvan li rexiinn xwe nr dako nrek bi bne.
Rexdr (n.I.pir) Rexiian.
Reyn (k.jn.x.m) Rewn.

Rez (n.x.nr) em [bstan] fq, bi taybet tir.

Rezber (n.x.m, hk.dem) Meha lon. Rezbirn (k.jn.I.m) inna tiry rezan. Mizeyt.

Rezii (rd.x.ewa) I. irk. Ps. 2. mell[meliil].

Rezlbn (k.jn.I.m) I .irkbn. 2. Mellbn.

RezlL(n.dar.m) 1 . Ps.irk. 2. Mell. Rezlkirin (k.jn.I.m) I . Gotinn kirt ii gef l kirin. 2. Xwe
barekirin. Meltilkirin. (K) bn: Kirin.

Rezvan (pn.dar.dz) I . Xwedy rez. Sexbrker rez.2. Nav

xortane.

Rezvan (karn.dar.m) Kar [peya] rezan. Cotyari. Cotkar.

R (n.x.m) I.Cih[opa] mirov, giyanewer, tirombl ii htd l

hatiniiiin di kin. 2. Awa. : Rya ak neak. Rya rast.
Rba (n.I.m) Biyav. Seqa.

Rbaz (n.dar.m) I.Rik. op.2. Navek kurd ye. Rbendan (n.I.m) Meha duw ji werz zivistan ye.

Rber (pn.dar.dz) I . Y areza r na; xelk bi dit.2. Navek

kurdye. 3. Serk.

Rberdan (k.jn.I.m) Ji r derkevtin. Berzebiin. Hindabiin. Dtirkevtin. : Gel me rya kurdny tu caran bemade.
Rber (kam.dar.m) Rzan. Serk.

Rberkirin (k.jn.gl.m) Serkkirin. Rnadan.

577

Rbir (rd.l.ewa) Rgir. Cerdevan. ete. Rbirn (k.jn.I.m) Rgirtin. Kevtin di r da. Rbiwar (n.I.dz) Rving. Rbn (rd.I.dz) I. Y rya di zanit. Rzan.areza. 2. Navek kurd
ye.

R (n.x.m)

R. op.
J aj.Binc.

Rcal (n.I.nr)

Ral (rd.l.ewa) Xwarinn sipyat, wek mast, penr, jaj ti htd. Sipyat. Bab min hez ji xwarind ral di ke. Revan (pn.dar.dz) Rbn. Rzan. Revan (kam.dar.m) Rber. Rzan. Rcik (n.dar.m) Rbaz. Rciin (k.jn.I.m) bi Rveiin. bi Rkevtin. (K) bn: iin. Rda (n.dar.m) Bingeh. engiste.

Rdan (k.jn.I.m) Desttirdan. Hlan. Delvedan. Brx Rgirtin yan

nehlan. (K) bn: Dan. Rder (n.dar.dz) I.Y ko r di det mirov jibo encamdana karek.2.

Cih yan rya derkevtin.

Rdn (n.x.m) can Rihdn Rh. Rdr (rd.I.ewa) l.Diir ji war xwe. Xerb. 2.Navek kurd ye. Rgeh (hk.cih,n.dar.m) I.Cih r l derbaz di bit.2. Proje. Rgir (rd.dar.ewa) Mirov r li xelk di girit jibo karn xirab. Cerde. ete.Diz. Talanker. Rgir ( kam.dar.m) Mirov kar w rgirtin be. Rgirtin (k.jn.l.m) I.elandin. Xirankar. Cerdey. 2. Girtina ryan. Astengkirin. (K) bn: Girtin. Rhebn (k.jn.I.m) Hebiina delveya kirin. Hebiina iyan. Rhesin (n.l.m) Rya emendefiran ti maknn d ya ji
haesin[asin] hat kirin.

Rian (k.jn.x.m) bn: Rjtin. Rje (n.x.m) Pirtek j. Parek dyarkir ji tenek. : Rjeya serkeftina qutabyan ev sale 20% pitire ji par.

578

Rjgeli (hk.cih,n.dar.m) Cih, al yan gera av di rjit nav. Slav.

Rjin (k.jn.x.m) 1 . Kurk. 2. Kelite. Kun.
Rjne (n.x.m) Tava baran.Rj.

Ri_(n.dar.m) Hatina befir ti baranan. :SaIeka bi rj ye ang:

geleka bar.

Rik (n.dar.m) ek otomatk.

Rjn (nl.dz) I. Valakirin. :Av rjtin. Kevtina ileyan. Rjan. Rjtin. (K) bdn: ez di rjim em di rj, tu di rj hn di rjin, ew di rje[...it] ewan di rjin. Pr:d[bi] rjim, rjn, rj, rjin, rje.
Bdb: di rja, di rjan.Db,diir: rjabti, rjabtin. (F): bi rje, bi rjin. 2. Rya jiyan. Away jyan.2. Nav ke ii xort an. Rjfin (k.jn.x.m) Valakirin. Rkirin. (K) bdn: ez di rjim em di rjn, tu di rj hiin di rjtin, ew di rje[. . .it] ewan di rjin.Pr: d bi +bdn. bdb: di rjt, dirjtin.[di rja, di rjan] db,diir: rjtib, ...
biin. (F): bi rje, bi rjin

Rikirin (k.jn.I.m) Pakijkirina amanan .(K) bn: Kirin.

Rk (hk.cih,n.dar.m) I. Rya bik. :Rka gund. 2. Hevbr.

Hevdeng. Kiik. :Ez ti ew di kar ii kiryaran da di rkin.

Rkan ( hn,nl.dz) I.Hozeka kurdane li Kurdistana Iraq. 2. Navek

kurd ye.

Rkan I (mal.dar.dz) Kes ser bi hoza rkan ve.

Rkan 2 (hn.I.ewa) Rya ko nii hati kirin. Rya nii.

Rk (hk.I.ewa) 1 . Mirov serk ya bizavek bi ke. Rzan .

Rber. 2. Nav mrane.

Rkirin (k.jn.I.m) Dema mirov titek jibo cihek bi rket. Bi ne.

andin. Vir(bi r)kirin. (K) bn: Kirin.

Rkkevtin (k.jn.I.m) Morkirina peymanan. Pkkirin. Pkhatin. Li

hevhatin. (K) bn: Kevtin.

Rklam (n.biyan.m) Dane nasna keltipelan, deste ii dezgehan ii

htd.Ragehandin. Rkpk (rd.l.ewa) Peyt. Dirist. bi Seriiber. :Xortek rktipk.
:Jineka rkiipk.

Rkpkbn (k.jn.gl.m) Peytbiin. Berhevbiin. bi Seriiberbiin. (K)

bn:Bn.

579

Rkpld (n.gl.m) Seriiber. Peyt.

Rkpkkirin (k.jn.gl.m) bi Seriiberkirin. Peytkirin. Berhevkirin.

(K) bn:Kirin.

Rkxer (pn.dar.dz) Daner. Avrner. Avaker. Rkxiraw (n.dar.m) bn :Rkxist.

Rkxistin (k.jn.I.m) Kar mirov rk bxe. biket. (K) bn:

Xistin(xistin).

Rkxist (n.dar.m) bn: Rkxiraw. Deste, Bir, a hat avakirin jibo

encamdana kar bo hat destnankirin. : Rkxistya xaa
sor.Rkxist.

Rl (hk.cih,n.x.m) Cih pir darii bar. Dehil.Daristan. Rlgirdn (k.jn.gl.m) R li kesek yan cihek hat girtin. Rgirtin.
Rnas (rd.I.ewa) 1. Rber. areza. Nexdaner. 2. Navek kurd ye.
Rnas (kam.I.m) arezay. Rzan.

Rnasn (k.jn.I.m) Rzann. Nexedanan. (K) bn: Nasn.

Rncber (pn.dar.dz) Karker. Zehmetker.:Ez rncberim. :Ew
mirovek rncbere.

Rncber (kam.dar.m) Karkirin. Paley. Kasib. ::...rncbery ji

xwe ra di ke.

Rn (rd.dar.ewa) Dema masolkn le mirov ji egera

westan(kar) girj yan xav di bin ii jan j di in.

Rncbn (k.jn.l.m) Weke masoln le xav yan girj di bin. :Dest

min rnc biye.(K) bn: Btin.

Rnckirin (k.jn.I.m) Mirov le xwe bi westne.:Piek phin a

xwe vede, n te giyan xwe rnc kir!.(K) bn: Kirin.

Rnivs (n.I.m) ewayya nivsn. Rya rasta nivsna zimanan.

Rnivsa ptn latn, ereb.

Rsan (k.jn.x.m) I . Hir, mii pembti ii htd. Bi teye yan makn di vehnin ti di kin bendik. Ristin. Rstin.: Dapr ya hiry di rsit dako bo min gorek bi ket. kirin. (K) bdn. :ez di rsim em di
rsn, tu di rs hiin di rsin, ew di rse[. . .it] ewan di rsin. Pr : D[bi] rsim, rsn, rs, rsn, rsit[...se], rsin. bdb : di rsa, di rsan. Db,diir :rsabii, ...biin. (F): bi rse, bi rsin.2. Nav xort ii
jinan e.

580

Rsn (k.jn.x.m) Ristin. Rsan. (K) bdn. :ez di rsim em di rsn, tu di rs hiin di rsin, ew di rse[. . .it] ewan di rsin. Pr : D[bi] rsim, rsn, rs, rsn, rsit[. . .se], rsin. bdb : di rsa, di rsan.
Db,diir :rsabti, ...btin. (F): bi rse, bi rsin.
R (n.x.m) Rk.

Rte (n.x.nr) Niv. Berebab. Rtin (k.jn.x.m) bn : Rjtin. Rv (n.x.pir) can Miiyn di kevin rexn endam guhnel, li bin zik.
Rv : tiran bn : Tiran. Weryan bn : weryan, weran, re, zer,sip,sor: cor rengn, .... Rvas (n.x.m) giya Giyayek ktivye, tem tir ii xwee bistka w di
ht xwarin.

Rveber (pn.dar.dz) bn : Rvebir. :Rveber xandingeha me ii

seredana maln qutabyan.

Rveber kam.I.m) Cih riinitin ii kar rvebirin.

Rvebir (pn.dar.dz) Y dezgehek, fermanberyek bi rve di bit.

Berpisyar dezgeh, rveber y.

Rvebirin (k.jn.l.m) 1. Hajotin. Senkirin. 2.Wergirtina kar

berpisyary li dezgehek. Kar mirov bi stoy xwe ve di girit.

Bi rve di bit. (K) bn : Birin.
Rvebir (n.l.m) bn : Rveber.

Rvecn (k.jn.I.m) liser Ry tin. bi pyan tin. tin. Bi r

kevtin. : Dapra min gelek ya pr btiy d nikarit bi rve bi it.

(K) bn:n.

Rvin (rd.x.ewa) Gemar. Ps.

Rvinbn (k.jn.l.m) Psbiin. Gemarbiin.

Rving (n.dar.nr) I . Y bi ryek ve di it. Li ser ryek.2. Nav

mrane.

Rving, (rd.dar.ewa) Mirov bi rving di cihek ra derbaz bi bit. Bi rya xuda di w der ra bi e. :Ez bi rving di gund we da
derbaz biime.

Rvinkirin (k.jn.l.m) Gemarkirin. Pskirin. (K) bn:Kirin.

Rxer (ndar.dz) bn : Rkxer.

Rxiraw (n.dar.m) bn : Rkxiraw.

581

Rxistin (k.jnlm) bn : Rkxistin. Rxist (ndar.m) bn : Rkxisti.

Ryakaviran (n.I.m) Rya kadizan.

Rz I (hk.x.ewa) l.Titn yek H pey yek. Bi dii kve.2. Drn

nivsn. Riste.3. X.

Rz 2 (n.x.m) Riimet. Qedir. Rza (n.x.m) Raman. Ango.

Rzan (rd.I.ewa) I. Rber. areza. Rnas. 2. Navek kurd ye.

Rzan (n.I.m) arezay. Rber.

Rzbn (k.jn.I.m) Li yek rz bi dt k ve rawestan. Kevtin d hev.

Kevtin kleka hevdu.

:Gel qutabyan div hiin jibo silava alaya Kurdistan ciwan rz bi

bin.

Rzdar (rd.dar.ewa) Hja. bi Rz.bi Riimet.

Rzii (ndar.m) I. Rz. K. 2. Drika nivsn.

Rziman (n.I.m) Rya rast kirin ii darijtina zimanan. Bingeha

ziman. Rzman.

Rziman (hn.I.ewa) Zanna darijtina bingeha ziman bi ziman

rast.

Rzkar (n.dar.m) Rktipk. Diristi.

Rzkirin (k.jnlm) xistin dw k. Kevtin d hev. Hijmarin. :Xwe

r bi kin d noke mamosta gotinek bjit. (K) bn : Kirin.

Rzname (k.I.m) Nivsara ferm ya peyrew ii bernameya her

rxistyek tda hati espandin.

Ribte_(rd.x.ewa) Candarn li mal sexbr di ken ii av xwe ba di din dako qelew bi bit jibo firotin yan serbirn. Ribtekirin (k.jn.I.m) Sexbrkirina kewalan jibo qelew bi bin.
Qelewkirin.(K) bn : Kirin.

Riilandin (k.jn.dar.m) Dema zad yek y nerim zde av bit, di

bjin te xwarina riiland.

Riii (rd.x.ewa) Zad kirt,nerim hilyay ji egera ava zde, yan

nearezay ya mirov. Birinca riil: birinca dindikn w di nav
kda bihujn.

582

Riiin (k.jn.x.m) Dema xwarin di riile. Ridn (n.x.m) Rihdn. Rh.

Rifank (n.dar.m) bn: Ref. Rih (n.x.m) 1 . Pika bin ya di axra ji dar ii giyay, ko av ii xwarin di gehnit ta ii belgan. 2. Miiyn riiyn mran. Rihdn.
3. Niv. Berebab. Kiik.

Rihan (n.x.m) Giyayek ciwan ti bhindare. Rihberdam (k.jn.I.m) Rih ne tiran. Hlana rihan. :Ji hewe ve
min rih berdane, ez sofme?.(K) bn : Berdan.

Rihdn (n.dar.m) I . Qefteka miiyn bi heflca yn nr ti bizinan. 2.

Rh. Rih.

Rihet (hk.x.ewa) Tena. Haw. Amoj. Rihet (n.dar.m) Tenay. Xwe.bhinvedan. Rihetbiin (k.jn.l.m) Bhinvedan. Tenabiin.(K) bn: Biin.

Rihetkirin (k.jn.I.m) Tenakirin. Bhinvedan.(K) bn: Kitin.

Rihhavtin (k.jn.l.m) 1 . Hinay[dar ti giya] rihn w bi hz di bin ti di erdra belav di bin.2. Zemal rihn xwe yn berday bi
tirait. (K) bn: Havtin.

Rihik (n.dar.m) xwarin Corek zad ye ji hevr, got, rn biharat

an di hn kirin ii di riin da qelnin.

Riii_(n.x.m) Ji egera barna gelek befir ii baranan erd nerim di bit

ii teqna betenan di hilweit xwar ti di be egera girtina ryan
caran kutina kewal ii dewaran. Leh.

Rihkurkirin (k.jn.I.m) Kurtkirna yan tirana rhan.

Rihe [rihseg] ( rd.I.nr) dijan Core civdaneke dij mran jibo b rz ii riimet kirin, rihn w wek miiyn segan di hn hevber kirin.

Rihsip (hk.l.ewa) Mirov bi navsal ve tiy, xasim mr. J dirj.

Rihtexe (rd.I.ewa) Zelam rihn w texe bin. : Sofy rihtexe. Rihtirag (rd.I.ewa) Mirov rihn w di tira bin.

Rihtirasn (k.jn.I.m) Zelam rhn xwe di tirait. Rihkurkirm.

Riian (k.jn.x.m) bn :Rijyan.

Rijd (hk.x.ewa) Weke mirov li ser gotin, bon a xwe ne ht xwar

ii sedased pra bit.

583

Rijdbn (k.jn.l.m) Kes li ser bpiina xwe rijd, i rast yan a be.
(K) bn: Bn.

Rijde (n.x.m) xwarin Xwrineke wey davn dirj, xir, pan ii htd, ji
genim ti riin, di ht diristkirin. Makeron.

Rijd_(n.dar.m) Dema mirov li ser gotin, kiryara xwe rijde. Liser

ya xwe nahatin xwar.

Riim (hn.x.biyan.m) I.Deshelata ewsner,diktatiir.: Rijma Be'is. 2. Rkxististina xwarin i bae bi xwe i ne xwe. Parz. Riimkirin (k.jn.I.m) Tuxbkirina cor ii away xwarin ji ber
nesaxyan, yan qelev/ y. Parzkirin. (K) bn: Kirin.

Rij (rd.x.ewa) Tirs. Tis. :Nan rij. Ang; nan b pxwarin.

Rijyan (k.jn.x.m) Weryan. Kevtin. J kevtin. :Str rijya. Str kevte xwar. Rjan.: Strek ji esman Kurdistan rijya. Ang :

Rberek yan honermendek ii ber dilovan ya xud. Rik (hk,rd.x.ewa) I . Cihek as. Ryek destkevir ii bi zehmet bo Iiin.2. Li ser ya xwe man. Pnedan. Ji ya xwe ne hatin xar.
Seneq. Req.

Rikan (n.dar.m) Dema mirov li ser ya xwe y rijd be . Hevrik Rikankirin (k.jn.I.m) Rijd kirin. Seneqkirin li ser boiina xwe.
Hevrikkirin.(K) bn : Kirin.

Rikdar (rd.dar.ewa) Serreq.Riko. Rikeber (rd.dar.ewa) Berhelistkar. Berdij. Dij. Ne pra. Ne digel.
Dijber. Rikeh (n.dar.m) bn :Rikew.

Rikew (n.I.m) Selikeke bi ivikn yek li rex yek ti hlana valay y hind stiir ya ivikek navbera wan da, binn ivikan di darek bazin ra qaymkirne ii sern din j herwesa, ji bazin biiiktir,

bin w bi depn wek toran peyt di ken ti ser bi kevilek di

xemlnin destikek di xin jibo hilgirtin ii veguhastin,derek t vekirye di ht daxistin. Jibo xwedkirina kew ii balindeyan bi
kar di ht. Qefesa kewan

Rikb (n.x.m) Ciheke bi zn dewaran ve ye, di keve herdu alyn

kleka dewar,mirov li dema siyarbiin herdu pyn xwe di xin
navda jibo xwe ragirtin liser pita wan. Rikv (n.x.m) bn : Rikb.

584

Rikgirtin (k.jn.l.m) Yherdem rikan di girit. (K) : bn :Girtin. Rikn (hk.dar.ewa) Riko.

Riko (hk.dar.ewa) Mirov gelek rikan di girit. Seneq. Serhik.

Riksar (rd.l.ewa) Riko.

Rim (n.x.m) ek ekek kevine, ji darek rast ti dirj serek tj hatye kirin. li pevtinan bikar di hat, herwesa bo karn
werzi bi kar di ht.

Rimandin (k.jn.x.m) Herifandin.

Rimbaz (pn.I.dz) Pispor di war karn ii havjtina riman. Rimhavi (pn.I.dz) Yn ko rim di havjin, bi kar di hnin.

Rimhavitin (k.jn.I.m) Riman di havjin. Bi kar di hnin. (K) bn:

Havjtin.

Rimj (n.x.m) Ewir.

Rind (rd.x.ewa) Ciwan. Xweik. Hja. :Keekapir rinde.

Rindbn (k.jn.l.m) Ciwanbtin. Xweikbiin.

Rind (hd,gazn.dar.m) 1. Naznave ti gazkirinjibo jina

rind,ciwan. Ciwan. 2. Nav prekane.
Rind| (d.dar.m) Ciwan.

Rindkirin (k.jn.I.m) Ciwankirin. Xemilandin.

Rindo (hd,gazn.dar.nr) 1. Naznav gazkirin a mr rind, ciwan.

2. Nav mrane.

Rindtir (hevbn.dar.ewa) Ciwantir.

Rindtirn (hevbn.dar.ewa) Ciwantirn.

Rinek (n.dar.nr) Fire. Rinek didanan. Rinek maln.

Rinek

Ringandin (k.jn.x.m) Hijandin denjg ringn j hatin. ^ ^ Livandin. nanbirin. (K): bdn: ez di ringnim em di nnginm, tii

di ringn hn di ringnin, ew di ringne[...it] ewan di

ringnin.Pr:d bi+bdn. Bdb: di ringand, di nngandin. Db,dur:

ringandib, ringandibn. (F): bi ringne, bi nngnin.

585

Ringering (n.I.m) deng Deng ring. Deng dergeh ii tenekeyan. :

Ringeringa dergehane jiber ba ii bahoz.

Ringn (n.dar.m) deng Deng ringeringa dergeh, teneke ti penceran

ji egera livandin. Ringn (k.jn.x.m) deng Ringering j hatin. Ringn j hatin. Dergeh
di ringe.

Rinn (k.jn.x.m) Jkirin. Jvekirin. Belg weryan.

Ripin (n.x.m) Qeft. Gurz. Destik.

Ripinn (k.jn.x.m) Dema rihn giyay di erd da pir ii bi hz di bin. Biin gurz, destik, qeft. Pemi : Giya liser bin xwe di

ripinit.ang; gel,malbat ti mrak jinav nain,l nif wan d opa

wan girit.

Riprt (rd.l.ewa) Mirov b mal ii dirav. Riit.

Riq (n.x.m) Rik. Kerb. Kn. Rism (n.x.nr) Mnak.Wne. Rismgirtin (k.jn.l.m) Mnakgirtin. Wnegirtin. (K) bn: Girtin.

Rismkirin (k.jn.I.m) Kirina mnakan. Wneyan. (K) bn: Kirin.

Rist (n.x.m) Daveka bendik hilawstye cilikan pve di ken da

zuha bi bin. Wers. Ristandni (k.jn.x.m) Rzkirin. Rkiipkkirin. (K) bdn: ez di

ristnim em diristnn, tu di ristn htindi ristnin, ew di ristne[...it] ewan di ristnin. Pr: d bi+bdn. Bdb : di ristand, di ristandin. Db,diir : ristandibti, ristandibiin. (F) : bi ristne, bi
ristnin.

Riste (n.x.m) 1 . Hevek. Hehok.2. Hozan. Helbest. Ristevan (pn.dar.dz) Helbestvan. Hozanvan.
Ristik (n.dar.m) 1 . Stovank. 2. Helbest.

Ristin (k.jn.x.m) bn: Rsan. Riswa (rd.x.ewa) ermizar. Riswabn (k.jn.I.m)ermizarbtin. Riswakirin (k.jn.I.m) ermizarkirin. Risway (n.dar.m) ermizar.

586

Rian (k.jn.x.m) Vergerana zad mirov xwar di rka devda. Dilrabiin. Hilandin. Riyan Hilavtin. Veriyan. [Di, D]riim, rin, ri riin, riit[. . .e].riam, rian, riay.
Rijk (n.x.m) Xerz, hkn sphan. Mtiilke. Rikkirin (k.jn.I.m) Danana xerz sphan. Hkkirina sphan.(K)
bn: Kirin. Ritii (n.dar.gel) can Cot gunn candaran. Ritlo (gazn.dar.nr) Mirov ritil n w perivn.

Ritlobn (k.jn.I.m) Dema mirov to derd ritioyy di be. Ritlokirin (k.jn.I.m) Dema mirov ritio di be.: Heger tu kevirn
giran hilgir d xwe ritlo bi k!.

Ritloy (hk.dar.ewa) rferrfNexweyeke ji eger ritil di vitin [

perivin]. Rivit (n.x.m) Netewe. Niv.
Riwek (n.x.nr) andek. Dargya.

Riyan (k.jn.x.m) Rtin. Gokirin.

Riz (n.x.m) Birinc.

Rizandin (k.jn.x.m) Mirov fqyek, xwarinek bi riznit.

Rizgar (hk.x.ewa) I. Azad. Serberst. Serfraz. 2. Nav mrane.

Rizgarbn (k.jn.I.m) Azadbtin ji sitema dujmin. (K) bn: biin.

Rizgar (n.dar.m) Bizav ji pxemet rizgarbiin. :Xebat di keyn

jibo rizgar ya Kurdistan.

Rizgarkirin (k.jn.I.m) Azadkirin. (K) bn: Kirin.

Rizinde (n.x.m) Asinkn ko dergeh, pencer bi melbenan ve di gir

den.: rer ji dergeh diht jiber ko rizindeyd w yd jeng
btiyn.

Riz (rd.x.ewa) Tit yan zad pii biiy ii bi kr karnan ii xwarin

na ht. Pii. Xirab. Gen.

Rizbn (k.jn.I.m) Fq, got, dar htd gen di be. Xirab di

bit. :Zad di xwaringeh da riz btiy. (K) bn : Biin.
Rizkirin (k.jn.I.m) Rizandin.

Rizn (k.jn.x.m) Rizbiin. Genbn. :Fq li ber tav di rize.

587

Rizyane (n.x.m) giya Giyayek kesik ii bi xemle, dav zirave ii

ralye, tam ti bhin xwee.

Rbar (n.l.nr) 1. em. Robar.2. Navek [nr tim] kurd ye.

Ral (n.dar.m) darabar Rih.

Ralhavtin (k.jn.l.m) Ralavtin. Rihhavtin. Rihdan.

Rh (nx.gel) bn: Rih.

RhiE (nl.nr) bn: Rihsip.

Riio (ngaz..nr) Naznav xudan rha. Zelam bi rh.

Rgeh (hk.cih,n.cih.m) Cih proz y mirov ber xwe di dit.

Rgeh. Qble.

Rkirin (k.jn.I.m) Zad ji qazanan kirine amann din. Xwarin ji

amanek kirine y d. (K) bn: Kirin.

Rko (ngaz.dar. nr) Rho.

Rl (n.x.m) tira Corek tiraan(dar)e , li rexn cok ii riibaran hin di bit, reng w keskek bi xemle ii guleka ciwan reng sor yan
pvaz heye.

R (n.x.m) Kiryarek mirov bi dest xapnokan di ht serdabirin .

Xap. Telhe. ermizar. : Di kem nakem ji rpa te qurtal nabim.

Rs I (rd.x.ewa) 1. Mirov b cilik. 2. Mirov riit, b dirav.

Rs 2 (n.x.n) Hirya davdavkir ii berhev jibo tevn.

Rsbn (k. jn.I.m) Mirov b cilik di bit. Riitbiin.(K) bn : Biin.

R I (hk.ewa) B cil. Hejar. R 2 (n.x.m) Gurzn giyay diriit.

Rskirin I (k.jn.I.m) Cilik jiberkirin. (K) bn: Kirin.

Rskirin 2 (k.jn.I.m) kirina rs. Hir berhevkirin.

Rswa (rd.x.ewa) ermizar. Direwn. Riire. Rswabn (k.jn.I.m) ermizarbtin. (K) bn: Biin. Rswakirin (k.jn.I.m) ermizarkirin. (K) bn: Kirin.
Ral (n.x.m) Rihn daran. Rsalok (n.dar.m) Rk.

Rk_(n.dar.gel) Bisk,davn giyay, bendikan yan pora ser bi

cihek ve or di bin.

588

Rt (rd.x.ewa) I .B pare ii mal din.2. Hul. Rs.

Rtbn (k.jn.I.m) B mal li pare man. (K) bn: Biin.

Rt (ngaz.m) Jina rt. Rtin (k.jn.x.m) Havtina bermay xwarin di rya pa y da. (K) [di,d] rm,rn,rt,rtin. Bi r, rn. Rtkirin (k.jn.I.m) B pare ti mal kirin. elandin. Veriandin. Rto (ngaz.dar.nr) Mr riptiriit. Mr rs.

Ry (n.x.dz) candar Giyanewerek kwvye, rdere, goxwere.

Rov.

Rvk (n.x.m) Endamn le canewer ii mirovan yn nav zik , ko

jTgedey tan derve di dirjin.

Rvkadiri (n.I.m) Rvka ji hemtiyan dirj tire di zik da.
Duwazdegir.

Rvkakore (n.I.m) Pare rvkeka zdeye bi ya stor ve girdaye.

Rvkastor (n.I.m) Rvka ji ya dirj dest p dike ii ji derve bi

daw di ht. Kolon.

Rx (n.x.m) Psy candaran y riin. Zibl riin.

Rxkeytin (k.jnlm) bi Rxkevitin. Ji egera nexweMn, yan pir

xwarin, candar gelek rx diken. Zibil wan rtin di bit. (K) on:
Kevtin, keftin.

Rxkirin (k.jn.I.m) Candar ii mirov rx di ken. (K) : Kirin.

Rxoie_(n.dar.m) Rvk. Ro (hk,dem,n.x.m) Roj.

Roj (hk.dem,n.x.m) 1 . Ten xir reng zerek ber bi sip ve li

esmanan ko erd ronay di ke.2. Duwazde demjimren ronayi
heye. 3. Heft rojn heftyek.

Roj
Roja (n.dar.m) Nav jinane.

Rojane (hn.keng) Her roj. Hem rojan.: Rojane ez par xwe di

wergirim. : Rojane mam w seredana w di ke.

589

Rojan (n.dem. m) Newroz. Nroj. Roiare (n.I.m) Roja ji hemtiyan ne xwetir. am. Rojaya (hk.I.cih,n.m) Senta roj l ava di bit. Rojbas (n.I.m) Silaveke ji pa spd ta ber var bi kare, mirov h hevdu di kin. Rojbend (n.dar.m) Bireka str ii heyvn li erix a roj di zivirin.
Rojderkeytin (k.jn.I.m) Dema li sipdeyan roj der di kevit. Rojhilatin.

Rojdtin (k.jn.I.m) Zengnbiin. Roja mirov li bend di ht.

Rojek (hk.dem) Carek bi roj. Demek roj bti. :Rojekji rojan min
d teyrek,

Rojen (n.dar.m) Pencerka bilind. Kuleka ronahy.

Rojev (n.dar.m) Bemame. Berhev. Kar roj. Roigirtin (jn.I.m) Dema rtiy roj di ht dapon ti dinya tar di
bit.

Roihilat (hk.cih,n.m) Senta roj l di hilt[ der dikevit].RohiIat. Roihilatanavn (hk.cih.m) Devereka berfrehe gelek welat l hene, yek jiwan; Kurdistan. Rojhilatin (k.jn.I.m) Roj hilhatin. Rojderkevtin. Roihiimr (n.I.m) Kitbeke rojn hefty, meh. ii werzn sal tda

hene, jibo zanna dem ii jivanan mifa j di ht wergirtin.

Rojjimr.

Roiing (n.dar.m) Cirny destiiy y di keve bin avrj.

Roj (n.l.m) Rojn mirov xwarin ti vexwarin naxwe. Zahid. Bi

roj: mirov rojgir. : Ez y bi roj me.

Rojgir (rd.l.ewa) Mirov zad ne xut nexasim li meha remezan.

Mirov bi roj.

Roigirtin (k.jn.I.m) Mirov ku xwarin ne xwe. Bi roj bit. (K)

bn: Girtin.

Rojname (n.I.m) Nameyeka rojaneye, zann, nii, peyam ii htd; yn hemii- reng ii cor tda di hn nivsn dako mirov agehdar btiyern chan bi bit. Rokt (n.biyn) Topn mezin ii drhavj.

590

Rojnameger (pn.dare.dz) bn: Rojnamevan.

Rojnameger (kam.dar.m) bn: Rojnamevan.

Rojnamevan (pn.dar.dz) Kes pispor di war rojnamey da. Kes

kar darijtin ti nivsan di rojnameyan da di ke.

Rojnamevan (kara.dar.dz) Kar nivs, apkirin, darijtin ii htd di

rojnameyan da.

Rol (p.x.nr) Pikdar ya mirov di kar yan elengyan da. :Rol w

di avakirina dezgeha me da y berave.

Roldtin (k.jn.l.m) Pikdarkirin. :Ew di karit rolek ba di

avakirina gundan de bi bne. (K) bn:
Role (n.x) Zarok.

dtin.

RoIIztin (k.jn.I.m) Roldtin.

Rom (nejad.n) Tirk. Turk. Rom ii ecem; ang Tirk ti faris.

Roman (nx.biyan.m) Pertoka rokn dirj ii bi riidan.

Roni (net,nl.dz) I. Hilgir nasnameya tirk. 2. Mita yan xelk

Turkya.

Romannivs (kam.I.dz) Y ko romanan di nivsit. Romanvan (kara.l.dz) Romannivs. Xwedy roman.

Romanya (hk.cih,weln) Welat romanan.

Ron (rd.x.ewa) Akera. Xuya. Zelal. Birincok.

Ronali.= ronayL(n.x.m) abta mirov li ber w tit, tenan di

bnit. Ronahya; roj, kareb, fans htd. Brx Tar.

Ronahxistinser (k.jn.gl.m) Ronkirin, irovekirina mijarek. (K)

bn: xistin[xistin]. Ronak (rd.dar.ewa) Ron.

Ronakbr (rd.l.ewa) Mirov gelek xand ti dinya dti. Zana.

Rewenbr.

Ronakbr (n.I.m) Rewenbr.

Ronbn (k.jn.I.m) av ron bn. ang; av d ak di bnin. Cihek

ron btin.ang; tar l neman.

Rondiii (nl.m) I. Dilopn av yn ji avan di zn. Hstir.2. Navek

kurd y prekane.

591

Ron (n.I.m) bn: Ronah. : Ronya avan ronah ya ko av di bnin.

Ronnbn (k.jn.I.m) bn: Ronbiin. Ronkirin (k.jn.I.m) bn: Ronkirin. Ronkirin (k.jn.I.m) 1. Cihek ronkirin ang: ronah ketine ser cihek

ko av bi carin bi bnin.2. Zelalkirin. Xuyakirin. irovekirin. (K)

bn : Kirin.

Roqroqe (rd.I.ewa) Mirov lingn w dirj. Lingdirj. Roy (n.x.dz) Rv. Pend :Rov kirin paa, girya unko bawer ne di
kir. Pend :Rov ne di giha tir, go tire. Rox (hk.x.ewa) Axa bi dirg ti req. Bi gumtil.

Roxandin (k.jn.I.m) Herifandin. Pelixandin. Higumandin. (K,F) : [di,d] roxnim, roxnn,roxn, roxnin, roxnit[...ne] bi roxne,
roxnin. Roxand, roxandin. Rubad(n.x.n) Kew nr. Nrekew.
Ruh (n.x.m) dar bn : Rih.

Ruha (hk.cih,cugim) Bajreke li Kurdistana bakiir. Orfa.

Ruhay (maln) Xelik ji Ruhay.

Ruhdan (k.jn.I.m) Giya, dar a rihan di de. (K) bn : dan.

Ruhn (n.dar.m) Ronah. Ruhnldrin (k.jn.I.m) Dar, giyay rihan di ke. (K) bn : kirin.
Rux (n.x.m) Rw. Rii. Seriiav. Rtiik.

Rii (n.x.m) I. Sertiav. Riiik.2. Robar.3. Berg. Rbadan (k.jn.I.m) Dema hevalek, kesek pita xwe bi de mirov ii
d ne vt tkelya mirov bi ke.

Rbalgeh (k.l.m) Rtiy balfk. Rwbalflc. Rbar (cugim.dar.nr) em. Riiber (hk.cih.m) emiaze Yekeya pvana tenan.cihan. Dirjx pan. :

RuBer hewa me 40 m^. ango :10x4.

Rik (n.I.m) Rii.

Rikandin (k.jn.l.m) Balindeyn serjkir ji perkirin. Pern wan

j kiim. Riitkirin. Veriiikandfin.

Riidan (k.jn.l.m) Dema biiyer di qewimin. : Diyare karek ya rii
day, lewra mamostay me evro ne hatye.

592

Rdem (hn.l.ewa) Rojane. Rgerm (hk.l.ewa) Xwngerm. Sergerm.

Rkirin (k.jn.I.m) bn : Rkirin.

Rmet (rd.x ewa, n.nr) 1 . Rz. Qedir. Hja. : Hevaln bi riimet,

hiin ser avan hatin. 2. Riiik.
Rmetdan (k.jn.l.m) Rzgirtin.

Riin (n.x.nr) Dihin. Diin. Rwn.Nvik.

Rndank (n.dar.m) Aman tkirina riin yan nvik.

Rnerm (hn.I.ewa) Bhinfireh.

Rnitin (k.jn.dar.m) Mirov di bar bhinvedan da li payn

xwe di mnit ji kemaxan xar di bit, pyn xwe dirj di keyan U bin xwe da di ne. (K) : [di,d] riinim,...nn,.. n ,...nin,...ne. Bi
riin[ne] bi rtinin.

Rnityan (n.dar.dz) Xelk cihek dyarkir. Kesn li cihek di mnin. L dijn. : Rnitvann gund ser , hatin seredana yn
bin.

Rnkirin (k.jn.I.m) Rn li titek dan. Rn tdan.

REi (n.I.m) Alyek kaxez, per. Berper. Laper.

Rperde (n.I.m) Ry perdekir jibo ciwan, xwe vearin, diz ti

htd. Pe.

Rres (h.n.I.ewa) ermizar.

Rresbn (k.jn.gl.m) ennizar. (K) bn:Bn.

Rre (n.I.m) ermizar.

Rreskirin (k.jn.gl.m) emizarkirin. (K) bn:Kirin.

Rs (netewe.n) Mirov bi netewe riis. ji Rtisya.tiris

Rs (netewn.ewa, hk.ewa) Tit, xelk welat Rsya.iiris.

Rsva (hk.cih,cugir.cih) Welat rsan.

Rt (hk.x.ewa) I. Bcilik. Rs.2. Bpare. Iflasby.

Rtandin (k.jn.x.m) Rtkirin.

Rtbn (k.jn.I.m) 1. Rsbn. 2. Hejarbiin. (K) bn: Btin.

Rten (hk.I.ewa) Mirov ry w mna teny re. Bseriiav.

593

Riitik (n.da.nr) Pentol. Pentelon.

Rtirs (rd.I.cewa) Navavgir. Lvn.

Riit (n.dar.m) Hejar. Ney.

Riitkirin (k.in.I.m) I. Rkirin. 2. Hejarkirin. Pare j sitandin.

elandin. (K) bn: Kirin. Rwn (n.x.nr) bn:Rn.

Rws (hk.x.ewa) Mirov cil di ber nebin. Rwsbn (k.jn.I.m) Mirov b cflik di bit. (K) bn: Biin.
Rw (n.dar.m) Riiti.

Rwskirin (k.jn.l.m) Riitkirin. (K) bn :Kirin.

594

S (se) Pta bst ii duw j i abeya kurd.

Sa (n.x.m) Sber.

Sabn (n.x.m) Keresteyeke bi bhne,di gel av kef di girit, jibo

utina dest, le ii htd bi kar di ht. :Giyan xwe bi sabtin iit.
Sabn (pn.I.dn) Kes sabnan di ke.
Sabiinker (kam.dar.dn) Sabiin.

Sabnkirin I(k.jn.I.m) kirina sabnan. :Kargeha sabnkirin.

Sabnkirin 2 (k.jn.I.m) Sabn li sercann xwe kir. :CiIn xwe
sabtin kirin. :Ser xwe sabtin kir.

Sabnsaz (pn.I.dn) Sabtinker. Sabtin.

Sabiinsaz (kara.I.m) Kar kirina sabnan.

Sac 1 (n.x.m) Sl.

Sac 2 (n.x.m) dar Core dareke.

Sacme (n.x.m) Seme. Pirt.

Sade (rd.x.ewa) Tit yek reng, yek cor. :Peyveka sade; peyyeka
~^r, wek Azad. ; mirovek sade ; mirovek vekm, nezan. Xuri.
Pakij. Brx Lkday.

Sain.(rd.x.ewa) Esman n b ewir. Semal.:Evro dinya sahye.

Sahstr (n.l.m) Dema bi ev dinya di be sah strn esman

ba xuya di kin.

Sakar (rd.x.ewa) Sade. Xur.

595

Sako (n.x.nr) Cilek stiir ii dirje zivestanan li ber xwe di kin.

Kapot.

Sal (hk.dem) Diwazdeh meh, ar werze; bihar, havn, payz zivistan. :Jy te end salin?. :SaIeka xwe bi baran. Pend
:SaIeka d, malaka d. Pend :SaIa bi hure, ya kure.

Salane (rd.dar.ewa) Hersal. Sal carek. : Salane ew seredana

derve di ke. Salan (n.I.m) Li 21 avdar sala nti ya kurdane.Dawya meha 12
destpka saleka nii.Ntisal. Sersal.

Salbor (n.l.m) Derbazbtina salek bi ser btiyerek da. Brannd

salane. Salborn (jn.l.m) Salbor.

Sai (hk.cih,n.x.m) Jorek mezine, jibo civn yan elengyn

werzi bi kar di ht.

Salek (rd.keng) I .Biiyerek di saleka ne dyar rii daye.2. Heyama

yek sal.

Saley_(malb,n.ndar) 1 . Hozeka kurdane li Kurdistana raq.2. Kes

ji hoza saley.
Salix (n.x.m) Ronkirin. Ravekirin. Pesin. Ttal. Kevneop.

Salixdan (k.jn.I.m) 1 .Mirov ronkirinan li ser titek bi de. 2.

Pesindan. Mezinkirin.: Bo min salixdana kur xwe bi ke. Ango:

Bo min bje kan kur te end zreke, i di karit, di zane. (K)bn :
Dan.

Salname (n.l.m) Namekek nemazeye jibo heyama salek hatye

diristkirin ko tda meh, heft ii roj destnan kirne di gel
btiyern btine.

Salon (n.x.m) Avayyeke jibo sertiran ii ciwankirinajinan.

Salox (n.x.m) Salix.

Salveger (n.I.m) Hatina dema saxkirina brannan pit salek, li

rojekataybet.

Salwext (hk.Idem) I .Derbazbiina demek dirj ko bi salan di ht gotin.2. Demek[wextek] sal.

Salyad (n.l.m) bn: Salveger.

Saman (n.x.nr)

Tit, mal mirov hebit. Dahat :Neft samanek

netewey ye.2. Nav mrane.

596

Sam (nejadn) Nejad end neteweyane wek Ereb.

Sana (rd.x.ewa) Sanah.

Sanal (rd.x. ewa) Kar yan tit zii ti b zehmer bi ht kirin. :

Waneya evroj geleka bi sanaliye.

Sanahbn (k.jn.I.m) Mirov karek bi sanah bxe.:end mirov

xwe bi westne, kar sanah di be.

Sanahkirin (k.jn.I.m) Bi sanah xistin. :Mamostay waneya me

gelek li ber me sanah di kir.

Sanahtir (rd.dar.ewa) Karek ji y din xwe yan sivik tire jibo

encamdan.:KoIan ji diriin sanahtire. Sanahtirn (rd.dar.ewa) Kar ji hemtiyan sanahtir. Sanay (hk.x.ewa) Sanah.

Santmetir (n.ch.I) Yekeya pvana dirjy. 100 santmetir = yek

metir. Sentmetir.

Sapt (hk.cih.n.x.m) Ban xan ti joran[mezeI] ji aly nav

nexasime, nz dwaran. Bersaptk.

Saq (n.x.m) Goreka zivistan ye jibo gerim ii peytkirin bi kar di ht,herdu ser di kunin[vekir] ji hiry diristkirye bi ser baqn
xwe da di girin.

Sar (hk.x.ewa) 1 .Nizimbiina pileyn erm. Serma. Tez.2. Be

tam. Kirt. Ne irn.Mirov sar. Xwinsar. Mirov kirt. 3. Sist.

Sarbn (k.jn.I.m) I. Tezbiin. :av sar bii. :Seqay dever li

payzan sar di be.2. Sistbiin. Bgilbtin. :Dil min ji kar min sar
Dtiye.

Sar (n.dar.m) I. Serma. 2. Btam. 3. Sisti, b xem.

Sarldrin (k.jn.I.m) 1 .Tezkirin.Tezandin. 2. Btamkirin.Bgwikirin. (K) bn : Kirin.
Sasan (n.x.nr) Navek mrane.

Sasan (nej,n) Kevine welatek,gelek Iran ye.

Satre (hk.dar.ewa) Mirov b kar bi kr nehati. Tembel.

Kl ani.

Sator (n.x.m) Kra mezin. eqoka mezin. :Bi sator giyay hr di

^m.
Sava (hk.x.ewa) Bik. Zarok. Negehitf.: Zarok sava, ezmna
sava, :Hikometa sava ii htd.

597

Savar (n.x.m) xwarin Xwarinek ji dindikn genim keland ii li a

kir hatye berhevkirin. Pend :Savar alka mrane. Savaxane (hk.cih,n.I.m) Cih xwed ii frkirina zarokn savayan.
Sax (hk.pesin.n. ewa) Nemir. Zind. Peyt.

Saxbn_(k.jn.I.m) Vejn . Vejyan. Ji nexwey rabiine ve. :Tan derzkan bo xwe ne dan tu sax nab!.(K) bn: Btin.
Sax (n.x.m) Nemir.Tendirist.:Daxaza saxy jibo kirin. Saxkirin (k.jn.I.m) I. Ji nexwe [nisax] qurtalkirin.2. Zindkirina brann. (K) bn: Kirin. Saxlem (hk.x.ewa) Lesax. Peyt. Ne nisax. Saxlem (n.dar.m) Tendirist. Lesax. Saxlet (n.x.m) Rewit. Rabtiniiriinitin. :Hemti saxletn kia w di

bain. Ang ; ya hjaye.

Saxte (hk.x.ewa) Sixte. Zir. Saxte_(kam.I.dn) Mirov karn saxte di ke.
Saye (n.x.m) Sih. Sber. Sa.

Say (rd.x.ewa) Sah. Sayhik (rd.l.ewa) Dema esman y sah, sireka hik peyda di bit.. Saz (n.x.m) \.mink Core amrek mtizk ye. Tembiir.2. kirin.

Sazandin (k.jn.x.m) I.Sazkirin. kirin. 2. Sazjenn.(K)bdn : ez

di saznim em di saznn, tu di sazn hiin di saznin, ew di sazne[...it] ewan di saznin. Pr :d[bi] saznim saznn, sazn

saznin, sazne. Bdb : di sazand, di sazandin. Db,diir: sazandibii,

sazandibtin. (F): bi sazne, bi saznin.

Sazbend (pn.dar.dn) Kes saz l di xe. Sazvan. Tembiirvan.

Sazdran (n.dar.m) Ahinga miizk, xasime ya sazan. Sazgeh (hk.cih.n.dar.m) Kargeh. Karxane.
Saz (n.dar.m) Dezgeh. Bingeh.Karxane.

Sazkirin (k.jn.I.m) Diristkirin. kirin. Avakirin.(K) bn: Kirin. Se (n.x.nr) candar Candarek rdere, gotxwere, kehye, yan kiiv.

Seg. Kiiik. Pend :Se her seye, i re yan sip be.

Seb (n.x.m) Cih mentokir. Req.

598

Sebkirin (k.jn.l.m) mentokirin. :Xany xo seb kir. :Ban seb

kirin. (K) bn: Kirin.

Secme (n.x.m) Pncn guletopan. Pirt.

Sed (hijn.end) Hijmara 100.

Sedased (hk.I.ewa) Kar tu goman tda nebit ii ji sed sed dirist

bit. Misoger. 100%. :Serkefina w di ezmiina ziman kurd da

sedasede.

Sedem (n.x.m) Eger. Verj. :sederiia baran befir, gelek xan

heriftin.

Sedhizar (hijn.l.end) Hijmaral 00,000.

Sedir (hk.dar.ewa) Mirov cilik xwe di ber na girim, gelek zii

cild w di dirin.

Sedmilyon (hijn.l.end) Hijmaral 00,000,000.

Sedal (hk.dem) Sed sal. erx. Babelsk. :SedsaIa bstan.

Seg (n.x.nr) candar bn: Se. Pend : Seg got segan na xot. Pend :Seg,
tire ji mirov b nan ii mek.

Seg

Segav (n.I.nr) candar Core candareke di dehil avan da dijt. Sey

avi.

Segbab (hk I.ewa) Civneke jibo birndarkirina hesta miroy, jiber

ktTbab kesek hja cih rmeta mirov ye, mma segan berez di
ken dema v civn didin.

Segbaz (pn.dar.dn) Mirov segan hn rahnanan di ke. Frker

segan.

Segvan (ndar.dz) 1. Srevan.Nanxwe.2 Nrvan seyanjibo T^bi kar di hnit. Xwedy segan. Segbaz. 3. Nave merane.

Sehkirin (k.jn.I.m) Nrn. Berexudan. Temaekirin. :Here sehke

mal kan mvan hatine?. (K) bn:Kinn.

Sehim (n.x.m) Tirseka mezin. Erjeng.

Sehol (n.x.m) Qe. Qerse.

Seholbestin (k.jn.I.m) Qerisn. Qegirtin.

599

Sekan (rd.x.ewa) Lenger. Seqet.

Sekar (n.x.m) Setil. Mencelok.

SekiJn (k.jndarm) Mirina candaran ;wek seg, ker.Pend :Ker yek

di sekite seg cnar qelew di be.
Sekretr (n.ch) Sikirtr.

Sel (n.x.m) Amaneke ji ivikan hati ye diristkirin jibo tkirina fq

ti mitay bi kar di ht. Sela tir.

Selems (n.I.m) Seleke mhingivan tda xwed di kin wey w

dirje dervankek heye jibo derna hingiv yan l nrn ii

sexbrkirina wan ii ser d y ziravtire ii kunek bitik l ye bo

hatiniiiina man.

Selemsk (n.I.m) Biiikirina selem, naznav selem. Selema

piiik.

Selik (n.dar.m) Sela bitik.

el (n.x.m) Yek li dii yek ii lezgn. Selyeka ek otomatk.

Selfle (n.x.m) Awaz. :SeIqa v lavjey pir xwee.

Selmandin (k.jn.x.ra) Daxuyandin. Akerakirin.Danezan.

iroveKirin. Avhilkirin.

Sema (n.x.m) Govend. Keyf. Aheng. Xo.

Senier (n.x.nr) Ser bilind y kurtan dewaran, di kevit rex stoy

wan jibo peytkirina bar ii siyarbtin.

Semone (n.x.m) Nan bazar, y stiire, gelek we ii cor hene. Semymi (n.x.dn) Serok. Kiral. Xudan. Serwer.ah. ajin. Ezben. Sexbrvan. :K semyan van zarokane?.
Seng (n.x.m) Giran. Pestan. :Senga v ber end ?.

Sengandin_(k.in.x.m) Pvana giranya tenan. Hilsengandin. Pvan. li Terezy kinn.(K) bdn: ez di sengnim em T^i sengnn, tu di sengn hiin di sengnin, ew di sengne[...it] ewan di segnin.Pr: d [bi] sengnim sengnn, sengn sengnin, sengne. Bdb: di sengad, di sengandin. Db,diir: sengandibii, sengadnibiin. (F): bi
sengne, bi sengnin.

Senger (hk.cih,n.dar.m) eper. Kozik.: Pmergeh sengern dujmin dane ber destrja top ii tivengan.

Sengergeli (hk.cih,n.dar.m) Cih yan beroka senger l hatn kolan

jibo bersinggirtina dujmin.

600

Senmen (n.dar.m) tirane Gotineke jibo mirovn lbok, kar yan

tit seyr ii semere di ht gotin. :Bi nre w prejina hen i^ senmen ji xwe kirne!. Pend : Senmen, mast tir ii dew
gen, tu bi xwe lbok hjta bi xelik di ken!.

Sent (n.x.m) AI.Araste. : Senta rojava, rojhilat.

Sentcn (k.jn.I.m) li Sentn. Ber bi sentek ve n.Livneke ber

bi alk ve.

Sentenet (n.x.m) Xanedan. Mal dirav. :Rber mirovk xudan

sentenete.

Sentn (n.x.nr) Davn dezy nerim rengn jibo nexan bi kar di

hn.

Sepandin (k.jn.x.m) Biryardana bi kotek, by heza niirov.

Bindstkirin. Jibo berjewedya xwe bikar ann. (K) bdn: ez di

sepnim em di sepnn, tu di sepn hn di sepnin,^ew di

^ ^

sepne[...it] ewan di sepnin.Pr: d[bi]sepnim sepinin, sepim,

sepnin, sepne. Bdb: di sepand, di sepandin. Db,dur:

sepandib,sepandibn. (F) : bi sepne , bi sepinm.
Sepet (n.x.m) Sel. Sebete.

Seq (rd.x.ewa) Dev das, bivir, sator htd hatf hisn.Hisay.

Seoa (n.x.m) ewayya zanna pileyn gerim sennay, barna

bifir baranan. Byav. :Er seqay dinyay ewane.^

Seqakirin (k.jn.l.m) Xwekirin tjkirina dey das, bivir, sator

htdbrTxiandina berav yan kartk. : Gundyan bivir u dasen
xwe seqa kirne, unko sube ilbire.(K) bn: Kirin.

Seqandin (k.jn.x.m) Seqakirin. Hisa Tjkirin.(K): bdn: ez di seq"Kriii em di seqnn, tu di seqni htin di seqmin, ev^ di
seqne[

sSSS; seqne. Bdb: di seqand, di seqandin. Db,dur :seqndibu,

seqandibn. (F): bi serqne, bi seqinin.

it] ewan di seqnin. Pr: d bi] seqnirn seqinm, seqini,

Seqav (n.I.dn) candar bn: Segav.

Seqem (n.x.m) Sireka bi bestf hik.Seraiayeka dy war. Sireka

d^ar. :Rojek seqem b, em di mal da ase buyn. Seget (rd.x.ewa) 1 .Lenger. Pekkevt.2. Xar. Ke.
Seqetbn (k.jn.I.m) I.Lengerbn. Xarbiin.

Seaetkirin (k.jn.l.m) 1. Lengerkirin. 2. Xarkirin. Kekirin.

601

Seqitandin (k.jn.x.m) Seqetkirin.

Ser (nx.nr) 1 . Kulox hesti y caneweran y mej di nav da. ay,dev ,guh li kep pvene. Pend : Ser gote ezman, heta tu li

min xudan, xwe nagehit gyan. Pend :Ser bi ere, qon li dere.
Pend :Sern du beranan di dzek da nakelin. Pend :Ser ser jiber ne in li ber beran bi kin.Pend :Ser te d iknim, bel gotina te nakenim.Pend :Ser b zade[mej] her bi gire ii pdade. Pend :Ser bi lef ii sahike, l pxas ti b kaiike.Pend :Ser ne e ne

pdv girdan ye. Pend :Ser di kulav da (^dre.Pend :Ser bi aik ii lefe, y b nan ti ufe. Pend :Ser keelan, di kevin paxiln
gerdenzeran.2. Cih bilind. :Ser iya. :Ser gir. . : Sern rka
l berzebtin.

3. Rber. Mezin. Serwer.: Pend :Ser hate birn, l dey mal

xizn,na hteve kirn. 4. Liser titek hati ye danan. Pend :[Ii] Ser berek panim, ne ji wanim, ne li wanim.5. Destpk. Berahk.
:Tu xud roka xwe ji ser bo min bje.
Sera (n.x.m) Koik. : Seraya sip.

Serab (n.dar.m) Dema gezna gerima tav, caran halamet li ber

avan di bin.

Serad (n.x.m) serrad Core moxileke kund w di mezinin jibo ji

hev cuda kirina dan ti qesel bi kar di ht.

Serabin (hk.I.ewa) Tit ser ti binn w lk wergerand.Ser iiye

bin ii bin iiye ser.

Serabinbn (k.jn.gl.m) Ser ti bin lkhatne guhorn.

Serabinkirin (k.jn.gl.m) Cihgorna ser ti binan. : Pr nevy xwe

serabin kir, unk firk w y keft.

Seradan (k.jn.I.m) iin nik dost, heval, birader, nexweek ii daxwaza serferazy jibo bi ht kirin. .: Qutabyan sera
mamostay xwe dan. Seredan. Serldan.

(K) bn: Dan. :Em d sube in nexwexan sera heval xwe bi din.
Seradkirin (k.jn.I.m) Mitay gir mna nok, baqil, lobk ii htd li
serad di kin dako ji pelex xwe bi ht paqijkirin ii bi kr
xwarin bi ht.

Seraner (hk.l.ewa) Gelmper. Git. Hemii. Hemii al.: Kurd li

seranser welatn chan hene;ango kurd li hemti(piran) welatn
chan hene.

Serasin (hk.l.ewa) Mirov seneq wek asin. Serhesin. Serhik.

602

Seraza (rd.I.ewa) Serbest. Azad.

Serbadan (k.jn.I.m) l.Dema mirov ser xwe ba di dit; badana sttin ramana qaylbtin ye ii ya ahoy[asoy] ango ne praye.2.

Revn ji babeti,gihorna mijar. .Direwkirin.(K) bn: badan.[dan].

Serbaiar (hk.cih,cugim.I) Paytext. Serban (hk.cih,n.l.nr) Aly ser y ban xan. Ban.

Serbar (n.I.n) 1. Mita yan pertal y bijare yan zde ji bar U ser
bar dewaran di ht dann.2. Kes di mal da ji hemiiyan
hejtir,rzdartir. Serpik.

Serbar (prb) rzman Alaveke jibo zdekirina yan ravekirin bi kar

di ht. Serera. Di ser hind ra. Jiber hind jiber v yek. Lewra.

:Serbar pniyara te, min div gotineka d liser zde bi kem,.. .

Serbark (n.I.nr) Selikeka biiike, jibo diyar yan xwarina xudan,

fq yan mita t di kin li ser bar di danin.

Serbarkirin (k.jn.I.m) Serbarkek li ser bar di ht danan. (K) bn:

Kirin.

Serbask (hk.cih,n.I.nr) I. Rya di ser gir yan iyan ra derbaz di

bit. 2. Ser darcigark.

Serbaz (n.dar.dz) l.ekdar ferm. Leker. Pmerge.2 Nev

mrane.

Serberdan (k.jn.x.m) Serberstkirin. Azakirin. ;Hema min ser te

berda ye, tu i di k, bike!.

Serberday (rd.I.ewa) 1. Serbest. Xweser. 2. Serser. Kolan.

Serbest (n.dar.ewa) Azad.: Ez y serbestim di biryar danan da.

Serbestbn (k.jn.I.m) Azadbn. Serxwebiin.

Serbesthistin (k.jn.I.m) Serbestkirin. Bajlekirin. Azakirin.

Serbest (n.dar.m) Azad. Xweser.

Serbestkirin (k.jn.I.m) Azadkirin. Azakirin. Rdan.

Serbnek (n.l.m) Sivande.

Serbr (pn.I.m) Serk, rber, berpirsa brvanan.

Serbick (rd.I.ewa) Y ko ser w bik bit. Pend :Serbika p

mezin ne xwezya mala tu l di bye jin. Pend :Sere biuke, ie
mej geleke.

603

Serbiiare (hk.I.ewa) Serpik. Serbar.

Serpd (hk.I.ewa) Serferaz. Bi rmet. Hja. Rzdar. Xudanqedir

:hm bi hewe serbilindin.

Serbilind (n.I.m) Serferaz. :SerbiIindy ji gel xwe ra di

xwazn.

Serbir (kam.I.dn) Y ko seran di birit. Kujek. Bikuj.

Serbirn (k.jn.I.m) Serjkirin. Ser di hn birn. (K) bn : Birn.

Serbixo (hk.I.ewa) Xweser. Negirday i al, dezgeh yan
cihan.Azad.

Serbixoy (n.l.m) Azad. Serbesti. Rizgar.

Serbixwe (hk.l.ewa) bn :Serbixo.

Seijor (n.I.m) Byern hatne rdan mirov mifa j wergirtye

Bi seri hati. Serhat. Pend :Gotin pr te jy dirj yan serbor'? W
got ; heger jy dirj bit, serbor bi xwe di hn.

Sercanega (rd.I.ewa) dijan Mirov ser w wek y canega mezin.

Sercem (n.I.nr) Gujim. Hem. Bi hevre.

Sei^avan (silav) Nana rzgirtin,qaybtin, xwebna. Prgn

1 u h ser avan hati. Seravan ez d bo te kem.

Seremandin (k.jn.I.m) Dema mirov ser xwe di tewne. Ser

xwe di emnit. (K) bn: emandin.

Sercemk (n.dar.m) Ser rza govend.

Seremkgiritin (k.jn.I.m) Kes li ser rza govend ye alay

hildigirit ahy bi rew di xit.

Serl (rd.I.ewa) dijn Mirov ser w wek lan mezin. Serinar (hk.cih,cugm) Bajrkeke li Kurdistana Iraq.
Serok (nl.pir) can Kudk ser ok mirov.

Serda_(hk.ewa) Tit ko di ser yek din da. Li ser.

Serdan (k.jn.I.m) 1. Dema titek zde bi ket d xwe negirit :Nisk kel di ser mencel da . 2. Ji r derkevtin. abn. Xiryan. Ladan. :Ew y di serda ye.ang; ladaye. 3. Ketine ser titeki. Bi serdaketin. :Pyn w jiber iin bi ser tiraek da
(K) bn: iin.

604

Serdahatin (k.jn.l.m) I .Mirov yan tit bi titek ra bi ht[derbaz bi be]. 2.Kevtin ser.: Kevirek mezin bi ser kol wan da hat.(K) bn:
Hatin.

Serdakevtin (k.jn.I.m) Weke mirov yan tit bi kevit ser titek.

(K) bn: Kevtin.

Serdan (k.jn.l.m) bn: Seradan.

Serdar (kam.dar.dz) I. Serwer. Semyan. Serok. Rber. 2. Navek

nrneye.

Serdar (n.dar.m) Serwer. Rber.

Serdark (n.dar.m) Dh. Guhdark. :Serdark liser dar avakir dako

giyanewer me xwen.

Serdatir (hk.I.ewa) Hta di serda. pieka din di serda. Bilindtir. Serdem (hk.I.ewa) Heverx. Ndem. :Mirovek serdem. : Hizreka
serdem.

Serdest (hk.l.ewa) l.Azad. Serbest. 2. Serkevt. Brx Bindest.

Serdest (n.I.m) Serferaz. Serkevtin.

Sere (rd.x.ewa) Kevin. Mezin.^Navsalvey.: Mrek, jineka

sere, ang;ya, y navsalveiiy.
Seredan (k.jn.I.m) bn: Seradan.

Sereder (hk.cih,n.l.m) Aly ser y def xanyan. Ser der. Sereder (n.dar.m) Danstandin. :Serderya mamostay bi
xwendekaran ra pir bae.

Serederkirin (k.jn.gl.m) Danstitandin pera kirin. :Bi i ryan

sereder bi v mirov ra na ht kirin. (K) bn:l<.inn.
Serek (pn.x.dn) Serok.

Serekan (hk.cih,n.l.m) I. Kanya ay ya serek ko o j di m.2.

Jder. Lker. avkan.

Seremirsk (n.I.m) Mirka sere.Mezin. Pya mirkan.

Sermirk.

Sereta (n.I.m) Pek. Destpk. Berah.

Serevraz (rd.I.ewa) Senta ber bi ser ve. Serbilind. Rik.

Serevrazbn_(k.jn.gl.m) Ber bi evraz ve tin. n bo al ser.

Bilindbn. (K) :Bn.

605

Serevraz (n.I.m) Cih ber bi evaraz ve di e. Jhel. Pend Her

serevaraziyek semivyek heye.ang; pa nexweyan xwe di

Serevraz^rin_(k.jn.gl.m) Bilindkirin. Ber w, w,wan dane

evraz. Jibo ale ser hatotin. (K) bn:Kirin. Serexog (n.I.m) Behdar.

Serexokirin (k.jn.gl.m) Sersax l kirin.

Serexoxwaztin (k.jn.gl.m) Serexokirin.

Ser2 (n.Lm hn I.ewa,) l.Janeser. ana ser. 2. Mirov ser ji ber

bi ein. Herisker. -*

Sergan (k.jn.I.m) Weke ser mirov di e. (K) bn: an.

Ser^ (n.I.m) I .Nexweyeke ser mirov di it 2
Are.Westiayn.

^^^serWta'^'*^^"^^^ Serbilind. Serkevt. . : Em bi gel xaka xwe

Serferazbn (k.jn.gl.m) Serkevtin. Serbilind. : Ez hv di kim tu
di jiyana xwe de serferaz b.

Serferazl(n.l.m) Serbilind. Serkevtin. : Serferaz y bo wan di

Serferazkirin(k.j-n.gI.m)SerbiIindkirin. Serxistin. :Mirov ak

Serg^jmp (hk.l.ewa) dijan Nifrneke dij hevdu bi kar di hnin jibo
binndarkinna hember xwe, ko ser w mezin kirte wek
gamei. '

^^IZ^ f^.'?F;ewa) Miroy sern rya li ber hinda di bin.

^epirze. epili. Tengav. Peran.

^''^^^'i).^'T7^^---'^'"Sf^^^- 2^ Xwngerim.3. Nezan. Aiim. Serve. Hayji xwe nebiin.

Sergerimbn_(k.jn gl m) Dema mirov z gerim di bit by
xanain, biryare di dit.

Sergerm (n.I.m) Xwngemi. Hay ji xwe nebiin.

Sergerimjdrin (k.jn.gl.m) Serdabirin. Tokirin.

Sergeyez (rd.I.e^ya) Mirov bawer bi xwe heye. anaz bi

kiryaren xwe birin. ^ ^^1 ui

606

Sergej (hk.l.ewa) l.Gjbtin.2.Are.Derdeser. :Li biyanistan pir

sergj ji bo min biin.

Sergirdan (k.jn.I.m) Sermestkirin. Xapandin. ::V xort bi

devxwe ii davdozya xo ser kian gir di de. Sergfk (n.I.nr) Cih zibil tit zde .Gfank. Zibilxane.
Zibilgeh.

Sergn (n.dar.m) Tepikn ji rxa evr ti kewalan hatine diristkirin

ii piti hik di bin jibo gerimkirin ii lnana zad ii av mifa j di

ht werdigirtin. Devedeti.

Sergo (n.I.m) Sergfk. Gfank. Gfk. Sergotar (n.l.m) Navnann ser yn destpkirina gotaran.

Serhat (n.I.m) Kar yan byera bi ser mirov hati. Serbor. rok.
Serphat.

Serheiandin (k.jn.I.m) Mirov bi qylbn, dij westan yan

hicmetbn ser xwe di hejne. Serleqandin. (K) bn:Hejandm.

Serhein (hn.I.ewa) Mirov,candar yan tit ser xwe bi hejnit. pi;2Zivistana serhejn tire ji ya dwvhejn. ang; zivistana h
destpk pir rj, d bihara w z ht ya bi ber bit le heger barna befir baranan li domahya w dest p kir, de ziyan bi
derameti kevit ti pa xit.

Serheng (pn.dar.dn) Efserek leker piledare.

Serhesin (hn.l.ewa) bn :Serasin.

Serhev (rd.I.ewa) 1. Demildest. 2. Bi hevre. Pkve.

Serhevrk(n.I.m) Mdek. Buxik.

Serhildan (k in I m) Dema desteyeka mirovan yan gelek diu

gel kurd dij dagrkaran ser hildan.

ii^an ^iza^ di ken jibo bi 'destxistina mafn xwe.:Li fcihare

Serhir (hn.I.ewa) dijan Kes ko ser w wek y hirane.

Serhisk (hn.I.ewa) Mirov herdem li ser ya xwe ne guhdar.

Mejhik. Seneq.

Serhisk (n.I.m) Seneq.

Serhiskkirin (k.jnlm) Mirov ji biryara xwe ne ht xar : SerhiTa^di gel y ji xwe mezintir neke. (K) bn. Kirm.

Seridn (k.jn.x.m) Behn. Zerbn. Gehitin. :Genim, ceh, giya U

destpka havn di sendit.

607

Serik (n.dar.nr) 1. Ser biiik. 2. Pvazka hindek corn giyay,

wek: sr, pvok, pvaz, svbinerd ti htd. 3. Dergehk. Dervank.

Serikbadan (k.jn.l.m) bn : Serbadan.
Serinc (n.x.m) Bal.

Serincraks (hk.I.ewa) Balk.

Serincraksan (k.jn.I.m) Balkiandin.

Ser li ser (hk,cih) Aly ser. Serda.Brx Bin.

Serda (hk.dem) Dubare. Ji ser. Li destpk.

Serikirin (k.in.I.mi Serbirn. :Mirk serjkir. :Bizin serjkir. (K)

bn: Kirin.

Serkan (n.I.m) Serekan.

Seriar (pn.dar.dz) Perpirs cih kar. Rvebir dezgeh, karxane

htd.

Serkar (n.I.m) Desteya rvebirina kar. Kargr.

Serlieft (hn.I.nr) l.Mirov di karek da ser di kevit. 2. Nav

mrane.

Serkevtin (k.jn.I.m) I.Ji cihek nizim ber bi ke bilind iin. Bilindbtin. Jheliin. :Bi ser iya di kevin. . 2.Mirov di karek, taqkirinnek bi encamn ba derbaz bi be. Serferazbiin. (K) bn:
Kevtin.

Serkevt (hk.I.ewa) Serferaz. Serbilind. Pkevt.

Serlis (pn.I.dn) Kes li berahya hemyan xwe di havjit karek.

Rber. Serok.

Serkg (n.l.m) Serokati.

Serlioi (hk.I.ewa) Mirov i di ser[Ii ser ser] nebe. B aik. B kulav. :W hen mirovek bi ciln kurd ii serkole !. Serkolbn (k.jn.gl.m) weke i di ser mirov ne bit. B, dersiik,
kulav, hzar- biin.

Serkol (n.I.m) B cemedan, b kulav htd. :Nabe jin bi serkol

nivj bi ke.

Serkolkirin (k.jn.gl.m) Dersiik, kulav, har htd ji ser kirin. :Di mal da mirov xwe serkol di ket.
Serkomar (pn.l.dz) Serok komar.

608

Serkot (ht.l.ewa) bn

:SerkoI.

Serkut (hk.I.ewa) Tit ser w y kut bit. Netj. Serpan.

Serkutkirin (k.jn.gl.m) Tepeserkirin. ewsandin.

Serlesker (pn.I.dn) Serok leker. Qumandar leker.

Serldan (k.jn.I.m) Seredan. Seradan.

Serma (n.x.m,hk.ewa) I.Sar. Sir. Seqem. : Evro rojeka gelek

sermaye. 2. derd Persv. :Serma ya hati min.

Sermagirtin (k.jn.I.m) To sermay btin. Persvgirtin.

Sermal (n.I.m) Dersok. Har.

Sermaye (n.l.m) Dirav ti mal mirov. Benk.

Sermavedar (karn.dar.dz) Xwed mal ii dirav.

Sermayedan (n.I.m) Sistema sermayedar. Kaptal. Sermest (hk.I.ewa) Mest. Serxwe. Gj.
Sermestbn (k.jn.gl.m) Serxwebn. Hay ji xwe neman.
Sermest (n.l.m) Serx;we.

Sermestkirin (k.jn.gl.m) Serxwekirin. Mestkirin. Sermesq (n.I.m) Nimone. Danek ji.Mnak.

Sermezin (hk.l.ewa) dijcm Mirov ser w mezin.

Sermil (n.I.m) 1 .Pare peroyn di kevin ser mil mirov. : Ciln

min yn xak bi sermilin.Sako.
Sermiyan (rd.dar.ewa) bn :Semyan.
Sername (n.I.m) Seraav.

Sernav (n.I.nr) Mant. Navnan. Taytil.

Sernerim (hk.I.pesin.ewa) Bhinfireh. Bdeng. Guhdar.

Sernisv (rd.I.ewa) I.Tit ser w jib xwar[bin] wergray. :

Cer av serni b ava w rjt. 2. Ber bi senta xware.
BRxSerevraz.

Sernisvbn (k.jn.gl.m) Ser w jibo bin xwar kirin. Jordaiin.

Sernivn (k.jn.gl.m) Jorda n. Jibo al xwar bi r kevtin.

Serniy (n.l.m) Ji ser bo bin. Jordan. BRxSerevraz.

609

Sernivkirin (k.jn.gl.m) Ser jibo rex bin emandin.

Demivkirin.

Sernivs (n.I.m) Sergotar.

Sernivser (pn.l.dn) Semivskar.

Sernivskar (pn.I.dn) Serok nivsern govar yan rojnameyan. Sernixn (hk.I.ewa) Serniv. Sernixnbn (k.jn.I.m) Semivbiin.
Sernixn (n.I.m) Semiv. Sernixnkirin (k.jnl.m) Seraivkirin.

Sernce (n.I.m) Navnan yan destpka niieyan. Serok (pn.dar.dn) Kes rvebirya ,deste, dezgeh, part,welat ti htd bi stoy xwe ve di gire. Rber. Serk.
Serpel (pn.dar.dz) Efser leker y piledar. Serperit (pn.dar.dn) Kes nrevan ti dviina kar deste, dezgeh ii htd di ket.

Serperit (kam.dar.m) Kar serperit. Serper (n.I.m) Seroka peryan. Seroka peryn deryay.
Serphat (n.I.m) Serhat.

Serpola (hk.I.pesin.ewa) I.Bi hz. 2.Riko.Seneq. Serasin.

Serpo (n.I.m) 1. Derpo. Dervank. 2. Dersok. Hzar. Har.

Serrast (hk.I.ewa) Rast. Rya rast. Li ser rasty. Serrastbn (k.jn.gl.m) Pitrastbiin. Senbiin. Serrastkirin (k.jn.gl.m) Pitrastkirin. Rya rast ndan. Serrkirin (k.jn.gl.m) Pra derkevtin ii r nadan. R nadan.
(K) bn : Kirin.

Serr (n.l.nr) Rtiy mirov y bilind ko di keve navbera an

alek.

Sersal (hk.dem,n.I.m) I .Ser sala nii ii dawya sala kevin.2.

Newroz.

Sersax (rd.l.ewa) Mirov sersax ; mirov b are ii kmas.

Sersax (n.I.m) Behdar.

610

Sersaxkirin (k.jn.gl.m) Sersax l kirin. Dema mirovek di it ber

dilovanya xud, xelik daxaza sersax ii hedar jibo kestikarn w di bjin.

Sersaxxwaztin (k.jn.gl.m) Sersaxlkirin. Sersaxkirin. Serser (hk.I.ewa) ilati. Kolan . Pti. Kmehati. Sersr (rd.I.ewa) Hicmetbtiy.. Seyrmay. Sersiirman (k.jn.gl.m) Hicmetbiin. Seyrman. Serr (n.I.m) Serttik. Qeymax.

Serok (hk.cih,n.dar.m) Cih Oora] mirov ser ii le xwe l di t.

Seror (hk.I.ewa) Mirov karek xirab di ke, ser xwe di tewne ji

erman da. Brx Serbilind.
Sertaser (hk.I.ewa) Seranser.

Sertaz (hk.I.ewa) bn :SerkoI.

Sertazbn (k.jn.gl.m) Serkolbiin. :Ez sertaz di bim. Ew sertaz

b.

Sertazkirin (k.jn.gl.m) Serkolkirin. :Heroj vari mam min xwe

sertaz di kir.

Sertesk (n.I.m) candar Giyandarek biiike, firindeye mna,

teyane li nz av ii daran di jt ii xwarina w pikin.

Sertek

Sertii (n.I.m) can Ser tilyan dest yan pyan yn mirov

candaran.

Sertiras (pn.I.dz) Kes kar w tirana rih pora ser mirovane. Sertirasn (k.jn.I.m). Tirana por yan rihan. (K) bn: Tiran.
Sertirasxane (hk.cih.m) Cih tirana pora seran.

Sertk (n.I.nr) spyat Xwarineka evrye wek texek [tkek] tenik li

ser mast ti r pa kelandin di bit.Sertk. Serr.

Serber (hk.I.ewa)Rkpk. Peyt. Zx. Berhev. : end xortek bi

seriibere.

Serberbn (k.jn.gl.m) Rkpkbiin.

611

Seriiber (n.l.m) Rkiipk. Peyt. :Ez di seriiberya te tnagehim. Serberkirin (k.jn.gl.m) Peytkirin. Rapan. :Xwe bi seriiber bi
ke d mvan bo me hn. (K) bn : Kirin. Seribin (hk.I.ewa) bn :Serabin.

Serbinbn (k.jn.gl.m) bn :Serabinbtin. Serbin (n.l.m) bn :Serabin. Seriibinkirin (k.jn.gl.m) bn :Serabinkirin. Sercav (n.l.pir) Rti. Sma. Seriisma.

Serpk (n.gl.pir) xwarin Xwarineke ji serik ti ppikn kewalan di

ht lnan. Pae.

Serye (hk.dar.ewa) I . Tit berav. Li ser. 2. Mirov sade. Vekir.

Servekirin (k.jnlm) I .bi Servekirin. xistinser. Existin. :

Karwan hevsar bi ser hesp ve kir.2. ji Servekirin ang ; jvekirin. Ji ser vekirin. Di serda hnan.(K) bn : Kirin. Serwer (hk.pesn.ewa) 1 . Semyan. Ser. Serok.2. Nav mrane.

Serwer (n.dar.m) Yekt. Semyan. Serdar. Hevgirtin. :Parastina

serwerya axa Kurdistan erk ser miln me hemiiyane.

Serxo (hk.l.ewa) Mirov jiber vexwarina kihol mest biiye. Mest.

Gj.

Serxobn (k.jn.gl.m) Mestbiin. Hay ji xwe neman. Gjbtin. :

Areq vexwar, serxo bii. (K) bn : Biin.

Serxo (n.I.m) Mest. Mestbiin.

Serxokirin (k.jn.gl.m) Mirov yek yan xwe bi vexwarin mest bi

ke.(K) bn : Kirin.

Serxur (rd.I.ewa) Mirov derd ii belay di hnit. Mirov kur.

Serxwe (rd.I.ewa) I. li Serxwe. Ang ; xweragir. Peyt. 2. Hd. bi
Aram. 3. Aza. Azad.

Serxwebn (k.jn.gl.m) Azadbiin Serbestbiin. :Em serxwebiina

Kurdistan di xwazn.

Serxwes (hk.l.ewa) Serxo.

Serxwebn (k.jn.gl.m) Serxobtin.

612

Serxwe.(n.l.m) Serxo. Serxweskirin (k.jn.gl.m) Serxokirin.

Serzik (n.I.m) can Pareya ser, al ser y zik.

Setii (n.x.m) Amaneke destikek pve ye, jibo av mita tkirin bi

kar di ht.Cerdel.

Setimn (k.jn.x.m) Pyn mirov yan canewer an ji ber di in yan di titek di hilingivin ii di kevin. Hilingivn.[tin]. (K) bdn: ez di

setimira em di

setimn,tu di setim setimn, ew di

setirae[...it]ewan di setirain. Pr:d [bi] setimin setimn, setim

setimin, setirae. Bdb: ez di setimm em,hiin, ewan di setirnm,

tu, ew di setim.Db,diir: ez setimbiira era setimbiiyn, tu

setirabiiy htin setirabiin, ew setimbti ewan setimbiin. (F): bi

setime, bi setimin.

ev (n.x.m) Selikek mezin ii ktire jibo fq ii raitay bi kar di ht li

ser pita dewaran bar di kin. :Sev ya tir, xoxan, sv ii htd.
Sewda (n.x.m) l.Evn.2. Mest.

Sewdaser (hk.I.ewa) Evndar. Mest. Gj.

Sexbr (hk.ewa) Parist.

Sexbr (n.dar.ra) avdr. Paraztin[ paristin]. : Min bawer bi

sexbrya w bo raal nne.

Sexbrkirin (k.in.dar.ra) avdan. avdrkirin. :Heger kes li mal

nema, ez d sexbrya zarokan bi kim. (K) bn : Kirin.

Sexbrvan (kam.I.dz) Y sexbrya zarok, mal ii htd di ke. Sexmerat (prb) rvnan Alaveke jibo eger bi kar di ht. Ji pxemet.
Jibona.

Sext (hk.x.ewa) Dijwar. Tund.

Sexte (hk.x.ewa) Kar ne rewa. Tit ne dirist. Zir. Xap. : Par

sexte, nasnaraeya sexte ti htd. Sexte (pn.dar.dn) Sextekar.

Sextekar (pn.dar.dn) Mirov xapnok. Mirov kar sexte di ke.

Sextekirin (k.jn.I.m) Kirina karn sexte. Xapandina xelik.
Seyda (pn.x.dz) Jibo rzgirtin bi kar di ht.Mamosta.

613

Seyr (hk.x.ewa) Tit, biiyer, candar yan rairov cih hicmetbiin.

Balk.

Seyran (n.x.m) l.Geryan, bhinvedan ii xwarin li iil yan. 2.

Nav prekane.

Seyrangeli (hk.cih,n.dar.m) Cih dilveker ii xwe y seyran

deran xwe l derbaz di kin.

Seyran (kara.dar.dz) Yn di in seyran.

Seyrankirin (k.jn.I.ra) iin seyranan. :Me ro seyraneka xwe kir.

Sevrkirin (k.jn.I.ra) Teraaekirin. Nrn.

Seyvan (hn,pesinewa.ndar.nr) Nanxwe. Srevan. Segvan. S (hijn.x.end) Hijmara 3. 6-3=3. 1+2=3. Pend :S tit di xwein;
rez, peziijin.

Sbare (hn.niivekirin) S caran rti di dit. Scark. Sbarebn (k.jn.gl.ra) Scark hatin riidan.

Sbarekirin (k.jn.gl.ra) Jibo cara syera karek bi keyeve.

Scarkkirin.

Sbisk (n.I.ra) giya Giyayek xwarin ye davn w wek biskane.

Scar (hn.I.end.) Kar sbare di bit. S caran bi ht kirin.

Scerxe (n.I.ra) Tirombl yan paysikil yn ji s tayran pkhatne. Sdare (n.I.ra) S darn ikland ii sern wan gehitne hev, jibo
hilawstina raek yan kujtina mirovan bi kar di ht.
Spk.Qinare.

Sdaredan (k.jn.I.ra) Hilawstina rairovan bi xistina bendik

sdar li hefk ta bhin l ik di be ii di raire. Hilawstin.
Qinarekirin. (K) bn: Dan.

Sgeh (n.l.ra) engala bi s tilyan. Sguh (n.I.ra) Milhba bi s ikilan.

Shem (hij.rz.end) Ya,y,yn sy.

Shemn (hijn.rz.end) Ya ,y, yn sy ii dawy.

hizar (hijn.l.end) Hijmara 3000.

614

Sk (n.x.m) Sihik. Shk. Ava tir.

Sl (n.x.m) I .Pareka kanzay xire, rexek [kiir ii y din bel]e, li

ser agir di ht dann, nan li ser aly bel di ht birajtin.2 Snya

setelayt ya ko li ser bilindayyan di ht danan jibo wergirtina

kenaln tlevizyon yn esman. Slik (n.dar.m) I. Sla biiik. 2. Sln nemazene, deng, reng, beraame liser dihn toraarkirin liser amran wek kompyoter, tomar ii htd bi kar di hn. CD.

Slik
Slwane (n.dar.ra) bn :Svan.

Slwane
milyon (hijn.I.end) 3,000000.

Sn (n.x.ra) Amanek pan ii mezine, xwarin ii nan di xin nav da. Snk (n.dar.m) Snyek biiike, ji kanza, dar, feyfr ii htd hatne
kirin jibo tkirina girar, avik ti htd.

SEl (n.I.ra) Bingireke ji ppikan phatye jibo ragirtina amrn

mna karare, ek, pertaln wnegirtin ii htd.Sdark.
Sran (n.x.ra) bn: Seyran.

Sran (kam.ndar.dz) bn: Seyran.

Srivan (hk.cih,n.I.ra) Cih ji alyan r di gehit.

Ssed (hiiran.l.end) Hijraara 300.

Sem (hk.dera,n.I.ra) Semb.

Ssemb (hk.dera,n.I.m) Rojeke ji yn hefty, navbera duemb aremb. Sera.Roja sy ji hefty(heger ji kemb destpe bi
ken).

Sta (hk.I.ewa) Ji s tayan pkhati. Sbare.S eq.

615

Stilf (ndar.nr) S tit, s mirov bi hevre.:Stikn li mala hen,

birayn hevin.

Str (n.I.m) ek Corek kevin tivengane.

Sv (n.x.m)/9/.I.Fqyek bihar ii havn ye, tam irn yan mize,

gelek cor ii we hene. 2. Dara sv.

Svaxnk (n.l.m) giya Svbinerd.

Svbinerd (n.gl.m) giya Core giyayeke, reng keske,serikn mna

pitatan di bin erd da mezin di bin.

Svbinerd Sy (ngaz. Dar.m) Naznav yan nav keane. Swirandin (k.jn.x.m) Helbest, gotin, peyv ; kirin stiran. Sw.(rd.dar.ewa) Zaroy b dayk, b bav yan b daybab.

Swman (k.jn.l.ra) Mirina yek yan herduyan ji dayk ii babn

zaroyan. Zaro b dayk, b bab yan b daybab man.

Swxane (hk.cih.n.dar.m) Cih xwedkirina swyan. Syek (hn.end) Yek ji syan. Ji syan k. 1/3. :Syeka mirvn
ne di xandevanin.

Szdeh (hijn.I.cend) Hijraara

13.

Szdehem (hijn.rz.end) Yn,ya, y szdeh.

Szdehemn (hijn.rz.end) Szdehera.
Szdehizar (hiin.l.cendi 13,000. Szdemilyon (hiin.l.cendi 13,000,000. SHHK (kurt) Serok Hikoraeta Herraa Kurdistan.

SHK (kurt) Serok herraa Kurdistan. :M Barzan kemn serok

Kurdistn

Sibah_(hk.dem) Roja yek ya bi ht. Roja piti end demhijmran.

Sibe. :Subah eynye,roja bhinvedan ye.

616

Sibat (hk.dem,n.x.m) Meha sy ji zivistan. Pend :Sibat berif ii Ta t, kur ji ya t, ki ji gyay t. Pend :Sibat gote bihar, bide

min rojek ji yn avdar, da erm gsk bi serda bnira xwar.

iwat.

Sibe (hk.dem) Subah.

Sibetir (hk.dera) Dusibe.

Sibit (n.x.ra) giya Giyayek kesik ti dav zirave,tara xwe, bi ter yan
hik di kin nav dew zadan.

ifir (n.x.m) Core kanzayek reng ser zerve ye.[mtal] : Amann

sifr.

Sifre (n.x.ra) Sn yan naylon danay li erd yan ser razan jibo
danana xwarin liser.

Sifredanan (k.jn.I.ra) Raxistina sn yan naylonan jibo xwarin

liser rz bi ken.

Sih (n.x.ra) 1 . Sber. 2. Endam henaseye, di nav sing da ye. Pi.

3.Hijraara30.

Sihik (n.dar.ra) Corek tiry ile ji fq di h kirin. Shk.

Sirke.

Sikir 1 (n.x.nr) Cih yan dwareke hatye avakirin jibo pengn

xirvekirina av. Pengav.

Sikir 2 (n.x.ra) candarzan Ger. Gewr.

Sikidn (k.jn.x.ra) bn : Sekitn.

Sil (hk.x.ewa) Y naxwazit di gel i kes bi peyvit.Ne hat.

Bgwil. Zz.

Siiai (hk.cih.x) Li ser. Tax ser. Texa ser. Serban. Brx Xar.
:Havnan era li silal di nivn.

Silamet (hk.x.ewa) B bela. Sax.

Siiay (n.x.ra) Gotineke jibo dem ba li hev kirin roj ba, ev ba,
ewan ii htd.

Silavdan (k.jn.l.ra) SiIavkirin.:ewan ak gotin.

Silavgirtin (k.jn.l.ra) Bersiva silavdan. Silav wergirtin.

Silavkirin (k.jn.l.ra) ewan ba di gel hev kirin.Daxaztirina xe

yeTMTn silav kire wan. :Seyda silav kir xwedekaran. (K)bn:
Kirin

617

Silavlkirin (k.jn.gl.ra) andina silavan jibo heval, xizim ii htd bi

name yan di gel yek. :Heger tu iiye mal silavn rain li bab
xwe bi ke. (K)bn: Kirin

Silavrkirin (k.jn.gl.m) Deraa mirov silavan ji yek ra r di

ke.Silavvirkirin.silavbirkirin. Silavandin. : W bi hevalek ra

silav ji min ra rkirin.

Silbn (k.jn.l.ra) Deraa mirov sil di be. Zzbtin. :DiI zarokan ne

hlin da sil ne bin.(K)bn: Biin. Silvaney (malb.n) Hozeke li Kurdistan.
Sil (n.dar.ra) Silbiin.

Silk (n.x.ra) giya Core giyayeke bi serike, belgn w pan ti keskin, serik, bisti belgn w jibo xwarin raifa j di ht wergirtin, gelek cor hene; silka sor, sip ii ya ekir. Pend : Ser wek silk l kir.ang; ser riitkir. Pemi :SiIka w sor kir.ang; direwa w serav
kir.

Silkirin (k.in.I.rai Eger rairov dil yek bi hlit. Zzkirin. :Ka bje
iraa bav te tu sil kir?.(K) bn: Kirin. Silsilok (hk.I.ewa) Kes zii sil di be.

Sim (n.x.nr) can Pyn canewern wek kewal, l ii dewaran.

Simandin (k.jn.x.ra) Kunkirina darik, dwara, le ii htd bi trik ii

raaknan. Siran.

Simaq (n.x.ra) dar l.Dara siraaq. 2. Mitayeke dindikn w wek nskane, tam tire, jibo tirkirina zad bi kar di hnin. Simaqa
zbar ya bi navdenge.

Simbl (n.x.pir) Miiyn li bin kepy zelaman.

Simblboq (hk. pesinl.ewa) Y sirabln w raezin wek boqn

pvazan.

Simblsixt (hk,pesin.I.ewa) Mirov simbln w di baday ii

sertj,serixt.

Simblreg (hk.pesinl.ewa) Kes reng simbln w re.

Simblor (hk.pesinl.ewa) Zelara sirabln w sor.

Simbior (hk,pesinnl.ewa) 1. Zelara simbln w di or. 2.

ermizar. Seror.

Simblzer_(hk,pesinl.ewa) Y simbln w reg zer.

618

Simn (k.jn.x.m) Kunkirin bi kek zirav. Darcigark simtin.

Dwar siratin. [mamik] :Hirahirae dwar sirae ango; (deng). (K)

bdn: ez di simira em di simn, tu di sim hiin di simin, ew di sime[....it] ewan di simin Pr : d[bi] siraim, simn, sim, simin,
sirait[. . .rae], sirain. Bdb : di sim, di simn.db,dtir : sirabii,(simtibii), simbiin(simtibiin). (F) : bi sirae, bi simin.
Simtk (n.dar.m) xwarin Corek danhrkye.

Simtin (k.jn.x.ra) Siran. (K) bdn: Ez di simim em di siran, Ui di sim hiin di simin, ew di sime[. . ..it] ewan di sirain Pr : ci[bi] siraira, simn, sira, sirain, simit[...rae], sirain. Bdb : di sim, di
simn.db,dr : sirab,(siratib), sirabn(siratibn). (F) : bi
sirae, bi simin.

Simr (rd.dar.ewa) Kunkir. Cih kun t vekir. :Guh simti jibo

guharkan.

Sinc (n.x.n) Rewit. :Ji aly sinc ve i kraas li w nnin.

Sincan (hk,hn.dar.ewa) I. Xwed rewit. Bi cinc. 2. Nav mrane.

Sincaq (n.x.m) Derzkeka badaye jibo bestina cilikan bi kar di ht.

^
Sincaq

Sincvan (hk,hn,ewa) Xudan sincek ba. Xwed rewitek .

Biriiraet.

Sindan (n.x.nr) Corek cerye ji ax yan asin di ht diristkirin bo

tkirina dexil ti mitay bi kar di ht.

Sindirk (n.dar.ra) Sindoqeka taybete rairyan di xin nav.

Sind (raalbna) 1. Hozeka kurdane li Kurdistana lraq.2. Kes ji

hoza sindyan.

Sindoq (n.x.ra) Elbikeke heme cor weye, mita, fq,cil htd

di ken tda.

Sine (lTk.cih,cugir.n) Bajarkeke li Kurdistana Iran.

Sinetkirin (k.jn.I.ra) Birii, jvekirina emik zde ji endam

mirovan y nrne y razi.

Sinetkir (hk.I.ewa) Zarok hati sinet kirin.

Sinle (hk.x.ewa) Jiye mirov navber zarokm^ mezim^y da.

Nvmr.

619

Sing l(n.x.nr) 1. can Cih di navbera zik gerdena rairov ji alv

ben ve.2. Ber. Brx Pit. ^

Sing 2 (n.x.nr) Darek sertje di erd dwaran di qutin jibo giredana dewaran qayrakirina xvet karn din. Gil.
Singfireh (hk.l.ewa) Bhinfireh.

Singflutn (k.jn.I.ra) Sing di cihek ra kirin, qutan: Singek di

diwari qui^.pend :Her sing ez di qutim tu cantek pve di k ango
Tu i bo min nahl. ^

Singvekirin (k.jnlm) Mirov y bhinfireh bit jibo her rexne

gazinde ii pisyaran. (K) bn: Kirin.

Singveidr (rd.I.ewa) Mirov sinw jibo her pisyar, rexne

gazinan ve kir.

Sinik 1 (n.x.nr) candar kirmijok Gzik.

Sinjl 2 (n.x.m) camiar kirmijok Corc kzikeka kimijoke liser genira ti

danana dijt ti ziyan l di dit. Sinr (n.x.nr) Tuxwb. Sipas (n.x.m) bn :Supas.

Sipehiyandin (k.jn.m) Sipehkirin. Xemlandin.

Sipeln_(hk.x.ewa) Xweik. Rind. Ciwan. Sipehbn (k.in.l.mi Rindbn. (K) bn: Bn.

Sipehkirin (k.jn.I.m) Xweikkirin. Ciwankirin. (K) bn: Kirin.

Sipeht (n.dar.ra) Ciwan. Rind.

Sipde (hk.dera) Destpka roj. Elind.

Sij (hn.ewa) reng Reng sip. Reng berf, raasti htd.

Sipbn (k.jn.I.m) Deraa reng rairov yan titi sip di bit

dernekeftin ew y sip biiy. (K) bn: Biin.

Jiber

Sipkmn (k.jn.l.m) I. Reng sip l kirin. :Dwar bi reng sip kir. 2. Qelp yan tivkil titi jkirin.Lokirin. Xiyar, kulind htd
sipikinn. (K) bn: Kirin.

Sipldr.(hk.I.ewa) Hatye sip kirin. Lkir. Sva sipkir. Sipndr (n.l.ra) dar Dareke ta dirj bilinde, belg kesik bi
xerale, darn w wek garte, kte dep mifa j di wergirin. Siptai (hk.ewa) Tit yan mirov reng sip.

620

Sipvat (hk.ewa) 1. Reng sip. 2. Berhem r. Mast, jaj, penr

iihtd.

Sirgun (nx.m) Diirat ya rairov ji war, welat xwe.

Sir (hn.x.ewa,n.x.ra) Serraayeka dijwar. Seqem. :Rojeka sire.

:Eve i sireka dijware.

Sirbirin (k.jn.I.ra) Ji egera ldana sir, fq ii mita xirab di bin di

rizin.

Sirbistan (hk.cih,welatn.dar) Welat Sirbyan. Srbiya.

Sirb(nei.n) Xelk Sirbistan.

Sirbn_(k.jn.I.ra) Hin giyandar jibo heyarak xwe di nav tevinek

da di pin ii bizava wan ra diwestit.(K) bn: Btin. Sirgn (n.x.ra) Diirwelat. Biyanistan.

Sirgiinkirin (k.jnlra) Bi xurt ji war derxistin. (K) bn: Kirin.

Sirke (n.x.ra) Sihik.

Sirt 1 (hk.cih,n.x.ra) Peyarkeke di ber ser gir yan ser iyayan

ra derbaz di bit. : ivan pez xwe li sirta iyay di erand.

Sirt 2 (hk.x.ewa) Kez zti kar xwe bi daw di hne.Mirov yan
candar sivik, eleng.

Sird (n.x.ra) I.Strann ntiman.2 Navek duzayende.

Sirt (n.x.ra) bn: Xurist.

Si (hijn.end) Hijara s. Hijraara 3.

Si.(n.x.ra) Dan kengiran deraa di qelnin ii wek erez di xon.

Tov kengiran. Kengirok.

Sist (rd.x.ewa) Xav. Ne tund. Ne rijd.: Ev girye ya siste, d z

vebit. : Ew di kar ii gotin n xweda y siste.

Sistbn (k.jn.I.ra) Xavbn. : Doxna el w sist b kevte tekan.

Sist (ngaz.ra) Navkirna jina sist. Sisr (n.dar.ra) Xav. Bxera.

Sistkirin (k.jn.I.ra) Xavkirin. Lvekirin.

Sisto (n.gaz.nr) Navkirina mr sist ti xav.

621

Standin (k.jn.x.m) Wergirtina bi xurt. Bi kar nana hz jibo wergirtina titek. Gel kurd d raaf xwe bistne.(K) bdn: ez di stnira era di stnn, tu di stn hiin di stnin, ew di stne [. . .it] ewan di stnin. Pr: d [bi] stnira, stnn,stn, stnin, stnit[...ne], stnin. Bdb : di stand, di standin. Db,diir : standibii,standibiin. (F): bistne, bistnin.
Sitem (n.x..ra) Xurt. Zor.

Sitemkar (hk.I.ewa) Kes yan dezgeha sitem li xelk di ket.Zordar.

Sitemkar (n.I.ra) Zor. Xurt.

Sitemlkirin (k.jn.l.m) Weke zor li kes yan gelek bi ht kirin.XurtIkirin.(K) bn: Kirin. Sitemlkir (hk.I.cewa) Gel, yan kes zor l hat kirin. Brx
Sitemkar.

Sit (n.x.m) I. Peyveke jibo rzgirtinajinan bi kar di ht. Xanim. Xatiin. 2. Nav jinane.f/>oftaft& :Sity imik reqreqy ib keyf ii
ad d kve y?.
Sitran (n.x.m) Stiran. Lavje.

Sitranbi (kam.I.dn) Lavjebj. Sitrangotin (k.jn.I.ra) Stirn. Lavjegotin. Sitn (n.x.m) Stiin.

Sivande (hk.cih,n.x.m) Lva bi serve hat ya dora ban, ji ivan

yan raentoy hatye kirin jibo paristina dwaran dako verja ava baran ti berfan xirab neke. Serbnek.

Sivandok (n.dar.m) banmie Corek iiikane li bin sivandeyn

xanyan hlnn xwe di kin. Sivyank. Kawan. Sivik (hk.x.ew)a 1 . Ne giran.2. Sade. Sivikat (hn.dar.ewa) B riimet. B bihay.

Sivikbn (k.jn.I.m) Weke tit sivik di be.Li ber avan b rtimetbtin. :Mirov di av de sivik di be. (K) bn : Btin.
Sivild (hk.dar.ewa) Sivikat.

Sivikkirin (k.jn.I.m) Barek, titek sivik bi k. Xwe b biha bi k.

(K) bn: Kirin.

Siy (n.x.m) Tvkilk genim, ceh nsk ii htd. Pk dexl.

622

Sivng (n.x.m) Sivande. Sivnik (n.dar.m) Gzik. Sivore (n.x.nr) candar Candarek rdere, biiike li ser kevir ii daran
di jt, xwarina w gtiz ii berne. Pend : Sivore sivk dar, ji v dar

ii w dar [str,gelr]
Herkes ti karnn xwe.

Pend : Sivore ti ber ii minn xwe:ang

Sivore

Siwar (n.x.dz) 1 . Kes li pita dewaran yan li tirorablan siwar di

bit. Siyar. 2. Nav rarane. Brx Peya.

Siwarbn (k.jn.I.ra) Siyarbiin.

Siwar (hn.dar.ewa) Siyar.

Siwarldrin (k.jn.I.ra) Siyarkirin.

Sixirk (n.dar.ra) Avahyeke dwarn w ji kteyan ii serban bi

qerera ii leven di ht ranan, jibo txistina alkn giyandaran

raifa j di ht wergirtin.

Sixte (n.x.w) Kar yan tit ne rewa. Xapandin.

Sixte (kara,rd.dar.ewa) Mirov kar sixte di ket. Xapnok.

Sixtekirin (k.jn.I.ra) Mirov sixteyan di ke. Xelk di xapne. (K)

bn : Kirin.

Sivabend (n.dar.nr) I. Nav yek ji du qehremann dastana [xec ii

siyabend] e.2. Nav rarane.

Siyamend (n.dar.nr) Siyabend.

Sivar (rd.x.ewa) bn: Siwar. Pend :Siyar xelk her peyaye; ang pta xwe bi biyanyan qaym neke. Pend :Siyar keran na gehe tu

deran. Pend :Siyar ta ne kevit na bit siyar.ang; bi xebar ti

mandbiin rairov di gehit arraancan.

Siyaset (n.biyan.xra) Ramyar.

Sivasetvan (karn.dar.dn) areza di war siyaset da. Ramyarvan.

Siza (n.x.nr) Hember her gunehek yan karek ne dirist siza heye.^
~ Tola aann. :Jiber ko diz kir, sizay w heft mehan di girtigehe
da d bi mnit.

623

Sizadan (k.jn.I.m) Siza wergirtin ji kes ayek di ke. (K) bn

:Dan.

Sizakirin (k.jn.I.ra) Sizadan. S I (hk.cih,n.x.n) Kujy derve y xan. T . S 2 (hijn.end) Hijara 30.

S 3 (n.x.m) Sber. Sih.:Li bin siya dar nivist. S 4 (n.x.ra) emiam le can Siha uav sing giyandaran. Sber (n.x.ra) I . Cih hetava roj yan ronah l ne dit jiber
berbendek di kevit ber riiy w. Stavk. 2. Nav jinane.

Sbergirtin (k.jn.I.ra) Wek roj ber bi ava ve di it, li hin cihan

sber raie peyda di be.

Sberkirin (k.jn.I.ra) Deraa dar xerala xwe di girin ta ii belgn w

tar di bin sbera w xwe di be. S (n.x.ra) Binas.guneh. Sii Sbar (hk.dar.ewa) Binaskar.Gunehbar.

Sbarkirin (k.jn.l.m) Gunehek xistine ser stoy

yek.Gunehbarkirin. Binaskarkirin. (K) bn: Kirin.

Sdekan (hk.cih,cugim) Devereke li Kurdistana Iraq. Sh 1 (n.x.m) ie,can Hedam henasedana candaran. Sih.

M
+

Sh
Sh 2 (hijn.end ) Hijmara 30.
Sh 3 (n.x.ra) Sber.

Shem (hijn.rz.end) Ya,y, yn sh. Shemn (hijn.rz.end) Shem. Shhizar (hijn.I.end) Hijmara 30,000.

Shmilvon (hijn.l.end) 30,000,000.30 milyon. Sk (hk.cih,n.x.m) Cih kirn ii firotin.Bazar. Skav (n.l.ra) candar Kirim berf. Kirmik befr.

624.

Sma (n.x.m) Seriiav.Rii.

Sme (n.x.n) l.Tan yan perjan asin y dir ii bi kelem jibo

paraztina zev ii erdan di ht bi kar nan.2. Davn naylon yan
kanzay di nav perok da.

Smekirin (k.jnlra) I .Bi sm pejandkirina cihek. 2.Dav xistine

nav cilan. (K) bn: Kirin.

Smerx (ndar.ra) candar Core balindek evsaney ye di rokan da ^ hatiye, mirov li ser pita w siyar di btin, bo ceng ii veguhastin
bi kar di ann.

Snali (ndar.m) Dtina titi wek sberek yan pjinek. Bnah.

Snay (n.dar.ra) bn :Snah.

Snem (n.x.m) gui Corek gulane li yayn Kurdistan hene; ango

avgir. 2. Nav jinane.

Span (hk.cih,devera) I Devereke[ya] li Kurdistana baktir.2.

Navek kurd du zayende.

Sn (hk.cih,devern) Devereke li Kurdistana bar-Akr.

Spel (n.dar.m) 1 . Pivdankeke di nav zik masyan da. 2. Slav.3.

Navjinane.

Sgal (n x m) 1. Core keresteyek civire, mirov ronahy tra di

bfnit. 2. Llikn qeris li sirn zivistanan bi kevr banan da or
di bin. ape.

Sr l(n.x.m) giya Giyayeke serik belgn w jibo xwarin mifaj

di ht wergirtin, bhneka geraar j peyda di bit.

Sr

Sr 2 (hk.x.ewa) Taraeka taybete, wek tama xw.

Srat (n.dar.ra) Taraa sr. Tama xw. Savareka xwe b, l

sratya w ya zde bii.

Srbn (k.in.l.ra) Deraa xwya zad gelek be, d xwarin sr be.:

di be yan b xw di be. Sret (n.x.nr) Alek. R.

Z^bi dest w herdera sr di bit. Pend :Girara du kabamyan sir

625

Srfil (n.I.m) giya Corek srn kiiv ti bhin gemarin. Srili (n.dar.m) giya Corek srn ktivne di biiikin.
Sr (n.dar.m) Srati.

Srkirin (k.jn.I.m) Deraa xw di xin nav xwarinek. (K) bn: Kirin. Srldr (hk.I.ewa) Zad xw t kir. : Giyay srkir. :Got srkir.
Ss (hn.x.ewa) Tit tava roj l neday ii siptaleye. Kej.
Ssark (n.x.dz) baiinde Corek ji teyrn nr ye.

Ssbn (k.jn.I.ra) Mirov yan tit li cihek tar, reng w ss di bit

(K) bn: Biin.

Sseban (na,dar.ra) Nav dastaneka evsaney ye. Bor re.

S (hn.gaz.ra) Navkirin ti naznave, jibo kea ss di ht gotin. Sirk (n.x.m) camiar kzik Core kzikeke di nav malan da li ser
bermayyn zad di jn.

Sk (n.x.m) te^vai Balindek hkkere li Kudistan mieye.

Sskirin (k.jn.I.ra) Siptalekirin. Kejkirin.

So (hn.hd,gaz.nr) Naznavek gazkirin ye jibo mr ss.

Sstem (n.ch) Away rkpk jibo karkirin, darijtin ii avakirin.

:Sstema xandin li Kurdistan cuda ji ya welatn din.
Stay (n.I.m) Stavk.

Stayl (nl.m) Dema ronya roj yan her yeka din, li leek di de

ranaka w dirist di be.Sber./'erf :Ji stavka xwe di tirse. Ang; '

kes tirsonek herdera tirs di dil w daye.
Ste (n.x.m) Tora raasgirtin.
Stii (n.x.m) Setil.

Syan (n.I.ra) Shwaneya mirov li hindav ser xwe di gire, da xwe

ji baran bi parze.

Svanol (n.I.m) gui Corek gulane, gelek reng hene, wek, sor,
sip,ser, mor, ii tkel.

Syl (n.ch) Welati. Bajrvan.

Syok (n.dar.m) Cih viti yan belby li ser can mirov ji egera
ldana gurzek,by ko bi ikt. Sxme (n.x.nr) Darik tj. Kelem.

626

Sxur (n.x.n) I . giyanewer Candarck kiivye, rdere le w bi str

ye.2. Nana xwefirotin ye. Dardest dujmin.
Sof (nx.dz) Mirovn xudnas.

Sojtin (k.jn.x.m) 1 .Dema agir bi titek di kevit. ewitn. 2.Jan. Ean. Pend :Sotin, naht gotin.ang: rairov nikarit ya dil xwe

bjit.: (K) Bdn: ez di sojira era di sojn, tu di soj htin di sojin,

ew di soje[...it] ewan di sojin. Pr :D[bi] sojira, sojn, soj sojin, sojit[. . .je]. Bdb : di sotim, di sotn, di soti di sotin, di sot, di sotin. Db,diir : sotibtira,era sojtibiiyn,ew sojtibti ...tu sojtibtiy,
hiin, ewan sojtibiin. (F): bi soje, bi sojin.
Sol (n.x.ra) Plav.

Solbend (pn.dar.dn) I. Kes plavan di ke. 2. bn :NaIbend.

Solbend (kam.ra) Nalbend.

Solker (pn.dar.dn) Solbend. Pend :Solker di pxasin, cilker di b

kirasin.

Soin (n.x.ra) 1 . Coya av ya di bin ax ra hati kirin li bin kolan

raal ii cadan. 2. Cih andin ii firotina gulan. Gulistan.

Sond (n.x.ra) Soza mirov bi tit proz rana kitbn proz, gora

nemiran, welat htd, di de, ko rastgo disoj be.

Sonddan (k.jn.I.m) bn : Sondxwarin.
Sondxwandin (k.in.l.m) Sonxwarin.

Sondxwarin (k.jn.I.m) Wek mirov heraber kesek, destek daidgeh, beF^riThtd sond di de ko di kar gotin kiryareri xweda dilsoj
be. (K) bn :Xwarin.

Soea (n.x.nr) Hzeka ji bireka ekdarn fenn pkhatye. Leker.

:Sopayk, dti, .. iihtd.

Sopageh (hk.cih,n.dar.ra) Baregay sopay.

Sope (n.x.ra) Amaneke daran yan sotekn din t di xin jibo xw^e girimkirin li demn sar. Sopeya: daran, gaze, xaze, karebe u
htd.

Sor (hk.x.ewa) Reng xwn.

Soran (hk,cih.ndar.nr) 1. Devera soran baiir Kurdistan. 2.

Nav rarane.

Soran (n.dar.ra) Zar yan devoka xelik devern soran l di

mnin.

627

Soray (n.l.m) dwankirin l.Ava hatye sorkirin. 2. Derman sorkirina

rii yan lvan y jinan.

Sorav

Sorbn (k.jn.l.ra) l.Reng mirovji germ, hrsbiin sor di be. 2.

Reng sor li titek bi ht dan. (K) bn : Biin.
Sorelv (n.I.pir) Lvn sor.
Soreta (n.I.pir) derd Sorik.

Soretar (hk.I.ewa) Reng sor tar.

Sorevekir (hk.l.ewa) Reng sor vekir.

Sorewi (n.dar.dn) tewai Teyrek avy, geroke, reng sore.

Flamingo.

Sorewl

Sor (hn.hd,gaz.dar.m) Naznav ti gazkirinajibo jina sor.

Sorgui (n.I.ra) I. Gula sor. Pend :Sorgul di b stir nabin.2. Nav
jinane.

Sorili (n.dar.pir) derd Derdeke zarok p di kevin, pirsikn sor li ser le wan peyda di bin ii ta di hn. Soreta.
Soring (hn.dar.ewa, n.dar.ra) 1. Reng gorya agir. 2.
Targewirk.

Sork (n.dar.ra) can candarzan Borya ji dev dest p di kit ii li ged bi daoraah di ht ya zad tra derbaz di bit.
Sorkelem (n.I.ra) giya Kelemya sor.

Sorkelem

628

Sorkirin (k.jn.I.m) 1. Rengkirina titi bi reng sor. 2. Qelandina

zad di nav rwn da.(K) bn: kirin.
Soro (hngaz.dar.nr) Naznav ii gaznav mr sor.

Soryaz (n.dar.ra) giya Giyayek xwarin, kiivye li zozanan hin di

be.

Sotin (k.jn.x.ra) bn :Sojtin.

Soxte (n.x.dn) Qutab. Xwendkar.

Soz (n.x.m) Peyman.

Sozan (n.dar.m) Nav keane.

Sozdan (k.jn.I.ra) Peyraandan. :Era soz di din ko destan ji xebat

ber na din. (K) bn: Dan.

Sozgirtin (k.jn.I.ra) Sozdan.

Sozkirin (k.jn.I.m) Sozdan.

Sozsitandin (k.jn.I.m) Sozdan.

Splil (na,hk,cih,dar.ra) 1. can Sipyaty av. 2. Sipyaty hk.

3. Nav deverekye li
Kurdistana Iraq.

Spvav (n.l.m) dwankar Deraianek arik, yan hevre, jin di riiyn

xwe di din jibo ciwankary.

Stewir (hk.x.ewa) Candar karna bergirtin nne. Xir.

Stewirbn (k.jn.Im) Xirbiin.

Stewirkirin (k.in.I.ra) Ji bergirtin xistin. Xirkirin.

Stng (n.x.dz) candar adt Caudarek jehirdarc, baldare, reng w sore

kund xwe di ax keviran da di kit, rahingivan di xwe u
ziyan di gehne.

Stng

629

Str (n.x.m) Ten li esmanan yn bi ev xuya di bin. Erd.

Str Strik I (n.dar.m) Str.

St^ 2 (n.dar.m) Guhkn ser tivengan ko jibo sregirtin mirov

tra di nre armanca xwe.

Strikgirtin Strklgirtin (k.jn.I.m) Nangirtin dema mirov di stnka tiveng ra di nrit nan. Strika xwe l girt. (K) bn^
Girtin.

Strk (n.x.m) Kepirkeke di nav mal da dirist di kin, xwarin ii

pertalan li ser di danin.

Strna_( pn.I dz) I . Zana war zanna li ser stran. 2. Kes bi

rya stran pbnya btiyeran di ket.

Strsa (kam.I.m) 1. Zanna bizav, pkhatin, dr htd li barey stran.2. Zanna pbnkirina biiyern li paejor rii di din.
Strok (n.dar.ra) Setelayt. Strzan (pn.dar.dz) Stmas. Strzan (karn.I.m) Strns.

Stiran (n.x.ra) Deqeke mirov bi deng xwe bi awaz ti selqe di

bje. Deng.

Stiranbi (pn.l.dz) kes stiranan di bjit. Honermend kar w

gotina stirana ye. Dengbj.

Sdrangodn (k.jn.I.ra) Weke rairov di stire. Stiranan di bje

Dengan di bje. (K) bn: Gotin.

Stirn (k.jn.x.m) Stirangotin. (K) bdn :Ez di stirim, em di sirn, tu di stir, hiin di stirin, ew di stire ewan di stirin. Pr:d[bi]+bdn Bdb : di stirra di stirn, di stir, di stirn, di stir. Db,dr : ez stirbtira em stirbyn, tu stirby hn,ewan stirbn, ew stirb
(F) :bi stire, bi stirin.

Sto (n.x.nr) can Cih di kevit navbera ser ii navmilan, ko ser ra di

girit.

Stobend (n.dar.m) Bendik mirov di ket soy xwe liser sentor ii

pentoran. Stovan. Giraft.

630

Stodiri (n.l.dn) candar Giyandarek rdere, giyaxore, stoy wi

dirje.

Stodirj

Stoyan (n.dar.m) I.Ristik.2. Stobend. :Seyday sentor pentor

pentorn xwe li xwe kirin stovank li stoy xwe girda.

I
Stovan

Stoxwar (hn.I.ewa) Hejar. Bendewar.

Str (n.x.nr) Kelera. Das.

Str (hk.x.ewa) Ne zirav. Stwr. : Dar stiir. Mar sttir. Wers

sttir.

Strbn (k.jn.l.ra) Dema tit stiir di be, mirov qelew di be.

Qelewbiin. Pirbtin.

Str (n.dar.ra) Pir. Qelew. Zor.

Strkirin (k.jn.I.ra) Qelewkirin. Mezinkirin. Qebekirin. Liserk

danan.

Subat (hk.dem) Meha ubat.

SuhbeL(n.x.ra) 1 .Danstandin. Axivtin. 2. Gotinek ne rijd.Tirane.

Suhbetkirin (k.jn.I.m) Dansitandin. Axivtin.

Sulman(hk.cih,cugira.cih) Bajreke li Kurdsitana Iraq.

Supa (n.x.ra) Bersiveke, gotineke, raebest j pxwebiina

mirovye hember kar yan gotina keseki. Meranun.

Supasdar (hn,hk.dar.ewa) Miroy bi karek xwe supas^^^^

ra dlbje Mrairov supas alyek yan keseki bit. Mirov bi kareki
y qayl bit.

SupaL(n.x.m) Derbirna qaylbiin yan keyf phatma mirov jibo

karek yan gotina kesek. Memniin.

631

Supaskirin (k.jn.I.m) Dema mirov supasya yek bi ke. :Ez supas

te di kim, ko te alkarya min kir. (K) bn : Kirin.

Supaskirin (k.jn.I.m) Supaskirin.: Ji hewe supas diki, hiin tev

bemameya rae biin. .(K) bn: Kirin

Suxe (n.x.m) Kar jibo veguhastina mita, fq yan her kelpelek

bit, ko gund bi dewarn xweve bi v kar ra di bin jibo mala
axay yan alyn din, hin caran by vyana xelk ti bi kotekye Alkarya raalmezinan. Yan hikmetan bi zor. Zibare Pend
:Suxreya hstiran bti, riiv di rev.

Suxrekirin (k.jn.I.m) Bi kar suxr rabn. (K) bn: Kirin.

Suxte (n.x.dz) bn:Soxte.
Sii (n.x.m) Binas.

Siibar (hk.dar.ewa) Gunehbar. Binaskar.

Sd (n.x.m) Mifa.

Sddar (rd.I.ewa) Mifadar.

Sddtin (k.jn.I.m) Mifadtin. Sdjdtin. Mifajdtin.(K) : Dtin.

Sdwergidn (k.jn.I.ra) Mifawergitin (K) bn:Wergirtin.
Sk (hk.cih,n.x.m) Cih kirnfirotin. Bazar.
SI (hn.x.ra) Hil. Ls.

Slav (hk.cih,n.I.ra) Slav.

Sret (n.x.nr) bn :Sret.

SiKnejn) Xelik yan pertaln ji welat Siirya.

Srya (hk.cih,weln) Welatek Koraar ye, ji ereb kurd an pkhad.

Stan (jn.x.ra) Sojtin.

Standin (k.jn.x.m) ewitandin. Sojtin.

Sz (nx.m) I.Peyraan. 2. Diln.
Szan (ndar.dz) Nav keane.

Szdan (k.jn.l.ra) Peymandan.: Sz bi de ko tu i caran viran ne

key. (K) bn: Dan

Szdar (rd.ewa) Xwed sz. Peymandar. Brx Bsiiz.

Swd (hk.cih,weln) Welatek ewropayye.

632

Swd (netewn) 1. Hilgir nasnameya welat Swd. 2. Pertaln ji

Swd.

Swr(hk.x.ewa)Tama xw. Xwarina sr ;ang xwarina zde xw.

Swrat (ndar.ra) Taraa swr.swr.

Swrbn (k.jn.I.m) Heger xwya xwarin z be tama w sr di be.

(K) bn : Bn.

Swrkirin (k.jn.l.m) Xw pwerkirin. (K) bn: kirin.

Swsra (hk.cih,welatn) Weltek ewropay ye.

Swsray (netewn) 1. Helgir nasnameya welat Swsra.2. Pertaln

ji Swsra.

633

 (e) Pta bst ii s ji abeya kurd.

a 1 (pn.x.dn, hn.x.ewa) l.Rber welatekye ko away deshelata w payeti bit. ah. Kiral. 2. Bijare. Serpik.Ba.
Mezin. Zebelah.

a 2 (rd.x.ewa) Keyf Xwe.

Sabad (hk.cih.n.I) I.Cih ronitina ah. Wargeh ah. ahnin.2.

Navjinaye.

Sabal (n.I.nr) aper.abaln ik ikestin.

abaS (n.I.m) I.Bayek mezin. Qencyek zil. 2. Dyarya stiranbj

yan, mzkvan zirnabjan li dema ah govendan.
abaz.(n.dar.dz) baiinde ah teyrn. Baz. 2.Nav rarane.
abeiot (n.I.m) dar ahbelot.

abo (n.I.nr) tewai Balindeyek rinde, avn w di ciwan mezinin.

Bom.

Sabom (n.I.dz) abo.

Sabn (k.jn.I.m) Keyxwebn. Dilxwebn. :Bi hatina bab ew

pir a di be.

abn (n.l.m) ah. Seyf.

Saciwan (n.l.m) Ke yan jina ji hemyan ciwantir di ht

hilbijartin.

635

ad (hn.x.ewa) I.Bi keyf Bi gwil. Xwe. 2. Nav mrane.

adbn (k.jn.l.m) Kfxwebn. Dilvebn.(K) bn: Bn.
ademar (n.I.m) ahdemar.

adiman (rd.I.ewa) Dilfireh. abtin.

adiman (n.I.m) Dilfireh. Keyf.

adirvan (n.dar.m) Melevangeh.

ad_(n.x.ra) Xew. Kf

Sadkirin (k.jn.I.m) Kfxwekirin. Bi w biryar te ez ad kirim.

adrewan (n.dar.ra) Melevangeh.

afir (n.x.ra) giya Giyayek dme, davn w di dirjin, kew ssk

hlnn xwe li bin di kin.
ag (n.x.m) ak.

Sagenim (n.I.nr) 1. Genira bijare 2. Genmok. Genima.

agenim

agird (n.I.dz) 1. Kes liber dest hostayek karek di ke.

Berdestik. 2. Xwendkar. Qutab.

aguL(hn,pesin,n ewa) 1. Ciwantirn gul. Gula mezin.2 Nav

keane.

ah (pn.x.dn) Paa.a.

ahane (rd.dar.ewa) Bijare. Serpik.

ahbaz (n.I.dn) 1. Teyr baz. ah tcyra.2. Nav mrane.

ahbelot (n.I.m) dar I.Core darekc bi xerail mezine, kullkn

pvaz yan sip di det. 2. Ber dara ahbelotye, mna gzane, bi
kr xwarina mirov ii candaran di hn.

ahdemar (n.l.m) Demarn serek yn ji mej di stoy ra derbaz di

bin bo le candaran.

636

Saheng (pn.l.ra) aha mhingivan. aha raa hingvn.

aii (n.x.ra) ad. Keyf. Govend.

Sahn (n.dar.dz) baiinde 1 . Teyr kelexan. 2.Nav mrane.

ahn

Sahmar (n.I.dz) ah raaran. Mar kobra.

ahmar

Sahnaz (n.I.m) Serbilind. Serferaz.: Ji raera ahnazye, kurd

rz li ravann biyan di girin.

Sahnazkirin (k.jn.gl.m) Mirov karek dilxwe serferaz bi be.:

Ew ahnazy bi kea xwe dike ko yekem derii Iiser
xandingeha xwe.

aho (n.dar.nr) baiinde I.Corek teyrane.2. Nav mrane.

ahr (n.I.ra) ar.

Sahsiwar (kara.I) ah siwaran. Serok siwaran. Sersiwar.

asiwar.

Sahzade (karn.I) Pis yan dota ahan. Paa.

ajin (karn..I.ra) aha jin. :Jina kiral.

Saiinaciwany (n.I.ra) aciwan.

ak (n.x.ra) Bistikn hin daran wek mw, x^ye di daran di alnin

dako tayn w xwe li ser bi girin ii bilind bibm.

Sakhavtin (k.jn.I.ra) Hinkaty bi hz xerail di kevit

akakan di havje. (K) bn: Havtiff.

Sakirin (k.jn.I.ra) Dilxwekirin. : Te dil rain akir bi w

raizgny.

al (n.x.ra) 1 .tika ji hiry yan rayn kewalan hati kirin , mr

ii jin li pita xwe di kin. 2. el.

637

aioli (n.dar.m) Daseka dev w wek ker heyvye, bo dirna giya,genim ceh ti htd bi kar di hnin. Klend.
all_(n.x.nr) baiinde Corek baliney denxwee. Bilbil.
alepik (n.I.pir) eltiepik.

alyar (kara.dar. dz) Wezr. :aIyar derve. :aIyara ragehandin.

:aIyar berevany.

alyar (n.dar.m) Wezaret.

am (hk.cih.cugr.n.x) Paytext welat Siiry. Dmeq. Pend :ara

ekire, welat irntire.

Samirsk (n.l.dra) candar Dkileara. Elok. Mirkea.

amirk

am (n.x.m,hk.ewa) 1 . fqt Corek gundorane. 2. Mirov pora w

weryaye.Keel. Hews.3. arairk. Elok.

amEO (n.biyan) Core sabiineka rone, rairov ser ii giyan xwe p di

t.

an (n.x.ra) canMil.

and (n.x.ra) Kesek yan end kes bi niinerya dezgeh yan welatek seredana al yan j welatek din bi ken. :anda and, ramyar,
abor ii htd. Hinart.

andin (k.jn.x.m) Hinartin. Rkirin. : Bav w nameyek jra and. (K) Bdn: Ez di nira era di nn, tu di n hiin di nin, ew di ne[...it] ewan di nin. Pr : D[bi] nim, nn, n, nin, nit[...ne], nin, Bdb :di and, di andin. Db,dr : andib, ...
btin. (F): Bi ne, bi nin.

and (hk.dar.ewa) Hati andin. Bi r kir. Hinart.

anf_(n.x.m) can Cihe ji xaneyn biiik pkhatye. :aneyn le

giyandaran. :Mhingiv hingiv ii kirmn xwe di aneyan da di
dane.

anezerk (n.l.m) candar adt Zirktk. :anezerk aneya xwe bi

sivand ve kir.

Sanik (n.dar.m) Nan. Xal.

638

Sanin (hk.cih.I.ra) Cih bhinvedan ii riinitina ah .Wargeh

ah.Welat paayeti.

an (n.x.ra) Nan.

Sandan (k.jn.I.ra) Nadan. :Ji kerema xwe di kar bingeh

polsan an min bi d ?.(K) bn :Dan.

Sankirin (k.jn.I.ra) Nkirin. Nadan.

ano (hk.cih,n.x.nr) Cihek neraazeye jibo pkkirina

zarvekirin hember teraaevanan.

anogeii(pn.dar.dz) Kes anoy pk di ke.Zarveker anoy.

anovan.

anoger (kam.dar.ra) Kar anoy.

anovan (pn.dar.dz) anoger.

Sanovan (kara.dar.ra) anoger.

Sansanok (n.l.m) Xikn di ber yek ra kayn ko di listina

zarokan da di hn kan.

ansanokan (nl.dar.ra) yart Lstineke zarok di bin du bir, yek li ber raak di mne ya din di it diir veart, xikan Ii ser ber,
dwar, erd ii htd, di kin. Bira li ber raak l di gerin ii ananokn wan xera di kin, heger i neraan, d bira din kevit

ber raak, l hind raayn d bin xal li ser ya bermak u de her li

ber mnit.

aee (n.x.m) Sqal. Llyn bestiy.

Saper (n.I.nr) Per mezin y balindeyan, ji gelek peran pk di ht.

abal.

Sapik (n.x.nr) epik.

ar (hk.cih,cugrn.x.nr) Bajr. ehir.

Sarandin (k.jn.x.ra) Gerirakirin. Dijwarkirin. Arandin. ^ AziT^in. :W civata arnd; bi rew xisti bi axivtin ii svihbeten
xwe (K) Bdn :Ez di arnira em di arnn, tu di arini htin di

arnin, ew di arne[. . .it] ewan di arnin.. Pr: d [bi] arinim, arnn, arn, arnin, arnit[...ne], arnin. Bdb:di arand, di

arandin. Db,dr :arandib, ... bn. (F): Bi arine, bi anmn Sarbair (hk.cih,cugm.l.ra) Bajreke li Kurdistana Iraq.
Saredar (pn.dar.dn) Serok bajr. Parzgar.

639

aredar (n.dar.ra) Parzgeh. ared (hk.cih,cugir.n.l.) Bajrk.

arestn (n.l.ra) Cih, xany bi sttinan hatye ragirtin, dako pestan li ser dwaran km bi be ti ji herifn bt parstin.

Sarestiinkirin (k.jn.I.m) Danana yan rzkirina bireka stiinan li bin

ban avah.(K) bn: Kirin.
arevan (pn.dar.dz) Bajrvan. Parzgar.

areyan (n.dar.m) Bajrvan.

areza (hn,hk.I.ewa) Mirov iyan ii zann di warek heye. Bispor.

arezabn (k.jn.I.m) Mirov di karek da pelewan bi bit. Zanabiin.

Hnbiin.

arezad (n.I.dz) Kur yan kea aran. Xelk bajaran.

arezakirin (k.jn.l.ra) Frkirin. Hnkirin. arezay (n.dar.m) Zann. Pispor.

ar (hk.cih,n.I.ra) Rya raezin ya galiske ii tirobl l di in.

Cade.

aristan (hk.cih,cugir.n) Cihek bajarn w nz hev. Bajr.

aristan (n.I.m) Pkeftina gelan ji aly teknoloc, honer,zann ii

and ve.

arvan (n.dar.dz) Xelk aran . xelk bajaran. Xudan, berpirs

sahar.

arvan (n.dar.m) Civata berpirs bi karn ar.Bajvan. aryan (k.jn.x.ra) Kelbiin.Gerirabiin. Aryan. Xz, erd, asin, ber ii
htdy aryay ;ang y kelbiiy.

asiwar (n.I.dz) I.Serok siwaran. Sersiyar. 2. Nav mrane. a (hk.x.ewa) I.evs4. Ne dirist. 2. Kes xwe ji br bi kit ji egera
tirs yan erra. epirze.

Sabn (k.in.I.ra) I. ewftbtin. Di serda iin. Hatin xapandin. 2.

Ageh ji xwe neraan. epirzebiin. (K) bn: Biin.

Saik (n.dar.ra) Dersok. Cemedan. Kevink.

Sasikgirdan (k.jn.l.m) Pana aik ii di ser xwe alandin. (K)

bn: Girdan.

a_(n.x.m) 1 . ewt.2. epirzey.

640

Saskirin (k.jn.I.ra) ewtkirin. Serdaiin. : Te ayeka raezin kir

deraa te dest ji xandin berda. (K) bn: Kirin. Saskirin (k.jn.I.ra) Gjkirin. Hrkirin. : Ji min vebe, te ez

akirin.Xwe a neke d y derbazb. Sasman (k.jn.l.m) Weke rairov a di rane. Hicmetbtin.(K) bn:
Man.

Sasiiper (n.I.pir) aika bi per ii gfik, rairov di kin ser xwe.:aiipern raelay.

Satir (n.x.dz) I .Kes keliipel, nanyn biikan ti naraeyan di

gehne xwedyn wan. Plik. Teter. 2. Heval. Hevbend. ayr (hk.x.ewa) Parav. ivl.

avr.(n.dar.ra) Parav. ivl.

aws (n.I.nr) Nav rarane.

ax (n.x.nr,hk.cih) I . Hestiy dirj ii xariip di ser caneweran da

nexasira kewalan. Qo ; kel bi ax, nry bi ax. 2. Ta . eq.
Liq.3. iya.

l^ax

Saxvan (n.dar.dz) I. Xwedy axan, iyan. iyavan. 2. Nav ki ii

xortan.

axur (hk.cih,n.dar.ra) Zinar. Kevir. Tat.

ayan (jn.x.m) iyan.Hj. ay (n.x.ra) ah.

Sazade (kam,n.I.dz) Ji xzana ahan . kur yan kea ahan.

azde (hijn.l.end) Hijraara 16. 15 + 1= 16.
Sazdehizar (hijn.l.end) Hijmara 16,000.

Sazdemilyon (hijn.I.end) Hijmara 1 6000,000.

e (n.x.nr) Dark, lastikyan asineke , dindikn w zirav ti bi rex kvene, mirov jibo hil ii peytkirina pora xwe bi kar di hmn.

641

eb (n.x.m) Keresteyek reqe wek ekiry, b tame. Pend :eb ii

ekir li nik ewan kin.ang; li nik miroven merd qesp ii hesp mna
yekin.

ebeng (n.dar.m) Rengn ji rengn serek hatne darijtin. eveng.

eftal (n.dar.m) Xox.

eftal
eh (n.x.nr) e. ehir (hk.cih.cugraa.ra) ar.

Sehd (peyv,biyan.hn.ewa) Kes di rya dozeka rewa da can xwe

gor dike.

ehdbn (k.jk.I.m) Can xwe gor doza xwe kirin.

ehdkeftin (k.jn.I.m) ehdbiin.

Sehdkirin (k.jn.I.ra) Mirin di rya rewa da.

Sehnin (Iik.cih,n.I.ra) Eywana li ser ban. Balkon.
Sehreza (hn.ewa) areza.Zana.

Sehrezad (n.I.dz) Xelk ehir. Kur yan kea bajaran. Bajr. Brx
gund.

Sehristan (n.I.ra) aristan.

ek (rd.x.nr, ewa) Qonaxeka jy pez nre. Beran ji du salan

raezintir.

Sekal (n.dar.ra) 1 . Plava rairov dawya w li bin panya py di

ikne ii di dide ser p xwe. 2.PIav.

ekir (n.x.ra) Madeyek toz yan kabikn irne , di kin nav ay yan xwarinn din jibo irnbiin. : Ev aye ya b ekire.
Pend :Heger heval te ekir be, heray ne xwe.

Sekirav (n.I.ra) Ava ekirkir. Ava bi ekir irnkir. Sekirdan (n.dar.ra) Araan tkirina ekir.

Sekirin (k.jn.l.m) Mirov pora xwe bi ey hil ti peyt di ke. Hiliikirina mti ii hir ya Kewalan.(K) bn : Kirin.

Sekirk (n.dar.m) Pirtn kir yn rengn ji erkir yn irn ti

xwe.

642

Sekirkirin (k.jn.l.ra) ekir xistine nav vexwarin yan zadek. :ekir bi ke ay. :Ev kada ekirkir geleka xwee. Sekirnok (n.I.ra) ekirkeke nokeka qeland di nav da ye. ekok (n.x.ra) Hirmka kiiv. Girsik. ekrok (n.dar.m) ekirk.

el (n.x.nr) Pareya bin ji ciln kurd eliiepikan. elwal

bergzkan.

elal (hk.ewa) Giya,darn ji hev dtir. Ne di berk ra. Pora

elal ;ang pora dav kra. Brx bi Tov.

elalbn (k.jn.I.ra) Ji hev dii kevtina dartibaran. Por mirov di

werit , elal di bit. Genira hat erandin elal bii.
Selalkirin (k.jn.I.ra) Jiber k nan der.

elandin (k.jn.x.ra) Mirov k, raalek yan gundek bi elnit.

Ang; raal ii diravn w bi kotek bi bit. Talankirin. Mirov xwe bi elnit.ang; rairov ciln xwe yn kar danit ti yn bhinvedan li ber xwe bi kit. (K) ben :ez di elnim em di elnn, tu di eln

hiin di elnin, ew di elne[. . .it] ewan di elnin. Pr: d bi + bdn. Bdb: di eland, di elandin. Db,dtir: elandibti, ... btin. (K) : bi
elne, bi elnin.

elte (n.x.ra) Pare perokeke jibo nalk ii lihfkan bi kar di ht.. Seliisepik (n.I.pirn) Dest serbin yn ciln kurdne ko ji raerez
bizineran hatine diristkirin. Bergz.

Selwal (n.dar.nr) Pareya bin ya cil kurd.

elwar (n.dar.nr) elwal.

Sema (n.x.ra) Keresteyek civir ti nerrae ji aneya hingiv raan^

yan bez hatye kirin, jibo girdan ii tundkirina araran raifa j

di ht wergirtin.

Semalk (n.dar.ra) Gelek cor ii weyn bez hiikkirne, peltiket pveye, agir ber di den jibo riinah ti brannan bi kar di ht.
Momik.

emaik

643

Semam (n.x.nr) 1 . fqt Core gimdorek xx ciwan.2. X.

emate (n.x.m) Dengiidor.

emb (n.x.m) Roja dawy ji heftiy ko di navbera n ti kemb

daye. :emby li hin welatan, roja bhinvedan ye. Pend :Got

cuh were da bi bira behet; go ne !, evro emb ye.ang emb

rojeka proze li cera cuhyan.

emboz (hk.ewa) Candar har ii zii ve di ciniqit, nemaze dewar. :

Hesp, ker, hstir y emboz.

Sembzbn (k.jn.I.ra) Harbiin. Veciniqn. Sembiizkirin (k.jn.I.ra) Harkirin. Tirsandin. Semdnan (hk.cih,cugra.ra) Dever,Bajareke li Kurdistana
Turk.eraznan.

emendefir (n.dar.ra) Makneka raezine, ji endn fargonan pk

di ht ,ya veguhaztina rairov ii karn bazirgan ye.Tirn.

emendefir

Sem (hd.n.gaz.ra) Nav ii naznav gazkirin ye jibo jinan.

Semitandin (k.jn.ra) Hilisandin. Tehisandin. emitn (k.jn.x.ra) Tehisn. Hilisn.

emitoi (hk.dar.ewa) Cih hilti y rairov yan tit liser di hilisit.

Tehisok. Baran bar, bersiva xan ya btiye eraitok.
em (hk.dera) erab.

Semkor (n.I.dn) candar ekekle. evkork.

emo (hd,n,gaz,.nr) Nav ii naznav gazkirin jibo raran. Semz (hk.ewa) bn: emboz.
ene (n.x.nr) Xermae.

Senekirin (k.jn.I.ra) Hilii kirina paqijkirina erd andin ji dexel,

ber, ii giyann ziyandar. Xerraaekirin.

eng (hn.x.ewa) l.Ciwan. Rind. Xweik. ox.2. Keyficwe.

engal 1 (n.dar.ra) Darkezwan. Darkeskan.

engai 2 (hk.cih,cugira.dar) Bajreke li Kurdistana baiir.

644

engeb (n.I.ra) dar Corek bhokane, xerail ciwane, ta ti belgn w

wek pora sreran or di bit xwar. Beng.

engebk (hk.l.ewa) Biika ciwan ti ox ti eng.

engiste (n.dar.nr) Cokn kolay jibo dwarn avahyan. Buietar. Bingeh. :Me engiste danane d dwarek ava keyn.
engesox (hk.I.pesin,n.ewa) Ciwan. oxiieng.

ens (n.x.nr) Carenivs ba yan. Lhatin. : Mirov bi ens. Ang;

rairov bo l di ht. Bins Brx Bens.

en (n.gaz.m) Naznav jina bi ens ,hin caran bens. eno (n.gaz.nr) Naznav mr biens, caran bens.

ep (n.x.ra) 1. Mist. Tep. 2. Deng ldana mistek.

eEal (hn,hk.dar.ewa) 1 . Ciwan. Rind.2. ra m. 3. Nav keane.

epane (n.x.m) Pne. Bizraarkn dar.

epanekirin (k.jn.l.ra) Bizmar l dan. Bizraardan.

Sepesor (hk.I.ewa) Mirov bseriiber. Ne lkday. Ne peyt. Ji

berkiiy.

Sepn (n.dar.ra) deng Deng ldana ep raistan.

Sepik (n.x.nr) Pareya ser ji elepikn kurd.

Scpilandin (k.jn.dar.ra) Xwe alozkirin. Alozkiri^n. Xwe te^ii^irin ko kar xwe bi daw bnit. Tengavkinn. (K) bdn .ez

eillnira, em di epilnn, tu di epiln, hn di epihmn, ew di epile[. . .it], ewan di epilin. Pr : d + bdn. Bdb :di epiland di
epilandin. Db,dr :epiIandibm, ...byn, .. bun, ... bun. (F) .
bi epilne, bi epilnin.

epil (rd.dar.ewa) l.Mirov bserber. 2. Karn di kevin serk

rairov j demakeve. epirze.

Sepiln (k in x m) epizebn. Tengavbn. (K) Bdn : Ez di epihm, Si sep ln tu di epil hum di epilin, ew di epile[. -it] ewan

dfepiS S': d biVbdn. Bdb^.di epilm, di enrlm , epih, di

epilin, di epil, di epiln. p,dur: epilibura, ...bu, ... buy,
...l)yn, ...bun. (F) : bi epile, bi epilm.

epirze (hk.pesinn.ewa) 1 .Mirov gelek raijl bi kar .epil. 2.

Core giyayeke dme ii bi serike.

epirzebn (k.jn.I.m) Mirov x^ye tengav di ket dako kar xwe

serkelTBi daw bne. epiln. (K) bn : Bun.

645

emrzekirin (k.jn.I.m) Xwe tengavkirin. Xwe epilandin. (K) bn:

epirzey (n.dar.ra) Tengav. Dudil.

efilk (n.x.m) can engn mirk ti balindeyan. : Min du kloyn

eplk ti rankn mirkan jibo firavn kirn.
epol (n.x.m) Pl.

eq (n.x.m) I. Kelite. Peq.2.Deng ldana desti. Deng ldan

deng qutan bi panka dest.

eflam (n.x.m) I.eq. Zileh. 2. Cade. ar.

eqandin (k.jn.x.m) Peqandin. Teqandin.: Tiveng eqandin. Telhe

eqandin. (K) bdn: Ez di eqnim em di eqnn, tu di eqn hn di eqinin.ew di eqne[. . .it] ewan di eqnin. Pr : D[bi] eqnim, eqnn,eqn, eqnin, eqnit[...ne], eqnin. Bdb Di eqand, di eqandin. Db,dr : eqandib, ...bn. (F): bi eqne
bi eqnin. '

eqbn (k.jn.I.ra) Wek titek eq di be. Kelitin. :Dwar xan y

eqbye. Erd ji tna da eqbye. .(K) bn: Bn.

efl (n.x.ra) Xizraetkar. Zehraetks. Pend :eqyo, raandyo ne

teraz diyare, ne weqyo. '

eqbn (k.jn.I.m) Kes xizmeta mirovan di ke. Zehetkan (K)

bn: Biin.

eqldrin (k.jn.I.m) Co t vekirin. kirina eqan. Kelatin (K)

bn: Kirin.

eqie (n.x.nr) Darn kelati bir jibo sotin karn din. Kte
Nre. Eznk.

eqlemat (n.I.m) Averaast. Dew.

eqeqbn (k jn.I.ra) eq di kevin cihek. :Destn w iiber kar

yen eqeqbuyn.

eqeqldrin (k.jn.I.m) Mirov titek bi krk yan het devek tj

eq bi ke.Pirtpirtkirin.

eqyan (k.jn.x.m) Vkketina du titan deng j hatin Teqna

peqina tiveng, top htd. : Telhek eqya. Tiveng eqya. '

er (n.x.nr) Pevn. Pevdan. Pend :er nver her yekin. Pend :er ji bkary tire. Pend :er bi r bazar bi dirav. Pend er govenda mrane. Pend :er di gel roj di ke.[jibo ciwany di ht gotin]. pend :er ser ov batire ji gengea ser cuxnfbder].

646

eranis (hk.cih,cugm.x.m) Gundeke li Kurdistana Iraq.

eranis (malbn.dar.dz) Xelk erani.
Serbet (n.x.m) Vexwarin. Xoav.

Sercn (k.jn.I.ra) bi ern. Pevn. Lkkevtin. (K) bn: iin. eredey (n.l.ra) Bi dev girtine hev. Cire. Dujwarbna genge.
erenx.

eref (n.x.ra) Namiis. Sinc.

erenx (n.dar.m) eredev. Cire. Gengee.

Serfiros (hk.L.ewa) Mirov belakir. Mirov herdem h er ii

tkdan di gere.

Sergeh (hk.cih,n.dar.m) Cih er. Qada er.

erim (n x.m) Fed. Pend :erraa dinyay ji (ezaba) gor mezintire.

7^:erra tirs ne kin hevaln xwe, da peman nebm ji
biryar ii axivtinn xwe.

erimkirin (k.in.l.ra) Hest bi enn kirin.Fedkirin.

erimldr (hk.I.ewa) Mirov karek ne rewa kir ko enn ji xwe

dike.

Serimrevandin (k.jn.I.ra) Deraa yek karek bi ke yan gotinek

bje ko erira a rairov bi e d mirov fedi ne ke.

erliar (kara.dar.dz) Mirov piikdar eran di be. Mirov hez ji

eran di ke.

Serker (kara.dar.dz) bn :erkar.

Serkirin (k.jn.l.m) Mirov er di ken. Pevn. (K) bn : Kirin.

Sermin (hk.cih,cugrn) Gundeke li Kurdistana bar.
Sermin (raalb,na.x.dz) Xelk ennin.

ermizar (hk.I.pesin,ewa) Mirov ermizar; pi^y ketiya lara^^

i^i^irov karek xirab kir Ii ber aven xelke kem buyi.
Riswa.

ermizarbiL(k.jn.l.m) Riswabn: (K) bn : Bn.

ermizail(n.l.ra) Fehti. Risway.

ermizarldrin (k.jn.l.ra) Riswakirin. Direw derxistin. (K) bn :

Kirin.

647

ermn (hn,dar, pesin,ewa) 1. Mirov enn dike.2. Nav keane.

Pend :Jina ermn bi arek, mr ermn bi karek. BRx Berim

ermn (n.dar.ra) Rewita, nexweya erm li cem mirov.

crmnok (rd.dar.ewa) ermn.

ernex (hk.cih,cugn) Bajareke li Kurdistana bakiir.

erpeze (hk.ewa) bn: epirze.

eryan (pn.dar.dz)I. Kes pikdary di erda di ket. ekdar kar w er berevany ji ax ti rastiy. . 2. Nav mrane.
e (hij,n.x.end) Hijmara 6.

eal (n.l.m) endaze wey endazey ji e rexan pkhatye.

ebalik (n.l.m) endaze eal.

ebi (hk.l.ewa) Mirov gelek di axive mijaran tkel di

ke.Pirbj.

Seem (hijn.rz.end) e.
eemn (hijn.rz.end) e.

eg (hn.nd) Ya e. Rza e.

eli (hk.end.ra) Yek ji e. 1/6.

egose (n.endaz.I) ekuj.

Sekui (n,endaz.I) weyek endazey ye, ji e kuj yan seran

pkhat ye.

eshizar (hij,n.end.I.ra) Hijmara 6000. elleb (hk.l.ewa) Mirov pirbj.

Sesmilvon (hij,n.l.end) Hijmara 6000000.

eed (hij,n.I.end) Hijraara 600.

egili (n.dar.ra) e rojn xud peristin ne.

exane_(pesin,n.ewa. n.l) ek Tivenga e xane he bin.

et (hk,pesin,n.x.ewa) Xar. Khe.

etrenc (n.cih) Yaryeke p di lzin, ji e reng yan coran pkhatye, ah, alyar[wezr], leker, kelhe, hesp ii fl.

ev (hk.dem.n.x.m) Duwazde demhijmr ji rojavabiin tan elind ko dinya tar di be. Pend :ev nale nale, roj hesp fale. Pend :eva tar ji var diyare. Pend :ev ke, diz hizann.

648

Sevabor (hk.dem) Berna evek. ivd.

evaciiy (hk.dem.l) evabor.
evadin (hk.dera.I) evabor.

eyad_(hk.dera.n.I.m) Ber du evan . Pr bi ev.

evba (n.I.m) Bay xwe hnk y evan.

Sevbaran (n.I.ra) Barana bi ev di barit. Tevn baran li ev.

evbas (silav.n.l) Silava ev ye, mirov daxaza eveka ba xwe
dike.

evbr (n.dar.I.m) Borandina ev, bi suhbet, rok, stiran htd. evbrkirin (k.jn.I.m) ev derbazkirin. Borandina ev. :evad
me evbrya xwe li mala Genco kir.
Sevbrk (n.dar.m) evbr.
Sevbor (n.l.m) evbr.

evira_(n.I.ra) 1 .evn taveheyva wan di ronin wek iray. 2.

candar mik SterOK.

eveng (n.dar.ra) ebeng.

everok (n.ldar.m) evbr.

evd (hk.dem.n.I.ra) ivd.

evger (hn,hk.l.ewa) l.Mirov bi ev di gerit.2. Nav mrane.3.

candar Kimkirae.

Sevgur (hk.I.ewa) Targewirk.

eyl_(hk.ewa) evek bi serda y. :Ava ev bi tam tez ye.

Girara ev.

evbn (k.jn.I.ra) Tit, xwarin vexwarina ev bi serda di e.

(KyBh: Bn.

evkirin (k.jn.I.ra) Xwarin vexwarinn di hne vegirtin heyama

el^. evek bi serda di it. (K) bn : Kirin.

eyn (n.dar.m) Mirov yan candar li aqarek, cihek bi ev di

nivin.

evlor (hk.l.ewa) Mirov bi ev na bne, yan ba na bne.

evlor (n.I.m) derd Nexweyeke avn mirov bi ev ba na

bnin.

Sevres (n.l.m) bn: evkor.

649

evrek (n.I.nr) Giyann kirt ii prhev yn bi sehim ko liber

avn mirov di bin, neraaze bi ev. Re ev.
evrevnk (n.l.dz) ekekle. evevik (n.l.dz) ekekle.

Sevroi (hk.dem.n.I.ra) Deraa sev ii rojek, 24 demhijirar.

evtirad (hk.dera.nl.m) Ber s evan. P s evan.

evtirk (n.I.m) Diyaryeka bi tiraneye, jibo civat xwarinek wek

rawj, giiz ii htd. Yan vexwrin, di ht peydakirin, ji ber ko yek li dwan tireka kend.
evtirsk (hk.pesin.n.I.ewa) Tirsa ev.

evxwes (silav) Silaveke bi ev di ht kirin. : Noke dema xew ye

ez d im, ; eva hewe xwe.

evxweman (k.jn.gl.ra) Silava raalavaykirin bi ev. : eva we

bi rane xwe.

evyar (n.I.ra) Nra bi ev. ;Babo herev di it evyar.

evzengil (n.I.ra) Di rokn kurdewarda evek heye li werz zivistan ko aqildarek zengilek li ber der raala xwe bi darek dirj ikilandb dako zrevanya befr bi kit, heta deraek

derag zengil qutbiiye di befrra hinda bii. evn befreka

raezin di kevit.

ewat (n.x.m) 1. Agir. 2.Sotin. 3 .Kovan.

ewatel (n.dar.m) Titn bi kr sotin di hn neraaze yn kar pkirina raaknan. Panzn, gaz, mazot ti htd ewatekin. : Jiber
pevtinan li welat qetlazya ewatek ye.

Sewiandin (k.jn.I.m) Madeyek il,riin mirov di amanek bi livnit tan deng j di ht. ilqandin. ewitandin (k.jn.x.ra) Sotin. (K) Bdn :ez di ewitnira. Era di

ewitnn, tu di ewitn hiin di ewitnin, ew di ewitne[. . .it]

ewan di ewitinin. PR: d[bi] ewitinira, ewitnn, ewitn, ewitnin, ewitne, ewitnin. Bdb: (rain, te, w w di ewitand)

, (rae, hew[we]wan[ewan]di ewitandin). db,diir: ewitaindibii,

. . .biin. (F): Bi ewitne, bi ewitnin. ewitn (k.jn.x.ra) Sotin : Dar di ewite. Dil me di ewit. eyda (hn,hk.x.ewa) Sergerdan. Evndar. Dn.
eyn (k.jn.x.m) bn: ihn.

650

eytan (n.x.nr) 1 .Xuday er ii xirabkary.2. iim. Ne

rawestay.Zorzan.

eytan (n.x.m) iimati. Ne hecimtin. Ne tena.

evtankirin (k.jn.I.ra) timatikirin. Ne heciratin. (K) bn : Kirin. .

eytanok (n.dar.ra) Candare, nerira hilye li opa w teratyek weFjlz reng sip di ranit ii xwe di nav qalikeka req da di
vere. Guhmas.

landin (k.jn.x.ra) lkirin. lkirin. (K) bdn : ez di lnim

em di lnn, tu di ln hndi lnin, ew di hne[...it] ewan di

lnin. Pr :d [bi]+bdn. Bdb : rain, te, w,w : di land, rae, we[hewe], wan[ewan] di landin. Db,diir : landibii,
landibn. (F) : bi lne, bi lnin.

lav (n.I.ra) Deraa av ra di bin bi ser erd ii rezan da di ht xwar ii "^ax tkel di bit ii l di bit.
Slim (n.x.ra) giya Core giyayeke belgd w di pan ii kesk in,^
di hn xwarin.

"irikek mezin reng r di bin ax ra di girit, serik u belgen wi

limdrk (n.I.m) Tiry ji liraan di ht kirin.

l (hk.ewa) Tit ne rn. Ne xuya. Ne zelal. Ava l.ang ; Ava

ne zelal. BrxZelal.

Slbn (k.jn.l.m) Deraa titek l di be. Av lbn Ang ; Ava bi

kre'ra tkel di be.Ava d bi kr vexwanne na het. (K) bn
:Bn.

Slkirin (k.in.I.ra) Dema rairov titek h bi kh. Tkdan. (K) bn:

Kirin.

ln (k.jn.x.ra) Tazkirin, xwe tazkirin. Xwe elandin.

io (hn.x.ewa) h.

n (hk,pesin,n ewa) Dilveker. Xweik. Rind. Ciwan.

n (hk,pesin,n.ewa) Avakir. Peyt. Lkday.

r (n.x.nr) carfar Canewerek dirinde, rder kyye, paay

^ daristan ii candarane.2. Mrxas. Mr^k. avneti^^^^

raire erira di rane, rar di mire nav di rame.

ran, di raeka ran , r bi xwe bi doit.[raerxasi]. Pend .^er di

651

rane (rd.dar.ewa) Mirov avnetirs kar kiryard w mna ran.

rdiL(n.I.dz.pesinn.ewa) I. Mrxas. Dilr. 2. Navek kurd
duzayene.

rejin (lik,pesinn.ewa) Jina avnetirs weke ran.

rgeli_(hk.cih,n.dar.m) Cih ran. War mrxasan.

Srn (rd.x.ewa) I. rane. 2. Taraa ekir.

rlo (n.gaz.dar) l.Naznav, yan nav bitikir y r.2. Nav

rarane.

rpene (n.l.ra) bn: Pencer.

ryan (karnn.dar.dz) I . ivan, xwedy ran. 2. Navek kurd ye. Srwan (hk.cih,cugra,n.dar.nr) 1. Bajrkek ii gundekin li
Kurdistana Iraq. 2. Nav rarane. 3. r Wan.

rwan (malb.n.dar.dz) Xelk wan.

rzad (n.l.dz) I. Tjik ran.2. Nav mrane.

st (hijn.end) Hijraara 60.

stem (hijn.rz.end) Ya,y,yd st.

stemn (hijn.rz.end) stera.

sthizar (hijn.l.end) Hijraara 60,000.

Sstmilvon (hijn.I.end) Hijraara 60,000,000.

t (hk.x.ewa) Dn. Dvane. tbn (k.jn.l.ra) Dnbn. (K) bn: Bn. t (n.dar.m) Dn. Dnati. Stkirin (k.jn.l.m) Dnkirin. (K) bn: Kirin.

txane (hk.cih.n.I.m) Cih tan. Xany dnan.

waz (n.x.ra) Reng. Cor.

Swe(n.x.ra) ewanya pkhatina tenan. Awa. Reng. Cor.

:wey xan arkuj ye.

x (n.x.dz) Mirov dndar ti malraezin.

ian (hk.cih,cugm) Bajreke li Kurdistana Iraq devera Mosil.

Esifn.

xai_(n.dar.m, malbn) 1. Xelk xan.2. Corek govenda

kurdye.

652

Sidandin (k.jn.x.m) Givatin. Tundkirin. : Bar idand. Deste wi girtTidand^givat] (K) Bdn: ez,em, tu, hn, ew, ewan [di] idnim, idnn, idn, idnin, idnit[...ne], idinin. PR: de[bi] idnim,..ti htd . Bdb : [dil idand, idandin. D,dur:
idandib,..bn.(F) :bi idne, bi idnm.

ift (n.x.m) fk Zebe. iti.

Sikandin (k.jn.dar.m) Mirov titek req ker bi ke. Bi ke oer3i:Swey titi tk bi e.Pirtkirm.(K) Bdn : ez em, tu, hun, ew ewan; [di]iknim, iknn, ikn, iknm, ikene[.. it], iknin. Bdb: di ikand, di ikandin. D,dr: ikandibu,...bun. .
(F): bi ikne. bi iknin.

Sikeft (n x.m) Kunn raezin li ya keviran. Berevezn mezin.

"Zving.: Li iyayn Kurdistan pir ikeft hene.

Sikestin (k.jn.x.m) Perebn. Kherbn Kevtin Ppaverevn

:Dst min y ikesti. Dujmin di beroken erda ikest.

ikest (rd.x.ewa) Hatiye ikandin.

Sikev (n.dar.m) Sindoqk yan zilnka nan tda paraztin.

ikeyii (n.dar.m) l.Axa cerikan. Axa gozikan. 2.Cerik. Lnik.

iknandin (k.jn.dar.m) ikandin.

ikr (hk.cih,n.x.m) I .Cih bi kevir, dariibar as. Kelite

ilceftn as ii ktir li iyan.

il (hk.x.ewa) I. Madeyn rn wek, av. Ter. 2. Mirov seqet.

Kmendara.

Silapindk (n.dar.m) Giyayk dav zirav mg ksk, mna belgn

gy^serik(pvazok)eksiphyetamxwee.

ilbn (k.jn.I.ra) Tit bi av yan raadeyek riin ter di bit.

Trbn.(K) bn: Bn.

iir (n.x.ra) gui 1. Corek gulane. Sosin. 2. Nav keane.

iiik (n.dar.ra) Kilovanka ser.

il (n.dar.ra) Bar raadeyn il.

%ilindir

653

Silkirin (k.jn.I.ra) I.Gihorna madey ji barek req, gaz bo y il.

2.Riinkirin.Terkirin. (K) bn: kirin. iloke (n.dar.ra) Teva barana htirik. ilop (n.x.nr) Kint.

iloxe (n.x.ra) Bendikn peytkirina kalik ii reikan(plav). ilxe (n.x.ra) Koraeka rahingivan bi hev re.
im (n.x.m) Nala jin ii raran. Qebqebk. imik (n.dar.ra) im. Pend : Ji iraik ta kumik . Ang; weke mirov ciln nii ji ser ta plav li xwe di ke. indoxa (hk.cih,cugirn) Gundeke li Kurdistana baiir - devera Duhok. ingal (hk.cih,cugr,n.m) Bajrek kevnare U Kurdistana baiir devera Mosil. engal -

ino (hk.cih,cugm.x) Bajareke li Kurdistana Iran.

ipne (n.x.nr) Xermae.

Sipnekirin (k.jn.I.ra) I. Zev, rez bax, bwic ji zev, rezan rakirin[birn].

xermaekirin. 2. Darn

ir (hk.x.ewa) l.Tembel. Westay. BgwiI.Xav.2. Deng kevtina

av.

irat_(n.dar.ra) Terabel.

irbn (k.jn.I.ra) Xavbiin. Kesrebtin. Trbiin. Bzarbiin. (K) bn:

Bn.

irenqe (n.x.ra) Derz ya derman av t di kin li le mirov ti candaran di din jibo are ti bergiry. Sirepn (n.dar.m) epn. ireir (n.I.ra) deng irn.:ireira okn kolanaye.

irn (n.dar.m) deng Deng ketina av ji cihek bilind bo bin.

:Deng irna av ya di ht diyarc- barana di barit?. irik (hk.cih,n.dar.ra) Cih av j di kevit xar ii irn j di ht. irika av. iringn (n.dar.m) deng Deng lkdana destan.

irn (hn.ewa) 1 . Taraeka taybete, wek ya ekir. 2. Mirov yan

tit xweik, balk. : Ew zarokek irne.3.Nav keane.

654

irnbn (k.jn.I.ra) Xwarina bi tkirina ekir tama w irn di be.

(K) bn: Bn.

Sirn (n dar.m) Tit irn; ekrok. rairov irn Pend :irnya

pend Ji irnya mw kurmwk di raejit.

^ Tr ji belgane. Pend 'irn ji aran di ht, hmgiv ji waran di het.

irnkirin (k.jn.I.ra) Zad bi ^^' ']}f\i^^^^'^' '^

axMmn xwe nazik xwe irin dike. (K) bn. Kirm.

Sirkirin (k.jn.I.ra) Mirov naxwaze bizavek bi ke.Tembelkirin

bn: Kirin.

^ l^irkirin; Xwe tnegehandin. Na xwazit bi kareki rabit. (K)

iroye (n.x.m) Zelalkirin.Ronkiririn. Zelal.

irovekirin (k.jn.I.m) Ronkirin. Zelalkirin. :Seydarewa welatiji

mera irove kir.(K) bn: Kinn.

irovekir (hk.I.ewa) Mijara hatye irovekirin.

it (n.x.nr) Tit.

itan (n.dar.m) yar Gilan.

<iv rn X mi Dareke zirave nvreqe, di ht eraandi^n, fiyan ivan,

^ kiSn! gavan htd di dest'xwe di girin jibo hajotinater u

dewaran.

ivan (kara.dar.dz) 1 . Mirov ^i ^ ber pf. S^^^^^^^^

TTwalan. : ivan binivit, pez de bir bit.2. Nave merane.

Sivanberx (kam.l.dz) ivan ,..a, berxan. Berxvan. ivandille (n.I.m) baiimie Sivandok.

ivankar (karnn.l.dz) ivan , ..a, karikan. Kharikvan.

ivdL(hk.dem.I) evabor. evay. Duhbi ev.
ivik (n.dar.m) iv.

i^ (n.x.m) Elbteka b.ke zilik tdane jibo ag.rkmne bi kar

di ht. Elbikazilkan.

. u^ Vor

iwat (hk.dem.x.m) Meha duw. ibat.

ii (k.jn.x.m) Kann. (K) Mn^'^^d. ,|; em dUWiyan Db, dr: iyabiim, ..buy,..., bu,... bun. (f)iyandin 1 (k.jn.x.m) bn : andin. =?

655

iyandin 2 (k.jn.l.ra) Bilindkirina ast. Bi hzkirin. Pxistin. :Zandorek jibo iyandina mamostayan hat ve kirin.
iyar (hn.dar.ewa) bn :Hiyar. iyarbn (k.jn.I.m) bn :Hiyarbtin. iyar (n.dar.ra) bn : Hiyar. Siyarkirin (k.jn.l.m) Bn :Hiyarkirin. (n.x.nr) Hevjn. Mr.

iin (n.x.ra) Derzyeka mezine cewal, xirar trikan p di dirtin. Pend :Derzy di avn xelk da di bnit, l jin di avn xwe da
na bnit. Ang; aiyn xwe di verit, yn xelk rexne di ke. jin. kirin (k.jn.I.ra) Dema keek bi ferra li dadgeh, yan bi rya zanayn dn bi be jina mrek. iikirin. Mrkirin.

lan (n.x.m) gui I. Corek gulane. 2. Nav keane. lav (n.dar.m) Ava fq. Xoav. le (n.x.ra) Aveka irne ji gul ii fq di peyda di be. n (hk.x.ewa) I.Rengeke. Reng esraan, derya. 2. iin.Cih. nay ( n.dar.ra) Dar, giya ii tiran hin, bi xerail. nbn (k.jn.I.m) 1 . Gihorna reng tit ber bi n ve cihek n

bi be.2. Tit ko hat andin bi ser erd di keve ti werar di ke.Bi

xemilkeftina riwek. Hinbiin. (K) bn: Btin.

ndar (rd.dar.ewa) Mirov bi n. Xemdar. Behdar.

ngirdan (k.jn.I.m) Jiber rairina kesek, rairov behiy di dane.
Behdan.

nik (n.x.ra) Depek pan ii reqe, destikek heye, jinan jibo titina

"cTikan bi kar di hnan, dema cilikn bi av ii ker liser kevirek di

dann bi nk l di xistin da qirj j bi derkeve. n_(n.dar.ra) I . Ji egera amek yan rairina xwedivyek rairov

neraaze, prek ciln n li xwe di kin. Beh. 2. nkat.

Snkirin, hinkirin (k.jn.I.ra) I. andina raitay dartibar andin ko xeraila erd n bi be.2. Erdek, dwarek yan cihek bi reng n bi

ht rengkirin . :Me dwar xany xwe n kir. (K) bn: Kirin.

nwar (n.I.nr,hk.l.cih) 1 . Ch rairov l peydabiiy yan

raezmbiiy. War mirov. Welat rairov. Cih brannn mirov.

iinwar. 2. Nav mrane.

656

qSa (n.l.m) Qj. Qjandin.

qsq (hk.dar.ewa) Mirov qq di ke.:Ew jineka gelek qq

ye.

qqkirin (k.jn.l.m) Qjandin. Hewarkirin. (K) bn: Kinn.

Sr (n X nr) 1 . ilelek sip ye ji guhann candaran di ht. 2. r;

ekek kevin pevnan ye ji hesine,di dest xwe di girin li
dujmin xwe di xin.

ran (n.dar.m) irn.

rbira (n.l.nr) Biray y r dayka mirov xwar. : Ez ew

brayn hevin , unk rain r diya w xwari ye.

rbirinc (n.I.ra) x,varin Core zadek ile ji birinc r di kin.

rdan (k.jn.l.m) Dana r. Giyandarn bi r r di din tjikn
xwe. (K) bn: Dan.

rder (hk.dar.ewa) Giyandarn bi r, mna bizin, l, seg, gur,

r ti htd.

re (n.x.m) Keresteyek ire jibo dernana myan bi kar di ht.

ret (n.x.ra) Gotinn bi mifa. Rya rast nadan. Frkirina kar

dirist.

retdan (k.jn.I.ra) ret l kirin.

retgirtin (k.jn.l.m) Wergirtina retan. : Ber ez bi im zandora

hnbK^ ziman, ez di xwazin end iretan ji te bi
girim[wergirim].

iretkirin (k.jn.I.m) Dema ret li yek di hn kirin jibo kar ak u

neak ji hev cuda bi ke. (K) bn:Kinn.

retlldrin (k.jn.I.m) Ji ay bi dr xistin^ Rnga^^^ dinst.

Den^k pilann ba nani mirovi bi de. (K) . Kirin.

retyan_(kam.dar.dz) Mirov zana areza ko retan di de mirov,

dezgeh karbidestan.

retwergirtin (k.jn.l.m) bn :retgirtin.

rz (n.dar.ra) 1 . Ava fq. Xoav.2. Strk. Cew.

rzldrin (k.jn.l.m) Pkve nsandin. : Kaxez bi dwar ve irez

bike.

rlie (n.x.m) eper. Dwar. Kelek.

657

Srhekirin (k.jn.I.m) Dwarkirin. : Mam min rheka li dor rez

xwe ava kir.

rild (rd.dar.ewa) Reng mina r.

r (rd.dar.ewa) rik.

rn (hn.x.ewa) bn :irn.

rnbn (k.jn.I.m) bn :irnbiin.

rn (n.dar.m) bn :irn.

Srnkirin (k.jn.I.ra) bn :irnkirin.

Srvekirin (k.jn.I.ra) Pa zarok mezin di be d dayk r xwe j di bire. Ji r hat vekirin. : Ew zarok xwe rvekirye. (K) :
Kirin.

ik(n.x.m) Trikn asin. a birajtina goti. ikn

gorekirin.

tilL(n.x.m) Peroyeke li ser ciln kud mr ii jin di pita xwe di

alnin.Pitn.

v I (n.x.m) Dan sy ji xwarin. Xwarina ev. :va ev di

raala w da nebii. Pend :va du caran keland,nan du caran reand, biika du caran xeraland, i dilan ne evand. Pend :va
ev di raala w da ne bti.ang ;hine y hejar bti. v 2(n.x.ra) Nihal. Gely bik.

obe (n.x.m) derd Core nexweyeke belgn hinkati di girit.

Sofr (pn.x.dz) Kes tirorabl di hajot.

ofr_(kara.dar. m) Kar hajotina tiromblan.

ok (n.x.ra) ikeka sertj ti eraandye bendikek dirj pveye ii

ser tj kiriraek yan xwarinek pve di kin di havn av jibo
girtina raasyan.

Sokvan (psn.dar.dzi Kes kar w girtina raasyane bi ok.

Masgir. Nrvan raasyan.

okvan (kam.dar.dn) Kar girtina masyan. Nra masyan. ol (n.x.nr) Kar. Pend :ol re, heger mirov dest havt d bi be
rv.Pend :ol evro ne hle bo sube. Pend :ola ne ji dil, na hte
mil.

oller (kam.dar.dz) Mirov hez ji ol di ke. Karker. Rncber. Pned

:oIkerxwebexwedivyxelk be.

658

olkirin (k.jn.l.m) Karkirin. (K) bn: Kirin. op (n.x.m) Eger. np.Rbaz. Rik.

or (hk.x.ewa) Nizimkir. emyay. Hatye xar.; Lva or, ser

or, avn or.

orbe (n.x.m) Girara il. Zad ron. :orbeya birinc. orbeya

nesaxan.

orbn (k.jn.l.m) emyan. Nevbn. Hatine xar. : Kez orbn ser

milan. (K) bn: Btin.

ores (n x.m) Xebata ekdari jibo^sitandina mafn xwe. orea

agir, x se ,id Pran, Barzan, Ilon, Gulan htd.

oregr (karn.dar.dn) bn : orevan.

oreskirin (k.jn.I.m) Gel jibona azady bi ek er di ke. (K) bn:

Kirin.

oreyan (kam.dar.dz) Kes piikdary di ore de di

ke.Pmergeh.

Sorkirin (k.jn.I.m) emandin. Nevkirin. Nizimkirin. :Firokeyn

dujmin li hindav gund xwe orkirin.(K) bn: Kmn.

Soandin (k.jn.x.ra) Peyveke jibo rawestana dewaran di ht gotin

^ O^in. o kero; era gehitn ^al. Ang; raweste. :Hespe xwe

bi onin. (K) bdn:ez di onira era di oimn tu d^ omi hu di

onin, ew di one[...it] ewan di oinin. Pr:de [bi]+ bdn Bdb.

di oand, di oandin. D,bdr: oandibu, oandibun. (F) bi
one, bi onin. Brx Wuandin.

oi(hk.cih. cugm) Guneke li devera Akr Kurdistana Iraq.

o (malbn.dz) Xelk o.

ov (n.x.m) Zevya klay ne andye, da qelew bi be.

Sovkirin (k.jn.I.ra) Klana zevy da jibo sala din qelew bi be. (K)
bn: Kirin.

ox (rd.x.ewa) Rind. Ciwan. Xwek. eng.

Soxseng (hk.pesn.I.ewan) bn :engeox.

ubat (hk.dem) Meha duw ye ji zivistan. Pend :ubat befir ba

t.

un (hk.cih) n. Cih.

unda (hk.dem) li Pa. Pada.

659

Sudagirtin (k.jn.I.ra) Dubare wergirtin. Carek din wergirtin.

udahavdn (k.jn.I.ra) Pavehavtin. Padahlan.

undahistin (k.jn.I.ra) Li pa hlan . Pada hlan. Li pa xwe

hitin.

undaman (k.jn.I.ra) Paveman. Pada man.

unwar (n.l.m) nwar.

udn (k.n.x.m) tin. (K) bdn: ez di m, em di n[iiyn], tu di

iiy hti di tin, ew di ti [tit[ ewan di iin. Pr: d bi + bdn. Bdb: di t, di tin. Db,dr: tib, ...bn. (F): bi , bi iin.
ii (n.x.m) Mr. Hevjn.

iidan (k.jn.l.ra) Mirov serayan, keek bi mr bi de. Dane w. :

W kea xwe da ii.(K) bn: Dan.

Siikirin (k.in.l.ra) Mrkirina.: Kea ap min kir.(K) bn: Kirin.

iil (n.x.nr) bn : ol.

iim (hk.x.ewa) Nehecimti. Netena. Ew zaroyek iirae. wm.

iimat (n.dar.ra) Neheciratin. Nerawestan.

matkirin (k.in.I.m) Zarok tena nabit. timatyan di ket. .: V

zarok gelek iimat yn kirn. (K) bn: Kirin.
iin (n.x.ra) Cih.

nik (n.x.nr) nik.

iinliar (kam.I.dz) Kes li na yek[ berpirsek] kar di ke.Cihgir.

iinkar alyar. iinkara rvebir.

iin (n.I.nr) iina py rairov ii candaran li ser erd di bin.

wna pyan.

?
np

iinwar (n.l.nr) Cih mirov l peyda di bit ii mezin di bit.Cihwar.

Welat.

iip (n.x.ra) iin. Eger. Rk.

Siipkirin (k.jn.l.m) iiplkirin. Nan yan eger li cihek

hlan.Egerlkirin.

660

r (n.x.m) I.er. Peviin. 2. e* r.

iire (n.x.m) bn :rhe.

iirer (n.I.ra) rfeng bn :irn.

resiirkirin (k.jn.gl.ra) ireirkirin. Hatina deng irna av. ne (n.x.m) 1. Keresteyek reqe, di ht ikandin, rone yan
rengne.2. Amann ji tieyan diristkirn. x (hn.x.ewa) Rind. Ciwan. Xweik. eng.

661

T
T (te) Pta bst ar ji abeya kurd.

Ta 1 (n.x.nr) 1. eq dar. :Tay dar. 2. Dez.

Ta 2 (prb) Alav merc.Heta.Tan. : Ji vr ta mal ez bi

pyan m. Ta tu ne hy, ez na m ! .
Ta 3 (n.X.rae) derd nexwei tiliina U niz.liiiLLiii" iJ

-^^

- Rilmd nizimbna pileyn la.mirovi. 1 a

j

Ta 4 (n.x.m) Kit. Ket. Lib. :Tayek terazy. Tayek cewah. Pend

:Tayek barek yekm. Rex. Ali.
Tab(n.x.m)Ronyaroj.Tavaroj.Tav. . . , ,.

gerim, ta sar.

Tabir (hk.I.ewa) Deraiann dij.tay. Dezyn mela di xm deste

I^wean da tay ji can wi bi bire.
Tablo (n.x.nr) Keval. _

Taf rn.x.m) Bela. Nexwe. Derd. Ataf Are. :Tu na mni de

tafek bi ser te ht. Tafl(hk.x.ewa)Bijn. Paqij. . . , -^

Taflkir (hk.l.ewa) Pakij. Bijn.

Tafr (hk.x.ewa) bn:TafI. Tafrldrin (k.jn.l.m) Taflkirin.

Tafrkir (hk.l.ewa) Taflkir.

663

Tagir (hk.l.ewa) Algir.

Tagiir.(n.l.ra) Algir.

Tagirkirin (k.jn.gl.ra) Xwe dane bi alyek ra. Cudaykirin

navbera nas, heval mirovan da. :Tagiry neke navbera bira ii
pismamxwe da!.

Tagirtin (k.jn.I.m) Algirtin. Xwe dan dkigel alyek ,dezgehek.

Alyek girtin. (K) bn: Girtin.

Tah (prb) rzman Alaveke jibo mixabiny bi kar di hr. Tehe.

Tehera.Mixabin.

Taj (n.x.dn) cadar Corek seyane, di zirav ii sivikin jibo nr bi kar di hnin. Pend :Taj bi xurt rav naket.:Mirovek hinde p sivike wek taj di bezit.
Tak 1 (n.dar.n) I. Tay biiik. 2. Dava biiik. Tak 2 (hk.x.ewa) Tek. Talio (prb) rzman Alav pvegire(raerc).Heta. Tan. Tal (hk.x.ewa) 1 . Taraeka nexwe ya taybete wek tama giyay

talk. Taraa fqy negehit. Tama aya b ekir. 2. Kirt. Brx

irn.

Talan (n.x.nr) I. Diz.2. Ferraan.3. Mal ii dirav. Talankirin (k.jn.I.m) Giyandar, kewal, ter, evr milik ii htd yn ko hatne dizn yan standin. Dizn yan standina saman
mirov. :Cerdevan ter gund talan kirin. . :Mala hevsy me ya hat talankirin. (K) bn: Kirin. Talanldan (k.in.gl.m) Talankirin.

Talav (n.I.m) Ava tam w tal.

Talbn (k.jn.I.ra) Tama xwarin ti vexwarin tal di be. (K) bn:

Biin.

Taiili (n.dar.ra) I . Tal. 2. Corek tiry tara tale.

Tal_(n.dar.m) l.Taraatal. Ne irn.2. Nexwe. Tengav. Taloke.

3. irove.

Talsk (n.dar.m) giya Giyayk kesik, dema bizdandina bistk ii belgn w r j di ht ti tam tale.

Talkirin (k.jn.l.m) Bi t xistina tit tal xwarin ti vexwarin tal di

be.(K) bn: Kirin.

664

Talolie (rd.dar.ewa) Nexwe. Tengav. Qetiaz. : Kawdann

dever di talokene.

Taly (n.l.m) Sva hikkir. Pirtn sva hikkir.

Tam (n x m) Heskirina mirov candaran jibo ji hev cudakirina

xwarin vexwarinan bi ezraan ewayya cor xweiya wan.
j.Mije.

Taman (n.dar.ra) Petirme. Petrome. Pk.

Tamandin (k.jn.dar.ra) I .Petiraiekirin. Petroraekirin. Pkkirin.2.

T^kirin (K) bdn : ez di taranim em di tammn tu di tamim

K tamnin, ew di tarane[. . . .it]. ?[. -dEbi^+bdn^Bdb . di

tamne, bi tamnin.

tonand, di tamandin. Db,dr : taraandib, tamandibun. (F) . bi

Tamanidrin (k.jn.gl.m) Tamandin.

Tamdan (k in 1 ra) Ldana rengan . Bi tvkiln fq gemirandin.

l^Sfdana pstan! bi kelpn hinaran gemirandina pstan. (K) bn:

ban. Tamdar (rd.dar.ewa) Bi tara. jdar. : Zad mal herdem y

tamdare.

Tamsk (n.dar.m) bn :Tamsk.

Tamsk (n.dar.ra) Corek pirsikn hrin li lvan di hn piti tay.

Tamzk.

Tamkirin (k in.l.m) Xwarina titi zanna tama w bi ezmani.

TSdin Min tam kir hingv.:Kabany tam kir zadi, ben

dane ber mvanan. (K) bn: Kirin.

Tamsar (hk.l.ewa) Mirov lewe. Mirove xwnsar. Dargiran.

HiSgiran. -Kurek tamsar. :Gotineka tarasar.

nemaye, gelek y tamsar buy ! .

Tamsarbn (k.jn.gl.m) Lewe, hestigiran bn. :Wek ber

Tamsar (n.I.m) Lewey. ivl. : Tu ji tarasaryd xo ve nabi.

Tamsarldrin (k.jn.gl.m) Pn. i^^^^^^^^^^^ : Ez hvi di kim

li cem xelik tamsaryan neke 1.(K) bn .Kirin.

Tamsaridrin (k.jn.gl.m) Xwe tamsarldrin ; xwe btam, lewe,

ivl^in. :Xortobesxwetamsarbike!.

Tamxwe5_(rd.l.ewa) Xwarin vexwarind tamdar, bi tam. :Zade

tamxwe. : Ava tamxwe.

665

Tamxwebn (k.jn.gl.m) Tama zad vexwarinan xwe di bit. :

Piti kar kir nav zad tama w gelek xwe bii.

Tamxweskirin (k.jn.gl.m) Xwekirina taraa xwarin. : B zehmet

piek darn bi ke nav ay, tama w xwe ke.

Tamzr (hk.l.ewa) Kanzayn wek ristik, gustilk bi ava zr hatn

tamdan.

Tamzrkirin (k.jn.gl.m) Bi ava zr tamdan. Di ava zr hilandin.

Tan (n.x.nr) Perjan. Kotan. :Tan bizin. :Tan serban.
Tana (n.x.m) Hewar.

Tanahatin (k.jn.l.ra) di Hewar hatin. :Li tana min were, di [li]

hewara min were.

Tanc (n.x.nr) Kulav zr y ahan ajinan.

Tandan (k.jn.I.m) Tankirin.

Tan (prb) nvnan Alav girdan, merc. Heta. Ta.

Tank I (n.x.m) Makneka serbazye, jibo pevnan dij dujminan

bi kar di hnin.Zirpo.

Tank (zirpo)

Tank 2 (n.x.ra) Amaneke av t di kin.

Tanker (n.dar.m) Tirorableka mezine tanka av H sere jibo av

keah bi kar di ht.

Tankirin (k.jn.I.m) Perjankirin. :Rez xwe tan kir. (K) bn : Kirin.

Tanot (hk.x.ewa) Mirov ji xerb yan drkevtin ji xwetivyan
korewar di bit. Evndar. Thn.

Tanotbn (k.in.I.m) Peranbn. Korewarbn. Xerbbtin.

Brkirin.

Tanotkirin (k.jn.I.m) Brkirin. Xerbkirin. Tapik (n.x.m) bn :Tepik. Xeflc.

Tap (n.x.m) aleka kre, gelek we hene, dirj, arkuj, skuj

htd, mirov li berokn pevnan di kolin jibo di nav da bi mmin
bersing dujmin bi girin ii er bi kin.

Tapo (nbiyanx.m) hebiina mil, mal, erd ii htd.

666

Tapokirin (k.jn.l.m) Erd yan xan tapokirin;ango bi away ferm

UsS hatin tomarkirin. :Xany min y tapokiriye, ang; h

cem dezgehn fenn y mine.

Taooxane (hk.cih,n.dar.m) Cih yan rvebirya tomarkirina erd maTler nav kesek ko maf tda heye.Dezgeha havildar bi
karn tapokirin ve. Rvebirya tapoye.
Taq (n.x.nr) Dwar.

Tagisii (n.dar.n) Nv dwareke jibo rnitin yan aman pertalan

li ser danan, bikar di ht.

Tag (n.x.m) Ezmn. : Qutabyan taqyn nva sal bi pileyn

bijare encam dan.

Taqgeli (hk.cih,n.dar.m) Cih taqkirinn zanisti. Ezmtingeh.

Taqkirin (k.jn.l.m) ewayya zann akerakirina zanisten nu..

Tar(hk.x.ewa) 1 . Ne ronah. :eva tar. :avn tan. 2. Ne zelal.

Tarbn (k jn.l.m) Bne tar. Nemana ronahy.2. lbn. avn wf^n taJ?byn ;ang dinyay ba nabnit. (K) bn . Bun.
Targewrl (n.l.m) Dema dinya ny tar di be bi diristi tari ne ke^:Targewirka var. :Targewirka spede.
Sl

(K) bn: Kirin.

:Dijmin tarperist, ang; dijmme diji peveune.

Tartan (n.d...m) Tarbneka berfirelr a devereke hemuye dr

girit. evn pir tari. Tart (n.dar.m) Tarstan.

Tarvan (hk.dar.ewa) Tarperist.

laiivrtuv y .

Tas (n.x.nr) 1 . Aman avvexwarine. Tirar. Badi. 2. Ku

serjinan.

r^,

Dafi

Kulav zen ye

-..-.,,*

Ta (n.x.nr) Pirteka ber yan asin pan tj. let. Taeber (n.l.nr) Pirta ber pan tj.
Tat (n.x.m) xwarin bn : Tet.

667

Tat (n.x.nr)

Berikek taybetye, ji hirya pez kirye.

Tatkirin (k.jn.I.m) Cihek, pinyek bi tati bi ht girtin, pon. (K)

bn: Kirin.

Tav (n.x.m) I. Ronya roj. Hetav. 2. Baran . Reeya baran. Baraneka kurt. Pend :Tava tergye;ang tit bi lez di ht zii di it. Pend :Taveka baran, navbera raehn nsan ii gulan, tire ji

bagurdan zr li nva dwan. Jiber iringya barana yan du

raehan.[ Is Dela] ev pende li bra rair amdy nabii. Tavbirin (k.jn.I.m) Le mirov li ber tava roj di ewite. : Tav
le [te,min, w w li htd] y bir.

Tavgeh (hk.cih,n.dar.ra) I.Cih bhinvedan ii deraborandin, tav

leoi dit av l heye, ne raaze li bihar ii havnan.2. Slav. Tavgez (n.l.ra) Tavbirin. Sotin. Sotin bi tav. Tavgezn (k.jn.l.m) I. Gerimeka raezin ko tav di gezit. 2.
Tavbirina can mirov.

Tavldan (k.jn.I.m) Tava roj li cihek di keve.:Roj derkeft, tav li gund da. :Sipyan zii em ji ban di hn xwar, unk tav li me
di de. Tawan (n.x.m) Sti. Guneh.

Tawanbar (hk.dar.ewa) Gunehbar. Siibar. Tawanbarbn (k.jn.gl.m) Gunehbarbiin. Siibarbiin.

Tawanbar (khk.ewa) Gunehbar.

Tawanbarkirin (k.jn.gl.ra) Gunehbarkirri. : Miovek bi guneha dizn hat tawanbarkirin.

Tawankirin (k.jn.I.ra) Gunehkirin.

Taw (rd.dar.ewa) 1 .Mirov bi derd raelarya kevt.2. Mirov

tavbir.

Tawbn_(k.jn.I.ra) l.Nexweya melarya girtin. To melarya

btin.2. Tavbirin.

Tawis (n.x.nr) I . Nav xuday tav li cem kurdn kevin. 2. baiende

Balindek ciwan ii rengne.

Tawis

668

Tax (hk.cih,n.x.ra) Pikeka bajar yan gund. Taxa jiir. Taxa bin.
Rendek. Rex. Mil. Al.

Taxe (n.x.ra) Titn ciwan liser hev hatn danan.Deste. Rz. Texe.
:Taxeya tiitin.

Taybet (hk.x.ewa) I .Mirov,candar yan tit hindek salix hene li

cera yn d nnin. 2.Neraaze. Xasime.

Tavbetmend (hk.I.ewa) Mirov yan tit hindek taybeti hene, bi

wve di girdane.

Taybetmend (n.l.ra) Herkes yan hertiti taybetyn xwe hene. :GeI kurd taybetraendyn xwe hene, wek ziraan, erd, tital u
htd.

Taze (rd.x.ewa) 1 . Ter.N. Ngehay 2. Ciwan.Rind.

Tazebn (k.jn.I.ra) I. Ciwanbn,. Rindbn. Xweikbn. 2.
Niibiin.

Tazekirin (k.jn.I.m) 1. Nkirin.Njenkirin 2. Ciwankirin. (K) bn:

Kirin.

Tazekir (rd.I.ewa) I. Nkir. 2. Ciwankir.

Taz l(n.x.m) Beh. n.

TazL2 (hk.x.ewa) Mirov b cil.Rws.

Tazkirin (k.in.I.ra) Cil xistin. Rwskirin. Cildanan : Xwe taz kir;

ang xwe rws kir. (K) bn: Kirin.

Te (cihn.tek) rzman 1. Cihnave jibo kes duw y kit(tek). : Te jin

naveV

bernede te berda li l nee'pend :Te end>ye, bi hinde dihim.

2 Hebna kes duw y kit. Mala te, Bav te, sere te u htd.
Ang; i kese, tite.

Te zad xwarye?. Te ima wesa kir?. Penrf . ie girt

Teba (hk.x.ewa) Kesek nediyar. Tit nediyar. : Ew i tebaye?

Tebane (n.x.nr) Derp kurt. Teban.

Tebasr (n.dar.nr) Corek g ye, wek qelera dirist kirye jibo

nivsn liser texre bi kar di himn.

Tebax (hk dem n dar) Meheke ji werz havn. Meha hete p.rf _

^'^SlaTli ax.^e,,. :Tebix ne e keraax. Ang^ meha

ser ax.

tebax pir geraie, jibo guhneliye ya girane. Pend .Tebaxe tin Kene
^

Tebay (hk.ewa) Wekhev. Bi hevre. Tevay. Ati. Pend :Tebayi

am[hem xelk] d n ame.

669

Tebel (n.x.ra) Core iieyeka girovire, zarok p di lzin. Mat. Tebelan (n.dar.ra) yar Lztina bi tebelan . Yarya tebelan.

Tebelankirin (k.jn.I.m) Lztina bi tebelan.Yarya tebelan di kin.

(K) bn: Kirin.

Tebek (n.x.m) Core amaneke ji ivan yan zilan dirist kirye, pan firehe, nan t di xin. Zilnk. Teber (n.x.ra) I. Ararek kevine,wek bivrane jibo eran bi kar di
hat. Tevir. 2. Tebel.

Teber (n.dar.nr) bn :Tebar. Tebitandin (k.jn.ra) Tenakirin. (K) bdn: ez di tebitnim em di

tebitnn, tu di tebitin hiin di tebitnin, ew di tebitne[. . .it] ewan di tebitnin.Pr:d[bi]+bdn. Bdb: di tebitand, di
tebitandin.Db,diir: tebitandibii, tebitandibiin. (F) : bi tebitne,bi
tebitnin.

Tebit (rd.x.ewa) Tena. Haw. Mit. Bdeng. :Zarokeka tebit.

Tebitn (k.jn.x.m) Rawestan. Heciran. Tenabiin. : Zarokno ima

hiin na tebitin, i bela weye?. (K) bdn: ez, em, tu, hun, ew, ewn

[di] tebitim, tebitn, tebit, tebiteit[...te], tebitin PR: [d] bi+bdn. Bdb: [di] tebitm, tebitn, tebiti. db,dr : Tebitbiira, ..b, ...biin.
. (F) bi tebite, bi tebitin.

Tebi (n.x.m) I. Dihol. Def. 2. Mze. Mzeya biiik.

Tebo (n.x.ra) can kirmijok Core kzeka kirraijoke, liser xwna

Candarandijt. Tedarek (n.x.ra) Berhev. Prabiin.

Tedarekkirin (k.jn.I.ra) Xwe berhevkirin. Cihek berhev kirin jibo civn,aheng, seyran ii govendan. :Wan tedareka xwe kirine jibo
veguhaztina btik. (K) : Kirin.

Tefg (n.x.nr) Core tevirkek bitik ii dev tje, jibo renn ii tirana
dar ti depan bi kar di hnin.
Tef^ (n.x.nr) bn :Tef. Tegere (n.x.ra) Asteng.

Teh (prb) rvnan Alaveke jibo mixabiny bi kar di ht. Tehem. Tehem (prb) rvnan bn :Teh. :Tehem xwez ew am bi ser w ne bi
hata!.

670

Tehisandin (k.jn.ra) Deraa tit liser hev di hilisin. Jiber hiliibna wan tit xwe liserk nagirin. :Pyn w liser qers tehisn kevt (K) bdn : ez di tehisnim era di tehisnn, tu di Pr : de bi + bdn Bdb : di tehisand, di tehisandin. Db,dr : tehisandibm,
tehisandib, tehisandibn. (F) : bi tehisnee, bi tehisnm.

Tehisn (k.in.x.ra) Mirov yan tit liser cihek hil di hiUsit Hilisn.
Vzlyan (K) bdn : ez di tehisira em di tehisn, tu di tehisi hun

di tehisin, ew di tehise[. . .it] ewan di tehisin Pr : d [bi]

tehisnira,tehisn,tehisnin, tehisne[...it] tehisinra. Bdb : ezdi

tehisra tu, ew ;di tehis, era, hn, ewan di tehism. Db,dur :

tehisbiim, ..b, . . . bn. (F) : bi tehise, bi tehism.

Tehn (n.x.m) Xwarineke, kuncyan di qeln li a diken ta

^yeka tr j peyda di bit.Doava kuncyan. Tehj (n.x.dn) bn :Taj.

Tehniiii (n.dar.ra) Tarask.

Tehre (n.x.m) Kele gerraa havn, nexasin li nvrojan[nvro].: Er

nw"mejy te na hehit li ber v tehr tu kar di ki?.

Teht (hk.cih,n.x.nr) Cihek rik as. Kevirn mezin pan.

Tej (hn.x.ewa) bn :Tij.

Tek (hk.x.ewa) Yek bi tin. Kit. Ket.

Tpl^sindin (k in m) Silqandin. Hejandin. (K) bdn :ez di teknim,

era Min^u di te\n hn di teknin, ew di tekne[. it] ewan dUeknt. Pnd[bi] +bdn. Bdb: di tekand, di tekandm. Db,dur:
tekandib, tekandibn. (F) :bi tekne, bi tekmin.

Tekane (hk.dar.ewa) kane.

Tekya (hk.cih,n.x.m) Cih civn, xudaperistin, xwandinn ol, u

aMarya hejaran.
Teiar (n.x.m) Koik. __

Teias (n.x.nr) Pareka ji qurai dari y bi bivr hati kelatm u je

veTdrin.

sxur,gurhtd..TeI.2.PIan.

Telhemisk (n.l.m) Xefka mikan.

Telhevedan (k.jn.l.ra) Vedana telh di rya giyan^weran dako bi

kevlHOCar nrvan telhevedane. (K) bn. Dan.

671

TeiL(n.x.m) Telhe. Tels 1 (n.x.nr) Giin. Ferde. :TeIs kay. Tels 2 (hk.x.ewa) Deraa cilik diber rairovda di bin av jiber baran yan ketin av. Ter. il. Telp (n.x.ra) Deste. Revde. Bir. Texe. :Telpek befir y keft. Tem (n.x.m) Mij. Temar (n.x.m) Giranya xew ku di kevit avan mirov di nivit.
Gjbiina xew. Temage (hk.x.ewa) I.Tit rairov di xwazit l binrit.Balk. 2.
Nrn.

Temaekirin (k.jn.I.m) Nrn. Berxwedan. Mzekirin. :Temae

kir tlefizyon. (K) bn: kirin.

Temaeyan (n.dar.dz) Bner. :Temaevann bemameya varba
gelekin.

Temate (n.x.ra) I .Doava bacansorkan ya di kin nav zad ji ber

taradan ii rengkirin. lava bacansorkan.2. giya Bacansor.

Tematekirin (k.jn.I.ra) Peqandin ti givatina bacansorkan jibo kirina teraatey. : Me evsale gelek temate ya kir .(K) bn:
kirin.

Tembel (hn.x.ewa) Gerajo. Gemo. Kraehat. Pend :TembeI bin

dara qesp ye. Tembel (n.dar.ra) Bkar. Gerajoy. Bxera. Tembr (n.x.ra) mazk Ararek raiizk ye. Tembiirvan (pn.dar.dt) Pispor war jenna arar tembiir. Lder, ldera terabiir. Temen (n.x.n) J. : Teraen te ende ? ang ; jy te ende? Tu end saly?. '

Temendiri (hk.I.ewa) Jdirj. Kevin. Gelek bi temen.

Temendiri (n.I.m) Jdirj. : Daxaza temendirjy bo di kin. Temenkurt (hk.I.ewa) Mirov km temen. Tit z p di
bit.Jkurt. Temenkurt (n.l.m) Jkurt. Km.

672

Temet (hk.end) Peyveke jibo hevberkirina mezin, dirj ii

pirny bikar di ht. Hind. Wek. Mna. : Ev kevre temet

xanyekye. Ez ew temet knang ; hind kn bi (teraen, dirrj

qelew ii htd).

Temirandin (k.jn.x.ra) Verairandin. Agirtemirandin,

riinahtemirandin. Pifkirin, av pdakirin ta di vemirit. (K) Bdn :

Ez di terairnira, em di temirnn, tu di temirn hun di temirnin,

ew di temirne [...it]ewan di temirnin. PR : D [bi]+bdn. . Bdb : di temirand.di temirandin. Db,diir : Temirandbii,.. biin. (F) : bi
temirne, bi terairnin.

Temir (hk.ewa) I. Agir, ronah ya hati temirandin. Ne hilkir.2. Mirov nexwe hay ji xwe nebe.Mirov di xeweka ktir da.

Temirn (k.jn.x.ra) 1. Agir verairn. 2. Bdengbn. Hay ji xwe

neraan.

Temizandin (k.jn.ra) Pkve nsandin. Pkvekirin.

Ten (n.x.nr) I. Tit cihek di girit giran hebit. Le. 2.

Yekeyeka pvan ye. 1000 klo.

Tena (hk.x.ewa) Haw. Bdeng. Aram.:Biiikek tenaye.

Tenabn (k.jn.I.m) Hawbn . bdengbtin. :Ev kure imatena

nabe?.(K) bn: bn.

Tenaf (n.x.nr) Kinif. Wers.

Tenafbaz (kar.dar.dn) Pelewan ser rist.

Tenali (n.dar.m) Tenay.

Tenakirin (k.jn.I.m) Hawkirin.(K) bn: kirin.: Ew zaro y di

girt, tena ke.

TenayL(n.dar.ra) Arara. Xwe. Bextewer.

Tendirist (hk.I.ewa) Saxlera. Nojdar.
Tendirist (n.l.m) Nojdar.
Tendr (n.x.m) Teniir.

Tenele (n.x.m) I . Madeyek reqe 2. Amaneke ji madey tenek

hatye kirin rn,av, doav htd t di xin.

Ten (hk.x.ewa) Bi ten. Ne bi kes re. Ne di gel tii kesan,

titan.Tin. : ew maye bi ten.

673

Teng 1 (hk.ewa) Biiik. Ne fireh. BbxFireh.: Plava

teng.binkirask teng.

Teng 2 (n.x.m) Qayeka pan ti dirje, ji mtiyn bizin yan hirya

pez hat kirin, ya girdan ii peytkirina kurtan dewaran.
Tengai (n.I.m) Navteng. Klek. Tenga (n.x.m) bn :Tengav.

Tengay (hk.dar.ewa) Ne tena. epirze. Dilteng. : Ez j iber te pir

tengavim.

Tengavbn (k.jn.l.ra) epirzebtin. (K) bn : biin.

Tengay (n.dar.m) Kawdann berteng. Nexwe. Pend :Tengav di

diiv kurtin.

Tengavkirin (k.jn.I.ra) Bgavkirin. Bela xwe ldan. Bela xwe j

ve ne kirin.(K) bn : kirin.

Tengbn (k.jn.l.m) Tkna tit, cilikn fireh. Tkn. Brx

Firehbtin. (K) bn: btin.

Tengdest (hk.I.ewa) Hejar. Destkurt. Kradirav. :Mirovek

tengdeste.

Tengdest (n.I.ra) Hejar. Kmdirav. :Tengdesti li welat km

btiye.

Tengdii (hk.I.ewa) Dilteng. Bhinteng. Tengav. Tengdil (n.I.ra) Tilteng. Bhinteng.

Tengezar (hn,hk,.I.ewa) R liber mirov winda di bit. Peran.

Tengav.

Tengezarbn (k.jn.I.m) Tengavbtin. Peranbiin. Tengezar (n.dar.m) Tengav. Peran. Bry.

Tengezarkirin (k.jn.I.ra) Perankirin. B ser ii r kirin. R \i ber

berze kirin.

Tengiin (k.hn.ra) bn :Tingijn.

Teng (n.dar.m) Tit teng. : Jiber tengya plav pyn min

birndar biin. Brx Fireh.

Tengkirin (k.jn.I.m) Cilik, kun, der, y fireh; bi ht tkbirin,

bitikirin. : Min elwal xwe da teng kirin ji ber ku y fireh bti.

Brx Firehkirin. (K) bn: kirin.

674

Tenik (hk.x.ewa) Tit ne stiir. Zirav. Per tenik, kaxezatenik,

dwar tenik. Ban tenik.

Tenikbn (k.jn.I.m) Tit tennik di bit. (K) bn: Biin. Teniid (n.dar.m) Tit tenik. Nazik. Zirav.

Tenikkirin (k.jn.l.ra) Renn ii kolana titi yan erd ta tenik di bit.

(K) bn: Kirin.

Tenit (n.x.m) Klek. Rex. AI. Ten (n.x.m) Reng re y ji kadya agir peyda di bit ii bi titan ve
di ranit.

Tenbn (k.jn.I.m) Tengirtin. Tengirtin (k.jn.I.m) Dema titek heyamek li bin diikl bi mne, ten liser xirve di be ii re di be. (K) bn: girtin.

Tenkirin (k.jn.I.m) xistina got ii titan li bin kady tan ten di

girit. Ten t dan.(K) bn: kirin. Tentdan (k.jn.gl.m) Tenkirin. Tenper (n.I.ra) Kaxeza karbon.

Tenr (n.x.mr) Amr pvedana nanye,nemaze sawik, li cihek

kiir ti deshil as di kin,nava w valaye agir di navda hil di kin ta

gerira di be,ji axa cerikan hat kirin.

Tenya (hn,hk.x.ewa) bi Tin. kane.

Tep (n.x.ra) deng Deng ldaneka hh bi desti li rail yan pita yek. Deng dest rairov wek bi henek ve li yek di din.Mista nazik.
Tepan (n.dar.ra) nstik Bi gok lztin. Yaryn bi gokan

Tepankirin (k.jn.I.ra) Lztin[ yarkirin] bi gok. (K) bn: Kirin.

TeE (n.x.ra) Goka lztin. :Phnek li tep da.

Tepedor (n.dar.ra) Dervankek bitike ji pirteka dar xav hati kirin di kin di der bitilan da ileyn nav da ne rjin. Tebedor.

Tepn (n.dar.ra) Deng tep ldan. epn. :Te dest xwe li zik
wdatepnj hat.

Tepik I(n.dar.m) 1. Girikn hevr, teqin, yan rx. 2. Gok. Tepe. Tepik 2 (n.x.m) l.Xefka ji beran hati kirin jibo girtina iiik ii
tewalan. 2. Xapandin.

675

Tepikvedan (k.jn.gl.ra) Dema tepikek di ht vedan dako berhev bit jibo girtina tewalan. 2. Tepik liber yek vedan,ang; nexne

danan jibo daweana gurzek dij w.

Tepisandin (k.jn.dar.m), tepiandin Pestkirin ii di navkda birin.

(K) BHiT Ez, em, tu, hun, ew, ewan. Di tepisnim, tepisnn,
tepisn, tepisnit[...ne], tepisnin.PR bn: Bdn+ [d]. Bdb: di

tepisand, di tepisandin. Db,dtir: tepisandibti,...biin.(F) : bi tepsne, bi tepisnin. Tepisand (hk.dar.ewa) Hat tepisandin. Tepisn (k.jn.ra) Pelin. Herin.
Tepn (k.jn.ra) Tepisn. Teqalk (n.dar.ra) I . Pirteka girover ii tenik, mna meykan. 2. Corek ekirokane. Teqandin (k.jn.m) Peqandin. (K) Bdn: Ez di teqnim em di teqnn, tu di teqn hun di teqnin, ew di teqne[. . .it] ewan di

teqnin.Pr : D bi] Teqnira. Bdb : Di teqand. Di teqandin.

Db,diir : Teqandibii,.. bun. (F) : bi teqne, bi teqnin.
Teqe (n.x.ra) Deng teqna tivengan. Peviinn. Teqekirin (k.jn.l.ra) Gule berdan hev. Tiveng ii top teqandin. Teqeka ba li dujrain kirin li pa pave zivirn.

Teqn (n.dar.ra) deng Deng peqn. Deng vkkevtina tenn req,

dergeh, darbirn ti htd. Teqin (n.x.ra) Qur. Kur. Her. Teqn (k.jn.x.ra) Peqn.

Teqteqok (n.l.m) Demance, debanceyn zarokan. Ter (hk.x.ewa) 1. il. 2. N. Taze. Nazik. 3. Hin. BRx Hik.
Zuha.

Terat (n.dar.m) Cih yan tit ter bit. Bi av. Avdar. : Terat di v

erHTda heye. :Teratya dev.

Terazin (n.x.nr) Evraz.

Terarf (n.x.m) 1. Amr pvan ye.2. Nav strekye.

Teraz (n.x.m) bn :Teraz.

Teraz

676

Terb (n.avsta.x.m) Frbiin. avdr. Terbbn (k.jn.l.ra) Frbn. (K) bn: Biin. Terbkirin (k.jn.I.ra) Perwerdekirin. Frkirin. (K) bn: Kirin.

Terbn (k.jn.l.ra) ilbiin. : Cilikn min h ber baran ter biin. (K)
bn: Btin.

Tere (n.dar.m) Giyayn bi ter dihn xwarin, wek kerfs, readok,

png ii htd. Terecan (n.l.ewa) Nazik. Ciwan. Ter

Terektir (n.I.biyan.m) Mekna klana erd.

Terektir

Teremast (n.l.nr) Mast jibo zivistan parasti [hilgirt].

Tere(g[_(n.x.ra)ygRengek xoxane, di hilne.

Teres (hk.x.ewa) Gotineke rairov jibo hevdu sivikkirin bikar

dihnin. Dijiineke. Civne. Pii.epel.

Tereiwat (n.l.ra) Roja daw a meha iwat. Pend :Tereiwat,

gsk xwe havt lat. ang; ber bi bihar ye.

Terezin (n.dar.ra) Baxe. Cink.

Terg (n.x.ra) Gijloka gir.

Terim (n.x.nr) La mir. Kelex.

Terimbn, biine terira (k.jn.I.ra) Btin kelex.(K) bn : Biin.

Terimkirin (k.jn.I.ra) kirin terira. Kujtin. (K) bn: kirin.

Teriqn (kjn.x.ra) I. Revn. Bazdan.2. bi Daw hatin, nemaze
yarya perkan.

Ter_(hk.x.ewa) Terati.

Terkirin (k.jn.l.m) ilkirin. Av pdakirin. (K) bn: Kirin.

Terme (n.x.m) Cih riinitin li bihar havnan ku di kevit ber

der mal.Hew. Bersivk.

Termmexl (n.I.nr) strnas bn :Termnih.

677

Termnih (n.I.nr) stmas Heft strin li esmanan wek mnak hireka mezin xuya di kin. Pend : Di vanokan da hatye; herkes heft caran v gotin bi bje ii bhina xwe ne hilke d ite behet. :Term nih, nih li pit, hey heft caran bjit, d it
behet.

Terq (hk.x.ewa) Hesin, dar, ber ti htd y sertj.

Teik (n.x.pir) Ling. P.

Teg (n.x.m) Amrek destye jibo ristina bendikan ji hir yan

raiiyan bikar diht.

Ter (n.I.dz) Mirov [piran jin] y bi tey bendikan di rsit. Tersk (n.I.ra) baiinde Corek teyrane li bilindahiy di rawestit.

Tesristin (k.jn.l.ra) Diristkirina [ristina]bendikan bi tey (K)

bn : Ristin, rsan.

Teqel_( n.I.dz) Xapnok. Teqele (n.x.ra) Xapandin. Serdabirin.

Tesqelekirin (k.jn.l.ra) Xapandin. Direw lkirin. Serdabirin.(K)

bn : Kirin.

Tegt (n.x.ra) Amaneke dan ii mitay t dixin. Test. Teter (kara.dz) I . Kes nameyan di gehne. Poste. 2. Nav
rarane.

Tev (hk.ewa) Hemti. Git.

Teva (hn.ewa) Tev.

Tevay (n.dar.m) Tebay. Bi Hevre.

Tevbn (k.jn.I.ra) bn :Tevbtin. Tevda (hk.dar.ewa) Bi hevre. Pkve.

Tevdan (k.jn.I.ra) Tkhelkirin. Tkelkirin. :Ka ceh tevdan jibo

xwarian ker.

Tevde (hk.dar.ewa) Tevda.

Tevdr (n.dar.ra) Makna kirina lav ji fq, yan htirkirina

giyay.

Tevger (n.dar.m) 1 . Bizav.2. Nav xor ii keane.

Tevin (n.x.nr) 1. Davn raand jibo vehandin ti inna cewal,

werr, berik ti htd. 2. Davn raand yd mala tevinprk.

678

Tevinkirin (k.jn.l.ra) kirina tevin. Danana tevin.Raandina

tevin. (K) bn: Kirin.

Tevinprk (n.l.ra) candar Core giyandarek biiike, tevin di ke.

Tevinprk

Tevir (n.x.nr) Amreke jibo kolana erd bi kar di ht. :Bstan bi

tevir kola. :Xepare bi tevirk kir.

Tevizandin (k.jn.ra) Mirov ser candarek yan mirovek bin av bi

ke ta bhna w ik di be.

Tevizn (k.jn.ra) Di bin av ve fetisn.

Tev I (n.x.m) Baran. Barna bireka baran. :Duh tevyeka baran

li gund hat co rabiin.

Tev 2 (hk.x.ewa) Tev. Tevda. Bi hevra. :Em tev wan herim

Hlan.

Tevbn (k.jn.I.m) Piikdarbn. :Supasya te di kin ko tu tev

alinga rae by.(K) bn : Bn.
Tevkar (hk.dar.ewa) Alkar. Pitevan. Tevkar (n.dar.ra) Alkar.

Tevkirin (k.jn.I.ra) Tkhlkirin. Di nav k da kirin.

Tevlihev (hk.l.ewa) Di nav yekda. Tkel.
Tevlihevbn (k.jn.gl.m) Tkelbn.

Tevlihev (hk.l.ewa) AIoz. Aliz. Tkel.

Tevlihevkirin (k.jn.gl.m) Tkelkirin.

Tevlbn (k.jn.I.ra) Piikdarbn. :Era tevl aheingajinnana w

biiyn.(K) bn: Btin.

Tevs (n X nr) Tevirk daran. Qeraey tirana daran.: tevy

ber xweye. Ang; her tit bo xwe di ve.
Tevgo (n.x.nr) bn :Tev.

Texe.(n.x.m) Deste. P. Tilxe. Texa befir, texa il, texa

kaxezan ii htd.

679

Tew (peyv.kevin.xwe) Gotineke guhdar daxaza lesaxy jibo dengbj yan lawikbj di kin dema disirit .ang ; Prozya
xweday tav.

Tewal (n.x.m) Balinde. Firinde. Teyr.Wala. Tewalt (n.biyan.m) Dair. Avrj . Tewandin (k.jn.x.m) Jibo riimetgirtin rairov xwe di emnit.eraandin. Xwe orkirin. :Era bejin a xwe li hember ehdn Kurdistan di tewnin. (K) :Bdn ez, em, tu, hun, ew,[ew], ewan. Di tewnira, tewnn, tewn, tewnin, tewne, tewnin.. PR : D[bi] + bdn. Bdb : Di tewand, di tewandin. Db, diir: tewandibii,.. biin. . (F) : Bi tewne, tewnin Tewil (n.x.m) Pinya mezin Tewilkirin (k.jn.I.ra) Girdana dewaran li cih erandin. :Hesp tewil kir. :Hstir tewil bi ke. (K) bn: Kirin. Tewilkir (hk.l.ewa) Hat tewilkirin. :Ker tewilkir. Tewilxane (hk.cih,n.I.ra) Cih tewilkirina dewaran. Tewk (n.dar.ra) Dengiidoreke uhdar di ber lavvikgotinra di bjin daku dwan gerira bibit u gwil stiranbj vebibit. Tewkdan (k.jn.I.ra) Guhdarn stiran ii lawikan tewkan di din.

(K)"EirDan.
Tewrat (n.x.ra) Kitba proz ya dna cihyan.

Texe (n.x.ra) n.Cn. :Texa il, texa ax. Tiitina texe. :Texa
paleyan. :Texa karkeran.

Text (n.x.nr) irp nivistin. irp xew.

iniiniifij'

Text
Texte (n.x.nr) Dep. Dar.

Textebend (n.I.nr) Text yan kenepey liser riinitin. Textebendkirin (k.jn.gl.ra) Dwar, dok, ban ti htd pareyn depan l di dinjibo ciwan tunbiin. Depebendkirin. Textekab (n.l.m) Textik kompyoter, endn kabikan liser rzkirne, wek ; pt, hijmar, eveng ii htd.

680

Texteres (n.l.nr) Depek pan ti ree [yan rengn din] li

xwendingehan, jibo liser nivsan bi kar di ht.

Texterewan (n.l.m) Kurska xirxal bi bin ve ii mirov di kare jibo

her al bi zivrne.

i
Texterewan

Textii (n.dar.nr) I. Depek lakey ye, bi ppike, got giyay

liser hiir di kin. 2. Text biiik.

Teyf (n.x.nr) fgt Corek tiriye reng w sorek vebye.

Teyr (n.x.nr) Tewal. Wala . balinde. Pend :Teyr nr dimik

xare.

Tevrok (n.dar.m) Terg.

Teysandin (k.jn.dar.m) Birskandin. Hilkhin. : Min plava xwe

bi reng ldan ya teysand.(K) bdn : ez di teysnim em di teysnn, tu di teysn hn di teysnin, ew di teysne[...it] ew^^di teysnin. Pr :d[bi]+bdn. Bdb : di teysand, di teysandm. Db,dur :
teysandib, teysandibn. (F) : bi teysne, bi teysmn.

Teyn (k.jn.x.m) Biriskn. Birisqn. : teneke ji dr di

teysit(berd,dn). Enya w di teysa (db).

Teyoii (n.dar.ra) 1 .Kaxedeka taybetiye yahilye,di teyse.2. candar

Strok.

Tezandin (k.jn.x.ra) I. Sarkirin. Qerisandin. 2. rawestandin. 3.

kujtin.(K) Berd,dn: ez, em, tu, hun, ew, ewan.[Dij
teznim,teznn,tezn,teznin,teznit[...ne] tezmin^PR: de [bij

bn: Berd,dn. Berd.db : di tezand, di tezandin. Db, dur:

tezndbii,..biin.

Teze (hk.x.ewa) bn: Taze.

Tezekirin (k.jn.l.ra) bn: Tazekirin,

Tez (hk.x.ewa) Gelek sar. Ava tezang; ava gelek sar.

Tezbn (k.jn.I.m) Sarbn. Qerisn. :Fq di kir di nav avteznk

da da tez bi be.(K) bn: Bn.

Tezkirin (k.jn.I.m) Sarkirin. Qerisandin. :Av tez bi ke da

vexoyn.(K) bn: Kirin.

681

Teznk (n.dar.ra) I. Tezbiineke ji egra , tirs, serma yan erm bi ser giyan rairov da di it. 2. P yan dest rairov di qerimit,
yan di nivit dema li bin giranyek di mnit.

Teznkgirtin (k.jn.I.m) Deraa dest yan py mirov di teze.

Qerimn.: Teznk py min y girt.

T (hk.cih) I. Di gelda. Di navda. Tda. Di w[w]. J. 2. R. Rex.

AI. T.

Tbaii (n.dar.m) Qonaxeke dema riinah ii qebar heyv km di

bit.

Tbar (n.xdar.ra) 1 .Xa ji egera l iina tenek di bit. p. iinp. : Tbara diriin liser perok ya diyare.2. Pirsgeh.

Tbirin (k.jn.I.ra) Ji navbirin. xistin. Tokirin. (K) bn : Kirin.

Tbn.(n.I.m) Riinkirin liser mijarek. Diyarkirina biiiinan.
Nrn.

Ttin (k.jn.m) 1. Di navda tin. Kunkirin. Simtin. 2. Jinav tin. Tobiin. Mirin. 3. L raezaxtin : kirina tirombl 200 dnar
tn. Xany te end t ?.(K) bn : n.

Tda (hk.cih) Di navda. : Di tiroblda. Di malda. :Kirm di nva

qurra dar da.

Tdaman (k.jn.I.ra) Mirov di nav titek, cihek yan karek da bi rantTTu i di k di w al da? ez raayra tda nikarira bi
hme der. (K) bn: Man.

Tdanan (k.jn.I.ra) Li ser danan. Dapon. Li rex danan.

Siwarbiin. :Lingn xwe (li hesp danan) tdanan ;ang
siwarbti.(K) bn : Danan.

Tdernan (k.jn.l.m) Tbnkirin. Hestpkirin. : Min t ne na der

ku ew y nexwee. (K) Dernan.

Tderxistin (k.jn.l.m) Tdernan. (K) bn : Derxistin.

Tderxistinok (n.I.ra) Titk. Mamik.
Tgeh (n.dar.ra) Tit mirov t di gehit. Raman.

Tgehandin (k.jn.l.m) Mirov karek yan gotinek jibo yek zelal

bikit tan werdigirit.(K) Bdn: Ez t digehandim em t digehandn, tu t di gehand hun t di gehandin, ew t di gehand

ewan t di gehandin. PR: D t [bi] gehnira, gehnn, gehn, gehnin, gehnit[...he], tgehnin. Bdb: T[di] ehandim,
gehandn,gehand,gehandin.gehand. Db,dtir: Te

gehandib,. . .biin. (F): t bigehne, t bigehnin.

682

Tgehistin (k.jn.dar.m) Tit, gotin, kar ii htd li cera rairov zelal

bit. (K) bdn: Ez t di gehira era t di gehn, tii t di geh hun t di gehin, ew t di gehit[. . .he] ewan t digehin. PR: D t [bi]
gehira, gehn, geh, gehin, gehit[...he], gehin. Bdb: T di
gehitim,gehitn, gehiti, gehitin, gehiit,gehitin. Dr, dr: Te

gehitb,. . .bra, by, byn, bn. (F) : t bigehe, t bigehm.

Thavtin (k.jnl.ra) J derkevtin. : Av di cilikn rain havt. (K)

bn : Havtin.

Thelhatin (k.jn.l.ra) Karne titek. iyan. Xwe di ber girtin.:

Ev karek girane, ez t helnahra.ang; ji min nahet p rabim. (K)
bn: Hatin

Thilandin (k.jn.l.m) Titek, amanek xistin nav av yan ilek :

irn gozik di av hiland. :Min par di raetfny hiIand.(K) bn:
Hilandin.

Thilavdn ( k.jn.I.ra) bi Hz havtina ileyek bo ser. :

thilavtina bilqn av.(K) bn: Hilavtin.

Thildan (k.jn.dar.ra) 1. Tkelkirin. Bi Nav da kirin. Pwerkirin.

2.Ldan. Qutan.

Thilksan (k.jn.I.ra) Derzyeka tj di perokek yan titek nerim

ra ETky t bi it. (K) bn : Hilkan.

Thin (n.x.m) I. Gerraya le Germyaav r, madeyn |^ 7^.2. Hz. Bizav.iyan : Thina karebe. Ang; heza karebe.

Thin|r (hk.l.ewa) Thina wek ya r taze ji giyandaran di

doin. Gerrayeka kra.

Thinrbn (k.jn.I.ra) Deraa madek pek gerira di bit. Wek

thina"n. (K) bn: Bn.

Thinrkirin (k.jn.I.ra) Gerimkirin tan thinr di bit. (K) bn:

Kirin.

Thisn (k in I ra) Vkra anna du titan daku hil yan genp^^^i. Si seSna destd xwe tk(di k) hisn. :Desteberk di diwan
hisn.

Tiii (n.x.ra) Zaroyn gineweran. : tjikn balindeyan.

Tk (pag.ewa) Di k. Di hev. Bi hevre. Di nava k da.

Tkalan (k.in.I.m) Li dor k zivirn. Hevgirtin. :Destn wan tk

alan.(K) bn: Alan.

Tkalandin (k.jn.I.m) Du yan pitir [bendik, ta, eq, htd] di dor

hev alandin girdan. (K) bn: Alandin.

683

Tkbirin (k.jn.I.ra) Di nav hevda birin. Givatin tan qebare biiik

di bit. (K) bn: Birin.

Tkborandin (k.jn.gl.ra) Di ber k ra borandin. Di ser hev ra

derbaz kirin. (K) bn :Borandin.

Tkn (k.jn.I.m) Qebare bitikbtin. Cilik bi iitin tk diin.

Ang; bik di bin. (K) : n.

Tkdan (k.jn.I.m) Jinav birin. Wrankirin. Xerakirin. Herifandin.

(K) bn: Dan.

Tkder (hk.dar.ewa) Mirov durii. Ajawe. Xirabkar.

Tkel (hk.dar.ewa)Du ciin, du tit, du reng, yn cuda bi ken di

navk da.Tkhel; Bi hevre. Tebay. Di navk da.

Tkelbn (k.jn.I.ra) tin navk. : Genim ii ceh yn tkel biiyn.

Kar ti bizin tkelbiin. (K) bn: Biin.

Tkei (n.dar.ra) I. Di navkda. 2. Peywend. :Min tkel di gel w

nne. Govenda tkel,ang; govenda ji jin ii raran pkhati.
Rebelek.

Tkelkirin (k.jn.I.ra) Peywenkirin. Hevalnkirin.

Hevbendkirin.. Pend :TkeIya kean neke, unk di vehlin, ya

bjinan neke, bi find ti flin. (K) bn: Kirin

Tkelkirin (k.jn.I.ra) xisin nav hevda. Navkkirin. (K) bn: Kirin.

Tkevtin tketin(k.jn.I.ra) Tobiin. Kevtin kiras erra. (K) bn:
Ketin[kevtin]

Tkgirdan (k.jn.I.ra) Bi hevre girdan. :Dewar tkgirdan,ang;

pkve grdan. Qentarkirin. Mirov tkgirdan,ang; destn wan bi

hevre bestin, girdan. (K) bn: Girdan.

Tkirin (k.jn.I.m) 1 .Titek, xwarinek, vexwarinek ii htd vala kin

amanek. a t kir. a rjt [kir] peyaI[kop]. : av tke tirar.2.
Li km dan. Lewazbiin.(K) bn : kirin.

Tkoer (rd.dar.ewa) Mirov jibo dozeka hej xizraet dike.

Xebatker. Xebatkar.

Tkogn (k.jn.dar.ra) Xebatkirin. : Azadya li Kudisan ber tkona gel kurde. (K) Bdn: Ez t di koim, em t di kon, tu

t di ko hun t di koin, ew t di koe ewan t di koin. PR : d

t[bi] bn : Bdn. Bdb : t di kom, t di kon,di ko, t di kon,

di ko, di kon. Db,diir : t kobiim, bti,.biiy, biiyn, biin. (F) :t

bi koe, t bi koin.

684

Tkra (hk.dar.ewa) 1 . Bi hevra. Pkve.2. Di navkda. Tirar yn tkra.

Tkraman (k.jn.gl.m) Di navkda man. Pkveman.

Tkpkdan (k.jn.gl.m) Tkdan. Pirtikandin. Tkiipkkirin (k.jn.gl.ra) Hatiye tkdan.

Tkvedan (k.jn.I.m) 1. Keviikek yan darek di nava [xwarin, a,

ile, derman ii htd] bi ht livandin ti gran ta tkel hev bi be.

ilqandin. (K) bn : Dan.[ vedan].

Tkwerandin (k.jn.I.m) Destn xwe di stoy hev alandin. (K) bn:

Werandin.

Tkwerbiin (k.jn.l.ra) 1. Gjbtin. Kevtin. 2.TkaIan. (K) bn: Biin. Tkwerkirin (k.Jn.I.ra) Xwe havtin yek. Hevdu himbzkirin.: Pa endn salan hevdu ne d tibiin, xwe tkwerkirin.(K) bn:
Krinn.

Tl (n.x.m) Tle, Davn ji hesin kirn. Tayn asin.

Tlbend (n.I.ra) Tan, perjan, pero htd y bi tl hati girdan. Tlbendkirin (k.in.gl.ra) Cih yan tit bi tl peyt kir. (K) bn:
Kirin.

Tldirk (n.I.ra) Tleya ji dirik ii stiryan hati kirin. Srae.

Tldirkkirin (k.jn.gl.ra) Sraekirin.

Tie (n.x.ra) 1. Dava hesin. Sra. 2. Toq. Berbisk.

Tlefon (n.dar.biyan.ra) Telefon, Arar peywendkirin. Amr

hevbendy.

Tlefizyon (n.dar.biyan.m),teIefizyon, Amreke jibo bihstin ii

dtinadeng ti rengan.

Tn (n.x.m) Thin.

Tnan (k.jn.I.m) I. Tkirin. Dagirtin. 2. Kutan.

Tnik (n.dar.m) Tnbn.: Tnika rain bi xoav[erbet] na ik.

Tnivsan (k.jn.dar.ra) bi Nivsan nav nann xwe dane
toraarkinn.

Tnivsn (k.jn.dar.ra) bn :Tnivsan.

Tm_(hn.x.ewa) Thn, Candar,mirov hinkati pdy bi

gerit.ang; div mirov bi xwe li dii kar xwe bi keve.

awexwarin di bit.pdvya le jibo av. Pend :Teni li ave di

685

Tnbn (k.jn.l.m) Deraa Candar ii dambar pdv vexwarin bi

be. (K) bn: Bn.

Tnkirin (k.in.l.ra) Av nedan tan rairov, candar yan giya tn di

be. (K) bn: Kirin.

Tnoid (hk.dar.ewa) Mirov gelek av vedixwe ti tnika w

naikt.

Tnoskbn (k.in.I.ra) Ji avvexwarin tr nebiin. (K) bn: Btin.

Tnoskkirin (k.jn.I.ra) Hlan tn.

Tper (rd.dar.ewa) rzman Derbaz.Dema derbaz.

Tpern (k.jn.dar.m) Derbazbiin.

Tr I (hk.x.ewa) Mirov, candar xwarin xwar ii d pdv bi

zad nebe. Pend :Tr hay ji [yn] birs nne.

Tr 2 (n.x.m) Cihal duta, li pita dewaran dikin.Cewal. ferde.

Tracn (k.jn.I.ra) 1. Tiin..: Keleraek di av hesp ra ii. 2. Di

direk ra derbazbn[tin]. : Pik di kuleka xan ra ti jtir.(K)
bn: tin

Trakirin 1 (k.jn.I.ra) Titek sertj di cihek bi kin ko t biit.

Tqutan.:tijin di cihati ra kir. :Sing di erd ra kir.

Trakirin 2 (k.jn.I.ra) Xwarin, vexwarin, pare ii htd di berfireh

bin ii kmas tda nebe.: :Zad mieye, tra rae hemiiyan di ke.
:Per min tra rka hatiniiiin nake.(K) bn: Kirin.

Traman (k.jn.I.m) I . Tit tj ku ye di cihek ra der ne kevit.

Bi mnit tda. Di navda man :Stiryek raaye di tibla rain ra. 2.
Zengnbiin. (K) bn. Man.

Trbn (k.in.I.ra) 1 .Mirov tr xwarin di xwe ii t di be. 2. Ji

karek, kiryarek, bzar biin. :Min zad xwar ez trbiin.(K) bn:
Bn.

Trkirin (k.jn.I.ra) Mirov xwe ji karek, bi zad xwarin t di

kit. (K) bn: Kirin. Trmal (rd.I.ewa) Zengn. Hey.

Trmeh (hk.dera) bn:Trraeh.

Trxwarin (k.jn.l.m) Gelek xwarin. Xwarin ta tr bi be. Ma

trxwarine ?.

Tt (n.x.ra) Zad sipd. Xwarina sipd.

686

Ttegeh (n.dar.m) l.Tt ya berheve. Gehitye. Dema tt. 2. Cih xwarina tit.

Tstexew (n.l.m) Nivistina pit tt. Tstexewkirin (k.jn.gl.m) Nivistin piti t. :Ez henoj ttexewan di kem.

Tvekirin (k.jn.I.ra) Dijiindan. Civdan. Pend :Hindeka mirine,

hindeka tvekirine. (K) bn: Kirin.

Twerandin (k.in.I.ra) T alandin. : Dest di stoy w werand. :Dest di gerden werand. (K) bn: Werandin.
Twerbn_(k.jn.I.ra) Kevtine nav. (K) bn: Biin.

Twerdan (k.in.I.ra) I. Jaravkirin. Bijnkirin. : Av di dev xwe werda. 2. Matkirin. : Nabh hiin dest di kariibarn welat me
werdin. (K) bn: Dan.

Twerkirin (k.jn.l.ra) Berek darek ii htd bi havj yek. Havtin.. : Xwe di hevdu werkirin, ang; Xwe havtin hevdu. :Kevirek di
gur wer kir.

Txistin (k.jn.I.ra) Xistin nav. Tokirin. Tkelkirin.

Tz (n.x.m) Bart. Bariit.

Tzav (n.I.m) Tir. Ava tj. :Tzava patiriya tirombl ya km

btiy.

Tibar (n.dar.ra) Demsal. Werz sal.

Tibii (n.x.m) can Tilyn destan. Tih.Til.

Tibilay (hk.I.ewa) eva tar ko rairov tibilan di avn k bi ken,

hevdu na bnin. Tarstan. :eveka hinde tarye, tibilave.
Tibir (hk.x.ewa) Zx. Peyt. Zrek. eleng.

Tif (n.x.m) ileya dev mirov.Pend :Tifa serevraze,ang; mirov bi

dest xwe ziyan li xwe bi de.

Tifdan (k.jn.I.m) Bi tif terkirin. Tifkirin.

Tifldrin (k.jn.I.m) Av yan ileya dev havjtin, kirin. :Tif li titek

dan. (K) bn : Kirin.

Tifnebn (k.jn.l.m) Ptibna bern dwaran weryan.

Hilweryana keviran. (K) bn:Biin.

Tift (hk.x.ewa) Tama tal. Tal.

687

Tij (hk.x.ewa) Pir. Mit.: Tirar tij av. Birka tij.

.^

Tiibn (k.jn.l.ra) Pirbn. :Perdax ji av tij bii.(K) bn: Biin.

Tiikirin (k.jn.I.m) Pirkirin :Berka xwe tij mwj kir.(K) bn:

Kirin.

Tiie (n.x.m) xwarin Pikn got bhajti.

Tikn (n.dar.m) deng Deng ldana pilan.

Til I (n.x.m) Til. Tibil. :Dest ji pnc tilan pk di ht. Pend: Tiln
destan ne wek hevin. ang; her rairovek sincek taybeti heye.

Til 2 (n.x.nr) Klek. Tenit. Tilk. :Debance bi til xwe ve kir.

Til (n.x.m) 1. Tibln desti. 2. Libn tir. :Tilyatir. Tildirj (hk.l.ewa) Jina tilyan w di dirj ti xweik.

Tilfsek (n.I.m) Coreke ji tiry re, tilyd w di dirjin. Corek

reww ye.

Tilkan (kjn.gl.m) Weke tilyn tir ji di kin.(K) bn:

Kan.

Tili (n.dar.m) Dengiidoreke ji dev mirov nemaze jina

derdikevit bi hilkeftinn dilveker hinde caran j nexweyan.
Tillvedan (k.jn.l.m) Tihh gotin. (K) bn: Dan.

Tilnaz (hk.l.ewa) Mirov, xasime jina til ciwan ti nazik.

Tilnan (n.I.m) Tibla navbera beran nv.

Tiloye (hk.dar.ewa) Pir. Tij. Gur.:Gotina te ji ewtyan tilove.

Tilxe (n.x.ra) Texe.:TiIxeka befir. :Tilxeka parey.

Tim (prb) rzman Alaveke jibo berdewaraya riidanan bi kar di

ht.Herdem. Hergav. kcar. Her.

Timtim (prb.I) Tira.

Xin (hk.x.ewa) Ten. Pend :Tin jibo xud bae.

Tinbn (k.jn.I.ra) Digel kes nebiin. : Duh ez H raal bi tin bfim.

(K) bn: Bn.

Tingiin (k.jn.x.m) Torebn. Hrisbn. (K) bdn: ez di tingjim, emtingijn tingij, tingijin,tingijit[. . . .je], tingijin. Pr: D[bi], +
bdn. Bdb : ez di tingijm em di tingijn,tii di tingij hiin di tingijin, ew di tingije[. . .it] ewan di tengijin. Db,diir :
tingijbm,.by,.b,.bn. (F) : bi tingije, bi tingijin.

688

Tinoke (n.x.m) Dilop. ipik.

Tipn (n.dar.m) deng Deng vkkevtina du tenan yan ke-vtin : Kitik

di banda kevt, tipn j hat.

Tiptin (n.dar.m) deng Deng pyan. Teptep. Tipn. Tiptipkirin (k.jn.gl.m) Deng tiptip j hatin.

Tir (n.x.m) I .Bayek bi denge, ji pay derdikevit. Vi\.Pend :Tira

raeye, sira [nepen] raeye. 2. Pabendeke jibo hevberkirineka ptir bi kar di ht : gelek, gelektir, ciwan ciwantir, ps pstir ii
htd. Gelek.

Tirane (n.x.m) Kiryar gotind ne ji dil. Henek. Gelte. Yar.

Tiraneler (hk.dar.ewa) Yarker. Bingelte. :Xort tiraneker. :Jina

tiraneker.

Tiranekirin (k.jn.I.ra) Henekkirin. :Bibore ez tiranan di kem. (K)

bn: Kirin.

Tiran_(n.dar.m) yar Lztineke zarok bi daran di ken. Dartiran.

Tirankirin ( k.jn.I.m) Yarya tiran kirin. : Gel gencan werin da

tiran bi kin.(K) bn: Kirin.

Tirar (n.x.nr) Bad. :Tirar av.

Tiras (n.x.ra) Darn qurm qedn wan mezin nabin. Krat.

Tirasn (k.in.x.m) Birna rayan. Ser, rih, simbl, dar htd

Kurkirin. (K) bdn: ez, di tiraimera di tiran, tta J tirai ^un di tirain, ew di tirae[. . .it] ewan di tirain. Pr : de [bi]+ bdn. Bdb . di tira, tiran. Db, dr : tirab,....bn. (F) : bi tirae, bi
tirain.

Tirb (n.x.ra) Gor. Ziyaret. Tirbistan (n.dar.m) Goristan.

Tireqn (n.dar.ra) deng Tqn.

Tirn (n.x.m) 1. emendefir. 2. deng Deng maknan, tiromblan.

3. Deng zikiin.

Tiril (n.dar.nr, ra) I . Hej. :Tirik korakirin dako agiri berden.2.

Tira bitik.

Tirildn (k.jn.x.ra) Zayna dhlan (sega m). :Dhlik ya tirik, heft

kiiik nane.

Tiringn (n.dar.m) deng Dengeke, mna deng ldana tenekan.

689

Tir (n.x.nr) fq Fqyek, iiyan di dit ji liban pk di ht. ber mw ye. Gelek cor ti reng hene, mna zerik, remw, teyf,
mran ii htd, zer, re.

Tiri

Tirrvk (n.l.m) giya Core fqyek kvye mna tirye, riiv di

xon.

Tirken (n.dar.dz) Y tiran di ke.

Tirkirin (k.jn.I.m) Kirin ii derxistina bay bi deng, ji pay.

Pivkirin. (K) bn: Kirin.

Tirk (nejn) Mirov ji netewa tirkan.

Tirkiye (welatn) Welat tirkan.

Tirld.(n.x.ra) Ziraan, mita, yn ji Tirkiye.

Tirombl (n.x.m) Amrek mezin, mirov iibo veguhaztina mirov ti

baranJBi kar di hnin , gelek cor ii reng hene.

Tirombl

Xiroz (n.x.nr) giya andin Corek fqye, dirje reng w keskek

vebye, wek aroyane.

Tirpan (n.dar.m) aloka dirtin ya mezin, destikek dirj heye,

rairo da di wene giyayii p di riin..

Tirs (n.x.m) Hestkirin bi tirsan. Bi karn bive.:Kar bi tirs.

:Deng bi tirs.:Ji tirsan di lerz.

Tirsan (k.jn.x.m) Hestkirin bi riidann ne xuristi, ko d karek bi ser mirov ht. (K) bdn: ez di tirsim era di thsn,tu di tirs hun di tirsin, ew di tirse[ it] ewan di tirsin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb :
ez di tirsara, era di tirsan, tu di tirsay, hn di tirsan, ew di tirsa, ewan di tirsan. Db,dr: tirsabra,.byn,.. by,...b,..bun. (F) : bi
tirse, bi tirsin.

Tirsandin (k.jn.dar.m) Mirov yek bi tirsne. :Te ez tirsandim !.

(K) bdn : ez di tirsnim, era di tirsnn, tu di tirsn, hun di tirsnin, ew di tirsne[....it], ewan di tirsnin. PR : d[bi]+ bdn.
Bdb : di tirsand, di tirsandin. Dr, diir: tirsandibiim,.. biiy,.. biiyn,..bii,.. biin. (F) : bi tirsne, bi tirsnin.

690

Tirsinok (hk.dar.ewa) Tirsonek. Tirstirsok. Pend :Tirsinok be, j

dirj be.

Tir (hk.x.ewa) Hik.Zuha .Zuwa : Firavna evro nan

tirsye.ang; nan zuwa ii bi tin.

Tirsonek (hk.dar.ewa) Mirov pir di tirse. Tirsinok. Tirstirsok.

Tirstirsok (hk.dar.ewa) Tirsonek.

Tir (hk.x.ewa) Taraeke, rana ya; siraaq. Tama tiry ne gehiti.

Pend :Tir bi nv, j neke hv.

Tirbin (k.jn.l.m) Dema xwarin gemar di be,tama w tir di bit. Bilexistina siraaq ti xwarinn tir, zad tir di be. (K) bn : Biin.
Tirgik (n.dar.m) xwarin Zadeke, ileyeka bi giyaye, reng sor yan sa3eye ti kutilkan t di kin.

Tir (n.dar.ra) Xiyar, kelem, tiroz htd di gel tir vedigirin ta

tir di bin, di gel zad di xon.

Tirskirin (k.jn.I.m) Xwarin bi tkirina simaq yan tama tir, tir

drHnT^Avemast tir bi ke da tamxwe.

Tirldr (hk.I.ewa) Hati tirkirin. :Zelata tirkir pir bi tame.

Tirsok (n.dar.m) giya Giyayek belg pane, reng keske, wek beql
ye,tama w tire.

Tirtire (hk.dar.ewa) Kirt. Periti. Bseriiber.

Tirtir (hk.dar.ewa) l.Kes ko nikarit gotinn xwe bi diriti bi

beTt iiber tkalna dev xwe. Devtitir.2.Mirove dengbilinde ^

lewe gelek cirebir di ke. Pend :Ne ewr girgiri, ne mere tirtin.

Tirxan (hk.dar.ewa) Qelew. :Mpek tirxan. :Jineka

tirxan. :Berxek tirxan.

Tirvan (p.x.ra) Seleke ji levenan kirye nan dixin nay.Zilnka ni. Ikev. Pend :Tiryanka nan ji biukan ra, diha ih ji giskan
ra.

Ti (hk.x.ewa) bn :Tirs.

Tit (n.x.nr) Tenn nenas. Tenn b giyan. :Ew i tite di dest te

da?.

Titk (n.dar.n) Gotinn ne diyar bi away helbest li civat di^ hii gotin bi ranakn l, mebest j titeke ne diyare,^ka ki de bi
zanit ye. Tderxistinok. Mamik. Mamih :Ez ume ji vere

pda,min karwanek d di rda, maka di zik tejike da.( bersiv: Tovika gundor) . Mamik :Titik rain titan, be pe di e ser
ban.(bersiv: diikl, diiman).

691

Tivandin (k.jn.x.m) Y xwe tivand,ang; xwe kexe kirye. Ciwankirin. Xemlandin. Tivtivandin. (K) bdn: ez di tivnim em

di tivnn, tu di tivn hiin di tivnin, ew di tivne[. . .it] ewan di tivnin. Pr:d[bi]+bdn. Bdb : di tivand, di tivandin. Db,diir:
tivandibii, tivandibtin. (F): bi tivne, bi tivnin.

Tiveng (n.x.m) ek ekeke bi agir di teqit ii guleyan di hjit. Tiyn (n.dar.ra) deng Dengek zirave rana deng kz, m, p ti
berikn tivengan.

Xivir (n.x.m) giya Core giyayek bi serike, tama w tje, gelek cor
ii reng hene, belg ii serikn w di gel zad di xon.

>
Tivir
Tivir (n.x.rae) Tevin.

Tivrk (n.x.dz) perinde Balindeyeka kiivye, mna kotirane. Tivtivkirin (k.jn.gl.m) Deng tivn j hatin. :P tivtiv di ket. (K) bn: Kirin.

Tixar (n.x.nr) Gonyeke jibo tkirin, kan ii pvana dan t bi kar

ann ii ji ferdan raezintire. Tixare (n.dar.m) Hsil. Tixe (hk.x.ewa) Gemar, ps bi ziman zarokan. Tixb (n.x.nr) Xeke du cihan ji hev cuda dike. Pend :v stiire,

tixiib diire, v zirave tixiib ave. :Tixiib zevya me ii ap min bi

hevraye.

Tixiibdanan (kjn.I.m) Diristkirina tixiiban di navbera erdan da. :Dagrkeran di nav welat rae da tixiib danan. (K) Danan. Tixibdar (hk.dar.ewa) Cih, gotina hat tixiibkirin.rade bo hat
danan.

Tixiibdarkirin (k.jn.gl.ra) Radek jibo hat danan. Tixiibek jibo

danaye. (K) bn: Kirin.

Tixiibkirin (k.jn.l.m) kirina tixtiban.(K) bn : Kirin. Tixiibkir (hk.l.ewa) Hatye tixiibkirin. Tixiibdar. Tizb (n.x.pir) Risteka morikane mirov di dest xwe di girit, nexasim sof, jibo nizayan bi kar di hnin.

692

T 1 (hk.cih,n.x.nr) Rex. Tenit. Per: Ty roj derkevt.

T 2 (n.x.nr) Biray mr jin tiy w ye. : Ty Hvy mvan

meye. Hwer.

T 3 (n.x.ra) Darfq bn: T, tw.

Tj (hj.x.ewa) Tama tiij, wek bbern tiij.2. Amrn ser wan

zirav. Terq.Dijwar.3. Mirov tj,ang; Zx. Peyt. espan.

Tjat (n.dar.m) 1 .Tama tja xwarinan mirov bi ezman di zane.

Dijwar. Har. : Tjatya sr ne wek ya pvaz ye.
Tjay (n.I.m) Tzav.

Tibn (k.jn.I.m) 1 . Xwarin bi tkirina titn mna bberan, catirk ii htd tiij di bit. 2. Hisn ti xwekirina devn amran wek das,
bivir, kr ii htd. (K) bn: Bn.

Tikirin (k.jn.I.ra) I. Titn tj di xin nav zad.2. Xwekirina kr,das, ii bivran da tiij bi bin. :Ev zade bi tkirina bberan tj
kirye. (K) bn: Kirin.

Tjkir (hk.I.ewa) Hatye tjkirin. :Dar tijkir. :GiI tjkir.

Tk (n.x.ra) Derzeka bitik. ikestineka biiik. Derz:Tkeka

kevtye dwar. Tkeka kevtye v kevir.

Tkbn_(k.jn.l.ra) Dwar, der di derzin. Derzn.:Ev bane tk biiye.

(K) bn: Bn.

Tkkirin (k.jn.I.m) Derzandin. Tk xistin.

Tm (n.x.biya.m) Deste.

Tmsah (n.biyan) candar Candarek hikav xioke, hkkere, devek

raezin didann tj hene jibo girtina nr.
Tn (n.x.ra) Tn. Thin. Hz.

Tndar (hk.dar.ewa) Bi hz. Peyt. Lkday.

Tp (n.x.m) I. Pt. 2.Yekeyeka leker.

Tpkirin (k.in.I.ra) apkirin. (K) bn: Kirin.

Tqn (k.jn.x.ra) Tqlqkirin.

Tqifl, tiqtiq (n.dar.m) deng Deng kenya bilind. :Ev i tiqlqe, ma

hiin ji xwe fed nakin?.

Tqlqldrin (k.jn.gl.m) Kenn bi tiqlq ve. : Ka bje min ew i

tqlqe tu di k?. (K) bn: Kirin.

693

Tr 1 (n.x.m) Asin yan darek zirave ti ser w tje, bi kivan di

havjin.

Tr 2 (hk.x.ewa) ileyn ir, ne ron. : Ev metfnye gelek yatre. Mast tir. Avika tir. Pend :Ya tra di bin may. Ang ; gotin,
kiryara giring hjta maye.

Travj (pn.l.dz) Mirov tran di havje.

Trbaz (kar.dar.dz) Travj.

Trbn (k.jn.l.ra) Weke ileyek tir di be.irbn. :Gelek temate kir

nav metfn jiber hind tir b. (K) bn: Bn.

Tri (n.dar.m) I. Ty roj. Trojkn roj. Davn ronahya roj. 2.

Nav xort ti keane.

Trhavi (pn.l.dz) Kes tran di havjit.

Trhavtin (k.in.I.ra) Mirov tiran di havje.(K) bn: Havtin.

Trik 1 (n.x.ra) Tayn daran jibo andin berhev kirn. :Cotyar

sed tirikd rawan di erd kirin(andin).

Trik 2 (n.dar.nr) Tr bik. Trik. :Trik dew, raasti.

Trkirin (k.jn.l.ra) Mirov ileyek tir bi ke. Ava xwarina km bi

be, xwarin tir di be. (K) bn: Kirin.

Trmeh (hk.dem) Meha het ji sal. Meha dawya havn. Pend

:Trme(tirmeh) tir hate ber rae.

Troi (n.I.ra) Trojk.Ty roj.Rex roj. Per roj. Davn

ronahya roj.

Trwesandin (k.jn.I.ra) Trhavtin. (K) bn :. Weandin.

Tt (n.x.ra) Pereyn zr, jin liser en yan singa xwe gir di din.
Ttelo (hk.dar.ewa) Xir. Girovir.

Ttili (n.dar.pir) Fqy n ji pijkovk derkevt hjta ne gehif.

Ttika xiyar. : Xiyarn kevtne titikan, ttik yn dayn.

Ttilk (n.x.ra) Zlik hedara guhnel y tuxm m.Zlik.

Ttin (n.x.ra) Tiitin.

Ttirn (k.jn.l.m) Seg li ser kudk xwe radiwestit. Rtinitina seyan.

Tyii(n.x.nr) Tvkil.

Tvldi (n.x.m) Pika berg qurm, ta, eq, fq htd, da di

pot.Tvkil sv, moz, xiyar. Qelp.

694

Tx (n.x.m) 1. X. Hl. Tr. 2. Texe. Cn.

Tzab (n.I.nr) Ava dijwar. Ava tj. Ava tir. Tjav.

Tzav (n.I.m) Tjav.

Tzmar (n.I.nr) candar Kirmn ax.

Tob (n.x.m) Gurzek pay y peroyan.Tob perokan. Tobe (n.biyan.m) Hlan. Ji karn ne ba diir kevtin.
Tobedar (n.dar.dz) Kes karn ewt hlane.

Tobekirin (k.jn.I.m) Mirov dest ji xirabyan ber di de. (K) bn :

Kirin.

Tofan (n.x.m) amn xwezay, mna bahoz, barove, leh ii htd.

ElRrait. ara. Malwran.

Tol (n.x.m) Bersivdana her xurtyeka li mirov di ht kirin.

Tolaio (kam.dar.dn) Mirov tol ve di ke. Tolveker.
Tolaz (hk.x.ewa) Xort. Genc. Law.
Tolgirtin (k.jn.l.m) Tolvekirin.

Tolhilandin (k.jn.l.m) Tolvekirin. (K) bn: Hilandin.

Tolhildan (k.in.I.ra) ToIvekirin.(K) bn: Hildan.

Tolik (n.x.m) giya Giyayek biharye di ht xwarin.

Tolikvan (kara.dar.dz) Mirov tolik di init, nexasim jin.

Tolveker (kara.dar.dn) Tolajo.

Tolvekirin (k.jn.I.ra) Heyfsitandin. Bersivdana bi tund.:

Praegeyan tola ehdan ji dujmmi vekinn. (K) bn. Vekmn.

Tomar (n.x.m) Peyv, gotin gotarn nivsk yan wnekir.

Tomargeh (hk.cih,n.dar.m) Cih yan avahy taybet jibo
toraS^rina deng, reng ii nivsan.

Tomarkirin (k.jn.I.ra) Wergirtin parastina dengan, nivsan

wneyan. (K) bn: Kirm.

Tomay (n.I.nr) Tov rairov candarn nr. Tov mran. Spnna.

Tomik (n.x.nr) Dan genim, ceh, yan mitayn d, di din mirk

tewalan.

Top (n.x.m) 1 . ek ekek mezine di k^^n lekerda duhevdu bi

kar dihnin.2. Tepe.3. Peroy ne vekin. Topeke perokan.

695

Topan (n.dar.m) yar Lztina bi tepan. Gokan.

Topankirin (k.in.l.m) Yarkirin bi tep.(K) bn: Kirin.

Topbaran (n.I.m) Barana guletopan li ser cihek.Ldana topan.
Havtina topan.

Topbarankirin (k.jn.gl.m) Guletop berdan ser deverek. :

Dujmin gundn kurdan topbaran kinn.(K) bn: Kinn.
Tonberdan (k.jn.I.m) Tophavtin.

Tophavtin (k.jn.I.m) Topan li cihek di renin. (K) bn: Havtin.

ToEiz (n.x.n) Darek ser w stre jibo berevany mifaj
werdigirin. v.

Topn (k.jn.x.m) Sikitn. Mirin. Toplzrin (k.jn.l.m) Topankirin.

Toq (n.x.m) Asinek bitike jin pora xwe p di girin.

Tle.Berbisk.

Toqandin (k.jn.x.m) Kujtina xelik bguneh. Trorkirin.

Tor (n.x.ra) 1 .Davn raand jibo girtina masyan bi kar di ht.

Tora mas yan tewalan.2. Jann berya zarokbiin.
Torandin (k.jn.x.m) Torekirin.

Tore 1 (hk.x.ewa) Sl. Hris.Tengav. :Ew her toereye niza b?.

Tore 2 (n.x.m) Honer.Rewit. Ttal. Hja. Sinc.

Torebn (k.jn.I.m) Silbn. Hrisbn. Tengavn.: Tore ne be, ez

heiKan di kim. (K) bn: Bn.

Torekirin (k.jn.I.ra) Tengavkirin. Hriskirin. Silkirin. : Xwe tore

nele!: Kur bab xwe tore kir. :(K) bn: Kmn.

Torevan (kar.dar.dz) arezay warn helbest, rok, pexan htd.

Torn (hk.x.ewa) 1. ox. eng. Ciwan.Naz. 2. Nav jinane.

Torvan (kam.dar.dn) Nrvan bi tor mas ya tewalan di gire.

Tosbn (k.jn.Ira) Tkevtin. (K) bn: Bn.

Toskirin (k.jn.I.m) xistin davan. Xapandin. :Te ez to kirim. (K)

bn: Kinn.

Tov (n.x.nr) l.Dan, dindikn mitay. Tuxm candaran, bi candin yan bergirtin niv xwe di parze.:Tove genim, ceh, nok u htd.
2. Niv. Tuxim.

696

Tova (n.l.ra) bn :a. Tovdank (n.I.m) Tiireke tov t dixin. :Cotkar tovdank li mil
xwe kir ii ii nav zevy.

Tovhavtin (k.jn.I.m) Tov mitay di havjin erd jibo hin bi be..

(K) bn: Havtin.

Tovik (n.dar.ra) 1 . Dan raitay mna gulberojan, kulindan ii htd

ko hatne qelandin jibo xwarin. 2. Tov.

Tovkirin (k.jn.l.m) Zev, erd hatiye andin bi tov. :Cotkar tov genira bi zevy wer kir. :Zev xwe hjta tov ne kirye.(K) bn:
Kirin.

Tox 1 (hn.x.ewa) Tr. ir. Brx elal. :Reng tox.

Tox 2 (n.x.m) Ala.

Toz (n.x.m) Bay bi ax ii qir. Ar. Arik. Hiirik.

Tozbn (k.jn.I.m) Peydabtina toz. Btine toz.

Tozkirin (k.jn.l.ra) Karek li ser ax bi kin toz peyda di be.(K) bn:

Kirin.

Tu I (cih) rvnan Cihnav kes duw y tek. :Tu kur ky? Eve

tuy?. Pend :Tu bi keran re bi geri d zir, bi mirovan re bi ger d

peyv. Pend :Tu rana berya bi kelpka xwe neraz.

Tu 2 (pr.alv,ne) rzman Alaveke jibo neykirin bi kar di ht. une.

: Ez tu caran akya te ji br nakira.
Tuberk (n.x.ra) Proz.

Tucar (prb) rzman Alav vebirn. i caran. :Ew tuar ne ye

Kurdistana azad.

Tune (prb) rvnan Alav neykirin. Nne. ine. :Per rain tiine. Tunebn (k.jn.l.ra) Neyn. Nebn. (K) bn: Bn.

Tunekirin (k.jn.I.ra) Direw derxistin. Pkirin. :Gotina

rojnaraevan tune kir.(K) bn: Kirin.

Turk (nej.n.x.dz) Mirov nejad turk.

Turld (hn.dar.nej,n)Ziraan, tit mitay ji Turkya.

Turkuman (nej,n.) Neteweyeke. Turkuman (n.dar.ra) Ziman tiirkumanan.

Turkumanitan (hk.cih,cugr,n.dar.m) Welat tiu-kumanan.

697

Turkya(hk.cih,cugr,n.x.m) Welat turkya.

Tursik (n.dar.nr) Maraik. Helamet.

Tursikn (k.jn.x.ra) Bazdan. Revn.

Tuxim (n.x.m) Niv.

Tuxb (n.x.nr) Xeka du yan pitir erd,zev, gund, bajar welatan

jihev cuda di ket.Tuxb zevya me ya we di gel hevm. Tixb.

T (n.x.m) dar&fq Fqyek irne, sip re in, bi dara tiiy ve
dihn. Tw.

Tiib(n.dar.m) Deste. Gurz.Ttibik. :Ttibek kaxezan.

Tiifireng (n.\.me)fq Corek tyane bina wan giyayye, reng

sore,tara irne. Tiiya erd.

Tfireng
Tj(hn.x.ewa)Tj.

Tjandin (k.jn.ra) Lgeran. Li Pey geran. Dvv. Vekoln.

:Tiijandinazann.

Tiiibn (k.jn.I.m) Tjbiin.

Tikirin (k.jn.l.m) Tjkirin.

Tk (n X m) tewai I. Balindeyeke li daristanan di xwnit, selqa w

mna nav wye(tiik).2. Pern baldaran, yn nerim.

Tiil (n.x.nr) Perdeya tenik ya pencer ti deran.

Tr (n.x.nr) Torbe. Miot.Trik. Tiiqesp (n.l.m) dar Tiiyn sip.

Tresk (n.I.m) dar Corek dar tyane, tyn wan di rein. Temb (n.I.ra) dar Corek tiiyane, reng wan di rein.
Ttandin (k.jn.m) Liser kodikan danan. Ttirn. Ttili (n.x.m) l.Corek nanye. Sawik. 2. Zeratya tirozyan.

Ttin (n.x.m) giya Giyeke hik di ken, bi cigare yan qeliin di

Elin. Cigare.

Tiid (n.x.m) perinde Balindeyeke. Pepexa.

Tw (n.x.m) T.

698

u
U (u) Pta bst ii pnc ji abeya kurd.
Ucre (n.x.m) Sindoq.

Unda (hk.x.ewa) Berze. Winda. Hinda.

Undabn (k.jn.I.ra) Berzebn. Hindabiin. Windabtin.(K) bn: Btin.

Undakirin (k.jn.I.ra) Berzekirin. Hindakirin. Windakirin. (K) bn:

Kirin.

Urdo (hk.cih,cugr,n.x.) Bajrkeke di keve kinar batir derya re

ko tixiib welat kurdane.

Umer (malb) Nav treyeka kurdane.

699

VI. () Pta bst ii e ji abeya kurd.

2. (prb) rvnan Alav pvegir. :Ez tu. Evro sube Par prar.
Jin ii rar. Ba ii baran. Xwarin ii vexwann. Dayk u bab u htd.

3 (prb) rzman alav hodeng(hd,bangkirin) gazkirin : ii ivano![

wa ivano]

4 (prb) rzman Alav pisyar misogeriy ye. Pa. : eve ye ?[pa

evye?].

ik (n.x.nr) Hiik.

de (n.x.ra) Mezel. Jiir.

i (n.x.ra) Koik. Xan. Bla. Vla. Io (prb) rzman Alav nadana karek, ryek. Wilo. Wesa.

rdek (n.x.dz) perimie Balindeyek hikav,raah kv ye. Werdek.

rd (n.x.ra) Leker.
rdgeh (hk.cih,n.dar.nr) Lekergeh.

remar (hk.cih,cugr,n.dar) Devereke li Kurdistan bakr.Hozeke.

remar (raalb.dar.dz) Xelk remar.

ri (nej,n.x.dz) Ros.
riL(n.dar.ra) Ziraan ii kelpeln ros.

ti (n.x.ra) Mhvanxane.

t (n.x.nr) Amr hiliikirin ii ciwankirina cilan.

(itkirin (k.jn.I.ra) Hiliikirina cilan bi amr iiti.

x (prb) rvnan Alavckc jibo kovan yan hicmetbtin bi kar di ht.

y (prb) rzman Alav keser ii janan.

701


V (ve) Pta bst ti heft ji abeya kurd.

Va (cihn) Ev. Eve. Va ye ?. Va ye heval min.

Vaa (rd.x.ewa) Vaj. Berevaj.

Vagon (n.x.biyan.ra) Fergon tirn(eraendefir).

Vai.(hk.x.ewa) Kiras, cilik, tiirik yn vaj.ang ; al nav hatye

derve ii bervaj.

Vaibn (k.jn.I.ra) Deraa cil, gore yan titek ber w di kevh nav ti
nava w di kevit serve.

Vaikirin (k.jn.l.ra) Deraa rairov cilikek xwe vaj di ke.

Vaia (hk.x.ewa) Cih vala. Ang ; cih i tda nne.kes di navda nne. B. Xilole. :Xany vala. :Gozik vala. :Ser vala ; ang b
[rairov, av, raej].BRx Pir, tij.

Valabn_(k.jn.l.ra) Araanek vala bibe. Ang ;derxistina av yan

her tit tda . (K) bn: Biin.

Valaii (n.dar.ra) Cih tu tit, kes yan candar di nav da be bin. Valakirin (k.in.l.ra) Rkirin. Tda ne hlan. :Cihork xwe vala
kir. :Xan vala bi ke.(K) bn : Kirin.

Valay_(n.dar.ra) Gerdn. Xilole. Valah.

Van (prb.pir) rzman Alav nadana tit nzk y pirn .:Van cilan bi ke ber xo ,gelek ji te di hn. :Van rojan d mizgnyeka xwe
bo rae ht. Evan. Brx Wan.

Vana (prb) I. rzman Alav nidana nz. Evana. Van.2. Nav

jinane.

703

Var (hk.x.ewa) Veder. Dr. Ji r derkevtin.

Varbn (k.jn.l.ra) Vederbn. Piek drkevtin. (K) bn: Bn.

Varkirin (k.jn.gl.ra) Weke mirov yek ji cihek yan ryek ji

miTS^n dr bxe di gel da bi peyve ko kes d guhdanya
gotinn mirov neke. (K) bn:Kirin.

Varik (n.x.nr) Candar yek sal. Candar xort. Pend :Gotin kew i
cih xwee; go cih l btiyra varik.

Vavartin (k.jn.x.ra) Tit qenc ji y xirab cuda di kin. Ji^hev

cihkTrin. Ji hev cudakirin. Bijartin.(K) bdn: ez di vavenra era di

vavrn, tu di vavr hun di vavrin, ew di vavere[. . .it] ewan di vavrin. Pr : d [bi] + bdn. Bdb : di vavait, di vavartm. Db,dur :
vavartib,vavartibn. (F): bi vavre, bi vavrin.

Ve (pa,p,pirt) rzman Ppirt caran papirte, bi kirinan(khyar) ve girdaye jibo dubare end bare kirin. :Hateve. :Zivrive. uve.
Veinn. Vebirn. Vedan htd.
Vebijartin (k.jn.dar.m) Vewijartin.

Vebir (n.dar.ra) I .Heyameka kurt. Navbir. Bhinvedaneka kurt.2.

Delve.

Vebirandin (k.jn.ra) Vebirn.

Vebir (hk.dar.ewa) Kurtkir. Daw hati.

Vebirn (k.in.l.m) 1 . Kutakirin. Bi daw ann. 2. _ B^evkirin.Biryar li ser dan. :Next bke vebin.ang ; berhev
kir biryar liser da.(K) bn : birn.

Vebiryan (k.jn.l.m) Jinav n. Qirbn.bi kcar biryan.(K) bn :

Biryan.

Vebn (k.in.dar.ra) Tit girt ve di bit. Dergeh veb, birn veb,

^ve di bit, dev w veb. (K) bn : Bun.

Vecemandin (k.jn.dar.ra) Xirvekirin. Kornvekirin. Li hev cemandiT-Hevantxo vecemandin. :Xzana xwe vecand. (K)
bn: Cemandin.

Veciniqandin (k.jn.dar.ra) Tirsandin.. :Hesp veciniqand. (K) bn

:Ciniqari3n

Vecinign (k.jn.dar.m) Ji thsan lerzn. Ji nik ve tirsan. ::Dewar

ji tiromblan di veciniqin (K) bn: Cmiqin.

Ven.Vecwn (k.jn.dar.m) Xwarin bi didanan hrkirin nan

birin. Axivtin du,sbarekirin. (K) bn : Ctin.

704

Veginn (k.jn.dar.ra) I.Belkirin. Miikirin. Repkirin.: Hesp guhn

xwe veinn.2. Dubare inn. Dubare ristin. Tkalizn.(K) bn: inn. Virandin (k.jn.dar.ra) Rtitkirin. Bi Penc ii nnokan cilik

hincinn. :Hest veirand,ango; got bi hestyan ve ne hlan.

:Pora xwe di veir,ang ; pora xwe bi pencan di ka.

Vedan (k.jn.dar.ra) 1. Xwe j dtir xistin. Xwe dane alek. Vekirin.

Peytkirin. Berevajbtin. :Eng veda. Berhevkirin.

:TeIhek veda.

:Tepik veda.2. Ldan. Lxistin. Pvedan. (K) bn: Dan.

Veder (Iik.dar.ewa) Ne pra. Ne di gel. Cuda. Cih. :Mirovek

veder.

Vederbn (k.jn.I.ra) Cudabtin. (K) bn : Btin.

Vederkirin (k.jn.l.ra) Cudakirin. Jgirtin. : W xwe jinav mirovan

veder kir, ang; Jinav mirovan derkeft. (K) bn: Kirin.

Vedirn (k.jn.dar.ra) Cihek vebiiy yan diryay dubare bi ht

diriin.: D elwal xwe vedriit. (K) bn: Diriin.

Vedizn (k.jn.dar.ra) Bi dizve ji civatek, cihek diir kevtin.

;iineka by tu kes ageh ji rairov hebe. (K) bn: Dizn.

Vedtin (k.jn.dar.m) Tit hidabiiy careka din miroy bi bne. :

Supas bo xud min careka d tu dti ve.(K) bn: Dtin.

Vedor (n.dar.ra) Qonax. Heyam. Gav.

Veger (n.dar.ra) Zivrn. Vegeryan. Hatin. :Roja vegera heval min

ji biyansitan.

Vegerandin (k.jn.dar.m) Keliipel yan titn mirov ji yek wergirtn , bo xwedy wan bi zivrnit. Dubare l zivmdin. :Ew
kitba min dab te, jibo min vegerne.(K) bn: Gerandin.
Vegern (k.jn.dar.m) Vegeryan.

Vegeryan (k.jn.dar.m) Dubre zivrneve. : Ew ji derve vegerya ye

Kurdistan. (K) bn: Geryan.

Vegirtin (k.jn.dar.m) 1 . Deraa yek titek bi havt rairoy li esmanan bi destan wergirit. Yan tenek ji bilindayyek bi het
xar, yek bigire p bi keve erd. :Svek ji dar keft, min yegirt.

2. Xwrin di araanan da hilgirtin dako tama wan xwe bi bit. 3.

Dagrkirin. Girtin. (K) bn: Girtin.

Veguhartin (k.jn.dar.m) Wergran. Wergerandin. : Ji zamanek bo

y d veguhart.

705

Veguhaztin (k.jn.dar.ra) Ji cihek bo y din birin. :Bk veguhast.

(K) bn: Guhastin.

Veguhrandin (k.jn.dar. m) 1. andin. Hinartin. 2. Pk gihfirn.

Veguhrn (k.jn.dar.m) 1. andin. Hinartin.2.Pk guhartin.

Vehandin (k.jn.dar.m) Tkalandin. Li hev badan. Darijtin. : Kez vehandin, bendik vehand, hozan vehandin. (K). Bdn:ez di vehnim em di vehnn, tii di vehn hiin di vehnm, ew di vehne[ .it] ewan di vehnin.. Pr : D[bi]+ bdn. Bdb : di vehand, di vehandin. Db,dr: vehandib,vehandibn. (F) : bi vehine, bi
vehnin

Veheiandin (k.jn.dar.ra) Zirziqandin. Hejandin.Leqandin. Ji xew

rakirin bi hejandin. (K) bn: Hejandin.

Veherifte (rd.dar.ewa) Mirov b seriiber. : Eve te i kirye, tu ho

y veherifte?.

Vehewandin (k.jn.dar.ra) Li cera xwe hitin xwarin vexwarin xew jra dabn kirin. Demek li nik xwe hlan. (K) bn:
Hewndin.

Veiii (hn,hk.dar.ewa) I . Damay. Gro. 2.Nav ke xortane.

Vehlan (k.jn.dar.m) Piek, hindik li pa xwe hlan. : Em bi r di

iin, rae hevaln xwe piek vehlan. (K) bn: Hlan. Vehisn (k.jn.dar.ra) Dwar vehisn , cihn pdv kur yan ^ d^ntoy l di din bi amrek hil di kin. Bivir, das, kerik u htd vehisn ang; bi berav hisn dubare hisn xwekirin.(K)
bn: Hisn.

Vejandin (k.jn.dar.m) Dubare kirin. Nkirineve.Saxkirin. Ann

jiyan. :Bemameya avakirin vejand.

Veien (n.dar.dz) 1. Vedan. Karvedan. Dengvedan. 2. Navek kurd

du niv ye.

Veienn (k.jn.dar.m) Bersivdana kar. : Zarok ber li dwar da,

vejen bi ser w kevt[keft] . (K) bn : Jenn.

Vejn (k.jn.dar.ra) 1 .Dubare jyan. Xwe di ber kawdann nexwe

girtin. Berdewaraya jiyan. 2. Nav xort ii keane.

Veks (n.dar.m) l.Givik.2. Kan. :Ji xewan vekk dane xwe.

Veksan (k.jn.dar.m) Dema mirov titek jibo aly xo rabi ke.

Vekgn (k.jn.dar.m) bn :Vekan.

706

Vekirin (k.jn.dar.m) Tit girt rairov ve di ke. Der veke, dil xwe veke. avn xwe vekirin. (K) bn: Kirin. Vekir (rd.dar.ewa) Der hati vekirin. Vala. :Der mal herdem
jibo mvanan y vekirye. Vekolan (k.jn.dar.m) I . Erdek bi kol ii alan t ve bi k. 2 .Li dii
iin. : Ber der raala xwe vekola. (K) bn : Kolan.

Vekoln (k.jn.dar.ra) Lkoln. Li dwviin. :Vekoln liser raijar

hat kirin. Vekujtin (k.jn.dar.ra) Serbirn. : Bizin, pez, ga, rairk ii htd

vekujt, ang; ser w/w j vekir.(K) bn: Kujtin.

Velztin (k.jn.dar.m) Guhertina mijar ii dirokirin. Xapandin.
Serdabirin. Badan. (K) bn:Lztin.

Vemaln (k.jn.dar.m) I. Pakijkirin. Maln. 2. Perixandin. :Pita w

velam. Xuha enya xo veraal. (K) bn: Maln. Veman (k.jn.dar.ra) I. Grobiin. Padaman. 2. Navek kurd du
alye. (K) bn: Man.

Vemirandin (k.jn.dar.m) ikkirin. Bdengkirin. Temirandina agir, radyo, tv ii htd. :Agir verairand. :Cigar vemirne.
Mirandin.

(K) bn :

Vemirn (k.jn.dar.ra) Bdengbtin. Kizbiin. Temirn. :Agir verair. Venan (k.jn.dar.ra) Danan. iklandin. Qtkirin. : Klek vena,
arraancek vena.

Venitin (k.jn.dar.ra) Mirk liser hkan, liser hln melis. Venwsan (k.jn.dar.ra) Li ber danan. Xwe berhevkirina jibo
riek, yan girtina titek. :Pik xwe li ber raik venwsaye.
(K) bn: Nwsan.

Veperixandin (k.jn.dar.m) Veraaln. Qaylkirin. Vexurandin. (K)

bn: Perixandin.

Vepen (k.jn.dar.ra) Hilingivtin. Pen.: Ker vepe ii di ser ser

xwe da ti.(K) bn: Pen.

Veqetandin (k.jn.I.ra) J vekirin. J birn. Bi cih hlan. : Ez y ji

hevalan ve qetayra.

Veresdn (k.jn.dar.ra) Xwe ji girdan, qeydkirin, vekirin ii

bazdan. Xwe ji destan derxistin. Havtin.

Verean (k.jn.dar.ra) Veriyan. Hilavtin.

707

Veri (n.dar.m) Beraiay. Puxte. :Verja axiftin.

Verlyan (k.jn.dar.m) Bseriiberbiin.

Verlyay (hk.dar.ewa) B seriiber. epil. Jiberk y.

Ver (n.dar.m) rvnan ewanya dirist xwandin lvkirina pt

peyvan.

Veran (k.jn.dar.m) rzman Pt pt xandin ta bi karin peyev bi lv

kin. Vehandin.

Veriyan veriyan (k.jn.dar.m) Dilrabn. Rijyan. Hilandin. (K)

bn: Riyan.

Vestirn (k.jn.dar.m) Hevrkirin.ar vestirn, kur vestirn htd. (K)

bn: Stirn.

Veargeli (hk.cih,n.dar.ra) Cih xwe l vearin. Hiargeh.

Vesarin (k.jn.dar.ra) bn:Veartin.

Vesartgeh (hk.cih,n.dar.ra) bn:Veargeh.

Vesartin (k.in.dar.ra) Li cihek danan ko tu kes nebrie. (K) bdn: ez d^erim em di vern, tu di ver hn di veerm, ew di vere[.:.it] ewan di verin.Pr.d [bi] + bdn. Bdb: di yeart, di
veartin. Db,dr: veartb,...bn. .(F) bi vere, bi veerm

VeartL(hk.dar.ewa) Tit hati veartin. Berze. Vear.

Veartolt (n.dar.m) lstik Kes li yarya ngan xwe di

vere.Lstikvan ngan y xwe veari.

Veartokan (n.gdar.ra) lstik Yarya ngan.

Vetiringn (k.jn.dar.ra) Tiringn j hatin. Tirkirin.

Vetirsandin (k.jn.dar.ra) Tirsandina demildest. Bizdandin.

Tirsandin. (K) bn: Tirsandin.

Vetirn (k.jn.dar.m) Tirsna ji nikve.(K) bn: Tirsan.

Vewesn (k.jn.dar.m) Vepen . Kevtin.

Vexwandin (k.jn.dar.ra) Gazkirin jibo ahyek, xwarinek htd. : Me dused rnirov vexwandin jibo ahya pisraame xwe.(K) bn.
Xwandin.

Vexwand (n.dar.dz) Xand. Mvan.

Vexwarin (k.in.dar.m) l.Weke mirov av yan madeyn il di

xoavan.(K) bn: Xwarin.

^ITeclixwe]. 2. Tltn ile, rairov bi kare fir ke.mma av u

708

Vexwendin (k.jn.dar.m) bn :Vexwandin. Vexurandin (k.jn.dar.ra) 1. Veperixandin. 2. Qaylkirin. ,

Hawkirin. (K) bn: Xurandin.

Vezeln (k.jn.dar.ra) Vepen. Hilisn. Tehisn. Vezelyan (k.jn.dar.ra) Vezeln. Vezirziqandin (k.jn.dar.ra) Livandin ii leqandin. Zirziqandin.

V (cihn.x.m) rzman Cihnav mye ii nzke.Ev. : V; ke, jm, dar, bizin car, gav, roj ii htd. :v ne, ya d.

Va (prb) rzman Alav pvegire ,bikar di ht dema rairov gotina heraber xwe bi i ve negirit. Herweko mirov pdem ew gotin bihstye li ne seyre.Evca.2.
agehdarkirin.

Jibo berdewamdan bi axivtin ii

Vcar (prb.alv.pvegir.I) Ev car.

Vdan (k.jn.x.m) Kitkit rakirin.Liblib hilgirtin. :Vdana svn weryayn, :Vdana parey htir. :Vdana genira. (K) bn: Dan.
Vga (prb.alv.gir) Vca. Evca.

Vgay (hk.dera) Noke.

Vkdan (k.jn.dar.ra) Korakirin. Lkdan. Xirvekirin.

Vkevtin (k.jn. dar.ra) Peydakirin. Vedtin. Cih w/w zann . bi

ser hilbiin.(K) bn: Kevtin.

Vkkevtin (k.jn.I.ra) Bi k kevtin. Lkdan. : Du tirorabl

vkkevtin. :Mirov vkkevtin. (K) bn : Kevtin.

Vra (hn.ewa) Bi hevra. Pkve. Pra. di Gel.

Vr (hk.cih) V dir. V r. : Eve ji keng were tu li vr ?. Vsan (k.jn.x.ra) Bhinvedan. Palvedan. Xwe jibrve kirin. Vxistin (k.jn.dar.ra) Ldan. Hilkirin. : Fanos vxist. ira
vxistin. (K)bn :Xistin.

Vi (prb.x) bn :Bi. V

Vi (hn.x.ew) deng Deng titn hil,wek av kef.

Vien (n.dar.m) deng Deng vivi.
Vivi (n.dar.m) Vin.

Viin (n.dar.m) deng Deng bay, weke li tayn daran di dit.

709

Vil (hk.x.ewa) Cih nerim. Nerim. Pilox.: Gimdor vil. Peqka

vil.

Vilbn (k.jn.I.m) Nerimbiin. :Svoka ser w ya vil biiy!.(K) bn :

Bn.

Vilik (n.dar.m) Peqkn vil ji egera kar li dest ii pyn mirov

peyda di bin. Peqk.

Vilkirin (k.jn.I.m) Nerirakirin. Qaylkirin. (K) bn: Kirin.

Vir 1 (n.x.ra) Direw. Diro.

Vir 2 (hk.cih) Li vr .Li vir. Eve end salin ez li vir di mnira.

BRx Wir.

Vir 3 (n.x.ra) Avryeke rairov riiy xwe badide, derbirna b

rainety .Difinbilind .

Virdanan (k.jn.I.ra) Xwe badan ti difinbilindkirin. (K) bn :

Danan.

Virik (hk.dar.ewa) Mirov lewaz.

Virde (hk.dera) I. Li vir. Bo vr. 2. Ji noke ti pa. :Ji ro ii virde ez

d her roj herira xwendingeh. Virek (hk.dar.ewa) Direwn. Direwker.

Virn (n.dar.m) deng Deng havjtina tenan, mna dar, ber, kevir ii
htd.

Virik (n.dar.m) Zikiin. Hinav. Virild (hk.da.ewa) epel. Lewe. Dn.

Virker (hn.dar.ewa) Direwn.

Virkirin (k.jn.I.ra) Direwkirin. (K) bn : Kirin. Viro (hd,pesin,n.gaz. dar) Direwn. Direwker.

Virvirandin (k.jn.l.m) Mirov titek wesa bi havje ko virn j b.

Virk (n.x.ra) xwarin Core zadeke danhrk ii kulind an di nav av ti
temate da di kelnin. Virka bi kulind.

Virvirok (n.dar.m) l.Amreke ji bendikan ii xirxalek dirist kirye zaro ba didin virn j di ht. 2. Perwaneyn kaxeti.3. Firokeya
helkopter.

Vitn (n.dar.m) deng Dengeke jibo mirov tirsonek di bjin ko ji

pay di ht.

710

Viyan (k.jn.x.m) Hezkirin. (K) bdn:min,me, te, hiin, w, w, wan,

we,

di vt bdb: di viya. Db,dtir; viyabii, bii, (F): bi v, bi vn.2.

Nav keane.

Vizn (n.dar.m) Deng av yan xwn, dema ji kunek yan cihek teng ra di peit. V (cihn.tek) rvnan Cihnavek, teke, nre. Ev. :V peyay i bi ser
min an ! .

Vdyo (n.chan) Arareke, kastan di kin ber jibo nadan yan

toraarkirina reng ii dengan.
Vn (n.x.ra) Evn. Vyan.

Vndar (hk.dar.ewa) Evndar.

Vr (hk.x.ewa) Mirov avn w di xwar. avtirwar. Xl. Hewl.

Vrbn (k.jn.I.ra) avn mirov vr di bin. (K) bn: Biin.

Vrkirin (k.jn.I.m) Mirov avn xwe xwar di ke. Xl di ke. (K)

bn: Kirin.

Vros (n.x.chan.ra) candar Candarek hiirike, bi av naht dtin.

Vayros.

Vtamn (n.x.chan.ra) Madeyeke di nav xwarinanda ye, gelek

conn, rana a,b,c,d, ii htd,Ie pdv p heye.
Vkc (n.chan.x.ra) Derbaznarae. Vzn (n.x.m) deng Deng bay.

Vzevz (n.dar.m) deng bn :Vzn.

Vzevzkirin (k.jn.gl.ra) Deng vzn j peydabiin. Bay vzevz

di ke.

Vzvzk (n.dar.ra) Hacrek. Kurraeqesok.

4^
Viz:vizk

Volkan (n.biyan) Agirkan. Kanya agir.

Volt (n.biyan) Yekeya hza thna kareb.

711

W (we) Pta bst ii het ji abeya kurd.

Wa 1 (hd,prb) rzman. l.AIaveke jibo hicmetbiin bikar diht.: Wa,

ma te ez ne dtirae tu wesa li rain dinr?. 2.AIav hodenge, Jibo

bangkirin bi kar di ht. : Wa hevalino. Wa yad, wa bira.

Wa 2. (prb) rzman Alaveke jibo misogerkirin hevberkirin bi kar

di ht. Wesa. sa. Weha.

Wa 3 (cihn) Wan. Wana. Ewan.:MaIa wa. Gund wa,ango mala
wan, gund wan.

Wan 1 (cihn) rzman Cihnav kes syera y pirn. Ewan. :Ji wan re
bje ro rae civn heye.

Wan 2 (hk.cih,bajar,cugirn) Bajarek kurdane li Kurdistana bakiir.

Waiia (cihn) nvnan Mala wana li per gunde. Wan.:Tu y mala

walana?.

Wane (n.x.m) Waneya ziraan, waneya drok, waneya dn ii htd.

Frkirin. Nadan.

Wanedan (k.jn.I.ra) Pkkirina waneyan .Frkirin.:Seyda

waneyan di de xwendekaran. (K) bn: Dan.

Wan (prb) rvnan Alav pvegir,ango; Weha. Wesa. :end caran

d bjira te wan na be!.

Waqn (n.dar.m) deng Deng rv.

Waqwaq (n.dar.m) deng 1. Deng waqna riiv.qaz werdekan. 2.

Qjyn zarokn zava.

713

Waqwurman (k.jn.dar.ra) Hicmetibn. Seyraian. Hbetiman.

War (hn cih,n.nr) l.Cih. Welat. Cihwar.2. Delve. AI.: PendWai

direwn ree. Pend :War ji waran proztir hene.
Wargeh (hn.cih) Cihwar. iinwar.

Warlii (hn,hk.dar.ewa) 1. Kes ji war xwe dr di keve.2 .Nav

ke ii xortane.

Warn (hk,hn.n.dar.dz) 1. Mirov evndar girday ware xwe.I.

Navjiniimrane.

Warkor (hk.I. ewa) B mal. B welat. B cih.Korewar.

Warocax (n.l.ra) tinwar.

Warvan (hn,hk.n.dar.dz) I.Xwed welat, war.2. Navek du

zayende.

Waryn (hn,hk,.n.dar.dz) 1 . Warperwer.2. Navek nr raye.

Warxan (n.dar.m) Texe. : Xany rae ji s warxanan pk di ht.

Warzan (hk,hn.n.dar.dz) I. arezay war xwe. 2 .Nav ki
kurane.

Wate (n.x.ra) Raraan. Ango. :Wateya v peyv iye?.

Wawk (n.x.ra) Dijtin. Xeber.

Wax (prb) rzman Alav dax, kovan . Ax.

Wav (prb) rzman 1. Alav keser kovan. : Way eve i bi ser y

rehat 2. Alav hicraetibn. :Way ew yay hane ende

bilinde!. Wey.

We 1 (prb) rzman Alav hicmetibn. :We, eve i axiftinin tu di

bj!.

We 2 (cihn) rzman Cihuav kes duy, pirn.Hewe. :MaIa we.

:Derd dil we. :We i di v?.

We 3 (prb) rzman I. Alav hevberkirin. Wesa. Weha,:We ne ke!.

We diyare tu ne ji v bajary?. 2. Alave pejirandine. Rast.
birist. : Asiftina te goti weye.

Welia (prb) rzman Alav pvegir. Hosa. Osa. Wesa.wan.

Wek (prb) rzman Alav mnak. Mna. Niraiine.:Wek te kerem kir.

:Wek wandiriste!.

Wele_(prb) rvnan Alav pvegir. Weko. Herweko.:Weke di bjin.

:Weke mirov bi xwaze.

714

Wekk (hk.I.ewa) Peyveke mirov bo hevberkirina titan, du yan pitir, mirov, candar :Ez te ne wek kn.:Ev du kotire wekkin. :Craik wekkin. :Xamy hewe ii wan wekkin. Wekhev. Wekk (n.I.m) Wekhev Wekhev (hnkl.ewa) Wek yek. Wekk.

Wekhev (n.l.ra) Mirov herati wek yek bin. B cuday. Tebay.

Weld (prb) rzman Alav pvegir. Mna. Wek. Weko (prb) rznwn Alav pvegir. Wek. Mna. Wekok (n.dar.nr) Mnak. Wne. Jgir.

Welat (n.x.nr) Tixtib cihek diyarkirye , ku deshelata xwe heye,

ziraan ii anda wan heye, riinivann w xwe bi rve di bin.
War.:WeIat rae Kurdistane.

Welar (n.dar.dz) I . Kes nasnameya w ya welatek be, y l di jt.

:Welatyn Kurdistan.2. Rtinitvan.

Welatname (n.l.ra) Giroveyn welatyan. Paseport. Nasnameya

welat.

Welatparz (Iik.I.ewa) Mirov berevany ji welat xwe di

ke.Ntimanperwer.

Wei (prb) rzman Alav girdana. L. Jiber hind. Jiber v yek.

Wend (hk.x.ewa) Mrak. avnetirs. Merd.
Weqweq (n.dar.ra) deng Deng qaz, werdek, rtiv td. Waqwaq.

Weq (n.x.ra) Yekeyeka pvan ye. : Weqyeka ekir, tovay ti

htd.

Wer (prb) rzman Alav pvegir.Wesa. Hosa. Wetov.

Werandin (k.jn.ra) J xistin bi hejandin. : Ba belgn daran di

werne. Azad sv werandin. (K) bdn: ez di wernin em di

wernn, tu di wern hiin di wernin, ew di werne[...it] ewan di wernin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di werand, di werandin. Db,diir:
werandibii,werandibtin. (F) : bi vverne, bi wernin.
Werann (k.jn.x.ra) Werandin.

Werar (n.x.m) Pdaiin. Pkevtin. Gebtin.

Werarkirin (k.jn.l.m) Pdan. :Rewa abor li welati roj bi roj

werar di ke. .

715

Werbadan (k.jn.dar.m) Li hev badan. Lkzivrandin. Tkalandin.

(K) bn: Badan.
Wercerxan On.I.m) Wergeran.

Werdan (k.jn.dar.m) l.Tafrkirin. Pakijkirin. tin. 2.Binavkirin.

Niqokirin.

Werdek (n.x.dz) tewai Balindeyek, hkker,raal yan kvye, di av

da ti li dm di jt.

Werdek

Werez (n.dar.dz) Mirov rez, bstan yan cinka k bi kir di girit

heraber hindek ji hatiy raitay, yan parey.
Werger (pn.dar.dz) Wergr.

Wergeran (k.jn.dar.ra) Qulipn. Hilingivn. Guhern. (K) bn:

Geran.

Wergerandin (k.jn.dar.m) 1. Deqn zimanek bo y din

veguhaztin. 2.Serabinkirin. (K) bn:Gerandin.

Wergr (pn.dar.dz) Kes zimanek di guhrit y d. Mirov kar

wergn di ket.

Wergran (k.jn.dar.m) Zimanek wer di gre y din. : Ev roke ji

elman wergraye ser ziman kurd. (K) bn: Gran.

Wergirtin (k.jn.dar.ra) Bi dest xwe ve ann. Peydakirin. :Hjta

min raehyana xwe ne wergirte. :V diyary ji ram wergire!. (K)
bn: Girtin.

Werim (n.x.m) Cih viti.

Werimn (k.jn.x.m) vitin. Perivn.(K) bdn: ez di vveriraim em

diwerimn, tu di werim hiin di werimin, ew di werime

it]ewan di werirain. Pr: d[bi]+bdn. Bdb: ez di werimm em

di werimn, tu di werim hn di werimn, ew di werimi e>yan di

werimn. Db,diir: ez werimbm, era werimbyn, tu wenniibuy

hn werimbiin, ew werimbii ewan werimbtin. (F): bi werime,
bi werimin.

Werimtin (k.jn.x.m) Werimn.

Wern (k.jn.x.m) [hatin] Bizivn ji cihek diir bo y nz. (K) bdn:

eTdi werim em di werin, tu di wer htin di wenn, ew di were

716

ewan di werin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb. Db,dtir : bn hatin. (F) :

were, werin. Wers (n.x.nr) Bendek stiir ii dirje, jibo girdan ii peytkirina baran raifa j di ht wergirtin,ji hir ti raiiyn kewalan di kin. Kinif Pend :Wers direwan y kurte.
Werpan (k.jn.dar.ra) end caran lkpan. Tkpan.

Balolikkirin. (K) bn: Pan.

Werqas (prb) rzman Alaveke jibo destnankirina eway ii endayy bi kar di ht. Hinde. Wesa. Werwere (n.dar.m) Debance. Demance.

Weryan (k.jn.x.m) Kevtin. J kevtin. : Por weryan. Fq di werit. Werz (n.x.nr) 1. Demsal. Dansal. :ar werzn sal; bihar, havn,
payz ii zivistan.2. Pere erd andin. Bstan. :Werzek
gundoran, zebean.

Werzi (n.x.m) Yar. Lztin.

Werzikirin (k.jn.I.ra) Yarkirin. Lztin. :Qutab li qada

xandingeh werzi di ken.(K) bn: Kirin.

Werziyan (n.dar.dz) Lstikvan. Yarvan. Yarzan. :Azad

werzivanek hjaye.

Wea_(prb) rzman Alav pvegir. Weha. :Tu iraa wesa di

bj ?. :ewa tu hat, wesa j here!.

Westan (k.jn.x.m) Manbiin. :Ez ro geklek wstaym. (K) ; bdn:

ez di westira era di westn, tu di west hiin di westin, ew di

seste[...it] ewan di westin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb: di
westara[westiyam], westan[westayn], westay[westiyay] ,westan[westiyan], westa[westiya]. Db, diir:

westabiim[westiyabiira],....biiy, btiyn, Btin. (F) : bi weste, bi

westin.

Westandin (k.jn.m) Mandkirin. : Ez xwe gelek di westnim, jibo

kar xwe zii bi daw bi hnira.(K): bdn: ez di westinim em di
westnn, tu di westin hiin di westhin, ew di westine[. . .it] ewan
di westnin. Pr:d[bi]+bdn. Bdb : (ez di hatim westandin.ango;

ez westandira) di westand, di westandin. Db,dtir:westandib,

westandibiin. (F): bi westine, bi westinin.

Westay 1 (rd.dar.ewa) Mand. :Ew rairovek westayye.

Westay (hk.dar.ewa) Rawestay. Li ser pyan rawestan.

717

Westilian (k.jn.m) Westan.

Westihay (hk.dar.ewa) Westay.

Westiyan (k.jn.m) Westan.
Westiyay (hk.dar.eqwa) Westay.

Westi (n dar.ra) Rawestana zarokan li ser pyan bo cara k.

Westkldrin (k.jn.I.ra) Zarok pkol di ke liser p^^^^^ mweste.
:KeI^ bi pyan na it, le westike di ket. (K) bn. Kinn.
We (rd.x.ewa) Xwe. Xo.

Wesan (n x.m) Belavkirin. Ragehandin.Gehandin^ : Guhdar di k^n her roj weana radyoya deng Kurdistane bi bihizm. Wesandin (kinx.m) Derxistin. Derkirin. apkirin :Rojnamek

""TM Radyo, TV weandin. (K) bdn :ez di wemim era di^

: weandib,weandibn. (F) :bi weine, bi wemm.

wesnn tu di wen hn di wemn, ew di weine[. . . t] ewan di

we nim Pr d[bi] + bdn. Bdb : di weand, di weandin. Db,dur

Weanxane (hk.cih,n.l.ra) Cih weandin. apxane.

WeL(n.dar.m) Xwe. Tenay.

Wexer (n.x.m) n. Drkevtin. Ko.

Wexerkirin (k.jn.l.m) Kokirin. Barkirin. Malavaykirin.

Mirin. (K) bn: Kirin. Wext (n.x.nr) Dera. ax.

Wey (prb) rzman Alavckc jibo hicraetbn bi kar diht. :Wey

baboeveidehbeye!.

Weye (prb) rzman Alava misogerkirin pitraskirin ye. Wesaye. :

Axivtina te goti sedased weye.

Wezaret (n.x.m) alyar. Cih kar wezr.

Wezr (n.x.dz) alyar.

W (cihn.x.m) rzman Cihnav kes sy y m. Ew.

Eve mala

Ne rn ye, eve raala w ye.ax bor. : We roje tu h

Wda (hn.cih.dar) bi W al da. Ber bi cihek dr.Wve.
Wdatir(hn.cin.l) Wvetir.

xSngeh neby. W gav rain tu nenas li mm bi bore.

Wder (hn.cih. I) Cih dfir. Wr.Brx Vder.

718

Wi (n.x.m) Edeb ti honer. Wne (n.x.nr) Mnak. Ngar. Risim. :Weney xo bi dwar ve
hilawst.

Wnerok (n.I.m) rokn bi wneyan di hn irovekirin jibo rairov ak t bi gehe, neraaze zarok.
Wnegir (pn.dar.dn) Kes kar w girtina wneyan. Kamravan. Wnegir 1 (kara.l.m) Kar girtina wneyan.

Wnegir (hk.cih,n.dar.ra) Wnetiy. :Wgirya rojhilat.

Wnegirtin (k.jn.I.ra) Mirov wneyan bi girit yan bi kit. (K) bn:

Giritin.

Wnek (pn.dar.dn) Wnegir.

Wnekan (k.jn.I.ra) kirina ranakan bi dest yan bi araran

girtin.

Wnekirin (k.jn.I.ra) kirina ranakan. Kana wneyan. (K) bn:

Kirin.

Wney (hk.cih,n.dar.ra) Cih iitina wneyan.

Wnevan (kam.dar.dz) Kes wneyan di girit. Xwedy wneiiy.

Wran I (hk.x.ewa) Kavil. Herift. : Gundek wran. Malek

wran;ang kavil.

Wran 2 (k.jn.x.ra) Mirov b tirs kar xwe bi ket. :Ez ne wrim bi

ava sar ser xwe bi iim. (K) :bdn: ez di wrim era di wrn, tu

di wr hn di wrin, ew di wre[. . .it] ewan di wrin. Pr: d[bi]

+ bdn. Bdb :di wrara, di wran[wrayn], di wray, di wran,

wra, wran. Db,diir : wrabiim,...btiy..bii, biin. (F) : bi wre, bi

wrin.

Wranbn (k.jn.I.m) Kavilbiin. Heriftin. Wranker (karn.dar.dn) Kavilker. Xirabkar.

Wrankirin (k.jn.l.ra) Kavinkirin. Xaporkirin. Herifandin. (K)

bn :Kirin.

Wrek (hk.dar.ewa) avnetirs. Bihinav. Biwr. :Jineka wrek.

:ZeIamek wrek.
Wr (hk.cih) ih dr.H w der. Brx Vr.

Wrtn (k.jn.x.m) bn :Wran, wryan.

719

Wrvan (k.jn.x.ra) Wran. Netirsan.

Wic (n.x.m) Sd. Mifa. Krhatin. : Karek bi ke wic tda hebitl.

Wicdar (hk.dar.ewa) Mirov wic j di bit. Kar bi wic.:Xort
w"i3dar, mifay di gehne raal welat xwe.
Wilia (prb) rvnan Weha. Wesa.

Wiidan ( n.x.m) Mirov xwed wijdan, mirov bi wijd^ mig;

Sv dilsoj di kar kiryaranda.. B wijdan ; dilre. dilreq.

Wiio (prb) rzman Hcsa. Wetov. ima tu wilo di bj ?.

Winda (hk.x.ewa) Berze. Hinda. :Parey winda.

Windabn (k.jn.I.m) Berzebn. Hindabn. : Eve heyameke

qelem min winda bye.(K) bn: Bun.

Windakirin (k.jn.I.m) Hindakirin. Berzekirin. :Min telefona xwe

windTE ye.(K) bn: Kirm.

Wir (hn.cih.dr) Li wir. Li wr. Wra han. Brx Vh.

Wirde (n.x.nr) Parey hr.Hrde.

Wirya (hk.x.ewa) I. Hiyar.2. Nav mrane.

Wisa (prb) rvnan Alav pvegir. Wesa. Weha.

Wi^ndin (k f nx.m) Hajotina dewaran. Hesp xwe di winm.

wSero Here. (K) bdn: ez di winim em di wiinin,.tu di JS hto di winin, ew di wine[.,it] ewan di wimra.
Pr-Hprbil+bdn Bdb : di w and, di wiandin. Db,dur .

^S wiandibn. (F) : bi wine, bi wimn. Brx o.

W 1 (cihn X, nr) rvnan Cihnave, nre,kes sy tek. Ew. : Elmdi
kar xwe kir, ang; w kar xwe kir.

W 2 (prb) rvnan Alavckc jibo bycrn seyr bi kar di hnin, xasme

jin. : W day eve ye?.

W (n.x.m) deng Deng ikan.

Wn (n.dar.m) deng Deng w ji ikan di ht.

Wckirin (k.jn.I.ra) ik w di ke. Xwandina ikan (K) bn:

Kirin.

Wcw (n.dar,l.m) W.

Wwkirin.(k.jn.gl.m) Xwandin. Wkirin. : ika hser dare

ww di ket.

Wqan (n.dar.m) itstin Yaryeke zarok xwe di verin bi lez di

hiTBer avn hevdu bi gotina wiq !.

720

Wqanckirin (k.j.n.l.m) Mirov lztika wqan diken.(K) bn: Kirin.

Wr (hk.x.ewa) Vr.

Wsn (n.dar.m) deng Deng tjikn iiikan.

Wskirin (k.jn.l.m) Tjikn balindeyan deng wsn di kin. (K)

bn: Kirin.

Wswskirin (k.jn.gl.ra) Wskirin.

Wtandin (k.jn.x.ra) Rawestandina kewalan.:Wte bizinl.ango

raweste!.. Brx itandin.

Wtn (n.dar.ra) deng Deng xwandina hin balindeyane.

Wtik (n.dar.n) Balindey deng wtn j di ht. Pend :Wtik wtan, te mala rain xira kir, ya xwe j liser dan. Ang; mirovek
deng wtna balindey bihsti, ji wve bihar hat, l seqema

zivistan balinde kujt ii rairov j xapand, evca kabha li hindav

kelex teyrik rair ev gotin got. Wuse (n.x.ra) Peyv. :Wueya welat.
Wuze (n.x.ra) Thin.

W (hk.x.ewa) deng Deng Itirna guran. Ltirna guran.

Wtin (k.jn.x.ra) Gotin. Peyvn.

721

X (xe) Pta bst ii neh ya abeya kurd.

Xabr (hk.cih,.cugnr.x.n) Nav eraek, ii deverek ye li

Kurdistan Iraq.

Xa (n.x.m) Du xn li ser hevdu derbazbiiyne,. :Nana dn

lelane.

Xaasor (n.I.m) Rkxistyeka mirovant, chan ye.

Xaepirs (n.l.ra) end pisyarekin di raalikn akuj da bi awayek stuni u asoy hevdu di birin, her raalikek bi ptek di ht pir Krin
tan peyvek peyda di bit, i stiin yan asoy.

Xaer (n.I.ra) Ryn di serk ra derbaz di bin rana xa.

Duryan.

Xaerz (n.l.ra) Xiteyeke ji endn valayyn we arkuj pk

hatye, hevdu bi sttin ii asoy di birin,her arkujyek mirov

ptek tda di nivse, tan bi away asoy ii herweha stiin peyvek

j peyda di be. Xaepirs.

Xakirin (k.jn.l.ra) Kan xa. Xa pvekirin. (K) bn: Kirin. Xapers (hk.I.ewa) :Mirov bawer bi dn mesh heye. Fele. Xapr (n.I.m) Bawer bi ola felan. Xak (n.x.ra) I. Ax. Erd. Welat. 2. Ciln kurd yn mran. Xakenas (n.I.ra) Mera kolan. Merbl. :Bi xakenas rezan di kolin.

Xaid (hk.dar.ewa) Reng ax, reng xak. :Cilikt serbazan reng

xakne.

723

Xal 1 (n.x.nr) Biray dayka mirov.

Xal 2 (n.x.m) ipik. Nan. Pin. :XaIeka liser riiy w. Xalbhnok (n.l.m) evengeka nemazeye di risteyanda bi kar di
ht, jibo ravekirine.

Xaiet (n.x.m) Xuka dayka mirov.

Xalt (n.x.m) bn:XaIet.

Xalxalk (n.dar.m) can Hedamek nav le ye, reng w sore.SipI. Xalxaioii (n.I.m) candar Kzikeka Li ser lava gul belgn daran
di jt, gelek cor reng hene ji wan; reng sor xaln re.

*
Xalxalok
Xam (hk.x.ewa) Xav.

Xame (n.x.nr) Qelera. Pnivs. Pns.:Xamey rengav. :Xamey

I^. Xamey rengn.

Xamdr (hn.cih,cugm.x) yeke li Kurdistan devera Zaxo.
Xan I (n.x.m) Xan. Gova dewaran.

Xan 2 (n.x.dz) I .Jibo rzgirtin digel navan bikar di hnin Hja.

Mr.: irn xan, Avdel xan htd.2. Nav qehremane dastana
Dimdime.Xan lepzrn.

Xan 3 (n.x.m) 1. Malik. 2. Pkahatyn aneyn le candaran.

Xan (kara.dar.dz) Xwedy xana dewaran.

Xandevan (n.dar.dz) Mirov xandin ii nivsn di zanit.

Xwendevan.

Xandin (k.in.x.m) Nivsana liser kaxez cihn d ko rnirov

x^devan di kare bi xwne. Waneyan di xy^me. Kiteban di^ . xwnira. (K) bdn: ez di xwnira era di xwimn, tu di xwini hun di xwnin, ew di xwne[. . .it] ewan di xwnin. Pr : de[bi] + bdn.
Bdb : di xand, di xandin. Db,du, xandibu,
xwne, bi xwnin.

bun. (l^)

bi

Xandingeh (hk.cih,n.dar.m) Cih wane xwendin. Dibistan.

Qutabxane. :Xandingeha birayeti. :Qutab n

xandingeh. :Xandingehakian. Xandingeha tekel. Xandingeha

seretay, navinc, amadey.

724

Xand (n.x.dn) Mirov hat daxazkirin jibo pikdary di ahy da

bi ket.

Xanedan (hk.dar.ewa) Mala ava ii herdem ji mvanan ra der

vekir. :MaIeka xanedan. Xanedan (n.dar.ra) Rzgirtina ravanan. Mvandar. Xanenin (hk.l.ewa) Mirov ji kar westay ji egera bi daw hatina saln kar yan nexweyan. Xaneninbn (k.jn.gl.ra) Deraa rairov di gehe qonaxa

xaneniny, d ji kar di westit. :Pa endn saln kar seyda

xanenin bii. (K) bn :Biin.

Xanenisnldrin (k.jn.gl.ra) Deraa deshelat yan dezgeha karder mirov xanenin di ke. : Rveberya andin ar fermabern
xwe xanenin kirin. (K) bn: Kirin. Xaneqn (hk,cih,cugrn) Bajreke li Kurdistana Iraq. Xan (hd,gazn.dar.m)l. Naznav ii bangkirina prekane.2. Nav prekane.

Xanik (n.dar.nr) Mzeka girovire, s pye, yan arkuj ii arp, ji g yan dep hatye kirin, nan liser di pjin.

Xanim (n.x.ra) I. Jibo rzgirtin di bjin jinan. Hja. Bi riimet.2.

Nav prekane.

Xan (n.x.n) 1 . Mal. Avah. Pend :Xan b karte ava na be. Pend :Xanyan stiin, kar qon. Pend : Xanyan stiin, mrany qon. 2. Panav helbesvan raezin kurd Ahmed Xan. Xank (n.dar.nr) 1. Xany bitik zarokan. 2. Naznav xan. Xano (hd,gazn.dar.nr) Naznav ii gazkirina mr nav w xan.

Xaniiman (n.g.l.pir) Nav ke ii kurek ye di stiran ii rokn kurd

da. : Xan ii Man cotin. Xanxanik (n.I.ra) Xite.

Xanzad (n.I.ra) 1 . Ji malbatn xanan, mran. 2. dtrok Mra mmina

soran. 3 . Nav j inan.

Xap (n.x.m) Find. Direw. Bbext. Tepik.

Xapandin (k.jn.dar.ra) Di serda birin. Xirandin. Flkirin.

Binkolan. (K) bdn : ez di xapnim em di xapnn, tu di xapn

htin di xapnin, ew di xapnef. . .it] ewan di xapnin. Pr : d[bi] +

bdn. Bdb : di xapand, di xapandin. Db,diir : xapandibiim,...biiy,
btiyn.. bii,..biin.(F) : bi xapne, bi xapnin.

725

Xapartin (k.jn.x.m) Xepirandin. Xeparekirin. Rez bi xapirne.

W bstan xwe di xapirand.

XaEn (k.jn.x.m) Di serda n. Hatin xapandin.

Xapnok(kara.dar.dz) Mirov xelk di xapne. Sextekar.

Xar 1 (hk.x.ewa) Nerast. Nedirist.Ke. Pend :Teyr nr dim w

xare.

Xar 2 (hk.cih) Bin. Jr. li Xar. Li Bin. :Sivore ji dar hat xar. Ji
ker rikan naht xar.

Xarbn (k.jn.l.m) Weke tit xar di be. Pend :Heta xar nebit, rast
nabit.ang; serbor dtin pdvye. (K) bn : bun.

Xardan (k.jn.I.m) Xarkhin. Bazdan. Ew ji mal ta xwendingeh bi

xardan ii.(K) bn: Dan.

Xarin (k.in.x.m) Deraa rairov zad di xwe. Zad. (K) bdn: ez di

^ra, era di xoyn, tu di xoy hun di xon, ew di ^jt ewan di
...biin. (F) : bi xo, bi xon. Xwarin.

xon.Pr: d[bi] + bdn. Bdb: di xar, di xarm. Db,dur. Xarbu,

Xaringeii (hk.cih,n.dar.m) Cih mirov xarin bi pare di kirh di

xot. Cih lnana xarinan. Xurekxane.
Xarfk (n.dar.m) Perdax. Kop.

Xarkirin (kj.n.I.ra) Mirov titek, hesinek darek htd xar bike.

emandin. Tewandin.(K) bn: Kirm.

Xarkirin (k.jn.I.ra) Bi lez n. Bazdan. :Zarok di kin xar. (K) bn:

Kirin.

Xarza (n.dar.dz) Kur yan kea xweh. Xukza. :Kur yan kia
xwk.

Xas 1 (hk.x.ewa) l.Mhov prs. B blav. :Hejar xas.

Xas 2 (hk.x.ewa) ak. :Mirovek xase i guneh nnin.

Xasbn (k.in.l.ra) P rws di bin . b plav di bin. Plav ji pyan

b.(K) bn: Bn.

Xa (n.x.m) B plav. Pyn rws.

Xaskirin (k.jn.I.m) Plav ji pyan kirin. :Xwe xas ke here di av

da.(K) bn: Kirin.

Xasme (hk.x.ewa) Taybet. Nemaze. :Pdvye hem kes bi nivin,

xasme zaro.

726

Xa (rd.x.ewa) Xwe. Xa (n.dar.m) Xwe. Tenah.

Xatirxaztin, xatirxwaztin (k.jn.I.m) Malavaykirin. (K) bn:

Xwaztin. Xatnok ( n.dar.ra) Fq(tir)y hiikkir. Kimi. Xatn (n.x.m) ajin. Xanira. Hja. Sit. :Xatn peyvek xand.
:Xattina sertext.

Xav (hk.x.ewa) I. Zad ne keland. : got, hka xav. :Zik min di e, rain zad xav xwarye. 2. Mirov sist. Xavbn (k.jn.l.m) Sistbtin.:Mirov ji birsan da xav di bt. (K) bn:
Bn.

Xavkirin (k.jn.I.ra) Sistkirin. Bhinvedan. :Kar xwe bi ke ii xwe xav neke!.(K) bn: Kirin.
Xavi (n.x.ra) Xawl.

Xawi (n.x.ra) Qerfk. Destraala zuhakirina le. Xazgn (n.dar.pir) Bireka rairovan diin raala bav ke jibo
kurek di xazin..Xaztina kean.

Xazn ,xwazn(k.jn.x.ra) Daxazkirin. (K) bdn: ez di xazira era di

xazn, tu di xaz, hiin di xazin, ew di xaze[. . .it] ewan di xazin.

Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di xazt[xast] di xaztin. Db,diir : xaztibii,
....biin. (F) : bi xaze, bixazin. Xaztin (k.jn.x.ra) Xazn. Xwestin.

Xazok (hk.dar.ewa) Mirov paran ii tit di xazh.eqrtit.

Xebat (n.x.ra) Xizraeta dozeka rewa. Kar. Bizav. Tkon. :Me

sond xwarye era dstan ji xebat ber neden.

Xebatgeh (hk.cih.n.dar.ra) Cih kar. Qada xebat. Xebatkar (karn.l.dz) Mirov kar ii xebat di ke. :Pmergeh
xebatkarin. Xebatker (karn.dar.dz) Xebatkar.

Xebatkirin (k.jn.I.m) Tkon. Bizavkirin. Xebitn. :PaIe, cotyar,

qutab xebat di ken jibo serferazya gel ii welat.(K) bn : Knin.

Xeber (n.x.ra) Dijiin.

Xebergotin (k.jn.I.m) Dijiindan. (K) bn : Gotin.

727

Xeberres (hk.l.ewa) Mirov ezmanps. Ezmanre. : Wey heware

eve i zarokek xebenee!.

Xebitn (k.jn.x.m) Xebatkirin. Bizavkirin. :Jibona azadya ^ Ktirdistan em di xebitin.(K) bdn: ez di xebitim em di xebitin, tii

di xebiti hn di xebitin, ew di xebite[. . .it] ewan di xebitm. Pr:

d[bi] + bdn. Bdb : di xebitim, di xebitn, di xebiti, di xebitin, di

xebiti, di xebitn. Db,dr : xebitbiim,...byn,.b,...bn. (F) : bi

xebite, bi xebitin.

Xebxeb (n.dar.ra) can Laraa bin ya rairov candaran, ko didan

liser rzbtine.

Xec (n.x.m) 1. Nav jinane. 2.Evndara siyaraendye di dastana

Xec ii Siyaraend da.

Xe.(hd,gazn.dar. ra) Naznav nav bankirin ye jibo preka

nav w xec be di ht gotin.

Xecxecok (n.dar.ra) l.Core kzeke di firit, li haynan dema balte

di kSVTt tir, peyda di bin. Zarok yaryan pera dikin u ve gotitne di biin :Xecxecok bi xecne, tirye rezan bi heline[gehinej. 2. Canewerek av ye. y re zere, rana kimkimane[xemegurj. Ku nav w di v rnamik hatye mamik :Zere ji zr zertire, ree ji
qr[yan poyj retire.

Xefandin (k.in.m) Nivandin. Xewandin.:Bik bi xefne xewa w anit. (K) bdn: ez di xefnira era di xefnm, tu di xefni hun di xefnin, ew di xefne[...itj ewan di xefnin Pr:de[biJ+bdn. Bdb: di xefand, di xefandin. Db,dur: xefandibu, xefandibun. (h).
bi xefne, bi xefnin.

Xefik (n.x.m) Telheka bike jibo girtina ik mikan ve didin.

Xefn (k.jn.m) Nivistin. Xewn.

Xeftan (n.x.nr) l.Kurtan. 2. Kiras yan sakoy or ku di gehe ser

gozekan.

Xeftin (k.jn.x.m) Nivistin. Xewtin.

Xelat (n.x.nr) 1. Diyar.2. Nav mr jinane.

Xelatdan (k.jn.I.m) Dema rairov xelatek bi de k. : Maraostay

jiber zrekya wan, xelat dan qutabyn xwe.

Xelatkirin (k.jn.l.m) Xelatek jibo kesek ku karek ak kirye di kin"ay5ri. ;Herkes zannan li ser tronstan bi de cihen havildar,
d ht xelatidrin. (K) bn : Kirin.

Xelek (n.x.m) Tit, wey bazin..:Zincr ji xelekan pk di ht. :

FTm bst xelek.

728

Xeleld (hk.dar.ewa) Pora xelek. wey xelek.

Xelk (n.ndiyar.x.nr) Bireka rairovan. Gel. Kesn ne diyar. Pend

:XeIk bi avek, em j bi avek. Ang; rairov j wek xelk.

Xem (n.x.ra) I .Kovan. Derd. Pend :Xeran dilan na hn ser

miian.Pend :Xera xeraan di kii.Pend :Xem hene l xemrevn j

hene. Pend :Cuxn her xema baye.ang; di v mirov kar her bi ke

ci zii yan direng. 2. Pdiv. Erk. : Xem nake, hema evro li raal

Xembar (hk.l.ewa) Dilikest. Kovandar.:Jiber mirina heval xwe

ez pir xembarira.

Xembar (n.I.ra) Nexwe. KoVan.

Xemeba (n.I.m) Derdeke mirov di girit.

Xemegur (n.dar.dz) candar Kimkime.

Xemegur

Xem (Iik,hd,gazn.dar.ra) Naznav ii navek gazkirin y prekane.

Xemgn (hn,hk.dar.ewa) 1. Bi xera. Xembar. Kovandar. 2.Navek

kiim ye.
Xemgnbn (k.jn.gl.ra) Bi xera kevtin. Posdebiin. Dilsarbtin.
Xemgn (n.dar.ra) Xerabar. Dilikestin. Posdey.

Xemgnkirin (k.jn.gl.ra) Posdekirin. Dilikandin. : Wexerkirina

w era xeragn kirn.

Xemil (n.x.ra) Rew. Ciwan. : Xerail a dar.

Xemilandin (k.jn.ra) Xweikkirin. Ciwankirin. Rkiipkkirin. :

Biik xemiland, ang ; ciln xweik li ber kirin.(K) .Bdn : ez di

xemilnim em di xerailnn, tu di xerailn hiin di xerailnin, ew

di xerailnei. . . .itj ewan di xerailnin. Pr : dfbij + Bdn. Bdb : di

xemiland, d xemilandin. Db,diir : xerailandibii,
xerailne, bi xerailnin.

biin. (F) : bi

Xemiland (rd.dar.ewa) Ciwankir. Xweikkr. : Eve meheke

bajr rae y xemilandye jiber hatina cejna Newroz.

Xemiln (k.jn.x.m) Ciwanbiin. Bi xemil kevtin. : Li biharan dol

iya di xemilin.

Xemilkirin (k.jn.l.m) Xemiln. Xerailandin. : Bihar xemil a xwe

kir.

729

Xemrevandin (k.jn.I.ra) Xwe ji brve kirin. Xwe mijlkiriii jibo

xemn xwbi revnin. : Da bi n geryanek qemi xemed xwe
piek bi revnn.

Xemrevn (hn,hk.I.ewa) Kes bi axivtinn xwe irn xerna ji

bra mTrov di bit.keyfxwe. Pend : Xera hene ti xemrevin ji hene.

Xemr (hk.x.ewa) reng Reng n sor yn tkel. Mor.

Xemsar (hk.I.ewa) Mirov di kar ii kiryarn xo da b xem. Ne

rijTTembel.

Xemsar (n.l.m) Pte nedan bi kar. Ne kirina kar yan nvbero

hlan. Pitguh ve havtin

Xemsarkirin (k.jn.gl.m) Kar xwe bi dirist bi rve ne birin. : Te

gelek xiiisar di kar xwe da kir, jiber hinde tu bi ser ne kevti.

Xemxor (hk.I.ewa) Mirov kar bi giring di wergirit. Kes xwe

raand di ket.

Xemxwarin (k.jn.I.ra) 1. Xem ii kovan li xwe kom kirin. Xem ji

xwerakirin. 2. kar bi rijd wergirtin ii encamdan. : Ew pir
xem ji kar xwe di xwe.
Xemxwer (hk.I.ewa) bn :Xemxor.

Xen (hk.x.ewa) Xn sor. : bizina xen ,ang; bizina xn sor li

seriiavn w.

Xena (n.x.ra) Keresteyeke,rengeke di por ii destan di din dako sor

BTbin.

Xencer (n.x.ra) Satoreka tje wek re, bi destik kavlane di ber

'tEa xwe ra di kin. Pend :Xencer biraye, tiveng pisraarae. Ang ;

Xencer herdera di gel rairov daye ya desthile.

Xendel (n.x.m) Tap.

Xendiqandin (k.jn.dar.ra) Fetisandin. Destheflcnan.(K) bdn: ez di xendiiiira era di xendiqnn, tu di xendiqni hun di
xendiqnin, ew di xendiqne[...itj ewan di xendiqinin. Pr: de[bij

+ bdn Bdb : di xendiqand, di xendiqandin. Db,diir : xendiqandib, .... Bn. (F) : bi xendiqne, bi xendiqinin.

Xendign (k.jn.x.ra) Mirov yan lawir di bin av de di fetisin. (K) bdn : ez di xendiqira era di xendiqn, tu di xenciq hn di xendiqin, ew di xendiqe[. . .qej ewan di xendiqin. Pr : d[bij + bdn. Bdb : di xendiqra, di xendiqn, di xendiq, di xendiqin, di
xendiq, ewan di xendiqn. Db,diir : xendiqbm,...byn,..b,...bn. (F) : bi xendiqe, bi xendiqin.

Xepare (n.x.m) Kolana erd and bi tevir meran, jibo zaxkirin.

730

Xeparekirin (k.jn.I.m) Kolana bin hinkati. (K) bn: kirin.

Xepik (n.x.ra) Tepik. Xefik.

Xepirandin (k.jn.ra) Xeparekirin. : Bin svan bi tevir di xepirne. (K) bdn: ez di xeprnira era di xepirnn, tu di xepirn

hiin di xepirnin, ew di xepirne[..it] ewan di xepirnin. PR: dbi + bdn. Bdb : di xepirand, di xepirandin. Db,diir : xepiradibii,
...biin . (F) :bi xepirne, bi xepirnin.
Xepnok (hk.dar.ewa) bn :Xapnok.
Xerar (n.x.nr) bn:Xirar.

Xerat (pn.x.dz) Dartira. Xerbend (kam.dar.dz) I. Kes bi dewaran xwarin mitayji cihek
bo y d di veguhze. 2. Bend. Reben. Xizetkar. Dl.

Xereng (n.dar.dz) candar Kvjale.

Xereng(kvjale) Xeritandin (k.jn.x.ra) Rennn. Tiran. Gogirandin. :Destik bivir

xeritand. Ang ; hil kir.(K) bdn : ez di xeritnira era di xeritnn, tu di xeritn hiin di xeritnin, ew di xeritne[...itj ewan di xeritnin.Pr :d[bij+bdn. Bdb : di xeritand, di xeritandin. db,dtir : xeritadnibii, xeritandibiin. (F) : bi xeritne, bi xeritnin.

Xerk (hk.x.ewa) Mijl. Mijiil. :Evan rojan ez xerkira, xan ava bi'
kera.
Xerman (n.x.ra) Cuxn.

Xermae (n.dar.m) Amrek pencpene ti destikek heye, jibo

pakijkirina zevyan ji dexel ti giyayn bwic herwesa hilkirina

erd bi kar di ht. Binkol. Kilb.

Xermae

Xermasekirin (k.jn.l.ra) Bi xerraaey zev, zer bstan hilii ii ji

giy'ay paqijkirin.

731

Xermasekir (hk.I.ewa) Erd bi xermaey haf kirin. :Rez

xermaekir.

Xermisandin (k.jn.m) bn :Xerpiandin.

Xermok (n.dar.m) Penc. Nnok.
Xernof (n.x.m) Xumflc.

Xerpisandin ( k.jn.dar.ra) Veriiandin. Zwrikandin. Pencirk

ldan.

Xerpiing (n.dar.ra) Piing. Png.

Xert l(hk.x.ewa) Nemana raitay.

Xert 2 (n.x.m) Amreke, darek kivan ti divlek qaym, piran ji

kevil ye, di ikeka tj di alnin ser tj ik liser dar yan

depek di danin bi desti dar kivan di hnin ii di bin dako w dar

yan dep bi sirain.

Xertbn_(k.jn.l.m) Bi daw htina ber daran. fqy daran. :Sv yn xert biiyn . :Tir xertbtiye?. :Gundor xert btine. (K) bn: Biin.

Xertkirin (k.jn.l.ra) Kar bi arar xert kirin. :Dep xertkirin. Anko

simtina dar bi arar xert.

Xerz (n.x.nr) Hkn candaran yn hiirik ii kora.Tov.: Xerz

spihan, xerz nav zik rairkan.

Xerzkirin (k.jn.I.m) Wek candar xerz xwe liser dar, belg, cilik ii
htd di kin. :XaIxaIok xerz xwe liser tayS dar kirye.

Xes (n.x.ra) andin Giyayek keske, belgn w xeraildarin, bi xav

di gel zad yan lnan di hn xwarin.

Xesandin (k.jn.x.ra) 1. Karek nojdary ye endara guhnely y lawiran ji kar di xin ,ku nikarit bi perit.(K) bdn :ez di xesnim em di xesnn, tu di xesn htin di xesnin, ew di xesne[. . .itj ewan di xesnin. PR:d bi + bdn. Bdb : di xesand, di xesandin.
Db,diir: xesandibii, ...bn. (F): bi xesne, bi xesnin. Hesp

xesand. Nr xesand. 2. end kelan di hnin zad ku guhern bi

kevit tama w ii ya nexwe ji nav derkeve.: Kar xesandin. Nsk
xesandin.

732

Xesand (hk.x.ewa) I . Candar nr yhedamn guhnelya w hatn ji kar xistin.2. Zad end kelek hatn ii tam ii reng w hatn
gihoran.

Xea (kam.x.dz) Mirov kar xesandina candaran di ke.

Xesa (kara.dn) Kar xesandina giyaneweran. Kar xesas.

Xest (hk.x.ewa) made ir. Tr.

Xestexane (n.I.m) Nexwexane.:Xestexaneya Azad. Xestexana

mezin.

Xe (n.x.ra) bn :Xesii. Xesok (kar.dar.dn) bn :Xesas.

Xe (n.x.ra) Dayka jin jibo rar, yan dayka rar jibo jin./'e/irf :
Xesiiy jibo te di bjira, btik guh xwe bi d.ang; dema rairov
bi vt bi awayek ne kser gotina xwe bi gehne k.

Xetimn (k.jn.x.I) Kun, bor, liil ii htd di hn girtin ii av yan ba di

nav de nait.: Solna cad ya xetira, av tra nait. :Jrav xetim. Xew (n.x.ra) Nivistin. Pend : Kew ti xew bi hevra nabin. ang ; dema mirov karek bike nabit guh bi de ji dest danana karek din.
Xewar (hk.dar.ewa) Xewte.

Xewgeh (hk.cih,n.dar.m) Cih yan jora xew. Jora nivistin.

Xewgiran (hk.I.ewa) Mirov zti ji xew ra nabe. Dema xew di ke
mna miryane.

Xewhatin (k.jn.I.ra) Deraa can mirov ii lawiran sist di be ii

hiqosk di hn, di xwazin xew bi kin. :Xewa rain di ht d in bi

nivira.

Xewin (n.dar.ra) 1 . Btiyern rairov nivist di bnit. Hizrn mirov di xew de di bne. Pend : Xewnn kannan, wek tirn mahnan.
Pend :Heger mirov k ne vt, xewnan pve di bnit.2. Hv. Xewindtin (k.jn.I.m) I. Mirov di xew da biiyeran di bne.2. Lepsbiin.(K) bn : Dtin. Xewinn (k.jn.I.m) Agir xwebtin. Agir gebiin. : Agir teniir y xewin.

Xewkirin (k.jn.I.m) Nivistin. Mirov di nive. Razan. (K) bn :

Kirin.

Xewle (hk.x.ewa) Nediyar. Ne xuya.

733

Xewlekirin (k.jn.l.ra) Xilwekirin. Varkirin.

Xewnexo (hk.I.ewa) Mirov di xew da pir di livit ji ser cih

xwe di it. Xewnexwes (hk.I.ewa) bn :Xewnexo.

Xewsivik (hk.I.ewa) Mirov bi sanah z ji xew ra di bit le

w sivik.

Xewte (hk.dar.ewa) Mhov ph hez ji xew di ke.

Xewxo(hk.I.ewa) Mirov li deraa nivistin bdeng ti>b bizav. :

Ev zaroke gelek y xewxoe, ta spd xwe na livnt.
Xewxwe (hk.l.ewa) bn :Xewxo.

Xeyidandin (k.jn.x.m) Torekirin. Hriskirin.(K) bdn: ez di xeyidmiii era di xeyidnn, tu di xeyidn hn di xeyidmm, ew di xeyidne[..itj ewan di xeyidnin. Pr: d [bij + bdn. Bdb di^
xeyidand, di xeyidandin. Db,dr: xeyidandib, xeyidandibun.
(F): bi xeyidne, bi xeyidnin.

Xeyidn (k.jn.x.m) Torebn. Hrisbn. Silbiin. Zzbn. (K) bdn: ez di xeyidira era di xeyidn, tu di xeyid hiin di xeyidin, ew di xeyide ewan di xeyidin.Pr: d[bij + bdn. Bdb: di xeyidm, di
xeyidn, di xeyid, di xeyidn. Xeyid. Db,dr .

Xeyidbm,...byn,...by, ..b,...bn. (F) : bi xeyide, bi xeyidm.

Xezal (n.x.m) candar Maraiz. Xezam (hk.dera) werzsai Payz. Xezan (hk.x.ewa) Hejar. Belingaz.

Xezanbn (k.jn.I.ra) Hejarbn. Belingazbn.

Xezan (n.dar.ra) Hejar.

Xezankirin (k.jn.I.ra) Hejarkirin. Belingazkirin.

Xezr (n.x.nr) Bab rar jibo jin, yan bab jin jibo rar.
Xl (hk.x.ewa) Vr. avtirwar. Xlbn (k.jn.I.m) Vrbn.

XlLl (n.dar.m) Vr. avtirwar. :XIya avn w j di ht.

Xi 2 (n.x.m) Peya ser ser yan miln btikan. Xye (n.x.nr) 1. Fqy ji n gehiti. 2. Nav mrane.

734

Xvekirin (k.jn.l.m) Xwarina fqy nii gehay.:Babii min evsale

j hijr xve kirin. (K) bn: Kirin.

Xvzan (kam.dar.dz) Mirov bi peroja xelk di zane. Falveker.

Xz (n.x.m) X. Hl.

Xzan (n.x.m) Mal.Malbat. Ninemal :Xzana me ji deh kesan pk

diht.

Xzandar (hk.dar.ewa) Xwed xzan. Xudan malbat. Zelam

xzandar;ang, zelara xudan jin ii zarok. Xzkiandin (k.jn.I.ra) Xckan. Xifitan (n.x.dz) Y ko keliipelan di kirit. Bikir.

Xiftan (n.x.m) lekn jinan ii mran.

Xilav (n.dar.m) Xwel.Xol.

Xilink (hk.x.ewa) Ji gehina hest.Xilyay. Xilinkbn (k.jn.I.ra) Ji gehiina hest. Xilyan. :Dest xilink bii.
(K) bn: Bn.

Xilinldn (k.jn.x.ra) Xilyan. Ji gehiin. :Dest lstikvan y xilink.

Xiloi (hk.x.ewa) Vala. :Erd xilole. Xilolebn (k.jn.I.ra) Valay di nava erdek da biin.

Xilolekirin (k.jn.I.ra) Valay di cihek da kirin. Xilt (k.x.ra) derd Core derdeke erim rairov kul di bit.
Xilxile (hk.cih,n.dar.ra) Cih pir ber ii kevir. Xilwekirin(k.in.I.ra) Mirov jibo yek bi ten bi axivit. Varkirin.
(K) bn: Kirin.

Xilyan (k.jn.x.ra) Xarbiin yan aneka raezin, egera kevtin yan gurzek, li dest, ling, tibil ii htd, b ko bi ikt. Ji gehtin. Ximav (n.dar.ra) ileyek rengne, n, sor, kesk, zer ii htd di kin qeleman jibo nivsandin. Rengav.

Ximavdank (n.gl.ra) Araan tda paraztina ximav.Rengavdan.

Ximxim (n.dar.ra) Kun ii pern difina mirov.

Ximximbes (hk.gl.ewa) Mirov kunn kepya w di vekir ii be.

735

Xinavlte (n.x.ra) Ristik. Stovank.

Xinzirn (k.jn.x.m) Torebiin. Azirn. Hrisbn. : Khik xinzir.

(K)bdn: ez di xinzirim era di xmzinn, tu di xinzin hun di xinzirin, ew di xinzhe[....itj ewan di xinzirm. Pr:de[biJ+bdn.
Bdb : ez di xinzirm em,hn,ewan di xinzirin, tu,ew di xinzir Db,dr : ez xinzirbtim, em xinziribuyn(bun), tu

xinzirby hn xinzirbn, ew xinzirb. (F) : bi xinzire, bi

xinzirn.

Xir(hk.x.ewa) 1. Girovh. :Gundorxire. :Tepika yaryan xire. 2.

Hera. : Qutabyn pola pnc xir serkeftm.

Xirab (hk.x.ewa) Neba. Neak. Ps. Geraar.Herif. :Kar xirab

erira ii belaye.

Xirabbn (k.jn.I.ra) Psbn. Wranbn. Genbn. :Zad xirab

biiy. (K) bn: Btin.

Xirab (n.dar.ra) Kar ne rewa. :Xwe ji xirabyan dr bxin!.

Xirabkirin (k.jn.I.ra) Pskirin. Herifandin. Pend :MaIa xo bi destn

xo xirab di kin. (K) bn: Kirin.

Xirandin (k in I m) 1 . Ji r derkevtin. Ji rya rast derxistin

"""2 Riran. (K) bdn: ez di xirnim em di xhnn, tti di xirini hun

di xirnin, ew di xirne[. . .itj ewan di xmnm.Pr: de[bij + bdn.
Bdb: di xirand, di xirandin.Db,dr: .

xirandibra,xhandibyn,xirandiby,xirandibu, xirandibun. (V) . bi xirne, bi xirnin.

Xirar (n.x.nr) Ferd raezin. Gny mezin.

Yirhfm rk in I m) 1 Civn. Kombn. :Gund li mala melay xir Xirel 1 (hk.x.ewa) Hil. P. Mehyay. :Bixy xirek.
2irek 2 (hk.ewa)Hemti. Git.

S.2 Srovirbn :Girika hev di destan da xh b.(K) bn: Bn.

Xirekbn (k.jn.I.m) Mehyan. :Didannkn birxy yn xirek byn.

(K) bn: Bn.

Xirekkirin (k.jn.I.m) Mirov didankn titek bi mehnit. J bi

bit.(K) bn : Kirin.

Xirepisan (n.dar.m) Xwe lkdan, nemaze xwe lkdana pikan.

Xirexir (n.l.m) Xirxh.

Xirexirldnn (k.jn.gl.m) Xirxirkirin.

736

Xir (hk.hd.dar) Naznav ii bankirina jina xir. Xirik (n.dar.m) Xelek. Gx. Xirink (hk.x.ewa) Ciwan. Rind. :Prekeka xiring. Xirk (n.x.m) Giryeka bi zmar.

Xirkn (k.jn.I.m) Girya bi xirk. : Ev jine ya di xirk tiy ji

giryan da.(K) bn: tin.

Xirkirin (k.jn.I.ra) 1. Korakirin. Civandin. :ivan pez li bin daran

xir kir.2. Girovirkirin. :Girikt xwe xir bi ke.(K) bn: kirin.

Xirmexirm (n.I.ra) deng Deng dev rairov ii candaran dema xwarineka req di xon. :Xirraexirma dev bizin ye ya nan hik
di xwe.

Xirmiandin (k.jn.m) Bi pencan zrikandin. Riiandin.(K) bdn: ez di xirainira era di xirrainn, tu di xirrain hiin di xirminin,

ew di xiraine[...itj ewan di xirrainin. Pr:d[biJ+bdn. Bdb: di

xirmiand, di xirraiandin. Db,diir: xirraiandibti,
xirmiandibiin. (F): bi xirraine, bi xirmine.

Xiro (hdgaz.nr) Naznav ii bangkirina peyay xir.

Xirosk (k.x.nr) Dkil. Kirosk.
Xirp (hk.x.ewa) Qelew. Ph.

Xirpek (hk.dar.ewa) Erd klay. Zevya kolay. Xirmaeldr.

Xirpik (n.x.ra) can Kirkirok. Xirpin (hk.x.ewa) Qelew. Girovir.

Xir (hk.x.ewa) Bber. Stewir. : Bahva nav rez me ya xire.

Xirbn (k.jn.I.m) Dariibarn nexwe di bin ii d ber nagirin.

Xirtik (n.dar.m) derd Koxka deng xirtexirt j di ht.
Xendxendok.

Xirtxirt (n.dar.m) deng Deng vekolana ax. : Xirtxirta mik ye di

bin dwar ve.

Xirtxirtkirin (k.jn.l.ra) Xirtxirt ji erd di hne.(K) bn: Kirin.

Xirvebn (k.jn.gl.ra) Dubare li hev civyan. (K) bn: Biin.

Xirvekirin (k.jn.gl.ra) Carek din li hev xir kirin. :Gund dubare

xirvebiin.(K) bn: Kirin.

Xirxal (n.dar.ra) 1 . Tayn tiromblan. 2. Bazin lingan.

737

Xirxir (n.l.m) deng Deng ji dev ti difnn mirov nivisti der di

kevh, mna xirna kitikan.

Xirxire (hk.dar.ewa) Mirov gir, lkday ti pan. :Lewend zelamek

xirxireye.

Xirxirkirin (k.jn.gl.m) Mirov nivisti y xirxh j di ht.

Xiryan (k.jn.x.m) Di serda iin. Ji r derkevtin.

Xistin (k.jn.x.ra) xistin.

Xiandin (k.jn.dar.m) Li erd kan. Xirandin. (K) bdn: ez di

xinim em di xinn, tu di xin hn di xinin, ew di

xine[....itj ewan di xinin.Pr: d [bij + bdn. Bdb: di xiand, di

xiandin. Db,dr: xiandib,xiandibn. (F): bi xine, bi xiimn. Xisan (k.jn.x.m) Liser erdek vezelyan. Tehisn.

Xisn (n.dar.ra) deng Deng belg daran ji lingn mirov lawiran,

yan livna adyan di ht.: Te guh li xina mar heye!.

Xisnkirin (k.jn.l.m) Deng xin ji xwe ann, hatin. (K) bn

:Hatii~
Xism (hk.x.ewa) Nezan. Ne areza.

Xiskok (hk.dar.ewa) Rind. Ciwan. Xweik. :Keeka xikok.

:Xortek xikok.

Xisok (hk.dar.ewa) Candarn Xwnsar hkker, yan di zn xwe li

e3r di xinin, wek mar ti margskan.

Xite (n.x.m) Lsteyeka bi xan ti malikan berhevkirye jibo

zanyaryan.

Xixis (n.dar.m) deng Xin.

Xisxiskirin (k.jn.gl.m) Lawir ii mirov xin di kin. (K) bn: Kirin.

Xixigoii (n.l.m) Alaveke zarok di destn xwe di girin jibo ten^n ko bi hijandin deng xixi j di ht.

Xisyan (k.jn.x.m) Li ser erd hatin xiandin. : Berek ji kendal

xiya.

Xiyar (n.x.nr) Aro.

738

Xizan (hk.x.ewa) 1 .Nezan. Xim. :Xort xizan. : Jina xizan. 2.

Hejar.

Xizanbn (k.jn.I.ra) Hejarbiin. (K) bn: Btin.

Xizan (n.dar.m) I. Hejar.2. Nezan. :Derd xizany ph girane.

Xizar (n.x.nr) Miar.
Xizm (n.x.ra) Pare zreke rana liban yan guharan jin h

poz[difinJ a xwe di kin. Qenefin.

Xizim (n.x.nr) I. Biray yan rairovn jin jibo rar yan rairovn
w. Bra. 2. Kesiikar. Xizne (n.x.m) Defne. Gencne.

Xizran (hk.dem, n.x.m) Meha yek ji havn. Cehzeran. Pend

:Xizran xinziri, i tit xwe li ber na gir, ji bil xuraf ii mwa

tir.

Xizmat (n.dar.ra) Mirovanti. :Me di gel wan xizmati ya kir.

Xizmet (n.x.m) Alkar. Xebat. :Xizraeta te na ht ji br kirm.
Xizmetkar (kam.I.dz) Kes xizraet di ke.

Xizmetkirin (k.jn.I.ra) Alkarkirin. Xebatidrin. Xebitn. :Kes

xiraet bi ket li nik xelik xwediv ye.
Xizxizok (n.dar.ra) derd Bhinkurtk.

X (n.x.ra) Hl. Gx. :Xa firokeyan. Xa raar.

Xbn (k.jn.I.ra) X di kevin cihek sederaa bi hev kevtin yan

lk xiyan. (K) bn: Biin.

Xil 1 (n.dar.ra) Xa bik. Xik 2 (n.dar.nr) Bent. Qaik.

Xcks (n.I.nr) Alaveke, ji dep, lastk, asin htd hati diristkirin

jibo kana xn rast liser erd yan kaxezan. Raste.

Xcksan (k.jn.I.m) kirina xan. kirina xikan bi

xkan.(K) bn: Kan.

Xkirin (k.jn.I.ra) Mirov xek li cihek bi kit. (K) bn: Kirin. Xsn (n.dar.ra) deng Dng kelatin yan birna le titan. : Krek
li tilya xwe da xsn j hat.

Xsk 1 (n.x.m) sk.

739

Xsk 2 (hk.cih) Cih, gir , erd n xz.

Xskandin (k.jn.ra) Xst hatin mirov. skvedan.(K) bdn: ez di

xskmii em di xsknn, tu di xskn hn di xsknin, ew di xskne[ ...itj ewan di xsknin. Pr:d[bi]+bdn. Bdb : di xskand di xskandin. Db,dr: xskandib, xskandibtin. (F): bi xiskine, bi
xsknin.

Xsldn (k.jn.m) Xsk berdan. sk hatin mirov.

Xskkiandin (k.jn.I.m) sk vedan.sk hatin.
Xyet (n.x.ra) adh. Kon. Remal.

Xvetvedan (k.jn.gl.m) Hildan berhev kirina xvet jibo bi kar

ann.

Xz (n.x.nr) Corek hrik y axa ber avane, jibo avayyan di gel

raentoy tkel di kin. Xkii l(n.dar.ra) Xik. Gx.

Xzii 2 (n.dar.nr) Beten, gh,erd bi xz. Xsk.

Xzikkisandin (k.jn.I.ra) Xkan.

Xzkirin (k.jn.I.m) Xz li erd, cade, hew ban htd di kin. (K) bn:
Kirin.

Xo (cihn) rvnan Hcbn.Xwe. Ez bi xo, Here mala xo. Bo xo bi

xwne.

Xobixo (hk.dar.ewa) Ser bi xwe. Ten.

Xodk (n.dar.m) Qodka rairov xwe tra di bnit. Neynik.

Xol (n.x.ra) Zandor.

Xolgeh (hk.cih,n.x.ra) bn:XuIke.

Xoi (n.x.m) Ar sip ye ji encaraa ewitina titan peyda di bit.

Xwel.

Xoldank (n.dar.ra) Amaneke xol bennayyn cigaran t di ken.

Xonge (n.x.m) Pijkovk. Pikvk

Xopan (hk.x.ewa) Wran. Kavil. am. ikestin. . :Pa xopana sala

1976ewpeydabiiye.

Xopanbn (k.jn.l.m) Kavilbiin. Wranbiin.

Xopanldrin (k.jn.l.m) Kavilkirin. Wrankirin. Herifandin.

Erdhej gun xopan kir.

740

Xorak (n.x.m) Xwarin. Xort (hk.x.ewa) Genc. Law. Cihl.Peyt. : Ew xortek hja ye. :Ha

xorto eve tuy?. Pend :Ava xortan serevraze. ang; Karnn mirov
xort di b tixtibin. Xortan (n.dar.m) Cihl. : Min her ji xortanya xwe hez ji geryan di kir.

Xortxapnok (hk.I.ewa) Kea bi cil ii livnn xwe yn direw ii

taybet, bala xortan di kine.

Xo (hk.x.ewa) Bi tara. Balk. Dilveker. Xwe. Evro rojeka xoe.

:Xwarineka xo ji raera ke.

Xosav (n.l.m) 1 .Av ti mwjan tkel dikin ta tama w xwe irn

di be. 2.Ava fq.Doav.

Xobn (k.jn.I.ra) Bi tara biin. Dilvekerbiin. Tenabiin. Lborn. Xodiv (hk.I.ewa) Mirov irn ko heraii kes hez j di kin.Xotiv.
Xosewst (hk.l.ewa) Xodiv. Xotiv.

Xoskirin (k.jn.I.ra) Mirov xwarinek xo bike. Mirov cihek,

dwanek, raalek ti htd bi rew bxe. :Bajrvany gund me
gelek xokirye pa av ii kareb gehandn.
Xox (n.x.me) fq eftalii.

Xox
Xozge (prb.slv.xoz) bn :Xoz.

Xoz 2 (prb) rzman Alav hez ii xewinan. Xwez.

Xoz. I (n.x.ra) Tif. : Ji tirsan xozya xo daqurtand.

Xuda (n.x) Xudan erd ti esraanan. Ezdan. Xweda.

Xudan (n.x.dz) 1 . Xwed. 2. Xwedy kar, mal, rez, bax ti htd.

Xudankirin (k.jn.I.ra) Sexbrkirin. av xwe dan.

Perwedekirin. Xwedkirin. Candar xudankirin. Zarok xudanirin.

(K) bn : Kirin.

Xuday (hk.dar.ewa) Kar yan biiyera ji xud ye ti by karnn mirov di bit. : Mirin karek xuday ye i bi dest mirovan nne.
Xud (n.x) Xuda. Xweda.

741

Xudk (n.l.m) bn :Xodk.

Xuh (n X ra) Aveka tam swre jiber westan genn,ji giyan mirov der di keve. : Bi xuha eny, zarokn xwe xudan di ket. Xuhdan (k.jn.l.m) Le mirov xuh der di ke. :Ez xuhday me. :
Xuh da. (K) bn: Dan.

Xulam (pn.x.nr) Xizmetkar li nav malan kar dike. Pend Mamn axa, her axane.ang; y tkelya mirovn mezin bi ket,
wek wane.

Xulamn.(kam.dar.ra) Kar xulaman.

Xulle (n.x.m) Yekeyeka demye ji 60 irkeyan pk di ht. Her

demhijrarek 60 xulkeye.

Xumal (hk.I.ewa) Pertal, xwarin, cilik n li raal di hn khin.

Rn xuraah. Rn pez y ko li mal di ht ktnn.

Xumn (n.x.ra) deng Deng top tivengan deraa li iyan deng ve

di det.

Xumn (n.x.m) bn:Xumn.

Xumxum (n.dar.ra) Top.

Xunav (n.dar.ra) 1. ipikn ava spdeyan liser gul giyay dirist

dibit. 2. Navjinane.

Xunavgirtin (k.jn.l.ra) Xunav liser gul giyay peyda

bn. :Xunav belgn gula girtin. (K) bn: Girtin.
Xune (n.x.ra) bn:Xone.

Xundin (k.jn.x.m) Vexwandin. Daxazkirin. : Wan gund xundine

jibo ahya law xwe.

Xund (hk.dar.ewa) Xand.

Xunivn (k.jn.x.m) Barna barana hrik. Xunav barn.

Xunkar (kam.dar.dz) Paa. Kiral.
Xur (n.x.m) Xuran.Xuryan.

Xuran (k.jn.x.m) Hesteke le mirov pdiv bi gemhandin di bit Xuryan. (K) bdn: ez di xurim em di xurn, tu di xur hun di xurin, ew di xure[. . ..it] ewan di xurin. Pr: d[bi] + bdn. Bdb : di xuram,di xuran, di xuray, di xura. Db,dr : xurabiim, ...byn,
by, b, ..bn. (F) bi xure, bi xurin.

742

Xurandin (k.jn.l.m) 1. Mirov xwe yan yek di xurnit. 2.

Qaylkirin. Kehkirin. (K) bdn : ez di xurnim em di xurnn, tu di xurn hun di xurnin, ew di xurne[. . . .itj ewan di xurnin. Pr :

d[bij + bdn. Bdb : di xurand, di xurandin.Db,diir :

xurandibii,xuradibiin. (F) bi xurne, bi xurnin. Xurik (n.dar.m) Mdek. Buxik. Cihork.

Xurek (n.dar.m) Xwarin. Zad.

Xurekpj (n.l.dz) Kes xurek di lnit.

Xurekxane (hk.cih,n.I.ra) Jora xwarin l diht lnan. Xwaringeh. Xurist (n.I.nr) Tit bi xwe werar di kit b destkar ya mirovan.
Xweza.

Xurist_(hk.I.ewa) Xwezay.

Xur (hk.x.ewa) Sade. Bi ten. Peyva xiir, mna : ser, dar, Aza,
bira ii htd. riin xur.

Xurk (n.dar.pirn) Derdeke pirsik li le rairov di hn ii cih wan

wek pinyan di ranin.

Xurn (k.jn.x.ra) l.Bi dengek bilind bangkirin. Gazkirin. L

Eeytan. 2. Deng ran. 3. Xuryan. (K) bdn: ez di xurira em di

xurn, tu di xuri hun di xurin, ew di xure[. . .itj ewan di xurin. Pr:

d[bij + bdn. Bdb : di xurra, di xurn, di xur, di xurn. Xur. Db,diir :xuriibtim, ...biiyn,..biiy,.. btin,...bti,....btin. (F) :bixure,
bi xurin.

Xurme (n.x.m) fq Core fqyeke bi darn qespan ve di ht. Xurmern (n.I.ni) Xwarineke xurmey di riin de di qelnin.
Xurn (n.x.ra) Tat. Tt.

Xurnfk (n.x.ra) tira Giyayek tirae, bi stirye, ber w bi hik di

ht hran ii xwarin. Xurnk (n.x.ra) bn :Xurafk.

Xurt (hk.x.ewa) Bi hz. Peyt. eleng. :Mirov xurt. :Hesp xurt.

Xurtbn (k.jn.l.ra) Zrekbn. (K) bn : Bn. Xurr (n.dar.ra) Zor. Kotek.

Xurtkirin (k.jn.l.m) Zor li xelk kirin. : Ez hv ji te di kem

xurty li min neke!. (K) bn : Kirin.

Xurtkirin (k.jn.I.m) Bi hz xistin. Pxistin. Dijwarkirin : Div

kurd xebata xwe xurt bikin.(K) bn: Kirin.

743

Xurvan (k.jn.x.m) Xuran.

Xusar (n.dar.m) Texeka sip ya tenik ji qers, li spdeyn direnge payz, yan bihar ii zivistana li erd ti ser giyay di bit.
Xusmank (hk.dar.ewa) Zarok xweik. Sipeh.
Xusnk (hk.dar.ewa) Sipeh. Rindik. Xuk (n.x.m) Xweh. Xwk.

Xuskok (hk.dar.ewa) Rind. Ciwan. Xweik.

Xukokbn (k.jn.l.ra) Ciwanbn.(K) bn: Btin.

Xuskokkirin (k.jn.I.ra) Ciwankirin. (K) bn: Kirin.

Xuwa (n.x) Xud. Xuda.
Xuya (hk.x.ewa) Diyar. Berav.

Xuyabn_(k.jn.l.m) Diyarbtin. Akerabn. :Eve tu li kti dery,

iraa xuya nab ?.(K) bn: Btin.

Xuvakirin (k.jn.I.m) Diyarkirin. Akerakirin. :Tu ima xuya na

k?.(K) bn: Kirin.

Xuyan (hk.dar.ewa) Xelk mirov bi xwe. Brx Biyan.

Xii (n.x.ra) Sinc. Rewit.
Xi (n.x.ra) Xol.

Xlpwerbn (k.jn.gl.ra) araek hatin ser

rairov.Xwelpwerbiin.

Xiilpwerkirin (k.jn.gl.m) ara bi ser nan. Xwelpwrkirin.

Xlser (hk.I.ewa) Mirov berataf. Mirov derd bi ser hatn. Xiin (n.x.ra,hk.x.ewa) I.ileyeke reng w sore di nav le rairov i giyandaran da heye.2. Gelek bi biha. Gelek giran.

Xnberdan (k.jn.l.m) Mirov xiin ji le xwe ber di din. (K) bn

:Dan.

Xnkar (n.I.dz) Dirinde. Hov.

Xnmi (kam.l.dz) Kes xna xelk di mje. Hov. Dirinde. Xnmtin (k.jn.l.m) Xn di mjin. Hoviti. (K) bn: Mtin.
Xiinri (kam.l.dz) Hov. Xnmj. Dirinde.

Xiinrjtin ,..rtin(k.jn.l.m) Mirovn hov xiin di rjin. (K) bn:

rtinTrejtin.

744

Xk (n.x.m) Jin yan ke a heman daybabn mirov. Xweh. Xuk. Xiiz (prb.alv.xoz) rzman Peyveke jibo hv ii daxazan bikar di ht.:Xz ji xwed ra ez niha li Kurdistan bama.
XZka (prb.alv.XOZ) rvnan Xz. Xwakurk (hk.cih, n) yayeke li Kurdistan.

Xwandin (k.jn.x.ra) Mirov nivsn di zanit. iyana kitb xandin.xandin. xwendin. Xandin. (K) bdn: ez di xwnim em di xwnn, tu di xwn hun di xwnin, ew di xwne[. . .itj ewan di xwnin. Pr : d[bij + bdn. Bdb : di xwand, di xwandin. Db,dtir:
xwandibii,...btin. (F) : bi xwne, bi xwnin. Xwandingeh (hk.cih,n.dar.ra) Xandingeh.

Xwarin (k.jn.x.ra) Deraa rairov zadek di ket di dev xweda bi

didanan di hrit ii di it nava zik. Zad. (K) bdn: ez di xwem em

di xwen, tu di xwey htin di xwen, ew di xwe[xwetj ewan di xwen. Pr: d[bij + bdn. Bdb : di xwar[xwerj di xwarin[xwerin]. Db,dtir : xwerbii, . . ..biin. (F) : bi xwe, bi xwen.

Xwaringii (hk.cih,n.dar.m) Xaringeh. Xurekxane. . :Era sibe li

xwaringeh d firavn xwen.

Xwarinxane (hk.cih,n.dar.ra) Xurekxan

Xwara (n.x.dn) Xarza. :Kur, Kea xwk.

Xwastek (n.dar.m) Daxaz. Pdiv. :Xwastekn me heraii bi cih

hatin.

Xwastin (k.jn.x.ra) Xastin. Xaztin. Xwestin. :Tu i di xwaz ?.

Xwasr (hk.dar.ewa) Kea hati xwaztin ii di dezgir
da. :Daxazkir.

Xwazgn (n.dar.pir) Xazgn.

Xwe (cihn) Xo. :Min ji xwe ra tu kar ne kirin. Xwe mezin ne ke !. Xwebn (hk.I.ewa) Mirov gelek bo xwe di danh. Ji xwe pitrast.
Xwecih (hk.I.ewa) Mirov cihek hebe jibo vehewyan.
Akinc. :Ez li Duhok xwecihira.

Xwecihbn (k.jn.Rl.ra) Akincbiin. Vehewyan.

Xwecih (n.I.m) Binecih. :Xwecihbiin.

Xwecihkirin (k.jn.gl.m) Akinckirin. Binecihkirin. :Deshelat

xelik li akincgehan xwecihkirin.

745

Xwedan (n.l.dz) Xudan.

Xwedann (k.jn.I.m) Xwe kmkirin. : Ji ya xwe hatin xwar. Nabe

em xwedannan jibo dujmin bi kin.

Xweday (hk.dar.ewa) Tit yan byera bi fennan heza xwed

rii di dit.

Xwedecn (k.jn.I.ra) Bhobn. Jibrven. :Jiber bhin a

dermanan nexwe bi xwe da ii. (K) :tin.

Xwed (n.dar) Xud. :Xwed ahkar me gika be. :Xwed zaroyn

te bi hlit.

Xwedna (hk,n.I.dz) Dndar. Oldar. :Mirovek xwednas.

Xwednenas (hk,n.gl.dz) Bdn. Bbawer.

Xwedl(n.dar.dz) I.Xudan.2. Bi. : Xwed ; nams, bext, raal, zaro,

jin, milk, rez,ii htd.

Xwedbext (hk.I.ewa) Mirov dilpak. Dilsax. Bi bext. RrxBbext.

Xwedbn (k.jn.l.m) Xudanbn. (K) bn : biin.

Xwedderkevtin (k.jn.gl.m) Li karek yan dozek xwed derkeve

ang^ berpisyar ya w liser miln xwe danan. :Dive em h ziman
anda xwe xwed derkevin. (K) bn: Derkevtin.

Xwedkirin (k.jn.I.ra) Xudankirin. :Wan ji xwe ra pez xwed di

kirin rae bizin. (K) bn: Kirin.

Xwedtin (k.jn.I.ra) Rol xwe dtin. ewayya di xwe gehigin- :

TiT^a xwe di bn, d kar serkeftin bi dest xwe ye bihmi?. :Xwez min tucaran weha xwe ne bi dta. (K) bn : Dtin.

Xwednams (hk.l.ewa) Mirov xudan riiraet. Bi naras. Sincdar. Xwefiro (hk.l.ewa) Mirov xwe jibo pare mal di firoh
dujmin. Kirgirt.

Xweger (hk I.ewa) Alavn bi xwe kar di ken. Otumatik.

Demhijrara xweger. Thorabla xweger. ek xweger.

Xwegirtin (k.jn.I.ra) Xwe di ber kar girtin. Berxwedan.

Xweragirtin. Liser pyan rawestan.

Xweh (n.x.m) Xuk.

Xwehatin (k.jn.l.ra) Hiyarbtin. Hi hatin ser.

Xwehebn (hk.l.ewa) Y gelek bi xwe di danit xelk din tune.

Ez.

746

Xwekuitin (k.jn.I.ra) Deraa mirovek xwe di kuje.

Xwekuj (hk.I.ewa) Kiryarn xwe kujtin.

Xwelkdan (k.jn.gl.m) I. Beviin. 2. Xwe berhevkirinjibo karek. Xwe peytkirin.: Em xwe lk di din d sube hern seredanek.

Xwel (n.x.m) Arik bermay y sotina daran. Xol. Pend :av li

deran, xwel ya seran.

Xweldank (n.dar.m) Xoldank.

Xweldank
Xwelpwerbn (k.jn.gl.ra) Atafek yan araek bi ser yek bi ht.
: Bab w y rair xwel ya bi ser wer biiy. (K) bn : pwerbn,
biin.

Xwelpwerkirin (k.in.gl.ra) Weke dujrainek belayek bi ser

rairov bi hnit. (K) bn : Kirin.

Xwemal (hk.l.ewa) Xuraal. Xwenas (hk.I.ewa) Ji qint.Bi riiraet. Rzdar. erim ji xwe kir. Xwed malbat. Ji malan. Xwenasn (k.in.I.ra) Xwe ji br nekirin. Ji r der ne kevtin. (K) bn: Nasn. Xwenaskirin (k.jn.gl.ra) Xwenasn. (K) bn: Kirin. Xwendegeh (hk.cih,n.dar.ra) Xwandingeh. Xandingeh. Xwendekar (karn,l.dz) Qutab.

Xwendevan (hk.dar.ewan) Mirov xwendin di zanit. Xwendin (k.jn.x.ra) Xwandin. Xandin. Xwendingeh (hk.cih.n.dar.ra) Dibistan. Xandingeh.
Xwend (n.x.dn) Xund. Xand. Mvan.

Xwenenas (hk.I.ewa) Xwe ji br kirin. Niv xwe ji br kirin.

Xwefirot.

Xwenadan (k.jn.I.ra) Deraa bireka rairovan di rijin ser cade ii

kolanan daxaza gihorn ii raafn xwe di kin bi gtin ii bilindkirina

paroleyan. kkan.

747

Xweparaztin (k.jn.l.m) Xwe ji derd, bela karn nerewa

diirxistin.

Xweperest (hk.l.ewa) Mirov her tit tin jibo xwe bi vt. Ezok.
Ez.

Xwepandan (k.jn.gl.m) Xwenadan.

Xweragir (hk.I.awa) Xwed bawer. Bi hz. :Pmergeh

xweragire.

Xweragirtin (k.jn.I.m) Deraa rairov bi karh li nexwe deravn

teng da hebtina xwe bi parzit.

Xwere (hk.dar.ewa) Mirov gelek xwarin di xwe. p./.rf :Kereye, ^

x^reye, nekere, dilkesere.ang; rairov xwe mandi bike, de bere
renca xwe bi xwe.

Xweredtin (k.jn.gl.m) Wek mirov bawer bi karnn xwe hebe,

ko dlt karek encara bi de. :Ez di xwere di bmin evi keviri
hilgirim.

Xwerist (n.I.m) bn :Xurist.

XweristL(hn.I.ewa) Xuristi. Xwezay. >

Xweer (hk.I.ewa) Mirov yan tit ne girday tu kesan. Serbixwe.

Xuser.

Xwestek (n.dar.m) Daxaz. Pdv. Hezkirin.

Xwestil (n.dar.m) Kea hati xwestin. Xazti. Dezgir.

Xwestin (k.jn.x.ra) Xazn. Xaztin.
Xwe (hk.x.ewa) Xo.

Xwesav (n.I.ra) bn :Xoav.

Xwebn (hk.l.ewa) Gebn.

Xwebn (k.jn.I.ra) Bi tam kevtin. Tenabn. Lborn. Azadkirin.

(KyBii":Bn.

Xwegili (hk.dar.ewa) Rindik. Ciwan. Bedew.

Xwe (n.dar.ra) Tenah. Azad. Taraxwe.

Xweidrin (k.jn.l.m) Tenakirin. Bakirin. Bi tam xistin.: Cih

xwe xwe ke. :Jyana xwe xwe kir.

Xwemr (hk.l.ewa) Mrak. Mrxas. Xomr. Camr.

Xwemr (n.l.m) Zrek. Mrak. Mram'. :Xwemrya xwwe li

def bdeshelatan diyar di ke!.

748

Xwesxwesk (n.I.m) Titn xwe. Gotinn xwe.

Xwexwet (n.dar.m) Xuyat. Xwey (n.x.nr) Xudan. Xwed.

Xweyguneh (hk.I.ewa) Gunehbar. Gunehkar.

Xweyhi (hk.I.ewa) Hiyar.

Xweykulfet (hk.I.ewa) Zelam bi jin. Mr xwed jin.

Xweza (n.l.m) Xurist.Xwerist. :Xwezay Kurdistan gelek
ciwane.

Xwez (prb) rzman Alav xozy. Xoz. Pend :Bi xwezyan, na geh
cot kezyan. Ang; kez bi niza nagehit armanca xwe.
Xwezka (prb) rzman Xwez. Xwezka (prb) rzman Xwezka.

Xw (n.x.m) Toza sip ya tam a w swr, di kin nav xwarinan da.

Pend :Xwekir xw d zanin. Pend :Xwya xwe di ke nav hm

giraran.ang; mirov matker. Pend :Hemii tit bi xw, xw j bi man(ankoy).ang; her kar ii kiryar tuxiib xwe heye.

Xwdan (k.jn.I.m) I.Xwed kewal xw di din kewaln xwe.2.

Rojeka taybete, xw di din pez ii bizin . (K) bn :Dan. Xwdank (n.I.ra) Araanek biiik ii heraecore,xw t di kin.

Xwdank

Xwkirin (k.jn.l.ra) Xw bi zad da kirin jibo tama w swr ii xwe bi be.

Xwln (n.dar.ra) Kan ii cih rairov xw j di derxin. Kanya

xwe!
Xwravk (n.l.ra) Av ii xw. :Zad gelek swr.

Xwrik (n.dar.ra) derd Derdeke rairov di gire. Xwr (hk.x.ewa) dijan epel. Lewe. Xwk (n.x.m) Bac. Xwl (hk.x.ewa) Xar. Xwar. Xl. Vr. Xwn (n.x.m) Xiin. iley reng sore di le mirov ii candaran. Pend
:Xwn na be av.

749

Xwnberdan (k.jn.l.m) kevneop Mirov xwn ji candara mirovan bi ldana devek tj li guhan yan cihek d, jibo arekirine ji
derdan. (K) bn:Berdan.

Xwnbir (kam.I.dn) Pateke xwna candar mirovan p di ^

rav^tnin, dema birdarbn yan xwn ji difinan verestine.

Xwnn (k.jn.l.m) Dema xwn ji birnan di keve. : Xwna

birndar gelek ya tiy, jiber hind gj di bit.

Xwndan (k.jn.I.m) Weke mirov xwna xwe bi de kesek xwna w^im ti can w pdiv xwn hebe.

Xwndar (n.dar.dz) Kes rairovek di kuje, xwedyn kujtw bi

xwma"ar xwe di hijmrin di xwazin tola xwe hilinm.Dujmm.
Neyar.

Xwndar (n.dar.ra) Dujrain. Neyar. /-.^rfjXwndar li beran nekevTt.ang; nizayeke jibo rairov ji derde xwiriye dur bexit.

Xwnelok (hk.dar.ewa) Birna bi xwn Le xwn j hati. Le

xwiirgirt. : Pyn rain yn xwnelok buyn unki ez pexas di

nav stiryan da dferbaz biira.

Xwngerm (hk.I.ewa) Mirov ji dil viyan kar di ke liser rijde.
Bi gwil. eleng.
Xwnkar (n.l.dz) Xwndar.

Xwnkar (n.dar.m) Xwndar.

Xwnmi (hk.l.ewa) Dirinde. Hov. :Dujmin xwnmj.

Xwnpendgn (k.jn.l.ra) nexwe Derdeke xwna mhov di pengh

ji bar xwey asay km yan pitir di bh. Xwnri (hk.I.ewa) Xwnraj. Hov. Dirinde.

Xwnrin (k.jn.l.m) Rjtina xwna ji can candaran.

Xwnritin (k.jn.l.m) Xwnrjn. :Era dij xwrjtin di westin.

Xwnriiandin (k.jn.I.ra) Xwnrjtin.

Xwnar (hk.I.ewa) 1. Sist xav. 2. Xwntal. Sar. Neirn. :Cran

rae mirovek xwnsare.

Xwnsirn (hk.I.ewa) Xweik. Balk. irn. :Bik xwirn.

Xwnxwar (hk.l.ewa) Xwnraj. Hov. Dirinde.
Xwrik (n.dar.m) Kirmeke hir bendikan di xwe.
Xwk (n.x.m) Xk. Xweh.

750

Y (ye) Pta sh ya abeya kurd.

Ya 1 (prb) rvnan 1 . Alaveka bi kar di ht dema mirov di xazit

gotinek misoger bi ket. :Ya

Eve k we got !.2. Alava daxwaz ii nizayan :Ya xud tu welat me

ji destn dujminan bi parz.

Ya 2 (prb) rzman Alav hebtina ra. : Ya min.

A. Kea w, raala te.

:Ya te. Ev ne ya din.

Yaban (hk.cih.cugr,n) Yapan. Japan.Welat Japon. Yaban (raalb.n) I. Xelk Yaban. Japon. 2. Pertal, ziman n
Yaban.

Yad (n.x.ra) Brann. Yadgar (n.dar.ra) Brewer.

Yah (n.x.ra) Supas. Yaho (n.x.ra) Supas.

Yadkirin (k.jn.l.m) Saxkirin. Brann. (K) bn :Kirin.

YAK (kurt) Yekti a Afretn Kurdistan. Yan (prb) rvnan Alaveka jibo destnankirin yan bijartin bi viyan
yan bi xurt,bi kar di ht. : Kurdistan yan neman. :Ev yan ew. Pend :Naim a, yan d avan kujim. An.

Yane (hk.cih,n.x.m) Bingeh. Navend. Yanzdeh (hijn.end) Hijmara 11. Yazdeh. Yazde.

751

Yanzdeiiem (hijn.end) Ya,y, yn yanzdeh.

Yanzdeheinn (hijn,rzkir.end) Yanzdehemn. Yazdeh (hijn.rz) Ya,y,yn yazdeh.

Yanzdehizar (hijn.l.end) Hijmara 11,000.

Yanzdemilvon (hijn.I.end) Hijmara 1 1,000,000.

Yapan (hk.cih.cug,n) Welat Japan.
Yapam_(nejn.dar.dz) Japan.

Yar (n.x.dz) Dost. Heval. : Yara te. : Yar w. : Yara min. : Yara
min. Brx Neyar.

Yar (hk,hd.dar.ra) Naznav gazkirina kea yar.

Yar (n.x.ra) 1. Werzi. Lztik.:Zarok iin yaryan. 2. Tirane.

Gelte. Henek.

Yarlier (kam.dar.dz) 1. Lztikvan. Werzivan. 2. Tiraneker.

:Mirov yarker.ang; tiraneker.

Yarkirin (k.jn.l.m) 1. Lztin. :Yarvanan yar di kirin.

2.Thanekhin. (K) bn: Kirin.

Yarvan (kam.dar.dn) Yarzan. Lstikvan.

Yarzan (kam.dar.dz) Lztikvan.

Yarzan

Yarmet (kam.x.m) Alkar.

Yaro (hk,hd.dar.nr) Naznav gazkirina mr yar.

Yaa (n.x.m) Qaniin.

Yazde (hijn.end) Hijmara 1 1 .

Yazdehem (hijn.rz.end) Yanzdehem.

Yazdeheinn (hijn.rz.end) Yanzdehem.

Yazd( hijn.end) Ya/ y yazd. Cara yazd. :Meha yazd.

Yazdehizar (hijn.l.end) Hijmara 1 1,000.

752

Vazdemilvon (hijn.l.end) Hijmara 1 1,000,000.

Yek (hijn.end) Hijmara I. k. 4-3=1.

Yekan (hk.dar.ewa) Xort yan kea ten di mal de. kane.

Yekbawer (hk.I.ewa) end mirovn bawery bi karek, kirayarek,
drikrannancek htd di hnin. Hevbawer.

Yekbr (hk.l.ewa) Hevbh. :Ez tu di bonn xwe da yekbrn.

Yekbn (k.jn.I.m) Yekgirhin. Hevgirtin. (K) bn: Biin.

Yekcan (hk.l.ewa) Bi can bi hevre.:HavaInya ji dil, ji can.

Yekar (hk.l.end) Deraildest.kcar. :Carek, bi carek

Yekcor (hk.l.end) Corek bi tin.

Yekdest (hk.l.ewa) Bi hevre.Hevgirt. Yekdii (hk.l.ewa) Bi dil ti can bi hevra.

Yele (n.dar.m) Peyveke girday pvan, kan hijmartin ye.

:Gez yekeya pvana dirj ye.

Yekem (hijn.rz.end) Ya, y, yd k.

Yekemn (hijn.rz) kemn.

Yek 1 (n.nenas.dar.m) k. :Jinek got.ango yek got. :Bizmek

nan ivan xwar.

YeU 2 (hijn.rz.end) Ya, y, yn k. :Cara yek ez hatim, welat.

Yekt (n.dar.m) keti. Wekhev.

Yekt

YekgJrtin (k.jn.I.ra) Hevgirtin. kgirtin. (K) bn : Girtin.

Yekgirt (hk.I.ewa) Hevgirt.

Yekhizar (hijn.l.ewa) khizar. Hijniara 1000. Yeld (hk.nenas.nr) k. Y yek. Yek nediyar.
Yekd_(n.dar.m) Yekti.

Yekkirin (k.jn.l.m) Tkelkirin. Kirin k.

Yekreng (hk.l.ewa) Ji k reng pkhatye. Rengek bi ten.

753

Yekr_(hk.I.ewa) 1. Wekyek.2. kser.

Yeksan (hk.dar.ewa) Wekhev.
Yeksan (n.dar.ra) Wekhev.

Yekser (hn.I.ewa) Deraildest. Yekcar. kser. Yekiidu (n.I.ra) Berah. Mittimir. Rkevtin. kiidu.
Yekdukirin (k.jn.gl.ra) Mitiirairkirin. : Berya em bihn vr,
me yektiduwa xwe kirye.

Yekem (hk.dem) Roja kemb. Yekta (hk.I.ewa) Tayek. Ketek. Libek. Yemen (hk.cih,cugir.n) Welatek Erebane.

Yemen (nejn) 1. XelkYemen. 2. Pertalnji welat Yemen.

Yeprax (n.x.ra) prax.

Yewnan (hk.cih,cugirn.nejn) I.Welat Yevmanistan.2. Xelk
Yewnanistan.

Yewnanistan (Iik.cih,cugm) Welat Yewnanan.

Yewnanistan (netwn) bn : Yewnan.

Yewnan (netew,n)l . Xelik Yewnan. 2. Mita, ziman ii pertaln ji

Yewnan.

Yezdan (n.dar) Xweda. Ezdan. Yezdan (hk.dar.ewa) Kar xweday.

Y (prb) rzman Alavckc jibo tuxra nr yan kesek ne diyar bi kar di

ht. :Biray rain. :Y rawestay heval teye, yan y riiniti?. Pend

:Y guh nede raezinan, d l hn axn bizinan. Pend :Y bi

lingek, xera dike gundek. Pend :Y got ii kir rare, y ne got ti kir re, y got ii ne kir, ker nre. Pend :Y neke, na xwe. Pend
:Y ne li er, re.

Yx (hk.x.ewa) Peyveke bo kewaln lewaz ii kragot, ji nav yn

bizin veder di kin dako bihay kewaln ak km ne be. Yxkirin (k.jn.I.m) Cudakirina kewaln yx. YNK (kutr,n) Part ya Yektya Ntiman a Kurdistan.

Yro (n.cn.x)

Dirav end welatn ewropay.

754

Z (ze) Pta sih k, dawy ya abeya kurd.

Za (hk.x.ewa) I .Bergotineke jibo bi hzkirina gotinan bi kar di

ht. Ma. 2. Zuha. Zab (hk,cih,n.x.m) era. Robar. Zabn (k.jn.I.ra) bn:Zuhabiin.

Zad (n.x.nr) I . Xwarin.2. Navek papirte bi navan ra .Tjik. Niv

rzad. Ang; kur, kea ran. Begzad, tuxm(ji
raaIbegan)Perzad; ang ji peryan ti htd.
Zade (papir) Niv. Zad.

Zadxane (hk.cih,n.dar.m) Xwaringeh. Xurekxane.

Zaf (kn.x.ewa) Pir. Gelek. Mie. Zehf

Zagon (n.x.ra) Qantin.

Zahid (hk.x.ewa) Mirov zad ne xwar. Mirov birs. Mirov

bir. Girevgirt.

Zahidkirin (k.jn.I.ra) Zad ne xwarin. Girevgirtin. Xwe birkirin.

(K) bn: Kirin.

Zak (n.x.ra) I . r cara yek piti candar di zt. 2. Ger. Dor Car.
: V zak tu li ber wng bi mne. :Zak mine, teye, .. u htd.
Zakirin (k.jn.I.ra) bn:Zuhakirin.
Zal (hk.x.ewa) Serdest. Xurt.

Zalbn (k.jn.I.ra) iyan. Karn. Thelhatin. (K) bn: Biin.

755

Zalkirin (k.jn.I.ra) Serdestkirin. Zam (n.x.m) Birn. Derd. Kul.

Zamdar (hn, hk.dar.ewa) Birndar. Nexwe. Dilkul.

Zamkevtin (k.jn.I.m) Kulbiin yan herina masolkn mirov. Zan (k.jn.x.m) Giyandarn m tjikan yan zarokan di kin.
Berdewamya niv. : Bizina wan ya zay. lek di z.

Zana (hk.hn.x.ewa) Mirov areza. Bispor. Pend :Zana be pisyarker

be. Pend :Zana aqil ji nezanan werdigire, ti nezan ji zanay.

Zandor (n.dar.ra) Xwendin li ser raijareka taybet jibo werghina

zanyaryan. Xol.

Zanebn (hk.ewa, jn) Mirov karek bi zann bi ke. Kar bi pilan.

Brx Bdesti.

Zanist (n.dar.ra) Zann.

Zanisd.(hk.dar.ewa) Tit girday zann. :Beraaraeyn zanist. Zann (k.jn.x.ra) Zanyar, salixn zanist, rana fzk, kmk,

brkar, candarzan ti htd. arezabiin di war cuda de. :Te zanye

d van rojan ahingeka raezin ht gran?. (K) bdn: ez di zanira
em dizann, tu di zan hiin di zanin, ew di zane[. . .itj ewan di

zanin. Pr: d[bij + bdn.

Bdb :di zan, di zann. Db,dtir:

zanbii,zanbiin. (F): bi zane, bi zanin. Zanngeh (Iik,cih,n.dar.ra) Bingeh xwendina bilind. Zanko.
:Zanngeha Duhok. :Xwndkar zanngeh. Zanko (hk.cih,n.x.ra) Zanngeh.

Zanyar (n.dar.ra) Salix. Zann. : Te i zanyar hene liser rewa

welat?.

Zar I (n.x.nr) Ziman. Devok. :Zar soran. Zar hewram. Zar

badn.

Zar 2 (hk.x.ewa) deng Deng gir ti gilyn zaroyan. Zarzar.

Zar 3 (n.x.dn) Zarok.

Zara (n.x.ra) Nav keane. Zarav (n.dar.ra) Peyvn nemaze jibo karek yan titek. Zaravn zanist. Zaravn torey. Zarezar (n.l.m) 1 . deng Qjandina zarokan. 2. Lavakirin.

756

Zarezarkirin (k.in.gl.m) I.Qjandin. 2. Lavakirin. Zarn (k.jn.x.m) Zarezarkirin. (K) bdn: ez di zarin em di zarn, tu

di zar hiin di zarin, ew di zari[...itj ewan di zarin. Pr:d[biJ+bdn. Bdb: ez di zarra era di zarn, tu di zar htin di zarin, ew di zar
ewan di zarn. Db,dtir: ez zarbiim em zarbiiyn, tu zarbtiy hiin zarbiin, ew zarbii ewan zarbiin. (F): bi zare, bi zarin.

Zaro (n.x.dz) Mirov jy wan ji sinley ii kmtir. Pitik. Pend :Zarok b d(b dayk) weke iyay b r .Pend :Zarok fqy
zivistan ye. Pend :Zarok gula nav mal ye.

Zarokn (n.dar.ra) Qonaxa rairov tda zarok. :Ew bi zarokn fr

jenna amrn raiizk btiye. Zarot (n.dar.ra) Zarokn.

Zarveker (karn.dar.dn) Mirov zar xelk ve di ke. Mirov pspor di

war honer zarvekirin, di anoger ii filraan da. Ekter.
Zarvekirin (k.jn.l.ra) Mirov rana kesek bi peyvh. Deng xwe
rana yek biket. (K) bn: Kirin.
Zarzar (n.I.m) deng Zarezar.

Zarzarkirin (k.jn.gl.m) Zarezarkirin.

Zaya (n.x.nr)

I .Mr nii jin an ahya jibo di ht kirin. :Zelam

jinek ji malbatek di hnit, di bite zavay wan.

Zavabn (k.jn.l.m) Biine zava. Deraa mrek di be zava ti ah jra

t rxistin.:Kur w bii zava.ang; jin jra an.

Zavakirin (k.jn.l.m) kirin zava, Weke raalbatek bo kur xwe jin di hne,ah ti govend bo di ken, kur xwe di ken zava. :Mala
xud ava me kur xwe kir zava.

Zavat (hk.ewa,n.dar.ra) Heyaraa rar tda zava. :CiIikn

zavaty.

Zax (hk.x.ewa) Zrek. Peyt. Barkir. Sax. Vejand.:Mirov_bi ^ zax.ango; rairov zrek krhati.:Erd zax.ang; erd zibilkir ii
law(ak) jibo andin.:Pln (patir) zax.ango; jibo karnan
diristin, kar di ken, pir bargeh.

Zaxbn (k.jn.I.) Peytbn. Ptbiin. : Zev bi zibih zax b.

Zaxkirin (k.jn.I.ra) Bi hzkirin. Zibilkirin. Barkhin.

Bargekirin.Vejandin : Zav zax kir. :TIefon zax di ke. Patir

zax kir. Mej bi raiizk zax kir. (K) bn: Kirin.

757

Zaxkir (rd.l.ewa) Hatye zaxkirin. Peyt.:Patirya tirorabl ya

zakir ye.

Zavend (n.dar.nr) rzman Niv. Tuxira. :Zayend nr, wek nr, hesp, peya, bira ii htd, zayend mwek ; ke, dayk, bizin, raanga, dhil, bk htd,, duzayend; wek gsk, qutab, dost,
heval, htd.

Zayn (k.jn.x.m) Zan. Zdebn. : Sala 2005 ya zayn.

Zayngeli (hk.cih,n.dar.ra) Cih zana candaran. Cih biina zarokan. :Nexwexaneya zayn di keve cada xebat.
Zavnxane (hk.cih,n.I.ra) Zayngeh.
Zaza (raaln.x) Mirov yan zar zaza.

ZazakL(n.dar.ra) Zareke ji ziraan kurd. Dirailk.

Zeb (hk.x.ewa) Hzdar. Tund. Qayra.

Zebaie (n.dar.m) Treke ji qara hatye dirstkirin, der w berdaye, Jibo veguhaztina ax zibil bo nav bax ii rezan Ii pita
dewaran di kin.

Zebbn (k.jn.l.m) bn :Zepbn.

Zebelal (hk.dar.ewa) Mirov gelek kelex raezin dirj. :Bi nre w hen i zebelahe li dira hen rawestaye?. Brxirkune,
girgine.

Zeber (hk.x.ewa) Hzdar. Deshelatdar. Tund. iyan.

Zeberdest (hk.I.ewa) Mirov hzdar ti bi zend ti bask. :Serbest

xortek zeberdeste.

Zebe (n.x.nr)/.v Fkyeke, dirje yan giroyire, niva w sore,

tovikn re di nav dane,taraa w irne. iti. Zebe.
Zebir (n.x.ra) Zeber.

Zebirdest (hk.dar.ewa) bn :Zeberdest.

Zebkirin (k.jn.I.ra) bn :Zepkirin.

Zehf (hk.x.ewa) Zaf. Ph. :Ez zehf ji te hez di kin. :Hk li bazar di
zehfin.

Zehfbn (k.jn.I.ra) Pirbn. Miebn. :Biyan li seyrangehn me

zehfbiine.

Zehf (n.dar.m) Berfireh. Miey.

758

Zehfkirin (k.jn.I.m) Miekirin. Berfirehkirin. Zdekirin. Zehmet (n.x.m) Giran. Asteng. etin. :Zehmeta min heraii di ber

av da ii!.

: Eve karek bi zehraete.

Zehmetbirin (k.jn.I.ra) Xwe raand kirin.Xizmetkirin. : Tu bi

xud i zehmeta ne be. Zehmetk (karn.l.dm) Mirov xwe jibo karek zehmet di de.
Rncber. Pale. Karker.

Zehmetksan (k.jn.l.m) Deraa rairov xwe raand di ke ji pxemet

dozek.

Zehmetkirin (k.jn.I.m) Zehmetbirin.

Zegzege (hk.dar.ewa) Zebelah.

Zelal (hk.x.ewa) Ron. Akera. : Ava kanyan ya zelale. :Deng te

zelale. Pemi :W i avn zelal ne hlane !. ang ; mirov neak ii

destdirj.

Zelalbn (k.jn.l.m) Ronbiin. Ekerabtin. (K) bn : Biin. Zelai (n.dar.ra) Xuyay. Ron. Akeray.

Zelalkirin (k.jn.I.ra) Ronkirin. Ekerekirin. :Heger zehmet ne bit

waneya me ji rae ra zelal bi ke!. (K) bn: Kirin.

Zelam (n.x.nr) Peya. Mr. Pend :ZeIamek hebii, ax nan w hebti,

nav w tunebti, ax nav w hebii, nan w tunebii ii ax ^
herdu hebtin, ew li mal nebii. Pend :ZeIara bi raiiyan, jin bi ryan.

Zelamn (n.dar.ra) Mran.Nana hza zelaman. :i zelamn li

nik v kurnne!.

Zelate (n.x.m) xwarin Xwarina ji giyayn ter, yn htirkir, mna

kerefs, read, xes, xiyar, bacan ii htd, digel xw ii tir tkel di

ken bi zad ra di xwen.

Zel (n.X.ra) candar ,kirmih Zr. Zl.

Zeman (hk.dera) Jeraan. Dera. ax. Dan.Danroj.

Zembele (n.x.nr) I.Mil derahijraran.2. Boryn av(henef). Zembl (n.x.ra) Seleke ji levenan, zilik, yan ivikan hati kirin.

Zembl

759

Zemblfiros (kara.I.dz) I.Kes zerablan di firoe.2. Nav

dastaneka kurd ye, ko qehreman roke zembil di tirotm. Zemn (n.x.nr) Erd.

Zend l(n.x.m) Qeda desti ji enk tan desti, yan ji mil ta desti.
Zend 2 (malb,n.x) Hozeka kurd ye.

Zendikbaday (hk.I.ewa) Mirov zendikn w bi hz, peyt

baday. Xwed zend ii bas.

Zendba (n.l.pir) Dest rairov ji raist(Iep) tan mil. :Zend bas

bi hevre.

Zen<^ (n x.m) 1 . Amrek asin deng j di ht jibo hiyar agehdarkirin bi kar di ht. : :Zenga mal, demhijm^ere,^zenga bi stoy kewalan ve di ken. Zirzirk. 2. Eke ji du kanken iroka
zeng ii beng.

Zengene (malb,n) Hozeka kurdane.

Zengii (n.dar.m) Zeng. Zirzirk.

Zengil

Zengilandin (k.jn.dar.m) Ldana zeng. Deng ji zengil di ht

peydakirai.(K) bdn: ez di zengilnim em di zengilmin, tu di

zengiln hn di zengilnin, ew di zengilne[. .itj ewan di zengilnin Pr:d[bi]+bdn. Bdb : di zengiland, di zengilandin.

Db,dr: zengilandib, zengilandibn. (F): bi zengilne, bi

zengilnin.

Zengilldan (k.jn.gl.ra) Zengilandin.

Zengiiol (n.dar.ra) baiinde bn :Zenguhk.

Zengilxane (hk.cih,n.dar.m) Cih hilawstin yan danana zengil.

Zengn (hk.dar.ewa) Dewleraend. Hey. :Mr zengn. :Jina
zengn. :Welat zengn.

Zengnbn (k.jn.I.ra) Pere mal mirov zehf di be. (K) bn: Bn.

Zengn (n.dar.m) Heyn. Hebn. : Zengnya w ji zrekya w ye.

Zengnkirin (k.jn.l.m) Mirov bi kar zann xwe dewlemend di

ke. (KTBri: Kirin.

760

Zengulk (n.dar.m) baHnde Corek iiikane. Zep (hk.x.ewa) Tund. Qaym. Peyt.

Zepbn (k.jn.I.m) Tundbiin. Ne livn. :Xwnabirn bi girdan zep na be.(K) bn : Btin. Zepkirin (k.jn.I.m) Liser zalbiin. Tundkirin. Ne hit bi live. :Xwe zep ke, nexwe d bi kev.(K) :bn : Kirin. Zepkir (hk.I.ewa) Hat zepkirin. Tundkir.
Zepzepe (hk.dar.ewa) Zebelah.

Zeqzefle (n.dar.m) Pivdanka naylon. Pivdank.

Zer (hk.x.ewa) Rengek taybet ye. Reng roj, reng miiz, reng
belgn payz.

Zerav (n.dar.rar) can Ksikeke di zik candaran da ye, ava zer tda
ye.Zerdav.

Zerbn (k.jn.I.ra) Reng rairov jiber nexwe y zer di bit. Belgn daran li payz zer di bin. (K) bn : Biin.
Zerd (hk.x.ewa) Zer. Zerdav (n.I.ra) Zerav.

Zerdet (n.x.nr) 1 . Pxember dn behdn(zerdet) ye.

Pxember kurdan. 2. Nav mrane.

Zerdil (n.dar.me)fq Mijmije.

Zergul (n.I.m) giya Corek genimye.

Zerik (n.dar.ra,hk.ewa) 1 . nexwet Derdeke giyan ii avn miroy zer di ke. 2. Mirov lewaz ii reng w zer.3. Zerya nva hk.
Zerika hk.

Zerikn (k.jn.dar.ra) Riiik rairov ji egera nexwe yan tirs zer

di be. (K) bdn: ez di zerikim em di zerikn, tu di zerik hiin di zerikin, ew di zerike[....it] ewan di zerikin. PR: d [bij+bdn. Bdb : ez di zerikm, tu, ew, di zerik, em,hn, ewan di zerikn.
Db,diir : ez zerikbiim, tu zerikbiiy, ew zerikbii, em zerikbiiyn,
htin, ewan zerikbiin.(bi biin).

761

Zer (n.x.m) 1 . Jina xweik ii xwed bejin ii bal. Xattin. Per. Kejal. 2. Reng zer. : Zerya dra w ne ji nexwey ye. Zeri (n.dar.nr) baiinde Zerwle. Zern (n.x.m) gui I . Nrgiza zer.2. Nav kean. Zerktk (n.dar.m) adt Core adyek firindeye, jehirdare, reng w
zere, mna mhigivane.

Zerkzk (n.I.m) bn :Zerktk. Zerkirin I (k.jn.l.m) Mirov dwarek, kaxetek, cilek bi zer reng
bike. (K): Kirin.

Zerkirin 2 (k.jn.l.m) Qelandina giyayn xwarin di nav riin da. :ToIik, kengir, zerkirin. (K) bn: Kirin. Zerkir I (hk.I.ewa) Reng zer l hat dan.
Zerkir 2 (hk.l.ewa) Qeland. Sorkir. Zerole (n.dar.nr) baiinde bn :ZerwIe.

Zerpt (hk.I.ewa) ) Mirov nexwe ko herdem reng w zer ii

ptii xuya di ke.

Zerptbn (k.jn.gl.ra) Reng rairov zer ti pt di be.

Zerpi (rd.dar.ewa) Zerpt.
Zerpitix (rd.dar.ewa) bn :Zerpt.

Zerwle (n.I.dn) baiinde iiikeka zer ii rengne,bihar ii havnan li

Kurdistan di pirin.

Zerwle
Zerzewat (n.dar.pir) giya Giyayn xwarin, mna kerefs, read, xes
ii htd. Teregiya.

Zerzr (n.x.pdn) baiinde Corek balindeyane, reng wan ree birbir

dijn.

Zever (hk.x.ewa) Wran. Zrek. avnetirs. Zeber. Zeve (n.x.nr) fq Zebe.

Zey (n.x.m) Erd bi kr andin bi ht. Zevya genim, ceh, nok ii

htd.

762

Zevlek (n.x.pir) Masolk. Zendiibask.

Zevlekdar (hk.dar.ewa) Mirov gir ti bi hz. Xudan zevlek. Zeyt (n.x.m) Riin il ko ji giya, tov ti candaran di ht kirin. Zeytn (n.x.m) Ber darzetiinane, xir yan hkye, rengn kesk, re, sor tar ii htd hene pa vegirtin dindikn w bi xwarin ra
di hn xwarin ii mifa ji zeyta wan di hn wergirtin.. Zexme (n.x.pir) Mna kulavane jin di xin singa xwe. Z I(n.x.nr) em. Rbar.Co. Z 2 (hk.cih,n.x) Du erain yek zy raezin(zy behdnan) y din biiik li batir Kurdistan.

Zbar (hk.cih,dever,n.ra) Devereke li Kurdistana Iraq. Hozeka

kurdane li Kurdistan. Zbar (raalb,n. dar) Xelk devara Zbar. Z (n.x.pir) Zarok. Jin. Xzan.

Zde (hk.x.ewa) 1. Pir. Mit. Tij.2. Ne pdiv.

Zdebn (k.in.I.ra) Pirbiin. Miebtin. Zehifbiin. :Roj bi poj endaran navend zde di bin. (K) bn : Biin.

Zdegav (n.l.ra) Gavn zde. Kar nerast. Kiryard ne rewa Zdegavkirin (k.in.gl.ra) Karn ne rast, rewa kirin. . : Kes zdegavyan bi ke d ht sizadan. (K) bn: Kirin. Zdekirin (k.in.I.m) Miekirin. Zehifkirin. :Hukmet mehyana
raaraostayan zde kirin. (K) bn: Kirin. Zdey (n.dar.m) Mirov,kar yan tit zde.Zdebiin. Zdik (raalb,n) Hozeka kurdane.

Zmar (n.x.m) Naln. Fxan. Grn. Zn (n.x.m) Hizir. Br. Zann.

Zndar (hk.dar.ewa) Mirov brtj, ko zti di gotinan di gehit li jib na ket. Bi zn. :Zrek qutabyek pir zndare, hema carek di
xwnit ii waneya xwe t di gehit.

763

Znd (n.x.pir) Mirov,candar giya. Jiyandar. Nemh. BRxMir. Zr (n.x.nr) I. Kanzayek zere pir bihaye. : Stovanka zr, gustila
zr.2. Tit ciwan ii bihadar.
Zrav (n.I.m) Ava zr.

Zravkirin (k.jn.gl.ra) Taradan bi ava zr. :Qaya demhijmr

ya zran kir.

Zravkir (hk.l.ewa) Hatiye zravkirin. Bi ava zr tam daye.

:QeIera rain zravkir ye.

Zrevan (pn.dar.dz) I. Nrevan. 2. Nav rarane.

Zrevan (kam.dar.ra) avdr. Nrevan.

Zrevankirin (k.jn.l.m) L nrn. (K) bn : Kirin.

Zrger (kara.dar. dz) Kes kar kirn ii firotina zr dike. Zringir.

Zringir (kar,n,dar.dz) Zrgir.

Zr (n.x.ra) candar Kirmeke di avda di jt.

Zrn (hk.dar.ewa) I. Tit rind ii bi biha mna-zr. 2. Nav

kean.

Zrker (kam.dar.dn) Zrger.

Zrkirin (k.jn.I.m) 1. kirina zr. 2. Tamdana kanzadan di zr.

Bi zr taradan.

Zrvan (kara.dar.dz) Xwedy zran. Zrker. Zringh.

Zval (hk.x.ewa) rikn pateyan.

Zwe (hk.cih,cugm.x) Nav endn gundane li Kurdistan.

Zwik (hk.cih,cugra.dar) Nav hinek gundane. Zibaie (n.dar.ra) Tra zibih. Zebale.

Zibare (n.x.m) Kar bi tebay jibo raalek. Kar bi hevre.

Zibarekirin (k.jn.I.m) Bi kar zibar rabiin. :Gund zibar jibo

mala melay di kin.

Zibii (n.x.nr) Rx ii pikuln kewal ii dewaran.

Zibildan (hk.cih,n.dar.m) Cih zibil di kin. Gfank. Gflc.

Zibiln (k.jn.x.m) Wek giyandar rx di kin. l di zibilit.

Zibilkirin (k.jn.l.m) 1 . Jibo zaxkirin, cotyar zibil li bax, rez ii bstanan di kin. 2. Zibiln. (K) bn: Kirin.

764

Zi (hk.x.ewa) Mit. ir.

Zibn (k.jn.I.ra) irbtin. (K) bn: Btin. Zikirin (k.jn.l.ra) irkirin. avorkirin. :Rabe karek bike, xwe
wesa zi neke. (K) bn: Kirin

Zigurd (hk.x.ewa) Zirgurt.

Zik (n.x.nr) conl .Qeda giyan rairov ya nerim, navbera ran ti

sing, ji al sing. Pnd :Zik xwe hn du nanan meke, can xwe

hn du karan raeke. 2. Cih xwarin di kevit. Gede.

Zik

Zikl (hk.I.ewa) Mirov zik w raezin,rana y lekan.

Zikiin (k.jn.I.ra) ilbiina desnivja rairov ii candaran ji egera
nesax yan ps xwarin ii zde xwarin. Hinavtin. (K) bn:iin.

Ziks (hk.I.ewa) I. Mirov zinx. Mirov epel. 2. Janezik. ana

zik.

Ziksan (k.jn.l.ra) ana zik. Zik di e. (K) bn: an.

Zikfireh (hk.I.ewa) Kes bhinfireh. Bhinfireh.
Zikfireh (n.I.ra) Bhinfireh.

Zikn (hk.dar.ewa) Mirov herdera di xazit zik xwe pir xwarin bi

ket.Bhnefs. Zikmak (hk.I.ewa) Niv. Berebab. :Lengerya w zikraak.

:Der'3en zikraak.
Zikmek (hk.I.ewa) Mirov zik w mna mekan.
Zikmezin (hk.I.ewa) Mirov zik w mzin.

Zikre (hk.I.ewa) Mirov avn w bi xelk d na rabin ii bi xoya

wan tengav di bit. Mirov ne dilsqj. Zil I (hk.x.ewa) Mezin. Gewre. Qebe. Biloq. Zil 2 (n.x.n) Dava giyay hik. Zilik. eqik dar y zirav.

Zilam (n.x.nr) Zelara. Mr. Zilbn (k.jn.l.ra) Zqbiin. Girbiin. :avn w pve zil bn. (K) bn

rBun.

765

Zilhz (hn.I.ewa) Xwed deshelat ii hz. Emerka welatek

zilhze.

Zilik (n.dar.nr) Zil.Zilik ixat.

Zilnk (n.dar.m) Tiyanka nan, ji zilikn genim yan ceh hat

kirin.

Zilkirin (k.jn.I.ra) I.Zqkirin. Mezinkirin. Girkirin. 2.Rawestandin. Ne livandin. : (K) bn :Kirin.

Zilpn (n.dar.ra) deng Deng kevtina dilopn av.

Zilq (n.x.ra) Zibil tewalan, iiikan. :ZiIqn sivandokan.

Zilqutandin (k.jn.dar.ra) Li hevdana zhn avan. Livna avan.

(K) bdn : ez di zilqutinira era di zilqutinn, tu di zilqutn htin di zilqutnin, ew di zilqutine[...itj ewan di zilqutnin. Pr : d [bij+
bdn. Bdb : di zilqutand, di zilqtitandin. Db,diir: Zilqutandibti,ziqutandibiin. (F) : bi zilqutne, bi zilqutnin.
Zilok (n.x.ra) bn :ZiInk.

Ziman (n.x.nr) I . Alav di hev gehitin ye.Derbirne bi gotin yan nivsn, jibo ko rairov di hev bigehije. Her netewek ziraan xwe
heye, ziraan kurdan Kurdye.2. Ezman. Pend :Ziman heye

derraan raal, ziraan heye wran raal.

Zimandirj (hk.I.dz.ewa) Ezmandirj.
Zimanre (hk.n.I.dz.ewa) Ezmanre.

Zimanps (hk.L.ewa, n.I.dz) Ezraanps.

Zimanvan (pn.dar. dz) areza di war ziraanan da. Zimanvan (kara.dar.ra) arezay di war ziraan da.
Zimanzan (pn.dar.dz) Ziraanvan. Zimanzan (karn.dar.ra) Ziraanvan.

Zimn (n.x.ra) deng Dengek hd ii zirave hinde caran ji guhd

rairov di ht. Ziringn.

Zimpare (n.x.ra) Corek kaxeza zivir e, rairov jibo renn ii

hiliikirina dar, ber, kanzad ii htd bi kar di hne.

Zimparekirin (k.jn.I.ra) Hiliikirin bi ziraparey. (K) bn:Kirin.

Zinar (nx.nr) 1. Nizar.2. Nav rarane. Brx Beroj. Zinc (n.x.ra) Kol ji qara kir.

766

Zincr (n.x.ra) I .Du qeytann pan yn wekhev dirj lvn wan bi

didankan rzkirne, ev didanke hevdu di girin jibo peytkirin ti vekirina cilan bi kar di hn.2. Rz. 3. Ristika ji xelekan pkhat.
Zincrkirin (k.jn.l.ra) l.Bi zincran daxistin. 2. Dorpkirin. (K)
bn: Kirin.

Zind (hk.x.ewa) Sax. kser.: Evro bernaraeyek pir xwe bi

awayek zind li KTV d ht belavkirin.
Zindbn (k.jn.I.ra) Saxbiin. Vejiyan.

Zindkirin (k.jn.I.ra) Saxkirin. Vejandin. : Hersal era branna

ehdan zind di kin. Zingezing (n.I.ra) deng Zingn.

Zingn (n.dar.ra) deng Dengek zirav di kevit guh mirov.

Ziringn. Zinx (hk.x.ewa) epel. Lewe. Zir I (hk.x.ewa) Nerast. Nedirist. Sexte. Zir 2 (n.x.m) deng Deng zirna keran. Zirar (raalb,n) Hozeka kurdane. Zirav (hk.x.ewa) Ne stiir. :Bejin azirav Ziravbn (k.jn.l.m) Tit zirav dibe. Bi werzi bejina mirov zirav

dibit. Pend :Di kiider zirav bti bila di wder bi pie. (K) bn :
Bn.

Zirav (n.x.m) Yekeya ziravbiin. BrxStiir.

Ziravkirin (k.jn.l.) Tit stir rairov bi birn ii j birin zirav bi kit. (K) bn : Kirin. Zirbab (n.dar.nr) Zirbav I. Bab nerast. 2. Mr dayk. Zirbar (hk.I.ewa) Zirbehir. Zirbarbn (k.jn.gl.ra) Zirbehirbtin.

Zirbar (n.I.ra) Zirbehr.

Zirbarkirin (k.jn.gl.ra) Zirbehirkirin. :Ji raal ti milkan hat

zirbarkirin.
Zirbehir (hk.dar.ewa) B behir. Par tda tunebiin.

Zirbehirbn (k.jn.gl.ra) B behir biin.(K) bn: Biin.

767

Zirbehirkirin (k.jn.gl.m) J b behh kirin. B parkirin. :Biray

xwe ji mal zirbehir kir.(K) bn: Kirin. Zirbehr (n.I.ra) Behir t nebiin. Bbehr.

Zirbira (n.dar.nr) Biray mirov, ji dayk yan ji bav bi tin.

Zirdayk (n.I.ra) Jinbab. Jinbav.

Zire (n.x.m) Lerapeya piiik ya elektirkn desti.

Zirezir (n.I.ra) deng 1. Deng zincr ristikan. 2. Deng zirna

keran.

Zirezirkirin (k.jn.gl.ra) Deng zirezir j peydabn. Bihstina

deng zirezir. :Ker zirezir di ke, diyare y tn ye!.

Zirn (n.dar.m) deng I . Deng ristik, stovank, zinch ii htd. 2.

Deng zengilan. 3. Deng zirna keran.

Zirgurt (lik.dar.ewa) Mr bjin. Xort bi tin. Bjin. Bhin.

Zirgurt (n.dar.m) Jiyana bi tiny. Bjin.

Zir (n.x.ra) Cilnji hesin hatne kirin ervanan li xwe di kirin

jibo parastin ji iir, tr ii riraan.

Zir (n.x.ra) I.Davn teysokin di nav perokanda, nexasim yn

jinan. 2. Dindikn hinarane yn hiikkir.3. Zibil iiikan.

Zirn (k.in.x.ra) Deng kerane. : Ker di zirh, di zir, di zirin. Zirpo (n.I.ra) Mirov yan tit bi zir hati pon. Tank.
Zirze (hk.cih,cugir,n) Gundeke li devera Zaxo.

Zirk (n.x.m) Ava bi xwely hatye vegirtin, reng w zerve di bit,

jibo raizeytan bi kar di ht.

Zirke (n.x.ra) Nevis. Kea nevis. Zirktk (n.I.ra) am Zerksk. Zerktk. Zirkur (n.l.nr) Kur nevis.

Zirna_(n.x.ra) mCak Ararek razkye, bi pifliirina dev l dixin,

deng w pir xwe ii dilvekere. Zirnabi (pn.I.dz) Zirnavan.

Zirnavan (pn.dar.dz) Mirov ziraay l dixe. Pend :ahya

zimevan be ii ew bi xwe l bixe.

Zirserim (hk.dar.ewa) Berim. :Mirov zirerim.

768

Zirt (n.x.ra) Nav li xwedan.

Zirtek (hk.dar.ewa) Mirov bi zirt ii gefan di xurit. Belakir.

Difinbilind. Ji xwe zde. erxwaz. Zirteld (n.dar.m) Zor. Kiitek. Zirtkirin (k.jn.I.m) Dema rairov nav li xwe di de, xwe rarxaz ii

zorzan di zanit. Pesind ji xwe raezintir dan. (K) bn: Kirin.

Zirto (hk.dar.ewa) Zirtek. Zirtoi (hk.dar.ewa) Zirtek. Zirtonek (hk.dar.ewa) Zirtek. Zirxe_(n.dar.ra) Jinbabajina rar, yan jinbaba rar jin. Zirxezr (n.dar.nr) Zirbav jin yan rar rairov. Zirxtik (n.dar.ra) kzik Ssirk

Zirxweh (n.dar.ra) Xweha rairov ji dayk yan bav bi ten.

Ziryan (k.jn.x.ra) Dema pst rairov ti candaran jiber xuryan, cilikn zivir,nexweyan ti htd di zrikit ii xwnelok di bit. (K)

bdn: ez di ziryim em di ziryin, tu di ziry hiin di ziryin, ew di zirye ewan di ziryin(zirin). PR: d bi xbdn. Bdb : di zirya, di ziryan. Db.diir : ziryabtira, ..btiyn, ..by, ..biin. (F) : bi zirye, bi
ziryin(bi zirin).

Zirziqanndin (k.in.I.ra) Leqandin. Veleqandin. Hejandin.(K) bdn:

ez di zirziqnira em di zirziqnn, tu di zirziqn hiin di zirziqnin,

ew di zirziqne[. . .itj ewan di zirziqnin. PR: d bi + bdn. Bdb :

di zirziqand, di zirziqandin. Db,diir : zirziqandibii,ziziqandibiin.
(F) : bi zirziqne, bi zirziqnin.

Zirziqn (k.jn.dar.m) Livn. Leqn. Hijyan. Di zirziqim, bi zirziqe,

zirziq, di zirziqin.

Zirzir (hk.dar.ewa) deng Zirn. :Zirzira deng bazinkan.

Zirzirkirin (k.jn.I.m) I .Zirtkirin. Deng xwe kirin. 2. Deng

zirzir. (K): Kirin. Zistan (hn.dem.n.x.ra) bn :Zivistan. Zivl (hk.x.ewa) Pereyn perokan. Pirtn pateyan.

Zivil (n.x.nr) bn :ZibiI.

Ziving (n.x.m) ikeft. Berevez.

769

Zivir (hk.x.ewa) Tit ne hilti. : Dwar zivir. Destn zivir. Zivirandin (k.jn.dar.m) I. Vegerandin. 2. Badan. (K) bdn: ez di

zivirnim em di zivirnn, tu di zivirn htin di zivirnin, ew di zivirne[...itj ewan di zivirnin. Pr: d[bij+bdn. Bdb : di
zivirand, di zivirandin. Db,dtir: zivirandbii,zivirandibtin. (F) : bi
zivirne, bi zivirnin.

Zivirbn (k.jn.I.ra) Tit zivir di bit. : Destn w jiber karkirin

yn zivir btiyn. (K) bn: Biin.

Zivirn (k.jn.x.ra) I. Vegeryan. 2. Li dora xwe zivirn. Pend:Ziyir

dest ji pyan dirjtir. Ang; i bi dest rairov ve ne ht. (K) bdn:

ez di zivirim era di zivirn, tu di zivir hiin di zivirin, ew di

zivire[....itj ewan di zivirin. Pr: d [bij+bdn. Bdb: ez di zivirra, era di zivirn, tu,ew di zivir, htin,ewan di zivirn. Db,diir. Ez iviriibiira era zivirbtiyn(btin), tu zivirbtiy hiin, ewan zivirbii,
ew zivirbii. (F) :bi zivire, bi zivirin.

Zivirkirin (k.jn.I.ra) Mirov tit hil zivir bi ke. :Min dastn xwe
zivir kirin. (K) bn: Kirin.

Zivistan (hk,dera.n.x.ra) Werz berf ti baran, y di dii payz ra

diWi. Pend :Zivistana serhejn tire ji ya dhejn. Ang; heger li

destpka zivistan gelek bar d dawya w ya xwe be. Pend
:Agir fky zivistan ye.Pend : Zivistanan xwe gro neke, biharan
xwe ter neke.

Zivrk (n.x.ra) ad Core kzikeka zere, jehirdar, rana mhingiv

ye.

Zivt (hk.x.ewa) Zx. Peyt. eleng.

Zivtbiin (k.in.l.ra) Peyt, eleng, zrek- biin.

Zivt (n.x.ra) Peyt. Zx.

Zivtkirin (k.jn.I.m) Zrek, eleng- kirin.

Ziyad (hk.x.ewa) Zde. Ziyadbn (k.jn.I.ra) Zde, pir- biin.
Ziyad (n.dar.ra) Zdey.

Ziyadkirin (k.jn.I.ra) Zdekirin.

Ziyan (n.x.ra) Kar neba. Kar xira. :Kar tu p hestay tu raifa

nne, l ziyane.

Zivangehandin (k.jn.I.ra) Wek rairov yan titk bi bh egera

xirabkirin, ziyan bi gehne. Karek tk bi de. : Eysale irirk

ziyann raezin gehandine andin. (K) bn :Gehandin.

770

Ziyankirin (k.jn.l.ra) Karn xirab kirin. :Pez ivan ziyana mala

melay kir. Ang; hat erandin.
Ziyaret (n.x.nr) Gor. Goristan. Z 1 (n.x.ra) X. Z 2 (hk.dera) bn :Zti.

Zik (n.x.m) Pn havtina dewaran.Pehnn dewaran.

Zikdanan (k.jn.I.m) Dewar pnan di wenin,di danin. Zikan

di danin. :Hesp zikek dana xudan xo. Zikhavtin (k.jn.l.m) Zikdanan.

Zh (n.x.m) can Lvn avan ko raijlank liser rzin.erra avan

da di poit.

Zl (n.x.nr) bn :ZIik.

Zlan (lik.cih,devern.x.m) 1 . Nav deverek ye li Kurdistan. 2.

Nav keane.

Zlik ( n.dar.ra) 1 . Tit sertj yn le candarn rana stng, zerktik, mhingiv ii htd ko berevan ya xwe ji dujniinan p di kin deraa di le di ikilnin ii jehir di rjin. 2. Dava giyay ji
nii hin di be ti bi ser ax di keve, hj reng sip ye. Zlik tovikn gundoran ji nii bi ser ax kevtne.3. Ttilk.

Zlikdan (k.jn.I.ra) Hinbiina giya ii daran deraa zlikan di de. :

Xiyaran zlikn dayn.

Zn (n.x.nr) Corek kurtanane, kurte ti ciwane, bi rk ii bendn

rengereng xweralandye. Rikb bi herdu alyan ve heye jibo siwar pyn xwe l peyt bi ken. Pend :Zn li l kir. Ang ; heger cilik ji yek ne hn.

Zndan (Iik.cih,n.dar.ra) Girtgeh.

Zndan (hk.dar.ewa) Kes di zndan da. Girt.

Zndankirin (k.jn.l.ra) Xistin nav zndan. Girtin. Zndankir (hk.I.ewa) Mirov hat zhdankirin. Mirov kevt di
girtgeh da.

Zndewer (n.dar.nr) Candar. Canewer. Jiyandar. Znd (hk.dar.ewa) bn:Zind.

Znd (hk.dar.ewa) Zind.

771

Znkirin (k.jn.I.m) Zn liser pita dewaran danan, kirin.

Kurtankirin. : Hesp zn kir. (K) bn : Kirin.

Znkir (hk.I.ewa) Dewar zn l hati kirin ii peytkirin. Pend :Zn

li l kir.

ZE (n.dar.m) Het rojn sira dijwarin di zivistan da, ku ji 18

tan 25 iwat, hember 3 tan 10 adar[zaynj. Pend :Ez zperae

zpedarira, heger bi barira yan nebarim her ya sarim. p^nrf :Zpene zpedarin, heger bi barin, genim ti alin, heger nebarin, berx ti
karin. Pemi :Ne bihar berya zpene, ne zivistan piti zpene.

Pend :Heger li zpey bar, me da r, heger ne bar, genira li kar.ang ; barna berf ii baranan li zpey jibo andina genim pir
bae.

Zpik (n.x.ra) 1. Pirsik. 2. ipik.

Zq (hk.x.ewa) Gir. Mezin. Beloq. avn zq. avn zil.

Zqbn (k.jn.I.ra) Zilbn. Belbtin.Girbtin. : avn w ji kfan zq
bn. (K) bn: Bn.

Zqkirin (k.jn.I.ra) Belkirin. Zilkirin. avn xwe zqkirin. (K) bn:

Kirin.

Zqzqok (n.I.ra) Tit di biriskh, di teysh.

Zrek (hk,hn.x.ewa) 1. Hobend. Peyt. eleng. Zx. Jh. 2. Nav

mrane.

Zrekbn (k.in.I.ra) Peytbn. elengbn. Jrbiin. : Maraostay

gote qutab tuy zrek biiy, inke tu pitir ji ber di xwn .(K)
bn: Btin.

Zreid_(n.dar.ra) eleng. Peyt.

Zrekkirin (k.jn.I.m) Peytkirin. Zxkirin. : Div tii evsale xwe

zrek bi k li xwendingeh. (K) bn: Kirin.

Zrevan (hk.dar.ewa) Mirov hez di ke her titi bi zane. Davdoz.

Ztik (n.x.ra) Zik.

Zv (n.x.ra) katna Core kanzayeke bi bihaye, reng w ber bi sip ve

ye, rana stovank, gustil, ristik ii htd bi kar di hnin.
Zvar (hk.x.ewa) Hejar. Destkurt.
Zvar (n.dar.m) Hejar.

Zving (n.x.m) bn :Ziving.

772

Zy (hk.dar.ewa) I. Tit reng w weke zv be.2. Cejina borna 25 salan, ya avakirin yan jinann. Cejinazv[yobla zvj. Zvker (kara.dar.dz) Mirov zv dike.
Zvkirin (k.jn.I.m) I. kirina zv.2. Tamdan bi zv. Zvkir (hk.I.ewa) Hat taradan bi zv. Bi zv hat pon.

Zvzve (n.dar.dz) candar ad Adyeke gelek p hene jihirdare.

:Zvzvey bi dest w ve da!.

Zivzive

Zvzvk (n.dar.ra) can Hest y pita candaran, y bi gir ji patik tan kilk. :Zvzvka pita rairov ji endn giryan pldiatye.

Zvzvk
Zwan (n.x.ra) Giyayn bi ziyan yn di nav genim, ceh, birinc
htd hin di bin.

Zx (hk.x.ewa) Zrek. Peyt. :Kovan lawek zxe, li xandingeh.

Zxbn (k.jn.I.m) Zrekbtin. :Kovan ne wek ber y zx biiy!. (K)

bn: Biin.

Zxik (n.dar.m) Tit sertj. : Zxikn raiiyn rihdna w yn biser

kevtn.
Zixi (n.dar.rae) Zireki.

Zxkirin (k.jn.l.ra) Zrekkirin. :Xwe zx ke da ser bi kev!.(K) bn:

Kirin.

Zz (hk.x.ewa) Sil. Tore. Xeragn. :Jina zz. :Xort zz. Zzbn_(k.jn.I.ra) Bi silbtin ji raal derkevtin. Silbiin. :Jina w zz bii. :Kurik zz bii.(K) bn: Biin. Zzkirin (k.jn.l.m) Silkirin. (K) bn: Kirin. Zom (hk.cih,n.x.m) Ciheke li ol, xelik li havnan kepir zincan

773

avan di ken l akinc di bin, jibo erandina kewaln xwe ii

bhinvedan.

Zor (hk.x.ewa,hn.end ) 1. Ktek. 2. Ph. Gelek. Pend :Zora zor j

di in, kma km j di in.

Zoran (n.dar.m) yar Core lstineke, mirov xwe lk di din kan k

d hevdij xwe li erd bi dh ii ser kevh. Xwelkdan. Zoranbaz (pn.dar.dn) Mirov rahati jibo xwelkdan.Lstikvan
xwelkdan.

Zoranbaz (n.I.ra) Xwe lk dan.

Zoranbaz

Zorandin (k.jn.x.ra) Yarya zoran kirin. Xwelkdan. (K) bdn: ez di zornira em di zornn, tu di zorn hiin di zornin, ew di zorne[....it] ewan di zornin. Pr:d[bi]+bdn. Bdb : di zorand, di zorandin. Db,dtir: zorandibii, zorandibtin. (F): bi zorne, bi
zornin.

Zordar (hk.dar. ewa) Kes zory dike.Zirtek.

Zordar (n.dar.m) Ktek. Xurt.

Zordarkirin (k.jn.l.m) Xurt li xelik kirin. Ktekkirin.

Zordest (hk.I.ewa) Zordar. Zilhz.

Zordesd (n.I.ra) Zordar. Ktek.

Zordestkirin (k.jn.gl.ra) Zordarkirin. Xurtkirin. Zor_(n.x.ra) 1. Ktek. Xurt.2. Pirn. Gelek.

Zorkirin (k.jn.I.ra) Zordarkirin.
Zorker (hk.I.ewa) Zordar. Zorker (n.I.ra) Zordar.

Zorkerkirin (k.jn.l.ra) Zordarkirin.

Zorzan (hk.I.ewa) Mirov ph zana. Mirov gelek di zanit.

Zotiii (n.x.m) Paya candar ii mirovan.
ZOV (n.X.nr) candar ad ZVZVC.

774

Zozan (hk.cih, n.x.m) I . Cih fnik dilveker li havnan. Pend

:Zozan di xwein bi koer. 2. Nav keane.

Zulia_(hk.x.ewa) Tit av j veweryay. Hiik. Ne ter. Ne il.

Pend :ji av derkeft zirp ti zuha.

Zuhabn (k.jn.I.ra) Hiikbtin. (K) bn: Btin.

Zuhakirin (k.jn.I.ra) Hiikkirin. Vewerandin : Cilikn xwe li ber

agir kuk zuha kirin. (K) bn: Kirin. Zuhaldr (hk.l.ewa) Hati zuhakirin.
ZuhayL(n.dar.ra) Hik.

Zurbe (n.x.ra) Revde. Bir. :Zurbeyeka guran. Dehban. Berazan.

Zurne (n.x.m) maztk Ziraa.

Zuwa (hk.x.ewa) Zuha.

Zii (hk.den) Ber deraa pdiv.Di dema xweda. Ne direng. : Z

were mal. Zti bi nive.

Ziida_(hk.dem, dar) Pdem. Ber noke. Z. Ji mje. :Zda ew li

dervey welat di rane.

Zkirin (k.jn.I.ra) Lezkirin. :Z ke, heger heval d te hlin.

Zrezr (n.I.ra) deng Zrezh. Qjeqj. Nizeniz.

Zrezrkirin (k.jn.gl.m) Zrezkhin.Girn. Niznizkirin.

Zrm (n.dar.m) Girn. Zarzar. Zarzarkirin.

Zye (hk.dem) Ziida.

Zxav (n.dar.m) Km .Edav.

775

.::-:,;Er

-s./m::"-;-:i*!s*i4ii3fe::iL

' .^^^HifiSI:.;

^|^|S|^!Ss':r
: :..^:*:^'^^^^^/.;' :

;^iv,.

:tA1^

js*^:

,-

..'\
v"

:;; ,fc?:;:,;,:; .:,.-

-;: ''::-r.