Praia Amrica

1. EMPRAZAMENTO

DATOS XERAIS Comarca: Ras Baixas. Sector: Ra de Vigo. Municipio: Nigrn. Parroquias: San Mamede de Priegue ao nordeste, San Xon de Panxn ao noroeste, San Fiz de Nigrn no centro, San Pedro da Ramallosa no sudoeste, e Santiago de Parada ao sueste. Extensin: 11,56 km2.

06_07_408

2. CARACTERIZACIN
ELEMENTOS NATURAIS ELEMENTOS ANTRPICOS

AS FORMAS DO RELEVO
Unidade situada entre o Monte de Lourido ao sur e a punta do porto de San Xon de Panxn ao norte. A fronte costeira est formada por un amplo complexo sedimentario que engloba os areais de Panxn ou Area Alta e Amrica separados na sa parte central pola desembocadura do Ro Muos que configura neste sector unha pequena rea hidromorfa con marismas. A intensa transformacin da paisaxe pola expansin urbana e turstica motivou a progresiva degradacin do complexo dunar asociado. A proxeccin continental da unidade estndese pola cunca baixa do Ro Muos que configura unha chaira aluvial ao redor do leito principal. O val disimtrico xa que das das vertentes, a norte a que alcanza mis lonxitude e desenvolve unha ladeira de pendente progresiva ata alcanzar a lia de cumios nos montes granticos de San Romn e Outeiro Grande.

USOS DO SOLO
Claro predominio do uso residencial nun dos espazos de maior dinamismo turstico da costa galega, propiciado pola benignidade do seu clima, as excelentes e amplas praias e as boas conexins viarias. Entre as mltiples urbanizacins que enchen este amplo val, asoman elementos residuais do extenso parcelario agrcola, que desempea un labor complementario economa familiar. Nos espazos menos aptos para os labores do campo aparecen os monocultivos forestais (eucalipto e pieiro) e os bosques mixtos, ou en caso de ser parcelas abandonadas, matogueiras de substitucin. Pola unidade transita o Ro Muos, que desemboca en praia Amrica e que leva aparellado un interesante bosque de ribeira de gran valor ecolxico.

AS UNIDADES LITOLXICAS
Na unidade existe unha clara diferenciacin litolxica en bandas. A banda mis ancha, situada no interior, correspndese con granitos de feldespato alcalino con facies de gran medio a groso, entre os que se intercalan lentellns de gneises de biotita. A banda litoral, en cambio, correspndese con materiais metamrficos do tipo dos xistos, lousas e paragneises pertencentes ao Complexo de Cabo Home - A Lanzada, anda que s chega a estar en contacto co mar nos salientes costeiros do porto de Panxn e Monte Lourido. A praia est formada por deposicins de area de Idade cuaternaria que adquiren unha amplitude importante, chegando a contactar cos depsitos eluviais do nordeste. O val do ro Muos adquire importancia polos depsitos coluvio-aluviais, as como un socalco de 10 a 25 m na sa marxe dereita.

MORFOLOXA
O groso dos espazos construdos localzanse no mbito inmediato da praia. A tipoloxa das edificacins vara en funcin da sa localizacin; na costa predominan os edificios de 3 e 4 plantas ligados ao ncleo urbano de Nigrn, mentres que cara ao interior fano as edificacins unifamiliares, que poden aparecer illadas ou formando urbanizacins. Os ncleos tradicionais prximos costa como O Viso ou San Xon (considerado ncleo de identidade do litoral) aparecen integrados no tecido urbano costeiro debido sucesiva anexin de novas vivendas que remataron por ocultar a forma orixinal do asentamento. Cara ao interior, onde a densidade de poboacin menor, mantense anda esta estrutura nuclear propia das aldeas galegas en lugares como A Barxa, A Carrasca ou San Fiz de Nigrn. O parcelario agrcola, pola sa banda, responde a unha tipoloxa minifundista de campos de cultivo pechados e destinados principalmente ao autoconsumo.

A DIVERSIDADE CLIMTICA
Costa sedimentaria de ambiente climtico Clido e Hmido: precipitacins medias entre 1200 mm e 1400 mm, temperaturas suaves que alcanzan valores medios anuais por enriba de 15 C e amplitude trmica anual entre 12,5C e 13,5C. Nos puntos mis elevados da unidade, fundamentalmente no mbito do monte Outeiro Grande, rexstranse maiores precipitacins, da orde de 1400 mm a 1600 mm, polo que se inclen na variante Moi Hmida do dominio climtico.

OS SOLOS
Arenosoles lbicos e hplicos nos depsitos areosos do extenso complexo sedimentario da praia Amrica e un pequeno sector de fluvisoles slicos e tinicos nas marismas da desembocadura do Ro Muos. O resto da fronte costeira est moi transformada pola presin urbanstica derivada sobre todo do fenmeno turstico, de a que gran parte dos solos sexan antrosoles. Na vertente desenvlvense os solos mis profundos e frtiles, do tipo cambisol dstrico, anda que a expansin urbana tamn est a modificar este espazo. Por ltimo, no alto de Outeiro Grande, a maior pendente condiciona a edafoxnese dominando os umbrisoles dstrico-lpticos que soportan usos principalmente forestais.

INFRAESTRUTURAS DE MOBILIDADE
Das vas de alta capacidade, a A-9 e a autoestrada AP-9 desconxestionan o intenso trfico que soporta este territorio, en particular en poca estival. Ademais desta grande infraestrutura existen das estradas de menor rango, a C-550 e a PO-335, que vertebran todo o litoral servindo de apoio para toda unha serie de estradas provinciais e locais encargadas de posibilitar os desprazamentos por toda a unidade. Debemos mencionar tamn o pequeno porto de Panxn que, a pesar de non estar acondicionado para o efecto, serve como lugar de recalada para as numerosas embarcacins deportivas que se achegan a esta zona da costa.

AS AUGAS
No centro de Praia Amrica desemboca o ro Muos, principal colector da rede hidrogrfica da unidade que, dende o leste, drena a auga procedente dos relevos orientais e a verte masa de Augas Costeiras 20102.

PATRIMONIO HISTRICO
Nos espazos mis altos da unidade, cara ao leste, abundan os restos arqueolxicos produto do paso por estas terras de numerosas aldeas que atoparon aqu as condicins ideais para establecerse. Destacan os numerosos petroglifos (Chan do Outeiro Grande, Pedreiro, Tan-Tan, Pedra Grande, Chan da Lagoa, etc.) ou os restos de antigas construcins como os castros e Priegue. Ademais existen numerosas mostras de prcticas relixiosas celtas como o Crculo ltico da Mmoa ou a Ara a Mercurio situados en San Mamede de Priegue e San Xon de Panxn respectivamente. Existen mltiples mostras de arquitectura relixiosa existentes como a Capela das Angustias, Capela de Monte Lourido, a igrexa de San Pedro da Ramallosa ou a Igrexa de Santiago de Parada xunto s cales aparecen cruceiros de bela factura. Cabe mencionar tamn as magnficas mostras de arquitectura civil representada nos Pazos de Nigrn ou de Cea e o de Cadaval ou de Urzaiz, ambolosdous declarados Ben de Interese Cultural.

O PATRIMONIO NATURAL
Pertence ao IBA Contorno mario das Ras Baixas. Costa sedimentaria con pequeno sector acantilado en Monte Lourido. Al, anda que os acantilados marios atlnticos (1230) non se desenvolven ben, existe potencialidade para o 1210, vexetacin anual sobre refugallos marios acumulados. A praia mostra dunas incipientes e outras moi degradadas, inclubles no grupo 21 (dunas martimas atlnticas). Tamn existe unha rea hidromorfa na desembocadura do Ro Muos entre depresin hmida intradunar (2190) e marisma (grupo13). Ao interior desenvlvese un dos sectores tursticos mis caticos e densamente urbanizados da costa de Galicia. Anda que existen masas mixtas e numerosas pequenas agrupacins de recolonizacin, o Ro Muos configura o principal corredor ecolxico. As, aparecen masas ripcolas (91E0) de bastante dimensin e zonas herbceas hidromorfas ao longo do curso medio e baixo do ro ata o corte que supn o polgono industrial de Porto Molle. Outra masa frondosa de interese atpase na Fraga.

O CARCTER E A ORGANIZACIN ACTUAL

Dentro da unidade podemos diferenciar dous espazos contrastados. Dun lado a costa que se caracteriza pola intensa urbanizacin derivada dun aproveitamento turstico, froito da interaccin entre os valores naturais e as caractersticas propias dos espazos urbanos. Por outro lado, o interior no que se manteen os trazos propios do rural con presenza de aldeas xunto s que se localizan espazos agrcolas activos, cuxo sistema de producin se caracteriza polo pequeno tamao das explotacins e o emprego do barbeito. As pois defnese unha paisaxe dicotmica en que dous espazos antagnicos conviven formando unha unidade de contrastes na que se xustapoen distintos modelos de ocupacin e aproveitamento do territorio.

DINMICA DA PAISAXE
A finais dos anos 70 aparecen un gran nmero de novas vivendas para segunda residencia de moitos cidadns de Vigo que foi transformando un val mediante a modificacin dos tipos e intensidades de usos, modificando a sa paleta de cores, as sas texturas de materiais e o gran da sa escala. As parcelas que antigamente se dedicaban agricultura sufriron un proceso especulativo, transformndose en soares preparados para albergar a crecente demanda de novas edificacins estacionais que modificaron os identificadores tradicionais.

RISCOS E IMPACTOS
A completar durante a elaboracin dos catlogos e directrices da paisaxe litoral.

3. AVALIACIN
VALORACIN DA PAISAXE
O complexo areoso de praia Amrica preside e caracteriza a unidade. O seu extradorso, o amplo val do ro Muos, nas cotas baixas, recolle o intenso desenvolvemento urbanstico de Nigrn, dando como resultado un mbito eminentemente construdo, no que parecen intercalarse residuais mbitos rurais, vestixios do frtil val que configurou o leito do ro, de relevante valor ecolxico, no que predominan os elementos artificiais como vas, edificacins e equipamentos ou infraestruturas. O ro Muos, que desemboca no areal constite a conexin entre o interior e o mar achegando calidade escena. O monte de Lourido configura un punto de observacin capaz de achegar diferentes perspectivas deste espazo, da costa cara ao interior ou dende a ribeira, ambas as das presididas pola baa de Baiona en primeiro plano e o Atlntico como pano de fondo.

4. PLANIFICACIN
OBXECTIVOS DE CALIDADE PAISAXSTICA
A completar durante a elaboracin dos catlogos e directrices da paisaxe litoral.

ACCINS
A completar durante a elaboracin dos catlogos e directrices da paisaxe litoral.

MBITOS DE RECUALIFICACIN
Crecementos dispersos no Monte Lourido, co obxectivo de ordenar os usos do solo e evitar a implantacin de vivendas unifamiliares dispersas na fronte costeira, sen funcins definidas e sen identidade poboacional que xeren un continuo que impida a contemplacin do horizonte, favorecendo a permeabilidade e protexendo a perda de biodiversidade da rea, mellorando deste modo, a calidade escnica e ambiental do bordo litoral.