Hazırlık Sarf 2011

ARAPADA
KELME EKMLER
(EMSLE BBLAR AKSM-I SEBA)
EMSLE- MUHTELFE
KELME
SASI
MNSI
Fiil-i mz
Yardm etti
Fiil-i muzri
Yardm eder/ ediyor/ edecek
Masdar- gayr-i mim
Yardm etmek
sm-i fil
Yardm eden
sm-i mefl
Yardm edilen
Fiil-i muzri cahd-i mutlak
Yardm etmedi
Fiil-i muzri cahd-i mstarak
Henz yardm etmedi
Fiil-i muzri nefy-i hl
Yardm etmiyor
Fiil-i muzri nefy-i istikbl
Yardm etmeyecek
Fiil-i muzri tekd-i nefy-i istikbl
Asla yardm etmeyecek
Emr-i gib
Yardm etsin
Nehy-i gib
Yardm etmesin
Emr-i hzr
Yardm et
Nehy-i hzr
Yardm etme
sm-i zamn
sm-i mekn
Masdar- mm
Yardm etme zaman

Yardm etme mekn
Yardm etmek
sm-i let
Yardm etme aleti
Masdar bin-i merra
Bir kere yardm etmek
Masdar bin-i nevi
Bir nevi yardm etmek
sm-i tasr
Kk bir yardm
sm-i mensb
Yardm etmeye mensup
Mblaa-i ism-i fil
ok yardm eden
sm-i tafdl
En (/daha) ok yardm eden
Fiil-i taaccb-i evvel
Acaip yardm etti
Fiil-i taaccb-i sn
Ne acaip yardm etti
ALITIRMA: Aadaki fiillerin manalarn szlkten bularak emsile-i muhtelifelerini

ekip Kurn- Kermdeki kullanmlarn inceleyiniz.1
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: -

-
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -

: - -
-
-
-
: - -
: - -
: - -
: - -
:
- -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
: - -
:
- -
: - -
: - -
: - -
- -
:

: - -
: - -
:
-
-
:
-
-
: -
:
: -
Bu konuda u iki eserden yararlanlabilir: Rgb el-Isfahn, el-Mfredt f arbil-Kurn;

Muhammed Fud Abdlbk, el-Mucemul-mfehres li-elfzl-Kurnil-Kerm.
FLLERDE SAYI, KEYFYET (CNSYET) VE AHIS
Cemi
Mzekker
Gib
Tesniye
Mzekker
Gib
Mfred
Mzekker
Gib
Cemi
Mennes
Gibe
Tesniye
Mennes
Gibe
Mfred
Mennes
Gibe
Cemi
Mzekker
Muhtab
Cemi
Mennes
Muhtaba
Tesniye
Mzekker
Muhtab
Mfred
Mzekker
Muhtab
Tesniye
Mennes
Muhtaba
Mfred
Mennes
Muhtaba
Nefs-i
Mtekellim
Maal-ayr
Nefs-i
mtekellim
vahdeh
TRKE KARILIKLARI
Onlar
(kiden Fazla Erkek)
Onlar
(ki Erkek)
O
(Bir Erkek)
Onlar
(kiden Fazla Kadn)
Onlar
(ki Kadn)
O
(Bir Kadn)
Siz
(kiden Fazla Erkek)
Siz
(kiden Fazla Kadn)
Siz
(ki Erkek)
Siz
(ki Kadn)
Sen
(Bir kadn)
Biz
Not-1:
Say:
Cinsiyet:
ahs:
Sen
(Bir Erkek)
Ben
a) Mfred: 1 varlk, b) Tesniye (Msenn): 2 varlk, c) Cemi: 2den fazla varlk.

a) Mzekker: Erkek varlk, b) Mennes: Dii varlk.
a) Gib / Gibe: 3. ahs (o, onlar), b) Muhtab / Muhtaba: 2. ahs (sen, siz),
c) Mtekellim: 1. ahs (ben, biz).
Not-2:
a) Fiillerde hem say hem cinsiyet hem de ahs vardr.
b) ki sra ekilen isimlerde say ve cinsiyet vardr.
c) Tek sra ekilen isimlerde sadece say vardr.
r. Mfred mzekker gib.

r. Mfred mzekker.
r. Mfred.
FL EKM TRLER
I- DZ EKM
FL- MUZR
-

-

-
-
-
-
FL- MZ
-

-
-

-
-

-
-
-
-
-
-

-
II- ZAMRLERLE EKM

FL- MUZR
FL- MZ
III- YAN EKM

FL- MUZR
-
-
-
-
FL- MZ
-
-
-
-

-
-

-
-

-
-
-
-
-
-

-
EMSLE- MUTTARDE
1- FL- MZ
MALM
MECHL
2- FL- MUZR
MALM
MECHL
3- MASDAR-I GAYR- MM
) (

4- SM- FL
) (
) (

) (

) (

) (

5- SM- MEFL
) (

6- FL- MUZR CAHD- MUTLAK

MALM
MECHL
7- FL- MUZR CAHD- MSTARAK

MALM
MECHL
8- FL- MUZR NEFY- HL

MALM
MECHL
9- FL- MUZR NEFY- STKBAL

MALM
MECHL
10- FL- MUZR TEKD- NEFY- STKBL

MECHL
MALM
11- EMR- GB
MECHL
MALM
12- NEHY- GB
MECHL
MALM
13- EMR- HZIR

MECHL
MALM
14- NEHY- HZIR

MECHL
MALM
15- SM- ZAMN, SM- MEKN, MASDAR-I MM
( )
( )
16- SM- LET
17- MASDAR BN- MERRA

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (
) (

(
)

18- MASDAR BN- NEV
19- SM- TASR
20- SM- MENSB
) (
21- MBLAA- SM- FL
) (

22- SM- TAFDL
) (

23- FL- TAACCB- EVVEL
24- FL- TAACCB- SN
10
BAZI SIFAT-I MEBBEHE KALIPLARININ EKM

1- ( - ) KALIBI:
Renk, beden / rh kusur veya ekil ifade eden lzm fiillerden yaplr.
( )

( )

...
2- ( - ) KALIBI:
Doluluk/boluk veya i duyular ifade eden lzm fiillerden yaplr.

(

)
... (

)
MUZR, EMR VE NEHY FLLERNN TEKD NNLARIYLA EKM
1- NN- MEDDEDE
2- NN- MUHAFFEFE
11
ALITIRMA: Aadaki kelimeleri rnekteki gibi sarf asndan tahlil ediniz.

Kelime
Sas
Fiil-i mzi
Malum /
Mechl
Malm
ekimdeki Yeri
Manas
Mfred mzekker gib
Yardm etti (Bir erkek)
12
sm-i
Tafdl
Mblaa-i
sm-i Fil
Nehiy
Emir
sm-i
Mefl
13
sm-i
Fil
Masdar
Muzri
Mechl
Muzri
Malm
ALITIRMA: Aadaki tabloda bulunan boluklar sadan sola uygun kelimelerle harekeli olarak doldurunuz.
Mz
Mechl
Mz
Malm
)BBLAR (22
)I- SLS MCERRED BBLARI (6
:

:

:
1- Birinci Bb:
2- kinci Bb:
3- nc Bb:
4- Drdnc Bb:
5- Beinci Bb:
6- Altnc Bb:
)II- SLS MEZD BBLARI (12

)A- RUBLER (3
:

) (

) (

/ /
) (
/ /
1- fl Bb:
2- Tefl Bb:
3- Mufale Bb:
)B- HUMSLER (5
1- nfil Bb:
) (
2- ftil Bb
) (
3- fll Bb:
) (
4- Tefaul Bb:
) (
5- Teful Bb:
) (
14
C- SDSLER (4)
1- stifl Bb:
2- fl Bb:
()
()
3- fvvl Bb:
4- fll Bb:
()
()
:
:
:
:
:
:
:
:
III- RUB MCERRED BBI (1)

Dahrace Bb:
/
/
:
:
IV- RUB MEZD BBLARI (3)

A- HUMS (1)
Tedahrace Bb:

( )
:
:
B- SDSLER (2)
1- hranceme Bb:
2- kaarra Bb:

( )

()

:
:
:
:
BBLARLA LGL BAZI NOTLAR

Bblarn simleri:
1- Sls mcerred bblarnn isimleri sra numaralardr.
2- Sls mezd bblarnn isimleri vezinlerinin masdarlardr.
3- Rub mcerred ve rub mezd bblarnn isimleri mevznlarnn
mzleridir.
Sls Mcerred Bblar:
1- Bir fiilin sls mcerred bblarnn hangisinden olduunu tespit etmek iin
mz ve muzrsinin aynel-fiilinin (2. kk harfinin) harekesine baklr. Ancak bu tr
fiillerin mz ve muzrsinin harekelerini bilmenin bir kural yoktur; ya nceden
ezberlemi olmak ya da szle bakmak gerekir.
15
2- Ayn kk harflerinden oluan bir fiil, birden fazla sls mcerred bbndan
gelebilir. Bu durumda bazen mn deiir, bazen deimez. Dolaysyla cmleye en
uygun mny bulmak iin szlkteki ilgili maddeyi dikkatli bir ekilde okumak gerekir.
3- Bir fiilin sls mcerred 3. bbdan gelebilmesi iin aynel-fiilinin (2. kk
harfinin) ya da lmel-fiilinin (3. kk harfinin) boaz harflerinden ( )biri
olmas arttr. (Tek istisns: - ).
. - -
- - -
Ancak aynel-fiili ya da lmel-fiili boaz harfi olan her fiil nc bbdan deildir.
. - - -
Tefl Bbnn Masdarlar:
ftil Bb:
: -
: -
: - : -
:
:
-
-
1- ftil bbnn fel-fiilinde ( )harflerinden biri bulunursa, ( ) nin ( )si

()a dnr.
2- ftil bbnn fel-fiilinde ( )harflerinden biri bulunursa, ( ) nin

()si ()ya dnr.
3- ftil bbnn fel-fiilinde ( )harflerinden biri bulunursa, bu harfler ()

ye dnr.
Tefaul ve Teful Bblar:
Tefaul ve teful bblarnn fel-fiili ( )

harflerinden biri olursa, bu bblarn ()sinin bu harflere kalbedilip eddelenmesi ve
mzde bana bir hemze-i vasl getirilmesi cizdir.
16
BAZI SALARIN YAPILII

1- FL- MZ
a) Malm
Fiil-i mz malmun her bba gre kalplarn ezberlediniz.
b) Mechl
Fiil-i mzyi mechle evirmek iin srasyla drt ilem yaplr:
1- Son harf olduu gibi braklr.
2- Sondan bir nceki harf kesrelenir.
3- Skin harfler olduu gibi braklr.
4- Geri kalan harfler dammelenir.
2- FL- MUZR
a) Malm
Fiil-i muzri malmun her bba gre kalplarn ezberlediniz.
b) Mechl
Fiil-i muzryi mechle evirmek iin iki ilem yaplr:
1- Muzraat harfi dammelenir.
2- Sondan bir nceki harf fethalanr.
17
3- MASDAR-I GAYR-I MM
a) Sls Mcerred Bblarndan
Sls mcerred bblarnn masdar- gayr- mmleri sem, yani kuralsz olup
otuzdan fazla kalp tespit edilmitir. Dolaysyla sls mcerred fiillerin masdar-
gayr- mmlerini bilmek iin nceden ezberlemi olmak ya da szle bakmak
gerekir. Bazen bir fiilin birden fazla masdar- gayr- mmsi olur ve fiil o masdarlara
gre farkl manalara gelir. Bundan dolay szlkteki ilgili maddeyi dikkatli okumak
gerekir.
b) Sls Mcerred Dndaki Bblardan
Sls mcerred dndaki bblarn masdar- gayr- mmleri kurall olup her
bba gre kalplarn ezberlediniz.
4- SM- FL
Sls mcerred bblarndan ism-i fil, ( ) kalbnda gelir.

( )
b) Sls Mcerredin Dndaki Bblardan
Sls mcerredin dndaki bblardan ism-i fil, fiil-i muzriden yaplr:

1- Muzraat harfi hazfedilip yerine dammeli mim getirilir.
2- Sondan bir nceki harf kesrelenir.
5- SM- MEFL
Sls mcerred bblarndan ism-i mefl, ( ) kalbnda gelir.
b) Sls Mcerredin Dndaki Bblardan

Sls mcerredin dndaki bblardan ism-i mefl, fiil-i muzriden yaplr:
1- Muzraat harfi hazfedilip yerine dammeli mim getirilir.
18
2- Sondan bir nceki harf fethalanr.
Not: sm-i fil ve ism-i mefllerin bu kys (kurall) kalplarnn dnda

birtakm sem (kuralsz) kalplar da vardr. Eer bir fiilin sem ism-i fil ve/veya
ism-i mefl kullanlyorsa, Arapadan Arapaya szlklerde o fiilin mz, muzri ve
masdar verildikten sonra ism-i fili (...
), ism-i mefl de (... )denilerek
gsterilir.
6- EMR- HZIR
a) Malm
Emr-i hzrn malmu fiil-i muzrinin muhtabndan yaplr:
1- Muzraat harfi hazfedilir.
2- Sonra baklr:
a) Muzraat harfinden sonra gelen harf skin ise, bana bir hemze-i
vasl getirilir:
- Aynel-fiili dammeli ise, hemze dammelenir.
- Aynel-fiili fethal veya kesreli ise hemze kesrelenir.
b) Muzraat harfinden sonra gelen harf harekeli ise, hemze getirilmez.
3- Sonu cezmedilir:
a) Son harf sahih ise, harekesi hazfedilir.
b) Son harf illetli ise, kendisi hazfedilir.
c) Tesniyelerde, cemi mzekkerlerde ve mfred mennes muhtabada
(efl-i hamsede) nn hazfedilir.
19
.( )
(... )
b) Mechl
Emr-i hzrn mechl fiil-i muzrinin mechlnn muhtabndan yaplr:
1- Bana emir lm getirilir.
2- Sonu cezmedilir.
20
.

( )

SLS MCERRED BBLARIN EMSLE- MUHTELFELER

) (

) (

) (
) (

) (

) (

) (

) (

) (
) (

) (

) (
21

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (
) (
) (
(
)

) (
) (
) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (
22

) (

) (

) (

)
)
(

(

/ /

/ /
/ /
) / /(
/ /

/

/
/
/

/ /

) (

) (
(...
) :
(...
) :

) (

) (

) (
SLS MEZD RUB VE HUMS BBLARIN EMSLE- MUHTELFELER

) (

) (

) (

) (
) (

) (

) (

) (

/
/
/

/
(...
) :
(...
) ( ) :
(
/
)
(
) ( )
/

/
/
/
/

/
/

(
) ( ) /
/
/
/

) (

) (
) (
23

) (
) (
) (
) (
) (

) (

) (

) (

(

(

/ /
/ /

/ /
/ /
/ /
) / /(
/ /
) :
) :
(...

(...

) (

)
/
) ( )
/

SLS MEZD SDS LE RUB MCERRED VE MEZD BBLARIN EMSLE- MUHTELFELER
24
ALITIRMA: Aadaki tabloda bulunan boluklar uygun kelimelerle harekeli olarak doldurunuz.
AKSM-I SEBA
Arapada fiiller, kk harfleri arasnda illet harflerinden ( )birinin bulunup
bulunmamasna gre ikiye ayrlr:
I- SAHH FLLER (Kk harfleri arasnda illet harfi bulunmayan fiiller. ksmdr.):
A- SLM (Kk harfleri arasnda illet harfi, hemze ve eddeli harf bulunmayan
fiiller):
... ( ) () () () ( ) ()
B- MEHMZ (Kk harflerinden biri hemze olan fiiller. ksmdr.):

1- Mehmzl-f (Fel-fiili hemze olan fiiller.):
...
() ( ) ( ) ( ) ( )

2- Mehmzl-ayn (Aynel-fiili hemze olan fiiller):
...
() ( ) ( )

( )
3- Mehmzl-lm (Lmel-fiili hemze olan fiiller):
... ( ) () ( ) () ( )
C- MUDAF (Aynel-fiili ile lmel-fiili ayn cinsten (eddeli) olan fiiller):
...
( ) ( ) ( )
II- MUTEL FLLER (Kk harfleri arasnda bir veya iki illet harfi bulunan fiiller. Drt
ksmdr.):
A- MSL (Sadece fel-fiili illet harfi olan fiiller. ki ksmdr.):
1- Misl-i vv (Fel-fiili ( )olan fiiller):
...
( ) ( ) ( ) ( ) ( )

2- Misl-i y (Fel-fiili ( )olan fiiller):
... ( ) () () () () ()

B- ECVEF (Sadece aynel-fiili illet harfi olan fiiller. ki ksmdr.):
1- Ecvef-i vv (Aynel-fiili ( )olan fiiller):
2- Ecvef-i y (Aynel-fiili ( )olan fiiller):
...
() ( )

...
( )
( )
C- NKIS (Sadece lmel-fiili illet harfi olan fiiller. ki ksmdr.):

1- Nks- vv (Lmel-fiili ( )olan fiiller):
2- Nks- y (Lmel-fiili ( )olan fiiller):
...
( ) ( )
... ( ) () ( )
D- LEFF (Kk harfleri arasnda iki illet harfi bulunan fiiller. ki ksmdr.):
1- Leff-i mefrk (Fel-fiili ile lmel-fiili illet harfi olan fiiller):
... ( ) ( ) ( )
2- Leff-i makrn (Aynel-fiili ile lmel-fiili illet harfi olan fiiller):
... ( ) ( )
25
HEMZENN TRLER
Harekeli olan elife hemze denir.
Elif ( )dediimiz harf ise, daima skindir.
ki trl hemze vardr: a) Hemze-i Vasl, b) Hemze-i Kat.
A- HEMZE- VASIL ( )
Balangta okunan, nceki kelimeden geildiinde okunmayan hemzeye
hemze-i vasl denir.
Hemze-i vasl kelimenin sadece banda bulunur; ortasnda veya sonunda
bulunmaz.
Hemze-i vasllar unlardr:
1- Eliflm (harf-i tarf)n bandaki hemze (Mefth)

)(
)(
2- Hs ism-i mevsllerin bandaki hemzeler (Mefth)
( )
)(
( )
3- Sls mcerred fiillerin emr-i hzrlarnn bandaki hemzeler (Aynel-fiili

dammeli ise madmm; fethal veya kesreli ise meksr)
. )(

4- Hemze ile balayan hums ve sds fiillerin mz, masdar ve emr-i

hzrlarnn bandaki hemzeler (Meksur; mzi mechlde madmm)

)(

5- Aadaki isimlerin bandaki hemzeler
- - - - - ()
- ( )
- - ( )

. - - - -
B- HEMZE- KATI ( )
Hem balangta hem de nceki kelimeden geildiinde okunan hemzeye
hemze-i kat denir.
Kelimenin banda bulunan hemzelerden hemze-i vasl olmayanlar, hemze-i
katdr.
Kelimenin ortasnda ve sonunda bulunan btn hemzeler, hemze-i katdr.
26
HEMZENN YAZILII
Hemzenin yazlyla ilgili gnmzde yaygn bir ekilde uygulanan birtakm
kurallar vardr. Bunlar, hemzenin kelimenin banda, ortasnda veya sonunda
bulunmasna gre u ekilde tespit edilmitir:
A- KELMENN BAINDA
Kelime banda bulunan hemzenin ncelikle hemze-i vasl m yoksa hemze-i
kat m olduu tespit edilir:
1- Hemze-i Vasl
Kelimenin banda bulunan hemze hemze-i vasl ise, kat iareti olmakszn
sadece elif ( )eklinde yazlr. Yukardaki hemze-i vasl rneklerinde olduu gibi.
Baz kitaplar ile Kurn- Kerm hatlarnda zerine vasle ( )iaretinin konulduu
da grlr.
2- Hemze-i Kat
Kelimenin banda bulunan hemze hemze-i kat ise, kat iaretli elif eklinde
yazlr:
a) Hemze dammeli veya fethal ise, kat iareti elifin stne ( ;)
b) Hemze kesreli ise, kat iareti elifin altna ( )yazlr:

(
)
(

( ) ( )

) edatlar gelse bile yine yukardaki kural uygulanr. stisn: (
... )
Not: Banda hemze-i kat bulunan kelimelerin nne (
B- KELMENN ORTASINDA
Kelimenin ortasnda bulunan hemzenin harekesi ile bir nceki harfin harekesi
mukayese edilir; hangisi daha kuvvetli ise, hemze, o harekeye uygun destek zerine
yazlr.
Harekelerin kuvvet bakmndan sralamas, kuvvetliden zayfa doru, yledir:
1- Kesre (Destei: Y/di/nebra), 2- Damme (Destei: Vv), 3- Fetha (Destei: Elif);
4- Skn.
// .
// .

27
zel durumlar:
1- Eliften sonra gelen fethal hemze, desteksiz olarak satr zerine yazlr:
.

2- Skin vvdan sonra gelen fethal veya dammeli hemze, desteksiz olarak satr
zerine yazlr:
3- Skin ydan sonra gelen fethal veya dammeli hemze, di zerine yazlr:
C- KELMENN SONUNDA
Kelimenin sonunda bulunan hemze, bir nceki harfin harekesine uygun destek
zerine yazlr. Bir nceki harf skin ise, desteksiz yazlr:
zel durumlar:
1- Kelimenin sonunda skin harften sonra iki stnl hemze gelirse, baklr:
a) Eer hemzeden nceki harf, kendisinden sonraki harfe bitiebilen
harflerden ise, hemze di zerine yazlr:
b) Eer hemzeden nceki harf kendisinden sonraki harfe bitimeyen

harflerden ( )ise, hemze desteksiz yazlr, ondan sonra da iki stn
elifi yazlr.
.
c) Eer hemzeden nce elif varsa, iki stn hemzenin zerine yazlr, elif
getirilmez.
.
2- Elif zerine yazlan hemzeden sonra tesniye elifi gelirse, baklr:
a) Eer kelime isim ise, hemze -elif ile birlikte- med iaretli elif olarak
yazlr.
b) Eer kelime fiil ise, hemze olduu gibi kalr, kendisinden sonra da
tesniye elifi yazlr.
28
MEHMZ FL
()
I- TARF VE TRLER
Kk harflerinden biri hemze olan fiillere mehmz denir.
trl mehmz fiil vardr:
1- Mehmzl-f (
Fel-fiili (1. kk harfi) hemze olan fiillere mehmzl-f denir.
() ( ) ( )

()
...

()

2- Mehmzl-ayn (
Aynel-fiili (2. kk harfi) hemze olan fiillere mehmzl-ayn denir.
( ) ( )
()

...
()

3- Mehmzl-lm (
Lmel-fiili (3. kk harfi) hemze olan fiillere mehmzl-lm denir.
()
( )
...
() ( )
( )
II- SLS MCERRED BBLARDA KULLANIMI

Mehmz fiillerin kullanld sls mcerred bblarn yle tablolatrabiliriz:
()
()
--
---
()
()
()
()
--
III- MEHMZ FLLERN EKMNDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

1- Mehmzl-ayn ve mehmzl-lm fiiller, tpk slim fiiller gibi ekilir; hibir
deiiklik yaplmaz. Sadece hemzenin mahrecinden kaynaklanan bir telaffuz zorluu
vardr.
2- Mehmzl-f fiillerin ekiminde dikkat edilmesi gereken tek bir kural vardr:
29
Bir kelimede iki hemze pe pee gelir, birincisi harekeli, ikincisi skin
olursa; ikinci hemzeyi, birinci hemzenin harekesi cinsinden illet harfine
dntrmek vcib olur.
Bu durum (iki hemzenin pe pee gelmesi), mehmzl-f fiillerin u
salarnda gerekleebilmektedir:
a) Hemze ile balayan baz bblarn fiil-i mzileri:
.
.( )

) (
) (
.( )
b) Baz bblarn fiil-i muzrilerinin nefs-i mtekellim vahdehleri:
.
.
) (
) (

) (
) (
) (

) (
) (
) (
( )
. ) (
. ) (
c) Hemze ile balayan baz bblarn masdarlar:
d) Baz bblarn emr-i hzrlar:
.( / )
.( /
.( /
)
)
.( )
3- Baz mehmz fiillerin baz salar istisndir; genel kurala uymaz:

. /

.
.
/
.

.( )

.
30

) (

) (
)
(
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(
) (
) (
(
)
)(

) (

) (
) (
)(

) (

) (
(
)

)(

) (
) (

) (
)(

) (

) (

) (
)(
31

) (

) (

) (
)(
) (

) (
(
)
)(

) (

) (

) (
)(

) (

) (

) (
)(

) (

) (

(
)
(
)

(
)

)(
(
) ( )

) (

) (

)(
)(
MEHMZ FLLERN SLS MCERRED BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER
) (
(
)
)(
) (

) (
)
(
) (

) (

(
)
(
)

(
)
)
(
) (

) (

) (
32

)
(
) (
) (
)
(
)
(
) ( )
(
/
/
/ /
/ /
/ /
(
/ / )
) / / (
) (
)
(
(

)
(
( )
)

) (

) (

) (

) (
)
(
) (
) (

) (

) (
MEHMZL-F FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (
(
)

) (

) (

) (

) (

) (

) (
/

/
33

/ /
/ /
/ /
) / ( /
/ /

) (

) (

) (

) (
) (

) (

) (
MEHMZL-AYN FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER

) (

) (

) (

) (

) (
(
)
) (
) (

(
)

)
(

(
)

(
)

) (

) (
(
)

) (

) (
(
)
34
/ /
/
/

/ /
) / /(
/
/

/

/
) (
) (

) (

) (

)
(
(
)
(
)
MEHMZL-LM FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER

) (

) (

(
)
35
MUDAAF FL
( / )
I- TARF
Aynel-fiili (2. kk harfi) ile lmel-fiili (3. kk harfi) ayn cinsten olan fiillere
mudaaf veya mudaf denir.
...
() ( ) ( )
II- SLS MCERRED BABLARINDA KULLANIMI

Mudaaf fiillerin kullanld sls mcerred bblarn yle tablolatrabiliriz:
() ()
--
--
()
()
-

-
--
()
()

III- MUDAAF FLLERN EKMNDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

Mudaaf fiillerin ekiminde idm kurallarna dikkat etmek gerekir; dier
hususlar, bunlarn sonulardr.
A- DM VE TRLER
.
:

dm: Ayn cinsten olan iki harften birini dierinin iine sokmaktr.
dm, vcib (zorunlu), ciz (olsa da olur, olmasa da olur) ve mmteni

(imknsz) olmak zere ksma ayrlr:
1- Vcib dm
Bir kelimede ayn cinsten iki harf pe pee gelir; ikisi de harekeli olursa veya
birincisi skin, ikincisi harekeli olursa, idm vcib olur.
Misl-1: ( ) aslnda ( ) idi. Bir kelimede ayn cinsten iki harf pe pee gelip
ikisi de harekeli olduu iin idm yapmak vcib oldu. dm yapmak iin birinci
dln harekesini hazfettik: ( ) oldu. ml kuralndan dolay eddeleyip tek harf
yazdk: ( ) oldu.
Misl-2: (
ikisi de harekeli
dln harekesini
) aslnda ( ) idi. Bir kelimede ayn cinsten iki harf pe pee gelip
olduu iin idm yapmak vcip oldu. dm yapmak iin birinci
-iki skin yan yana gelmemesi iin hazfetmeyip- mme verdik: ()
oldu. ml kuralndan dolay eddeleyip tek harf yazdk: ( ) oldu.

36
2- Ciz dm
Bir kelimede ayn cinsten iki harf pe pee gelir; birincisi harekeli, ikincisi
skn-i rz ile skin olursa, idm ciz olur.
Misl: ( / / / ) aslnda ( ) idi. Fiil-i muzri cahd-i mutlak
yapmak iin bana ( ) getirdik: ( ) oldu. Bir kelimede ayn cinsten iki harf pe
pee gelip birincisi harekeli, ikincisi skn-i rz ile skin olduu iin idm yapmak
ciz oldu. dm yapmak iin birinci dln harekesini mme verdik: ( ) oldu. ki
skinin yan yana gelmesi (iltik-i skineyn / ictim-i skineyn) ciz olmadndan
ikinci dla hareke vermemiz gerekti:
a) En hafif hareke (ehafful-harekt) olduu iin fetha verdik: ( ) oldu;
b) Aynel-fiiline uysun diye damme verdik: ( ) oldu; (Bu k sadece sls
mcerred 1. bbdan gelen fiillerde uygulanr.)

)

c) Skin harekelenecei zaman kesre ile harekelenir ( :

kidesince kesre verdik: ( ) oldu.
d) Bu gibi durumlarda idm yapmamak da ciz olduundan idmsz hliyle

de syledik: ( ) oldu.
Not: Bu durum (ayn cinsten iki harfin pe pee gelip birincisinin harekeli,
ikincisinin skn-i rz ile skin olmas), sadece meczm muzrilerin sonuna ak
zamir bitimeyen yerleri (
) ile emr-i hzrn mfred mzekker
muhtab ( )nda meydana gelir.
3- Mmteni dm
Bir kelimede ayn cinsten iki harf pe pee gelir; birincisi harekeli, ikincisi
skn-i asl (skn-i lzm) ile skin olursa, idm mmteni olur; yaplmaz.
...
:( )
.
:( )
:( )
...
:( )
:( )
:( )
B- DER HUSUSLAR
1- Fiil-i mznin emsile-i muttaridesi ekilirken ( )ye kadar eddeli ekilir.
( )den itibaren edde bozulup sonuna kadar eddesiz ekilir.
2- Fiil-i muzrinin emsile-i muttaridesi ekilirken sadece ( ) ile ( )de edde
bozulur; dierleri eddeli ekilir.
3- Tefl ve tefaul bblar, tpk slim fiiller gibi ekilir; herhangi bir
deiiklik yaplmaz.
37

/ / /
/ / /
/ / /
) / /(
/ / /
/ / /
/ / /

) ( )
) ( )
(...
:
(...
:
(
/ :
:
(
/ :
:
)(
) ( )
) ( )

/ /
/ /

/ /
/ /
/ /
) / /(
/ /
(...
:
(...
:
(
/ :
:
(
:
/ :
)(
38
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
)(
/ /
/ /
/ /
/ /
/ /
) ( / /
/ /
(...
(...
) :
) ( ) :
) / : :
) ( ) / : :

)(
MUDAAF FLLERN SLS MCERRED BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
)(
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
)(
/ /
/ /

/ /
/ /
/ /
) / /(
/ /
) ( )
) :
) ( ) :
)
(...
:
(...
:
/ :

/ :

39
(...

) :
(...
) ( ) :
(
/ :
) :
(
/ :
) ( ) :

) (
(

( ) (

/
/
/
/

/
/

/

/
/
) ( ) /
(
/

/
/

/ /
/ /
/ /
) / /(
/ /
/ /
/ /

) ( )

) (
(...
:
(...
:
/ :
:
/ :
:
(...
:
(...
:
(
/ :
:
(
/ :
:

/ /
/ /
/ /
) / /(
/ /
/ /
/ /

(
( ) ( )

) ( )
MUDAAF FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER-1
/ /
/ /
/ /

(
) / /
/ /
/ /
/ /

) ( )

) ( )
)
(...
:
(...
:
(
/ :
:
(
/ :
:

) (

) (

) (

40
/
/
/
/
) /
(
/

/
/
/
/
/
/

) ( )

) ( )
(...
:
(...
:
(
:
/ :
(
/ :
:
/ /
/ /

/ /
/ /
/ /
) / /(
/ /

) (

) (

(...
:
(...
:
:
/ :
:
/ :
MUDAAF FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER-2
41
MSL FL
(
)
I- TARF VE TRLER
Sadece fel-fiili (1. kk harfi) illet harfi olan fiillere misl denir.
ki trl misl fiil vardr:
1- Misl-i Vv ()
Fel-fiili (1. kk harfi) vv olan fiillere misl-i vv denir.
( ) ( )
...
()

( )

( )

2- Misl-i Y ( )
Fel-fiili (1. kk harfi) y olan fiillere misl-i y denir.
() ( ) ( ) ( )

... ( ) ( )

Misl fiillerin kullanld sls mcerred bblarn yle tablolatrabiliriz:
()

-
Vv
()
()
()
Vv
Vv ( )
Vv
()
()
--
Vv
III- MSL FLLERN EKMNDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

Mutel fiillerin ekiminde aslolan, genel ve her bir alt tre zel olan ill
kidelerini bilip uygulamaktr. Ancak bu kaideler ok ayrntl ve istisnl
olduundan, zellikle balang seviyesindeki rencilerin, her alt tre ait bir
fiilin ekimini -dikkat edilmesi gereken baz pf noktalaryla birlikte- iyice
ezberleyip karlatklar dier fiilleri ona gre ekmeleri daha pratik ve faydal
olur.
Misl fiillerin ekiminde dikkat edilmesi gereken baz hususlar unlardr:
1- Malm fiil-i mzler, tamamen slim fiiller gibi ekilir; onlarda hibir
deiiklik yaplmaz.
2- Misl-i vvlerin vv; ikinci, nc ve altnc bblardan gelen btn
fiillerin, ayrca drdnc bbdan gelen iki fiilin ( ) malm fiil-i
42
muzrileri ile onlardan yaplan salarnda der; drdnc (iki fiil mstesn) ve
beinci bblardan gelen fiillerde dmez. Tablodaki rneklerde olduu gibi.
3- ftil bbnn btn salarnda misl fiillerin vv ve ylar tya kalb edilip
iftil bbnn tsna idm edilir:
4- Misl fiilin geri kalan salarnda uygulanan baz ill kaideleri ise unlardr:
a) Vv skin olup mkabli meksr olursa, yya kalb olunur:
b) Y skin olup mkabli madmm olursa, vva kalb olunur:
43
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(

) (

) (

) (
)(
) (

) (

) (
)(

) (

) (
) (
)(

) (

) (

) (
)(

) (

) (

) (
)(

) (

) (

) (
44
) (

) (

) (

) (

) (

) (
)(
)(
)(

) (

) (

(
)

(
)

) (
) (

) (

) (
)(
)(

(
)
)(
MSL FLLERN SLS MCERRED BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER

) (

) (

) (
) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (
45

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

MSL FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER-1

) (

) (

) (
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
---
--
--
--
--
--
--
--
--

) (

) (

) (

) (

) (

) (

46

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

MSL FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER-2
47
ECVEF FL
()
I- TARF VE TRLER
Sadece aynel-fiili (2. kk harfi) illet harfi olan fiillere ecvef denir.
ki trl ecvef fiil vardr:
1- Ecvef-i Vv (
Aynel-fiili (2. kk harfi) vv olan fiillere ecvef-i vv denir.
...
() ( )

2- Ecvef-i Y (
Aynel-fiili (2. kk harfi) y olan fiillere ecvef-i y denir.
...
( )
()
II- SLS MCERRED BABLARINDA KULLANIMI

Ecvef fiillerin kullanld sls mcerred bblarn yle tablolatrabiliriz:
()
--
--
()
()
--
--
()
--
--
()
()
---
---
III- ECVEF FLLERN EKMNDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

kaidelerini bilip uygulamaktr. Ancak bu kaideler ok ayrntl ve istisnl
olur.
Ecvef fiillerin ekiminde en ok dikkat edilmesi gereken kural, iltik-i
skineyn kuraldr. Buna gre, bir kelimede iki skin harf yan yana gelir ve
skinlerden biri illet harfi olursa, illet harfi hazf edilir:

48
Ecvef fiillerin ekiminde dikkat edilmesi gereken dier baz hususlar ise
unlardr:
A- EMSLE- MUHTELFE
1- Sls mcerred bblarn ism-i fillerinde illet harfi hemzeye kalb edilir:
2- Sls mcerred bblarn ism-i mefllerinde vv / y ayrm yaplr; bb

ayrm yaplmaz:
.
()

.
( )
( )

()
3- Meczm muzriler ile emirlerde, iki skin yan yana geldii (iltik-i
skineyn) iin illet harfi hazfedilir:
4- Tefl, mufale, ifll, tefaul ve teful bblar, tamamen slim fiiller

gibi ekilir; hi ill yaplmaz. Dolaysyla bu bblarda ecvef fiilin vv mi, y mi
olduuna dikkat etmek gerekir:
5- fl ve istifl bblarnn masdarlarnda ortadaki illet harfi atlr, onun

yerine sonuna yuvarlak t eklenir:
.
.
.
.

6- nfil ve iftil bblarnn masdarlarnda ecvef-i vvlerin vv yya kalb

edilir:
B- EMSLE- MUTTARDE
1- Fiil-i Mz
Ecvef fiillerin mzsi ekilirken ortadaki illet harfi, cemi mennes gibe ( )ye
kadar durur; ( )den itibaren sonuna kadar, iltik-i skineynden dolay, hazf edilir.
Bu kural sls mcerred bblarnda uygulanrken fel-fiilin (1. kk harfin)
harekesini belirlemek iin bb ayrm yaplr; vv / y ayrm yaplmaz:
a) Birinci bbda:
... ( ) ...
49
... ( ) ...
b) kinci ve drdnc bblarda:
... ( ) ...
... ( ) ...

... ( ) ... ... ( ) ...

2- Fiil-i Muzri
a) Ecvef fiillerin muzrsi ekilirken ortadaki illet harfi, sadece cemi mennes
gibe ( ) ile cemi mennes muhtaba ( )da, iltik-i skineynden dolay, hazf edilir;
dierlerinde hazfedilmez:
... ( )... ( ) ...

...
( )...
( ) ...
b) Cezimli salarn efl-i hamselerinde iki skin yan yana gelmedii iin illet
harfi hazfedilmez.
3- sm-i Fil
Sls mcerred bblarn ism-i filleri, cemi mkesserlerinde vv / y ayrm
yaplarak, yle ekilir:
a) Ecvef-i Vv:
) (

( )

( )
b) Ecvef-i Y:

) (
50
( )

( )
) (...
) ( ) (...
) (...
) (...
) (...

) (...

) (...

) / : ( :
( ) / : ( :
)
) (... :

) ( ) (... :
)(
) (...
) ( ) (...
) (...

) (...
(...
) (...

) (...

) (... :

) ( ) (... :
) / : :
)
( ) / : :
)(
51
) (...
) (...
) ( ) (...

) (...
) (...

) (...

) (...

) :
) / : ( :

( ) / : ( :
)
(...
(...
) :
) / : ( :
) (...
) (...
) (...
) (...
) (...
) ( ) (...

) (...
( ) / : ( :
)

) (
) (... :
) (... :

) (
)(
)(
)(
ECVEF FLLERN SLS MCERRED BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER
)(
)(

) (...
) (...

) (...
) (...

) (...
) ( ) (...
) (...
) / : ( :
( ) / : ( :
)
) : (...

) ( ) : (...
) (...
) ( ) (...
) (...

) (...
) (...
) (...

) (...

) / : ( :
( ) / : ( :
)
) : (...

) ( ) : (...

) (

) (

) ( ) (

) (

) (
52

(
)

(
)

(
)

) (

) (

) (
) (...
) ( ) (...
) (...
) (...

) (...
) (...

) (...

) / : ( :

( ) / : ( :
)
) : (...

) ( ) : (...
ECVEF FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER-1
) (...

) (...

) (...
) ( ) (...
) (...

) (...

) (...
) / : ( :

( ) / : ( :
)
) : (...

) ( ) : (...
) (...
) (...
) (...
) ( ) (...

) (...
) (...

) (...

) (...

) (...
) / : ( :

( ) / : ( :
)
53
) ( ) (...
) (...
) (...
) (...
) (...
) / : ( :

( ) / : ( :
)
) : (...

) ( ) : (...
) : (...

) ( ) : (...

/ /
/ /
/ /
) / ( /
/ /
/ /
/ /

) (

) (
/ /
/ /

/ /
) ( / /
/ /

/ /
/ /

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

) (

(
)
(
)

(
)
54

) (

) (

) (
( )
)

) (...

) (...

) (...
) (...

) (...
) ( ) (...
) (...
) ( )
: (
: (
/ : ( :
/ : ( :
) (...
( ) (...
) (...

) (...
) (...
) (...

) (...

(
(
) :

) ( ) :
) / : ( :
( ) / : ( :
)
55
NKIS FL
( )
I- TARF VE TRLER
Sadece lmel-fiili (3. kk harfi) illet harfi olan fiillere nks denir.
ki trl nks fiil vardr:
1- Nks- Vv (
Lmel-fiili (3. kk harfi) vv olan fiillere nks- vv denir.
...
() ( )

2- Nks- Y (
Lmel-fiili (3. kk harfi) y olan fiillere nks- y denir.
( ) ( )
( )
...

Nks fiillerin kullanld sls mcerred bblarn yle tablolatrabiliriz:
()
---
()
-

--
()
()
()
--
--
--
()
:

--
III- NKIS FLLERN EKMNDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

olur.
Nks fiillerin ekiminde dikkat edilmesi gereken baz hususlar unlardr:
A- NKIS-I VVLERN VVI
Nks- vvlerin vv,
1- Sls mcerred bblarn ism-i fillerinde,
2- Sls mcerred bblarn mechllerinde,
3- Sls mcerred dndaki bblarn btn salarnda yya kalb edilir.
56
( )

...

( )
... ) (
. ) (
B- NKIS KELMELERN CEM MZEKKERLER
Nks kelimelerin cemi mzekkerleri iin baklr:
1- Eer mfredde illet harfinin mkabli fethal ise;
cemi mzekkerde illet harfi der, cemi vv cezimli olur:
2- Eer mfredde illet harfinin mkabli kesreli veya dammeli ise;

cemi mzekkerde illet harfi der, cemi vv med harfi olur (Eer vvdan
nceki harf dammeli deilse, dammelenir):
C- KELME SONUNDAK VV VE YLAR

Kelime sonundaki vv ve ylar okumak iin baklr:
1- Vv ile y eddeli iseler, her harekeyi rahatlkla tayabilirler:
/ /
/ /
2- Vv ile y eddesiz iseler;
a) Kesre ile dammeyi tayamazlar:

( )

( )
b) Fethay tayabilmeleri iin;
- Vvdan nceki harfin dammeli
- Ydan nceki harfin kesreli olmas arttr:
( )
D- NKIS FLLERN RNEK EKMLERE UYGULANMASI

Nks fiillerin aada ekimleri verilen rnek fiillere uygulanmasnda iki
hususa dikkat etmek gerekir:
1- llet harfinin cinsi; vv m, y m olduu.
2- llet harfinden nceki harfin harekesi; damme mi, fetha m, kesre mi
olduu.
57

) (

) (

) (
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
---
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(
)(

) (
) (
) (
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(

) (

) (

) (
)(
58
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(

) (
) (

) (
)(

) (

)
(

) (
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(
NKIS FLLERN SLS MCERRED BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(

) (

) (

) (

) (

) (

) (
(
)

(
)

(
)

) (

) (

) (
59

) (

) (

) (
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
) (

(
)

) (

(
)

(
)

) (
NKIS FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER

) (

) (

) (
BRNC BBDAN NKIS FLLERN

EMSLE- MUTTARDES
1- FL- MZ
MALM
MECHL
2- FL- MUZR
MALM
MECHL

) (

4- SM- FL

) (

)
(

) (

) (
)
(

(

)
5- SM- MEFL
) (

60

MALM
MECHL

MALM
MECHL

MALM
MECHL
9- EMR- HZIR
MALM
MECHL
61
KNC BBDAN NKIS FLLERN

EMSLE- MUTTARDES
1- FL- MZ
MALM
MECHL

2- FL- MUZR
MALM
MECHL

) (

4- SM- FL

) (

) (

) (

)
(

5- SM- MEFL
) (

) (

62
) (


MECHL
MALM

MECHL
MALM

MECHL
MALM
9- EMR- HZIR
MECHL
MALM
63
NC BBDAN NKIS FLLERN

EMSLE- MUTTARDES
1- FL- MZ
MECHL
MALM
2- FL- MUZR
MECHL
MALM
( )
4- SM- FL
) (

( )

( )

( )

5- SM- MEFL
( )
64
( )

( )

MECHL
MALM

MECHL
MALM

MECHL
MALM
9- EMR- HZIR
MECHL
MALM
65
DRDNC BBDAN NKIS FLLERN

EMSLE- MUTTARDES
1- FL- MZ
MALM
MECHL

2- FL- MUZR
MALM
MECHL

) (

4- SM- FL

) (

) (

) (

) (
)
(

5- SM- MEFL
66

MECHL
MALM

MECHL
MALM

MECHL
MALM
9- EMR- HZIR
MECHL
MALM
67
BENC BBDAN NKIS FLLERN

EMSLE- MUTTARDES
1- FL- MZ
MALM
MECHL

2- FL- MUZR
MALM
MECHL

(
)

4- SM- FL
)

(

)

) (

)
(

5- SM- MEFL
)

)
(
(

68
) (

MALM
MECHL

MALM
MECHL

MALM
MECHL
9- EMR- HZIR
MALM
MECHL
69
SLS MCERREDN DIINDAK BBLARDAN

SM- MEFL EKM
( )
70

( )

( )
71
LEFF FL
( )
I- TARF VE TRLER
Kk harfleri arasnda iki illet harfi olan fiillere leff denir.
ki trl leff fiil vardr:
1- Leff-i Mefrk (
Fel-fiili (1. kk harfi) ile lmel-fiili (3. kk harfi) illet harfi olan fiillere leff-i
mefrk denir.
... ( ) ( ) ( )
2- Leff-i Makrn (
Aynel-fiili (2. kk harfi) ile lmel-fiili (3. kk harfi) illet harfi olan fiillere leff-i
makrn denir.
... ( ) ( )

Leff fiillerin kullanld sls mcerred bblarn yle tablolatrabiliriz:
()

()
--
--
--
()
()
-
-
()
()
-- :

-- :
III- LEFF FLLERN EKMNDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

olur.
Leff fiillerin ekiminde dikkat edilmesi gereken baz hususlar unlardr:
1- Leff-i mefrkun fel-fiiline misl fiilin fel-fiili, lmel-fiiline nks fiilin
lmel-fiili mumelesi yaplr.
2- Leff-i makrnun aynel-fiiline sahih harf, lmel-fiiline nks fiilin lmelfiili mumelesi yaplr.
72
--
--
--
--
--
--
--
--
---
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(
)(
) (
) (

) (
) (
)(

) (
) (
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
---
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(
)(
73

) (

) (

) (
)(

) (

) (

) (
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(
)(
LEFF FLLERN SLS MCERRED BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER

) (
) (

) (
) (
)(
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)(

) (

) (
) (

) (

) (
) (

) (
) (

) (

) (

) (
) (
) (

) (
) (
) (

74

) (

(
)

) (

) (

) (

) (

) (

) (
LEFF FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER-1

) (

) (
) (

) (

) (

) (
--
---
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
---
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--

) (

) (

) (

) (

) (

) (
75

) (

) (

) (

) (

) (

(
)

) (

) (

) (

LEFF FLLERN SLS MEZD BBLARDAN EMSLE- MUHTELFELER-2

) (

) (

) (
76
MLLER (60)
I- LAFZ MLLER (58)
A- SEM MLLER (49)
1- Harf-i Cerler (20)
- ( / ) - - - - - ( ) -
- ( )
-
- ( )
- - - ( )
) - - - - -

) - (
.(
) - (
2- smini Nasb, Haberini Raf Eden Harfler (Hurf-i Mebbehe bil-fiil) (8)
) - // - - - - - -
.( ) - (
3- smini Raf', Haberini Nasb Eden Harfler (Leyseye Benzeyen Harfler)

(2+2)
4- Muzri Fiili Nasb Eden Harfler (4+11)
) - -
.(
- - :+)
- - -
-
) - - - ( ) - :+)

) - // ( )- ( ) - (
.( - - ( ) - ()
5- Muzri Fiili Cezm Eden Edtlar (15+2)

a) Bir Muzri Fiili Cezmeden Harfler (4)
.(
) - ( ) - - -
b) ki Muzri Fiili Cezmeden Edtlar (Cezmeden art Edtlar) (11+2)
- - ( ) - - - -
-

- - - -
.( -
- :+)
B- KIYS MLLER (9)
1- Fiil
2- sm-i Fil
4- Sfat- Mebbehe 5- sm-i Tafdl
7- sm-i Muzf
8- sm-i Mbhem-i Tm
3- sm-i Mefl
6- Masdar
9- Mn-y Fiil
II- MANEV MLLER (2)

1- Mbted ve Haberi Raf Eden Mnev mil
2- Banda Nasb ve Cezm Eden Edt Bulunmayan Muzri Fiili Raf Eden
Mnev mil.
77
AMEL BAKIMINDAN FLLER

I- TAM FLLER
A- LZIM FLLER (Mefln bih alamayan fiiller)
B- MTEADD FLLER (Mefln bih alabilen fiiller)

1- Bir Mefln bih Alan Mteadd Fiiller
2- ki Mefln bih Alan Mteadd Fiiller
a) ki Mefl Aslnda Mbted-Haber Olmayan Mteadd Fiiller (At

ve Benzerleri / Menh ve At Fiilleri)
b) ki Mefl Aslnda Mbted-Haber Olan Mteadd Fiiller

ba) Kalb Fiilleri (Efll-Kulb)
baa) Yakn Fiilleri
- - ( ) - ( ) - -
. - -

bab) Zan/Rchn/ek Fiilleri (Zanne ve Benzerleri)
. - - - - - - - -
bb) Tahvl/Tasyr Fiilleri
. -
- - - - - - -
3- Mefln bih Alan Mteadd Fiiller
II- NKIS FLLER
.
- - - - - - - -
A- MUKREBE MANASI FDE ETMEYEN NKIS FLLER (KNE VE

BENZERLER)
-
)

-
- -
- -
- - - - (
. -
- -
B- MUKREBE MANASI FDE EDEN NKIS FLLER (KDE VE

BENZERLER)
1- Mukrebe Fiilleri
. - -
-
2- Rec Fiilleri
. - - -
3- ur Fiilleri
- - - - -
78
- - - -
- - -
MAMLLER
MERFLAR
MANSBLAR
1- Fil
1- Harf-i cerden 1- Banda cezm

1- Mefl-i mutlak
sonra gelen
edat bulunan
isim
muzari fiil
2- Nibl-fil
2- Mefln bih
3- Mbted
3- Mefln fh
4- Haber
4- Mefln leh
(li-eclih)
5- Nks fiillerin
(Kne ve
benzerlerinin)
ismi
6- nne ve
benzerlerinin
haberi
7- Leyseye
benzeyen
m ve
lnn ismi
8- Cinsi
nefyeden
lnn
haberi
9- Banda nasb
ve cezm edat
bulunmayan
muzari fiil
MECRRLAR
2- Muzfun
ileyh
MECZMLAR
TBLER
1- Sfat
(Mevsfa
tbi)
2- Matf
(Matfun
aleyhe tbi)
3- Tekd
(Mekkede
tbi)
4- Bedel
(Mbdelin
minhe tbi)
5- Atf- beyn
(Metbuna
tbi)
5- Mefln maah
6- Hl
7- Temyz
8- Mstesn
9- Nks fiillerin
(Kne ve
benzerlerinin)
haberi
10- nne ve
benzerlerinin
ismi
11- Leyseye
benzeyen
m ve
lnn haberi
12- Cinsi
nefyeden
lnn ismi
13- Banda nasb
edat bulunan
muzari fiil
79
RAB ALMETLER
KELMENN TR
RAF
NASB
CER
CEZM
Damme
Fetha
Kesre
-----
2- Tesniye (Msenn)
sim
Elif
-----
3- Cemi Mzekker
Slim sim
Vv
-----
4- Cemi Mennes
Slim sim
Damme
Kesre
Kesre
-----
5- Cemi Mkesser
(Teksir) sim
Damme
Fetha
Kesre
-----
1- Mfred Munsarif
sim
6- Gayr-i Munsarif sim Damme

7- Esm-i Hamse
(Sitte)
( - - -
RNEK
Vv
- - -)
8- Sonuna ak zamir
bitimeyen ve son
Damme
harfi sahih olan
muzari fiil
9- Sonuna ak zamir
bitimeyen ve son
Damme
harfi illetli olan
muzari fiil
10- Efl-i Hamse (Fiil-i
muzrinin:
a) Tesniyeleri,
Nn
b) Cemi
mzekkerleri,
c) Mfred mennes
muhtabas)
Fetha
Fetha
-----
Elif
-----
Fetha
-----
Hareke
Fetha
-----
llet
harfi
Nn
-----
Nn
80
ZAMRLER
I- BRZ ZAMRLER
A- BRZ MUNFASIL ZAMRLER
1- Merf Munfasl Zamirler: (Mbted olur)
. / / / /
2- Mansb Munfasl Zamirler: (Meflun bih olur)
/

.
/ /

/
B- BRZ MUTTASIL ZAMRLER
1- Merf Muttasl Zamirler: (zne olur: Fil, nib-i fil veya nks fiilin ismi)
.( )

.

.
-
:
: -
: -

: -
: -
: -
2- Mansb Muttasl Zamirler
a) Fiillere Bitien Mansb Muttasl Zamirler: (Meflun bih olur)
/ /

/
/

b) nne vb.ne Bitien Mansb Muttasl Zamirler: (nne vb.nin ismi olur)
.( ) ( ) / / / /
3- Mecrr Muttasl Zamirler

a) simlere Bitien Mecrr Muttasl Zamirler: (Muzfun ileyh olur)
/ / /
. /
b) Harf-i Cerlere Bitien Mecrr Muttasl Zamirler:
. /

/

/ /
. / / / /
II- MSTETR ZAMRLER
A- VCBEN MSTETR ZAMRLER

(Her zaman gizli / zne (Merf) olur: Fil, nib-i fil veya nks fiilin ismi)
.( ):
.( ) ( ) ( ):
B- CEVZEN MSTETR ZAMRLER

(zne ak isim olmad zaman var / zne (Merf) olur: Fil, nib-i fil veya nks
fiilin ismi)
.( ) ( ) :
.( ) ( ) :
81
:

:
:
:
:

:
:

:
:
:
:
:
82
) (

) (

) (
) (
) (
/ ) (
) /
( ) /
NDEKLER
Emsile-i Muhtelife 3
Fiillerde Say, Keyfiyet (Cinsiyet) ve ahs 5
Fiil ekim Trleri . 6
Emsile-i Muttaride 7
Baz Sfat- Mebbehe Kalplarnn ekimi . 11
Muzri, Emir ve Nehiy Fiillerinin Tekid Nnlaryla ekimi . 11
Bblar .. 14
Bblarla lgili Baz Notlar .. 15
Baz Salarn Yapl . 17
1- Fiil-i Mz 17
2- Fiil-i Muzri 17
3- Masdar- Gayr- Mm ... 18
4- sm-i Fil 18
5- sm-i Mefl 18
6- Emr-i Hzr 19
Sls Mcerred Bblarn Emsile-i Muhtelifeleri . 21
Sls Mezd Rub ve Hums Bblarn Emsile-i Muhtelifeleri ... 22
Sls Mezd Sds ile Rub Mcerred ve Mezd Bblarn Emsile-i Muhtelifeleri 23
Aksm- Seba .. 25
Hemzenin Trleri . 26
Hemzenin Yazl 27
Mehmz Fiil 29
Mudaf Fiil .. 36
Misl Fiil .. 42
Ecvef Fiil . 48
Nks Fiil . 56
Leff Fiil .. 72
miller . 77
Amel Bakmndan Fiiller .. 78
Mamller 79
rab Almetleri . 80
Zamirler .. 81
indekiler ... 52
83

Hazırlık Sarf 2011

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hazırlık Sarf 2011

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ARAPADA

Yardm eder/ ediyor/ edecek

Masdar- gayr-i mim

Fiil-i muzri cahd-i mutlak

Fiil-i muzri cahd-i mstarak

Henz yardm etmedi

Fiil-i muzri nefy-i hl

Fiil-i muzri nefy-i istikbl

Fiil-i muzri tekd-i nefy-i istikbl

Asla yardm etmeyecek

Yardm etme zaman

Yardm etme aleti

Masdar bin-i merra

Bir kere yardm etmek

Masdar bin-i nevi

Bir nevi yardm etmek

Yardm etmeye mensup

Mblaa-i ism-i fil

En (/daha) ok yardm eden

Fiil-i taaccb-i evvel

Acaip yardm etti

Ne acaip yardm etti

ALITIRMA: Aadaki fiillerin manalarn szlkten bularak emsile-i muhtelifelerini

Bu konuda u iki eserden yararlanlabilir: Rgb el-Isfahn, el-Mfredt f arbil-Kurn;

FLLERDE SAYI, KEYFYET (CNSYET) VE AHIS

a) Mfred: 1 varlk, b) Tesniye (Msenn): 2 varlk, c) Cemi: 2den fazla varlk.

r. Mfred mzekker gib.

II- ZAMRLERLE EKM

III- YAN EKM

6- FL- MUZR CAHD- MUTLAK

7- FL- MUZR CAHD- MSTARAK

8- FL- MUZR NEFY- HL

9- FL- MUZR NEFY- STKBAL

10- FL- MUZR TEKD- NEFY- STKBL

13- EMR- HZIR

14- NEHY- HZIR

15- SM- ZAMN, SM- MEKN, MASDAR-I MM

16- SM- LET

17- MASDAR BN- MERRA

19- SM- TASR

20- SM- MENSB

21- MBLAA- SM- FL

23- FL- TAACCB- EVVEL

24- FL- TAACCB- SN

BAZI SIFAT-I MEBBEHE KALIPLARININ EKM

Doluluk/boluk veya i duyular ifade eden lzm fiillerden yaplr.

ALITIRMA: Aadaki kelimeleri rnekteki gibi sarf asndan tahlil ediniz.

Mfred mzekker gib

Yardm etti (Bir erkek)

)II- SLS MEZD BBLARI (12

III- RUB MCERRED BBI (1)

IV- RUB MEZD BBLARI (3)

BBLARLA LGL BAZI NOTLAR

Tefl Bbnn Masdarlar:

1- ftil bbnn fel-fiilinde ( )harflerinden biri bulunursa, ( ) nin ( )si

2- ftil bbnn fel-fiilinde ( )harflerinden biri bulunursa, ( ) nin

3- ftil bbnn fel-fiilinde ( )harflerinden biri bulunursa, bu harfler ()

Tefaul ve Teful Bblar:

Tefaul ve teful bblarnn fel-fiili ( )

BAZI SALARIN YAPILII

b) Sls Mcerredin Dndaki Bblardan

Sls mcerredin dndaki bblardan ism-i fil, fiil-i muzriden yaplr:

b) Sls Mcerredin Dndaki Bblardan

2- Sondan bir nceki harf fethalanr.